ΠΟΛΕΙΣ ΦΤΙΑΓΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΛΕΞΕΙΣ

16
ΠΟΛΕΙΣ ΦΤΙΑΓΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΛΕΞΕΙΣ

description

ΠΟΛΕΙΣ ΦΤΙΑΓΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΛΕΞΕΙΣ. - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of ΠΟΛΕΙΣ ΦΤΙΑΓΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΛΕΞΕΙΣ

Page 1: ΠΟΛΕΙΣ ΦΤΙΑΓΜΕΝΕΣ  ΑΠΟ ΛΕΞΕΙΣ

ΠΟΛΕΙΣ ΦΤΙΑΓΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΛΕΞΕΙΣ

Page 2: ΠΟΛΕΙΣ ΦΤΙΑΓΜΕΝΕΣ  ΑΠΟ ΛΕΞΕΙΣ

¨ Ναύπλιο : Παλαμήδι, Μπούρτζι, νεοκλασικά κτίρια της πόλης («Παλαμήδι», ταξιδιωτική περιγραφή του Άγγελου Τερζάκη/ «Μπούρτζι, 5 Μάη 1900» από το μυθιστόρημα του Ν. Φαρούπου «Ο Δήμιος», από τα απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη, το σχόλιο του για τη δολοφονία του Καποδίστρια και η περιγραφή της υποδοχής του Όθωνα στο Ναύπλιο).

¨ Καρδαμύλη Μεσσηνίας: Ο Ταϋγετος, οι ελαιώνες, οι πύργοι της Καρδαμύλης («Ο Ταϋγετος», ταξιδιωτική περιγραφή του Κ. Ουράνη, «Καρδαμύλη» και «Το λιόδεντρο της Μάνης», αποσπάσματα από το βιβλίο «Μάνη» του Πάτρικ Λη Φέρμορ, μανιάτικο μοιρολόι «Ανάθεμα που φύτεψε γλυκομηλιά» από τα «Τραγούδια του Κάτω Κόσμου» του Σ. Κουγέα).

¨ Μύκονος :Το μοναστήρι της Παναγίας της Τουρλιανής, οι Μύλοι, η Αλευκάντρα (χωρία από το βιβλίο «Η δική μου Μύκονος» της Β.Διαμαντή-Μεγάλου, από τη «Βιεννούλα της Μύκονος» της Α. Κουσαθανά-Ρόε και το διήγημα «Κόκκινο» από τη συλλογή διηγημάτων του Π. Κουσαθανά).

¨ Μεσολόγγι : Η λιμνοθάλασσα, τα αλίπεδα (αποσπάσματα για το Αραπογιάλι από το μυθιστόρημα «Το διπλό ταξίδι» της Ακακίας Κορδόση και την επιστολική νουβέλα «Πίσω από την πόρτα» της ιδίας).

¨ Πικέρμι: Του Σκορδά το Χάνι (αποσπάσματα για την απαγωγή των λόρδων από το βιβλίο του Μ. Καραγάτση «Οι Λησταί στα πρόθυρα των Αθηνών» και της Α. Κακούρη, «Χαρταετός»)

¨ Πάτρα: Ο ρόλος της καμάρας-μελέτη της αρχιτεκτονικής των σπιτιών, οι σκάλες της οδού Πατρέως, το λιμάνι ( αποσπάσματα των Π. Κανελλόπουλου, Ρ. Γαλανάκη, Henri Miller, που παρατίθενται στην ανθολογία Πάτρα των εκδόσεων Μεταιχμίου).

¨ Μετέωρα : Οι βράχοι, το μοναστήρι των Μεγάλων Μετεώρων (το ποίημα «Θεσσαλία» του Κ. Καλαπανίδα, αποσπάσματα από τις σελίδες ημερολογίου του Έντουαρντ Έβερετ, περιηγητή του 19ου αιώνα).

Page 3: ΠΟΛΕΙΣ ΦΤΙΑΓΜΕΝΕΣ  ΑΠΟ ΛΕΞΕΙΣ

¨ Ναύπλιο : Παλαμήδι, Μπούρτζι, νεοκλασικά κτίρια της πόλης («Παλαμήδι», ταξιδιωτική περιγραφή του Άγγελου Τερζάκη/ «Μπούρτζι, 5 Μάη 1900» από το μυθιστόρημα του Ν. Φαρούπου «Ο Δήμιος», από τα απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη, το σχόλιο του για τη δολοφονία του Καποδίστρια και η περιγραφή της υποδοχής του Όθωνα στο Ναύπλιο).

¨ Καρδαμύλη Μεσσηνίας: Ο Ταϋγετος, οι ελαιώνες, οι πύργοι της Καρδαμύλης («Ο Ταϋγετος», ταξιδιωτική περιγραφή του Κ. Ουράνη, «Καρδαμύλη» και «Το λιόδεντρο της Μάνης», αποσπάσματα από το βιβλίο «Μάνη» του Πάτρικ Λη Φέρμορ, μανιάτικο μοιρολόι «Ανάθεμα που φύτεψε γλυκομηλιά» από τα «Τραγούδια του Κάτω Κόσμου» του Σ. Κουγέα).

¨ Μύκονος :Το μοναστήρι της Παναγίας της Τουρλιανής, οι Μύλοι, η Αλευκάντρα (χωρία από το βιβλίο «Η δική μου Μύκονος» της Β.Διαμαντή-Μεγάλου, από τη «Βιεννούλα της Μύκονος» της Α. Κουσαθανά-Ρόε και το διήγημα «Κόκκινο» από τη συλλογή διηγημάτων του Π. Κουσαθανά).

¨ Μεσολόγγι : Η λιμνοθάλασσα, τα αλίπεδα (αποσπάσματα για το Αραπογιάλι από το μυθιστόρημα «Το διπλό ταξίδι» της Ακακίας Κορδόση και την επιστολική νουβέλα «Πίσω από την πόρτα» της ιδίας).

¨ Πικέρμι: Του Σκορδά το Χάνι (αποσπάσματα για την απαγωγή των λόρδων από το βιβλίο του Μ. Καραγάτση «Οι Λησταί στα πρόθυρα των Αθηνών» και της Α. Κακούρη, «Χαρταετός»)

¨ Πάτρα: Ο ρόλος της καμάρας-μελέτη της αρχιτεκτονικής των σπιτιών, οι σκάλες της οδού Πατρέως, το λιμάνι ( αποσπάσματα των Π. Κανελλόπουλου, Ρ. Γαλανάκη, Henri Miller, που παρατίθενται στην ανθολογία Πάτρα των εκδόσεων Μεταιχμίου).

¨ Μετέωρα : Οι βράχοι, το μοναστήρι των Μεγάλων Μετεώρων (το ποίημα «Θεσσαλία» του Κ. Καλαπανίδα, αποσπάσματα από τις σελίδες ημερολογίου του Έντουαρντ Έβερετ, περιηγητή του 19ου αιώνα).

Page 4: ΠΟΛΕΙΣ ΦΤΙΑΓΜΕΝΕΣ  ΑΠΟ ΛΕΞΕΙΣ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΑΤΡΑΣΜΙΑ ΠΟΛΗ ΜΕΤΕΩΡΗ

Mια πόλη με καμάρες είναι κάτι απόλυτα διαφορετικό από μια πόλη που δεν έχει καμάρες. Στην Πάτρα βρέχει συχνά και πολύ. Γι’ αυτό και η ψυχή μας είναι υγρή. Οι καμάρες, όμως, δε μας προστατεύουν μόνον από τη βροχή. Είχα το αίσθημα, όταν ήμουν παιδί, ότι μ’ επροστάτευαν και από άλλους κινδύνους, από κάποιον άδηλο και απροσδιόριστο κίνδυνο. ΄Ετσι γέννησαν μέσα μου την έννοια του αφηρημένου και λογικά άπιαστου κινδύνου, αλλά και το αίσθημα ότι κάποια σκέπη υπάρχει παντού, μια σκέπη που είναι η παλάμη του Θεού∙ κ’ οι κολώνες είναι, ίσως, τα δάχτυλά του.

Σε μια πόλη, όπου ολόκληροι δρόμοι έχουν πεζοδρόμια με καμάρες, γεννιέται μέσα σου -αν από παιδί συνήθισες στη θέα τους- μια κάπως ιδιαίτερη αντίληψη ζωής. Η πρόσοψη (όχι μόνο των σπιτιών, αλλά και του κόσμου γενικά) διαμορφώνεται στη σκέψη σου σαν κάτι που δεν είναι πέρα για πέρα εξωτερικό, σκέτη επιφάνεια. Με τις καμάρες παίρνει η πρόσοψη και κάποιο βάθος, κάτι το εσωτερικό∙ κι ο κόσμος ολόκληρος παίρνει στα μάτια του παιδιού ένα ιδιαίτερο νόημα∙ πριν συλλάβει το παιδί τον κόσμο με τη σκέψη, τον πιάνει με τα μάτια του. Συνειδητά δεν σου γίνονται, βέβαια, όλ’ αυτά παρά μόνον αργότερα ή και ποτέ. Ωστόσο, στην ψυχή μας μπαίνουν ως ηθικά και πνευματικά γεγονότα και χαράζουν μέσα στα πιο διαφορετικά άτομα τις κοινές εκείνες γραμμές που κάνουν τους Πατρινούς νάναι Πατρινοί. 

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ

Page 5: ΠΟΛΕΙΣ ΦΤΙΑΓΜΕΝΕΣ  ΑΠΟ ΛΕΞΕΙΣ
Page 6: ΠΟΛΕΙΣ ΦΤΙΑΓΜΕΝΕΣ  ΑΠΟ ΛΕΞΕΙΣ

Σημεία για συζήτηση και συγγραφή… 

Οι καμάρες, όπως και οι σκάλες της πόλης, σύμφωνα με τους συγγραφείς, δείχνουν να έχουν επηρεάσει την ψυχοσύνθεση των πατρινών. Ας συζητήσουμε για : α) τα γεωμετρικά και αρχιτεκτονικά σχήματα που αξιοποιούν οι συγγραφείς στα κείμενά τους και τους συνειρμούς που αυτά υποβάλλουν.Π. Κανελλόπουλος, καμάρες…………………………………………………… σκεπή……………………………………………………… κολώνες…………………………………………………... πεζοδρόμια……………………………………………….. πρόσοψη…………………………………………………..

Ρ. Γαλανάκη, οικοδομές…………………………………………………. κατώφλι…………………………………………………… προσόψεις…………………………………………………. εξώστες……………………………………………………. στοές………………………………………………………. μαγαζιά…………………………………………………… ημικύκλια…………………………………………………. διώροφα-τριώροφα………………………………………... μαίανδρος…………………………………………………. προκυμαία………………………………………………… μεγάλο ξενοδοχείο………………………………………… φαρμακείο…………………………………………………. κεραμίδια………………………………………………….. μάρμαρα…………………………………………………… καμπύλη……………………………………………………

Page 7: ΠΟΛΕΙΣ ΦΤΙΑΓΜΕΝΕΣ  ΑΠΟ ΛΕΞΕΙΣ

β) Τα δύο αποσπάσματα παρουσιάζουν την πόλη κάτω από διαφορετικές κλιματικές συνθήκες : 1. βροχή : « Στην Πάτρα βρέχει συχνά και πολύ. Γι’ αυτό και η ψυχή μας είναι υγρή. Οι καμάρες, όμως, δε μας προστατεύουν μόνον από τη βροχή». 2. λιακάδα : «Η λιακάδα του Νοεμβρίου – Νοέμβριος ήτανε, Λουίζα; - μας επέτρεψε να καθίσουμε το επόμενο πρωί στη βεράντα, μπροστά στο πλατυμέτωπο σπίτι. Τέτοιαν ώρα, την παραμονή, παρατηρούσα τις οικοδομές στην Πάτρα να κατεβαίνουν την ευθεία μιας οδού κλιμακωτά μέχρι τη θάλασσα. Δεν έπρεπε να κομματιαστώ έτσι. ΄Αλλωστε η ώρα ευνοούσε την καμπύλη». Ποια συναισθηματική κατάσταση υποβάλλουν; 

Page 8: ΠΟΛΕΙΣ ΦΤΙΑΓΜΕΝΕΣ  ΑΠΟ ΛΕΞΕΙΣ

Ας γράψουμε :  Βήμα 1ο : Ποια ψυχικά ή πνευματικά χαρακτηριστικά θέλουμε να απεικονίσουμε ; 

διπολικότητα 

ορθολογισμός 

παρορμητικότητα 

μελαγχολία 

αισιοδοξία 

απαισιοδοξία 

συναισθηματισμός 

δίλημμα 

ισορροπία 

άλλο………. 

Βήμα 2ο : Ποια αρχιτεκτονικά σχήματα και ποιες κλιματολογικές συνθήκες θα ταίριαζαν με τα ψυχικά χαρακτηριστικά που επιλέξαμε ;

Page 9: ΠΟΛΕΙΣ ΦΤΙΑΓΜΕΝΕΣ  ΑΠΟ ΛΕΞΕΙΣ

Βήμα 3ο : Ας γράψουμε στο κείμενο μας προσπαθώντας να υποβάλουμε στον αναγνώστη ψυχικές συνθήκες χωρίς να μιλούμε απευθείας για αυτές.

 

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Page 10: ΠΟΛΕΙΣ ΦΤΙΑΓΜΕΝΕΣ  ΑΠΟ ΛΕΞΕΙΣ

ΜΥΚΟΝΟΣ

Page 11: ΠΟΛΕΙΣ ΦΤΙΑΓΜΕΝΕΣ  ΑΠΟ ΛΕΞΕΙΣ
Page 12: ΠΟΛΕΙΣ ΦΤΙΑΓΜΕΝΕΣ  ΑΠΟ ΛΕΞΕΙΣ

Παναγιώτης Κουσαθανάς 

« Η κουνιστή πολυθρόνα » 

Συλλογή διηγημάτων Εκδόσεις ΝΕΦΕΛΗ, Αθήνα 1996

  

Παναγιώτης Κουσαθανάς, ποιητής (Μύκονος, 1945). Σπούδασε Αγγλική και Ελληνική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Εργάστηκε επί μία εικοσαετία ως καθηγητής στο Γυμνάσιο-Λύκειο Μυκόνου. ΄Εχει δημοσιεύσει κείμενά του και μεταφράσεις από τα Αγγλικά σε λογοτεχνικά περιοδικά και εφημερίδες. ΄Εγνοια του: η διάσωση όσων μπορούν να περισωθούν από την αλωθείσα Μύκονο.

΄Εργα του: Συρραφή ονείρων (1980), Ακαριαία (1985), Το ρόδο της φωτιάς (1985),΄Ορτσ’ αλά μπάντα! (΄Εκδοση του Δήμου Μυκονίων, 1986), Ο άρχοντας του μεγάλου δόκανου (1986), ΄Ενας λόρδος στη Μύκονο και στις Δήλες το 1749 (1989α, 1991β), Το μενεξεδί της Ποιήσεως (1991), Δήλος, ΄Ανοιξη του 1991 μ.Χ. (΄Εκδοση του Δήμου Μυκονίων, 1991), Τα ποιήματα και οι ρίμες του Πανάγου Αξιώτη (Η Μυκονιάτικη, 1992), Ο Αντιχνούμενος (Οι Εκδόσεις των Φίλων, 1994) και Χρηστικό Λεξικό του ιδιώματος της Μυκόνου (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 1996).

Page 13: ΠΟΛΕΙΣ ΦΤΙΑΓΜΕΝΕΣ  ΑΠΟ ΛΕΞΕΙΣ

« Κόκκινο »  ΠΟΣΟΙ ΕΧΟΥΝΕ ΔΕΙ ΘΑΥΜΑ ; Ποιος είδε άσπρο πάτωμα να κοκκινίζει σαν αίμα;

΄Ισως και να είμαι ο μόνος επί γης, και να μου συγχωρέσετε την έπαρση.  ΄Αστραφτε το ασβεστωμένο πάτωμα κι έπρεπε να κλείνω τα μάτια κάθε απόγευμα που

γύριζε κόκκινος ο ήλιος. Απόγευμα ήταν και τότε που σκαρφάλωσα στη σκάλα. Κρατώντας περήφανα την άσπρη παντιέρα της φαντασίας ανέβαινα διαγωνίως. Δεν είχαν ακόμα αρχίσει εκείνα τα άλλα όνειρα, τα κόκκινα, τα ταπεινωτικά. Τα σκαλοπάτια στένευαν. Αυτό δεν το ’ξερα. Δίπλα στη σκάλα ήτανε το βαρέλι. Ούτε κι αυτό το ’ξερα. Αργά αποκτά κανείς την αίσθηση του χώρου, του χρόνου.

  ΄Υστερα έπλεα σε μια θάλασσα, όπου τα κόκκινα κύματα έδερναν μια βάρκα, την

κάνουλα του βαρελιού. ΄Αγγιξα το κούτελό μου. ΄Ηταν κι αυτό κόκκινο. Την άλλη μέρα, με φασκιωμένη κεφαλή, έκλεινα τα μάτια καθώς γύριζε ο ήλιος κι

έλουζε το φρεσκοασβεστωμένο πάτωμα. Κάτασπρο πάλι, σαν από θαύμα. Μόνο η μυρωδιά του κρασιού, που δεν την κουκουλώνει ο ασβέστης, θύμιζε τη χτεσινή φουρτούνα. Παίρνει καιρό να φύγει η μυρωδιά του κόκκινου κρασιού, στο τέλος όμως φεύγει.

Μια στιγμή! Τι λέω; Όλα λάθος, λάθος απ’ την αρχή τ’ αρχίνηξα. Ποιος είπε πως μόνο εγώ είδα δάπεδο να κοκκινίζει; Μέρα τη μέρα όλο και πιο πολύ κοκκινίζει το δάπεδο – του κόσμου – και τρόπος δεν είναι ν’ ασβεστωθεί. Βάφει το ποτάμι, όλοι το βλέπουν. «Βάφει η άκρη του γιαλού κι η μέση του πελάγου. Κατεβαίνει ο αιτός να πιεί νερό και βάφουν τα φτερά του. Βάφτηκε ο ήλιος ο μισός και το φεγγάρι ακέριο». Η αποφορά της αιματότητας άλλους μεθά και σ’ άλλους φέρνει αναγούλα. Όμως οι μεθυσμένοι είναι οι πιο πολλοί.

Page 14: ΠΟΛΕΙΣ ΦΤΙΑΓΜΕΝΕΣ  ΑΠΟ ΛΕΞΕΙΣ

Α. Θέματα για συζήτηση:       Η επιλογή του κόκκινου χρώματος και ο συμβολισμός του διηγήματος. )     «Μέρα τη μέρα όλο και πιο πολύ κοκκινίζει το δάπεδο – του κόσμου – και τρόπος δεν είναι ν’

ασβεστωθεί» 3)     « Η αποφορά της αιματότητας άλλους μεθά και σ’ άλλους φέρνει αναγούλα. Όμως οι μεθυσμένοι

είναι οι πιο πολλοί ». Β. Η δική μας εκδοχή: 1)     Χρησιμοποιώντας τις παρακάτω επισημάνσεις για τις συνέπειες της βίας στην κοινωνία μας, εκθέστε τις απόψεις σας. ·     Η βία ανακυκλώνεται μέσα από τις διαπροσωπικές σχέσεις των πολιτών, πολλοί από τους οποίους

μπροστά στην αδιαφορία και την ανικανότητα του κράτους να διασφαλίσει την τάξη «παίρνουν το νόμο στα χέρια τους» διαπράττοντας εγκλήματα για τη θεωρούμενη αποκατάσταση της δικαιοσύνης (αυτοδικία).

·     Προάγεται η ιδέα ότι η ανθρώπινη ζωή δεν έχει καμιά αξία, ιδέα η οποία καταρρακώνει ηθικά τον άνθρωπο, τον κάνει να συγχέει τους στόχους του και να αποπροσανατολίζεται.

·     Η αμφισβήτηση των ηθικών αξιών υποβαθμίζει το ρόλο αντίστασης της οργανωμένης κοινωνίας στα φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας και σε κάθε παραβίαση των δικαιωμάτων και των ελευθεριών της, γεγονός που δημιουργεί πρόσφορο έδαφος για την εγκαθίδρυση ολοκληρωτικών καθεστώτων.

·     Η βία τείνει να θεωρείται φυσιολογική αντίδραση και να υιοθετείται στην καθημερινή συμπεριφορά σα μέσο επίλυσης των διαφορών μεταξύ των πολιτών. Η καθημερινή αντιμετώπιση της βίας από τους πολίτες και η αδυναμία του κράτους να την ελέγξει και να την καταστείλει κλονίζουν την εμπιστοσύνη των πολιτών απέναντι σε αυτό και τους κάνει να αμφιβάλλουν για το πόσο ασφαλείς είναι. Η ηθική και κοινωνική κρίση που προκαλείται είναι βαθιά και η χαλάρωση του κοινωνικού ιστού εκτεταμένη.

·     Η έλλειψη συνεργασίας και η καχυποψία που κυριαρχούν στις σχέσεις των κοινωνικών μελών αναστέλλουν κάθε κοινωνική πρόοδο.

Page 15: ΠΟΛΕΙΣ ΦΤΙΑΓΜΕΝΕΣ  ΑΠΟ ΛΕΞΕΙΣ

ΠΟΛΥΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

“βλέπω – αισθάνομαι –γράφω”Η συνεργασία μαθητή – εκπαιδευτικού

είναι δημιουργική , ρεαλιστική και υποστηρικτική

Page 16: ΠΟΛΕΙΣ ΦΤΙΑΓΜΕΝΕΣ  ΑΠΟ ΛΕΞΕΙΣ

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Η τεχνική προσέγγισης της λογοτεχνίας μέσα από το ταξίδι στις πόλεις στηρίζεται στα εξής στάδια:

Α) ΠεριγράφωΒ) ΣυγκρίνωΓ) ΣυνδέωΔ) ΑναλύωΕ) ΕφαρμόζωΣΤ) Συμφωνώ ή διαφωνώ