ΑΣΤΡΙΚΑ ΦΑΣΜΑΤΑΑΣΤΡΙΚΑ ΦΑΣΜΑΤΑ

ΧΑΡΗΣ ΒΑΡΒΟΓΛΗΣΧΑΡΗΣ ΒΑΡΒΟΓΛΗΣ

ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΦΑΣΜΑΦΑΣΜΑ

• Από τα Από τα ραδιοκύματα στις ραδιοκύματα στις ακτίνες-γ, μήκος ακτίνες-γ, μήκος κύματος, κύματος, συχνότητα και συχνότητα και διαφάνεια της διαφάνεια της ατμόσφαιρας ατμόσφαιρας (γαλάζιο-διαφανής, (γαλάζιο-διαφανής, μπλε-αδιαφανής)μπλε-αδιαφανής)

ΝΟΜΟΣ PLANCKΝΟΜΟΣ PLANCK

Νόμοι Stefan-Bolztmann & Νόμοι Stefan-Bolztmann & WienWien

Νόμοι ακτινοβολίαςΝόμοι ακτινοβολίας

ΝΟΜΟΣ STEFAN-ΝΟΜΟΣ STEFAN-BOLTZMANNBOLTZMANN

• Η ολική Η ολική ακτινοβολούμενη ακτινοβολούμενη ηλεκτρομαγνητική ηλεκτρομαγνητική ενέργεια ενέργεια εξαρτάται από την εξαρτάται από την τέταρτη δύναμη τέταρτη δύναμη της απόλυτης της απόλυτης θερμοκρασίας.θερμοκρασίας.

ΝΟΜΟΣ WIENΝΟΜΟΣ WIEN

ΦΑΣΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣΦΑΣΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

ΟΡΑΤΟ ΦΑΣΜΑΟΡΑΤΟ ΦΑΣΜΑ

ΦΑΣΜΑ ΥΔΡΟΓΟΝΟΥ - ΙΦΑΣΜΑ ΥΔΡΟΓΟΝΟΥ - Ι

• Οι "σειρές" των Οι "σειρές" των φασματικών φασματικών γραμμών του γραμμών του υδρογόνου υδρογόνου χαρακτηρίζονται χαρακτηρίζονται από την κατώτερη από την κατώτερη ενεργειακή ενεργειακή στάθμη. στάθμη.

ΦΑΣΜΑ ΥΔΡΟΓΟΝΟΥ - ΙΙΦΑΣΜΑ ΥΔΡΟΓΟΝΟΥ - ΙΙ

ΦΑΣΜΑ ΗΛΙΟΥΦΑΣΜΑ ΗΛΙΟΥ

ΦΑΣΜΑ ΛΥΧΝΙΑΣ ΦΑΣΜΑ ΛΥΧΝΙΑΣ ΠΥΡΑΚΤΩΣΗΣΠΥΡΑΚΤΩΣΗΣ

• Το φάσμα είναι Το φάσμα είναι συνεχές, και έχει συνεχές, και έχει μέγιστη ένταση στο μέγιστη ένταση στο κόκκινο, επειδή η κόκκινο, επειδή η θερμοκρασία του θερμοκρασία του νήματος είναι νήματος είναι περίπου 2.500 Κ, περίπου 2.500 Κ, οπότε από το νόμο οπότε από το νόμο του Wien το φάσμα του Wien το φάσμα έχει μέγιστο στα έχει μέγιστο στα ~10.000 ~10.000 ÅÅ (IR). (IR).

ΦΑΣΜΑΤΑ ΕΚΠΟΜΠΗΣ ΦΑΣΜΑΤΑ ΕΚΠΟΜΠΗΣ ΑΕΡΙΩΝΑΕΡΙΩΝ

• Τα φάσματα των Τα φάσματα των αερίων (και των αερίων (και των ατμών υγρών-ατμών υγρών-στερεών) στερεών) αποτελούνται από αποτελούνται από γραμμές, σε γραμμές, σε χαρακτηριστικές χαρακτηριστικές συχνότητες για συχνότητες για κάθε στοιχείοκάθε στοιχείο

ΛΥΧΝΙΑ ΑΤΜΩΝ ΥΔΡΑΡΓΥΡΟΥΛΥΧΝΙΑ ΑΤΜΩΝ ΥΔΡΑΡΓΥΡΟΥ

• Η λυχνία δημιουργεί Η λυχνία δημιουργεί τόσα "είδωλα", τόσα "είδωλα", όσες και οι όσες και οι ισχυρότερες ισχυρότερες φασματικές φασματικές γραμμές του γραμμές του υδραργύρου στο υδραργύρου στο οπτικό (δύο κυανά, οπτικό (δύο κυανά, δύο κίτρινα και δύο δύο κίτρινα και δύο κόκκινα)κόκκινα)

ΣΕΙΡΑ BALMERΣΕΙΡΑ BALMER

ΑΣΤΡΙΚΑ ΦΑΣΜΑΤΑ - ΙΑΣΤΡΙΚΑ ΦΑΣΜΑΤΑ - Ι

ΑΣΤΡΙΚΑ ΦΑΣΜΑΤΑ - ΙΙ ΑΣΤΡΙΚΑ ΦΑΣΜΑΤΑ - ΙΙ αλλαγή!αλλαγή!

Φάσματα αστέρων με Φάσματα αστέρων με αντικειμενικό πρίσμααντικειμενικό πρίσμα

ΝΕΦΕΛΩΜΑ ΤΟΥ ΩΡΙΩΝΑ με ΝΕΦΕΛΩΜΑ ΤΟΥ ΩΡΙΩΝΑ με αντικειμενικό πρίσμααντικειμενικό πρίσμα

• Τα αστέρια έχουν Τα αστέρια έχουν "άπειρα" είδωλα, πάνω "άπειρα" είδωλα, πάνω σε μια "ταινία", επειδή σε μια "ταινία", επειδή εκπέμπουν σχεδόν σε εκπέμπουν σχεδόν σε όλα τα ορατά μήκη όλα τα ορατά μήκη κύματος (πλην των κύματος (πλην των σκοτεινών γραμμών!). σκοτεινών γραμμών!). Το νεφέλωμα του Το νεφέλωμα του Ωρίωνα εκπέμπει μόνο Ωρίωνα εκπέμπει μόνο στις γραμμές της σειράς στις γραμμές της σειράς Balmer (κυρίως στο Balmer (κυρίως στο κόκκινο, κόκκινο, λλ = 6563 = 6563 ÅÅ))

ΦΑΣΜΑ ΚΟΜΗΤΗΦΑΣΜΑ ΚΟΜΗΤΗ

ΦΑΣΜΑ ΗΛΙΑΚΗΣ ΦΑΣΜΑ ΗΛΙΑΚΗΣ ΠΡΟΕΞΟΧΗΣΠΡΟΕΞΟΧΗΣ

ΑΝΑΤΟΛΗ ΣΕΛΗΝΗΣΑΝΑΤΟΛΗ ΣΕΛΗΝΗΣ

• Υπέρθεση κοινής Υπέρθεση κοινής φωτογραφίας (κάτω) φωτογραφίας (κάτω) και φάσματος (πάνω). και φάσματος (πάνω). Τα φώτα της πόλης Τα φώτα της πόλης προέρ-χονται κυρίως προέρ-χονται κυρίως από λάμπες ατμών από λάμπες ατμών υδραργύρου, και υδραργύρου, και δίνουν φασματικές δίνουν φασματικές γραμμές υδραργύρου γραμμές υδραργύρου (δύο μπλε, δύο κίτρινες (δύο μπλε, δύο κίτρινες και δύο κόκκινες). Η και δύο κόκκινες). Η Σελήνη δίνει συνεχές Σελήνη δίνει συνεχές φάσμα ανάκλασης του φάσμα ανάκλασης του ηλιακού φωτός.ηλιακού φωτός.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΤΑΓΡΑΦΙΚΟ ΕΣΤΙΑΚΟ ΦΑΣΜΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΙΚΟ ΕΣΤΙΑΚΟ ΦΑΣΜΑ ΑΣΤΕΡΑΑΣΤΕΡΑ

Φαινόμενο ZeemanΦαινόμενο Zeeman

• Με την παρουσία Με την παρουσία μαγνητικού πεδίου οι μαγνητικού πεδίου οι εκφυλισμένες εκφυλισμένες ενεργειακές στάθμες ενεργειακές στάθμες διαχωρίζονται. Έτσι μία διαχωρίζονται. Έτσι μία απλή φασματική γραμμή απλή φασματική γραμμή διασπάται σε διασπάται σε περισσότερες. Στο περισσότερες. Στο ομαλό φαινόμενο σε 3 ομαλό φαινόμενο σε 3 γραμμές, που απέχουν Δν γραμμές, που απέχουν Δν ==

eB/4πmc = 1.4x10eB/4πmc = 1.4x1066 B Hertz B Hertz

ANNIE JUMP-CANNONANNIE JUMP-CANNON

• Τα εστιακά φάσματα Τα εστιακά φάσματα αστέρων έχουν αστέρων έχουν διαστάσεις όσο ένα διαστάσεις όσο ένα νύχι. Η Annie Jump-νύχι. Η Annie Jump-Cannon ταξινόμησε Cannon ταξινόμησε στη ζωή της πάνω από στη ζωή της πάνω από 10.000 φάσματα. 10.000 φάσματα. Αποτέλεσμα της Αποτέλεσμα της δουλειάς της ήταν η δουλειάς της ήταν η φασματική κατάταξη φασματική κατάταξη κατά Harvard. κατά Harvard.

Εστιακά φάσματα "τυπικών" Εστιακά φάσματα "τυπικών" αστέρων με υπέρθεση αστέρων με υπέρθεση γραμμών Feγραμμών Fe

Εστιακά φάσματα χωρίς Εστιακά φάσματα χωρίς γραμμές αναφοράς Feγραμμές αναφοράς Fe

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΚΑΤΑΤΑΞΗΣ ΚΑΤΑ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΚΑΤΑΤΑΞΗΣ ΚΑΤΑ HARVARDHARVARD

• Κατ' αρχάς Κατ' αρχάς αυξάνεται ο αυξάνεται ο αριθμός των αριθμός των διεγερμένων διεγερμένων ατόμων, αλλά στη ατόμων, αλλά στη συνέχεια μειώνεται συνέχεια μειώνεται ο αριθμός των ο αριθμός των ουδέτερων ατόμων, ουδέτερων ατόμων, λόγω ιονισμού. λόγω ιονισμού.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΙΑΚΟ-ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΙΑΚΟ-ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ H-RΔΙΑΓΡΑΜΜΑ H-R

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ H-RΔΙΑΓΡΑΜΜΑ H-R

ΣΧΗΜΑΤΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ H-RΣΧΗΜΑΤΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ H-R

Θέση γνωστών αστέρων στο Θέση γνωστών αστέρων στο H-RH-R

Τάξεις φωτεινότηταςΤάξεις φωτεινότητας

Θέση μεταβλητών και λευκών Θέση μεταβλητών και λευκών νάνωννάνων

Γίγαντες - νάνοι ΙΓίγαντες - νάνοι Ι

Γίγαντες - νάνοι ΙΙΓίγαντες - νάνοι ΙΙ

Γίγαντες - νάνοι ΙΙΙΓίγαντες - νάνοι ΙΙΙ