1

Ποσοτική Ανάλυση καιΠοσοτική Ανάλυση καιΕπιχειρησιακές ΑποφάσειςΕπιχειρησιακές Αποφάσεις

Εισηγητής : Γεωργίου Ανδρέας

Καθηγητής ΟΔΕ

Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

2

Τι είναι η ζωή ; Άθροισμα αποφάσεων

Διαδοχή αδράνειας και κινητικότητας

Όχι μόνο ΤΙΤΙ αλλά και ΠΟΤΕΠΟΤΕ αποφασίζουμε

Η λήψη αποφάσεων είναι θεμελιώδης διαδικασία επιβίωσης και βελτίωσης της ποιότητας ζωής

Συγκροτημένη και ελεύθερη προσωπικότητα είναι εκείνη που μπορεί να λαμβάνει αποφάσεις (τι αξία έχει η ζωή μας αν δεν είμαστε ελεύθεροι να πάρουμε τις αποφάσεις που θεωρούμε σημαντικές στο κοινωνικό μας πλαίσιο;)

Μία χρήσιμη θεωρία λήψης αποφάσεων πρέπει να ισορροπεί ανάμεσα στη δυσκολία εκπαίδευσης και εφαρμογής της και στις ανθρώπινες ανάγκες που καλείται να θεραπεύσει

The final test of a theory is its capacity to solve the problems which originated it. (G. Dantzig)

3

Δ+E+Ποσοτική Ανάλυση Η ζήτηση για το προϊόν αυξάνεται τους καλοκαιρινούς μήνες

Η επεξεργασία των στοιχείων δείχνει ότι η ζήτηση έχει ανοδική τάση

Τρία ταμεία είναι αρκετά στο νέο κατάστημα (γιατί ?)

Με βάση τη μελέτη εισροής πελατών, αναμένεται ότι τις ώρες αιχμής απαιτούνται υποδομές για τουλάχιστον τρία ταμεία ώστε ο μέγιστος χρόνος αναμονής να μην ξεπερνάει τα 10 λεπτά

Να επενδύσουμε σε πάγιο εξοπλισμό για να βελτιώσουμε την παραγωγική μας δυναμικότητα και να επιλύσουμε τα προβλήματα στένωσης (ολιστική προσέγγιση ?)

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της προσομοίωσης, η αναδιάρθρωση της γραμμής παραγωγής θα απαιτήσει επένδυση σε πάγιο εξοπλισμό συγκεκριμένου τύπου για αποφυγή στενώσεων σε όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας

Το συγκεκριμένο μείγμα προϊόντων είναι κερδοφόρο (τα τελευταία τρία τρίμηνα) να παραμείνουμε σ’ αυτό

Με βάση το κόστος και τη διαθεσιμότητα των παραγωγικών συντελεστών, τις προβλέψεις της ζήτησης και των εξασφαλισμένων παραγγελιών, το λειτουργικό κόστος και τη χρησιμοποιούμενη τεχνολογία ένα συγκεκριμένο μείγμα παραγωγής φαίνεται να είναι πιο κερδοφόρο για την επόμενη παραγωγική περίοδο

4 Η Επιχειρησιακή Έρευνα

Έρευνα σε Επιχειρήσεις; Έρευνα Μάρκετινγκ; Operations (ή Operational) Research

Scientific Analysis of the Operational Use of Military Resources

Management Science (Διοικητική Επιστήμη) Applying Science to the Art of Business

Decisions Science Optimization – Βελτιστοποίηση Η Επιχειρησιακή Έρευνα είναι παντού

5

6

7

8 Πεδία εφαρμογής Εύρεση βέλτιστου μείγματος προϊόντων Κατανομή πρώτων υλών σε ανταγωνιστικές

δραστηριότητες Μείξη πρώτων υλών Επιλογή χαρτοφυλακίου Κατάρτιση διαφημιστικού σχεδίου Σχεδιασμός δυναμικότητας συστημάτων Χωροθέτηση παραγωγικών ή άλλων εγκαταστάσεων Προγραμματισμός και οργάνωση παραγωγής Προγραμματισμός έργων (χρόνος, κόστος, ποιότητα) Συγκοινωνίες (διαδρομές, δίκτυα κλπ) Βελτιστοποίηση δικτύων (και στην παραγωγή) Παροχή υπηρεσιών Συστήματα αναμονής και εξυπηρέτησης Δημόσιος και Ιδιωτικός Τομέας

9

10

11 Ιστορικά στοιχείαFW Taylor (Scientific Mgmt Techniques

for Industrial EfficiencyΒ’ παγκόσμιος πόλεμος Ραγδαία βιομηχανική ανάπτυξηG. Dantzig 1947 - μέθοδος simplexΜεταλλουργία, Σιδηροδρομικά δίκτυα,

Μεταφορές, βιομηχανία τροφίμων, διύλισης, δίκτυα, υπηρεσίες (τράπεζες, ασφάλειες) κ.ά.

Βελτίωση μεθόδων Ανάπτυξη πληροφορικής τεχνολογίας

12 Η επιστήμη της βελτιστοποίησης Η Επιχειρησιακή Έρευνα είναι η εφαρμογή επιστημονικής

(scientific) προσέγγισης για την παροχή συμβουλών στους λήπτες αποφάσεων για την επίλυση «πολύπλοκων» επιχειρησιακών προβλημάτων σε συστήματα τα οποία λειτουργούν υπό συνθήκες

αβεβαιότητας (uncertainty), ανταγωνισμού (conflict) και κινδύνου (risk),

στα οποία εμπλέκονται ανθρώπινο δυναμικό, πρώτες ύλες, κεφάλαια, εξοπλισμός, μεθοδολογίες κλπ

Ανεπάρκεια Πόρων Επιστημονική ?? Βελτιστοποίηση

Data Warehousing, Data Mining, ERP Business Analytics

13 Business Analytics Συνεχής διερεύνηση και αποτύπωση

δεικτών και απόδοσης στη διάσταση του χρόνου οδηγώντας το σχεδιασμό για μελλοντικές ενέργειες

Δεδομένα από καθημερινές επιχειρησιακές πρακτικές σε συνδυασμό με ευέλικτα ποσοτικά εργαλεία ανάλυσης

Εκμετάλλευση πληροφορικής τεχνολογίας και εργαλείων ανάλυσης και εξόρυξης δεδομένων

14 Πού, Πώς, Ποιός, Πότε ? Πού θα πρέπει να εγκατασταθεί ένας ΧΥΤΑ; Ένα

εργοστάσιο; Ένα κέντρο διανομής; Ένα αεροδρόμιο (κριτήρια;)

Πώς θα πρέπει να σχεδιαστεί μία νέα γραμμή παραγωγής; Πώς θα πρέπει να σχεδιαστεί ένα κατάστημα γρήγορου φαγητού; Ένα τραπεζικό υποκατάστημα; (κριτήρια;)

Ποιο (Πόσο) είναι το κατάλληλο επίπεδο δυναμικότητας για μια νέα χειρουργική κλινική; Ποιο είναι το κατάλληλο μείγμα παραγωγής; Ποιο είναι το μέγιστο πλήθος αεροσκαφών που μπορεί να χειριστεί ο πύργος ελέγχου;(κριτήρια;)

Πότε θα πρέπει να επεκταθεί η δυναμικότητα της χειρουργικής κλινικής ώστε να καλύψει εγκαίρως τη ζήτηση; Πότε θα πρέπει να ξεκινήσει η διαδικασία συντήρησης; (κριτήρια;)

15 Τα βασικά στάδια

Καθορισμός του προβλήματοςΣυλλογή στοιχείων – δεδομένων από το

σύστημαΑνάπτυξη μαθηματικού μοντέλουΣκιαγράφηση εφικτών λύσεωνΕπίλυση του μοντέλου – αξιολόγηση

εφικτών λύσεωνΕφαρμογή των συμπερασμάτων και της

άριστης λύσης στο σύστημαΑνατροφοδότηση

16

Επιχειρησιακά Συστήματα

Σύνολο οργανωμένων οντοτήτων (ανθρώπινο δυναμικό, μηχανές, εξοπλισμός,πρώτες ύλες, πληροφορίες, κ.ά) οι οποίες αλληλεπιδρούν και συνεργάζονται σε διαδικασίες (διεργασίες) που αποσκοπούν στην επίτευξη κάποιων στόχων, ανάλογα με την είσοδο (inputs) που δέχονται Στατικό/Δυναμικό Προσδιοριστικό/Στοχαστικό Διακριτό/Συνεχές Κατάσταση συστήματος

17

Επιχειρησιακές Δραστηριότητες

Διεργασία ΔραστηριότητεςΠροστιθέμενης Αξίας (μεγιστοποίηση

αξίας με τον πλέον αποδοτικό τρόπο)Μετάβασης / Μεταφοράς οντοτήτων

(ελαχιστοποίηση πόρων που απαιτούν)Ελέγχου (κανένα σύστημα δεν είναι

τέλειο, κόστος/όφελος για την εισαγωγή και ενσωμάτωση)

Ενεργητικές – Παθητικές

18 Παράδειγμα ?Supply Chain is:

“…the network of organizationsorganizations that are linkedlinked through upstream and downstream linkages, in the different processes and different processes and activitiesactivities that produce valueproduce value in the form of products and services in the hands of the ultimate customer”

(Christopher, 1998, Logistics & Supply Chain Management,

Strategy Planning and Operation)

19

Επιχειρησιακά ΜοντέλαΑναπαράσταση (απομίμηση)

συστήματος με κάποιο στόχο Φυσικά - εικονικά (κατασκευές)

μετάδοση εικόνας, πειραματισμός, εκπαίδευση Αναλογικά

χάρτες, διαγράμματα, όργανα μετρήσεων ΣυμβολικάΣυμβολικά

προφορικά/γνώμης/εννοιολογικά ΜαθηματικάΜαθηματικά μοντέλα μοντέλα

20 Διάκριση ΜοντέλωνΣκοπός

περιγραφή, βελτιστοποίηση, πρόβλεψηΜέθοδος ανάλυσης

αναλυτικό, μη αναλυτικόΔιαχείριση Μεταβλητότητας

στοχαστικό, προσδιοριστικόΓενικότητα εφαρμογής

21 Χρησιμότητα μοντέλων Χαμηλό κόστος Δεν παρενοχλείται το σύστημα Διερεύνηση μεταβλητότητας Συμπίεση χρόνου Εκπαιδευτικά εργαλεία ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑΣ – ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟΣ

Απαιτείται ή καλλιεργείται: Δημιουργικότητα*

Εφευρετικότητα Φαντασία Έμπνευση Αντίληψη (πρόσληψη και οργάνωση πληροφοριών)

Κοινή Λογική (ικανότητα κρίσης μέσω της αντίληψης)*

*και λίγα μαθηματικά

22 Παράδειγμα 1ο

Διαίσθηση, εμπειρία, ποσοτική ανάλυση;;

23 Το γραμμικό μαθηματικό μοντέλο

Min 25x3 + 30x4 + 20x5 + 15x6 + 65x7 + 40x8

Με περιορισμούς:

o x1 +x2 + x3 + x4 + x5 + x6 + x7 + x8 = 100.000

o 0,04x1 + 0,052x2 + 0,071x3 + …+ 0,125x8

0,075 (x1+x2+x3 + … + x8)

o x1 + x2 + x5 + x7 50.000

o x1 + x3 + x4 + x7 + x8 40.000

o x1 + x2 30.000

o x1, x2, …, x8 0

24 Η Επίλυση

25 Γραμμικός Προγραμματισμός

Ευρέως διαδεδομένη τεχνική Γραμμικές σχέσεις Διοίκηση Παραγωγής Μάρκετινγκ Προγραμματισμός έργων Προγραμματισμός εργασίας Ανάμειξη πρώτων υλών, τρόφιμα, ποτά, καύσιμα Επενδύσεις Μέτρηση απόδοσης Βελτιστοποίηση Δικτύων Χρηματοοικονομική Διοίκηση Αγροτική παραγωγή κ.ά.