Μάχη της Μυκάλης

7
Μάχη της Μυκάλης Η Μάχη της Μυκάλης διεξήχθη στις 27 Αυγούστου 479 π.Χ στη Μυκάλη της Ιωνίας μεταξύ των Ελλήνων και των Περσών, κατά τη δεύτερη περσική εισβολή στην Ελλάδα. Έληξε με αποφασιστική νίκη των Ελ- λήνων και είχε ως επακόλουθο την ελληνική αντεπί- θεση. Το 480 π.Χ, οι Πέρσες πέτυχαν νίκες στις Θερμοπύλες και στο Αρτεμίσιο, έχοντας κατα- στρέψει τη Βοιωτία, τη Θεσσαλία και την Αττική - ωστόσο, οι Έλληνες πέτυχαν αποφασιστική νίκη στη ναυμαχία της Σαλαμίνας και εμπόδισαν την προώθηση των Περσών. Τον Αύγουστο του 479 π.Χ, οι Έλληνες συγκέντρωσαν στρατό για να αντιμετωπίσουν τους Πέρσες στις Πλαταιές, όπου οι Έλληνες πέτυχαν αποφασιστική νίκη - παράλληλα, ο Λεωτυχίδας, διοικητής του ελληνικού στόλου, επιτέθηκε στους Πέρσες και κατέστρεψε τον στόλο τους και, αργότερα, το πεζικό τους. Μετά τις δύο αυτές μάχες ακολούθησε η ελληνική αντεπίθεση και ο πόλεμος συνεχίστηκε για περίπου 30 έτη. Αν και οι δύο μάχες είχαν αποφασιστική ση- μασία δεν θεωρούνται θρυλικές όπως η αυτές του Μαραθώνα, των Θερμοπυλών και της Σαλαμίνας. 1 Πηγές Κύρια πηγή για τους Περσικούς πολέμους αποτελεί ο Έλληνας ιστορικός Ηρόδοτος. Ο Ηρόδοτος, γνωστός ως «Πατέρας της Ιστορίας», [1] γεννήθηκε το 484 π.Χ. στην Αλικαρνασσό της Μικράς Ασίας, η οποία εκείνη την περίοδο βρισκόταν υπό περσική κατοχή. Έγραψε το έργο «Ιστορίαι» γύρω στα 440-430 π.Χ, προσπαθώ- ντας να ανακαλύψει τις πραγματικές αιτίες των Περ- σικών πολέμων [2] , οι οποίοι ολοκληρώθηκαν το 450 π.Χ. [3] Η μέθοδος του Ηρόδοτου αποτελούσε καινο- τομία και σύμφωνα με μερικούς ιστορικούς, ο Ηρόδο- τος έχει εφεύρει την ιστορία που ξέρουμε. [3] Κατά τον Παπαρρηγόπουλο: «Ο Ηρόδοτος είναι ο δημιουργός της αληθούς ιστορικής τέχνης...πρώτος ενόησεν ότι η ιστορία δεν είναι απλούς πραγμάτων κατάλογος, αλλά και η τεχνική των πραγμάτων τούτων συναρ- μολογία και η εξήγησις του χαρακτήρος αυτών». [4] Κατά τον Τομ Χόλλαντ: «Για πρώτη φορά, ένας ιστο- ρικός αποφάσισε να αποκαλύψει τα αίτια ενός πο- λέμου, ο οποίος έληξε πρόσφατα, χωρίς να καταγρά- φει μύθους, αλλά αιτίες, τις οποίες θα μπορούσαμε να ελέγξουμε προσωπικά» [3] Ο Θουκυδίδης είχε αμφισβητήσει το έργο του Ηροδό- του, καθώς η προσωπική άποψη του τελευταίου εμ- φανιζόταν συχνά στο έργο του. [5][6] Παρ' όλ' αυτά, ο Θουκυδίδης αποφάσισε να ξεκινήσει το έργο του εκεί όπου ο Ηρόδοτος σταμάτησε (στην πολιορκία της Ση- στού) αλλά σταμάτησε την προσπάθεια, επειδή πί- στευε ότι το έργο του Ηροδότου δεν χρειαζόταν επα- ναγραφή ή διορθώσεις, γιατί ήταν ακριβές. [6] Η αξιο- πιστία του Ηροδότου έχει αμφισβητηθεί και από άλ- λους ιστορικούς. Ο Παυσανίας, στα Φωκικά, ανα- φέρεται στην περιγραφή του Ηροδότου για τη μάχη των Θερμοπυλών, όπου ο δεύτερος καταγράφει ότι οι Θηβαίοι παραδόθηκαν, όπως και 80 Μυκηναίοι [7] . Ο Πλούταρχος, στο έργο Περί της Ηροδότου κακο- ήθειας (αν όντως το έγραψε αυτός), κατηγορεί τον Ηρόδοτο επειδή ο τελευταίος ζήτησε χρήματα από τους Θηβαίους, και επειδή δεν τα έλαβε, έγραψε ότι οι Θηβαίοι δείλιασαν και παραδόθηκαν [8] . Οπωσδή- ποτε οι κατηγορίες που εκτοξεύει το σύγγραμμα αυτό κατά του Ηρόδοτου κάθε άλλο παρά σοβαρές είναι. [9] Την περίοδο της Αναγέννησης, παρά το γεγονός ότι οι άνθρωποι συνέχιζαν να διαβάζουν το έργο του Ηρο- δότου, ο ιστορικός είχε κακή φήμη. [10] Παρ' όλ' αυτά, τα αρχαιολογικά ευρήματα επιβεβαίωσαν τα γραφό- μενα του Ηροδότου και αποκατέστησαν τη φήμη και την αξιοπιστία του, ειδικά ως προς τα γεγονότα που εξέτασε αυτοπροσώπως. [11][12] Οι σύγχρονοι ιστορι- κοί θεωρούν το έργο του αξιόπιστο, αλλά έχουν αμ- φιβολίες για τους αριθμούς των νεκρών και τις ημε- ρομηνίες των μαχών. [12][13] Ο ιστορικός Διόδωρος Σικελιώτης έγραψε τον 1ο αιώνα π.Χ. τη Βιβλιοθήκη Ιστορική. Θεωρείται ότι ο Ηρόδοτος και ο Έφορος ο Κυμαίος αποτελούν τις πηγές του Διόδωρου. [14] Η μάχη περιγράφεται με λι- γότερες λεπτομέρειες από σειρά αρχαίων ιστορικών, όπως ο Πλούταρχος και ο Κτησίας. Αρχαιολογικά ευ- ρήματα, όπως η δελφική Στήλη των Όφεων, υποστη- ρίζουν τα αναφερόμενα από τον Ηροδότο. [15] 2 Υπόβαθρο Η Αθήνα και η Ερέτρια υποστήριξαν τους Ίωνες στον αγώνα τους κατά των Περσών (499-494 π.Χ). [16] Σύμ- φωνα με τους ιστορικούς, ο Δαρείος ήταν σφετερι- στής, και πέρασε τα περισσότερα χρόνια της ζωής 1

description

ελλας

Transcript of Μάχη της Μυκάλης

Page 1: Μάχη της Μυκάλης

Μάχη της Μυκάλης

ΗΜάχη της Μυκάλης διεξήχθη στις 27 Αυγούστου479 π.Χ στηΜυκάλη της Ιωνίας μεταξύ των Ελλήνωνκαι των Περσών, κατά τη δεύτερη περσική εισβολήστην Ελλάδα. Έληξε με αποφασιστική νίκη των Ελ-λήνων και είχε ως επακόλουθο την ελληνική αντεπί-θεση.Το 480 π.Χ, οι Πέρσες πέτυχαν νίκες στιςΘερμοπύλες και στο Αρτεμίσιο, έχοντας κατα-στρέψει τη Βοιωτία, τη Θεσσαλία και την Αττική- ωστόσο, οι Έλληνες πέτυχαν αποφασιστική νίκηστη ναυμαχία της Σαλαμίνας και εμπόδισαν τηνπροώθηση των Περσών. Τον Αύγουστο του 479π.Χ, οι Έλληνες συγκέντρωσαν στρατό για νααντιμετωπίσουν τους Πέρσες στις Πλαταιές, όπου οιΈλληνες πέτυχαν αποφασιστική νίκη - παράλληλα,ο Λεωτυχίδας, διοικητής του ελληνικού στόλου,επιτέθηκε στους Πέρσες και κατέστρεψε τον στόλοτους και, αργότερα, το πεζικό τους.Μετά τις δύο αυτές μάχες ακολούθησε η ελληνικήαντεπίθεση και ο πόλεμος συνεχίστηκε για περίπου30 έτη. Αν και οι δύο μάχες είχαν αποφασιστική ση-μασία δεν θεωρούνται θρυλικές όπως η αυτές τουΜαραθώνα, των Θερμοπυλών και της Σαλαμίνας.

1 Πηγές

Κύρια πηγή για τους Περσικούς πολέμους αποτελεί οΈλληνας ιστορικός Ηρόδοτος. Ο Ηρόδοτος, γνωστόςως «Πατέρας της Ιστορίας»,[1] γεννήθηκε το 484 π.Χ.στηνΑλικαρνασσό τηςΜικράςΑσίας, η οποία εκείνητην περίοδο βρισκόταν υπό περσική κατοχή. Έγραψετο έργο «Ιστορίαι» γύρωστα 440-430 π.Χ, προσπαθώ-ντας να ανακαλύψει τις πραγματικές αιτίες των Περ-σικών πολέμων[2], οι οποίοι ολοκληρώθηκαν το 450π.Χ.[3] Η μέθοδος του Ηρόδοτου αποτελούσε καινο-τομία και σύμφωνα με μερικούς ιστορικούς, ο Ηρόδο-τος έχει εφεύρει την ιστορία που ξέρουμε.[3] Κατά τονΠαπαρρηγόπουλο: «Ο Ηρόδοτος είναι ο δημιουργόςτης αληθούς ιστορικής τέχνης...πρώτος ενόησεν ότιη ιστορία δεν είναι απλούς πραγμάτων κατάλογος,αλλά και η τεχνική των πραγμάτων τούτων συναρ-μολογία και η εξήγησις του χαρακτήρος αυτών».[4]Κατά τον Τομ Χόλλαντ: «Για πρώτη φορά, ένας ιστο-ρικός αποφάσισε να αποκαλύψει τα αίτια ενός πο-λέμου, ο οποίος έληξε πρόσφατα, χωρίς να καταγρά-φει μύθους, αλλά αιτίες, τις οποίες θα μπορούσαμε

να ελέγξουμε προσωπικά»[3]

ΟΘουκυδίδης είχε αμφισβητήσει το έργο του Ηροδό-του, καθώς η προσωπική άποψη του τελευταίου εμ-φανιζόταν συχνά στο έργο του.[5][6] Παρ' όλ' αυτά, οΘουκυδίδης αποφάσισε να ξεκινήσει το έργο του εκείόπου ο Ηρόδοτος σταμάτησε (στην πολιορκία της Ση-στού) αλλά σταμάτησε την προσπάθεια, επειδή πί-στευε ότι το έργο του Ηροδότου δεν χρειαζόταν επα-ναγραφή ή διορθώσεις, γιατί ήταν ακριβές.[6] Ηαξιο-πιστία του Ηροδότου έχει αμφισβητηθεί και από άλ-λους ιστορικούς. Ο Παυσανίας, στα Φωκικά, ανα-φέρεται στην περιγραφή του Ηροδότου για τη μάχητων Θερμοπυλών, όπου ο δεύτερος καταγράφει ότιοι Θηβαίοι παραδόθηκαν, όπως και 80 Μυκηναίοι[7].Ο Πλούταρχος, στο έργο Περί της Ηροδότου κακο-ήθειας (αν όντως το έγραψε αυτός), κατηγορεί τονΗρόδοτο επειδή ο τελευταίος ζήτησε χρήματα απότους Θηβαίους, και επειδή δεν τα έλαβε, έγραψε ότιοι Θηβαίοι δείλιασαν και παραδόθηκαν[8]. Οπωσδή-ποτε οι κατηγορίες που εκτοξεύει το σύγγραμμα αυτόκατά του Ηρόδοτου κάθε άλλο παρά σοβαρές είναι.[9]Την περίοδο τηςΑναγέννησης, παρά το γεγονός ότι οιάνθρωποι συνέχιζαν να διαβάζουν το έργο του Ηρο-δότου, ο ιστορικός είχε κακή φήμη.[10] Παρ' όλ' αυτά,τα αρχαιολογικά ευρήματα επιβεβαίωσαν τα γραφό-μενα του Ηροδότου και αποκατέστησαν τη φήμη καιτην αξιοπιστία του, ειδικά ως προς τα γεγονότα πουεξέτασε αυτοπροσώπως.[11][12] Οι σύγχρονοι ιστορι-κοί θεωρούν το έργο του αξιόπιστο, αλλά έχουν αμ-φιβολίες για τους αριθμούς των νεκρών και τις ημε-ρομηνίες των μαχών.[12][13]

Ο ιστορικός Διόδωρος Σικελιώτης έγραψε τον 1οαιώνα π.Χ. τη Βιβλιοθήκη Ιστορική. Θεωρείται ότιο Ηρόδοτος και ο Έφορος ο Κυμαίος αποτελούν τιςπηγές του Διόδωρου.[14] Η μάχη περιγράφεται με λι-γότερες λεπτομέρειες από σειρά αρχαίων ιστορικών,όπως ο Πλούταρχος και ο Κτησίας. Αρχαιολογικά ευ-ρήματα, όπως η δελφική Στήλη των Όφεων, υποστη-ρίζουν τα αναφερόμενα από τον Ηροδότο.[15]

2 Υπόβαθρο

ΗΑθήνα και η Ερέτρια υποστήριξαν τους Ίωνες στοναγώνα τους κατά των Περσών (499-494 π.Χ).[16] Σύμ-φωνα με τους ιστορικούς, ο Δαρείος ήταν σφετερι-στής, και πέρασε τα περισσότερα χρόνια της ζωής

1

Page 2: Μάχη της Μυκάλης

2 2 ΥΠΟΒΑΘΡΟ

του στους πολέμους εναντίον των εξεγερμένων υπο-τελών του.[17] Η εξέγερση αυτή απείλησε τη σταθερό-τητα της αυτοκρατορίας του Δαρείου, γι' αυτό και ορ-κίστηκε να εκδικηθεί όσες πόλεις συμμετείχαν[18][19]- έβλεπε επίσης την ευκαιρία να επεκταθεί στηΔύση.[19] Το 492 π.Χ, οι Πέρσες, με αρχηγό τον Μαρ-δόνιο, ανακατέλαβαν τη Θράκη και ανάγκασαν τουςΜακεδόνες να συμμαχήσουν μαζί τους.[20] Τότε, το490 π.Χ, ο Δαρείος ξεκίνησε νέα εκστρατεία, με αρ-χηγούς τον Δάτη και τον Αρταφέρνη, οι οποίοι κα-τάφεραν να καταλάβουν τη Νάξο, τις Κυκλάδες καιτην Ερέτρια.[21] Αλλά, η επέκτασή τους σταμάτησεκαι αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στην Ασία χάρηστη νίκη των Αθηναίων και των Πλαταιέων στονΜαραθώνα.[22]

Ο ελληνικός κόσμος κατά τους Περσικούς πολέμους (500–479 π. Χ.)

0 50 100 km

Θάσος

Σάρδεις

Όλυνθος

Δωδώνη

Ολυμπία

ΜεσσήνηΣπάρτη

Μέγαρα

Κύρια μάχη

Αστακός

Λίνδος

Καρία

Ένας χάρτης, ο οποίος δείχνει τον ελληνικό κόσμο κατά τηδιάρκεια της μάχης

Ο Δαρείος άρχισε να συγκεντρώνει μεγάλο στρατόγια να επιτεθεί ξανά στην Ελλάδα, αλλά τα σχέδιατου αναβλήθηκαν λόγω της εξέγερσης στην Αίγυπτο.Ένα χρόνο μετά ο Δαρείος πέθανε και στον θρόνοανέβηκε ο γιος του Ξέρξης Α'.[23] Ο Ξέρξης ανακατέ-λαβε την Αίγυπτο[24] και άρχισε ξανά τις προετοιμα-σίες για εισβολή στην Ελλάδα.[25] Το 481 π.Χ, ο Ξέρ-ξης έστειλε πρεσβευτές σε όλες τις ελληνικές πόλεις-κράτη, με εξαίρεση την Αθήνα και τη Σπάρτη, ζη-τώντας γη και ύδωρ.[26] Η Σπάρτη και Αθήνα έλα-βαν την υποστήριξη μερικών ελληνικών πόλεων, καιτο ίδιο έτος, στην Κόρινθο, συγκλήθηκε συνέδριο,[27]όπου και δημιουργήθηκε η ελληνική συμμαχία. Τοκάθε μέλος της συμμαχίας είχε την δυνατότητα ναστέλνει αγγελιαφόρους στις υπόλοιπες πόλεις-μέλη,ζητώντας στρατό για αμυντικούς σκοπούς. Σύμφωναμε τους σύγχρονους ιστορικούς, αυτό αποτελεί αξιο-σημείωτο, καθώς οι εμφύλιες συρράξεις μεταξύ τωνΕλλήνων, εκείνη την περίοδο, συνεχίζονταν.[28]

Οι Έλληνες, με κύρια τακτική τους το κλείσιμο στε-νών χώρων, αντιμετώπισαν τους Πέρσες στις Θερμο-πύλες και στο Αρτεμίσιο. Στις Θερμοπύλες, οι Πέρ-σες κατάφεραν να περικυκλώσουν τους Έλληνες καινα σφάξουν όσους απέμειναν στο πεδίο της μάχης.

Όσον αφορά το Αρτεμίσιο, οι συγκρούσεις Ελλήνωνκαι Περσών οδήγησαν σε αδιέξοδο[29] και όταν οιΈλ-ληνες έμαθαν το αποτέλεσμα των Θερμοπυλών, απο-φάσισαν να υποχωρήσουν.[30] Μετά τη νίκη τους στιςΘερμοπύλες, οι Πέρσες κατέστρεψαν τη Βοιωτία, τιςΠλαταιές και τις Θεσπιές, ενώ αργότερα κινήθηκανγια να καταλάβουν την άδεια Αθήνα.[31] Στη Σαλα-μίνα, ο Σπαρτιάτης ναύαρχος Ευρυβιάδης και οι υπό-λοιποι Πελοποννήσιοι επέμεναν να προστατεύσουντον Ισθμό της Κορίνθου, καταστρέφοντας τον μο-ναδικό δρόμο που οδηγούσε εκεί και χτίζοντας τεί-χος γύρω από αυτό[32] Ο Θεμιστοκλής, όμως, έπεισετους Έλληνες να μείνουν στη Σαλαμίνα, όπου πέτυ-χαν αποφασιστική νίκη.

Οι κινήσεις των Περσών και των Ελλήνων από το 480 π.Χμέχρι το 479 π.Χ

Ο Ξέρξης, φοβούμενος ότι οι Έλληνες μετά τη νίκητους στη Σαλαμίνα θα κατέστρεφαν τη γέφυρα τουΕλλησπόντου, αποφάσισε να υποχωρήσει με το με-γαλύτερο μέρος του στρατού του[33]. Ο Μαρδόνιοςέμεινε με τους στρατιώτες που διάλεξε[34]. Πέρασετον χειμώνα στη Βοιωτία και στη Θεσσαλία, ενώ οιΑθηναίοι επέστρεψαν στην πόλη τους. Παρ' ολ' αυτά,οι σχέσεις μεταξύ των Ελλήνων χάλασαν, καθώς οιΠελοποννήσιοι αρνήθηκαν να στείλουν στρατό σταβόρεια για να βοηθήσουν τους Αθηναίους - οι Αθη-ναίοι απέσυραν τον στόλο τους και την ηγεσία τουελληνικού στόλου ανέλαβε ο Λεωτυχίδας[35].ΟΜαρδόνιος, με τη βοήθεια τουΑλέξανδρουΑ', προ-σπάθησε να πείσει τους Αθηναίους να δεκτούν ει-ρήνη, αλλά οι τελευταίοι, αφού εξασφάλισαν την πα-ρουσία των Σπαρτιατών στην Αθήνα, αρνήθηκαν -κατά τον Ηρόδοτο, απάντησαν τα εξής: καὶ αὐτοὶ το-ῦτό γε ἐπιστάμεθα ὅτι πολλαπλησίη ἐστὶ τῷ Μήδῳδύναμις ἤ περ ἡμῖν, ὥστε οὐδὲν δέει τοῦτό γε ὀνει-δίζειν. ἀλλ᾽ ὅμως ἐλευθερίης γλιχόμενοι ἀμυνεύμεθαοὕτω ὅκως ἂν καὶ δυνώμεθα (μετ. αν και ξέρουμε ότιοι Μήδοι είναι περισσότεροι από εμάς, εμείς όμως θααμυνθούμε καθώς αγαπούμε την ελευθερία μας)[36].Οι Αθηναίοι εκκένωσαν την πόλη τους, την οποία κα-τέλαβε ο Μαρδόνιος, ο οποίος επανάλαβε την προ-σφορά του στη Σαλαμίνα. Οι Αθηναίοι ζήτησαν τη

Page 3: Μάχη της Μυκάλης

3

βοήθεια της Σπάρτης[37], αλλά η τελευταία γιόρταζεταΥακίνθια και άργησε να δώσει απάντηση. Ωστόσο,ο Τεγεάτης Χίλεος έπεισε τους Σπαρτιάτες να στεί-λουν στρατό, αφού τόνισε τα αποτελέσματα που θα'χε η παράδοση της Αθήνας στους Πέρσες[38].Ο αθηναϊκός στόλος, υπό την ηγεσία του Ξάνθιππου,κινήθηκε στη Δήλο και ενώθηκε με τα υπόλοιπα σώ-ματα του ελληνικού στόλου. Απ' τη Σάμο στάλθηκεπρεσβεία που δήλωσε στους Έλληνες ότι οι Ίωνες θαεπαναστατούσαν αν ο ελληνικός στόλος κατέστρεφετον περσικό[39], γι' αυτό και οι Έλληνες έπλευσαν στηΣάμο.[40]

3 Πρελούδιο

Heracleia by Latmus

Miletus

Myus

Priene

Didyma

Heraion

Samos

Agathonissi

Kapırıkı

Çamlık

Didim

MavişehirMersindere

Denizköy

Bafa

AkköyAk-Yeniköy

Balat

Batıköy

Sarıkemer

Serçin

Özbaşhı Çalıköy

Akçakaya

Burunköy

Bagarasi

Bıyıklı

Sazlı

Söke

Yenidoğan

Güllübahçe

Akçakonak

Atburgazi

Tuzburgazı

Güzelçamli

Kadıkalesi

Vathy

Samos

Chora

Pythagoras

M O U N TG R I O N

M O U N T L A T M O S

M O U N T M Y C A L E

MOUNT THORAX

LadeIsland

HybandaIsland

Tragia Island

Samos Island

Trogilium Islands

NarthekisIsland

Trogilium Promontory

Palinouros Promontory

Poseidon Promontory

Poseidion Promontory

Aegean Sea

Maeander

Lake Bafa

37° 40'

37° 30'

37° 20'

37° 40'

37° 30'

27° 40'27° 30'27° 20'27° 10'27°

27° 30'27° 20'27° 10'27°

1 400 m

1 200 m

1 000 m

800 m

600 m

450 m

300 m

200 m

100 m

50 m

25 m

0

200 (km)

0 12(mi)

Balat

Miletus

Lade

modern city or town

polis or sanctuary

island

current shoreline

approximate antiqueshoreline

Evolution of silting in Miletus Baydue to Maeander River during Antiquity

UTM projection - WGS84 datumTopographic scale: 1:372,000 (precision: 93 m)

TURKEYGREECE

SeaMediterranean

Χάρτης, ο οποίος δείχνει τη θέση της Μυκάλης σε σχέση μετη Λάδη, τη Σάμο και τη Μίλητο

Όταν οι Πέρσες έμαθαν για την παρουσία ελληνι-κού στόλου απομακρύνθηκαν απ' τη Σάμο και στα-μάτησαν στην Ιωνία - αποφάσισαν να μην μπλέξουνσε ναυμαχία με τους Έλληνες, καθώς πίστευαν ότιθα έχαναν.[41] Παράλληλα, έστειλαν τους Φοίνικεςμακριά και έπλευσαν στη Μυκάλη, όπου ο Ξέρξηςάφησε στρατό υπό την ηγεσία του Τιγράνη.[41] Αφούέβαλαν τα πλοία τους στη θάλασσα, οι Πέρσες έχτι-σαν ένα περίβολο από ξύλα και πέτρες για να ταπροστατεύσουν.[42] Όταν οι Έλληνες έμαθαν για τηνυποχώρηση των Περσών αποφάσισαν να βαδίσουνστην ενδοχώρα και ν' αρχίσουν τις ετοιμασίες γιαμια ναυμαχία.[43] Όταν οι Έλληνες έφθασαν στη Μυ-κάλη, ο Λεωτυχίδας έστειλε μήνυμα στους Ίωνες, λέ-γοντας τα εξής:

ἄνδρες Ἴωνες, οἳ ὑμέων τυγχάνουσιἐπακούοντες, μάθετε τὰ λέγω· πάντως γὰροὐδὲν συνήσουσι Πέρσαι τῶν ἐγὼ ὑμῖνἐντέλλομαι. ἐπεὰν συμμίσγωμεν, μεμνῆσθαιτινὰ χρὴ ἐλευθερίης μὲν πάντων πρῶτον,μετὰ δὲ τοῦ συνθήματος Ἥβης. καὶ τάδεἴστω καὶ ὁ μὴ ἀκούσας ὑμέων πρὸς τοῦἀκούσαντος.

μετάφραση: Άνδρες της Ιωνίας, εσείς πουμας ακούτε, μάθετε αυτά που λέγω - οι Πέρ-σες θα καταλάβουν γιατί εγώ σας ζητώ ναπολεμήσετε μαζί μας. Πρώτα απ' όλα, ο άν-δρας πρέπει να θυμάται την ελευθερία τουκαι μετά το σύνθημα της Ήβης. Αυτός πουμας άκουσε ας το πει στους άλλους που δενάκουσαν.[43]

Οι Έλληνες ετοιμάστηκαν για επίθεση, αλλά οι Πέρ-σες υποχώρησαν, καθώς κατάλαβαν ότι οι Σάμιοι θαπολεμούσαν στο πλευρό των Ελλήνων - επίσης έστει-λαν τους Μιλήσιους μακριά, ώστε να μην ενωθούνκι' αυτοί με τους Έλληνες.[44] Με αυτό τον τρόπο, οιΠέρσες απαλλάχθηκαν από εσωτερικά προβλήματα,άφησαν το στρατόπεδο τους και ξεκίνησαν τις ετοι-μασίες για μάχη.[43][44] Όταν οι Έλληνες πλησίασαντο περσικό στρατόπεδο διαδόθηκε το νέο για τη νίκητων Ελλήνων στις Πλαταιές, κάτι που ανύψωσε τοηθικό των Ελλήνων.[45][46]

4 Δυνάμεις

4.1 Πέρσες

Έλληνας οπλίτης μονομαχεί με Πέρση στρατιώτη, 5ος αιώ-νας π.Χ

Όσον αφορά τους Πέρσες, αυτοί είχαν στη διάθεσητους περίπου τριακόσια πλοία[47][48] επειδή ο στόλοςτους φαίνεται να ήταν μικρότερος ή ισάριθμος με τονελληνικό[48], ο οποίος πριν τη ναυμαχία της Σαλαμί-νας αριθμούσε 378 πλοία (λόγω των απώλειων τους,ο αριθμός έφθασε στα 300 πλοία).[47] Επίσης, οι Πέρ-σες έδιωξαν τους Φοίνικες και μ' αυτό τον τρόπο μεί-ωσαν και άλλο τη ναυτική τους δύναμη.[41] Κατά τονΔιόδωρο, οι Πέρσες συγκέντρωσαν εκατόν χιλιάδεςάνδρες για να προστατεύσουν το στρατόπεδο και τα

Page 4: Μάχη της Μυκάλης

4 7 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

πλοία τους,[49] με τον Ηρόδοτο να αναφέρει την πα-ρουσία εξήντα χιλιάδων ανδρών, υπό την ηγεσία τουΤιγράνη.[41] Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι Πέρσες είχανσαφώς περισσότερους άνδρες απ' ότι οι Έλληνες.[50]

4.2 Έλληνες

Κατά τον Ηρόδοτο, ο Λεωτυχίδας είχε στην κατοχήτου 110 τριήρεις[35] - το 480 π.Χ, ο ελληνικός στό-λος αριθμούσε 271 τριήρεις στο Αρτεμίσιο και 378στη Σαλαμίνα.[51][52] Οελληνικός στόλος είχε την υπε-ροχή στη θάλασσα και ισάριθμος με τον περσικό[47]και κατά τον Διόδωρο, οι Έλληνες είχαν στη διάθεσητους 250 πλοία.[49] Αν και οι Αθηναίοι έστειλαν 8.000άνδρες στις Πλαταιές,[53] διέθεταν πολλούς θήτες, οιοποίοι θα συμμετείχαν ως κωπηλάτες. Κατά τον Ηρό-δοτο, κάθε πλοίο είχε τριάντα στρατιώτες,[54] δηλ. οιΈλληνες διέθεταν 3.300 οπλίτες.[54]

5 Στρατηγική και τακτική

Η διεξαγωγή μάχης στη Μυκάλη δεν είχε κά-ποια στρατηγική χρησιμότητα, καθώς μπορούσενα προκαλέσει την καταστροφή ολάκερου τουστόλου των ηττημένων. Οι Πέρσες ήταν διστα-κτικοί και αποφάσισαν να αποφύγουν θαλάσσιασύγκρουση[41][47][48][49], ενώ οι Έλληνες, αν και ήτανδιστακτικοί,[55] αποφάσισαν να επιτεθούν ότανέμαθαν την κατάσταση του περσικού στόλου.[40] ΟιΠέρσες έπρεπε να είχαν το πλεονέκτημα, καθώς οστόλος των Ελλήνων δεν είχε μεγάλη πείρα, αλλάαυτοί επέλεξαν να παρατάξουν τον στρατό, υπό τηνηγεσία του Τιγράνη, οχυρώνοντας την περιοχή.[40][41]Παρ' ολ' αυτά, οι Έλληνες θέλησαν να πολεμήσουν σεξηρά, κάτι που αμέσως έδωσε το πλεονέκτημα στουςΈλληνες, οι οποίοι είχαν καλύτερο εξοπλισμό.[49]

6 Μάχη

Στα δεξιά της ελληνικής παράταξης ήταν οι Αθη-ναίοι, οι Κορίνθιοι, οι Σικυώνιοι και οι Τροιζήνιοικαι στα αριστερά οι Σπαρτιάτες και οι υπόλοιποιΈλληνες.[56] Στην αρχή, οι Αθηναίοι και οι στρατιώ-τες στα δεξιά επιτέθηκαν στο περσικό στρατόπεδο,με τους Σπαρτιάτες να προσπαθούν να υπερφαλαγ-γίσουν τους Πέρσες σε στενό χώρο. Αν και οι Πέρσεςαπώθησαν τους Έλληνες, οι Αθηναίοι συνέχιζαν ναπιέζουν την περσική παράταξη.[56] Οι Πέρσες, μετάαπό λίγη ώρα, υποχώρησαν - οι Έλληνες εισέβαλλανστο στρατόπεδο, αλλά τα εθνικά περσικά στρατεύ-ματα παρέμειναν στο πεδίο της μάχης.[56] Ωστόσο, οιΣπαρτιάτες είχαν υπερφαλαγγίσει τους Πέρσες καικατατρόπωσαν τους Πέρσες.[57]

Σχηματικό διάγραμμα της μάχης της Μυκάλης

Κατά τον Ηρόδοτο, οι Σάμιοι ενώθηκαν με τους Έλ-ληνες (σε άγνωστο σημείο της μάχης) και έκαναν ότιμπορούσαν, καθώς δεν ήταν οπλισμένοι. Το παρά-δειγμα τους ακολούθησαν και οι υπόλοιποι Ίωνες.[57]Οι Μιλήσιοι, οι οποίοι φρουρούσαν τις ακτές της Μυ-κάλης, ενώθηκαν με τους Έλληνες όταν κατάλαβανότι οι τελευταίοι θα νικούσαν.[58] Όσον αφορά τιςαπώλειες, αυτές δεν αναφέρονται στον Ηρόδοτο - οτελευταίος αναφέρει ότι και οι δύο πλευρές είχαν ίσεςαπώλειες.[57] Στη μάχη σκοτώθηκε ο Περίλαος (Πε-ρίλεως), στρατηγός των Σικυώνιων[57] - ενώ απ' τηνπλευρά των Περσών, σκοτώθηκαν ο ναύαρχος Μαρ-δόντης και ο στρατηγός Τιγράνης, ενώ ο Αρταΰντηςδραπέτευσε.[57] Κατά τον Ηρόδοτο και τον ΔιόδωροΣικελιώτη, όσοι επέζησαν τη σφαγή, κατευθύνθηκανστις Σάρδεις.[50][59]

7 Αποτελέσματα

Οι Έλληνες λεηλάτησαν το περσικό στρατόπεδο καικατέστρεψαν τα περσικά πλοία.[60] Στη Σάμο συζη-τήθηκαν οι επόμενες κινήσεις. Ο Λεωτυχίδας πρό-τεινε τη μετακίνηση των κατοίκων της Ιωνίας στηνΕλλάδα, καθώς πίστευε ότι δεν θα άντεχαν τις με-τέπειτα περσικές επιθέσεις. Ωστόσο, ο Ξάνθιπποςαρνήθηκε, λέγοντας πως η Ιωνία αποτελεί ελλη-νική αποικία - οι Ίωνες έγιναν αργότερα μέλη τηςΔηλιακής Συμμαχίας.[60]

Μετά τις μάχες στη Μυκάλη και στις Πλαταιές, ηεισβολή των Περσών στην Ελλάδα έληξε - οι Έλλη-νες ωστόσο πίστευαν ότι ο Ξέρξης θα ξαναεπιτεθεί,αλλά αργότερα κατάλαβαν ότι οι Πέρσες δεν επι-θυμούσαν άλλες συγκρούσεις με τους Έλληνες. Οι

Page 5: Μάχη της Μυκάλης

5

Έλληνες επιτέθηκαν στον Ελλήσποντο για να κατα-στρέψουν τις περσικές γέφυρες, αλλά όταν έφτασανεκεί οι γέφυρες είχαν ήδη λυθεί.[61] Οι Πελοποννή-σιοι επέστρεψαν στην πατρίδα τους, αλλά οι Αθη-ναίοι επιτέθηκαν στη Θρακική Χερσόνησο. Οι Πέρ-σες, μαζί με τους συμμάχους τους, υποχώρησαν στηΣηστό, αλλά οι Αθηναίοι την πολιόρκησαν με επιτυ-χία. Εκεί τελειώνει το έργο του ο Ηρόδοτος. Οι συ-γκρούσεις Ελλήνων και Περσών συνεχίστηκαν μέχριτην υπογραφή της Ειρήνης του Καλλία.

8 Σημασία

Ο Ξενοφών

Οι μάχες στις Πλαταιές και στη Μυκάλη ήταν οι τε-λευταίες της δεύτερης περσικής εισβολής στην Ελ-λάδα, αλλά δεν θεωρούνται θρυλικές όπως αυτέςστις Θερμοπύλες, στον Μαραθώνα και στη Σαλα-μίνα - αυτό οφείλεται στην κατάσταση του ελληνικούστρατού πριν τη μάχη και στις στρατηγικές τους.[3]Οι Πλαταιές και ηΜυκάλη έχουν μεγάλη στρατηγικήσημασία, καθώς απέδειξαν γι' άλλη μια φορά τηνυπεροχή του οπλίτη.[62] Οι Πέρσες ξεκίνησαν να προ-σλαμβάνουν Έλληνες μισθοφόρους, κάτι που περι-γράφεται στην «ΚύρουΑνάβαση» του Ξενοφώντα.[63]

9 Παραπομπές[1] Κικέρων, Περί νόμων I, 5

[2] Ηρόδοτος, Κλειώ (εισαγωγή)

[3] Holland, σ. xvi–xvii.

[4] Παπαρρηγόπουλος, Βιβλίον Γ΄, κεφ. Γ΄, παράγρ. Α΄)

[5] Ηροδότου Ιστορίαι - Κλασική εποχή

[6] Finley, σ. 15.

[7] Παυσανίας, Φωκικά, ΧΧ, 2

[8] Περί της Ηροδότου κακοηθείας, σελ. 29-32.http://books.google.com/books?id=U3hIAAAAYAAJ&pg=PA5&lpg=PA5&dq=%CE%A0%CE%B5%CF%81%CE%AF+%CF%84%CE%B7%CF%82+%CE%97%CF%81%CE%BF%CE%B4%CF%8C%CF%84%CE%BF%CF%85+%CE%BA%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CE%AE%CE%B8%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CF%82&source=bl&ots=Y_8MgqlWg5&sig=WrXr2B9a_dmH1FtV_NCb4YTsKtQ&hl=en&sa=X&ei=DXQQT4CSBojf8AO22tHxAw&ved=0CHkQ6AEwCQ#v=onepage&q=%CE%A0%CE%B5%CF%81%CE%AF%20%CF%84%CE%B7%CF%82%20%CE%97%CF%81%CE%BF%CE%B4%CF%8C%CF%84%CE%BF%CF%85%20%CE%BA%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CE%AE%CE%B8%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CF%82&f=false.

[9] Παπαρρηγόπουλος, ο.π.

[10] David Pipes. «Herodotus: Father of History,Father of Lies». Αρχειοθετήθηκε από τοπρωτότυπο στις January 27, 2008. http://web.archive.org/web/20080127105636/http://www.loyno.edu/history/journal/1998-9/Pipes.htm.Ανακτήθηκε στις 2008-01-18.

[11] Ντυράν, Β΄438, Παπαρρηγόπουλος ο.π.

[12] Holland, σ. 377.

[13] Fehling, σ. 1–277.

[14] Διόδωρος Σικελιώτης, ΙΑ

[15] Ηρόδοτος, Καλλιόπη 81

[16] Ηρόδοτος, Τερψιχόρη 95 και Ερατώ 94

[17] Holland, pp. 47-55

[18] Ηρόδοτος, Τερψιχόρη 105

[19] Holland, 171–178

[20] Ηρόδοτος, Ερατώ 44

[21] Ηρόδοτος, Ερατώ 100

[22] Ηρόδοτος, Ερατώ 113

[23] Ηρόδοτος, Πολύμνια 5

[24] Ηρόδοτος, Πολύμνια 7

Page 6: Μάχη της Μυκάλης

6 11 ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΙ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ

[25] Ηρόδοτος, Πολύμνια 4-7

[26] Ηρόδοτος, Πολύμνια 32

[27] Ηρόδοτος, Πολύμνια 145

[28] Ηρόδοτος, Πολύμνια 145: Οι Έλληνες ...αποφάσι-σαν...να πάψουν οι μεταξύ τους έχθρες και πόλεμοι

[29] Ηρόδοτος, Ουρανία 18

[30] Ηρόδοτος, Ουρανία 21

[31] Ηρόδοτος, Ουρανία 50

[32] Ηρόδοτος, Ουρανία 71

[33] Ηρόδοτος, Ουρανία 97

[34] Ηρόδοτος, Ουρανία 113

[35] Ηρόδοτος, Ουρανία 131

[36] Ηρόδοτος, Ουρανία 143

[37] Ηρόδοτος, Καλλιόπη 7

[38] Ηρόδοτος, Καλλιόπη 9

[39] Ηρόδοτος, Καλλιόπη 90

[40] Ηρόδοτος, Καλλιόπη 91

[41] Ηρόδοτος, Καλλιόπη 96

[42] Ηρόδοτος, Καλλιόπη 97

[43] Ηρόδοτος, Καλλιόπη 98

[44] Ηρόδοτος, Καλλιόπη 99

[45] Ηρόδοτος, Καλλιόπη 100

[46] Διόδωρος Σικελιώτης, ΙΑ 35

[47] Διόδωρος Σικελιώτης, ΙΑ 19

[48] Ηρόδοτος, Ουρανία 130

[49] Διόδωρος Σικελιώτης, ΙΑ 34

[50] Διόδωρος Σικελιώτης, ΙΑ 36

[51] Ηρόδοτος, Ουρανία 2

[52] Ηρόδοτος, Ουρανία 48

[53] Ηρόδοτος, Καλλιόπη 28

[54] Ηρόδοτος, Πολύμνια 184

[55] Ηρόδοτος, Ουρανία 32

[56] Ηρόδοτος, Καλλιόπη 102

[57] Ηρόδοτος, Καλλιόπη 103

[58] Ηρόδοτος, Καλλιόπη 104

[59] Ηρόδοτος, Καλλιόπη 107

[60] Ηρόδοτος, Καλλιόπη 106

[61] Ηρόδοτος, Καλλιόπη 114

[62] Holland, σ. 358–359

[63] Ξενοφών, Β 2.1.1

10 Βιβλιογραφία

10.1 Αρχαίες πηγές

• Ηρόδοτος, Ιστορίαι

• Κτησίας, Περσικά

• Διόδωρος Σικελιώτης, Ιστορική Βιβλιοθήκη

• Πλούταρχος, Βίοι Παράλληλοι - Αριστείδης

10.2 Σύγχρονες πηγές

• Holland, Tom. Persian Fire. Abacus, 2005 (ISBN978-0-349-11717-1)

• Green, Peter. The Greco-Persian Wars. Berkeley:University of California Press, 1970; revised ed.,1996 (hardcover, ISBN 0-520-20573-1); 1998(paperback, ISBN 0-520-20313-5)

• Lazenby, JF. The Defence of Greece 490–479 BC.Aris & Phillips Ltd., 1993 (ISBN 0-85668-591-7)

• Fehling, D. Herodotus and His “Sources": Citation,Invention, and Narrative Art. Translated by J.G.Howie. Arca Classical and Medieval Texts, Papers,and Monographs, 21. Leeds: Francis Cairns, 1989

• Connolly, P. Greece and Rome at War, 1981

• Finley, Moses (1972). «Introduction». Thucydides– History of the Peloponnesian War (translated byRex Warner). Penguin. ISBN 0140440399.

• Goldsworthy, A. (2003). The Fall of Carthage.Cassel. ISBN 0304366420.

11 Εξωτερικοί σύνδεσμοι• Livius Picture Archive: Mycale (Dilek Dagi)

Page 7: Μάχη της Μυκάλης

7

12 Text and image sources, contributors, and licenses

12.1 Text• Μάχη της Μυκάλης Πηγή: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%AC%CF%87%CE%B7_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9C%CF%85%CE%BA%CE%AC%CE%BB%CE%B7%CF%82?oldid=5003568 Συνεισφέροντες: Magioladitis, Atlantia,TXiKiBoT, SieBot, Sotkil, MARKELLOS, Μυρμηγκάκι, Dipa1965, Luckas-bot, N!kod!mos, Alexikoua, Egmontbot, Xqbot, RedBot,KamikazeBot, Nataly8, EmausBot, WikitanvirBot, Rezabot, Pagaeos, Vagobot, JYBot, Dexbot, Ογκόλιθος, YFdyh-bot, Automaton καιΑνώνυμες συνεισφορές: 6

12.2 Images• Αρχείο:Battle_of_Thermopylae_and_movements_to_Salamis_and_Plataea_map-el.png Πηγή: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a0/Battle_of_Thermopylae_and_movements_to_Salamis_and_Plataea_map-el.png Άδεια χρήσης: AttributionΣυνεισφέροντες: PNG version of Battle_of_Thermopylae_and_movements_to_Salamis_and_Plataea_map-el.svg Αρχικός δημιουργός:Battle_of_Thermopylae_and_movements_to_Salamis_and_Plataea_map-en.svg: Frank Martini, USMA

• Αρχείο:Greek-Persian_duel.jpg Πηγή: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/22/Greek-Persian_duel.jpg Άδεια χρή-σης: Public domain Συνεισφέροντες: Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, Αθήνα Αρχικός δημιουργός: Άγνωστος

• Αρχείο:Map_Greco-Persian_Wars-el.svg Πηγή: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/fa/Map_Greco-Persian_Wars-el.svg Άδεια χρήσης: CC BY-SA 3.0 Συνεισφέροντες: Translation of File:Map Greco-Persian Wars-en.svg.

Transferred from el.wikipedia; transferred to Commons by User:Bibi Saint-Pol using CommonsHelper.

Αρχικός δημιουργός: User:Bibi Saint-Pol (original in English); Alexikoua (Greek translation)• Αρχείο:Miletus_Bay_silting_evolution_map-en.svg Πηγή: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f9/Miletus_Bay_silting_evolution_map-en.svg Άδεια χρήσης: CC BY-SA 3.0 Συνεισφέροντες: Έργο αυτού που το ανεβάζει

• Lansat 7 ETM+ imagery;

• NASA SRTM3v2 data;

• Additional reference: Barrington atlas of the Greek and Roman World.

Αρχικός δημιουργός: Eric Gaba (Sting - fr:Sting)• Αρχείο:Mycale3_map.gifΠηγή: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/08/Mycale3_map.gifΆδεια χρήσης:CC-BY-SA-3.0 Συνεισφέροντες: http://www.livius.org/a/turkey/mycale/mycale3_map.gif Αρχικός δημιουργός:Marco Prins and Jona Lendering

• Αρχείο:Priene_colline_colonne.jpg Πηγή: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/26/Priene_colline_colonne.jpg Άδειαχρήσης: CC-BY-SA-3.0 Συνεισφέροντες: No machine readable source provided. Own work assumed (based on copyright claims). Αρ-χικός δημιουργός: No machine readable author provided. Pedro Lassouras assumed (based on copyright claims).

• Αρχείο:xenophon.jpg Πηγή: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8e/Xenophon.jpg Άδεια χρήσης: Public domain Συ-νεισφέροντες:Bibliothek des allgemeinen und praktischenWissens. Bd. 5” (1905), Abriß derWeltliteratur, Seite 46Αρχικός δημιουργός:άγνωστος. Scan by User:Gabor

12.3 Content license• Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0