Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

107
Διεθνής Αλληλεγγύη Όργανο της Επιτροπής για μια Διεθνή Κόκκινη Βοήθεια (Βρυξέλλες-Ζυρίχη) ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ προλ. πρωτ.

description

Διεθνής Αλληλεγγύη Όργανο της Επιτροπής για μια Διεθνή Κόκκινη Βοήθεια (Βρυξέλλες-Ζυρίχη)

Transcript of Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

Page 1: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

Διεθνής ΑλληλεγγύηΌργανο της Επιτροπής για μια Διεθνή Κόκκινη Βοήθεια

(Βρυξέλλες-Ζυρίχη)

ΕΕΠΠΑΑΝΝΑΑΣΣΤΤΑΑΣΣΗΗ ΚΚΑΑΙΙ ΑΑΝΝΤΤΕΕΠΠΑΑΝΝΑΑΣΣΤΤΑΑΣΣΗΗ

ΣΣΤΤΗΗΝΝ ΙΙΤΤΑΑΛΛΙΙΑΑ

προλ. πρωτ.

Page 2: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

2

Page 3: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

Διεθνής ΑλληλεγγύηΌργανο της Επιτροπής για μια Διεθνή Κόκκινη Βοήθεια

(Βρυξέλλες-Ζυρίχη)

ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ

Ιστορία και Επικαιρότητα

προλεταριακή πρωτοβουλία

Page 4: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία
Page 5: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

η έκδοση αφιερώνεται στους δεκάδες συντρόφους καισυντρόφισσες που βρίσκονται έγκλειστοι στα κελιά τουιταλικού Κράτους

Page 6: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

6

Σημείωμα της Έκδοσης

Οι σελίδες που ακολουθούν αποτελούν την ύλη του 4ου και του 5ου τεύχουςτου περιοδικού Διεθνής Αλληλεγγύη, το οποίο εκδίδεται από την Επιτροπή γιαμια Διεθνή Κόκκινη Βοήθεια (Βρυξέλλες-Ζυρίχη) και κυκλοφόρησαν τον Σεπτέμ-βρη και τον Οκτώβρη του 2006 σε γερμανική, γαλλική και ιταλική έκδοση, απότην οποία και μεταφράστηκε.

Πρόκειται για μια πολιτική και κοινωνική αποτίμηση, για έναν ιστορικό απολο-γισμό των εντάσεων της διαδρομής των προλεταριακών αγώνων και της πορείαςτου ταξικού πολέμου στην Ιταλία, που ξεκινάει από τις αρχές της δεκαετίας του60 και καλύπτει χρονολογικά σχεδόν μισό αιώνα. Είναι προφανές ότι πρόκειταιγια μια αποτίμηση, κατατεθειμένη από μια υποκειμενική σκοπιά ενός συγκεκρι-μένου πολιτικού ρεύματος του διεθνούς επαναστατικού κινήματος. Λαμβάνον-τας υπόψη αυτό, προχωρήσαμε στη μετάφραση και την έκδοση τουσυγκεκριμένου κειμένου, θεωρώντας δεδομένο πως, όπως έχει ειπωθεί καιαλλού, «στο επίπεδο των ιδεών –τόσο στο κομμουνιστικό όσο και στο αναρχικόστρατόπεδο– δεν υπάρχει μια εκ των προτέρων καθαρότητα. Σε συγκεκριμένεςιστορικές συνθήκες υπάρχει μια έμμεση ή άμεση ανάπτυξη και αλληλεπίδραση.Η μοναδική διαχωριστική γραμμή που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για ναπροσδιορίσουμε τα πολιτικά ρεύματα και την ιστορική σημασία τους είναι εκείνατης δράσης τους σε σχέση με την προλεταριακή αυτονομία, στην ενίσχυση πουέδωσαν στην διαδικασία της απελευθέρωσης του προλεταριάτου»*. Έτσι, κά-ποιος δεν χρειάζεται να ευθυγραμμιστεί με μια μαρξιστική-λενινιστική ανάγνωσητης ιστορίας για να διακρίνει τον ιστορικό πλούτο, την επαναστατική αγωνίακαι την αναλυτική πυκνότητα που περικλείονται μέσα στη συγκεκριμένη συλ-λογική συμβολή στη μνήμη της Τάξης μας.

Η εργατική καταπίεση και η εξουσία των αφεντικών, η κοινωνικoταξική εξέγερσημέσα και έξω από τα εργοστάσια, η εδραίωση –μέσα σε οξυμένες ψυχροπολε-μικές συνθήκες– ενός ισχυρού επαναστατικού κινήματος σε σύγκρουση με τονρεβιζιονιστική κατεύθυνση, οι απελευθερωτικές απόπειρες και η ριζοσπαστικο-ποίηση ευρύτερων κοινωνικών στρωμάτων, η επανοικειοποίηση της ζωής και ηάρνηση της εργασίας, η διάχυση της μαζικής παρανομίας και της ταξικής βίας,η προλεταριακή οργάνωση και ο συνδικαλισμός, οι συνελεύσεις και τα συμβού-λια, οι οργανώσεις και το μαζικό κίνημα, ο αυθορμητισμός και ο κινηματισμός,η πρωτοπορία και το κόμμα, οι σκοποί και τα μέσα, ο μιλιταρισμός και ο εκλε-κτισμός, η πολιτική και οι ιδεολογίες, οι τακτικές και οι στρατηγικές, η θεωρίακαι οι πρακτικές, η δράση και οι αντιφάσεις, το ένοπλο και οι μορφές του στις

Page 7: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

7

διάφορες φάσεις, η προλεταριακή Αντιεξουσία και οι αναδιαρθρώσεις του κε-φαλαίου, οι αντεπιθέσεις και οι οπισθοχωρήσεις, τα άλματα και οι ρήξεις, οι δια-σπάσεις και οι διαχωρισμοί, η επαναστατική παλίρροια και η κατασταλτικήάμπωτη, η προλεταριακή έφοδος στον ουρανό και η καπιταλιστική παλινόρ-θωση, ο γερο-τυφλοπόντικας που συνεχίζει ακούραστος –σ’ όλους τους και-ρούς, σ’ όλους τους τόπους– να σκάβει...

Αυτά τα καίρια ζητήματα, και όχι μόνο, είναι όσα μας ώθησαν σ’ αυτήν την έκ-δοση, ως μια συνεισφορά στο θεωρητικό και πρακτικό οπλοστάσιο όλων εκεί-νων των αγωνιστών και των αγωνιστριών που –μέσα στην τρέχουσα συνθήκητης καπιταλιστικής κρίσης– μάχονται σ’ όλον τον κόσμο ενάντια στο διεθνοποι-ημένο κεφάλαιο και τα κράτη του, ενάντια στην καταπίεση και την εκμετάλ-λευση, κρατώντας ζωντανή την επαναστατική προοπτική για τον Κομμουνισμόκαι την Αναρχία.

Προλεταριακή ΠρωτοβουλίαΑθήνα, Δεκέμβρης 2011

[*]: Proletari 56, «Οι συνήθεις ταραξίες, οι συνήθεις προβοκάτορες: σκέψεις για τοναναρχισμό και τον κομμουνισμό», ένθετο στο 3ο τεύχος του περιοδικού Βίδα.

Page 8: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

8

Περιεχόμενα

Διαδρομές της Επανάστασης στην ΙταλίαΕισαγωγή σ. 7

Από τη δεκαετία του 1970 ως... αύριο1) Πρόλογος σ. 72) Η δεκαετία του 1960: ανάδυση μιας νέας εργατικής τάξης σ. 83) Σχηματισμός και απαρχές των Κόκκινων Ταξιαρχιών: Νοέμβρης 1970 σ. 144) Κίνημα και κυοφορία της εργατικής αυτονομίας σ. 165) 1974-75: η εδραίωση του ένοπλου αγώνα σ. 206) Ο αγώνας μέσα στις φυλακές: οι Ένοπλοι Προλεταριακοί Πυρήνες σ. 227) Η πολυφωνική συναυλία της οργανωμένης αυτονομίας σ. 248) Το 1977: η τρομακτική χρονιά σ. 279) Τέλη του 77: η αρχή μιας νέας φάσης σ. 3410) Η καμπάνια της άνοιξης: η επιχείρηση Μόρο σ. 3711) 1979: ανάμεσα στη Δυνατότητα και τη μιλιταριστική απόκλιση σ. 4412) 1980: η πρώτη κρίση σ. 5213) 1981: επιθέσεις και διασπάσεις σ. 57 14) 1982: η καμπή της τακτικής ήττας σ. 6515) Η στρατηγική οπισθοχώρηση σ. 7116) Από τη δεκαετία του 90 ως... αύριο σ. 7517) In Memoriam σ. 79

ΠαραρτήματαΝτοκουμέντο που κατατέθηκε στα πρακτικά της προκαταρκτικής συνεδρίασης της«δίκης Μπιάτζι» στις 5 Οκτώβρη του 2004 στο δικαστήριο της Μπολόνιας και στησυνεδρίαση της 13ης Σεπτέμβρη του 2004 στο κακουργιοδικείο της Ρώμης, από τηΝάντια Λιότσε [Nadia Lioce] σ. 87

Συνέντευξη του Μαουρίτσιο Φεράρρι [Maurizio Ferarri] (συντρόφου εκ των ιδρυτώντων Κόκκινων Ταξιαρχιών, ο οποίος πέρασε 30 χρόνια στις ιταλικές φυλακές) γιατην τρέχουσα καταστολή στην Ιταλία. σ. 95

Ευρετήριο Οργανώσεων, Συλλογικοτήτων, Ομάδων, Συνελεύσεων, Συνδικάτων,Κομμάτων, Επιτροπών, Συμβουλίων και Εντύπων σ. 101

Page 9: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

Διαδρομές της Επανάστασης στην Ιταλία

Εισαγωγή

Σήμερα στην Ιταλία, δεκάδες επαναστάτες βρίσκονται ακόμα στη φυλακή καιδεκάδες άλλοι υπόκεινται την καταστολή με διάφορες μορφές (ημι-ελευθερία,κατ’ οίκον περιορισμοί, περιορισμοί της ελευθερίας στα πλαίσια της αναστολήςτης ποινής). Στο πλαίσιο της υποστήριξής της σ’ αυτούς τους στρατευμένους,η Επιτροπή για μια Διεθνή Κόκκινη Βοήθεια [Commissione per un SoccorsoRosso Internazionale] δημοσιεύει αυτό το ντοκουμέντο που ανασυνθέτει τηνπυκνή και πλούσια ιστορία του ιταλικού επαναστατικού κινήματος και κυρίωςτου μαχόμενου κομμουνιστικού ρεύματος. Οι συγγραφείς αυτού του ντοκου-μέντου είναι σύντροφοι που συμμετείχαν σ’ αυτόν τον αγώνα και φέρουν τοσημάδι αυτής της συμμετοχής κυρίως μέσα από την ποσότητα των αποτιμή-σεων, των κριτικών και των αναλύσεων: ένα σύνολο που σχηματίζει ένα υλικόπληροφοριών και στοχασμών ιδιαίτερης ποιότητας. Πρόκειται για μια δουλειάαφιερωμένη ιδιαίτερα σ’ όλους τους συντρόφους και όλες τις συντρόφισσεςπου έπεσαν κατά τη διάρκεια του αγώνα και για τους οποίους, στο τελευταίοκεφάλαιο, υπάρχει αποτυπωμένη η θέληση για αποκατάσταση της μνήμης τους.

Από τη δεκαετία του 1970 ως... αύριο

1) Πρόλογος

Αυτή η δουλειά σκοπεύει ν’ αποτελέσει μια συμβολή στη μνήμη, κυρίως γιατους συντρόφους, τις συντρόφισσες, τους προλετάριους και τις προλετάριεςτων άλλων χωρών. Μια δουλειά που ωρίμασε στο εσωτερικό των σχέσεων πουχτίστηκαν για να φτάσουμε στη Διεθνή Κόκκινη Βοήθεια. Στο εσωτερικό αυτώντων –έντονων και ζωντανών– σχέσεων που διασταυρώθηκαν μέσω της Ευρώ-πης, της Τουρκίας συμπεριλαμβανομένης, μέσα σ’ αυτό το σχέδιο και σ’ αυτήτη δραστήρια κοινότητα αγώνα και αλληλεγγύης, γεννήθηκε η ιδέα για μια τέ-τοια συμβολή, με τη διαπίστωση της αναζήτησης της γνώσης, κυρίως από τηνπλευρά των νεολαίων συντρόφων και συντροφισσών. Πολλά κείμενα έχουν κυ-κλοφορήσει, η επεξεργασία όμως των περισσοτέρων έγινε με συγκεκριμένοσκοπό: να κατεδαφίσουν, ή καλύτερα να «ιστορικοποιήσουν», δηλαδή να βαλ-σαμώσουν και να μετατρέψουν μια ζωντανή πραγματικότητα σε εικόνισμα.Όπως έλεγε με προειδοποιητικό αυτοσαρκασμό ο Μαρξ, «ο καλύτερος τρόποςγια να δολοφονήσεις κάποιον και τη σκέψη του». Ανάμεσα σε μετανοημένους,διαχωρισμένους και δημοσιογράφους-επαγγελματίες δολοφόνους της αλήθειας,η παραγωγή σκουπιδιών στάθηκε στο ύψος του στόχου της: να θάψουν τηντάση προς την προλεταριακή επανάσταση. Οπότε λίγα είναι τα σοβαρά κείμενα.

9

Page 10: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

Εμείς θα αποπειραθούμε εδώ, με απλότητα, να προσφέρουμε μια ανασύνθεσηπου θα λαμβάνει υπ’ όψη τόσο τα «γεγονότα» όσο και τα πολιτικά-ιδεολογικάπεράσματα που τα παρήγαγαν, συνδεδεμένα με τις βασικές (και σε τελική ανά-λυση καθοριστικές) κοινωνικές και ταξικές ωθήσεις προς την Ελευθερία. Πρό-κειται αναπόφευκτα και για μια οπτική γωνία. Σαν στρατευμένοι που διέσχισανμε κάποιον τρόπο τα χρόνια που εξετάζονται, οι οποίοι εκ των πραγμάτων έχουνπεριορισμένες γνώσεις, αντλήσαμε μεγάλο μέρος από την κληρονομιά του απο-λογισμού, που έτσι κι αλλιώς το επαναστατικό κίνημα επεξεργάστηκε. Έχονταςυπ’ όψη αυτό το στοιχείο, αφήνουμε αυτή τη δουλειά ανοικτή σε διορθώσειςκαι συμπληρώσεις, ζητώντας συγγνώμη για αναπόφευκτα λάθη και παραλήψεις.Πρόκειται φυσικά για μια αντάρτικη οπτική γωνία, σαν στρατευμένοι που εξα-κολουθούν να δουλεύουν για να ζήσει η Επανάσταση!

2) Η δεκαετία του 1960: ανάδυση μιας νέας εργατικής τάξης

Στην Ιταλία το 68 ξέσπασε το 69. Γιατί, αν και το 68 είδε την έκρηξη του φοι-τητικού κινήματος και κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 60 δόθηκαν διάφοροινέου τύπου εργατικοί αγώνες, δηλαδή ένας νέος κύκλος, είναι κυρίως το 69 πουκαταλήγει στην πραγματική γενικευμένη έκρηξη, ένα είδος ταυτόχρονης κοι-νωνικής έκρηξης.Η άνοιξη του 69 θα σημαδευτεί από ένα φοβερό κύκλο άγριων απεργιών πουθα γενικευτούν σ’ όλα τα εργοστάσια της Fiat (που πάνω απ’ τα μισά βρίσκον-ταν συγκεντρωμένα στη μητροπολιτική περιοχή του Τορίνου, με περίπου120.000 εργαζόμενους και εργαζόμενες). Απεργίες που είναι κυρίως μια μορφήβίαιης εξέγερσης ενάντια στην κτηνωδία της εργατικής συνθήκης, του «εργάτη-μάζα», που παρήγαγαν οι μεταπολεμικές σχέσεις ισχύος –μετά την αποτυχίατου Αντάρτικου Κινήματος και των επαναστατικών εντάσεων– δηλαδή, η νέακαπιταλιστική ορμή με τη μορφή του τεϊλορικού-φορντικού μοντέλου. Εκ τωνπραγμάτων, η σκλαβιά στην αλυσίδα! Κατά τη διάρκεια των δεκαετιών του 50 και 60, αυτή η διαδικασία είχε διασυν-δεθεί με μια τεράστια κίνηση αστικοποίησης γύρω από τους τέσσερις εργοστα-σιακούς πόλους του Βορρά: Τορίνο, Μιλάνο, Γένοβα, Βενετία-Μαργκέρα.Εκατομμύρια ιταλοί και ιταλίδες του Νότου (και άλλων φτωχών περιοχών) ξε-ριζώθηκαν και στοιβάχτηκαν βίαια στα μητροπολιτικά γκέτο. Ήταν μια μετακί-νηση με κοινωνικές-πολιτισμικές συνέπειες και έκταση ισοδύναμη με τιςσύγχρονες μετακινήσεις πληθυσμών που προέρχονται από το Νότο του κόσμου.Αυτό καθιστούσε ακόμα πιο εκρηκτικό το μείγμα που προετοίμαζε τις απεργίεςπου θα έρχονταν. Όπως επίσης και το φαινόμενο της μαζικής πρόσβασης στηνεκπαίδευση, που θα θέσει σε κίνηση τις μάζες των νεολαίων μεταναστών καιόχι μόνο τους κλασικούς φοιτητές. Μ’ αυτή την αφορμή, θυμίζουμε ότι μια από τις σημαντικότερες γενέτειρες του

10

Page 11: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

Ένοπλου Αγώνα ήταν το πανεπιστήμιο του Τρέντο, η σχολή Κοινωνιολογίαςπου είχε ανοίξει πρόσφατα. Μια αιχμή του δόρατος δηλαδή, τόσο σαν νέα επι-στήμη όσο και σαν άνοιγμα προς τον κόσμο από τη μια πλευρά, όσο και απότην άλλη, σαν σχολή αρκετά πιο λαϊκή από τις άλλες, αφού οι εγγεγραμμένοιέφταναν και από τις γραμμές αυτής της νέας μαζικής πρόσβασης στην εκπαί-δευση.Ήταν ένα κέντρο πρωτοβουλίας και ζύμωσης από το οποίο αναδύθηκαν διάφο-ροι μετέπειτα διευθύνοντες των Οργανώσεων, και ιδιαίτερα ο πυρήνας που,μαζί με τους πρώτους στρατευμένους εργάτες του Μιλάνου και της Εμίλια, συγ-κρότησαν τις Κόκκινες Ταξιαρχίες [Brigatte Rosse (B.R)] το 70.Έτσι από τις αρχές της δεκαετίας του 60, οι πυρήνες στρατευμένων που απε-λευθερώνονταν από το ρεβιζιονιστικό κόμμα, αναζήτησαν τις εμπειρίες τουςστρεφόμενοι σε μια «κοινωνιολογική» προσέγγιση της νέας εργατικής τάξης,ερευνώντας τη νέα ταξική σύνθεση, τις τάσεις που μπορούσαν να ξαναδώσουνδύναμη στις ταξικές διαδρομές. Ήταν η πλούσια θεωρητική-πρακτική εμπειρίακαι κυκλοφορία μερικών περιοδικών όπως τα Κόκκινα Τετράδια [QuaderniRossi], Η Τάξη [La Classe], Τετράδια της Πιατσέντζα [Quaderni Piacentini].Ήταν αυτό το ρεύμα που μαζί με την πιο κλασική τάση του μαρξισμού-λενινι-σμού, που εδραιωνόταν δίνοντας τη μάχη ενάντια στο σύγχρονο ρεβιζιονισμότου Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος [Partito Comunista Italiano (P.C.I)],τροφοδότησαν τις πολιτικές-οργανωτικές εμπειρίες του 68-69. Ας γυρίσουμεστα γεγονότα.Από τον Ιούλη του 60 είχε αρχίσει ν’ αναδύεται μια νέα εργατική τάξη: νεολαι-ίστικη και προερχόμενη από τη μετανάστευση, λιγότερο σημαδεμένη από τημεταπολεμική ήττα, αποκολλημένη από τη γηραιά κουλτούρα της εργασίας. Φο-ρέας ενός πνεύματος εξέγερσης ενάντια στην κτηνωδία της αλυσίδας συναρ-μολόγησης, της εργοστασιακής τυραννίας αλλά και της κοινωνικής τυραννίαςτων μπάτσων. Φορέας μιας επιθετικής κλίσης σε σχέση με την οικειοποίηση τουκοινωνικού προϊόντος. Ο τεϊλορισμός-φορντισμός είχε παράγει μια γόνιμη ταξικήπραγματικότητα: είχε ωθήσει σε βάθος τη μετατροπή της εργασίας σε «αφη-ρημένη εργασία», είχε καταστήσει ωμή και ξεκάθαρη την πραγματικότητα τηςαλλοτριωμένης και ταπεινωτικής εργασίας. Είχε παράξει ένα –ιδιαίτερα πυκνόκαι ομοιογενές– προλεταριάτο, που μέσα στην καθημερινότητα του ένιωθε όλητη βία ενός συστήματος που το αποκτηνώνει, το μετατρέπει σε απλό συμπλή-ρωμα των μηχανών, το καθιστά εμπόρευμα. Η εργατική απάντηση δεν θα είναι απλά πιο βίαιη, θα είναι η ανάπτυξη της απο-ξένωσης και της εχθρότητας απέναντι σ’ αυτό το σύστημα, μέχρι την προώθησητης πιο λογικής κατάληξής της: τον Ένοπλο Αγώνα για να γίνει η Επανάσταση,για να πάρει την εξουσία. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 60, η συνεπής έκρηξη κάποιας μεγάληςαπεργίας ή κάποιων ταραχών θα συμπίπτουν με τη συνένωσή τους με την ερ-

11

Page 12: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

γατική βάση του προηγούμενου κύκλου αγώνα. Όπως δίκαια συνέβη κατά τηδιάρκεια του πρώτου επεισοδίου του Ιουλίου του 60, με τις ιδιαίτερα βίαιες καινικηφόρες συγκρούσεις στη Γένοβα και άλλες εργατουπόλεις ενάντια στην κυ-βέρνηση Ταμπρόνι [Tambroni], στην οποία συμμετείχαν για πρώτη φορά οι φα-σίστες του Ιταλικού Κοινωνικού Κινήματος [Movimento Sociale Italiano (M.S.I)].Αυτό σημαίνει ότι σ’ αυτές τις ευκαιρίες συναντιόνταν τόσο η νέα ταξική σύν-θεση όσο και η προηγούμενη εμπειρία. Μια συνένωση την οποία φυσικά μποϊ-κοτάριζε, με όλη του τη δύναμη, ο ρεβιζιονιστικός μηχανισμός που ξεκινούσεαπό εκείνη τη στιγμή κι έπειτα τη δική του επιχείρηση εγκληματοποίησης τωννεολαίων εξτρεμιστών. Στη συνέχεια το 62 θα ξεσπάσουν οι συγκρούσεις στην πλατεία Statuto του Το-ρίνου. Τρεις μέρες συγκρούσεων με την αστυνομία που ακολούθησαν τηνέφοδο στην έδρα της Ιταλικής Ένωσης Εργασίας [Unione Italiana di Lavoro(U.I.L)], με αφορμή μια συμφωνία-κουρελόχαρτο. Το μίσος γι’ αυτό το κίτρινοσυνδικάτο, το οποίο είχε ιδρυθεί με τη βοήθεια του σχεδίου Μάρσαλ, ήταν πολύισχυρό.Κι έπειτα οι βίαιες απεργίες του 67 και του 68, κυκλικά σε διάφορους βιομηχα-νικούς πόλους, όπως αυτή στην υφαντουργική περιοχή του Βαλντάνιο, με τηναποκαθήλωση του αγάλματος του αφέντη Μαρτζότο [Marzotto] ή εκείνες στοPetrolchimico της Μαργκέρα. Το νέο στοιχείο, η νέα έκφραση της τάξης που εκδηλώθηκε σ’ αυτές τις στιγμές,θα εκραγεί με μαζικό και γενικευμένο τρόπο την άνοιξη του 69 στη Fiat. Εκτόςαπό τη ριζοσπαστικότητα των άγριων απεργιών και την εργατική βία που αρχίζεινα εκδηλώνεται (καταστροφή των αλυσίδων, επιθέσεις σε προϊσταμένους),εδραιώνονται νέες μορφές οργάνωσης, αυθόρμητες και πιο συνδεδεμένες μετις συλλογικότητες εργασίας: μαζική οργάνωση στις γραμμές, ανά ομάδες ήτμήματα, που αναδείκνυε τον αντιπρόσωπο σαν αναγνωρισμένη πρωτοπορίααπό το εσωτερικό της συλλογικότητας, τινάζοντας έτσι στον αέρα τη νομιμο-ποίηση της παλιάς συνδικαλιστικής εκπροσώπησης, που ήταν περιορισμένη καιαποξενωμένη από την παραγωγή. Μέχρι το σχηματισμό της Αυτόνομης Συνέ-λευσης Εργατών-Φοιτητών [Assemblea Autonoma Operai-Studenti] που πραγ-ματοποιούταν στην αλλαγή βάρδιας μπροστά από τις πύλες. Ήταν η κάθοδοςτων φοιτητών στις πύλες των εργοστασίων, που οργανωνόταν από τις εξωκοι-νοβουλευτικές ομάδες που τότε σχηματίζονταν, που έδωσε υπόσταση σ’ αυτέςτις Συνελεύσεις όπου, στην έξοδο από την αλλαγή βάρδιας, οι εργάτες και οιεργάτριες, οι φοιτητές και οι φοιτήτριες αναμειγνύονταν για να συζητήσουν καινα προωθήσουν τις καθημερινές άγριες απεργίες.Αυτές οι Αυτόνομες Συνελεύσεις θα είναι μια πολύ σημαντική εμπειρία, μιαμορφή υπαρκτής οργάνωσης του μαζικού αγώνα αλλά και ένας χώρος ζύμωσηςκαι διαμόρφωσης για όλη τη νέα φουρνιά στρατευμένων. Εκεί θα σχηματιστούνπραγματικά οι σημαντικότερες ομάδες, η Συνεχής Αγώνας [Lotta Continua (L.C)]

12

Page 13: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

και η Εργατική Εξουσία [Potere Operaio (P.O)], σαν αποτέλεσμα της ανανεω-μένης δουλειάς των κύκλων στρατευμένων και διανοουμένων της δεκαετίαςτου 60 (με τη συστηματική παρέμβαση στις πύλες των εργοστασίων, με τη μέ-θοδο της Έρευνας) και εκείνης της ικανότητάς τους ν’ αντιληφθούν και να σχε-τιστούν με τις νέες εργατικές εκφράσεις. Από την άλλη, είναι στα τέλη του 69που γεννιούνται οι αντίστοιχες εφημερίδες. Οι αγώνες θα εξαπλωθούν μέχρι τον Ιούλη και θα κορυφωθούν με μια νέα με-γάλη εξέγερση στο Τορίνο, για το ζήτημα της στέγασης: η μάχη στο Corso Trai-ano στις 3 Ιούλη του 69. Μια διαδήλωση καλεσμένη (από τη Συνέλευση)μπροστά από το Μιραφιόρι, με τη συμμετοχή χιλιάδων προλετάριων του εργο-στασίου και των συνοικιών, μετατρέπεται σε μια ανοικτή μάχη με την μπατσα-ρία, κατά τη διάρκεια της μέρας και της νύχτας, εξαπλώνεται σε μερικέςσυνοικίες, περιλαμβανομένων και των περιχώρων, και αποτελεί την ευκαιρία γιατην οργανωμένη παρέμβαση των ομάδων που σκόπευαν στην εξάπλωση τουπεδίου της επαναστατικής βίας.Το φθινόπωρο θα έρθει ένα ακόμα άλμα προς τη γενίκευση σε εθνικό επίπεδο,κυρίως στα εργοστάσια αλλά και στους εργάτες γης και σε άλλους μισθωτούςτομείς. Η ανανέωση της Σύμβασης των Μεταλλουργομηχανικών θα λειτουργή-σει σαν το καζάνι που βράζει. Το Κράτος βρίσκεται σε σοβαρή δυσκολία και ηκατασταλτική απάντηση δεν θα σταθεί στο ύψος των περιστάσεων: θα υπάρ-ξουν νεκροί, τέσσερις εργάτες γης στην Άβολα και την Μπατιπάλια στον Νότο,καθώς και ένας αστυνομικός κατά τη διάρκεια μιας εργατικής διαδήλωσης στοΜιλάνο.Όμως τα πραγματικά μέτρα για να ξαναπάρει στο χέρι του τον έλεγχο της κα-τάστασης, θα είναι άλλα. Από τη μια η παρέμβαση των ρεφορμιστικών-ρεβιζιο-νιστικών μηχανισμών στα σωθικά της τάξης, κυρίως μέσω του ελιγμού τηςθεσμοποίησης των αντιπροσώπων και των νέων Εργοστασιακών Συμβουλίων[Consigli di Fabbfrica]. Λαμβάνοντας υπ’ όψη ότι οι υπάρχουσες συνδικαλιστικέςδομές ήταν απόλυτα ξεπερασμένες και αναποτελεσματικές για να συγκρατήσουντην προλεταριακή έκρηξη και ότι ήταν απαραίτητο να φάνει ότι κάτι αλλάζει, οινέες δομές ήταν πολύ πιο στέρεες –αφού περνούσαν από κάποιον άφαντο εκ-πρόσωπο για εκατοντάδες εργάτες και εργάτριες στον ένα αντιπρόσωπο ανάομάδα, δηλαδή ανά κάποιες δεκάδες εργάτες και εργάτριες– και πιο προσκολ-λημένες στη νέα πραγματικότητα των τεράστιων μαζών των εργατών και τωνεργατριών, που είχαν έρθει πρόσφατα στις πόλεις και είχαν ριζοσπαστικοποιηθεί.Για μια μεγάλη περίοδο η περίσσια δύναμη της Ταξικής Αυτονομίας θα οικειο-ποιηθεί αυτές τις νέες δομές. Οι ρεβιζιονιστικοί μηχανισμοί θα αναγκαστούν ναβάλουν την ουρά στα σκέλια για να μπορούν να εφαρμόσουν την αφομοίωσηαργότερα, σε μια πιο ήρεμη φάση. Όμως ο χαρακτήρας τους ήταν ξεκάθαροςαπό την αρχή αφού, όπως και να έχει, τα Εργοστασιακά Συμβούλια φτιάχτηκανσε αντιπαράθεση και ενάντια στις Αυτόνομες Συνελεύσεις.

13

Page 14: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

Από την άλλη πλευρά, βρίσκεται η ανάδυση της τρομοκρατίας του Κράτους μετη σφαγή της 12ης Δεκέμβρη 69 (16 νεκροί στην τράπεζα της πλατείας Φον-τάνα στο Μιλάνο). Είναι η τρομερή ενέργεια, η έναρξη μιας συγκεκριμένηςστρατηγικής που είχε μηχανορραφηθεί στη σκιά των σκοτεινών κύκλων τηςεξουσίας και με τη συνδρομή των διεθνών ιμπεριαλιστικών κύκλων, η οποία καιθα αποτελέσει μια πραγματική κήρυξη ταξικού πολέμου. Σε αντίθεση με τις δια-δεδομένες προκαταλήψεις, σπάνια είναι το προλεταριάτο αυτό που ξεκινάει τιςεχθροπραξίες. Η διαδρομή του από τον αυθόρμητο και το ριζοσπαστικό αγώναστην επαναστατική διαδικασία δεν θα είναι ούτε απλή, ούτε σύντομη. Αντίθετα,η αστική εξουσία έχει πλέον συγκροτηθεί στις μορφές της Προληπτικής Αντε-πανάστασης, αφού γνωρίζει και φοβάται σε μέγιστο βαθμό τις αναπτύξεις τουταξικού αγώνα. Αυτά τα σημαντικά άλματα της δυναμικής της σύγκρουσης θ’ αναγκάσουν τοταξικό κίνημα να «μεγαλώσει βιαστικά». Γύρω απ’ αυτό το στοιχείο η συζήτησηγια τις προοπτικές, ιδιαίτερα για την πολιτική διέξοδο και την επαναστατική βία,ορίζεται και αποκτάει άλλη διάσταση. Επίσης υπάρχει όλο το βάρος του διεθνούςπλαισίου όπου έβλεπε ν’ αναπτύσσεται, με όλη την ισχύ του, το κύμα των Εθνι-κοαπελευθερωτικών-αντιαποικιακών Αγώνων, το τεράστιο κύρος του ΛαϊκούΠολέμου στο Βιετνάμ και της Επανάστασης στην Κίνα. Όλα αυτά τροφοδοτού-σαν και το νέο κύμα των λατινοαμερικάνικων αντάρτικων, μεγάλη πηγή έμπνευ-σης για εμάς, αφού βρίσκονταν κάπου στη μέση του δρόμου ανάμεσα στουςλεγόμενους Λαϊκούς Πολέμους και την πραγματικότητα των ιμπεριαλιστικώνμητροπόλεων.Μάλλον πρέπει να ειπωθεί ότι το διεθνές πλαίσιο επηρέασε, ορθά, περισσότεροαπό άλλους παράγοντες, και αυτό γιατί η δυναμική της Προλεταριακής Επανά-στασης είναι διεθνής: καθορίζεται τοπικά, αλλά σχετίζεται με τις συνισταμένεςτης διεθνούς καπιταλιστικής φάσης και τον παγκόσμιο συσχετισμό δυνάμεωνανάμεσα στις τάξεις. Είναι σημαντικό να ξεκαθαριστεί αυτό το στοιχείο και σ’αυτήν την περίπτωση ενάντια σε ψευδείς ιδέες που προωθήθηκαν, όπως οι λε-γόμενες «πολύ ιταλικές προϋποθέσεις» μιας «μπλοκαρισμένης και ανολοκλή-ρωτης δημοκρατίας» που βρισκόταν υπό φασιστική απειλή, κάτι που έδινε τηνομιμοποίηση και χαρακτήριζε την καταφυγή στα όπλα από την πλευρά τουεπαναστατικού κινήματος. Αυτό είναι ψευδές και αποκαλύπτει μια βολική ερ-μηνεία, χρησιμοποιημένη από τις διάφορες τάσεις του διαχωρισμού, με σκοπόνα περιορίσει και να αλλοιώσει το ιδεολογικό-πολιτικό βεληνεκές αυτής της επι-λογής, το στρατηγικό χαρακτήρα της, τον τελικό της σκοπό για Ταξική Επανά-σταση! Αυτό σημαίνει ότι δεν ήταν τόσο ο φόβος ενός φασιστικού πραξικοπήματος όσοη ωρίμανση της ιδέας της «προληπτικής αντεπανάστασης» σαν σταθερή μορφήκαι σαν πραγματική εσωτερική πανοπλία των λεγόμενων ιμπεριαλιστικών δη-μοκρατιών. Αναπόφευκτα οποιοδήποτε ταξικό ή εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα,

14

Page 15: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

που θα ξεπερνούσε ένα συγκεκριμένο όριο συγκρουσιακότητας και διεκδίκησης,θα προσέκρουε σ’ αυτήν τη βαθιά πανοπλία του Κράτους. Και τότε θα έμπαινεαναπόφευκτα το ζήτημα: ή υποχώρηση, απεμπολώντας τις σημαντικότερεςπροσδοκίες του, παραδίδοντας αυτές τις προσδοκίες στους ρεφορμιστές δια-χειριστές, ή αποδοχή της κήρυξης του πολέμου, του ταξικού πολέμου. Απ’ τηνάλλη, λέγοντας αυτό, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη και την υπαρκτή και επίμονηεπιρροή της ιδεολογικής και πολιτικής κληρονομιάς της αντιφασιστικής Αντίστα-σης, λόγω της μεγάλης δύναμης που αυτή είχε στην Ιταλία ώστε ν’ αγγίξει τηδυνατότητα μετατροπής της σε επαναστατική διαδικασία κατάκτησης της εξου-σίας. Η επαναστατική κρίση θα διαρκέσει μέχρι το 48, όταν ο [γενικός γραμμα-τέας του P.C.I] Τολιάτι [Togliatti] κήρυξε ωμά την εγκατάλειψη αυτού τουδρόμου, εν μέσω της σοβαρότατης κρίσης που ακολούθησε την απόπειρα δο-λοφονίας του. Από το κρεβάτι του νοσοκομείου διέταξε τις χιλιάδες των εξε-γερμένων που είχαν πάρει, με τα όπλα στο χέρι, τον έλεγχο τωνσημαντικότερων εργατουπόλεων (και ξεκινούσαν να επιτίθενται στο στρατό καιτην αστυνομία) να σταματήσουν. «Γυρίστε σπίτι!»: αυτή ήταν η μεγάλη ρεβι-ζιονιστική προδοσία που οδήγησε τις εργατικές δυνάμεις, ανάμεσά τους και τουςΑντάρτες, σε μια βαθιά κρίση διευκολύνοντας την παλινόρθωση και το αντι-δραστικό κύμα. Ορθά τα σημάδια απ’ όλα αυτά ήταν βαθιά και ζωντανά. Θαείναι μια βαθιά ρίζα που θα συνεισφέρει στο νέο επαναστατικό κύμα, στη νομι-μοποίηση του και στο πεδίο της ιστορικής συνέχειας, δίνοντάς του τα όπλατόσο συμβολικά όσο και πραγματικά! Αλλά τίποτα παραπάνω. Οι βαθύτεροιλόγοι είναι αυτοί που έχουν αναφερθεί και σχετίζονται με τη νέα διεθνή φάση,με τις νέες μορφές της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης και της ταξικής σύνθεσης. Έτσι για την ακρίβεια, οι δύο πρώτες ένοπλες Οργανώσεις –η Ομάδα 22 Οκτώ-βρη [Gruppo 22 Ottobre] και οι Ομάδες Αντάρτικης Δράσης [Gruppi d’ AzionePartigiana (G.A.P)]– ήταν μια αυθεντική συνάντηση των νέων στρατευμένωναναφορών και της αντάρτικης κληρονομιάς. Όμως ήταν λαμπεροί μετεωρίτεςπου γρήγορα έσβησαν. Η αποφασιστικότητα εκφράστηκε από αυτούς τους νέους στρατευμένους: μεεκρηκτικές επιθέσεις ενάντια στους καπιταλιστές που βρίσκονταν στο στόχα-στρο των αγώνων και ήταν γνωστοί για τη χρηματοδότησή τους προς τους φα-σίστες. Όπως η συμβολή του διάσημου εκδότη Φελτρινέλλι που έπεσεμαχόμενος και συνέβαλε ιδιαίτερα εκδίδοντας και κάνοντας γνωστή μια σειράδιεθνών κειμένων, ιδιαίτερα λατινοαμερικάνικων. Πάντως, αυτή η αποφασιστι-κότητα δεν ήταν αρκετή αφού της έλειπε ένα εύρος ανάλυσης και σχεδίου. Η πραγματική ιστορία ξεκινάει το Νοέμβρη του 70: πρώτη εμπρηστική επίθεσηενάντια σ’ έναν προϊστάμενο της Pirelli. Για πρώτη φορά εμφανίζεται η υπο-γραφή: Κόκκινες Ταξιαρχίες!

15

Page 16: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

3) Σχηματισμός και απαρχές των Κόκκινων Ταξιαρχιών:Νοέμβρης 1970

Αυτή η αρχή ήταν το αποτέλεσμα μιας πολιτικής-ιδεολογικής διαδικασίας που,ξεκινώντας από τη συνάντηση του πυρήνα των φοιτητών του Τρέντο με κά-ποιες πρωτοπορίες των εργατικών αγώνων στο Μιλάνο και την Εμίλια, είχε πάρειτη μορφή της Πολιτικής Μητροπολιτικής Συλλογικότητας [Collettivo Politico Me-tropolitano (C.P.M)] του Μιλάνου. Μια δομή συνάντησης και εσωτερικού συν-τονισμού των αγώνων και ταυτόχρονα οργανισμός ζύμωσης που ξεκινούσε ναχαράζει τις γραμμές της κατεύθυνσης που θα οδηγήσουν στο ξεκίνημα του Ένο-πλου Αγώνα. Η C.P.M θα έχει και ένα περιοδικό, το Προλεταριακή Αριστερά [Si-nistra Proletaria], ώστε να ξεκαθαρίσει την πολιτική θέση και να πραγματώσειτις πρώτες εμπειρίες.Από την αρχή, το θεωρητικό-ιδεολογικό επίπεδο είναι υψηλό: συγκροτεί μιακαλή σύνθεση και αντίληψη του κύκλου αγώνων και του διεθνούς πλαισίου, μετην τοποθέτηση ενάντια στο σύγχρονο ρεβιζιονισμό και τη συσχέτιση με τιςυπαρκτές πρωτοπορίες.Αυτή η σύνθεση εδραίωνε την αναγκαιότητα ξεπεράσματος της «στρατηγικήςτων δύο χρόνων», συσσώρευση δυνάμεων μέσω των μαζικών αγώνων και τουεκλογισμού και στη συνέχεια εξεγερσιακό ξέσπασμα. Εκ των πραγμάτων, αυτήη στρατηγική είχε μετατραπεί σ’ έναν από τους λόγους του ρεβιζιονιστικού εκ-φυλισμού. Όμως μέσα σ’ αυτή τη στρατηγική έπλεε και η νέα εξωκοινοβουλευ-τική αριστερά: με την ανικανότητά της ν’ αντιληφθεί, ακριβώς, τις αντιφάσειςαπό τις οποίες τα κόμματα είχαν γίνει ρεβιζιονιστικά, με τον αυθρομητισμό-κι-νηματισμό της. Η εκφρασμένη – και εφαρμοσμένη!– ιδέα ήταν εκείνη που θε-ωρούσε αναγκαία την ανάπτυξη μιας στρατηγικής βασισμένης στην ΕνότηταΠολιτικού-Στρατιωτικού. Δηλαδή η επαναστατική διαδικασία έπρεπε, απ’ τηναρχή, να τεθεί στα συστατικά στοιχεία της, να προεικονίσει τη διαδρομή σύμ-φωνα με τις αναγκαιότητες και τις δυνατότητές της. Επομένως να υποδείξει ξε-κάθαρα, μέσα από την πρακτική, τον τρόπο περάσματος από τους απλούςάμεσους αγώνες (με την όποια ριζοσπαστικότητά τους) σε ανώτερα επίπεδαώστε να προσεγγιστεί το καίριο ζήτημα: ο αγώνας για την εξουσία! Ήταν ήδηαποδεδειγμένο ότι αυτό το άλμα δεν θα γινόταν ακολουθώντας μόνο τις μάζεςκαι τα κινήματά τους. Έπρεπε να χτιστεί, να εδραιωθεί μια διαλεκτική ανάμεσασ’ αυτές τις βασικές μαζικές εκφράσεις και την επαναστατική τάση: αυτό σή-μαινε ιδεολογία, θεωρία, πολιτικό πρόγραμμα αλλά κυρίως τη συγκεκριμενοποί-ησή τους σε μέσα και στρατηγική που θέτονταν υποκειμενικά. Επομένως μιαΟργάνωση, η τάση για Κομμουνιστικό Κόμμα, σχηματισμένη στην άσκησηαυτής της πρακτικής, στην Ενότητα Πολιτικού-Στρατιωτικού, στον ΈνοπλοΑγώνα. Αυτό σημαίνει ότι το σχέδιο βασιζόταν στη σύνθεση τριών συστατικών στοι-

16

Page 17: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

χείων: Μια διατύπωση της Προλεταριακής (ή Ταξικής) Αυτονομίας σαν συμβολήκαι συγκεκριμένη ανάλυση των μεγάλων αγώνων που διεξάγονταν, μέσα στουςοποίους οι σύντροφοι και οι συντρόφισσες βρίσκονταν σαν αναγνωρίσιμες πρω-τοπορίες.Επομένως με την υποκειμενική απόφαση, σαν συλλογικότητα στρατευμένων,της διατύπωσης μιας στρατηγικής και μιας πολιτικής γραμμής για την Επανά-σταση, εδώ στις ιμπεριαλιστικές μητροπόλεις, βασισμένης στα ιστορικά απο-κτήματα του μαρξισμού-λενινισμού και του νέου διεθνούς κύματος (Κίνα,Βιετνάμ, Κούβα και Λατινική Αμερική). Σωστά με τα λόγια των βραζιλιάνων συν-τρόφων: «Σήμερα η εναλλακτική της προλεταριακής εξουσίας πρέπει να τεθείάμεσα με πολιτικούς-στρατιωτικούς όρους, αφού ο ένοπλος αγώνας είναι ο βα-σικός δρόμος του ταξικού αγώνα». Μια θεωρητική-ιδεολογική τοποθέτηση ικανή για το εκφρασμένο επίπεδο τωνταξικών αντιθέσεων και για το επίπεδο των διεθνών συσχετισμών δυνάμεωνπου, και τα δύο μαζί, έφτιαχναν ευρείες ονειροπολήσεις για την ωρίμανση τουπεράσματος στον Κομμουνισμό, σαν δεδομένο βαθιά ριζωμένο μέσα στα κινή-ματα. Εφαρμόζοντας το «χωρίς επαναστατική θεωρία δεν γίνεται επανάσταση» αλλάκαι τις νέες συμβολές: «η πολιτισμική επανάσταση είναι εξίσου αναγκαία με τηνπολιτική επανάσταση». Για όλους και όλες, εκείνους και εκείνες που θα αμφέβαλαν ακόμα για τη συνε-κτικότητα και την πολυπλοκότητα του σχεδίου (θέμα ανακινούμενο από πάραπολλούς οπορτουνιστές που το περιόριζαν σε μια «πρακτική υποδειγματικότη-τας της ενέργειας»), ένα απόσπασμα από τα πάρα πολλά: «Εμείς πιστεύουμεότι η ένοπλη δράση είναι μόνο η αποφασιστική στιγμή μιας ευρείας πολιτικήςδουλειάς, μέσα από την οποία οργανώνεται η προλεταριακή πρωτοπορία. Είναιτο κίνημα αντίστασης, άμεσου τρόπου σε σχέση με τις άμεσες και υπαρκτέςανάγκες του. Με άλλα λόγια, για τις B.R η ένοπλη δράση είναι το υψηλότεροσημείο μιας βαθιάς δουλειάς μέσα στην τάξη: είναι η δική της προοπτική εξου-σίας». Έτσι οι B.R ήξεραν να δώσουν συνέχεια και διέξοδο στις εκφράσεις της ΤαξικήςΑυτονομίας: οι εμπρησμοί οχημάτων των προϊσταμένων, των φασιστών καιάλλων συνεργατών στα εργοστάσια, των μπάτσων στις συνοικίες, αναπτύσ-σονταν με οργανωμένο και πολιτικό τρόπο. Δεν ασκούταν σε συμβολικό επίπεδο(αν και είναι ξεκάθαρο ότι υπήρχε και αυτή η διάσταση) αλλά συγκεκριμένα σεπολιτικό επίπεδο, μέσα στα περάσματα της πολιτικής-κοινωνικής σύγκρουσηςτης τάξης. Ακόμα περισσότερο με το πέρασμα στις απαγωγές σύντομης διάρ-κειας, των διευθυντών στα μεγάλα εργοστάσια που βρίσκονταν στο επίκεντροτου αγώνα (Siemens, Fiat, Ansaldo). Αυτή η θαρραλέα συνοχή στέφτηκε άμεσα με πολιτική επιτυχία. Ο πρώτος εύ-θραυστος πυρήνας, για τον οποίο μιλήσαμε, πολλαπλασιάστηκε: η Οργάνωση

17

Page 18: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

εγκαταστάθηκε σε πολυάριθμα μεγάλα εργοστάσια και συνοικίες του Τορίνου,του Μιλάνου, της Γένοβας και του Βένετο. Ήταν η επιτυχία της υπόθεσης: ητάξη αντιλαμβανόταν και απαντούσε, ανάμεσα στ’ άλλα με τη διάθεση πολλώνστρατευμένων εργατών από τους καλύτερους, κάτι που θα γίνει ορατό με τιςπρώτες συλλήψεις. Οι B.R δεν ήταν απομονωμένες, καταρχήν γιατί μπολιάζονταν με συμπεριφορέςκαι μορφές αγώνα που ήταν διάχυτες εκείνη τη στιγμή. Οι εργάτες και οι εργά-τριες πραγμάτωναν την καταστροφή των γραμμών κατά τη διάρκεια των πο-ρειών μέσα στα εργοστάσια, το σαμποτάζ, τα αντίποινα κατά των επιστατώνκ.τ.λ. Κυρίως η πρακτική των πορειών μέσα στα εργοστάσια ήταν το πραγμα-τικό μαζικό όπλο, αυτό που έδινε το ρυθμό στην ανάπτυξη ενός αγώνα. Οι B.Rδεν έκαναν άλλο από το να θέτουν τη διαλεκτική της δικής τους πρωτοβουλίαςσε όλα αυτά. Δεν ήταν απομονωμένες γιατί και άλλες στρατευμένες συνιστώσες είχαν αρχίσεινα θέτονται με την ίδια προοπτική και πρακτική. Όμως σημαντικές ιδεολογικές-πολιτικές διαφορές δημιούργησαν αποστάσεις που με τον καιρό μετατράπηκανσε ένα ζήτημα διαφορετικών πολιτικών γραμμών. Επιπλέον, ο λιγότερο ξεκά-θαρος χαρακτήρας αυτών των άλλων συνιστωσών, η πιο επίπονη πολιτική κυο-φορία τους συνεισέφεραν ώστε οι πρωτοβουλίες και οι δομές τους ναπαραμείνουν για μια μεγάλη περίοδο –μέχρι το 76– σ’ ένα είδος απροσδιόριστουπεδίου, χωρίς να θέτουν ένα δηλωμένο σχέδιο, χρησιμοποιώντας διάφορες υπο-γραφές, χωρίς να έχουν μια αντίστοιχη πολιτική-ιδεολογική επεξεργασία. Απότην άλλη και σ’ αυτό το σημείο, οφείλουμε ν’ αναγνωρίσουμε τα χαρακτηριστικάισχύος και στρατηγικής συνοχής που θα φτιάξουν την πρωτοκαθεδρία των Β.R(και το γεγονός της συνέχειάς τους, μοναδική ανάμεσα στις Οργανώσεις, μέχρικαι σήμερα...). Ουσιαστικά, η μεγάλη διαφορά βρισκόταν στη σχέση που έπρεπε να εγκαθι-δρυθεί με το «κίνημα», αυτήν τη γενική οντότητα που συγχώνευε τους αγώνες,αυτό το είδος ποταμού μέσα στο οποίο όλοι κολυμπούσαν. Όλες οι άλλες Ορ-γανώσεις θα διατηρήσουν μια σχέση συμπληρωματικότητας, ένα είδος ουράς,θα παραμείνουν, όπως λεγόταν, «κινηματίστικες». Τελικά, μια επανέκδοση τουσχίσματος ανάμεσα σε λενινιστές και μη.

4) Κίνημα και κυοφορία της εργατικής αυτονομίας

Όπως έχουμε ήδη σημειώσει, η P.O αποτέλεσε ένα είδος καζανιού για διάφορεςεμπειρίες. Μετά τη διάλυσή της το 73, πολλά κομμάτια και πυρήνες της θα δώ-σουν νεύρο στο κίνημα, αφού είχαν έναν αδιαμφισβήτητα προωθητικό ρόλοτόσο ως προς τη ζύμωση όσο και ως προς τις πρωτοβουλίες. Σε γενικές γραμμέςήταν αυτοί οι πυρήνες που τροφοδότησαν τη ζύμωση, φέρνοντας το θεωρη-τικό-πρακτικό πλούτο που είχαν αναπτύξει τα προηγούμενα χρόνια. Αυτό συ-

18

Page 19: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

νέβη κυρίως από τη συνάντησή τους με το χώρο των αποχωρησάντων από τηνL.C, που διαλύθηκε το 76, σε αντίθεση όμως από την P.O, με αρνητικό τρόποσαν αποτέλεσμα μιας βαθιάς κρίσης ταυτότητας και προοπτικών. Αποτυπώθηκεκυρίως το φαινόμενο του πρώτου μεγάλου διαχωρισμού, της επιστροφής στουςθεσμούς και την καπιταλιστική τάξη: η επιστροφή του Σόφρι [Sofri] στο ΙταλικόΣοσιαλιστικό Κόμμα [Partito Socialista Italiano (P.S.I)] ήταν η πιο θορυβώδης.Αυτό το φαινόμενο χαρακτήρισε λίγο πολύ όλα τα κινήματα του 68. Πολλές εδαφικές και εργοστασιακές συλλογικότητες αυτής της τάσης, τα πιοσυμπαγή κομμάτια των ομάδων περιφρούρησης βρέθηκαν –μετά την εσωτερικήδιαμάχη στο τελευταίο συνέδριο της L.C την οποία και έχασαν– με μια θέλησηπροώθησης της επαναστατικής διαδικασίας, ωθώντας ιδιαίτερα προς ένα σημείομαζικού εξοπλισμού του κινήματος. Ήδη διακρίνονται δύο βασικά χαρακτηριστικά αυτής της τάσης, χαρακτηριστικάπου θα είναι καθοριστικά και γεμάτα συνέπειες: 1) δεν οριζόταν ένας σαφήςχωρισμός ανάμεσα στο επίπεδο της μάζας και το επίπεδο που θα έπρεπε ναεκλαμβάνεται σαν στρατηγικό, αν όχι ως Κόμμα τουλάχιστον ως Οργάνωση.Αυτή η τελευταία είχε αρχίσει να σκιαγραφείται σαν η ομοσπονδία πολυάριθμωνσυλλογικοτήτων και τοπικών επιτροπών που συχνά ήταν αξιόμαχες, αλλά στιςοποίες έτσι κι αλλιώς υπερείχε η μαζική και δημόσια διάσταση. 2) Μαζικός εξο-πλισμός. Αυτό είναι ένα εξτρεμιστικό σύνθημα, συγχυσμένο (ως προς τα επί-πεδα αγώνα) και φορέας μιλιταριστικών τάσεων. Ακριβώς αυτό με τον καιρόθα ενισχυθεί και αυτό ήταν ήδη ξεκάθαρο με την επαναφομοίωση ενός πολύχαρακτηριστικού τομέα αυτής της τάσης, όπως των προαναφερθέντων ομάδωνπεριφρούρησης. Αυτά θα είναι δύο περίπου χρόνια εμπειριών και ύφανσης της νέας συνάθροι-σης: μια πυκνή έκδοση [Γραμμή Διαγωγής, Linea di Condotta] θα περιλάβει τηνπολιτική-θεωρητική επεξεργασία, παράλληλα με την κυκλοφορία μιας μαζικήςεφημερίδας [Χωρίς Ανακωχή, Senza Tregua]. Μια ύφανση που θ’ αναπτυχθείκατά τη διάρκεια μιας φάσης της σύγκρουσης όλο και πιο ισχυρής και πλούσιας,στην οποία μερικές απ’ αυτές τις συλλογικότητες θα έχουν μια διακριτή παρου-σία. Αυτή ήταν η περίπτωση ενός Συντονιστικού των Εργατικών Επιτροπών [Coor-dinamento di Comitati Operai] γύρω από το Μιλάνο, στο Σέστο Σαν Τζιοβάνι,σιδηρουργικό κέντρο που ονομάστηκε Στάλινγκραντ χάρη στη συμβολή πουείχε στην Αντίσταση. Ανάμεσά τους η Επιτροπή στο Magneti Marelli, η οποίαηγεμόνευε το εργοστάσιο καταφέρνοντας να πειραματιστεί προωθημένες πρω-τοβουλίες εξάσκησης αντιεξουσίας: με τη μορφή των «εργατικών διαταγμά-των», με την πρακτική της «εργατικής μιλίτσιας» που λειτούργησε ιδιαίτεραακυρώνοντας στην πράξη την απόλυση τεσσάρων πρωτοπόρων εργατών, οιοποίοι για μερικούς μήνες συνέχιζαν να μπαίνουν στο εργοστάσιο περιφρου-ρούμενοι από μια πορεία.

19

Page 20: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

Άλλωστε, αυτό το ζήτημα της «εργατικής μιλίτσιας» θα είναι ο κύριος άξονας:δημιουργία της πολιτικής-στρατιωτικής ισχύος, σαν ενίσχυση των προωθημένωνμαζικών οργανώσεων, ένα είδος αντιεξουσίας, χειροπιαστής εξάσκησης, επιβο-λής των στόχων του αγώνα που άρχιζαν να σπάνε τα όρια της νομιμότητας καιν’ αρθρώνουν «αντικειμενικά» επαναστατικά περιεχόμενα. Σημαδιακό ως προς αυτό ήταν το κίνημα των αυτομειώσεων. Ουσιαστικά ήτανη άρνηση σ’ ένα κυβερνητικό διάταγμα του 75, που έφερνε αυξήσεις σε διάφο-ρους λογαριασμούς, από τις οποίες η πιο αισθητή ήταν αυτή της ηλεκτρικήςενέργειας. Όμως η καινοτομία βρισκόταν στη μορφή αγώνα, που ήταν μια πραγ-ματική μορφή μαζικής παρανομίας. Η οργάνωση της υπήρξε ευκαιρία για μιαλεπτομερή δουλειά στη συνοικίες, γύρω από τις Επιτροπές Αγώνα [Comitati diLotta] που στηρίζονταν και από ένα κομμάτι των Εργοστασιακών Συμβουλίων(στο βαθμό που επιτυγχάνονταν η επικράτηση απέναντι στο μποϊκοτάζ των ρε-βιζιονιστών). Αυτός ο αγώνας προσφερόταν για την ανάπτυξη της ριζοσπαστικοποίησης τωνμαζικών αγώνων: οι «πολιτικές τιμές» σαν έκφραση των σχέσεων ισχύος καισαν τάση για άρνηση του εμπορεύματος. Η «επανοικειοποίηση» σαν μορφήαγώνα όχι πλέον διεκδικητική αλλά άμεσης επιβολής, σαν «πρακτική του στό-χου». Επομένως «αντιεξουσία» ως νέο πεδίο που απαιτεί την οργάνωση της –σε γενικές γραμμές–ένοπλης ισχύος, αυτό που για ένα κομμάτι του κινήματοςήταν ακριβώς αυτή η γραμμή της «εργατικής μιλίτσιας».Πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη ότι αυτό το κύμα μπόλιαζε με μια σημαντικήπροϋπάρχουσα κατάσταση καταλήψεων στέγης, ολόκληρων πολυκατοικιών«λαϊκής κατοικίας», με μια οργάνωση γύρω από Επιτροπές Αγώνα (που είχανπροωθηθεί από τους επαναστάτες στρατευμένους) που επεκτεινόταν και σε άλ-λους αγώνες στις συνοικίες, όπως η στάση πληρωμών και οι αυτομειώσεις σταενοίκια και τις μεταφορές. Ένα πεδίο αγώνα που κατέληγε συχνά σε συγκρού-σεις με την αστυνομία που δεν δίσταζε να πυροβολεί και να σκοτώνει συντρό-φους, τον Φαμπρίτσιο Τσερούζο, τον Τονίνο Μιτσικέ, τον Μάριο Σάλβι [FabrizioCeruso, Tonino Micciche, Mario Salvi]. Αυτό ώθησε σε απαντήσεις που ανέβασαντο επίπεδο σύγκρουσης και αποτέλεσαν την απαρχή για την άσκηση νέων μορ-φών ένοπλης οργάνωσης. Έτσι στους περιφερειακούς συνοικισμούς της Ρώμης,ακριβώς μετά τη δολοφονία του Φαμπρίτσιο Τσερούζο, σημειώνονταν ένοπλεςσυγκρούσεις με μια αυξανόμενη λαϊκή συμμετοχή και συσπείρωση ενάντια στηναστυνομική βία. Τελικά ήταν μια πραγματική νίκη: η εξουσία υποχώρησε φο-βούμενη μια ανεξέλεγκτη πυρκαγιά και το μεγαλύτερο μέρος των καταληψιώναπέσπασε τη χορήγηση των κατοικιών. Αυτά ανάμεσα στο 74 με 75. Επίσης αναπτυσσόταν ένα σημαντικό κίνημα «μαζικών απαλλοτριώσεων». Ήδημέσα από τη συγκεκριμενοποίηση του συνθήματος των «πολιτικών τιμών», οιΕπιτροπές Αγώνα είχαν αρχίσει μια δραστηριότητα γύρω από σούπερ μάρκετ,αγορές, κερδοσκόπους, εμπορικούς μεσολαβητές κ.τ.λ. μέχρι τις δράσεις αυτο-

20

Page 21: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

μειώσεων των τιμών και μαζικών απαλλοτριώσεων. Σ’ αυτά άρχιζε να προστί-θεται μια αυθόρμητη ώθηση από τις γραμμές των νεότερων συντρόφων, οιοποίοι είχαν αρχίσει να μαζεύονται στους Κύκλους του Νεανικού Προλεταριάτου[Circoli del Proletariato Giovanile], που ήταν κάτι ανάμεσα σε πολιτικά-πολιτι-στικά στέκια και καταλήψεις. Μια συστηματική πρακτική απαλλοτριώσεων όχιμόνο στα σούπερ μάρκετ αλλά και στα καλά μαγαζιά: δίσκους, βιβλία, ρούχα. Ήταν τόσο μια αντεπίθεση ενάντια στο εμπόρευμα, όσο και μια μορφή «αγώναγια μισθό» για πάρα πολλούς νεολαίους προλετάριους που ζούσαν πλέον τηνπραγματικότητα της εργασίας στα μικρά εργοστάσια ή και των περιστασιακώνδουλειών. Ένας τρόπος να ζήσουν την «άρνηση της εργασίας», μια συγκεκρι-μενοποίηση της «επανοικειοποίησης της ζωής» αποδεσμευμένη από χρονικάπροβλήματα και πολιτικές τακτικές.Συχνά αυτές οι ενέργειες «καλύπτονταν» με την παρουσία ένοπλης ομάδας. Σεγενικές γραμμές αυτό το πεδίο αγώνων στις συνοικίες ώθησε προς μια σημαν-τική ανάπτυξη των ένοπλων πρακτικών των Οργανώσεων, κυρίως όμως σαναποσπασματικές πρωτοβουλίες τοπικής εμβέλειας που δεν εντάσσονταν σ’ ένακεντρικό σχέδιο επαναστατικής διαδικασίας. Από αυτό προέκυπτε η έλλειψη κοι-νών κεντρικών αναλήψεων και η κακοφωνία των υπογραφών που δημιουρ-γούσε τη λανθασμένη εντύπωση ύπαρξης δεκάδων ομάδων. Σχέδια υπήρχαν–ιδιαίτερα η «εργατική μιλίτσια» και η «αντιεξουσία» – αλλά παρέμεναν, για νατο πούμε έτσι, σ’ ένα λανθάνον και εξαρτημένο επίπεδο χωρίς να καταφέρνουννα εκφραστούν ξεκάθαρα, όπως συνέβαινε με την περίπτωση του σχεδίου τωνB.R. Θα προκύψει ο σχηματισμός μιας Μαχόμενης Κομμουνιστικής Οργάνωσης [Or-ganizzazione Comunista Combattente], δηλαδή της Πρώτης Γραμμής [PrimaLinea (P.L)], ενώ ο χώρος της Οργανωμένης Εργατικής Αυτονομίας [AutonomiaOperaia Organizzata] δεν θα καταφέρει ποτέ να ενοποιηθεί κι έτσι θα υπάρχουντρεις ή τέσσερις ένοπλες Οργανώσεις. Σ’ αυτήν την κάθετη φάση του ένοπλουαγώνα, αυτές οι Οργανώσεις θ’ αποπειραθούν αρκετές φορές το πέρασμα σ’ένα ανώτερο στρατηγικό επίπεδο. Όμως ουσιαστικά θα παραμείνουν έντονακαθορισμένες από τον αυθορμητίστικο και κινηματίστικο χαρακτήρα τους και,όπως θα δούμε παρακάτω, τη στιγμή της ήττας θα βυθιστούν ακόμα περισσό-τερο στην καθυστέρησή τους, σ’ αυτήν την περίπτωση στον κινηματισμό παν-τρεμένο με νεο-ειρηνιστικές και νεο-θεσμικές θέσεις.Μ’ αυτό δεν θέλουμε να εκμηδενίσουμε αυτόν τον επαναστατικό χώρο, τη ση-μαδιακή συμβολή του στη διερεύνηση νέων διαδρομών που αντιστοιχούσανστις αντιφάσεις που είχαν μείνει ανοικτές από τον προηγούμενο ιστορικό κύκλο:η αξιοποίηση των εκφράσεων της τάξης ως επαναστατικού υποκειμένου, με τηνέννοια του ξεπεράσματος του διαχωρισμού του πολιτικού (ο οποίος είχε συνει-σφέρει στο ρεβιζιονιστικό ρεύμα), οι κατηγορίες του «ανταγωνισμού», της «τα-ξικής υποκειμενικότητας», του «κοινωνικού πολέμου», της «αντιεξουσίας», της

21

Page 22: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

«μαζικής παρανομίας» και άλλες. Κατηγορίες που προέτασσαν το –υποτιθέμενοή υπαρκτό– επαναστατικό σθένος των αγώνων, του κοινωνικού, των ίδιων τωνσυμπεριφορών σαν έκφραση της αυτονομίας απέναντι στους νόμους του κε-φαλαίου. Όμως η θεωρητική τόλμη χάνοντας, συχνά, τα δεδομένα της ιστορι-κής επαναστατικής κληρονομιάς, κατέληγε να χάνεται σ’ εξωφρενικά πεδία: έτσιη θεματική της «άρνησης της εργασίας», που συνδεόταν υπερβολικά με μια εξ-τρεμιστική έννοια, δημιουργούσε σύγχυση γύρω από το περιεχόμενο της κριτι-κής του μισθωτού συστήματος, κατέληγε να προτάσσει την περιθωριακότητακαι τον διαχωρισμό της τάξης. Ο εκθειασμός του ανατρεπτικού σθένους τουκοινωνικού, και κάθε φορά ενός κοινωνικού υποκειμένου το οποίο υπερφορτω-νόταν με σθεναρότητα (ο εργάτης-μάζα αρχικά, ο κοινωνικός εργάτης στη συ-νέχεια και τέλος το ανταγωνιστικό υποκείμενο στο σύνολό του), κατέληγε ναδίνει αξία σε οποιαδήποτε κοινωνική ικανότητα οικειοποίησης, θεωρητικοποι-ώντας έναν εύηχο παραλογισμό σαν την «προλεταριακή αυτοαξιοποίηση». Τελικά τα ενδιαφέροντα στοιχεία ανάλυσης και πρακτικής ανανέωσης κατέληγαννα χάνονται μέσα σ’ έναν ιδεολογικό εκλεκτισμό και σε μια συγχυσμένη και δι-φορούμενη πολιτική πρακτική που, κυρίως, περιστρεφόταν γύρω από το βασικόζήτημα μιας στρατηγικής για την εξουσία. Πετώντας τον μαρξισμό-λενινισμό,αυτός ο χώρος πετούσε μαζί με τ’ απόνερα και το παιδί...

5) 1974-75: η εδραίωση του ένοπλου αγώνα

Ας δούμε ένα χρονικό των περασμάτων και των σημαδιακών δράσεων αυτήςτης φάσης: - Το 74 σημαδεύτηκε από την απαγωγή του δικαστή Σόσσι [Sossi], μια αποφα-σιστική καμπή από το επίπεδο της «ένοπλης προπαγάνδας» άμεσα συνδεδεμένημε την ταξική σύγκρουση, με το πεδίο Εργασία - Κεφάλαιο, σ’ ένα επίπεδο πουσκιαγραφεί τον πολιτικό αγώνα καθαυτό, δηλαδή στο πεδίο Τάξη - Κράτος.Ο συγκεκριμένος δικαστής ήταν πολύ γνωστός και μισητός από τους αγωνιζό-μενους προλετάριους της Γένοβας. Η επίθεση ήταν ιδιαίτερα στοχευμένη, δη-μιουργώντας γέφυρες ανάμεσα στις απαιτήσεις του ταξικού κινήματος και τηνπροβολή στο πεδίο της σύγκρουσης με το Κράτος. Φυσικά καθιστούσε ορατότο επίπεδο οργάνωσης που είχε επιτευχθεί, η οποία ήταν αξιοσημείωτη αν λη-φθεί υπόψη η διάρκεια της απαγωγής και η διεξαγωγή πραγματικών διαπραγ-ματεύσεων. Οι B.R είχαν επιλέξει, με ξεκάθαρη επαναστατική συνοχή, ναδημοσιοποιούν όλες τις εξελίξεις της υπόθεσης, ώστε η τάξη να τις οικειοποιηθεί,σε αντίθεση με το Κράτος που πάντοτε προσπαθεί ν’ αποκρύψει ή να παραποι-ήσει τις πληροφορίες καλλιεργώντας την άγνοια και τη δηλητηρίαση. Οι B.Rέθεσαν την απελευθέρωση 8 στρατευμένων κρατούμενων σαν όρο για την απε-λευθέρωση του Σόσι, φέρνοντας στο φως την ύπαρξη αυτού του μετώπουαγώνα: τους φυλακισμένους στρατευμένους του ένοπλου αγώνα, τις φυλακές

22

Page 23: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

και τους αγώνες μέσα σ’ αυτές, την καταστολή σαν στρατηγικό πεδίο του Κρά-τους. Θα ξεκινήσει μια ανταλλαγή κρατουμένων όμως, όταν οι B.R απελευθέ-ρωσαν τον όμηρο, το Κράτος πήρε πίσω το λόγο του! Δύο χρόνια αργότερα οιB.R θα κλείσουν τους λογαριασμούς με τον εισαγγελέα που διαχειρίστηκε αυτήντην απάτη, τον θλιβερά διάσημο Φραντσέσκο Κόκο [Francesco Coco], μιαακόμα αιχμή του δόρατος της καταστολής ενάντια στην τάξη και εγγυητή τηςατιμωρησίας των αστών και των πολιτικάντηδών τους. Ο Κόκο θα εκτελεστείμαζί με τους δύο σωματοφύλακές του. Αυτή η ενέργεια θα σηματοδοτήσει έναακόμα ποιοτικό άλμα της ανάπτυξης της επαναστατικής στρατηγικής. Μια στρα-τηγική που ακριβώς με την απαγωγή Σόσσι είχε τεθεί ξεκάθαρα και συμπυκνω-νόταν στο διάσημο «να φέρουμε την επίθεση στην καρδιά του Κράτους». Είναι αναγκαίο να ξεκαθαριστεί λίγο αυτό που εννοείται μ’ αυτό το σύνθημα,προς αποφυγή άπειρων ηθελημένων παραποιήσεων που κυκλοφόρησαν. Δενείναι μια επίθεση συμβολικού χαρακτήρα, αιωνίως ίδια στον εαυτό της, με αναρ-χικό ύφος. Δεν είναι ούτε μια επίθεση πρωταρχικά μιλιταριστικού είδους, πουστοχεύει άμεσα στη φθορά της δύναμης του Κράτους. Αυτό γιατί –πέρα απότις καλές προθέσεις– οι Β.R έθεταν προοπτικά μια επαναστατική διαδικασία σεστάδια, και είναι ξεκάθαρο ότι ο χαρακτήρας και το επίπεδο των επιθέσεωνεξαρτάται από το στάδιο στο οποίο βρίσκεται αυτή η διαδικασία. Σίγουρα δενείναι στην αρχή [αυτής της διαδικασίας] που θέτονται στόχοι καταστροφής τωνεχθρικών δυνάμεων, πόσο μάλλον με όρους στενά στρατιωτικούς. Στο πολιτικόσχέδιο της σύνδεσης (ή των σταδίων) συνοψίζεται το αστικό συμφέρον της κυ-ρίαρχης φράξιας, συνθέτοντας με υποδεέστερο τρόπο, και πάντοτε αντιφατικά,το συμφέρον των δευτερευόντων αστικών φραξιών. Συνοψίζεται η γραμμήαντι-προλεταριακής επίθεσης και ανάπτυξης για το καπιταλιστικό σύστημα. Ηέξοδος από τα όρια της σύγκρουσης Κεφαλαίου - Εργασίας και από τα προ-σκόμματα του «κινηματισμού» σημαίνει γνώση της μεταφοράς της ταξικής δύ-ναμης σ’ αυτό το πεδίο: επίθεση στην μπουρζουαζία σε γενικό πολιτικό επίπεδο,προβάλλοντας ταυτόχρονα τη φύση της τάξης του Κράτους, αντιπαραθέτονταςτο γενικό ιστορικό συμφέρον του προλεταριάτου, της Τάξης. Συμπερασματικά αυτό θα επιφέρει μια ακόμα λογική επίθεσης ιδιαίτερα πολιτι-κής-στρατιωτικής, με σκοπό την ανασύνθεση της τάξης που δε μπορεί να προ-κύψει αν δεν έρθει αντιμέτωπη με τις κεντρικές αντιφάσεις, στο πεδίο τηςσύγκρουσης Τάξης - Κράτους. - Σαν αποτέλεσμα αυτού του άλματος προς τα μπρος, αυτής της καθοριστικήςκαι αυξανόμενης επιρροής, θ’ αρχίσουν να δομούνται δύο νέες Φάλαγγες [Co-lonne] στη Λιγούρια και το Βένετο, βασισμένες στους εργατικούς πυρήνες με-γάλων εργοστασίων και ιδιαίτερα λιμανιών. Επίσης θα συσταθεί η ΣτρατηγικήΔιεύθυνση [Direzione Strategica], που από τότε κι έπειτα θα χαράζει σε ετήσιαβάση τη δραστηριότητα της Οργάνωσης με μια πολιτική-θεωρητική επεξεργασίαπου θ’ αποτελεί ακριβώς τη στρατηγική πολιτική γραμμή. Έτσι, η πρώτη Στρα-

23

Page 24: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

τηγική Διεύθυνση θα κυκλοφορήσει τον Απρίλη του 75. Χάρη στο ξεκάθαροτων θέσεων και τη δύναμη της σύνθεσής της, εξακολουθεί μέχρι σήμερα ν’ απο-τελεί ένα χρήσιμο ντοκουμέντο. - Επίσης την άνοιξη του 75 θα γίνει η πρώτη απαγωγή ενός αφεντικού, τουΓκάντσια [Gancia], με σκοπό την απαλλοτρίωση. Κατά τη διάρκεια της ανταλ-λαγής πυροβολισμών με τους καραμπινιέρους που έσπευσαν να τον απελευθε-ρώσουν θα πέσει η Μάρα Καγκόλ, συντρόφισσα που συμμετείχε στον ιδρυτικόπυρήνα: μια πολύ ικανή και πολύ αγαπητή διευθύνουσα που θα μείνει σαν μιασυμβολική φιγούρα και η Φάλαγγα του Τορίνου θα πάρει τ’ όνομά της. Μερικούς μήνες νωρίτερα, η Μάρα είχε διευθύνει την πρώτη ενέργεια εφόδουσε μια φυλακή, στο Καζάλε Μονφεράτο στο Πεδεμόντιο, για την απελευθέρωσηενός συντρόφου. Επίσης θα διεξαχθεί μια καμπάνια σε σύνδεση με τους Ένο-πλους Προλεταριακούς Πυρήνες [Nuclei Armati Proletari (N.A.P)] ενάντια στουςμηχανισμούς του αντι-αντάρτικου: επιθέσεις σε δομές των καραμπινιέρων καιτου σωφρονιστικού συστήματος.Επίσης, η πρώτη επίθεση στο πρόσωπο ενός εχθρού, ενός πρόκριτου του κόμ-ματος-καθεστώτος της Χριστιανικής Δημοκρατίας [Democrazia Cristiana (D.C)].Μια επίθεση που από τότε και μετά θα παίρνει συχνά τη μορφή της «γαμποποί-ησης».- Το 76 θα σημαδευτεί κυρίως από την εκτέλεση του εισαγγελέα Κόκο, για τηνοποία ήδη μιλήσαμε. Μια επίθεση τόσο σαν αντίποινα, όσο και σαν απόφασηγια αύξηση του επιπέδου της σύγκρουσης.Επίσης, θα σημαδευτεί από το θάνατο ενός άλλου συντρόφου, νεότατου πουέχαιρε μεγάλης εκτίμησης, του Βάλτερ Αλάζια. Η Φάλαγγα του Μιλάνου θα πάρειτ’ όνομά του. Η κηδεία του θα είναι μια έντονη στιγμή, με εκατοντάδες παρόν-τες, παρ’ όλους τους αστυνομικούς εκφοβισμούς, και με τη δημόσια υπεράσπισήτου από μια προκήρυξη που μοιράστηκε από τις Εργατικές Επιτροπές του ΣέστοΣαν Τζιοβάνι.

6) Ο αγώνας μέσα στις φυλακές:οι Ένοπλοι Προλεταριακοί Πυρήνες

Τα τρία αυτά χρόνια θα δουν και τη σημαντικότερη από τη δραστηριότητα τωνΝ.Α.Ρ. Η ιστορία τους είναι η ιστορία των αγώνων στις φυλακές, αγώνων πουδιεξάγονταν παράλληλα με το ταξικό κίνημα, μ’ έναν έντονο συντονισμό στουςχρόνους και τις αναφορές.Είναι πράγματι εντυπωσιακό το γεγονός ότι οι πρώτες τρεις πράξεις είναι οι βί-αιες εξεγέρσεις στις τρεις μεγάλες μητροπολιτικές φυλακές του Τορίνου, τουΜιλάνου και της Γένοβας, ακριβώς μέσα στη γεωγραφία των εργατικών πόλωνκαι ακριβώς ανάμεσα στο 69 και το 70! Μετά έρχεται η γενίκευση των αγώνωνπου διαδέχονται ο ένας τον άλλο. Το επαναστατικό κίνημα σπεύδει άμεσα σε

24

Page 25: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

συμπαράσταση από έξω. Η εξήγηση αυτού του συντονισμού είναι φυσικά τα-ξική. Η δεκαετία του 60 είχε σημαδευτεί, μέσα σ’ αυτήν την ευρεία διαδικασίαανανέωσης της ταξικής σύνθεσης και των πολιτισμικών φαινομένων που τηνακολούθησαν (τη γενιά των μπήτνικς, τους τέντιμπόις, τα μακριά μαλλιά και τιςμίνι φούστες, την ανυποταγή και τις ελευθεριακές τάσεις), και από την ανάδυσηνέων μορφών «συμμοριτισμού» της παρανομίας. Συμμορίες νεολαίων από τιςεργατικές συνοικίες, προερχόμενοι κυρίως από τη μετανάστευση, που έρχοντανσε ριζική ρήξη με το πεπρωμένο της σκλαβιάς στην εργοστασιακή αλυσίδα, καιαποφάσιζαν να οικειοποιηθούν τον κοινωνικό πλούτο: ήταν οι «πυροβολαρχίες»[batterie], οι ομάδες ληστών τραπεζών. Ένα φαινόμενο που θα αποδειχθεί ση-μαντικό, τόσο γιατί οι επιθέσεις στις τράπεζες ήταν ιδιαίτερα νέο φαινόμενο(τουλάχιστον μ’ αυτόν το διάχυτο και συστηματικό τρόπο), όσο και για τονομοιογενή χαρακτήρα αυτών των πυροβολαρχιών και την ουσιαστική διαφοράτους από τον παλιό υπόκοσμο. Αυτός ο υπόκοσμος ήταν έκφραση του υπο-προλεταριάτου (και της ασάφειαςτου, που είχε περιγραφεί καλά από τον Μαρξ), διόλου ενθουσιώδης ως προς τακοινωνικά του ήθη, με την εσωτερίκευση της τάξης και των αστικών αξιών.Ήθη καταπίεσης και εκμετάλλευσης των άλλων, εκδούλευσης στους πιο ισχυ-ρούς, συνεργασίας με τους μπάτσους κ.τ.λ. Οι νεολαίοι ληστές ήταν εξεγερμένοικαι γνήσιο προϊόν των εργατικών συνοικιών, με τις οποίες άλλωστε έμενανστενά δεμένοι. Ήταν μια φουρνιά μάχιμων νεολαίων που, αφού βρέθηκαν μα-ζικά στις φυλακές, κατάφεραν να δώσουν ώθηση σε μια δυναμική αγώνων. Κα-τάφεραν επίσης να αποκτήσουν εύκολα σχέσεις με τον επαναστατικό κίνημα,στο οποίο αναγνώριζαν –τουλάχιστον εν μέρει– τους εαυτούς τους, τόσο κοι-νωνικά όσο και πολιτισμικά. Θα είναι κυρίως αυτή η ταξική σύνθεση που θαδώσει ζωή στον κύκλο αγώνων, όσο οι πολυάριθμοι προλετάριοι θα γεμίζουναυτούς τους εναλλακτικούς –από το εργοστάσιο– χώρους. Από την άλλη, θαείναι η φιγούρα του «Φυλακισμένου Προλετάριου» που θα μορφοποιηθεί απότο επαναστατικό κίνημα, δίνοντάς του μια ταυτότητα και μια θέση στην ταξικήεπανάσταση. Τη φάση των καταστρεπτικών εξεγέρσεων θ’ ακολουθήσει η απόπειρα δόμησης,η διατύπωση στόχων που δεν αφορούσαν μόνο τη βελτίωση των συνθηκών(που όπως και να έχει μέσα σ’ αυτήν την κόλαση είναι πάντα σημαντικές), αλλάθα μετατραπούν σε πρακτική συστηματικών και διάχυτων αποδράσεων. Όπωςεπίσης και η πρακτική της ανταπάντησης στη βία του κατασταλτικού μηχανι-σμού. Σ’ αυτά τα πεδία οι πυρήνες πρωτοπόρων, που είχαν αναδειχθεί μέσαστους αγώνες, θα συνδεθούν σταδιακά με τις ομάδες έξω από τις φυλακές καιμετά την περίοδο των Κόκκινων Πανθήρων [Pantere Rosse] (με ξεκάθαρη ανα-φορά στους αφροαμερικάνους, στον Τζορτζ Τζάκσον και τους Αδελφούς Σό-λεντατ) θα προκύψουν τελικά οι Ν.Α.Ρ. Εκ των πραγμάτων, οι Ν.Α.Ρ είχαν πολλά κοινά με τις B.R: κεντρικότητα του

25

Page 26: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

ένοπλου αγώνα, χτίσιμο της ένοπλης προλεταριακής εξουσίας. Ενώ παρέμενανπροσκολλημένοι στον αγώνα μέσα στις φυλακές, το ξεπέρασμά του προς ένανευρύτερο ορίζοντα θα τους φέρει ακριβώς στη συσσωμάτωση με τις Β.R. Ένααπό τα σημαντικά χαρακτηριστικά τους θα είναι και το ρίζωμά τους στη Νάποληκαι άλλα εδάφη του Νότου, μια συμπληρωματική και πολύτιμη συμβολή. Οι πρώτες ενέργειές τους ήταν η μετάδοση μηνυμάτων με μεγάφωνα, που στησυνέχεια εκρήγνυνταν, μπροστά από τις φυλακές σε συμπαράσταση των αγώ-νων μέσα σ’ αυτές. Όπως επίσης και με τις εκρηκτικές επιθέσεις εναντίον σω-φρονιστικών δομών, καραμπινιέρων και της D.C. Αυτό θα δημιουργήσει και τονεπιχειρησιακό συντονισμό με τις B.R. Σύντομα θα υποστούν απώλειες, όπως οισύντροφοι Λούκα Μαντίνι και Σέρτζιο Ρομέο που θερίστηκαν ενώ έβγαιναν απόμια τράπεζα. Την άνοιξη του 75 οι Ν.Α.Ρ απαγάγουν ένα δικαστή, το διευθυντή σωφρονιστι-κών υποθέσεων του υπουργείου Ντι Τζενάρο [Di Gennaro] ενώ παράλληλα τρειςένοπλοι στρατευμένοι στη φυλακή αποπειράθηκαν την απόδραση. Μετά τηναποτυχία της απόπειράς τους, θα ταμπουρωθούν και θα στείλουν την ηχώ τηςενέργειας έξω από τις φυλακές, που τελικά θα επιτύχει την ανάγνωση μιας προ-κήρυξης από τις ραδιοφωνικές ειδήσεις των εθνικών δικτύων. Ο δικαστής θ’απελευθερωθεί σε ανταλλαγή με εγγυήσεις για τους τρεις συντρόφους. Εγγυή-σεις που θα ισχύσουν για λίγες μέρες και στη συνέχεια, για κάποιους μήνες, οισύντροφοι θα υποστούν μια απάνθρωπη αντιμετώπιση!Μια ακόμα συντρόφισσα, η Άννα Μαρία Μαντίνι θα πέσει σε μια πραγματικήενέδρα. Οι N.A.P θα καταφέρουν να εντοπίσουν τον μπάτσο που πρωταγωνί-στησε και τον εισαγγελέα που κουκούλωσε τη δολοφονία και θα τους τραυμα-τίσουν. Θα πραγματοποιηθούν ακόμα καμπάνιες σε συνεργασία με τις B.R, καιπάλι εναντίον δομών των καραμπινιέρων και του σωφρονιστικού συστήματος,κυρίως η επίθεση εναντίον του διευθυντή των υπηρεσιών ασφαλείας των φυ-λακών του Λάτιου. Μια επίθεση που θα τελειώσει άσχημα με το θάνατο τουσυντρόφου Μαρτίνο Τζικιτέλα, ενός πολύ γνωστού πρωτοπόρου όλου του κύ-κλου αγώνων μέσα στις φυλακές από το 69. Κατά τη διάρκεια αυτών των δρά-σεων θα πέσουν και δύο αστυνομικοί. Τέλος θα υπάρξει και μια άλλη προμελετημένη εκτέλεση, αυτή του συντρόφουΑντόνιο Λο Μούσιο: αφού εντοπίστηκε στο δρόμο, ακολουθήθηκε, τραυματί-στηκε και τελικά ξεψύχησε στην άσφαλτο. Ήταν άοπλος! Βρισκόμαστε στο 77 και μ’ ένα απολογιστικό ντοκουμέντο, επεξεργασμένο απόμερικούς φυλακισμένους και φυλακισμένες, θα τελειώσει η ιστορία των Ν.Α.Ρπου στην πλειοψηφία τους θα περάσουν στις B.R.

7) Η πολυφωνική συναυλία της οργανωμένης αυτονομίας

Μέσα στο χώρο που προέκυψε από τη διάλυση της Ρ.Ο, χώρος που μπορεί να

26

Page 27: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

ονομαστεί με την ευρεία έννοια Οργανωμένη Εργατική Αυτονομία, θ’ αναπτυχ-θούν διάφορες οργανωτικές εμπειρίες σύμφωνα με τους προσδιορισμούς τηςζύμωσης και των μεταβλητών θέσεων. Αυτές θα χαρακτηριστούν από μια κά-ποια ρευστότητα, από επάλληλες τοποθετήσεις, ρήξεις και ανασυνθέσεις. Συνολικά παράχθηκε μια έντονη πολιτική-στρατιωτική δραστηριότητα, όμως ξε-κάθαρα λιγότερο ενωτική, ομοιογενής και σταθερή από αυτή που παρήγαγανοι B.R. Αντίθετα, το κομμάτιασμα και η αυθεντική κακοφωνία των υπογραφών–κάθε σχηματισμός κατέφευγε σε διάφορες υπογραφές– ήταν πολιτικά επιζήμιεςκαι δημιουργούσαν σύγχυση και δυσκολία για να γίνει αντιληπτή η γραμμή τωνθέσεων. Ας μη μιλήσουμε για το γεγονός ότι τουλάχιστον ένα μέρος αυτών των δράσεωνγίνονταν από προσωρινά και αυθόρμητα μαζέματα, που συνδέονταν με άμεσεςκαταστάσεις. Αν αυτό ήταν σημάδι του πλούτου του διάχυτου «ανταγωνισμού»,ήταν σίγουρα και σημάδι της ανικανότητας για ένα άλμα στρατηγικής ποιότητας:για συγκεντροποίηση και σχέδιο μακράς πνοής που θα έδινε ώθηση σε μια ου-σιώδη αλλαγή του ταξικού κινήματος, που θα το ανήγαγε στην πολιτική διά-σταση της σύγκρουσης με την εξουσία. Έγιναν εκρηκτικές επιθέσεις εναντίον μεγάλων καπιταλιστικών επιχειρήσεων,τόσο για το ρόλο τους μέσα στους αγώνες που ξεσπούσαν όσο και για τον ιμ-περιαλιστικό ρόλο τους: Fiat, Face Standard, I.T.T, Unione Petrolieri και άλλες.Όπως επίσης και κάποιες επιθέσεις στα πρόσωπα των διευθυντών τους. Θα είναι κυρίως η Αυτονομία στις περιοχές του Βένετο αυτή που θα εκφράσειένα πολύ ποιοτικό επίπεδο στη χρήση της ισχύος, σαν όψη ενός σχεδίου χτισί-ματος της αντιεξουσίας μέσα στο έδαφος. Σαν επέκταση και υποστήριξη μιαςδουλειάς υπαρκτού ριζώματος μέσα στον ιστό των τοπικών αγώνων, ο δικόςτους ένοπλος αγώνας θα είναι κυρίως μια σειρά ταυτόχρονων μικρών επιθέ-σεων: κάποιες νύχτες χτυπιόντουσαν οχήματα και κατοικίες επιστατών των ερ-γοστασίων και αφεντικών, κάποιες άλλες μια σειρά φασιστών καικαραμπινιέρων. Μέχρι που θ’ αποκτήσουν την ικανότητα να πιστοποιούν την κατάληψη μιαςσυνοικίας, για κάποια ώρα, με διάφορες ένοπλες ομάδες που εμπόδιζαν τις κι-νήσεις της αστυνομίας ενώ στο εσωτερικό της συνοικίας γίνονταν ενέργειεςενάντια σε αφεντικά και κερδοσκόπους. Υποδειγματικές ενέργειες για τις τιμές,την κατοικία, την εργασία κ.τ.λ. Ένα επίπεδο παρέμβασης που υλοποιήθηκετρεις-τέσσερις φορές... αλλά μέχρι εκεί! Στόχευε ν’ αποτελέσει την προαπεικό-νιση ενός ανώτερου σταδίου αντιεξουσίας, το οποίο και έπρεπε να επιτευχθείκαι να γενικευθεί. Ένα άλλο σημαντικό κομμάτι –μάλλον το βασικότερο, το πιο ανθεκτικό και τοπιο διάχυτο στο εθνικό έδαφος– ήταν αυτό που κινούταν γύρω από την εφη-μερίδα Κόκκινο [Rosso] και εκφράστηκε ιδιαίτερα μέσω της υπογραφής Κομ-μουνιστικές Ταξιαρχίες [Brigatte Comuniste (B.C)], μέσα στην οποία

27

Page 28: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

περιλαμβάνονταν και αρκετές άλλες. Πολλές επιθέσεις στο επίπεδο του «διάχυτου εργοστασίου», μια κατηγορία πουμορφοποιήθηκε για να ορίσει το φαινόμενο –που τότε βρισκόταν στα σπάρ-γανα– της μετατόπισης και της υποδιαίρεσης του μεγάλου εργοστασίου στοέδαφος με συνέπεια την υπερεκμετάλλευση, τη μαύρη εργασία κ.τ.λ. Επιθέσειςμε τις οποίες δομούταν μια μορφή ένοπλης οργάνωσης κάπου ανάμεσα στονκλασικό πυρήνα και τη δράση της μαζικής πορείας, η οποία –σ’ αυτήν την πε-ρίπτωση– σάρωνε όχι το μεγάλο εργοστάσιο, αλλά το δίκτυο μικρών εργοστα-σίων. Πράγματι, αυτό το είδος δομής θα πάρει το όνομα ένοπλες εργατικέςΠερίπολοι [Ronde armate operaie]. Τουλάχιστον αυτές ήταν οι προθέσεις αφού η σύνδεση αυτών των δύο επιπέ-δων δεν θα είναι εύκολη και θ’ απαιτήσει ένα επίπεδο ωριμότητας και ικανότηταςπου παρέμεναν σπάνιες. Θα επικρατήσουν οι αντιφάσεις και τα ρεύματα. Θαείναι μια θετική εμπειρία που θα είναι υλοποιήσιμη μέχρι και το 77. Στη συνέχειαθα δούμε τους λόγους της εξάντλησής της. Επίσης, έγιναν πολλές επιθέσεις στις δυνάμεις καταστολής και τους φασίστεςεμπόρους ηρωίνης. Στη συνέχεια, με το αυξανόμενο κίνημα των «επανοικειο-ποιήσεων», θα παρθούν πρωτοβουλίες κάλυψης και συμπαράστασης, θα γίνουνεπιθέσεις σε δομές εμπορικής κερδοσκοπίας, μεγάλους ομίλους, εταιρίες ακινή-των κ.τ.λ.Τέλος, οι πρωτοβουλίες που πάρθηκαν από το χώρο συγκρότησης της P.L. Ανά-μεσα στο 75 και το 76 θα προκύψουν τα προκαταρκτικά, οι κινητήριες κινήσεις.Έδιναν όμως ξεκάθαρα την ιδέα του ποιοτικού άλματος που θα επακολουθούσε:γαμποποίηση ενός αρχιεπιστάτη της Fiat, του Φοσσάτ [Fossat] που ήταν και ηπρώτη που έγινε στην κορύφωση ενός ιδιαίτερα έντονου αγώνα στη Ριβάλτα,στην περιφέρεια του Τορίνου, κατά τη διάρκεια του οποίου η σύγκρουση μετους επιστάτες ήταν σημαντική: μια προκήρυξη τους κατήγγειλε μέσω μιας λί-στας και οι εσωτερικές πορείες έφτασαν να πετάξουν τρεις απ’ αυτούς έξω απότο εργοστάσιο. Ο πολιτικός συγχρονισμός της δράσης σάρωσε τους ρεβιζιονι-στές και τους οπορτουνιστές της «άκρας αριστεράς», έδωσε την ιδέα της στενήςυπαρκτής διαλεκτικής των παρεμβάσεων σε δημόσιο και ένοπλο επίπεδο. Ανά-μεσα στα άλλα, πρέπει να υπογραμμιστεί ότι το 76 ήταν –από την οπτική γωνίατου εργατικού κινήματος– μια χρονιά-απόγειο, κατά τη διάρκεια της οποίας προ-σεγγίστηκαν τα πιο υψηλά σημεία κατακτήσεων: το «μοναδικό σημείο της συγ-κυρίας» –που κατακτήθηκε ακριβώς εκείνη τη χρονιά– θα προξενήσει τοπαράδοξο μιας αφομοίωσης του πληθωρισμού υπέρ των μισθών και μιας αυξα-νόμενης εξίσωσης της μισθολογικής κλίμακας. Τα αφεντικά ήταν πραγματικάεξαγριωμένα... Ο ιστός των πυρήνων και των αυτόνομων επιτροπών ήταν πυ-κνός και συχνά είχε τον κινητήριο ρόλο των κινητοποιήσεων. Μια άλλη σημαντική επίθεση που έγινε από την P.L ήταν η εκτέλεση ενός υπευ-θύνου του M.S.I στο Μιλάνο την άνοιξη του 76. Ήταν τα αντίποινα για μια σειρά

28

Page 29: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

ιδιαίτερα σοβαρών φασιστικών επιθέσεων. Ήταν η πρώτη εκτέλεση συνολικά,δηλαδή η πρώτη εξαιρουμένων των νεκρών από αθέλητες ανταλλαγές πυρο-βολισμών. Η πρώτη ως ξεκάθαρη πολιτική-στρατιωτική δράση, για την οποίαυπήρξε και ανάληψη ευθύνης.Στο τέλος της χρονιάς, η P.L αρχίζει να δρα εντατικά και με συνέχεια –με μια ει-σβολή και έρευνα σε μια έδρα αφεντικών στο Τορίνο– και τίθεται έτσι σε πα-ραλληλία με τις B.R, ως προς την ισχύ, τη διάσταση και το βεληνεκές τουπολιτικού σχεδίου. Ακόμα περισσότερο, αφού στο ξεκίνημα της η P.L θα κατα-φέρει να φέρει σε σύγκλιση με τη δική της τροχιά τους Μαχόμενους Κομμουνι-στικούς Σχηματισμούς [Formazioni Comuniste Combattenti (F.C.C)]. Αυτοί αποτελούσαν ένα ακόμα κομμάτι της Οργανωμένης Αυτονομίας, το οποίοείχε οπλιστεί και μάλιστα όχι πρόσφατα. Και αυτό [το κομμάτι] είχε προκύψειαπό τους πυρήνες της Ρ.Ο ανάμεσα στο Λάτιο και την Καμπάνια. Δε θα είναιμια ένωση αλλά μια ενότητα της διαδρομής που θα διαρκέσει μερικά χρόνια. Το 76-77 οι F.C.C θα πραγματοποιήσουν δύο γαμποποίησεις επιστατών μεγάλωνεργοστασίων στον Νότο, όπου και δραστηριοποιούνταν μέσα στις ΕργατικέςΕπιτροπές, και ένα σαμποτάζ που θα προκαλέσει ένα φοβερό μπλακ-άουτ στηFiat του Κασίνο, το οποίο κράτησε τρεις μέρες.

8) Το 1977: η τρομακτική χρονιά

Έτσι φτάνουμε σ’ αυτήν την «τρομακτική» χρονιά, όπως θα βαφτιστεί από τηνμπουρζουαζία. Μπορεί να ειπωθεί ότι εκείνη τη χρονιά καθορίστηκε η σύγκλισηδιάφορων ταξικών εκφράσεων και υποκειμένων που βρήκαν το σημείο σύγκλι-σης αρχικά στις κινητοποιήσεις γύρω από τα πανεπιστήμια. Τα πανεπιστήμια δέχονταν τις πιέσεις του πρώτου μεγάλου σχεδίου αναδιάρ-θρωσης που στόχευε να επανακτηθεί ο έλεγχος από την αστική πλευρά, δηλαδήτης απόπειρας επανεισαγωγής των ταξικών κριτηρίων, της επιλεκτικότητας καιτης λειτουργικότητας για το σύστημα. Όλα αυτά ενώ τα πανεπιστήμια ήταν ήδησημεία σύγκλισης των νεολαίων και των στρατευμένων της τάξης. Για παρά-δειγμα, οι φοιτητικές εστίες είχαν γίνει «ανοικτές», υποκείμενες σε «πολιτικέςτιμές» και πολλοί προλετάριοι των συνοικιών συνέρεαν εκεί, ενώ το ίδιο συνέ-βαινε και με τις φοιτητικές στέγες. Επίσης, το φθινόπωρο και το χειμώνα του76 είχε ισχυροποιηθεί ένα κίνημα νεολαίων προλετάριων που χαρακτηριζόταναπό τις θεματικές της «επανοικειοποίησης εδώ και τώρα», από τα αγαθά δια-φόρων ειδών (επιτιθέμενο έτσι στο χαρακτήρα του εμπορεύματος) μέχρι τηνκατοικία, από τους κοινωνικούς χώρους μέχρι το χρόνο, τη γιορτή... Με λίγα λόγια μια ριζοσπαστικοποίηση κλασικών θεματικών, αν μπορεί έτσι ναειπωθεί, που προωθούταν από μια νέα φουρνιά προλεταριακών φιγούρων πουείχαν παραχθεί από την αναδιάρθρωση. Φιγούρες που έτειναν να βρεθούν στοπεριθώριο των μεγάλων παραγωγικών και κοινωνικών κύκλων και να ωθηθούν

29

Page 30: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

είτε στην υπερεκμετάλλευση του νέου αποκεντρωμένου και υποδιαιρεμένου ερ-γοστασίου, είτε στο περιθώριο. Έτσι, το «κίνημα» σαν πεδίο ζωτικών και πα-ράνομων πρακτικών μετατρεπόταν σ’ ένα είδος λύσης, σε μια χειροπιαστή καιταυτόχρονα πολιτική εναλλακτική. Η διάχυτη και καθημερινή πρακτική της«κλοπής» στα σούπερ μάρκετ μετατρεπόταν σε μαζικές απαλλοτριώσεις. Όλα αυτά ήταν μια επέκταση του μεγάλου κινήματος των αυτομειώσεων καιτης γραμμής των «πολιτικών τιμών». Μέσα στις γιορτές των Χριστουγέννωνυπήρξε μια πραγματική κλιμάκωση (έπρεπε να δοθούν και δώρα!) που κορυ-φώθηκε με την αμφισβήτηση της αστικής τελετουργίας στη Σκάλα του Μιλάνου.Μια αμφισβήτηση που μετατράπηκε σε συγκρούσεις, εφόδους-απαλλοτριώσειςσε πολλές περιοχές του Μιλάνου και των περιχώρων του και πολλούς εμπρη-σμούς. Από την αρχή της χρονιάς, το Κράτος άρχισε ν’ απαντάει μ’ ένα ποιοτικό άλματης καταστολής: με τη συστηματική χρήση των «ειδικών ομάδων» μπάτσων-δολοφόνων με πολιτικά. Τριγυρνούσαν γύρω από τις διαδηλώσεις, εισχωρούσανμέσα σ’ αυτές και την κατάλληλη στιγμή άνοιγαν πυρ και άρχιζαν να αφήνουνστην άσφαλτο τραυματίες και στη συνέχεια νεκρούς. Όλα αυτά με τη βοήθειατων παντοτινών συμπληρωμάτων τους, τους φασίστες που, τουλάχιστον σε μίαπερίπτωση, πυροβόλησαν κρυμμένοι πίσω από ένα φορτηγάκι της αστυνομίας(που τους άφησε να ενεργήσουν) δολοφονώντας το σύντροφο Βάλτερ Ρόσσι[Walter Rossi]. Από την πλευρά τους, οι Μαχόμενες Κομμουνιστικές Οργανώσεις αποφάσιζαννα υψώσουν το επίπεδο της σύγκρουσης. Στην περίπτωση της P.L και μερικώντομέων της Αυτονομίας αυτό αντιστοιχούσε με την προοπτική του μαζικού εξο-πλισμού. Ήταν οι διάσημες διαδηλώσεις με τα Ρ38 και τις ανταλλαγές πυροβολισμών,που φόβισαν την μπουρζουαζία όλης της Ευρώπης. Τον Φλεβάρη έγινε η διά-σημη εκδίωξη του Λάμα [Lama] από το πανεπιστήμιο της Ρώμης. Ο Λάμα, οιδιαίτερα αντιπαθητικός ανώτερος άρχοντας των ρεβιζιονιστών της Γενικής Συ-νομοσπονδίας Ιταλών Εργαζομένων [Confederazione Generale Italiani Lavora-tori (C.G.I.L)], ερχόμενος να μιλήσει φρουρούμενος από μια κατοστάδαστρατευμένων της ομάδας περιφρούρησής του, ήθελε να κάνει επίδειξη δύνα-μης. Ήταν μια ανοικτή μάχη, μια καυτή και πολύ συμβολική ήττα για τους ρε-βιζιονιστές, οι οποίοι από τότε και έπειτα θα παίξουν έναν αυξανόμενο ρόλο στοδιαχωρισμό μέσα στα σωθικά της τάξης και την εγκληματοποίηση του επανα-στατικού κινήματος. Οι αγώνες στα πανεπιστήμια συνέχιζαν να εντείνονται και είχαν μετατραπεί στιςβάσεις για κάθε είδος αγώνα και παρέμβασης. Στις αρχές Μάρτη, οι συγκρούσειςστη Μπολόνια θα σηματοδοτήσουν μια στροφή με την επέμβαση των ειδικώνδυνάμεων, μια πραγματικά δολοφονική επίθεση: όταν πλέον μια ομάδα φοιτη-τών αποχωρούσε, οι ειδικές δυνάμεις άνοιξαν πυρ κατ’ επανάληψη και δολο-

30

Page 31: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

φόνησαν πισώπλατα το φοιτητή Φραντσέσκο Λο Ρούσσο [Francesco Lo Russo].Από τις έρευνες φάνηκαν ξεκάθαρα τα σημάδια από τις σφαίρες στους τοίχους,όλες σε ευθεία βολή! Η εξέγερση του κινήματος εκρήγνυται: η Μπολόνια παίρνειφωτιά και με... μουσική υπόκρουση. Στη μέση των συγκρούσεων, στους κατε-στραμμένους δρόμους διακρίνεται ένας τύπος πάνω σ’ ένα οδόφραγμα, στοοποίο είχε τοποθετηθεί και ένα πιάνο, γεμάτος διάθεση να μας παίξει μουσικήκαι να τραγουδήσει: μια σουρεαλιστική εικόνα του εξεγερτικού και «επιθυμητι-κού» (όπως λεγόταν) πνεύματος.Στην πανεθνική διαδήλωση που είχε καλεστεί για τις 12 Μάρτη στη Ρώμη θασυμμετάσχουν περίπου 100.000 άτομα. Οι συγκρούσεις με την αστυνομία, οιεπιθέσεις σε γραφεία των αστικών κομμάτων και οι απαλλοτριώσεις, ακόμα καιοπλοπωλείων, θα σημαδέψουν τη διαδρομή και το σύνολο αυτής της ημέρας. Όλα αυτά εξελίσσονταν και διασυνδέονταν, για να το πούμε έτσι, με τις ανα-πτύξεις των πρωτοβουλιών των Μαχόμενων Κομμουνιστικών Οργανώσεων.Ήδη κάποιες μέρες μετά τη δολοφονία του Λο Ρούσσο, η P.L είχε αναλάβει τααντίποινα με την εκτέλεση ενός πράκτορα της πολιτικής αστυνομίας στο Τορίνο.Πρέπει να ληφθεί υπόψη, για να υπάρχει μια εικόνα της διάστασης της εξελισ-σόμενης διαδικασίας, ότι από το 76 και μετά οι ένοπλες πρωτοβουλίες είχανεβδομαδιαίο ρυθμό: δηλαδή κάθε εβδομάδα γινόταν μια σειρά εμπρηστικώνεπιθέσεων σε οχήματα και κατοικίες επιστατών εργοστασίων, φασιστών μεμαύρα ή άσπρα πουκάμισα και μπάτσων. Με την έννοια σειρά εννοούνται ταυ-τόχρονες ή κοντινές χρονικά ενέργειες, η ευθύνη για τις οποίες αναλαμβανότανμε μια κοινή προκήρυξη. Επίσης γίνονταν γαμποποίησεις κάποιων ανώτερωνστελεχών, που εντοπίζονταν είτε κατά τη διάρκεια των αγώνων είτε μέσω ερευ-νών, εκρηκτικές επιθέσεις ή μυδραλιοβολήσεις αστυνομικών τμημάτων καιστρατοπέδων, εισβολές σε εχθρικά γραφεία με σκοπό την έρευνα τους.Κατά τη διάρκεια αυτών των τριών χρονιών, από το 76 ως το 78, οι γαμποποι-ήσεις θα έχουν το ρόλο της σημαντικότερης μορφής επίθεσης, τόσο ποσοτικάκαι σε στρατιωτικό επίπεδο, όσο και γιατί θα παραμείνουν συνδεδεμένες με τηδυναμική των αγώνων στα εργοστάσια. Μια μορφή επίθεσης που έχαιρε μεγά-λης συμπαράστασης, ενίσχυε ξεκάθαρα τις ταξικές σχέσεις ισχύος και αντιπρο-σώπευε καλύτερα το στάδιο του ριζώματος και της εσωτερικής νομιμοποίησηςμέσα στην τάξη. Σ’ αυτά τα χρόνια έγιναν από 20 ως 40 γαμποποιήσεις τοχρόνο, δηλαδή σχεδόν μία την εβδομάδα και προστίθονταν στις προαναφερό-μενες σειρές επιθέσεων. Όλα αυτά έδιναν το ρυθμό, για να το πούμε έτσι, το ρυθμό μια αυξανόμενηςέντασης, μιας τάσης για μετατροπή των αγώνων σε πραγματικό ταξικό πόλεμο.Μ’ όλα αυτά άρχισαν να μπολιάζονται και οι δράσεις ανώτερου επιπέδου, οιεκτελέσεις εννοούμενες ως πολιτικές-στρατιωτικές ενέργειες που σκόπευαν νασημαδέψουν τη διεξαγωγή της ταξικής σύγκρουσης, να βαρύνουν στις γενικέςσχέσεις ισχύος, να επιτρέψουν στο κίνημα να επιτεθεί στο Κράτος, την κυβέρ-

31

Page 32: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

νηση, τα κέντρα εξουσίας. Δράσεις που θα είναι οι σημαντικότερες και οι απο-φασιστικότερες. Δράσεις που πρέπει να ξεχωρίζονται από τις τυχαίες ή αναπό-φευκτες ένοπλες συγκρούσεις με τις ένοπλες δυνάμεις της αντεπανάστασης καιαπό τα ατυχήματα, ιδιαίτερα αυτά κατά τη διάρκεια εξόδου από τράπεζες, γε-γονότα σύμφυτα με οποιαδήποτε διεξαγωγή μιας λογικής πολέμου. Το ιδιαίτερο παρόν του θα δώσει και το μέτωπο των φυλακών, με τη δική τουδιαλεκτική που ήταν εσωτερική στο επαναστατικό κίνημα. Από τη μία πλευράαναπτύσσεται το αγωνιστικό κίνημα των προηγούμενων χρόνων, όμως από μιαάλλη πλευρά οι φυλακισμένοι στρατευμένοι των B.R (συμπεριλαμβανομένωνκαι εκείνων των N.A.P) έδωσαν μια αποφασιστική ώθηση, τόσο με την έννοιατης πολιτικής-ιδεολογικής συνοχής, όσο και με την έννοια της επιχειρησιακήςικανότητας, με την υποστήριξη και τη συνεργασία της ισχυρής οργάνωσης έξωαπό τις φυλακές. Συνεργασία και ενότητα ανάμεσα στις διάφορες φυλακισμένες συνιστώσες, κυ-ρίως με τα «καλά παιδιά» των «πυροβολαρχιών», τις ομάδες μητροπολιτικώνληστών, για τους οποίους και τις οποίες έχουμε ήδη μιλήσει: έτσι θα πολλαπλα-σιαστούν οι εξεγέρσεις, οι (επιτυχημένες και οι αποτυχημένες) αποδράσεις, οιδράσεις αγώνα, η χρήση των δικών σαν πεδία σύγκρουσης, η χρήση της διά-σημης «δίκης-αντάρτικο». Η δίκη του «ιστορικού πυρήνα των B.R» –μιας εικοσάδας στρατευμένων– θαδιεξαχθεί εκείνη την άνοιξη του 77, μετά από μια πολυσυζητημένη αναβολή,στο Τορίνο. Δια πυρός και σιδήρου, με συνεχείς συγκρούσεις στο δικαστήριο,με την κραυγή «η επανάσταση δε δικάζεται!», με την εξωτερική παρέμβασητης Οργάνωσης μέσω της εκτέλεσης του Κρότσε [Croce], προέδρου του δικη-γορικού συλλόγου, ενεργού συνεργάτη της εξουσίας, αφού δεν είχε σεβαστείτη ρητή εντολή των συντρόφων να μην έχουν δικηγόρους. Η δίκη θα διακοπεί. Στα τέλη του 77 θα υπάρξει η καμπή με τη θεσμοθέτηση των φυλακών υψίστηςασφαλείας, υπό την υψηλή επίβλεψη και διαχείριση των καραμπινιέρων, οιοποίοι είχαν μετατραπεί εκ των πραγμάτων στην αιχμή του δόρατος της αντε-πανάστασης. Ήταν ένα πραγματικό ανθρωποκυνηγητό, οι συνθήκες ήταν ιδιαί-τερα σκληρές (στα πρότυπα του Σταμχάιμ στη Γερμανία και των αγγλικώνH-Blocks), αφού σκοπός τους ήταν η εξόντωση των στρατευμένων και των εξε-γερμένων φυλακισμένων που αγωνίζονταν μαζί, το σπάσιμο του κύκλου αγώ-νων και αποδράσεων, η ομηρία των φυλακισμένων ενάντια στην ανάπτυξη τουαντάρτικου. Μετά τις ημέρες του Μάρτη του 77, το κίνημα θα παραμείνει ισχυρό μέχρι την«κορύφωση» του φθινοπώρου στην Μπολόνια. Εκεί θα υπάρξει μια λίγο «καφ-κική» στιγμή συνάντησης και ζύμωσης: πάρα πολύς κόσμος (ακόμα και αυτόμπορεί να είναι πρόβλημα), πάρα πολλές διαφορές, πάρα πολύ μεγάλη ένταση.Ήταν κυρίως μια στιγμή πολιτικών συγκρούσεων και αγώνων για ηγεμονία. Σί-γουρα ήταν θετικό αποτέλεσμα η οριστική περιθωριοποίηση των εναπομεινάν-

32

Page 33: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

των συμβιβαστικών, οπορτουνιστικών θέσεων του τροτσκιστικού, «εισχωρη-στικού»-κοινοβουλευτικού ύφους κ.τ.λ. Θα σηματοδοτήσει επίσης μια νέα φάσημε την επικράτηση των μιλιταριστικών τάσεων. Από την άλλη, η ίδια η ορμητική αύξηση του κινήματος ήταν αυτή που προ-ωθούσε τις εσωτερικές αντιθέσεις και όξυνε τις αρνητικές τάσεις. Πράγματι,όταν λέμε μιλιταριστικές τάσεις εννοούμε έναν κοινό παρανομαστή διάφορωνΟργανώσεων που θα πάρει πολύ διαφορετικές διαστάσεις ανάλογα των περι-πτώσεων: διορθώσιμο λάθος σε κάποιες απ’ αυτές, μια κλίση που θ’ αποκαλύψειβαθύτερα ελαττώματα σε άλλες και τέλος προοίμιο της απόλυτης αποτυχίας μετη συνθηκολόγηση και συχνά με το πέρασμα στην άλλη πλευρά του οδοφράγ-ματος, κάτι που φυσικά θα συμβεί χρόνια μετά. Το κοινό σημείο, ο φορέας των αντιξοοτήτων, ήταν ο μηχανικισμός στην ερ-μηνεία της θεωρίας της καπιταλιστικής κρίσης. Στην περίπτωση του «υποκειμε-νιστικού» χώρου (της P.L και της Αυτονομίας), οι υποτιθέμενες θεωρητικέςανανεώσεις είχαν ξεπεράσει και θάψει ακόμα και το νόμο της αξίας, υπερεκτι-μώντας τους αυτόνομους αγώνες και συμπεριφορές της τάξης, μέχρι τη διατύ-πωση της λεγόμενης «προλεταριακής αυτοαξιοποίησης» που ακύρωνε τηλειτουργία της καπιταλιστικής αξιοποίησης. Έτσι, κήρυσσαν το τέλος του καπι-ταλισμού που αδυνατούσε να θέσει σε λειτουργία τους δικούς του νόμους καιεπιβίωνε πλέον μόνο χάρη στo προσόν της ισχύος. Κήρυσσαν ότι άρα η κρίσηήταν «κρίση εξουσίας». Άλλωστε ο Κομμουνισμός ήταν ήδη ώριμος στο εσω-τερικό αυτών των αγώνων και της αυτονομίας της τάξης. Επομένως, όλες οικατηγορίες πολιτικής επανάστασης –το κόμμα, το σοσιαλιστικό πέρασμα– είχανξεπεραστεί και έπρεπε να πεταχτούν σαν παλιοσίδερα. Αρκούσε να οπλιστείαυτή η «επιθυμία για Κομμουνισμό» και να δοθεί η χαριστική βολή στην καπι-ταλιστική κυριαρχία, που έτσι περιοριζόταν σε ένα άδειο –αν και σιδηρούν– κέ-λυφος!Αυτές οι θεωρητικοποίησεις, που φαίνεται ξεκάθαρα ότι ήταν επηρεασμένες απότον αναρχισμό και τις ακροαριστερές-συμβουλιακές τάσεις της δεκαετίας του20, επαναπρότειναν εκ των πραγμάτων έναν κινηματισμό και έναν αυθορμητι-σμό. Ριζοσπαστικοποιώντας και οδηγώντας στα άκρα καθετί που εκφραζότανκοινωνικά, απέρριπταν την ιστορική και στρατηγική αναγκαιότητα της διαλεκτι-κής ανάμεσα στις πρωτοπορίες και τις μάζες, την αναγκαιότητα του «εξωτερι-κού» οργανωμένου στοιχείου (κόμμα, ιδεολογία, πρόγραμμα,πολιτική-στρατιωτική γραμμή), την αναγκαιότητα μιας επαναστατικής διαδικα-σίας σε στάδια και στη συνέχεια μιας σοσιαλιστικής μετάβασης (με όλες τις αν-τιφάσεις που θ’ απαιτούν λύσεις και τη συνέχιση του ταξικού αγώνα, τηνιμπεριαλιστική περικύκλωση κ.τ.λ.). Τίποτα απ’ όλα αυτά, «μηδενίζουμε το κον-τέρ», τα καταλάβαμε όλα και αρκεί να επιβάλλουμε τη μεγάλη κοινωνική ευφυΐαμας, τις «μαχόμενες κοινότητες» μας ή την εδαφική αντιεξουσία μας! Ποτέ δεν θα έχει υπογραμμιστεί αρκετά η μικροαστική έπαρση που δυστυχώς

33

Page 34: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

έχει μια αξιοσημείωτη ικανότητα να παρασιτεί μέσα σ’ όλα τα κινήματα. Πράγ-ματι πρέπει να ειδωθεί ο τρόπος με τον οποίο, στην εξέλιξη των γεγονότων,αυτός ο χώρος ήταν ο πλέον απεχθής μέσω της συνθηκολόγησης (περνώνταςαπό το ένα άκρο στο άλλο), υιοθετώντας αλαζονικές θέσεις ακόμα και για τηνυπεράσπιση των σκατών της προδοσίας του. Αδιαμφισβήτητο πρότυπο ήταν οκαθηγητής Τόνι Νέγκρι [Toni Negri] που, μαζί με μια ομάδα συναδέλφων τουκαθηγητών (τους οποίους δεν ονομάζουμε από κάποιο βίτσιο μικροαστούς) πουβρίσκονταν φυλακισμένοι, επεξεργάστηκε και προέβαλε με μεγαλοπρέπεια τηνκαμπάνια του «διαχωρισμού». Αυτός συνίσταται στην απάρνηση των θέσεώνμας, στην αποδοχή του αστικού-δημοκρατικού πλαισίου (το οποίο προηγουμέ-νως είχε καθυβριστεί) μέχρι τις διάφορες μορφές δημόσιας αποστασίας, προ-σφερόμενοι στη χυδαία καμπάνια μιντιοποίησης που ο καθένας μπορεί ναφανταστεί: η επίδειξη των περήφανων εχθρών του χθες, που αξίωναν να κά-νουν την Επανάσταση, να γονατίζουν, να ζητούν έλεος, να μετανοούν μπροστάστα «θύματα» κ.τ.λ. Αλλά ακόμα χειρότερα, θα μετατραπεί επίσης σε μια δια-δικασία ανακύκλωσης που –περνώντας από διάφορα στάδια– θα οδηγήσει στοανακάτεμα ενός κομματιού μέσα στο ετερό-παγκοσμιοποιητικό, ειρηνιστικό κο-κτέιλ του Πόρτο Αλέγκρε. Δίχως άλλο, αυτά μπορούν να ορίσουν την επανέκ-δοση της διαταξικής συμφιλίωσης, του υποτιθέμενου ριζοσπαστικούρεφορμισμού. Φυσικά, για όλα αυτά τελετουργεί ο μεγάλος καθηγητής κωλο-τούμπας...Αυτό που ήταν πραγματικά σοβαρό ήταν η γενικευμένη διάσταση του πολιτι-κού-ιδεολογικού αποπροσανατολισμού του υποκειμενιστικού χώρου. Σίγουραυπήρξαν πολλοί σύντροφοι και συντρόφισσες που διαφώνησαν και αντιστάθη-καν στις φυλακές. Όμως δεν απέμεινε τίποτα από τις Οργανώσεις, από την πο-λιτική κληρονομιά τους, από τις διαδρομές τους. Η πιο έκδηλη περίπτωση ήταναυτή της P.L, που κατά τ’ άλλα είχε φτάσει να ξεπεράσει τις B.R τόσο σε μέγε-θος, όσο και σε πολιτικές αξιώσεις. Οι σύντροφοι και οι συντρόφισσές τους πουθ’ αντισταθούν θα καταλήξουν να ενταχθούν είτε στο χώρο της ζύμωσης τωνB.R είτε στον αναρχικό χώρο, που θ’ αποκτήσει περισσότερο βάρος κατά τηδιάρκεια της δεκαετίας του 90. Άλλα και σε ό,τι αφορά τις B.R, οι ζημιές που είχαν προκληθεί από τα όρια τουμηχανικισμού και από την ανάδυση ενός κάποιου εκλεκτισμού ήταν αποφασι-στικές. Αν και για το μετριασμό αυτών των ζημιών πρέπει να ληφθούν υπόψηη νεότητα της εμπειρίας, η πρωτοτυπία της, το γεγονός ότι «όλα έπρεπε να δη-μιουργηθούν, να πειραματιστούν», η σκληρότητα των συνθηκών της σύγκρου-σης μέσα στις οποίες έπρεπε να μεγαλώσει. Το σοβαρότερο λάθος του μηχανικισμού ήταν η ανάγνωση της καπιταλιστικήςκρίσης και της διεξαγωγής της. Ήταν «κρίμα» γιατί οι θεωρητικοί όροι ήτανακριβείς, μέσα στα αυλάκια του μαρξισμού-λενινισμού, αν και με βασικές ανα-νεωμένες συμβολές που σχετίζονταν με τις εξελίξεις των τελευταίων δεκαετιών.

34

Page 35: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

Έτσι οι θέσεις για το Ιμπεριαλιστικό Κράτος των Πολυεθνικών [Stato Imperia-lista delle Multinazionali (S.I.M)] ήταν ιδιαίτερα πλούσιες και προκατέβαλαν τιςλεγόμενες «μεγάλες σύγχρονες ανακαλύψεις για την παγκοσμιοποίηση». Ας σκε-φτούμε μόνο ότι οι B.R, από την αρχή της ανάλυσής τους, δήλωναν ότι στηνεποχή μας οι διεθνείς διασυνδέσεις ήταν τέτοιες –η υπεροχή των Πολυεθνικώνκαι της εξουσίας τους, ο διεθνής καταμερισμός της εργασίας με συνεχόμενηαναδιανομή των παραγωγικών ρόλων και ποσοστών, η οργάνωση των Κρατώνστην ιμπεριαλιστική αλυσίδα– που η διάσταση του Προλεταριακού Διεθνισμούήταν πρωταρχική και ήταν απαραίτητο να εγγραφεί στις πρώτες θέσεις του πο-λιτικού προγράμματος! Και όλα αυτά δεν ήταν μόνο λόγια...Έτσι κατά τη διάρκεια των χρόνων 75-78, της περιόδου εδραίωσης και ανάπτυ-ξης, οι Στρατηγικές Αποφάσεις και Διευθύνσεις διατύπωσαν αυτές τις «αντιλή-ψεις», αυτές τις προκαταβολές, οι οποίες έδιναν δύναμη και εγκυρότητα στοδιατυπωμένο σχέδιο και πρόγραμμα. Ο μηχανικισμός συνίστατο σε μια πολύ γραμμική οπτική της όξυνσης της κρίσης,στο ύφος της προηγούμενης μεγάλης ιστορικής κρίσης (αυτή της δεκαετίας του30). Επομένως, σε μια συμπύκνωση των οικονομικών-κοινωνικών ταπεινώσεωνκαι των ταξικών αντιθέσεων, σε μια μαζική προσφορά στο αυξανόμενο επίπεδοτης σύγκρουσης και στη ριζοσπαστικοποίηση. Δεν έγινε δυνατό να ειδωθεί όληη «ικανότητα» του συστήματος να παράγει αντίθετες τάσεις και αποσβεστήρες,μέχρι και εργαλεία διαχωρισμού και διαφθοράς ενός κομματιού των μαζών (τουςμηχανισμούς της «συμμετοχικότητας» και «εμπλοκής» στον καταναλωτισμό),καθώς και εργαλεία για να εκτρέψει τις μάζες σε αντιδραστικά πεδία όπως ηρήξη με το μεταναστευτικό προλεταριάτο, ο ρατσισμός, ο σωβινισμός, ο τοπι-κισμός κ.τ.λ. Είναι αλήθεια ότι όλα αυτά θα επιβληθούν κυρίως μετά και σαν αποτέλεσμα τηςτακτικής ήττας των επαναστατικών δυνάμεων, αποδεικνύοντας τη στενή δια-λεκτική ανάμεσα στην επαναστατική και την αντιδραστική κινητοποίηση τωνμαζών. Όμως ήδη από τότε, το μεγάλο λάθος ήταν η πίστη σε μια υλοποιήσιμη«κατάκτηση των μαζών με τον ένοπλο αγώνα» σε βραχυπρόθεσμο χρόνο. Αυτότο καταστροφικό σύνθημα αποτελούσε μέρος αυτής της τάσης για στρατιωτι-κοποίηση της σύγκρουσης, της σύνθλιψης σε μια μακρινή ακόμα τάση πουέπρεπε να πραγματοποιηθεί ολοκληρωτικά, η οποία περνούσε πέρα από τις προ-ηγούμενες αναλυτικές λεπτότητες για τα στάδια που έπρεπε να γίνουν σεβαστάκαι την ωρίμανση της επαναστατικής κρίσης της κοινωνίας. Με όρους πολιτικών περασμάτων, η μεγάλη καταστροφή βρισκόταν στην πίστηγια την ωρίμανση του άλματος από την «ένοπλη προπαγάνδα» και την προ-ώθηση του αντάρτικου στη φάση του «ανοιχτού εμφυλίου πολέμου». Ήταν το λάθος-κλειδί, που από την άλλη είχε προωθηθεί από τα υπόλοιπα λάθηπου συνοψίσαμε προηγουμένως. Στη συνέχεια, μετριασμένο από την πρακτική,πολλαπλασιάστηκε από την ισχύ των πραγμάτων, από τη σκληρότητα της σύγ-

35

Page 36: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

κρουσης, από τη συμβολή των ανθρώπινων παραγόντων που δεν είναι πάντοτεεύκολο να συνδεθούν με τον καλύτερο τρόπο. Ας σκεφτούμε για παράδειγμα,το αυξανόμενο βάρος που αποκτούσε η ύπαρξη εκατοντάδων φυλακισμένωνπου ζούσαν σε ακραίες συνθήκες και αποδεικνύονταν ορθά σ’ έναν από τουςπαράγοντες ριζοσπαστικοποίησης και εξτρεμιστικής αντίληψης της συγκεκριμέ-νης φάσης. Όμως όπως και να έχει, μπορεί να ειδωθεί ότι οι B.R, και γενικότερα το κομμάτιτου επαναστατικού κινήματος που βασιζόταν στις πιο συνεκτικές ιδεολογικές-πολιτικές αρχές μαρξιστικής-λενινιστικής πηγής, θα ξέρουν να επιβιώσουν μετάτη σοβαρή τακτική ήττα και να ξαναπιάσουν το νήμα της δημιουργίας και τουαγώνα. Ορθά, αφού επρόκειτο για λάθη και όχι για ένα αμφίβολο και διφορού-μενο πολιτικό-ιδεολογικό οικοδόμημα.Έχουμε αναφερθεί και στην αναρχική παρουσία. Αυτή είχε εκδηλωθεί ιδιαίτερακαι κατά παράδοση γύρω και μέσα στις φυλακές, στον αιώνιο αγώνα ενάντιαστην εξουσία και του αθλιότερου συμβόλου της. Από τις αρχές της δεκαετίαςτου 70, είχε σχηματιστεί ένας χώρος «νέων αναρχικών» που έφεραν και τιςεπιρροές του γαλλικού «Καταστασιασμού»: οι Κοινονιστές [Comontisti]. Ήτανένας ζωντανός όσο και περιθωριακός χώρος που προωθούσε λίγο πολύ προβο-κατόρικες και ακραίες θέσεις και πρακτικές: «ενάντια στο κεφάλαιο, εγκληματι-κός αγώνας», «κλοπή και λεηλασία, θα κάνουμε όλο και χειρότερα» κ.τ.λ. Όμωςπαρέμενε περιθωριακός κυρίως εξαιτίας της ηγεμονίας των κομμουνιστικών το-μέων εκείνης της εποχής. Από αυτόν το χώρο θα σχηματιστεί μια ένοπλη Οργάνωση, η ΕπαναστατικήΔράση [Azione Rivoluzionaria (A.R)], που είχε το προτέρημα να αλληλεπιδράμε τις εξελίξεις του κινήματος εκείνων των χρόνων, με τις Μαχόμενες Κομμου-νιστικές Οργανώσεις, και να βρίσκεται πάντοτε στα μέτωπα του αγώνα. Δε θαέχει μια μεγάλη ένοπλη δραστηριότητα, αλλά η πολιτική-ιδεολογική συμβολήτης θα αφήσει τα σημάδια της, που –όπως θα δούμε– τα επόμενα χρόνια θατροφοδοτήσουν τη νέα αναρχική ανάδυση.

9) Τέλη του 77: η αρχή μιας νέας φάσης

Μέσα στην πολιτική διαμάχη που σπάραζε το κίνημα του 77, για να καταλάβειπρος τα που να πάει, οι B.R αποτελούσαν λίγο πολύ το πιο σταθεροποιημένοσχέδιο που είχε πιστοποιηθεί μέσα στη φωτιά του αγώνα, είχαν τον πρωτεύονταρόλο ενώ οι υπόλοιπες υποθέσεις πελαγοδρομούσαν μέσα στην αναποφασιστι-κότητα και σε μια στάσιμη κατάσταση. Οι B.R δεν έχασαν την ευκαιρία να παί-ξουν τον ρόλο της πρωτοπορίας. Από το φθινόπωρο του 77 είχαν αρχίσει ν’«ανεβάζουν τον πήχη», ν’ ανεβάζουν το επίπεδο της σύγκρουσης.Ήδη ο αριθμός των γαμποποιήσεων είχε γίνει εντυπωσιακός: μια κάθε δέκα ημέ-ρες (εξαιρουμένων των πολιτικά «άδειων» περιόδων της χρονιάς), από τις

36

Page 37: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

οποίες πάνω από τις μισές είχαν επιχειρηθεί από τις B.R. Αυτές στόχευαν κυρίωςεπιστάτες, διευθυντές και φασίστες των εργοστασίων, με μια αυστηρή κατα-νομή στο έδαφος των βασικών πόλων της τάξης. Στο Μιλάνο: στην Pirelli καιτη Siemens (όπου οι στρατευμένοι άνηκαν στον ιδρυτικό πυρήνα), στον σιδη-ρουργικό πόλο και τη Magneti Mareli του Σέστο Σαν Τζιοβάνι, στην Alfa Romeoκαι την Ι.Τ.Τ, σε πολλά άλλα μικρότερα εργοστάσια όπως και στα μεγάλα νο-σοκομεία στα οποία ήταν σημαντική η εμπειρία των Αυτόνομων Επιτροπών. ΣτοΤορίνο: στη δεκάδα των εργοστασίων του ομίλου Fiat, ανάμεσα τους και στημαζική πρωτοπορία του Μιραφιόρι. Έπειτα στη Michelin, τη Singer, την Ι.Τ.Τ,την Bertone, σε κάποια υφαντουργικά εργοστάσια και τον τεράστιο επαγωγικόιστό, που περιβαλλόταν διαφορετικά από ταξικούς αγώνες και οργανώσεις. ΣτηΓένοβα: στους λιμενεργάτες και τους ναυτεργάτες, στις μεγάλες κρατικές χα-λυβουργίες, στις βιομηχανίες παραγωγής μηχανών και στρατιωτικού εξοπλι-σμού. Στον πόλο ανάμεσα στη Βενετία και την Πάντοβα: στο Petrolchimico τηςΜαργκέρα (στο οποίο θα εμφανιστεί μια μοναδική και βαθιά εργατική ριζοσπα-στικότητα γύρω από τη θεματική της μόλυνσης των εργοστασίων του θανάτουσαν συνολική κριτική της εργατικής συνθήκης), στην Italsider, στα ναυπηγείακαι αλλού. Στον πόλο της Νάπολης: στην Italsider, την AlfaSud, τις βιομηχανίεςαεροναυτικής και στρατιωτικού εξοπλισμού. Στη Ρώμη και τα περίχωρα της επι-κρατούσε κυρίως μια συνθήκη Μητροπολιτικού Προλεταριάτου: στις υπηρεσίεςόπως αυτές των μεγάλων νοσοκομείων, στην Enel [την ιταλική ΔΕΗ], όπου καιεκεί η εμπειρία των Αυτόνομων Επιτροπών ήταν αξιοσημείωτη, και έπειτα ησυνθήκη των αγώνων για στέγαση που ανάμεσα στ’ άλλα συνδεόταν μ’ ένανεργατικό τομέα όπως αυτός της οικοδομής που είχε μια μεγάλη αγωνιστική πα-ράδοση, τέλος στη Fiat του Κασίνο. Έπειτα υπήρχαν άλλες τοπικές πραγματικότητες που έδωσαν τη δική τους συμ-βολή, κυρίως στη Σαρδηνία, την Τοσκάνη, την Εμίλια, τις Μάρκε, την Καλαβρία.Εδώ όμως θελήσαμε ν’ αναφερθούμε κυρίως στους πόλους, δηλαδή στις ταξικέςσυγκεντροποιήσεις που είχαν έναν προωθητικό ρόλο. Ας ληφθεί υπόψη ότι ανά-μεσα στο 77 και το 78 όλα τα προαναφερθέντα εργοστάσια και όλοι οι τομείςείχαν αγγιχτεί κατ’ επανάληψη από τη μαχόμενη πρωτοβουλία. Όλα αυτά στηβάση ενός συγκεκριμένου οργανωτικού οικοδομήματος που στηριζόταν στηνπαρουσία των στρατευμένων στο εσωτερικό αυτών των εργοστασίων και το-μέων. Επίσης υπήρχε μια πιο εδαφική γραμμή επίθεσης, η οποία άγγιζε διάφορες πτυ-χές της ταξικής συνθήκης και βρισκόταν συχνά σε άμεση σχέση με τους αγώνες,κυρίως για τη στέγαση, τις πολιτικές τιμές, την επανοικειοποίηση. Έτσι πραγ-ματώθηκε σχεδόν απ’ όλες τις Μαχόμενες Κομμουνιστικές Οργανώσεις η επί-θεση στις εταιρίες ακινήτων, τις μεγάλες ιδιοκτησίες, τους κερδοσκόπους, τημεγάλη διανομή αγαθών. Πολυάριθμες εισβολές και έρευνες από τις οποίες έρ-χονταν στην κατοχή τους λίστες και έγγραφα, για παράδειγμα για άδεια ακίνητα

37

Page 38: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

και διαμερίσματα και με τη συνέχεια που μπορεί ο καθένας να φανταστεί.Επίσης σημαντική ήταν όλη η δουλειά της παρουσίας στις συνοικίες, ιδιαίτεραμε την παρουσία συμμοριών νεολαίων προλετάριων που τραβούσαν την προ-σοχή της καταστολής. Έφτασε έτσι η συνθήκη της αντιπαράθεσης με τη γάγ-γραινα της ηρωίνης: μια Μαχόμενη Κομμουνιστική Οργάνωση, τοΚομμουνιστικό Αντάρτικο [Guerriglia Comunista (G.C)] ανέλαβε να καθαρίσειτις συνοικίες από 6 ή 7 εμπόρους. Ένας αγώνας που σχεδόν πάντα ισοδυνα-μούσε με επίθεση στους φασίστες που, όπως μπορεί να διαπιστωθεί σ’ όλες τιςχώρες, αναλαμβάνουν μ’ ευχαρίστηση αυτή τη θανατηφόρα δραστηριότητα.Σαν καλοί μπάτσοι του προλεταριάτου προωθούν καθετί το καταστρεπτικό. Πολιτικά αποτελούσαν ένα τυπικό παράδειγμα «συνοδευτικού» ένοπλου αγώναπου ακολουθούσε τον αυθορμητισμό των αγώνων, επέκτεινε και ριζοσπαστι-κοποιούσε αυτούς τους αγώνες. Αυτό δεν είναι αναγκαστικά κάτι το αρνητικό.Αρνητική ήταν η θεωρητικοποίηση και η μετάφρασή του με πολιτικούς όρους,οι οποίοι δεν θα οδηγήσουν ποτέ σε αποτελέσματα ενδιαφέροντα για τη στρα-τηγική σύγκρουση. Ακόμα χειρότερα, αφού έτεινε να οριοθετεί τον πλούτο τωναυθόρμητων κινημάτων στον...αυθορμητισμό τους, μέσα σε μια κυκλική κίνησηπου εμπόδιζε οποιοδήποτε ποιοτικό άλμα. Επί μακρών δεν μπορούσε παρά ναπαράγει περιθωριοποίηση, κομμάτιασμα και κάτω από τα χτυπήματα της αστι-κής αντεπίθεσης, μια άμπωτη και μια επαναφομοίωση μέσα στις θεσμικές θηλιές.Κάτι το οποίο οι κωλοτούμπες διευθύνοντες θα εφαρμόσουν με αδιαμφισβήτητοταλέντο. Θα είναι μια απόδειξη του γεγονότος ότι η Επανάσταση, μια επαναστατική δια-δικασία δεν ξεκινάει έτσι, χάρη στη ριζοσπαστικοποίηση των μαζών (η οποίαέτσι κι αλλιώς είναι ξεκάθαρα σημαντική), αλλά χρειάζεται το σχέδιο του Κόμ-ματος, μιας δύναμης που θέτει υποκειμενικά το σύνολο των απαραίτητων στοι-χείων: των ιδεολογικών, των στρατηγικών, της πολιτικής γραμμής, τηςπολιτικής-στρατιωτικής οργάνωσης. Στοιχεία απαραίτητα για τη σύγκρουση μα-κράς πνοής που μετατρέπει τον ταξικό ανταγωνισμό και την ταξική αυτονομίασε συνειδητή και αποφασιστική δύναμη που παίρνει την εξουσία, εγκαθιδρύειτη δικτατορία του προλεταριάτου σαν προκαταρκτικά, σαν ελάχιστη και θεμε-λιώδη βάση για την έναρξη ακόμα και της ελάχιστης μετατροπής των Κοινωνι-κών Σχέσεων. Όμως ο άξονας που θα γίνεται όλο και σημαντικότερος θα είναι εκείνος της επί-θεσης στους μηχανισμούς του Κράτους: στο κόμμα-καθεστώς, τη D.C, στα σώ-ματα της καταστολής, στο αντι-αντάρτικο. Και αυτό κυρίως από τις B.R πουμετά την έναρξη της «επίθεσης στην καρδιά του Κράτους» επικέντρωναν τιςπροσπάθειες τους έτσι ώστε να επιτευχθεί το πέρασμα από το επίπεδο της σύγ-κρουσης Εργασίας-Κεφαλαίου στο επίπεδο Τάξη-Κράτος, στο στρατηγικό επί-πεδο της σύγκρουσης για την εξουσία. Και γι’ αυτό, στρατολογώντας από τιςσχέσεις ισχύος που εξέφραζε η τάξη σ’ εκείνη τη φάση (στις οποίες συνεισέφερε

38

Page 39: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

ευρύτατα η μαχόμενη πρωτοβουλία που δρούσε ζωντανά μέσα στη σύγκρουσηστα εργοστάσια), οι B.R άρχιζαν ν’ «ανεβάζουν τον πήχη», ν’ ανεβάζουν το επί-πεδο της σύγκρουσης.Οι εκτελέσεις που στόχευαν φιγούρες του μηχανισμού του Κράτους και του Κε-φαλαίου θα μετατραπούν στη σημαντικότερη μέθοδο παρέμβασης, αυτή πουθα χαρακτηρίζει συστηματικά την πολιτική δράση της Οργάνωσης μέσα στονταξικό αγώνα. Σ’ αυτό το πεδίο θα ακολουθηθούν σύντομα και από την P.L, πουθα δράσει σ’ αυτό το πεδίο εκκινώντας από άλλες εικασίες, από μια άλλη δυνα-μική: τη στρατιωτικοποίηση του ανταγωνιστικού κινήματος στη μορφή της«προλεταριακής μαχητικότητας», εκ των πραγμάτων στη μετατροπή ομάδωνκαι συλλογικοτήτων των συνοικιών σε μαχόμενες ομάδες χαμηλού προφίλ, στην«αντιεξουσία», στον «απόλυτο ταξικό πόλεμο», στην αντιπαράθεση με τις πα-ραγωγικές και τις εταιρικές αναδιαρθρώσεις, οι οποίες γίνονταν αντιληπτές σεόλο το εύρος και τις συνέπειες τους, που έτειναν στη στρατιωτικοποίηση, τηνεξατομίκευση και την αποσύνθεση του κοινωνικού ιστού. Ήταν μια λεπτή καιβαθιά ανάλυση που προκατέβαλε φαινόμενα που στη συνέχεια εξαπλώθηκανστις κοινωνίες μας και σήμερα είναι οφθαλμοφανή. Όμως σ’ αυτήν την ανάλυσηδίνονταν λανθασμένες απαντήσεις, φορείς της απόκλισης την οποία και θαδούμε στη συνέχεια. Ήταν φαινόμενα στα οποία, σύμφωνα με την P.L, δεν μπο-ρούσε παρά ν’ αντιπαρατεθεί η δικτυακή οργάνωση μαχόμενων κοινοτήτωναγώνα, ένα είδος «άλλης κοινωνίας» που αναπτύσσεται σ’ απόλυτη αντιπαρά-θεση [με την υπάρχουσα]. Εκ των πραγμάτων, όπως όλες οι «απόλυτες» οπτι-κές, ήταν μια εξτρεμιστική και απελπισμένη οπτική που ωθούσε στηριζοσπαστικοποίηση και την ένοπλη σύγκρουση. Μια οπτική που στερούτανστρατηγικής και τακτικής. Τουλάχιστον σ’ αυτήν την πρώτη φάση του ανεβάσματος της σύγκρουσης, το77-78, η P.L θα διατηρήσει μια κάποια πολιτική νηφαλιότητα και θα δράσει σ’ένα είδος κοινού, αδήλωτου μετώπου με τις B.R και τις άλλες μικρότερες Ορ-γανώσεις. Έτσι οι μηχανισμοί της καταστολής θα νιώσουν στο πετσί τους ταχτυπήματα, θα χάσουν τη θρασυδειλία που τους πρόσφερε η ατιμωρησία, θαφοβούνται. Όμως, σύντομα θα υπάρξει άλλη μια στροφή, το πιο τολμηρό πέ-ρασμα. Στις 16 Μάρτη του 78 οι B.R θα αιχμαλωτίσουν τον πρόεδρο της D.CΆλντο Μόρο [Aldo Moro].

10) Η καμπάνια της άνοιξης: η επιχείρηση Μόρο

Παρόλη την πάροδο του χρόνου, παραμένει μια επίθεση εντυπωσιακής τολμη-ρότητας και ισχύος. «Γεωμετρική δύναμη», όπως είχε αναγνωριστεί. Απαιτούσεένα επίπεδο τεράστιας οργάνωσης και αποφασιστικότητας, εκτός από τη συνε-κτικότητα του πολιτικού σχεδίου και την ευρύτητα της προοπτικής. Σήμαινε ει-σβολή στη μέση της αστικής πολιτικής σκηνής, ακριβώς τη στιγμή που αυτή

39

Page 40: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

κυοφορούσε μια μεγάλη επιχείρηση. Τίποτα λιγότερο από την «Εθνική Αλλη-λεγγύη», από την πρώτη κυβέρνηση ανοιχτή στην εξωτερική υποστήριξη τουρεβιζιονιστικού κόμματος, στο εσωτερικό ενός σχεδίου συμπερίληψής του στοσύστημα της αστικής κυβέρνησης. Δεν ήταν τίποτα λιγότερο, γιατί το περιεχό-μενό της ήταν μια επιδείνωση της αστικής αντεπίθεσης ενάντια στην τάξη, ηπροεισαγωγή για την έναρξη των μεγάλων παραγωγικών και εταιρικών ανα-διαρθρώσεων, των μεγάλων γραμμών κοινωνικής κρατικοποίησης και στρατιω-τικοποίησης μέσα στο πλαίσιο της τάσης του ιμπεριαλιστικού πολέμου. Από τηνοπτική γωνία των ρεβιζιονιστών ήταν η προεισαγωγή του επιθυμητού –από τηνπλευρά τους– «ιστορικού συμβιβασμού», το τυπικό τέλος του κομμουνιστικούμασκαρέματός τους, η οριστική αποβίβαση τους μέσα στην αστική πολιτικήτάξη, στην υπηρεσία της καπιταλιστικής-ιμπεριαλιστικής μηχανής. Αυτές οι προεισαγωγές είχαν φτάσει σε τέτοιο σημείο που μέχρι και ο αφέντηςΗ.Π.Α. παρατηρούσε με συγκατάβαση το πείραμα. Ας θυμηθούμε επίσης ότι οΜόρο ήταν απολύτως άνθρωπος του Βατικανού, δηλαδή του άλλου μεγάλουκέντρου εξουσίας στην Ιταλία που –αν και κατεξοχήν αντιδραστική δύναμη–έβλεπε ευνοϊκά αυτό το σχέδιο. Έτσι, το P.C.I έθεσε άμεσα όλη την ισχύ του(που εκείνη την εποχή ήταν αξιοσημείωτη) στην υπηρεσία του αντι-αντάρτικουμετώπου, αναλαμβάνοντας την κινητοποίηση των πλατειών, των απεργιών –που τις περισσότερες φορές δεν πέτυχαν– και της βρόμικης δουλειάς της κατα-σκοπίας και της αστυνόμευσης μέσα στα εργοστάσια και τις συνοικίες. Είχαν φόβο, μεγάλο φόβο. Μεμιάς μετρούσαν την ισχύ και το ρίζωμα του «Ένο-πλου Κόμματος». Γιατί, κάτω από το πέπλο των μιντιακών ψεμάτων, ήξερανπολύ καλά ότι δεν μπορούσε να επιτευχθεί ένα τέτοιο επίπεδο χωρίς την αντί-στοιχη λαϊκή υποστήριξη και συμπαράσταση. Όταν μετά τις μεγάλες συλλήψειςκαι τις δικαστικές ανακατασκευές των γεγονότων θ’ αναγνωριστεί η «αντικει-μενική» αλήθεια, αυτή θα πει: από τη δεκάδα των συμμετεχόντων στην δράσητης αιχμαλωσίας Μόρο, η πλειοψηφία ήταν εργάτες και εργάτριες, στρατευμένοικαι στρατευμένες (ανάμεσά τους και αναγνωρισμένες πρωτοπορίες) που πέρα-σαν στην παρανομία και ένα κομμάτι τους είχε αποχωρήσει από τις ρεβιζιονι-στικές γραμμές. Το πιο τρανταχτό παράδειγμα είναι ο Μάριο Μορέτι [MarioMoretti], πρώην αντιπρόσωπος του εργοστασίου στην Sit Siemens του Μιλάνου,δεύτερος σε ψήφους αντιπρόσωπος... αν τέτοιοι σύντροφοι ήταν εξωγήινοι...Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο σε σχέση με το πολιτικό-ιδεολογικό ύφος: η πλει-οψηφία αυτής της δεκάδας ήταν διευθύνοντες υψηλότατου επιπέδου της Ορ-γάνωσης. Εφαρμογή των μαρξιστικών αρχών της ενότητας χειρωνακτικής καιδιανοητικής δουλειάς, μαρξιστική ηθική της υπευθυνότητας. Κατά τη διάρκεια 55 ημερών η αναμέτρηση θα διεξαχθεί μέχρι την τελευταίαπρόταση ανταλλαγής αιχμαλώτων, όχι σαν σκοπός της επιχείρησης που περιείχεστην ίδια την ενέργεια το περιεχόμενό της, αλλά σαν μια ελάχιστη προϋπόθεσηγια την παραχώρηση μιας πράξης μεγαλοψυχίας με την αναστολή εκτέλεσης

40

Page 41: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

της απόφασης που είχε βγει για τον πρόεδρο της D.C.Αυτή η επίθεση είχε μια τέτοια απρόσμενη διάσταση που συντάραξε το πολιτικόπλαίσιο, την ανάπτυξη του ταξικού αγώνα. Στο εσωτερικό του επαναστατικούκινήματος επισφράγισε την ηγεμονία των B.R, τους έδωσε μια πρωτόγνωρηυπόληψη και κύρος. Φανέρωσε την ανεπάρκεια και τη μερικότητα των άλλωνυποθέσεων και Οργανώσεων, όλες συνταράχτηκαν κάθετα απ’ αυτόν το σεισμό,συχνά διασπάστηκαν αφού κομμάτια τους βρέθηκαν σε στενή διαλεκτική σχέσηκαι τελικά εισχώρησαν στις B.R. Στους μήνες που ακολούθησαν οι B.R μπορού-σαν να στρατολογούν ευρύτατα, παρόλα τα πολύ επιλεκτικά κριτήρια, ν’ ανοί-γουν νέα μέτωπα, να εντείνουν την προέλαση. Έφεραν σε δύσκολη θέση τονυποκειμενιστικό χώρο, καθώς ήταν απομακρυσμένος από την αντίληψη της επα-ναστατικής διαδικασίας, κυρίως τους πεισματάρηδες κινηματιστές. Εγκλωβισμέ-νοι στην υπεράσπιση του κινήματος σαν ένα είδος κήπου υπό τη δικαιοδοσίατους, θεωρητικοί και πρακτικοί του «διαχωρισμού», ανίκανοι ν’ αντιληφθούνμια διαδικασία σε στάδια, μια στρατηγική και μια τακτική, πολλοί θα επεξεργα-στούν από τότε θεωρίες για το τέλος της πολιτικής και το άμεσα ανατρεπτικόσθένος του κοινωνικού ανταγωνισμού... θ’ αρχίσουν να τρέφουν μνησικακίαγια τις B.R που ήταν υπεύθυνες γιατί τους έσπασαν «το όμορφο παιχνίδι τους»,το κίνημα. Σε μαζικό επίπεδο διαχεόταν η αντίληψη ότι υπάρχουν δύο δρόμοι: είτε ο κοι-νοβουλευτικός-θεσμικός δρόμος του P.C.I, είτε ο επαναστατικός δρόμος τωνB.R. Παίρνοντας υπόψη αυτό που μπορούν να αξίζουν οι δημοσκοπήσεις... με-ρικούς μήνες αργότερα, το [περιοδικό] L’ Espresso είχε την απερίσκεπτη ιδέανα πραγματοποιήσει μία σε συνθήκες ικανοποιητικής ανωνυμίας, και περίπουτο 10% των ερωτώμενων είχε απαντήσει ότι αν είχε την ευκαιρία, «θα ψήφιζεB.R». Το γεγονός αποκρύφτηκε άμεσα και οι καημένοι οι δημοσιογράφοι κιν-δύνεψαν χοντρά. Όμως όπως συμβαίνει συχνά, ακριβώς τη στιγμή του απόγειου ενός φαινομένουεκδηλώνονται και οι αντιφάσεις και τα βαθύτερα όριά τους. Τα μεγάλα άλματααπαιτούν και μεγάλες ικανότητες για την κατανόηση της σημασίας τους, για τησταθεροποίησή τους, για την ενίσχυση της προέλασης μέσα στις νέες συνθήκεςπου ήταν πιο ευνοϊκές αλλά και πιο απαιτητικές. Και εκεί δυστυχώς θα φανείότι οι B.R όχι μόνο δεν υπέθεσαν τα όρια και τα λάθη τους αλλά, κατά κάποιοντρόπο, έπεσαν μέσα σ’ αυτά. Το λάθος στην πρόβλεψη των χρόνων και τουςόρους της καπιταλιστικής κρίσης πολλαπλασιάστηκε μέσα από την παρατήρησητου πολιτικού μαρασμού στον οποίο είχε βυθιστεί το καθεστώς με την επιχεί-ρηση Μόρο. Όμως αν το καθεστώς βρισκόταν σε μεγάλες δυσκολίες, όπως καινα έχει δεν βρισκόταν στο χείλος της καταστροφής. Για παράδειγμα, θα ήταναρκετή μια περισσότερο αντικειμενική παρατήρηση του μεγάλου πλήθους πουμάζευαν στις πλατείες τα αστικά κόμματα. Υπήρχε ένα σημαντικό κομμάτι της κοινωνίας που συσπειρωνόταν γύρω από

41

Page 42: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

το σύστημα: το ζήτημα δεν μπορούσε να ξεκαθαριστεί με την ερμηνεία ενόςΚράτους που είχε περιορίσει την ύπαρξή του βασιζόμενο αποκλειστικά στηνισχύ! Αυτό θα είναι ένα σοβαρό λάθος εκτίμησης που θα βαρύνει αρνητικά στηστρατηγική ανάπτυξη. Πράγματι, βασικό σύνθημα θα γίνει η επιτάχυνση του περάσματος στον ανοιχτόεμφύλιο πόλεμο και –στο εσωτερικό του– η διατύπωση του Προλεταριακού Κι-νήματος Επιθετικής Αντίστασης [Movimento Proletario di Resistenza Offensiva(M.P.R.O)], σαν το βασικό συνομιλητή της διαλεκτικής Κόμματος-Μαζών. ΤοM.P.R.O ήταν ο ιστός των ένοπλων πυρήνων και των μικρών Οργανώσεων το-πικού χαρακτήρα, μαζί με τους συμπαθούντες που έδιναν ευχαρίστως ένα χέριβοηθείας. Όμως, όλο αυτό αποτελούσε κυρίως το «μαχόμενο χώρο» και όχιακριβώς το ταξικό κίνημα σ’ όλη τη βαθύτητα και έκτασή του. Ένα κίνημα πουστο σύνολό του δεν ήταν σίγουρα διαθέσιμο να περάσει στα όπλα. Από τηνάλλη πλευρά, η μεγάλη ευφυΐα των B.R και των άλλων Μαχόμενων Κομμουνι-στικών Οργανώσεων ήταν ότι στον καιρό τους, αντιλήφθηκαν και πραγμάτωσανμια διαλεκτική μέσα στα διάφορα επίπεδα ταξικής συνείδησης και οργάνωσης,αναπτύσσοντας ένα στρατηγικό σχέδιο που ήξερε να διατηρεί χρόνους και άλ-ματα ωρίμανσης και εμπλοκής. Τώρα διαπραττόταν σοβαρό λάθος ως προς αυ-τούς τους χρόνους, με την υπόθεση μιας ορμής αυτής της διαθεσιμότητας,αυτής της μαζικής ωρίμανσης. Έτσι ξεχνιόντουσαν μερικές βασικές αναφορές, όπως ο λενινιστικός ορισμός της«επαναστατικής συνθήκης» που προϋποθέτει βέβαια τον υποκειμενικό παρά-γοντα –την ύπαρξη μιας Οργάνωσης σαν τις B.R που πλέον είχε τα χαρακτηρι-στικά Κόμματος, που λίγο πολύ δρούσε ως τέτοιο– αλλά όχι μόνο αυτόν. Είναιαπαραίτητοι και οι αντικειμενικοί παράγοντες: βάθεμα της οικονομικής και πο-λιτικής κρίσης του καθεστώτος, βαριά επιδείνωση των λαϊκών συνθηκών ζωής,μια σύγκλιση όλων αυτών «τόσο ψηλά όσο και χαμηλά, που κάνουν να μηνμπορούν και να μη θέλουν να συνεχίσουν να ζουν όπως πριν». Με λίγα λόγιαιδανικές συνθήκες για μια γενικευμένη ρήξη, μια μοναδική δράση για μια ριζικήαλλαγή, προς τη μια ή την άλλη κατεύθυνση. Πιθανότατα το ζήτημα-κλειδί, το βασικό πολιτικό πρόσκομμα που φάνηκε ξε-κάθαρα σ’ αυτό το απόγειο της επαναστατικής αντεπίθεσης (ακριβώς επειδήβρισκόταν μ’ ένα φοβερό δυναμικό και σ’ αυτό το σημείο ήταν αποφασιστική ηδιεύθυνση προς την οποία κατευθυνόταν), ήταν ότι αποκαλύπτονταν στην πρα-κτική και το επείγον της κατάστασης, οι βασικοί χαρακτήρες του στρατηγικούοικοδομήματος, ακόμα και αυτοί που δεν ήταν ξεκάθαρα δηλωμένοι αλλά υπο-κείμενοι, όχι όμως γι’ αυτό λιγότερο δραστήριοι. Έτσι, έρχονταν στο φως οιανεπάρκειες του εκλεκτισμού και του μηχανικισμού, ιδιαίτερα στη μεταφοράτου μοντέλου του «Επαναστατικού Πολέμου Μακράς Διαρκείας». Γιατί αυτό το μοντέλο προερχόταν από την κινέζικη, τη βιετναμέζικη, τις λατι-νοαμερικάνικες εμπειρίες, εντέλει από ιερά και όσια σημεία αναφοράς τα οποία

42

Page 43: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

όμως δεν γινόταν να μεταφερθούν μηχανικά (με την αμφιβολία τού αν υπάρχεικάποιο αξίωμα που μπορεί να μεταφερθεί μ’ αυτόν τον τρόπο...), κυρίως σταχαρακτηριστικά των οικονομικών-κοινωνικών σχηματισμών του ιμπεριαλιστικούκέντρου. Εκεί βρισκόταν η μεγάλη αξία και το μεγάλο όριο! Η αξία της συγκε-κριμενοποίησης μιας επαναστατικής διαδρομής εδώ, στην καρδιά του ιμπερια-λιστικού συστήματος, δίνοντας μια πραγματική διέξοδο στους μεγάλουςμαζικούς αγώνες και στο ίδιο το επαναστατικό κίνημα, επιτρέποντας μια σοβαρήεπίθεση στο ρεβιζιονισμό και μια τάση για την κατανίκησή του, μια έξοδο απότο τέλμα ενός ανακόλουθου (και όλο και πιο κοινοβουλευτικού) εξωκοινοβου-λευτισμού, ενός πομπώδους και θεωρητικού μου-λου-μαοϊσμού. Η αξία που ξα-ναπήρε αυτόν το δρόμο σχετιζόμενη, με συνεπή και οργανικό τρόπο, με τιςδυναμικές του υπαρκτού διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος. Το όριο της συμβολής ακόμα και στοιχείων εκλεκτισμού και «νεότητας», πουβρέθηκε τόσο γρήγορα μπροστά σ’ έναν τόσο δεσμευτικό αγώνα, όπου όλαέπρεπε να γίνουν κατανοητά στο πεδίο, εν μέσω αφάνταστων δυσκολιών. Τε-λικά ήταν λίγο πολύ το τίμημα που έπρεπε να πληρωθεί. Εκείνοι και εκείνες πουσκέφτονται τις επαναστάσεις μέσα από τα πινακάκια τους, που νομίζουν ότιαρκεί μια κατάλληλη ιδεολογική προετοιμασία και πολιτική γραμμή, μπορούν ν’αλλάξουν δουλειά! Θα έκαναν λιγότερες ζημιές, αφού είναι από εκείνο το είδοςπου εγκαταλείπει τον αγώνα όταν αυτός γίνεται δύσκολος και πολύπλοκος, ότανδεν αντιστοιχεί με τη μικροαστική έπαρσή τους. Ένα είδος που συναντήσαμεστην Ιταλία, όπως και σ’ όλες τις άλλες ιστορικές εμπειρίες. Επομένως, αυτό το όριο εντοπιζόταν στην εφαρμογή μιας γραμμικής ανοδικήςστρατηγικής ανάπτυξης, που από ένα σημείο και μετά μετατρεπόταν σε άθροι-σμα ενεργειών και επιχειρησιακών-οργανωτικών ικανοτήτων. Αυτό, μηδενίζον-τας τις απαραίτητες αξιολογήσεις των φάσεων, των ποιοτικών αλμάτων αλλάκαι των ασυνεχειών ακόμα και των επιβραδύνσεων, αν αυτό είναι απαραίτητο.Δηλαδή, ακόμα και βασιζόμενη στις τότε ευνοϊκές σχέσεις ισχύος και σ’ έναναξιόλογο ταξικό ιστό, δεν ήταν μια «επαναστατική φάση», ή για να είμαστε πιοακριβείς μια «φάση επαναστατικής βιασύνης». Γι’ αυτό ανακαλούμε ακόμα αυ-τούς τους χαρακτήρες που ορίστηκαν από τη λενινιστική διατύπωση και ο δρό-μος που χαράχτηκε αν και ήταν σωστός, έπρεπε να είναι προσαρμοσμένος,καλύτερα μετρημένος, ανεπτυγμένος με διαφορετικούς χρόνους. Αντί της επι-τάχυνσης της αντεπίθεσης, πιθανό να ήταν πιο δόκιμη η εδραίωση των αποτε-λεσμάτων στο εσωτερικό της τάξης, ο επαναπροσδιορισμός τηςπολιτικής-στρατιωτικής παρουσίας λειτουργικά ως προς τους χρόνους της σύγ-κρουσης και της ωρίμανσης της επαναστατικής κρίσης. Και σ’ αυτό το σημείο υπήρχαν όλες οι δυνάμεις και ικανότητες: ήταν ακόμα ηστιγμή της ένοπλης πολιτικής, όχι του ανοιχτού πολέμου! Σίγουρα αυτό απαιτούσε μια μεγαλύτερη «απόσταση» από τα γεγονότα, έναβήμα πίσω για τη συλλογή και την εμβάθυνση, συστηματικοποιώντας το θεω-

43

Page 44: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

ρητικό-στρατηγικό οικοδόμημα, δικτυώνοντας τα εκλεκτικά στοιχεία που τρα-βούσαν προς τα πίσω, εμβαθύνοντας τη λενινιστική μήτρα που σ’ αυτό το ση-μείο γινόταν πολύτιμη, αντίστοιχη της ανάλυσης των φάσεων και τωνορισμένων στόχων, την πολιτική-στρατιωτική ισχύ που εξασφάλιζε ένα πολύυψηλό επίπεδο, για να εγγυηθεί τη διατήρηση ενός συγκεκριμένου επιθετικούεπιπέδου.Αντίθετα επικράτησε η κλιμάκωση. Το 1978 σηματοδοτεί τη στροφή στη λογική του πολέμου. Ποσοτικά θα προ-κύψει πάνω κάτω ο ίδιος αριθμός εμπρηστικών και εκρηκτικών επιθέσεων (μιαεκατοστή) και γαμποποιήσεων (μια εικοσάδα), ενώ θα αραιώσουν οι εισβολές-έρευνες (μόνο τέσσερις, και είναι και αυτό ένα σημάδι των κατευθυντήριων επι-λογών). Κέντρο της αντεπίθεσης θα γίνουν οι εκτελέσεις (28, όταν μέχρι τηνπροηγούμενη χρονιά ήταν 10 συνολικά, και ένα μέρος αυτών μετά από αθέλητεςσυγκρούσεις). Ας δούμε λεπτομερώς για ν’ αντιληφθούμε καλύτερα. Οι B.R χτύπησαν εκτόςαπό τον Μόρο και τους πέντε πράκτορες των ειδικών δυνάμεων που τον συνό-δευαν: το δικαστή Ρικάρντο Πάλμα [Riccardo Palma], ανώτερο υπεύθυνο τηςσωφρονιστικής πολιτικής και των φυλακών υψίστης ασφαλείας. Τον ανθυπα-σπιστή της [ασφάλειας πολιτεύματος] DIGOS Ροζάριο Μπεράρντι [Rosario Be-rardi], υπεύθυνο του αντι-αντάρτικου στο Τορίνο. Το σωφρονιστικό επιλοχίαΛορέντζο Κοτούνιο [Lorenzo Cotugno], γνωστό δάρτη της φυλακής Νουόβεστο Τορίνο. Τον υποδιοικητή των δεσμοφυλάκων της φυλακής Σαν Βιτόρε στοΜιλάνο Ντι Κατάλντο [Di Cataldo], υπεύθυνο της κλινικής και άρα των πάραπολλών άμεσων ή έμμεσων δολοφονιών κρατουμένων, λόγω έλλειψης θερα-πειών ή βιαιοπραγιών που συγκαλύπτονταν με ψευδείς ιατρικές γνωματεύσεις.Το διοικητή της DIGOS στη Γένοβα, Αντόνιο Εσπόζιτο [Antonio Esposito]. Τοδιευθύνων στέλεχος της Fiat Πιέτρο Κοτζιόλα [Pietro Coggiola] στη Lancia τουΚιβάσο. Το δικαστή Τζιρόλαμο Ταρταλιόνε [Girolamo Tartaglione], υψηλό υπεύ-θυνο της σωφρονιστικής πολιτικής στο υπουργείο στη Ρώμη. Τους καραμπινιέ-ρους εξωτερικού ελέγχου των φυλακών Λάντζα [Lanza] και Πορτσέντου[Porceddu] στη φυλακή Nuove στο Τορίνο, ενός ειδικού σώματος που θεσμο-θετήθηκε μαζί με τις φυλακές υψίστης ασφαλείας. Από τις άλλες Μαχόμενες Κομμουνιστικές Οργανώσεις χτυπήθηκαν: ο αρχιεπι-στάτης της Fiat (και πρώην καραμπινιέρος) Κάρμινε Ντε Ρόζα [Carmine DeRosa] στο Κασίνο από τους F.C.C (κοντινούς στην P.L). Ο αστυνομικός πράκτο-ρας Φάουστο Ντιονίζι [Fausto Dionisi], κατά τη διάρκεια μιας αποτυχημένηςαπόπειρας απόδρασης από την πλευρά ενός κομάντο της P.L. στη φυλακή Mu-rate της Φλωρεντίας. Ο συμβολαιογράφος Τζ. Σπίγκι [G.Spighi], εξαιτίας τηςαντίδρασής του κατά τη διάρκεια μιας απαλλοτρίωσης από τον Ένοπλο Αγώναγια τον Κομμουνισμό [Lotta Armata per il Comunismo]. O σωφρονιστικός αξιω-ματικός Αντόνιο Σαντόρο [Antonio Santoro], γνωστός δάρτης στο Ούντινε απότους Ένοπλους Προλετάριους για τον Κομμουνισμό [Proletari Armati per il Co-

44

Page 45: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

munismo (P.A.C.)]. O έμπορος ηρωίνης Tζιανπιέρο Κατσιόνι [Giampiero Cacioni]στη Ρώμη από την G.C. Ο εγκληματολόγος της φυλακής του Ποτσουόλι Αλ-φρέντο Παολέλα [Alfredo Paollela] από την P.L. O έμπορος ηρωίνης ΜαουρίτσιοΤούτσι [Maurizio Tucci] στη Ρώμη από την G.C. O έμπορος ηρωίνης ΤζιανπιέροΓκράντι [Giampiero Grandi] στο Μιλάνο από τις (δορυφορικές στην P.L.) Προ-λεταριακές Ομάδες [Squadre Proletarie]. O εισαγγελέας του Φροζινόνε, Καλβόζα[Calvosa], και οι δύο άντρες ασφαλείας του Παλιέι [Pagliei] και Ρόσσι [Rossi]από τους F.C.C. Κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης θα πέσει και ο σύντροφοςΡομπέρτο Καπόνε. O έμπορος ηρωίνης Σάαουντι Βατούρι [Saaudi Vaturi] στηΡώμη από την G.C. Κατά τη διάρκεια μιας άλλης επίθεσης ενάντια σε άλλουςεμπόρους ηρωίνης, χτυπήθηκε κατά λάθος ο Ενρίκο Ντονάτι [Enrico Donati]στη Ρώμη. H G.C, με σωστό επαναστατικό τρόπο, θ’ αναλάβει την ευθύνηαυτού του λάθους. Αυτό που ξεπηδάει ξεκάθαρα από αυτό το χρονικό είναι μια φανερή πολιτικήδιαφορά: οι άλλες Μαχόμενες Κομμουνιστικές Οργανώσεις , αν και χτύπαγανσωστά, δεν θα φτάσουν στο ξεπέρασμα μιας μερικής διάστασης, πέρα από έναείδος ένοπλης επιμήκυνσης του κινήματος (συμπεριλαμβανομένης και αυτής τηςσεβαστής καμπάνιας ενάντια στους εμπόρους του θανάτου). Στην περίπτωσητων B.R υπάρχει η εξάπλωση μιας πραγματικής στρατηγικής, μιας αντεπίθεσηςπου αγγίζει το Κεφάλαιο και το Κράτος στους βασικούς τους θεσμούς, φαίνεταιμια γενική αντίληψη, ένα πρόγραμμα για όλη την τάξη. Αυτό εκδηλωνόταν ήδη στο θεωρητικό οικοδόμημα. Οι πρώτες περιορίζοντανσ’ αυτήν την έννοια της «αντιεξουσίας», έννοια που σε κάθε ιστορική εμπειρίααποδείχτηκε ανακόλουθη και αβάσιμη, παρασέρνοντας την τάξη σε μια αμυν-τικίστικη αντίληψη προορισμένη στην ήττα ή στην ολίσθηση σ’ άλλες περιπτώ-σεις, από συμβιβασμό σε συμβιβασμό, σε μορφές επαναφομοίωσης στοθεσμοποιημένο ρεφορμισμό. Ας σκεφτούμε στο σήμερα τη διαδρομή των Ζα-πατίστας στο Μεξικό. Ή αναζητούσαν νέες επαναστατικές διαδρομές, λαμβά-νοντας υπ’ όψη τις αποκλίσεις στις σοσιαλιστικές χώρες. Όμως σύντομακατέληγαν σε ολισθηρά μονοπάτια, όπου ο εκλεκτισμός, ο τυχοδιωκτισμός, ησύγχυση θα τους οδηγήσει σε συνθηκολογήσεις, και αυτές ήταν πράγματι «από-λυτες»: ιδιαίτερα η περίπτωση της P.L., η οποία ουσιαστικά θα συνθηκολογήσεισυλλογικά, μετά από ένα χρόνο φυλακής για τους περισσότερους ενώ οι πιοεξέχοντες αντιπρόσωποι της θ’ ανακυκλωθούν σαν μαίανδροι των νέων ειρηνι-στικών κινημάτων. Οι δεύτερες παρήγαγαν κείμενα και θεωρία που προσπαθούσαν να πάνε μπρο-στά, ξαναπιάνοντας όμως το νήμα της συνέχειας με την επαναστατική ιστορίατου αιώνα, κριτικά αλλά όχι μ’ αυτήν την υπεροπτική απέχθεια που ξεχωρίζειτους στρατευμένους από τις μικροαστικές τάσεις. Τα κείμενά τους ήταν ευρέωςκατανοητά και έθεταν την ευρύτητα των ζητημάτων που πρέπει ν’ αντιμετωπι-στούν όταν θέλεις πραγματικά να «κάνεις την Επανάσταση». Η Απόφαση της

45

Page 46: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

Στρατηγικής Διεύθυνσης του Φλεβάρη του 78 παραμένει ακόμα ένα σημείο ανα-φοράς. Ένα πολύ χρήσιμο κείμενο για τους στρατευμένους που θέτουν το πρό-βλημα της Προλεταριακής Επανάστασης σήμερα, στις ιμπεριαλιστικές χώρες.(Πρόσφατα, οι μυστικές υπηρεσίες, πάντα στην υπηρεσία κατασκόπευσης τουεπαναστατικού στρατοπέδου, κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης σημείωναν τημεγάλη ποιότητα αυτού του κειμένου, αφού προκατέβαλε συγκεκριμένα φαι-νόμενα όπως η παγκοσμιοποίηση, η διεθνής αναδιάρθρωση της παραγωγής, ηεκτελεστικοποίηση της εξουσίας, ο συγκεντρωτισμός της σ’ εγκάρσιες και μυ-στικές δομές, η τάση προς τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο. Προβλέψεις, σε μια πε-ρίοδο που τα θεσμικά κόμματα δεν «έβλεπαν τίποτα» απ’ όλα αυτά, και ταχαρακτήριζαν παραληρηματικά.)Με δεδομένες αυτές τις διαφορές, όπως και να έχει ο δρόμος της στρατιωτικο-ποίησης είχε παρθεί: σχεδόν όλες οι Μαχόμενες Κομμουνιστικές Οργανώσεις,αν και εκκινούσαν με διαφορετικές προϋποθέσεις όπως είδαμε, δηλώνουν τοεπικείμενο πέρασμα στον ανοιχτό πόλεμο, δηλώνουν ότι η ταξική αντίθεση έχειπεριοριστεί πλέον στο στρατιωτικό επίπεδο, μ’ ένα καπιταλιστικό σύστημα πουέχει χάσει κάθε κοινωνική νομιμοποίηση και επιβίωνε βασισμένο αποκλειστικάστην επαχθή ισχύ του. Τους πρώτους μήνες του 79 θα λάβουν χώρα οι πρώτεςσοβαρές αποκλίσεις.

11) 1979: ανάμεσα στη Δυνατότητα και τη μιλιταριστική απόκλιση

Τον Γενάρη πραγματοποιείται η εκτέλεση του εργατικού αντιπρόσωπου στηνAnsaldo της Γένοβας, ρεβιζιονιστή στρατευμένου και κατάσκοπου ΓκουίντοΡόσσα [Guido Rossa]. Ήταν αυτός που είχε οδηγήσει στη σύλληψη ενός συν-τρόφου του εργοστασίου, του Φράνκο Μπεράρντι [Franco Berardi], που στησυνέχεια θα θέσει τέλος στη ζωή του μέσα στη φυλακή. Για την ακρίβεια, οσκοπός της δράσης ήταν η γαμποποίηση αλλά η αντίδραση του κατάσκοπουοδήγησε στο χειρότερο. Και τότε μπορούσαν να καταμετρηθούν τα λάθη τηςπολιτικής εκτίμησης (σε σχέση με τη φάση, με τις σχέσεις ισχύος, με την ωρί-μανση ή μη των πολιτικών περασμάτων) σαν προάγγελοι των επιπτώσεών της.Το ρεβιζιονιστικό κόμμα έθεσε όλη την ισχύ του στην υπηρεσία της αντιδρα-στικής κινητοποίησης. Το Κράτος χαρούμενο, αφού μπορούσε να λέει ότι «αυτοίοι τρομοκράτες πυροβολούν τους πάντες, περιλαμβανομένων των εργατών»,«μπάτσοι και εργάτες ενωμένοι ενάντια στην τρομοκρατία» κ.τ.λ. Μόλις δύο μήνες πριν ήταν ακόμα κατορθωτό, για παράδειγμα σε διάφορα ερ-γοστάσια της Fiat, το μποϊκοτάζ της απεργίας για τους δύο καραμπινιέρους πουείχαν χτυπηθεί μπροστά στη φυλακή Νουόβε στο Τορίνο, με χαρτοπανό «Δεναπεργούμε για τους καραμπινιέρους» με την υπογραφή της τοπικής ΕργατικήςΣυλλογικότητας [Collettivo Operaio] που είχαν κολληθεί μέσα στα εργοστάσια.Και η απεργία ήταν μια τρύπα στο νερό! Αντίθετα εκείνον τον Γενάρη, έπρεπε

46

Page 47: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

αναγκαστικά να γίνει ανεκτό το σάρωμα των τμημάτων απ’ όλο το ρεβιζιονιστικόμηχανισμό και τους άλλους «κίτρινους» που επέβαλαν, με απειλητικό ύφος,μέχρι και το σταμάτημα των γραμμών. Άρχιζαν οι εσωτερικές παλινδρομήσεις του επαναστατικού κινήματος. Πολλοίσύντροφοι και συντρόφισσες άρχιζαν ν’ αμφιβάλλουν γι’ αυτήν την κλιμάκωση,για το χτύπημα που στόχευε όλο και περισσότερο, όλο και πιο μακριά. Άρχιζενα φαίνεται η μιλιταριστική τάση, αν και όλα αυτά ήταν ακόμα αμφιβολίες αφούορθά ήταν μεγάλο το κύρος των B.R. ακριβώς στο πεδίο του πολιτικού ριζώμα-τος, του συνόλου, της διαλεκτικής που πραγματωνόταν μέσα στην ταξική πραγ-ματικότητα. Το άλλο σημαδιακό επεισόδιο ήταν τα αντίποινα που εξαπέλυσε η P.L. μετά τηδολοφονία δύο στρατευμένων της, της Μπάρμπαρα Ατζαρόνι και του ΜατέοΚαγκέτζι. Κατά τη διάρκεια επιχείρησης, η αστυνομία τούς ξάφνιασε ενώ περί-μεναν μέσα σ’ ένα μπαρ στο Τορίνο. Οι μπάτσοι έφτασαν με δυνάμεις (χάρηστην υπόδειξη ενός εμπόρου της περιοχής) και θέρισαν τους συντρόφους μεμια βροχή από μολύβι, πριν αυτοί προλάβουν ν’ αντιδράσουν. Ήταν ένα μεγάλοσοκ για το κίνημα: η Μπάρμπαρα ήταν μια αναγνωρισμένη πρωτοπόρα των κοι-νωνικών αγώνων στη Μπολόνια, ο Ματέο ήταν ένας νεολαίος εργάτης της Fiat,κι αυτός πολύ γνωστός. Οι κηδείες τους ήταν δυνατές και πολύ τεταμένες κι-νητοποιήσεις. Αυτό το σοκ έδωσε ώθηση σε πολλούς συντρόφους και συντρόφισσες προς τησύγκρουση, προς τη ριζοσπαστικοποίηση. Όμως αν αυτό μπορούσε να γίνει κα-τανοητό σ’ ένα συγκινησιακό επίπεδο, ατομικό και συλλογικό, δεν μπορούσε ναγίνει για μια πολιτική γραμμή, για μια Οργάνωση. Η διεύθυνση της P.L. στο Το-ρίνο ολίσθησε σ’ ένα είδος παραφροσύνης για εκδίκηση: οργάνωσε μια ενέδραστο μπαρ, πάντα στο Τορίνο, καταφέρνοντας να σκοτώσει έναν περαστικό καινα τραυματίσει ένα σύντροφο, ενώ οι μπάτσοι κατάφερναν να διαφύγουν μ’ένα μόνο τραυματία. Στη συνέχεια θα χτυπήσουν τον ιδιοκτήτη του μπαρ όπουέπεσαν η Μπάρμπαρα και ο Ματέο, πεπεισμένοι λανθασμένα ότι ήταν αυτόςπου τους υπέδειξε. Με λίγα λόγια, μια καταστροφή! Μια καταστροφή που οδήγησε στο ξέσπασματης πρώτης σοβαρής εσωτερικής κρίσης, φωτίζοντας ανάμεσα στ’ άλλα τα τυ-πικά όρια των μη συγκεντρωτικών Οργανώσεων: η υποτιθέμενη «ομοσπονδιακήδημοκρατία» οδηγεί συχνά στη σύγχυση στη λήψη των αποφάσεων, στα ξε-σπάσματα της κάθε τοπικής οντότητας. Σίγουρα δεν είναι ακριβής η απόδοσητης κατηγορίας της «ομοσπονδιακής δημοκρατίας» στην P.L., αλλά η ίδια ηουσία της διατύπωσης ήταν τέτοια, ανάμεσα στην κομμουνιστική προέλευση,τις εργατίστικες καινοτομίες και τους αναρχοειδείς πειρασμούς. Έτσι δύο διευ-θύνοντες θα παραιτηθούν διαφωνώντας μ’ αυτήν την απόκλιση, τόσο ως προςτις μεθόδους λήψης αποφάσεων όσο και με καθαυτές τις επιχειρήσεις. Ο έναςαπό τους δύο θα φέρει σε πέρας την πρώτη διάσπαση. Όμως κυρίως, και αυτό

47

Page 48: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

θα φανεί στη συνέχεια, η P.L. θα κατέλθει σπειροειδώς στην απώλεια επιχειρη-σιακής ικανότητας και προγράμματος, σε μια επιχειρησιακότητα στεγνής σύγ-κρουσης με τους μηχανισμούς του Κράτους, σε δράσεις συχνά ασύνδετες, σεδράσεις επιβίωσης. Το 79 η P.L. θα πραγματοποιήσει ακόμα δύο δράσεις: την εκτέλεση ενός μπά-τσου βασανιστή των φυλακών του Τορίνου, του Τζουζέπε Λορούσσο [GiuseppeLorusso] και εκείνη ενός από τους πιο υψηλούς διευθύνοντες της Fiat, τουΚάρλο Γκιλιένο [Carlo Ghiglieno], το φθινόπωρο εν μέσω της αναγγελίας τηςαντεπίθεσης των αφεντικών, με το κύμα πολιτικών απολύσεων στη Fiat, σε μιαευνοϊκή ταξική συνθήκη. Αν και σ’ αυτήν την περίπτωση, αυτή η παρέμβαση,αν και πολύ στοχευμένη, έπαιρνε μια «συγχυσμένη» διάσταση σχετιζόμενη μετην κακή πολιτική δουλειά της P.L. σε μαζικό επίπεδο. Οι άλλες επιχειρήσεις ήταν μια επίθεση ενάντια στο δικαστικό σώμα, μια επίθεσηπου σημαδεύτηκε από την ανταγωνιστική ριζοσπαστικοποίηση –έπρεπε ν’ ανα-ζητείται ο εχθρός όλο και πιο στ’ αριστερά– που οδήγησε την P.L. να χτυπήσειτο δικαστή Αλεσαντρίνι [Alessandrini] στο Μιλάνο. (Και αυτή η επίθεση έγινεπολύ άσχημα αντιληπτή, από τη στιγμή που αυτός ο δικαστής είχε ασχοληθείμε φασίστες και σφαγές του κράτους, και όχι για να συγκαλύψει.) Και ακόμαδύο θανατηφόρα ατυχήματα, ένα κατά τη διάρκεια μιας απαλλοτρίωσης, εξαι-τίας της διέγερσης ενός γνωστού μιλιταριστή που θα μετατραπεί σ’ έναν απότους πρώτους μετανοημένους, του Σάνταλο [Sandalo], και ένα ακόμα από αν-θρώπινο, και πάλι, λάθος. Με λίγα λόγια, όπως μπορεί να διαπιστωθεί, δεν πιστεύουμε ότι αποτελεί μιαπολεμική μεταξύ φατριών η αποτύπωση μιας ξεκάθαρης απόκλισης ανάμεσαστην έλλειψη προγραμματικής-στρατηγικής διαύγειας, την έλλειψη ομοιογένειαςκαι συγκεντρωτισμού και τον υπερβολικό αριθμό ατυχημάτων, σ’ αυτό το ση-μείο σαν αποτύπωση βαθύτερων προβλημάτων. Χωρίς να μακρηγορούμε γύρωαπό τη λειτουργικότητα στη βάση, όπου καθρεφτίζονταν αυτοί οι δεσμοί καιαυτές οι αντιφάσεις, πρέπει να γίνει γνωστό ότι, σ’ αυτό το σημείο, η P.L. ήτανη Μαχόμενη Κομμουνιστική Οργάνωση με τον υψηλότερο αριθμό στρατευμέ-νων, χωρισμένων ανάμεσα στο ανώτερο, στρατηγικό επίπεδο και εκείνο της«προλεταριακής μαχητικότητας» (τις Ένοπλες Προλεταριακές Ομάδες, τις Ένο-πλες Εργατικές Περιπόλους και άλλες που αποτελούσαν το δίκτυο στο εσωτε-ρικό των μαζικών και κινηματικών καταστάσεων). Άλλωστε στηνπραγματικότητα, ο ίδιος ο υψηλός αριθμός στρατευμένων της P.L. και τωνδομών της «προλεταριακής μαχητικότητας» ήταν ένα ελάττωμα, όντας το απο-τέλεσμα αυτής της γραμμής «μαζικού εξοπλισμού» που, πρακτικά, σήμαινε τημεταφορά ολόκληρων συλλογικοτήτων και ιδιαίτερα τομέων του κινήματος του77 στο πεδίο της ένοπλης οργάνωσης. Κάτι, που όπως μπορεί κάποιος να φαν-ταστεί, καθιστούσε αδύνατη κάθε σοβαρή επιλογή και διάρθρωση. Ακόμα χει-ρότερα, αφού σύγχυζε το μαζικό επίπεδο μ’ εκείνο της πρωτοπορίας. Χειρότερα,

48

Page 49: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

όντας η συμπίεση όλων των συναθροίσεων της βάσης μέσα στη μιλιταριστικο-ποιημένη τάση. Αυτό που, όπως σημειώνουμε στην περίπτωση των εργοστα-σίων, προκάλεσε την ελάττωση των δυνατοτήτων, την απόσπαση σε σχέση μετη δυναμική των μαζών και τις κλιμακώσεις, ακόμα και στις παρεμβάσεις στιςσυνοικίες: κατά κάποιον τρόπο έπρεπε ν’ αναζητηθούν νέοι εχθροί, δεδομένουότι σχεδόν όλοι είχαν χτυπηθεί, και έφτασαν σε φιγούρες απολύτως δευτε-ρεύουσες όπως οι τροχονόμοι, οι γυναικολόγοι, οι αρχιτέκτονες των φυλακώνκαι οι έμποροι που είχαν πυροβολήσει ληστές.Αυτό μας παραπέμπει σε μια γνωστή –εξαιτίας της μεγάλης μιντιοποίησής της–ιστορία, αυτή των P.A.C. Μια ομάδα που σχηματίστηκε πάνω στο κύμα του 77,στους κόλπους αυτής της τάσης εξοπλισμού ολόκληρων τομέων του κινήματος.Πράγματι, επρόκειτο λίγο πολύ για το είδος εκείνων των ομάδων που δεν είχανμια πραγματική πολιτική, προγραμματική διάρθρωση και τέλος, και από ιδεο-λογική σκοπιά, ήταν υπερβολικά εκλεκτικές. Έτσι η ύπαρξή τους εξαντλούντανμέσα στην αναλαμπή δύο ή τριών χρόνων, για να διασκορπιστούν εκ νέου σταδιάφορα ρυάκια του κινήματος, ενώ μόνο κάποιοι απ’ αυτούς πήγαιναν να συσ-σωματωθούν στις δύο μεγαλύτερες Οργανώσεις. Προερχόμενοι κυρίως από τους αυτόνομους κύκλους, οι P.A.C. συγκροτήθηκανγύρω από τη θεματική της επανοικειοποίησης και, όπως και άλλες ομάδες, τηνώθησαν μέχρι τη θεωρητικοποίηση και την πρακτική της ένοπλης απαλλοτρίω-σης και σαν τρόπο ζωής, σαν μορφή ρήξης με τη μισθωτή εργασία (μια μακρινήρίζα του διεθνούς επαναστατικού κινήματος, αρχής γενομένης από τη συμμορίαΜπονό [Bonnot] στη Γαλλία). Επιτέθηκαν σε δομές της καταστολής, κυρίως μετο σχέδιο που αφορούσε τις φυλακές υψίστης ασφαλείας, αφού ανάμεσα τουςυπήρχαν και πρώην κρατούμενοι που είχαν συμμετάσχει στους αγώνες μέσαστις φυλακές. Κάποιες δράσεις συμπαράστασης στους εργατικούς αγώνες (γαμ-ποποίηση και εμπρησμοί), όμως το κέντρο της ανάπτυξής τους ήταν κυρίωςαυτό το πεδίο πρακτικής της «χειροπιαστής απελευθέρωσης» από τη μισθωτήεργασία. Και εκεί έφτασαν στην ιδιόρρυθμη (το λιγότερο που μπορεί να χαρα-κτηριστεί) καμπάνια ενάντια σ’ εμπόρους που είχαν πυροβολήσει ληστές. Γιανα καταλάβουμε πρέπει να συγκεκριμενοποιήσουμε τις συνθήκες, το υπερ-κα-τασταλτικό κλίμα της αστικής αντεπίθεσης, της αντιδραστικής κινητοποίησηςτων μεσαίων στρωμάτων (που στρατολογούσε τις ευτελείς αντιλήψεις τωνμικρό-ιδιοκτητών), της οποίας για παράδειγμα αποτελούσε μέρος και όλη η καμ-πάνια για το «δικαίωμα στην άμυνα», που εκ των πραγμάτων ήταν το ελευθέ-ρας στους μπάτσους και τους αστούς να δολοφονούν. Έτσι πολλαπλασιάζονταν οι περιπτώσεις δολοφονιών σε «νόμιμη άμυνα» πουπροσθέτονταν στις όλο και συχνότερες και αναίτιες εκτελέσεις μικροκλεφτώνκαι απλών προλετάριων από την πλευρά των μπάτσων, σε μπλόκα και στις συ-νοικίες. Οι P.A.C. αποφάσισαν ν’ απαντήσουν και έφτασαν σ’ αυτές τις δύο εκτε-λέσεις, του κοσμηματοπώλη Τορετζίανι [Torregiani] στο Μιλάνο και του

49

Page 50: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

κρεοπώλη Σαμπαντίν [Sabbadin] στην επαρχία της Βενετίας. Θ’ ακολουθήσειένα μεγάλο μπλόκο στη συνοικία Μπαρόνα του Μιλάνου, απ’ όπου υποπτεύον-ταν ότι προέρχονται οι P.A.C., όπου οι μπάτσοι προχώρησαν σε βιαιότητες καιβασανιστήρια. Η Οργάνωση έδρασε για αντίποινα εκτελώντας έναν πράκτορατης DIGOS που είχε εμπλακεί σ’ αυτό το μπλόκο. Κατά τη διάρκεια του 79 ηεμπειρία εξαντλήθηκε, μερικοί θα συσσωματωθούν στην P.L. Άλλοι θα ριζοσπα-στικοποιήσουν ακόμα περισσότερο τη ρίζα τους, σχηματίζοντας τους Κομμου-νιστές Ληστές [Rapinatori Comunisti]. Μια άλλη εμπειρία άξια αναφοράς είναι αυτή της Κόκκινης Μπαρμπάτζια [Bar-bagia Rossa]. Η Μπαρμπάτζια είναι μια περιοχή στην ενδοχώρα της Σαρδηνίας.Η Σαρδηνία διατήρησε, από τους καιρούς της ενοποίησης της Ιταλίας, μιαισχυρή εξεγερμένη ταυτότητα, έχοντας πραγματικά υποστεί την ενοποίηση σανμια κυριολεκτική αποικιοκρατία: στην υπανάπτυξη, που είχε επιβάλει ο ιταλικόςκαπιταλισμός, αντιστοιχούσαν τα οικονομικά-κοινωνικά φαινόμενά της. Χρησι-μοποιημένη σαν πηγή μεταναστευτικής εργατικής δύναμης, με την εγκατάστασηκάποιων βρόμικων (πετρελαιοχημικών και παρόμοιων) εργοστασίων, πολυάριθ-μων φυλακών και την προσδιορισμένη χρήση ενός κομματιού του σαρδηνέζικουπρολεταριάτου σαν δεσμοφύλακες σ’ όλη την Ιταλία. Επίσης, ιταλικές, αμερι-κάνικες και νατοϊκές στρατιωτικές βάσεις, οι μισές από τις δουλικές στρατιωτικέςιταλικές βάσεις βρίσκονται εκεί. Το πλαίσιο πρέπει να είναι ξεκάθαρο. Γι’ αυτό, το ταξικό κίνημα εξέγερσης έχει μια μεγάλη παράδοση (πολυάριθμεςφιγούρες του κομμουνισμού και της αναρχίας κατάγονται από εκεί, αρκεί νασκεφτούμε τον Γκράμσι [Gramsci]), όπως επίσης και μορφές συμμοριτισμού,που φυσικά διασυνδέθηκαν μεταξύ τους σε συγκεκριμένες περιόδους. Σ’ όλεςτις περιπτώσεις, ο αγώνας ενάντια στο Κράτος και τους μπάτσους του είχε πάν-τοτε σημασία. Η Κόκκινη Μπαρμπάτζια γεννήθηκε απ’ αυτές τις ρίζες και μέσαστο νέο κύμα της δεκαετίας του 70. Το κέντρο των επιθέσεών της βρισκότανφυσικά ενάντια στη στρατιωτικοποίηση του εδάφους. Εκ των πραγμάτων, θασυστηματοποιήσει και θα δώσει ένα πολιτικό πλαίσιο σε μια διάχυτη ανταγωνι-στική πρακτική, που ασκούταν από πολλές μικρές ομάδες συνδεδεμένες τόσομε τους λαϊκούς αγώνες όσο και με το «συμμοριτισμό». Θα υποστεί την εκτέ-λεση δύο στρατευμένων της, των Φρανστέσκο Μαζαλά και Μάριο Μπίτι, απότους καραμπινιέρους τον Δεκέμβρη του 79.Θ’ αναπτύξει μια ισχυρή σχέση με τις B.R., βασισμένη και στην παρουσία τωνσημαντικότερων φυλακών υψίστης ασφαλείας, της Αζινάρα και του ΜπάντεΚάρρος στο Νυόρο. Στην πραγματικότητα θα δουλέψουν μαζί, όπως θα δούμεκαι στη συνέχεια. Αυτή η αναφορά στις φυλακές μάς παραπέμπει σ’ ένα άλλο σημαντικό κεφάλαιοτου 79: στις εξεγέρσεις σε δύο φυλακές υψίστης ασφαλείας, στο Τέρμινι Ιμερέζετου Παλέρμο και την Αζινάρα. Η πρώτη τον Σεπτέμβρη, η δεύτερη τον Οκτώ-βρη. Κυρίως αυτή η δεύτερη αξίζει ανάλυσης. Η Αζινάρα βρισκόταν σ’ ένα μικρό

50

Page 51: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

νησί ανοιχτά της Σαρδηνίας (οι χειρότερες φυλακές βρίσκονται συνήθως σε τέ-τοια μέρη) και είχε μετατραπεί στο σύμβολο των φυλακών υψίστης ασφαλείας,για τη σκληρότητα των συνθηκών της, για το σχέδιο εκμηδένισης που ορατάδιεξάγονταν ενάντια στους επαναστάτες στρατευμένους, αλλά και για τηνισχυρή μαχητικότητα που εκφραζόταν. Επίσης, εκεί ήταν έγκλειστος ο πυρήνας των καλύτερων ταξιαρχιτών που θαδώσει ζωή σε αξιοσημείωτες πολιτικές-ιδεολογικές συνεισφορές προς τα έξω:εκείνη τη χρονιά θα βγουν τρία σημαντικά ντοκουμέντα που θα κυκλοφορήσουναπό τον επαναστατικό τύπο και θ’ αποτελέσουν αντικείμενο γενικής ζύμωσης. Ένας σύντροφος από τον πρώτο καιρό των B.R, ο Φαμπρίτσιο Πέλι, θα πεθάνειαπό καρκίνο. Θα μεταφερθεί μόνο τις τελευταίες ημέρες του στο νοσοκομείοκαι θα κρατηθεί σε στενή απομόνωση από μια κουστωδία καραμπινιέρων. Μέχριτέλους, ο Πέλι δεν θα ζητιανέψει τίποτα. Η μορφή του θα μείνει χαραγμένη στοπνεύμα και τη μνήμη.

Η διαχείριση αυτών των εξεγέρσεων έγιναν με ακριβή πολιτικό-οργανωτικότρόπο. Στα «Στρατόπεδα» –έτσι είχαν βαφτιστεί οι φυλακές υψίστης ασφα-λείας– οι B.R είχαν ωθήσει στο σχηματισμό των Επιτροπών Στρατοπέδου [Co-mitati di Campo] ή Επιτροπών Αγώνα [Comitati di Lotta], ανοιχτών στιςδιάφορες φυλακισμένες συνιστώσες, ιδιαίτερα στους πολιτικοποιημένους λη-στές, στους εξεγερμένους που είχαν ήδη στις πλάτες τους μια ιστορία αγώνων,στους λεγόμενους Προλετάριους Κρατούμενους. Αυτές οι επιτροπές ήταν έναείδος Μαζικών Οργανισμών [Organismi di Massa], που βρίσκονταν σε διαλεκτικήσχέση με τις Μαχόμενες Κομμουνιστικές Οργανώσεις έξω από τις φυλακές. Η εξέγερση στην Αζινάρα στόχευε απλά και ξεκάθαρα στην καταστροφή της!Οι κρατούμενοι έσπασαν ότι σπαζόταν, καθιστώντας τη φυλακή μη βιώσιμη.Ήταν μια πολύ θαρραλέα δράση. Όπως μπορεί ο καθένας να φανταστεί, τα αν-τίποινα ήταν θρασύδειλα, με γενικευμένους ξυλοδαρμούς, μεταγωγές στην απο-μόνωση άλλων φυλακών και συχνές βιαιοπραγίες. Όμως μια πρώτη, πολύσυμβολική νίκη είχε επιτευχθεί μ’ αυτή την καταστροφή. Το Κράτος θα επανα-λειτουργήσει τη φυλακή το συντομότερο δυνατό, όμως θα υπάρξει μια δεύτερηεπαναστατική επίθεση που θα νικήσει. Από την πλευρά της καταστολής, το 79 θα σημαδευτεί και από τη μεγάλη επι-χείρηση της «7ης Απρίλη». Αυτή θα χτυπήσει μετωπικά το χώρο της Οργανω-μένης Αυτονομίας. Μια τριαντάδα διευθυνόντων ή πρώην και άλλων γνωστώνστρατευμένων φυλακίστηκαν, ενώ εκατοντάδες έρευνες πραγματοποιήθηκανσ’ όλη την Ιταλία. Ήταν μια πολύ αντιφατική ιστορία. Η επιχείρηση εννοήθηκεαπό το δικαστικό σώμα ρεβιζιονιστικής τάσης στη βάση του κλασικού θεωρή-ματος συνωμοσίας (το θεώρημα Καλότζερο [Calogero] θα μείνει ως «πρωτό-τυπο» για τις επιχειρήσεις αυτού του είδους, για τη δικαστική-κατασταλτικήαντιμετώπιση του ταξικού αγώνα).

51

Page 52: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

Σύμφωνα μ’ αυτό το θεώρημα «τα πάντα ήταν B.R», η Αυτονομία ήταν απλάένα δημόσιο μπουλούκι και κυρίως ήταν απαραίτητο ν’ αναζητηθούν οι «μεγάλοιαρχηγοί» που φυσικά, μέσα στην ηλίθια και αλαζονική αστική οπτική, δεν μπο-ρούσαν παρά να είναι μεγάλα κεφάλια, καθηγητές και παρόμοιοι. Ας ληφθείυπόψη ότι πράγματι η Αυτονομία πλημμύριζε από καθηγητές (πανεπιστημιακούεπιπέδου), υπήρχε ο πυρήνας καθηγητών-ερευνητών στο πανεπιστήμιο τηςΠάντοβας, που είχαν μια κάποια, ακόμα και διεθνή φήμη. Ποντίφικάς τους οδιάσημος Τόνι Νέγκρι. Και ιδού η επιχείρηση!Αυτή [η επιχείρηση] θα επιδεινώσει μια εσωτερική πολιτική κρίση στο επανα-στατικό κίνημα, αφού πράγματι η Αυτονομία βρισκόταν μακριά από τις B.R, απότο δικό τους όραμα της επαναστατικής διαδικασίας (ιδιαίτερα χαρακτηρισμένοαπό τη λενινιστική έννοια) και ταυτόχρονα διαιρεμένη σε διάφορα ρεύματα καιτάσεις, με αναπτύξεις κυρίως παρακινδυνευμένες σε θεωρητικό επίπεδο, «στρι-φογυριστές» και αδιάφορες ως προς τη συνοχή τους, τη συνέχεια τους με τηνέννοια του συλλογικού στη δημιουργία, μερικές φορές μ’ ένα διανοουμενίστικοπρωταγωνιστισμό. Πέρα από την αδικία του να βρεθούν μπλεγμένοι σ’ ένα σχέ-διο και μια δραστηριότητα που δεν ήταν δική τους, οι Νέγκρι και σία άρχισαννα υπερασπίζονται με αθωωτίστικο τρόπο (κάτι που είναι πάντα λάθος και ιδι-αίτερα στην περίπτωσή τους, αφού συμμετείχαν σε πολιτικές διαδικασίες μετον έναν ή τον άλλο τρόπο ένοπλες). Σιγά σιγά θα διαχωριστούν, υπερτονίζον-τας τις διαφορές και ρίχνοντας την «αρνητικότητα» στους άλλους. «Εμείς δενείμαστε δολοφόνοι, δεν είμαστε τρομοκράτες» υιοθετώντας τη γλώσσα του εχ-θρού, την έννοια που φυσικά προϋποθέτει ότι κάποιοι άλλοι είναι... Ολισθαί-νοντας στο πεδίο της αθωωτίστικης, νομικίστικης άμυνας (οι διανοούμενοι τααιώνια θύματα της εξουσίας), στο πεδίο των αστικών εγγυήσεων, αρχίζονταςνα παίρνουν αποστάσεις από τις παρελθούσες εξτρεμιστικές απόψεις, προσφέ-ροντας τελικά ένα άδοξο θέαμα, ιδιαίτερα ζημιογόνο για την επαναστατική υπό-θεση, στο σύνολό του και πέρα από οργανωτικές διαφορές αλλά και θέσεων. Όλο αυτό θα προκαλέσει μια εσωτερική κρίση στην Αυτονομία, ένα μεγάλο κομ-μάτι της θ’ αρνηθεί ν’ ακολουθήσει αυτό το μονοπάτι, ωθώντας –αν υπήρχεανάγκη για κάτι τέτοιο– και σ’ άλλες ρήξεις και διαιρέσεις. Άμεσα η Οργάνωσητου Βένετο (η πιο σημαντική και η πιο χτυπημένη) αντέδρασε μ’ ένα κάλεσμασε γενική κινητοποίηση σε πανεθνικό επίπεδο και μερικές μέρες μετά θα έρθειένα κύμα εκρηκτικών επιθέσεων σε δομές της καταστολής και της D.C. Κατάτη διάρκεια αυτών των επιχειρήσεων θα γίνει ένα πολύ σοβαρό ατύχημα: τρειςσύντροφοι πεθαίνουν από την πρόωρη έκρηξη της βόμβας που προετοίμαζαν.Η Αντονιέτα Μπέρνα, ο Άντζελο Ντελ Σάντο και ο Αλμπέρτο Γκρατσίανι, στρα-τευμένοι πολύ γνωστοί στην περιοχή τους, τη βιομηχανική ζώνη της Βιτσέντζας.Οι κηδείες τους και η πολιτική υπεράσπισή τους θα είναι σημαδιακές. Οι εργά-τριες ενός εργοστασίου όπου ο Άντζελο είχε συμμετάσχει συστηματικά στοναγώνα και στην οργάνωση της εξωτερικής υποστήριξής του, συμμετείχαν μαζικά

52

Page 53: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

στην κηδεία ενώ στο εργοστάσιο όπου δούλευε έγινε μια ακόμη συνέλευση. Όλα εκείνη τη χρονιά συνεισέφεραν στη ριζοσπαστικοποίηση. Για άλλη μιαφορά, ήταν οι B.R. που οδήγησαν αυτή την τάση, με καταραμένα αρνητικότρόπο σ’ αυτό το πέρασμα της. Κυρίως, στο τέλος της χρονιάς θα δώσουν μιατρομερή επιτάχυνση, εκτελώντας πέντε μπάτσους, σε συνεχόμενες και στοχευ-μένες επιχειρήσεις. Ας δούμε ένα συνοπτικό χρονικό. Γενάρης του 79: εκτέλεση του ΓκουίντοΡόσσα, ρεβιζιονιστή στρατευμένου και κατάσκοπου, από τις B.R στη Γένοβα.Εκτέλεση του Εμίλιο Αλεσαντρίνι, δικαστή στο Μιλάνο, από την P.L. Φλεβάρης του 79: εκτέλεση των εμπόρων Σαμπαντίν στο Μέστρε-Βενετία, Το-ρετζιάνι στο Μιλάνο, που είχαν δολοφονήσει ληστές, από τους P.A.C. και το φύ-λακα τράπεζας Ροζάριο Σκαλία [Rosario Scalia] κατά τη διάρκεια απαλλοτρίωσηςαπό τις Επαναστατικές Κομμουνιστικές Επιτροπές [Comitati Comunisti Rivolu-zionari (CO.CO.RI)].Μάρτιος του 79: ο Ερμάνο Ιουρίλι [Ermanno Iurili], περαστικός που δολοφο-νήθηκε από λάθος κατά τη διάρκεια δράσης αντιποίνων για τη δολοφονία τηςΜπάρμπαρα και του Ματέο, στο Τορίνο από την P.L. Ο Τζουζέπε Γκουεριέρι[Giuseppe Guerrieri], καραμπινιέρος που δολοφονήθηκε από λάθος από τηνG.C. στο Μπέργκαμο. Ο Ίταλο Σκετίνι [Italo Schettini], καπιταλιστής-κερδοσκό-πος στον τομέα των ακινήτων και πολιτικός της D.C. από τις Β.R. στη Ρώμη. Απρίλης του 79: ο Ερμάνο Καμπάνια [Ermano Campagna], πράκτορας τηςDIGOS εμπλεκόμενος στο μπλόκο της συνοικίας Μπαρόνα στο Μιλάνο, από τουςP.A.C. Μάης του 79: οι αστυνομικοί Μέα και Ολάνου [Ollanu] κατά τη διάρκεια τηςεπίθεσης στα νομαρχιακά γραφεία της D.C. στη Ρώμη από τις B.R.Ήταν μια εν-τυπωσιακή ενέργεια που περιλάμβανε την κατοχή του εδάφους από μια δεκα-πεντάδα στρατευμένων, στο κέντρο του κέντρου της Ρώμης, επιβεβαιώνονταςτο υψηλό στρατιωτικό επίπεδο που είχε επιτευχθεί. Ιούλης του 79: ο φύλακας τράπεζας Μάνα που δολοφονήθηκε από λάθος κατάτη διάρκεια απαλλοτρίωσης από την P.L., κοντά στο Τορίνο. Εκτέλεση του συν-ταγματάρχη των καραμπινιέρων Βαρίσκο [Varisco], της μονάδας διαχείρισηςτων φυλακών υψίστης ασφαλείας, στη Ρώμη από τις B.R. Ο μπάρμαν Τσιβιτάτε[Civitate] δολοφονήθηκε από λάθος, αφού είχε θεωρηθεί αυτός που είχε υπο-δείξει την Μπάρμπαρα και τον Ματέο οδηγώντας στην εκτέλεσή τους, στο Το-ρίνο από την P.L. Σεπτέμβρης του 79: εκτέλεση του διευθύνοντα της Fiat Γκιλιένο, ενάντια στηναναδιάρθρωση και την αντεπίθεση των αφεντικών, στο Τορίνο από την P.L. Νοέμβρης του 79: ο αστυνομικός Γκρανάτο [Granato] του τμήματος του ΣανΛορέτζο στη Ρώμη από τις B.R. Οι καραμπινιέροι Τόσσα και Μπαταλίνι [Tossa,Battaglini], σαν δράση «αντι-περιπόλου» στη Γένοβα από τις B.R. Ο υπαξιωμα-τικός της Κρατικής Αστυνομίας [Polizia di Stato (P.S)] Ταβέρνα [Taverna] στη

53

Page 54: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

Ρώμη από τις B.R. Δεκέμβρης του 79: ο υπαξιωματικός της P.S Ρομίτι [Romiti] στη Ρώμη από τιςΒ.R. Μια «τομή» στην πυκνότητα της σύγκρουσης. Τον Δεκέμβρη θα υπάρξειμια «μαύρη Παρασκευή» (όπως θα την ονομάσουν έντρομοι οι αστοί δημοσιο-γράφοι). Ένας τμηματάρχης θα γαμποποιηθεί στο Μιραφιόρι από τις B.R.. Επί-σης οι B.R. έφεραν σε πέρας μια απαλλοτρίωση από μισθούς στη Ριβάλτα, ενώτο ίδιο θα συμβεί και στο Λινγκότο (όμως εκεί ήταν μια πυροβολαρχία ληστών,ενώ ο Τύπος τα φούσκωσε...).

12) 1980: η πρώτη κρίση

Αυτός ο ρυθμός θα συνεχιστεί μέχρι και τα τέλη του Μάρτη. Θα πραγματοποι-ηθεί ακόμα και η εξολόθρευση τριών της DIGOS που με πολιτικά έλέγχαν καικατασκόπευαν την περιοχή σε μια βιομηχανική ζώνη του Μιλάνου. Και μια επί-θεση ενάντια στη δικαστική εξουσία: τέσσερις θα πέσουν, σε διάφορες πόλειςκαι από διάφορες Μαχόμενες Κομμουνιστικές Οργανώσεις. Να όμως που το κρά-τος θα καταφέρει να βρει μια ρωγμή, ένα άνοιγμα για να εισβάλει.Τον Φλεβάρη-Μάρτη δύο στρατευμένοι υψηλού επιπέδου, μετά τη σύλληψηκαι κάποιες μέρες στην απομόνωση, προδίδουν και οδηγούν στη σύλληψη δε-κάδες συντρόφους και συντρόφισσες. Δεν ήταν τίποτα λιγότερο από τον αρχι-φαλαγγίτη των B.R. στο Τορίνο και έναν υπεύθυνο της P.L. πάντα στο Τορίνο,οι άτιμοι Πέτσι [Pecci] και Σάνταλο. Εκεί μέτρησε άμεσα ένα σοβαρό στρατηγικό, αν όχι βαθύτερο, λάθος γύρω απότον τρόπο που γίνεται αντιληπτή η οργάνωση και ο ρόλος των αρχηγών: ήξερανπολλά! Αυτό, στην περίπτωση των B.R., εξαιτίας μια λανθασμένης αντίληψηςτου συγκεντρωτισμού και επαλήθευσης των πληροφοριών για τους συντρόφουςκαι τις συντρόφισσες (λάθος μαρξιστικού-λενινιστικού είδους), ενώ στην περί-πτωση της P.L. ήταν περισσότερο το αναρχίστικο κουσούρι που παρήγαγε τοίδιο αποτέλεσμα. Αυτό όμως που αποκάλυψε μια πραγματική πολιτική κρίσηήταν το γεγονός ότι αυτές οι δύο προδοσίες ακολουθήθηκαν και από άλλες καιγενικότερα, από μια έλλειψη αντοχής και μια ανικανότητα αντιμετώπισης τουτραύματος και των πιέσεων της σύλληψης (πράγματα που όλοι οι σύντροφοικαι οι συντρόφισσες ήταν θεωρητικά έτοιμοι ν’ αντιμετωπίσουν). Ήταν ξεκά-θαρο ότι αυτό αποκάλυπτε ένα βαθύτερο πρόβλημα, μια κρίση στο επίπεδο τηςπροοπτικής, την κούραση, τους φόβους και άλλες αντιφάσεις. Σε κάθε περίπτωση τα λάθη βρίσκονταν εκεί, στο πολιτικό επίπεδο. Γιατί ενώ οιπροδότες υπήρξαν πάντοτε (και πάντοτε θα υπάρχουν), η διάσταση του φαι-νομένου ήταν τεράστια. Έφθειρε μεμιάς το κύρος της αποτελεσματικότητας καιτης στεγανότητας των Οργανώσεων, κυρίως για τις B.R. (για παράδειγμα, ηφάλαγγα της Γένοβας μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν είχε υποστεί συλλήψεις, δη-μιουργώντας γύρω της μια θρυλική αύρα). Μέσα σε μια μέρα έβγαιναν στο φως

54

Page 55: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

ευθραυστότητα και ανθρώπινες αθλιότητες, αν και μέσα από τη διεστραμμένηφωνή των προδοτών και τους μιντιακούς χειρισμούς. Πράγματα που αποκαλύ-πτονταν ήδη απ’ αυτές τις απότομες συνθηκολογήσεις που προέκυπταν ακαριαίαμετά τις συλλήψεις. Και αυτό το ακαριαίο σόκαρε πολύ, γιατί εκείνη τη στιγμήδεν μπορούσαμε ακόμα να μιλάμε για βασανιστήρια (πέρα από την παρατετα-μένη απομόνωση και κάποιους ξυλοδαρμούς στα τμήματα). Στο κοινωνικό φαν-τασιακό γινόταν άμεσα σύγκριση με την Αντίσταση, με τους Αντάρτες που δενείχαν τροφοδοτήσει ένα τέτοιο φαινόμενο, αντίθετα είχαν επιδείξει –μπροστάστα συστηματικά βασανιστήρια– ένα διάσημο ηρωισμό. Τελικά όλο αυτόέφθειρε την εγκυρότητα των Μαχόμενων Κομμουνιστικών Οργανώσεων, τουΈνοπλου Αγώνα, της Επανάστασης. Κι έπειτα υπήρξε το απάνθρωπο άλμα της σύγκρουσης, που ξεκίνησε το Κράτος:η σφαγή τεσσάρων συντρόφων που πιάστηκαν στον ύπνο, στη βάση της Γένο-βας, την οποία είχε υποδείξει ο Πέτσι. Δεν ήταν μια σύγκρουση, μια ανταλλαγήπυροβολισμών όπως συχνά συνέβαινε (και είχαν συχνά σαν αποτέλεσμα εκα-τέρωθεν απώλειες). Όχι, ήταν μια σφαγή, επιβεβαιωμένη απ’ όλη τη μυστικό-τητα που επιβλήθηκε γύρω από το σπίτι (στο οποίο πολλές μέρες μετάεπιτράπηκε η πρόσβαση, και αυτό για πολύ λίγο), από την παράδοση των σω-μάτων στις οικογένειες σε σφραγισμένα φέρετρα, χωρίς κανένας να μπορεί νατα δει! Επρόκειτο για μια προαποφασισμένη σφαγή που έστελνε ένα συγκεκρι-μένο μήνυμα: από εδώ και μπρος θα σας δολοφονούμε μ’ αυτόν τον τρόπο!Η συντρόφισσα και οι σύντροφοι που δολοφονήθηκαν ήταν πολύ αντιπροσω-πευτικοί αυτού που είναι οι B.R: η Άννα Μαρία Λούντμαν, υπάλληλος γραφείου.Ο Λορέντζο Μπετάσα, παράνομος, πρώην εργάτης στη Fiat και αντιπρόσωπος.Ο Πιέτρο Παντσιαρέλι, παράνομος, πρώην εργάτης στη Lancia. Ο ΡικάρντοΝτούρα, παράνομος, πρώην ναυτεργάτης. Οι B.R κυκλοφόρησαν ένα φυλλάδιογια να τους τιμήσουν σε πολλές πόλεις και εργοστάσια και γενικότερα, το επα-ναστατικό κίνημα ανέλαβε την ευθύνη της υπεράσπισης της μνήμης τους, μα-χόμενο ενάντια στα μίντια που είχαν αφιερωθεί στη συνηθισμένη επιχείρησησυκοφαντίας. Οι Οργανώσεις από την πλευρά τους, αντέδρασαν φυσικά με την προσπάθειαπεριορισμού της έκτασης των γεγονότων, περιορισμού της σοβαρότητας τωνπροδοσιών σε «κάποιες ψείρες που έπρεπε να λιωθούν» και συνέχισαν όπωςκαι πριν. (Αυτό που ήταν έτσι κι αλλιώς κατανοητό ήταν ότι μια περισυλλογήκαι μια πιθανή αυτοκριτική διόρθωση απαιτούσαν χρόνο και προφυλάξεις). Οπόλεμος συνεχίστηκε αλλά το φθινόπωρο προέκυψε μια σημαντική καμπή. Η Fiat, επικεφαλής του ιταλικού κεφαλαίου, εκμεταλλευόμενη την ταυτόχρονηεξολόθρευση των δύο φαλαγγών των B.R και της P.L. στο Τορίνο, εξαπέλυσετη μεγάλη αντεπίθεση κηρύσσοντας την κατάσταση κρίσης και το πλάνο 14.000απολύσεων (κάτι που την εποχή εκείνη ήταν ένα «σκάνδαλο», αδύνατο να τοφανταστεί κάποιος...). Ο αγώνας ήταν μεγάλος. Οι «35 μέρες», με μια πρώτη

55

Page 56: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

φάση εσωτερικών πορειών, σαρωμάτων των τμημάτων, επιθέσεων στους προ-ϊσταμένους. Στη συνέχεια μια φάση καταλήψεων των εργοστασίων, που στηνπραγματικότητα θ’ αποδειχθεί ότι ήταν ο ύπουλος ελιγμός των συνδικάτων.Φαινομενικά έμοιαζε με ριζοσπαστικοποίηση ενώ στην πραγματικότητα καθι-στούσε πιο δύσκολο τον αγώνα (με την επιστροφή στο σπίτι μεγάλου μέρουςτων εργατών), προετοίμαζε τις συνθήκες της συνθηκολόγησης. Και αυτό με τησυνεργασία των ρεβιζιονιστικών μηχανισμών έξω απ’ τα εργοστάσια που γίνον-ταν όλο και πιο παρόντες. Στην πραγματικότητα, ήδη πριν από τον αγώνα τοεργατικό κίνημα βρισκόταν σε δυσκολία, σε άμυνα, διαιρεμένο από συνθήκεςπου θα εξαπλωθούν στα χρόνια που θ’ ακολουθήσουν. Σε όλα αυτά έρχονταννα βαρύνουν και τα πρόσφατα πλήγματα που είχαν υποστεί οι Μαχόμενες Κομ-μουνιστικές Οργανώσεις. Σύμφωνα μ’ επαναλαμβανόμενους κανόνες, τα συν-δικάτα και οι ρεβιζιονιστές από τη μία, τ’ αφεντικά και οι δούλοι τους από τηνάλλη, μοιράστηκαν τους ρόλους για να νικήσουν τον αγώνα: οι πρώτοι μέσωαυτής της επιχείρησης αποδυνάμωσης από τα μέσα και αποφεύγοντας με τημέγιστη προσοχή κάθε γενίκευση προς άλλους τομείς, οι δεύτεροι μέσω της συ-νηθισμένης κατασταλτικής-δοσιλογικής πανοπλίας, που κορυφώθηκε με το ανε-πανάληπτο και εμετικό θέαμα της σιωπηλής πορείας όλων των δούλων(καθοδηγούμενων, υποτιμητικά σαν κοπάδι βοδιών που είναι, από τις ρητές δια-ταγές των κεντρικών διευθυνόντων της Fiat, όπως θα παραδεχτούν μόνο πρό-σφατα και οι ίδιοι) ενάντια στην απεργία. Πράγματι ήταν χιλιάδες. Όμως ημηχανή της μιντιακής παραποίησης το παραφούσκωσε, ουρλιάζοντας απ’ τηναρχή ότι ήταν 40.000! Κάτι τέτοιο είναι απλώς αδύνατο, κοιτώντας τους αριθ-μούς του ομίλου Fiat τότε, και λαμβάνοντας υπόψη τους συντρόφους που τουςπαρατηρούσαν (πετώντας κέρματα και βρίζοντάς τους) και τις φωτογραφίεςπου δημοσιεύθηκαν, φαινόταν ξεκάθαρα ότι ήταν παρούσες όλες οι σειρές τωνστελεχών και κάτι παραπάνω. Όμως μετατράπηκε άμεσα σε ιστορία, συνδικάτα και ρεβιζιονιστές έπιασαν τηνμπάλα στον αέρα για να σκορπίσουν ηττοπάθεια, η δικαστική εξουσία επενέβηγια ν’ αποκαταστήσει την τάξη, οι διμοιρίες των μπάτσων παρατάχτηκαν στιςπύλες. Το παιχνίδι είχε παιχτεί. Ύστατη στιγμή της εργατικής υπερηφάνειας, οι βρισιές, οι ντομάτες, τα χτυπή-ματα με ομπρέλες που έλαβαν τα συνδικαλιστικά βόδια, μέχρι και ο Καρνίτι[Carniti], σαν ευχαριστίες, από τις συνελεύσεις, για την ψήφιση της συμφωνίαςσυνθηκολόγησης. Από τις ψηφοφορίες καταψηφίστηκε ευρύτατα, όμως, χάρηστην τυπική αστική δημοκρατία, σ’ αυτές τις περιπτώσεις τα συνδικάτα βρί-σκουν πάντοτε τον τρόπο επικύρωσης. Σε κάθε περίπτωση, αφαίρεσαν άμεσαόλη την οργανωτική στήριξη από τα μπλόκα στις πύλες. Αυτό, σε συνθήκεςαδυναμίας της ταξικής αυτονομίας, εκείνη τη στιγμή αποδείχθηκε μοιραίο. Επί-σης, έγιναν δύο αρκετά τεταμένες διαδηλώσεις, το ίδιο βράδυ στο Τορίνο, πουπροσπάθησαν να προσεγγίσουν το κέντρο της πόλης και μπλοκαρίστηκαν από

56

Page 57: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

μια επιβλητική αστυνομική διάταξη. Την επόμενη μέρα έγινε μια μαζική εισβολήστη συνδικαλιστική Πέμπτη Λέγκα [Quinta Lega] στο Μιραφιόρι για την κάνουνάνω κάτω και να επιτεθούν στους δοσίλογους που βρίσκονταν εκεί.Αυτή η ήττα θα σηματοδοτήσει την καμπή, τη σημαδιακή ανατροπή των σχέ-σεων ισχύος ανάμεσα στις τάξεις. Το μαρτυρούν και οι αριθμοί. Στη δεκαετίατου 70 του αγώνα και της ταξικής προέλασης, θ’ αντιπαρατεθεί η δεκαετία του80 της αντιδραστικής αντεπίθεσης των αφεντικών. Μέχρι τότε, η εργατική τάξητης Fiat είχε αποτελέσει την αναγνωρισμένη μαζική πρωτοπορία, τον κατεξοχήνπόλο. Αυτό χάρη στην ισχυρή ταξική συγκέντρωση και ομοιογένεια στον πόλοτου Τορίνου που ήταν προνομιακό πεδίο όλων των στιγμών επαναστατικούαγώνα στην Ιταλία, κατά τη διάρκεια του αιώνα. Στα δύο επόμενα χρόνια, η ταξική σύγκρουση και συγκεκριμένα η ένοπλη σύγ-κρουση θα είναι όλο και πιο οξυμένη. Για να δώσουμε μια εικόνα: το 80 θα είναιη χρονιά με το μεγαλύτερο αριθμό συλλήψεων (1.021), ενώ την προηγούμενηχρονιά ήταν 393. Θα γίνουν 433 το 81, και μια νέα έξαρση με 965 το 82, τηχρονιά της πραγματικής τακτικής ήττας.Στα τέλη του 80 θα προκύψουν δύο σημαντικά γεγονότα. Η πρώτη διάσπασητων B.R. από την πλευρά της μιλανέζικης Φάλαγγας Βάλτερ Αλάζια [ColonnaWalter Alasia (C.W.A)] θα σημαδέψει το τέλος της «γραμμικής» επέκτασης,αποκαλύπτοντας την ύπαρξη σημαντικών εσωτερικών αντιθέσεων και, ανάμεσαστ’ άλλα, την υφέρπουσα δυσφορία που διαχεόταν ενώπιον των σοβαρών φαι-νομένων που έχουν περιγραφεί. Έτσι φθειρόταν μια κάποια «μυθική» διάστασηγια τη συνοχή και τη συνεκτικότητα των B.R.. Η πολιτική κρίση που οδήγησε στη διάσπαση βρισκόταν φυσικά όλη μέσα στησυζήτηση για τις προοπτικές, για τη συνέχεια. Η C.W.A. θεωρούσε ότι έπρεπενα υπάρξει και πάλι επικέντρωση στα εργοστάσια, επιστροφή στα ισχυρά ση-μεία, στις πηγές της ταξικής αυτονομίας, ανησυχώντας κυρίως για την ατονίαπου είχε αρχίσει να εκδηλώνεται σ’ όλα αυτά, μετά τη στρατιωτική κλιμάκωση.Στην πραγματικότητα και η C.W.A. παρέμενε πεπεισμένη από τις «βασικέςαρχές», ανάμεσα στις όποιες και «η κατάκτηση των μαζών στο πεδίο του ένο-πλου αγώνα», χωρίς ν’ αντιλαμβάνεται ότι πιθανότατα το πρόβλημα να βρισκό-ταν ακριβώς σε τόσο ακραίες θέσεις, ενώ η διαφωνία αφορούσε κυρίως τιςπαραλλαγές γύρω από τους χρόνους και τις μεθόδους. Για παράδειγμα, η C.W.A.επέμενε πολύ στην επικέντρωση για το πέρασμα στους Μαζικούς Επαναστατι-κούς Οργανισμούς [Organismi di Massa Rivoluzionari (O.M.R)] που, αποτελών-τας μέρος του μακροχρόνιου προγράμματος και ενώ έπρεπε ν’ εξασφαλίζουντην ανάπτυξη της διαλεκτικής με την ταξική αυτονομία, με την τάση κατάκτη-σης των μαζών, είχαν συσσωρεύσει την καθυστέρησή τους. Όμως, προσοχή,αν και έπρεπε να είναι εκφράσεις στο εσωτερικό των μαζών, ήταν παράνομοιοργανισμοί βασισμένη στη γραμμή του ένοπλου αγώνα (κάτι που, κατά την τα-πεινή άποψή μας, ήταν το καθαυτό λάθος στη βάση αυτής της ιδέας).

57

Page 58: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

Έτσι η C.W.A., για να τονίσει τους λόγους της ανεξαρτητοποίησής της, εξαπέ-λυσε μια καμπάνια ενάντια στην αναδιάρθρωση και την αντεπίθεση των αφεν-τικών (που ξεσπούσε με την εργατική ήττα στη Fiat), και επιτέθηκε σε δύοδιευθύνοντες μεγάλων εργοστασίων της περιοχής του Μιλάνου, της Falck καιτης Ercole Marelli, όπου οι B.R. ήταν εμφατικά παρούσες. Η C.W.A. θα πληρώσει και ένα βαρύ τίμημα. Διάφοροι στρατευμένοι της γαζώ-θηκαν από τις ειδικές μονάδες των καραμπινιέρων. Εκείνο το μήνα, οι σύντρο-φοι Γκρατζιόλι και Σεραφίνι δεν θα έχουν το χρόνο ν’ αντιδράσουν, θαθεριστούν από τις ριπές των μυδράλιων, στη μέση του δρόμου. Το άλλο μεγάλο γεγονός ήταν η επίθεση που εξαπέλυσαν οι B.R., μαζί με τηνΕπιτροπή Αγώνα του Τράνι, ενάντια στις φυλακές υψίστης ασφαλείας, με πρω-ταρχικό σκοπό το κλείσιμο της Αζινάρα. Όπως είδαμε, η φυλακή της Αζινάρα είχε δεχθεί ένα πρώτο μεγάλο πλήγμα μετην εξέγερση του 79, όμως το Κράτος την είχε αποκαταστήσει μερικά. Το σύμ-βολο ήταν πολύ ισχυρό και για τις δύο πλευρές. Η επίθεση των B.R. θ’ αρθρωθείγύρω από την απαγωγή του δικαστή Ντ’ Ούρσο [D’ Urso], υπεύθυνου σωφρο-νιστικών υποθέσεων στο υπουργείο Δικαιοσύνης. Οι B.R. αυτή τη φορά κατά-φεραν μια αποτελεσματική επιχείρηση σε σχέση με τα μίντια, επιβάλλοντας τηδημοσίευση –σ’ ένα εβδομαδιαίο έντυπο μεγάλης κυκλοφορίας– μια προκήρυξηςκαι μιας συνέντευξης για τη δράση που εξελισσόταν. Καμιά δεκαριά μέρες μετά,θ’ ακολουθηθούν από την εξέγερση στη φυλακή υψίστης ασφαλείας του Τράνι,όπου μια κατοστάδα κρατουμένων (οργανωμένοι στην Επιτροπή Αγώνα τουΣτρατοπέδου) πήρε όμηρους μια εικοσάδα δεσμοφυλάκων. Μετά από μια μιν-τιακή επιχείρηση για τον περιορισμό της σημασίας της «παραχώρησης», το Κρά-τος διέταξε το οριστικό κλείσιμο της Αζινάρα. Ήταν μια αδιαμφισβήτητη νίκη! Οι B.R κράτησαν το λόγο τους και απελευθέρωσαν το δικαστή (αν και επρόκειτογια έναν πραγματικό διευθύνοντα και σχεδιαστή των συνθηκών στις φυλακές),ενώ οι καραμπινιέροι κατέστειλαν με το δικό τους τρόπο την εξέγερση στοΤράνι: θα πυροβολούν με μυδράλια στους διαδρόμους για ν’ αναγκάσουν τουςσυντρόφους να μπουν στα κελιά, και στη συνέχεια θα προχωρήσουν σε συστη-ματικούς ξυλοδαρμούς, ακόμα και –το γκροτέσκο του δράματος– μερικών απαχ-θέντων δεσμοφυλάκων. Μερικοί σύντροφοι θα τραυματιστούν από τις σφαίρες.Όμως μερικές μέρες μετά, την τελευταία λέξη θα την πουν οι B.R. που χτύπη-σαν για αντίποινα ένα στρατηγό των καραμπινιέρων, τον Γκαλβαλίτζι [Galvaligi],υπεύθυνος και αυτός των φυλακών υψίστης ασφαλείας. Αυτή η επιχείρηση μπορεί να θεωρηθεί το ιστορικό απόγειο, τόσο για την πορείατης και για την επίτευξη της νίκης, όσο και γιατί ήταν η τελευταία των ενωμένωνB.R. Σύντομα, οι γραμμές των ρωγμών θ’ ανοίξουν, επισπεύδοντας μια γενικήπολιτική κρίση. Χρονολογικά: Γενάρης του 80: τρεις πράκτορες της DIGOS, οι Κεστάρι, Τατούλικαι Σαντόρο [Cestari, Tatulli, Santoro], σαν ομάδα ελέγχου και κατασκόπευσης

58

Page 59: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

σε μια βιομηχανική ζώνη του Μιλάνου από τις B.R. Ο υποδιευθυντής του Pe-trolchimico στη Μαργκέρα, Πιέτρο Γκόρι [Pietro Gori] από τις B.R. Ο συνταγ-ματάρχης των καραμπινιέρων Τούτομπένε [Tuttobene], υπεύθυνος τουαντι-αντάρτικου και ο καραμπινιέρος συνοδός του Κάζου [Casu] στη Γένοβααπό τις Β.R. Ο φύλακας της Framtec-Fiat Κάρλο Άλα [Carlo Ala] στα προάστιατου Τορίνου, από λάθος αφού σκοπός ήταν η γαμποποίηση (αυτουργός ήτανκαι πάλι ένας γνωστός μιλιταριστής και «ακαριαίος προδότης» από τους Εδαφι-κούς Κομμουνιστικούς Πυρήνες [Nuclei Comunisti Territoriali (N.C.T)] τουχώρου της Αυτονομίας).Φλεβάρης του 80: ο διευθύνοντας της Icmesa-Seveso Παολέτι [Paoletti] στηΜόντζα από την P.L., το διάσημο εργοστάσιο του θανάτου που είχε μολύνει τηνπεριοχή. Ο αντιπρόεδρος του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου Μπασελέτ [Ba-chelet] στη Ρώμη από τις B.R. Μάρτης του 80: ο εισαγγελέας του Σαλέρνο Τζιακούμπι [Giacumbi] από τη Φά-λαγγα Φαμπρίτζιο Πέλι [Colonna Fabrizio Pelli] (πυρήνας κοντινός στις B.R.). Οδικαστικός Μινερβίνι [Minervini], υπεύθυνος σωφρονιστικών υποθέσεων στουπουργείο Δικαιοσύνης στη Ρώμη από τις B.R. Ο δικαστικός Γκάλι [Galli] στοΜιλάνο από την P.L. Απρίλης του 80: ο τροχονόμος Πισιουνέρι [Pisciuneri] σ’ επιχείρηση αφοπλισμούτου στο Τορίνο από την P.L. Μάης του 80: ο διευθύνοντας της DIGOS Αλμπανέζε στο Μέστρε-Μαργκέρααπό τις B.R. Ο νομαρχιακός διευθυντής της DC στην Καμπάνια Αμάτο [Amato]από τις B.R. Ο δημοσιογράφος της Corriere della Sera Τομπάτζι [Tobagi] στοΜιλάνο από την Ταξιαρχία 28 Μάρτη [Brigata 28 Marzo] (πυρήνας από το χώροτης Αυτονομίας). Ιούνης του 80: ο καραμπινιέρος Κιόνα [Chionna] κατά τη διάρκεια απαλλοτρίω-σης στο Τάραντο από την P.L. Οι καραμπινιέροι Κορτελέσα και Κουτσόλι [Cor-tellessa, Cuzzoli] κατά τη διάρκεια απαλλοτρίωσης στο Βιτέρμπο από την P.L. Νοέμβρης του 80: ο διευθύνοντας της Marelli Μπριάνο [Briano] στο Σέστο ΣανΤζιοβάνι του Μιλάνου από τις B.R-C.W.A. O διευθύνοντας της Falck Ματζάντι[Mazzanti] στο Σέστο Σαν Τζιοβάνι από τις B.R-C.W.A Ο αστυνομικός Τζουζέπε[Giuseppe] κατά τη διάρκεια αφοπλισμού του στο Μπάρι από την P.L. Δεκέμβρης του 80: ο τροχονόμος Τζαπαλά [Zappala] κατά τη διάρκεια αφοπλι-σμού του στην Παβία από την P.L. Ο στρατηγός των καραμπινιέρων Γκαλβαλίτζιστη Ρώμη, σε αντίποινα για την καταστολή στο Τράνι, από τις B.R.

13) 1981: επιθέσεις και διασπάσεις

Ήταν η χρονιά που εξελίχθηκαν τέσσερις ταυτόχρονες απαγωγές, από τα τρίακομμάτια στα οποία είχαν αρχίσει να διασπώνται οι B.R., και γενικότερα χρονιάυψηλού επιθετικού επιπέδου. Η P.L. είχε αρχίσει κι αυτή να διασπάται σε δύο

59

Page 60: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

κομμάτια: τους Οργανωμένους Κομμουνιστές για την Απελευθέρωση του Προ-λεταριάτου [Comunisti Organizzati per la Liberazione del Proletariato (C.O.L.P)]και τον Προλεταριακό Πυρήνα [Nucleo Proletario (N.P)], όπου ήδη στην πρώτηυπογραφή δηλωνόταν ο περιορισμός της δραστηριότητας και του σχεδιασμούστα ζητήματα της απελευθέρωσης, όχι τόσο της τάξης, όπως γινόταν προσπά-θεια να δηλωθεί (αποκρύβοντας άσχημα τη μοιραία πλέον αποκοπή από ένανευρύ σχεδιασμό που να δίνει ουσία), αλλά πολύ πιο πεζά της απελευθέρωσηςτων κρατούμενων, των συναφών δραστηριοτήτων αυτοχρηματοδότησης καιαντιπαράθεσης με τους μηχανισμούς της καταστολής. Ίσως να ήταν και καλύ-τερα έτσι, δεδομένων των αποκλίσεων, της απώλειας της διαύγειας και τηςστρατηγικής συνοχής: η τελευταία δράση τους που απευθυνόταν στην τάξηήταν η κατάληψη της Σχολής Επιχειρηματικής Διοίκησης της Fiat (όπου εκπαι-δεύονται τα στελέχη της), βάζοντας στον τοίχο πέντε καθηγητές και πέντε φοι-τητές για να τους γαμποποιήσουν. Γνήσιο προϊόν των εννοιών του «απόλυτουταξικού πολέμου» και άλλων απόλυτων, ελάχιστα λογικών, κατηγοριών που θακαθορίσουν το ίδιο είδος ζημιών με τις περιπέτειες του Κόμματος Αντάρτικου[Partito Guerriglia (P.G)]. Όσον αφορά το χώρο της Αυτονομίας, θα συνεχίσει τη γραμμή δραστηριότηταςπιο χαμηλού προφίλ αλλά τουλάχιστον πιο λεπτομερούς και ριζωμένης στο έδα-φος. Συχνότερα με εμπρηστικές και εκρηκτικές επιθέσεις, με εισβολές και κά-ποιες σπάνιες γαμποποιήσεις. Εδώ το όριο του κομματιάσματος προϋπήρχε, καιδεν θα ξεπεραστεί ποτέ. Σ’ αυτό θα βαρύνει επιπλέον η γραμμή του διαχωρι-σμού, που αναπτύχθηκε από την ομάδα των καθηγηταράδων. Μια γραμμή που,αφού προκάλεσε διασπάσεις παντού, θα καθορίσει μια γενική υποχώρηση τηςΑυτονομίας, της οποίας το διαχωρισμένο κομμάτι θα καταλήξει να τροφοδοτείτου χώρους του νέου ριζοσπαστικού ειρηνισμού της δεκαετίας του 90, ενώεκείνο που θα παραμείνει σε ταξικές θέσεις θα είναι εξαιρετικά εύθραυστο καιδιαιρεμένο από αντιθέσεις, για να ξεπεραστεί στο ίδιο του το πεδίο από τηναναρχική-εξεγερσιακή κινητικότητα. Η πρώτη απαγωγή θα είναι εκείνη του νομαρχιακού υπεύθυνου της D.C. στηνΚαμπάνια, Τσιρίλο [Cirillo], μέσα σε μια στρατηγική ανάπτυξης του «κοινωνικούπολέμου», σχετιζόμενη με του τοπικούς αγώνες των άνεργων και των άστεγων(ιδιαίτερα σε σχέση με τους πληγέντες από τον πρόσφατο σεισμό που είχε οδη-γήσει χιλιάδες οικογένειες στους καταυλισμούς των κοντέινερ, παράλληλα σί-γουρα με τη χυδαία αισχροκέρδεια που τους επεφύλασσε εκείνο το συμμορίτικοκόμμα που ήταν η D.C.). «Κοινωνικός πόλεμος», γιατί ακριβώς οι οργανωτέςήταν η Φάλαγγα της Νάπολης και το Μέτωπο Φυλακών [Fronte Carceri] τωνB.R., που μ’ αυτή την ενέργεια που είχαν αποφασίσει αυτόνομα, άρχιζαν ναμορφοποιούν το πρώτο ρήγμα και το σχηματισμό των B.R-P.G. Εκ των πραγ-μάτων, αυτή η πολιτική διαδρομή κατέληγε να πνίγει μια σειρά από χαρακτηρι-στικά, υποκείμενα στην ιστορία των B.R. (και γενικότερα στην ιστορία του

60

Page 61: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

ένοπλου αγώνα στην Ιταλία), που καθιστούσαν την όψη της εκλεκτική. Δηλαδή,η πηγή της γέννησης του ένοπλου αγώνα είχε για παραπόταμους διαφορετικέςσυμβολές, που στην εποχή τους έδωσαν δύναμη σε επιχειρήματα για τη ρήξημε τον ρεβιζιονισμό. Επομένως, την Πολιτιστική Επανάσταση και τη Θεωρία του Λαϊκού Πολέμου,από την Κίνα, την εμπειρία του Λαϊκού Πολέμου στο Βιετνάμ, τον Ανταρτοπό-λεμο στην Κούβα και τη Λατινική Αμερική, τους Τουπαμάρος και τον Μαριγκέλα[Marighela]. Ήταν η βαθιά μαρξιστική-λενινιστική ρίζα συνέχειας με το ΔιεθνέςΕπαναστατικό Κίνημα, όμως οι απαιτήσεις ρήξης σε σχέση με το ρεβιζιονισμό,με τον ειρηνικό και μεταρρυθμιστικό δρόμο προς το σοσιαλισμό, επέβαλαν «πιοεκφρασμένες συμπεριφορές» εις βάρος της βαθύτερης ομοιογένειας. Κι έπειτα,όπως και να έχει, κάθε νέα εμπειρία έχει δικαίωμα στη νεότητά της, στα λάθητης. Με τον καιρό θα έρθει η δουλειά της συγκεκριμενοποίησης, δικτύωσης,συνύφανσης κ.τ.λ. Αντίθετα, τα στοιχεία του εκλεκτισμού θα ξανάρθουν στηνεπιφάνεια μετατρεπόμενα σε υποκειμενιστικές-εξτρεμιστικές θέσεις, που τόσοστην περίπτωση της διαδρομής της P.L. οδήγησαν σ’ έναν απεγνωσμένο μιλι-ταρισμό, όσο και στην περίπτωση των B.R-P.G, που κατέληγαν στο ίδιο αποτέ-λεσμα από την εσχατιά των μ-λ θέσεων (μέχρι τελικά την αλλοίωσή τους).Ας δούμε μερικές απ’ αυτές τις θέσεις. Σημείο εκκίνησης παρέμενε η μ-λ θεωρίαγια την καπιταλιστική κρίση, ιστορικού χαρακτήρα και απόλυτης υπερπαραγω-γής του κεφαλαίου, που αναγόταν σε καταστροφικό γεγονός, όπου η τάση με-τατρεπόταν σε μια άμεσα παρούσα πραγματικότητα. Η κρίση ήταν απόλυτη, ημοναδική απάντηση του συστήματος ήταν ο πόλεμος και κυρίως εναντίον τουπρολεταριάτου, ιδωμένου σαν το βασικό εμπόδιο της καπιταλιστικής επανεκκί-νησης. Επομένως πόλεμος καταστροφής ενάντια στο μητροπολιτικό και διεθνέςπρολεταριάτο. Έτσι κατέληγαν στις θέσεις της P.L. για την «κρίση εξουσίας»,σύμφωνα με την οποία το σύστημα επέβαλε αποκλειστικά με την ισχύ μια οι-κονομική-κοινωνική μορφή που ήταν πλέον απαρχαιωμένη και αναποτελεσμα-τική, ακόμα και με την καπιταλιστική έννοια. Η κρατικοποίηση και ηστρατιωτικοποίηση των κοινωνικών σχέσεων και όλων των κοινωνικών πυλώ-νων ήταν εξίσου απόλυτες, όλα τα ρεφορμιστικά και κοινωνικά συμπληρώματαανάγονταν άμεσα σε μπάτσους κ.τ.λ. Από την προλεταριακή πλευρά, η κρίση της ταξικής σύνθεσης που είχε ενισχύσειτον κύκλο της δεκαετίας του 70 δεν ήταν σοβαρή, πηδώντας όμορφα στο Μη-τροπολιτικό Προλεταριάτο που –αν και πιο κομματιασμένο και συγχυσμένο απότις αναδιαρθρώσεις– ήταν ακόμα πιο μαζικοποιημένο και γεμάτο δυνατότητες.Αντίθετα, δεν υπήρχε καν πρόβλημα δεδομένου ότι επρόκειτο για τάσεις πουθα πραγματωθούν άμεσα, και έτσι προέκυπτε ένα πολύ ριζοσπαστικοποιημένοΜητροπολιτικό Προλεταριάτο που δεν ζήταγε παρά μόνο να κάνει πόλεμο. Και για να γίνει αντιληπτός ο «Απόλυτος Κοινωνικός Πόλεμος»: και αυτός μιασοβαρή απόκλιση προς τις υποκειμενιστικές θέσεις, των οποίων βάση αποτελεί

61

Page 62: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

η άρνηση του πολιτικού περάσματος της επανάστασης (η κατάκτηση της εξου-σίας, η δικτατορία, η μετάβαση και άλλες «μ-λ παλιατζούρες»), η άρνηση τουπολιτικού tout-court και η επιβεβαίωση του –απόλυτου!– ανατρεπτικού σθένουςτου κοινωνικού, του ανταγωνισμού, των αγώνων, των παραβατικών συμπερι-φορών και... των επιθυμιών! Το Μητροπολιτικό Προλεταριάτο, το ίδιο το κοι-νωνικό, που δεν μπορεί παρά να εκφραστεί με τα όπλα, ο Κοινωνικός Πόλεμοςπου έχει σαν αντικείμενο και πρόγραμμα τίποτα λιγότερο από τη Μετάβασηστον Κομμουνισμό. Η εξουσία που χτίζεται και την ίδια στιγμή καταργεί τηνεξουσία, η επαναστατική νομιμότητα που καταργεί τη νομιμότητα και κορωνίδαάλογου ιδεαλισμού, ο Επαναστατικός Στρατός εννοούμενος σαν ανώτατο όρ-γανο της ταξικής ανασύνθεσης, όλων των ανταγωνιστικών πρακτικών και ταυ-τόχρονα καταστροφή κάθε μελλοντικής εξουσίας... Με λίγα λόγια, όταναρχίζουν οι πτήσεις του Πίνδαρου μπορείς ν’ ακροβατείς ψηλά και, σαν έναςκαλός αναρχικός, ν’ αποφεύγεις να δώσεις απαντήσεις αγκυροβολημένες στηνυλική και διαλεκτική ανάπτυξη των πολιτικών και κοινωνικών περασμάτων. Πρέπει κυρίως να σημειωθεί αυτή η επιτάχυνση στην πραγματοποίηση αυτώντων τάσεων και της διαδικασίας μετάβασης. Μια ανυπομονησία η οποία επηρε-άστηκε πιθανότατα, και πιο πεζά, από τις επείγουσες και πολύ πιεστικές αντι-φάσεις. Για παράδειγμα, για την αυξανόμενη φυλάκιση των στρατευμένων, γιατην αδυναμία εξεύρεσης ρεαλιστικών λύσεων, ενώ ένας ολόκληρος τομέας φυ-λακισμένων θορυβούσε και απαιτούσε την εξεύρεσή τους, και γρήγορα. Ίσωςδεν είναι τυχαίο που το κομμάτι του ιστορικού φυλακισμένου τομέα, ο οποίοςείχε ένα θεμελιώδη ρόλο στην επεξεργασία των θέσεων του P.G., μετά τη στρα-τιωτική ήττα θα εκφυλιστεί σύντομα προς το διαχωρισμό (μ’ όλο τον αντίκτυποτων κατηγοριών και των άλλων δηλητηρίων που θα μολύνουν το κλίμα μέσαστις φυλακές). Αυτό που συνέβαινε στις φυλακές είχε ένα σημαντικό βάρος, ήδη από καιρό,και επηρέασε συγκεκριμένα αυτή την επιχείρηση. Ανάμεσα στις εξτρεμιστικέςακροβασίες του P.G. θα υπάρχει θέση και για τις αναρχίστικες αναλύσεις για τηφυλακή και τους φυλακισμένους: είναι όλοι ίδιοι και άμεσος στόχος η κατα-στροφή των φυλακών! Τώρα, ακριβώς η συσσωρευμένη γνώση από το νήματων αγώνων είχε επιβεβαιώσει ευρύτατα τις διαφορές που είχαν εντοπιστεί απότη μαρξιστική ανάλυση, και καθοριστικά την απόσταση που είχε παρατηρηθείσε σχέση με το υπο-προλεταριάτο. Με την εξέλιξη αυτού του κύκλου, είχε πολύκαλά διαπιστωθεί ότι άλλο πράγμα ήταν οι φυλακισμένοι που προέρχονταν απόεργατικές, μητροπολιτικές συνοικίες, συνδεδεμένοι σε πολλά πράγματα με τηνεργατική κουλτούρα και μ’ αυτήν της εξέγερσης, και άλλο πράγμα ο κλασικόςυπόκοσμος που ήταν σημαδεμένος με ατιμωτικές δραστηριότητες (όπως η εκ-μετάλλευση της πορνείας και η υπόγεια συνεργασία με τους μπάτσους). Και έναακόμα άλλο πράγμα, ήταν οι μαφιόζικες οργανώσεις σημαδεμένες από μιααστική, αν όχι φεουδαρχική, ιδεολογία (η αντίληψη των «πραγματικών αντρών»

62

Page 63: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

που έχουν δικαίωμα στον πλούτο και την εκμετάλλευση των άλλων, στην –ξε-κάθαρα πατριαρχικής προέλευσης– καταπίεση της γυναίκας κ.τ.λ.). Οι αγώνεςείχαν αναπτυχθεί αποτυπώνοντας ακριβώς αυτά τα σύνορα, με κάποια περά-σματα των συνόρων από τη βάση των μαφιών (δεδομένου ότι γι’ αυτήν η συγ-κεκριμένη ιδεολογία παρέμενε κυρίως σε επίπεδο ιδεών, όχι σαν υπαρκτή ζωή),βρίσκοντας τη βάση τους ανάμεσα στη φουρνιά των νεολαίων ληστών που προ-έρχονταν από τα εργατικά προάστια. Τώρα, να που το P.G. περνάει πάνω απ’ όλα αυτά και αφήνεται σε μια περιπέτειαμ’ ένα τμήμα της καμόρας, τη διάσημη N.C.O., και αυτό σαν αποτέλεσμα τωντολμηρών θεωρητικών-πρακτικών οδυσσειών του. Θεωρητικές ως θέσεις που ισοπέδωναν τις διαφορές και τις πολυπλοκότητεςτης ταξικής πραγματικότητας μέσα σε μια όμορφη κατηγορία, ολοστρόγγυλη,περιληπτική, νομιμοποιητική για κάθε «παραβατική» κοινωνική τάση: το Μη-τροπολιτικό Προλεταριάτο. Και για να καταλαβαινόμαστε, δεν θέλουμε να απο-καθηλώσουμε την κατηγορία καθαυτή, που αντίθετα είναι σωστή και χρήσιμη,αλλά συγκεκριμένα την εκδοχή της από το P.G. Πρακτικές από τη στιγμή πουτο P.G. έφτανε να δίνει αξία στις παράνομες δραστηριότητες tout-court, σανμορφή αγώνα του Μητροπολιτικού Προλεταριάτου, του οποίου θα έπρεπε ναειδωθεί η επέκτασή του σαν ένα είδος αναπληρωματικού πεδίου από εκείνο τηςσύγκρουσης στην παραγωγή, που βρισκόταν σε άμπωτη υπό το βάρος των ανα-διαρθρώσεων. Έτσι προέκυψαν «ανταλλαγές υπηρεσιών» σ’ αυτό το πεδίο,όπως και σ’ εκείνο της αντιπαράθεσης με τις δυνάμεις καταστολής. Επιπλέονυπήρχε η εγγύτητα μέσα στις φυλακές, κυρίως στη λειτουργία της καμπάνιαςενάντια στους «μετανοημένους»: εδώ δυστυχώς μέτρησε και η δυναμική μέσαστις φυλακές, το βάρος της αιχμαλωσίας με τις μορφές «σαλταρίσματος». Μιααπ’ αυτές η παρανοϊκή δίνη της υποψίας. Το P.G. ήθελε να σπάσει το φαινόμενοτων προδοσιών μέσα από μια σειρά παραδειγματικές εκτελέσεις, πειθαρχώνταςπαράλληλα τις πτέρυγες, δικάζοντας τις «διφορούμενες πολιτικές συμπεριφο-ρές» που ήταν φορείς του διαχωρισμού κ.τ.λ. Σ’ αυτό βρέθηκε σε συμφωνίαμε τη N.C.O., πολύ ισχυρή εκείνη την εποχή, που ανακάτευε ένα λαϊκισμό (φυ-σικά, δημαγωγικό) με μια συμπάθεια γι’ αυτούς τους επαναστάτες, τους τόσοθαρραλέους στη σύγκρουση με τους μηχανισμούς του Κράτους, οι οποίοι συχνάτύχαινε να είναι και από τη Νάπολη. Η συμφωνία βρέθηκε σ’ εκείνο το πεδίοστο οποίο η καμόρα είναι πάντοτε ειδική: να κάνει τους νεολαίους της να περ-νάνε το χρόνο τους στη φυλακή, παρατηρώντας σταθερά και αμοιβαία τις συ-νήθειες, τις συμπεριφορές κ.τ.λ., αναζητώντας πάντοτε τους λόγους ή ταπροσχήματα, για να ξεκαθαρίσουν λογαριασμούς, για «να φτιάξουν τραγωδίες»(όπως λέγεται εκεί μέσα). Ανώτατο παράδοξο: οι «ελευθεριακές» αποκλίσειςτου P.G., το ώθησαν –μέσα στη ζωή της φυλακής– σε μια καμπάνια εσωτερικήςαστυνομίας. Η ζωή σε κάποιες πτέρυγες έγινε κόλαση, προκάλεσε τραγωδίεςκαι τελικά μια εσωτερική έκρηξη: το 83 το P.G. εκρήγνυται, καταστρέφεται πο-

63

Page 64: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

λιτικά, ένα μεγάλο μέρος των συντρόφων που είχαν δοκιμαστεί απ’ αυτό το πα-ραλήρημα και από τις βαριές συνέπειές του, θα κινηθούν προς το διαχωρισμό...Ήταν ξεκάθαρο. Ήδη από την επιχείρηση-Τσιρίλο οι επαφές με τη N.C.O. είχανπαίξει ένα ρόλο, κυρίως στην κατάληξή του, με την απόδοση ενός μεγάλουποσού για λύτρα απ’ τα οποία ένα μέρος πήγε στην καμόρα, για τις καλές υπη-ρεσίες της... Ενώ είχε ξεκινήσει καλά ως προς το πολιτικό περιεχόμενο, σε δια-λεκτική με τους πολύ ισχυρούς κοινωνικούς αγώνες εκείνης της φάσης (αρχικάείχαν διατυπωθεί απαιτήσεις για τους σεισμόπληκτους και τους άνεργους), θαχαθεί μέσα στους μαιάνδρους αυτών των πολιτικών περιπετειών. Τελικά, έδινετην εντύπωση μιας απλής επιχείρησης για την απόσπαση λύτρων, που έγινε σεσυμφωνία με την καμόρα. Μια καταστροφή! Ο μήνας του Μάη ξεκίνησε με την απαγωγή του Ταλιέρτσιο [Taliercio], διευ-θυντή του Petrolchimico της Μαργκέρας. Όπως έχουμε ήδη πει, είναι ένας απότους ταξικούς πόλους της Ιταλίας, τόσο για τη διάσταση της συγκεντροποίησης(μαζί με τα μεταλλουργικά εργοστάσια της περιοχής, εκείνη την εποχή οι μι-σθωτοί ήταν 40.000), τόσο και για το χαρακτήρα του ως εργοστάσιο του θα-νάτου, υπερβολικά τοξικό, στο οποίο είχαν παραχθεί τεράστιες εργατικέςεμπειρίες αντικαπιταλιστικής κριτικής, εξαπλωμένες και στην περιοχή που είχεεμπλακεί έντονα στο ζήτημα των μολύνσεων. Το επίπεδο της ταξικής αυτονο-μίας ήταν πάντοτε πολύ υψηλό, τόσο η Αυτονομία όσο και οι B.R. είχαν ισχυ-ρούς δεσμούς. Και αυτή η επιχείρηση εντασσόταν στο γενικό αγώνα ενάντιαστο αναδιαρθρωτικό κύμα της αντεπίθεσης των αφεντικών. Δεν υπήρξαν ιδιαί-τερα αιτήματα, αφού οι BR-P.C.C. δεν αντιλαμβάνονταν μια μορφή «ένοπλουσυνδικαλισμού» και ο Ταλιέρτσιο θα εκτελεστεί. Ακριβώς κατά τη διάρκεια αυτών των επιχειρήσεων, τις οποίες οι τρεις Οργα-νώσεις διηύθυναν ανεξάρτητα, οι επίσημες B.R., εκείνες που κατείχαν τυπικάτην Εκτελεστική Επιτροπή [Comitato Esecutivo] και τη Στρατηγική Διεύθυνσηαποφάσισαν, δημοσιοποιώντας τις ρωγμές που είχαν αναδειχθεί, να ονομαστούνB.R. για την οικοδόμηση του Μαχόμενου Κομμουνιστικού Κόμματος [Β.R. perla costruzione del Partito Comunista Combattente (B.R-P.C.C)]. Θα δούμε πωςαυτή θα είναι εκ των πραγμάτων η πιο σταθερή Οργάνωση, από κάθε οπτικήγωνία, η μοναδική που ξεπέρασε τις τρομακτικές δοκιμασίες αυτών των χρόνων,και έφτασε μέχρι τις μέρες μας. Το μήνα του Ιούνη θα είναι οι B.R-C.W.A. που θα απαγάγουν ένα διευθύνοντατης Alfa Romeo, τον Σαντρούτσι [Sandrucci]. Εν μέσω του αγώνα ενάντια στιςμαζικές απολύσεις, αυτή η επιχείρηση διεξάχθηκε ξεκάθαρα σε συμπαράστασημε την εργατική κινητοποίηση, μ’ έναν ξεκάθαρο στόχο: απόσυρση του ταμείουδιαθεσιμότητας. Αυτό θα επιτευχθεί μετά από ένα μήνα κράτησης, επιτρέπονταςέτσι την απελευθέρωση του ομήρου. Εδώ φαίνεται μια ουσιαστική διαφοράανάμεσα σ’ αυτές τις δύο ψυχές των B.R., η μία αμφιβάλλοντας για τις «συνδι-καλιστικές-οικονομικίστικες αποκλίσεις», η άλλη επικεντρώνοντας τη στρατηγική

64

Page 65: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

της σε μια στενή διαλεκτική με την εργατική τάξη. Όμως στην πραγματικότηταεπρόκειτο κυρίως για διαφορετικές αποχρώσεις, που με τον καιρό θα χάσουντη σημασία τους, αφού δεν ήταν οι μεν «εμμονικοί» με την κεντρικότητα τουπολιτικού, ούτε οι δε οικονομιστές. Η C.W.A. θα γλιτώσει το πολιτικό ναυάγιο, του οποίου δώσαμε προηγουμένωςμερικά παραδείγματα, όμως ως προς τη στάση της μέσα στις φυλακές και όχιως Οργάνωση και, ακόμα λιγότερο, ως σχέδιο (πολλά πρώην μέλη της είναιακόμα δημόσια δραστήριοι στα κινήματα). Πρέπει επίσης να επισημανθεί ότιαυτή η επιχείρηση εντασσόταν σε μια εντατική δραστηριότητα της C.W.A. Μπο-ρεί να ειπωθεί ότι, κατά τη διάρκεια του 81, ήταν η πιο αποτελεσματική Οργά-νωση. Το εργατικό λίκνο των B.R. –μ’ ένα ποσοστό στρατευμένων μέσα σταεργοστάσια πάνω από τους μισούς, περίπου μια κατοστάδα, συγκεντρωμένηστη μιλανέζικη μητροπολιτική περιοχή– η C.W.A., έχαιρε όλο τον πλούτο τηςιστορικής διαδρομής των B.R., που είχαν γεννηθεί εκεί.Το ρίζωμά τους μέσα στα εργοστάσια τους ώθησε να πιστέψουν υπερβολικάότι η λύση του αδιεξόδου που είχε αρχίσει να διαγράφεται, θα λυνόταν «επι-στρέφοντας στις ρίζες», επανεκκινώντας τη βασική διαλεκτική Κόμματος-μαζών,επαναδιασχίζοντας όμως ακριβώς κάποια βήματα που είχαν γίνει στις αρχές. Ημάχη τους για την ανάπτυξη των Μαζικών Επαναστατικών Οργανισμών, ιδωμέ-νων σαν το ουσιώδες στοιχείο σύνδεσης για την προώθηση της επαναστατικήςδιαδικασίας, ήταν σίγουρα σωστή. Όμως, όπως και οι άλλες Οργανώσεις, έκανανσοβαρό λάθος σκεπτόμενοι ότι αυτή η σύνδεση έπρεπε να επιχειρηθεί στο πεδίοτου ένοπλου αγώνα. Έτσι, η C.W.A πραγματοποίησε συστηματικές, μέχρι καιθεαματικές, παρεμβάσεις. Χτύπησε προϊστάμενους και διευθύνοντες των ση-μαντικότερων εργοστασίων και των μεγάλων νοσοκομείων, τα οποία χαρακτη-ρίζονταν από αγώνες και αυτόνομες δομές οργάνωσης στη βάση, σε κάποιεςπεριπτώσεις ακριβώς από τους Μαζικούς Επαναστατικούς Οργανισμούς (για πα-ράδειγμα, στην Alfa, στη Falck, στην Breda). Έφτασε να γαμποποιήσει ένανπροϊστάμενο της Alfa, κατά τη διάρκεια του ωραρίου εργασίας, από ένα κομάντομε φόρμες εργασίας. Άλλη λεπτομέρεια που δημιούργησε σκάνδαλο ήταν ότι ο διευθύνοντας Σαν-τρούτσι, όταν απελευθερώθηκε, έδειξε απρόθυμος να συνεργαστεί με τους κα-ραμπινιέρους και τους δικαστικούς, κινδυνεύοντας να κατηγορηθεί κατά τηδιάρκεια της δίκης για ψευδορκία. Αυτό, γιατί έφτασε να πει ότι κατά τη διάρκειατης επαφής του με τους απαγωγείς του, που συζητούσαν μαζί του και του έδι-ναν να διαβάσει μαρξιστικά κείμενα, είχε αρχίσει ν’ αντιλαμβάνεται τη «βρόμικηδουλειά» που έκανε... Με λίγα λόγια, ήταν και αυτό ένα γεγονός που συνεισέ-φερε εξ αντανακλάσεως στο κύρος της C.W.A. Η πυκνή δραστηριότητά τουςακολουθούταν από μια πλούσια παραγωγή κειμένων και μπροσούρων (που μπο-ρούν να βρεθούν ακόμα και σήμερα). Γενικά το 81 υπήρξε μια ευρεία παραγωγήαπό όλες τις Οργανώσεις, περιλαμβανομένων των Επιτροπών Φυλακισμένων

65

Page 66: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

[Comitati dei Prigionieri].Τέλος, τον Ιούλη θα γίνει η απαγωγή του Ρομπέρτο Πέτσι, αδελφός του μεγά-λου «μετανοημένου» και συνεργάτης και ο ίδιος των καραμπινιέρων. Η επιχεί-ρηση έγινε από το Μέτωπο Φυλακών των B.R., δομή που τυπικά ακόμαυπαγόταν στην κεντρική οργάνωση που όμως στην πραγματικότητα δρούσεσαν το P.G. που βρισκόταν υπό διαμόρφωση. Η απαγωγή θα διαρκέσει περίπουένα μήνα, με τις ανακρίσεις και την επιβεβαίωση του διπλού παιχνιδιού πουέπαιζε καθώς και του ρόλου του στο να ωθήσει τον αδερφό του στην προδοσία.Με το τέλος που μπορεί ο καθένας να φανταστεί.Ενώ οι B.R. έκαναν αυτή την επίδειξη δύναμης, αν και διασχίζονταν απ’ αυτέςτις γραμμές εσωτερικών ρωγμών, οι άλλες Μαχόμενες Κομμουνιστικές Οργα-νώσεις βρίσκονταν πλέον στο τέλος των πολιτικών πόρων τους. Δεν πραγμα-τοποιούσαν παρά ενέργειες επιβίωσης, σχετιζόμενες με τους φυλακισμένους καιμε τις απαιτήσεις της παρανομίας. Η μόνη ουσιώδης ενέργεια ήταν η εκτέλεση του μπάτσου βασανιστή Ρούτσι[Rucci] των φυλακών Σαν Βιτόρε του Μιλάνου. Όμως και αυτή δεν πήγαινεπέρα από το «κλειστό κύκλωμα» της περιθωριοποίησης, της σύγκρουσης με τηφυλακή και την καταστολή. Ήταν πραγματικά ένα τέλος διόλου ένδοξο για μιαΟργάνωση σαν τη P.L. που είχε, εκ των πραγμάτων, μια σημαντική θεωρητική-πολιτική βάση και είχε προωθήσει «ανανεωτικές» φιλοδοξίες μιας πρωτοπορίαςνέου τύπου, ενδιαφέρουσες αλλά μολυσμένες από πάρα πολλές υπερβολές καιυπεροψίες. Ο διασκορπισμός τους στις πρώτες σοβαρές δυσκολίες, η συνθηκο-λόγησή τους και το μαζικό πέρασμά τους στο στρατόπεδο του διαχωρισμού(μέχρι που να βρίσκονται τώρα στις γραμμές του σημερινού ειρηνιστικού, ρε-φορμιστικού και θεσμικού κινηματισμού), μας κάνει να σκεφτόμαστε ότι τοπεδίο της επαναστατικής ανανέωσης πρέπει ν’ αντιμετωπίζεται με σύνεση, συ-νοχή, μετριοφροσύνη. Και με το μεγαλύτερο σεβασμό, αν και κριτικό (δηλαδήχωρίς ιδεαλιστικές εξάψεις) για τις μεγάλες ιστορικές εμπειρίες που αποτέλεσαντον καρπό της ώθησης, του αγώνα και της δουλειάς των μεγάλων προλεταρια-κών μαζών. Πάνω στην περιφρόνηση και τη διανοουμενίστικη υπεροψία δεν οι-κοδομείται τίποτα καλό. Τον Δεκέμβρη θα έρθει η καμπή. Η ρήξη των B.R. θα μορφοποιηθεί (μετά τηναποτυχία μιας τελευταίας απόπειρας ανασύνθεσης), με τη δημοσίευση Απόφασηκαι Θέσεις των B.R- Kόμμα Αντάρτικου (B.R-P.G), που επισημοποίησε έτσι τοόνομα και με την απόφαση της Εκτελεστικής Επιτροπής να υιοθετήσει τη νέαεπονομασία B.R-P.C.C, έτσι ώστε να είναι τα πράγματα ξεκάθαρα.Ήταν επίσης μια καμπή γιατί τον Δεκέμβρη ξεκινούσε και η επιχείρηση Ντοζιέρ[Dozier], που θα σημαδέψει την αρχή της ήττας του 82. Ο Ντοζιέρ ήταν έναςστρατηγός των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, από καιρό αξιωματικός στην υπηρεσία του ιμ-περιαλισμού. Ανάμεσα στ’ άλλα είχε δράσει στο Βιετνάμ και οι B.R-P.C.C. απο-φάσισαν να τον απαγάγουν για τις υψηλές ευθύνες του στη Διοίκηση του ΝΑΤΟ

66

Page 67: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

στη νότια Ευρώπη. Η επιχείρηση εξελισσόταν σε γενικές γραμμές καλά, με τηδημοσίευση των δηλώσεων του στρατηγού, που ανασκοπούσαν τα περάσματακαι τα εγκλήματα του ιμπεριαλισμού των ΗΠΑ. Όμως ήταν επίσης αισθητό ότιτο κλίμα της σύγκρουσης επιδεινωνόταν. Πριν να περάσουμε στο 82, μια χρονολογική περίληψη: Φλεβάρης του 81: εκτέ-λεση του υγειονομικού διευθυντή Μαρανγκόνι [Marangoni] ενός μεγάλου νο-σοκομείου του Μιλάνου από τις B.R-C.W.A.Απρίλης του 81: εκτέλεση του δεσμοφύλακα δάρτη Τσινότι [Cinotti] στη Ρώμηαπό τις B.R. Οι πράκτορες ασφαλείας Καντσιέλο και Καρμπόνε, κατά τη διάρκειατης απαγωγής του διευθύνοντα της D.C Τσιρίλο, στη Νάπολη από τη ναπολε-τάνικη Φάλαγγα των B.R (το μετέπειτα P.G.). Μάης του 81: ο φύλακας Ρινάλντο [Rinaldo] κατά τη διάρκεια απαλλοτρίωσηςστο Βερτσέλι από την P.L. Ιούνης του 81: ο φύλακας εργοστασίου Φράσκα [Frasca] στην Alfa του Αρέζεαπό την P.L. Ο πολίτης Τζίντα [Zidda], κατά τη διάρκεια δράσης ενάντια στουςκαραμπινιέρους, στην επαρχία του Νουόρο. Η Κόκκινη Μπαρμπάτζια θ’ αναγνω-ρίσει δημόσια το λάθος της. Ο αστυνομικός υποδιοικητής Βίντσι [Vinci], υπεύ-θυνος του αντι-αντάρτικου στη Ρώμη από τις B.R. Ιούλης του 81: εκτέλεση του Ταλιέρτσιο, διευθυντή του Petrolchimico τηςΜαργκέρας από τις B.R. Ο αστυνόμος Καρλούτσιο, ενώ αποσύνδεε βόμβα τωνΕργατικών Ταξιαρχιών για τον Κομμουνισμό [Brigate Operaie per il Comunismo](δομή της Αυτονομίας) στη Λομβαρδία. Ο καραμπινιέρος Λαντζαφάμε [Lanza-fame], σε επίθεση ενάντια σε περίπολο στο Κάλιαρι. Καμπάνια ενάντια στηστρατιωτικοποίηση της Κόκκινης Μπαρμπάτζια.Αύγουστος του 81: εκτέλεση του άτιμου Ρομπέρτο Πέτσι στη Ρώμη από τιςΒ.R-Μέτωπο Φυλακών (το μετέπειτα P.G). Σεπτέμβρης του 81: ο δεσμοφύλακας δάρτης Ρούτσι του S.Vittore στο Μιλάνοαπό την P.L. Νοέμβρης του 81: ο αστυνόμος Βισκάρντι [Viscardi] σε ανταλλαγή πυροβολι-σμών με στρατευμένους της P.L.

14) 1982: η καμπή της τακτικής ήττας

Για να πούμε την αλήθεια, η χρονιά είχε ξεκινήσει φοβερά. Στις 3 Γενάρη, μεμια έφοδο μεγάλης στρατιωτικής ποιότητας στη φυλακή του Ροβίγκο, απ’ όπουθ’ απελευθερωθούν 4 συντρόφισσες, ανάμεσα τους και η ιστορική διευθύνουσατης P.L. Σουζάνα Ρονκόνι [Susanna Ronconi]. Μια όμορφη πρωτοχρονιά!Μεγάλη στρατιωτική ποιότητα αφού η επιχείρηση απαιτούσε την κατοχή τηςπεριοχής γύρω από τη φυλακή, την απομάκρυνση των περαστικών, την έκρηξηκαι το άνοιγμα μιας τρύπας, κρατώντας υπό τα πυρά τους δεσμοφύλακες. Ηαπελευθέρωση των συντροφισσών και η ομαδική φυγή. Αυτό έγινε πολύ καλά,

67

Page 68: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

χωρίς ν’ αποφευχθεί ακόμα ένα ατύχημα σ’ ένα κοντινό δρομάκι, όπου έναςσυνταξιούχος πέθανε από έμφραγμα λόγω του ωστικού κύματος. Οι σύντροφοιθ’ αναλάβουν, όπως πρέπει, την ευθύνη, εκφράζοντας τη συγγνώμη τους στηνοικογένεια. Τη στιγμή της δίκης, η σύζυγος του συνταξιούχου θ’ αρνηθεί να πα-ραστεί ως πολιτική αγωγή, εξηγώντας ότι αντιλήφθηκε ότι επρόκειτο για ατύ-χημα, δεδομένων των προφυλάξεων που είχαν ληφθεί στη δράση και δεδομένηςτης φύσης του αγώνα τους που σίγουρα δεν είναι ενάντια στο λαϊκό κόσμο (ταμίντια θα σταθούν επιφυλακτικά απέναντι στη δημοσιοποίηση αυτής της κίνη-σης, με ό,τι αυτό συνεπάγεται). Η επιχείρηση ήταν επίσης ευκαιρία για να ξαναβρεθούν τα δύο κομμάτια τηςP.L., οι C.O.L.P και ο N.C. Είχε προηγηθεί άλλη μια λαμπρή επιχείρηση απελευ-θέρωσης, στη φυλακή του Φροζινόνε, για δύο συντρόφους. Όμως, πέρα απότην ομορφιά των δράσεων αυτού του είδους, το στρατηγικό κενό παρέμενε καιμάλλον ήταν η μαρτυρία του. Γιατί αυτό το πεδίο είναι εντελώς αμφίβολο, εξαι-ρουμένων ίσως των φάσεων μεγάλης ισχύος, και τότε αντίθετα ήταν μια φάσητακτικής ήττας, με τις συλλήψεις να διαδέχονται μαζικά. Όχι μόνο ήταν αδύνατονα γίνει κάτι το διαρκές με την εγγύηση των λογιστικών αναγκών, με τις δυνά-μεις αντίθετα να εξαντλούνται (ο αριθμός των απαλλοτριώσεων εκείνης της πε-ριόδου θα είναι εντυπωσιακός, και εξηγεί κατά μέρος και τη συχνότητα τωνατυχημάτων), όμως ήταν εντελώς αναντίστοιχο σε σχέση με τις διαστάσεις τωνφυλακίσεων. Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης, 81-83, ο χώρος της P.L. θαπεριστρέφεται γύρω από το ζήτημα φυλακές-καταστολή, προσπαθώντας ν’ αν-τιπαραθέσει μια προοπτική απελευθέρωσης, ως ανάπτυξη των κατηγοριών τουπερί «απόλυτου κοινωνικού πολέμου», καταλήγοντας να υπεισέλθουν ανάμεσασε ψευδαισθήσεις και απογοητεύσεις, που θα έχουν για κατάληξη βαριές συνέ-πειες. Άμεση απόδειξη ήταν η αιχμαλωσία, μόλις ένα μήνα αργότερα, μιας απότις συντρόφισσες που είχαν απελευθερωθεί από το Ροβίγκο μαζί μ’ έναν απότους απελευθερωτές της. Λίγο αργότερα, τέλη Φλεβάρη, θα αιχμαλωτιστεί μια ολόκληρη ομάδα στρατευ-μένων της P.L. μετά από μέρες ανθρωποκυνηγητού, μετά από μια απαλλο-τρίωση και ανταλλαγές πυροβολισμών όπου έπεσαν ο σύντροφος Λούτσιο ΝτιΤζιάκομο και δύο καραμπινιέροι. Το κυνήγι θα διεξαχθεί σ’ ένα δάσος ανάμεσαστην Τοσκάνη και τη Ρώμη, όπου είχε εντοπιστεί μια βάση που είχε καταφύγειμια τραυματισμένη συντρόφισσα. Η επιχείρηση θα μιντιοποιηθεί έντονα, υπο-γραμμίζοντας την επέμβαση μιας μονάδας αντι-αντάρτικου των Η.Π.Α., όμωςκυρίως θα είναι ευκαιρία για να πραγματοποιηθούν βασανιστήρια στους συν-τρόφους που αιχμαλωτίζονταν σταδιακά. Άλλες περιπτώσεις είχαν προηγηθεί,με στρατευμένους των B.R-P.G., που είχαν αιχμαλωτιστεί κατά τη διάρκεια τηςαπόπειρας απαγωγής του υψηλότερου διευθύνοντα της Fiat. Όταν, στα τέλη του Γενάρη του 82, οι ειδικές ομάδες θα καταφέρουν ν’ ανα-καλύψουν τη βάση όπου κρατούταν ο Ντοζιέρ (χάρη στις πληροφορίες που

68

Page 69: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

είχαν αποσπάσει με βασανιστήρια), θα κάνουν μια πολύ μιντιοποιημένη επιχεί-ρηση απελευθέρωσης του ομήρου, επιδεικνύοντας τις κουκούλες σα νέοι ράμποκαι έναν ξεκάθαρα τρομοκρατικό υπαινιγμό των μεθόδων που θα χρησιμοποι-ούσαν όλο και συχνότερα.Οι 5 σύντροφοι που θα πιαστούν στη βάση θα βασανιστούν άγρια και κυρίωςθα είναι ένας από τους διευθύνοντες, ο Σαβάστα [Savasta], που θα υποκύψεικαι θα συνεχίσει τη συνεργασία του ως «μετανοημένος». Και σ’ αυτήν την πε-ρίπτωση οι ζημιές θα είναι ανάλογες μ’ εκείνες που είχε προκαλέσει ο Πέτσι, μετο επιβαρυντικό ότι τώρα πολυάριθμοι σύντροφοι και συντρόφισσες θα υπο-στούν βασανιστήρια και θα υποκύψουν (ανακαλώντας στη συνέχεια και καταγ-γέλλοντας τα βασανιστήρια, όμως οι ζημιές είχαν γίνει...). Προς τιμή του, έναςαπό τους πέντε που κρατούσαν τον Ντοζιέρ θα επιδείξει μια φοβερή αντίστασηκαι θα καταφέρει, στο πρωτόδικο δικαστήριο, να κάνει μια ξεκάθαρη και δυνατήκαταγγελία, δείχνοντας τα σημάδια που είχε ακόμα στο σώμα του, και να προ-καλέσει τη δημόσια προβολή του ζητήματος (όσο και αν οι δημοσιογράφοι-μπά-τσοι έκαναν τα πάντα για να υποβαθμίσουν, να συσκοτίσουν, ν’ αποκρύψουν).Αυτός ο σύντροφος λέγεται Τσέζαρε Ντι Λενάρντο [Cesare Di Lenardo] και είναιακόμα φυλακισμένος, εδώ και 24 χρόνια, διατήρησε πάντα την αξιοπρέπειά τουκαι τη θέση του στο επαναστατικό κίνημα. Χαίρει γενικής εκτίμησης ανάμεσαστους φυλακισμένους και αξίζει έναν ιδιαίτερο χαιρετισμό! Μ’ εκατοντάδες συλλήψεις μέσα σε λίγους μήνες –κατά τη διάρκεια της χρονιάςθα γίνουν σχεδόν όσες και την καταστροφική χρονιά του 80, δηλαδή μια χι-λιάδα– η κατάσταση για τις Μαχόμενες Κομμουνιστικές Οργανώσεις θα κατα-κρημνιστεί και οι στρατευμένοι δε θα μπορέσουν να ξαναπιάσουν τους ίδιουςρυθμούς. Κάποιες Οργανώσεις, όπως οι B.R-C.W.A. θα διαλυθούν. Σ’ αυτό το σημείο η κατάσταση είχε πραγματικά αλλάξει. Έπρεπε να ληφθείυπόψη ότι δεν μπορούσε να υποστηριχθεί πλέον μια προοπτική επίθεσης, γενι-κευμένης αντεπίθεσης. Ένα βήμα πίσω, ή και παραπάνω, επιβαλλόταν. Οι B.R-P.C.C. έδειξαν και εκεί την πολιτική ωριμότητά τους, κηρύσσοντας τη«Στρατηγική Οπισθοχώρηση». Αυτό δεν σήμαινε την παύση των δραστηριοτή-των, αλλά τον επαναπροσδιορισμό τους, την επανατοποθέτησή τους σε πιο οπι-σθοχωρημένες γραμμές.Αντίθετα θα υπάρξει η εξαλλοσύνη των υποκειμενιστών που, με το πρόσωποτου P.G., θ’ απαντήσουν με το κάλεσμα για περαιτέρω εντατικοποίηση του πο-λέμου, κατηγορώντας ως προδότη όποιον τολμούσε να διατυπώσει την παρα-μικρή διαφωνία. Έτσι, το 82 θα σημαδευτεί από τα τελευταία «κατορθώματά»τους.Έπρεπε να ανέβει κι άλλο το επίπεδο της σύγκρουσης και επομένως θα είναι οιεπιθέσεις σε στρατόπεδα του στρατού (τρία θα δεχτούν επιθέσεις), για να φα-νερωθεί η θέληση για πέρασμα στο πεδίο του ανοιχτού πολέμου. Βέβαια με τ’ανάλογα ολισθήματα, όπως ο θάνατος ενός απλού φαντάρου που έκανε τη θη-

69

Page 70: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

τεία του. Ή ακόμα, η επίθεση στις τράπεζες σαν προτεινόμενο πεδίο στο Μη-τροπολιτικό Προλεταριάτο, σαν πεδίο ανασύνθεσης, σαν μορφή αγώνα ενάντιαστην κρίση και την ανεργία. Και θα είναι ακριβώς σε μια απ’ αυτές τις απαλλο-τριώσεις όπου θα γίνει το σοβαρότερο ολίσθημα, η εκτέλεση δύο άοπλων σε-κιουριτάδων με το πρόσωπο στην άσφαλτο.Μια πολύ παραληρηματική ενέργεια και παρόμοια μ’ αυτές του εχθρού, που θαπροκαλέσει τελικά μια αυστηρή αντίδραση από την πλευρά άλλων Οργανώ-σεων, την πολιτική απομόνωση των αυτουργών στη φυλακή και το P.G. θα βρε-θεί οριστικά σε δυσκολίες. Στις φυλακές επίσης το P.G. θα «τρελαθεί» όλη τη χρονιά, επιβάλλοντας ένακλίμα αντι-προδοτικού τρόμου (και τη συμβίωση μ’ ένα κομμάτι της καμόρας,για την οποία ήδη μιλήσαμε). Έγιναν μερικές εκτελέσεις, όχι κάποιων πραγματικών προδοτών (που φυσικάβρίσκονταν προστατευόμενοι σε ειδικές πτέρυγες των φυλακών) αλλά συντρό-φων που είχαν υποκύψει από τα βασανιστήρια, που είχαν δώσει λίγες πληρο-φορίες και είχαν ανασκευάσει στην πρώτη ευκαιρία, δηλώνοντας ότι ήθελαν νασυσσωματωθούν και πάλι με τη φυλακισμένη κοινότητα και κάνοντας όλη τηναπαιτούμενη αυτοκριτική. Στην πραγματικότητα, υπήρχε ένα πρόβλημα γενικότερης πολιτικής-ιδεολογικήςτάξης, που εκδηλωνόταν με την αποθάρρυνση και τις αβεβαιότητες που επι-κρατούσαν στις πτέρυγες, ενώπιον της ξεκάθαρης ήττας (όσο στρατηγική καιαν θεωρούταν), όπως επίσης και με τη συσσώρευση της κούρασης και του βά-ρους της φυλάκισης. Πώς να πιστέψει κανείς ότι αντιμετωπίζεται όλο αυτό με όρους ιεράς εξέτασης,περιορίζοντάς το στη μικροαστική ψυχή που επικρατεί της προλεταριακής, στηναντανάκλαση του απόλυτου κοινωνικού πολέμου στο εσωτερικό του κάθε ατό-μου;! Είχαν φτάσει να σκέφτονται και σε σχέση με τα βασανιστήρια: κατά τη γνώμητους αν είσαι πραγματικά πεισμένος και σταθερός ιδεολογικά, τότε αντιστέκεσαισίγουρα. Οι ιστορικές εμπειρίες πάρα πολλών επαναστατικών κινημάτων έχουναποδείξει ότι δεν είναι αλήθεια! Το κλίμα στις φυλακές είχε γίνει αβίωτο, μεαποτέλεσμα πάρα πολλοί σύντροφοι να οδηγηθούν στην «έκρηξη» και να ριχ-θούν στην αγκαλιά του διαχωρισμού. Κατά τ’ άλλα, υπό το βάρος της στρατιωτικής ήττας (αυτή ναι, απόλυτη! στηνπερίπτωση του P.G. και της P.L.), των βίαιων αντιπαραθέσεων, των ξυλοδαρμώναπό τους μπάτσους τους οποίους πραγματοποιούσαν πλέον φανατικά (οι αγώ-νες και οι εξεγέρσεις στις φυλακές δεν είχαν πλέον την εξωτερική στρατιωτικήυποστήριξη, ούτε έναν ευνοϊκό συσχετισμό δυνάμεων ανάμεσα στις τάξεις), ηπτώση του P.G. θα είναι άγρια. Να βρεθείς στο μηδέν, αφού προηγουμένωςέχεις παραληρήσει για τον εξελισσόμενο απόλυτο πόλεμο, για το Κράτος πουέχει βρεθεί κοινωνικά απομονωμένο, στηριζόμενο μόνο στην άσκηση επαχθούς

70

Page 71: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

ισχύος, για τη μετάβαση στον Κομμουνισμό ως άμεσο πρόγραμμα, και άλλεςυπερβολές, δεν μπορούσε παρά να προκαλέσει ένα χτύπημα εξίσου βίαιο καικαταστρεπτικό. Και έτσι ήταν. Κατά τη διάρκεια του 83 θα πολλαπλασιαστούνοι αποσκιρτήσεις, οι προδοσίες και στην καλύτερη των περιπτώσεων οι απο-σύρσεις στη σιωπή. Γκροτέσκα ήταν η περίπτωση των «παναγίων», μια ολό-κληρη ομάδα παλιών και βασικών πρωταγωνιστών αυτής της ανόητηςπεριπέτειας, που θ’ ανακαλύψουν τη... θρησκεία, δηλώνοντας ότι είχαν δει τηνπαναγία! Θα είναι λιγότερο διασκεδαστικό, όταν θα πραγματοποιήσουν πράξειςδημόσιας «μετάνοιας», συναντώντας διάφορες προσωπικότητες που είχαν χτυ-πηθεί από ένοπλες πρωτοβουλίες, για να ζητήσουν συγγνώμη και συγχώρεση.Επιδιδόμενοι σε μια ad hoc μιντιοποίηση, στην οποία ξεχωρίζει ακόμα ο άτιμοςΦραντσεσκίνι [Franceschini] μεταφέροντας τις χειρότερες συκοφαντίες για υπο-τιθέμενες διαβρώσεις από μυστικές υπηρεσίες και άλλες συκοφαντίες. Τον Σεπτέμβρη του 82 ο καθηγητής Τόνι Νέγκρι και οι καθηγητές ακόλουθοίτου, εξαπολύουν με μεγάλο ύφος την καμπάνια του διαχωρισμού, μέσα απόένα ντοκουμέντο που θα κυκλοφορήσει στις φυλακές και, δεδομένων των συν-θηκών, θα βρει εύφορο έδαφος. Αυτή θα παραμείνει η βασική επιχείρηση δια-χωρισμού, δεδομένου του κύρους αυτών που την προώθησαν και τωνπολιτικών-θεωρητικών ικανοτήτων τους, αλλά θα ακολουθήσουν κι άλλες πουθα προστεθούν. Κάθε ομάδα θέλοντας να ξεχωρίσει, χρησιμοποιώντας πιο λεπτή γλώσσα σεσχέση με τους προηγούμενους, θα δανειστεί την αστική μέθοδο της φλύαρηςσυσκότισης. Έτσι η P.L., που θ’ αποτελέσει την πιο πολυάριθμη και ομοιογενήομάδα διαχωρισμένων, δε θα μιλήσει για διαχωρισμό αλλά για «ξεπέρασμα»του ένοπλου αγώνα, για «ιστορική ανασκόπηση» και άλλους ευφημισμούς. Ηπραγματικότητα θα είναι λίγο πολύ αηδιαστική όσο και ο διαχωρισμός των πρώ-των. Πρέπει να υπολογιστεί καλά πως ο διαχωρισμός, σ’ όλες τις εκδοχές του,έδωσε στο Κράτος την ευκαιρία επιχείρησης αποσύνδεσης του επαναστατικούκινήματος ανά εσωτερικές γραμμές, και να καταφέρει μια ανέλπιδη νίκη στο πο-λιτικό-ιδεολογικό πεδίο. Γιατί οι ζημιές της «μετάνοιας», όσο σοβαρές κι αν είναι,παραμένουν περιορισμένες στο οργανωτικό-στρατιωτικό πεδίο. Ενώ ο διαχω-ρισμός σήμαινε την αποσύνθεση, την πολιτική-ιδεολογική απονομιμοποίηση απότα μέσα. Το αποτέλεσμά του θα είναι αμέτρητα καταστρεπτικότερο. Μπορεί ναειπωθεί ότι ανάμεσα στο 83 και 86, χρονιές που αντιστοιχούν σε μια σειρά τωνπρώτων μεγάλων δικών και επομένως στιγμών της αλήθειας, σχεδόν οι μισοίφυλακισμένοι θα ολισθήσουν λίγο πολύ προς μορφές διαχωρισμού. Μετά απόέναν ειδικό νόμο που είχε ψηφιστεί και περιελάμβανε σημαντικά ευεργετήματα,στις δίκες θα εξελιχθεί το θλιβερό θέαμα μιας μνημειώδους Κανόζα. Το χυδαίογεγονός θα είναι ότι αναπόφευκτα τα προνόμια των μεν θα αντιστοιχούν στηνεπιδείνωση για τους δε, τόσο στις επιβληθείσες ποινές όσο και στις συνθήκεςφυλάκισης. Θα είναι μειοψηφικοί εκείνοι και εκείνες που, αν και δεν ήταν πλέον

71

Page 72: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

πεπεισμένοι και πεπεισμένες, θα επιλέξουν μια αξιοπρεπή σιωπή χωρίς να εν-δώσουν σ’ αυτήν τη χυδαία συνδιαλλαγή, χωρίς ν’ αρνηθούν την αλληλεγγύητους στις στρατευμένες ομάδες που συνέχιζαν. Όλα αυτά θα διαμορφώσουνένα κλίμα εσωτερικών συγκρούσεων μέσα στις φυλακές, σε μια περίοδο σκληρήγια όποιον αντιστεκόταν, και τη σημαντική πολιτική μάχη ενάντια στο διαχωρι-σμό. Είναι σίγουρο ότι κάθε ήττα αποκαλύπτει λάθη και αντιφάσεις που στη συνέχειαθα πρέπει να εντοπιστούν και να λυθούν. Αυτό είναι κάτι που θα πάρει χρόνια,θα είναι βασικό στοιχείο για τον επαναπροσδιορισμό ενός πολιτικού προγράμ-ματος στο ύψος των τιθέμενων προβλημάτων. Όμως ας είναι ξεκάθαρο: μόνομε την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων (και όχι περιστρέφοντας τα μεδιάφορες προφάσεις) μπορεί το επαναστατικό κίνημα να επαναπροωθηθεί,χωρίς να οπισθοχωρεί σε προϋπάρχουσες μορφές κινηματισμού και (για να τοπούμε έτσι) πλατωνικών «μου-λου-μαοϊσμών», που δεν πραγματοποίησαν ποτέτις δικές τους δοκιμασίες αυτού που είναι μια συνεπής σύγκρουση με το Κράτοςκαι το Κεφάλαιο.Ας δώσουμε ένα τελευταίο χρονολόγιο για το 82. Γενάρης του 82: ο συνταξι-ούχος Άντζελο Φουρλάν [Angelo Furlan] πεθαίνει από ατύχημα κατά τη διάρκειαεπιχείρησης απελευθέρωσης από τη φυλακή του Ροβίγκο (C.O.L.P και N.C). Οικαραμπινιέροι Σαβαστάνο και Ταρσίλι [Savastano, Tarsilli] κατά τη διάρκεια αν-ταλλαγής πυροβολισμών μετά από απαλλοτρίωση στην περιοχή της Σιένας απότους C.O.L.P.Απρίλης του 82: εκτέλεση του διευθύνοντα της D.C Ντελ Κολιάνο [Del Cogliano]και του οδηγού του Ιερμάνο [Iermano] στη Νάπολη από τις B.R-P.G. Ιούλης του 82: εκτέλεση του αστυνομικού αξιωματούχου Αματούρο [Amma-turo] και του οδηγού του Πάολα [Paola] στη Νάπολη από τις B.R-P.G. Αύγουστος του 82: θα πέσουν οι αστυνομικοί Μπαντιέρα και Ντε Μάρκο [Ban-diera, De Marco] και ο φαντάρος Παλούμπο [Palumbo] στο Σαλέρνο κατά τηδιάρκεια επίθεσης σε στρατιωτικό κομβόι, για την απαλλοτρίωση όπλων από τιςB.R.-P.G. Σεπτέμβρης του 82: ο καραμπινιέρος Ατζέι σ’ ένα μπλόκο κοντά στο Τορίνο απόέναν πυρήνα κοντινό στις B.R-P.G. Οι σεκιουριτάδες Ντ’ Αλέο και Πέντιο [D’Alleo, Pedio] κατά τη διάρκεια απαλλοτρίωσης στο Τορίνο από τις B.R.-P.G. Δεκέμβρης του 82: Η γιατρός των φυλακών Γκάλφο [Galfo] στη Ρώμη από τηνΈνοπλη Προλεταριακή Εξουσία [Potere Proletario Armato], πυρήνας κοντινόςστις B.R-P.G. Αυτή η χρονιά θα είναι βαριά και όσον αφορά τους δολοφονημένους συντρό-φους. Ο Λούτσιο Ντι Τζιάκομο θα χάσει τη ζωή του στην ανταλλαγή πυροβολι-σμών μετά την απαλλοτρίωση στη Σιένα. Ήταν ένας νεολαίος στρατευμένοςαπό τα εργατικά περίχωρα του Τορίνου, που έχαιρε μεγάλης εκτίμησης. Ο Ουμπέρτο Καταμπιάνι θα δολοφονηθεί όταν –αφού προηγουμένως είχε τραυ-

72

Page 73: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

ματιστεί σε μια πρώτη σύγκρουση– θα περικυκλωθεί μετά από ανθρωποκυνη-γητό που κράτησε μερικές ώρες. Θα υποστεί και αυτός τη νέα γραμμή συνο-πτικών εκτελέσεων στο δρόμο. Ήταν μέλος της Στρατηγικής Διεύθυνσης καιείχε προσχωρήσει στις B.R-P.C.C. Σύντροφος υψηλού επιπέδου, έχαιρε μεγάληςεκτίμησης στην Τοσκάνη όπου αγωνίστηκε και έπεσε. Ο Ρόκο Πολιμένι, μιλανέζος στρατευμένος των C.O.L.P, θα θέσει τέρμα στη ζωήτου, σε μια στιγμή απελπισίας στην παρανομία. Αυτή η συνθήκη, λιγότερο γνω-στή και λίγο πολύ συγκαλυμμένη, θα είναι και αυτή υπαρκτή. Η σκληρότητατων καταστάσεων του αγώνα θα προκαλέσει θανάτους και μ’ αυτόν τον τρόπο,με την αυτοκτονία. Μέσα στα χρόνια θα γίνουν καμια δεκαριά, κυρίως μέσαστις φυλακές. Ο Ένιο Ντι Ρόκο, στρατευμένος των B.R-P.G, θα δολοφονηθεί στη φυλακή γιατίείχε υποκύψει στα βασανιστήρια και είχε δώσει κάποιες πληροφορίες. Θ’ ανα-σκευάσει άμεσα και θα ζητήσει να μεταφερθεί στις πτέρυγες των συντρόφων,συμμετέχοντας για μερικούς μήνες στην συλλογική ζωή και την πολιτική δου-λειά. Όπως και να έχει, ισχύει αυτό που έχει ειπωθεί: θα ήταν τόσο τρελός έναςπραγματικός προδότης ή χαφιές; Ό,τι και να πιστεύει κάποιος, είναι ξεκάθαροότι πλήρωσε το παραληρηματικό κλίμα που είχε τροφοδοτηθεί από το P.G. ΟιB.R-P.C.C. θα καταδικάσουν ξεκάθαρα αυτήν την ενέργεια που, κατά την άποψήτους, ήταν σημάδι της ανικανότητας για μια νηφάλια αντιμετώπιση των δυσκο-λιών και των αντιφάσεων της νέας συνθήκης, με την εξαπόλυση μιας καταστρο-φικής φυγής προς τα μπρος.O Στέφανο Φερράρι, στρατευμένος των B.R-C.W.A., θα γαζωθεί μέσα σ’ έναμπαρ ενώ βρισκόταν σε συνάντηση μ’ άλλους δύο συντρόφους, που θα επιζή-σουν αν και θα θεριστούν από σφαίρες, στο Μιλάνο. Ο Μαουρίτσιο Μπισκάρο, στρατευμένος των Β.R-C.W.A., θα πέσει από οίκημακατά τη διάρκεια εισβολής των καραμπινιέρων για τη σύλληψη τη δική του καιάλλων συντρόφων, στα περίχωρα του Μιλάνου.

15) Η στρατηγική οπισθοχώρηση

Η παράλογη στρατιωτική κλιμάκωση του P.G. θα ολοκληρωθεί με μια εξίσου θε-αματική πολιτική-οργανωτική έκρηξη. Η τελευταία περιπέτεια του θα προκαλέ-σει τη γενική αποδοκιμασία μέσα στο επαναστατικό κίνημα και στη συνέχεια τοP.G θα αποσυντεθεί, όταν όλοι οι σύντροφοι και οι συντρόφισσες θα βρεθούνστη φυλακή.Πιθανότατα, ο αντίκτυπος, ως προς τον εξτρεμισμό και την αβάσιμη φιλοδοξία,θα είναι μοιραίος: στις πτέρυγες του, κατά τη διάρκεια του 83 θα πολλαπλασια-στούν οι αποσκιρτήσεις και οι διαχωρισμοί, με μερικά κατορθώματα ιδιαιτέρωςελεεινά. Οι σπάνιοι σύντροφοι, των διάφορων Μαχόμενων Κομμουνιστικών Οργανώ-

73

Page 74: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

σεων, που γλίτωναν από τις μαζικές συλλήψεις που πραγματοποιούνταν συνε-χώς, ήταν τις περισσότερες φορές απασχολημένοι με την επίλυση των προβλη-μάτων επιβίωσης, τόσο αυτοί που ήταν ακόμα στην Ιταλία όσο και εκείνοι πουείχαν φύγει στο εξωτερικό. Έτσι το 83 θα υπάρξουν ακόμα επεισόδια σχετιζόμενα μ’ απαλλοτριώσεις ή τυ-χαίες συγκρούσεις με μπάτσους. Μια πιο πολιτική απόπειρα ήταν εκείνη μιαςομάδας στρατευμένων διάφορων προελεύσεων που θα συνεργαστεί στη Γαλλίαμε την Άμεση Δράση [Action Directe]. Όμως αυτή η συνεργασία θα τελειώσεισύντομα, μετά το θάνατο σε ανταλλαγή πυροβολισμών ενός συντρόφου -τουΤσίρο Ριτζάτο, μιλανέζου στρατευμένου των C.O.L.P- και την αιχμαλωσίαάλλων, κυρίως όμως από την έλλειψη ενός πραγματικού πολιτικού προγράμμα-τος και μιας σαφούς ανάλυσης. Η μόνη Οργάνωση που θα επιβιώσει θα είναι οι B.R-P.C.C.: φανερή απόδειξητου γεγονότος ότι είναι απαραίτητη τόσο η επαναστατική αποφασιστικότηταόσο και μια ιδεολογική συνοχή, μια στρατηγική και μια πολιτική γραμμή. Απότη δραματική ολοκλήρωση της επιχείρησης Ντοζιέρ έβγαλαν τα συμπεράσματατους για την ποιοτική αλλαγή της κατάστασης και αποφάσισαν μια νέα γραμμή:τη «στρατηγική οπισθοχώρηση».Δηλαδή έπρεπε να υποχωρήσουν, να τεθούν σε μια λιγότερο φιλόδοξη γραμμή,συνεχίζοντας τη μάχη, αλλά με άλλη ένταση, με άλλους χρόνους και με άλληδυναμική. Επίσης, άρχιζε να υπολογίζεται το εύρος μιας ήττας που δεν ήτανμόνο του επαναστατικού κινήματος, αλλά ευρύτερα της τάξης. Ξεκινώντας απότην αντεπίθεση της Fiat τον Οκτώβρη του 80, οι σχέσεις ισχύος είχαν αντιστρα-φεί και αυτό γινόταν αντιληπτό σ’ όλα τα επίπεδα, σ’ όλες τις καταστάσεις. Είχεκοπεί το νήμα που τροφοδοτούσε τις Ένοπλες Κομμουνιστικές Οργανώσεις,αρχής γενομένης από την ταξική σύνθεση και τις εκφράσεις της που έτεινανστην ταξική αυτονομία. Δυστυχώς, αυτή ήταν μόνο η αρχή του φαινόμενου. Η ικανότητα να διακρίνουν όλα αυτά και να τα εντάξουν και μέσα στο διεθνέςπεδίο, μέσα σε μια ιστορική προοπτική, ήταν αυτό που επέτρεψε στις B.R-P.C.C.να τροφοδοτήσουν τη ζύμωση και να προωθηθούν, παρ’ όλες τις εκκαθαριστι-κές εντάσεις που πίεζαν από παντού. Μέσα σ’ αυτή τη ζύμωση, το 84 θα λάβει χώρα και η τελευταία διάσπαση. Λι-γότερο σοβαρή από τις προηγούμενες αφού, ας ειπωθεί, δεν ήταν μια ριζικήαντιπαράθεση, αποσυνθετική σε σχέση με τον κοινό στόχο. Θα είναι μια διά-σπαση ανάμεσα σε δύο οντότητες που –σε γενικές γραμμές– θα κινηθούν πα-ράλληλα μέσα στα χρόνια, μέχρι και σήμερα. Αρχικά θα ονομαστούν «πρώτηθέση» και «δεύτερη θέση», η πρώτη όντας πλειοψηφική θα διατηρήσει την Ορ-γάνωση, η δεύτερη θα συστήσει την Ένωση Μαχόμενων Κομμουνιστών [Unionedei Comunisti Combattenti (U.C.C)]. Στο επίκεντρο της διαμάχης βρισκόταν η κριτική που ανέπτυσσε η δεύτερη θέσηστον στρατηγικό άξονα που είχε διευθύνει ως τότε τις B.R, δηλαδή τη «στρα-

74

Page 75: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

τηγική του ένοπλου αγώνα». Η κριτική αποτύπωνε κυρίως τα όρια ενός κάποιουεκλεκτισμού, των σημείων αναφορών που είχαν προηγηθεί και είχαν μορφο-ποιήσει την ένοπλη εμπειρία. Σημαδιακά, οι αντιλήψεις του Γκεβαρισμού και μιαμηχανιστική μεταφορά της μαοϊκής Θεωρίας του Λαϊκού Πολέμου Μακράς Διαρ-κείας. Διαπιστωνόταν ότι το μεγάλο όριο που είχε αναδειχθεί ήταν η αυξανόμενηαποσύνδεση σε σχέση με τις δυναμικές των μαζών, παράλληλα με την απατηλήσύσταση ενός «συστήματος κόκκινης εξουσίας», όπου συγχέονταν οι ρόλοι καιοι χαρακτήρες των μαζικών οργανισμών μ’ εκείνους της πρωτοπορίας. Η δεύ-τερη θέση ήθελε ν’ ανακτήσει κυρίως τη λενινιστική θέση που, σε σχέση με τιςχώρες του ιμπεριαλιστικού κέντρου, ρίχνει το βάρος στην ιδιαιτερότητα και στο«χωρισμό» ανάμεσα στη δυναμική της πρωτοπορίας (που κάνει πάντοτε πολι-τική και με τα όπλα, χτίζοντας τη στρατηγική και τη συνολική διαδρομή) και τηδυναμική των μαζών που εξελίσσονται και ριζοσπαστικοποιούνται αλλά δε θαείναι διατεθειμένες για το άλμα προς την ένοπλη σύγκρουση, παρά μόνο σε μιασυγκεκριμένη και συμπυκνωμένη στιγμή όξυνσης της επαναστατικής κρίσης. Ηπολιτική τέχνη του Κόμματος συνίσταται στη διασύνδεση αυτών των δύο δυ-ναμικών, στη γνώση που θα φέρει σε πέρας αυτήν την διασύνδεση στη φάσητης επαναστατικής όξυνσης, αυτή που ορίζεται και σαν εξεγερτική φάση. Γι’αυτό και η δεύτερη θέση ορίστηκε και σαν εξεγερτική. Αλλά αυτό δεν είναι ακρι-βές, γιατί η δεύτερη θέση δεν μηδένιζε διόλου τα στοιχεία που είχαν αποκτηθείαπ’ αυτόν τον κύκλο αγώνα, δηλαδή την αναγκαιότητα δόμησης εξ’ αρχής,ακόμα και σε μια μη-επαναστατική φάση, τη στρατηγική που βασίζεται στηνενότητα πολιτικού-στρατιωτικού, τη χρήση των όπλων για να κάνει πολιτική.Ναι μεν αντιλαμβανόταν την εξέγερση, όμως σαν ένα αποφασιστικό βήμα μέσασε μια διαδικασία που, τόσο πριν όσο και μετά, είναι ένα πολεμικό γεγονός, δια-φόρων επιπέδων και εντάσεων. Για την αντίληψη αυτής της ζύμωσης, και τωνεξελίξεων της που είναι ακόμα επίκαιρες, είναι πολύ χρήσιμη η ανάγνωση τουβιβλίου Πολιτική και Επανάσταση, που γράφτηκε από 4 στρατευμένους φυλα-κισμένους (Πρόσπερο Γκαλινάρι, Αντρέα Κόι, Μπρούνο Σεγκέτι, ΦραντσέσκοΠιτσίονι [Prospero Gallinari, Andrea Coi, Bruno Seghetti, Francesco Piccioni])που τότε, στις αρχές του 83, ανήκαν στις B.R-P.C.C., αλλά μ’ αυτό το κείμενουποστήριξαν το σχηματισμό της δεύτερης θέσης. Είναι ένα κείμενο ιδιαίτεραπυκνό και ακριβές, πριν απ’ όλα στη μάχη ενάντια στις καταστροφές του υπο-κειμενισμού και εν συνεχεία σε σχέση με τον επαναπροσδιορισμό των προοπτι-κών. Η πρώτη θέση πρότεινε, χοντρικά, μια ουσιαστική συνέχεια βασισμένη σ’ ότικαλύτερο από την εμπειρία του επαναστατικού κινήματος, όπως αυτή είχε εκ-φραστεί ως τότε. Αυτή η γραμμή διέθετε ένα σημαντικό στοιχείο σταθερότητας,που θα της επιτρέψει να έχει την ικανότητα συνέχειας μέχρι και σήμερα. Όμωςένα μεγάλο πρόβλημα το οποίο δύσκολα θα μπορέσει να λύσει είναι αυτό της«κατάκτησης των μαζών»: πως μπορεί μια στρατηγική βασισμένη σ’ αυτές τις

75

Page 76: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

αρχές να τεθεί διαλεκτικά με τις δυναμικές των μαζών, μέχρι να τις κατευθύνειπρος την αποφασιστική σύγκρουση; Αυτό το ζήτημα, όπως και άλλα, έδωσανζωή στη ζύμωση εκείνων των χρόνων. Θα σχηματιστούν μερικοί ένοπλοι πυ-ρήνες που θα έχουν σα σημείο αναφοράς αυτές τις δύο βασικότερες θέσεις.Αν και το πλαίσιο είχε αλλάξει ριζικά, η σύγκρουση θα συνεχιστεί. Μάρτης του83: Εν μέσω εργατικής κινητοποίησης ενάντια σε μια άγρια επίθεση στους μι-σθούς, οι B.R-P.C.C. θα χτυπήσουν έναν από τους πρωτεργάτες αυτής της επί-θεσης, τον Τζίνο Τζιούνι [Gino Giugni], εξοχότητα του P.S.I που σ’ εκείνη τηφάση κατείχε το πηδάλιο των κυβερνήσεων και της αστικής αντεπίθεσης. Φλεβάρης του 84: οι B.R-P.C.C. εκτελούν τον Λεμόν Χούντ [Leamon Hunt],αξιωματούχο των Η.Π.Α στη «Πολυεθνική Ειρηνευτική Δύναμη» στο Σινά, γιατην εφαρμογή των συμφωνιών του Κάμπ Ντέιβιντ. Θ’ αναλάβουν την ευθύνημε προκήρυξη μαζί με τις Λιβανέζικες Επαναστατικές Ένοπλες Φράξιες [FrazioniArmate Rivoluzionarie Libanesi (F.A.R.L)], πολύ δραστήριες εκείνη την εποχήστην Ευρώπη, «εισάγοντας» την αντίσταση στις ιμπεριαλιστικές και τις σιωνι-στικές επιθέσεις στη μεσανατολική περιοχή. Δεκέμβρης του 84: κατά τη διάρκεια απαλλοτρίωσης θα πέσει ο σύντροφος Αν-τόνιο Γκουστίνι [Antonio Gustini] ενώ θα τραυματιστεί και θα αιχμαλωτιστεί ηΤσετσίλια Μασάρι [Cecilia Massari], στρατευμένοι των B.R-P.C.C. Μάρτης του 85: οι B.R-P.C.C. θα εκτελέσουν τον Ταραντέλι [Tarantelli], σύμ-βουλο στη στρατηγική του συντεχνιασμού και της σύγκλισης με κυβέρνηση καιαφεντικά της Ιταλικής Συνομοσπονδίας Συνδικάτων Εργαζομένων [Confedera-zione Italiana Sindacati dei Lavoratori (C.I.S.L.)]. Τον Μάρτη πάλι, ο σύντροφοςΠιέτρο Γκρέκο-Πέντρο δολοφονείται από τις ειδικές δυνάμεις. Πολύ γνωστόςσύντροφος, έχαιρε μεγάλης εκτίμησης και προερχόταν από τις Οργανώσεις τηςΑυτονομίας της περιοχής του Βένετο. Καταζητούμενος αλλά άοπλος εκείνη τηστιγμή, θα δολοφονηθεί βγαίνοντας από το σπίτι. Το πράγμα ήταν τόσο ξεκά-θαρο που προκάλεσε διάφορες διαμαρτυρίες και έρευνες. Οκτώβρης του 85: Μανιφέστο και Θέσεις ίδρυσης της U.C.C.Φλεβάρης του 86: εκτέλεση του Λάντο Κόντι [Lando Conti] του Ιταλικού Ρε-πουμπλικανικού Κόμματος [Partito Repubblicano Italiano (P.R.I)], κυβερνητικούκόμματος στην αιχμή της στρατηγικής για την ατλαντική υποτέλεια στα πολε-μικά σχέδια των Η.Π.Α. και συμμέτοχου στα κέρδη της πολεμικής βιομηχανίας,από τις B.R-P.C.C. Το Φλεβάρη πάλι, η U.C.C. θα επιτεθεί στον κυβερνητικόυπεύθυνο των οικονομικών σχεδιασμών Ντα Έμπολι [Da Empoli], τραυματίζον-τας τον. Ήταν μια συγκεκριμένη πολιτική-επιχειρησιακή επιλογή: να χαμηλωθείο πήχης, να βγει από τη σπειροειδή κατάσταση του μιλιταρισμού, να τονιστεί οπολιτικός χαρακτήρας της δράσης. Δυστυχώς η άλλη πλευρά δεν σκέφτεται μετον ίδιο τρόπο: ο οδηγός του, που ήταν μπάτσος, θα πυροβολήσει δολοφονών-τας τη συντρόφισσα Βίλμα Μόνακο [Wilma Monaco]. Ο Γενάρης του 87 θα μπει με μια ενέδρα των καραμπινιέρων που πυροβολούν

76

Page 77: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

τρεις συντρόφους της U.C.C., τραυματίζοντας σοβαρά τους δύο. Το Φλεβάρη του 87 οι B.R-P.C.C. απαλλοτριώνουν μια θωρακισμένη χρηματα-ποστολή εκτελώντας δύο αστυνομικούς. Ο τρίτος που παραδόθηκε, σώθηκε(όπως υπογραμμίστηκε στην προκήρυξη). Μάρτης του 87: εκτέλεση του πτέραρχου της πολεμικής αεροπορίας ΛίτσιοΤζιορτζέρι [Licio Giorgeri], για τις ευθύνες του στην κυβερνητική συνεργασίαστα πολεμικά σχέδια των Η.Π.Α., την «ασπίδα των άστρων» του Ρίγκαν [Rea-gan]. Όμως ακριβώς μετά απ’ αυτήν την ενέργεια, η U.C.C. θα διαλυθεί από τις συλ-λήψεις και δε θα καταφέρει πια να ορθοποδήσει. Αυτό εξαιτίας ενός νέου κύ-ματος συνθηκολόγησης που, αν και πιο «καθαρή» και ύπουλη, κατέληγε σταίδια αποτελέσματα με τις προηγούμενες: τέλος ενός κύκλου, παράδοση και επα-νένταξη στο «δημοκρατικό» παιχνίδι. Από τη δεύτερη θέση θ’ αντισταθεί ακόμαένας χώρος στρατευμένων που θα μορφοποιήσει έναν Πυρήνα για τη συγκρό-τηση του Μαχόμενου Κομμουνιστικού Κόμματος [Cellula per la costituzione delPCC], συνεισφέροντας για να διατηρηθεί ζωντανή η προοπτική χωρίς όμως νακαταφέρει να πραγματοποιήσει σημαδιακά πολιτικά-επιχειρησιακά άλματα. Πρό-κειται για ένα χώρο που υφίσταται ως σήμερα. Αυτή η φάση θα ολοκληρωθείτο 88, με την εκτέλεση του Ρουφίλι [Ruffili], υψηλότατο στέλεχος της D.C. στοεπίκεντρο των επιχειρήσεων της θεσμικής αντι-μεταρρύθμισης (εκτελεστικο-ποίηση και οριστική ένταξη των ρεβιζιονιστών στο πλαίσιο της κυβέρνησης).Και σ’ αυτήν την περίπτωση μπορεί να ειπωθεί ότι επρόκειτο για μια πολύ στο-χευμένη ενέργεια, με τα όρια όμως αυτής της στρατηγικής που, στην περίπτωσητων B.R-P.C.C, πλήρωνε τη στρατιωτική αποτελεσματικότητα της με μια αδια-πέραστη και αναγκαστικά περιοριστική πολιτική-οργανωτική δυναμική, η οποίακαταλήγει ν’ αυξάνει την απόσταση και το χωρισμό από την τάξη. Επίσης το 88, οι B.R-P.C.C θ’ αναλάβουν μαζί με τη γερμανική Φράξια ΚόκκινοςΣτρατός [Rotte Arme Fraction (R.A.F)] την επίθεση που αυτή πραγματοποίησεστον Τιετμάγιερ [Thietmayer], υψηλό υπεύθυνο της πολιτικής οικονομίας, μετην ευκαιρία μιας συνεδρίασης του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στη Γερ-μανία. Αυτό στη λογική δημιουργίας του Αντιμπεριαλιστικού Μαχόμενου Μετώ-που, για το οποίο εκ των πραγμάτων οι δύο Οργανώσεις είχαν δουλέψει σοβαράκατά τη διάρκεια των τελευταίων χρόνων. Όμως το φθινόπωρο οι B.R-P.C.C. θα χτυπηθούν από ομαδικές συλλήψεις πουθα διαλύσουν τις βασικές δυνάμεις και θα θέσουν τέρμα στις ορατές δραστη-ριότητες τους κατά τη διάρκεια της επόμενης δεκαετίας.

16) Από τη δεκαετία του 90 ως...αύριο

Στη δεκαετία του 90 πολλά πράγματα θ’ αλλάξουν. Η νέα ταξική σύνθεση καιτα διεθνή γεγονότα θα βαρύνουν και θα καθορίσουν τις εξελίξεις (και συχνά τα

77

Page 78: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

πισωγυρίσματα) των κοινωνικών κινημάτων και τις πολιτικές-ιδεολογικές εκ-φράσεις τους.Θα υπάρξει η ανάδυση των αναρχικών συνιστωσών που θα εδραιωθούν μέσαστο κενό και πάνω στα συντρίμμια που άφησε πίσω της η ρεβιζιονιστική από-κλιση, ο ρεβιζιονιστικός εκφυλισμός των σοσιαλιστικών χωρών όπως επίσης καιστο κενό που οφειλόταν στις πάρα πολλές συλλήψεις και επομένως στην εξα-σθένηση των κομμουνιστικών θέσεων. Όμως όπως και να έχει, η εδραίωσητους, και κυρίως εκείνη των πιο ειλικρινά επαναστατικών συνιστωσών τους, θαξαναδώσει ζωή σ’ έναν κάποιον, ακόμα και ένοπλο, ανταγωνισμό. Ένα κομμάτιτους θ’ αναπτύξει τις θεματικές, την κληρονομιά που είχε αφήσει η A.R. και σεγενικές γραμμές θα τεθεί στο πεδίο της πρακτικής των στόχων και της επίθεσηςεναντίον του Κράτους και του Κεφαλαίου. Παραδόξως, ή μάλλον ακριβώς χάρη σ’ αυτήν, η έλλειψη μιας πραγματικής επα-ναστατικής δύναμης στη δεκαετία του 90 θ΄ αντιστοιχίσει σε μια -χωρίς προ-ηγούμενο- όξυνση της καπιταλιστικής κρίσης, μ’ όλα τα φαινόμενα τηςεπιδείνωσης των κοινωνικών συνθηκών και της ιμπεριαλιστικής επιθετικότητας.Θα υπάρξουν κάποιοι ένοπλοι πυρήνες που θα δραστηριοποιηθούν που και που,υφαίνοντας στο εσωτερικό του κινήματος τα νήματα της επαναστατικής υπό-θεσης. Ένα σημαντικό πέρασμα θα προκύψει με τον επιθετικό πόλεμο στη Γι-ουγκοσλαβία, στη διάρκεια του οποίου η Ιταλία θα κάνει ένα ποιοτικό άλμαιμπεριαλιστικού παρεμβατισμού, υπό την αιγίδα της αστικής αριστεράς που βρι-σκόταν στην κυβέρνηση. Μέσα σ’ ένα κλίμα έντονης επανεκκίνησης των κοι-νωνικών κινημάτων, και ιδιαίτερα ενάντια σ’ αυτόν τον πόλεμο, θα υπάρξει ένασημαδιακό κύμα εμπρηστικών και εκρηκτικών επιθέσεων, ενάντια στα πολεμο-χαρή κόμματα, τ’ αφεντικά και τις Η.Π.Α. Γύρω στις εκατό θα γίνουν την άνοιξητου 99, πραγματοποιημένες τόσο απ’ αυτούς τους ένοπλους πυρήνες (N.C.C,N.A.C, N.T.A, N.I.P.R. και άλλους) όσο και από τον αναρχικό χώρο, με τη χρήσηδιάφορων ευμετάβλητων και ευφάνταστων υπογραφών, από τις οποίες εκείνηπου θα τεθεί ως «ενωτικό» σημείο αναφοράς θα είναι η Άτυπη Αναρχική Ομο-σπονδία [Federazione Anarchica Informale (F.A.I)]. Εν μέσω αυτού του αναβρασμού, οι B.R-P.C.C. θα εδραιώσουν την επιστροφήτους με την επίθεση στον Ντ’ Αντόνα [D’ Antona], κυβερνητικό σύμβουλο γιατα ζητήματα αναδιάρθρωσης της αγοράς εργασίας και για τη στρατηγική συν-τεχνιοποίησης. Το χτύπημα ήταν παταγώδες, τόσο για το θόρυβο που προκά-λεσε, όσο και καθαυτό γιατί στόχευε πραγματικά στην καρδιά των ταξικώναντιφάσεων εκείνης της φάσης. Επομένως ήταν μια αποτελεσματική «επι-στροφή» που συντάραξε τη ζύμωση στο εσωτερικό των ταξικών αιτημάτων καιτα γενικά πολιτικά δεδομένα στις σχέσεις ισχύος ανάμεσα στις τάξεις. Για τέσ-σερα χρόνια θα καταφέρουν να διατηρήσουν την παρουσία τους, ιδιαίτερα μεμια εκρηκτική επίθεση σ’ ένα ιταλό-αμερικανικό δια-ιμπεριαλιστικό ινστιτούτοτο 2001 και με την εκτέλεση του Μπιάτζι [Biaggi], του θλιβερά γνωστού κυ-

78

Page 79: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

βερνητικού συμβούλου και δημιουργού ενός σχεδίου νόμου επίθεσης στις προ-λεταριακές συνθήκες, το οποίο αποτελεί ακόμα αντικείμενο βίαιης ταξικής σύγ-κρουσης. Αυτή η ενέργεια πραγματοποιήθηκε επίσης εν μέσω εργατικώνκινητοποιήσεων, την άνοιξη του 2002 ενάντια σε διάφορες κυβερνητικές επι-θέσεις (κατάργηση του άρθρου 18, στο Καταστατικό των Εργαζομένων και στην«απόλυση για ορθούς λόγους»), μία μέρα πριν από μια πολύ επιτυχημένη γενικήαπεργία. Όμως η μεγάλη πολιτική-στρατιωτική ικανότητα, το μεγάλο θάρρος και απο-φασιστικότητα δε θα σταθούν ικανά να επιλύσουν τις αντιφάσεις που είχαν μεί-νει ανεπίλυτες. Κυρίως η σημαντικότερη αντίφαση: «την επανάσταση τηνκάνουν οι μάζες, όχι η οργάνωση». Δηλαδή είναι απαραίτητο να τίθεται διαφο-ρετικά και πολύ πιο ζωντανά η σχέση, η διαλεκτική με την οργάνωση σε μαζικόεπίπεδο. Αυτή πρέπει να έχει τη θέση της, το ρόλο της και να μην είναι απλάεργαλείο αντήχησης και πεδίο στρατολόγησης. Κοιτώντας καλύτερα, γίνεταιδιακριτό ότι οι καλύτερες στιγμές της ανοδικής ισχύος του επαναστατικού κι-νήματος ήταν ακριβώς εκείνες οι φάσεις όπου θετόταν καλά αυτή η διαλεκτικήσχέση. Επίσης γίνεται διακριτό ότι η «φυγή προς τα μπρος» αντιστοιχεί μ’ αυτήντην «οργανωτίστικη-μιλιταριστική» τάση. Παρά πολλά ιστορικά παραδείγματα(και όχι μόνο αυτός ο ιταλικός κύκλος) διδάσκουν όλη την σημαντικότητα αυτούτου συλλογισμού: την επανάσταση την κάνουν οι μάζες και για να γίνει η επα-νάσταση χρειαζόμαστε και το κόμμα. Και τα δύο είναι απαραίτητα, και τα δύοέχουν διαφορετικούς ρόλους και χαρακτηριστικά τα οποία πρέπει να ξέρουν ναδιαλέγονται και να διαρθρώνονται αμφίδρομα. Η υποβάθμιση ή η υπερτίμησητου ενός από τα δύο στοιχεία είναι έμφυτες αποκλίσεις και λάθη που βρίθουνσυνεπειών. Στην τρέχουσα φάση, όπου οι ταξικές αντιφάσεις είναι πολύ επιδεινωμένες, πρέ-πει σίγουρα να επιλυθεί το πρόβλημα της πρωτοποριακής οργάνωσης, του Κόμ-ματος, και αυτό συγκεκριμένα σε σχέση με τις ζωντανές ταξικές και μαζικέςδυναμικές. Το χτίσιμο του Κόμματος σαν οργάνωση ταξικής ισχύος δεν μπορείνα γίνει αντιληπτό έξω από μια στενή διαλεκτική (και αξιοποίηση) με τα μαζικάκινήματα. Μέσα εκεί, μέσα σ’ αυτόν τον δεσμό, πρέπει ν’ αντιμετωπιστεί τοπρόβλημα της οργάνωσης της ισχύος και της σύγκρουσης με το Κράτος και τοΚεφάλαιο. Αντίθετα, οι B.R-P.C.C. θα επικεντρώσουν ακόμα σε μια τυπική δια-δρομή «αυτό-επικεντρωμένου» χτισίματος της οργάνωσης. Και αν αυτό μπορείνα επιτρέψει για μια περίοδο μια κάποια αποτελεσματικότητα, εμποδίζει την εγ-καθίδρυση και την ανάπτυξη αυτού του ζητήματος της σχέσης με τις μάζες, τηνεγκαθίδρυση και την ανάπτυξη της επαναστατικής διαδικασίας σαν μια διαδικα-σία «με δύο πόδια». Έτσι η εμπειρία δεν μπορούσε να κρατήσει επί μακρόν και, εξαιτίας ενός ατυ-χήματος στη διαδρομή, το οργανωμένο δίκτυο θα υποστεί ένα σημαντικόπλήγμα στα τέλη του 2003. Κατά τη διάρκεια ενός ατυχήματος έπεσε, με το

79

Page 80: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

όπλο στο χέρι, ένας από τους διευθύνοντες, ο σύντροφος Μάριο Γκαλέζι. Η ταξική πραγματικότητα στην Ιταλία διαθέτει πλέον στα γονίδια της, τη μνήμηκαι τη ζωντανή παρουσία της εφικτής και αναγκαίας διαδρομής για την Προλε-ταριακή Επανάσταση. Αυτό πέρα από οποιαδήποτε εκτίμηση της γραμμής καιτης στρατηγικής, γιατί μια τέτοια ιστορία τόσο πυκνή και έντονη (όπως προ-σπαθήσαμε να την καταστήσουμε σ’ αυτήν την περιορισμένη ανασύνθεση),ισοδυναμεί μ’ ένα βαθύ ρίζωμα στον κοινωνικό ιστό και την πολιτική-ιδεολογικήκληρονομιά. Και μόνο η –πολιτικά ενεργή– παρουσία των φυλακισμένων έχειένα συγκεκριμένο βάρος μέσα στο τοπίο του ταξικού αγώνα. Στην τάξη, στο προλεταριάτο, σ’ όλους εκείνους και εκείνες που θέλουν να τε-λειώνουν με το σύστημα εκμετάλλευσης και καταπίεσης, ανήκει το καθήκον ν’αξιοποιήσουν αυτήν την κληρονομιά, να υφάνουν και πάλι το νήμα της «εφόδουστον ουρανό». Από το 1969 ως το 1989 διώχθηκαν και φυλακίστηκαν, για γεγονότα ένοπλουαγώνα, 4.087 άτομα (αριθμοί δημοσιευμένοι στο Progetto Memoria*). Στα χρό-νια που ακολούθησαν διώχθηκαν και φυλακίστηκαν πολλές δεκάδες (για τουςοποίους δε διαθέτουμε ακριβή στοιχεία). Ο επαναστατικός ένοπλος αγώνας απο-τέλεσε την πηγή του θανάτου, από εκτελέσεις ή ατυχήματα, για 131 άτομα.Για όλους υπήρξε διεκδίκηση ή ανάληψη ευθύνης. Η τρομοκρατία του Κράτους,μόνο μέσω της τοποθέτησης αδιάκριτων βομβών, δολοφόνησε τουλάχιστον140. Για κανέναν δεν είχε την αξιοπρέπεια της ανάληψης ευθύνης, για όλουςείχε τη θρασυδειλία του αποπροσανατολισμού. Έπειτα, υπάρχουν όλοι οι στρα-τευμένοι και στρατευμένες των Μαχόμενων Κομμουνιστικών (και Αναρχικών)Οργανώσεων που δολοφονήθηκαν σε συγκρούσεις, εκτελέστηκαν από τις δυ-νάμεις καταστολής ή πέθαναν στις φυλακές και την εξορία: 68. Οι νεκροί σεδιαδηλώσεις, κυρίως από τις «ειδικές δυνάμεις» και οι νεκροί από τις φασιστικέςσυμμορίες, από τους παντοτινούς ενεργούς συνεργάτες των στρατευμάτων τουΚράτους. Και οι δύο περιπτώσεις, για τις οποίες δε διαθέτουμε ακριβή στοιχεία,πρέπει να κυμαίνονται ανάμεσα στους 40 με 50.

[*]: Το Progetto Memoria [Σχέδιο Μνήμης], που πρόκειται για μια δουλειά της εκ-δοτικής συνεργ ατικής Sensibili alle Foglie [Ευαίσθητοι στα Φύλλα], αποτελεί μιααπόπειρα καταγραφής του Ένοπλου Αγώνα στην Ιταλία, όπου μέσα στους τόμουςτης περιλαμβάνονται αναλυτικά στοιχεία για τη σύνθεση των Ένοπλων Οργανώσεωνπου έδρασαν από τις αρχές της δεκαετίας του 70 ως τα τέλη του 80.

80

Page 81: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

17) In Memoriam

Σύντροφοι και συντρόφισσες που έπεσαν στη μάχη, στη φυλακή, στην παρα-νομία, στην εξορία.

Τζιαντζιάκομο Φελτρινέλλι [Giangiacomo Feltrinelli]: είναι ο πρώτοςσύντροφος που έπεσε, κατά τη διάρκεια μιας δράσης μ’ εκρηκτικά στο Σεργκάτετου Μιλάνου στις 15 Μάρτη του 72. Διευθύνοντας των G.A.P. 46 χρονών, γεν-νημένος στο Μιλάνο, εκδότης. Λούκα Μαντίνι [Luca Mantini]: δολοφονήθηκε από τους καραμπινιέρους,σ’ ενέδρα ενώ αποχωρούσε από δράση απαλλοτρίωσης στη Φλωρεντία στις 29Οκτώβρη του 74. Στρατευμένος των N.A.P. 28 χρονών, γεννημένος στη Φλω-ρεντία, πρώην φοιτητής, είχε φυλακιστεί για αγωνιστική δράση, παράνομοςστρατευμένος.Σέρτζιο Ρομέο [Sergio Romeo]: δολοφονήθηκε από τους καραμπινιέρουςμαζί με τον Λούκα Μαντίνι στις 29 Οκτώβρη του 74. Στρατευμένος των Ν.Α.Ρ.30 χρονών, γεννημένος στο Αιέλο ντελ Σάμπατο (Αβελίνο), προλετάριος, είχεφυλακιστεί για παράνομες δραστηριότητες και για αγωνιστική δράση, παράνο-μος στρατευμένος. Μπρούνο Βάλλι [Bruno Valli]: είχε συλληφθεί για τη διάσημη απαλλοτρίωσηστο Αρτζελάτο, θα βρεθεί λίγες μέρες αργότερα κρεμασμένος, στη φυλακή τηςΜόντενα στις 9 Δεκέμβρη του 74. Στρατευμένος του Χώρου της Αυτονομίας(Κόκκινο). 26 χρονών, γεννημένος στο Ρόντερο (Κόμο), μεταλλουργομηχανικόςεργάτης. Τζιουζέπε Βιταλιάνο Πρίντσιπε [Giuseppe Vitaliano Principe]: θα πέσεικατά τη διάρκεια κατασκευής μιας βόμβας στη Νάπολη στις 11 Μάρτη του 75.Στρατευμένος των Ν.Α.Ρ. 23 χρονών, γεννημένος στο Καστελμάρε ντι Στάμπια(Νάπολη), φοιτητής. Τζιοβάνι Τάρας [Giovanni Taras]: θα πέσει από την πρόωρη έκρηξη βόμβαςπου τοποθετούσε στη φυλακή της Αβέρσα (Νάπολη) στις 22 Μάη του 75. Στρα-τευμένος των Ν.Α.Ρ. 22 χρονών, γεννημένος στο Τορίνο, προλετάριος, παρά-νομος. Μαργκερίτα Καγκόλ-Μάρα [Margherita Cagol-Mara]: θα πέσει μαχόμενημε τους καραμπινιέρους, κατά τη διάρκεια της απαγωγής του καπιταλιστή Γκάν-τσια στις 5 Ιούνη του 75 στο Αρτζέλο ντ’ Άκουι (Αλεσάντρια). Συνιδρύτρια καιδιευθύνουσα των B.R. 30 χρονών, πρώην πανεπιστημιακή ερευνήτρια, παρά-νομη στρατευμένη.

81

Page 82: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

Άνναμαρία Μαντίνι [Annamaria Mantini]: δολοφονήθηκε σ’ ενέδρα τωνκαραμπινιέρων στη Ρώμη στις 8 Ιούλη του 75. Διευθύνουσα στρατευμένη τωνΝ.Α.Ρ. 22 χρονών. Γεννημένη στο Φιεζόλε (Φλωρεντία), αδελφή του Λούκα,φοιτήτρια. Μάριο Σάλβι [Mario Salvi]: δολοφονήθηκε από ένα μπάτσο μετά από μιαστρατευμένη δράση ενάντια στο υπουργείο Αδικίας, μακριά από το σημείο καιχτυπημένος πισώπλατα στη Ρώμη στις 7 Απρίλη του 76. Στρατευμένος των Αυ-τόνομων Εργατικών Επιτροπών. 21 χρονών, γεννημένος στη Ρώμη, προλετά-ριος φοιτητής. Μαρτίνο Τζικιτέλα [Martino Zichitella]: έπεσε κατά τη διάρκεια ένοπληςδράσης των N.A.P. ενάντια σ’ έναν υπουργικό διευθυντή του σωφρονιστικούτομέα στη Ρώμη στις 14 Δεκέμβρη του 76. Στρατευμένος των N.A.P. και ανα-γνωρισμένος πρωτοπόρος στους αγώνες των φυλακών. 40 χρονών, γεννημένοςστη Μαρσάλα (Τράπανι), προλετάριος απαλλοτριωτής. Βάλτερ Αλάζια [Walter Alasia]: έπεσε μαχόμενος ενάντια στους αστυνομι-κούς που είχαν πάει να τον συλλάβουν στο Μιλάνο στις 15 Δεκέμβρη του 76.Στρατευμένος των B.R. 20 χρονών, γεννημένος στο Μιλάνο, εργάτης. Αντόνιο Λο Μούσιο [Antonio Lo Muscio]: δολοφονήθηκε προμελετημένααπό τους καραμπινιέρους ενώ ήταν άοπλος στη Ρώμη την 1η Ιούλη του 77.Στρατευμένος των N.A.P. 27 χρονών, γεννημένος στην Τρινιτάπολη (Φότζια),προλετάριος, είχε φυλακιστεί πολλές φορές. Ρομάνο Τονίνι [Romano Tognini]: δολοφονήθηκε ενώ αποχωρούσε απόμια απαλλοτρίωση οπλοπωλείου στο Τραντάτε (Βαρέζε) στις 19 Ιούλη του 77.Στρατευμένος της P.L. 40 χρονών, γεννημένος στο Μιλάνο, τραπεζικός υπάλ-ληλος. Ατίλιο Ντι Νάπολι [Atilio Di Napoli]: σκοτώθηκε από την αθέλητη έκρηξημιας βόμβας που συναρμολογούσε, μαζί με τον Άλντο Μαρίν Πινόνες, στο Το-ρίνο στις 4 Αυγούστου του 77. Στρατευμένος της A.R. 24 χρονών, γεννημένοςστο Μιλάνο, επισφαλής εργαζόμενος. Άλντο Μαρίν Πινόνες [Aldo Marin Pinones]: σκοτώθηκε στο ίδιο ατύχημαστο Τορίνο στις 4 Αυγούστου του 77. Στρατευμένος της A.R. 24 χρονών, γεν-νημένος στο Βαλενάρ της Χιλής. Εργάτης εργοστασίου, γνώρισε τις φυλακέςτου Πινοσέτ, εργάτης και στην Ιταλία. Ρόκο Σαρντόνε [Rocco Sardone]: σκοτώθηκε από την αθέλητη έκρηξη μη-χανισμού στο Τορίνο στις 30 Οκτώβρη του 77 (στο κύμα διεθνιστικών δράσεωνσυμπαράστασης στους γερμανούς φυλακισμένους συντρόφους που είχαν υπο-στεί τις δολοφονίες στο Σταμχάιμ). Στρατευμένος του Χώρου της Αυτονομίας.

82

Page 83: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

22 χρονών, γεννημένος στο Τρικάρικο (Ματέρα), εργάτης. Ρομπέρτο Ριγκομπέλο [Roberto Rigobello]: δολοφονήθηκε κατά τη διάρ-κεια δράσης απαλλοτρίωσης στη Μπολόνια στις 4 Μάη του 78. Στρατευμένοςτου Χώρου της Αυτονομίας. 21 χρονών, γεννημένος στη Μπολόνια, μεταλλουρ-γομηχανικός εργάτης. Φρανστσέσκο Τζιούρι [Francesco Giuri]: δολοφονήθηκε κατά τη διάρκειαδράσης απαλλοτρίωσης στο Λισόνε (Μιλάνο) στις 9 Ιούνη του 78. Στρατευμένοςτων Επαναστατικών Κομμουνιστικών Επιτροπών [Comitati Comunisti Rivoluzio-nari (CO.CO.RI)] από το Χώρο της Αυτονομίας. 25 χρονών, γεννημένος στο Μι-λάνο, σιδηρουργός εργάτης. Ρομπέρτο Καπόνε [Roberto Capone]: έπεσε κατά τη διάρκεια της επίθεσηςστο εισαγγελέα Καλβόζα στην Πάρικα (Φροζινόνε) στις 8 Νοέμβρη του 78.Στρατευμένος των F.C.C. 24 χρονών, γεννημένος στο Μιλάνο, πανεπιστημιακός. Μπάρμπαρα Ατζαρόνι [Barbara Azzaroni]: δολοφονήθηκε από αστυνομικήεπίθεση μαζί με τον Ματέο Καγκέτζι στο Τορίνο στις 28 Φλεβάρη του 79. Στρα-τευμένη της P.L. 29 χρονών, γεννημένη στο Ρίμινι, δασκάλα. Ματέο Καγκέτζι [Matteo Caggegi]: δολοφονήθηκε μαζί με την ΜπάρμπαραΑτζαρόνι στο Τορίνο στις 28 Φλεβάρη του 79. Στρατευμένος της P.L. 20 χρο-νών, γεννημένος στην Κατάνια, εργάτης της Fiat. Μαρία Αντονιέτα Μπέρνα [Maria Antonietta Berna]: σκοτώθηκε από τηναθέλητη έκρηξη ενός μηχανισμού που προετοιμαζόταν στην Τιένε (Βιτσέντζα)στις 11 Απρίλη του 79. Στρατευμένη των Βενετικών Πολιτικών Συλλογικοτήτων[Colletivi Politici Veneti] της Αυτονομίας. 22 χρονών, γεννημένη στην Τιένε, επι-σφαλής εργαζόμενη. Άντζελο Ντελ Σάντο [Angelo Del Santo]: σκοτώθηκε στο ίδιο ατύχημα τουΤιένε στις 11 Απρίλη του 79. Στρατευμένος των Βενετικών Πολιτικών Συλλογι-κοτήτων της Αυτονομίας. 24 χρονών, γεννημένος στο Κιουπάνο (Βιτσέντζα),βιομηχανικός εργάτης. Αλμπέρτο Γκρατζιάνι [Alberto Graziani]: σκοτώθηκε και αυτός στην Τιένε.Θυμίζουμε ότι αυτό το ατύχημα προέκυψε μέσα στις απαντήσεις που δόθηκανστην επιχείρηση της 7ης Απρίλη, η οποία είχε οδηγήσει στις φυλακές μια τριαν-ταριά συντρόφων και σε εκατοντάδες έρευνες σ’ όλη την Ιταλία. Στρατευμένοςτων Βενετικών Πολιτικών Συλλογικοτήτων της Αυτονομίας. 25 χρονών, γεννη-μένος στο Τιένε, πανεπιστημιακός. Λορέντζο Μπόρτολι [Lorenzo Bortoli]: αφαίρεσε τη ζωή του στη φυλακήστη Βερόνα στις 19 Ιούνη του 79. Ήταν ο σύντροφος της Αντονιέτα Μπέρνα.Οι ελεεινές θρασύτητες των μπάτσων και των δικαστών, σε μια στιγμή τόσο

83

Page 84: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

σκληρή γι’ αυτόν, θα σταθούν μοιραίες. Στρατευμένος των Βενετικών ΠολιτικώνΣυλλογικοτήτων της Αυτονομίας. 25 χρονών. Γεννημένος στο Τόρεμπελβιτσίνο(Βιτσέντζα), εργάτης σκηνογραφίας. Λουίτζι Μασκάνι [Luigi Mascagni]: σκοτώθηκε σε ατύχημα κατά τη διάρ-κεια μεταφοράς όπλων στο Μιλάνο στις 27 Ιούνη του 79. Στρατευμένος τουΧώρου της Αυτονομίας. 24 χρονών, γεννημένος στο Μόντε Σαν Πιέτρο (Μπο-λόνια). Προπονητής ποδοσφαίρου. Φαμπρίτσιο Πέλι [Fabrizio Pelli]: πέθανε από λευχαιμία στη φυλακή τουΣαν Βιτόρε, στο Μιλάνο στις 8 Αυγούστου του 79. Μέχρι το τέλος δε θα τουπαραχωρηθεί τίποτα και θα τον κρατήσουν σε στενή απομόνωση. 27 χρονών.Ιστορικός στρατευμένος των B.R. Γεννημένος στο Ρέτζιο Εμίλια, θα δουλέψεισαν σερβιτόρος και στην συνέχεια θα είναι παράνομος στρατευμένος. Σαλβατόρε Τσινιέρι [Salvatore Cinieri]: δολοφονήθηκε από έναν άτιμο στηφυλακή του Τορίνου στις 27 Σεπτέμβρη του 79. Στρατευμένος της A.R. 29 χρο-νών, γεννημένος στο Γκροτάλιε (Τάραντο), προλετάριος φυλακισμένος γιαπολλά χρόνια. Φραντσέσκο Μπεράρντι [Francesco Berardi]: αφαίρεσε τη ζωή του στηφυλακή υψίστης ασφαλείας του Κούνεο στις 24 Οκτώβρη του 79. Στρατευμένοςτων B.R. 30 χρονών, γεννημένος στο Τερλίτζι (Μπάρι), εργάτης στην Italsiderστη Γένοβα. Ρομπέρτο Παουτάσο [Roberto Pautasso]: δολοφονήθηκε σε μια ένοπλησύγκρουση με τους καραμπινιέρους, κατά τη διάρκεια επίθεσης σ’ ένα εργο-στάσιο στο Ρίβολι στις 14 Δεκέμβρη του 79. 21 χρονών. Στρατευμένος τουΧώρου της Αυτονομίας. Γεννημένος στην Αβιλιάνα της κοιλάδας της Σούζα (Το-ρίνο), μεταλλουργομηχανικός εργάτης. Τζιοβάνι Μάριο Μπίτι [Giovanni Mario Bitti]: δολοφονήθηκε από τους κα-ραμπινιέρους, μαζί με τον Φραντσέσκο Μασαλά, κατά τη διάρκεια επίθεσης τουςσε συνάντηση στρατευμένων στη Σα Ιάνα Μπάσα (Νουόρο). 34 χρονών, ταξι-κός στρατευμένος, Γεννημένος στο Νούλε (Σάσαρι), εργάτης γης. Φραντσέσκο Μαζαλά [Francesco Masala]: δολοφονήθηκε στην ίδια επί-θεση των καραμπινιέρων σε μια συνάντηση στρατευμένων. 31 χρονών, ταξικόςστρατευμένος. Γεννημένος στο Ορούνε (Νουόρο), βοσκός και στη συνέχεια πα-ράνομος. Λορέντζο Μπετάσα [Lorenzo Betassa]: δολοφονήθηκε στη σφαγή που διέ-πραξαν οι καραμπινιέροι στη οδό Φράκια στη Γένοβα στις 28 Μάρτη του 80.Ήταν 28 χρονών, στρατευμένος των B.R. Γεννημένος στο Τορίνο, εργάτης καιαντιπρόσωπος στη Fiat και στη συνέχεια παράνομος.

84

Page 85: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

Ρικάρντο Ντούρα [Riccardo Dura]: έπεσε και αυτός στη σφαγή της οδούΦράκια. 30 χρονών, στρατευμένος των B.R., γεννημένος στη Ροκαλουμέρα (Μέ-στρε), αλλά είχε ζήσει πάντοτε στη Γένοβα. Ναυτεργάτης, στη συνέχεια παρά-νομος. Άνναμαρία Λούντμαν [Annamaria Ludman]: έπεσε και αυτή στη σφαγήτης οδού Φράκια. 30 χρονών, στρατευμένη των Β.R. Γεννημένη στο Κιάβαρι(Γένοβα), υπάλληλος στην Italimpianti. Πιέρο Παντσιαρέλι [Piero Panciarelli]: τέταρτος δολοφονημένος σύντρο-φος στην οδό Φράκια. Στρατευμένος των B.R. Γεννημένος στο Τορίνο, εργάτηςτης Lancia, στη συνέχεια παράνομος. Εντοάρντο Αρνάλντι [Edoardo Arnaldi]: αφαίρεσε τη ζωή του όταν τονσυνέλαβαν οι καραμπινιέροι στη Γένοβα στις 19 Απρίλη του 80. 55 χρονών, δι-κηγόρος του κινήματος, στρατευμένος στην Κόκκινη Βοήθεια. Γεννημένος στηΓένοβα. Κλάουντιο Παλόνε [Claudio Pallone]: έπεσε κατά τη διάρκεια δράσης απαλ-λοτρίωσης στην επαρχία του Φροζινόνε στις 13 Νοέμβρη του 80. 26 χρονών,στρατευμένος του Επαναστατικού Κομμουνιστικού Κινήματος [Movimento Co-munista Rivoluzionario]. Γεννημένος στην Αργεντινή, έζησε στη Ρώμη, δούλευεστην τυπογραφία. Αρνάλντο Τζενοίνο [Arnaldo Genoino]: έπεσε κατά τη διάρκεια της ίδιαςδράσης, μαζί με τον Κλαούντιο Παλόνε, στις 13 Νοέμβρη του 80. 34 χρονών,στρατευμένος του Επαναστατικού Κομμουνιστικού Κινήματος. Γεννημένος στηΡώμη. Βάλτερ Πετζόλι [Walter Pezzoli]: θερίστηκε στο δρόμο από τις ομάδες τουαντί-αντάρτικου στις 11 Δεκέμβρη του 80 στο Μιλάνο. 23 χρονών, στρατευμέ-νος των B.R-C.W.A. Γεννημένος στο Ρο (Μιλάνο), εργάτης γραφιστικής. Ρομπέρτο Σεραφίνι [Roberto Serafini]: θερίστηκε μαζί με τον Βάλτερ Πε-τζόλι στις 11 Δεκέμβρη του 80 στο Μιλάνο. 26 χρονών, στρατευμένος των B.R-C.W.A. Γεννημένος στη Γένοβα, δημοσιογράφος, στη συνέχεια παράνομος. Αλμπέρτο Μπουονοκόντο [Alberto Buonoconto]: αφαίρεσε τη ζωή του,κατά τη διάρκεια διακοπής της ποινής, σε άσχημη ψυχική-φυσική κατάστασηεξαιτίας της φυλάκισης και τους ξυλοδαρμούς που είχε υποστεί, στις 20 Νοέμ-βρη του 80 στη Νάπολη. 27 χρονών, στρατευμένος των N.A.P. Γεννημένος στηΝάπολη, σπουδαστής, στη συνέχεια φυλακισμένος από το 75. Τζιανφράνκο Φαίνα [Gianfranco Faina]: πέθανε από καρκίνο, κατά τηδιάρκεια διακοπής της ποινής, στις 11 Φλεβάρη του 81. 46 χρονών, στρατευ-μένος της A.R. Γεννημένος στη Γένοβα, πανεπιστημιακός καθηγητής.

85

Page 86: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

Τζιόρτζιο Σολντάτι [Giorgio Soldati]: δολοφονήθηκε από το υποκειμενι-στικό παραλήρημα ενός χώρου που εν συνεχεία θα διαχωριστεί, στις 10 Δεκέμ-βρη του 81 στις φυλακές υψίστης ασφαλείας του Κούνεο. 35 χρονών, πρώηνστρατευμένος της P.L. Γεννημένος στο Ρίβολι (Τορίνο), εργάτης οικοδόμος, στησυνέχεια παράνομος. Λούτσιο Ντι Τζιάκομο [Luccio Di Giacomo]: δολοφονήθηκε κατά τη διάρ-κεια σύγκρουσης μετά από απαλλοτρίωση στο Μοντερόνι ντ’ Άρμπια (Σιένα)στις 21 Γενάρη του 82. 24 χρονών, στρατευμένος των C.O.L.P. Γεννημένος στηνΑίνα, μεταλλουργομηχανικός εργάτης στο Τορίνο, στη συνέχεια παράνομος. Ουμπέρτο Καταμπιάνι [Umberto Catabiani]: θερίστηκε από τις ομάδεςτου αντί-αντάρτικου, αφού πρώτα είχε τραυματιστεί και καταδιωχθεί για μερικέςώρες, στις 24 Μάη του 82 στο Βεκιάνο (Πίζα). 32 χρονών, στρατευμένος καιδιευθύνοντας των B.R-P.C.C. Γεννημένος στην Πιέτρασάντα (Λούκα), υπάλλη-λος, φυλακισμένος για τέσσερα χρόνια στις φυλακές υψίστης ασφαλείας, στησυνέχεια παράνομος. Ρόκο Πολιμένι [Rocco Polimeni]: αφαίρεσε τη ζωή του σε μια στιγμή κρί-σης, στην παρανομία, στις 10 Ιούνη του 82. 26 χρονών, στρατευμένος τωνC.O.L.P. Γεννημένος στο Ρέτζιο Καλάμπρια, τεχνικός πληροφορικής, παράνομος. Ένιο Ντι Ρόκο [Ennio Di Rocco]: δολοφονήθηκε από το υποκειμενιστικόπαραλήρημα ενός χώρου που εν συνεχεία θα διαχωριστεί, στις 27 Ιούλη του82. 25 χρονών, στρατευμένος των B.R-P.G. Γεννημένος στο Νάρνι, προλετάριος,φοιτητής, στη συνέχεια παράνομος. Στέφανο Φερράρι [Stefano Ferrari]: θερίστηκε από τους μπάτσους πουτον αιφνιδίασαν σε μια συνάντηση μ’ άλλους δύο συντρόφους, που θα τραυ-ματιστούν σοβαρά, μέσα σ’ ένα μπαρ στο Μιλάνο στις 31 Ιούλη του 82. 27 χρο-νών, στρατευμένος των B.R-C.W.A. Γεννημένος στο Μιλάνο, τεχνικός στη Snamκαι αντιπρόσωπος. Μαουρίτσιο Μπισκάρο [Maurizio Biscaro]: θα πέσει από κτίριο απ’ όπουπροσπαθούσε να διαφύγει μετά από εισβολή των καραμπινιέρων, στο ΤσινιζέλοΜπάλσαμο (Μιλάνο) στις 13 Νοέμβρη του 82. 25 χρονών, στρατευμένος τωνB.R-C.W.A. Γεννημένος στο Μιλάνο, επισφαλής εργαζόμενος, στη συνέχεια πα-ράνομος. Γκαετάνο Σάβα [Gaetano Sava]: θερίστηκε από μια ομάδα του αντι-αντάρ-τικου στις 17 Σεπτέμβρη του 83 στο Μιλάνο. 30 χρονών, αναρχικός, βοηθούσεστην παρανομία ένα διευθύνοντα των C.O.L.P. Γεννημένος στο Μπελπάσο (Κά-λιαρι), μικροέμπορος.

86

Page 87: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

Τσίρο Ριτσάτο [Ciro Rizzato]: δολοφονήθηκε από γάλλους μπάτσους, ενώέβγαινε από μια τράπεζα στο Παρίσι στις 15 Οκτώβρη του 83. 22 χρονών, στρα-τευμένος των C.O.L.P. Γεννημένος στο Μιλάνο, τεχνίτης, στη συνέχεια παρά-νομος. Μανφρέντι Ντι Στέφανο [Manfredi Di Stefano]: πέθανε από ανεύρυσμαστη φυλακή του Ούντινε στις 6 Απρίλη του 84. 27 χρονών, στρατευμένος τηςΤαξιαρχίας 28 Μάρτη (από το Χώρο της Αυτονομίας). Γεννημένος στο Σαλέρνο,εργάτης εργοστασίου. Λάουρα Μπαρτολίνι [Laura Bartolini]: δολοφονήθηκε από έναν κοσμημα-τοπώλη που απαλλοτρίωνε στη Μπολόνια στις 14 Δεκέμβρη του 84. Στρατευ-μένη του κινήματος και της συμπαράστασης στους φυλακισμένους. Γεννημένηστη Μπολόνια, υπάλληλος. Αντόνιο Γκουστίνι [Antonio Gustini]: δολοφονήθηκε σε σύγκρουση κατάτη διάρκεια απαλλοτρίωσης στη Ρώμη στις 14 Δεκέμβρη του 84. 28 χρονών,στρατευμένος των B.R-P.C.C. Γεννημένος στη Ρώμη, σιδηροδρομικός εργάτης,στη συνέχεια παράνομος. Πιέτρο Γκρέκο-Πέντρο [Pietro Greco-Pedro]: θερίστηκε από ομάδα τουαντι-αντάρτικου στην Τεργέστη στις 9 Μάρτη του 85. 38 χρονών, στρατευμένοςσε μια δομή που προερχόταν από την Αυτονομία. Γεννημένος στο Μιλένο Πόρτο(Ρέτζιο Καλάμπρια), καθηγητής, στη συνέχεια παράνομος. Βίλμα Μόνακο [Wilma Monaco]: δολοφονήθηκε κατά τη διάρκεια δράσηςτων B.R-U.C.C. στη Ρώμη στις 2 Φλεβάρη του 86. 28 χρονών, στρατευμένητων B.R-U.C.C. Γεννημένη στη Ρώμη, υπάλληλος, στη συνέχεια παράνομη.Ντάριο Μπερτάνια [Dario Bertagna]: αφαίρεσε τη ζωή του στη φυλακήτου Μπούστο Αρσίτζιο στις 17 Ιούλη του 88. 38 χρονών, γεννημένος στο Κο-μέριο (Μπέργκαμο). Στρατευμένος των Κομμουνιστικών Τμημάτων Επίθεσης[Reparti Comunisti d’ Attacco] του Χώρου της Αυτονομίας. Υπάλληλος εργο-στασίου.Τζίνο Λιβεράνι [Gino Liverani]: πέθανε από οίδημα στην εξορία στην Μα-νάγκουα της Νικαράγουας το καλοκαίρι του 88. 56 χρονών, στρατευμένος τωνB.R. Γεννημένος στη Ραβένα, έμπορος και πρώην φυλακισμένος. Πάολο Σιβιέρι [Paolo Sivieri]: αφαίρεσε τη ζωή του ενώ βρισκόταν σε κατ’οίκον περιορισμό στην Καστέλμασα στις 25 Γενάρη του 89. 35 χρονών, στρα-τευμένος των B.R. Γεννημένος στην Καστέλμασα, πανεπιστημιακός. Νικόλα Τζιανκόλα [Nicola Giancola]: πέθανε από έμφραγμα στη φυλακήΣαν Βιτόρε του Μιλάνου στις 22 Γενάρη του 92. 41 χρονών, στρατευμένος τωνB.R-C.W.A. Γεννημένος στην Αρσίτα (Τέραμο), εργάτης στη Philips.

87

Page 88: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

Κάρλο Πουλτσίνι [Carlo Pulcini]: πέθανε από οίδημα, ένα μήνα μετά τηδιακοπή ποινής, στο Τορίνο στις 23 Μάρτη του 92. 50 χρονών, στρατευμένοςτων Β.R-P.C.C. Γεννημένος στο Μοντερόσι (Βιτέρμπο), εργάτης.Ερμάνο Φατζιάνι [Ermanno Faggiani]: δολοφονήθηκε κατά τη διάρκειααπαλλοτρίωσης στη Βαρκελώνη της Ισπανίας στις 17 Μάρτη του 93. Πρώηνστρατευμένος των B.R. Γεννημένος στο Βάρμο (Ούντινε), εργάτης γης και ερ-γοστασίου, πρώην φυλακισμένος. Κλάουντιο Καρμπόνε [Claudio Carbone]: πέθανε στη φυλακή στο Λάουρο(Αβελίνο) στις 30 Ιούλη του 93. 46 χρονών, πρώην στρατευμένος των N.A.P.Γεννημένος στην Αζμάρα της Ερυθραίας, παράνομος και φυλακισμένος.Σέρτζιο Σπατσάλι [Sergio Spazzali]: πέθανε στην εξορία στο Μιραμάς τηςΓαλλίας στις 22 Γενάρη του 94. 58 χρονών, στρατευμένος του Πυρήνα για τησυγκρότηση του Μαχόμενου Κομμουνιστικού Κόμματος. Γεννημένος στην Τερ-γέστη, δικηγόρος, φυλακισμένος πολλές φορές.Αλεσάντρα Ντ’ Αγκοστίνι [Alessandra D’ Agostini]: πέθανε στην εξορίαστο Παρίσι τον Αύγουστο του 94. 47 χρονών, πρώην στρατευμένη των B.R.Γεννημένη στο Τορίνο, καθηγήτρια.Τζερμάνο Μακάρι [Germano Maccari]: πέθανε στη φυλακή Ρεμπίμπια τηςΡώμης το 2001. Πρώην στρατευμένος των B.R. Γεννημένος στη Ρώμη, τεχνίτης,φυλακισμένος πολλές φορές. Μάριο Γκαλέζι [Mario Galesi]: δολοφονήθηκε σ’ ένοπλη σύγκρουση στοΑρέτσο στις 2 Μάρτη του 2003. 36 χρονών, στρατευμένος και διευθύνονταςτων B.R-P.C.C. Προλετάριος, πρώην φυλακισμένος, στη συνέχεια παράνομος.

Αυτή η ανασύνθεση των γεγονότων κατά τη διάρκεια των οποίων έπεσαν τόσοιπολλοί σύντροφοι και συντρόφισσες, ελπίζουμε να ήταν όσο πιστότερη γινόταν,έτσι ώστε να δώσει το ελάχιστο της ταυτότητας και του συγκεκριμένου, ναβοηθήσει ώστε να γίνει καλύτερα αντιληπτή η πυκνότητα αυτής της ιστορίας,ο τεράστιος ανθρώπινος πλούτος της μαζί με την επαναστατική-μετασχηματι-στική δυναμικότητά της. Μόνο ένα κίνημα βαθιά ριζωμένο στους λόγους και τιςεπιδιώξεις ιστορικού χαρακτήρα, όπως αυτές που στοχεύουν στο ξεπέρασματης επονείδιστης ταξικής κοινωνίας, μπορεί να φτάσει να δώσει τόσο μεγάληκαι τέτοιου είδους αγωνιστική αποφασιστικότητα. Για να ζήσει και να επανεκκι-νήσει (πάντα με κριτική και όχι ιδεαλιστική προσοχή) αυτήν την κληρονομιά,στην πράξη και τον σχεδιασμό της νέας επαναστατικής διαδικασίας.

88

Page 89: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

Παραρτήματα

Ντοκουμέντο που κατατέθηκε στα πρακτικά της προκαταρκτικήςσυνεδρίασης της «δίκης Μπιάτζι» στις 5 Οκτώβρη του 2004 στοδικαστήριο της Μπολόνιας και στη συνεδρίαση της 13ης Σεπτέμ-βρη του 2004 στο κακουργιοδικείο της Ρώμης, από τη Νάντια Λιό-τσε [Nadia Lioce] και τον Ρομπέρτο Μοράντι [Roberto Morandi]στρατευμένους των Κόκκινων Ταξιαρχιών-Μαχόμενου Κομμουνι-στικού Κόμματος [B.R-P.C.C.].

Tο Κράτος, εκκινώντας την περίοδο των δικών μετά τις αντι-αντάρτικες επιχει-ρήσεις του 2003, επαναβεβαιώνοντας την εξουσία του, προβάλλοντας την μιν-τιακά, και απέχοντας από το να μπορεί να πανηγυρίσει μια πολιτική νίκη ενάντιαστις B.R-P.C.C., φιλοδοξεί να εκμεταλλευτεί όσο καλύτερα μπορεί τα στρατιω-τικά αποτελέσματα που απέσπασε, μεταφέροντας τα στο ταξικό και επαναστα-τικό στρατόπεδο με την απόπειρα αποθάρρυνσης και αντιμετώπισης τουκυρίαρχου βάρους της επανεκκίνησης της στρατηγικής του Ένοπλου Αγώνα,μέσα στις γενικές σχέσεις ανάμεσα στις τάξεις. Αυτό, γιατί για το Κράτος παρα-μένει άλυτο το πρόβλημα της παρεμπόδισης των αυτόνομων αναφορών πουαναδύονται από μια ταξική αντιπολίτευση ενδυναμωμένη από την επανεκκίνησηκαι συνδέονται με την επαναστατική επιλογή που προτάθηκε από τις B.R-P.C.C.,ως εναλλακτική απέναντι στην κρίση και τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο. Έτσι, απο-πειράται να χτυπήσει το ρόλο της επαναστατικής διεύθυνσης που η Οργάνωσηδιεξάγει εδώ και 30 χρόνια στη χώρα μας. Ν’ αντιμετωπίσει τη συγκεκριμένηεπιρροή που είχε η επανεκκίνηση της [Οργάνωσης], στη σχέση επανάστασης-αντεπανάστασης που χάρη στην ιστορική εγκυρότητά της, δεν τέθηκε υπό συ-ζήτηση από τις απώλειες που υπέστησαν αυτόν το χρόνο οι B.R-P.C.C., οι οποίεςείναι πάντοτε πιθανές για τις επαναστατικές δυνάμεις, ιδιαίτερα στο συνενωτικόστάδιο της Φάσης της Ανοικοδόμησης που διασχίζει η επαναστατική διαδικασία.Οι B.R κατέχουν αυτόν το ρόλο διεύθυνσης γιατί η επίθεση στην καρδιά τουΚράτους επηρεάζει τις γενικές σχέσεις ανάμεσα στις τάξεις, εμποδίζοντας τηγραμμική πραγματοποίηση των αντιπρολεταριακών και αντεπαναστατικών προ-γραμμάτων της Διεθνούς Μπουρζουαζίας, αδυνατίζοντας τη διατήρηση των πο-λιτικών-κοινωνικών ισορροπιών που την υπερασπίζονται, αντιπαραθέτοντας τογενικό και το πολιτικό συμφέρον του προλεταριάτου. Γι αυτό και είναι σε θέσηνα μεταβάλλουν τις θέσεις της σύγκρουσης προς όφελος του επαναστατικούκαι του προλεταριακού στρατοπέδου. Μια ικανότητα επίθεσης στους κεντρικούςπολιτικούς δεσμούς που αντιπαραθέτει την τάξη στο Κράτος, η οποία αναδύεταιξεκάθαρα μέσα από την αναζωογόνηση που χαρακτήρισε τα τελευταία χρόνιατους αγώνες καθώς και από την αυξημένη διατήρηση της ταξικής αυτονομίαςμπροστά στις συνεχείς επιθέσεις, τις περικυκλώσεις και τα τεχνάσματα αποδυ-

89

Page 90: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

νάμωσης και αδρανοποίησης, οι οποίες υπόκεινται μέσα στο πλαίσιο των νεο-συντεχνιακών πολιτικών και της πολιτικής μεσολάβησης που πιστοποιούνταιστις γενικές σχέσεις ανάμεσα στις τάξεις. Μέσα σ’ ένα πολιτικό και οικονομικόπεριβάλλον σημαδεμένο από την ολοένα και βαθύτερη κρίση του Διεθνούς Προ-λεταριακού Κινήματος και από την κυριαρχία της Διεθνούς Μπουρζουαζίας, στηνοποία η εγχώρια μπουρζουαζία δεν μπορεί παρά να ανταποκριθεί με προγράμ-ματα εντατικοποίησης της εκμετάλλευσης και της φτωχοποίησης και να ωθήσειστη συμμετοχή στον πόλεμο και την ιμπεριαλιστική αντεπανάσταση που διευ-θύνεται από τον κυρίαρχο πόλο των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ. Το αστικό Κράτος προ-σπαθεί να μετατρέψει την έναρξη των δικών σε μια στιγμή πολιτικής επίθεσηςστις B.R. και την πρόταση της στρατηγικής του Ένοπλου Αγώνα που απευθύ-νουν σ’ όλη την τάξη. Για να χτυπήσει το ρόλο της διεύθυνσης και την επανα-στατική λειτουργία που διεξάγουν μέσα στη σύγκρουση, αρνείται την πολιτικήπραγματικότητα της επαναστατικής διαδικασίας για να προπαγανδίσει την αδυ-ναμία αναπαραγωγής της επαναστατικής επιλογής, της στρατηγικής του Ένο-πλου Αγώνα και της επαναστατικής πρωτοπορίας. Γι αυτό, ενώ περιορίζει τιςυπαρκτές δίκες μέσα στις δικαστικές ανακατασκευές, οι οποίες είναι εργαλειακέςγια τους πολιτικούς σκοπούς του, προσπαθεί να χρησιμοποιήσει με διάφορουςτρόπους τους κρατούμενους, όμηρους στα χέρια του, εκμεταλλευόμενο τις επα-ναστατικές φιγούρες γι’ αυτό που αντιπροσωπεύουν για ν’ αμφισβητήσει τηνπολιτική προώθηση της οικοδόμησης του Μαχόμενου Κομμουνιστικού Κόμματοςπου επικυρώθηκε με την επανεκκίνηση: από τη μία πλευρά, αμφισβητώντας καιπαραποιώντας τη στάση –που είναι χαραγμένη μέσα στα ιστορικά ρυάκια μιαςεκατονταετούς παράδοσης– της διεκδίκησης της στρατευμένης ταυτότητας απόμέρους των επαναστατών κρατούμενων και της πολιτικής αναπροσαρμογής τωνκρατούμενων στρατευμένων των B.R. στις κατευθύνσεις της δραστηριότηταςτης Οργάνωσης. Από την άλλη πλευρά, εγκωμιάζουν τη στάση των ομήρωνπου το Κράτος κατάφερε να καταστήσει σε εργαλεία του στην πολιτική επίθεσηενάντια στις B-R.P.C.C. και την τάξη που αυτές αντιπροσωπεύουν, [μια επίθεση]που χρησιμοποιείται για να επηρεάσει προς όφελος του τις αντιθέσεις της ταξι-κής υποκειμενικότητας, μέσα στη διαδικασία της χειραφέτησης της από την πο-λιτική κατωτερότητα, στην οποία η αστική τάξη θα ήθελε να καταδικάσει τοπρολεταριάτο. Αυτό, ενώ ασκούνται πιέσεις κάθε είδους στην ταξική παράταξη,εγκληματοποιώντας προληπτικά και σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης ακόμα καιτις εκφράσεις δυσφορίας. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο το Κράτος αντιμε-τωπίζει τον υπάρχοντα βαθμό εμβάθυνσης της σχέσης επανάστασης-αντεπα-νάστασης, ενώ αναπροσαρμόζεται μέσα σ’ αυτήν τη σχέση, έτσι ώστε ναεξαναγκάσει την τάξη σε υποχώρηση και οι πρωτοπορίες της να μην αναλάβουντο επαναστατικό επίπεδο του Ένοπλου Αγώνα, το μόνο πεδίο μέσα στο οποίομπορεί να δοθεί στρατηγική απάντηση στο πολιτικό πρόβλημα μετατρέπονταςτις σχέσεις ισχύος υπέρ του προλεταριάτου, δίνοντας του προοπτική εξουσίας.

90

Page 91: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

Αυτό είναι το συνεκτικό επίπεδο όλων των πολιτικών και συνδικαλιστικών ηγε-σιών σε στενό συντονισμό με το υπουργείο Εσωτερικών. Επιπλέον, ακολου-θώντας σε γενικές γραμμές μια συγκεκριμένη γραμμή αντί-αντάρτικου απέναντιστους συλληφθέντες και την κοινωνική βάση του Ένοπλου Αγώνα, μέσω τηςαπειλής των βαρύτατων ποινών και ανάγοντας αυτές τις ποινές και τα ευνοϊκά–για το Κράτος- αποτελέσματα τους, σ’ ένα μέσο εκφοβισμού και αποτροπήςτου ταξικού και επαναστατικού στρατοπέδου, αποπειράται ν’ αποδυναμώσει τορόλο των γενικών και των ιστορικών συμφερόντων του προλεταριάτου, απότα οποία η μαχόμενη κομμουνιστική πρωτοπορία οικοδομεί τον επαναστατικόσχεδιασμό, τη σχέση σύγκρουσης του Κράτους και της Διεθνούς Μπουρζουαζίαςμε την ίδια την επαναστατική ταξική υποκειμενικότητα. Δηλαδή, αποπειράταινα αδειάσει και να ακυρώσει τη πραγματική ουσία της επαναστατικής ταξικήςυποκειμενικότητας, τη διαδρομή ρήξεων και αλμάτων της ταξικής υποκειμενι-κότητας από μια συνθήκη κατωτερότητας στην ανάληψη της πολιτικής ευθύνηςτης πρωτοπορίας στο πεδίο του ταξικού πολέμου, προσαρμοσμένη στους τρέ-χοντες όρους της σχέσης επανάστασης-αντεπανάστασης και σχετιζόμενη επι-θετικά με τους κεντρικούς δεσμούς της γενικής σύγκρουσης, έτσι ώστε ναπροσεγγίσει την απαραίτητη γενική πολιτική-στρατιωτική ικανότητα για να δι-ευθύνει την επαναστατική διαδικασία. Σκοπός αυτών των πολιτικών γραμμώντης επίθεσης του Κράτους στο αντάρτικο είναι η σύγχυση του ταξικού και τουεπαναστατικού στρατοπέδου. Ταυτόχρονα όμως αποδεικνύουν το ριζικό επί-πεδο με το οποίο συνδέεται πλέον ο επαναστατικός κίνδυνος για την εξουσίατης Μπουρζουαζίας, αφού δεν μπορεί ν΄ αντιμετωπιστεί πολιτικά η πρότασητου Ένοπλου Αγώνα και η κεντρικότητα που αυτή απέκτησε μέσα στην ιστορίατης σύγκρουσης εξουσίας ανάμεσα στις τάξεις στη χώρα μας. Είναι γεγονός ότι η επανεκκίνηση της επαναστατικής επιλογής και της στρατη-γικής του Ένοπλου Αγώνα με τις δράσεις του 1999 και του 2002, επιβεβαίωσετην επαναστατική απάντηση σ’ όλα αυτά που η Διεθνής Μπουρζουαζία και τοΚράτος είχαν πετύχει τη δεκαετία του 80 και είχαν σταθεροποιήσει τη δεκαετίατου 90, στην έξοδο μιας διπλής αντεπαναστατικής διαδικασίας. Από τη μιαπλευρά, ως μεταβολή των ιστορικών σχέσεων ισχύος ανάμεσα στη ΔιεθνήΜπουρζουαζία και το Διεθνές Προλεταριάτο, ως τροποποίηση με νεοσυντε-χνιακή έννοια της πολιτικής μεσολάβησης ανάμεσα στις ανταγωνιστικές τάξειςμε τη διάρθρωση σε πολιτικό θεσμικό επίπεδο, με τη διαδικασία της εκτελεστι-κοποίησης, των κοινωνικών συμβολαίων και του πλειοψηφικού [εκλογικού συ-στήματος], με τη πολιτική μεσολαβοποίηση των προλεταριακών συμφερόντωνμόνο ως μερικά, προσωρινά και λειτουργικά με τους σκοπούς της ΔιεθνούςΜπουρζουαζίας, δηλαδή ως σταθεροποίηση των γενικών σχέσεων ανάμεσα στιςτάξεις, της πολιτικής κατωτερότητας του προλεταριάτου ως ουσία της «κυβερ-νώσας δημοκρατίας», παράγοντες που και οι δύο σημαδεύουν τη συνολική με-ταβολή της ιστορικής φάσης, την οποία η επαναστατική πρωτοπορία

91

Page 92: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

αντιμετωπίζει κατά μέτωπο και μέσα στην οποία βρίσκεται να επιχειρεί. Η επα-ναστατική πρωτοπορία αναμετρούμενη, συγκεκριμένα με την παρέμβαση του99, με το καθήκον ανοικοδόμησης ακριβώς μέσα σ’ αυτό το ιστορικό πολιτικόπλαίσιο, με την πολιτική στρατιωτική ικανότητα να εισάγει επιθετικά μέσα στηνκυρίαρχη αντίθεση εκείνο το σημείο σύνδεσης των γενικών και ιστορικών συμ-φερόντων του προλεταριάτου με την πολιτική αυτονομία του. [Η επαναστατικήπρωτοπορία] μπόρεσε να τα εγκαταστήσει σ’ ένα σημείο σύνδεσης και να τ’ αν-τιπροσωπεύσει μέσα στη σύγκρουση, αντιμετωπίζοντας τις αντιθέσεις του Συ-νενωτικού Σταδίου της Φάσης της Ανοικοδόμησης των Επαναστατικών καιΠρολεταριακών Δυνάμεων. Δίνοντας προωθητικές λύσεις στις προβληματικέςτου, άνοιξε μια διέξοδο στην αμυντική στάση στην οποία είχε καθηλωθεί η τάξη,μέσα σ’ ένα περιβάλλον διακοπής της μαχόμενης παρέμβασης της Οργάνωσηςκαι υπό την παρατεταμένη αντεπίθεση που εξαπολύει η Διεθνής Μπουρζουαζίακαι το Κράτος της. Πράγματι, η Συμφωνία των Χριστουγέννων του 99 αποτε-λούσε εκείνο το πέρασμα πιστοποίησης και επαναπροσαρμογής της ΚοινωνικήςΣυμφωνίας του 93, που συμπληρώθηκε με το πακέτο Τρέου [Treu] και Μπιάτζιτου 96 με το οποίο η κυβέρνηση Πρόντι [Prodi], οι συνδικαλιστικές συνομο-σπονδίες και η Confindustria [ο ιταλικός Σ.Ε.Β] άνοιξαν διάπλατα τις πόρτεςστην επισφαλιοποίηση της εργασίας. Γι’ αυτό, αποτελούσε αποφασιστική συν-θήκη η περαιτέρω πολιτική οπισθοχώρηση της τάξης, πάνω από την οποία ηκυβέρνηση Ντ’ Αλέμα [D’ Alema] θα ήθελε να παρελάσουν τα αντιπρολετα-ριακά, αντεπαναστατικά και πολεμοχαρή προγράμματα της Διεθνούς Μπουρ-ζουαζίας κυβερνώντας τη σύγκρουση που αυτά προκαλούν, ανακηρύσσονταςτ’ αποτελέσματα αυτού του περάσματος σαν ολοκλήρωση της απαραίτητης δι-ευθέτησης, της νέας εξέλιξης του νεόσυντεχνιακού σχεδίου στις σχέσεις ανά-μεσα στις τάξεις και της εμβάθυνσης της νεόσυντεχνιακής πολιτικήςμεσολάβησης στη βάση της προώθησης των γραμμών της συνολικής μεταρ-ρύθμισης του Κράτους και του ρόλου του στις κεντρικές πολιτικές του ιμπερια-λισμού. Με τη δράση ενάντια στον Ντ’ Αντόνα, το πολιτικό σχέδιο που είχεεκφραστεί μέσα από τη Συμφωνία των Χριστουγέννων και του ρόλου του μέσαστο πρόγραμμα της κυβέρνησης Ντ’ Αλέμα δέχτηκαν ένα σκληρό χτύπημα. Δη-λαδή, αποδυναμώθηκε η πολιτική δυνατότητα και η συνοχή του άξονα των Δη-μοκρατικών της Αριστεράς [Democratici di Sinistra (D.S)] και της C.G.I.L, γύρωαπό τον οποίο είχε συσσωματωθεί μια ευρύτερη κοινωνική-πολιτική ισορροπίαπου τον υποστήριζε και νομιμοποιούσε τα νομοθετικά προνόμια, τα οποία η κυ-βέρνηση προωθούσε με νόμους-εξουσιοδοτήσεις για να μεταρρυθμίσει τηναγορά εργασίας με τις «ενεργές πολιτικές», στην κατεύθυνση της υπαγωγήςτης μισθωτής εργασίας κάτω από τον απόλυτο εκβιασμό, για να κομματιάσει,να ιδιωτικοποιήσει και να περιορίσει τη σφαίρα του κράτους πρόνοιας, για ναχειραγωγήσει περαιτέρω το δικαίωμα στην απεργία, για ν’ αδειάσει την εθνικήσυλλογική σύμβαση εργασίας και να ενισχύσει τη συνδικαλιστική αντιπροσώ-

92

Page 93: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

πευση που βρισκόταν εκτεθειμένη σε μια κρίση νομιμοποίησης και ικανότηταςελέγχου της σύγκρουσης, από την ενεργή συμμετοχή της στην κατεδάφιση τωνιστορικών κατακτήσεων του εργατικού κινήματος και από την επιδείνωση τωνσυνθηκών εργασίας και των μισθών του προλεταριάτου, μέσα σ’ ένα δομικάμη-επεκτεινόμενο οικονομικό περιβάλλον που περιόρισε σταδιακά τα υλικά όριαδιαπραγμάτευσης, με την οποία υπερφαλάγγιζε τις αυτόνομες αναφορές τηςτάξης. Αν, ακριβώς για το ρόλο που είχαν οι νεόσυντεχνιακές πολιτικές για τηνοπισθοχώρηση των θέσεων του προλεταριάτου, η Συμφωνία των Χριστουγέν-νων έπρεπε να αποτελέσει το σημείο ισχύος της κυβέρνησης Ντ’ Αλέμα και τουκυβερνητικού προγράμματος της, με την επίθεση των B.R-P.C.C. μετατράπηκεστον παράγοντα κρίσης της. Αυτό γιατί ο Μάσιμο Ντ’ Αντόνα ήταν ο εγγυητής–λόγω της πολιτικής εμπειρίας και ικανότητας που είχε συσσωρεύσει στις κυ-βερνήσεις της δεκαετίας του 90 ως ειδικός της νομοθεσίας της εργασίας τουνομικού συμβουλίου της C.G.I.L– της σύνδεσης των μεταρρυθμιστικών περα-σμάτων της Δημόσιας Διοίκησης, των συμφωνιών των συμβάσεων, της διαδι-κασίας περιορισμού του δικαιώματος της απεργίας, της ρύθμισης τουσυστήματος συνδικαλιστικής αντιπροσώπευσης των εργαζόμενων του δημόσιουτομέα επαναφέροντας τους ανταγωνισμούς που αναδύονταν στις βασικές εκ-κρεμότητες εκείνων των χρόνων μέσα στο πλαίσιο του συμβατότητας με ταμεταρρυθμιστικά προγράμματα, επαληθεύοντας μέσα από τις εξελίξεις αυτώντων ιδιαίτερων συγκρούσεων τη γενίκευση των θετικών –για την κυρίαρχητάξη– εκβάσεων και πραγματοποιώντας την με την μετρημένη εισαγωγή στιςισορροπίες ανάμεσα στις τάξεις και το περιεχόμενο των συγκρουσιακών ωθή-σεων, των νεοσυντεχνιακών περιεχομένων μέσα στην εργασιακή νομοθεσία. Γιαυτό και για να μεταβάλει συνολικά τους εργασιακούς νόμους που κωδικοποι-ούσαν τις σχέσεις ισχύος ανάμεσα στη μπουρζουαζία και το προλεταριάτο τηςπρογενέστερης πολιτικής και οικονομικής φάσης, η κυβέρνηση Ντ’ Αλέμα έχρισετον Μ. Ντ’ Αντόνα δεξί χέρι του υπουργού Μπασσολίνο [Bassolino] εκχωρώνταςτου την προεδρία της συμβουλευτικής επιτροπής για την εργασιακή νομοθεσία,ενός οργανισμού που περιελάμβανε την πλειοψηφία των εργοδοτικών και τωνσυνδικαλιστικών οργανώσεων και του οποίου ο ρόλος στέρεψε από τη δράσητης 20ης Μάη 1999 και την ολοκλήρωση της, ο οποίος όμως θα έπρεπε να δη-μιουργήσει όλες εκείνες τις απαραίτητες μεσολαβήσεις για την επίτευξη των πο-λιτικών στόχων της Διεθνούς Μπουρζουαζίας που μέχρι σήμερα, 5 χρόνια μετά,παραμένουν εν μέρη απραγματοποίητοι, όπως η αντικατάσταση της κεντρικό-τητας της εθνικής σύμβασης από την επιχειρησιακή ή τοπική διαπραγμάτευσηκαι κατά συνέπεια με το κομμάτιασμα της διαπραγματευτικής ισχύος της τάξης,την αποδυνάμωση της και την παράπλευρη ενδυνάμωση των επιπέδων της ικα-νότητας των συνομοσπονδιακών συνδικαλιστικών ηγεσιών στην περιθωριοποί-ηση [της τάξης], της συμμετοχής τους στην καταστολή των αυτόνομωνωθήσεων της τάξης, του ελέγχου, της συγκράτησης και της ουδετεροποίησης

93

Page 94: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

των προλεταριακών αντιστάσεων με τη νομιμοποίηση των πρακτικών της τυ-πικής δημοκρατίας που είναι ικανές να τις εγγυηθούν. Μια πολιτική καθυστέρηση που –όπως προβλεπόταν στη λευκή βίβλο του Μ.Μπιάτζι–σκόπευε να καλύψει με την επιβολή της ριζικής πολιτικής και κοινωνικήςαναδιαμόρφωσης, η οποία συνδέεται με την ομοσπονδιακή μεταρρύθμιση τουΚράτους, βασιζόμενη στην υποστήριξη μιας πολιτικής-κοινωνικής ισορροπίαςλιγότερο περιοριστικής από εκείνη των κυβερνήσεων της κεντροαριστεράς.Όμως μερικά πολιτικά εμπόδια δεν έχουν ακόμα ξεπεραστεί, παρ’ όλες τις ενι-σχύσεις που επιχείρησε –μετά τη δράση ενάντια στον Μπιάτζι– η κυβέρνησηΜπερλουσκόνι [Berlusconi] με τη «συμφωνία για την Ιταλία» και την έγκρισητου νόμου 30 για το ξεπέρασμα των πολιτικών εμποδίων, στα οποία υπόκεινταιοι ηγεσίες του συνομοσπονδιακού συνδικάτου για την εκπλήρωση των αντι-προλεταριακών και αντεπαναστατικών καθηκόντων τους. Αντίθετα, η εξέλιξητης μέσω αναγκαστικών στάσεων μέσα σ’ ένα πλαίσιο όπου κυριαρχεί η επα-νεκκίνηση του Ένοπλου Αγώνα και όπου παραμένει ακόμα το επιθετικό πέρασμαπου άνοιξε με τις παρεμβάσεις εναντίον του Ντ’ Αντόνα και του Μπιάτζι, τρο-φοδότησε την ταξική σύγκρουση και επιτάχυνε την απώλεια της γενικής πολι-τικής βαρύτητας του συνδικάτου, χωρίς να έχουν ήδη αναδιαμορφωθείοργανικά οι κοινωνικές και οικονομικές σχέσεις ανάμεσα στις τάξεις, έτσι ώστενα προβλέπεται εξ’ αρχής η σύγκρουση δομώντας την πολιτική καθυπόταξη τουπρολεταριάτου, ούτε να έχει διαμορφωθεί η συνταγή του κοινωνικού διαλόγουπου θα την ολοκληρώσει. Πράγματι, η επιβεβαίωση και το ξεδίπλωμα του σχε-δίου που προβλέπεται από τη λευκή βίβλο συναντάνε ευρείες αντιστάσεις που,δεδομένης της βαρύτητας του γενικού και του πολιτικού συμφέροντος που αν-τιπροσωπεύει μέσα στη σύγκρουση η επανεκκίνηση, υποχρεώνουν την κυβέρ-νηση, το συνδικάτο και την Confindustria [ο ιταλικός Σ.Ε.Β] να ταλαντεύονταιανάμεσα στην κοινή δράση, την αδράνεια και τις δράσεις ισχύος, ωθούμενοιαπό την επείγουσα ανάγκη με την οποία πιέζουν οι απαιτήσεις της ΔιεθνούςΜπουρζουαζίας και από την αναγκαιότητα να βρεθεί σε διάσταση η τάξη απότο επαναστατικό σχέδιο. Παράλληλα, περιπλέκεται η αναγκαία διακυβέρνησητης κρίσης και της σύγκρουσης αφού ήδη προκύπτουν νέες αντιθέσεις εξαιτίαςτου βαθέματος της ίδιας της κρίσης και του τρόπου που εκδηλώνεται στην αδύ-ναμη εθνική οικονομία και καθρεφτίζεται στα ελάχιστα περιθώρια πολιτικής οι-κονομίας που επιτρέπονται από τον κρατικό προϋπολογισμό για τηνδιακυβέρνηση της, μέσα στο πλαίσιο των δεσμεύσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσηςκαι της Νομισματικής Ευρωπαϊκής Ένωσης που ορίζονται από την υποστήριξητης ανταγωνιστικότητας του μονοπωλιακού κεφαλαίου σε ευρωπαϊκή βάση. Ένατέτοιο βάθεμα της κρίσης που προβάλει προοπτικά την «παρακμή» της εθνικήςοικονομίας και την προοδευτική φτωχοποίηση των προλεταριακών συνθηκώνζωής, η οποία ήδη κατευθύνεται από τις μεταρρυθμίσεις της εργασίας που πραγ-ματοποιήθηκαν αυτά τα χρόνια. Το βάθεμα είναι τέτοιο ώστε να επαναθέτει με

94

Page 95: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

ένταση στο νέο επίπεδο –και ενώ το ιμπεριαλιστικό στρατόπεδο προωθεί τονατελείωτο πόλεμο του ενάντια στους λαούς που θέλει να καθυποτάξει– τονιστορικό δεσμό της επαναστατικής εναλλακτικής στην κυριαρχία της ΔιεθνούςΜπουρζουαζίας. Γι’ αυτό, μπροστά στο ουσιαστικό προχώρημα της επαναστατικής διαδικασίαςπου παράχθηκε από την επαναπρόταση –μέσα στην τρέχουσα πολιτική φάση–της κληρονομιάς και της γενικής γραμμής των B.R. και προωθήθηκε μέχρι τοεπίπεδο που προσέγγισε η σχέση επανάστασης-αντεπανάστασης, επαναπρο-σαρμόζοντας τις κατευθύνσεις της φάσης και την επαναστατική πράξη, το Κρά-τος για να συνεχίσει την αντεπίθεση του ενάντια στην τάξη έχει ανάγκη ναεπιτύχει μια κάποια, ακόμα και περιορισμένη, πολιτική επιτυχία. Πράγματι, ταπρόσφατα στρατιωτικά αποτελέσματα του εναντίον της Οργάνωσης αν καθρε-φτιστούν πάνω στη χειροπιαστή εξέλιξη της επαναστατικής διαδικασίας επανα-καθορίζοντας τα περάσματα του, τίποτα δε μπορούν να κάνουν σε σχέση μετο πολιτικό γεγονός ότι μέσα στη γενική σύγκρουση των τάξεων πραγματώθη-καν οι πολιτικές-στρατιωτικές κατευθύνσεις, με τις οποίες οι B.R-P.C.C μάχονταικαι αποσυνθέτουν το σχεδιασμό της Διεθνούς Μπουρζουαζίας και τις ισορροπίεςπου την στηρίζουν και –όπως η αντεπανάσταση διαπίστωσε– απάντησαν στιςστρατηγικές και πολιτικές αναφορές της τάξης και των πρωτοποριών της. Κα-τευθύνσεις που απαντούν στις απαιτήσεις της τρέχουσας φάσης, της επιλογής,της ανοικοδόμησης και του σχηματισμού του συνόλου των όρων και των επι-πέδων της προλεταριακής και της επαναστατικής διάθεσης και οργάνωσης γύρωαπό το σχεδιασμό και το πρόγραμμα των B.R-P.C.C, στη βάση της άμεσης συμ-βολής στην επαναστατική πράξη της Οργάνωσης, με όρους στενής πολιτικήςσυγκεντροποίησης και συνολικής υπευθυνότητας, γύρω από τη γραμμή και τοπρόγραμμα της Οργάνωσης για να παράγει τη μέγιστη πολιτική επίπτωση μέσαστη γενική σύγκρουση των τάξεων και ν’ αποκτήσει το πλεονέκτημα, με σκοπότους πολιτικούς-στρατιωτικούς στόχους αυτής της φάσης. Κατευθύνσεις που γι’ αυτό θέτουν τις B.R-P.C.C σε θέση να υποστηρίξουν τηναντανάκλαση της ταξικής υποκειμενικότητας του επιπέδου που έχει διαπιστώσειη αντεπανάσταση, ενώ αυτό το τελευταίο πολιτικό δεδομένο καθιστά κεντρικήσ’ αυτή τη φάση για την επαναστατική πρωτοπορία, την ανάληψη του σχεδια-σμού και του προγραμματισμού των όρων της αντίφασης οικοδόμησης-σχημα-τισμού και των γενικών προβληματικών που προκύπτουν, με σκοπό ναοργανώσει την επιθετική πρωτοβουλία ενάντια στο Κράτος και τη ΔιεθνήΜπουρζουαζία και βασισμένη σ’ αυτή να σχηματίσει, μέσω των απαραίτητωνπολιτικών ρήξεων και αλμάτων, την επαναστατική υποκειμενικότητα που θαείναι ικανή ν’ αναμετρηθεί με το σύνολο των καθηκόντων αυτής της φάσης πουπεριστρέφονται γύρω από τη μαχόμενη παρέμβαση μέσα στη γενική σύγκρουσητων τάξεων και στην ανοικοδόμηση της Μαχόμενης Κομμουνιστικής Οργάνω-σης, η οποία δρα σαν Κόμμα για να οικοδομήσει το Κόμμα και γι’ αυτό αποτελεί

95

Page 96: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

τον ιδρυτικό πυρήνα του.Η ιστορία της σύγκρουσης εξουσίας ανάμεσα στις τάξεις στη χώρα μας αποδει-κνύει ότι το Κράτος κινείται ουσιαστικά σε μια πολιτική άμυνα μπροστά στηστρατηγική του Ένοπλου Αγώνα, με την οποία οι B.R. διευθύνουν τη σύγ-κρουση και με την οποία η επαναστατική υποκειμενικότητα της τάξης μπορεί ν’αναλάβει το απαραίτητο επίπεδο της επαναστατικής επιλογής, αφού αυτή πι-στοποιήθηκε μέσα στις γενικές σχέσεις ανάμεσα στις τάξεις ως αποτέλεσμα τωνμεταβολών που δομήθηκαν από την τριαντάχρονη δραστηριότητα των B.R μέσαστις σχέσεις της σύγκρουσης, με την ικανότητα της στρατηγικής του ΈνοπλουΑγώνα να τις επηρεάζει και να τις μεταβάλει. Ένα πολιτικό δεδομένο που γι’αυτό και δε μπορεί να εξαφανιστεί από την αντεπανάσταση, ακόμα και σε πε-ρίπτωση φθοράς της Μαχόμενης Κομμουνιστικής Οργάνωσης, το οποίο αποτελείπροϊόν της μαχόμενης πράξης των B.R-P.C.C. που είναι δραστήριος παράγονταςτης μεταβολής των πολιτικών θέσεων ισχύος ανάμεσα στις τάξεις. Αυτό γιατίδιεξάγει ένα ρόλο διεύθυνσης σε σχέση με τα γενικά πολιτικά και ιστορικά συμ-φέροντα του προλεταριάτου, αρχής γενομένης από την επίθεση στους κεντρι-κούς δεσμούς που αντιπαραθέτουν την τάξη στο Κράτος. Γι’ αυτό το Κράτοςμε την έναρξη των δικών απαιτεί να παραμορφώσει τις πολιτικές και στρατηγι-κές κατευθύνσεις της Οργάνωσης σ’ αυτή τη φάση, αντίστοιχα με την πικρή –για την κυρίαρχη τάξη– πραγματικότητα της εμβέλειας της επανεκκίνησης. Μιαεπανεκκίνηση που οργανώθηκε πάνω σ’ αυτό που αναδύθηκε τη δεκαετία του80 με την ικανότητα των B.R-P.C.C., οι οποίες ανοίγοντας τη Στρατηγική Οπι-σθοχώρηση διατήρησαν και επανεκκίνησαν την αντεπίθεση ενάντια στο Κράτοςκαι τη Διεθνή Μπουρζουαζία προωθώντας την οικοδόμηση του Μαχόμενου Κομ-μουνιστικού Κόμματος, μια οργάνωση που αποδεικνύει ότι όταν η επανάστασηκαταφέρνει να επιβιώσει και ν’ αντισταθεί σε μια αντεπανάσταση καταφέρνειμια στρατηγική νίκη.

Τιμή στον στρατευμένο των Κόκκινων Ταξιαρχιών του Μαχόμενου Κομμουνι-στικού Κόμματος Μάριο Γκαλέζι που έπεσε μαχόμενος.Τιμή σ’ όλους τους πεσόντες αντιμπεριαλιστές στρατευμένους.

Οι στρατευμένοι των B.R-P.C.C.Νάντια Λιότσε και Ρομπέρτο Μοράντι

96

Page 97: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

Συνέντευξη του Μαουρίτσιο Φεράρρι [Maurizio Ferarri] (συντρό-φου εκ των ιδρυτών των Κόκκινων Ταξιαρχιών, ο οποίος πέρασε30 χρόνια στις ιταλικές φυλακές) για την τρέχουσα καταστολήστην Ιταλία.

1. Η ανάπτυξη της αντεπανάστασης μέσα στους κόλπους του «πολέμου ενάντιαστην τρομοκρατία» έχει κάνει και στην Ιταλία βήματα προς τα μπρος. Ποια είναιαυτά;

Ναι, μεταβολές βρίσκονται σ’ εξέλιξη και πηγάζουν από τη σχέση κρίσης-ιμπε-ριαλιστικού πολέμου. Ας μην ξεχνάμε ότι το ιταλικό κράτος βρίσκεται στις πρώ-τες γραμμές της διεξαγωγής του ιμπεριαλιστικού πολέμου. Ανάμεσα στακαθήκοντα που έχει αναλάβει το ιταλικό κράτος, μια θέση όχι δευτερεύουσακατέχει η συμβολή του στον επαναπροσδιορισμό του συστήματος των φυλακώντων κατεχόμενων χώρων. Αυτό συνέβη στην Αλβανία, εν μέρει στο Αφγανιστάνκαι κανένας δεν αποκλείει ότι τμήματα των ιταλικών στρατευμάτων πάτησαντο πόδι τους στις φυλακές του κατεχόμενου Ιράκ. Ταυτόχρονα, αυτή η διεθνήςδραστηριότητα εκπαιδεύει και νομιμοποιεί τους δεσμοφύλακες στην άσκησηβασανιστηρίων, στην εφαρμογή της απομόνωσης και στις φυλακές στην Ιταλία.Στις ιταλικές φυλακές, όπου οι κρατούμενοι που προέρχονται από άλλες χώρεςαποτελούν πλέον πάνω από το μισό πληθυσμό των φυλακισμένων, η απομό-νωση και η σκληρότητα των συνθηκών δεν ήταν ποτέ τόσο επιδεινωμένες όσοσήμερα. Φυσικά, τα τελευταία χρόνια το κράτος στην Ιταλία θέσπισε νόμουςγια τον ολοένα και πιο ασφυκτικό έλεγχο των νέων μεταναστών προλετάριων,ιδιαίτερα των αράβων. Το «πακέτο Πιζάνου [Pisanu]», νόμοι που επιτρέπουντον ασφυκτικό και φανατικό έλεγχο των internet points, μαζί με τους προηγού-μενους νόμους (Τούρκο-Ναπολιτάνο [Turco-Napolitano] και Μπόσσι-Φίνι [Bossi-Fini]) που καθορίζουν τις άδειες παραμονής (συμπεριλαμβανομένης τηςθέσπισης εθνοτικών φυλακών που ονομάστηκαν Κέντρα Προσωρινής Παραμο-νής [Centri di Permanenza Temporanea (C.P.T)], στις οποίες εγκλείονται οι με-τανάστες με χαρτιά που δεν είναι θεωρημένα σύμφωνα με τους ιταλικούςνόμους), αποτελεί μια αξιοσημείωτη μεταβολή του τρόπου δράσης της αντε-πανάστασης στην Ιταλία.Όμως, το ιταλικό κράτος κινείται στην κατεύθυνση ενός ευρύτερου απολυταρ-χισμού και από δικές του ωθήσεις, συνδεδεμένες με τη μνήμη του ταξικούαγώνα που δόθηκε στην Ιταλία από το 68 ως τα μισά της δεκαετίας του 80.Αυτές οι ωθήσεις, συνδεδεμένες με τους προσδιορισμούς των προαναφερθέν-των πολέμων, συνεισφέρουν έτσι να δοθεί με πληρότητα η έννοια της πορείαςτης αντεπανάστασης σήμερα στην Ιταλία. Η ιταλική μπουρζουαζία, και όχι μόνο,τα τελευταία 20 χρόνια άσκησε μια τρομερή πίεση έτσι ώστε να οριστεί έναςστρατιωτικός-πολιτικός μηχανισμός, στραμμένος εξολοκλήρου στην εν τη γε-

97

Page 98: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

νέσει συντριβή της επανεκκίνησης του ταξικού αγώνα. Ένας μηχανισμός ικανόςνα χτυπήσει, δίχως άλλο, με προληπτικό τρόπο την επανεκκίνηση του εργατικούαγώνα και γενικά του προλεταριάτου, στο πεδίο της πολιτικής εξουσίας. Η μπουρζουαζία στην Ιταλία κάρφωσε καλά στη μνήμη της την απώλεια τηςεξουσίας αλλά και του κύρους της, που υπέστη στις δεκαετίες μετά το 68. Ταγενικά εργατικά συμφέροντα καθόριζαν, σε λίγο ή πολύ ευρύ βαθμό, το ρυθμόπαραγωγής, τις συνθήκες εργασίας και ζωής στα εργοστάσια. Εκείνα τα χρόνια,εργατικές πορείες έμπαιναν μέχρι και στα δικαστικά μέγαρα για να εμποδίσουναπολύσεις, για να εκφράσουν αλληλεγγύη σε συντρόφους που είχαν συλληφθείγια κατοχή όπλων. Ομάδες προλεταριακών οικογενειών καταλάμβαναν και υπε-ρασπίζονταν τα κατειλημμένα σπίτια για να εμποδίσουν μια αύξηση του ενοικίουμεγαλύτερου του 10-15% του μισθού. Σήμερα το μέσο ενοίκιο στην Ιταλία είναισίγουρα υψηλότερο από το μέσο μισθό. Στα σχολεία και τις σχολές το σπουδα-στικό κίνημα δρούσε με τον ίδιο τρόπο, μετασχηματίζοντας τα προγράμματασπουδών, επιβάλλοντας κριτήρια κατά των διακρίσεων στη διεξαγωγή των μα-θημάτων και των εξετάσεων, ανοίγοντας τις πόρτες των αιθουσών στην πα-ρέμβαση των επαναστατών εργατών. Η ιταλική μπουρζουαζία είδε με τα μάτια της και, κυρίως, ένιωσε στο πετσί τηςότι το κράτος της δεν μπορούσε να ξεμπερδέψει μ’ ένα τέτοιο επαναστατικό κί-νημα μόνο μέσω της τρομοκρατίας που ασκείται με τη βία των όπλων, με τηντρομοκρατία που διεξάχθηκε με τις βόμβες που έσκαγαν στις τράπεζες, στατρένα, στους σιδηροδρομικούς σταθμούς, στις εργατικές και φοιτητικές διαδη-λώσεις. Η κρατική τρομοκρατία συνεισέφερε για να ξεκαθαριστεί μια για πάνταστη συνείδηση πάρα πολλών εργατών και διανοουμένων, επομένως να νομιμο-ποιηθεί οριστικά, την αναγκαιότητα χτισίματος της μαχόμενης επαναστατικήςοργάνωσης για να γκρεμίσει την κυριαρχία της μπουρζουαζίας, των κοινωνικώνσχέσεων του κεφαλαίου, για να μπει έτσι σε χειροπιαστή κίνηση προς τον κομ-μουνισμό. Η τρομοκρατία του αστικού κράτους που ξεχωρίζει από την πρόληψη, η οποίαδεν αποκλείει τη βία, το αντίθετο, όμως την εντάσσει σε μια στρατηγική λεπτο-μερούς μελέτης του ταξικού εχθρού, στην προληπτική δράση για την αποδυ-νάμωσή του, ιδιαίτερα για το ξερίζωμά του από τις ταξικές ρίζες, αποδείχθηκεανεπαρκής, ή καλύτερα εντελώς ατελέσφορη. Οι πολιτικές που υιοθετήθηκαν για την απόπειρα συντριβής κάθε νομιμοποίησηςτης επαναστατικής πρακτικής ήταν πολλαπλές. Ανάμεσα σ’ αυτές ξεχωρίζει φυ-σικά η επίθεση στη μνήμη. Μίντια, συγγραφείς, δημοσιογράφοι, δικαστές, αστυ-νομικοί και καραμπινιέροι εδώ και δεκαετίες μπαίνουν στα σχολεία και τιςσχολές, γράφουν και μιλάνε δεξιά και αριστερά, συναγωνιζόμενοι ποιος θα πα-ρουσιάσει με την πιο απεγνωσμένη μορφή τα χρόνια της ιστορίας, όπου οι τά-ξεις στην Ιταλία αναμετριόντουσαν σχεδόν επί ίσοις όροις. Αυτή η λογική τηςπρόληψης, της αλλοίωσης των συνειδήσεων μπήκε και στις πλατείες, στις φυ-

98

Page 99: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

λακές και τα δικαστήρια. Η Γένοβα του 2001 δείχνει ξεκάθαρα ότι όταν δεν γί-νεται δεκτός ο «διάλογος», η βία που εξαπολύεται δεν έχει όρια. Το ίδιο στιςφυλακές και τα δικαστήρια: όταν ο σύντροφος που φτάνει εκεί, αποδεικνύει ότικατέχει μια συνείδηση που έχει ξεφύγει από τα νύχια του ιστορικού ρεβιζιονι-σμού, τότε η αντεπαναστατική δράση δείχνει τη βίαιη διάστασή της. Σήμερατα δικαστήρια είναι μια βαρετή τυπικότητα για να μοιράζει το ανώτατο των ποι-νών, οι φυλακές είναι το βασίλειο μιας απόλυτης εξουσίας, αυτής των δεσμο-φυλάκων, των δικαστών και των στρατιωτικών μηχανισμών.

2. Ιδιαίτερα ενάντια στους επαναστάτες κρατούμενους των B.R-P.C.C (41bis).Τι σημαίνει αυτή η νέα επίθεση για τους κρατούμενους συντρόφους;

Η ομάδα των συντροφισσών και των συντρόφων που έδωσε ζωή και συνέχειαστην εμπειρία των B.R-P.C.C. -με την εκτέλεση των Ντ’ Αντόνα και Μπιάτζι,αστών διανοουμένων που δούλευαν για την απόσπαση υπεραξίας από τη μι-σθωτή εργασία- ξέφυγε ξεκάθαρα από τις θηλιές της προληπτικής αντεπανά-στασης. Επαναπρότεινε τον αγώνα ενάντια στην καπιταλιστική εκμετάλλευσηστο επίπεδο της ρήξης, της εξουσίας. Αυτή η εκδήλωση αδυναμίας της κρατικήςπρόληψης, εντελώς ασυγχώρητη, αφού θα έφερνε τους καπιταλιστές σε μιαεποχή που δε θα ήθελαν πραγματικά να επιστρέψει ποτέ ξανά, δε μπορούσεπαρά να αντιμετωπιστεί με μια αποφασιστική βία, που στοχεύει να δημιουργήσειμια δυνατή αποτροπή. Για αυτό η ομάδα των συντροφισσών και συντρόφωντων B.R-P.C.C. χτυπήθηκε με το ανώτατο των ποινών (ισόβια) και εγκλείστηκεστις πτέρυγες των φυλακών που εφαρμόζεται το 41bis, δηλαδή η απόλυτη απο-μόνωση, όπου οι καθημερινές συνθήκες ωθούν στην εξαθλίωση (ελλιπής καιυπερελεγχόμενη αλληλογραφία, περιορισμοί στην κατοχή βιβλίων και περιοδι-κών, επισκεπτήρια με διαχωριστικό τζάμι). Ένα καθεστώς που ενσωματώνει τηνκατεξοχήν πολιτική απομόνωση, δηλαδή τη δίκη μέσω βιντεο-διάσκεψης ή «εξαποστάσεως».

3. Αναφέρθηκες στη βιντεο-διάσκεψη. Τι σημαίνει ακριβώς αυτή;

Πρακτικά σ’ αυτήν την περίπτωση δεν είναι πλέον δυνατό να μιλάμε για δίκη,από τη στιγμή που ένα συστατικό μέρος μιας δίκης, ο «κατηγορούμενος» δενυπάρχει, έχει σβηστεί. Παρακολουθεί τη δίκη από μια οθόνη τοποθετημένη σ’ένα κελί της φυλακής, μόνος του ή το πολύ με το δικηγόρο του, και οι υπόλοιποιπαρόντες είναι δεσμοφύλακες και δικαστικοί αξιωματούχοι. Ο «κατηγορούμε-νος» και ο δικηγόρος μπορούν να παρέμβουν στην αίθουσα όπου διεξάγεται ηδίκη, που μπορεί να απέχει και χίλια χιλιόμετρα από τη φυλακή, μόνο αν το ζη-τήσουν στον αξιωματούχο ο οποίος στέλνει το αίτημα στην κεντρική αίθουσα,όπου και αποφασίζεται με κάθε σκοπιμότητα αν και πότε θα επιτραπεί να μπει

99

Page 100: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

στη δίκη ακόμα και μόνο η φωνή και οι εικόνες του «κατηγορούμενου». Ότανη δίκη αφορά μια ομάδα «κατηγορούμενων», το πράγμα δεν αλλάζει, όμως ηαυστηρότητα αυξάνεται. Πράγματι, υπό το καθεστώς του 41bis δεν μπορούνποτέ να οργανώσουν μια «συλλογική υπεράσπιση», αφού ο καθένας κρατείταιστο κελί διαχωρισμένος, απομονωμένος όπως πάντα. Σ’ αυτές τις συνθήκες ηδίκη πριν από «φάρσα», όπως αναφέρεται στις βιογραφίες των συντρόφων καιτων συντροφισσών άλλων καιρών, μετατρέπεται σε μια εξάσκηση, σ’ ένα πα-ράλογο και τερατώδες παιχνίδι, όπου ο αντίπαλος είναι εντελώς φαντασιακόςκαι εξαρχής καταδικασμένος. Η απόπειρα ξεριζώματος των συντροφισσών καιτων συντρόφων από τους λόγους, από τις σχέσεις που τους ώθησαν στην πραγ-μάτωση μιας ταξικής πρακτικής, δεν θα μπορούσε να είναι πιο άγρια. Μ’ αυτότον τρόπο, θα λένε οι στρατηγοί της αντεπανάστασης, είναι πιο εύκολο να βά-λουν στο μυαλό των μαζών την έννοια του «τρομοκράτη», ένα άτομο προς τοοποίο γίνεται πιο εύκολη η απομάκρυνση κάθε συμπάθειας και κυρίως κάθε ταύ-τισης. Όλο αυτό μοιάζει μακάβριο, όπως άλλωστε είναι και η μπουρζουαζία, τοκεφάλαιο στην ιμπεριαλιστική φάση, στην οποία εκθέτει αποκλειστικά τη σαπίλαμέσα στην οποία προσπαθεί να παγιδεύσει, πρώτα και κύρια, το προλεταριάτο.

4. Αυτό το άρθρο πλήττει μια σημαντική παράδοση του επαναστατικού κινή-ματος: την πολιτική δίκη. Πόσο σημαντική ήταν για εσάς, στην εποχή σας, ηπολιτική δίκη και τι είναι αυτό που δέχεται «επίθεση» μ’ αυτό το νέο άρθρο;

Είχε ακριβώς μια τρομερή σημασία, όπως και πάντα είχε στις δίκες εκείνου πουπραγμάτωσε μια ταξική επαναστατική πρακτική, ακόμα περισσότερο όταν αυτήγινόταν με συλλογικό τρόπο. Στην Ιταλία, ανάμεσα στη φασιστική κληρονομιάτου κράτους περιλαμβάνεται και ο ποινικός κώδικας, όχι όμως και ο κώδικαςποινικής δικονομίας, του οποίου η ιδιαιτερότητα έγκειται ακριβώς στη ρύθμισητου τρόπου με τον οποίο διεξάγονται οι δίκες, του τρόπου με τον οποίο εφαρ-μόζονται οι ποινές και καθίστανται εκτελεστέες κτλ. Αυτός ο κώδικας τέθηκε σεεφαρμογή το 1990. Στην πραγματικότητα επανακαθόρισε τους κανόνες, στουςοποίους εν μέρει βασιζόταν η δίκη ρήξης που είχαμε επιχειρήσει εμείς, και όχιμόνο, το 1976. Η ρήξη μας εκκινούσε από την άρνηση μας να θεωρηθούμε «κα-τηγορούμενοι», αλλά αντίθετα να οριστούμε ως «κατήγοροι», μαζί με όλη τηνπρολεταριακή τάξη της οποίας η οργάνωση μας αποτελούσε συστατικό στοιχείο.Έτσι αρνηθήκαμε τους επιλεγμένους ή διορισμένους δικηγόρους, καλώντας τουςνα μη μιλάνε για εμάς.Δεν ήταν ένα απλό πράγμα, αλλά σίγουρα ήταν μια ορθή επιλογή, αφού μαςεπέτρεψε, με την ώθηση του μαζικού επαναστατικού αγώνα, της μαχόμενηςπρακτικής της οργάνωσης της οποίας αποτελούσαμε μέρος, να χρησιμοποι-ήσουμε, ακριβώς έτσι, το δικαστήριο για να προπαγανδίσουμε τους αγώνεςμέσα στις φυλακές, για να τους γνωστοποιήσουμε σ’ ένα κοινό ακόμα και διε-

100

Page 101: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

θνές, συμπεριλαμβανομένης της γραμμής, της προηγούμενης και της παρούσαςπρακτικής της οργάνωσης μας. Εκείνη τη δίκη την κερδίσαμε εξολοκλήρου.Αρκεί να θυμίσουμε ότι ο αγώνας ενάντια στις φυλακές υψίστης ασφαλείας,χώροι όπου η μπουρζουαζία είχε αναθέσει το καθήκον για να νικήσει την ανα-μέτρηση με την προλεταριακή επανάσταση, ενισχύθηκε σε τέτοιο βαθμό ώστενα καταφέρει σημαντικές κατακτήσεις, όπως το κλείσιμο μιας τέτοιας φυλακής,του «στρατοπέδου συγκέντρωσης» του νησιού της Αζινάρα και την κατάργησητων διαχωριστικών τζαμιών στα επισκεπτήρια. Η αλληλεγγύη στο κίνημα τωνφυλακισμένων είχε αυξηθεί. Η δράση της οργάνωσης στην οποία ανήκαμε, ηίδια η ζωή μας στη φυλακή παρέμεναν περισσότερο από ποτέ ενωμένες με τηντάξη μας που αγωνιζόταν. Ο μεταρρυθμισμένος κώδικας ποινικής δικονομίας προσπάθησε να κάμψει πολ-λές τυπικές ακαμψίες, π.χ. προσφέροντας στον «κατηγορούμενο» διάφορεςμορφές δίκης, όπως τη «διαπραγμάτευση», τη «συνοπτική διαδικασία», την«τακτική διαδικασία». Πρόκειται για μορφές που σκοπεύουν να φθείρουν τησταθερότητα του «κατηγορούμενου», προσφέροντάς του ελαφρυντικές λύσειςμ’ αντάλλαγμα την αδιαφορία του για την εξεγερμένη, ή όπως και να έχει, ταξικήταυτότητα του. Σ’ αυτήν την περίπτωση, αν στο παιχνίδι συμμετέχουν και «κα-τηγορούμενοι», τότε το πράγμα αλλάζει, αφού αυξάνονται οι πιθανότητες ναπαρουσιαστεί μια πρακτική σαν ξεκομμένη από τον ταξικό αγώνα που διεξάγειτο προλεταριάτο. Δυστυχώς η τρέχουσα πραγματικότητα αποδεικνύει, όπως ηδίκη για τα γεγονότα της 11ης Μάρτη 2006 στο Μιλάνο*, ότι ένας σωστός αγώ-νας μπορεί να μετατραπεί σε μια κρατική βεντέτα (οι σύντροφοι και οι συντρό-φισσες καταδικάστηκαν σε 4 χρόνια) και ταυτόχρονα σε κάτι το τετριμμένο. Ο αγώνας για την πολιτικοποίηση των δικών, ενάντια στην εγκληματικοποίησητων «κατηγορούμενων», μπορεί πραγματικά να ξεκινήσει από τη συμπαρά-σταση στους φυλακισμένους συντρόφους και συντρόφισσες, αντιλαμβανόμενοιεπίσης με κάθε τρόπο τη στιγμή της δικαστικής «επιλογής», της στάσης πουκρατιέται μέσα στις δικαστικές αίθουσες. Οι φυλακισμένοι δεν μπορούν να αφή-νονται ποτέ μόνοι, ακόμα περισσότερο όμως τη στιγμή που το επαναστατικό ή–όπως και να έχει– το πολιτικό είναι τους αντιμετωπίζεται από τον ταξικό εχθρό.Χωρίς αυτήν την αγωνιστική παρουσία θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμεσυλλήψεις, σκληρές και με κάθε έννοια απάνθρωπες δίκες, συμπεριλαμβάνονταςτις καταδίκες, όπως στην περίπτωση της δίκης για τα γεγονότα της 11ης Μάρτηή για τους Πυρήνες Επαναστατικής Αντεπίθεσης [Cellule di Offensiva Rivoluzio-naria (C.O.R.)] στην Πίζα, για να υπενθυμίσουμε τις πιο πρόσφατες περιπτώσεις.

101

[*]: Στις 11.3.2006 σε συγκρούσεις που ξέσπασαν σε αντιφασιστική συγκέντρωσηστο κέντρο του Μιλάνου συνελήφθησαν 29 διαδηλωτές, από τους οποίους 18 κα-ταδικάστηκαν σε 4 χρόνια κάθειρξης και άλλοι 2 σε μικρότερες ποινές.

Page 102: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

Ο αγώνας ενάντια στη «δίκη μέσω βίντεο-διάσκεψης» και σ’ όλη τη διασπαστι-κότητα που περιλαμβάνει, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας επέκτασήςτης με σκοπό να σπάσει την επαναστατική συνέχεια που προτείνεται, πρέπει ναείναι μέρος του αγώνα ενάντια στην απομόνωση και την εξόντωση που είναι –και θέλει να είναι– η συγκεκριμένη μορφή που εφευρέθηκε. Πολύ λίγα άτομαστην Ιταλία γνωρίζουν ότι την περασμένη άνοιξη πραγματοποιήθηκε η δίκη τωνB.R-P.C.C. και ακόμα λιγότερα γνωρίζουν αυτό που δικάστηκε σ’ αυτήν τη δίκη,το λόγο διεξαγωγής της. Κατά τη γνώμη μου, εμείς πρέπει να βρούμε τον τρόπογια να συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Πίσω δεν γυρνάμε ποτέ, πόσο μάλλονστον ταξικό αγώνα, δεδομένων των συνεχών μεταβολών που επιβάλλει στηνκοινωνία η κυκλική καπιταλιστική κίνηση. Όπως πάντα οι λύσεις βρίσκονταιβήμα βήμα με την συγκεκριμένη αντιμετώπιση της απομόνωσης και της εξόν-τωσης.

Δεκαπενταύγουστος 2006 .

102

Page 103: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

Ευρετήριο Οργανώσεων, Συλλογικοτήτων, Ομάδων, Συνελεύσεων,Συνδικάτων, Κομμάτων, Επιτροπών, Συμβουλίων και Εντύπων

Άμεση Δράση [Action Directe]Άτυπη Αναρχική Ομοσπονδία [Federazione Anarchica Informale (F.A.I)] Αυτόνομη Συνέλευση Εργατών-Φοιτητών [Assemblea Autonoma Operai-Studenti] Βενετικές Πολιτικές Συλλογικότητες [Colletivi Politici Veneti]Γενική Συνομοσπονδία Ιταλών Εργαζομένων [Confederazione Generale ItalianiLavoratori (C.G.I.L)]Γραμμή Διαγωγής [Linea di Condotta] Δημοκρατικοί της Αριστεράς [Democratici di Sinistra (D.S)]Εδαφικοί Κομμουνιστικοί Πυρήνες [Nuclei Comunisti Territoriali (N.C.T)] Ένοπλες Εργατικές Περίπολοι [Ronde armate operaie]Ένοπλη Προλεταριακή Εξουσία [Potere Proletario Armato] Ένοπλοι Προλεταριακοί Πυρήνες [Nuclei Armati Proletari (N.A.P)]Ένοπλοι Προλετάριοι για τον Κομμουνισμό [Proletari Armati per il Comunismo(P.A.C.)] Ένωση Μαχόμενων Κομμουνιστών [Unione dei Comunisti Combattenti (U.C.C)]Επαναστατικές Κομμουνιστικές Επιτροπές [Comitati Comunisti Rivoluzionari(CO.CO.RI) Επαναστατική Δράση [Azione Rivoluzionaria (A.R)]Επιτροπές Αγώνα [Comitati di Lotta]Επιτροπές Στρατοπέδου [Comitati di Campo] Επιτροπή για μια Διεθνή Κόκκινη Βοήθεια [Commissione per un Soccorso RossoInternazionale]Εργατικές Ταξιαρχίες για τον Κομμουνισμό [Brigate Operaie per il Comunismo]Εργατική Εξουσία [Potere Operaio (P.O)]Εργατική Συλλογικότητα [Collettivo Operaio]Εργοστασιακά Συμβούλια [Consigli di Fabbfrica]Η Τάξη [La Classe]Ιταλική Ένωση Εργασίας [Unione Italiana di Lavoro (U.I.L)]Ιταλική Συνομοσπονδία Συνδικάτων Εργαζομένων [Confederazione Italiana Sin-dacati dei Lavoratori (C.I.S.L.)] Ιταλικό Κοινωνικό Κίνημα [Movimento Sociale Italiano (M.S.I)]Ιταλικό Κομμουνιστικό Κόμμα [Partito Comunista Italiano (P.C.I)]Ιταλικό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα [Partito Repubblicano Italiano (P.R.I)] Ιταλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα [Partito Socialista Italiano (P.S.I)]Κοινονιστές [Comontisti]Κόκκινα Τετράδια [Quaderni Rossi]Κόκκινες Ταξιαρχίες [Brigatte Rosse (B.R)]Κόκκινες Ταξιαρχίες για την οικοδόμηση του Μαχόμενου Κομμουνιστικού Κόμμα-τος [Βrigatte Rosse per la costruzione del Partito Comunista Combattente (B.R-P.C.C)]

Page 104: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

Kόκκινες Ταξιαρχίες-Κόμμα Αντάρτικου [Brigatte Rosse- Partito Guerriglia (B.R-P.G)]Κόκκινες Ταξιαρχίες-Φάλαγγα Βάλτερ Αλάζια [Brigatte Rosse-Colonna Walter Ala-sia (B.R-C.W.A)] Κόκκινη Μπαρμπάτζια [Barbagia Rossa] Κόκκινο [Rosso]Κόκκινοι Πανθήρες [Pantere Rosse]Κομμουνιστές Ληστές [Rapinatori Comunisti]Κομμουνιστικά Τμήματα Επίθεσης [Reparti Comunisti d’ Attacco]Κομμουνιστικές Ταξιαρχίες [Brigatte Comuniste (B.C)]Κομμουνιστικό Αντάρτικο [Guerriglia Comunista (G.C)]Κύκλοι του Νεανικού Προλεταριάτου [Circoli del Proletariato Giovanile]Λιβανέζικες Επαναστατικές Ένοπλες Φράξιες [Frazioni Armate Rivoluzionarie Li-banesi (F.A.R.L)]Mαζικοί Επαναστατικοί Οργανισμοί [Organismi di Massa Rivoluzionari (O.M.R)] Μαχόμενοι Κομμουνιστικοί Σχηματισμοί [Formazioni Comuniste Combattenti(F.C.C)]Μέτωπο Φυλακών [Fronte Carceri] Ομάδα 22 Οκτώβρη [Gruppo 22 Ottobre] Ομάδες Αντάρτικης Δράσης [Gruppi d’ Azione Partigiana (G.A.P)] Οργανωμένη Εργατική Αυτονομία [Autonomia Operaia Organizzata]Οργανωμένοι Κομμουνιστές για την Απελευθέρωση του Προλεταριάτου [Comu-nisti Organizzati per la Liberazione del Proletariato (C.O.L.P)] Πέμπτη Λέγκα [Quinta Lega] Πολιτική Μητροπολιτική Συλλογικότητα [Collettivo Politico Metropolitano (C.P.M)]Προλεταριακές Ομάδες [Squadre Proletarie] Προλεταριακή Αριστερά [Sinistra Proletaria] Προλεταριακό Κίνημα Επιθετικής Αντίστασης [Movimento Proletario di ResistenzaOffensiva (Μ.P.R.O)]Προλεταριακός Πυρήνας [Nucleo Proletario (N.P)]Πρώτη Γραμμή [Prima Linea (P.L)]Πυρήνας για τη συγκρότηση του Μαχόμενου Κομμουνιστικού Κόμματος [Cellulaper la costituzione del PCC]Πυρήνες Επαναστατικής Αντεπίθεσης [Cellule di Offensiva Rivoluzionaria (C.O.R.)]Συνεχής Αγώνας [Lotta Continua (L.C)]Συντονιστικό των Εργατικών Επιτροπών [Coordinamento di Comitati Operai]Ταξιαρχία 28 Μάρτη [Brigatta 28 Marzo]Τετράδια της Πιατσέντζα [Quaderni Piacentini] Χριστιανική Δημοκρατία [Democrazia Cristiana (D.C)]Χωρίς Ανακωχή [Senza Tregua] Φάλαγγα Φαμπρίτζιο Πέλλι [Colonna Fabrizio Pelli]Φράξια Κόκκινος Στρατός [Rotte Arme Fraction (R.A.F)]

Page 105: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία
Page 106: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

με την υποστήριξη της κόκκινης συνάθροισης

Page 107: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ιταλία

107