Επαναληπτικο Διαγώνισμα Νεοελληνικης Γλωσσας Α...

15
1 ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΑΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ∆ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΘΕΜΑ 1 Ο ΚΕΙΜΕΝΟ Ας γνωρίσουμε τη Σαλαμίνα Στα νεότερα χρόνια η Σαλαμίνα είναι τόπος παραθερισμού μεγάλου αριθμού κατοίκων της ευρύτερης περιοχής του Πειραιά. Σελήνια, Κακή Βίγλα, Περόνι, Περιστέρια, όλα τοποθετημένα στις ανατολικές ακτές, αποτελούν παραθεριστικούς οικισμούς με μία περίεργη αισθητική. Χαμηλοί λόφοι περιβάλλουν με στοργή ένα τοπίο που δέχτηκε την αυτοσχεδιαστική αρχιτεκτονική παρέμβαση των κατοίκων του. «Χειροποίητα» μικρά σπιτάκια ξεπροβάλλουν άναρχα κτισμένα, εξυπηρετώντας εγωιστικά τις ανάγκες των ενοίκων τους. Απομακρυσμένα το ένα από το άλλο, λες κι επιθυμούν να τραβήξουν τη προσοχή του περαστικού, που αναγκαστικά κοντοστέκεται για να σχολιάσει τη συνύπαρξη σε αρκετά σπίτια- της ελληνικής σημαίας με τη σημαία του Ολυμπιακού! Οι παραλίες, γραφικές, συνομιλούν αδιάκοπα με τις μελαγχολικές σιλουέτες των αγκυροβολημένων καραβιών στο βάθος. Τα καράβια χάνονται από το οπτικό πεδίο όσο κατεβαίνουμε νοτιότερα. Πινακίδες λίγες έως ανύπαρκτες προτρέπουν τον περιηγητή να εμπιστευτεί το ένστικτο του, ακολουθώντας διαδρομές που τον φέρνουν αντιμέτωπο με παλιές γνώριμες κι ωστόσο ξεχασμένες αγγελίες: «Ντομάτα ντόπια, κόβετε μόνοι σας» και πιο κάτω «Πουλάμε κουνέλι ζωντανό, το παίρνετε αμέσως, εδώ». Η νότια πλευρά του νησιού ανταμείβει και τον πιο απαιτητικό. Το τοπίο γίνεται ξαφνικά άγριο με έντονη και πυκνή βλάστηση. Πλούσιος πευκώνας ξεδιπλώνεται δεξιά κι αριστερά του ασφαλτοστρωμένου δρόμου με αναζωογονητικές μυρωδιές, μελίσσια και τιτιβίσματα. Ο φιδίσιος δρόμος της καθόδου, που οδηγεί στους νότιους παραλιακούς οικισμούς, Κολώνες, Άγ. ∆ημήτριος, Σατερλί, Κανάκια συμμετέχει στο κρυφτό που παίζουν οι αχτίδες του ήλιου με τις φυλλωσιές των δέντρων, αφήνοντας μικρά αναπάντεχα ξέφωτα, αγνάντι στο γαλάζιο του ουρανού και της θάλασσας. Οι ήσυχες κυματόβρεχτες ταβερνούλες στις βοτσαλωτές παραλίες

description

Νεοελληνικης Γλωσσας Α γυμνασιου

Transcript of Επαναληπτικο Διαγώνισμα Νεοελληνικης Γλωσσας Α...

Page 1: Επαναληπτικο Διαγώνισμα Νεοελληνικης Γλωσσας Α γυμνασιου

1

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α’ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

∆ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΘΕΜΑ 1Ο

ΚΕΙΜΕΝΟ Ας γνωρίσουµε τη Σαλαµίνα

Στα νεότερα χρόνια η Σαλαµίνα είναι τόπος παραθερισµού µεγάλου αριθµού κατοίκων της ευρύτερης περιοχής του Πειραιά. Σελήνια, Κακή Βίγλα, Περόνι, Περιστέρια, όλα τοποθετηµένα στις ανατολικές ακτές, αποτελούν παραθεριστικούς οικισµούς µε µία περίεργη αισθητική. Χαµηλοί λόφοι περιβάλλουν µε στοργή ένα τοπίο που δέχτηκε την αυτοσχεδιαστική αρχιτεκτονική παρέµβαση των κατοίκων του. «Χειροποίητα» µικρά σπιτάκια ξεπροβάλλουν άναρχα κτισµένα, εξυπηρετώντας εγωιστικά τις ανάγκες των ενοίκων τους. Αποµακρυσµένα το ένα από το άλλο, λες κι επιθυµούν να τραβήξουν τη προσοχή του περαστικού, που αναγκαστικά κοντοστέκεται για να σχολιάσει τη συνύπαρξη – σε αρκετά σπίτια- της ελληνικής σηµαίας µε τη σηµαία του Ολυµπιακού! Οι παραλίες, γραφικές, συνοµιλούν αδιάκοπα µε τις µελαγχολικές σιλουέτες των αγκυροβοληµένων καραβιών στο βάθος. Τα καράβια χάνονται από το οπτικό πεδίο όσο κατεβαίνουµε νοτιότερα. Πινακίδες λίγες έως ανύπαρκτες προτρέπουν τον περιηγητή να εµπιστευτεί το ένστικτο του, ακολουθώντας διαδροµές που τον φέρνουν αντιµέτωπο µε παλιές γνώριµες κι ωστόσο ξεχασµένες αγγελίες: «Ντοµάτα ντόπια, κόβετε µόνοι σας» και πιο κάτω «Πουλάµε κουνέλι ζωντανό, το παίρνετε αµέσως, εδώ». Η νότια πλευρά του νησιού ανταµείβει και τον πιο απαιτητικό. Το τοπίο γίνεται ξαφνικά άγριο µε έντονη και πυκνή βλάστηση. Πλούσιος πευκώνας ξεδιπλώνεται δεξιά κι αριστερά του ασφαλτοστρωµένου δρόµου µε αναζωογονητικές µυρωδιές, µελίσσια και τιτιβίσµατα. Ο φιδίσιος δρόµος της καθόδου, που οδηγεί στους νότιους παραλιακούς οικισµούς, Κολώνες, Άγ. ∆ηµήτριος, Σατερλί, Κανάκια συµµετέχει στο κρυφτό που παίζουν οι αχτίδες του ήλιου µε τις φυλλωσιές των δέντρων, αφήνοντας µικρά αναπάντεχα ξέφωτα, αγνάντι στο γαλάζιο του ουρανού και της θάλασσας. Οι ήσυχες κυµατόβρεχτες ταβερνούλες στις βοτσαλωτές παραλίες

Page 2: Επαναληπτικο Διαγώνισμα Νεοελληνικης Γλωσσας Α γυμνασιου

2

προσκαλούν τον κολυµβητή να γευτεί το ψητό χταποδάκι και τα κάθε λογής όστρακα συνοδεία ούζου. Πολύβουοι, ειδικά το καλοκαίρι, οι παραθεριστικοί οικισµοί, µε το σχεδόν αποκλειστικά ελληνικό τουρισµό, µε τα παιδιά να παίζουν στους χωµατόδροµους και τους µεγαλύτερους να εκκλησιάζονται τα απογεύµατα ή να συζητούν σε πηγαδάκια, δηµιουργούν έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα, κράµα νησιού και χωριού. α. Να αποδώσετε περιληπτικά το κείµενο σε 50-60 λέξεις.

(Μον.2,5) β. Να βρείτε, για κάθε παράγραφο, την θεµατική πρόταση και έναν πλαγιότιτλο.

(Μον.2,5) ΘΕΜΑ 2Ο α. Να αναλύσετε τις παρακάτω λέξεις στα συνθετικά τους: ασφαλτοστρωµένου, κυµατόβρεχτες, χωµατόδροµους

(Μον.1) β. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω λέξης ως κλιτές ή άκλιτες και να αναφέρεται τι µέρος του λόγου είναι: επίδοση, εκπληκτικοί, επειδή

(Μον.1,5) ΘΕΜΑ 3Ο α. Να κλιθούν τα ουσιαστικά: η οδός, η δύναµη, το δάσος, ο ταµίας.

(Μον.2) β. Να βρείτε τη λειτουργία της ονοµατικής φράσης: Τα µεταλλαγµένα προϊόντα τρυπώνουν στη διατροφή µας.

(Μον.0,5) ΘΕΜΑ 4Ο

Να περιγράψεις µια περιοχή της προτίµησης σου, σε τρεις παραγράφους.

(Μον.10)

Page 3: Επαναληπτικο Διαγώνισμα Νεοελληνικης Γλωσσας Α γυμνασιου

3

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 1ΟΥ ∆ΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΘΕΜΑ 1Ο

α. Στα νεότερα χρόνια η Σαλαµίνα αποτελεί τόπο παραθερισµού. Πολλοί γνωστοί οικισµοί βρίσκονται στις ανατολικές ακτές. Εκεί οι λόφοι είναι χαµηλοί και τα σπίτια µικρά, άναρχα κτισµένα και αποµακρυσµένα µεταξύ τους. Από τις γραφικές παραλίες φαίνονται τα καράβια στο βάθος. ∆εν υπάρχουν πολλές πινακίδες στους δρόµους για να κατευθύνουν τον επισκέπτη. Ο δρόµος προς τα νότια περνάει από έναν πυκνό πευκώνα, το τοπίο γίνεται άγριο και η διαδροµή ευχάριστη. Στις παραλίες αυτής της πλευράς του νησιού υπάρχουν ήσυχες ταβερνούλες. Οι παραθεριστικοί οικισµοί της Σαλαµίνας έχουν κυρίως ελληνικό τουρισµό και αποτελούν ένα κράµα νησιού και χωριού. β. 1η παράγραφος Θεµατική πρόταση- Στα νεότερα χρόνια η Σαλαµίνα είναι τόπος παραθερισµού µεγάλου αριθµού κατοίκων της ευρύτερης περιοχής του Πειραιά. 2η παράγραφος Θεµατική πρόταση- ∆εν υπάρχει. 4η παράγραφος Θεµατική πρόταση- ∆εν υπάρχει. 3η παράγραφος Θεµατική πρόταση- Η νότια πλευρά του νησιού ανταµείβει και τον πιο απαιτητικό. ΠΛΑΓΙΟΤΙΤΛΟΙ 1ος –Σαλαµίνα: ένας γραφικός τόπος παραθερισµού 2ος –∆ιαδροµές µε ελάχιστες πινακίδες 3ος –Η νότια πλευρά και οι ταβερνούλες της 4ος –Η ιδιαιτερότητα των παραθεριστικών οικισµών της Σαλαµίνας ΘΕΜΑ 2Ο

α. Ασφαλτοστρωµένου= άσφαλτος+ στρωµένος Κυµατόβρεχτες= κύµα+ βρέχω Χωµατόδροµους= χώµα+ δρόµος β. επίδοση-Ουσιαστικό, κλιτό µέρος του λόγου εκπληκτικοί-Επίθετο, κλιτό µέρος του λόγου επειδή-Σύνδεσµος, άκλιτο µέρος του λόγου

Page 4: Επαναληπτικο Διαγώνισμα Νεοελληνικης Γλωσσας Α γυμνασιου

4

ΘΕΜΑ 3Ο α. ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ Ονοµαστική η οδός η δύναµη το δάσος ο ταµίας Γενική της

οδού της δυνάµεως/ ης

του δάσους

του ταµία

Αιτιατική την οδό τη δύναµη το δάσος τον ταµία

Κλητική - οδέ - δύναµη - δάσος - ταµία ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ Ονοµαστική οι οδοί οι δυνάµεις τα δάση οι ταµίες Γενική των

οδών των δυνάµεων

των δασών

των ταµιών

Αιτιατική τις οδούς τις δυνάµεις τα δάση τους ταµίες

Κλητική - οδοί - δυνάµεις - δάση - ταµίες β. Τα µεταλλαγµένα προϊόντα - Υποκείµενο στη διατροφή µας- µετά από πρόθεση ΘΕΜΑ 4Ο

Την Άνοιξη η παρέα µου κι εγώ πραγµατοποιήσαµε µια εκδροµή στο Πήλιο. Το θεσσαλικό βουνό έκρυβε µια απίθανη ποικιλία οµορφιάς. Η γενική όψη του βουνού παρουσιάζει διαφορές κατά τις δύο του πλευρές. Το βουνό κατεβαίνει από το βορρά στο νότο στη χερσόνησο της Μαγνησίας. Η ανατολική πλευρά πέφτει στο Αιγαίο απότοµα µε ελάχιστους µικρούς όρµους, ενώ η δυτική κατεβαίνει οµαλότερα στον Παγασητικό κόλπο. Η δυτική πλαγιά του βουνού διασχίζεται από χείµαρρους, που ποτίζουν τις καλλιεργηµένες εκτάσεις. Ο τόπος ευωδιάζει από την ανθοφορία του κάµπου. Το καλοκαίρι τα χιονισµένα βουνά αποτελούν πόλο έλξης για όσους είναι λάτρεις του χιονιού. Το χιονισµένο Πήλιο παρουσιάζει µοναδικό θέαµα το χειµώνα, όµως και τις άλλες εποχές η οµορφιά του είναι ασύγκριτη.

Page 5: Επαναληπτικο Διαγώνισμα Νεοελληνικης Γλωσσας Α γυμνασιου

5

∆ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΘΕΜΑ 1Ο

ΚΕΙΜΕΝΟ [Γονείς και διατροφή]

Οι γονείς θα πρέπει να δείξουν µεγαλύτερο ενδιαφέρον για τη διατροφή των παιδιών τους στο σπίτι, αλλά και στο σχολείο. Πρέπει από µικρά να τα εκπαιδεύσουν σε όλες τις γεύσεις και σε όλα τα τρόφιµα, ώστε να είναι αποδεκτά από αυτά, όταν το φαγητό γίνει συνειδητή και αυτόνοµη διαδικασία. Επίσης, θα πρέπει να ενδιαφέρονται για το τι τρώνε στο σχολείο ή στις εξόδους τους, ώστε να µη µάθουν τα παιδιά στην εύκολη επιλογή του φαστφούντ και της υποκατάστασης του σπιτικού φαγητού από χαµηλής θρεπτικής αξίας τρόφιµα και σνακ. Το µαγειρεµένο φαγητό µε τη σαλάτα θα πρέπει να υπάρχει καθηµερινά (ή σχεδόν καθηµερινά) στο τραπέζι και η λύση του «έτοιµου φαγητού» θα πρέπει να περιορίζεται σε ελάχιστες ειδικές µέρες, όταν οι υποχρεώσεις δεν αφήνουν χρονικά περιθώρια για µαγειρική παρασκευή. Πρέπει να φροντίζουν να τρώνε σαλάτες και φρούτα, να προτιµούν τους φυσικούς χυµούς από τα αναψυκτικά, να προτιµούν µια φέτα ψωµί µε µέλι από µια τυρόπιτα και να τρώνε εξίσου τα όσπρια µε το κρέας. Ειδικότερα, όταν υπάρχει και παιδικά παχυσαρκία, θα πρέπει να ωθήσουν τα παιδιά τους να γίνουν πιο δραστήρια. α. Ποια συµβουλή δίνει ο συγγραφέας στους γονείς;

(Μον.2,5) β. Γιατί είναι σηµαντικό να προσέχουµε την διατροφή µας;(Ανάπτυξη σε µια παράγραφο)

(Μον.2,5) ΘΕΜΑ 2Ο α. Να βρείτε ποιες από τις παρακάτω λέξεις είναι σύνθετες και ποιες παράγωγες: τυρόπιτα αγχολυτικός πολεµικός σηµερινός ψιλοκοµµένος

(Μον.1,5)

Page 6: Επαναληπτικο Διαγώνισμα Νεοελληνικης Γλωσσας Α γυμνασιου

6

β. Να χαρακτηρίσετε τα ουσιαστικά ως ισοσύλλαβα ή ανισοσύλλαβα: τους κινδύνους προβλήµατα φρουροί

(Μον.1) ΘΕΜΑ 3Ο Να βρεθούν οι επιθετικοί προσδιορισµοί του κειµένου.

(Μον.2,5) ΘΕΜΑ 4Ο

Περίγραψε σε δύο παραγράφους, ένα γιορτινό, οικογενειακό τραπέζι.

(Μον.10)

Page 7: Επαναληπτικο Διαγώνισμα Νεοελληνικης Γλωσσας Α γυμνασιου

7

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 2ΟΥ ∆ΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΘΕΜΑ 1Ο α. Ο συγγραφέας νουθετεί τους γονείς να περιορίσουν την εύκολη λύση του έτοιµου φαγητού και να παροτρύνουν τα παιδιά τους να τρώνε σπιτικά φαγητά, πλούσια σε βιταµίνες, φρούτα και λαχανικά. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δίνεται στα παχύσαρκα παιδιά. β. Οι βάσεις για τη µελλοντική µας υγεία µπαίνουν στην παιδική- εφηβική ηλικία. Είναι σηµαντικό το άτοµο από νωρίς να έχει υιοθετήσει υγιεινούς τρόπους διατροφής, καθώς επανδρώνει µε αυτό τον τρόπο τον οργανισµό του µε πλούσια θρεπτικά συστατικά, απαραίτητα για την σωστή σωµατική ανάπτυξη και λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήµατος. Εποµένως αποφεύγονται µελλοντικά προβλήµατα υγείας, όπως είναι οι καρδιοπάθειες, το παιδικό και γεροντικό σάκχαρο. Τέλος, τα υγιή άτοµα δε χρειάζονται διατροφικά συµπληρώµατα. ΘΕΜΑ 2Ο α. Τυρόπιτα-Σύνθετη Αγχολυτικός-Σύνθετη Πολεµικός-παράγωγη Σηµερινός-παράγωγη Ψιλοκοµµένος-σύνθετη β. τους κινδύνους-ισοσύλλαβο προβλήµατα-Ανισοσύλλαβο φρουροί-ισοσύλλαβο ΘΕΜΑ 3Ο Οι επιθετικοί προσδιορισµοί είναι: µεγαλύτερο[ενδιαφέρον], συνειδητή και αυτόνοµη[διαδικασία], εύκολή[επιλογή], σπιτικού[φαγητού], χαµηλής θρεπτικής[αξίας], µαγειρεµένο[φαγητό], έτοιµου[φαγητού], ελάχιστες ειδικές[µέρες],χροκά[περιθώρια],µαγειρική[παρασκευή],φυσικούς[χυµούς], παιδική[παχυσαρκία]. ΘΕΜΑ 4Ο

Τα Χριστούγεννα όλη η οικογένεια µου µαζεύεται στο σπίτι της γιαγιάς. Το τραπέζι είναι γεµάτο µε νόστιµα εδέσµατα. Οι πιατέλες είναι γεµάτες µεζέδες, πίτες, σαλάτες και τυριά και κανάτες µε άφθονο κρασί. Φυσικά υπάρχει και η παραδοσιακή γεµιστή γαλοπούλα και το χριστόψωµο που αποτελούν τις

Page 8: Επαναληπτικο Διαγώνισμα Νεοελληνικης Γλωσσας Α γυμνασιου

8

σπεσιαλιτέ τις γιαγιάς µου. Το φαγοπότι αρχίζει µε την πρόποση του παππού. Όταν τελειώσει το φαγητό η µαµά µου µε τις θείες µου σερβίρουν γλυκά. Αυτή είναι η καλύτερη στιγµή για µένα και τα ξαδέρφια µου. Τρώµε γρήγορα το γλυκό µας και έπειτα πάµε και παίζουµε. Οι µεγάλοι κάθονται και συζητούν, τραγουδούν και χορεύουν. Τα Χριστούγεννα είναι η αγαπηµένη µου γιορτή λόγω των όµορφων αναµνήσεων που έχω κάθε χρόνο στο σπίτι της γιαγιάς.

Page 9: Επαναληπτικο Διαγώνισμα Νεοελληνικης Γλωσσας Α γυμνασιου

9

∆ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΘΕΜΑ 1Ο

ΚΕΙΜΕΝΟ Ιστορία µιας φώκιας

Πάντοτε συµπαθούσα τις φώκιες, ιδίως από τότε που άκουσα στην Ολλανδία την ιστορία που θα σας διηγηθώ. Είναι πραγµατική, αν πιστέψει κανείς τους Ολλανδούς. Αυτά τα ζώα είναι τα σκυλιά των ψαράδων. Έχουν κεφάλι µολοσσού, µάτι βοδίσιο και µουστάκια γάτας. Την περίοδο του ψαρέµατος ακολουθούν τις βάρκες και κυνηγάνε το ψάρι, όταν ο ψαράς αστοχεί ή το αφήνει να του ξεφύγει. Το χειµώνα είναι πολύ κρυουλιάρες και σε κάθε ιγκλού ψαρά βλέπεις να τριγυρνάει και µία, που συνήθως πιάνει την καλύτερη θέση µπροστά στην φωτιά, περιµένοντας το µερίδιο της απ’ ό, τι βράζει στη χύτρα. Ένας ψαράς και η γυναίκα του περνούσαν µεγάλες φτώχιες- η χρονιά ήταν πολύ κακή- και, όταν δεν υπήρχε πια λέπι, ο ψαράς λέει στην γυναίκα του : « Αυτό το βροµόψαρο τρώει την µπουκιά απ’ το στόµα των παιδιών µας. Μου ’ ρχεται να το πάρω και να το πετάξω στη θάλασσα, ας ‘πα να βρει τους όµοιούς του, αυτοί ξέρουν κάτι τρύπες και ξεχειµωνιάζουν , χωµένοι κάτω από φύκια κι όλο και ξετρυπώνουν κανένα ψάρι για φαΐ». Η γυναίκα του ψαρά έπεσε γονατιστή µπροστά στον άνδρα της και τον παρακαλούσε να λυπηθεί τη φώκια. Η σκέψη, όµως, των παιδιών της που είχαν ξελιγωθεί από την πείνα κατεύνασε γρήγορα αυτή την κρίση µεγαλοψυχίας. Τα χαράµατα ο ψαράς έβαλε τη φώκια µέσα στη βάρκα του κι αφού ξανοίχτηκε µερικές λεύγες την ξεµπάρκαρε σ’ ένα ξερονήσι. Η φώκια άρχισε να παίζει χαζοζαρούµενα µε τις άλλες φώκιες και ούτε που πήρε είδηση πως η βάρκα έφευγε. Ο ψαράς γύρισε στην καλύβα του µε την καρδιά ραγισµένη απ’ το χαµό της συντρόφου του. Μόλις µπήκε µέσα, βρήκε τη φώκια να στρογγυλοκάθεται µπροστά στη φώκια και να στεγνώνει τη γούνα της. Άντεξαν την πείνα για λίγες µέρες ακόµα. Μετά ο ψαράς, αλαλιασµένος από τις φωνές των παιδιών του που ζητούσαν φαϊ, αποφάσισε να δράσει πιο δυναµικά. Αυτή τη φορά ξανοίχτηκε πολύ βαθιά στη θάλασσα και πέταξε τη φώκια στο νερό, µακριά από τις ακτές. Η φώκια προσπαθούσε απεγνωσµένα να γαντζωθεί από την κουπαστή µε τα πτερύγια της που µοιάζουν µε χέρια. Ο

Page 10: Επαναληπτικο Διαγώνισμα Νεοελληνικης Γλωσσας Α γυμνασιου

10

ψαράς, εκνευρισµένος, της κοπανάει µια µε το κουπί, µε αποτέλεσµα να της σπάσει το ένα πτερύγιο. Η φώκια έµπηξε κάτι τσιριχτά σαν άνθρωπος και χάθηκε µες το νερό, που βάφτηκε κόκκινο απ’ το αίµα της. Ο ψαράς γύρισε σπίτι του ψυχικό ράκος. Αυτή τη φορά η φώκια δεν τον περίµενε κάτω απ’ την καµινάδα. Την ίδια νύχτα, όµως, ακούστηκαν φωνές έξω στον δρόµο. Ο ψαράς νόµιζε ότι κάποιον σκοτώνουν και βγήκε να βοηθήσει το θύµα. Μπροστά στην πόρτα βρήκε τη φώκια που είχε συρθεί µέχρι το σπίτι και φώναζε γοερά, υψώνοντας στον ουρανό το µατωµένο της πτερύγιο. Τη µάζεψαν, την περιποιήθηκαν κι ούτε που ξανασκέφτηκαν ποτέ να τη διώξουν απ’ το σπίτι , άλλωστε από εκείνη τη στιγµή , η ψαριά ήταν κάθε φορά και καλύτερη. α. Για ποιο λόγο ο ψαράς επιδιώκει να απαλλαχτεί από τη φώκια; Να αναφέρετε σηµεία του κειµένου που φανερώνουν τον ψυχισµό του.

(Μον.2,5) β. Το τέλος της «Ιστορίας µιας φώκιας» σε ποιες σκέψεις σας οδηγεί για τη συνύπαρξη ανθρώπου και ζώου;

(Μον.2,5) ΘΕΜΑ 2Ο α. Να µεταφέρετε τις προτάσεις στον πληθυντικό αριθµό:

Επισκέφτηκα τον εισαγγελέα. Άκουσα τον ήχο της σάλπιγγας. Η ζακέτα φτιάχτηκε από δέρµα αλεπούς. Από το λόφο ακούγεται η φλογέρα του βοσκού.

(Μον.1) β. Να σχηµατίσετε παράγωγα ουσιαστικά από τα παρακάτω ρήµατα, που δηλώνουν το πρόσωπο που ενεργεί: λυτρώνω ράβω κουρεύω ψέλνω

(Μον.1,5) ΘΕΜΑ 3Ο α. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις ως προς τη σηµασία και τα συστατικά τους. Η θάλασσα φουρτούνιασε Οι ψαράδες σήµερα δεν είχαν καλή ψαριά.

Page 11: Επαναληπτικο Διαγώνισμα Νεοελληνικης Γλωσσας Α γυμνασιου

11

(Μον.1) β. Να βρείτε τα υποκείµενα, τα ρήµατα, τα αντικείµενα και τα κατηγορούµενα των προτάσεων. Ο Αναστάσης είναι πολύ έξυπνος. Η Μαρία σκουπίζει τα πιάτα.

(Μον.1,5) ΘΕΜΑ 4Ο Γιατί κατά τη γνώµη σου ο άνθρωπος από την αρχαιότητα ως τις µέρες µας είναι βαθιά συνδεδεµένος µε τα ζώα;

(Μον.10)

Page 12: Επαναληπτικο Διαγώνισμα Νεοελληνικης Γλωσσας Α γυμνασιου

12

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 3ΟΥ ∆ΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΘΕΜΑ 1Ο α. Ο ψαράς αν και στεναχωριέται, εγκαταλείπει την φώκια γιατί το φαγητό δεν φτάνει ούτε και για τα παιδιά του. Χαρακτηριστικές εκφράσεις του ψυχισµού του είναι: «Ο ψαράς γύρισε στην καλύβα του µε την καρδιά ραγισµένη απ’ το χαµό της συντρόφου του», «Ο ψαράς γύρισε σπίτι του ψυχικό ράκος». β. Η ιστορία αυτή µας δείχνει ότι οι άνθρωποι πρέπει να συµβιώνουν αρµονικά µε τα ζώα. Αυτό θα γίνει µόνον αν ο άνθρωπος θεωρήσει τον εαυτό του µέρος του φυσικού περιβάλλοντος και δείξει τον απαραίτητο σεβασµό στα ζώα. ΘΕΜΑ 2Ο α. Επισκέφτηκα τον εισαγγελέα.-Επισκεφτήκαµε τους εισαγγελείς. Άκουσα τον ήχο της σάλπιγγας.-Ακούσαµε τους ήχους των σαλπίγγων Η ζακέτα φτιάχτηκε από δέρµα αλεπούς.-Οι ζακέτες φτιάχτηκαν από δέρµατα αλεπούδων Από το λόφο ακούγεται η φλογέρα του βοσκού.-Από τους λόφους ακούγονται οι φλογέρες των βοσκών. β. λυτρώνω-λυτρωτής ράβω-ράφτης κουρεύω-κουρέας ψέλνω-ψάλτης ΘΕΜΑ 3Ο α. Η θάλασσα φουρτούνιασε-Απλή, Αποφαντική Οι ψαράδες σήµερα δεν είχαν καλή ψαριά.-Επαυξηµένη, Αποφαντική β. -Ο Αναστάσης-υποκείµενο είναι-ρήµα συνδετικό έξυπνος-κατηγορούµενο -Η Μαρία-υποκείµενο Σκουπίζει-ρήµα µεταβατικό τα πιάτα-αντικείµενο. ΘΕΜΑ 4Ο Η σχέση του ανθρώπου µε τη φύση και ιδίως µε τα ζώα είναι διαχρονική. Ο άνθρωπος από τα προϊστορικά χρόνια αντλούσε µε τη βοήθεια των ζώων τα αναγκαία για την επιβίωση του. Τα χρησιµοποιούσε για τις µεταφορές του, για τις γεωργικές του

Page 13: Επαναληπτικο Διαγώνισμα Νεοελληνικης Γλωσσας Α γυμνασιου

13

εργασίες. Η σχέση εκµετάλλευσης πολύ σύντοµα έγινε σχέση αµφίδροµης φιλίας. Τα ζώα έγιναν οι πιστοί και αχώριστοι φίλοι του ανθρώπου. Τον συντρόφευαν στη δουλειά και στο σπίτι. Στην σηµερινή εποχή, δεν είναι λίγα τα άτοµα που συµπληρώνουν τα κενά τις µοναξιάς τους αγοράζοντας ένα κατοικίδιο ζώο. Τα ζώα δένονται στενά µε το αφεντικό τους, καθώς και το αντίστροφο. Τέλος πολλά άτοµα µε ειδικές ανάγκες στηρίζονται στη βοήθεια των κατοικίδιων, αφού δεν είναι λίγες οι φορές που ανάπηρα άτοµα, έχουν σωθεί από τους πιστούς τους «φίλους». Εποµένως, ο άνθρωπος που αποτελεί µέρος της φύσης, µέσω των ζώων γίνεται ένα µε τη φύση.

Page 14: Επαναληπτικο Διαγώνισμα Νεοελληνικης Γλωσσας Α γυμνασιου

14

∆ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ [ΠΡΟΣ ΕΞΑΣΚΗΣΗ] ΘΕΜΑ 1Ο

ΚΕΙΜΕΝΟ Η Λήµνος

Το νησί είναι γνωστό από την αρχαιότητα για το περίφηµο κρασί του, που έπιναν ως εκλεκτό ποτό οι ήρωες της Ιλιάδας. Έχει να επιδείξει όµως και µια ευφάνταστη κουζίνα, που από την αρχαιότητα µέχρι σήµερα πατάει πάνω στα στέρεα υλικά του λαδιού, του κρασιού, του σταριού κι ενός µοναδικού µελιού τοπικής παραγωγής. Η Ουρανία Βαγιάκου συγκέντρωσε σε ένα βιβλίο τις γεύσεις του νησιού κι ανέλαβε να µας µυήσει. Αν, λοιπόν, βρεθείτε στη Λήµνο, θα δοκιµάσετε φλοµάρια (χυλοπίτες δηλαδή) µε κόκορα, τσουρεκάκια (δεν είναι γλυκό, αλλά στριφτές πίτες µε τυρί), αστακό µε χόρτα του βουνού ή µε κριθαράκι, καλαµάρια γεµιστά µε αµύγδαλα και σταφίδες και κλίκια (τυρόψωµα). α. Να αναπτύξετε άλλη µια παράγραφο, σχετική µε το κείµενο.

(Μον.2,5) β. Να βρείτε τις θεµατικές προτάσεις των παραγράφων και να δώσετε από ένα πλαγιότιτλο στην κάθε µία παράγραφο.

(Μον.2,5) ΘΕΜΑ 2Ο α. Να γράψετε τα αντίθετα των παρακάτω λέξεων: επικερδής, ανθυγιεινός, ειδικευµένος, ιδιωτικός.

(Μον.1) β. Να γράψετε τρεις προτάσεις µε τις λέξεις: περιβάλλω, απότοµος, ορεινός.

(Μον.1,5) ΘΕΜΑ 3Ο α. Να βρείτε τις δευτερεύουσες προτάσεις του κειµένου και να προσδιορίσετε τη συντακτική τους θέση.

(Μον.1,5) β. Να βρείτε τους επιθετικούς προσδιορισµούς στο ακόλουθο κείµενο.

Page 15: Επαναληπτικο Διαγώνισμα Νεοελληνικης Γλωσσας Α γυμνασιου

15

Ο πίνακας απεικονίζει πολλά παιχνίδια µε ζωηρά χρώµατα. Στον τοίχο κρέµεται ένα αριθµητήρι και µια µικρή κιθάρα. ∆ίπλα βρίσκεται ένα µεγάλο βάζο. Πάνω βρίσκεται ένας κλόουν και άλλα πολλά παιχνίδια όπως φιδάκι, κουδουνίστρα και κοχύλια. Τα έντονα χρώµατα των παιχνιδιών προσφέρουν ευχάριστη διάθεση.

(Μον.1) ΘΕΜΑ 4Ο

Περίγραψε σε δυο παραγράφους τις εντυπώσεις από ένα νησί που επισκέφτηκες.

(Μον.10)