Πρόγραμμα Μελισσοκομίας-Προτάσεις(Καπράλος)

29
1 Ηλίας Καπράλος Χαλκίδα 11- 7-2013 Σ/χος Δασολόγος Προκοπίου 52 α Τηλ : 22210 80581 34 100 Χαλκίδα Προς Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων Γενική Δνση Ζωικής παραγωγής Δ/νση: Ζωικής παραγωγής &ΑΠΑ Τμήμα: Μελισσοκομίας – Σηροτροφίας Καπνοκοπτηρίου 6 101 76 Αθήνα ΘΕΜΑ: Προτάσεις για το πρόγραμμα Μελισσοκομίας

description

‘’ Σκέψεις - προτάσεις για το πρόγραμμα ανάπτυξης της μελισσοκομίας περιόδου 2014-16 ‘’

Transcript of Πρόγραμμα Μελισσοκομίας-Προτάσεις(Καπράλος)

Page 1: Πρόγραμμα Μελισσοκομίας-Προτάσεις(Καπράλος)

1

Ηλίας Καπράλος Χαλκίδα 11- 7-2013 Σ/χος ΔασολόγοςΠροκοπίου 52α

Τηλ : 22210 8058134 100 Χαλκίδα Προς: Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων Γενική Δνση Ζωικής παραγωγής Δ/νση: Ζωικής παραγωγής &ΑΠΑ Τμήμα: Μελισσοκομίας – Σηροτροφίας Καπνοκοπτηρίου 6 101 76 Αθήνα

ΘΕΜΑ: Προτάσεις για το πρόγραμμα Μελισσοκομίας

Σας διαβιβάζουμε το επισυναπτόμενο κείμενο με θέμα ‘’ Σκέψεις - προτάσεις για τοπρόγραμμα ανάπτυξης της μελισσοκομίας περιόδου 2014-16 ‘’ και παρακαλούμε για την αξιοποίησή του .Επί των ενεργειών σας παρακαλούμε να έχουμε σχετική ενημέρωση.

Με εκτίμηση

Page 2: Πρόγραμμα Μελισσοκομίας-Προτάσεις(Καπράλος)

2

ΣΚΕΨΕΙΣ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΑΣ

( τριετία 2014 - 2016 )

Από τον Σ/χο Δασολόγο Ηλία Καπράλο

A) Εισαγωγή

Όπως είναι γνωστό η μελισσοκομία είναι ένα μικρό κομμάτι της αγροτικής οικονομίας . Με την δράση αυτή ο άνθρωπος αποσκοπεί στην παραγωγή κυρίως των μελισσοκομικών προϊόντων που είναι το μέλι, η γύρη, ο βασιλικός πολτός , η πρόπολη, το κερί, και το δηλητήριο της μέλισσας .Αυτά τα προϊόντα παράγονται με την διαμεσολάβηση της μέλισσας που εκμεταλλεύεται του ανανεώσιμους φυσικούς πόρους που βρίσκονται στα χερσαία οικοσυστήματα (αγροτικά ,δασικά κλπ). Παράλληλα η μέλισσα με την επικονίαση συμβάλλει στην ισορροπία και βιοποικιλότητα του φυσικού περιβάλλοντος ,αυξάνει την παραγωγή των αγροτικών καλλιεργειών ορισμένων μάλιστα αποφασιστικά όπως πχ της αμυγδαλιάς . Κύριοι συντελεστές της αγροτικής οικονομίας είναι το έδαφος ,το κεφάλαιο, και η εργασία. Στην μελισσοκομία σχεδόν δεν είναι απαραίτητο το έδαφος γιατί αυτή κάνει χρήση των εδαφών που έχουν κυρίως άλλη αποστολή . Δηλαδή κάνει χρήση εδαφών που καλλιεργούνται με εσπεριδοειδή που έχουν ως αποστολή την παραγωγή αντίστοιχων προϊόντων . Ομοίως κάνει χρήση των δασών (ελάτης , πεύκου κλπ) που έχουν άλλες κύριες αποστολές ( δασικά προϊόντα , προστασία εδαφών κλπ) ή ενός Εθνικού δρυμού που έχει ως αποστολή την προστασία της φύσης . Αλλά κύριο χαρακτηριστικό της μελισσοκομίας είναι ότι εκμεταλλεύεται τους ανανεώσιμούς μελισσοκομικούς πόρους των χερσαίων οικοσυστημάτων (αγροτικών , δασικών κλπ) χωρίς να προβαίνει στην διατάραξη των αποστολών των, δρώντας παράλληλα και πολλές φορές βοηθώντας αυτά, αλλά αντίθετα ενέργειες του ανθρώπου επί των οικοσυστημάτων όπως χρήση εντομοκτόνων ή εμπρησμών δρουν ανασταλτικά και πολλές φορές καταστροφικά επί της μελισσοκομίας . Άλλο χαρακτηριστικό της μελισσοκομίας ότι δεν επεμβαίνει δραστικά επί του φυσικού περιβάλλοντος για την παραγωγή των μελισσοκομικών προϊόντων ενώ αντίθετα για την παραγωγή αγροτικών προϊόντων (Σιτάρι, βαμβάκι, κλπ) πρέπει να εκχερσώσουμε εκτάσεις ή για την παραγωγή δασικών προϊόντων (καυσόξυλα, ξυλεία κλπ) πρέπει να υλοτομήσουμε δένδρα .Δηλαδή η μελισσοκομία είναι φιλική και απαραίτητη για τα

Page 3: Πρόγραμμα Μελισσοκομίας-Προτάσεις(Καπράλος)

3

χερσαία οικοσυστήματα (αγροτικά , δασικά κλπ) και εκμεταλλεύεται τους αόρατους μελισσοκομικούς πόρους που υπάρχουν σε αυτά .Είναι όμως αναγκαίο να γνωρίζουμε την ποσότητα , ποιότητα ,την εποχή αφθονίας των μελισσοκομικών πόρων ώστε με την εφαρμογή τοπικής ή νομαδικής μελισσοκομίας να τους αξιοποιήσουμε κατά τον καλύτερο τρόπο.

Τα χρηματικά κεφάλαια στην μελισσοκομία επενδύονται κυρίως σε εγκαταστάσεις, κυψέλες, αυτοκίνητα, μηχανήματα (συλλογής ,επεξεργασίας, τυποποίησης των προϊόντων ) και δευτερευόντως σε ζωικό κεφάλαιο. Η μελισσοκομία είναι οικονομία εντάσεως εργασίας. Η δε εργασία είναι σωματική, πνευματική και πολύ εξειδικευμένη και λέγεται ότι ο μελισσοκόμος για να έχει αποτέλεσμα πρέπει να είναι πολύ καταρτισμένος και περισσότερο εργατικός και από την μέλισσα που θεωρείται το κατ εξοχήν εργατικό πλάσμα στην φύση. Η μελισσοκομική τέχνη που ασκείται από τον μελισσοκόμο είναι η εφαρμογή στην πράξη γνώσεων που πηγάζουν από πολλές επί μέρους επιστήμες όπως εντομολογίας ,βοτανικής , ζωοτεχνίας, κτηνιατρικής , μετεωρολογίας, των τροφίμων κλπ. Κατά συνέπεια ο μελισσοκόμος πρέπει να έχει ιδιαίτερα προσόντα και εκπαίδευση συνεχώς βελτιούμενη με εκπαιδεύσεις ,σεμινάρια ,άριστη πληροφόρηση κλπ.

Τα παραγόμενα μελισσοκομικά προϊόντα, που είναι βιολογικά, πρέπει να είναι αρίστης ποιότητας και σε όσο το δυνατόν σε μεγαλύτερη ποσότητα αλλά και με το μικρότερο κόστος παραγωγής ώστε να είναι προσιτά στον καταναλωτή . Επιτακτική λοιπόν προβάλλει η ανάγκη ορθολογικής οργάνωσης των συντελεστών παραγωγής στην μελισσοκομία με την εφαρμογή προγράμματος και δράσεων με στόχους :

Την γνώση , προστασία, βελτίωση, και ορθολογική εκμετάλλευση των ανανεώσιμων μελισσοκομικών πόρων που υπάρχουν στα χερσαία οικοσυστήματα (αγροτικά , δασικά κλπ). Εδώ συμπεριλαμβάνεται και η μελισσοκομική χλωρίδα και πανίδα.

Την μέγιστη δυνατή απόδοση των χρημάτων που επενδύονται στην μελισσοκομία (εγκαταστάσεις, κυψέλες, αυτοκίνητα, εκπαίδευση, έρευνα , διαφήμιση κλπ).

Την ανάγκη προστασίας, βελτίωσης των αυτοχθόνων φυλών μελισσών και την καταπολέμηση εχθρών και ασθενειών.

Την άριστη εκπαίδευση ,την ποιοτική αναβάθμιση, την αναδιοργάνωση, και βελτίωση των δεξιοτήτων των μελισσοκόμων ώστε να μπορούν να εφαρμόζουν άριστα σύγχρονες διαδικασίες και τεχνικές στην εργασία των.

Την παραγωγή όσο το δυνατόν μεγαλύτερης ποσότητας και καλύτερης ποιότητας μελισσοκομικών προϊόντων με το μικρότερο δυνατό κόστος για την εξυπηρέτηση των καταναλωτών αλλά και εξαγωγής σε τρίτες χώρες. Δηλαδή παραγωγή μετρήσιμου Εθνικού πλούτου.

Page 4: Πρόγραμμα Μελισσοκομίας-Προτάσεις(Καπράλος)

4

Το συγκριτικό πλεονέκτημα της Ελληνικής μελισσοκομίας είναι η συχνής σε διεθνές επίπεδο αναγνώριση της εξαιρετικής ποιότητας των μελισσοκομικών προϊόντων τα οποία πράγματι είναι άριστα αφού προέρχονται από την πλούσια Ελληνική μελισσοκομική χλωρίδα και πανίδα . Επιβάλλεται η αναβάθμιση της ποιότητάς των με την γενίκευση εφαρμογής των ορθών κανόνων παραγωγής αφ ενός και αφ ετέρου η διάθεση και προβολή των να γίνεται με σύγχρονες και καινοτόμους διαδικασίες marketig.

Β) Προγράμματα ανάπτυξης μελισσοκομίας

Σε όλες τις σύγχρονες διοικητικά οργανωμένες κοινωνίες πάντοτε καταρτίζονται και εφαρμόζονται διάφορα προγράμματα για την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων. Παράδειγμα πριν από χρόνια στην Ελληνική μελισσοκομία εφαρμόστηκε με επιτυχία πρόγραμμα αντικατάστασης των ντόπιων κυψελών (κουβέλια) με σύγχρονες ευρωπαϊκού τύπου κυψέλες με αποτέλεσμα να έχουμε αλματώδη βελτίωση της μελισσοκομίας .Αυτή την περίοδο συντάσσονται και εφαρμόζονται προγράμματα ανάπτυξης της μελισσοκομίας κατ εφαρμογή του Καν.1234/2007 που αποτελεί συνέχεια του Καν.797/2004 και Καν.1221/97 της Ευρωπαϊκής Ένωσης η οποία με τους κανονισμούς αυτούς στηρίζει την μελισσοκομία των χωρών μελών της .Ο Καν.1234/2007 έχει σαν στόχους :

Τεχνική βοήθεια προς τους μελισσοκόμους και ομάδες των. Την καταπολέμηση του βαρρόα. Εξορθολογησμός της εποχικής διακίνησης των μελισσοσμηνών. Μέτρα στήριξης για τα εργαστήρια ανάλυσης των φυσικοχημικών ιδιοτήτων

του μελιού. Μέτρα στήριξης για την ανασύσταση του κοινοτικού μελισσοκομικού

κεφαλαίου. Συνεργασία με ειδικευμένους φορείς για την υλοποίηση προγραμμάτων

εφαρμοσμένης έρευνας στον τομέα της μελισσοκομίας και μελισσοκομικών προϊόντων .

Το μελισσοκομικό πρόγραμμα εκπονείται σε στενή συνεργασία με τις αντιπροσωπευτικές οργανώσεις και τους συνεταιρισμούς του μελισσοκομικού κλάδου και υποβάλλεται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για έγκριση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση συμμετέχει με ποσοστό 50% στην δαπάνη που θα πραγματοποιηθεί. Για την περίοδο 2014 -2016 πρέπει να συνταχθεί πρόγραμμα και να υποβληθεί προς έγκριση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή . Το πρόγραμμα αυτό πρέπει να εξυπηρετεί πρωταρχικά τους ανωτέρω σκοπούς χωρίς να αποκλείονται και σκοποί Εθνικού ενδιαφέροντος. Εδώ πρέπει να επισημάνουμε ότι ο κανονισμός επιβάλλει ουσιαστικά τρείς ομάδες δράσεων . Η πρώτη είναι η καταπολέμηση του βαρρόα και υλοποίηση προγραμμάτων εφαρμοσμένης έρευνας που είναι ανάγκη να υλοποιούνται από εξειδικευμένους επιστήμονες και φορείς εφαρμόζοντας

Page 5: Πρόγραμμα Μελισσοκομίας-Προτάσεις(Καπράλος)

5

συγκεκριμένα προγράμματα έρευνας. Για την υλοποίηση όμως αυτών των προγραμμάτων απαιτείται εξειδικευμένο προσωπικό ,βάθος χρόνου και σταθερή χρηματοδότηση που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όταν συντάσσονται τα διαδοχικά προγράμματα. Η δεύτερη ομάδα έχει σχέση με τα εργαστήρια ανάλυσης μελιού και αφορά κυρίως την προστασία του καταναλωτή και την απαίτηση να είναι αξιόπιστα άρα πιστοποιημένα τουλάχιστον σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Η Τρίτη ομάδα αφορά δράσεις που έχουν σχέση με την τεχνική βοήθεια προς τους μελισσοκόμους ,τον εξορθολογησμό των μετακινήσεων ,και την ανασύσταση του μελισσοκομικού κεφαλαίου και αποτελούν ένα ευρύτατο πεδίο για επιλογή.

Ο κανονισμός επιτάσσει το μελισσοκομικό πρόγραμμα να εκπονείται σε στενή συνεργασία με τις αντιπροσωπευτικές οργανώσεις των μελισσοκόμων και ορθά το Υπουργείο ζητά απόψεις των αλλά και των πανεπιστημιακών και ερευνητικών ιδρυμάτων .Αλλά δεν αποκλείει να ζητά και απόψεις των καταναλωτών και των απλών φορολογουμένων οι οποίοι άμεσα καταβάλλουν το 50% της χρηματοδότησης και πρέπει να έχουν άποψη και να γνωρίζουν που διατίθενται αυτά τα χρήματα και δια των ελεγκτικών μηχανισμών να ασκούν τον προσήκοντα έλεγχο.

Γ) Καταναλωτής – φορολογούμενος και μελισσοκομία

Ένας απλά και λογικά σκεπτόμενος φορολογούμενος, ο οποίος ενδεχομένως να είχε μερικές γνώσεις περί την μελισσοκομία θα δεχόταν να χρηματοδοτήσει προγράμματα ανάπτυξη της όταν με αυτά θα γινόταν προσπάθεια βελτίωσης της κατάστασης στους κατωτέρω επί μέρους τομείς :

1) Στην γνώση-εντοπισμό των ανανεώσιμών μελισσοκομικών πόρων που υπάρχουν στα χερσαία οικοσυστήματα ,το είδος και πιθανή ποσότητα και ποιότητα μελισσοκομικών προϊόντων που μπορεί να παραχθεί καθώς και την πρόβλεψη της εποχής του έτους που μπορεί να γίνει αυτό. Το θέμα αυτό είναι τεράστιο γιατί αφορά:

Την γνώση, προστασία, και βελτίωση της μελισσοκομικής χλωρίδας και πανίδας (φυτά και έντομα με τα οποία συνεργάζεται η μέλισσα).

Την γνώση, διαχείριση της φυσικής εχθρικής για την μέλισσα πανίδας (έντομα, πτηνά, ζώα ).

Την επέκταση της μελισσοκομικής χλωρίδας και πανίδας σε περιοχές που αυτό είναι δυνατό φυσικά μετά από μελέτη.

Προσδιορισμός – πρόβλεψη νεκταροεκκρίσεων και μελιτοεκκρίσεων και προγραμματισμός μέγιστης αξιοποίησης με ντόπια και περιορισμένη νομαδική μελισσοκομία.

Page 6: Πρόγραμμα Μελισσοκομίας-Προτάσεις(Καπράλος)

6

Βελτίωση των συνθηκών ύδρευσης της μέλισσας ,άλλων εντόμων και πτηνών σε μια περιοχή με την κατασκευή κατάλληλων εγκαταστάσεων ( ποτίστρες, υδρομαστεύσεις, ομβροδεξαμενές κλπ).

2) Σε θέματα που αφορούν την μέλισσα όπως :

Μελέτη , προστασία και αξιοποίηση των ντόπιων φυλών της μέλισσας. Προστασία των ντόπιων φυλών της μέλισσας από γενετική μόλυνση. Βελτίωση με επιλογή των ντόπιων φυλών μέλισσας. Βιολογική καταπολέμηση των ασθενειών της μέλισσας όπως βαρρόα ,

νοζεμίαση κλπ. Εφαρμογή μελισσοκομικών μεθόδων και τεχνικών για την πλήρη

αξιοποίηση και εκμετάλλευση των ικανοτήτων των ντόπιων φυλών μέλισσας στην παραγωγή μελισσοκομικών προϊόντων και την επικονίαση.

Έρευνα καταλληλότητας των συμπληρωματικών τροφών μέλισσας

Όλα τα ανωτέρω είναι απαραίτητα για να απαντηθούν τα ερωτήματα του φορολογούμενου που είναι: Με δεδομένο ότι η παραγωγή μελιού σε επίπεδο χώρας είναι περίπου 20.000 τόνοι αυτή με ορθολογική εκμετάλλευση των φυσικών ανανεώσιμων μελισσοκομικών πόρων μπορεί να αυξηθεί; Και πόση ικανότητα έχουν τα χερσαία οικοσυστήματα ; Μπορεί αυτή η ποσότητα πχ να διπλασιασθεί; Και αν ναι γιατί αυτό δεν γίνεται προς όφελος της Εθνικής οικονομίας;.

3) Σε θέματα που αφορούν το προσωπικό που ασχολείται με την μελισσοκομία όπως:

Με άρτια και επαρκή στελέχωση με ειδικευμένους επιστήμονες των πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων που ασχολούνται με την μελισσοκομία. Αυτό προϋποθέτει κίνητρα, χρηματοδότηση, υποτροφίες, καλή οργάνωση, καλές αμοιβές του επιστημονικού και βοηθητικού προσωπικού.

Με σοβαρή και άρτια βασική εκπαίδευση και συνεχή επιμόρφωση του επιστημονικού προσωπικού που έχει ή μπορεί να έχει σχέση με θέματα μελισσοκομίας . Η εκπαίδευση να μην είναι μόνο θεωρητική αλλά και πρακτική. Αυτό το προσωπικό είναι Γεωπόνοι, Δασολόγοι, με αντίστοιχους Τεχνολόγους ,Κτηνίατροι, και Βιολόγοι.

Το υπόλοιπο προσωπικό που δεν έχει την ανωτέρω εκπαίδευση πρέπει να την αποκτά από πιστοποιημένο φορέα χορηγώντας σχετικό τίτλο. Πρέπει να γίνεται προσπάθεια μείωσης της μέσης ηλικίας του δηλαδή να έχουμε όσο το δυνατόν μελισσοκόμους με μικρή ηλικία αφ ενός και αφ ετέρου να είναι οι περισσότεροι κάτοχοι τίτλου σπουδών ΑΕΙ και ΤΕΙ. Για να γίνει κάποιος κάτοχος μελισσοκομικού βιβλιαρίου πρέπει έχει τον ανωτέρω τίτλο του πιστοποιημένου φορέα και τουλάχιστον 10 μελίσσια. Ο κάτοχος

Page 7: Πρόγραμμα Μελισσοκομίας-Προτάσεις(Καπράλος)

7

μελισσοκομικού βιβλιαρίου θεωρείται μελισσοκόμος και διακρίνεται σε επαγγελματία εφ όσον είναι κάτοχος 40 μελισσών και άνω και σε ερασιτέχνη εφ όσον είναι κάτοχος μέχρι 40μελίσσια. Η διάκριση αυτή είναι αναγκαία για να μπορεί το κράτος να λαμβάνει μέτρα και να ασκεί πολιτική σε θέματα μελισσοκομίας .

Ο μελισσοκόμος πρέπει να εφοδιάζεται με τα πλέον σύγχρονα εργαλεία ,μηχανήματα, εγκαταστάσεις και μεταφορικά μέσα ώστε αφ ενός να διευκολύνεται στην εργασία του και αφ ετέρου να διασφαλίζονται πλήρως οι υγειονομικές συνθήκες των μελισσοκομικών προϊόντων που είναι κυρίως τρόφιμα για τον άνθρωπο.

4) Σε θέματα που αφορούν τα μελισσοκομικά προϊόντα ο φορολογούμενος καταναλωτής μπορεί να έχει τις ακόλουθες απαιτήσεις :

Να αυξηθεί η ποσότητα παραγωγής όλων των μελισσοκομικών προϊόντων ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες της εσωτερικής αγοράς αλλά και να γίνονται και εξαγωγές .

Όλα τα μελισσοκομικά προϊόντα να είναι άριστης ποιότητας και να παράγονται με τους καθορισμένους ορθούς κανόνες παραγωγής .

Να είναι απαλλαγμένα από κάθε είδους προσμίξεις (φάρμακα, δηλητήρια, συστατικά μελισσοτροφών κλπ) και να εκπληρώνουν όλες τις προϋποθέσεις ενός ασφαλούς και υγιεινού τροφίμου.

Όλα τα μελισσοκομικά προϊόντα να αποκτήσουν το σήμα ΠΓΠ για να γνωρίζει ο καταναλωτής που και πότε έγινε η παραγωγή του συγκεκριμένου προϊόντος (ταυτότητα προϊόντος )

Την οργάνωση και λειτουργία πιστοποιημένων εργαστηρίων ανάλυσης μελιού όπου θα γίνονται όλοι οι απαιτούμενοι έλεγχοι. Τα εργαστήρια αυτά θα στελεχώνονται από εξειδικευμένο επιστημονικό και βοηθητικό προσωπικό να είναι πιστοποιημένα από διεθνείς οργανισμούς και φυσικά να λειτουργούν από μεγάλους κρατικούς οργανισμούς (Χημείο του κράτους, πανεπιστήμια κλπ και από μεγάλες εξαγωγικές επιχειρήσεις εμπορίας και τυποποίησης μελιού.)

Την μείωση του κόστους παραγωγής και την μείωση της τιμής διάθεσης στον καταναλωτή.

Όλα τα εργαστήρια των απολέπισης των κηρηθρών ,συσκευασίας και τυποποίησης μελιού των μελισσοκόμων να πληρούν τους βασικούς κανόνες διαχείρισης υγιεινών τροφίμων και να υπόκεινται σε έλεγχο.

Την ενημέρωσή του με κάθε τρόπο σε θέματα μελισσοκομικών προϊόντων και εν γένει ζητήματα περί την μελισσοκομία.

Την ύπαρξη κρατικού οργανισμού ή ελεγκτικού μηχανισμού ώστε να διασφαλίζεται η υγιεινή παραγωγή των μελισσοκομικών προϊόντων αλλά και

Page 8: Πρόγραμμα Μελισσοκομίας-Προτάσεις(Καπράλος)

8

η εφαρμογή των περιορισμών και δεσμεύσεων που ενδεχομένως πρέπει να επιβάλλονται στην μελισσοκομία .

Όπως γίνεται αντιληπτό οι ανωτέρω απαιτήσεις ενδεχομένως μπορεί να θεωρηθούν υπερβολικές και άμεσα μη εφικτές λόγω έλλειψης χρημάτων ,μέσων ,προσωπικού κλπ . Αλλά εφ όσον ιεραρχηθούν μπορεί να ικανοποιηθούν με την εφαρμογή προγραμμάτων που είναι αναγκαίο να συντάσσονται.

Δ) Τα μέχρι τώρα προγράμματα

Κάθε πρόγραμμα μετά την λήξη της περιόδου για την οποία εφαρμόστηκε πρέπει να αξιολογείται προκειμένου να διαπιστωθεί αν επιτεύχθηκαν οι στόχοι που είχαν τεθεί με την σύνταξή του. Και φυσικά η αξιολόγησή του πρέπει να γίνεται από φορέα που δεν εμπλέκεται στο πρόγραμμα . Δηλαδή κατά την γνώμη μας από μια ανεξάρτητη αρχή που θα έχει τα εχέγγυα της ορθής κρίσης και εκτίμησης .

Με βάση τα ανωτέρω δεδομένα και κυρίως τις απαιτήσεις που μπορεί να βάλλει ο φορολογούμενος αλλά και των στοιχείων του άρθρου, που είναι και εισήγηση στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων , του Εργαστηρίου Μελισσοκομίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης που δημοσιεύεται στην Μελισσοκομική Επιθεώρηση τεύχος 3 Μάιος – Ιούνιος 2013 ,θα προσπαθήσουμε να κάνουμε μια αξιολόγηση των μέχρι σήμερα μελισσοκομικών προγραμμάτων που έχουν εφαρμοσθεί. Σύμφωνα με τα στοιχεία του άρθρου η επιδότηση της Ελληνικής μελισσοκομίας από το έτος 1998 μέχρι και 2012 ήταν συνολικά 67.142.563 euroκαι αναμένονται 16.600.000 euro για την τριετία 2014-16 ποσό όχι ευκαταφρόνητο. Θα επιχειρήσουμε κατωτέρω μια αξιολόγηση των επί μέρους δράσεων όπως αναφέρονται στο προαναφερθέν άρθρο.

1. Τα μελισσοκομικά κέντρα δημιουργήθηκαν προφανώς για να παρέχουν τεχνική υποστήριξη στους μελισσοκόμους με την βοήθεια των εποπτών μελισσοκομίας Γεωπόνων που έχουν προσληφθεί από τις Μελισσοκομικές οργανώσεις (Συνεταιρισμοί κλπ) η μισθοδοσία των οποίων βαρύνει το πρόγραμμα. Προφανώς στο ποσό των 13.786.469 euro που δαπανήθηκε περιλαμβάνονται εκτός της μισθοδοσίας και άλλες διοικητικές δαπάνες (ΟΤΕ,ΔΕΗ, γραφική ύλη κλπ ) και αντιστοιχεί στο 20,53% του προγράμματος ποσό πάρα πολύ μεγάλο έναντι του συνόλου. Οι επόπτες μελισσοκομίας ασχολούνται κυρίως με την συγκέντρωση δικαιολογητικών και διαδικασιών υλοποίησης του προγράμματος . Σίγουρα αυτό δεν μπορεί να λογαριασθεί τεχνική βοήθεια προς τους μελισσοκόμους . Η οργάνωση εκπαιδεύσεων ,μελισσοκομικών εκθέσεων, σεμιναρίων , ανταλλαγή πληροφοριών μελισσοκομικού ενδιαφέροντος , η διενέργεια ή οδηγίες δενδροφυτεύσεων ,η συγκέντρωση και διάχυση στους μελισσοκόμους πληροφοριών πορείας των μελιτοεκκρίσεων , υποβοήθηση ερευνητικών

Page 9: Πρόγραμμα Μελισσοκομίας-Προτάσεις(Καπράλος)

9

εργασιών κλπ αποτελούν τεχνική βοήθεια αλλά σε πολύ λίγες περιπτώσεις έγιναν από όσα τουλάχιστον γνωρίζουμε . Έχουμε την άποψη ότι η όλη εργασία υλοποίησης του προγράμματος θα μπορούσε να γίνει από τους κατά τόπους μελισσοκομικούς Συνεταιρισμούς και τα αρμόδια τμήματα μελισσοκομίας των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων . Τα θετικό είναι ότι οι επόπτες μελισσοκομίας βοήθησαν πάρα πολύ καλά στην συγκέντρωση των δικαιολογητικών υλοποίησης του προγράμματος ,την υποβοήθηση λίγων ερευνητικών εργασιών και η κατά αποκλειστικότητα ασχολία του με την μελισσοκομία βοηθά στην διάχυση πληροφοριών μελισσοκομικού ενδιαφέροντος .

2. Για την ιστοσελίδα melinet δαπανήθηκε το υπέρογκο ποσό των 642.075 euroκαι αποτελεί σκάνδαλο γιατί οι τιμές αγοράς για τέτοιες δράσεις είναι πολύ χαμηλές έναντι της ανωτέρω δαπάνης .Μήπως πρέπει να γίνει έλεγχος για να διαπιστωθεί ή όχι αν έγινε κατασπατάληση Δημοσίου χρήματος ;.

3. Για τις εκπαιδεύσεις – ενημερώσεις των μελισσοκόμων δαπανήθηκε το ποσό των 2.234.966euro και αντιστοιχεί στο3,33% του προγράμματος ποσοστό πολύ μικρό. Την οργάνωση των εκπαιδεύσεων έχει αναλάβει ο οργανισμός ‘’ΔΗΜΗΤΡΑ’’ . Στην ουσία δεν είναι εκπαιδεύσεις με την κλασική έννοια του όρου αλλά ενημερώσεις μελισσοκόμων σε διάφορα μελισσοκομικά θέματα που διενεργούνται κατά τόπους σε συνεργασία με τους τοπικούς Μελισσοκομικούς Συνεταιρισμούς ,συνήθως τους καλοκαιρινούς μήνες ,με εκπαιδευτές, που ενδεχομένως δεν αξιολογούνται, οι δε εκπαιδευόμενοι μπορεί να είναι αρχάριοι και επαγγελματίες μελισσοκόμοι μαζί. Αμφιβάλλουμε για την αποτελεσματικότητα αυτών των εκπαιδεύσεων – ενημερώσεων . Επιβάλλεται να οργανώνονται πραγματικές εκπαιδεύσεις με την κλασική έννοια του όρου.

4. Για τον εξοπλισμό των μελισσοκομικών οργανώσεων δαπανήθηκε το ποσό των 6.481.867euro και αντιστοιχεί στο9,65%του προγράμματος και εφοδιάστηκαν με πάσης φύσεως μηχανήματα ,όργανα και εργαλεία τα οποία σε πολλές περιπτώσεις παραμένουν στις αποθήκες αχρησιμοποίητα .Είναι κρίμα να διατεθούν αυτά τα χρήματα χωρίς να αποδίδουν .

5. Για την καταπολέμηση του Βαρρόα που θα έπρεπε να είναι η κυριότερη δράση για την επιτυχία του προγράμματος δαπανήθηκαν για την αγορά εγκεκριμένων φαρμάκων 6.247.146euro και παρ όλα αυτά το Βαρρόα δεν καταπολεμήθηκε απλά το πρόγραμμα βοήθησε τον τζίρο των Εταιρειών που παρασκευάζουν τα φάρμακα. Σύμφωνα δε με το Εργαστήριο Μελισσοκομίας του ΑΠΘ ‘’Η επιζωοτολογική μελέτη που διήρκησε από το 1999 έως το 2002 και απορρόφησε 3.823.528euro δυστυχώς δεν προσέφερε κανένα αποτέλεσμα στην αντιμετώπιση της Βαρρόα παρά την γενναία χρηματοδότηση η βαρρόα παραμένει ο κυριότερος εχθρός των μελισσών.’’

Page 10: Πρόγραμμα Μελισσοκομίας-Προτάσεις(Καπράλος)

10

Κάθε σχόλιο δικό μας νομίζουμε ότι είναι περιττό. Επισημαίνουμε μόνο ότι η αντιμετώπιση του Βαρρόα είναι απαίτηση του Κανονισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

6. Για τον εμπλουτισμό της μελισσοκομικής χλωρίδας δαπανήθηκαν 1.330773euro ποσό υπερβολικά μεγάλο σε σχέση με το αποτέλεσμα. Το θέμα είναι τεράστιο και εδώ θα περιοριστούμε στην διατύπωση μόνο μερικών ερωτημάτων. Από ποια μελέτη προκύπτει ότι χρειάζεται εμπλουτισμό η φυσική μελισσοκομική χλωρίδα ; Όπου έγινε εμπλουτισμός και αν έγινε συντάχθηκε σχετική μελέτη; Ποίοι ειδικοί επιστήμονες συνέταξαν τις μελέτες; Φυτεύτηκαν αυτόχθονα φυτά και την κατάλληλη εποχή; Υπάρχουν και ευδοκιμούν σήμερα ; και τέλος προστασία δεν χρειάζεται η φυσική μελισσοκομική χλωρίδα ; Για την μελισσοκομική πανίδα τίποτα;

7. Για την πρόβλεψη έναρξης μελισσοβοσκών δαπανήθηκε το ποσό των 120.000euro πάρα πολύ μικρό σε σχέση με την αποτελεσματικότητα της δράσης στην άσκηση της μελισσοκομίας . Αν μετά από έρευνα υπάρξει επιτυχής πρόβλεψη το κέρδος είναι πολύ μεγάλο αφού ελαχιστοποιούνται οι μετακινήσεις των μελισσοκόμων ,αποφεύγονται άσκοπες μετακινήσεις μελισσοσμηνών και θα έχουμε έγκαιρη και πλήρη εκμετάλλευση των μελισσοκομικών νομών.

8. Για τις μετακινήσεις των κυψελών δαπανήθηκε το υπέρογκο ποσό των 9.502.052euro που αντιστοιχεί στο 14,15% του προγράμματος. Άραγε ποιο σκοπό εξυπηρέτησε αυτή η δαπάνη ;- Έχουμε αύξηση παραγωγής αφού οι μέλισσες εκμεταλλεύονται πολλές

μελισσοβοσκές;- Έχουμε μείωση του κόστους παραγωγής άρα μείωση της τιμής διάθεσης

του μελιού στους καταναλωτές και εξαγωγές; - Μήπως από τις μετακινήσεις προκαλείται γενετική επιμόλυνση των

ντόπιων φυλών μέλισσας;- Μήπως έχουμε μεταφορά και διάδοση ασθενειών;- Μήπως με τον τρόπο αυτό αποθαρρύνουμε τους ντόπιους

μελισσοκόμους να εκμεταλλευθούν τους μελισσοκομικούς πόρους της περιοχής των και να διαμορφώσουν προϊόντα γεωγραφικής προέλευσης;

- Μήπως το μέλι πχ των Κηθύρων ή άλλων νησιών που προτιμάται από τους καταναλωτές και δεν είναι προϊόν νομαδικής μελισσοκομίας είναι χειρότερο μέλι από το μέλι της νομαδικής μελισσοκομίας;

- Μήπως με την δράση αυτή ενθαρρύνουμε τους ‘’ μεγάλους’’ πχ Αθηναίους μελισσοκόμους να μεταφέρουν τα μελίσσια τους στην Θάσο πχ για να συλλέξουν πευκόμελο και αποθαρρύνουμε τους ντόπιους ,ανεξαρτήτως αριθμού μελισσών που δεν είναι αποδέκτες του μέτρου αφού δεν μετακινούν τα μελίσσια τους ;

Page 11: Πρόγραμμα Μελισσοκομίας-Προτάσεις(Καπράλος)

11

- Μήπως με την δράση αυτή επωφελούνται σκανδαλωδώς οι μελισσοκόμοι κάτοχοι 150 κυψελών και άνω, που είναι δικαιούχοι και σε μικρό αριθμό, έναντι των μελισσοκόμων που είναι κάτοχοι μικρότερου αριθμού κυψελών;

- Το έτος 2012 από την δράση αυτή δαπανήθηκε το ποσό των 2.665.000 euro και επιδοτήθηκαν ,αφού προφανώς μετακινήθηκαν για άσκηση νομαδικής μελισσοκομίας ,666.250 μελίσσια (4euro ανά κυψέλη ) δηλαδή περίπου το ½ του συνόλου των μελισσών της χώρας . Μήπως είναι μεγάλος ο αριθμός;

Από τις απαντήσεις που μπορεί να δώσει και ο πλέον αδαής περί τα μελισσοκομικά θέματα κρίνεται η σκοπιμότητα αυτής της δράσης.

9. Για την αντικατάσταση των κυψελών δαπανήθηκε το ποσό των 15.910.000euro που αντιστοιχεί στο 23,70% του προγράμματος . Με το ποσό αυτό προφανώς επιδοτήθηκαν και αντικαταστάθηκαν από τους μελισσοκόμους 568.214 κυψέλες δηλαδή το 1/3 του συνόλου της χώρας . Με δεδομένο ότι η διάρκεια ζωής μιας κυψέλης με καλή και σωστή συντήρηση είναι 10έως 15 χρόνια τρία τινά μπορεί να συμβαίνουν ή έχουμε θεαματική αύξηση κυψελών σε επίπεδο χώρας ή υπάρχουν πολλές καινούργιες κυψέλες στις αποθήκες των μελισσοκόμων πράγμα παράλογο ή δεν υπάρχουν οπότε δεν επιδοτήθηκε πραγματικά ο ανωτέρω αριθμός αλλά μικρότερος . Άρα επιβάλλεται ο έλεγχος και να αλλάξουν οι όροι και η διαδικασία της δράσης .

10. Για τις δράσεις έρευνα, Φορείς πιστοποίησης βασιλισσών , επιχορήγηση αυτοχθόνων βασιλισσών δαπανήθηκε το συνολικό ποσό των 2.622.324euro. Θεωρούμε το ποσό αστείο γιατί χωρίς έρευνα και βελτίωση των ντόπιων φυλών μέλισσας δεν προβλέπεται ανάπτυξη της μελισσοκομίας . Πρέπει τουλάχιστον να ντρέπονται αυτοί που καταρτίζουν και υπογράφουν επιχορήγηση για την έρευνα το έτος 2011 μηδέν και το 2012 50.000 euro. Άραγε δεν γνωρίζουν ότι όλες οι μεγάλες επιχειρήσεις σε όλους τους τομείς αλλά και τα προηγμένα κράτη που βλέπουν μπροστά τους και δημιουργούν το μέλλον , ξοδεύουν τεράστια ποσά στην βασική και εφαρμοσμένη έρευνα:. Αυτοί προφανώς δεν ξέρουν ….ενώ εμείς είμαστε προφανώς ποιο ξύπνιοι. Τρομάρα μας…..

11. Για τις υπόλοιπες δράσεις του προγράμματος δεν έχουμε σχόλια εκτός από τα εργαστήρια ανάλυσης μελιού στα οποία πρέπει να γίνει έλεγχος και όσα έχουν πιστοποίηση διεθνούς επιπέδου να βελτιωθούν και ενισχυθούν αλλά κατά προτίμηση αυτά που λειτουργούν από δημόσιους φορείς όπως πανεπιστήμια , Ερευνητικά κέντρα , Γενικό Χημείο του Κράτους , και έχουν πιστοποίηση από διεθνείς οργανισμούς . Μόνο έτσι διασφαλίζεται ο καταναλωτής και προστατεύονται τα Ελληνικά μελισσοκομικά προϊόντα.

Page 12: Πρόγραμμα Μελισσοκομίας-Προτάσεις(Καπράλος)

12

Δεν έχουμε γνώση για τους ελέγχους που έχουν πραγματοποιηθεί κατά την υλοποίηση των μέχρι σήμερα προγραμμάτων και για αυτό δεν μπορούμε να έχουμε άποψη . Όμως έχουμε την άποψη ότι ο έλεγχος από τις επιτροπές ελέγχου-παραλαβής ,που προβλέπονται από τις αντίστοιχες ΚΥΑ, στο ποσοστό δείγματος 5% είναι μικρό και δεν υπάρχει πρόβλεψη αν σε κάποια περίπτωση διαπιστωθεί ατασθαλία το ποσοστό του δείγματος να τριπλασιάζεται τουλάχιστον.

Ε) Το νέο πρόγραμμα

Σύμφωνα λοιπόν με τις ανωτέρω απαιτήσεις των φορολογουμένων και τις μέχρι σήμερα δράσεις των προγραμμάτων ανάπτυξης της μελισσοκομίας προκύπτει το συμπέρασμα ότι αυτές κινούνται σχεδόν σε αντίθετες κατευθύνσεις. Πρέπει λοιπόν όλες οι δράσεις να επανεξεταστούν με κύριο σκοπό και στόχο την μελλοντική ανάπτυξη της μελισσοκομίας και όχι την πρόσκαιρη οικονομική στήριξη μερίδας μελισσοκόμων. Έτσι λοιπόν σε κάθε πρόγραμμα όπως και στο νέο πρέπει να τίθενται προς επίτευξη συγκεκριμένοι στόχοι όπως :

Την αύξηση παραγωγής μελισσοκομικών προϊόντων και την ποιοτική βελτίωση των .

Την μείωση του κόστους παραγωγής. Την προστασία ,μελέτη, αξιολόγηση και βελτίωση με επιλογή των

αυτοχθόνων φυλών μέλισσας. Γνώση , καταγραφή, προστασία, βελτίωση και διαχείριση των

μελισσοκομικών πόρων που υπάρχουν στα χερσαία οικοσυστήματα (αγροτικά , δασικά κλπ) .

Στελέχωση της μελισσοκομίας με το κατάλληλο προσωπικό (επιστημονικό, τεχνικό, εργατικό κλπ).

Αξιολόγηση , πιστοποίηση, έλεγχος ποιότητας των μελισσοκομικών προϊόντων από ανεξάρτητους φορείς . Την ενημέρωση του καταναλωτή. Την υιοθέτηση σύγχρονων μεθόδων marketing για την προώθηση των μελισσοκομικών προϊόντων στην εσωτερική αγορά αλλά και σε αγορές του εξωτερικού .και

Φυσικά την επίτευξη των στόχων που θέτει ο κανονισμός 1234/2007 αφού το 50% της χρηματοδότησης προέρχεται από πιστώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η επίτευξη αυτών των στόχων πρέπει να γίνεται με εφικτές , συγκεκριμένες και ισόρροπες δράσεις που θα χρηματοδοτούνται από το πρόγραμμα . Για την υλοποίηση των δράσεων σήμερα λίγο πολύ υπάρχουν οι κατάλληλοι φορείς που είναι:

Τα Εργαστήρια μελισσοκομίας των πανεπιστημίων Αθηνών – Θεσσαλονίκης.

Page 13: Πρόγραμμα Μελισσοκομίας-Προτάσεις(Καπράλος)

13

Γενικά οι Γεωπονικές ,Δασολογικές ,Κτηνιατρικές, Βιολογίας Σχολές με τις αντίστοιχες τεχνολογικές σχολές των ΤΕΙ .

Το ΕΘΙΑΓΕ (ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ )με τα αντίστοιχα Ινστιτούτα (Μελισσοκομίας, Δασικά, Κτηνιατρικά κλπ) και άλλα ερευνητικά κέντρα όπως το Μπενάκειο κλπ.

Το Ινστιτούτο Γεωπονικών Επιστημών ( κτήμα Συγγρού) Οι μελισσοκόμοι με του Μελισσοκομικούς Συνεταιρισμούς, Συλλόγους . Οι τυποποιητές και εξαγωγείς μελιού. Οι κατασκευαστές κυψελών , μελισσοκομικών εργαλείων και μηχανισμών. Οι Γεωπονικές, Δασικές , Κτηνιατρικές Υπηρεσίες και τα Μελισσοκομικά

κέντρα . Οι διάφορες επιστημονικές εταιρείες ( Σηροτροφίας – Μελισσοκομίας,

Δασολογική ,Εντομολογική κλπ ). Οι οργανώσεις καταναλωτών .

Η πολιτική ηγεσία, η Διοίκηση με το πρόγραμμα πρέπει κατάλληλα να οργανώσουν, με την υιοθέτηση εξειδικευμένων δράσεων , όλους αυτούς τους φορείς για την επίτευξη αρίστου αποτελέσματος . Η ανάπτυξη της μελισσοκομίας αφορά όλους και όχι μόνο τους μελισσοκόμους.

ΣΤ) Προτάσεις - δράσεις χρηματοδότησης

Έπειτα από τα ανωτέρω προτείνουμε τις ακόλουθες δράσεις και φορείς υλοποίησης που μπορεί και πρέπει να συμπεριληφθούν στο πρόγραμμα 2014- 16 ανάπτυξης της μελισσοκομίας και είναι:

Χρηματοδότηση για την ακόμη καλύτερη οργάνωση και στελέχωση των εργαστηρίων μελισσοκομίας των πανεπιστημίων Αθηνών ,Θεσσαλονίκης και του Ινστιτούτου Γεωπονικών Επιστημών (κτήμα Συγγρού ) ώστε να παρέχουν εκπαίδευση υψηλής στάθμης σε όλους που ασχολούνται ή επιθυμούν να ασχοληθούν με την μελισσοκομία . Με το τέλος της εκπαίδευσης στους συμμετέχοντες θα χορηγείται πιστοποιητικό σπουδών που θα είναι απαραίτητο προσόν για να θεωρείται μελισσοκόμος ( ερασιτέχνης ή επαγγελματίας ) και φυσικά να του χορηγείται μελισσοκομικό βιβλιάριο και να συμμετέχει ή να ωφελείται από τις δράσεις του προγράμματος ανάπτυξης της μελισσοκομίας . Η εκπαίδευση όλων των ατόμων ηλικίας μέχρι 30 ετών πρέπει να γίνεται δωρεάν καθώς και των Δημοσίων και Δημοτικών υπαλλήλων των ειδικοτήτων Γεωπόνων, Δασολόγων, Κτηνιάτρων, Βιολόγων και αντίστοιχων Τεχνολόγων πτυχιούχων ΤΕΙ για καλύτερη εκτέλεση των καθηκόντων τους . Η εκπαίδευση των ατόμων που είναι κάτοχοι τίτλου σπουδών (ΑΕΙ ή ΤΕΙ ) μέχρι ηλικίας 45ετών με συμβολική συμμετοχή. Η εκπαίδευση όλων των υπολοίπων με χρηματική συμμετοχή που θα καθορίζεται εκάστοτε με απόφαση του αρμοδίου Υπουργού μετά

Page 14: Πρόγραμμα Μελισσοκομίας-Προτάσεις(Καπράλος)

14

από πρόταση των εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων . Κρίνεται υποχρεωτική η εκπαίδευση των εποπτών μελισσοκομίας σε επίπεδο τουλάχιστον μεταπτυχιακών σπουδών. Λεπτομέρειες οργάνωσης των εκπαιδεύσεων στην ευθύνη των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.

Χρηματοδότηση του ΙΚΥ για την προκήρυξη υποτροφιών εσωτερικού ή εξωτερικού σε Γεωπόνους ή Δασολόγους ή Βιολόγους για την απόκτηση υψηλής εξειδίκευσης σε θέματα μελισσοκομίας σε αριθμό τουλάχιστον δυο κατά έτος .

Χρηματοδότηση των Δασολογικών Σχολών και Σχολών Τεχνολόγων Δασοπονίας για την οργάνωση στελέχωση εδρών και εργαστηρίων μελισσοκομικών πόρων ώστε να παρέχεται εκπαίδευση ,που σήμερα δεν γίνεται ,στους αντίστοιχους φοιτητές .

Χρηματοδότηση για την συνέχιση – βελτίωση των εκπαιδεύσεων και ενημερώσεων που γίνονται από τον οργανισμό ‘’ΔΗΜΗΤΡΑ’’ με όσο το δυνατόν καλύτερους εκπαιδευτές με διακριτές θεματικές ενότητες όπως εξειδικευμένα θέματα εκπαιδεύσεων ή ενημερώσεων στους έμπειρους μελισσοκόμους, στην ενημέρωση του καταναλωτικού κοινού και των καθηγητών, δασκάλων και μαθητών μέσης και δημοτικής εκπαίδευσης . Την οργάνωση κατά έτος τουλάχιστον μιας εκπαίδευσης- ενημέρωσης στην πρωτεύουσα κάθε Νομού με παράλληλη λειτουργία μελισσοκομικής έκθεσης (γιορτής ) την θεωρούμε αναγκαία . Ο οργανισμός ‘’ΔΗΜΗΤΡΑ’’ υποχρεωτικά πρέπει να συνεργάζεται με τις τοπικές Αρχές, Υπηρεσίες, μελισσοκομικά κέντρα, εφ όσον διατηρηθούν, με τις οργανώσεις καταναλωτών, πολιτιστικούς συλλόγους κλπ κάθε περιοχής .

Χρηματοδότηση για την περαιτέρω οργάνωση και στελέχωση των εργαστηρίων μελισσοκομίας των πανεπιστημίων Αθηνών και Θεσσαλονίκης ώστε μετά από έρευνα και μελέτη το πρώτο να φθάσει στο επίπεδο να διαθέτει στους βασισσοτρόφους και μελισσοκόμους πιστοποιημένες βασίλισσες των φυλών κεκροπίας και Κρήτης το δε δεύτερο της Μακεδονικής φυλής και εφ όσον βρεθούν καθαρόαιμες έπειτα από το όργιο εμπορίας και διακίνησης βασιλισσών στην χώρα . Παράλληλα θα ασχολούνται με την έρευνα όλων των θεμάτων για την αντιμετώπιση του βαρρόα.

Χρηματοδότηση του Ινστιτούτου Μελισσοκομίας για περαιτέρω οργάνωση και στελέχωση του ώστε μετά από έρευνα και μελέτη να γίνει προσπάθεια για την πρόβλεψη έναρξης των μελιτοεκκρίσεων διαδικασία που πολλά μπορεί να προσφέρει στην μελισσοκομία . Παράλληλα να προβεί στην σύνταξη του μελισσοκομικού χάρτη της Ελλάδας. Θεωρούμε αν ποτέ καταφέρουμε και συντάξουμε τέτοιο χάρτη που θα παρέχει για κάθε περιοχή όλες τις μελισσοκομικές πληροφορίες αυτό θα είναι το απόλυτο εργαλείο για τον μελισσοκόμο. Δηλαδή για μια περιοχή θα παρέχει

Page 15: Πρόγραμμα Μελισσοκομίας-Προτάσεις(Καπράλος)

15

πληροφορίες όπως για την αφθονία ή όχι γύρης όλο το έτος και ποια χρονική στιγμή έχει την μεγαλύτερη ποσότητα για να την συλλέξει ο μελισσοκόμος . Και αντίστοιχα για τις μελιτοεκκρίσεις (νέκταρ, μελιτώματα) για να συλλέξει μέλι συγκεκριμένης κατηγορίας .Για την επίτευξη αποτελεσμάτων και ολοκλήρωση των ανωτέρω έργων και εργασιών είναι απαραίτητη η συνεργασία με τους μελισσοκόμους οι οποίοι ομολογουμένως λόγω εμπειρίας κατέχουν πολλές πληροφορίες τις οποίες συνήθως παίρνουν μαζί τους στα νεκροταφεία … λόγω της μυστικοπάθειας που διακρίνει πολλούς εξ αυτών . Σε αυτή την δράση μπορούν να φανούν πολύ χρήσιμα τα μελισσοκομικά κέντρα με τους επόπτες μελισσοκομίας .

Χρηματοδότηση των εργαστηρίων εντομολογίας των Δασολογικών Σχολών και του ΕΘΙΑΓΕ ( ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ ) για την οργάνωση και στελέχωσή των ώστε να μελετήσουν και να ερευνήσουν διάφορα θέματα που έχουν σχέση με την Marchalina Hellenica (εργάτης του πεύκου ) και τα μελιτογόνα έντομα της ελάτης τα οποία παράγουν τουλάχιστον το 80% της Ελληνικής παραγωγής μελιού. Αυτά τα έντομα που αποτελούν την ραχοκοκαλιά της Ελληνικής μελισσοκομίας δεν έχουν μελετηθεί όσο θα έπρεπε . Κατά την άποψη μας είναι αναγκαίο να υπάρξει ειδικό Ινστιτούτο ερευνών και μελέτης όλων των θεμάτων που συσχετίζονται με αυτά τα έντομα.

Όπως είναι γνωστό το Ελληνικό Κράτος έχει αναθέσει στην Δασική Υπηρεσία την προστασία, διαχείριση, αναβάθμιση των δασών και δασικών εν γένει οικοσυστημάτων εντός των οποίων υπάρχουν οι ανανεώσιμοι μελισσοκομικοί πόροι που εκμεταλλεύεται ο άνθρωπος με την άσκηση της μελισσοκομίας . Κατά συνέπεια με την διαχείριση και προστασία των δασών και των δασικών εκτάσεων εμμέσως ωφελείται ή επηρεάζεται και η μελισσοκομία . Πολλά θα μπορούσαμε να γράψουμε για την σχέση Δασοπονίας – Μελισσοκομίας αλλά δεν είναι του παρόντος . Εμείς θεωρούμε ότι ο μελισσοκόμος είναι δασεργάτης αφού εργάζεται μέσα στο δάσος (πεύκο, έλατο κλπ) και εκμεταλλεύεται τους ανανεώσιμους δασικούς μελισσοκομικούς πόρους . Επιβάλλεται και από το πρόγραμμα να χρησιμοποιηθεί η Δασική Υπηρεσία ,κυρίως λόγω αρμοδιότητας , ώστε με τα κατά τόπους Δασαρχεία και σε συνεργασία με τους μελισσοκόμους να ληφθούν μέτρα και εκτελεστούν έργα για την προστασία, διαχείριση, βελτίωση των μελισσοκομικών πόρων αφ ενός και αφ ετέρου να διευκολύνονται οι μελισσοκόμοι στην εργασία τους. Ενδεικτικά αναφέρουμε:- Διάνοιξη, συντήρηση, βελτίωση των δασικών δρόμων αφού εξυπηρετούν

και τους μελισσοκόμους.- Δημιουργία εντός δασών και δασικών εκτάσεων ή πλησίον των

δασοδρόμων χώρων τοποθέτησης μελισσοσμηνών . Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να σταματήσουν οι μελισσοκόμοι να τοποθετούν τα

Page 16: Πρόγραμμα Μελισσοκομίας-Προτάσεις(Καπράλος)

16

μελίσσια τους επί των δρόμων ή αντιπυρικών ζωνών και να εμποδίζουν διερχόμενους ,οχήματα ,ανάγκες δασοπυρόσβεσης κλπ.

- Κατασκευή ποτίστρων ύδρευσης εντόμων και πτηνών εντός δασών και δασικών εκτάσεων με υδρομαστεύσεις, ομβροδεξαμενές, δεξαμενών νερού το οποίο θα μεταφέρεται με βυτιοφόρα . Αυτές οι δεξαμενές να μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για ανάγκες δασοπυρόσβεσης .

- Προστασία και επέκταση της Marchalina Hellenica και των εντόμων της ελάτης . Όπου χρειάζεται να γίνουν υλοτομίες πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και οι ανάγκες των εντόμων αυτών . Ο εμβολισμός των πευκοδασών με Marchalina Hellenica πρέπει να γίνεται μετά από μελέτη αφού από την συμβίωση του εντόμου με το δένδρο δεν επέρχεται καμία ζημιά. Ως παράδειγμα αναφέρουμε το περιαστικό δάσος τραχείας Πεύκης γύρο από την Τρίπολη που είναι τεχνικές αναδασώσεις . Το δάσος αυτό κάποια στιγμή οι μελισσοκόμοι το εμβολίασαν με τον εργάτη του πεύκου χωρίς μελέτη και άδεια και σήμερα να γίνεται μια αξιόλογη παραγωγή πευκόμελου και δεν υπάρχουν δυσμενή αποτελέσματα για το δάσος .

- Παραγωγή στα δασικά φυτώρια φυτευτικού υλικού μελισσοκομικών δένδρων και θάμνων κυρίως αυτοχθόνων φυτών (Χαρουπιά, δενδρολίβανο, τίλια κλπ) τα οποία θα χρησιμοποιούνται στις αναδασώσεις της Υπηρεσίας για ανάγκες Δήμων, ιδιωτών, Μεταλλευτικών &Λατομικών επιχειρήσεων κλπ .Σε πρώτη φάση στο δασικό φυτώριο της Αλιάρτου Δασαρχείου Λιβαδειάς και σε ένα φυτώριο της Βορείου Ελλάδας να δοθεί η δυνατότητα παραγγελίας φυτευτικού υλικού από τις μελισσοκομικές οργανώσεις οι οποίες κατάλληλα θα αξιοποιούν στην συνέχεια. Είναι επιτακτική η ανάγκη για την βελτίωση ,αύξηση της μελισσοκομικής χλωρίδας εθελοντικά κάθε μελισσοκόμος να φυτεύει και αναπτύσσει τουλάχιστον 50 μελισσοκομικά δένδρα κάθε χρόνο .Τρανταχτό παράδειγμα ο κ. Κόσκος με τον Συνεταιρισμό του στην Κορινθία. Όσοι διαταράσσουν το περιβάλλον δηλαδή σκάπτουν την γη για διάφορες αιτίες στην συνέχεια πρέπει να την αποκαθιστούν φυτεύοντας αυτόχθονα μελισσοκομικά φυτά . Ενδεικτικά αναφέρουμε τις Μεταλλευτικές – Λατομικές επιχειρήσεις , Δημόσια –Δημοτικά έργα , Ιδιώτες , ΔΕΗ, επιχειρήσεις ΑΠΕ,κλπ. Στις καμένες εκτάσεις μπορεί να γίνεται, μετά από μελέτη, σπορά φακελλωτής χωρίς κατεργασία επάνω στις στάχτες . Με την ενέργεια αυτή δεν υπάρχει διαταραχή στο οικοσύστημα αφού η φακελλωτή τον τρίτο χρόνο σποράς δεν υπάρχει. Η τεχνογνωσία και εμπειρία που υπάρχει στην Δασική Υπηρεσία και τις Δασολογικές Σχολές ,λόγω των αναδασώσεων, και αφορά την προστασία, βελτίωση,

Page 17: Πρόγραμμα Μελισσοκομίας-Προτάσεις(Καπράλος)

17

εμπλουτισμό της μελισσοκομικής χλωρίδας πρέπει να αξιοποιηθεί με την κατάλληλη συνεννόηση και συνεργασία .

- Ιδιαίτερα έργα και μέτρα πρέπει να λαμβάνονται στις ευρύτερες δασικές περιοχές και επιβάλλεται να οριοθετηθούν όπου εκεί θα παράγεται μέλι ΠΓΠ .Σε αυτές τις περιοχές θα απαγορεύεται κάθε χρήση εντομοκτόνου ή ζιζανιοκτόνου και κάθε ενέργειας που μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα του μελιού και την εν γένει άσκηση της μελισσοκομίας (πραγματικά μελισσοκομικά πάρκα ). Για να γίνει αυτό κατανοητό αναφέρουμε το δάσος Μαινάλου όπου παράγεται το εξαιρετικό μέλι ελάτης και σε μια περιοχή του το μέλι (βανίλια) ΠΟΠ Βυτίνας . Το μοναδικό Ελληνικό μέλι που έχει αναγνωρισθεί από την ΕΕ ως μέλι ΠΟΠ. Δεν είναι δυνατόν να μην έχει οριοθετηθεί αυτή η περιοχή και να μην έχουν ληφθεί μέτρα προστασίας της ποιότητας του μελιού όπως πχ να μην χρησιμοποιούνται στις αγροτικές καλλιέργειες της περιοχής εντομοκτόνα ή να φυτεύονται πχ καστανιές , αφού ανθίζει την ίδια εποχή συλλογή του μελιού ,γιατί και στις δυο περιπτώσεις είναι δυνατόν να έχουμε επιβάρυνση της ποιότητας μελιού ΠΟΠ. Είναι απαράδεκτο να μην έχει ξοδευθεί ούτε ένα euro από τα προηγούμενα προγράμματα ανάπτυξης της μελισσοκομίας για αυτόν το σκοπό. Ανάλογες περιπτώσεις μπορεί να έχουμε και για άλλες νησιώτικες περιοχές . Σε αυτές τις περιπτώσεις όπως και των εσπεριδοειδών πρέπει να αποζημιώνονται οι αγρότες που θα υποστούν έστω και μικρή βλάβη από την πιθανή μείωση της παραγωγής των. Όλα τα έργα και εργασίες που αφορούν την Δασική Υπηρεσία θα εκτελούνται όπως τα δημόσια δασοτεχνικά έργα και οι εγκαταστάσεις κατασκευές θα συντηρούνται και θα φυλάσσονται με μέριμνα της Υπηρεσίας.

Χρηματοδότηση και ενίσχυση των μελισσοκόμων πρέπει να γίνεται ως εξής:- Νέοι μέχρι ηλικίας 30 ετών επιδοτούνται 100% της δαπάνης για την

αγορά μέχρι 20 κυψελών αφού αυτοί επιτυχώς έχουν εκπαιδευτεί ως ανωτέρω περιγράφεται.

- Ομοίως νέοι που έχουν εκπαιδευτεί ηλικίας μέχρι 30 ετών κάτοχοι 50 κυψελών και άνω επιδοτούνται με ποσοστό 75% της δαπάνης για την αγορά κυψελών ,μελισσοκομικού αυτοκινήτου, εργαλείων ( μηχανές απολεπισμού, μελιτοεξαγωγείς κλπ) αφού υποβάλλουν και αξιολογηθεί σχετικό σχέδιο ανάπτυξης της μελισσοκομικής δραστηριότητας τους .

- Άτομα ηλικίας μέχρι 45 ετών απόφοιτοι ΑΕΙ & ΤΕΙ αφού έχουν ως ανωτέρω εκπαιδευτεί μπορεί να επιδοτηθούν με ποσοστό 100% της δαπάνης για την αγορά μέχρι 20 κυψελών . Οι μη απόφοιτοι με ποσοστό 75%.

- Ομοίως άτομα ηλικίας μέχρι 45 ετών που έχουν εκπαιδευτεί κάτοχοι 50 κυψελών και άνω επιδοτούνται με ποσοστό 50% της δαπάνης για την

Page 18: Πρόγραμμα Μελισσοκομίας-Προτάσεις(Καπράλος)

18

αγορά κυψελών ,αυτοκινήτου κλπ αφού υποβάλλουν και αξιολογηθεί σχέδιο ανάπτυξης της μελισσοκομικής δραστηριότητας τους .

Χρηματοδότηση για την επιδότηση με ποσοστό 75% της δαπάνης για την αγορά από όλους τους μελισσοκόμους συσκευών και μηχανισμών για την συλλογή και συσκευασία των μελισσοκομικών προϊόντων γύρης και βασιλικού πολτού με στόχο την αύξηση της παραγωγής των .

Χρηματοδότηση διαδικασίας για την απόσυρση από την μελισσοκομία 1000 τόνων κεριού κατά έτος το οποίο θα οδηγείται σε άλλες χρήσεις από την βιοτεχνία ή βιομηχανία . Με αυτόν τον τρόπο θα απαλλάξουμε την μελισσοκομία από τις επιβαρυντικές ουσίες που απορροφούνται από το κερί.

Χρηματοδότηση μόνο των εργαστηρίων ανάλυσης μελιού τα οποία θα αξιολογηθούν ,κριθούν και πιστοποιηθούν με διαδικασία όπως ισχύει σε Ευρωπαϊκό επίπεδο ότι έχουν τα εχέγγυα της ορθής ανάλυσης και των σωστών αποτελεσμάτων .

Χρηματοδότηση φυσικών προσώπων, Εταιρειών, Μελισσοκομικών και Αγροτικών Συνεταιρισμών για την κάλυψη ενός μέρους των δαπανών όταν αυτοί οι φορείς συμμετέχουν και προβάλλουν τα Ελληνικά μελισσοκομικά προϊόντα σε εκθέσεις τροφίμων του Εξωτερικού.

Χρηματοδότηση για την κάλυψη μέρους των δαπανών οργανώσεων των καταναλωτών όταν αυτές διοργανώνουν ημερίδες για την ενημέρωση των καταναλωτών σε θέματα μελιού και μελισσοκομίας.

Χρηματοδότηση για την κάλυψη μέρους των δαπανών εκσυγχρονισμού και βελτίωσης την εγκαταστάσεων των βιοτεχνών και κατασκευαστών κυψελών, εργαλείων, μηχανισμών μελισσοκομίας καθώς και παρασκευαστών μελισσοκομικών τροφών αφού υποβάλλουν και εγκριθεί σχέδιο βελτίωσης.

Ίσως οι προτεινόμενες δράσεις για χρηματοδότηση είναι πολλές και χρήματα δυστυχώς δεν υπάρχουν …. Τουλάχιστον ας γίνει μια προσεκτική ιεράρχηση για άμεση επίτευξη στόχων .

Έπειτα από τα ανωτέρω ας ευχηθούμε η κατάσταση να βελτιωθεί και να μην επαναληφθούν τα κατά την γνώμη μας λάθη που έγιναν με τα προηγούμενα προγράμματα για την προστασία του φορολογούμενου καταναλωτή, την αύξηση και αναβάθμιση των μελισσοκομικών προϊόντων ,την διευκόλυνση των μελισσοκόμων ,την προστασία - βελτίωση των ανανεώσιμων μελισσοκομικών πόρων και την προστασία εν γένει του φυσικού περιβάλλοντος .

Χαλκίδα Ιούλιος 2013

Page 19: Πρόγραμμα Μελισσοκομίας-Προτάσεις(Καπράλος)

19

Ηλίας Καπράλος

Σ/χος Δασολόγος

Page 20: Πρόγραμμα Μελισσοκομίας-Προτάσεις(Καπράλος)

20

Page 21: Πρόγραμμα Μελισσοκομίας-Προτάσεις(Καπράλος)

21

Page 22: Πρόγραμμα Μελισσοκομίας-Προτάσεις(Καπράλος)

22