Ονοματεπώνυμο:___________________________________________________ Τάξη: Γ΄

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΝΑΓΥΙΑΣ ΦΛΕΒΑΡΗΣ 2008

Η ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΕΙΣΒΟΛΗ

1.Ακούω το κείμενο και σημειώνω σκέψεις και συναισθήματα που μου έρχονται στο μυαλό:

2.Τι θυμάται ο παππούς ή η γιαγιά από την τουρκική εισβολή;

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

_____________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

_____________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

_____________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

_____________________________

Δημοτικό Σχολείο «Η φωλιά»(Κυπριακό Ανθολόγιο, Μέρος Α΄, σελ.38-40)

1.Συμπληρώνω τα δομικά στοιχεία του κειμένου:

Τουρκική εισβολή

Χώρος:.................................................................................................

.............................................................................................................

.........................................................

Χρόνος:................................................................................................

.............................................................................................................

..........................................................

Πρόσωπα:.............................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.......................................................................................

Πρόβλημα:...........................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

........................................................................................

Λύση:....................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

..........

2.Ζωγραφίζω τέσσερις οπτικές εικόνες από το κείμενο. Μετά γράφω στίχους (σε μορφή χαϊκού) για κάθε

ζωγραφιά μου.

_________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________

3. « -Εγώ κόβει τη σιωπή ένα ξανθό κοριτσάκι με ολογάλανα μάτια, σαν

μάθω να γράφω, θα γράψω σ’ αυτούς, που κρατάνε αιχμάλωτο τον

μπαμπά, να τον αφήσουν να γυρίσει.»

Τι να έλεγε άραγε το γράμμα που έστειλε το κορίτσι;

4.Ερευνώ το χάρτη της Κύπρου στον Άτλαντα και καταγράφω τα κατεχόμενα χωριά στις επαρχίες που ανήκουν:

ΚΕΡΥΝΕΙΑ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΛΑΡΝΑΚΑ

______________________________________________________

______________________________________________________

______________________________________________________

___

______________________________________________________

______________________________________________________

______________________________________________________

___

______________________________________________________

______________________________________________________

______________________________________________________

___

______________________________________________________

______________________________________________________

______________________________________________________

___

______________________________________________________

______________________________________________________

______________________________________________________

___

______________________________________________________

______________________________________________________

______________________________________________________

___

Ο ΠΕΝΤΑΔΑΧΤΥΛΟΣ

Από το σχήμα μου είμαι σίγουρος πως όλοι σας με καταλάβατε. Ναι, είμαι ο Πενταδάχτυλος. Έχω τόσα να σας πω για τα χρόνια τα παλιά μα και για τα χρόνια του μεγάλου κακού... Μια μέρα, πριν από πολλά πολλά χρόνια ο Διγενής Ακρίτας, ένα σπουδαίο παλικάρι, κυνηγούσε τους Σαρακηνούς που ήρθαν να ληστέψουν τον τόπο μας. Καθώς τους κυνηγούσε, ακούμπησε τόσο δυνατά την παλάμη του πάνω στον Πενταδάχτυλο που το χέρι του σχηματίστηκε στους βράχους. Έτσι πήρα τ’ όνομά μου από την παλάμη του Διγενή Ακρίτα. Ήρθε όμως μια αυγή που ο ουρανός από πάνω μου γέμισε τούρκικα αεροπλάνα που με τις βόμβες τους μ’ έκαιγαν.Η θάλασσα έφερε τα καράβια του εχθρού που με τις κανονιές τους μου άνοιξαν τρύπες στο κορμί. Έφυγαν τότε οι άνθρωποι που αγαπώ. Τώρα, κάθε πρωί τα κυκλάμινά μου ξυπνούν δακρυσμένα. Κι εγώ μόνος μα περήφανος καρτερώ τους ανθρώπους που αγαπώ να ξαναπατήσουν τα χώματά μου.

1. Συμπληρώνω τις λέξεις που λείπουν:

Ο Διγενής Ακρίτας κυνηγούσε τους ______________________. Ο Διγενής Ακρίτας ακούμπησε την _____________ του στο βουνό. Τα ______________ αεροπλάνα έκαιγαν τον Πενταδάχτυλο. Η θάλασσα έφερε τα ______________ του εχθρού. Ο Πενταδάχτυλος είναι το βουνό με τα πολλά _______________.

2. Γράφω τα αντίθετα:παλιά ≠ ______________μεγάλο ≠ ______________σπουδαίο ≠ ______________ανοίγω ≠ ______________

φεύγω ≠ ______________αγαπώ ≠ ______________ξυπνώ ≠ ______________πρωί ≠ ______________

3. Μεταφέρω τα ρήματα στους χρόνους:

Αόριστος Παρατατικός Ενεστώτας Μέλλονταςστιγμιαίος

Μέλλονταςεξακολουθητικός

κυνηγούσε

άνοιξαν

ξυπνούν

αγαπώ

4. Η λέξη «Πενταδάχτυλος» είναι σύνθετη. Βρίσκω και γράφω κι άλλες σύνθετες λέξεις με το συνθετικό «δάχτυλο»._________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Είμαι το καράβι της Κερύνειας

Ακούστε τι θέλω να σας πω:

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

Ευχήαπό τις μητέρες των αγνοουμένων

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

Ζωγραφίζω μια εικόνα για την κατεχόμενη γη μας.

Είμαι ένα μικρόκυκλάμινο.Φύτρωσα και φέτος στον Πενταδάχτυλο.Θέλω να σας πω λίγα λόγια.

ΤΑ ΚΑΣΤΡΑ ΤΗΣ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΜΑΣ

Σε διάφορα μέρη της Κύπρου διατηρούνται κάστρα. Μερικά είναι ακέραια κι άλλα ολικά ή μερικά καταστρεμμένα.

Στην κατεχόμενη Κύπρο μαςτα πιο γνωστά είναι τα κάστρα του Αγίου Ιλαρίωνα, του Βουφαβέντο και της Καντάρας σε βουνοκορφές του Πενταδάκτυλου, τα τείχη της Αμμοχώστου με τους πύργους και το κάστρο της Κερύνειας.

Τα κάστρα της οροσειράς του Πενταδάκτυλου χτίστηκαν αρχικά από τους Βυζαντινούς στα τέλη του 11ου κι αρχές του 12ου μ.Χ. αιώνα για να παρακολουθούν τα πλοία των Σαρακηνών και να εποπτεύουν την πεδιάδα της Μεσαορίας. Και τα τρία κάστρα υπήρχαν το 1191, που κυρίευσε την Κύπρο ο Ριχάρδος ο

Λεοντόκαρδος. Κατά την εποχή των Φράγκων (1192-1489), επιδι-ορθώθηκαν και επεκτάθηκαν. Χρησιμοποιήθηκαν τότε όχι μόνο σαν παρατηρητήρια και φρούρια μα και σαν φυλακές και καλοκαιρινές κατοικίες για τις φράγκικες βασιλικές οικογένειες. Το 1562 τα κατάστρεψαν οι Βενετσιάνοι γιατί δεν είχαν αρκετό στρατό να τα επανδρώσουν και να τα υπερασπίσουν από την τουρκική επίθεση που περίμεναν.

Είναι όλα χτισμένα πάνω σε απότομες κορφές, από όπου η θέα προς όλες τις κατευθύνσεις είναι απρόσκοπτη και πανοραμική.

Απαντώ ολοκληρωμένα στις ερωτήσεις:

1. Πόσα κάστρα βρίσκονται στο σκλαβωμένο Πενταδάχτυλο;______________________________________________________________________________________________________________________

2. Ονόμασε τα κάστρα του Πενταδάχτυλου.______________________________________________________________________________________________________________________

3. Ποιοι έκτισαν τα κάστρα και γιατί;_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

4. Για ποιους σκοπούς χρησιμοποιήθηκαν τα κάστρα;_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Με τη βοήθεια του Άτλαντα (σ.20) τοποθετώ στο χάρτη τα σκλαβωμένα κάστρα μας.

Ζητώ από τους γονείς μου (αν είναι πρόσφυγες) να σημειώσουν το κατεχόμενο χωριό τους πάνω στο χάρτη.

ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΛΑΡΙΩΝΑ

Είναι χτισμένο σε κορφή ύψους 725 μ. όπου είχε ασκητέψει ο Άγιος Ιλαρίωνας ο Μέγας τον 6ο αιώνα μ.Χ. Το 1230 μ.Χ. το πήρε ο Γερμανός αυτοκράτορας Φρειδερίκος Βαρβα-ρόσσας (Κοκκινογένης) που είχε πάρει μέρος στην Έκτη Σταυροφορία μα τον έδιωξε ύστερα από δυο χρόνια ο Φράγκος αντιβασιλέας της Κύπρου Ιωάννης ντ' Ιμπελίν. Χρησιμοποιήθηκε σαν ορμητήριο κατά των Γενουατών το 1382 από τον Φράγκο κόμη Αντιόχειας Ιωάννη ντε Λουζινιάν. Εκεί σκότωσε και τους Βούλγαρους μισθοφόρους που τον βοήθησαν γκρεμίζοντας τους με δόλο από ένα παράθυρο στο βάραθρο.Διατηρούνται σήμερα μισοχαλασμένα διάφορα τμήματα του κάστρου που κατάστρεψαν οι Βενετσάνοι.

(Πηγή: Δεν ξεχνώ και αγωνίζομαι, Ε΄-Στ΄τάξης, σ.165)

Tο κάστρο του Αγίου Ιλαρίωνα κτίστηκε στα τέλη του 11ου αιώνα από τον αυτοκράτορα Αλέξιο Α΄ Κομνηνό. Από την εποχή αυτή σώζονται τμήματα του εξωτερικού περιβόλου και η εκκλησία με τα παρακείμενα κτίσματα. Το κάστρο ενισχύθηκε από τους Λουζινιανούς και έγινε καταφύγιο της βασιλικής οικογένειά τους. Σήμερα, επάνω στο τείχος, μετά την εισβολή, έχει τοποθετηθεί τεράστιος ανδριάντας του Ατατούρκ.

(Πηγή: Παπανικόλα, Δ. (1998) Βυζαντινή και μεσαιωνική Κύπρος, Κύπρος, η λεηλασία ενός πολιτισμού, σ. 93.)

ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΟΥ ΒΟΥΦΑΒΕΝΤΟ

Το φρούριο του Βουφαβέντο βρίσκεται στην κορυφή του Πενταδακτύλου πάνω από τη Λευκωσία σε υψόμετρο 954 μέτρων. Η ονομασία έχει ιταλική προέλευση και σημαίνει μέρος ανεμόδαρτο. Από το Βουφαβέντο μπορείς να αγκαλιάσεις με τη ματιά σου τις βόρειες παραλίες από την Καρπασία ως την Κερύνεια και ολόκληρο τον κάμπος της Μεσαορίας. Αποτελείται από δύο ζώνες. Η κατώτερη περιλαμβάνει το τείχος και τους πύργους. Στη δεύτερη που είναι πολύ ψηλότερα από την πρώτη περιλαμβάνονται οι χώροι διαμονής, το παρεκκλήσι και οι στέρνες. Σύμφωνα με την παράδοση, τα δωμάτια του φρουρίου ήταν εκατόν ένα, στο ένα απ’ αυτά, το μυστικό δωμάτιο, φυλάγονταν οι θησαυροί της Ρήγαινας.

Από το βιβλίο: «Η κατεχόμενη γη μας»

Πίσω από τη μονή του Αγίου Χρυσοστόμου σε απόσταση δύο περίπου ώρες προς τα βορειοδυτικά υψώνεται σχεδόν κατακόρυφα το ψηλότερο τμήμα της οροσειράς του Πενταδακτύλου, το οποίο στολίζεται από το Φρούριο του Μπουφφαβέντο ή το Φρούριον του Λεόντος ή το Φρούριο των Εκατών Σπιτιών ή τα Σπίτια της Ρήγαινας, όπως διαφορετικά ονομάζεται. Η άνοδος στο Φρούριο αυτό παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον. Ο δρόμος είναι ανηφορικός, αλλά ομαλός. Από εκεί βλέπεις την κορυφή και σου φαίνεται αδύνατο να αναρριχηθείς σ’ αυτή, αλλά με κάποιο κίνδυνο αναρριχώμενος με πόδια και χέρια

πάνω σε αυλακώσεις και προεξοχές, φτάνεις σε μισή ώρα στα ερείπια του αρχαίου φρουρίου. Είναι πραγματικά άξιον θαυμασμού το πώς οι άνθρωποι μπόρεσαν και έκτισαν τέτοιο οικοδόμημα τόσο στερεό και εκτεταμένο, με εκατό περίπου δωμάτια. Από το ψηλότερο σημείο του φρουρίου μπορείς να δεις σχεδόν όλο το νησί. Με ένα βλέμμα αντικρίζεις όλες τις επαρχίες της Κύπρου, ακόμα και τα βουνά της Συρίας.

Ιωάννης ΤσικνοπούλουΑπό το βιβλίο «Της πατρίδας χώματα»

ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΚΑΝΤΑΡΑΣ

Είναι χτισμένο σε βραχώδη κορυφή ύψους 620 μέτρων. Δεσπόζει της βόρειας παραλίας και της ανατολικής Μεσαορίας και ελέγχει την είσοδο της Καρπασίας. Σ' αυτό αιχμαλωτίστηκε ο Ισαάκιος Κομνηνός από το Ριχάρδο Λεοντόκαρδο.Το 1230 ο αντιβασιλιάς Ιωάννης ντ' Ιμπελίν πολιόρκησε και πήρε το κάστρο από μια φιλογερμανική ομάδα που κατέφυγε εκεί.Χρησιμοποιήθηκε ως παρατηρητήριο όσο καιρό κρατούσαν οι Γενουάτες την Αμμόχωστο, από τους Φράγκους βασιλιάδες.Καταστράφηκε από τους Βενετσιάνους.

Παράδοση για το κτίσιμο του κάστρου

Δίπλα από το φρούριο της Καντάρας είναι ένας μεγάλος βράχος με το όνομα «Θρονίν της Ρήγαινας». Εκεί καθόταν η Ρήγαινα κι αγνάντευε γύρω τις ωραίες βουνοκορφές του Καρπασιού προς τα ανατολικά, τη γαληνεμένη θάλασσα στα νότια που χάνεται στον ορίζοντα και στα βόρεια τη θάλασσα ως τις σκιές των βουνών της Καραμανιάς. Κάποτε είδε απ' εκεί εχθρικά καράβια να φτάνουν στην Αμμόχωστο. Πρόσταξε αμέσως τους δούλους και τις δούλες της να φορτώσουν στα μουλάρια τους θησαυρούς της για να φύγουν. Φόρτωσαν 12 μουλάρια και κατέβηκαν στο Τρίκωμο.

Εκεί έμαθαν πως πάρθηκε η Αμμόχωστος από τους εχθρούς. Η Ρήγαινα πρόσταξε να κρύψουν αμέσως τους θησαυρούς. Τους έκρυψαν όπως λέει η παράδοση, 14 βήματα μακριά από μια ελιά «ζαωτή»· στην τοποθεσία "Πλακωτές» του Τρικώμου. Εκτέλεσαν οι δούλοι την προσταγή της, μα όσο να γλιτώσουν, η Ρήγαινα εξαφανίστηκε και δεν μπόρεσαν να μάθουν πού πήγε.

Νέαρχος Κληρίδης

ΕΡΓΑΣΙΕΣ:

Αλφάβητο εννοιώνΣυμπληρώνω με λέξεις που διάβασα, άκουσα και είδα για τα σκλαβωμένα κάστρα μας.

Α…………………………………

…………

Β…………………………………

…………

Γ…………………………………

…………

Δ…………………………………

…………

Ε…………………………………

…………

Ζ…………………………………

…………

Η…………………………………

…………

Θ…………………………………

…………

Ι…………………………………

…………

Κ…………………………………

…………

Λ…………………………………

…………

Μ…………………………………

…………

Ν…………………………………

…………

Ξ…………………………………

…………

Ο…………………………………

…………

Π…………………………………

…………

Ρ…………………………………

…………

Σ…………………………………

…………

Τ…………………………………

…………

Υ…………………………………

…………

Φ…………………………………

…………

Χ…………………………………

…………

Ψ…………………………………

…………

Ω…………………………………

…………

Περιστέρια ειρήνης

Γράψε τις σκέψεις και τα συναισθήματά σου κι άφησε το περιστέρι να πετάξει πάνω από τα κάστρα του Πενταδάχτυλου. Τι μήνυμα θέλεις να μεταφέρει;

Κρυπτόλεξο

Εντοπίζω τις κρυμμένες λέξεις που αναφέρονται στα 3 κάστρα και χρωματίζω με διαφορετικό χρώμα την κάθε ομάδα λέξεων:

Άγιος ΙλαρίωναςΚοκκινογένης

Κερύνειαασκητής

ΒουφαβέντοΠαρατηρητήριο

ΦυλακήΚομνηνός

ΚαντάραΚαρπασία

Θρονίνχαράδρα

Ε Ρ Ν Ο Κ Α Λ Η Δ Τ Ψ Μ Α Π ΕΖ Α Γ Ι Ο Σ Ι Λ Α Ρ Ι Ω Ν Α ΣΥ Β Ι Μ Κ Τ Α Γ Θ Ε Σ Χ Ο Ρ ΒΦ Υ Δ Α Κ Α Ν Τ Α Ρ Α Η Ζ Α ΙΥ Κ Α Κ Ι Σ Ο Ι Τ Ω Ν Μ Ρ Τ ΑΛ Α Τ Ε Ν Ι Μ Γ Υ Ρ Ε Σ Ι Η ΣΑ Ρ Ω Β Ο Υ Φ Α Β Ε Ν Τ Ο Ρ ΕΚ Π Ι Ζ Γ Ν Υ Τ Ρ Ι Π Α Γ Η Σ

Η Α Τ Ρ Ε Ω Θ Ρ Ο Ν Ι Ν Ε Τ ΧΔ Σ Ε Β Ν Κ Α Λ Τ Α Π Ο Ν Η ΑΧ Ι Ρ Ν Η Ε Λ Ν Ρ Τ Λ Ψ Ι Ρ ΡΜ Α Χ Α Σ Κ Η Τ Η Σ Ε Κ Ρ Ι ΑΥ Σ Α Β Τ Λ Π Ζ Κ Α Γ Ι Μ Ο ΔΡ Κ Ο Μ Ν Η Ν Ο Σ Δ Η Λ Υ Α ΡΟ Φ Ι Σ Α Μ Α Κ Ε Ρ Υ Ν Ε Ι Α

Ερευνούμε και μαθαίνουμε

Α΄τάξη

Β΄τάξη

Γ΄τάξη Δ΄τάξη

Ε΄τάξη

Στ΄τάξη

Κανένας γονιός

πρόσφυγας

Πρόσφυγας ο ένας γονιός

Πρόσφυγες και οι

δυο γονείς

Παρατηρώ τον πιο πάνω πίνακα και γράφω όσες πιο πολλές παρατηρήσεις μπορώ:

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________

Βδομάδα « Γνωρίζω,δεν ξεχνώ κι αγωνίζομαι...»στο σχολείο μας.

Γι’ αυτό το λόγο θα διεξαχθεί διαγωνισμός ποίησης.Το θέμα του διαγωνισμού ποίησης είναι ελεύθερο.

Τελευταία μέρα συμμετοχής είναι η Παρασκευή, 7 του Μάρτη 2008.

Στείλτε το δικό σας μήνυμα μέσα από το ποίημά σας.Τα πιο πρωτότυπα ποιήματα θα βραβευτούν!

Φτιάξτε τη δική σας κάρτα με πολλές ευχές για το

σκλαβωμένο μας νησί.

Στείλτε το δικό σας μήνυμα για ελευθερία και δικαίωση

μέσα από τις δημιουργίες σας.

Περιμένω τις κάρτες σας μέχρι τις 7 Μαρτίου 2008.

Η καλύτερη κάρτα θα βραβευτεί.