Δημοσιονομική Διακυβέρνηση Ευρωζώνης

Geopolitics.com.gr

Geopolitics.com.gr all rights reserved 2013 Page 28

Γράφει ο Θ. Πιτικάρης ΒΑΒ,ΒSc, MSc

Οικονομικός Αναλυτής

Υποψήφιος Διδάκτωρ Μακροοικονομικής Στρατηγικής

SIX PACK / TWO PACK – Νέα οικονομικά δεδομένα στην Ε.Ε.

Σε λίγες μέρες ο προϋπολογισμός των κρατών που συμμετέχουν στην συνθήκη six packs/ two

packs , για πρώτη φορά στην ιστορία της Ένωσης θα περάσει από τον έλεγχο του συμβουλίου

υπουργών οικονομικών της Ευρωζώνης eurogroup (στο eurogroup της ) προηγουμένως η

επιτροπή και ειδικότερα η διεύθυνση του κομισάριου Ολι Ρεν θα έχει αξιολογήσει τα προσχέδια

των εθνικών προϋπολογισμών.

Στη πραγματικότητα η ένωση στους χρόνους της κρίσης, μετέβαλε σε σημαντικό βαθμό το

δευτερογενές δίκαιο και άπλωσε ένα ισχυρό δίκτυ εποπτείας πάνω από κράτη μέλη της.

Βεβαίως πάντα η ένωση είχε πολύ καλή εικόνα για τα δημοσιονομικά και τα εν γένει

οικονομικά μεγέθη των κρατών μελών μέσω της ΕΚΤ (ροές και εθνικοί λογαριασμοί). Όμως η

αξιοπιστία της Ένωσης δέχθηκε συντριπτικό πλήγμα τόσο από την απογράφη του Jose

Socrates (2005)( στη Πορτογαλία όσο και τις δυο απογραφές στην Βελάδα (μια υπο

υπουργίας του Δρ. Γ. Αλογοσκούφη το 2004 και η δεύτερη το 2010 επι υπουργίας του Γ.

Παπακωνσταντίνου).

Για να μπορέσει να ανακτήσει την αξιοπιστία της η Ευρωζώνη προέκρινε ένα σύνολο

πρακτικών και στρατηγικών, ένα μείγμα παραδειγματισμού και ισχυρής τεχνικής εποπτείας

Geopolitics.com.gr

Geopolitics.com.gr all rights reserved 2013 9

πάνω στα κράτη μέλη. Και ενώ η Ελλάδα τέθηκε υπό την άμεση εποπτεία της τρόικας

(Επιτροπή, Ευρωπαϊκή Κεντρική ΤΡΑΠΕΖΑ, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ) , η Eurostat μαζί με

την ΕΛ.ΣΤΑΤ εφάρμοσαν ένα εξαιρετικό και ειδικό καθεστώς απογραφής. Από πολλούς

γραφειοκράτες στις Βρυξέλες και στη Γερμανία, θεωρήθηκε ότι η Ελλάδα αποτελεί μοναδική

και ειδική περίπτωση, ενώ για τους πολιτικούς μια τέτοια εκδοχή «αγόραζε πολιτικό χρόνο» για

την ανάπτυξη μηχανισμών προστασίας της ευρωζώνης.

Η κατάρρευση της Ιρλανδίας και λίγο μετά της Πορτογαλίας, φανέρωσαν ότι η Ελλάδα δεν

ήταν η μοναδική χώρα που βρέθηκε σε οριακή κατάσταση. Μετά την δραματική αύξηση του

κόστους δανεισμού της Ιταλίας και τις Ισπανίας έγινε κατανοητό ότι το πρόβλημα είναι

συστημικό. Τότε οι αρχηγοί της ζωής του ευρώ συν-επικουρούμενοι από τους υπολοίπους

ηγέτες της ΕΕ αποφάσισαν να αντιμετωπίσουν οριστικά την κατάσταση. Μια κατάσταση που

έχει τις ρίζες της, στην καταπόντιση των ενυπόθηκων δανεικών στις ΗΠΑ και την κατάρρευση

της Lheeman Brothers. Αδιαμφησβήτητά οι χώρες μέλη της ευρωζώνης θα κληθούν να

εφαρμόσουν ένα εξαιρετικά πολύπλοκο σύστημα οικονομικής διακυβέρνησης.

Δημοσιονομική Διακυβέρνηση

Two Packs Six Pack Fiscal Compact

Συμφωνώ Σταθερότητας και ανάπτυξης

1. Διάγραμμα 1 Δημοσιονομική διακυβέρνηση (απλοποιημένο διάγραμμα)

Geopolitics.com.gr

Geopolitics.com.gr all rights reserved 2013 0

Το στοιχείο που θα δοκιμάσει ιδιαίτερα τις ικανότητες του πολιτικού προσωπικού των Κρατών

Μελών αλλά και την ικανότητα της Ένωσης να συνετίσει να υπάρχει ως νομισματική ένωση,

είναι η μεταφορά μεγάλου μέρους εθνικής κυριαρχίας –προς χάρη της σταθερότητας – στη

Επιτροπή. Η μεταφορά αυτή σε ένα μη εκλεγόμενο όργανο, εύχεται να ενδυναμώσει τις

φωνές που μιλάνε για δημοκρατικό έλλειμα των Βρυξελλών και της ΕΚΤ και τονίζουν την

έλλειψη δημοκρατικής νομιμοποίησης των Επίτροπων και των γραφειοκρατών που διευθύνουν

τα όργανα της Ένωσης.

Στην πραγματικότητα το πνεύμα των νέων κανονισμών είναι αποτέλεσμα των πιέσεων του

Βερολίνου, του φόβου για νομισματική διάσπαση του ευρώ και τις εξαιρετικές συνθηκές που

διαμορφώθηκαν μετά την έκκληση του Γιώργου Παπανδρέου για διάσωση-παρέμβαση στην

Ελλάδα. Μέσα αυτό το κλίμα οι νομοθετικές πρωτοβουλίες είχαν έναν μόνο στόχο.

Geopolitics.com.gr


Να οδηγήσουν στην υιοθέτηση ενός νέου πλαισίου δημοσιονομικής διακυβέρνησης της ένωσης

που θα απαντούσε στα κενά του Σύμφωνο Σταθερότητας και ανάπτυξης, το οποίο συνεχίζει

να αποτελεί την τεχνική βάση για τον καθορισμό των στόχων της ασκούμενης πολιτικής.

Όμως οι νέες νομοθετικές πρωτοβουλίες έφεραν νέα εργαλεία, αυστηρή εποπτεία και

εργαλεία άμεσης διόρθωσης (επέμβασης) της επιτροπής στον οικονομικό και δημοσιονομικό

σχεδιασμό των εθνικών κυβερνήσεων. Αυτό γίνεται, στον σχεδιασμό και εκτέλεση των

εθνικών προϋπολογισμών, την συν-διαμόρφωσή του δανεικού προγράμματος κάθε χώρας

μέλους – τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρω δεν θα δανείζονται κατά το δοκούν - αλλά και

μέσα και δυνατότητες για την παροχή άμεσης βοήθειας υπο όρους στα κράτη μέλη που

αντιμετωπίζουν δημοσιονομικές προκλήσεις.

Η μεταρρύθμιση είχε ως πρώτο στόχο να θέσει σε εφαρμογή ένα σύνολο πέντε

κανονισμών και μιας οδηγίας έτσι ώστε, το πλαίσιο αυτό να ενισχυθεί με δυο νέους

κανονισμούς με το όνομα, two packs όπως είναι ευρύτερα γνωστό. Το νέο αυτό

κανονιστικό πλαίσιο φέρνει δραματικές αλλαγές στο τρόπο που τα κράτη μέλη

προγραμματίζουν την οικονομική τους πολιτική καθώς δίνει την δυνατότητα στην επιτροπή και

στο Euro group όπως και στο συμβούλιο αρχηγιών της ΕΕ να ασκούν σημαντικά επιρροή

στο περιεχόμενο και τους στόχους των εθνικών προϋπολογισμών .

Ειδικότερα το πρώτο σύνολο (5 κανονισμοί και 1 οδηγία) ονομαζόμενο και six-packs

τέθηκε σε εφαρμογή την 13η Δεκέμβριου του 2013. Το Six-pack αποτελεί δευτερογενές

δίκαιο δηλαδή έρχεται τυπικά να εξυπηρετήσει τις προβλέψεις και της απαιτήσεις τόσο της

Συνθήκης για της Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) /Treaty on the

Functioning of the European Union (TFEU) όσο και την Συνθήκη της Ευρωπαϊκής

Ένωσης (ΣΕΕ) / Treaty on European Union (TEU).

Το νέο χαρακτηριστικό που εισάγουν οι νέοι κανονισμοί και η οδηγία, είναι ότι για πρώτη φορά

η ένωση δεν εποπτεύει μόνο την τρέχουσα δημοσιονομική κατάσταση των κρατών μελών

αλλά εισέρχεται στο πεδίο της Μακροοικονομικής εποπτείας. Ειδικότερα το μεσοπρόθεσμο

εξετάζει τις μακροοικονομικές ανισορροπίες που ενδέχεται, να παρουσιάσει η οικονομία ενός

ή περισσότερων κρατών μελών από την ασκούμενη πολιτική διά των εθνικών κυβερνήσεων.

Στο δημοσιονομικό τομέα, το six-pack επεκτείνει το Σύμφωνο για την Σταθερότητα και

Ανάπτυξη (ΣΣΑ) /Stability and Growth Pack (SGP). Ειδικότερα το Σύμφωνο για την

Σταθερότητα και την ανάπτυξη προβλέπει ότι το έλλειμα στα κράτη μέλη της ΕΕ να είναι

χαμηλότερο ή ίσο του 3% και το δημόσιο χρέος ως το 60% του ΑΕΠ του κράτους-Μέλους

(Άρθρα 121 και 125 της ΣΛΕΕ) και την απόφαση για το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξη

του Άμστερνταμ. Όπως είναι γνωστό τα προηγούμενα χρόνια τα αρμόδια κοινοτικά όργανα (ο

Επίτροπος για την νομισματική και οικονομική πολιτική και το ECΟFIN) έδειχναν ιδιαίτερη

προσοχή μόνο στο μέρος του συμφώνου που αφορούσε το έλλειμα.

Geopolitics.com.gr


Διάγραμμα 1 Το Σύμφωνο Ανάπτυξης και Σταθερότητας

Με την εισαγωγή του six-pack η διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος μπορεί να επιβληθεί

τόσο για την περίπτωση που το έλλειμμα ενός κράτους μέλους ξεπερνά το 3% (κυκλικό

έλλειμμα ) αλλά πλέον και στην περίπτωση που το δημόσιο χρέος είναι πάνω από το 60%.

Έτσι αφενός προσδιορίζεται ποσοτικά πια πως υπέρβαση του ελλείμματος θεωρείται σημαντική

απόκλιση από τους στόχους του μεσοπρόθεσμου προγράμματος (ΜΤΟ) αλλά και από την οδό

προσαρμογής των δημοσιονομικών μεγεθών (Βραχιώνας Πρόληψης)

Με τον κανονισμό (ΕΕ) 1175/2011 προσδιορίστηκε το δομικό έλλειμα ( το έλλειμα που

προκύπτει αν αφαιρεθεί η επίδραση του οικονομικού κούκλου ύφεσης - ανάπτυξης) που είναι δυνατόν να έχει ένα κράτος μέλος της Ευρωζώνης στο 1% του ΑΕΠ αλλά και το βήμα

προσαρμογής προς τους μεσοπρόθεσμους στόχους σε περίπτωση απόκλισης. Ειδικότερα

Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΣΣΑ)

Δημοσιά Χρέος ως 60 του ΑΕΠ

Έλλειμα ως 3% του ΑΕΠ

Αν το κράτος μέλος Επιμένει να μην εφαρμόζει το ECFIN μπορεί να επιβάλει I)Πρόστιμο, II) Την Αναστολή ή περιορίσιμο τη δανειοδότηση Από την ΕΥΡΩΠΠΑΪΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ

ΙΙΙ) Επιβολή άτοκής κατάθεσης

Βραχίονας Πρόληψης Prevent Arm

To Κράτος Μέλος Υποβάλει έκθεση αναφορικά με την πορεία της οικονομίας του και την συμμόρφωση προς τους Μεσοπρόθεσμους Στοίχος (Medium-Term Objectives/MTO)

H Έκθεση αξιολογείται από την επιτροπή Και τους υπουργούς οικονομιών της ΕΕ (ECFIN)

To ECFIN εκδίδει μετά από εισήγηση της επιτροπής & Συμβουλίου οικονομικών εμπειρογνωμόνων (EFC) έκθεση σχετικά με την ρεαλιστικότατα των στόχων του κράτους μέλους. Την εξέλιξη των δημοσιονομιών και μακροοικονομικών μεγεθών, την συμμόρφωση ή μη με τους θεμελιώδους στόχους του ΣΣΑ . Μια ανάλυση για τις επιπλώσεις από την γήρανση του πληθυσμού

Βραχίονας Διόρθωσης Corrective Arm

Έκφραση σύστασης από την Επιτροπή προς το κράτος μελάς που παραβιάζει το Σύμφωνο Σταθερότητα

Εκκίνηση διαδικασίας υπερβολικού Ελλείματος: το ECFIN ,απαιτεί την εφαρμογή μέτρων για την αποκατάσταση των όρων του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης

Αν το κράτος μέλος συνεχίσει να αποκλίνει, το ECFIN σε ειδική συνεδρίαση του αποφασίζει τα μέτρα που πρέπει να λάβει το κράτος μέλος. Στη Συνεδρίαση αυτή δεν έχει δικαίωμα ψήφου το Κράτος μέλος το οποίο ελέγχετε

Geopolitics.com.gr


προβλέπεται δημοσιονομική προσαρμογή 0,5% για χώρες με χρέος μεγαλύτερο από το 60 % ΑΕΠ ή παρουσιάζουν σημαντικές προκλήσεις για την βιωσιμότητα του χρέους τους .

Διάγραμμα 2 η Μεταβολές που φέρνει το sixpack στο σύμφωνο σταθερότητας

Στον ίδιο κανονισμό διευκρινίστηκε πως δίνεται η δυνατότητα στο κράτος μέλος να

αποκλίνει από τα προσωρινά μεσοπρόθεσμα προγράμματα του και σε περίπτωση

απρόσμενων και εκτατών περιστάσεων/γεγονότων αλλά και στην περίπτωση που η

Ευρωζώνη ή/και η ΕΕ εισέρχονται σε περίοδο ύφεσης,

Επιπρόσθετα το sixpack επιβάλει για πρώτη φορά την υποχρέωση για μείωση με κατάλληλο

ρυθμό του δημοσίου χρέους για τα κράτη μέλη της ζώνης του Ευρώ (κατά το 1/20 θα

καθοριστεί μεταγενέστερα από την Συνθήκη για την Σταθερότητα , το Συντονισμό και την

Διακυβέρνηση όπου και θα επεκταθεί η δεσμευτικότητα της μειώσεις στα κράτη μέλη που

συμμετέχουν στο σύμφωνο ακόμα και αν δεν είναι μέλη της ευρωζώνης με την ρητή εξαίρεση

από το πεδίο εφαρμογής της συνθήκης του Ηνωμένου Βασίλειου)

Διαδικασία Υπερβολικού Ελλείματος

κυκλικό έλλειμα >3%

Ή δημόσιο χρέος > 60%. Μεσοπρόθεσμο :Εξιδεικευμένοι μεσοπρόθεσμοι στόχοι για κάθε κράτος Μέλος

Ισοσκελισμένοι ή πλεονασματικοί προϋπολογισμοί ειδικά για τα κράτη που ενδέχεται να έχουν ένα πιο δύσκολο δόμο για την ανάπτυξη με ιδιαίτερο ρόλο να δένεται στην γήρανση του πληθυσμού

Δομικό έλλειμα ≤1% όταν το δημόσιο χρέος είναι <60% ή 0.5% όταν το χρέος είναι >60%

Ποσοτικοποιημένο βήμα δημοσιονομικής προσαρμογής για κάθε κράτος μέλος που αποκλίνει από τον μεσοπρόθεσμο στοίχο τουλάχιστον 0.5% του ΑΕΠ κατ΄ ενός βήμα που αυξάνει όταν υπάρχει καλύτερο μακροοικονομικό περιβάλλον (ανάπτυξη Μεταρρύθμισες

Τα κράτη-μελη προσχωρήσουν στα κατάλληλα μετρά για την βιωσιμότητα των συνταξιοδοτικών ταμείων

Επιτρέπεται η απόκλιση απτό το όριο του ελλείματος αν αυτή είναι αποτέλεσμα δομικών μεταρρυθμίσεων που θα έχουν ως αποτέλεσμα την επίτευξη των στοίχων του μεσοπρόθεσμου

Σύστημα Έγκαιρης προειδοποίησης

Η Επιτροπή μπορεί να απευθύνει σύσταση στα κράτη μέλη όταν υπάρχουν ενδείξεις για σημαντική απόκλιση από τους στόχους

του ΜΤΟ

Ο κανονισμός (ΕΕ) : Η Επιτροπή μπορεί να στέλνει εποπτικές επιτροπές στα κράτη Μέλη του Ευρώ και της Χώρες του Μηχανισμού Σταθερών Ισοτιμιών ΙΙ

• Οδηγια 2011/85/EU απαραβίαστό δικαίωμα μιας νέας κυβέρνησης σε ένα κράτος μέλος να διατυπώσει ένα διαφορετικό μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα (σχεδιασμό) και να θεσπίσει διαφορετικές προτεραιότητες.

Geopolitics.com.gr


Μια άλλη καινοτομία που εισάγει το sixpack, είναι ο τρόπος επιβολής των κυρώσεων.

Ειδικότερα οι κυρώσεις μπορεί να φθάσουν ώς τον καταλογισμό άτοκης κατάθεσης μέχρι το

0.2% του ΑΕΠ του κράτους, που τίθεται υπο την διαδικασία υπερβολικού ελλείματος και

την μετατροπή της κατάθεσης σε πρόστιμο αν το κράτος μέλος της ευρωζώνη η του ΜΣΙ ΙΙ1

συνεχίζει να αγνοεί τις συστάσεις. Οι κυρώσεις επιβάλλονται σταδιακά με απόφαση

(Σύσταση) της Επιτροπής , εκτός και αν το Eurogroup με αντίστροφη ειδική πλειοψηφία (2/3

των σταθμισμένων ψήφων των κρατών μελών). Η συγκεκριμένη πρόνοια βέβαια είναι κατ’

οικονομία καθώς ανατρέπει τα δικαιώματα της μειοψηφίας σε αρνησικυρία.

Ακόμη με τον κανονισμό (ΕΕ) 1176/2011 δίνεται η δυνατότητα στην επιτροπή να

αποστέλλει εποπτικές επιτροπές (άρθρο 13) στα κράτη μέλη του Ευρώ και της Χώρες που

ανήκουν στο Μηχανισμό Σταθερών Ισοτιμιών ΙΙ (Δανία , και Λιθουανία) Η οδηγία

2011/85/EU στο άρθρο 11 διακρίνει το απαραβίαστό δικαίωμα μιας νέας κυβέρνησης σε ένα

κράτος μέλος να διατυπώσει ένα διαφορετικό μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα (σχεδιασμό) και να

θεσπίσει διαφορετικές προτεραιότητες.

Επίσης μπαίνει ένα τέλος στην διαφορετική λογιστική και στατιστική απεικόνιση των μεγεθών

των οικονομιών των Κρατών μελών. Ειδικότερα προς την ομογενοποίηση του συστήματος

του δημοσίου λογιστικού, ο κανονισμός προβλέπει ότι εθνικά συστήματα δημόσιας

λογιστικής, στα κράτη μέλη υποχρεώνονται να προσαρμόσουν τα συστήματα τους, ώστε να

απεικονίζουν διεξοδικά και με συνέπεια, την λογιστική των επιμέρους κλάδων του

δημοσίου τομέα και θα περιέχουν τα στοιχεία που απαιτούνται για την μεταφορά των

λογιστικών δεδομένων σε βάση δεδομένων κατά το πρότυπο του ΕΣΛ 95. Τα συστήματα

δημοσίου λογιστικού υποβάλλονται σε εσωτερικού ελέγχους (internal audits) και σε ελέγχους

από ανεξάρτητους ελεγκτές (independent audits).

Συνθήκη για τη Σταθερότητα, το Συντονισμό και τη διακυβέρνηση (ΣΣΣΔ)

Η συνθήκη συμπληρώνει και λειτουργεί παράλληλα προς το sixpacks και δεν επηρεάζει τα

προγράμματα που ήδη ήταν σε εξέλιξη (λ.χ το ελληνικό πρόγραμμα) , για τα οποία συνεχίζει

να ισχύει η σύμβαση πάνω στην οποία δόθηκε η βοήθεια.

Η ΣΣΣΔ είναι δευτερογενές δίκαιο , με την συνθήκη αυτή γίνεται ξεκάθαρο ότι η

δημοσιονομική πειθαρχία και οι πολιτικές της ανταγωνιστικότητας προκρίθηκαν από την

Ευρωπαϊκή Ένωση να αποτελέσουν τον πυρήνα για την χάραξη της οικονομικής πολιτικής

(πλην της νομισματικής που την ασκεί αυτόνομα η ΕΚΤ) .

1 ΜΣΙ (ΜΗΧΑΝΙΣΜΌΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΏΝ ΙΣΟΤΙΜΙΏΝ) ΙΙ αντικατάστησε τον αρχικό ΜΣΙ (Μηχανισμός Συναλλαγματικών

Ισοτιμιών). Τα ελληνικά και δανικά νομίσματα ήταν μέρος του συστήματος, Δανική κορώνα αφέθηκε ως μόνο μέλος συμμετεχόντων. Τα νομίσματα στο ΜΣΙ (Μηχανισμός Συναλλαγματικών Ισοτιμιών) ΙΙ . Επιτρέπεται στην Δανικέ Κορόνα να μεταβληθεί σε ένα όριο ±15% σε σχέση με την κεντρική της ισοτιμία προς το ευρώ ( 1€= dkk 7.460) . Στο Μηχανισμό Συμμετέχει πλέον και η Λιθουανίαα Τα νομίσματα των μεγαλύτερων τριών χωρών που προσχώρησαν στην ΕΕ το 2004 - Πολωνικός zloty, Τσεχική κορώνα, και Ουγγρικό forint να ενταχθούν στο μέλλον. Οι χώρες της ΕΕ που δεν έχουν υιοθετήσει το ευρώ πρέπει να συμμετέχουν για τουλάχιστον δύο έτη στο ΜΣΙ (Μηχανισμός Συναλλαγματικών Ισοτιμιών) ΙΙ πριν ενταχθούν στην Ευρωζώνη.

Geopolitics.com.gr


Παρατηρούμε ότι μπαίνει μια εποπτεία σε ότι αφορά την δημιουργία καινούργιου χρέους, αλλά

και επεκτείνεται η δημοσιονομική επιτήρηση με την δυνατότητα που δίνεται στα κράτη μέλη

της ευρωζώνης να στρέφονται εναντίον άλλων κρατών που θεωρούν ότι παραβιάζουν το

σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης.

Επίσης άτυπα επιβάλλεται στα κράτη μέλη να ενσωματώσουν στο σύνταγμα τους ή σε ειδικό

νόμο, τον χρυσό κανόνα. Αυτή η προθήκη είναι αποτέλεσμα της εμμονής του Δρ. Σόιμπλε, για

μεταφορά της σχετικής νομοθεσίας, που υπάρχει στο Γερμανικό σύνταγμα και στα αλλά κράτη

της ζώνης του ευρώ.

Οι Σημαντικότερες μεταβολές που επέρχονται με την ΣΣΣΔ

Αξίζει να σημειωθεί ότι μέσα από αυτήν την διακρατική συνθήκη γίνεται μια προσπάθεια για να

αρχίσουν να δομούνται όργανα παράλληλα προς της Ε.Ε. Έτσι η συνθήκη θεσπίζει την θέση

του Προέδρου τους eurogroup ενώ καθορίζει ότι τα κράτη μέλη της ευρωζώνης μπορεί να

συνέρχονται άτυπα σε σύνοδο κορυφής.

πρ

ου

πο

λογι

σμ

ος

προυπολογισμός της κεντρικής κυβέρνησης πρέπει να είναι ισοσκελισμένος ή πλεονασματικούς (Μεσοπρόθεσμος στοίχος MTO)

δια

θρ

ωτι

κό έ

λλει

μα

διαθρωτικό έλλειμα ( το μη κυκλικό έλλειμα αφού αφεθούν εκτατά μέτρα και εφάπαξ έσοδα ) μπορεί να είναι βρίσκεται 0,5% του ΑΕΠ σε τιμές αγοράς. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις ένα κράτος μέλλον μπορεί να αποκλίνει (λ.χ ένα εκτατό και απρόβλεπτο γεγονός ή μια γενικευμένη υφείσης στην ζώνη του Ευρώ ή και την ΕΕ)

Μη

χανι

σμ

ός

Διο

ρθ

ωσ

ης

το κράτος μέλος που αποκλίνει από τους στόχους να λάβει μέτρα επαναπροσέγγισης του μεσοπρόθεσμου στόχου μέσα σε ορισμένες προθεσμίες.

εισαγωγη του "χρυσου Κανόνα" ή «φρενου ελλειματος και χρεους» στο συνταγματικο χάρτη ή σε νόμο αυξημένης τυπικής ισχύος. Σε κάθε περίπτωση με τροπο που θα επιβαλει την νομική υποερχη του φρένου εναντι του νομος που κυρωνει τον εθνικο προϋπολοιγισμο

Σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο επαναβεβαιώνεται ότι το χρέος του κάθε κράτους μέλους οφείλει να είναι μικρότερο του 60%,. Αν δεν συμβαίνει αυτό τότε πρέπει να ληφθούν μέτρα καταλληλά ώστε το χρέος να υποχωρεί με ρυθμό 1/20 κατ’ έτος μέχρι να φτάσει το όριο του 60%.

Πέρα από την επιτροπή , πλέον κάθε

κράτος μέλος της ζώνης του Ευρώ ,,

μπορεί να προσφύγει στο Ευρωπαϊκό

Δικαστήριο κατά άλλου κράτος της Ζωής

του Ευρώ, αν θώρει ότι το κράτος-μέλος

παραβιάζει το σύμφωνο για την

σταθερότητα και την ανάπτυξη

Με το άρθρο 6 Δηλώνεται ¨ «τα

συμβαλλόμενα μέρη υποβάλλουν εκ των

προτέρων έκθεση σχετικά με την έκδοση

των δημόσιων χρεογράφων τους στο

Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και

στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.».

Geopolitics.com.gr


Ο Πρόεδρος της συνόδου κορυφής για το ευρώ διορίζεται από τους αρχηγούς κρατών της

ευρωζώνης , παράλληλα προς τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού συμβουλίου (που εκλέγεται από

όλα τα μέλη της ΕΕ) . Ο πρόεδρος του Eurogroup αποκτά με την συνθήκη εκτεταμένες

εξουσίες και αρμοδιότητες συντονισμού της ζώνης του ευρώ. Ενώ είναι σημαντικό ότι ο

πρόεδρος του Ευρωπαϊκού κοινοβούλιο μπορεί να κληθεί (δεν συμμετέχει) και μόνο σε

ακρόαση.

Εδώ είναι χρήσιμό ίσως να θυμηθούμε, τις ιδέες που εξέφρασε ο κύριος Σόιμπλε σχετικά με το

αν για θέματα που αφορούν την ευρωζωνη πρέπει να αποφασίζουν όλοι ευρωβουλευτές ή

μόνο αυτοί που προσέρχονται από χώρες-μέλη της ζώνης του Ευρώ(SPIEGEL 2012).

TWO PACK

To twopack αποτελείται από δυο κανονισμούς που συμπληρώνουν το Sixpack και το FISCAL

COMPACT. Οι δυο αυτοί κανονισμοί καθιερώνουν τις διαδικασίες του του «Ευρωπαϊκού

Εξαμήνου» (Council 2013) τις διαδικασίες δηλαδή ελέγχου και συντονισμού των οικονομίων

της Ε.Ε. Επίσης δίνει την δυνατότητα και τα εργαλεία ( Ομάδα Εποπτείας από το ΔΝΤ/ΕΚΤ/ΕΕ

και Taskforce) στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τα οποία μπορεί να αντλεί σαφέστερη εικόνα

για το πώς χώρες της Ευρωζώνης εργάζονται για να για να επιτύχουν τους δημοσιονομικούς

στόχοι που έχουν τεθεί από το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης(European Parliament

2013).

Περαιτέρω δίνει την νομική δυνατότητα στην επιτροπή (διαμέσου του συμβουλίου) να ορίσει

με σαφήνειά τις διαδικασίες που θα εκτελούν οι χώρες που βρίσκονται σε ισχυρά δυσχερή

θέση ή λαμβάνουν πακέτα διάσωσης από την Ευρωπαϊκής Ένωσης.

1. Ο πρώτος κανονισμός θα εφαρμόζεται στις χώρες της Ευρωζώνης. Τα κράτη θα

πρέπει να παρουσιάζουν τα σχέδια προϋπολογισμού για το επόμενο οικονομικό

έτος στην Επιτροπή, ώς τις 15 Οκτωβρίου . Η επιτροπή έχει το δικαίωμα

να αξιολογήσει και, αν είναι απαραίτητο, να εκδώσει γνώμη σχετικά με τους

προϋπολογισμούς Κάθε Κράτους-Μέλους. Η Επιτροπή ακόμη μπορεί να ζητήσει

την αναθεωρητή των Σχέδιων του προϋπολογισμού που της υπεβλήθησαν .

Παράλληλα ενσωματώνονται υψηλότερες απαιτήσεις παρακολούθησης και

υποβολής εκθέσεων για τις χώρες της Ευρωζώνης που βρίσκονται στη

Διαδικασία Υπερβολικού Ελλείμματος.

2. Ο δεύτερος κανονισμός καθορίζει σαφείς κανόνες και διαδικασίες για την

καλύτερη εποπτεία των χώρων της Ευρωζώνης που βρίσκονται σε κίνδυνο

δημοσιονομικού εκτροχιασμού. Ο κανονισμός τίθεται σε εφαρμογή σε τρεις

περιπτώσεις, όταν:

Geopolitics.com.gr


1) Όταν κράτη μέλη αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες όσον αφορά τη

χρηματοοικονομική τους σταθερότητα (υψηλό χρέος / έλλειμμα , η

κερδοσκοπικές πίεσης στην αγορά χρήματος ),

2) Τα κράτη μέλη λαμβάνουν οικονομική βοήθεια είτε σε προληπτική

βάση ή ως μέρος ενός πλήρους κλίμακας πρόγραμμα βοήθειας

(Μνημόνιο)

3) Τα κράτη μέλη αποδεσμεύονται από την διαδικασία της «διάσωσης»¨

Εκείνο που αξίζει να παρατηρήσουμε είναι ότι με τον κανονισμό (ΕΕ)472/2013

αναγνωρίζεται ο κίνδυνος μετάδοσης της κρίσης από ένα κράτος μέλος στην

ευρωζώνη και για αυτό εισάγεται η διαδικασία της αυξημένης επιτήρησης .

Στον ιδιο κανονισμό γίνεται σαφές ότι τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ δεν μπορούν –

ανεξάρτητα- να ζητήσουν βοήθεια από τρίτες χώρες ή οργανισμούς αν προηγουμένους

δεν εξαντλήσουν της δανειοδοτικές διαδικασίες της ένωσης (ESM/IMF ) και πάντως

χωρίς την ισχυρή διαμεσολάβηση και εποπτεία της επιτροπής (λ.χ το δάνειο της Ρωσίας στην

Κύπρο) . Από την άλλη παρέχει μια προνομιακή μεταχείριση για της χώρες που λαμβάνουν

γραμμές πίστωσης ως στήριξη εφόσον αυτές οι γραμμές δεν συνδυάζονται με υποχρέωση

λήψης μέτρων.

Διάγραμμα 3 Οι νεοτερισμοί του κανονισμού (ΕΕ) 472/2013

Ακόμη ρητά αναφέρεται ότι παραμένει σε ισχύ το άρθρο 28 της Χάρτας θεμελιωδών

δικαιωμάτων που προστατεύει τις συλλογικές διαπραγματεύσεις , και την συλλογική δράση

κα με την έξοδο από το πρόγραμμα στήριξης παραμένει ΥΠΟ ενισχυόμενη εποπτεία μέχρι να αποπληρώσει το 75% των δανείων που του χορηγήθηκαν

Συνεχίζει να ισχυει το αρθρο 28 της Χαρτας Θεμελιωδων δικαιωματων

Με αρθρο 7 παρ 8 θεσμοθετείται η Ομάδα τεχνικής βοήθειας, (taskforce)

κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ δεν μπορούν με ανεξαρτηξσία να ζητήσουν βοήθεια από τρίτες χώρες

Η Γραμμη πιστωσης που παρεχονται στα κρατη μέλη και δεν συνδέονται με μέτρα εξαιρουνται του κανονιστικού πλαισιου οπως και τα κράτη μέλη που λαμβάνουν την στηρικη αυτη, για όσο διάστημα υπάρχει η γραμμη πιστωσης

αναγνωρίζεται ο κίνδυνος μετάδοσης της κρίσης από ένα κράτος μέλος στην ευρωζώνη

Geopolitics.com.gr


των εργαζομένων αλλά και το δικαίωμα στην απεργία. .

Το άρθρο 7 παρ 7 καθορίζεται ότι η Επιτροπή σε συνεργασία με την ΕΚΤ και αν είναι σκόπιμο και με το ΔΝΤ

λαμβάνει μετρα για την σταθερότητα των αγορών και την διατήρηση τα ομαλής λειτουργιάς του

χρηματοπιστωτικού τομέα.

Με άρθρο 7 παρ 8 επισημοποιείται και νομικά η Ομάδα τεχνικής βοήθειας, (taskforce) που αποστέλλει από

την επιτροπή και εγκαθίσταστε στο άκρατος μέλος που αντιμετωπίζει ανεπάρκεια σε διοικητικό δυναμικό .

Προϋπόθεση για την αποστολή της ομάδας κρούσης είναι να υποβληθεί αίτημα από το κράτος προς την επιτροπή.

Το άρθρο 8 καθορίζει τυπικά την ανάγκη για συναίνεση και διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους, στην

δόμηση του προγράμματος προσαρμογές.

Το Άρθρο 14 καθορίζει ότι κα με την έξοδο από το πρόγραμμα στήριξης παραμένει ΥΠΟ ενισχυόμενη εποπτεία

μέχρι να αποπληρώσει το 75% των δανείων που του χορηγήθηκαν

Διάγραμμα 4 κανονισμό; (ΕΕ) 473/2013

Ο Δεύτερος κανονισμός (ΕΕ) 473/2013 αφού επαναβεβαιώνει στο προοίμιο του την

δεσμευτικότητα του άρθρου 28 της χάρτας θεμελιωδών δικαιωμάτων στη 8 παράγραφο του

προοίμιο του. Υπενθυμίζει την υποχρέωσής που απορρέει από το Άρθρο 9 της ΣΛΕΕ για την

διασφάλιση επαρκούς επιπέδου κοινωνικής προστασίας , την καταπολέμηση του κοινωνικού

αποκλεισμού καθώς και την διασφάλιση ενός υψηλού επιπέδου εκπαίδευσης, κατάρτισης και

προστασίας της ανθρώπινης υγείας.

Το άρθρο 3 παρ. 14 ρητά ορίζει την υποχρέωση των κρατών μελών να καταθέτου ώς τις 15

Οκτωβρίου το προσχεδίου του προϋπολογισμού στην επιτροπή για αξιολόγηση και έκφραση

γνώμης, οι προϋπολογισμοί των κρατών μελών θα πρέπει να έχουν ψηφιστεί ώς τη 31η

Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους.

Ο κανονισμός προχωρά ένα βήμα παραπέρα από το δημοσιονομικό σύμφωνο, καθώς πειράζει

την δυνατότητα των κρατών μελών να δανείζονται κατά το δοκούν.Αντίθετα επιβάλλεται στα

κράτη μέλη να γνωστοποιούν εκ των προτέρων τα σχέδια τους για έκδοση τίτλων χρέους.

κράτη μέλη να γνωστοποιούν εκ των προτέρων τα σχέδια τους για έκδοση τίτλων χρέους

ότι οι νέοι τίτλοι χρέους ενσωματώνουν πλέον της ρητές συλλογικής δράσης τα γνωστά CACs

υποχρέωση των κρατών μελών να καταθέτου ώς τις 15 Οκτωβρίου το προσχεδίου του προϋπολογισμού στην επιτροπή για αξιολόγηση και έκφραση γνώμης

οι προϋπολογισμοί των κρατών μελών θα πρέπει να έχουν ψηφιστεί ώς τη 31η Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους ,

Υπενθυμίζει την υποχρέωσής που απορρέει από το Άρθρο 9 της ΣΛΕΕ για την διασφάλιση επαρκούς επιπέδου κοινωνικής προστασίας , την καταπολέμηση του κοινωνικού

αποκλεισμού καθώς και την διασφάλιση ενός υψηλού επιπέδου εκπαίδευσης, κατάρτισης και προστασίας της ανθρώπινης υγείας

Geopolitics.com.gr


Υπενθυμίζεται ότι οι νέοι τίτλοι χρέους ενσωματώνουν πλέον της ρητές συλλογικής δράσης τα

γνωστά CACs ( άρθρο 3 παράγραφο 16 και το Άρθρο 8 )

Η παράγραφος 32 υπενθυμίζει την δέσμευση του Συμφώνου για την ανάπτυξη και την

απασχόληση για την παροχή ενός χρηματοδοτικού προγράμματος ταχείας ανάπτυξης της

οικονομίας ύψους 120 δις ευρώ (1% του ΑΕΠ της ΕΕ) . Η συγκεκριμένη συμφωνά είχε

επιτευχθεί μεταξύ του προέδρου της Γαλλίας κ .Ολαντ και της Καγκελάριου Μερκελ στην

Ιταλία το 2012 αλλά προς το παρόν αποτελεί νεκρό γράμμα(Volkery 2012) .

Με το άρθρο 9 επιτρέπεται να γίνει χρήση των πόρων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας

ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ για να ενθαρρύνει η αναπτυξιακή προοπτική των κρατών και να τονωθεί η απασχόληση.

Το ευρωκοινοβούλιο αποκτά το δικαίωμα αρνησικυρίας επι αποφάσεων της επιτροπής που καθορίζει τα βήματα στα οποία πρέπει να προβει το κράτος μέλος . που βρίσκεται στην

διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος για την επίτευξη των στόχων του μεσοπρόθεσμου προγράμματος

Υ.Γ Με την συνθήκη ESM 201 συστήθηκε ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Στήριξης /

EUROPEAN STABILITY MECHANISM, μια σημαντική λειτουργία του Μηχανισμού είναι η δυνατότητα που έχει να αγόραζες ομόλογα των κρατών μελών από την Πρωτογενή αγορά (απευθείας από της Κυβέρνησης των Κρατών μελών / Primary Market Support Facility σε

συνεργασία με την ΕΚΤ και να δρα ως δανειστής τελευταίου καταφυγίου (Lender of Last Resort). Τα μέλη του ESM κατά το άρθρο 33 απολαμβάνουν δικαστικής ασυλίας στο έδαφος

των κρατών μελών του Ευρώ. Περισσότερα: Regulation (EU) No 473/2013 of the European Parliament and of the Council of 21 May 2013 on common provisions for monitoring and assessing draft budgetary plans and ensuring the correction of excessive deficit of the Member States in the euro area Council, E. (2013). "Ευρωπαϊκό Εξάμηνο;." Retrieved 20/11/2013, 2013, from http://www.consilium.europa.eu/special-reports/european-semester?lang=el. European Parliament, C. (2013). Regulation (EU) No 472/2013 of the European Parliament and of the Council of 21 May 2013 on the strengthening of economic and budgetary surveillance of Member States in the euro area experiencing or threatened with serious difficulties with respect to their financial stability. SPIEGEL (2012). "New Powers for Brussels: Germany's Schäuble Presents Master Plan for Euro." Retrieved 20/11/2013, 2013, from http://www.spiegel.de/international/europe/schaeuble-presents-euro-reforms-and-broad-new-powers-for-eu-a-861529.html. Volkery, C. (2012). " Window Dressing for Hollande: The Empty Promise of Europe's 'Growth Pact'." Retrieved 20/11/2013, 2013, from http://www.spiegel.de/international/europe/the-eu-s-new-growth-pact-a-841243.html.

*********************************************************************** O Θεόδωρος Πιτικάρης είναι οικονομολόγος- οικονομικός αναλυτής. Έχει εργαστεί στο Πανεπιστήμιο Κρήτης ως διδάσκων στη

βαθμίδα του λέκτορα όπως και στο πανεπιστήμιο του Surrey. Έχει εργαστεί στο τραπεζικό τομέα στο ΗΒ και το Γιβραλτάρ, ως

σύμβουλος επιχειρήσεων. Διαθέτει πολύχρονη εμπειρία ως ερευνητής στο τομέα της διαχείρισης της αλλαγής των διαδικασιών

των εταιριών ( Change Management) ενώ έχει εργαστεί και στο τομέα της εφοδιαστικής αλυσίδας των πετρελαιοειδών. Υπήρξε

σύμβουλος του τομέα οικονομίας της ΟΝΝΕΔ (2010-2012) και μέλος του τομέα εργασίας της ΝΔ το ίδιο διάστημα. Είναι μέλος του

τομέα επικοινωνίας και social media της Κοινωνικής Συμφωνίας. Ασχολείται με τα θέματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της

Ευρωπαϊκής νομοθεσίας, έχει πλήθος επιστημονικών δημοσιεύσεων σε διεθνή συνέδρια, ενώ είναι υποψήφιος διδάκτορας

μακροοικονομικής στρατηγικής.

http://www.consilium.europa.eu/special-reports/european-semester?lang=el

http://www.consilium.europa.eu/special-reports/european-semester?lang=el

http://www.spiegel.de/international/europe/schaeuble-presents-euro-reforms-and-broad-new-powers-for-eu-a-861529.html

http://www.spiegel.de/international/europe/schaeuble-presents-euro-reforms-and-broad-new-powers-for-eu-a-861529.html

http://www.spiegel.de/international/europe/the-eu-s-new-growth-pact-a-841243.html

Δημοσιονομική Διακυβέρνηση Ευρωζώνης

Documents

Transcript of Δημοσιονομική Διακυβέρνηση Ευρωζώνης