Η Συμβολή Των Πολιτισμικών Αγαθών Στη Βιώσιμη...

1

ΞΔΟΗΔΣΝΚΔΛΑ

ΞΟΝΙΝΓΝΠ

Α. ΘΔΚΑΡΗΘΖ ΔΛΝΡΖΡΑ

ΞΟΝΠΡΑΠΗΑ ΞΔΟΗΒΑΙΙΝΛΡΝΠ ΘΑΗ ΒΗΥΠΗΚΖ ΑΛΑΞΡΜΖ

1. ΔΗΠΑΓΥΓΖ

2. Ζ ΞΝΟΔΗΑ ΡΖΠ ΞΑΓΘΝΠΚΗΑΠ ΞΟΝΠΞΑΘΔΗΑΠ ΓΗΑ ΡΖ ΒΗΥΠΗΚΖ ΑΛΑΞΡΜΖ –

ΞΟΝΠΡΑΠΗΑ ΡΝ ΞΔΟΗΒΑΙΙΝΛΡΝΠ

3. ΗΠΡΝΟΗΘΝΗ ΠΡΑΘΚΝΗ ΞΟΝΠ ΡΖ ΒΗΥΠΗΚΖ ΑΛΑΞΡΜΖ

4. ΞΟΥΡΝΘΝΙΙΝ ΡΝ ΘΗΝΡΝ - ΞΟΝΝΞΡΗΘΔΠ ΔΞΗΡΔΜΖΠ ΡΝ ΠΡΝΣΝ ΡΝ ΘΗΝΡΝ ΡΝ

2012

4.1 ΞΟΥΡΝΘΝΙΙΝ ΡΝ ΘΗΝΡΝ 1997

4.2 ΞΟΝΝΞΡΗΘΔΠ ΔΞΗΡΔΜΖΠ ΡΝ ΠΡΝΣΝ ΡΝ ΘΗΝΡΝ ΡΝ 2012 ΠΡΖΛ ΔΟΥΞΑΦΘΖ

ΈΛΥΠΖ

5. ΡΝ ΦΑΗΛΝΚΔΛΝ ΡΝ ΘΔΟΚΝΘΖΞΗΝ – ΡΑ ΡΔΙΔΡΑΗΑ ΞΑΓΘΝΠΚΗΑ ΠΛΔΓΟΗΑ ΡΝ

Ν.Ζ.Δ. ΚΔΣΟΗ ΡΝ 2011

5.1 ΓΗΑΡΗ ΑΙΙΑΕΔΗ ΡΝ ΘΙΗΚΑ

5.2 Ζ ΙΠΖ ΡΝ ΞΟΝΒΙΖΚΑΡΝΠ

5.3 ΡΑ ΡΔΙΔΡΑΗΑ ΞΑΓΘΝΠΚΗΑ ΠΛΔΓΟΗΑ ΡΝ Ν.Ζ.Δ. ΓΗΑ ΡΖΛ ΘΙΗΚΑΡΗΘΖ ΑΙΙΑΓΖ

5.3.1 ΚΔ ΑΦΔΡΖΟΗΑ ΡΝ 2007 ΠΡΝ ΚΞΑΙΗ ΘΑΗ ΡΝ POZNAN ΡΖΠ ΞΝΙΥΛΗΑΠ ΡΝ

2008

5.3.2 Ζ ΠΛΝΓΝΠ ΡΖΠ ΘΝΞΔΓΣΑΓΖΠ ΡΝ 2009

5.3.2.1 ΓΔΛΗΘΑ

5.3.2.2 ΡΗ ΠΚΦΥΛΖΘΖΘΔ ΠΡΖΛ ΘΝΞΔΓΣΑΓΖ

5.3.2.3 ΡΑ ΚΝΛΝΚΔΟΖ ΚΔΡΟΑ ΡΖΠ ΘΝΞΔΓΣΑΓΖΠ

5.3.3 ΡΑ ΞΑΓΘΝΠΚΗΑ ΠΛΔΓΟΗΑ ΡΝ Ν.Ζ.Δ. ΡΝ 2010 ΠΡΝ ΘΑΛΘΝΛ ΡΝ

ΚΔΜΗΘΝ ΘΑΗ ΡΝ 2011 ΠΡΝ ΛΡΔΟΚΞΑΛ ΡΖΠ Λ. ΑΦΟΗΘΖΠ

5.3.4 Ζ ΔΙΙΑΓΑ ΘΑΗ ΝΗ ΔΞΗΞΡΥΠΔΗΠ

6. ΠΛΘΖΘΖ ΡΖΠ ΙΗΠΠΑΒΝΛΑΠ.

6.1 ΓΔΛΗΘΑ ΠΡΝΗΣΔΗΑ

6.2 ΘΑΗΛΝΡΝΚΗΔΠ ΡΖΠ ΠΛΘΖΘΖΠ ΡΖΠ ΙΗΠΠΑΒΝΛΑΠ

6.3 ΝΗ ΒΑΠΗΘΝΗ ΠΡΝΣΝΗ ΡΖΠ ΠΛΘΖΘΖΠ ΡΖΠ ΙΗΠΠΑΒΝΛΑΠ

6.4 ΔΟΥΞΑΦΘΖ ΝΙΝΘΙΖΟΥΠΖ ΡΥΛ 27 ΘΟΑΡΥΛ ΡΖΠ Δ.Δ.

6.4.1 Ζ ΔΟΥΞΑΦΘΖ ΝΗΘΝΓΔΛΔΗΑ ΚΔΓΑΙΥΛΔΗ – ΑΙΙΑΕΔΗ Ζ ΞΝΟΔΗΑ ΡΖΠ

ΔΟΥΞΑΦΘΖΠ ΔΛΥΠΖΠ

6.4.2 ΒΑΠΗΘΑ ΠΡΝΗΣΔΗΑ ΡΖΠ Δ.Δ. – 27 (2006)

2

Β. ΘΔΚΑΡΗΘΖ ΔΛΝΡΖΡΑ

Ζ ΠΚΒΝΙΖ ΡΥΛ ΞΝΙΗΡΗΠΚΗΘΥΛ ΑΓΑΘΥΛ

Πηελ Αλαβάζκηζε ηνπ Ξεξηβάιινληνο

Πηε Γηακόξθσζε ηεο Φπζηνγλσκίαο ηνπ Ρόπνπ

Πηε Βηώζηκε Αλάπηπμε

Πηε Θαηεύζπλζε ηεο Ξαγθνζκηνπνίεζεο

1. ΔΗΠΑΓΥΓΖ

2. ΞΑΓΘΝΠΚΗΑ ΓΗΑΣΟΝΛΗΘΖ – ΞΝΙΗΡΗΠΡΗΘΖ ΓΟΑΠΖ

2.1 ΓΗΔΘΛΖΠ ΠΚΒΑΠΖ ΝΛΔΠΘΝ – ΣΑΓΖ 1954

2.2 ΣΑΟΡΖΠ ΡΖΠ ΒΔΛΔΡΗΑΠ – 1964

2.3 ΠΚΒΑΠΖ ΞΑΓΘΝΠΚΗΑΠ ΘΙΖΟΝΛΝΚΗΑΠ – ΝΛΔΠΘΝ – 1972

2.4 ΓΗΑΘΖΟΜΖ ΡΝ ΑΚΠΡΔΟΛΡΑΚ - 1975

2.5 ΑΟΣΗΡΔΘΡΝΛΗΘΖ ΘΙΖΟΝΛΝΚΗΑ – ΠΚΒΑΠΖ ΓΟΑΛΑΓΑΠ 1985

2.6 ΣΑΟΡΑ ΞΟΝΠΡΑΠΗΑΠ ΗΠΡΝΟΗΘΥΛ ΞΝΙΔΥΛ – ΝΑΠΗΛΘΡΝΛ 1987

2.7 ΞΟΝΠΡΑΠΗΑ ΑΟΣΗΡΔΘΡΝΛΗΘΖΠ ΞΑΟΑΓΝΠΖΠ. ΠΟΗ –ΙΑΛΘΑ 1993

2.8 ΞΟΝΠΡΑΠΗΑ ΑΟΣΗΡΔΘΡΝΛΗΘΖΠ ΞΑΟΑΓΝΠΖΠ. ΠΟΗ –ΙΑΛΘΑ 1993

2.9 Ξνιηηηζηηθά αγαζά - Γηεζλήο Πχκβαζε Νπλέζθν - Σάγε 1954 – Πχκβαζε

Ξαγθφζκηαο Θιεξνλνκηάο - 1973

2.10 Ζ έλλνηα "Κλεκείνπ" θαη "Αξxαίνπ"

2.11 Ηζηνξηθά θέληξα Ξφιεσλ, Σάξηεο Βελεηίαο 1964. Γηαθήξπμε Άκζηεξληακ 1975

2.12 Αξρηηεθηνληθή Θιεξνλνκηά, Πχκβαζε Γξαλάδαο 1985

2.13 Γηεζλήο Σάξηα Ξξνζηαζίαο Ηζηνξηθψλ Ξφιεσλ Νπάζηλγθηνλ 1987

2.14 Ξξνζηαζία Αξρηηεθηνληθήο Ξαξάδνζεο - Ππλέδξην Πξη-Ιάλθα 1993

3. Ζ ΞΝΙΗΡΗΠΡΗΘΖ ΓΟΑΠΖ ΡΖΠ ΔΟΥΞΑΦΘΖΠ ΔΛΥΠΖΠ

3.1 ΝΗ ΒΑΠΗΘΝΗ ΠΡΝΣΝΗ ΡΝ MAASTRICHT

3.2 ΠΛΘΖΘΖ MAASTRICHT - ΑΛΑΞΡΠΠΔΡΑΗ ΠΔ 6 ΛΔΝΠ ΡΝΚΔΗΠ

3.3 ΠΛΘΖΘΖ MAASTRICHT ΘΑΘΗΔΟΥΛΔΗ ΡΖΛ ΔΟΥΞΑΦΘΖ ΗΘΑΓΔΛΔΗΑ

3.4 ΠΛΘΖΘΖ MAASTRICHT ΘΑΗ ΞΝΙΗΡΗΠΚΝΠ 1993-2000

3.5 ΠΛΘΖΘΖ MAASTRICHT ΘΑΗ ΞΝΙΗΡΗΠΚΝΠ - ΞΟΝΓΟΑΚΚΑ: CULTURE 2000 (2000

– 2006)

3.6 ΞΟΝΓΟΑΚΚΑ ΞΝΙΗΡΗΠΚΝΠ ΡΖΠ Δ.Δ. 2007 – 2013

3.7 ΝΗ ΔΗΓΗΘΝΗ ΠΡΝΣΝΗ ΡΝ ΞΟΝΓΟΑΚΚΑΡΝΠ ΞΝΙΗΡΗΠΚΝΠ 2007- 2013

3.8 ΝΗ ΔΗΓΗΘΝΗ ΠΡΝΣΝΗ ΡΝ ΞΟΝΓΟΑΚΚΑΡΝΠ ΞΝΙΗΡΗΠΚΝΠ 2007- 2013

4. ΞΔΟΗΒΑΙΙON ΘΑΗ ΞΝΙΗΡΗΠΚΝΠ

3

4.1 ΞΝΙΗΡΗΠΡΗΘΑ ΝΗΘΝΠΠΡΖΚΑΡΑ

4.2 ΑΠΡΗΘΑ ΘΔΛΡΟΑ ΘΑΗ ΞΝΙΗΡΗΠΡΗΘΑ ΠΡΝΗΣΔΗΑ

4.3 ΒΗΒΙΝΗ ΘΑΗ ΘΑΡΔΘΛΠΔΗΠ ΡΖΠ Δ.Δ. ΓΗΑ ΡΝ ΞΔΟΗΒΑΙΙΝΛ ΘΑΗ ΡΝΛ ΞΝΙΗΡΗΠΚΝ -

ΞΟΑΠΗΛΖ ΒΗΒΙΝΠ - ΙΔΘΖ ΒΗΒΙΝΠ – ΞΟΑΠΗΛΝΠ ΒΗΡΟΝΒΗΝΠ.

4.3.1 ΓΔΛΗΘΑ

4.3.2 ΞΟΑΠΗΛΖ ΒΗΒΙΝΠ

4.3.3 ΙΔΘΖ ΒΗΒΙΝΠ ΓΗΑ ΡΖΛ ΑΟΣΗΡΔΘΡΝΛΗΘΖ ΡΖΠ ΔΟΥΞΖΠ ΡΝ ΑΟΗΝ

4.3.4 Ν ΞΟΑΠΗΛΝΠ ΒΗΡΟΝΒΗΝΠ

5. ΞΝΙΗΡΗΠΡΗΘΖ ΘΙΖΟΝΛΝΚΗΑ ΘΑΗ ΦΠΗΝΓΛΥΚΗΑ ΔΛΝΠ ΡΝΞΗΝ

5.1 ΦΠΗΝΓΛΥΚΗΑ ΣΑΟΑΘΡΖΟΑΠ ΘΑΗ ΚΘΝΠ ΔΛΝΠ ΡΝΞΝ

5.2 Ν ΞΝΙΗΡΗΠΚΝΠ ΓΗΑΚΝΟΦΥΛΔΗ ΡΖ ΦΠΗΝΓΛΥΚΗΑ ΡΝ ΡΝΞΝ

6. Ζ ΠΚΒΝΙΖ ΡΝ ΞΝΙΗΡΗΠΚΝ ΠΡΖ ΑΔΗΦΝΟΝ ΑΛΑΞΡΜΖ

6.1 ΡΑ ΞΝΙΗΡΗΠΡΗΘΑ ΠΡΝΗΣΔΗΑ ΠΑΛ ΞΑΟΑΓΝΛΡΔΠ ΡΖΠ ΒΗΥΠΗΚΖΠ ΑΛΑΞΡΜΖΠ

6.2 ΡΝΟΗΠΚΝΠ ΘΑΗ ΞΝΙΗΡΗΠΚΝΠ

7. ΞΑΓΘΝΠΚΗΝΞΝΗΖΠΖ ΘΑΗ ΞΝΙΗΡΗΠΚΝΠ

7.1 Ζ ΞΑΓΘΝΠΚΗΝΞΝΗΖΠΖ ΥΠ ΞΟΝΝΞΡΗΘΖ * (ΥΠ ΑΞΔΗΙΖ)

7.2 Ζ ΔΞΗΓΟΑΠΖ ΡΖΠ ΞΑΓΘΝΠΚΗΝΞΝΗΖΠΖΠ ΠΡΗΠ ΔΘΛΗΘΔΠ ΞΝΙΗΡΗΠΡΗΘΔΠ ΞΝΘΖΘΔΠ

ΘΑΗ ΓΟΑΠΔΗΠ

7.3 ΓΗΑΣΔΗΟΗΠΖ ΡΝ ΞΝΙΗΡΗΠΡΗΘΝ ΞΙΝΡΝ-ΔΙΙΖΛΗΘΖ ΞΟΑΓΚΑΡΗΘΝΡΖΡΑ

8. ΔΛΡΑΜΖ ΞΝΙΗΡΗΠΚΗΘΥΛ ΑΓΑΘΥΛ ΠΡΝΛ ΑΠΡΗΘΝ ΗΠΡΝ ΡΥΛ ΞΝΙΔΥΛ – ΗΠΡΝΟΗΘΔΠ

ΓΗΑΓΟΝΚΔΠ ΡΖΠ ΑΘΖΛΑΠ

8.1 ΗΠΡΝΟΗΘΔΠ ΓΗΑΓΟΝΚΔΠ ΡΖΠ ΑΘΖΛΑΠ

8.1.1 Α΄ ΠΡΑΓΗΝ – ΔΞΗΙΝΓΖ ΠΡΝΗΣΔΗΥΛ

8.1.2 Β΄ ΠΡΑΓΗΝ – ΑΛΑΓΔΗΜΖ – ΞΟΝΒΝΙΖ

8.1.3 ΙΝΞΝΗΖΠΖ ΗΠΡΝΟΗΘΥΛ ΑΛΑΓΟΝΚΥΛ ΑΘΖΛΑΠ

8.1.4 ΛΔΝΘΙΑΠΠΗΘΑ ΘΡΗΟΗΑ

8.2 ΞΝΙΗΡΗΠΡΗΘΔΠ ΓΗΑΓΟΝΚΔΠ – ΑΘΖΛΑΦΘΖ ΓΙΞΡΗΘΖ – ΚΝΟΦΔΠ ΡΖΠ ΔΙΙΖΛΗΘΖΠ

ΔΞΑΛΑΠΡΑΠΖΠ ΡΝ 1821 ( αγσληζηέο, ιφγηνη, πνιηηηθνί, θηιέιιελεο, επεξγέηεο)

8.2.1 Α’ ΓΗΑΓΟΝΚΖ – ΚΝΟΦΔΠ ΔΙΙΖΛΗΘΖΠ ΔΞΑΛΑΠΡΑΠΖΠ

8.2.2 Β’ ΓΗΑΓΟΝΚΖ

8.3 ΠΚΞΔΟΑΠΚΑΡΑ

9. Ζ ΔΟΥΞΑΦΘΖ ΠΡΟΑΡΖΓΗΘΖ ΓΗΑ ΡΝΛ ΞΝΙΗΡΗΠΚΝ ΠΡΑ ΞΙΑΗΠΗΑ ΡΝ ΠΡΝΣΝ

«ΔΟΥΞΖ 2020»

9.1 ΔΗΠΑΓΥΓΖ

9.2 Ζ ΠΚΒΝΙΖ ΡΝ ΞΝΙΗΡΗΠΚΝ ΠΡΖ ΒΗΥΠΗΚΖ – ΔΜΞΛΖ ΘΑΗ ΣΥΟΗΠ

ΑΞΝΘΙΔΗΠΚΝΠ ΑΛΑΞΡΜΖ

4

9.3 Ζ ΞΟΑΠΗΛΖ ΒΗΒΙΝΠ ΓΗΑ ΡΗΠ ΞΝΙΗΡΗΠΚΗΘΔΠ ΘΑΗ ΓΖΚΗΝΟΓΗΘΔΠ ΒΗΝΚΖΣΑΛΗΔΠ

9.3.1 ΓΔΛΗΘΑ

9.3.2 ΠΚΚΔΡΝΣΖ ΘΟΑΡΥΛ – ΦΝΟΔΥΛ ΠΡΖΛ ΞΑΛΔΟΥΞΑΦΘΖ ΔΟΔΛΑ

9.3.3 ΑΜΗΝΙΝΓΖΠΖ ΔΟΔΛΑΠ – ΠΚΞΔΟΑΠΚΑΡΑ

9.3.4 ΞΝΙΗΡΗΠΚΝΠ ΘΑΗ ΡΝΞΗΘΖ – ΞΔΟΗΦΔΟΔΗΑΘΖ ΑΛΑΞΡΜΖ

9.4 Ζ ΔΙΙΖΛΗΘΖ ΞΟΑΓΚΑΡΗΘΝΡΖΡΑ


Γ. ΘΔΚΑΡΗΘΖ ΔΛΝΡΖΡΑ

ΒΗΥΠΗΚΖ ΞΔΟΗΦΔΟΔΗΑΘΖ ΑΛΑΞΡΜΖ

1. ΑΛΑΞΡΜΖ – ΡΝΞΗΘΖ ΑΛΑΞΡΜΖ – ΞΔΟΗΦΔΟΔΗΑΘΖ ΑΛΑΞΡΜΖ – ΒΗΥΠΗΚΖ

ΑΛΑΞΡΜΖ

1.1 ΒΗΥΠΗΚΖ ΑΛΑΞΡΜΖ

1.2 ΡΝΞΗΘΖ ΑΛΑΞΡΜΖ

1.3 ΞΔΟΗΦΔΟΔΗΑΘΖ ΑΛΑΞΡΜΖ

1.4 ΒΗΥΠΗΚΖ ΑΛΑΞΡΜΖ - ΝΗΘΝΙΝΓΗΑ

2. ΞΟΥΡΝΓΔΛΖΠ – ΓΔΡΔΟΝΓΔΛΖΠ – ΡΟΗΡΝΓΔΛΖΠ ΡΝΚΔΑΠ ΞΑΟΑΓΥΓΖΠ

2.1 ΞΟΥΡΝΓΔΛΖΠ ΡΝΚΔΑΠ ΞΑΟΑΓΥΓΖΠ

2.2 ΓΔΡΔΟΝΓΔΛΖΠ ΡΝΚΔΑΠ ΞΑΟΑΓΥΓΖΠ

2.3 ΡΟΗΡΝΓΔΛΖΠ ΡΝΚΔΑΠ ΞΑΟΑΓΥΓΖΠ

3. ΔΟΥΞΑΦΘΖ ΞΔΟΗΦΔΟΔΗΑΘΖ ΞΝΙΗΡΗΘΖ ΠΡΖΛ ΔΙΙΑΓΑ


3.2 1ν ΘΝΗΛΝΡΗΘΝ ΞΙΑΗΠΗΝ ΠΡΖΟΗΜΖΠ (Θ.Ξ.Π.)

3.3 2Ν ΘΝΗΛΝΡΗΘΝ ΞΙΑΗΠΗΝ ΠΡΖΟΗΜΖΠ (Θ.Ξ.Π.)

3.4 3Ν ΘΝΗΛΝΡΗΘΝ ΞΙΑΗΠΗΝ ΠΡΖΟΗΜΖΠ ( Γ ! Θ.Ξ.Π.)

3.5 Δ.Π.Ξ.Α 2007 - 2013


Ζ ΞΟΝΠΡΑΠΗΑ ΡΝ ΞΔΟΗΒΑΙΙΝΛΡΝΠ ΘΑΗ Ζ ΒΗΥΠΗΚΖ ΑΛΑΞΡΜΖ ΠΡΖΛ ΞΟΑΜΖ

1. Ζ ΠΚΒΝΙΖ ΡΝ ΠΓΣΟΝΛΝ ΒΗΝΘΙΗΚΑΡΗΘΝ ΠΣΝΙΔΗΝ ΠΡΖΛ ΔΞΗΡΔΜΖ ΡΥΛ

ΠΡΝΣΥΛ ΡΖΠ Δ.Δ. ΓΗΑ ΡΝ 2020 ΘΑΗ ΡΖΛ ΞΟΝΠΡΑΠΗΑ ΡΝ ΞΔΟΗΒΑΙΙΝΛΡΝΠ

1.1 ΓΔΛΗΘΑ

5


1.3 Ζ ΓΗΔΘΛΖΠ ΞΟΑΓΚΑΡΗΘΝΡΖΡΑ


1.4.1 ΓΔΛΗΘΑ ΠΡΝΗΣΔΗΑ

1.4.2 ΞΑΙΑΗΝΡΖΡΑ – ΑΛΡΗΠΔΗΠΚΗΘΖ ΔΞΑΟΘΔΗΑ ΠΣΝΙΔΗΥΛ

1.4.3 ΡΑ ΒΗΝΘΙΗΚΑΡΗΘΑ ΠΣΝΙΔΗΑ ΠΡΖΛ ΔΙΙΑΓΑ

1.4.4 Ζ ΠΛΔΣΔΗΑ ΡΥΛ ΔΦΑΟΚΝΓΥΛ

1.4.5 ΝΗ ΠΖΚΔΟΗΛΔΠ ΔΦΑΟΚΝΓΔΠ ΠΡΗΠ ΠΣΝΙΗΘΔΠ ΞΝΓΝΚΔΠ

1.5 Ζ ΔΞΗΓΟΑΠΖ ΡΝ ΒΗΝΘΙΗΚΑΡΗΘΝ ΠΣΝΙΔΗΝ ΠΡΖΛ ΞΟΝΠΡΑΠΗΑ ΡΝ

ΞΔΟΗΒΑΙΙΝΛΡΝΠ

1.5.1 ΓΔΛΗΘΑ

1.5.2 ΔΛΔΟΓΔΗΑΘΖ ΘΑΡΑΛΑΙΥΠΖ

1.5.3 ΠΚΞΔΟΑΠΚΑΡΑ

2. Ζ ΑΛΑΞΡΜΖ ΡΝ ΔΙΙΖΛΗΘΝ ΠΗΓΖΟΝΓΟΝΚΝ ΘΑΗ Ζ ΠΚΒΝΙΖ ΡΝ ΠΡΖ

ΒΗΥΠΗΚΖ ΑΛΑΞΡΜΖ ΠΡΖΛ ΞΟΝΠΡΑΠΗΑ ΡΝ ΞΔΟΗΒΑΙΙΝΛΡΝΠ

2.1 ΓΔΛΗΘΑ

2.2 ΔΙΙΖΛΗΘΝΠ ΠΗΓΖΟΝΓΟΝΚΝΠ: ΠΖΚΔΟΗΛΖ ΘΑΡΑΠΡΑΠΖ - ΞΟΝΝΞΡΗΘΔΠ

ΑΛΑΞΡΜΖΠ

2.3 ΞΔΟΗΒΑΙΙΝΛΡΗΘΔΠ ΔΞΗΞΡΥΠΔΗΠ ΡΖΠ ΑΛΑΞΡΜΖΠ ΡΝ ΠΗΓΖΟΝΓΟΝΚΝ

2.4 ΠΚΞΔΟΑΠΚΑΡΑ – ΞΟΝΡΑΠΔΗΠ

3. ΞΔΟΗΒΑΙΙΝΛΡΗΘΖ ΑΛΑΒΑΘΚΗΠΖ ΡΖΠ ΔΟΡΔΟΖΠ ΞΔΟΗΝΣΖΠ ΡΝ ΙΔΘΑΛΝΞΔΓΗΝ

ΑΡΡΗΘΖΠ

3.1 ΓΔΓΝΚΔΛΑ ΞΟΑΠΗΛΝ ΞΔΟΗΒΑΙΙΝΛΡΝΠ

3.2 ΔΙΔΘΔΟΝΗ ΣΥΟΝΗ ΠΡΖΛ ΞΔΟΗΝΣΖ ΡΝ ΓΖΚΝ ΑΘΖΛΑΗΥΛ

4. ΑΛΑΘΘΙΥΠΖ : ΚΗΑ ΠΖΚΑΛΡΗΘΖ ΓΟΑΠΖ ΡΖΠ ΑΔΗΦΝΟΗΑΠ

4.1 ΓΔΛΗΘΑ

4.2 ΑΛΑΘΘΙΥΠΖ ΘΑΗ ΒΗΥΠΗΚΝΡΖΡΑ

4.3 ΑΛΑΘΘΙΥΠΖ ΠΡΝ ΠΣΝΙΔΗΝ

4.4 Ζ ΠΛΔΣΔΗΑ ΡΖΠ ΑΛΑΘΘΙΥΠΖΠ

5. ΞΝΙΗΡΗΘΔΠ ΞΟΝΠΡΑΠΗΑΠ – ΑΛΑΓΔΗΜΖΠ ΞΝΙΗΡΗΠΡΗΘΖΠ ΘΙΖΟΝΛΝΚΗΑΠ

5.1 ΔΛΠΥΚΑΡΥΠΖ ΡΔΣΛΝΙΝΓΗΥΛ Α.Ξ.Δ. ΘΑΗ ΔΜΝΗΘΝΛΝΚΖΠΖΠ ΔΛΔΟΓΔΗΑΠ -

ΣΟΖΠΖ ΖΞΗΥΛ Α.Ξ.Δ. ΠΔ ΓΗΑΡΖΟΖΡΔΑ ΘΡΗΟΗΑ ΘΑΗ ΞΝΙΗΡΗΠΚΗΘΝΠ ΣΥΟΝΠ

5.2 ΔΜΝΗΘΝΛΝΚΖΠΖ ΔΛΔΟΓΔΗΑΠ

5.3 ΦΥΡΝΒΝΙΡΑΦΘΑ

5.4 ΦΥΡΝΒΝΙΡΑΦΘΝ ΦΑΗΛΝΚΔΛΝ

6. ΡΑ 15 ΙΑΘΖ ΠΡΖΛ ΑΛΑΘΘΙΥΠΖ

7. 40 ΡΟΝΞΝΗ ΓΗΑ ΛΑ ΠΥΠΔΗΠ ΡΝΛ ΞΙΑΛΖΡΖ …

7.1 Α’ ΔΜΝΗΘΝΛΝΚΖΠΖ ΔΛΔΟΓΔΗΑΠ

7.2 B’ ΔΜΝΗΘΝΛΝΚΖΠΖ ΛΔΟΝ

7.3 Γ’ ΑΛΑΘΘΙΥΠΖ

7.4 Γ’ ΙΝΗΞΔΠ ΝΗΘΝΙΝΓΗΘΔΠ ΓΟΑΠΔΗΠ

7

ΞΟΝΙΝΓΝΠ

Ρν παξφλ Ξαλεπηζηεκηαθφ Βνήζεκα πεξηιακβάλεη ζηνηρεία ζρεηηθά κε : α) Ρν

Ξεξηβάιινλ θαη ηελ Ξξνζηαζία ηνπ, β) Ρελ παγθνζκίσο επηδησθφκελε Βηψζηκε

Αλάπηπμε θαη γ) Ρε Γηαρείξηζε Ξνιηηηζκηθψλ Αγαζψλ.

Ρν ζπγθεθξηκέλν Ρεχρνο Πεκεηψζεσλ απεπζχλεηαη ζηηο θνηηήηξηεο θαη θνηηεηέο,

πνπ παξαθνινπζνχλ καζήκαηα ησλ γλσζηηθψλ αληηθεηκέλσλ πνπ

πξαγκαηεχεηαη ην βηβιίν.

Δίλαη γλσζηφλ, φηη απφ ην 1987 κε ηελ Έθζεζε ηεο Δπηηξνπήο Brundtland, ε

Βηψζηκε Αλάπηπμε ζπλαξηήζεθε άκεζα κε ηελ Ξξνζηαζία ηνπ Ξεξηβάιινληνο.

Γπζηπρψο ζηα 25 ρξφληα πνπ πέξαζαλ απφ ηφηε, παξά ηηο ζεκαληηθέο

πξνζπάζεηεο πνπ θαηέβαιιε ε παγθφζκηα Δπηζηεκνληθή Θνηλφηεηα, δελ έγηλε

θαηνξζσηφ λα ζηακαηήζεη ε πεξηβαιινληηθή επηδείλσζε θαη σο εθ ηνχηνπ λα

πξνζεγγίζεη ν θφζκνο έλα ηθαλνπνηεηηθφ επίπεδν Βηψζηκεο Αλάπηπμεο.

Νη πνιηηηθέο θαη νηθνλνκηθέο ζθνπηκφηεηεο, ηδηαίηεξα ησλ κεγάισλ θαη ηζρπξψλ

θξαηψλ, είλαη νη θχξηεο αηηίεο απηήο ηεο απνηπρίαο.

Ρν πξσηφθνιιν ηνπ Θηφην απφ ην 2005 έρεη επηβξαδχλεη θάπσο ηελ ηαρχηεηα

ηεο πεξηβαιινληηθήο επηβάξπλζεο, αιιά δπζηπρψο ελψ θζάλνπκε ζην ρξφλν

ιήμεο ηνπ, ηα λέα νηθνλνκηθνπνιηηηθά δεδνκέλα έρνπλ αλαηξέςεη ηα δεδνκέλα

κε ηα νπνία είρε μεθηλήζεη ην 1997.

Δίλαη ηξαγηθφ ην φηη, παξά ηηο άζρεκεο πεξηβαιινληηθέο εμειίμεηο, νη ζπλερείο

παγθφζκηεο δηαζθέςεηο ηνπ Ν.Ζ.Δ. απφ ην 2009 ζηελ Θνπεγράγε, ην 2010 ζην

Θαλθνχλ ζην Κεμηθφ, ην 2011 ζην Ληέξκπαλ ηεο Λ. Αθξηθήο, δελ θαηάθεξαλ λα

δξνκνινγήζνπλ ην δηάδνρν ζρήκα ηνπ πξσηνθφιινπ ηνπ Θηφην.

Ζ Δπξσπατθή Έλσζε παξφηη θάιπςε ηηο ππνρξεψζεηο ηεο γηα κείσζε ησλ

εθπνκπψλ κέρξη ην 2012 θαηά 8 %, δελ έρεη θαηαθέξεη λα πεξάζεη ηεο

πξνηάζεηο ηεο γηα κείσζε ησλ παγθφζκησλ ξχπσλ θαηά 20 % κέρξη ην 2020, κε

αθεηεξία ην 1990.

Πηελ επίηεπμε ηεο παγθφζκηαο Βηψζηκεο Αλάπηπμεο ε ζπκβνιή ησλ

πνιηηηζκηθψλ ζηνηρείσλ θαιείηαη λα παίμεη έλα πνιχ ζεκαληηθφ ξφιν.

8

Κεηά ηε ζπλζήθε ηνπ Maastricht, πνπ ν πνιηηηζκφο αλαδείρζεθε ζε θχξην

ζηνηρείν ζηα πιαίζηα ησλ Δπξσπατθψλ Πηφρσλ, ε ζπλζήθε ηεο Ιηζαβφλαο

αλαβάζκηζε έηη πεξαηηέξσ ην ξφιν ησλ πνιηηηζκηθψλ αγαζψλ ζηελ θαηεχζπλζε

ηνπ ζηφρνπ «Δπξψπε 2020» ελψ παξάιιεια νη Ξνιηηηζκηθέο Βηνκεραλίεο

θαηαιακβάλνπλ πξσηεχνληα ξφιν.

Δπραξηζηψ γηα ηελ αλάπηπμε νξηζκέλσλ εηδηθψλ θεθαιαίσλ, θαζψο θαη ηε

γεληθφηεξε ζπλεξγαζία ηνπο, Πηεθάλνπ Ησζήθ θαζεγεηή Δ.Κ.Ξ., Κσξαΐηε

Θψζηα θαζεγεηή Δ.Κ.Ξ., Ρζνπδεξφ Γηάλλε θαζεγεηή Δ.Κ.Ξ., Κεηνχια Οφτδσ

Αλαπιεξψηξηα Θαζεγήηξηα Σαξνθφπεηνπ Ξαλεπηζηεκίνπ Αζελψλ, Γξαπαληψηε

Δηξήλε Γξ. Σεκηθφ, Αλησλνπνχινπ Εέηηα Αξραηνιφγν, M.sc Δ.Κ.Ξ., Ξνπινχδε

Αιέμαλδξν Αξρηηέθηνλα Κεραληθφ, M.sc Δ.Κ.Ξ. Δπίζεο ζα ήζεια λα

επραξηζηήζσ γηα ηελ παξνπζίαζε θαη δηακφξθσζε ησλ θεηκέλσλ ηηο,Γξίβα Βάγηα

Καζεκαηηθφ – Ξιεξνθνξηθφ, Ηαθσβάθε Λαηάζα Ξνιηηηθφ Δπηζηήκνλα θαη

Ραθνχζε Λαληίλα MBA Human Resources Management.

Ξαλαγηψηεο Αι. Ξαηαξγηάο

Θαζεγεηήο Ξαλεπηζηεκίνπ Ξεινπνλλήζνπ

9

Α. ΘΔΚΑΡΗΘΖ ΔΛΝΡΖΡΑ

ΞΟΝΠΡΑΠΗΑ ΞΔΟΗΒΑΙΙΝΛΡΝΠ ΘΑΗ ΒΗΥΠΗΚΖ ΑΛΑΞΡΜΖ

1. ΔΗΠΑΓΥΓΖ

Ξξηλ απφ 130 ρξφληα ν Ηνχιηνο Βεξλ ζην βηβιίν ηνπ «Κπζηεξηψδεο Λήζνο»

πξνέβιεςε φηη «κία κέξα ην λεξφ ζα ρξεζηκνπνηείηαη σο θαχζηκν». Πήκεξα

απηφ απνηειεί κία πξαγκαηηθφηεηα, ζε αξρηθφ βέβαηα ζηάδην, κηα πνπ απφ

απηφ απνζπάηαη ην «αηψλην θαχζηκν», πνπ αθνχεη ζην φλνκα δξνγφλν,

ζπκβάιινληαο θαζνξηζηηθά ζηε Βηψζηκε Αλάπηπμε. Πχκθσλα κε ηελ έθζεζε

ηεο Γηεζλνχο Δπηηξνπήο Brundtland ηνπ 1987 γηα ην πεξηβάιινλ θαη ηελ

αλάπηπμε. «Βηψζηκε Αλάπηπμε είλαη ε αλάπηπμε, ε νπνία ηθαλνπνηεί ηηο

αλάγθεο ηνπ παξφληνο, ρσξίο λα ζέηεη ζε θίλδπλν ηελ ηθαλφηεηα ησλ

κειινληηθψλ γελεψλ λα ηθαλνπνηήζνπλ ηηο δηθέο ηνπο αλάγθεο». Ξξνο άξζε

παξεμεγήζεσλ δηεπθξηλίδεηαη φηη ζπρλά ε έλλνηα ηεο «Βησζηκφηεηαο»

ηαπηίδεηαη κε ηελ έλλνηα ηεο «Αεηθνξίαο», ε νπνία σο βαζηθή αξρή ηεο

Γαζνπνλίαο, ζεκαίλεη «Γηαρείξηζε ηνπ Γάζνπο θαηά ηέηνην ηξφπν, ψζηε απηφ

λα απνδίδεη εηο ην δηελεθέο ην απηφ πνζφλ πξντφλησλ αλά πεξίνδν».

Ρν 2010 θαηαγξάθεθαλ νη πεξηζζφηεξνη ζεξκνί κήλεο φισλ ησλ επνρψλ.

Ρν 2011 απνηειεί ην πιένλ ξππνγφλν έηνο ηεο ηζηνξίαο. Πχκθσλα κε ηελ

Γηεζλή πεξεζία Δλέξγεηαο (Η.Δ.Α.) νη παγθφζκηεο εθπνκπέο CO2 απμήζεθαλ

θαηά 3,2 % θζάλνληαο ζηνπο 31,6 Gtn. Ρν κεγάιν κεξίδην αχμεζεο

παξνπζίαζε ε Θίλα κε πνζνζηφ 9,3 %. Ζ Ηλδία αχμεζε ηηο εθπνκπέο θαηά 8,7

%. Νη Ζ.Ξ.Α. κείσζαλ ηηο εθπνκπέο ηνπο απφ ην 2006 κέρξη ην 2011 θαηά

430 εθαηνκκχξηα ηφλνπ, ή θαηά πνζνζηφ 7,7 % παξακέλνληαο βέβαηα ν

πξψηνο ξππαληήο ζηνλ θφζκν. Ζ παγθφζκηα επηζηεκνληθή θνηλφηεηα

επηζεκαίλεη φηη κφλν αλ ε αχμεζε ζεξκνθξαζίαο δελ ππεξβεί ηνπο 2 νC κπνξεί

λα είλαη αληηκεησπίζηκε ε θαηάζηαζε.

2. Ζ ΞΝΟΔΗΑ ΡΖΠ ΞΑΓΘΝΠΚΗΑΠ ΞΟΝΠΞΑΘΔΗΑΠ ΓΗΑ ΡΖ ΒΗΥΠΗΚΖ

ΑΛΑΞΡΜΖ – ΞΟΝΠΡΑΠΗΑ ΡΝ ΞΔΟΗΒΑΙΙΝΛΡΝΠ

Ζ ζεξκνθξαζηαθή εμέιημε ηεο αηκφζθαηξαο θηλείηαη κέζα ζε έλα

αληηθξνπφκελν πιαίζην πξνβιέςεσλ, εθηηκήζεσλ θαη πξαγκαηηθφηεηαο. Ζ

κέζε ζεξκνθξαζία ηνπ πιαλήηε Γε απμήζεθε ηα ηειεπηαία εθαηφ ρξφληα θαηά

10

0,6 °C, ελψ νη πξνβιέςεηο γηα ηνλ επφκελν αηψλα αλαθέξνληαη ζε αχμεζε

ηεο ηάμεσο 1,4 – 5,9 °C.

Ζ ρξήζε νξπθηψλ πξψησλ πιψλ γηα ηελ παξαγσγή ελέξγεηαο απνηειεί ηελ

θχξηα πεγή ηεο πεξηβαιινληηθήο κφιπλζεο, πνπ εκθαλίδεηαη ζηα εμήο

επίπεδα:

Δπηδείλσζε ηνπ θαηλνκέλνπ ηνπ ζεξκνθεπίνπ ιφγσ πςειήο ζπγθέληξσζεο

ζηελ ηξνπφζθαηξα (θαηψηεξν ηκήκα ηεο αηκφζθαηξαο) αεξίσλ, φπσο

δηνμείδην ηνπ άλζξαθα CΝ2 (ζε πνζνζηφ 82%), κεζάλην CΖ4 (ζε πνζνζηφ

8%) θαζψο θαη νμείδηα ηνπ αδψηνπ ΛΝρ (ζε πνζνζηφ 8%).

Κείσζε ηεο ζηνηβάδαο ηνπ φδνληνο (Ν3) ζηε ζηξαηφζθαηξα (20,00 km απφ

ηελ επηθάλεηα ηεο γεο), ε νπνία νθείιεηαη θπξίσο ζηελ επίδξαζε

ρισξνθζνξαλζξάθσλ, κε ζεκαληηθέο επηπηψζεηο ζηελ αλζξψπηλε πγεία.

Ρνπηθά θσηνρεκηθά λέθε κε έληνλε παξνπζία νμεηδίσλ ηνπ αδψηνπ ΛΝρ,

φδνληνο θαη κηθξνζσκαηηδίσλ, κε ην απηνθίλεην λα παξακέλεη ε θχξηα

κνξθή ξχπαλζεο.

Πην ζπλέδξην ηνπ Οίν ην 1992 νη πξψηεο αλεζπρεηηθέο ελδείμεηο γηα ηελ

πεξηβαιινληηθή επηδείλσζε δεκηνχξγεζαλ, γηα πξψηε θνξά, έλα παγθφζκην

ζνθ. Δπηθξαηνχζαλ, φκσο, ηφηε θαηεπζχλζεηο νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο ησλ

θξαηψλ ή πεξηνρψλ, ρσξίο λα εθηηκψληαη θαζφινπ, ή ζηελ θαιχηεξε

πεξίπησζε ειάρηζηα, νη πεξηβαιινληηθέο επηπηψζεηο.

Ζ Δπξσπατθή Έλσζε, απφ ηελ πξψηε ζηηγκή, ηίζεηαη ζηελ πξσηνπνξία ηεο

πξνζπάζεηαο. Ζ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο ζπλαξηάηαη κε ηελ αεηθφξν

αλάπηπμε θαη ε θνηλή πξνζπάζεηα αξρίδεη λα θπξηαξρεί ζην Γεκφζην θαη

Ηδησηηθφ Ρνκέα. Δλέξγεηα θαη Ππγθνηλσλίεο ζηνρνζεηνχληαη σο νη θχξηεο

πεγέο αηκνζθαηξηθήο ξχπαλζεο.

Ρν 1997 δηακνξθψλεηαη ε ζπλζήθε ηνπ Θηφην, πνπ ππνγξάθεθε απφ 166

ρψξεο θαη νξηνζεηεί παγθνζκίσο ην ζηφρν κείσζεο ησλ αεξίσλ εθπνκπψλ

θαηά 5,2 % κέρξη ην 2012, ελψ ε Δπξσπατθή Έλσζε ζέηεη ζπλνιηθφ ζηφρν

γηα ηα θξάηε-κέιε ηεο, ηε κείσζε θαηά 8%. Ρν 2005 ηίζεηαη ζε εθαξκνγή ην

Ξξσηφθνιιν ηνπ Θηφην κε ηελ επηθχξσζή ηνπ απφ 122 ρψξεο, πνπ ζπλνιηθά

εθπέκπνπλ παγθνζκίσο ην 55% ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ.

Ζ εμέιημε ησλ θιηκαηηθψλ αιιαγψλ απνδεηθλχεη φηη ν ζηφρνο ηνπ Θηφην, ζην

βαζκφ πνπ θαη απηφο πινπνηείηαη, δελ είλαη ηθαλφο λα πεξηνξίζεη, ζε πξψην

11

ζηάδην θαη λα επαλαθέξεη, ζε δεχηεξν ηελ θιηκαηνινγηθή ηζνξξνπία. Νη

ηειεπηαίεο παγθφζκηνη ζχλνδνη ηνπ Ν.Ζ.Δ. ζηελ Θνπεγράγε ην 2009, ζην

Θαλθνχλ ζην Κεμηθφ ην 2010 θαη ε 17ε ζχλνδνο ζην Ληέξκπαλ ηεο Λ.

Αθξηθήο γηα ηε ζπλέρεηα ηνπ Θηφην ην 2012 δελ έρνπλ νδεγήζεη αθφκε ζε

ζπγθεθξηκέλεο δεζκεχζεηο

Ζ θαηαγξαθή πιένλ ησλ αξλεηηθψλ θιηκαηνινγηθψλ επηπηψζεσλ πνπ βηψλεη

γηα πξψηε θνξά ν πιαλήηεο, νδεγεί κνλνζήκαληα ζηε ιήςε πνιχ ζθιεξψλ

κέηξσλ, ην ηαρχηεξν δπλαηφ. Γπζηπρψο, φκσο, ε αληίζεηε άπνςε κεγάισλ

θξαηψλ, φπσο Θίλα, Ζ.Ξ.Α., Ηλδία, Απζηξαιία θιπ. δελ επέηξεςε ηε

ζπλαπφθαζε ζπγθεθξηκέλσλ κέηξσλ. Ζ πξφηαζε ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο γηα

κείσζε ησλ αεξίσλ ξχπσλ θαηά 25% κέρξη ην 2020 απνξξίθζεθε.

3. ΗΠΡΝΟΗΘΝΗ ΠΡΑΘΚΝΗ ΞΟΝΠ ΡΖ ΒΗΥΠΗΚΖ ΑΛΑΞΡΜΖ

ΒΑΠΗΘΝΗ ΠΡΑΘΚΝΗ ΓΗΑ ΡΖ ΒΗΥΠΗΚΖ ΑΛΑΞΡΜΖ ΘΑΗ ΡΖΛ

ΞΟΝΠΡΑΠΗΑ ΡΝ ΞΔΟΗΒΑΙΙΝΛΡΝΠ

1972 – ΠΡΝΘΣΝΙΚΖ: Ππλδηάζθεςε γηα ην αλζξψπηλν πεξηβάιινλ

1987 - ΔΞΗΡΟΝΞΖ BRUNDTLAND: Ρν θνηλφ καο κέιινλ

1992 - ΟΗΝ ΛΡΔ ΡΕΑΛΔΦΟΝ: Ξαγθφζκηα ζπλδηάζθεςε γηα ηελ

αλάπηπμε-πεξηβάιινλ

1997 - ΞΟΥΡΝΘΝΙΙΝ ΡΝ ΘΗΝΡΝ: Ξξνζηαζία πεξηβάιινληνο –

θιηκαηηθέο αιιαγέο

2002 – ΓΗΝΣΑΛΔΠΚΞΝΟΓΘ: Ξαγθφζκηα ζπλδηάζθεςε γηα ηε βηψζηκε

αλάπηπμε

2005: Ρίζεηαη ζε ηζρχ ην Ξξσηφθνιιν ηνπ Θηφην κε επηθχξσζε ηνπ απφ

122 ρψξεο, πνπ εθπέκπνπλ ην 55% ησλ ξχπσλ

12

2007: ΚΞΑΙΗ-ΗΛΓΝΛΖΠΗΑ Ξαγθφζκηα ζπλδηάζθεςε 191 ρσξψλ γηα ηε

κεηά Θηφην επνρή

01-12-2008 ΞΝΠΙΑΛΡ-ΞΝΙΥΛΗΑ Ξαγθφζκηα ζπλδηάζθεςε 192 ρσξψλ

γηα ην πεξηβάιινλ

Ζ αεηθφξνο αλάπηπμε, άκεζα ζπλπθαζκέλε κε ην πεξηβάιινλ, απνηειεί

ζήκεξα παγθφζκην ζηφρν. Ζ πξνζπάζεηα μεθηλάεη ην 1972 ζηε Πηνθρφικε.

Πεκαληηθφ ζηαζκφ απνηειεί ην πφξηζκα ηεο Δπηηξνπήο Brundtland ην 1987 κε

ηίηιν ην «θνηλφ καο κέιινλ» φπνπ γίλεηαη νξαηή ε άξξεθηε ζχλδεζε

πεξηβάιινληνο θαη Βηψζηκεο Αλάπηπμεο, Ππλερίδεηαη κε ηε Γηαθήξπμε ηνπ Οίν

ην 1992 θαη αθνινπζεί ην Ξξσηφθνιιν ηνπ Θηφην ην 1997, πνπ έζεζε ηηο

βάζεηο επίηεπμεο ηνπ ζηφρνπ. Αθνινχζεζε ε Ξαγθφζκηα Γηάζθεςε ζην

Γηνράλεζκπνπγθ ην 2002 γηα λα θζάζνπκε ζην Φεβξνπάξην ηνπ 2005, πνπ

ηέζεθε ζε ηζρχ ην Ξξσηφθνιιν ηνπ Θηφην. Ξέληε ρξφληα αξγφηεξα ην 2007

ζην Κπαιί ε κεγαιχηεξε ζπλέιεπζε θξαηψλ, ζπκκεηέρνπλ 191 θξάηε, δελ

θαηάθεξε λα νξηνζεηήζεη ζηφρνπο θαη πνιηηηθέο γηα ηελ κεηά Θηφην επνρή. Ζ

πξφηαζε ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο γηα κείσζε ξχπσλ θαηά 25%-40% κέρξη ην

2020 δελ έγηλε δεθηή. Πρεηηθή πξφηαζε ππέβαιε ε ζχλνδνο ησλ 27 αξρεγψλ

ηεο Δ.Δ. γηα κείσζε θαηά 20% κέρξη ην 2020 θαη 50% κέρξη ην 2050.

ΠΛΓΗΑΠΘΔΤΖ ΠΡΝΘΣΝΙΚΖΠ 1972

Ξαγθφζκηα ζπλάληεζε 113 θξαηψλ, ε πξψηε ζηελ πνξεία γηα ηελ

πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ηε βηψζηκε αλάπηπμε

Ρέζεθαλ νη βάζεηο γηα ην πξψην πξφγξακκα ησλ Ζλσκέλσλ Δζλψλ γηα

ην Ξεξηβάιινλ

Αλαδείρζεθε ε άκεζε ζρέζε νηθνλνκηθήο-θνηλσληθήο αλάπηπμεο κε ην

πεξηβάιινλ

Γελ πηνζέηεζε λνκηθά θείκελα δεζκεπηηθνχ ραξαθηήξα

Ζ ΞΑΓΘΝΠΚΗΑ ΘΝΗΛΥΛΗΑ ΔΠΡΗΑΕΔΗ:

Πην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ

Πηε κείσζε ηνπ φδνληνο ζηελ αηκφζθαηξα

13

Πηελ εξεκνπνίεζε

Πηα θσηνρεκηθά λέθε ζε κεγάιεο πφιεηο

Ζ αεηθφξνο αλάπηπμε απνηειεί έλα καθξφπλνν φξακα γηα κία πεξηζζφηεξν

επεκεξνχζα θαη δηθαηφηεξε θνηλσλία, κέζα ζε έλα θαζαξφηεξν, αζθαιέζηεξν

θαη πγηέζηεξν πεξηβάιινλ

ΔΞΗΡΟΝΞΖ BRUNDTLAND WCED (WORLD COMMISSION ON ENVI-

RONMENT AND DEVELOPMENT)

- Κεηά ην 1972 ζηε Πηνθρφικε ε παγθφζκηα θνηλσλία εζηηάδεη ζηα

πξνβιήκαηα:

Φαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ

Κείσζε φδνληνο ζηελ αηκφζθαηξα

Δξεκνπνίεζε

Φσηνρεκηθά λέθε ζε κεγάιεο πφιεηο

- Ρν 1983 ζπζηήλεηαη ε Δπηηξνπή Brundtland, πνπ ζα παίμεη

ζεκαληηθό ξόιν ζηε ζπλέρεηα

- Ζ Δπηηξνπή Brundtland νξηνζεηεί ηα 8 βαζηθά πεδία δξάζεο πνπ είλαη:

Ξξννπηηθέο γηα πιεζπζκφ, πεξηβάιινλ θαη αλάπηπμε

Δλέξγεηα: Ξεξηβάιινλ θαη Αλάπηπμε

Βηνκεραλία: Ξεξηβάιινλ θαη Αλάπηπμε

Δπάξθεηα Ρξνθίκσλ, γεσξγία, δαζνθνκία

Αλζξψπηλνη νηθηζκνί: Ξεξηβάιινλ θαη Αλάπηπμε

Γηεζλείο νηθνλνκηθέο ζρέζεηο, πεξηβάιινλ θαη αλάπηπμε

Ππζηήκαηα ππνζηήξημεο απνθάζεσλ γηα δηαρείξηζε

πεξηβάιινληνο

Γηεζλήο ζπλεξγαζία

- Ρν 1987 ε Δπηηξνπή δηαθεξύζζεη ηελ έθζεζε γηα ην «Θνηλό καο

κέιινλ» κε βαζηθό ζηόρν ηε «Βηώζηκε Αλάπηπμε»

- Ζ Έθζεζε Brundtland γίλεηαη παγθνζκίσο απνδεθηή γηαηί ήδε ηα

πεξηβαιινληηθά πξνβιήκαηα έρνπλ πάξεη ηεξάζηηεο δηαζηάζεηο

14

- Γηα πξψηε θνξά εκπεδψλεηαη παγθφζκηα φηη ε Βηψζηκε Αλάπηπμε

ζεκαίλεη ζπλεξγαζία θνηλσληθψλ – νηθνλνκηθψλ – πεξηβαιινληηθψλ

παξαγφλησλ γηα λα επηηεπρζεί αλάπηπμε

- Ζ Έθζεζε Brundtland αλαθέξεηαη ζην ζπλδπαζκφ θπζηθνχ θαη

αλζξσπνγελνχο πεξηβάιινληνο.

1987 ΔΘΘΔΠΖ BRUNDTLAND

«θνηλά

ελδηαθέξνληα»

«θνηλέο

πξνθιήζεηο»

«θνηλέο πξνζπάζεηεο»

Δθηηκήζεηο θαη

πξνηάζεηο ζρεηηθά

κε ηελ

πεξηβαιινληηθή

θξίζε. Κε πξφηαζε

γηα

απηνζπληεξνχκελε

αλάπηπμε θαη

αλάιπζε ηνπ ξφινπ

ηεο παγθφζκηαο

νηθνλνκίαο.

Ξξνζέγγηζε ησλ

βαζηθψλ ζεκάησλ:

πιεζπζκηαθφ,

επάξθεηα ηξνθίκσλ,

πξνζηαζία εηδψλ θαη

νηθνζπζηεκάησλ,

ελεξγεηαθφ,

βηνκεραληθέο θαη

αζηηθέο

ζπγθεληξψζεηο

Αλαθέξεηαη ζε ζέκαηα εηξήλεο

θαη αζθάιεηαο, δηαρείξηζε ησλ

εθηφο εζληθήο δηθαηνδνζίαο

ρψξσλ θαη θπζηθψλ πφξσλ.

Γηαηππψλνληαη πξνηάζεηο γηα

ζεζκηθέο θαη λνκηθέο αιιαγέο

ΒΑΠΗΘΖ

ΓΗΑΞΗΠΡΥΠΖ

Ξεξηβάιινλ θαη αλάπηπμε είλαη αιιεινεμαξηψκελα

ΑΞΑΗΡΔΗΡΑΗ Ππλεξγαζία θνηλσληθψλ, νηθνινγηθψλ, νηθνλνκηθψλ

θ.α. παξαγφλησλ

Ρν 1992 ζην Οίν ληε Ρδαλέτξν ηεο Βξαδηιίαο, 20 ρξφληα κεηά ηε Πηνθρφικε,

έγηλε κία πνιχ ζεκαληηθή παγθφζκηα Πχλνδνο ηνπ Ν.Ζ.Δ. γηα ην Ξεξηβάιινλ θαη

ηελ Αλάπηπμε. Ρν βαζηθφηεξν απνηέιεζκα ηεο ζπλφδνπ ήηαλ ε ΑΡΕΔΛΡΑ 21

(LOCAL AGENDA 21) κε ζηφρν ηελ αεηθνξία ηνλ 21ν αηψλα.

15

1992 ΠΛΓΗΑΠΘΔΤΖ ΟΗΝ ΛΡΔ ΡΕΑΛΔΦΟΝ γηα Ξεξηβάιινλ θαη Αλάπηπμε

Ππκκεηείραλ κφλν πξφεδξνη θξαηψλ θαη πξσζππνπξγνί

Απφ ηε ζπλάληεζε πξνέθπςαλ:

o Ζ Γηαθήξπμε ηνπ Οίν γηα ην Ξεξηβάιινλ θαη ηελ Αλάπηπμε

o Έλα νινθιεξσκέλν Ξξφγξακκα Γξάζεο κε ηίηιν ΝΓΖΓΝΠ 21

o Κία Γήισζε Αξρψλ γηα ηα Γάζε

o Κία Πχκβαζε γηα ηε Βηνινγηθή Ξνηθηιία

o Κία Πχκβαζε γηα ηηο Θιηκαηνινγηθέο Αιιαγέο

Ρα ζεηηθά απνηειέζκαηα πεξηιακβάλνπλ:

o Ρελ πηνζέηεζε πνιιψλ θαη ζεκαληηθψλ ππνρξεσηηθψλ θαη κε

θεηκέλσλ

o Ρελ επξεία απνδνρή ηεο βηψζηκεο αλάπηπμεο σο βαζηθήο

αλαπηπμηαθήο θαη πεξηβαιινληηθήο επηινγήο

o Ρελ αλαγλψξηζε ησλ θνηλψλ αιιά θαη δηαθνξνπνηεκέλσλ

επζπλψλ ησλ θξαηψλ γηα ηελ παγθφζκηα πεξηβαιινληηθή

ππνβάζκηζε

o Ρελ αλαβάζκηζε θαη θαζηέξσζε ηνπ ξφινπ θαη ηεο ζπκκεηνρήο ησλ

«κεγάισλ θνηλσληθψλ νκάδσλ» ζηε ιήςε απνθάζεσλ γηα ζέκαηα

αλάπηπμεο θαη πεξηβάιινληνο

Ρα αξλεηηθά απνηειέζκαηα πεξηιακβάλνπλ:

o Κεγάιεο αληηπαξαζέζεηο πνπ νδήγεζαλ ζηελ πηνζέηεζε αλίζρπξσλ

θεηκέλσλ (Πχκβαζε γηα ην θιίκα θαη δήισζε γηα ηα δάζε)

o Σαιαξφ πξνζδηνξηζκφ ηεο βηψζηκεο αλάπηπμεο θαη ησλ

ππνρξεψζεσλ ησλ θξαηψλ – ηδίσο ησλ αλαπηπζζφκελσλ ζηελ

πινπνίεζή ηνπ.

ΝΗ ΚΖ ΘΒΔΟΛΖΡΗΘΔΠ ΝΟΓΑΛΥΠΔΗΠ (Κ.Θ.Ν.) ΠΡΝ ΟΗΝ

Νη Κ.Θ.Ν. έιαβαλ κέξνο σο παξαηεξεηέο ζηελ επίζεκε δηπισκαηηθή

ζπλδηάζθεςε

16

Ξεξηζζφηεξεο απφ 1300 Κ.Θ.Ν. παξαβξέζεθαλ σο παξαηεξεηέο

Ξξαγκαηνπνίεζαλ ηελ Δλαιιαθηηθή Γηάζθεςε Θνξπθήο (Alternative

Summit) ην Global Forum.

Απφ ην Global Forum πξνέθπςαλ ελαιιαθηηθέο Ππλζήθεο πνπ αλαθέξνληαη ζε

5 θαηεγνξίεο ζεκάησλ:

Ππλεξγαζία ησλ Κ.Θ.Ν. θαη δεκηνπξγία ζεζκψλ

Δλαιιαθηηθά Νηθνλνκηθά Κνληέια

Κεγάια πεξηβαιινληηθά πξνβιήκαηα

Ξαξαγσγή Ρξνθίκσλ

Άιια ζχλζεηα ζέκαηα

Γεληθά απφ ηε Ππλδηάζθεςε ζην Οίν:

Αλαβαζκίζηεθε ν ξφινο ησλ Κ.Θ.Ν ζε δηεζλέο επίπεδν

Γφζεθε δπλαηφηεηα ζε δηαθνξεηηθέο κεηαμχ ηνπο Κ.Θ.Ν. λα ζπλάςνπλ

ζηελέο ζρέζεηο θαη ζπλεξγαζίεο κεηαμχ ηνπο

Αξλεηηθή εκπεηξία απφ ηε καδηθή ζπκκεηνρή ησλ Κ.Θ.Ν.:

Γεκηνπξγήζεθε πξφβιεκα ζηηο νπζηαζηηθέο παξεκβάζεηο. Θα πξέπεη λα

δηακνξθψλνληαη έγθαηξα θνηλέο ζηξαηεγηθέο θαη ζέζεηο, νη νπνίεο ζα

πξνσζνχληαη ζηνπο θπβεξλεηηθνχο εθπξνζψπνπο. Πην άξζξν 27 ηνπ Νδεγνχ

21 νη Κ.Θ.Ν. ζεσξνχληαη ζεκαληηθφο παξάγνληαο γηα ηελ πξνψζεζε ηεο

απηνζπληεξνχκελεο Αλάπηπμεο

LOCAL AGENDA 21: Ξξαγκαηεύεηαη ην αλζξσπνγελέο πεξηβάιινλ εθεί

πνπ ζηνρεύεη ε βηώζηκε αλάπηπμε

Θνηλσληθή θαη νηθνλνκηθή δηάζηαζε αλάπηπμεο θαη πεξηβάιινληνο, πνπ

πεξηιακβάλεη:

o Γηεζλή ζπλεξγαζία

o Φηψρεηα

o γεία

Ξξνζηαζία – Γηαρείξηζε αλαπηπμηαθψλ πφξσλ δειαδή:

o ηεο αηκφζθαηξαο

o ηνπ εδάθνπο

17

o ηνπ λεξνχ

Δλίζρπζε ξφισλ ζεκαληηθψλ παξαγφλησλ:

o κεγάιεο θνηλσληθέο νκάδεο

o κεγάινη θνηλσληθνί θνξείο (Κ.Θ.Ν., κε θεξδνζθνπηθνί νξγαληζκνί,

Ν.Ρ.Α, θνξείο εξγαδνκέλσλ, επηζηεκφλσλ, ηερληθψλ)

Κέζα εθαξκνγήο :

o πεγέο ρξεκαηνδφηεζεο

o παηδεία

o κεηαθνξά ηερλνγλσζίαο θαη πιεξνθνξηψλ ζηηο αλαπηπζζφκελεο

ρψξεο

ΞΟΥΡΝΘΝΙΙΝ ΡΝ ΘΗΝΡΝ 1997

Ρν Ξξσηφθνιιν ηνπ Θηφην ππεγξάθε απφ 166 ρψξεο ην Γεθέκβξην ηνπ

1997

Ρέζεθε ζε ηζρχ ζηηο 16 Φεβξνπαξίνπ ηνπ 2005 κε ηελ επηθχξσζή ηνπ

απφ 122 ρψξεο πνπ έπξεπε λα εθπέκπνπλ ην 55% ησλ αεξίσλ

Ρν πξφβιεκα άξρηζε νπζηαζηηθά απφ ην 1992: «Βέβαηα ηφηε ήηαλ

δχζθνιν λα πείζεηο ηνπο αλζξψπνπο ηη επξφθεηην λα ζπκβεί ζην

κέιινλ». Ρψξα βιέπνπκε ηηο θαηαζηξνθέο θαη ηνπο θηλδχλνπο.

Πηηο ρψξεο απηέο δελ πεξηιακβάλνληαη:

o Ζ.Ξ.Α.: παξάγνπλ ην 28% ησλ παγθφζκησλ ξχπσλ

o Απζηξαιία: παξάγεη ην 2,1% ησλ παγθφζκησλ ξχπσλ

o Θίλα – Ηλδία: Γελ είραλ εληαρζεί απφ ηελ αξρή ζηε ζπκθσλία ηνπ

Θηφην.

ΔΘΡΗΚΖΠΔΗΠ ΡΝ ΝΖΔ ΓΗΑ ΡΝ ΚΔΙΙΝΛ

Απμάλεη ν ξπζκφο πνπ ιηψλνπλ νη πάγνη ζε Αξθηηθή - Έβεξεζη

Αλεβαίλεη ε ζηάζκε ηεο ζάιαζζαο – ρψξεο φπσο Νιιαλδία/Κπαγθιαληέο

θηλδπλεχνπλ

18

ΔΞΗΞΡΥΠΔΗΠ ΠΡΖ ΓΖΚΝΠΗΑ ΓΔΗΑ

Αχμεζε ινηκψμεσλ

Αλαπλεπζηηθέο παζήζεηο

Θαξδηαγγεηαθέο παζήζεηο

Σακειήο πνηφηεηαο γεσξγηθά πξντφληα πνπ έκκεζα επεξεάδνπλ ηε

δεκφζηα πγεία

ΔΞΗΞΡΥΠΔΗΠ ΡΖΠ ΞΔΟΘΔΟΚΑΛΠΖΠ ΡΝ ΞΙΑΛΖΡΖ

Δπξψπε: 22.000 πξφσξνη ζάλαηνη εηεζίσο νθείινληαη ζηα πςειά

επίπεδα φδνληνο

3 - 14 κήλεο δσήο ράλνπλ φζνη εθηίζεληαη ζε ξχπαλζε απφ αησξνχκελα

ζσκαηίδηα

Δπηπηψζεηο ζε νηθνζπζηήκαηα:

o 23% ησλ δαζψλ ηεο Δ.Δ. θηλδπλεχνπλ απφ φμηλε βξνρή

o 63% ησλ νηθνζπζηεκάησλ θηλδπλεχνπλ απφ ληηξηθή ελαπφζεζε

Κφιπλζε ζε αζηηθά θέληξα:

Κεηψζεθαλ ζεκαληηθά «ξχπνη» φπσο:

o Κφιπβδνο

o Θαπλφο

o SO2

Γεκηνπξγήζεθαλ λένη «ξχπνη»:

o δνλ

o Νμείδηα ηνπ αδψηνπ

o Αησξνχκελα ζσκαηίδηα PM 10 – PM2.5

Διιάδα – αζηηθά θέληξα: δνλ ην θχξην ζηνηρείν ηεο θσηνρεκηθήο

ξχπαλζεο. Ρφπνη ζπγθέληξσζεο:

o Ξαξπθέο Ξάξλεζαο

19

o Ξαξπθέο Ξεληέιεο

o Ξαξπθέο κεηηνχ

o Βφξεην Ρκήκα Κεζνγείνπ

ΝΗ ΔΞΗΞΡΥΠΔΗΠ ΠΡΖΛ ΔΟΥΞΖ ΑΞΝ ΡΖΛ ΞΔΟΘΔΟΚΑΛΠΖ ΡΝ

ΞΙΑΛΖΡΖ

Ζ ζεξκνθξαζία Απμήζεθε θαηά 1 oC ηνλ πξνεγνχκελν αηψλα

Βφξεηα Δπξψπε: Αχμεζε βξνρνπηψζεσλ – ρηνλνπηψζεσλ

Λφηηα Δπξψπε: Έληνλα θαηλφκελα μεξαζίαο

Άιπεηο: Δθηεηακέλε ηήμε ρηνληψλ

Κεγαιχηεξε θαηαλάισζε ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ιφγσ αχμεζεο δήηεζεο

θιηκαηηζκνχ

Φπζηθέο θαη βηνινγηθέο δηαδηθαζίεο απνζπληνλίδνληαη – π.ρ. ηα δέληξα

αλζίδνπλ λσξίηεξα

ΝΗ ΡΔΙΔΡΑΗΔΠ ΔΜΔΙΗΜΔΗΠ ΓΗΑ ΡΝ ΞΔΟΗΒΑΙΙΝΛ

Ππλέδξην Ν.Ζ.Δ. απφ 3 έσο 15-12-2007 ζην Κπαιί ηεο Ηλδνλεζίαο: 191

ρψξεο

ρη ζεηηθά απνηειέζκαηα γηα ζπλέρεηα Θηφην κεηά ην 2012

Κεγάια θξάηε φπσο Ζ.Ξ.Α. – Ηαπσλία – Θαλαδάο αληίζεηνη κε πξφηαζε

ηεο Δ.Δ. γηα κείσζε ξχπσλ θαηά 25~40% κέρξη ην 2020

Ζ ζπλέρεηα ηεο πξνζπάζεηαο εζηηάδεηαη ζε πξνζερή ζχλνδν ην 2009

Ξξφηαζε ησλ 27 αξρεγψλ Δ.Δ. ζε εαξηλή ζχλνδν θνξπθήο 2007. Κείσζε

20

θαηά 20% κέρξη 2020 θαη 50% κέρξη ην 2050

4. ΞΟΥΡΝΘΝΙΙΝ ΡΝ ΘΗΝΡΝ - ΞΟΝΝΞΡΗΘΔΠ ΔΞΗΡΔΜΖΠ ΡΝ ΠΡΝΣΝ

ΡΝ ΘΗΝΡΝ ΡΝ 2012

4.1 Ξξσηόθνιιν ηνπ Θηόην 1997

Αθξάδαληα ζηνηρεία δείρλνπλ φηη ππάξρεη ζε εμέιημε κία αιιαγή ηνπ

θιίκαηνο. Νη αλζξψπηλεο δξαζηεξηφηεηεο δεκηνπξγνχλ πςειφηεξεο

ζεξκνθξαζίεο παγθνζκίσο. Ρα ηειεπηαία 100 ρξφληα, νη κέζεο ζεξκνθξαζίεο

ζηελ Δπξψπε έρνπλ απμεζεί θαηά 0,6° C πεξίπνπ, πξάγκα ην νπνίν πηζαλφλ λα

ζπλερηζηεί κε κία αχμεζε κεηαμχ 1 ° C ~ 6° C έσο ην 2100. Ρειεπηαία, νη

ζπλέπεηεο απηήο ηεο θιηκαηηθήο κεηαβνιήο έρνπλ γίλεη ηδηαίηεξα έθδειεο -

ζνβαξέο πιεκκχξεο θαη θαηαηγίδεο είλαη κία πηζαλή έλδεημε απηψλ πνπ πξφθεηηαη

λα ζπκβνχλ.

Ρν 5% ηνπ παγθφζκηνπ πιεζπζκνχ δεη ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε, νπνχ

παξάγεηαη πεξίπνπ ην 15% ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ. Ρα αέξηα ηνπ

ζεξκνθεπίνπ πνπ πξνθαινχλ ηηο απμήζεηο ηεο ζεξκνθξαζίαο νη νπνίεο

δηαηαξάζζνπλ ην θιίκα: δηνμείδην ηνπ άλζξαθα (CO2), κεζάλην θαη κνλνμείδην

ηνπ αδψηνπ, θαζψο επίζεο θαη ηα νλνκαδφκελα θζνξησκέλα αέξηα, παξάγνληαη

θαηά θχξην ιφγν απφ ηηο νδηθέο κεηαθνξέο θαη ηελ παξαγσγή ελέξγεηαο.

Ζ Δπξψπε πξέπεη λα πξσηνπνξήζεη ζηε κείσζε ησλ εθπνκπψλ .Απηφ

ζεκαίλεη, θαηά πξψηνλ, φηη πξέπεη λα επηηχρεη ην ζηφρν ηεο κείσζεο ησλ

εθπνκπψλ θαηά 8% κέρξη ην 2012 ζε ζρέζε κε ηα επίπεδα ηνπ 1990, φπσο

ζπκθσλήζεθε ζην Θηφην ηεο Ηαπσλίαο. Ξξέπεη λα αλαζεσξήζνπκε ηηο πνιηηηθέο

καο γηα ηηο κεηαθνξέο, αλ ζέινπκε λα απνθχγνπκε ηελ πξνβιεπφκελε έληνλε

αχμεζε ησλ εθπνκπψλ σο απνηέιεζκα ηεο απμεκέλεο θπθινθνξίαο

απηνθηλήησλ θαη αεξνπιάλσλ ηελ επφκελε δεθαεηία. Δπίζεο, πξέπεη λα

αιιάμνπλ ηα ελεξγεηαθά καο ζπζηήκαηα, εληζρχνληαο π. ρ. ην ξφιν ηεο αηνιηθήο

θαη ειηαθήο ελέξγεηαο.

ινη έρνπκε λα παίμνπκε θάπνην ξφιν: κπνξνχλ λα γίλνπλ πεξηζζφηεξα γηα

ηελ πξνζηαζία ηνπ εδάθνπο θαη ησλ δαζψλ πνπ ελεξγνχλ σο "ζπιιέθηεο" νη

νπνίνη απνξξνθνχλ ην δηνμείδην ηνπ άλζξαθα απφ ηνλ αέξα, ελψ νη επηρεηξήζεηο

21

πξέπεη λα ζηνρεχνπλ ζε κία εηήζηα ελίζρπζε 1% ηνπιάρηζηνλ ζηελ ελεξγεηαθή

απφδνζε. Αθφκε θαη αλ κεηψζνπκε φκσο κε επηηπρία ηηο εθπνκπέο, θάπνηνο

βαζκφο θιηκαηηθήο κεηαβνιήο είλαη αλαπφθεπθηνο. Θα ρξεηαζηεί λα

πξνζαξκφζνπκε ηηο ππνδνκέο καο, ψζηε λα αληεπεμέιζνπκε ζηα αθξαία θαηξηθά

θαηλφκελα. Νη ππεξεζίεο πγείαο θαη εθηάθησλ αλαγθψλ ζα ρξεηαζζεί λα

βειηησζνχλ θαζψο γαζηξηθέο θαη άιιεο αζζέλεηεο ελδέρεηαη λα δηαδνζνχλ

πεξηζζφηεξν.

Πηφρνο καο είλαη λα ζηαζεξνπνηήζνπκε ηηο ζπγθεληξψζεηο ησλ αεξίσλ ηνπ

ζεξκνθεπίνπ ζηελ αηκφζθαηξα, ζε επίπεδν πνπ λα κελ πξνθαιεί κε θπζηθέο

δηαθπκάλζεηο ζην θιίκα ηεο γεο.

Βξαρππξφζεζκα κέρξη κεζνπξφζεζκα ζηνρεχνπκε ζε κείσζε ησλ

εθπνκπψλ ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ θαηά 8% κέρξη ην 2012 (φπσο

ζπκθσλήζεθε ζην Θηφην) ζπγθξηηηθά κε ηα επίπεδα ηνπ 1990.

Καθξνπξφζεζκα, πξέπεη λα κεηψζνπκε ηηο παγθφζκηεο εθπνκπέο αθφκε

πεξηζζφηεξν, θαηά πεξίπνπ 20-40% ζε ζρέζε κε ηα επίπεδα ηνπ 1990 κέρξη ην

2020.

Γηα πξψηε θνξά, ην πξφγξακκα αλαγλσξίδεη ηελ αλάγθε αληηκεηψπηζεο ηνπ

καθξνπξφζεζκνπ ζηφρνπ ηεο κείσζεο ησλ εθπνκπψλ θαηά 70%, φπσο

νξίζηεθε απφ ηε δηαθπβεξλεηηθή νκάδα γηα ηελ αιιαγή ηνπ θιίκαηνο.

ΞΟΥΡΝΘΝΙΙΝ ΡΝ ΘΗΝΡΝ 1997

Ρν Ξξσηφθνιιν ηνπ Θηφην ππεγξάθε απφ 166 ρψξεο ην Γεθέκβξην ηνπ

1997

Ρέζεθε ζε ηζρχ ζηηο 16 Φεβξνπαξίνπ ηνπ 2005 κε ηελ επηθχξσζή ηνπ

απφ 122 ρψξεο πνπ έπξεπε λα εθπέκπνπλ ην 55% ησλ αεξίσλ

Ρν πξφβιεκα άξρηζε νπζηαζηηθά απφ ην 1992: «Βέβαηα ηφηε ήηαλ

δχζθνιν λα πείζεηο ηνπο αλζξψπνπο ηη επξφθεηην λα ζπκβεί ζην

κέιινλ». Ρψξα βιέπνπκε ηηο θαηαζηξνθέο θαη ηνπο θηλδχλνπο.

Πηηο ρψξεο απηέο δελ πεξηιακβάλνληαη:

o Ζ.Ξ.Α.: παξάγνπλ ην 28% ησλ παγθφζκησλ ξχπσλ

o Απζηξαιία: παξάγεη ην 2,1% ησλ παγθφζκησλ ξχπσλ

o Θίλα – Ηλδία: Γελ είραλ εληαρζεί απφ ηελ αξρή ζηε ζπκθσλία

22

ηνπ Θηφην.

ΡΗ ΞΟΝΒΙΔΞΔΗ ΡΝ ΘΗΝΡΝ 1997

Κείσζε κέρξη ην 2012 θαηά 5,2% ησλ εθπνκπψλ αεξίσλ ηνπ

ζεξκνθεπίνπ

Ζ Δ.Δ. πξνρψξεζε έλα βήκα πην πνιχ. Γεζκεχηεθε γηα κείσζε θαηά

8%

Αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ:

o CO2: 82% Carbon Dioxide

o CH4: 8% Methane

o N2O: 8% Nitrous Oxide

o HFCS: Ζydro fluorocarbons

o PFCS: Per fluorocarbons

o SF6: Sulphur Hexafluoride

ΞΑΓΘΝΠΚΗΔΠ ΔΘΞΝΚΞΔΠ ΟΞΥΛ ΑΛΑ ΡΝΚΔΑ

23

ΚΔΠΖ ΘΔΟΚΝΘΟΑΠΗΑ ΔΓΑΦΝΠ ΑΛΝΓΝΠ ΡΖΠ ΔΞΗΦΑΛΔΗΑΠ ΡΖΠ ΘΑΙΑΠΠΑΠ

27

4.2 ΞΟΝΝΞΡΗΘΔΠ ΔΞΗΡΔΜΖΠ ΡΝ ΠΡΝΣΝ ΡΝ ΘΗΝΡΝ ΡΝ 2012 ΠΡΖΛ

ΔΟΥΞΑΦΘΖ ΈΛΥΠΖ.

Πχκθσλα κε ην Ξξσηφθνιιν ηνπ Θηφην ε Δ.Δ. (15) αλέιαβε ηελ ππνρξέσζε

ζπλνιηθήο κείσζεο θαηά 8% ησλ εθπνκπψλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ ζε

ζρέζε κε ην 1990, κέρξη ην 2012. Ρα λέα 12 κέιε ηεο Δ.Δ. είραλ αλαιάβεη

βάζεη ηνπ πξσηνθφιινπ εηδηθέο ππνρξεψζεηο κείσζεο ησλ εθπνκπψλ θαηά 6-

8%. Κφλν ε Θχπξνο θαη ε Κάιηα δελ είραλ ζπγθεθξηκέλε ππνρξέσζε. πσο

αλαθνηλψζεθε ην Κάην ηνπ 2009, ζχκθσλα κε ηα ζηνηρεία θαη ηνπ 2007 ε

ζπλνιηθή κείσζε ηεο Δ.Δ.(15) ζε εθπνκπέο αέξησλ ξχπσλ ήηαλ 5%.

Ξξέπεη εδψ λα ηνληζζεί φηη ζην αληίζηνηρν δηάζηεκα ε νηθνλνκηθή αχμεζε

ήηαλ 44%.

Γηα ηελ Δ.Δ. (27) ε ζπλνιηθή κείσζε ησλ αεξίσλ εθπνκπψλ ήηαλ 12,5%.

Πχκθσλα κε ηηο εθηηκήζεηο ηεο European Environment Agency ζην ηέινο ηνπ

2008 γηα ηελ Δ.Δ. (15) ε ζπλνιηθή κείσζε αλήιζε ζην 6,2% ελψ γηα ηελ

Δ.Δ.(27) ζην 13,6%.

Ρα ήδε εθαξκνδφκελα κέηξα ζηελ Δ.Δ. πξνβιέπεηαη, φηη κέρξη ην ηέινο ηνπ

2012 ε ζπλνιηθή κείσζε αεξίσλ ξχπσλ ζηελ Δ.Δ.(15) ζα θζάζεη ην 6,9%.

πάξρεη επίζεο θαη ην αηζηφδνμν ζελάξην, ζχκθσλα κε ην νπνίν ε εθαξκνγή

δηθαησκάησλ ξχπσλ απφ 10 ρψξεο ηεο Δ.Δ. (15), κέζσ ρσξψλ ηνπ ηξίηνπ

θφζκνπ ζα αλεβάζεη ηε ζπλνιηθή κείσζε ηεο Δ.Δ. (15) ζην ηέινο ηνπ 2012 ζην

9%.

Ρειηθφο ζηφρνο ηεο Δ.Δ. είλαη λα επηηεπρζεί ην 2020 κείσζε εθπνκπψλ

ζπλνιηθά 20% θαη 30% εη δπλαηφλ.

5. ΡΝ ΦΑΗΛΝΚΔΛΝ ΡΝ ΘΔΟΚΝΘΖΞΗΝ – ΡΑ ΡΔΙΔΡΑΗΑ ΞΑΓΘΝΠΚΗΑ

ΠΛΔΓΟΗΑ ΡΝ Ν.Ζ.Δ. ΚΔΣΟΗ ΡΝ 2011

5.1 ΓΗΑΡΗ ΑΙΙΑΕΔΗ ΡΝ ΘΙΗΚΑ

Ζ αηκφζθαηξα πεξηέρεη Γηνμείδην ηνπ Άλζξαθα (CO2), πδξαηκνχο, θαζψο

θαη άιια αέξηα ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο.

Ρα αέξηα απηά αθήλνπλ ην ειηαθφ θσο λα πεξάζεη, αιιά απνξξνθνχλ ηε

ζεξκφηεηα, πνπ αληαλαθιάηαη απφ ηε Γε.

28

Ζ θπζηθή απηή δηαδηθαζία νλνκάδεηαη «ΦΑΗΛΝΚΔΛΝ ΡΝ

ΘΔΟΚΝΘΖΞΗΝ».

Ζ δηαδηθαζία απηή δηαηεξεί ηε ζεξκνθξαζία ηεο Γεο ζε ζεξκνθξαζία πνπ

ππνζηεξίδεη ηε δσή.

Σσξίο απηή ηε δηαδηθαζία ε κέζε ζεξκνθξαζία ηνπ πιαλήηε καο ζα

έθζαλε ζην αθφξεην ζεκείν -18ν C.

Νη αλζξψπηλεο δξαζηεξηφηεηεο, φπσο ε θαχζε νξπθηψλ θαη ε πινηφκεζε

ησλ δαζψλ απμάλνπλ ην Γηνμείδην ηνπ Άλζξαθα θαη άιια αέξηα ζηελ

αηκφζθαηξα.

Κε ηνλ ηξφπν απηφ εγθισβίδνπλ ηε ζεξκφηεηα πνπ αληαλαθιά ε γε θαη

έηζη επηηείλεηαη ην «Φαηλφκελν ηνπ Θεξκνθεπίνπ» κε απνηέιεζκα ηελ

αχμεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο ηεο Γεο.

Ζ αχμεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο ηεο γεο αιιάδεη πξνθαλψο ην θιίκα.

5.2 Ζ ΙΠΖ ΡΝ ΞΟΝΒΙΖΚΑΡΝΠ

Ζ ιχζε ηεο ππεξζέξκαλζεο ηνπ πιαλήηε καο βξίζθεηαη ζηε κείσζε

εθπνκπψλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ θαη ηδίσο ηνπ Γηνμεηδίνπ ηνπ Άλζξαθα.

Γηα ην ζθνπφ απηφ απαηηείηαη ε δξαζηηθή κείσζε ρξήζεο ησλ νξπθηψλ

θαπζίκσλ (πεηξέιαην, θπζηθφ αέξην, άλζξαθαο) πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα

παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο θαη ε ρξήζε Αλαλεψζηκσλ Ξεγψλ

Δλέξγεηαο (Φσηνβνιαηατθά – Αηνιηθά Ξάξθα – Γαησζεξκία θ.ι.π.).

Βαζηθφ ζηνηρείν είλαη θαη ε κείσζε ηεο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο, κε

Βηνιηκαηηθά θειχθε θηηξίσλ, έμππλεο εθαξκνγέο (smart building),

αμηνπνίεζε ησλ κέζσλ ζηαζεξήο ηξνρηάο (metro, ηξακ, ηξαίλν).

Ρέινο απαηηείηαη ε βέιηηζηε δηαρείξηζε ησλ απνξξηκκάησλ ζε ζπλδπαζκφ

κε ηελ αλαθχθισζε, γηαηί νη ρψξνη γεηνλνκηθήο Ραθήο (ΣΡΑ) εθιχνπλ

κεζάλην (CH4) πνπ επηηείλεη ην θαηλφκελν ηνπ Θεξκνθεπίνπ.

5.3 ΡΑ ΡΔΙΔΡΑΗΑ ΞΑΓΘΝΠΚΗΑ ΠΛΔΓΟΗΑ ΡΝ Ν.Ζ.Δ. ΓΗΑ ΡΖΛ

ΘΙΗΚΑΡΗΘΖ ΑΙΙΑΓΖ

Πηηο 15 Γεθεκβξίνπ 1972, ε Γεληθή Ππλέιεπζε ηνπ Ν.Ζ.Δ. ζέζπηζε ηελ 5ε

Ηνπλίνπ σο Ξαγθφζκηα Ζκέξα Ξεξηβάιινληνο, κε ζηφρν λα ππελζπκίζεη

29

ζηνπο θαηνίθνπο ηνπ πιαλήηε, φηη ην κέιινλ ηεο αλζξσπφηεηαο είλαη

άκεζα ζπλπθαζκέλν κε ην κέιινλ ησλ νηθνζπζηεκάησλ.

Παξάληα ρξφληα κεηά ε θνηλή γλψκε ζα επηζπκνχζε πιένλ θάζε εκέξα λα

ήηαλ κία εκέξα αθηεξσκέλε ζην πεξηβάιινλ, θαζψο πιένλ απνηειεί θνηλή

ζπλείδεζε, φηη ην αλζξψπηλν είδνο γηα λα επηβηψζεη ζην εγγχο κέιινλ

πξέπεη λα πξνζηαηεχζεη ην θπζηθφ πεξηβάιινλ θαη ηνπο θπζηθνχο πφξνπο.

Θαζψο νη θιηκαηηθέο αιιαγέο θαζεκεξηλά δηαςεχδνπλ αθφκα θαη ηα πην

πξφζθαηα (θαη πην απαηζηφδνμα) επηζηεκνληθά επξήκαηα, γίλεηαη

μεθάζαξν φηη βξηζθφκαζηε πην θνληά απφ πνηέ ζε κία θξίζε πνιχ

κεγαιχηεξε απφ φηη έρνπκε θαληαζηεί.

Ρα πεξηζψξηα γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ησλ θιηκαηηθψλ αιιαγψλ ζηελεχνπλ

δξακαηηθά, φζν νη θπβεξλήζεηο ρξνλνηξηβνχλ ρσξίο λα αλαιακβάλνπλ

νπζηαζηηθή δξάζε.

Κία αχμεζε ηεο κέζεο πιαλεηηθήο ζεξκνθξαζίαο θαηά 2 νC, ζα επηθέξεη

αλεπαλφξζσηεο επηπηψζεηο, ελψ ελδερφκελε αχμεζε θαηά 2 ~ 5 νC ζα

νδεγήζεη ζε θαηαζηξνθηθέο αιιαγέο γηα ηνλ πιαλήηε.

5.3.1 ΚΔ ΑΦΔΡΖΟΗΑ ΡΝ 2007 ΠΡΝ ΚΞΑΙΗ ΘΑΗ ΡΝ POZNAN ΡΖΠ ΞΝΙΥΛΗΑΠ ΡΝ 2008

Ρν 2007 ήηαλ ε ρξνληά ζηελ νπνία ην δήηεκα ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο

θάλεθε λα παίξλεη επηηέινπο κηα ζέζε πνπ ηνπ αμίδεη ζηελ ελεκέξσζε θαη

ηελ πνιηηηθή αηδέληα.

Νη εθζέζεηο ηνπ Γηαθπβεξλεηηθνχ Ξάλει γηα ηελ Θιηκαηηθή Αιιαγή (IPCC)

πνπ δεκνζηεχηεθαλ κέζα ζην 2007 δελ αθήλνπλ πηα θαλέλα πεξηζψξην

γηα δηθαηνινγίεο ή θαζπζηεξήζεηο.

Αλ δελ αιιάμεη ε ζεκεξηλή θαηάζηαζε, καο πεξηκέλεη έλα δνθεξφ κέιινλ

κε αλππνιφγηζηεο επηπηψζεηο ζην πεξηβάιινλ, ηελ θνηλσλία θαη ηελ

νηθνλνκία, ελψ γηα λα απνηξαπνχλ απηέο, νη παγθφζκηεο εθπνκπέο αεξίσλ

ηνπ ζεξκνθεπίνπ πξέπεη λα πέζνπλ ηνπιάρηζηνλ ζην έλα ηξίην ησλ

ζεκεξηλψλ πξηλ ηα κέζα ηνπ αηψλα.

Ραπηφρξνλα, ε θιηκαηηθή αιιαγή γηα πξψηε θνξά ζπδεηήζεθε ζην

Ππκβνχιην Αζθαιείαο ηνπ Ν.Ζ.Δ., ήηαλ ην θεληξηθφ ζέκα ηεο ζπλφδνπ

ησλ G8, απνηειεί πιένλ θεληξηθή πξνηεξαηφηεηα ηεο πνιηηηθήο ηεο Δ.Δ.

30

θαη ήηαλ απφ ηηο βαζηθέο αηηίεο γηα ηελ ήηηα ηεο θπβεξλψζαο παξάηαμεο

ηεο Απζηξαιίαο ζηηο πξφζθαηεο εθινγέο.

Γηα πξψηε θνξά ην 2007, είρακε θαη πξάζηλν Λφκπει, θαζψο ε θνξπθαία

δηάθξηζε απνλεκήζεθε απφ θνηλνχ ζε 47 επηζηήκνλεο ηεο

Γηαθπβεξλεηηθήο Δπηηξνπήο γηα ηελ Θιηκαηηθή Αιιαγή (IPCC) θαη ζηνλ

ηέσο αληηπξφεδξν ησλ Ζλσκέλσλ Ξνιηηεηψλ Αι Γθνξ γηα ηελ παγθφζκηα

θακπάληα ηνπ γηα ηηο θιηκαηηθέο αιιαγέο.

Κεηαμχ ησλ 47 επηζηεκφλσλ ηεο IPCC πνπ βξαβεχηεθαλ κε ην Λφκπει

θαη ηέζζεξηο Έιιελεο επηζηήκνλεο. Ν Σξήζηνο Εεξεθφο, ν Αιθηβηάδεο

Κπάεο, ν Σξήζηνο Γηαλλαθφπνπινο θαη ν Πεβαζηηαλφο Κνηξαζγεληήο αιιά

θαη δψδεθα επηζηήκνλεο ειιεληθήο θαηαγσγήο πνπ δνπλ κφληκα ζην

εμσηεξηθφ.

Πε ηέηνην θιίκα, ε ρξνληά έθιεηζε κε ηε Ππλδηάζθεςε ηνπ Ν.Ζ.Δ.

(UNFCCC) ζην Κπαιί γηα ην θιίκα, ε νπνία θαηέιεμε κεηά απφ δξακαηηθέο

θαηαζηάζεηο ζε έλαλ «Νδηθφ Σάξηε» πνπ πξνέβιεπε δηαπξαγκαηεχζεηο

δχν ρξφλσλ πνπ ζα νινθιεξψλνληαλ ζηελ Θνπεγράγε ην 2009.

Ν «Νδηθφο Σάξηεο ηνπ Κπαιί» κάιηζηα πηνζεηήζεθε θπξηνιεθηηθά ζην

παξά πέληε, χζηεξα απφ κηα θαζνξηζηηθή αιιαγή ηεο ζηάζεο ησλ Ζ.Ξ.Α.

Ρν Γεθέκβξην ηνπ 2008 ζην Poznań ηεο Ξνισλίαο θαη πάιη νη 190 ρψξεο

πξνζπάζεζαλ λα ζεκειηψζνπλ ηε δηάδνρε θαηάζηαζε ηνπ Θηφην πνπ ιήγεη

ην 2012. Ρα απνηειέζκαηα πεληρξά θαη γηα έλαλ αθφκε ηδηαίηεξν ιφγν,

ηελ εζηξακκέλε πξνζνρή φισλ ζηελ Θνπεγράγε ην 2009.

5.3.2 Ζ ΠΛΝΓΝΠ ΡΖΠ ΘΝΞΔΓΣΑΓΖΠ ΡΝ 2009

5.3.2.1 ΓΔΛΗΘΑ

Πηε Ππλδηάζθεςε ηεο Θνπεγράγεο θάλεθε ην ράζκα κεηαμχ ησλ

αλεπηπγκέλσλ θαη αλαπηπζζφκελσλ ρσξψλ.

Κεηά απφ δηαπξαγκαηεχζεηο δχν εβδνκάδσλ κε πνιιέο εληάζεηο νη ρψξεο

πνπ ζπκκεηείραλ θαηέιεμαλ ζε έλα ζπκβηβαζηηθφ θείκελν

ζπκπεξαζκάησλ, ράξε ζε δηπισκαηηθή ππεξπξνζπάζεηα ηεο ηειεπηαίαο

ζηηγκήο.

31

Ζ θαη’ φλνκα «ζπκθσλία ησλ πέληε», ηελ νπνία έθιεηζε ν πξφεδξνο

Νκπάκα κε ηνπο εγέηεο ηεο Θίλαο, ηεο Βξαδηιίαο, ηεο Ηλδίαο θαη ηεο

Λφηηαο Αθξηθήο, θαη ηειηθά εγθξίζεθε εθ ησλ πζηέξσλ απφ ηελ

πιεηνςεθία ησλ παξηζηάκελσλ θξαηψλ, φρη κφλνλ δελ είλαη δεζκεπηηθή

λνκηθά, αιιά κνηάδεη «ζρεδηαζκέλε» ψζηε λα κελ πηνζεηεζεί απφ ηνλ

Ν.Ζ.Δ.

Γηα λα θαηαζηεί ε ζπκθσλία δεζκεπηηθή, απαηηείηαη ε νκφθσλε ςήθηζή

ηεο θαη απφ ηηο 193 ρψξεο πνπ πήξαλ κέξνο ζηε Γηάζθεςε ηεο

Θνπεγράγεο.

Αλ ελαληησζνχλ νξηζκέλεο _ θαη ήδε ηελ απέξξηςαλ 18 αλαπηπζζφκελεο

ρψξεο _ ζα πηνζεηεζεί κφλνλ απφ εθείλεο πνπ ηελ ππνζηεξίδνπλ, δειαδή

απφ ηνπο κεγαιχηεξνπο ξππαληέο, ηηο ρψξεο πνπ επζχλνληαη γηα ην 50 %

θαη πιένλ ησλ εθπνκπψλ ξχπσλ πνπ πξνθαινχλ ην θαηλφκελν ηνπ

ζεξκνθεπίνπ.

5.3.2.2 ΡΗ ΠΚΦΥΛΖΘΖΘΔ ΠΡΖΛ ΘΝΞΔΓΣΑΓΖ

Ζ «Ππκθσλία» ηεο ηειεπηαίαο ζηηγκήο αλαγλσξίδεη κελ φηη «απαηηνχληαη

βαζηέο πεξηθνπέο ζηηο παγθφζκηεο εθπνκπέο ξχπσλ», ψζηε λα θξαηεζεί ε

αχμεζε ηεο παγθφζκηαο ζεξκνθξαζίαο θάησ απφ ηνπο 2 νC.

Θαζνξίδεη «εζεινληηθέο δεζκεπηηθέο» ησλ κεγάισλ αλαπηπζζφκελσλ

ρσξψλ γηα πεξηνξηζκφ ησλ ξχπσλ, αιιά δελ νξίδεη ηα επίπεδα απηψλ ησλ

κεηψζεσλ, νχηε επηβάιιεη ρξνληθέο πξνζεζκίεο : απιψο θαιεί γηα ηελ

πηνζέηεζε κηαο λνκηθά δεζκεπηηθήο ζπλζήθεο σο ηα ηέιε ηνπ επφκελνπ

έηνπο.

Νη ιεπηνκέξεηεο γηα ηα ζρέδηα κεηξηαζκνχ ησλ ξχπσλ πεξηιακβάλνληαη ζε

δχν μερσξηζηά παξαξηήκαηα, έλα γηα ηνπο ζηφρνπο ησλ αλαπηπγκέλσλ

ρσξψλ θαη έλα γηα ηηο εζεινληηθέο δεζκεχζεηο ησλ κεγαιχηεξσλ

αλαπηπζζφκελσλ ρσξψλ.

Απηέο δελ είλαη δεζκεπηηθέο θαη πεξηγξάθνπλ ηελ ππάξρνπζα θαηάζηαζε

φζνλ αθνξά ηηο ππνζρέζεηο ησλ «πινπζίσλ». πνζρέζεηο πνπ

θπκαίλνληαη απφ ηηο «ππφ ζθέςε» γηα ηηο Ζ.Ξ.Α. (φπνπ σο γλσζηφλ ην

Θνγθξέζν έρεη «παγψζεη» ηε ζπδήηεζε γηα ηε ζρεηηθή λνκνζεζία), έσο ηηο

εγθξηζείζεο κε λφκν» γηα ηελ Δ.Δ.

32

Νχηε ιέμε δελ ππάξρεη γηα ην αίηεκα ησλ αλαπηπζζφκελσλ θξαηψλ λα

παξαηαζεί θαη κεηά ην 2012 ην Ξξσηφθνιιν ηνπ Θηφην, ε πξνεγνχκελε

δηεζλήο ζπκθσλία θαηά ηεο παγθφζκηαο ππεξζέξκαλζεο.

Ρν Θηφην, βιέπεηε, ήηαλ κελ άηνικν, αιιά ήηαλ θαη δεζκεπηηθφ γηα ηηο 40

βηνκεραληθέο ρψξεο _ γη’ απηφ άιισζηε θαη νη Ζ.Ξ.Α. δελ ην ππέγξαςαλ

πνηέ …

Ρν ζεκαληηθφηεξν φκσο είλαη πσο ε «ζπκθσλία» ηεο Θνπεγράγεο δελ

πξνλνεί γηα ηε δεκηνπξγία θαλελφο, έζησ θαη ππνηππψδνπο, κεραληζκνχ

ειέγρνπ ηνπ πεξηνξηζκνχ ησλ ξχπσλ.

Πην θείκελν αλαθέξεηαη κφλνλ φηη νη αλαδπφκελεο νηθνλνκίεο ζα πξέπεη

λα αλαθέξνπλ ηα απνηειέζκαηα ζηα Ζλσκέλα Έζλε «θάζε δχν ρξφληα»,

αιιά επηκέλεη ζηελ αλάγθε λα δηαζθαιηζζεί φηη «ε εζληθή θπξηαξρία ζα

ηχρεη ζεβαζκνχ».

Ξξνβιέπεη, πάλησο, φηη ζα δηαηεζνχλ 30 δηζ. δνιάξηα βνήζεηαο πξνο ηηο

αλαπηπζζφκελεο ρψξεο σο ην 2013, εθ ησλ νπνίσλ ηα 11 δηζ. δνιάξηα ζα

«ηζνληάξεη» ε Ηαπσλία, κε 10,6 δηζ. ζα ζπκβάιεη ε Δπξσπατθή Έλσζε,

θαη κφλνλ 3,6 δηζ. ζα είλαη ν νβνιφο ηεο Ακεξηθήο.

Ξξνγξακκαηίδεη επίζεο, γεληθψο θαη ανξίζησο, πσο ην πνζφ απηφ κπνξεί

λα απμεζεί ζηα 100 δηζ. δνιάξηα θαη’ έηνο σο ην 2020 _ ρσξίο φκσο λα

εμεγεί θαη πνπ ζα βξεζνχλ απηά ηα ρξήκαηα. Αλαθέξεη απιά φηη «ηα

θεθάιαηα ζα πξνέιζνπλ απφ έλα εχξνο πεγψλ, ηδησηηθψλ θαη δεκφζησλ,

δηκεξψλ θαη πνιπκεξψλ».

33

5.3.2.3 ΡΑ ΚΝΛΝΚΔΟΖ ΚΔΡΟΑ ΡΖΠ ΘΝΞΔΓΣΑΓΖΠ

34

5.3.3 ΡΑ ΞΑΓΘΝΠΚΗΑ ΠΛΔΓΟΗΑ ΡΝ Ν.Ζ.Δ. ΡΝ 2010 ΠΡΝ ΘΑΛΘΝΛ

ΡΝ ΚΔΜΗΘΝ ΘΑΗ ΡΝ 2011 ΠΡΝ ΛΡΔΟΚΞΑΛ ΡΖΠ Λ. ΑΦΟΗΘΖΠ

Παλ αθφκε κία απνηπρία κπνξεί λα ραξαθηεξηζζεί ε δηάζθεςε ζην Θαλθνχλ ηνπ

Κεμηθφ

Νη δχν κεγαιχηεξνη ξππαληέο ηνπ πιαλήηε καο, Ζ.Ξ.Α. θαη Θίλα δελ

δέρζεθαλ θακία ππνρξεσηηθή δέζκεπζε, σο πξνο ηε δηάδνρε θαηάζηαζε ηνπ

Θηφην, αξθνχκελνη κφλν ζε εζεινληηθνχο ζηφρνπο θαη γεληθφινγεο αζάθεηεο.

Ηαπσλία – Θαλαδάο – Οσζία : αξλήζεθαλ ηελ πξφηαζε ηεο επηκήθπλζεο ηνπ

πξσηνθφιινπ ηνπ Θηφην.

Ζ Δ.Δ., πξσηνπφξνο ζηε ιήςε κέηξσλ γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο

«πλίγεθε» ζηελ πξνζπάζεηα εμεχξεζεο ζπκβηβαζηηθψλ ιχζεσλ, ρσξίο

θαλέλα απνηέιεζκα.

35

Ρειηθά ε δηάζθεςε έθιεηζε ζε εζεινληηθή βάζε γηα ηηο κεγάιεο ρψξεο σο

πξνο ηε ρξεκαηνδφηεζε θαη παξνρή ηερλνγλσζίαο πξνο ηηο

αλαπηπζζφκελεο.

Ρα θπξηφηεξα ζεκεία ηεο ζπκθσλίαο είλαη :

o Σξεκαηνδφηεζε 30 δηο δνιάξηα έσο ην 2012 θαη 100 δηο δνιάξηα κέρξη

ην 2020 απφ ηηο πινχζηεο βηνκεραληθέο ρψξεο πξνο θξάηε πνπ είλαη

επάισηα, σο πξνο ηελ θιηκαηηθή αιιαγή.

o Ξαξνρή ηερλνγλσζίαο ζηα αλαπηπζζφκελα θξάηε κέζσ ηνπ πξάζηλνπ

ηακείνπ (Green Climate Fund).

o Ξαξνρή βνήζεηαο γηα πηνζέηεζε λφκσλ γηα ην πεξηβάιινλ, κέζσ

εηδηθεπκέλσλ επηηξνπψλ.

o πφζρεζε αλεπηπγκέλσλ θξαηψλ γηα εζεινληηθή κείσζε ξχπσλ 25 %

~ 40 % κέρξη ην 2030.

o ΡΝ ΞΗΝ ΘΔΡΗΘΝ ΑΞΝΡΔΙΔΠΚΑ

Αλάπηπμε ζρεδίνπ ηξηψλ θάζεσλ γηα ηε κείσζε ηεο απνςίισζεο ησλ

δαζψλ κε απνδεκίσζε ησλ θξαηψλ, πνπ ζα πινπνηνχλ ηε κείσζε ηεο

απνςίισζεο ησλ δαζψλ.

Ρειηθά νη απνθάζεηο απηέο ζην ζχλνιφ ηνπο δελ ιεηηνπξγνχλ ζεηηθά ζηελ

παγθφζκηα επηζηεκνληθή πξνζπάζεηα γηα αχμεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο ηνπ

πιαλήηε καο θάησ απφ 2 νC ηα πξνζερή 100 ρξφληα.

5.3.4 Ζ ΔΙΙΑΓΑ ΘΑΗ ΝΗ ΔΞΗΞΡΥΠΔΗΠ

Πηελ Διιάδα νη ηξεηο ηζρπξνί θαχζσλεο ηνπ θαινθαηξηνχ ηνπ 2007, αιιά

θαη νη θαηαζηξνθηθέο θαη θνληθέο γηα δεθάδεο αλζξψπνπο, θσηηέο,

έδεημαλ φηη νη αιιαγέο ζην θιίκα είλαη εδψ θαη επεξεάδνπλ άκεζα ηε δσή

καο.

Δθηίκεζε ησλ επηζηεκφλσλ είλαη φηη ηα θαηλφκελα απηά ζα εληαζνχλ ηα

επφκελα ρξφληα, θαζψο ε πεξηνρή ηεο Κεζνγείνπ ζα εκθαλίδεη φιν θαη

πεξηζζφηεξα επεηζφδηα θαχζσλα.

Νη εκέξεο κε ζεξκνθξαζία άλσ ησλ 40 βαζκψλ ζα πνιιαπιαζηαζηνχλ θαη

ζα πιήηηνπλ θπξίσο ηηο επεηξσηηθέο πεξηνρέο.

36

Πηα λεζηά, αληίζεηα, ζα απμάλνληαη νη ηξνπηθέο λχρηεο κε ηνλ πδξάξγπξν

λα δείρλεη πάλσ απφ 25 βαζκνχο.

Ρελ ίδηα ζηηγκή, ην θιίκα ζα γίλεηαη πνιχ πην μεξφ, θαζψο ε κέζε

βξνρφπησζε κεηψλεηαη ζηαδηαθά, κε απνηέιεζκα λα θζάζνπκε ην 2100

ζε πηψζε 20 % ~ 30 % ζε ζχγθξηζε κε ηα ζεκεξηλά επίπεδα.

Ζ βξνρή, σζηφζν, δελ ζα πέθηεη ηζνθαηαλεκεκέλε, αιιά ζε αθξαία,

θπξίσο, επεηζφδηα, θαζψο ηα αθξαία θαηξηθά θαηλφκελα – θαηαηγίδεο,

ζχειιεο θ.η.ι. – ζα είλαη ζπρλφηεξα, πξάγκα θαζφινπ επεξγεηηθφ γηα ηηο

θαιιηέξγεηεο.

Ζ Αζήλα αλακέλεηαη λα απνθηήζεη ην θιίκα ηεο Ιεπθσζίαο. Ζ ειιεληθή

πξσηεχνπζα ζα απνθηήζεη ραξαθηεξηζηηθά πνπ έρεη ζήκεξα ε Θχπξνο –

ζρεδφλ έξεκνο, κε κεγάιν πξφβιεκα ζηα πδαηηθά απνζέκαηα θαη πνιχ

πεξηζζφηεξε δέζηε απφ ηε ζεκεξηλή Αζήλα.

Ζ πηζαλφηεηα εξεκνπνίεζεο είλαη ππαξθηή γηα ηε Λφηηα Δπξψπε. Ήδε ε

Βφξεηα Αθξηθή αληηκεησπίδεη κεγάιν πξφβιεκα – ζε νξηζκέλεο πεξηνρέο

θηηάρλνπλ θξάγκαηα γηα λα πξνζηαηέςνπλ ην έδαθνο απφ ηε κεηαθνξά

άκκνπ.

Ξαξάιιεια ιφγσ ηνπ ιησζίκαηνο ησλ πάγσλ ζηνπο πφινπο ε ζηάζκε ηεο

Κεζνγείνπ αλακέλεηαη λα αλέβεη 20 ~ 60 εθ. έσο ην 2100. Ξξφβιεκα ζα

αληηκεησπίζνπλ πεξηνρέο κε ρακειφηεξν πςφκεηξν φπσο ν Ακβξαθηθφο

θφιπνο, ηα Γέιηα ηνπ Λέζηνπ θαη ηνπ Έβξνπ, ελψ απφ πφιεηο,

πεξηζζφηεξν απεηιείηαη ε Θεζζαινλίθε.

Άλνδνο ηεο ζαιάζζηαο ζηάζκεο ζεκαίλεη επίζεο πθαικχξσζε ηνπ

ππφγεηνπ πδξνθφξνπ νξίδνληα, ππνβάζκηζε πδαηηθψλ πφξσλ θ.η.ι.

Νη ζπλέπεηεο αλακέλεηαη λα αγγίμνπλ θαη ηνλ ηνπξηζκφ, θαζψο ζα

ππνβαζκηζηνχλ παξαιίεο – ζήκα θαηαηεζέλ γηα ην ειιεληθφ θαινθαίξη,

ελψ ηζρπξνί θαη παξαηεηακέλνη θαχζσλεο ζα απνηξέπνπλ ηνπο

Βνξεηνεπξσπαίνπο απφ ην λα έξζνπλ ζηελ Διιάδα ην θαινθαίξη. Ίζσο

σθειεζεί ν ηνπξηζκφο καο άιινπο κήλεο, ην Φζηλφπσξν θαη ηελ άλνημε.

6. ΠΛΘΖΘΖ ΡΖΠ ΙΗΠΠΑΒΝΛΑΠ


37

πνγξάθεθε ζηε Ιηζζαβφλα απφ ηνπο αξρεγνχο ησλ 27 θξαηψλ – κειψλ

ηεο Δ.Δ. ζηηο 13 Γεθεκβξίνπ ηνπ 2007.

Ζ ζπλζήθε ππνθαζηζηά ην εγθαηαιεηθζέλ «Δπξσπατθφ Πχληαγκα».

Έλαξμε ηζρχνο ηεο Ππλζήθεο ηεο Ιηζζαβφλαο ηελ 1ε Γεθεκβξίνπ 2009.

6.2 ΘΑΗΛΝΡΝΚΗΔΠ ΡΖΠ ΠΛΘΖΘΖΠ ΡΖΠ ΙΗΠΠΑΒΝΛΑΠ

Νξίδεηαη πξφεδξνο ηνπ Δπξσπατθνχ Ππκβνπιίνπ κε ζεηεία 2,5 ρξφληα.

Ρν Δπξσπατθφ Ππκβνχιην απνηειείηαη απφ ηνπο πνπξγνχο Δμσηεξηθψλ

ησλ 27 θξαηψλ – κειψλ ηεο Δ.Δ.

Νξίδεηαη «πνπξγφο Δμσηεξηθψλ» ηεο Δ.Δ.

Ρν Δπξσπατθφ Θνηλνβνχιην απνθηά κεγαιχηεξε δχλακε θαη κπνξεί λα

λνκνζεηεί

Δπηηξέπεη ζηελ Δ.Δ. λα ππνγξάθεη ζπλζήθεο γηα ινγαξηαζκφ θαη ησλ 27

θξαηψλ - κειψλ.

6.3 ΝΗ ΒΑΠΗΘΝΗ ΠΡΝΣΝΗ ΡΖΠ ΠΛΘΖΘΖΠ ΡΖΠ ΙΗΠΠΑΒΝΛΑΠ

ΞΟΝΥΘΖΠΖ ΡΝ ΡΟΗΓΥΛΝ ΓΛΥΠΖΠ (εθπαίδεπζε – έξεπλα –

θαηλνηνκία).

ΔΚΦΑΠΖ ΠΡΖ ΓΗΑ ΒΗΝ ΚΑΘΖΠΖ.

ΡΝ ΞΝΙΗΡΗΠΡΗΘΝ ΘΔΚΑΡΝΙΝΓΗΝ ΓΗΛΔΡΑΗ ΠΖΚΑΛΡΗΘΝ ΒΖΚΑ ΓΗΑ ΡΖΛ

ΞΟΝΠΡΑΠΗΑ – ΑΛΑΓΔΗΜΖ ΡΖΠ ΔΟΥΞΑΦΘΖΠ ΞΝΙΗΡΗΠΚΗΘΖΠ

ΘΙΖΟΝΛΝΚΗΑΠ.

Ν ΡΝΟΗΠΚΝΠ ΑΞΝΡΔΙΔΗ ΘΟΗΠΗΚΝ ΡΝΚΔΑ ΡΝΠΝ ΠΡΖΛ ΝΗΘΝΛΝΚΗΘΖ

ΑΙΙΑ ΘΑΗ ΠΡΖΛ ΞΝΙΗΡΗΠΚΗΘΖ ΑΛΑΞΡΜΖ ΡΖΠ Δ.Δ.

ΘΙΗΚΑΡΗΘΖ ΑΙΙΑΓΖ ΘΑΗ ΔΜΝΗΘΝΛΝΚΖΠΖ ΔΛΔΟΓΔΗΑΠ ΑΞΝΡΔΙΝΛ

ΒΑΠΗΘΝΠ ΞΙΥΛΔΠ ΞΟΝΡΔΟΑΗΝΡΖΡΑΠ ΡΖΠ Δ.Δ. ΡΥΛ 27.

Ζ ΑΔΗΦΝΟΝΠ ΑΛΑΞΡΜΖ ΞΑΟΑΚΔΛΔΗ ΘΔΚΔΙΗΥΓΖΠ ΠΡΝΣΝΠ ΡΖΠ Δ.Δ.

Ζ ΙΔΗΤΓΟΗΑ ΘΑΗ ΝΗ ΔΘΡΔΡΑΚΔΛΖ ΜΖΟΑΠΗΑ ΣΟΖΕΝΛ ΑΚΔΠΖΠ

ΑΛΡΗΚΔΡΥΞΗΠΖΠ ΓΗΑΡΗ ΚΔΡΑΡΟΔΞΝΛΡΑΗ ΠΔ ΚΔΓΑΙΝΠ ΘΗΛΓΛΝΠ.

6.4 ΔΟΥΞΑΦΘΖ ΝΙΝΘΙΖΟΥΠΖ ΡΥΛ 27 ΘΟΑΡΥΛ ΡΖΠ Δ.Δ.

38

6.4.1 Ζ ΔΟΥΞΑΦΘΖ ΝΗΘΝΓΔΛΔΗΑ ΚΔΓΑΙΥΛΔΗ – ΑΙΙΑΕΔΗ Ζ ΞΝΟΔΗΑ

ΡΖΠ ΔΟΥΞΑΦΘΖΠ ΔΛΥΠΖΠ

1. Οψκε 1957 (25ε Καξηίνπ 1957): ΔΜΗ ΗΓΟΡΗΘΑ ΚΔΙΖ ΜΔΘΗΛΝΛ

(Γεξκαλία -Γαιιία – Ηηαιία – Βέιγην – Ινπμεκβνχξγν – Νιιαλδία).

2. 1973: ΞΟΝΠΡΗΘΔΛΡΑΗ: Αγγιία – Γαλία – Ηξιαλδία

1981: ΞΟΝΠΡΗΘΔΡΑΗ: Διιάδα

1986: ΞΟΝΠΡΗΘΔΛΡΑΗ: Ηζπαλία – Ξνξηνγαιία

3. MAASTRICHT 1992: ΛΔΑ ΥΘΖΠΖ ΠΡΖΛ ΞΝΟΔΗΑ ΘΑΗ ΑΟΚΝΓΗΝΡΖΡΔΠ ΡΖΠ

Δ.Δ.

4. 1995: ΞΟΝΠΡΗΘΔΛΡΑΗ: Απζηξία - Πνπεδία – Φηιαλδία.

5. 2004: ΔΗΠΔΟΣΝΛΡΑΗ: Ρζερία – Θχπξνο – Δζζνλία – Ιεηνλία – Ιηζνπαλία –

Νπγγαξία – Κάιηα – Ξνισλία – Πινβαθία – Πινβελία.

6. 2007: ΞΟΝΠΡΗΘΔΛΡΑΗ: Ονπκαλία – Βνπιγαξία

7. ΙΗΠΠΑΒΝΛΑ - 2007: Ζ ζπλζήθε ηεο Ιηζζαβφλαο δηακνξθψλεη ην

«ΔΟΥΞΑΦΘΝ ΠΛΡΑΓΚΑ».

6.4.2 ΒΑΠΗΘΑ ΠΡΝΗΣΔΗΑ ΡΖΠ Δ.Δ. – 27 (2006).

ΞΙΖΘΠΚΝΠ: 493.000.000 θάηνηθνη ν πιεζπζκφο ηεο Δ.Δ. είλαη 50%

κεγαιχηεξνο απφ ΖΞΑ.

Δίλαη ν ηξίηνο πιεζπζκφο κεηά απφ Θίλα θαη Ηλδία.

ΔΘΡΑΠΖ: 4.000.000 km2 : Ζ έθηαζε ηεο Δ.Δ. είλαη κηθξφηεξε απφ ην

κηζφ ησλ ΖΞΑ.

ΠΞΝΓΔΠ: Ρν 55% ησλ απνθνίησλ ηξηηνβάζκηαο εθπαίδεπζεο είλαη

γπλαίθεο.

39

ΓΔΛΗΘΖ ΒΗΒΙΗΝΓΟΑΦΗΑ

1. Δπηηξνπή ησλ Δπξσπατθψλ Θνηλνηήησλ: Αεηθφξνο Αλάπηπμε ηεο

Δπξψπεο, γηα έλα θαιχηεξν θφζκν, Βξπμέιιεο 2001.

2. Δπξσπατθή Έλσζε: Έθην πξφγξακκα δξάζεο γηα ην πεξηβάιινλ θαηά ην

έηνο 2010: Ρν δηθφ καο κέιινλ, ε δηθή καο επηινγή, Βξπμέιιεο 2002

3. W.W.F. Mark Townsen, Jason Barke The Observer, 09-07-02

4. Ν.Ζ.Δ Global Environmental Overview, 3 June 2002

5. European Union Greenhouse gas emission trends and projections in Eu-

rope, Βξπμέιιεο 2002

6. Κάξγνη Βαιζηξνκ Δπίηξνπνο ηεο Δ.Δ. γηα ην πεξηβάιινλ, Βξπμέιιεο 12-

08-03

7. European Union: Progress of E.U. and candidate countries sufficient to

achieve targets in 2012.

8. European Union: Progress of E.U. and candidate countries sufficient to

achieve targets in 2012.

9. Δπξσπατθή Έλσζε – Leonardo Da vinci Νδεγφο Ρερλνινγηψλ

Ζιεθηξνπαξαγσγήο απφ Α.Ξ.Δ., Αζήλα 2001

10. ΘΑΞΔ – Δπξσπατθή Δπηηξνπή, Ζ αγνξά ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ζηελ

Διιάδα ηνπ 2001, Αζήλα 2002

11. ΓΔΖ- πνπξγείν Αλάπηπμεο : Ξνζνζηά παξαγσγήο ειεθηξηθήο

ελέξγεηαο ην 2000, Αζήλα 2002

12. Δπξσπατθή Δπηηξνπή, Ζ Δπξσπατθή ζηξαηεγηθή ζηνλ ελεξγεηαθφ ηνκέα,

Αζήλα 1999

13. Οπζκηζηηθή Αξρή Δλέξγεηαο EWEA: Αλαλεψζηκεο πεγέο ελέξγεηαο,

Έθζεζε Καΐνπ 2002, Αζήλα Φεβξνπάξηνο 2003

14. Η. Πηεθάλνπ, Δ. Κηράιαηλα: Ζ Διιεληθή Δλεξγεηαθή Ξξαγκαηηθφηεηα: Ζ

ιεπθή βίβινο γηα ηελ ελέξγεηα θαη ηα ειιεληθά δεδνκέλα, Δθδφζεηο ΔΚΞ,

Αζήλα 2003

40





41

Β. ΘΔΚΑΡΗΘΖ ΔΛΝΡΖΡΑ

Ζ ΠΚΒΝΙΖ ΡΥΛ ΞΝΙΗΡΗΠΚΗΘΥΛ ΑΓΑΘΥΛ

Πηελ Αλαβάζκηζε ηνπ Ξεξηβάιινληνο Πηε Γηακόξθσζε ηεο Φπζηνγλσκίαο ηνπ Ρόπνπ

Πηε Βηώζηκε Αλάπηπμε Πηε Θαηεύζπλζε ηεο Ξαγθνζκηνπνίεζεο

1. ΔΗΠΑΓΥΓΖ

Ν πνιηηηζκφο είλαη έλαο δεζκφο κεηαμχ ησλ αλζξψπσλ, δηφηη είλαη ην

σξαηφηεξν θαη εληνλφηεξν δεκηνχξγεκα ηνπο. Γηεπθνιχλεη ηηο αληαιιαγέο θαη

ηελ ακνηβαία θαηαλφεζε θαη καο παξέρεη ηελ αίζζεζε φηη αλήθνπκε θάπνπ.

Δίλαη έλαο πινχηνο πνπ πξέπεη λα ζεβφκαζηε, λα κεηαδίδνπκε, λα αμηνπνηνχκε.

Θάπνηνο είπε φηη είλαη «φηη κέλεη φηαλ φια ζα έρνπλ ιεζκνλεζεί».

Ξαξάιιεια φκσο κε ην ξφιν ηνπ ζηελ εμέιημε ησλ πνιηηψλ, είλαη θαη κέζν

νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο. Ζ ζπλεξγαζία κεηαμχ πνιηηηζηηθήο θαη νηθνλνκηθήο

δηάζηαζεο ηνλίζζεθε ζην πξψην - επξσπατθφ πξφγξακκα - πιαίζην γηα ηνλ

πνιηηηζκφ (2000-2004).

Ζ πφιε είλαη έλα δπλακηθφ θαη ζχλζεην θπζηθφ θαη θνηλσληθφ θαη πνιηηηζηηθφ

νηθνζχζηεκα, ην νπνίν, φπσο αλαθέξεη ν Αξηζηνηέιεο, "ζρεκαηίδεηαη γηα λα

ππάξμεη θαη αθνχ πεηχρεη απηφ ην ζθνπφ λα θζάζεη ζηελ ηειεηφηεηα".

Ζ Δπξσπατθή Έλσζε θαη ηα θξάηε κέιε έρνπλ, νξηζκέλεο θφξεο, απνδψζεη

κηθξφηεξε αμία ζηνπο πνιιαπινχο ξφινπο ηνπ πνιηηηζκνχ. Δίλαη θαηξφο λα

νξγαλσζνχλ θαη λα ιάβνπλ θαηάιιεια κέηξα πξνθεηκέλνπ λα θαηαζηεί

δπλαηή ε πξαγκάησζε ηνπ δπλακηθνχ πνπ ππάξρεη ζην ζπγθεθξηκέλν ηνκέα.

Νξηζκέλεο ρψξεο έρνπλ ήδε απνθεληξψζεη ηηο ζηξαηεγηθέο ηνπο φζνλ αθνξά

ηελ πνιηηηζηηθή αλάπηπμε. Άιιεο έρνπλ ζπκθέξνλ λα ην πξάμνπλ πξνθεηκέλνπ

λα είλαη πιήξεο ε απνγξαθή ελφο πνιηηηζηηθνχ πινχηνπ, πνπ θαλείο δελ

ππνςηάδεηαη θαη λα κπνξνχλ φινη, ζηε δηάξθεηα ελφο ηαμηδηνχ ή κε θάπνηα

εηθνληθή κνξθή λα έρνπλ πξφζβαζε ζ’ απηφλ. Ρφηε, ε Δπξψπε ζα έρεη

πξαγκαηνπνηήζεη θάηη ζεκαληηθφ, λα αληιεί απφ ηνλ πνιππνίθηιν πνιηηηζκφ ηεο

κία δχλακε ζηελ ππεξεζία φισλ.

42

2. ΞΑΓΘΝΠΚΗΑ ΓΗΑΣΟΝΛΗΘΖ & ΞΝΙΗΡΗΠΡΗΘΖ ΓΟΑΠΖ.

Νη βαζηθνί ζηαζκνί πνπ δηακφξθσζαλ ηα πιαίζηα ηεο δηαηήξεζεο,

αλάδεημεο θαη αμηνπνίεζεο ηεο παγθφζκηαο πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο είλαη

νη αθφινπζνη:

2.1 ΓΗΔΘΛΖΠ ΠΚΒΑΠΖ ΝΛΔΠΘΝ – ΣΑΓΖ 1954

Πηε Γηεζλή Πχκβαζε ηεο ΝΛΔΠΘΝ ζηε Σάγε ην 1954 [κε ηνλ φξν

"πνιηηηζηηθφ αγαζφ" (bien culturel, cultural property) δειψλνληαη

"ηα θηλεηά θαη αθίλεηα αγαζά πνπ έρνπλ κεγάιε ζεκαζία γηα ηελ

πνιηηηζηηθή θιεξνλνκηά ελφο ιανχ". Ξαξέρνληαη δηεπθξηληζηηθά

παξαδείγκαηα, ζηα νπνία πεξηιακβάλνληαη ηα κλεκεία ηεο

αξρηηεθηνληθήο θαη ηα νηθνδνκηθά ζπγθξνηήκαηα [2]

2.2 ΣΑΟΡΖΠ ΡΖΠ ΒΔΛΔΡΗΑΠ - 1964

Κε ην ράξηε ηεο Βελεηίαο ην 1964, αιιά θαη αξγφηεξα, κεηά ηε

δηαθήξπμε ηνπ Άκζηεξληακ ην 1975, αληηκεησπίδεηαη ζνβαξά ην

ζέκα ηεο δηαηήξεζεο ησλ ηζηνξηθψλ θέληξσλ ησλ πφιεσλ.

Γηαθεξχζζεηαη πσο ε παξαθκή θαη εγθαηάιεηςε ηνπο έρεη θηάζεη ζε

ζεκείν νξηαθφ θαη απαηηεί αληηκεηψπηζε θαη ιήςε άκεζσλ θαη

δξαζηηθψλ κέηξσλ, αιιά ηαπηφρξνλα θαη πάλσ απ'φια απαηηεί

ζρνιαζηηθή κειέηε θαη δηεξεχλεζε ησλ αηηηψλ θαη αθνξκψλ

2.3 ΠΚΒΑΠΖ ΞΑΓΘΝΠΚΗΑΠ ΘΙΖΟΝΛΝΚΗΑΠ – ΝΛΔΠΘΝ – 1972

Πην θείκελν ηεο Πχκβαζεο ηεο Ξαγθφζκηαο Θιεξνλνκηάο ην 1972 ε

έλλνηα ηεο "πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο" πεξηιακβάλεη ηα έξγα

αξρηηεθηνληθήο, ηα νηθνδνκηθά ζπγθξνηήκαηα θαη ηνπο ρψξνπο (έξγα

ηνπ αλζξψπνπ ή δεκηνπξγήκαηα απφ θνηλνχ ηεο θχζεο θαη ηνπ

αλζξψπνπ). [3]

43

2.4 ΓΗΑΘΖΟΜΖ ΡΝ ΑΚΠΡΔΟΛΡΑΚ - 1975

Γηαθεξχζζεηαη πσο ε παξαθκή θαη εγθαηάιεηςε ηνπο έρεη θηάζεη ζε

ζεκείν νξηαθφ θαη απαηηεί αληηκεηψπηζε θαη ιήςε άκεζσλ θαη

δξαζηηθψλ κέηξσλ, αιιά ηαπηφρξνλα θαη πάλσ απ'φια απαηηεί

ζρνιαζηηθή κειέηε θαη δηεξεχλεζε ησλ αηηηψλ θαη αθνξκψλ.

2.5 ΑΟΣΗΡΔΘΡΝΛΗΘΖ ΘΙΖΟΝΛΝΚΗΑ – ΠΚΒΑΠΖ ΓΟΑΛΑΓΑΠ 1985

Νη ζρεηηθέο κε ηελ πνιηηηζηηθή θιεξνλνκηά ζπκβάζεηο ηεο ΝΛΔΠΘΝ ηνπ

1954 θαη 1972 έρνπλ, φπσο είδακε, ζπκπεξηιάβεη ζηελ έλλνηα ησλ

πνιηηηζηηθψλ αγαζψλ ηα αξρηηεθηνληθά κλεκεία. Ζ Πχκβαζε ηεο

Γξαλάδαο γηα ηελ Ξξνζηαζία ηεο Αξρηηεθηνληθήο Θιεξνλνκηάο ζηελ

Δπξψπε (1985) νξίδεη σο «αρτιτεκτονική κληρονομιά» ηα παξαθάησ

αθίλεηα αγαζά

Α) Θάζε ζεκαληηθή θαηαζθεπή εμαηηίαο ηνπ ηζηνξηθνχ, αξραηνινγηθνχ,

θαιιηηερληθνχ, επηζηεκνληθνχ, θνηλσληθνχ ή ηερληθνχ ηεο

ελδηαθέξνληνο ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ εγθαηαζηάζεσλ ή

δηαθνζκεηηθψλ ζηνηρείσλ, πνπ απνηεινχλ αλαπφζπαζην ηκήκα ηνπο.

Β) Ρα αξρηηεθηνληθά ζχλνια : νκνηνγελή ζχλνια αζηηθψλ ή αγξνηηθψλ

θαηαζθεπψλ, ζεκαληηθψλ ιφγσ ηνπ ηζηνξηθνχ, αξραηνινγηθνχ,

θαιιηηερληθνχ, επηζηεκνληθνχ, θνηλσληθνχ ή ηερληθνχ

ελδηαθέξνληνο, ζπλαθή κεηαμχ ηνπο ψζηε λα ζρεκαηίδνπλ ελφηεηεο

πνπ λα κπνξνχλ λα νξηνζεηεζνχλ ηνπνγξαθηθά.

Γ) Νη ηφπνη: ζχλζεηα έξγα ηνπ αλζξψπνπ θαη ηεο θχζεο, ελ κέξεη

θηηζκέλα, ηα νπνία απνηεινχλ εθηάζεηο ηφζν ραξαθηεξηζηηθέο θαη

νκνηνγελείο, ψζηε λα κπνξνχλ λα νξηνζεηεζνχλ ηνπνγξαθηθά θαη ηα

νπνία είλαη ζεκαληηθά ιφγσ ηνπ ηζηνξηθνχ, αξραηνινγηθνχ,

θαιιηηερληθνχ, επηζηεκνληθνχ, θνηλσληθνχ θαη ηερληθνχ

ελδηαθέξνληνο, (άξζξν 1) [7]

44

2.6 ΣΑΟΡΑ ΞΟΝΠΡΑΠΗΑΠ ΗΠΡΝΟΗΘΥΛ ΞΝΙΔΥΛ – ΝΑΠΗΛΘΡΝΛ

1987

Ρν θείκελν θαζνξίδεη ηηο αμίεο πνπ επηβάιιεηαη λα δηαθπιαρζνχλ γηα ηελ

πξνζηαζία ηνπ ηζηνξηθνχ ραξαθηήξα ησλ πφιεσλ θαη ζπγθεθξηκέλα ηα

εμήο παξαθάησ ζηνηρεία πνπ ην ζπλζέηνπλ:

- ηελ αζηηθή κνξθή (νηθνδνκηθά ηεηξάγσλα θαη δξφκνη)

- ηηο ζρέζεηο κεηαμχ θηηξίσλ θαη ησλ ππαίζξησλ θαη πξάζηλσλ ρψξσλ

- ην ζρήκα θαη ηελ φςε ησλ θηηζκάησλ, φπσο θαζνξίδνληαη απφ ηνλ

φγθν, ην ξπζκφ, ηελ θιίκαθα, ηα πιηθά, ην ρξψκα θαη ηε δηαθφζκεζή

ηνπο

- ηηο ζρέζεηο ηεο πφιεο κε ην θπζηθφ θαη δεκηνπξγεκέλν απφ ηνλ

άλζξσπν πεξηβάιινλ ηεο

- ηηο δηάθνξεο ιεηηνπξγίεο ηεο πφιεο πνπ απνθηήζεθαλ ζην πέξαζκα

ηνπ ρξφλνπ.

2.7 ΞΟΝΠΡΑΠΗΑ ΑΟΣΗΡΔΘΡΝΛΗΘΖΠ ΞΑΟΑΓΝΠΖΠ. ΠΟΗ –ΙΑΛΘΑ

1993

Θαηαξρήλ ζεψξεζε πσο ε κεγάιε πνηθηιία ησλ ελεξγεηψλ θαη ησλ

επεκβάζεσλ πνπ επηβάιινληαη ζηελ αξρηηεθηνληθή θιεξνλνκηά είλαη

αλάγθε λα εληαρζνχλ ζε έλα θνηλφ επηζηεκνληθφ πεδίν. Κε δεδνκέλν,

ινηπφλ, πσο ζηε δηαδηθαζία απηή εκπιέθεηαη έλαο κεγάινο αξηζκφο

δηαθνξεηηθψλ επαγγεικάησλ, ην ζπλέδξην θαηέιεμε ζην ζπκπέξαζκα φηη

είλαη απαξαίηεηε κηα θαηάιιειε εθπαίδεπζε θαη επαγγεικαηηθή

θαηάξηηζε, πξνθεηκέλνπ λα εμαζθαιηζηεί ε θαιή επηθνηλσλία θαη ν

ζπληνληζκφο ζηηο επεκβάζεηο πξνζηαζίαο.

2.8 ΠΛΘΖΘΖ ΚΑΑΠΡΟΗΣΡ – 1992

Πολιηιζμόρ: Μια νέα απμοδιόηηηα για ηην Εςπωπαϊκή Ένωζη.

Ζ Δπξσπατθή νινθιήξσζε, ηεο νπνίαο νη βαζηθνί ζπληειεζηέο ζπλδέζεθαλ

ηζηνξηθά κε ηηο νηθνλνκηθέο θαη εκπνξηθέο δξαζηεξηφηεηεο, θαιείηαη ινηπφλ λα

πξνρσξήζεη πεξαηηέξσ ζε δηεπξπκέλε βάζε ε νπνία κπνξεί λα εμαζθαιίζεη ηε

45

κεγαιχηεξε ζπκκεηνρή ησλ πνιηηψλ θαη λα εληζρχζεη ην ζπλαίζζεκα φηη

αλήθνπλ ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε, ζεβφκελνη ηελ πνιπκνξθία ησλ

παξαδφζεσλ θαη ησλ εζληθψλ θαη πεξηθεξεηαθψλ πνιηηηζκψλ πνπ ηελ

απαξηίδνπλ.

Ζ εμέιημε απηή εκθαλίδεηαη ζηε ζπλζήθε γηα ηελ Δπξσπατθή Έλσζε

(ζπλζήθε Κάαζηξηρη, ππνγξάθηεθε 7/2/1992) κε ηε ζαθή αλαθνξά ζε

λένπο ηνκείο αξκνδηνηήησλ ηεο Θνηλφηεηαο ( εθπαίδεπζε, λενιαία,

πνιηηηζκφο....).

2.9 ΞΝΙΗΡΗΠΡΗΘΑ ΑΓΑΘΑ - ΓΗΔΘΛΖΠ ΠΚΒΑΠΖ ΝΛΔΠΘΝ - ΣΑΓΖ

1954 – ΠΚΒΑΠΖ ΞΑΓΘΝΠΚΗΑΠ ΘΙΖΟΝΛΝΚΗΑΠ - 1973

Ζ ζρέζε ηνπ αλζξψπνπ κε ην παξειζφλ είλαη δσληαλή θαη αδηάιεηπηε.

Ξνηέ δελ πάςακε λα ζεσξνχκε φηη "..ην ζήκεξα θαη ην αχξην είλαη δεκέλα

κε ηα πεξαζκέλα. Ρν ζήκεξα ζξέθεηαη απφ ηα πεξαζκέλα θαη ηα

κειινχκελα απφ ην ζήκεξα." Θάησ απφ ην πξίζκα απηφ κπνξνχκε λα

αληηιεθζνχκε ηε ζεκαζία ηεο παξάδνζεο ελφο ιανχ ζηελ πξνζπάζεηα

ζθηαγξάθεζεο ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπ. Απηφ ζπκβαίλεη γηαηί "ε παξάδνζε

απνηειεί ην θίιηξν ηεο θαζεκεξηλφηεηαο, ηε δηάζσζε ηνπ θαζεκεξηλνχ

ηξφπνπ δσήο ελφο ιανχ θαη ηαπηφρξνλα ηε ζπκθηιίσζε ηνπ κε ην ρξφλν, αιιά

θαη ζηάζε δσήο." Απνηειεί, ινηπφλ, εθπιήξσζε ηεο αλάγθεο γηα ηζηνξηθή

ζπλέρεηα ε αλαγλψξηζε ηεο ζεκαζίαο ηεο πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο. Ρν

ελδηαθέξνλ γηα ηελ ηειεπηαία δελ εμαληιείηαη ζηα ζηελά πιαίζηα κηαο

θνηλφηεηαο, αιιά ηδηαίηεξα ζηηο κέξεο καο επεθηείλεηαη ζε νηθνπκεληθφ επίπεδν

πινπνηψληαο ηελ άπνςε, πσο θάζε πνιηηηζηηθφ αγαζφ κηαο ρψξαο απνηειεί

θαη ζπζηαηηθφ ζηνηρείν ηνπ παλαλζξψπηλνπ πνιηηηζκνχ. [1].

Πηε Γηεζλή Πχκβαζε ηεο ΝΛΔΠΘΝ ζηε Σάγε ην 1954 [κε ηνλ φξν

"πνιηηηζηηθφ αγαζφ" (bien culturel, cultural property) δειψλνληαη "ηα

θηλεηά θαη αθίλεηα αγαζά πνπ έρνπλ κεγάιε ζεκαζία γηα ηελ πνιηηηζηηθή

θιεξνλνκηά ελφο ιανχ". Ξαξέρνληαη δηεπθξηληζηηθά παξαδείγκαηα, ζηα

νπνία πεξηιακβάλνληαη ηα κλεκεία ηεο αξρηηεθηνληθήο θαη ηα νηθνδνκηθά

ζπγθξνηήκαηα [2].

Δπίζεο, ζην θείκελν ηεο Πχκβαζεο ηεο Ξαγθφζκηαο Θιεξνλνκηάο ην 1972 ε

έλλνηα ηεο "πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο" πεξηιακβάλεη ηα έξγα αξρηηεθηνληθήο,

46

ηα νηθνδνκηθά ζπγθξνηήκαηα θαη ηνπο ρψξνπο (έξγα ηνπ αλζξψπνπ ή

δεκηνπξγήκαηα απφ θνηλνχ ηεο θχζεο θαη ηνπ αλζξψπνπ). [3]

Δηδηθφηεξα θαη νη δχν Ππκβάζεηο, αθνχ δηαρσξίδνπλ ηα πνιηηηζηηθά ζηνηρεία ζε

δχν θαηεγνξίεο, τα ακίνητα θαη τα κινητά, ζηα πξψηα ζεσξνχλ φηη

πεξηιακβάλνληαη θπξίσο κεκνλσκέλα θηίζκαηα θαη θηηξηαθά ζπγθξνηήκαηα

θαζψο θαη αξραηνινγηθνί θαη ηζηνξηθνί ρψξνη. Πεκαληηθή πξνυπφζεζε

απνηειεί ηα ζηνηρεία απηά λα παξνπζηάδνπλ ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ απφ κία ή

πεξηζζφηεξεο απφςεηο: αξραηνινγηθή, ηζηνξηθή, ζξεζθεπηηθή, θαιιηηερληθή,

εζλνινγηθή, ηερλνινγηθή, επηζηεκνληθή.

2.10 Ζ ΔΛΛΝΗΑ "ΚΛΖΚΔΗΝ" ΘΑΗ "ΑΟXΑΗΝ".

Κία ζεκαληηθή εμέιημε ζηε ζεώξεζε ηνπ κλεκείνπ κέζα ζην

πιαίζην ηνπ δνκεκέλνπ πεξηβάιινληνο ήηαλ ε δηάθξηζε πνπ

πξαγκαηνπνηήζεθε κεηαμύ ηνπ μνημείος θαη ηνπ απσαίος. Έγηλε έηζη

δπλαηή ε ζπγθξφηεζε ηεο επηζηήκεο πνπ αζρνιείηαη κε ηελ έξεπλα θαη ηε

κειέηε ησλ κλεκείσλ, ηεο ΜΝΗΜΕΙΟΛΟΓΙΑΣ ζε αληηδηαζηνιή κε ηελ

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ, αληηθείκελν ηεο νπνίαο απνηεινχλ ηα αξραία επξήκαηα. Ν

δηαρσξηζκφο απηφο δίλεη ζην κειεηεηή ηε δπλαηφηεηα απφ ηε κηα πιεπξά λα

νξηνζεηήζεη ηε δηάθξηζε κεηαμχ μνημείοσ θαη ζωντανού μνημείοσ θαη απφ ηελ

άιιε λα δηεπξχλεη ηνλ φξν ζπκπεξηιακβάλνληαο ζε απηφλ φρη κφλν ηηο

εηθαζηηθέο, αθνπζηηθέο θαη θηλεηηθέο κνξθέο, αιιά θαη ηηο ρξνληθέο

ζπληεηαγκέλεο θαη ηηο αλζξψπηλεο ζπκπεξηθνξέο. Ραπηφρξνλα, κέζσ ηεο

Κλεκεηνινγίαο δηαθξίλνπκε ηα ζηνηρεία ηεο πολιτιστικής κληρονομιάς ζε

θεηκήιηα θαη δσληαλή παξάδνζε, έρνληαο ζηε δηάζεζε καο έλα ζεκαληηθφ

ζεσξεηηθφ εξγαιείν γηα λα θαηαλνήζνπκε θαη ηηο δχν δηαζηάζεηο ηνπ ξφινπ

ηεο, εθείλε ηνπ ζηνηρείνπ πξνο δηαθχιαμε θαη εθείλε ηνπ ζηνηρείνπ ηεο

αλάπηπμεο θαη ηεο εμέιημεο σο πιήξσζε ηεο αλαγθαηφηεηαο γηα ηζηνξηθή

ζπλέρεηα. [4].

Γερόκελνη σο δεδνκέλν, πσο θάζε κνξθή ηεο αλζξώπηλεο

δξαζηεξηόηεηαο έρεη ηα κλεκεία ηεο, κπνξνύκε λα ζεσξήζνπκε

κλεκείν ηηο εθθάλζεηο εθείλεο πνπ ε θνηλσληθή πξαθηηθή ελόο ιανύ

θνξηίδεη κε ηηο πην ζεκαληηθέο ηζηνξηθέο ηνπ κλήκεο. Ρα κλεκεία,

47

δειαδή, πηζηνπνηνχλ ηε γεληθή επέκβαζε ηνπ αλζξψπνπ ζην ρσξνρξνληθφ

πεξηβάιινλ κέζσ ηεο παξνπζίαο ησλ ζπγθεθξηκέλσλ ζπκπεξηθνξψλ. Νη

θαηεγνξίεο ησλ κλεκείσλ είλαη αληίζηνηρεο ησλ εηδψλ ηεο αλζξψπηλεο

δξαζηεξηφηεηαο: κπνξεί λα εκθαλίδνληαη σο κνξθέο ζην ρξφλν, φπσο

εηθαζηηθέο κνλάδεο, θηίξηα θαη νηθηζηηθά ζχλνια, θπζηθά ζηνηρεία ή αθφκα θαη

έξγα δηάζεκσλ κνπζηθψλ, ε θσλή ηεο Καξίαο Θάιιαο θαη ν ρνξφο ηεο Κάγηαο

Ξιηζεζθάγηα. Κπνξεί, επίζεο, ηα κλεκεία λα εκθαλίδνληαη σο ζπληεηαγκέλεο

θαη ζεκεία αλαθνξάο ζην ρξφλν, φπσο ε 14ε Ηνπιίνπ 1789 (πηψζε ηεο

Βαζηίιεο), ε 25ε Γεθεκβξίνπ ή γηα εκάο ηνπο Έιιελεο ε 25ε Καξηίνπ. Ρέινο,

κλεκείν ζεσξνχκε ζπγθεθξηκέλεο θαη νξηνζεηεκέλεο ζπκπεξηθνξέο, φπσο ε

παξάζηαζε ελφο αξραίνπ δξάκαηνο ζηελ Δπίδαπξν, ε εηήζηα εθηέιεζε ηνπ

εζίκνπ "Κπνχιεο" ζηε Λάνπζα (παξέιαζε κεηακθηεζκέλσλ), ν ιεπθφο θαπλφο

πνπ βγαίλεη απφ ηελ θαπλνδφρν ηνπ Θεξελαιιίνπ ζην Βαηηθαλφ κεηά ηελ

εθινγή Ξάπα. Θαη' απηόλ ηνλ ηξόπν παξαηεξνύκε όηη αληίζηνηρα ε

ζξεζθεία, ε πνιηηηθή, ε νηθνλνκία, ε ηέρλε έρνπλ ηα δηθά ηνπο κλεκεία

[4],

Ζ θνηλή πξαθηηθή θαη ζπλήζεηα έρεη ζπλεηξκηθά ζπλδέζεη ηελ έλλνηα ηνπ

κλεκείνπ κε ηελ πιηθή δηάζηαζε, έλα θηίζκα ή έλα γιππηφ, πνπ ηηο

πεξηζζφηεξεο θνξέο έρεη δεκηνπξγεζεί εηδηθά γηα λα απνηειεί ζεκείν

ρσξνρξνληθήο αλαθνξάο ή νη ρξήζεηο ηνπ θαη νη ζπλζήθεο ην έρνπλ

δηακνξθψζεη σο ηέηνην. Απηφ ζπκβαίλεη δηφηη νη πξάμεηο, νη θηλήζεηο θαη νη

ήρνη, θαζψο ζπλδένληαη κε ην ξπζκφ θαη ην πέξαζκα ηνπ ρξφλνπ, δελ

δηεθδηθνχλ ζπλερή παξνπζία ζηε δσή καο. Γηα λα απνδνζεί, φκσο, ν

ραξαθηήξαο ηνπ κλεκείνπ ζε κηα αλζξψπηλε πξάμε ή ζηνλ απφηνθν ηεο ζα

πξέπεη λα πιεξνχληαη νξηζκέλεο πξνυπνζέζεηο. [5]

Ρα κλεκεία ζε έλα αζηηθό πεξηβάιινλ θαηέρνπλ εμέρνπζα ζέζε. Έρνπλ

ηε δηάζηαζε ηνπ πολιηιζηικού κειμηλίος πνπ παξαιακβάλεηαη θαη

παξαδίδεηαη από γεληά ζε γεληά σο αλαιινίσην θαη άθζαξην ζεκάδη

κηαο επνρήο θαη ελόο πνιηηηζκνύ. Δλέρνπλ, φκσο, θαη ην ραξαθηήξα ηεο

δσληαλήο πνιηηηζηηθήο χπαξμεο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη σο εθαιηήξην γηα ηε

ζπλέρηζε θαη πεξαηηέξσ αλάπηπμε ηνπ πνιηηηζκνχ [6].

48

Απνηεινχλ, ινηπφλ, αληηθείκελν κειέηεο θαη ζαπκαζκνχ απφ ηνπο κφληκνπο

θαηνίθνπο ηεο πφιεο θαη ηνπο επηζθέπηεο ηεο. Ππλάκα ζηέθνπλ θαη σο ζηαζεξφ

ζεκείν αλαθνξάο γηα κηα ζεηξά ζθέςεσλ, πξνβιεκαηηζκψλ θαη ελεξγεηψλ πνπ

ζπρλά μεπεξλά ηα ζηελά φξηα ηεο θνηλσλίαο, ηεο πνιηηηζηηθήο θνηλφηεηαο ή ηεο

θξαηηθήο νληφηεηαο θαη αλαδεηθλχνπλ ηελ νηθνπκεληθφηεηα ηεο αλζξψπηλεο

ζθέςεο θαη πξάμεο.

Σσξίο ακθηβνιία, ε πνιιαπιφηεηα ησλ ζπλεηξκψλ θαη ησλ λνεηηθψλ θαη

αηζζεηηθψλ παξαζηάζεσλ πνπ έλα κλεκείν δεκηνπξγεί θαη ε δπλαηφηεηα ηνπ

λα πξνζειθχεη ην ελδηαθέξνλ πάλσ ηνπ, ηνπ δίλνπλ κία δεζπφδνπζα ζέζε

ζην ρψξν θαη ζην ρξφλν.

2.11 ΗΠΡΝΟΗΘΑ ΘΔΛΡΟΑ ΞΝΙΔΥΛ, ΣΑΟΡΖΠ ΒΔΛΔΡΗΑΠ 1964.

ΓΗΑΘΖΟΜΖ ΆΚΠΡΔΟΛΡΑΚ 1975.

Κε ην ράξηε ηεο Βελεηίαο ην 1964, αιιά θαη αξγόηεξα, κεηά ηε

δηαθήξπμε ηνπ Άκζηεξληακ ην 1975, αληηκεησπίδεηαη ζνβαξά ην

ζέκα ηεο δηαηήξεζεο ησλ ηζηνξηθώλ θέληξσλ ησλ πόιεσλ.

Γηαθεξχζζεηαη πσο ε παξαθκή θαη εγθαηάιεηςε ηνπο έρεη θηάζεη ζε ζεκείν

νξηαθφ θαη απαηηεί αληηκεηψπηζε θαη ιήςε άκεζσλ θαη δξαζηηθψλ κέηξσλ αιιά

ηαπηφρξνλα θαη πάλσ απ' φια απαηηεί ζρνιαζηηθή κειέηε θαη δηεξεχλεζε ησλ

αηηηψλ θαη αθνξκψλ.

Απφ ηα παξαπάλσ, κπνξνχκε λα δηαπηζηψζνπκε ην πξφζζεην ελδηαθέξνλ πνπ

απνθηνχλ θαη νη επηβηψζεηο ηνπ δνκεκέλνπ πεξηβάιινληνο γηα ηελ πνιηηηζκηθή

παξάδνζε ηνπ ρψξνπ θαη ησλ αλζξψπσλ ηνπ, εθφζνλ απνηεινχλ απηά

δείγκαηα ηνπ ελδηαθέξνληνο, ηεο αηζζεηηθήο ηνπο αληίιεςεο, ησλ ζπλζεθψλ

θαη ησλ ρξήζεσλ πνπ ζηε δηάξθεηα ηνπ ρξφλνπ απεδείρζεζαλ θαη επηθξάηεζαλ.

Πεκαληηθή, επίζεο θαη ε ιεηηνπξγία ηνπ, αθνχ ε αξρηηεθηνληθή θαη νηθνδνκηθή

παξάδνζε, εθηφο ηεο αλακθηζβήηεηεο αηζζεηηθήο αμίαο πνπ εκπεξηέρεη,

απνηειεί κηα πνιχηηκε αλαθνξά ησλ κειινληηθψλ γεληψλ κε ζηφρν ηελ

απηνγλσζία θαη ηελ εμαζθάιηζε ηεο ηζηνξηθήο ζπλέρεηαο, εμαηηίαο ηεο

49

ζεκαληηθήο ζπκβνιήο ηεο ζηε δηακφξθσζε κηαο ζπγθεθξηκέλεο θπζηνγλσκίαο

ηνπ ρψξνπ.

2.12 ΑΟΣΗΡΔΘΡΝΛΗΘΖ ΘΙΖΟΝΛΝΚΗΑ, ΠΚΒΑΠΖ ΓΟΑΛΑΓΑΠ 1985.

Νη ζρεηηθέο κε ηελ πνιηηηζηηθή θιεξνλνκηά ζπκβάζεηο ηεο ΝΛΔΠΘΝ ηνπ 1954

θαη 1972 έρνπλ, φπσο είδακε, ζπκπεξηιάβεη ζηελ έλλνηα ησλ πνιηηηζηηθψλ

αγαζψλ ηα αξρηηεθηνληθά κλεκεία. Ζ Πχκβαζε ηεο Γξαλάδαο γηα ηελ

Ξξνζηαζία ηεο Αξρηηεθηνληθήο Θιεξνλνκηάο ζηελ Δπξψπε (1985) νξίδεη σο

"αρτιτεκτονική κληρονομιά " ηα παξαθάησ αθίλεηα αγαζά :

1. Θάζε ζεκαληηθή θαηαζθεπή εμαηηίαο ηνπ ηζηνξηθνχ, αξραηνινγηθνχ,

θαιιηηερληθνχ, επηζηεκνληθνχ, θνηλσληθνχ ή ηερληθνχ ηεο ελδηαθέξνληνο

ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ εγθαηαζηάζεσλ ή δηαθνζκεηηθψλ ζηνηρείσλ, πνπ

απνηεινχλ αλαπφζπαζην ηκήκα ηνπο.

2. Ρα αξρηηεθηνληθά ζχλνια: νκνηνγελή ζχλνια αζηηθψλ ή αγξνηηθψλ

θαηαζθεπψλ, ζεκαληηθψλ ιφγσ ηνπ ηζηνξηθνχ, αξραηνινγηθνχ,

θαιιηηερληθνχ, επηζηεκνληθνχ, θνηλσληθνχ ή ηερληθνχ ελδηαθέξνληνο,

ζπλαθή κεηαμχ ηνπο ψζηε λα ζρεκαηίδνπλ ελφηεηεο πνπ λα κπνξνχλ λα

νξηνζεηεζνχλ ηνπνγξαθηθά.

3. Νη ηφπνη: ζχλζεηα έξγα ηνπ αλζξψπνπ θαη ηεο θχζεο, ελ κέξεη θηηζκέλα, ηα

νπνία απνηεινχλ εθηάζεηο ηφζν ραξαθηεξηζηηθέο θαη νκνηνγελείο, ψζηε λα

κπνξνχλ λα νξηνζεηεζνχλ ηνπνγξαθηθά θαη ηα νπνία είλαη ζεκαληηθά ιφγσ

ηνπ ηζηνξηθνχ, αξραηνινγηθνχ, θαιιηηερληθνχ, επηζηεκνληθνχ, θνηλσληθνχ

θαη ηερληθνχ ελδηαθέξνληνο, (άξζξν 1) [7]

Θαηαιήγνπκε, ινηπφλ, ζην ζπκπέξαζκα φηη ε αξρηηεθηνληθή παξάδνζε κηαο

πφιεο απνηειεί ζεκαληηθφ ηκήκα ηεο γεληθφηεξεο πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο

θαη ε δηάζσζε ηεο, ε δηαηήξεζε θαη ε βησζηκφηεηα ηεο, ζα θαζνξίζεη θαηά έλα

κεγάιν κέξνο ηε γεληθφηεξε εηθφλα πνπ πξνβάιιεη θαη αληηπξνζσπεχεη ε πφιε

ζηελ θνηλή γλψκε.

2.13 ΓΗΔΘΛΖΠ ΣΑΟΡΑ ΞΟΝΠΡΑΠΗΑΠ ΗΠΡΝΟΗΘΥΛ ΞΝΙΔΥΛ

ΝΑΠΗΛΓΘΡΝΛ 1987

50

Πεκαληηθή επίδξαζε ζηε δηακφξθσζε ησλ επξσπατθψλ θεηκέλσλ νδεγηψλ

γηα ηελ πξνζηαζία ηεο αξρηηεθηνληθήο θιεξνλνκηάο δηαδξακάηηζαλ δχν

θείκελα πνπ ςεθίζηεθαλ κεηά απφ δηεζλή Ππλέδξηα ηνπ ICOMOS. Ρν πξψην

θείκελν πηνζεηήζεθε απφ ηε Γεληθή Ππλέιεπζε ηνπ ICOMOS ζηελ Νπάζηγθηνλ

ην 1987 θαη βαζίδεηαη ζην Τήθηζκα ηεο Βελεηίαο ηνπ 1964. Απνθαιείηαη

Γηεζλήο Σάξηα γηα ηελ Ξξνζηαζία ησλ Ηζηνξηθψλ Ξφιεσλ. Πην πξννίκην

επηζεκαίλεη φηη φιεο νη πφιεηο ηνπ θφζκνπ απνηεινχλ πιηθή έθθξαζε ησλ

θνηλσληψλ πνπ ζρεκαηίδνληαη γηα ηζηνξηθνχο ιφγνπο άξα απνηεινχλ γεγνλφηα

ηζηνξηθά. Ζ ζπγθεθξηκέλε Σάξηα πξνζδηνξίδεη ην πεδίν νξηζκνχ θαη δξάζεο ηεο

ζηηο πφιεηο εθείλεο, κεγάιεο ή κηθξέο, ζηα ηζηνξηθά θέληξα ή ζηηο ζπλνηθίεο

θαη ζην πεξηβάιινλ ηνπο θπζηθφ ή δνκεκέλν, νη νπνίεο εθηφο απφ ηελ ηδηφηεηα

ηνπο σο ηζηνξηθφ ληνθνπκέλην εθθξάδνπλ ηηο ίδηεο ηηο αμίεο ησλ

παξαδνζηαθψλ αζηηθψλ πνιηηηζκψλ. Ξξνζδηνξίδνληαη νη θίλδπλνη πνπ ηηο

απεηινχλ εμαηηίαο ηεο ππνβάζκηζεο, ηεο απνδηάξζξσζεο ή θαη ηεο

θαηαζηξνθήο ηνπο, εμαηηίαο ηεο αζηηθήο αλάπηπμεο πνπ απνξξέεη απφ ηελ

εθβηνκεράληζε ησλ θνηλσληψλ φινπ ηνπ θφζκνπ.

Ρν θείκελν θαζνξίδεη ηηο αμίεο πνπ επηβάιιεηαη λα δηαθπιαρζνύλ γηα

ηελ πξνζηαζία ηνπ ηζηνξηθνύ ραξαθηήξα ησλ πόιεσλ θαη

ζπγθεθξηκέλα ηα εμήο παξαθάησ ζηνηρεία πνπ ην ζπλζέηνπλ:

1. ηελ αζηηθή κνξθή (νηθνδνκηθά ηεηξάγσλα θαη δξόκνη)

2. ηηο ζρέζεηο κεηαμύ θηηξίσλ θαη ησλ ππαίζξησλ θαη πξάζηλσλ ρώξσλ

3. ην ζρήκα θαη ηελ όςε ησλ θηηζκάησλ, όπσο θαζνξίδνληαη από ηνλ

όγθν, ην ξπζκό, ηελ θιίκαθα, ηα πιηθά, ην ρξώκα θαη ηε

δηαθόζκεζή ηνπο

4. ηηο ζρέζεηο ηεο πόιεο κε ην θπζηθό θαη δεκηνπξγεκέλν από ηνλ

άλζξσπν πεξηβάιινλ ηεο

5. ηηο δηάθνξεο ιεηηνπξγίεο ηεο πφιεο πνπ απνθηήζεθαλ ζην πέξαζκα

ηνπ ρξόλνπ.

Δίλαη ζαθέο φηη νη παξαπάλσ πξνβιέςεηο απνηεινχλ θαη φξνπο εξγαζίαο πάλσ

ζε θάπνην αξρηηεθηνληθφ κλεκείν, κεκνλσκέλν ή ζπγθξφηεκα. Δίλαη θαλεξή,

επίζεο, ε θξνληίδα νη δξάζεηο πνπ ηπρφλ αλαιεθζνχλ ζηελ θαηεχζπλζε απηή

51

λα ελαξκνλίδνληαη κε ην γεληθφηεξν αζηηθφ πεξηβάιινλ θαη ζπλεπαθφινπζα λα

ζέβνληαη ηε βηψζηκε αλάπηπμε ηνπ.

Ζ Σάξηα δεηά ηελ επαηζζεηνπνίεζε ησλ θαηνίθσλ, επεηδή ζεσξεί φηη ηα

θαζεκεξηλά ηνπο βηψκαηα θαη εκπεηξίεο ζην ζπγθεθξηκέλν αζηηθφ πεξηβάιινλ

ζα βνεζήζνπλ ζε κεγάιν βαζκφ γηα ηε δηαηήξεζε ηεο βησζηκφηεηαο ηεο

θπζηνγλσκίαο ηνπ

Αλαθνξηθά κε ηα όξγαλα θαη ηηο κεζόδνπο πξνζηαζίαο ησλ ηζηνξηθώλ

πόιεσλ ε Σάξηα απαηηεί:

1. λέεο ιεηηνπξγίεο θαη ηα δίθηπα ππνδνκήο πνπ απαηηνύληαη από ηε

ζύγρξνλε δσή λα πξνζαξκόδνληαη ζηηο ηδηαηηεξόηεηεο ησλ ηζηνξηθώλ

πόιεσλ.

2. ηε βειηίσζε ησλ ζπλζεθώλ θαηνίθεζεο ησλ ηζηνξηθώλ θέληξσλ ησλ

πόιεσλ

3. θάζε κεηαηξνπή θαη πξνζζήθε λα ζέβεηαη ηελ πθηζηάκελε κνξθή

ηνπ ρώξνπ θαη ηδηαίηεξα ηνλ αζηηθό ηζηό θαη ηελ θιίκαθα ηνπ

4. ε παξνπζίαζε ησλ αξραηνινγηθώλ επξεκάησλ δελ ζα πξέπεη λα

βιάπηεη ηε γεληθή νξγάλσζε ηνπ αζηηθνύ ηζηνύ

Νη παξαπάλσ νδεγίεο ζπληείλνπλ ζε κηα ζπλνιηθή ζεψξεζε ησλ

νπνησλδήπνηε εξγαζηψλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ θαη ησλ αλαζηεισηηθψλ,

έηζη ψζηε λα πξνζηαηεχεηαη ν ζπλνιηθφο ραξαθηήξαο κηαο πφιεο.

2.14 ΞΟΝΠΡΑΠΗΑ ΑΟΣΗΡΔΘΡΝΛΗΘΖΠ ΞΑΟΑΓΝΠΖΠ - ΠΛΔΓΟΗΝ

ΠΟΗ-ΙΑΛΘΑ 1993.

Έλα γεγνλφο πνπ καο βνεζά λα θαηαλνήζνπκε ηηο επηζηεκνληθέο

θαηεπζχλζεηο πνπ δηαγξάθνληαη ζηνλ ηνκέα ηεο πξνζηαζίαο ηεο αξρηηεθηνληθήο

παξάδνζεο είλαη νη απνθάζεηο ηνπ δηεζλνχο ζπλεδξίνπ ηνπ ICOMOS ζηε Πξη

Ιάλθα ην 1993. Θαηαξρήλ ζεώξεζε πσο ε κεγάιε πνηθηιία ησλ

ελεξγεηώλ θαη ησλ επεκβάζεσλ πνπ επηβάιινληαη ζηελ αξρηηεθηνληθή

θιεξνλνκηά είλαη αλάγθε λα εληαρζνύλ ζε έλα θνηλό επηζηεκνληθό

πεδίν. Κε δεδνκέλν, ινηπόλ, πσο ζηε δηαδηθαζία απηή εκπιέθεηαη έλαο

52

κεγάινο αξηζκόο δηαθνξεηηθώλ επαγγεικάησλ, ην ζπλέδξην θαηέιεμε

ζην ζπκπέξαζκα όηη είλαη απαξαίηεηε κηα θαηάιιειε εθπαίδεπζε θαη

επαγγεικαηηθή θαηάξηηζε, πξνθεηκέλνπ λα εμαζθαιηζηεί ε θαιή

επηθνηλσλία θαη ν ζπληνληζκόο ζηηο επεκβάζεηο πξνζηαζίαο.

Ζ παξαπάλσ πξφζεζε γίλεηαη αληηιεπηή θαη απφ ηηο ππφινηπεο

παξαηεξήζεηο ηνπ ζπλεδξίνπ. Ππγθεθξηκέλα ζηηο απνθάζεηο ππελζπκίζηεθε

φηη ε πξνζηαζία ησλ αξρηηεθηνληθψλ κλεκείσλ απνηειεί αλαπφζπαζην ηκήκα

ηεο πνιηηηζηηθήο θαη πεξηβαιινληηθήο αλάπηπμεο. Γη' απηφ θάζε ζηξαηεγηθή

δηαρείξηζεο πνπ κπνξεί λα πξνβιέπεη θάπνηεο αιιαγέο νθείιεη λα ζέβεηαη ηελ

πνιηηηζηηθή θιεξνλνκηά, ηεο νπνίαο ε πξνζηαζία πξέπεη λα ζπλππνινγίδεηαη

κεηαμχ ησλ ζχγρξνλσλ νηθνλνκηθψλ θαη θνηλσληθψλ ζθνπψλ, ηδηαηηέξσο ηνπ

ηνπξηζκνχ. Πρεηηθά ηψξα κε ηε θχζε ηεο ίδηαο ηεο πξνζηαζίαο, επηζεκαίλεηαη

φηη ε ηειεπηαία ζε θακία πεξίπησζε δελ κπνξεί λα αγλνεί ην γεληθφηεξν

πνιηηηζηηθφ πιαίζην ζεβφκελε ηελ απζεληηθφηεηα θαη ηε ζεκαζία ηεο

παξάδνζεο. Απηή αθξηβψο ε πξνζπάζεηα λα νξηζηεί ε πξνζηαζία σο

δξαζηεξηφηεηα εληαγκέλε ζηε θπζηνγλσκία ησλ πφιεσλ θαη ελαξκνληζκέλε

κε ηα ζπλνιηθά πνιηηηζηηθά θαη θαιιηηερληθά κελχκαηα πνπ πξνβάιινληαη,

δείρλεη ηε ζπκβνιή πνπ κπνξεί λα έρεη ζηε δηαθχιαμε ηεο απζεληηθφηεηαο

ηνπ ζπλνιηθνχ κελχκαηνο πνπ κηα πφιε, ηδηαίηεξα ε επξσπατθή, εθπέκπεη.

Ζ θαηεχζπλζε απηή απνηειεί ηελ πξσηαξρηθή πξνηεξαηφηεηα θαη ησλ νδεγηψλ

πνπ ην Ππλέδξην ηεο Πξη Ιάλθα θαηέιεμε ζρεηηθά κε ηελ εθπαηδεπηηθή πνιηηηθή

πνπ πξέπεη λα αθνινπζεζεί ζηνλ ηνκέα ηεο ζπληήξεζεο θαη απνθαηάζηαζεο

ησλ αξρηηεθηνληθψλ κλεκείσλ. Πην άξζξν 4 γίλεηαη ιφγνο γηα ηε ζθαηξηθή

πξνζέγγηζε ησλ κλεκείσλ ζηε βάζε ηεο πνιηηηζηηθήο πνιπθσλίαο θαη

πνηθηιίαο. Θαηφπηλ ζην άξζξν 5, φηαλ πεξηγξάθνληαη ηα αλαγθαία πξνζφληα

πνπ νθείιεη λα δηαζέηεη ν έρσλ ηελ επζχλε έξγσλ ζπληήξεζεο θαη

απνθαηάζηαζεο, γίλεηαη ξεηή αλαθνξά ζε κηα ζεηξά από ηθαλόηεηεο πνπ

ζην ζύλνιν ηνπο ζπλάδνπλ ζηελ αληηκεηώπηζε ηνπ κλεκείνπ ή ηνπ

ζπγθξνηήκαηνο κλεκείσλ (όπσο έλα ηζηνξηθό θέληξν πόιεσλ) σο

ζηνηρείνπ νξγαληθά ζπλδεδεκέλνπ κε ηελ πόιε, ηελ νπνία

ηξνθνδνηεί κε ζεκαληηθέο ςεθίδεο θαη από ηελ νπνία

ηξνθνδνηείηαη θπξίσο ζε επίπεδν ηδενινγηθό θαη ζπλαηζζεκαηηθό. Έηζη

53

ην ζπγθεθξηκέλν άξζξν δεηά απφ ηνπο επαγγεικαηίεο απηνχο λα θαηαλννχλ

ηελ ηζηνξία θαη ηελ ηερλνινγία ησλ κλεκείσλ, κε ηα νπνία πξφθεηηαη λα

αζρνιεζνχλ, έηζη ψζηε λα πξνζδηνξίζνπλ ηελ ηαπηφηεηα ηνπο. Ηδηαίηεξεο

ζεκαζίαο είλαη ε επφκελε παξαηήξεζε πνπ απαηηεί λα θαηαλνείηαη ην πιαίζην

θαη ην πεξηβάιινλ ηνπ κλεκείνπ, ηνπ ζπλφινπ ή ηεο ηνπνζεζίαο θαη ε θπξίσο

ζρέζε ηνπο κε ηα άιια θηίξηα, θήπνπο ή ηνπία. Αξα, ζύκθσλα κε ην πλεύκα

ηεο επηζήκαλζεο απηήο δελ κπνξνύκε λα ηα ελλνήζνπκε απνθνκκέλα

από ην νξγαληθό ηνπο πεξηβάιινλ.

Πχκθσλα πάληα κε ηηο νδεγίεο ηνπ Ππλεδξίνπ ηεο Πξη Ιάλθα, ν ππεχζπλνο

ηεο εξγαζίαο επηβάιιεηαη λα εξεπλά θαη λα αλαιχεη θάζε δηαζέζηκε πεγή

πιεξνθνξηψλ ζρεηηθά κε ην κειεηψκελν κλεκείν, ηνπνζεζία ή ζχλνιν,

επνκέλσο λα έρεη επαξθείο γλώζεηο γηα ην πεξηβάιινλ ηεο πόιεο ζηελ

νπνία απηά βξίζθνληαη.

Ρέινο, δεηάηαη ε θαηαλφεζε θαη αλάιπζε ηεο ζπκπεξηθνξάο ησλ πξνο

επέκβαζε ππνθεηκέλσλ σο ζχλζεησλ ζπζηεκάησλ. Πην ζεκείν απηό

αληηιακβαλόκαζηε όηη ηνλ θπξίαξρν ξόιν ζηε θπζηνγλσκία κηαο πόιεο

ηνλ δηαδξακαηίδεη ε ζπκπεξηθνξά ηνπ κλεκείνπ, άξα ν ζεβαζκόο ηεο

ζπλεπάγεηαη απηόκαηα πξνζηαζία ηνπ ραξαθηήξα θαη ηεο

θπζηνγλσκίαο ηεο πόιεο από πηζαλέο κεηαβνιέο. Νη επηζηήκνλεο θαη νη

επαγγεικαηίεο πνπ ζα αζρνιεζνχλ κε απηήο ηεο θχζεσο ηα έξγα ζα πξέπεη

λα θαηαιήμνπλ ζε ζηξαηεγηθέο επέκβαζεο θαη πνιηηηθέο δηαρείξηζεο έρνληαο

ππφςε ηνπο ηα παξαπάλσ. Θαινχληαη, επηπιένλ, λα βξίζθνληαη ζε ζπλερή θαη

ζηελή ζπλεξγαζία κε ηηο αξκφδηεο αξρέο θαη ηνπο θαηνίθνπο, ψζηε λα

εμαζθαιίδεηαη αλά πάζα ζηηγκή ε εμππεξέηεζε ηνπ θεληξηθνχ ζηφρνπ πνπ

ζπλίζηαηαη ζηελ πξνζηαζία ηνπ ππνθεηκέλνπ θαη ηαπηφρξνλα ηεο γεληθφηεξεο

εηθφλαο, ζηελ νπνία ζπλεηζθέξεη.

Κλεία πξέπεη λα γίλεη θαη ζην άξζξν 10 ηνπ θεηκέλνπ φπνπ δεηά λα ιακβάλεηαη

κέξηκλα γηα ηε ζπκκεηνρή ζε πξνγξάκκαηα θαηάξηηζεο ζρεηηθά κε ηελ

αλαζηήισζε θαη ηελ πξνζηαζία ηεο αξρηηεθηνληθήο θιεξνλνκηάο ησλ

παξαδνζηαθψλ επαγγεικαηηψλ. Αλαγλσξίδεηαη φηη νη παξαδνζηαθνί ηερλίηεο

θαηέρνπλ ήδε έλα πςειφ επίπεδν επηδεμηφηεηαο θαη φληαο θαηαξηηζκέλν ζε

54

δεηήκαηα αλαζηήισζεο κπνξνχλ λα εγγπεζνχλ ηε δηαηήξεζε ηνπ κλεκείνπ θαη

ηνπ πεξηβάιινληνο ρψξνπ ηνπ.

Ρα ηειεπηαία ρξφληα ε πξνζηαζία θαη αλάδεημε ηεο πνιηηηζηηθήο

θιεξνλνκηάο εληείλεηαη φιν θαη πεξηζζφηεξν ζε παγθφζκην, επξσπατθφ αιιά

θαη ηνπηθφ επίπεδν. Πε πξνεγνχκελν θεθάιαην πνπ αθνξά ηε βηψζηκε

αλάπηπμε ησλ πφιεσλ ηεο Δπξψπεο είδακε φηη έρεη εληαρζεί σο γεληθφηεξε

πνιηηηθή ε νπνία ζα ζπληειέζεη ζηε βησζηκφηεηα ησλ πφιεσλ. [8]

Ππγθεθξηκέλα αλαθέξεηαη φηη ζηφρνο ηίζεηαη «ε αλάδεημε ηεο πνιηηηζηηθήο

θιεξνλνκηάο ηνπ αζηηθνύ ρώξνπ θαη ε ελζάξξπλζε ησλ ηνπηθώλ

θνξέσλ θαη ησλ πνιηηώλ γηα ηελ αλάιεςε δεκηνπξγηθώλ

θαιιηηερληθώλ θαη πνιηηηζηηθώλ πξσηνβνπιηώλ».

3. Ζ ΞΝΙΗΡΗΠΡΗΘΖ ΓΟΑΠΖ ΡΖΠ ΔΟΥΞΑΦΘΖΠ ΔΛΥΠΖΠ

Ππλζήθε Κάαζηξηρη

Ππλζήθε γηα ηελ Δπξσπατθή Έλσζε

Ζ ζπλζήθε ηνπ Maastricht είλαη ε βαζηθή δξάζε γηα ηελ Δπξσπατθή

Νινθιήξσζε, γηαηί άλνημε ην δξφκν γηα ηελ πνιηηηθή νινθιήξσζε ηεο Δ.Δ.

Ζ ζπλζήθε ηνπ Maastricht ππεγξάθε ζηηο 7 Φεβξνπαξίνπ 1992 θαη ε ηζρχο

ηεο μεθίλεζε ηελ 1ε Λνεκβξίνπ 1993.

3.1 ΝΗ ΒΑΠΗΘΝΗ ΠΡΝΣΝΗ ΡΝ MAASTRICHT

1. Δλίζρπζε αξκνδηνηήησλ Δπξσπατθνχ Θνηλνβνπιίνπ

2. Θέζπηζε ηεο Νηθνλνκηθήο Λνκηζκαηηθήο Έλσζεο (Ν.Λ.Δ)

3. Θέζπηζε θνηλήο εμσηεξηθήο πνιηηηθήο θαη πνιηηηθήο αζθάιεηαο

4. Δλίζρπζε απνηειεζκαηηθφηεηαο νξγάλσλ

5. Δηζάγεη ηελ Δπξσπατθή Ηζαγέλεηα

3.2 ΠΛΘΖΘΖ MAASTRICHT - ΑΛΑΞΡΠΠΔΡΑΗ ΠΔ 6 ΛΔΝΠ ΡΝΚΔΗΠ

1. Γηεπξσπατθά Γίθηπα

55

2. Βηνκεραληθή Ξνιηηηθή

3. Ξξνζηαζία Θαηαλαισηή

4. Δθπαίδεπζε θαη Δπαγγεικαηηθή Θαηάξηηζε

5. Λενιαία

6. Ξνιηηηζκφο

3.3 ΠΛΘΖΘΖ MAASTRICHT ΘΑΘΗΔΟΥΛΔΗ ΡΖΛ ΔΟΥΞΑΦΘΖ

ΗΘΑΓΔΛΔΗΑ

Ζ Δπξσπατθή Ηζαγέλεηα πξνζηίζεηαη ζηελ Δζληθή Ηζαγέλεηα

Θάζε πνιίηεο θξάηνπο – κέινπο ηεο Δ.Δ. είλαη ηαπηφρξνλα πνιίηεο ηεο Δ.Δ.

Ρα δηθαηψκαηα ηεο Δπξσπατθήο Ηζαγέλεηαο είλαη:

1. Διεχζεξε θπθινθνξία θαη δηακνλή ζηελ Θνηλφηεηα

2. Γηθαίσκα εθιέγεηλ – εθιέγεζζαη ζηηο Δπξσπατθέο θαη δεκνηηθέο εθινγέο

3. Γηθαίσκα αλαθνξάο ζην Δπξσπατθφ Θνηλνβνχιην θαη ηα Δπξσπατθά

ξγαλα.

3.4 ΠΛΘΖΘΖ MAASTRICHT ΘΑΗ ΞΝΙΗΡΗΠΚΝΠ 1993-2000

1. Ν πνιηηηζκφο είλαη έλαο απφ ηνπο 6 ηνκείο αλάπηπμεο ηεο Δ.Δ.

2. Ρξία κεγάια πνιηηηζηηθά πξνγξάκκαηα δξνκνινγνχληαη, χζηεξα απφ ηελ

εθαξκνγή κηθξψλ πηινηηθψλ δξάζεσλ. Απηά είλαη:

2.1 Kaleidoscope (1996-1999):

Δλζαξξχλεη πνιηηηζηηθέο ζπλεξγαζίεο κε Δπξσπατθέο δηαζηάζεηο

2.2 Ariane (1997 – 1999):

πνζηήξημε ηα βηβιία ην δηάβαζκα θαη ηηο κεηαθξάζεηο βηβιίσλ

2.3 Raphael (1997 – 1999)

Ππκπιήξσζε ηηο πνιηηηθέο ησλ θξαηψλ – κειψλ ζηελ πεξηνρή ηεο

πνιηηηζκηθήο Δπξσπατθήο Θιεξνλνκηάο

3.5 ΠΛΘΖΘΖ MAASTRICHT ΘΑΗ ΞΝΙΗΡΗΠΚΝΠ - ΞΟΝΓΟΑΚΚΑ:

CULTURE 2000 (2000 – 2006)

Ρν πξφγξακκα Culture 2000 γηα ηελ πεξίνδν (2000-2006 ) είλαη ην

πξψην κεγάιν πξφγξακκα πνιηηηζκνχ ηεο Δ.Δ. πξνυπνινγηζκνχ

236.000.000 €

56

Πηφρνο ηνπ πξνγξάκκαηνο ήηαλ ε αλάδεημε ηνπ θνηλνχ δηεπξσπατθνχ

πνιηηηζκνχ πνπ ραξαθηεξίδεηαη απφ ηελ πνιηηηζκηθή πνηθηιία θαη ηελ

θνηλή πνιηηηζηηθή θιεξνλνκηά.

Ρν πξφγξακκα ππνζηήξημε εηδηθφηεξα ηα εμήο:

1.Δλζάξξπλζε ηεο πνιηηηζκηθήο δεκηνπξγίαο θαη θηλεηηθφηεηαο

2.Ξξφζβαζε ζηνλ πνιηηηζκφ γηα φινπο

3.Γηάδνζε ηερλψλ θαη πνιηηηζκνχ

4.Γηαπνιηηηζκηθφο δηάινγνο θαη γλψζε ηεο ηζηνξίαο ησλ Δπξσπατθψλ

ιαψλ

5.Ππκβνιή ζηελ θνηλσληθννηθνλνκηθή αλάπηπμε

3.6 ΞΟΝΓΟΑΚΚΑ ΞΝΙΗΡΗΠΚΝΠ ΡΖΠ Δ.Δ. 2007 – 2013

Ν πνιηηηζκφο ζαλ δξάζε εηζήρζε κφιηο ην 1992 ζηελ Δ.Δ. κε ηε

ζπλζήθε ηνπ Κάαζηξηρη.

Ζ δξάζε απηή ζηνρεχεη ζηελ αλάδεημε ηεο ΘΝΗΛΖΠ ΔΟΥΞΑΦΘΖΠ

ΞΝΙΗΡΗΠΡΗΘΖΠ ΘΙΖΟΝΛΝΚΗΑΠ

Θχξηνο θνξέαο πινπνίεζεο ηεο ζεκεξηλήο πνιηηηζηηθήο πνιηηηθήο ηεο

Δ.Δ. είλαη ην πξφγξακκα ΞΝΙΗΡΗΠΚΝΠ 2007- 2013

Ρν πξφγξακκα ΞΝΙΗΡΗΠΚΝΠ 2007-2013 έρεη πξνυπνινγηζκφ

400.000.000

3.7 ΝΗ ΔΗΓΗΘΝΗ ΠΡΝΣΝΗ ΡΝ ΞΟΝΓΟΑΚΚΑΡΝΠ ΞΝΙΗΡΗΠΚΝΠ 2007-

2013

Δλζάξξπλζε ηεο δηαθξαηηθήο θηλεηηθφηεηαο ησλ εξγαδνκέλσλ ζην

ηνκέα ηνπ πνιηηηζκνχ

Δλίζρπζε ηεο δηαθξαηηθήο θπθινθνξίαο ησλ πνιηηηζηηθψλ θαη

θαιιηηερληθψλ έξγσλ θαη ζηνηρείσλ

Δλζάξξπλζε ηνπ δηαπνιηηηζκηθνχ δηαιφγνπ

3.8 ΑΛΑΙΠΖ ΡΥΛ ΠΡΝΣΥΛ ΡΝ ΞΟΝΓΟΑΚΚΑΡΝΠ ΞΝΙΗΡΗΠΚΝΠ

2007-2013

57

Ρν πξφγξακκα ΞΝΙΗΡΗΠΚΝΠ 2007 – 2013 αλαπηχζζεη ηηο εμήο αλαιπηηθέο

δξάζεηο:

1. Έμη ηνπιάρηζηνλ πνιηηηζηηθνί θνξείο απφ έμη επξσπατθέο ρψξεο

αλαπηχζζνπλ θνηλέο πνιηηηζηηθέο δξάζεηο απφ ηξία – πέληε ρξφληα.

Ξξνυπνινγηζκφο: 50.000-200.000€ αλά έηνο

Δπξσπατθή επηρνξήγεζε: 50%

2. Ρξεηο ηνπιάρηζηνλ πνιηηηζηηθνί νξγαληζκνί απφ ηξεηο ηνπιάρηζηνλ ρψξεο

αλαπηχζζνπλ θνηλή πνιηηηζκηθή δξάζε ην πνιχ γηα δχν ρξφληα

Ξξνυπνινγηζκφο: 50.000-200.000€ αλά έηνο

Δπξσπατθή επηρνξήγεζε: 50%

3. Ξξφγξακκα κεηάθξαζεο ινγνηερληθψλ έξγσλ. Δπηδνηνχληαη εθδνηηθνί νίθνη

γηα κεηάθξαζε κπζηζηνξεκάησλ απφ κία Δπξσπατθή γιψζζα ζε άιιε.

Θφζηνο πξνγξάκκαηνο: 2.000-50.000€

Θνηλνηηθή ζηήξημε: 50%

4. Ξξφγξακκα ζπλεξγαζίαο κεηαμχ ηνπιάρηζηνλ ηξηψλ πνιηηηζκηθψλ θνξέσλ

απφ ηξεηο Δπξσπατθέο ρψξεο κε κία ηνπιάρηζηνλ «ηξίηε ρψξα» πνπ έρεη

ζπλάςεη ζπκθσλία κε ηελ Δ.Δ.

Ξξνυπνινγηζκφο: 50.000-200.000 € αλά έηνο

Θνηλνηηθή επηρνξήγεζε: 50%

5. Ξξφγξακκα ζηήξημεο πνιηηηζκηθψλ θνξέσλ πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζε

Δπξσπατθφ επίπεδν γηα αλάπηπμε δξάζεσλ

5.1 Φεζηηβάι

5.2 Γίθηπα πξνψζεζεο

5.3 Ξιαίζηα πνιηηηζηηθνχ δηαιφγνπ

5.4 Νκάδεο πνιηηηθήο αλάιπζεο

Ξξνυπνινγηζκφο : 100.000-500.000€

Θνηλνηηθή επηδφηεζε: 80%

6. Ξξφγξακκα αλάιπζεο ζηνλ ηνκέα ηεο επξσπατθήο πνιηηηζηηθήο

ζπλεξγαζίαο θαη αλάπηπμεο Δπξσπατθήο Ξνιηηηζκηθήο Ξνιηηηθήο.

7. Γξάζεηο πνπ ζπλδένληαη κε ζεκαηηθέο ελφηεηεο πνπ πξνθεξχζζνληαη αλά

έηε:

2008: Έηνο δηαπνιηηηζκηθνχ δηαιφγνπ

58

2009: Έηνο δεκηνπξγηθφηεηαο θαηλνηνκηψλ

2010: Έηνο θαηαπνιέκεζεο θηψρεηαο θαη θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ

2011: Έηνο εζεινληηζκνχ

Ξξνυπνινγηζκφο : 100.000-500.000€

Θνηλνηηθή επηδφηεζε: 80%

8. Πηήξημε ζηηο πνιηηηζηηθέο πξσηεχνπζεο ηεο Δπξψπεο, π.ρ. ην 2008

Ιίβεξπνπι θαη Stavanger επηιέρηεθαλ σο πνιηηηζκηθέο Δπξσπατθέο

πξσηεχνπζεο.

9. Απνλνκή Δπξσπατθψλ βξαβείσλ ζηνλ ηνκέα ηνπ Ξνιηηηζκνχ.

4. ΞΔΟΗΒΑΙΙON ΘΑΗ ΞΝΙΗΡΗΠΚΝΠ

4.1 ΞΝΙΗΡΗΠΡΗΘΑ ΝΗΘΝΠΠΡΖΚΑΡΑ

Ζ θχζε είλαη αλαπφδξαζηα θνηλσληθή -πνιηηηζηηθή θαη ζε απηήλ ηε δηεπξπκέλε

ζεψξεζε εληάζζνληαη ηα ζηνηρεία θαη νη ζρέζεο ηεο. Ζ νηθνινγηθή ζθέςε

ζπλαληά ηελ ηνπηαθή ζεψξεζε. Ζ ζχγρξνλε νηθνινγηθή ζθέςε έρνληαο ήδε

πεξηγξάςεη ηε ζεψξεζε εθείλε πνπ αληηκεησπίδεη ηε "θχζε" θαη ηελ "θνηλσλία",

σο πφινπο κηαο εληεηλφκελεο δηάζηαζεο, επαλαπξνζδηνξίδεη ζηηο κέξεο καο

ηφζν ην ζεσξεηηθφ πιαίζην αλαθνξψλ ηεο, φζν θαη ηνλ ηξφπν δξάζεο ηεο.

Απφ ην λεψηεξν απηφ ζεσξεηηθφ πιαίζην ζα απνζπάζνπκε ην ζρήκα, πνπ καο

θαίλεηαη ζεκαληηθφηεξν, ην "πνιηηηζηηθφ νηθνζχζηεκα". Γε κπνξνχκε κε άιια

ιφγηα λα λνήζνπκε ηα νηθνζπζηήκαηα, πάξα κφλν ζε ζρέζε κε ην θνηλσληθφ -

πνιηηηζηηθφ "πεξηβάιινλ" ηνπο, φπσο δε λννχκε πηα, καο θαίλεηαη αδχλαην,

ηηο θνηλσληθέο νκάδεο αλεμάξηεηα απφ ην "θπζηθφ" ηνπο πεξηβάιινλ. Αιιά

ηφηε, ε θχζε θαη ε θνηλσλία αληηκεησπίδνληαη σο ζχζηεκα πνπ

ζπζρεηίδνληαη ακνηβαία, σο θνξείο ελφο δηαιφγνπ, πνπ κφλν έηζη,

"δηαιεθηηθά " κπνξεί λα θαζνξίζεη ηνπο φξνπο δσήο καο.

4.2 ΑΠΡΗΘΑ ΘΔΛΡΟΑ ΘΑΗ ΞΝΙΗΡΗΠΡΗΘΑ ΠΡΝΗΣΔΗΑ

Ν αζηηθφο ηφπνο είλαη ν θαη' εμνρήλ ηφπνο εθδήισζεο απηήο ηεο δηπξφζσπεο

πξαγκαηηθφηεηαο, απηνχ ηνπ Ηαλνχ πνπ απνθαιέζακε "πνιηηηζηηθφ

59

νηθνζχζηεκα" ή "ηνπίν". Αλ ζηηο κέξεο καο απνθηνχκε κε έκθαζε ζπλείδεζε

ελλνηνινγηθψλ πεξηνρψλ φπσο απηέο πνπ πεξηγξάθνπλ νη φξνη "πνιηηηζηηθφ

νηθνζχζηεκα", ηφηε ππνρξέσζε καο είλαη, κηιψληαο γηα ηελ αζηηθή

θπζηνγλσκία, λα ηελ ελλνήζνπκε σο ζρέζε αλάκεζα ζην πξνθνηλσληθφ θπζηθφ

ππφβαζξν θαη ζην θνηλσληθφ πνιηηηζηηθφ επνηθνδφκεκα.

Ρν πξψην επνκέλσο, πξψηκν ζπκπέξαζκα απηνχ ηνπ ζεκεηψκαηνο αθνξά ηε

ζπλεηδεηή δηεξεχλεζε ηεο ζρέζεο θπζηθνχ ππφβαζξνπ θαη πνιηηηζηηθνχ

επνηθνδνκήκαηνο, σο ζεκειηψδνπο ζρέζεο γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηεο αζηηθήο

θπζηνγλσκίαο ζηηο ζχγρξνλεο πφιεηο.

Δάλ φκσο, επηκείλνπκε ζηε ζρέζε θπζηθνχ -θνηλσληθνχ θαη ηε δηαηππψζνπκε

κε ηνπο φξνπο ηνπ "πνιηηηζηηθνχ νηθνζπζηήκαηνο" ή ηνπ "ηνπίνπ", ηφηε είλαη

πξσηαξρηθφ, κηιψληαο γηα ηε ζχγρξνλε αζηηθή θπζηνγλσκία, λα εζηηάζνπκε ην

ελδηαθέξνλ καο ζηηο ηδηαίηεξεο, ζχγρξνλεο ζπλζήθεο ηεο ηνπηαθήο ηεο εθθνξάο

ή κε δηαθνξεηηθή δηαηχπσζε λα πξνζδηνξίζνπκε ηηο ηδηαίηεξεο, ζχγρξνλεο

ζπλζήθεο ζπγθξφηεζεο ησλ πνιηηηζηηθψλ ηεο νηθνζπζηεκάησλ.

Ζ πξνεγνχκελε δηαπίζησζε ππνλνεί ελ ηέιεη, πσο ζε θάζε πεξίπησζε

ελαζρφιεζεο κε ηε θπζηνγλσκία κίαο αζηηθήο πεξηνρήο, νθείινπκε λα

επηζεκάλνπκε θαη1 αξρήλ ηα ηκήκαηα εθείλα ηεο πφιεο, φπνπ νη ζρέζεηο

αλάκεζα ζην θπζηθφ θαη ζην πνιηηηζκηθφ εκθαλίδνληαη σο θαηαδεηθηηθφηεξεο θαη

απνθαιππηηθφηεξεο.

Πηα πιαίζηα κίαο αλάινγεο ζεψξεζεο είλαη πξνθαλήο, γηα ηε θπζηνγλσκία

ηεο Θαιακάηαο γηα παξάδεηγκα, ε ζεκαζία ηεο ζρέζεο ηεο πφιεο κε ην

ζαιάζζην κέησπν, θαζνξηζηηθή ηφζν γηα ηελ νηθνλνκηθή, θνηλσληθή θαη

πνιηηηζηηθή" πξαγκαηηθφηεηα ηεο πφιεο, φζν θαη γηα ηα θπζηθά ηεο,

ηνπνινγηθά θαη θιηκαηνινγηθά ραξαθηεξηζηηθά.

4.3 ΒΗΒΙΝΗ ΘΑΗ ΘΑΡΔΘΛΠΔΗΠ ΡΖΠ Δ.Δ. ΓΗΑ ΡΝ ΞΔΟΗΒΑΙΙΝΛ ΘΑΗ

ΡΝΛ ΞΝΙΗΡΗΠΚΝ - ΞΟΑΠΗΛΖ ΒΗΒΙΝΠ - ΙΔΘΖ ΒΗΒΙΝΠ –

ΞΟΑΠΗΛΝΠ ΒΗΡΟΝΒΗΝΠ.

4.3.1 ΓΔΛΗΘΑ

Έρνπλ πεξάζεη αξθεηά ρξφληα απφ ηφηε πνπ έρεη επηζεκαλζεί ε θξηζηκφηεηα

ηνπ δεηήκαηνο ηεο ππνβάζκηζεο ηνπ αζηηθνχ πεξηβάιινληνο. Ζ εμάληιεζε ησλ

60

θπζηθψλ πφξσλ θαη ε αχμεζε ηεο ξχπαλζεο θαη ησλ απνξξηκκάησλ δελ

ππνβαζκίδνπλ κφλν ηε δσή ζηηο πφιεηο, αιιά ζέηνπλ ζε θίλδπλν πεξηθεξεηαθά

θαη παγθφζκηα νηθνζπζηήκαηα. Έρεη, επίζεο, θαηαδεηρζεί φηη ε θαθή πνηφηεηα

ηνπ πεξηβάιινληνο επηδεηλψλεη ζε κεγάιν βαζκφ ηε ρσξνηαμηθή δηάζηαζε ηνπ

θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ. [9]

Πηε δηάζθεςε ησλ Ζλσκέλσλ Δζλψλ κε ζέκα ηε "Βηψζηκε Αζηηθή Αλάπηπμε"

(Habital II), ηα θξάηε κέιε ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, θαζψο θαη ε Δπξσπατθή

Δπηηξνπή, έθαλαλ εκθαλή ηνλ πξνβιεκαηηζκφ ηνπο γηα ηελ πνξεία ησλ

πφιεσλ, ηε κνξθή ηνπο, θαζψο θαη γηα ηα εληεηλφκελα πξνβιήκαηα πνπ

παξνπζηάδνπλ απηέο. [10] Απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο ηνπ Δπξσπατθνχ

Νξγαληζκνχ πεξηβάιινληνο (1995) έδεημε φηη ην 80% πεξίπνπ ησλ

επξσπατθψλ πφιεσλ κε πιεζπζκφ άλσ ησλ 500.000 θαηνίθσλ, δελ

αληαπνθξίλνληαη ζηα πξφηππα πνηφηεηαο ηεο αηκφζθαηξαο πνπ έρεη ζεζπίζεη ν

Ξαγθφζκηνο Νξγαληζκφο γείαο ("ρεηκεξηλή νθζαικνκίριε", ζπγθεληξψζεηο

φδνληνο θιπ.). Ξξνζζεηηθά ιεηηνπξγεί πξνο απηήλ ηελ θαηεχζπλζε θαη ε

ξχπαλζε απφ ηα απηνθίλεηα, ηα νπνία απμήζεθαλ ζε κεγάιν βαζκφ ηειεπηαία,

φπσο θαη ε ερνξχπαλζε. [11]

κσο, ην λα αληηκεησπίδεη πξνβιήκαηα ην πεξηβάιινλ ζηηο πφιεηο δελ είλαη

ραξαθηεξηζηηθφ κφλν ηεο επνρήο καο. Ζ αξραία Οψκε ππέθεξε απφ ην ζφξπβν,

ελψ νη δξφκνη ζην Ξαξίζη ηνπ 18νπ αηψλα γλψξηδαλ αμεπέξαζηε θπθινθνξηαθή

ζπκθφξεζε. [12] Ζ πνηφηεηα ηεο αζηηθήο δσήο βειηηψζεθε ζεακαηηθά θαηά ηε

ηέιε ηνπ πεξαζκέλνπ αηψλα, φηαλ έγηλε εθηθηή ε ζχλδεζε ησλ νηθηψλ κε

θεληξηθέο παξνρέο λεξνχ θαη ελέξγεηαο θαη κε θεληξηθφ απνρεηεπηηθφ ζχζηεκα.

Κε απηφ ηνλ ηξφπν απμήζεθε ν κέζνο φξνο δηαβίσζεο θαη θαηαπνιεκήζεθε ην

κεγάιεο θιίκαθαο πξφβιεκα ηεο παηδηθήο ζλεζηκφηεηαο. Βέβαηα, ηα

πξνβιήκαηα ηνπ πεξηβάιινληνο ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο απιά άιιαμαλ

κνξθή ή εκθαλίζηεθαλ λέα. Γηα παξάδεηγκα, ην ζχζηεκα ηεο απνρέηεπζεο

βειηίσζε κελ ηελ πγηεηλή ζηηο πφιεηο, αιιά απφ ηελ άιιε πιεπξά, κφιπλε ηα

πνηάκηα θαη ηηο ζάιαζζεο πνπ πεξηβάιινπλ ηα φξηα ηεο πφιεο. Δπηπιένλ, ε

βηνκεραλία θαη ηα νρήκαηα κε κεραλέο εζσηεξηθήο θαχζεο πξνθαινχλ

ξχπαλζε ηεο αηκφζθαηξαο, έζησ θαη αλ ζε νξηζκέλεο πφιεηο θάηη ηέηνην γίλεηαη

αληηιεπηφ ζε ζπγθεθξηκέλα ηκήκαηα ηνπο ή θάπνηεο επνρέο ηνπ ρξφλνπ. Ρα

61

απνηειέζκαηα απφ ηα πξνβιήκαηα απηά αλάγνληαη ζε καθξχ ρξνληθφ νξίδνληα

θαη ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο είλαη επθνιφηεξν λα παξαηεξεζεί ε βιάβε πνπ

πξνθαινχλ ζηε θχζε ή ζηα θηίξηα, παξά ε ζε αξγνχο ξπζκνχο επηβάξπλζε πνπ

πξνθαινχλ ζηελ αλζξψπηλε πγεία.

Πήκεξα, είλαη θνηλή ζπλείδεζε ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε, φηη νη πφιεηο

δηαδξακαηίδνπλ δσηηθφ ξφιν, ππνζηεξίδνληαο θαη πξνσζψληαο ην επξσπατθφ

φξακα θαη πξφηππν, ην νπνίν βαζίδεηαη ζηελ ηζφηεηα ησλ πνιηηψλ, θαζψο θαη

ζηελ ηζφηεηα ησλ επθαηξηψλ. Ζ ηδέα φηη ε πφιε ιεηηνπξγεί σο "ηφπνο", ρψξνο

δχκσζεο θαη αλάπηπμεο κηαο ζπιινγηθήο ζπλείδεζεο ησλ πνιηηψλ, ηελ νπνία

εθθξάδεη σο ηνλ πνιηηηζκφ ηνπ θάζε "θαηξνχ" ηεο [13] εκθαλίδεηαη πιένλ σο

αλακθηζβήηεηε. Πε κηα πξνζπάζεηα ινηπφλ αληηκεηψπηζεο ησλ πξνβιεκάησλ

πνπ ζίγνπλ ζήκεξα ηελ επξσπατθή πφιε, ιίθλν ηνπ επξσπατθνχ πνιηηηζκνχ,

εμεδφζεζαλ Βίβινη θαη δηαηππψζεθαλ γεληθέο θαηεπζχλζεηο απφ ηελ

Δπξσπατθή Δπηηξνπή θαη απφ ην Ππκβνχιην ησλ Αξρηηεθηφλσλ ηεο Δπξψπεο,

πνπ επαλεμεηάδνπλ ηηο αξρέο θαη νξίδνπλ ηηο ηαθηηθέο παξεκβάζεηο ζην αζηηθφ

πεξηβάιινλ.

4.3.2 ΞΟΑΠΗΛΖ ΒΗΒΙΝΠ

To 1990 βγαίλεη ζηε δεκνζηόηεηα από ηελ Δπξσπατθή Δπηηξνπή ε

Ξξάζηλε Βίβινο γηα ην Αζηηθό Ξεξηβάιινλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο.

[14]. Πηελ νπζία είλαη ε πξψηε θνξά πνπ ε Δ.Δ. αζρνιείηαη κε ην αζηηθφ

πεξηβάιινλ. Νη κέρξη ηφηε πξνβιεκαηηζκνί θαη θαηεπζχλζεηο, φζνλ αθνξά ην

ρψξν, είραλ ακηγψο ρσξνηαμηθή δηάζηαζε. Άιισζηε νη ζηφρνη ήηαλ

νηθνλνκηθνί, δεδνκέλνπ φηη ε Δ.Δ. είλαη κία νηθνλνκηθή έλσζε. Απηφ πνπ

πξψηα απ' φια ζπλεηδεηνπνηήζεθε απφ ηα φξγαλα ηεο Δ.Δ. είλαη ν πνιιαπιφο

ξφινο ηεο Δπξσπατθήο πφιεο. Ζ πφιε είλαη ζπλπθαζκέλε κε δπλακηθέο φπσο:

νηθνλνκηθή: ε πόιε ζεσξείηαη ζπλώλπκε ηεο επκάξεηαο, θαζώο

παξέρεη ηε δπλαηόηεηα γηα πνιιαπιέο επαθέο θαη δξαζηεξηόηεηεο

πνπ ηελ θαζηζηνύλ θέληξν πιεξνθόξεζεο θαη παξαγσγήο.

θνηλσληθή: ε πόιε παξνπζηάδεη κηα πνηθηιία θνηλσληθώλ αλέζεσλ

(λνζνθνκεία, βξεθνλεπηαθνί ζηαζκνί, ππεξεζίεο θνηλσληθήο

62

κέξηκλαο θ.ν.θ.), πνπ ν ξόινο ηνπο απνθηά απμαλόκελε ζεκαζία,

θαζώο κεγάια ηκήκαηα ηνπ πιεζπζκνύ πιήηηνληαη από ηελ

ππναπαζρόιεζε ή ηελ αλεξγία θαη ηε θηώρεηα.

πνιηηηζηηθή: ε ηζηνξηθή θιεξνλνκηά δελ απνηειεί απιά κηα

παξαδνζηαθή βάζε δσήο, αιιά αθόκα ζπλδέεηαη θαη κε κνλαδηθέο

εκπνξηθέο δξαζηεξηόηεηεο, όπσο ν ηνπξηζκόο.

πνιηηηθή: πεξηζζόηεξν από θάζε άιιν πεξηβάιινλ ε πόιε νθείιεη

λα αληαπνθξίλεηαη επζέσο ζην αίηεκα ησλ πνιηηώλ ηεο γηα ρξεζηή

δηαρείξηζε ησλ θνηλώλ ηεο ππνζέζεσλ. Απνηειεί έλαλ ηόπν πνπ είλαη

δπλαηή ε απεπζείαο ζπκκεηνρή ζε απηέο θαη δίλεη ζην άηνκν ηελ

επθαηξία λα δηακνξθώζεη ειεύζεξα ηηο αληηιήςεηο ηνπ γηα ηηο

αηνκηθέο θαη δεκόζηεο αμίεο.

Γηα ηελ θαιχηεξε κειέηε ησλ πξνβιεκάησλ ηεο πφιεο ην πεξηερφκελν ηεο

Ξξάζηλεο Βίβινπ νκαδνπνηείηαη ζε ηξεηο θαηεγνξίεο :

1. ηελ αζηηθή ξχπαλζε, πνπ αθνξά ηελ αηκφζθαηξα, ην έδαθνο, ην λεξφ, ην

ζφξπβν, ηα απνξξίκκαηα

2. ην νηθνδνκεκέλν πεξηβάιινλ, πνπ αλαθέξεηαη ζηηο νδνχο, ζηα θηίξηα,

ζηνπο αλνηρηνχο ρψξνπο θαη ζηνπο ρψξνπο αλαςπρήο θαη ηέινο

3. ηε θχζε, πνπ πεξηιακβάλεη ηε βιάζηεζε θαη ηα δψα πνπ δνπλ ζηελ πφιε.

Απφ ηελ πξψηε θηφιαο κειέηε γίλεηαη αληηιεπηή ε αιιεινπρία πνπ δηαθξίλεη

ην "αζηηθφ ζχζηεκα". Βαζηθφ ινηπφλ ζπκπέξαζκα πνπ πξνθχπηεη είλαη φηη

ε απνηειεζκαηηθή δηαρείξηζε ηνπ αζηηθνχ πεξηβάιινληνο, απαηηεί

ζηξαηεγηθή βαζηζκέλε ζηε ζπλνιηθή ζεψξεζε ηνπ αζηηθνχ δεηήκαηνο.

Ζ Δπξσπατθή Θνηλφηεηα κε ηελ Ξξάζηλε Βίβιν πξνηείλεη, ν ζρεδηαζκφο θαη ε

ράξαμε πνιηηηθήο λα επαλέιζεη ζηε βάζε ηεο ζπλεξγαζίαο ηεο νηθνλνκηθήο θαη

ηεο θνηλσληθήο πνιηηηθήο θαη φινη πξέπεη λα αλαιάβνπλ ηηο επζχλεο ηνπο θαη

γηα ηελ ιήςε κέηξσλ αιιά θαη γηα ηελ έιιεηςε απηψλ ησλ κέηξσλ θάησ απφ ην

πξίζκα ελφο πεξηβάιινληνο πνπ ζα δηαξθέζεη γηα ηηο επφκελεο γεληέο. Ν

ζρεδηαζκφο θαη ηα κέηξα πνπ ζα ιεθζνχλ νθείινπλ λα ππεξεηνχλ πάλσ

απ'φια καθξνπξφζεζκνπο ζθνπνχο.

63

Δηδηθά ε Δπξσπατθή Θνηλφηεηα πξέπεη λα βνεζήζεη ηηο θπβεξλήζεηο ησλ

θξαηψλ κειψλ (θαη θάζε πεξηβαιινληηθή πξσηνβνπιία) ζηα ζρέδηα θαη ηηο

πνιηηηθέο ηνπο γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. [ 15]

Νη ζηφρνη γηα πξαθηηθά κέηξα ζπγθεληξψλνληαη θπξίσο ζε δχν πεξηνρέο, ί).

Πηηο πνιηηηθέο πνπ αζρνινχληαη κε ηελ θπζηθή δνκή ηεο πφιεο νη νπνίεο είλαη:

Ν πνιενδνκηθφο ζρεδηαζκφο

Νη ζπγθνηλσλίεο ζηηο πφιεηο

Ζ πξνζηαζία θαη ε θαιπηέξεπζε ηεο ηζηνξηθήο θιεξνλνκηάο

Ζ πξνζηαζία θαη θαιπηέξεπζε ησλ θπζηθψλ ρψξσλ κέζα ζηηο πφιεηο.

II). Πηηο πνιηηηθέο πνπ ζηνρεχνπλ ζηε κείσζε ησλ ζπλεπεηψλ ησλ πφιεσλ ζην

πεξηβάιινλ θαη πεξηιακβάλνπλ :

Ρε βηνκεραλία ζηηο πφιεηο

Ρε δηαρείξηζε ηεο ελέξγεηαο ζηηο πφιεηο

Ρε δηαρείξηζε ησλ απνξξηκκάησλ ησλ πφιεσλ

Ρε δηαρείξηζε ησλ απνζεκάησλ λεξνχ

4.3.3 ΙΔΘΖ ΒΗΒΙΝΠ ΓΗΑ ΡΖΛ ΑΟΣΗΡΔΘΡΝΛΗΘΖ ΡΖΠ ΔΟΥΞΖΠ ΡΝ

ΑΟΗΝ

Νη επξσπαίνη αξρηηέθηνλεο [16] κε ηε Ιεπθή Βίβιν γηα ηελ

Αξρηηεθηνληθή ηεο Δπξώπεο ηνπ Αύξην, δηαηππώλνπλ ζεηξά

πξνβιεκαηηζκώλ θαη δηαπηζηώζεσλ ζρεηηθά κε ηα πξνβιήκαηα πνπ

απαζρνινύλ ηηο επξσπατθέο πόιεηο. Ξξψηα απ' φια, ε βαζηθή δηαπίζησζε

ηνπο είλαη φηη παξφιν πνπ ε Δπξψπε ζήκεξα, ράξε ζηελ ειεχζεξε αγνξά,

ηελ αλνηθηή νηθνλνκία θαη ηε κεγάιε αλάπηπμε ηεο ηερλνινγίαο, παξέρεη

ηεξάζηηεο δπλαηφηεηεο βειηίσζεο ησλ ζπλζεθψλ δηαβίσζεο ησλ πνιηηψλ ηεο, ε

δσή ζην πεξηβάιινλ ησλ κεγάισλ επξσπατθψλ πφιεσλ, απέρεη πνιχ απφ ην λα

είλαη, ηνπιάρηζηνλ ηθαλνπνηεηηθή.

Ρα θέληξα ησλ πφιεσλ, εγθαηαιειεηκκέλα απφ ηνπο παξαδνζηαθνχο

θαηνίθνπο ηνπο, βάλαπζα ππνβαζκηζκέλα, αλέιαβαλ λα ζηεγάζνπλ

64

πνιίηεο ρακειήο νηθνλνκηθήο θαη θνηλσληθήο ζηάζκεο ή κεηαλάζηεο, νη

νπνίνη ειάρηζηε δπλαηφηεηα έρνπλ λα θξνληίζνπλ ην πεξηβάιινλ ζην νπνίν

δηακέλνπλ.

Ρα πξνάζηηα θαη νη πεξηθέξεηεο ησλ πφιεσλ, δελ αληαπνθξίλνληαη ζε

ζεκαληηθέο αλάγθεο ηεο θαζεκεξηλήο δηαβίσζεο. Απφ νπνηαδήπνηε

θαηεγνξία πνιηηψλ θαη αλ θαηνηθνχληαη, δπζθνιεχνληαη λα ηθαλνπνηήζνπλ

ηηο ζηνηρεησδέζηεξεο ησλ αλαγθψλ ηνπο, φπσο είλαη ε πξφζβαζε ζηελ

αγνξά, ζε ρψξνπο ςπραγσγίαο θιπ., θαζψο νη θάηνηθνη ηνπο είλαη

αλαγθαζκέλνη λα ππνβάιινληαη ζε θαζεκεξηλέο ρηιηνκεηξηθέο

απνζηάζεηο.

Θαη ηέινο, νη θπζηθνί ειεχζεξνη ρψξνη ησλ πφιεσλ, παξακνξθψλνληαη ή

εμαθαλίδνληαη επηθίλδπλα απφ ηελ αλεμέιεγθηε θαη άλαξρε δφκεζε.

Κε ηε δηαπίζησζε φηη φινη απηνί νη παξάγνληεο, επηδξνχλ δξακαηηθά ζην

αζηηθφ πεξηβάιινλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο γίλεηαη πιένλ αληηιεπηφ φηη ε

πεξαηηέξσ ζπλέρηζε ηεο νξγάλσζεο ηνπ πεξηβάιινληνο καο, πάλσ ζηηο

θαηεπζχλζεηο πνπ κέρξη ηψξα αθνινπζήζεθαλ, ζα νδεγήζεη ζε θνηλσληθή,

νηθνλνκηθή θαη νηθνινγηθή θαηαζηξνθή.

Ραπηφρξνλα, ε θνηλσληθή θαη ε πνιηηηζηηθή ζπκβίσζε ζηε ζεκεξηλή

επξσπατθή πφιε, δελ επηηξέπεη ηελ άλζεζε ηνπ δεκηνπξγηθνχ δπλακηθνχ ησλ

πνιηηψλ, θαζψο ε δφκεζε αληηκεησπίδεηαη απνθιεηζηηθά θαη κφλνλ σο

νηθνλνκηθή δηαδηθαζία. Ππλέπεηα απηνχ είλαη λα δηαθπβεχεηαη ε πνηφηεηα ηνπ

"πνιηηηζκνχ ζηηο πην πξαθηηθέο εθδειψζεηο ηνπ νηθνλνκηθνχ, επηζηεκνληθνχ θαη

θνηλσληθνχ ξφινπ ηεο πφιεο". Πηε Ιεπθή Βίβιν ηνλίδνληαη ηα θνηλά

ζπκθέξνληα, ε θνηλή πξφθιεζε θαη ε αλαγθαηφηεηα λα ζπκθηιησζεί ε

νηθνλνκία ηεο αγνξάο κε θνηλσληθέο θαη πνιηηηζηηθέο αμίεο. Ζ βειηίσζε ηνπ

δνκεκέλνπ πεξηβάιινληνο, πξέπεη λα εμαζθαιίζεη θαηάιπκα, θσηηζκφ,

ζέξκαλζε θαη δξνζηά, κε ηξφπν ψζηε λα δηαθπιαρζεί ε πνηφηεηα ηνπ

αηκνζθαηξηθνχ αιιά θαη ηνπ γήηλνπ πεξηβάιινληνο ηνπ πιαλήηε καο. Πθφπηκν

είλαη επίζεο, λα δηαθπιαρζεί θαη λα ζπληεξεζεί ν νηθνδνκηθφο καο πινχηνο, ν

νπνίνο ζα παξαδνζεί σο θιεξνλνκηά ζηνπο απνγφλνπο καο.

65

Πην βηβιίν αλαπηχζζνληαη ζεκαηηθέο ελφηεηεο φπσο ν θνηλσληθφο ζηφρνο, ε

νηθνλνκηθή δσή θαη αξρηηεθηνληθή, ε πνιηηηθή δσή θαη αξρηηεθηνληθή θαη ζην

ηέινο πξνηείλνληαη ηξφπνη γηα ηα πξψηα βήκαηα πνπ ζα πξέπεη λα

αθνινπζεζνχλ θαη λα νδεγήζνπλ ζε έλα βηψζηκν κέιινλ γηα ηηο πφιεηο καο.

Ρνλίδεηαη δε, πσο απνηειεί πξφθιεζε γηα ηνπο πνιίηεο ηεο Δπξσπατθήο

Έλσζεο, ηνπο δεκφζηνπο θνξείο, ηνπο πνιενδφκνπο, ηνπο επηρεηξεκαηίεο

νηθνδνκψλ θαη ηνπο αξρηηέθηνλεο, ε απνθπγή πεξηραξαθσκέλσλ ηξφπσλ

ζθέςεσο, ν δηάινγνο θαη ε ζπλεξγαζία, κε ζηφρν ηε βειηίσζε ηνπ

δνκεκέλνπ πεξηβάιινληνο ζηηο επξσπατθέο πφιεηο.

Γεληθά δηαπηζηψλεηαη φηη ε αλάπηπμε ηεο ηερλνινγίαο, ελψ έρεη δηεπθνιχλεη ζε

ζεκαληηθφ βαζκφ ηε δσή ησλ αλζξψπσλ, έρεη νδεγήζεη ζε επηβάξπλζε θαη

θαηαζηξνθή ηνπ πεξηβάιινληνο. Γηα παξάδεηγκα γηα ηηο κεηαθνξέο ζηηο πφιεηο

ζπρλά αληηθαζίζηαηαη ην παξαδνζηαθά νηθνινγηθφ ηξακ απφ ξππνγφλα ηδησηηθά

απηνθίλεηα ζχγρξνλεο ηερλνινγίαο κε φιεο ηηο ζπλέπεηεο πνπ επηθέξεη απηφ.

[17] Έηζη νη θαηεπζχλζεηο πνπ δίλνληαη απφ ηε Ιεπθή Βίβιν ζπλνπηηθά είλαη:

Ζ δηακφξθσζε ελφο θαηάιιεινπ ζεζκηθνχ θαη νηθνλνκηθνχ πιαηζίνπ είλαη

αλαγθαία, ψζηε ην πεξηβάιινλ λα δνκείηαη θαη λα νξγαλψλεηαη κε

πξψην ζηφρν ηνλ άλζξσπν, ηελ εξεκία ηνπ πλεχκαηνο θαη ηελ

έκπλεπζε.[18]

Νπνηαδήπνηε λέα πνιηηηθή ζα πξέπεη λα εκπεξηέρεη νπζηψδεηο

απαληήζεηο γηα ην πψο ζα κεησζεί ε ξχπαλζε θαη πψο ζα βειηησζεί ε

πνηφηεηα δσήο κε ηε γεληθφηεξε έλλνηα ηνπ φξνπ. [19]

Ζ αξρηηεθηνληθή δεκηνπξγία, ε πνηφηεηα ησλ θαηαζθεπψλ, ε αξκνληθή

ηνπ έληαμε ζην πεξηβάιινλ, ν ζεβαζκφο ησλ θπζηθψλ θαη αζηηθψλ ηνπίσλ

φπσο θαη ηεο θνηλήο θαη ηδησηηθήο πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο απνηεινχλ

αληηθείκελα ηνπ δεκφζηνπ ελδηαθέξνληνο. [20]

Ζ δεκφζηα πνιηηηθή ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, ησλ Θξαηψλ - Κειψλ, ησλ

Ξεξηθεξεηψλ θαζψο θαη ηεο Ρνπηθήο Απηνδηνίθεζεο πξέπεη λα

πξνζαλαηνιηζηεί κε ηέηνην ηξφπν, ψζηε λα επηηεπρζνχλ νη βαζηθνί ζηφρνη

πνπ πξνθχπηνπλ απφ απηή ηε δηαθήξπμε ησλ επξσπαίσλ αξρηηεθηφλσλ.

66

Νη ζηφρνη πνπ ηίζεληαη ινηπφλ απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε ζρεηηθά κε ηελ

πνξεία ηεο αξρηηεθηνληθήο ζην πεξηβάιινλ ησλ Θξαηψλ - Κειψλ είλαη φρη κφλν

νηθνλνκηθνχ θαη πνιηηηθνχ αιιά θαη θνηλσληθνχ πεξηερνκέλνπ.

4.3.4 Ν ΞΟΑΠΗΛΝΠ ΒΗΡΟΝΒΗΝΠ

Πε κία θξίζηκε θακπή γηα ηνλ πιαλήηε, εμαηηίαο ηεο αλάπηπμεο ηνπ

θαηλνκέλνπ ηνπ ζεξκνθεπίνπ θαη ιακβάλνληαο ππόςε ηελ

πεξηβαιινληηθή θξίζε, ηελ θαηαζηξνθή ηνπ όδνληνο, ηελ θηηξηαθή

εθπνκπή ζεξκόηεηαο θαη ηηο γεληθόηεξεο θιηκαηνινγηθέο αιιαγέο, ην

Ππκβνύιην ησλ Αξρηηεθηόλσλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, έξρεηαη λα καο

παξνπζηάζεη έλα επηζηεκνληθό εγρεηξίδην γηα ηελ αληηκεηώπηζε ζεκάησλ

ζηελ θαηαζθεπή θηηξίσλ, ζε ζπλδπαζκό κε ην πεξηβάιινλ θαη ηελ

εμνηθνλόκεζε ελέξγεηαο. Ν "Ξξάζηλνο Βηηξνύβηνο" είλαη κία

αξρηηεθηνληθή άπνςε γηα ηνλ νηθνινγηθό ζρεδηαζκό. Ξαξνπζηάδνληαη

απφςεηο πνπ κπνξνχλ λα ιεθζνχλ ππφςηλ απφ ηνπο επξσπαίνπο

αξρηηέθηνλεο, ηνπο πνιίηεο, ηνπο πνιενδφκνπο, αιιά θαη απφ ηηο δηνηθήζεηο θαη

ηνπο λνκηθνχο ησλ ρσξψλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο γηα ηελ θαηαζθεπή θηηξίσλ.

[21]

Πην παξειζφλ, ε έιιεηςε πφξσλ γηα λα δηαηεξήζεηο ή λα θαηαζθεπάζεηο

θηίξηα, νδεγνχζε ζηε ρξεζηκνπνίεζε θαηά θαλφλα ηνπηθψλ πιηθψλ. Πηηο κέξεο

καο, κεηψζεθε ην θφζηνο ηεο ελέξγεηαο, βνεζψληαο φρη κφλν ζηηο αλέζεηο καο,

αιιά θαη ζηε θζελή παξαγσγή θαη δηαθίλεζε δνκηθψλ πιηθψλ.

Κε ηνλ "Ξξάζηλν Βηηξνχβην" νη αξρηηέθηνλεο ηεο Δ.Δ. πξνσζνχλ ην ζπλδπαζκφ

ζεηηθψλ ιχζεσλ ηφζν ζηε ρξήζε, ζηε δηάξθεηα, ζηελ εθηέιεζε, αιιά θαη ζηελ

επκνξθία ησλ θηηξίσλ. Ζ ζσζηή επηινγή πιηθψλ γηα θάζε ιεηηνπξγία ζπλεπάγεηαη

κεγαιχηεξε δηάξθεηα δσήο, ελψ ε επράξηζηε αηζζεηηθή απφδνζε επηηπγράλεηαη

απφ ηελ θνκςφηεηα, ην ζηπι θαη ηε ζπλεηζθνξά ηνπ αξρηηέθηνλα ζηηο κηθξφηεξεο

ιεπηνκέξεηεο.

Βέβαηα, δηαπηζηψλνληαη νη δπζθνιίεο θαη νη πεξηνξηζκνί πνπ πξνθχπηνπλ απφ

ηνπο πειάηεο, θαζψο δελ απαηηνχλ αξρηηεθηνληθή θηιηθή πξνο ην πεξηβάιινλ,

67

αιιά ζθεπηφκελνη ην πςειφ θφζηνο, αςεθνχλ ηηο σθέιεηεο κηαο θαιήο

θαηαζθεπήο. Γίλεηαη ινηπφλ κία πξνζπάζεηα πξνζέγγηζεο θαη επίιπζεο ζεκάησλ

κε ην ζπκβηβαζκφ ησλ ζπγθξνχζεσλ θαη απαηηήζεσλ, ηνπ πξνυπνινγηζκνχ,

ηνπ ζρεδηαζκνχ, ηνπ ρακεινχ θφζηνπο, ηεο ιεηηνπξγηθφηεηαο θιπ.

Νη πεξηβαιινληηθέο κειέηεο ζε ηνπηθφ επίπεδν είλαη απαξαίηεηεο, θαζψο έλα

αξρηηεθηφλεκα δελ κπνξεί λα είλαη θαιφ, αλ είλαη επηδήκην γηα ην πεξηβάιινλ. Κε

ζηφρν ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο, ηα ηδηαίηεξα ηνπηθά ραξαθηεξηζηηθά θαη

ηελ εχξπζκε ηνπνζέηεζε κέζα ζ' απηφ ελφο θηηξίνπ, κπνξεί λα γίλεη νηθνινγηθφο

ζρεδηαζκφο ελφο θηηξίνπ θαη λα κπεη ζαλ φξνο κέζα ζηα ζπκβφιαηα πειαηψλ -

αξρηηεθηφλσλ. Ρν θφζηνο ηνπ νηθνινγηθνχ ζρεδηαζκνχ ηνπ θηηξίνπ, κπνξεί λα

θαζηεξσζεί κε ηνλ ίδην ηξφπν πνπ ηζρχνπλ νη ππφινηπνη ζρεδηαζκνί, φπσο γηα

παξάδεηγκα ε ζέξκαλζε, ν θσηηζκφο θιπ. Κε δεδνκέλν φηη κία θαιή θαηαζθεπή

είλαη αθξηβφηεξε απφ κία απιή, αληηιακβαλφκαζηε φηη είλαη πνιχ δχζθνιε ε

θαζηέξσζε θαη εθαξκνγή κειέηεο νηθνινγηθνχ ζρεδηαζκνχ, θαζψο ην θφζηνο ηνπ

θηηξίνπ αλεβαίλεη.

Πηνλ Ξξάζηλν Βηηξνχβην ηνλίδεηαη φηη ην θηίξην, θαζ' φιε ηε δηάξθεηα ηεο

θαηαζθεπήο ηνπ, απφ ην ζηάδην ηεο πξσηαξρηθήο κειέηεο, κέρξη θαη ηελ

απνδνρή θαη ηε ζηηγκή ηεο παξάδνζεο, κπνξεί λα δερζεί επαλαζρεδηαζκφ θαη

επηπξφζζεηεο κειέηεο.

Ρνλίδεηαη αθφκε φηη θαηά ηε δηεθπεξαίσζε ηνπ έξγνπ, ν αξρηηέθηνλαο έρεη

αλάγθε απφ ζπκβνπιέο πνιιψλ εηδηθνηήησλ φπσο κεραληθψλ, ειεθηξνιφγσλ,

πδξαπιηθψλ θιπ., εθφζνλ νη εξγαζίεο κηαο νηθνδνκήο είλαη πνηθίιεο θαη

πνιιαπιέο. Πε ζρέζε κε ηνλ νηθνινγηθφ ζρεδηαζκφ, νη ζχκβνπινη κπνξνχλ λα

πξνζθέξνπλ πνιχηηκεο θαη νηθνλνκηθέο ιχζεηο.

Πήκεξα είλαη επηηαθηηθή αλάγθε γηα κηα δηαθνξεηηθή ρξεζηκνπνίεζε ηεο

δηαηηζέκελεο ηερλνινγίαο θαη ρξεζηκνπνίεζε ησλ ηερληθψλ ιχζεσλ κε ηξφπν

νηθνινγηθφ, κε ζθνπφ ηελ βησζηκφηεηα θαη ηελ πνηφηεηα, ηνπ πεξηβάιινληνο θαη

ηνπ θηηξίνπ.

Δηζάγνληαη λέα ζέκαηα πξνο κειέηε, κε επίθεληξν ηα θπζηθά ζηνηρεία, φπσο

θσο, πξάζηλν, λεξφ, ήρνο θιπ. Δηζάγνληαη θαη κειεηψληαη σο ζηνηρεία ηνπ

θηηξίνπ θαη γίλεηαη πξνζπάζεηα πξνζαξκνγήο ηνπο ζε ζρέζε κε ην πεξηβάιινλ.

68

Θέκαηα κειέηεο κπνξνχλ λα απνηειέζνπλ γηα παξάδεηγκα ε ζέζε ηνπ θηηξίνπ ζε

ζρέζε κε ηνλ ήιην, φπνπ απαηηείηαη κειέηε γηα ηελ ηζνξξνπία ηεο ζεξκνθξαζίαο,

ή ζε πεξηνρέο πνπ ε ζεξκνθξαζία είλαη αθξαία (πνιχ θξχν ην ρεηκψλα, ή πνιχ

δέζηε ην θαινθαίξη), απαηηείηαη κειέηε, έηζη ψζηε λα πξνζαξκφδνληαη ηα πιηθά,

ε θαηαζθεπή θιπ.

Ππλνπηηθά ην βηβιίν πξνρσξεί ζε κία ζεηξά απφ δηαπηζηψζεηο, φπσο :

Νη απιέο ιχζεηο είλαη πξνηηκφηεξεο γηα πνιχπινθεο θαηαζθεπέο. Γηα

παξάδεηγκα, είλαη πξνηηκφηεξν λα ρξεζηκνπνηήζεη θαλείο ζπκβαηηθνχο

ηξφπνπο γηα εκεξήζην θσηηζκφ, παξά λα ρξεζηκνπνηήζεη πνιχπινθεο

ηερλνινγίεο γηα παξάζπξα.

Ζ ελέξγεηα πνπ ρξεζηκνπνηείηαη θαηά ηε δσή ηνπ θηηξίνπ είλαη πνιχ

κεγαιχηεξε απφ απηή πνπ ρξεζηκνπνηείηαη θαηά ηε θαηαζθεπή ηνπ. Απηφ

φκσο δελ ηζρχεη ηφζν, αλ πξέπεη ην θηίξην λα ζπληεξείηαη αλά πέληε έσο 15

ρξφληα. Ρφηε ην θφζηνο κεγαιψλεη.

Ζ δηάζσζε ελέξγεηαο είλαη πάληα πην αθξηβή απφ ην λα ηελ παξάγεηο ή

λα ηελ μαλα-απαηηήζεηο. Δίλαη πξνηηκφηεξνο ν ζρεδηαζκφο ηνπ θηηξίνπ κε

κηθξφηεξεο απαηηήζεηο γηα ζέξκαλζε απφ ηε λα ρξεζηκνπνίεζε ειεθηξηθνχ

ξεχκαηνο γηα ζέξκαλζε ηνπ θηηξίνπ.

Νη κηθξφηεξεο απαηηήζεηο γηα ελέξγεηα ελφο θηηξίνπ, ζψδνπλ ελέξγεηα

θαη νη αλαλεψζηκεο κνξθέο ελέξγεηαο κπνξνχλ λα θαιχςνπλ ηηο

ειιείςεηο.

Ξνιινί αξρηθνί ζρεδηαζκνί πξνθαινχλ πνιιαπιά ζεηηθά απνηειέζκαηα γηα

νηθνλνκία. Ξρ. ην δεζηφ λεξφ, πνπ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα ηε

ζέξκαλζε ηνπ αέξα αιιά θαη σο λεξφ αληί ηνπ ζεξκνζίθσλνπ.

Ν ζρεδηαζκφο γηα ηελ αλζεθηηθφηεηα, είλαη αλψηεξνο απφ ηνλ ζρεδηαζκφ γηα

ηελ αλαθχθισζε.

κσο θαηά ηε γλψκε καο ν Ξξάζηλνο Βηηξνχβηνο, φπσο θαη νη πεξηζζφηεξεο

νηθνινγηθέο πξνζπάζεηεο ηνπ θαηξνχ καο, παξνπζηάδεη θάπνηεο ζεκαληηθέο

ειιείςεηο. Ξαξαβιέπεη φηη ην αλζξψπηλν νηθνζχζηεκα έρεη κία ζεκαληηθφηαηε

δηαθνξά απφ ηα άιια νηθνζπζηήκαηα. Γηαηί ε πόιε είλαη ν ρώξνο κέζα

ζηνλ νπνίν αλαπηύζζεηαη θάζε δεκηνπξγία. Δίλαη ν ηόπνο κέζα ζηνλ

69

νπνίν δηαηππώλεηαη ν ιόγνο θαη πιάζεηαη ν κχζνο κηαο θνηλσλίαο. Απηόο

ν ηόπνο, απηή ε ρώξα είλαη ε πόιε. Ζ πφιε κέζα ζηελ νπνία βξίζθεη έδαθνο

λα αλαπηπρζεί θαη λα εθθξαζζεί ε "ζπιινγηθή ζπλείδεζε", κία ζπλείδεζε πνπ

δελ είλαη απιά ην άζξνηζκα ησλ αηνκηθψλ ζπλεηδήζεσλ πνπ ηε ζπγθξνηνχλ

αιιά θαη ην ίδην ην θιίκα κέζα ζην νπνίν απηέο δηακνξθψλνληαη. Ν

πνιηηηζκφο δελ είλαη ηίπνηε άιιν απφ ηελ έθθξαζε κέζα απφ δηάθνξεο κνξθέο,

ζξεζθεία, επηζηήκε, ηέρλε, θνηλσληθή δσή θιπ. απηήο ηεο θνηλσληθήο

ζπλείδεζεο ηεο θνηλσλίαο κηαο πφιεο. Υο πξνο απηό ην ζεκείν ν Ξξάζηλνο

Βηηξνύβηνο πζηεξεί. Ξαξακέλεη νπσζδήπνηε πξάζηλνο, μερλά όκσο

νισζδηόινπ ην Βηηξνύβην, ην κεγάιν ζηνραζηή ηεο αξρηηεθηνληθήο πνπ

ηα 10 βηβιία ηνπ θαζόξηζαλ επί αηώλεο ηελ αξρηηεθηνληθή ζθέςε. Ν

"Ξξάζηλνο Βηηξνχβηνο" μερλά ηηο κεγάιεο αξρέο ηεο αξρηηεθηνληθήο.

Δλδηαθέξεηαη γηα ηελ νηθνλνκία ζηελ ελέξγεηα θαη ζηνπο θπζηθνχο πφξνπο, δελ

ιέεη φκσο ηίπνηε γηα ηελ νηθνλνκία ησλ πνιηηηζηηθψλ αγαζψλ, εθείλσλ ηνπ

ρψξνπ, ηνπ ρξφλνπ θαη ησλ αλζξσπίλσλ ζπκπεξηθνξψλ πνπ αλέδεημαλ ηνλ

επξσπατθφ πνιηηηζκφ, θπξίαξρν κέζα ζηνπο αηψλεο ηεο ππάξρνπζαο

αλζξσπφηεηαο.

5. ΞΝΙΗΡΗΠΡΗΘΖ ΘΙΖΟΝΛΝΚΗΑ ΘΑΗ ΦΠΗΝΓΛΥΚΗΑ ΔΛΝΠ ΡΝΞΝ.

5.1 ΦΠΗΝΓΛΥΚΗΑ ΣΑΟΑΘΡΖΟΑΠ ΘΑΗ ΚΘΝΠ ΔΛΝΠ ΡΝΞΝ.

Υο αζηηθφ, ελλννχκε ην ρψξν πνπ θπξηαξρεί ν άλζξσπνο κε ηα

δεκηνπξγήκαηα ηνπ, ζε αληηδηαζηνιή απφ ηνλ κε αζηηθφ, ην ρψξν ηεο

ππαίζξνπ, ην ρψξν ζηνλ νπνίν θπξηαξρεί ην θπζηθφ ζηνηρείν θαη φρη ην

αλζξσπνπνίεην. Ν αζηηθφο δειαδή ρψξνο είλαη ν ρψξνο πνπ ν άλζξσπνο

επεκβαίλεη γηα λα δεκηνπξγήζεη ηε πφιε ηνπ, ηνλ ηφπν ηνπ "θαηνηθείλ" ηνπ κε

ηελ ηδηαίηεξε ζπκβνιηθή ζεκαζία ηνπ "ππάξρεηλ αλάκεζα ζηνλ νπξαλφ θαη ζηε

γε", πνπ πεξηιακβάλεη ηελ "θαηνηθία" σο ζηνηρείν αλάκεζα ζηνπο αληηζεηηθνχο

πφινπο "εληφο-εθηφο", "επάλσ-θάησ", "εδψ-εθεί" θ.ά. θαη εμαζθαιίδεη ηηο

αλάγθεο ηεο επηθνηλσλίαο ηνπ αλζξψπνπ ζε πξαθηηθφ, ζε ζπλαηζζεκαηηθφ,

αιιά θαη ζε ηδενινγηθφ επίπεδν. Ρνπ "θαηνηθείλ" δειαδή, σο ηφπνπ χπαξμεο ζ'

έλα ρψξν ηνλ νπνίν ν άλζξσπνο έρεη ζηε δηάζεζε ηνπ γηα λα εθθξάζεη ηηο

70

ηθαλφηεηεο ηνπ θαη λα νινθιεξψζεη ηελ χπαξμε ηνπ, λα δηαζπλδέζεη, λα

βειηηψζεη ην άηνκν ηνπ θαη λα ην δηεπξχλεη σο νληφηεηα δηαρξνληθή. Ζ ίδηα ε

έλλνηα ηεο πφιεο είλαη κηα έλλνηα πνπ δειψλεη ηελ πφισζε κεηαμχ αληηζέησλ

πεδίσλ. Θαη ηα πεδία απηά είλαη θχξηα, ην αλζξσπνπνίεην θαη ην θπζηθφ.

Αλαπηχζζεηαη κηα ηδηαίηεξε δπλακηθή ζηηο νπνηεζδήπνηε επεκβάζεηο ηνπ

αλζξψπνπ λα "θηίζεη" κε ηελ επξεία έλλνηα ην ρψξν θαη λα ηνλ θάλεη ηφπν θαη

κάιηζηα "ηφπν πφιεο", ηφπν πνιηηηζκνχ. Πηνλ φξν "θηίδεη" δίλνπκε ζεκαζίεο

φρη κφλν νξγάλσζεο θαη εκθάληζεο πιηθψλ θαηαζθεπψλ, αιιά θαη

ζπκπεξηθνξψλ θαη αληηιήςεσλ, θαη εθθξάζεσλ άιισλ, πνπ αθνξνχλ

ζπλαηζζήκαηα θαη εξκελείεο ελλνηψλ , θαη νξγαλψζεσλ ηνπο ζε ζπζηήκαηα

ηα νπνίν πξνζπαζνχλ λα εκθαλίζνπλ έλα ζπγθεθξηκέλν "πξφζσπν", λα

πιάζνπλ ηε κνξθή ησλ ρψξσλ πνπ νη άλζξσπνη ζπλέιαβαλ , ζέιεζαλ ,

αγάπεζαλ , πξνζδηφξηζαλ θαη εθηέιεζαλ .Θάζε πφιε ζηεξηψλεη κε ηνλ κφρζν

θαη ηνλ ελζνπζηαζκφ ηηο ηδέεο ησλ αλζξψπσλ πνπ ηελ πιάζνπλ κέζσ κνξθψλ

(πιηθψλ, ζπκπεξηθνξψλ θαη αληηιήςεσλ) ζε ζπγθεθξηκέλν ηφπν κε ηδηαίηεξε

θπζηνγλσκία, ηδηαίηεξε φςε, ηδηαίηεξν ραξαθηήξα.

Ν ραξαθηήξαο

Δδψ αμίδεη λα δηεξεπλήζεη θαλείο ηελ έλλνηα απηνχ πνπ νλνκάδνπκε "

ραξαθηήξα. Ν ραξαθηήξαο ραξάζζεηαη, εληππψλεηαη θαη εληππψλεη ηε κνξθή,

ζπλίζηαηαη δε, ζηα ζπγθεθξηκέλα ραξαθηεξηζηηθά ζηνηρεία κε ηα νπνία ε

νπνηνδήπνηε κνξθή εκθαλίδεηαη ζπκπεξηθέξεηαη, θαη αθνχ γίλεη αληηιεπηή,

ζεκαζηνδνηείηαη πξαθηηθά, ζπλαηζζεκαηηθά, ή λνεκαηηθά. Απηή ε

ζεκαζηνδφηεζε είλαη κηα γλώκε, κία θξίζε πνιχ ζεκαληηθή γηα ηελ εμέιημε

ηνπ αλζξψπνπ αθνχ κέζα απ' απηήλ αλαθαιχπηεη ηε δηθή ηνπ πξνζσπηθή

ζρέζε κε ην ρψξν ηνπ θαη ζπλδέεηαη κε ηηο άιιεο κνξθέο. Θάζε θξίζε καο

δηαζπλδέεη ή καο δηαρσξίδεη κε ηα αληηθείκελα. Ν ρψξνο έηζη γίλεηαη ηφπνο

κε ηδηαίηεξν ραξαθηήξα γηα ηνλ νπνίν ην άηνκα έρνπλ κηα γλψκε θαη

αλαπηχζζνπλ κία ζρέζε. Ν ηφπνο έηζη απνθηά γη' απηά κηα ηδηαίηεξε νληφηεηα

κε ηδηαίηεξν ραξαθηήξα, κηα θπζηνγλσκία κε ηελ νπνία ζπλαιιάζζνληαη,

ζπλνκηινχλ , ζπλδηαιέγνληαη, ζπκκεηέρνπλ ζην παηγλίδη ηεο χπαξμεο.

Ζ θπζηνγλσκία

71

Ζ κειέηε ηεο θπζηνγλσκίαο κε ηνλ παξαπάλσ ηξφπν, καο νδεγεί λα

μεπεξάζνπκε ηελ αληίιεςε φηη ηα θηίζκαηα κπνξεί λ 'αληηκεησπίδνληαη κφλν

ζαλ ιεηηνπξγίεο γηα ηηο νπνίεο αξρηθά θαίλεηαη λα ζρεδηάδνληαη, αιιά

απνηεινχλ θάηη πνιχ επξχηεξν, δηαδξακαηίδνπλ πνιχπιεπξνπο ξφινπο ηνπο

νπνίνπο αλαθαιχπηνπκε θάζε θνξά κε ην ελδηαθέξνλ καο θαη ηε ζπκκεηνρή

καο ζηε δηαδηθαζία απηνχ ηνπ ηεξάζηηνπ γίγλεζζαη πνπ ιέγεηαη πφιηο. Δίλαη

ινηπφλ βέβαην φηη ε δηαπίζησζε ηεο θπζηνγλσκίαο, σο ζπγθεθξηκέλεο

νληόηεηαο, ζπγθεθξηκέλεο ηδηαηηεξόηεηαο κε νξηζκέλε ηαπηόηεηα,

γίλεηαη πάληα κέζα απφ ηελ αληίιεςε» θαηαλφεζε φισλ ησλ κνξθψλ ηεο

έθθξαζεο ηεο πφιεο θαη εξκελεία ηειηθά ησλ ζηνηρείσλ εθείλσλ πνπ

ζεσξνχκε ζεκαληηθά γηα ηε ζρέζε καο, ηε δηαζχλδεζε καο κε ηνλ ηφπν, ηελ

πφιε, ηελ νπνία έηζη νληνπνηνχκε, αθνχ ηεο πξνζδίδνπκε ζεκαζίεο θαη καο

νληνπνηεί αθνχ αλαθαιχπηνπκε θη 'εκείο ηνλ εαπηφ καο ζπλδηαιεγφκελνη καδί

ηεο.. Έηζη, ν ηφπνο δελ καο είλαη αδηάθνξνο αιιά απνηειεί ζηνηρείν κε ην

νπνίν είκαζηε ζπλδεδεκέλνη κέζα απφ ηηο γλψκεο καο, ηηο θξίζεηο καο, ηα

ζπλαηζζήκαηα καο θαη ηηο πξάμεηο καο.

5.2 Ν ΞΝΙΗΡΗΠΚΝΠ ΓΗΑΚΝΟΦΥΛΔΗ ΡΖ ΦΠΗΝΓΛΥΚΗΑ ΡΝ ΡΝΞΝ.

Ρα κλεκεία κηαο πφιεο απνηεινχλ ηα ραξαθηεξηζηηθφηεξα ζηνηρεία ηεο πνπ

επεξεάδνπλ ηε δηακφξθσζε ηεο θπζηνγλσκίαο ηεο, ελψ παξάιιεια παίδνπλ

θαζνξηζηηθφ ξφιν ζηνλ ηξφπν αλάπηπμεο ηνπ πνιενδνκηθνχ ηεο ηζηνχ.

Φπζηνγλσκία ηεο πόιεο είλαη ε ηαπηόηεηα ηεο νληόηεηαο ελόο

ηόπνπ, κηα ηαπηόηεηα πνπ εθθξάδεη ην ιόγν θαη ην κύζν ηεο πόιεο σο

έθθξαζε ηεο ζπιινγηθήο ζπλείδεζεο ησλ πνιηηώλ, δει. σο πνιηηηζκό.

Ρα κλεκεία θάζε πφιεο ζεκαηνδνηνχλ ηε δηαρξνληθή πνξεία ηεο δηα κέζνπ

ησλ αηψλσλ ζηελ ηζηνξία, ηηο επηζηήκεο, ηνλ πνιηηηζκφ. Ππζρεηίδνληαο

ηνλ πνιενδνκηθφ ηζηφ κε ηα πνιηηηζηηθά θνηηάζκαηα, είλαη απαξαίηεην λα

θάλνπκε κηα νπζηαζηηθή δηεπθξίληζε:

Ζ έλλνηα ηνπ πνιηηηζηηθνχ θνηηάζκαηνο είλαη επξχηεξε θαη ζεκειησδέζηεξε. Ν

αζηηθφο ζρεδηαζκφο απνηειεί κία έθθαλζε ησλ πνιηηηζηηθψλ θνηηαζκάησλ,

ηα νπνία δηαθαζνξίδνπλ ηε θπζηνγλσκία κηαο πφιεο — θπζηνγλσκία ε

νπνία αζθαιψο δελ είλαη κφλν πνιενδνκηθή. Δλ νιίγνηο, ν πνιενδνκηθφο ηζηφο

απνηειεί ην νξαηφ απνηέιεζκα ησλ πνιηηηζηηθψλ θνηηαζκάησλ ελφο ηφπνπ.

72

Ζ αλάδεημε ησλ κλεκείσλ κέζσ ηεο γεληθφηεξεο αλάδεημεο ηνπ

πεξηβάιινληνο αξραηνινγηθνχ ρψξνπ δελ ζα πξέπεη λα ζπλδπάδεηαη κε ηελ

δεκηνπξγία ρψξνπ αξραηνινγηθνχ πεξηπάηνπ ζε έλα πεξηβάιινλ ςπρηθήο θαη

πλεπκαηηθήο αλάηαζεο απνθνκκέλν απφ ηελ ππφινηπε πφιε.

Αληίζεηα ε επηδίσμε καο πξέπεη λα είλαη ε ζπκθηιίσζε ησλ δχν ρψξσλ θαη ν

επαλαπξνζδηνξηζκφο ηεο αμίαο ηνπο.

Ζ δηαηήξεζε ησλ κλεκείσλ είλαη έλαο απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο ηξφπνπο γηα

ηε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο δσήο ζηελ πφιε.

Κνλαδηθφο θίλδπλνο είλαη λα δεκηνπξγεζνχλ κε αλεπηηπρείο επεκβάζεηο μέλνη

θαη απφκαθξνη ρψξνη απφ ηνλ πνιενδνκηθφ ηζηφ ηεο πφιεο, αξραηνινγηθνί

έξεκνη ζα έιεγα ζην θέληξν ελφο αλππεξάζπηζηνπ πνιενδνκηθνχ ηζηνχ.

Ζ πνιηηηζηηθή θιεξνλνκηά ελφο ηφπνπ πξέπεη λα παξακέλεη άξξεθηα

ζπλδεδεκέλε κε ην ζχγρξνλν πνιηηηθφ θαη ην πνιηηηζηηθφ '"γίγλεζζαη" ηνπ

ηφπνπ, εληαζζφκελε ζηα ζχγρξνλα δεδνκέλα αλάπηπμεο ηεο πφιεο θαη φρη

παξαπνηνχκελε απφ απηά.

Ζ πξνζπάζεηα αλάδεημεο θαη πξνβνιήο ησλ κλεκείσλ, κε ηελ

παξάιιειε βηψζηκε έληαμε ηνπο ζηελ πνιενδνκηθή πξαγκαηηθφηεηα ηεο

πφιεο, δελ πξέπεη λα ιακβάλεη ππ' φςηλ ηηο νηθνλνκηθέο παξακέηξνπο. Νη

φξνη νηθνλνκηθή αμία, απνζβέζεηο , ππεξαμίεο θιπ δελ πξέπεη λα καο

απαζρνινχλ. Ρα δεηνχκελα κνλαδηθά ζηνηρεία αμηνιφγεζεο, είλαη ε ηζηνξηθή θαη

ε αηζζεηηθή αμία ρψξσλ θαη κλεκείσλ. Νη αθνινπζνχκελεο πνιηηηθέο

πξνζηαζίεο ηεο πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο, δελ πξέπεη λα έρνπλ ζαλ

απηνζθνπφ ηελ πξνψζεζε ηνπ ηνπξηζκνχ θαη ηελ νηθνλνκηθή αλάπηπμε

ηεο ζπγθεθξηκέλεο πεξηνρήο, αιιά ηελ ελδπλάκσζε θαη ηελ πξνβνιή ζην

ρξφλν ηεο θιαζηθήο εηθφλαο, ηεο εηθφλαο ελφο πνιηηηζκνχ πνπ ππάξρεη ζαλ

ηδέα.

Απηφ άιισζηε είλαη θαη κία απφ ηηο βαζηθέο θαηεπζχλζεηο ζηηο νπνίεο

θαηέιεμε ε ΛΔΑ ΣΑΟΡΑ ΡΥΛ ΑΘΖΛΥΛ 1998 αλαθέξνληαο επί ιέμεη ηα εμήο:

Πην κέιινλ, πξέπεη λα ππάξμεη ζπληνληζκέλε πξνζπάζεηα πξνζηαζίαο ηεο

πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο θαη πξναγσγήο ησλ θαιχηεξσλ πξαθηηθψλ

δηαηήξεζεο θαη πξνζαξκνγήο. Απηέο νη ελέξγεηεο, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ

θαηάιιειε ρσξνζεηηθή ζηξαηεγηθή, είλαη νπζηαζηηθήο ζεκαζίαο γηα ην επ δελ

73

ηεο πφιεο ηνπ αχξην θαη ηελ έθθξαζε ηνπ ηδηαίηεξνπ ηεο ραξαθηήξα θαη ηεο

ηαπηφηεηαο ηεο.

Πηελ θαηεύζπλζε απηή θαζίζηαηαη απόιπηα επίθαηξε ε νινέλα

απμαλόκελε απνδνρή ηεο αληίιεςεο, όηη ηα κλεκεία αλήθνπλ ζην ηόπν

Γεκηνπξγίαο ηνπο, ζην ιαό ηνπ νπνίνπ εθθξάδνπλ ην πνιηηηζηηθό

επίπεδν ζηε ζπγθεθξηκέλε ρξνληθή ζηηγκή, ζηελ πόιε ηεο νπνίαο

απνηεινύλ αλαπόζπαζην κέξνο ηεο ηζηνξίαο ηεο.

6. Ζ ΠΚΒΝΙΖ ΡΝ ΞΝΙΗΡΗΠΚΝ ΠΡΖΛ ΑΔΗΦΝΟΝ ΑΛΑΞΡΜΖ

6.1 ΡΑ ΞΝΙΗΡΗΠΡΗΘΑ ΠΡΝΗΣΔΗΑ ΠΑΛ ΞΑΟΑΓΝΛΡΔΠ ΡΖΠ ΒΗΥΠΗΚΖΠ

ΑΛΑΞΡΜΖΠ.

Ζ πνιηηηζηηθή καο θιεξνλνκηά έρεη θαη ηελ ηδηφηεηα ηνπ νηθνλνκηθνχ αγαζνχ,

[24] φπσο έρεη αλαιπζεί ήδε ζε δηάθνξα επίπεδα, δεδνκέλνπ φηη νπνηνδήπνηε

ηζηνξηθφ θέληξν ζεσξείηαη αθίλεηε πεξηνπζία. Άιισζηε, ε ιέμε θιεξνλνκηά

εκπεξηέρεη θαη ηελ έλλνηα ηεο νηθνλνκηθήο αμίαο. Ρν ζηνηρείν απηφ αληαλαθιά

ηε ζεκαζία ηεο πνιηηηζηηθήο δηάζηαζεο ζηελ αλάπηπμε θαη εμέιημε ηνπ

ζχγρξνλνπ ηνπξηζκνχ, παξάγνληα εμφρσο ζεκαληηθνχ ηεο ζεκεξηλήο

νηθνλνκηθήο πξαγκαηηθφηεηαο. Ζ δηάθξηζε κεηαμχ ηεο νηθνλνκηθήο δσήο θαη ηεο

θπζηθήο δσήο ησλ πνιηηηζηηθψλ αγαζψλ είλαη απαξαίηεηε γηα ηελ ζσηεξία

ηνπο. Ζ κελ πξψηε ε νηθνλνκηθή δσή αλήθεη ζηνπο πξνζσξηλνχο θαη επαρζείο

λφκνπο ηεο αγνξάο ,έηζη φπσο ηνπο πξνζδηνξίδεη θάζε επνρή, ελψ ε θπζηθή

δσή είλαη ε ρξνληθή δηάξθεηα ηνπ αγαζνχ απφ ηελ ζηηγκή ηεο δεκηνπξγίαο ηνπ

κέρξη ζήκεξα, κε ηηο αλαιινίσηεο ηδηφηεηεο πνπ ην θαζηζηνχλ δηαθξηηφ ζην

ζχλνιν.

Ν πνιηηηζκφο θάζε ρψξαο είλαη ζχλζεζε αξρψλ θνηλσληθψλ , νηθνλνκηθψλ

θαη ζπκπεξηθνξάο ησλ πνιηηψλ ηεο. Θάζε πνιηηηζηηθφ αγαζφ έρεη κηα θνηλσληθή

αμία πνπ πξνηάζζεη ηελ δηαηήξεζε ηνπ, αιιά θαη ηελ επαλέληαμε ηνπ ζηελ δσή

καο. Ζ θνηλσληθή αμία ζπρλά παξεξκελεχεηαη κε ηελ κοινωνική τρηστικότητα,

πξνθαιψληαο επεκβάζεηο πνπ αιινηψλνπλ ε θαη θαηαζηξέθνπλ νινθιεξσηηθά

θηίξηα κλεκεία θαη άιια πνιηηηζηηθά ζχλνια. Ζ ζπρλά ηνικνχκελε δηάθξηζε

ησλ έξγσλ ζε ειάζζνλνο θαη κείδνλνο ζεκαζίαο ειινρεχεη ηνλ θίλδπλν ηνπ

απνθιεηζκνχ ελφο κεγάινπ αξηζκνχ αγαζψλ ηεο πνιηηηζηηθήο καο θιεξνλνκηάο.

74

Ζ επαλάρξεζε ή επαλαρξεζηκνπνίεζε, ηδηαίηεξα ησλ αξρηηεθηνληθψλ αγαζψλ

ελφο ηφπνπ πξέπεη λα ζηνρεχεη ζηελ δηαηήξεζε ηνπο. Δπηβάιιεηαη ε ήπηα

αληηκεηψπηζε ηνπο, αληί ηεο ζπρλά παξαηεξνχκελεο απαμησηηθήο ζπκπεξηθνξάο

ζηηο επεκβάζεηο.

Ζ δηαηήξεζε γηα θνηλσληθνχο θαη κφλνλ ιφγνπο ηζηνξηθψλ θηηξίσλ θαη

ζπγθξνηεκάησλ, ε δηα ηεο βίαο δηαθχιαμε ηνπ πεπαιαησκέλνπ θαη αλεπαξθνχο

γηα ηηο ζχγρξνλεο θνηλσληθέο αλάγθεο ραξαθηήξα ηνπο, απφ ηε έσο ηψξα

εκπεηξία, νδεγεί ζε αξλεηηθέο εληππψζεηο ηφζν γηα ηνλ ραξαθηήξα θαη ηελ αμία

ηνπο, φζν θαη γηα ηε θπζηνγλσκία ηεο πφιεο. Ρα φξηα ελφο ηζηνξηθνχ θέληξνπ

ζπρλά κπνξεί λα δηεπξπλζνχλ , εάλ ν πεξηβάιισλ θπζηθφο ρψξνο ζεσξείηαη

ηδηαίηεξνπ θάινπο θαη αλαπφζπαζην ζηνηρείν ηνπ δνκεκέλνπ ρψξνπ, πνπ

απνηειείηαη απφ θηίξηα ε ρψξνπο ηζηνξηθήο θαη αξρηηεθηνληθήο αμίαο. [25]. Ζ

ζεζκηθή ζσξάθηζε ηνπ πεξηβάιινληνο είλαη επείγνλ ζέκα θαη πξέπεη λα

αληηκεησπηζζεί κε ζνβαξά θξηηήξηα, ην ίδην φπσο θαη γηα ηα ππφινηπα

πνιηηηζηηθά αγαζά, αθνχ απνηειεί αλαπφζπαζην ζηνηρείν ησλ πφιεσλ καο.

Ξαξάιιεια κε ηελ ππάξρνπζα πνιηηηζηηθή ππνδνκή ε έκθαζε ζε ζχγρξνλεο

πνιηηηζηηθέο κνξθέο, φπσο είλαη ε κνπζηθή ην ζέαηξν νη ηέρλεο θιπ έξρνληαη λα

ζπκπιεξψζνπλ έλα νινθιεξσκέλν πνιηηηζηηθφ πιαίζην κε πνιχπιεπξα

ελδηαθέξνληα, ηθαλά λα ζπκβάιινπλ ζεκαληηθφηαηα ζηελ ηνπξηζηηθή

αμηνπνίεζε κηαο πφιεο, ελφο ηφπνπ. Γηα ηελ Αζήλα ε αλάιεςε ηεο πνιηηηζηηθήο

Νιπκπηάδαο ελ' φςεη ηεο αζιεηηθήο Νιπκπηάδαο ηνπ 2004 απνηέιεζε πξάγκαηη

κηα πξφθιεζε. Ζ εληππσζηαθή έλαξμε κε ηελ Κπζσδία ηνπ Β. Ξαπαζαλαζίνπ

ζηνπο ζηχινπο ηνπ Νιπκπηείνπ Γηφο ζηηο 28 Ηνπλίνπ ηνπ 2001 ήηαλ έλα δείγκα

γξαθήο ζε παγθφζκην βειελεθέο ηνπ ηη επξφθεηην λα αθνινπζήζεη.

Έηζη ινηπφλ θάζε πφιε θαη θάζε ηφπνο κπνξνχλ λα αλαπηχμνπλ έλα

αξκνληθά ζπλδεδεκέλν πιαίζην πνιηηηζηηθψλ θνηηαζκάησλ θαη ζχγρξνλσλ

πνιηηηζηηθψλ εθθάλζεσλ ζε κία αγαζηή ζπλχπαξμε, ε νπνία κπνξεί λα

πξνζθέξεη πνιππνίθηιεο ππεξεζίεο κε έκθαζε ζηνλ ηνπξηζκφ, φρη κφλν ζηα

πιαίζηα ηεο νηθνλνκηθήο ηνπ δηάζηαζεο, αιιά θαη ηεο εθπαηδεπηηθήο,

κνξθσηηθήο θαη πνιηηηζκηθήο. Κε ηνλ ηξφπν απηφ ε πξνζσπηθή δηαζθέδαζε θαη

75

μεθνχξαζε, ηνπ επηζθέπηε θάζε πφιεο ζα αλαπηχζζεηαη κέζα ζε έλα

ππνβιεηηθφ πεξηβάιινλ πνιηηηζηηθήο θαη κνξθσηηθήο κπζηαγσγίαο.

6.2 ΡΝΟΗΠΚΝΠ ΘΑΗ ΞΝΙΗΡΗΠΚΝΠ

Έλα ζέκα ην νπνίν πξέπεη λα αλαδεηρζεί είλαη ε πξνζπάζεηα αχμεζεο ηνπ

πνιηηηζηηθνχ ελδηαθέξνληνο ηνπ κέζνπ Δπξσπαίνπ πνιίηε ζε ζρέζε κε ηνλ

Ρνπξηζκφ, θαζψο επίζεο θαη ε ζρέζε κεηαμχ πνιηηηζηηθήο θαη νηθνλνκηθήο

πξαγκαηηθφηεηαο θάζε πεξηνρήο κε ηδηαίηεξε αξραηνινγηθή αμία.

Δίλαη γεγνλφο φηη ν κέζνο ηνπξίζηαο δελ ζπλαξηά απφιπηα ηνλ ηφπν

δηαθνπψλ ηνπ κε ηελ επίδεημε πνιηηηζηηθήο αλεζπρίαο ζα ιέγακε. Πηελ

Διιάδα αληηζηνηρεί κία επίζθεςε ζε αξραηνινγηθφ ρψξν αλά ηνπξίζηα [26].

Πηε ζχγρξνλε επνρή καο ε έληαμε ηνπ αξραηνινγηθνχ θαη γεληθφηεξα

πνιηηηζηηθνχ πινχηνπ κηαο πφιεο ζηνλ αζηηθφ ηεο ζρεδηαζκφ θαη ζηελ

θαζεκεξηλή ηεο ιεηηνπξγηθφηεηα πξαγκαηνπνηείηαη κε πνιινχο ηξφπνπο

δηακνξθψλνληαο έηζη θαη ηελ αληίζηνηρε θπζηνγλσκία ηεο [27].

Έηζη παξαηεξνχκε έλα νγθνχκελν ξεχκα ησλ ηζηνξηθψλ, πνιενδφκσλ θαη

αξρηηεθηφλσλ ζε φιεο ηηο Δπξσπατθέο πξσηεχνπζεο ην νπνίν ζπλίζηαηαη ζηελ

θαηεδάθηζε παιαηψλ θηηξίσλ ή ζπγθξνηεκάησλ δηαηεξψληαο κφλν ηηο

παξαδνζηαθέο πξνζφςεηο ηνπο ζαλ πξνπεηάζκαηα ησλ δξφκσλ [28].

Ξαξάιιεια ηα ζρνιεία κπαίλνπλ ζηελ πξνζπάζεηα ζπληήξεζεο θαη

πξνβνιήο ηεο Δπξσπατθήο πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο ζαλ έλα δσληαλφ θνκκάηη

ηεο θαζεκεξηλήο καο δσήο.

Δπξσπατθά πξνγξάκκαηα δίλνπλ θίλεηξα ζε ζρνιεία γηα πνιηηηζκηθή

ελαζρφιεζε.

Θαζέλα ζρνιείν πηνζεηεί έλα κλεκείν ζηελ πεξηνρή ηνπ. Αλαιακβάλεη ηελ

ππνρξέσζε λα εληάμεη ηε κειέηε ηεο ηζηνξίαο ηνπ ζην πξφγξακκα καζεκάησλ

ηνπ, λα νξγαλψζεη μελαγήζεηο λα εθπνλήζεη ελεκεξσηηθφ πιηθφ θαη ηέινο λα ην

πξνβάιιεη ζε φιν ηνλ θφζκν κέζσ δηεζλψλ δηθηχσλ.

7. ΞΑΓΘΝΠΚΗΝΞΝΗΖΠΖ ΘΑΗ ΞΝΙΗΡΗΠΚΝΠ

7.1 Ζ ΞΑΓΘΝΠΚΗΝΞΝΗΖΠΖ ΥΠ ΞΟΝΝΞΡΗΘΖ * (ΥΠ ΑΞΔΗΙΖ)

76

Ξνιχο ιφγνο γίλεηαη θαη ηφλνη κειάλεο έρνπλ ρπζεί γηα ην θαηλφκελν ηεο

παγθνζκηνπνίεζεο. Πρεδφλ παληνχ ε παγθνζκηνπνίεζε εκθαλίδεηαη σο

απεηιή, σο ζπγθεληξσηηθφ θαηαζηξνθηθφ ηέξαο, "σο έλαο Ιεβηάζαλ" γηα λα

ρξεζηκνπνηήζνπκε ηνλ φξν πνπ αξζξνγξάθνο θαζεκεξηλήο εθεκεξίδαο

ρξεζηκνπνίεζε γηα λα δείμεη ηελ ηζρχ θαη ηελ θπξηαξρηθή δχλακε απηνχ ηνπ

παγθφζκηνπ πνιηηηθν-νηθνλνκηθνχ κνξθψκαηνο.

Ξξάγκαηη φπσο ην θξάηνο - ηέξαο πνπ πξνβιέπεη ν άγγινο θηιφζνθνο ηνπ

17νπ αίψλα, ν Thomas Hobbes, ζην πξσηφηππν ζχγγξακά ηνπ "Ιεβηάζαλ",

ζπγθξίλνληαο ην ζπγθεληξσηηθφ θξάηνο ηεο ζεσξίαο ηνπ κε ην θαηαζηξνθηθήο

δχλακεο ζαιάζζην θήηνο ηνπ βηβιίνπ ηνπ ΗΥΒ, έηζη θαη ε παγθνζκηνπνίεζε

ζηεξίδεηαη ζηε ζπγθξφηεζε κηαο ππεξδχλακεο απφ ηε ζπγθέληξσζε φισλ ησλ

επηκέξνπο δπλάκεσλ.

Ζ εηθφλα ηνπ Ιεβηάζαλ ηνπ Hobbes, παξνπζηάδεη έλαλ εζηεκκέλν γίγαληα, ν

νπνίνο έρεη ζρεκαηηζηεί απφ πιήζνο κηθξψλ αλζξψπσλ ηνπνζεηεκέλσλ ζε κία

κνξθνγελλεηηθή λνκνηέιεηα ψζηε λα εκθαλίδνπλ ηε κνξθή ηνπ γίγαληα, ν

νπνίνο κάιηζηα επηδεηθλχεη ηα ζχκβνια ηεο εμνπζίαο ηνπ θξαηψληαο ζην έλα

ρέξη ην ζηαπξφ θαη ζην άιιν ην ζπαζί. Δθθιεζία θαη ζηξαηφο απνηεινχζαλ

ηηο βαζηθέο δπλάκεηο ζηήξημεο ηνπ θξάηνπο. Όιε θαη δεκηνπξγφο ηνπ ηέξαηνο,

ν ίδηνο ν άλζξσπνο. Πχκθσλα κε ην κνληέιν απηφ, φινη εθρσξνχλ ηε δχλακε

ηνπο ζε έλα άλζξσπν ή ζε κηα ζπλέιεπζε αλζξψπσλ, κέζσ ηεο νπνίαο είλαη

δπλαηή κε βάζε ηελ αξρή ηεο πιεηνςεθίαο ε αλαγσγή φισλ ησλ βνπιήζεσλ

ζε κία. Γελ πξφθεηηαη γηα απιή ζπκθσλία, αιιά γηα πξαγκαηηθή ελνπνίεζε,

ζπγρψλεπζε φισλ ζε έλα λέν ππεξάλζξσπν κέζσ κηαο ζχκβαζεο, κηαο

ζπκθσλίαο. Ν ππεξάλζξσπνο απηφο δηαζέηεη θπξίαξρε εμνπζία, ηειείσο

αλεμέιεγθηε, γηαηί ν ίδηνο δελ δεζκεχεηαη απφ ηε ζπκθσλία, αθνχ δελ

ζπκκεηείρε ζε απηή.

Ζ επηθαηξφηεηα ηεο ζθέςεο ηνπ Hobbes είλαη πξνθαλήο, γεγνλφο πνπ έρεη

νδεγήζεη ζε έληνλνπο πξνβιεκαηηζκνχο, ηφζν γηα ην κέιινλ ηεο δεκνθξαηίαο

θάησ απφ ηέηνηεο ζπλζήθεο φζν θαη γηα ην αλ νδεγνχκαζηε ζε κηα παγθφζκηα

δηαθπβέξλεζε ή ζε κηα εγεκνληθή παγθνζκηνπνίεζε. Πε βηβιίν ηνπ ν

επξσβνπιεπηήο Ξαλ. Ονπκειηψηεο ζέηεη επζέσο ην κεγάιν απηφ πξφβιεκα γηα

λα θαηαιήμεη, έπεηηα απφ ζπζηεκαηηθή αλάιπζε, πσο κηα παγθφζκηα θαη

δηεζλήο δηαθπβέξλεζε είλαη εθηθηή, εθφζνλ ζπληξέμνπλ βέβαηα νξηζκέλεο

77

πξνυπνζέζεηο. Έηζη, θαη' απηφλ, είλαη δπλαηφ "έλα ζχζηεκα ην νπνίν ζα δψζεη

ηε δπλαηφηεηα ζε ππεξεζληθά φξγαλα λα θπβεξλήζνπλ δεκνθξαηηθά ηνλ

πιαλήηε καο, ζην πιαίζην ελφο πνιπθεληξηθνχ θαη πνιππνιηηηζκηθνχ θφζκνπ".

Ζ κεηάβαζε ζε έλα ηέηνην πξνζαξκνζκέλν παγθφζκην ζχζηεκα πξέπεη λα

πεξηιακβάλεη φιεο ηηο πεξηθέξεηεο, λα δηαζθαιίδεη ηηο θνηλσληθέο ηζνξξνπίεο,

λα πξνσζεί ηζφηηκεο ζρέζεηο κε ηηο αλαπηπζζφκελεο ρψξεο θαη λα πξνζηαηεχεη

ηηο νηθνινγηθέο ηζνξξνπίεο. Ξψο φκσο θάηη ηέηνην είλαη δπλαηφ κε δεδνκέλε ηελ

εγεκνληθή πνιηηηθή ησλ ΖΞΑ, πνπ θαίλεηαη λα έρνπλ ελζηεξληζηεί ηελ άπνςε

πψο ε ηζηνξία επηθπιάζζεη ζε απηέο ην ξφιν ελφο ζχγρξνλνπ ξσκατθνχ

imperiumjllax; ζα επηηεπρζεί κία δηεζλήο ζπλεξγαζία θαη αιιειεγγχε γηα ηελ

αληηκεηψπηζε ησλ νηθνπκεληθψλ πξνβιεκάησλ ηεο θηψρεηαο, ηεο αλεξγίαο,

ηεο νηθνλνκηθήο θαη θνηλσληθήο αβεβαηφηεηαο, φηαλ νη ππεξδπλάκεηο

ζηεξηδφκελεο ζηελ ζηξαηησηηθή θαη νηθνλνκηθή ηνπο ηζρχ, πξνσζνχλ ηα

γεσπνιηηηθά ηνπο ζπκθέξνληα, ρσξίο λα θαίλεηαη λα ελδηαθέξνληαη γηα ηηο

ηχρεο δηζεθαηνκκπξίσλ αλζξψπσλ;

Ξψο έρνπκε θηάζεη ζε απηφ ην αδηέμνδν; Ξψο γεληθεχηεθε ε παξαδνρή πεξί

παγθφζκηαο νηθνλνκίαο; Αλακθηζβήηεηα ν φξνο παγθνζκηνπνίεζεο έρεη,

ζπλεηξκηθά, άξξεθηα ζπλδεζεί κε ηελ νηθνλνκηθή δηάζηαζε ηεο, φζν θαη αλ νη

εξεπλεηέο ηεο πξνζπαζνχλ λα ηελ αληηκεησπίζνπλ σο νινθιήξσζε φρη

κφλνλ ηεο νηθνλνκίαο, αιιά θαη ηεο θνπιηνχξαο, ηεο ηερλνινγίαο θαη ηεο

δηαθπβέξλεζεο.

7.2 Ζ ΔΞΗΓΟΑΠΖ ΡΖΠ ΞΑΓΘΝΠΚΗΝΞΝΗΖΠΖΠ ΠΡΗΠ ΔΘΛΗΘΔΠ

ΞΝΙΗΡΗΠΡΗΘΔΠ ΞΝΘΖΘΔΠ ΘΑΗ ΓΟΑΠΔΗΠ

Βεβαίσο, ην πξφβιεκα ηεο ηζνπεδσηηθήο επίδξαζεο ηεο παγθνζκηνπνίεζεο

δελ πεξηνξίδεηαη κφλν ζηε γιψζζα αιιά θαη ζε θάζε είδνπο πνιηηηζκηθή

έθθξαζε.

Έηζη θχξηνο θνξέαο ηεο θπζηνγλσκίαο κίαο πφιεο δελ είλαη απιψο ην πιηθφ

ηεο ππφβαζξν, θπζηθφ θαη αλζξσπνπνίεην, είλαη θπξίσο ν πξνζσπηθφο

ηδηαίηεξνο ιφγνο ηεο θαη ν δηθφο ηεο ηζρπξφο κχζνο. Ζ ίδηα ε ηζηνξία θαη ε

κπζνινγία ηνπ ηφπνπ είλαη απηέο πνπ ηνλ ραξαθηεξίδνπλ ζήκεξα κέζα

απφ ηελ παγθνζκηνπνηεκέλε βηνκεραλία ηνπ ζεάκαηνο. Ζ ηζηνξία απηή θαη ε

78

κπζνινγία ππεξαπινπζηεπκέλεο θαη παξαπνηεκέλεο, ζχκθσλα κε ηηο αλάγθεο

κίαο εχθνιεο γεληθήο θαηαλάισζεο απφ έλα αλίδεν θαη ζηε κεγάιε

πιεηνλφηεηα ηνπ άζρεην κε ην αληηθείκελν θαηαλαισηηθφ θνηλφ,

πξνζθέξνληαη θαη πιαζάξνληαη κέζσ ησλ ΚΚΔ ζε φιεο ηηο άθξεο ηνπ πιαλήηε.

Έηζη, ν ακεξηθαλνπνηεκέλνο Ζξαθιήο, πνπ ζπρλά εκθαλίδεηαη ζηηο νζφλεο

καο, δαλείδεηαη ζηνιέο θαη φπια απφ ην Κεζαίσλα, ηερληθέο πάιεο απφ ηελ

Αλαηνιή, ελψ ζπλδηαιέγεηαη κε ήξσεο κε ηνπο νπνίνπο νπδέπνηε ζα

κπνξνχζε λα έρεη ρσξηθή ε ρξνληθή ζπκβίσζε. Αθφκα θαη ζηελ Διιάδα ηα

παηδηά κπνχληαη ζηελ ειιεληθή κπζνινγία κέζα απφ ην θαθνπνηεκέλν

παξαράξαγκά ηεο. Ρέινο πνιινί επξσπαίνη λένη πνπ πηζηεχνπλ φηη έρνπλ

βαζηθέο γλψζεηο Ηζηνξίαο επεηδή έρνπλ δηαβάζεη "Αζηεξίμ", ή επεηδή

γλσξίδνπλ αξθεηά γηα ην ακεξηθάληθν West ή ηνλ γαιιηθήο έκπλεπζεο θαη

έθθξαζεο Ινχθπ Ινπθ.

7.3 ΓΗΑΣΔΗΟΗΠΖ ΡΝ ΞΝΙΗΡΗΠΡΗΘΝ ΞΙΝΡΝ-ΔΙΙΖΛΗΘΖ

ΞΟΑΓΚΑΡΗΘΝΡΖΡΑ

Ζ δηαρείξηζε ηνπ πνιηηηζηηθνχ πινχηνπ ελφο ηφπνπ δει. ην ζέκα ηεο

δηαηήξεζεο, αλάδεημεο πξνβνιήο θαη αμηνπνίεζεο ηνπ πξνζιακβάλεη κεγάιε

ζεκαζία θάησ απφ ην θσο ηεο παγθφζκηαο θαη Δπξσπατθήο ηάζεο ζπλάξηεζεο

ηνπ, κε ζέκαηα θπζηνγλσκίαο θαη πνιενδνκηθήο αλαβάζκηζεο, κε ζέκαηα

βηψζηκεο αζηηθήο θαη πεξηθεξεηαθήο αλάπηπμεο. Ζ δηάθξηζε κεηαμχ "κλεκείνπ"

θαη "αξραίνπ11 κέζα ζην δνκεκέλν πεξηβάιινλ απνηειεί ζεκαληηθή εμέιημε ζ'

απηή ηελ πξνζπάζεηα. Ζ βαζηθή αξρή ηεο επηθνπξηθφηεηαο πνπ δηέπεη ηελ

Δπξσπατθή Γξάζε πξνβιέπεη ηε δηαρείξηζε θάζε ζέκαηνο απφ ην θνξέα πνπ

κπνξεί λα θέξεη ην θαιχηεξν απνηέιεζκα. Πηα πιαίζηα απηά, ν ξφινο ησλ

ηνπηθψλ θνξέσλ είλαη νινέλα απμαλφκελνο. Έηζη ζέκαηα επηηειηθνχ ρσξηθνχ

ζρεδηαζκνχ - πεξηβαιινληηθήο πνιηηηθήο - πνιηηηζκηθήο θιεξνλνκηάο,-

ζπγθνηλσληψλ θιπ ζηαδηαθά πεξηέξρνληαη απφ ηελ αξκνδηφηεηα ησλ Δζληθψλ

Θπβεξλήζεσλ ζηηο Ρνπηθέο Θπβεξλήζεηο ή ζηελ Ρνπηθή Απηνδηνίθεζε . Ήδε ε

Γαλία ε Ηζπαλία ε Γεξκαλία έρνπλ θάλεη ζεκαληηθά βήκαηα ζ' απηή ηελ

θαηεχζπλζε εδψ θαη πνιιά ρξφληα.

Πηελ Διιάδα ε επζχλε ζε φια ηα πην πάλσ ζέκαηα παξακέλεη νπζηαζηηθά

ζηελ αξκνδηφηεηα ηεο Θπβέξλεζεο παξά ηα δεηιά βήκαηα ησλ ηειεπηαίσλ

79

εηψλ. Ζ θχξηα επζχλε δηαρείξηζεο ηεο Διιεληθήο πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο

αλήθεη ζην πνπξγείν Ξνιηηηζκνχ ελψ επηκέξνπο αξκνδηφηεηεο θπξίσο σο πξνο

ηα παξαδνζηαθά θηίζκαηα έρεη θαη ην ΞΔΣΥΓΔ. Βέβαηα ζα πξέπεη λα ηνληζζεί

εδψ, φηη εθείλν ην νπνίνλ πξνέρεη δελ είλαη ν θνξέαο δηαρείξηζεο ηνπο

πνιηηηζκηθνχ πινχηνπ ελφο ηφπνπ, αιιά ν ηξφπνο δηαρείξηζεο θαη ην ηειηθφ

απνηέιεζκα . Έρεη πάλησο απνδεηρζεί ζηελ πξάμε φηη ε θεληξηθή δηαρείξηζε

δελ είλαη πάληα ε θαιχηεξε. Απηφ πνπ εθιχεη έλα Κλεκείν είλαη ίζσο

πεξηζζφηεξν νξαηφ ζ' απηνχο πνπ ην δνπλ θαη ην βηψλνπλ θαζεκεξηλά, παξά ζ'

απηνχο πνπ ζηέθνληαη απφκαθξνη απφ απηφ. Βέβαηα ζε θάζε πεξίπησζε ν

Δπηηειηθφο Πρεδηαζκφο είλαη ζηνηρείν πνπ πξέπεη λα θαζνξίδεηαη ζε Δζληθφ

Δπίπεδν.

Πην ζεκείν απηφ πξέπεη λα ηνληζζεί φηη απαηηείηαη ε επαλεμέηαζε ηνπ λνκηθνχ

πιαηζίνπ πνπ θαζνξίδεη ηα ζέκαηα δηαρείξηζεο ηφζν ησλ αξραηνινγηθψλ

επξεκάησλ, φζν θαη ησλ κλεκείσλ ζε νιφθιεξν ηνλ Διιαδηθφ Σψξν.

8. ΔΛΡΑΜΖ ΞΝΙΗΡΗΠΚΗΘΥΛ ΑΓΑΘΥΛ ΠΡΝΛ ΑΠΡΗΘΝ ΗΠΡΝ ΡΥΛ

ΞΝΙΔΥΛ – ΗΠΡΝΟΗΘΔΠ ΓΗΑΓΟΝΚΔΠ ΡΖΠ ΑΘΖΛΑΠ

ΞΝΙΗΠ – ΞΝΙΗΡΗΠΚΝΠ – ΞΝΙΗΡΗΘΖ

Ρξεηο ιέμεηο άξξεθηα ζπλδεκέλεο κεηαμχ ηνπο

ΒΗΥΠΗΚΖ ΑΛΑΞΡΜΖ

Ν πνιηηηζκφο είλαη ζηνηρείν πνηνηηθήο αλαβάζκηζεο ηεο πφιεο.

Ππκβάιιεη ζεκαληηθά ζηε βηψζηκε αλάπηπμή ηεο.

ΔΘΦΟΑΕΔΗ ΠΚΞΔΟΗΦΝΟΑ ΞΝΙΗΡΥΛ

Ν πνιηηηζκφο θάζε ρψξαο ή πφιεο είλαη ζχλζεζε αξρψλ θνηλσληθψλ

θαη νηθνλνκηθψλ, θαζψο εθθξάδεη ηε ζπκπεξηθνξά ησλ πνιηηψλ ηεο.

MAASTRICHT 1992

Ν πνιηηηζκφο είλαη βαζηθφο ζηφρνο ηεο ζπλζήθεο ηνπ Maastricht

(1992) θαη απφ ηφηε ε παγθφζκηα θνηλφηεηα επηθεληξψλεηαη ζ’ απηφλ.

ΞΝΙΗΠ – ΞΝΙΗΡΗΠΚΝΠ

80

ΚΛΖΚΔΗΑ – ΦΠΗΝΓΛΥΚΗΑ ΞΝΙΖΠ

Ρα κλεκεία ηεο πφιεο, πνπ απνηεινχλ ραξαθηεξηζηηθά ζηνηρεία ηεο,

επεξεάδνπλ ηε δηακφξθσζε ηεο θπζηνγλσκίαο ηεο, ελψ παξάιιεια

παίδνπλ θαζνξηζηηθφ ξφιν ζηνλ ηξφπν αλάπηπμεο ηνπ πνιενδνκηθνχ

ηζηνχ ηεο.

ΡΝΟΗΠΚΝΠ

Ρα πνιηηηζηηθά ζηνηρεία κηαο πφιεο έρνπλ θαη ηελ ηδηφηεηα ηνπ

νηθνλνκηθνχ αγαζνχ, πνπ ζπκβάιιεη θαζνξηζηηθά ζηελ αλάπηπμε ηνπ

ηνπξηζκνχ .

ΞΝΙΗΡΗΠΚΗΘΝ ΔΛΓΗΑΦΔΟΝΛ

Κεγάιε πξνζπάζεηα θαηαβάιιεηαη ζηελ αχμεζε ηνπ πνιηηηζηηθνχ

ελδηαθέξνληνο ηνπ κέζνπ Δπξσπαίνπ ή παγθφζκηνπ πνιίηε.

ΞΝΙΗΡΗΠΚΝΠ – ΞΝΙΗΡΗΘΖ

ΓΗΑΣΔΗΟΗΠΖ ΞΝΙΗΡΗΠΚΗΘΥΛ ΑΓΑΘΥΛ

Ζ πνιηηηθή δηαρείξηζε ησλ πνιηηηζκηθψλ αγαζψλ ελφο ηφπνπ έρεη

ηδηαίηεξα θαζνξηζηηθή ζεκαζία ηφζν γηα ηνλ ηφπν, φζν θαη γηα ηα ίδηα

ηα πνιηηηζκηθά ζηνηρεία.

ΑΛΑΓΔΗΜΖ

Ζ αλάδεημε, ε πξνβνιή, ε έληαμή ηνπο ζηε ιεηηνπξγία ηνπ αζηηθνχ

ηζηνχ κηαο πφιεο, θαζψο θαη ε δηαρείξηζή ηνπο είλαη πνιηηηθέο δξάζεηο

πνιχ κεγάιεο ζεκαζίαο.

ΞΝΙΗΡΗΘΔΠ ΓΗΑΣΔΗΟΗΠΖΠ ΞΝΙΗΡΗΠΚΝ

Ξαξαδείγκαηα πνιηηηθψλ απνθάζεσλ ζηελ θαηεχζπλζε δηαρείξηζεο

πνιηηηζκηθψλ αγαζψλ :

1. Δλνπνίεζε Αξραηνινγηθψλ Σψξσλ ηεο Αζήλαο.

2. Ξνιηηηζκηθέο Γηαδξνκέο ζην επξχηεξν ηζηνξηθφ θέληξν ηεο

Αζήλαο.

3. Σξήζε πξνεγκέλεο ηερλνινγίαο πνιηηηζκηθψλ ζπλφισλ π.ρ.

Ίδξπκα Κείδνλνο Διιεληζκνχ.

81

8.1 ΗΠΡΝΟΗΘΔΠ ΓΗΑΓΟΝΚΔΠ ΡΖΠ ΑΘΖΛΑΠ

Πε Γηεζλέο θαη Δπξσπατθφ επίπεδν ηα ηειεπηαία ρξφληα παξαηεξείηαη κηα

έμαξζε ζηνλ πνιηηηζηηθφ ηνκέα θαη ζην πνιηηηζηηθφ γίγλεζζαη θάζε ρψξαο.

Ζ αεηθφξνο αζηηθή θαη πεξηθεξεηαθή αλάπηπμε ζπλαξηάηαη άκεζα κε ηελ

αλάδεημε θαη πξνβνιή ησλ πνιηηηζηηθψλ θνηηαζκάησλ θάζε ηφπνπ.

Ρα Κλεκεία ζπληζηνχλ ηηο κλήκεο ηήο πφιεο, είλαη ηα γεγνλφηα πνπ

απνηππψλνληαη ζηελ κλήκε θαη αλαπαξάγνπλ ηελ Ηζηνξία.

Ζ Αζήλα είλαη κηα πφιε πνπ ραξαθηεξίδεηαη απφ ηελ ηζηνξηθή ηεο ζπλέρεηα.

Ρα κλεκεία, ζηνηρεία ηνπ ηζηνξηθνχ παξειζφληνο έρνπλ ελζσκαησζεί ζηε

ζεκεξηλή κνξθή ηεο πφιεο. Ξην ζπγθεθξηκέλα κπνξεί θαλείο λα δηαθξίλεη :

πνιείκκαηα ηεο ειιεληθήο θαη ξσκατθήο επνρήο πνπ ζηελ πιεηνςεθία

ηνπο βξίζθνληαη εληαγκέλα ζε κεγάινπο αξραηνινγηθνχο ρψξνπο φπσο

Αθξφπνιε, Αξραία θαη Οσκατθή Αγνξά, Νιπκπηείν, Θεξακεηθφο θ.α.

Κλεκεία παιαηνρξηζηηαληθήο θαη βπδαληηλήο πεξηφδνπ, ζπλήζσο λανί, πνπ

βξίζθνληαη κεκνλσκέλα (Θαπληθαξέα, Αγ. Απφζηνινη θ.α.)

Αξθεηά κλεκεία ηνπ ιεγφκελνπ Αζελατθνχ Θιαζηθηζκνχ, φπσο ε

Ρξηινγία (Αθαδεκία, Ξαλεπηζηήκην, Βηβιηνζήθε) ή κεκνλσκέλα φπσο ε

Ξαιαηά Βνπιή, ηα παιαηά Αλάθηνξα, ην ―Ηιίνπ Κέιαζξνλ‖ θ. α.

Γηάζπαξηα γιππηά θαη ζπλζέζεηο. Δλδεηθηηθά αλαθέξεηαη φηη ζηα φξηα ηνπ

Γήκνπ Αζελαίσλ ελππάξρνπλ πεξίπνπ 2.500 θηίξηα δηαηεξεηέα θαη

πεξίπνπ 220 γιππηά, πνπ θνζκνχλ ππαίζξηνπο ρψξνπο.

ΠΚΒΝΙΖ ΡΥΛ ΞΝΙΗΡΗΠΡΗΘΥΛ ΓΗΑΓΟΝΚΥΛ ΠΡΝ ΞΔΟΗΒΑΙΙΝΛ ΘΑΗ ΡΖ

ΦΠΗΝΓΛΥΚΗΑ ΡΖΠ ΞΝΙΖΠ

Πηελ αλάδεημε ηεο ηζηνξηθήο θπζηνγλσκίαο ηεο πφιεο, έξρεηαη λα ζπκβάιιεη θαη ε

νξγάλσζε ησλ πνιηηηζηηθψλ δηαδξνκψλ πνπ πξνηείλεηαη, δεδνκέλνπ φηη :

Βνεζά ζηε ζχλζεζε κηαο λέαο εηθφλαο ηεο ζχγρξνλεο πφιεο πεξηζζφηεξν

ζπλεθηηθήο θαη πεξηζζφηεξν φκνξθεο, μαλαβξίζθνληαο θαη αλαδεηθλχνληαο ηα

ζηνηρεία ηεο ηζηνξηθήο θπζηνγλσκίαο.

Βνεζά ζηελ αληίιεςε ηεο δηαρξνληθφηεηαο ηνπ αζηηθνχ ρψξνπ κε ηελ

αλαγλψξηζε ησλ ζηνηρείσλ πνπ παξακέλνπλ ζηαζεξά ζηνλ ρξφλν.

82

Ζ νξγάλσζε ησλ δηαδξνκψλ απηψλ εθηφο απφ κηα θαζαξά δηδαθηηθή ιεηηνπξγία

ζπκβάιιεη ζηελ αλάδεημε ηεο ηνπνγξαθίαο

αλαδεηθλχεη ηε κνξθή ηνπ πνιενδνκηθνχ ηζηνχ πνπ απνηειεί έλα απφ ηα

ραξαθηεξηζηηθφηεξα ζηνηρεία ηεο πφιεο

αλαδεηθλχεη ηελ αξρηηεθηνληθή θαη πνιενδνκηθή θιίκαθα απηήο.

8.1.1 Α΄ ΠΡΑΓΗΝ – ΔΞΗΙΝΓΖ ΠΡΝΗΣΔΗΥΛ

Ζ νξγάλσζε ησλ δηαδξνκψλ απηψλ πξνυπνζέηεη κηα δηεπηζηεκνληθή

πξνζέγγηζε πνπ ζα πεξηιακβάλεη:

Αλάιπζε ηεο ηζηνξηθήο εμέιημεο ηεο πφιεο θαη ησλ ηζηνξηθψλ κεηαιιαγψλ

ηεο.

Αλαγλψξηζε, θαηαγξαθή θαη αμηνιφγεζε ηνπ ζπλφινπ ησλ ―κλεκείσλ‖

ηεο πφιεο, ηεο ιεηηνπξγίαο θαη ηνπ ξφινπ ηνπο ζ’ απηήλ.

Ρα κλεκεία πνπ ζα ζπκπεξηιεθζνχλ ζα είλαη αληηπξνζσπεπηηθά θαη

αμηφινγα δείγκαηα θάζε ζεκαηηθήο ελφηεηαο, πνπ ζην ζχλνιφ ηνπο ζα

απνηππψλνπλ νινθιεξσκέλα ηελ εμέιημή ηεο.

Ζ θαηάηαμή ηνπο ζα γίλεη κε βάζε ηελ επνρή, ηππνινγία, είδνο, ηζηνξηθή

θαη θαιιηηερληθή αμία, ρξήζε θαη ιεηηνπξγία.

Κε ηελ επεμεξγαζία ησλ παξαπάλσ ζηνηρείσλ είλαη δπλαηή ε επηινγή ηεο

ζεκαηνινγίαο ησλ δηαδξνκψλ θαη ησλ κλεκείσλ πνπ ζα ζπκπεξηιεθζνχλ.

8.1.2 Β΄ ΠΡΑΓΗΝ – ΑΛΑΓΔΗΜΖ – ΞΟΝΒΝΙΖ

Γηα ηελ αλάδεημε θαη πξνβνιή ησλ πνιηηηζηηθψλ δηαδξνκψλ πνπ

πξνηείλνληαη, απαηηείηαη ζεηξά ελεξγεηψλ πνπ ζα εμαζθαιίζνπλ ηελ

απξφζθνπηε πξνβνιή ηνπο.

Ππληήξεζε γιππηψλ κλεκείσλ.

Ππληήξεζε θαη απνθαηάζηαζε ησλ θηηξίσλ πνπ ζπκπεξηιακβάλνληαη σο

ζηνηρεία ησλ δηαδξνκψλ.

Αλάδεημε ηνπ πεξηβάιινληα ρψξνπ ησλ κλεκείσλ κε επεκβάζεηο ήπηαο

κνξθήο φπσο απνκάθξπλζε πηλαθίδσλ, δηαθεκίζεσλ , πεξηπηέξσλ,

ζηχισλ, θ.α.

Δκπινπηηζκφο ρψξσλ θχηεπζεο.

83

Αλάδεημε ησλ κλεκείσλ κέζσ θσηηζκνχ.

Αλάπιαζε γεληθά ησλ δηαδξνκψλ.

Ρνπνζέηεζε εηδηθήο πηλαθίδαο γηα θάζε κλεκείν κε πιεξνθνξηαθά ζρφιηα

γη’ απηφ.

8.1.3 ΙΝΞΝΗΖΠΖ ΗΠΡΝΟΗΘΥΛ ΑΛΑΓΟΝΚΥΛ ΑΘΖΛΑΠ

Ξαξάδεηγκα νξγάλσζεο δηαδξνκψλ κε βάζε ηηο ιστορικές εποτές

Γηαδξνκή κλεκείσλ Διιεληθήο θαη Οσκατθήο επνρήο

Γηαδξνκή κλεκείσλ παιαηνρξηζηηαληθήο θαη βπδαληηλήο πεξηφδνπ

Γηαδξνκή κλεκείσλ πεξηφδνπ Ρνπξθνθξαηίαο

Γηαδξνκή κλεκείσλ πεξηφδνπ Αζελατθνχ Θιαζηθηζκνχ

Γηαδξνκή κλεκείσλ Λεσηέξσλ θαη Κνληέξλσλ κλεκείσλ

8.1.4 ΛΔΝΘΙΑΠΠΗΘΑ ΘΡΗΟΗΑ

Ζ δηαδξνκή απηή πεξηιακβάλεη ζεκαληηθέο νηθίεο θαη δεκφζηα θηήξηα ηεο

πεξηφδνπ ηνπ Θιαζηθηζκνχ ζηελ Διιάδα (1830 – 1925).

Απηά είλαη ηνπνζεηεκέλα ζηνπο θεληξηθφηεξνπο άμνλεο, ηελ νδφ Πηαδίνπ,

Ξαλεπηζηεκίνπ θαη Αθαδεκίαο, αλάκεζα ζε δχν ζεκαληηθνχο πφινπο ηεο

πφιεο, ηελ πι. Ππληάγκαηνο θαη Νκνλνίαο.

Πηε δηαδξνκή πεξηιακβάλνληαη θαη δχν λανί, ηνπ Αγ. Γηνλπζίνπ (Θαζνιηθή

εθθιεζία) θαη ν Αγ. Γεψξγηνο Θαξχθεο.

Ρα θηίξηα απηά απνηππψλνπλ, θαηά ηε δηάξθεηα ηεο δηαδξνκήο, φιε ηελ

πνξεία θαη ηελ εμέιημε ηνπ Αζελατθνχ Θιαζηθηζκνχ απφ ηελ πξψηκε επνρή

(Νζσληθή πεξίνδνο) 1830-1862, κέρξη θαη ηελ πεξίνδν αθκήο (πεξίνδνο

Γεσξγίνπ Α΄) 1862 - 1914.

Ρν εχξνο ηεο δηαδξνκήο πεξηνξίζηεθε έηζη ψζηε απηή λα θαζίζηαηαη

δπλαηή απφ θάζε επηζθέπηε θαη λα κελ θαηαληά θνπξαζηηθή ζε ζεκείν

πνπ λα κελ νινθιεξψλεηαη.

85

Ν Αζελατθφο Θιαζηθηζκφο δεκηνπξγήζεθε σο εηδηθή κνξθή ηνπ

Δπξσπατθνχ Θιαζηθηζκνχ.

Έρνληαο θπξηφηεξα ραξαθηεξηζηηθά ηελ θιίκαθα θαη ηελ πνιπρξσκία,

αθνχ είρε πξφηππα ειιεληθά θαη φρη ξσκατθά ή αλαγελλεζηαθά φπσο ηνπ

Δπξσπατθνχ.

Γχν απφ ηα θηήξηα ηεο δηαδξνκήο, ην Νθζαικηαηξείν θαη ν Αγ. Γεψξγηνο

Θαξχθεο εκθαλίδνληαη ζε Βπδαληηλφ ξπζκφ, αλ θαη θηίζηεθαλ ηελ ίδηα

επνρή , σο αληίδξαζε ζηελ θπξηαξρία ηνπ λενθιαζηθηζκνχ ηεο επνρήο θαη

θπγή αηζζεηηθήο αιιαγήο.

Ρα θηήξηα απηά άξρηζαλ λα θηίδνληαη ακέζσο κεηά ηελ αλαθήξπμε ηεο

Αζήλαο σο «βαζηιηθή θαζέδξα θαη πξσηεχνπζα πφιε» ηνπ

αλαγελλεκέλνπ Διιεληθνχ θξάηνπο, ην 1830.

Δληάρζεθαλ ζην λεφηεπθην ζρέδην ηεο πφιεο ησλ Θιεάλζε – Πάνπκπεξη

θαη ζρεδηάζηεθαλ απφ αξρηηέθηνλεο Βαπαξνχο ή απφ Έιιελεο κε ζπνπδέο

ζηελ Δπξψπε, ελψ νη ηερλίηεο πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ ήηαλ αξρηθά μέλνη.

86

Ξνιιά απφ ηα δεκφζηα θηήξηα, πνπ αλαθέξνληαη θηίζηεθαλ ράξε ζηελ

πξνζθνξά νκνγελψλ, φπσο ην Αξζάθεην, ε Πηλαία Αθαδεκία θαη ε

Βαιιηάλεηνο Βηβιηνζήθε.

Δίλαη πξνθαλέο φηη αλάινγεο δηαδξνκέο κπνξνχλ λα αλαπηπρζνχλ γηα ηα

αμηφινγα έξγα ηεο λεφηεξεο θαη ζχγρξνλεο αξρηηεθηνληθήο πνπ είλαη

δηάζπαξηα ζηνλ αζηηθφ ηζηφ ηεο πφιεο καο.

8.2 ΞΝΙΗΡΗΠΡΗΘΔΠ ΓΗΑΓΟΝΚΔΠ – ΑΘΖΛΑΦΘΖ ΓΙΞΡΗΘΖ – ΚΝΟΦΔΠ

ΡΖΠ ΔΙΙΖΛΗΘΖΠ ΔΞΑΛΑΠΡΑΠΖΠ ΡΝ 1821 ( αγσληζηέο, ιόγηνη,

πνιηηηθνί, θηιέιιελεο, επεξγέηεο)

ηαλ ην 1834 ε Αζήλα αλαθεξχρζεθε πξσηεχνπζα ηνπ λενζχζηαηνπ

ειιεληθνχ θξάηνπο, νη κλήκεο ηνπ αγψλα γηα ηελ αλεμαξηεζία ήηαλ θάηη

πεξηζζφηεξν απφ λσπέο .

Ρν παξειζφλ ήηαλ αθφκα έληνλν θαη ε αλαθνξά ζε απηφ απνηεινχζε

επηηαθηηθή αλάγθε θαζψο ην έζλνο εμαθνινπζνχζε λα δηαλχεη δχζθνιεο

ζηηγκέο θαη αλαδεηνχζε πεγέο έκπλεπζεο θαη νξακαηηζκνχ.

Ραπηφρξνλα δηακνξθσλφηαλ κηα πφιε πνπ θηινδνμνχζε λα νκνηάζεη ζε

αληίζηνηρεο ηεο Δπξψπεο.

Ν ξφινο ηεο ζηελ δεχηεξε πεξίπησζε ήηαλ θάηη παξαπάλσ απφ

θαιιηηερληθή έθθξαζε, ήηαλ εζληθή αλάγθε κλήκεο θαη ηαπηφρξνλα

εζληθήο αλχςσζεο.

Κε ηδησηηθή ή θξαηηθή πξσηνβνπιία, ν ειιεληζκφο ελεξγνχζε γηα ηελ

αλέγεξζε κλεκείσλ (εξψσλ, πξνηνκψλ, αλδξηάλησλ θιπ), γηα λα

απνδψζεη ηηκή , λα δηαηεξήζεη ηελ κλήκε θαη λα εθθξάζεη ηελ

επγλσκνζχλε ηνπ.

8.2.1 Α’ ΓΗΑΓΟΝΚΖ – ΚΝΟΦΔΠ ΔΙΙΖΛΗΘΖΠ ΔΞΑΛΑΠΡΑΠΖΠ

Ζ δηαδξνκή πνπ πξνηείλνπκε αθνξά ζεκαηνινγηθά ηελ πεξίνδν απηή .

Ξξφθεηηαη γηα φια ηα είδε κλεκείσλ, φια καξκάξηλα, κε κνλαδηθέο

εμαηξέζεηο ηνπο δχν έθηππνπο αλδξηάληεο ηνπ Θνινθνηξψλε θαη ηνπ

Θαξατζθάθε ζε κπξνχηδν, θαζψο θαη απηφλ ηνπ ζηξαηεγνχ Καθξπγηάλλε.

87

Ρα πεξηζζφηεξα θηινηερλήζεθαλ ηνλ 19ν αηψλα απφ ηνπο

αληηπξνζσπεπηηθφηεξνπο γιχπηεο ηεο επνρήο.

Ζ πνιηηηζηηθή ζπγθεθξηκέλε δηαδξνκή αθνινπζεί κηα κεγάιε πνξεία ζην

θέληξν ηεο Αζήλαο.

Έθηππνο Αλδξηάληαο ηνπ Θνινθνηξψλε Θεφδσξνπ 1900, (ρξνλ.

ηνπνζέηεζεο 1904) Ιάδαξνο Πψρνο.

Αλδξηάληεο Ξαλεπηζηεκίνπ Αζελψλ (β’ κηζφ 19νπ αηψλα)

o Θνξαήο, Γεψξγηνο Βξνχηνο (πξφπιαζκα Ησάλλε Θφζζνπ)

o Θαπνδίζηξηαο, Γεψξγηνο Κπνλάλνο

o Γιάδζησλ, Γεψξγηνο Φπηάιεο

o Οήγαο Φεξαίνο, Ησάλλεο Θφζζνο

o Ξαηξηάξρεο Γξεγφξηνο Δ’, Γεψξγηνο Φπηάιεο

Αλδξηάληαο Γεσξγίνπ Θάληγθ, (α’ κηζφ 19νπ αηψλα), Chantrey Francis

Legatt

Ξξνηνκέο ησλ αγσληζηψλ ζην Ξεδίνλ ηνπ Άξεσο

o Κπφηζαξεο Λφηεο, 1956, Κάξηνο Ινβέξδνο

o ςειάληεο Γεκήηξηνο, 1936, Ησάλλεο Ξαππάο

o Ξαπαθιέζζαο Γξεγφξηνο, 1940, Θσζηήο Ξαπαρξηζηφπνπινο

o Ρδαβέιιαο Θίηζνο,1938, Ρειέκαρνο Γχδεο

o Κπνπκπνπιίλα Ιαζθαξίλα, 1937, Ιάδαξνο Ιακέξαο

o Καπξνκηράιεο Ξεηξφκπεεο, 1936, Αληψλεο Πψρνο

o Ξαιαηψλ Ξαηξψλ Γεξκαλφο, 1940, Γεψξγηνο Ππλλεθάο

o Θαλάξεο, 1940, Κηράιεο Ρφκπξνο

o Αλδξνχηζνο Νδπζζέαο, 1936, Θαλάζεο Απάξηεο

o Κπφηζαξεο Κάξθνο, 1936, Δκπεηξίθνο

o Θνινθνηξψλε ο Θεφδσξνο, 1936, Ησάλλεο Βνχιγαξεο

o Θαξατζθάθεο Γεψξγηνο, 1936, Φσθίσλ Οψθ

o Αζαλάζηνο Γηάθνο, 1936, Ξέηξνο Ονχκπνο

o Κηανχιεο Αλδξέαο, 1936, Γεψξγηνο Ενγγφπνπινο

o Καπξνγέλνπο Καληψ, 1936, Λίθνο Θνπβαξάο

o Ληθεηαξάο, 1936, Γξεγφξεο Εεπγψιεο

o Ξαπαληθνιήο, 1940, Ληθφιανο Γεσξγαληήο

o Ξαπάο Δκκαλνπήι, Πηέιηνο Ρξηάληεο

88

Κλεκείν Ηεξνχ Ιφρνπ 1821, ρξνλ. ηνπνζέηεζεο 1843, (ζηε ζεκεξηλή ηνπ

ζέζε ην 1888) Πηακάηεο Θιεάλζεο

Δπηηχκβην κλεκείν ηνπ Αιέμαλδξνπ ςειάληε, 19νο αηψλαο

Ρνπνζεηήζεθε ζηε ζεκεξηλή ηνπ ζέζε ην 1964

Α’ ΓΗΑΓΟΝΚΖ

8.2.2 Β’ ΓΗΑΓΟΝΚΖ

1.Ξξνηνκή Γηνλχζηνπ Πνισκνχ, 1930, Θσκφπνπινο Θσκάο

2.Ξξνηνκή Ησάλλε Θαπνδίζηξηα, 1960, Ησάλλεο Θφζζνο

3.Ξξνηνκή Δυλάδξνπ Ησάλλε, 1860, Ησάλλεο Θφζζνο

4.Έθηππνο αλδξηάληαο Θαξατζθάθε Γεψξγηνπ, 1966, Κηράιεο Ρφκπξνο

5.Αλδξηάληαο Ησάλλε Βαξβάθε, 1866, Γξφζεο Ιεσλίδαο

6.Ζ Διιάο ζηνλ Βχξσλα, (β’ κηζφ 19νπ αηψλα), Chapu θαη Alexandre Falgu-

lere

89

7.Αλδξηάληαο ζηξαηεγνχ Καθξπγηάλλε, 1989, (ρξνλ. ηνπνζέηεζεο : 1994),

Ησάλλεο Ξαππάο.

Β’ ΓΗΑΓΟΝΚΖ - ΚΝΟΦΔΠ ΔΞΑΛΑΠΡΑΠΖΠ 1821


Ζ πνιηηηζηηθή θιεξνλνκηά απνηειεί ην βαζηθφ παξάγνληα ηεο δηαρξνληθήο

πνξείαο πξνφδνπ ελφο ιανχ, ελφο έζλνπο.

Πηελ θαηεχζπλζε απηή ε ζπζηεκαηνπνίεζε θαη ηαμηλφκεζε ηεο αλαβάζκηζεο,

αλάδεημεο θαη πξνβνιήο θάζε ζηνηρείνπ ηεο, πνπ ζεκαηνδνηεί ηελ πνιηηηζηηθή

ηεο ηζηνξία θαη ζπνπδαηφηεηα, είλαη απφιπηα επηβεβιεκέλε.

Κεηαμχ απηψλ ε πξαγκάησζε ηζηνξηθψλ δηαδξνκψλ ζε ζπγθεθξηκέλεο

ζεκαηηθέο ελφηεηεο κπνξεί, αθ’ ελφο κελ λα πινπνηεζεί ζρεηηθά εχθνια, αθ’

εηέξνπ λα απνδεηρζεί πνιιαπιά σθέιηκε γηα ηελ πφιε ηεο Αζήλαο.

Ππγθεθξηκέλα κπνξεί :

Λα ζπκβάιιεη ζηελ αλαβάζκηζε ηεο θπζηνγλσκίαο ηεο πφιεο

Λα απνηειέζεη αθνξκή αλαβάζκηζεο ηνπ αζηηθνχ πξαζίλνπ ηεο πφιεο

90

Λα βειηηψζεη ηελ πνηνηηθή δηάζηαζε ηνπ ιεηηνπξγηθνχ ηζηνχ ηεο πφιεο

κε ηε δηακπεξή έληαμε ησλ ηζηνξηθψλ δηαδξνκψλ ζ’ απηφλ.

Λα ζπκβάιιεη ζηε ζεκεηαθή αλαβάζκηζε θαη αλάπιαζε δηαθφξσλ

ζεκείσλ θαη πεξηνρψλ ηεο πφιεο.

Λα εληζρχζεη ηελ αλάδεημε ησλ ζπγθεθξηκέλσλ πνιηηηζηηθψλ

ζηνηρείσλ ησλ θαηά ζεκαηηθή ελφηεηα ηζηνξηθψλ δηαδξνκψλ.

Λα δεκηνπξγήζεη εξεζίζκαηα αλαβάζκηζεο ηεο πνιηηηζηηθήο παηδείαο

ηνπ ζχγρξνλνπ Αζελαίνπ, ηνπ ζχγρξνλνπ Έιιελα, κε έκθαζε ζηηο

λεφηεξεο γελεέο.

9. Ζ ΔΟΥΞΑΦΘΖ ΠΡΟΑΡΖΓΗΘΖ ΓΗΑ ΡΝΛ ΞΝΙΗΡΗΠΚΝ ΠΡΑ ΞΙΑΗΠΗΑ ΡΝ

ΠΡΝΣΝ «ΔΟΥΞΖ 2020»


Ρν 2020 έρεη νξηνζεηεζεί απφ ηελ Δ.Δ. σο ν επηθαηξνπνηεκέλνο ρξνληθφο

νξίδνληαο γηα ηελ επίηεπμε βηψζηκεο αλάπηπμεο ζηα 27 θξάηε – κέιε ηεο

Δλσκέλεο Δπξψπεο.

Ζ ζηξαηεγηθή «Δπξψπε 2020» γηα ηε δεθαεηία 2010 ~ 2020, πνπ ελέθξηλε ην

Δπξσπατθφ Ππκβνχιην ηνλ Ηνχλην ηνπ 2010 (1) δνκείηαη επάλσ ζηνπο εμήο ηξεηο

βαζηθνχο ππιψλεο :

1. Έμππλε αλάπηπμε : Βαζίδεηαη ζηε γλψζε θαη ηελ ηερλνγλσζία

2. Βηψζηκε αλάπηπμε : Απνδνηηθή ρξήζε πφξσλ θαη έκθαζε ζηελ πξάζηλε θαη

ηελ αληαγσληζηηθή νηθνλνκία

3. Αλάπηπμε ρσξίο απνθιεηζκνχο : ςειή απαζρφιεζε, κε ζηφρν ηελ

θνηλσληθή θαη εδαθηθή ζπλνρή

Πηα πιαίζηα απηψλ ησλ βαζηθψλ αμφλσλ θαινχληαη νη ιανί ηεο Δπξψπεο θαη ηα

ζεζκηθά φξγαλά ηνπο λα αλαζεσξήζνπλ πξνηεξαηφηεηεο θαη πξνγξακκαηηζκνχο,

πξνζαξκφδνληάο ηνπο ζηνπο επξσπατθνχο ζηφρνπο θαη ζε βαζηθέο δξάζεηο, νη

ζεκαληηθφηεξεο ησλ νπνίσλ εληάζζνληαη ζηε ζηξαηεγηθή «Δπξψπε 2020» θαη νη

νπνίνη είλαη :

1. αχμεζε ηνπ πνζνζηνχ απαζρφιεζεο ηνπ πιεζπζκνχ 20 – 64 εηψλ απφ 69

% ην 2010 ζε ηνπιάρηζηνλ 75 % ην 2020.

91

2. επέλδπζε ηνπ 3 % ηνπ Α.Δ.Ξ. ηεο Δ.Δ. ζε έξεπλα θαη αλάπηπμε.

3. επίηεπμε ησλ ζηφρσλ ηνπ «20 / 20 / 20»σο πξνο ην θιίκα θαη ηελ ελέξγεηα,

δειαδή λα κεησζνχλ νη εθπνκπέο αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ θαηά 20 % ζε

ζρέζε κε ηα επίπεδα ηνπ 1990 (ή θαηά 30 % εάλ επηηεπρζεί δηεζλήο

ζπκθσλία), λα απμεζεί ζε 20 % ην κεξίδην ησλ αλαλεψζηκσλ πεγψλ

ελέξγεηαο ζηελ ηειηθή ελεξγεηαθή θαηαλάισζε θαη λα απμεζεί θαηά 20 % ε

ελεξγεηαθή απφδνζε.

4. κείσζε ηνπ πνζνζηνχ πξφσξεο εγθαηάιεηςεο ηνπ ζρνιείνπ απφ ην 15 % ην

2010 ζε ιηγφηεξν απφ 10 % ην 2020 θαη αχμεζε απφ ην 31 % ζε

ηνπιάρηζηνλ 40 % ηνπ πνζνζηνχ ηνπ πιεζπζκνχ ειηθίαο 30 – 34 εηψλ,

πνπ νινθιεξψλεη ηελ ηξηηνβάζκηα ή ηζνδχλακε εθπαίδεπζε.

5. κείσζε θαηά 25 % ηνπ αξηζκνχ ησλ Δπξσπαίσλ πνπ δνπλ θάησ απφ ηα

εζληθά φξηα θηψρεηαο, πνπ είλαη πάλσ απφ 20 εθαηνκκχξηα πνιίηεο.

Ζ πινπνίεζε απηψλ ησλ δξάζεσλ απφ ηα θξάηε – κέιε ηεο Δ.Δ. ζα βνεζήζεη

ηελ Δπξψπε λα εμέιζεη απφ ηελ θξίζε θαη λα απνθηήζεη νηθνλνκία δπλαηή θαη

βηψζηκε, κε πςειά επίπεδα απαζρφιεζεο, παξαγσγηθφηεηαο θαη θνηλσληθήο

ζπλνρήο.

Πηα πιαίζηα απηήο ηεο ζηξαηεγηθήο αλαδεηθλχνληαη ζπγρξφλσο νη δπλαηφηεηεο

ηνπ πνιηηηζηηθνχ θαη δεκηνπξγηθνχ ηνκέα θαη ε ζπκβνιή ηνπο ζηελ πξνψζεζε

ηεο θαηλνηνκίαο (2), ηερλνινγηθήο θαη κε ηερλνινγηθήο.

Αλαθέξεηαη ελδεηθηηθά ε ςεθηνπνίεζε θαη ε δηάδνζε ηεο Δπξσπατθήο

πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο, ε νπνία επηρεηξείηαη λα πινπνηεζεί κέζσ ηεο

ςεθηαθήο Βηβιηνζήθεο ―Europeana‖ (3).

Γελ είλαη ηπραίν φηη νη επξσπαίνη πνιίηεο ζε ζπγθεθξηκέλε έξεπλα ζηα θξάηε –

κέιε ηεο Δ.Δ. δήισζαλ, φηη επηζπκνχλ ζεκαληηθφ ξφιν γηα ηνλ πνιηηηζκφ, ζηελ

εθαξκνγή ηεο ζηξαηεγηθήο «Δπξψπε 2020»(4).

Ζ επίηεπμε κηαο έμππλεο βηψζηκεο θαη πξάζηλεο νηθνλνκίαο κπνξεί λα

εληζρπζεί πνιπδηάζηαηα απφ ηε ζπκβνιή ηνπ πνιηηηζκνχ, πξνθεηκέλνπ λα

επηηεπρζνχλ απηνί νη ζηφρνη.

9.2 Ζ ΠΚΒΝΙΖ ΡΝ ΞΝΙΗΡΗΠΚΝ ΠΡΖ ΒΗΥΠΗΚΖ – ΔΜΞΛΖ ΘΑΗ ΣΥΟΗΠ

ΑΞΝΘΙΔΗΠΚΝΠ ΑΛΑΞΡΜΖ

92

Νη πνιηηηζκηθέο θαη δεκηνπξγηθέο βηνκεραλίεο είλαη έλα πνιχ δπλακηθφ

εξγαιείν γηα αλάπηπμε θαη απαζρφιεζε, αληηπξνζσπεχνληαο, ην 4,5 % ηνπ

Α.Δ.Ξ. ηεο Δ.Δ. (5) θαη δίλνληαο εξγαζία ζε 5 εθαηνκκχξηα πνιίηεο. (6)

Ν πνιηηηζκφο θαη ε δεκηνπξγηθφηεηα είλαη ζεκαληηθνί παξάγνληεο γηα

νηθνλνκηθή αλάπηπμε, θνηλσληθή ζπλνρή, αχμεζε ηεο απαζρφιεζεο, βειηίσζε

ηεο θαηλνηνκίαο θαη ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο, θαζψο θαη γηα πξνζσπηθή

αλάπηπμε.

Ζ επξσπατθή αηδέληα γηα ηνλ πνιηηηζκφ, πνπ (7) πηνζέηεζε ε Δπξσπατθή Έλσζε

ην Λνέκβξην ηνπ 2007 ζηα πιαίζηα ηεο ζηξαηεγηθήο ηεο Ιηζαβφλαο, αλέδεημε

ηνπο ηξεηο βαζηθνχο ζηφρνπο πνπ είλαη :

Ξξνψζεζε ηεο πνιηηηζκηθήο πνιπκνξθίαο θαη ηνπ ελδνπνιηηηζκηθνχ

δηαιφγνπ

Αλάδεημε ηνπ πνιηηηζκνχ σο θαηαιχηε γηα παξαγσγηθφηεηα ζηα πιαίζηα

ηεο ζηξαηεγηθήο ηεο Ιηζαβφλαο, γηα αλάπηπμε, απαζρφιεζε, θαηλνηνκία

θαη αληαγσληζηηθφηεηα.

Ξξνψζεζε ηνπ πνιηηηζκνχ σο δσηηθνχ ζηνηρείνπ ζηηο δηεζλείο ζρέζεηο ηεο

επξσπατθήο νηθνγέλεηαο

Νη ζηφρνη απηνί κπνξνχλ λα επηηεπρζνχλ θαη’ αξρήλ, κέζσ δηαιφγνπ κε ηνπο

πνιηηηζκηθνχο θνξείο ζε φια ηα επίπεδα (ηνπηθά, πεξηθεξεηαθά, εζληθά,

επξσπατθά), θαζψο επίζεο θαη κέζσ ηεο «αλνηθηήο κεζφδνπ ζπλεξγαζίαο»,

O.M.C. (open method coordination), πξνθεηκέλνπ λα δηακνξθσζεί έλα πιαίζην

ζπλεξγαζίαο γχξσ απφ ηνπο ζηξαηεγηθνχο ζηφρνπο ηεο Δπξσπατθήο αηδέληαο

γηα ηνλ πνιηηηζκφ.

Νη άκεζεο δξάζεηο εθαξκνγήο γηα ηελ πεξίνδν 2008 ~ 2010 επηθεληξψζεθαλ :

Πηε βειηίσζε ησλ ζπλζεθψλ θηλεηηθφηεηαο ησλ θαιιηηερλψλ θαη άιισλ

θνξέσλ ηνπ πνιηηηζκνχ

Πηελ αλαβάζκηζε ηεο πξφζβαζεο ζηνλ πνιηηηζκφ, ηδηαίηεξα ζηελ

πνιηηηζκηθή θιεξνλνκηά, ζηελ ςεθηαθνπνίεζε, ζηνλ πνιηηηζκηθφ

ηνπξηζκφ, ζηε ζπλεξγαζία κε ηελ εθπαίδεπζε θαη ζηε κεγαιχηεξε

θηλεηηθφηεηα ησλ πνιηηηζκηθψλ ζπιινγψλ

Πηελ αλαβάζκηζε ζηνηρείσλ, ζηαηηζηηθψλ θαη κεζνδνινγίαο ζηνλ

πνιηηηζκηθφ ηνκέα

93

Πηελ κεγηζηνπνίεζε ησλ δπλαηνηήησλ ησλ πνιηηηζκηθψλ θαη

δεκηνπξγηθψλ βηνκεραληψλ

Πε ζπλέρεηα ηεο επξσπατθήο αηδέληαο γηα ηνλ πνιηηηζκφ ε επξσπατθή

νηθνγέλεηα δηακφξθσζε λέν πξφγξακκα γηα ηνλ πνιηηηζκφ 2011 ~ 2014 (8) κε

έκθαζε ζηηο αθφινπζεο πξνηεξαηφηεηεο :

Ξξνηεξαηφηεηα 1 : Ξνιηηηζκηθή πνιπκνξθία, δηαπνιηηηζκηθφο δηάινγνο,

πξνζβαζηκφηεηα θαη ρσξίο απνθιεηζκνχο πνιηηηζκφ.

Ξξνηεξαηφηεηα 2 : Ξνιηηηζκφο θαη δεκηνπξγηθέο βηνκεραλίεο.

Ξξνηεξαηφηεηα 3 : Γεμηφηεηεο θαη θηλεηηθφηεηα ζηνλ πνιηηηζκφ.

Ξξνηεξαηφηεηα 4 : Ξνιηηηζκηθή θιεξνλνκηά, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο

θηλεηηθφηεηαο ησλ ζπιινγψλ.

Ξξνηεξαηφηεηα 5 : Ξνιηηηζκφο ζηηο εμσηεξηθέο ζρέζεηο.

Ξξνηεξαηφηεηα 6 : Ξνιηηηζκηθά ζηαηηζηηθά ζηνηρεία.

Θαηά ηελ ηειεπηαία δεθαεηία ε ζπλνιηθή απαζρφιεζε ζηνπο ζπγθεθξηκέλνπο

ηνκείο απμήζεθε 3 θνξέο πεξηζζφηεξν, ζε ζχγθξηζε κε ηελ αχμεζε ηεο

απαζρφιεζεο ζηελ νηθνλνκία ηεο Δ.Δ. (9). Απηή ηε ζηηγκή είλαη ζε εθαξκνγή ην

επξσπατθφ πξφγξακκα «πνιηηηζκφο 2007 ~ 2013». Ρν ζπγθεθξηκέλν

πξφγξακκα είλαη ε ζπλέρεηα ηνπ πξνγξάκκαηνο «πνιηηηζκφο 2000 ~ 2006»,

θαζψο θαη ησλ πξψησλ πηινηηθψλ πξνγξακκάησλ φπσο Raphael, Kaleidoskope

Ariane θ.η.ι., πνπ πινπνηήζεθαλ κεηά ηε ζπλζήθε ηνπ Maastricht ην 1992 θαη

ηελ αλάδεημε ηνπ πνιηηηζκνχ σο έλα απφ ηνπο βαζηθνχο ηνκείο δξάζεηο ηεο Δ.Δ.,

πνπ αλαπηχρζεθαλ κεηά ηε ζπλζήθε ηνπ Maastricht.

Όζηεξα απφ ηηο πνιηηηθέο πνπ δηαρξνληθά έρεη αλαπηχμεη ε Δ.Δ. θαη ηα

πξνγξάκκαηα πνπ πινπνηήζεθαλ θαη πινπνηνχληαη δηαπηζηψλεηαη, φηη κε βάζε

φιεο ηηο πξνζπάζεηεο πνπ έγηλαλ ζηνλ ηνκέα ηνλ πνιηηηζκνχ κεηά ηε ζπλζήθε

ηνπ Maastricht, ηηο δξάζεηο πνπ πινπνηήζεθαλ, αιιά θαη ηα νξαηά

απνηειέζκαηα κπνξνχκε λα ζπλνςίζνπκε ηε ζπκβνιή ηνπ πνιηηηζκνχ ζηε

βηψζηκε αλάπηπμε ζηα εμήο πεδία :

Πηε ρξήζε βηψζηκσλ ζχγρξνλσλ ηερλνινγηψλ

Πηελ ςεθηνπνίεζε ησλ πνιηηηζκηθψλ αγαζψλ

Πηελ αιιαγή ηεο ζπκπεξηθνξάο ησλ αλζξψπσλ, φζνλ αθνξά ην

πεξηβάιινλ θαη ηελ νηθνινγηθή ηνπο επαηζζεηνπνίεζε

Πην ζπλδπαζκφ ηνπ κε ηνλ ηνπξηζκφ

94

Πηελ αχμεζε ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ

Ν πνιηηηζκφο θαη νη δεκηνπξγηθέο δξάζεηο θηλεηξνδνηνχλ επίζεο ηε κε

ηερλνινγηθή θαηλνηνκία ζε νιφθιεξε ηελ νηθνλνκία, ζπκβάιινληαο ζηελ

παξαγσγή

ςειήο πνηφηεηαο ππεξεζηψλ

Αληαγσληζηηθψλ θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ

Ππλεξγαζίαο κε ηελ εθπαίδεπζε, κε ζηφρν ηε δεκηνπξγία ηθαλνχ θαη

πξνζαξκφζηκνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ, βειηηψλνληαο έηζη ηα νηθνλνκηθά

απνηειέζκαηα ζηα πεδία εθαξκνγήο ηεο.

Πηελ ελίζρπζε ηεο θνηλσληθήο ζπλνρήο θαη ηελ αλάπηπμε ησλ ηνπηθψλ

θνηλνηήησλ

9.3 Ζ ΞΟΑΠΗΛΖ ΒΗΒΙΝΠ ΓΗΑ ΡΗΠ ΞΝΙΗΡΗΠΚΗΘΔΠ ΘΑΗ ΓΖΚΗΝΟΓΗΘΔΠ

ΒΗΝΚΖΣΑΛΗΔΠ

9.3.1 ΓΔΛΗΘΑ

Κε ζηφρν ηε κεγηζηνπνίεζε ηεο ζπκκεηνρήο ηνπ πνιηηηζκνχ ζηε βηψζηκε

αλάπηπμε κε νξίδνληα ην 2020,ηνλ Απξίιην ηνπ 2010 ε επξσπατθή επηηξνπή

εμέδσζε ηελ πξάζηλε βίβιν γηα ηηο πξννπηηθέο ηεο πνιηηηζκηθήο θαη

δεκηνπξγηθήο βηνκεραλίαο (Unlocking the potential of cultural and creative in-

dustries), πξνθεηκέλνπ λα κεγηζηνπνηεζεί ε επίδξαζε ηνπ πνιηηηζκνχ ζην ζηφρν

ηεο ζηξαηεγηθήο «Δπξψπε 2020» (10).

Ζ έθξεμε ηεο ηερλνινγίαο θαη ε παγθνζκηνπνίεζε νξηνζέηεζαλ λέα πιαίζηα

θαηλνηνκίαο θαη αληαγσληζηηθφηεηαο, κέζα ζηα νπνία θηλνχληαη πιένλ ηα

πνιηηηζκηθά ζηνηρεία.

Ζ πξάζηλε βίβινο γηα ηνλ πνιηηηζκφ νξηνζεηεί σο πνιηηηζκηθέο βηνκεραλίεο,

απηέο πνπ παξάγνπλ θαη δηαλέκνπλ ππεξεζίεο θαη αγαζά, πνπ έρνπλ πνιηηηζκηθή

έθθξαζε.

Γεκηνπξγηθέο βηνκεραλίεο αληίζηνηρα νξηνζεηνχληαη απηέο, πνπ ρξεζηκνπνηνχλ

ηνλ πνιηηηζκφ σο «εηζαγφκελν δεδνκέλν», έρνπλ πνιηηηζκηθή δηάζηαζε, ελψ ην

ηειηθφ απνηέιεζκά ηνπο είλαη ελεξγεηηθφ φπσο π.ρ. αξρηηεθηνληθή, ζρεδηαζκφο,

θαζψο θαη ε γξαθηζηηθή ε δηαθήκηζε θ.η.ι.

95

Πηα πιαίζηα ηεο πξάζηλεο βίβινπ πινπνηήζεθε κία κεγάιε έξεπλα, ζηελ

επξσπατθή νηθνγέλεηα, πνπ αθνξνχζε ηηο πνιηηηζκηθέο θαη δεκηνπξγηθέο

βηνκεραλίεο.

Θπβεξλεηηθέο αξρέο, ζε θεληξηθφ θαη πεξηθεξεηαθφ επίπεδν, επαγγεικαηηθέο

ελψζεηο, νξγαληζκνί θαη θπζηθά πξφζσπα απφ 22 θξάηε – κέιε ηεο Δ.Δ. θαη 5

εθηφο Δπξψπεο έιαβαλ κέξνο ζηελ παλεπξσπατθή έξεπλα. (11)

Ρν εξσηεκαηνιφγην ηεο έξεπλαο αλαθεξφηαλ ζε 7 ζεκαηηθέο ελφηεηεο σο

θάησζη :

Λένη ρψξνη γηα πεηξακαηηζκφ, θαηλνηνκία θαη επηρεηξεκαηηθφηεηα ζηνλ

πνιηηηζκηθφ θαη δεκηνπξγηθφ ηνκέα.

Θαιχηεξνο ζπλδπαζκφο ησλ αλαγθψλ σο πξνο ηνλ ηξφπν δηαρείξηζεο, ζηηο

πνιηηηζκηθέο - δεκηνπξγηθέο βηνκεραλίεο.

Ξξφζβαζε ζηα ρξεκαηνδνηηθά εξγαιεία.

Έκθαζε ζηελ ηνπηθή θαη πεξηθεξεηαθή δηάζηαζε.

Θηλεηηθφηεηα θαη θπθινθνξία ησλ πνιηηηζκηθψλ θαη δεκηνπξγηθψλ έξγσλ.

Ξνιηηηζκηθέο αληαιιαγέο θαη δηεζλείο εκπνξηθέο δξάζεηο.

Ξξνο κία δεκηνπξγηθή νηθνλνκία : επξχηαηε αλάπηπμε πνιηηηζκηθψλ θαη

δεκηνπξγηθψλ βηνκεραληψλ

9.3.2 ΠΚΚΔΡΝΣΖ ΘΟΑΡΥΛ – ΦΝΟΔΥΛ ΠΡΖΛ ΞΑΛΔΟΥΞΑΦΘΖ ΔΟΔΛΑ

Θχξηνο ζηφρνο ηεο πξάζηλεο βίβινπ είλαη ε εμέηαζε θαη ε αλάδεημε φισλ ησλ

δπλαηνηήησλ πνπ κπνξνχλ λα απμήζνπλ ηε δηάδνζε θαη αληαγσληζηηθφηεηα ησλ

πνιηηηζκψλ θαη δεκηνπξγηθψλ βηνκεραληψλ.

Πηνλ πίλαθα 1 θαηαγξάθνληαη φζνη έιαβαλ κέξνο αλά θξάηνο – κέινο ηεο

Δ.Δ., θνξείο θαη θπζηθά πξφζσπα.

ΞΗΛΑΘΑΠ 1

Ππκκεηνρή αλά ρώξα θαη θνξέα

96

Ζ ζπληξηπηηθή πιεηνςεθία ησλ ζπκκεηερφλησλ ζηελ παλεπξσπατθή απηή

έξεπλα ζεψξεζε πνιχ ζεκαληηθή απηή ηελ πξσηνβνπιία, ζηα πιαίζηα ηεο

δηακφξθσζεο ελφο ειθπζηηθνχ πεξηβάιινληνο γηα ηηο πνιηηηζκηθέο θαη

δεκηνπξγηθέο δξάζεηο.

Δίλαη βέβαηνλ φηη ε πξνζπάζεηα απηή ζα ζπκβάιεη ζηελ αλάπηπμε ηεο

επξσπατθήο ζπλεξγαζίαο, ηφζν απφ θνηλσληθήο, φζν θαη απφ νηθνλνκηθήο

νπηηθήο γσλίαο.

Πηνλ πίλαθα 2 εκθαλίδεηαη ε αλαιπηηθή πνζφζησζε ησλ θνξέσλ πνπ έιαβαλ

κέξνο ζηελ έξεπλα.

ΞΗΛΑΘΑΠ 2

Ππκκεηνρή αλά θνξέα ζηελ επξσπατθή έξεπλα

97

Δίλαη πνιχ ζεκαληηθφ ην ζηνηρείν πνπ θαηαγξάθεηαη, κε κεγάιε ζπκκεηνρή

ηνπηθψλ αξρψλ, πνιηηηζκηθψλ ηλζηηηνχησλ θαη θνξέσλ ζηε ζπγθεθξηκέλε

έξεπλα, δεδνκέλνπ φηη νη ζπγθεθξηκέλνη θνξείο είλαη απηνί πνπ ζα αλαπηχμνπλ,

ζα δηαρεηξηζηνχλ θαη ελ κέξεη ζα ρξεκαηνδνηήζνπλ ηηο πνιηηηζκηθέο δξάζεηο.

Έλα αθφκε ζεκαληηθφ ζηνηρείν ηεο έξεπλαο πνπ κπνξνχκε λα θαηαγξάςνπκε,

είλαη ε πνιχ θαιή θαηαλνκή ησλ ζπκκεηερφλησλ ζηελ έξεπλα, ζε ζρέζε κε

ηνπο 13 ηνκείο ησλ πνιηηηζκηθψλ θαη δεκηνπξγηθψλ δξάζεσλ, πνπ θχξηα

πξνζέιθπζαλ ην ελδηαθέξνλ ζηελ έξεπλα.

Ν πίλαθαο 3 παξνπζηάδεη αλαιπηηθά ηα πνζνζηά ηεο ζπκκεηνρήο αλά ηνκέα

πνιηηηζκηθήο δξάζεο.

ΞΗΛΑΘΑΠ 3

Θαηαλνκή ζπκκεηνρήο αλά πεδίν πνιηηηζκηθήο δξαζηεξηόηεηαο

9.3.3 ΑΜΗΝΙΝΓΖΠΖ ΔΟΔΛΑΠ – ΠΚΞΔΟΑΠΚΑΡΑ

Ρν πξψην ζηνηρείν πνπ πξέπεη λα αλαθεξζεί, είλαη ε πνιχ ζεηηθή ππνδνρή

ζηελ πξσηνβνπιία ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο γηα ηε δηεμαγσγή απηήο ηεο

98

παλεπξσπατθήο έξεπλαο ζε έλα ηδηαίηεξα ειθπζηηθφ πεξηβάιινλ, πνπ

δηακνξθψλνπλ νη πνιηηηζκηθέο θαη δεκηνπξγηθέο βηνκεραλίεο.

Έλα δεχηεξν ζεκαληηθφ γεγνλφο είλαη ε αλάπηπμε ηεο ζπλεξγαζίαο ηεο

επξσπατθήο νηθνγέλεηαο, πνπ αληηθαηνπηξίδεηαη ζηελ απμαλφκελε

θαηαλφεζε κεηαμχ ησλ κειψλ – θξαηψλ ηεο ελσκέλεο Δπξψπεο, ηφζν

απφ θνηλσληθήο, φζν θαη νηθνλνκηθήο ζθνπηάο.

Απνδείρηεθε απφ ηελ έξεπλα ε κεγάιε ρξεζηκφηεηα, ηφζν ηεο πξάζηλεο

βίβινπ, φζν θαη ηεο πξσηνβνπιίαο ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ, δηφηη αλέδεημε

πξσηνβνπιίεο, ηφζν ζε εζληθφ, φζν θαη ζε ηνπηθφ επίπεδν, ζε κία επνρή

πνπ είλαη ηδηαίηεξα απαξαίηεην, ν έλαο λα καζαίλεη απφ ηνλ άιιν.

Ν δηαρσξηζκφο «πνιηηηζκηθψλ» θαη «δεκηνπξγηθψλ» βηνκεραληψλ είλαη

γεγνλφο φηη δεκηνχξγεζε δηαθνξνπνηεκέλεο πξνζεγγίζεηο θαη αληηζέζεηο,

φπσο επίζεο θαη ν δηαρσξηζκφο κεηαμχ θεξδνθφξσλ θαη κε θεξδνθφξσλ

δξάζεσλ. Δίλαη πξνθαλέο φηη ζε δεχηεξν πην εμεηδηθεπκέλν επίπεδν, ηα

πην πάλσ ζέκαηα ζα πξέπεη λα εμεηαζζνχλ αλαιπηηθφηεξα.

9.3.4 ΞΝΙΗΡΗΠΚΝΠ ΘΑΗ ΡΝΞΗΘΖ – ΞΔΟΗΦΔΟΔΗΑΘΖ ΑΛΑΞΡΜΖ

Νη πεξηθεξεηαθέο ρσξηθέο θαη πιεζπζκηαθέο ελφηεηεο ζηελ επξσπατθή

θνηλφηεηα, δηαθξίλνληαη γηα ηελ πνιπκνξθία θαη ηελ ηδηαηηεξφηεηα ηνπ

πνιηηηζκηθνχ ηνπο πινχηνπ. Απηφ πξνθχπηεη απφ ηηο αλάγθεο ησλ πνιηηψλ θαη

ησλ εκπιεθνκέλσλ θνξέσλ, ζε ζρέζε κε ηηο δξάζεηο πνπ αλαπηχζζνπλ θαη ηελ

θνηλσληθν – νηθνλνκηθή θαη πνιηηηζκηθή ζπλνρήο ηνπο.

Ζ θνηλσληθή θαη νηθνλνκηθή ζπλνρή θάζε κέινπο - θξάηνπο ζηελ ελσκέλε

Δπξψπε επεξεάδεηαη θαζνξηζηηθά απφ ην πνιηηηζκηθφ επίπεδν ησλ πνιηηψλ θάζε

πεξηθέξεηαο. Ρν επίπεδν απηφ είλαη ην ζηνηρείν πνπ ζα ιεηηνπξγεί ζηελ

θαηεχζπλζε αιιεινθαηαλφεζεο θαη ζπλεξγαζίαο ησλ ιαψλ ηεο Δπξψπεο

δηαρξνληθά θαη ηδηαίηεξα ζε πεξηφδνπο θξίζεσλ, φπσο απηή πνπ βηψλεη ζήκεξα ε

ελσκέλε Δπξψπε κε έκθαζε ζηηο ρψξεο Διιάδα, Ξνξηνγαιία, Ηξιαλδία.

Ξαξάιιεια ν ξφινο θαη ην ζεζκηθφ πιαίζην ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο ζηηο

ρψξεο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο παξνπζηάδνπλ κεγάιε πνιπκνξθία θαη έρνπλ ηε

βάζε ηνπο ζηελ ηζηνξία, ηελ πνιηηηθή θαη ηελ θνηλσληθνπνιηηηθή

πξαγκαηηθφηεηα θάζε θξάηνπο. (12)

99

Ν ηνπξηζκφο, ζεκαληηθφηαηνο παξάγσλ ηεο νηθνλνκηθήο δσήο θάζε ρψξαο, ήδε

έρεη ζπλδπαζηεί ηα ηειεπηαία ρξφληα κε ηελ πνιηηηζκηθή μελάγεζε ησλ

επηζθεπηψλ.

Νη πξννπηηθέο πεξαηηέξσ αλάπηπμεο θαη ζπλεξγαζίαο είλαη αθφκε πνιχ

κεγάιεο πξνο φθεινο, ηφζν ηεο νηθνλνκηθήο νληφηεηαο ηεο ηνπηθήο θνηλσλίαο,

φζν θαη ηεο πνιηηηζκηθήο εκβάζπλζεο ησλ επηζθεπηψλ.

Ζ επαγγεικαηηθή ελαζρφιεζε, θαζψο θαη ε αχμεζε ηνπ απαζρνινχκελνπ

αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ, είλαη αθφκε κία πνιχ ζεκαληηθή πηπρή πνπ ζπκβάιιεη

ν πνιηηηζκφο, ζε ηνπηθφ θαη πεξηθεξεηαθφ επίπεδν.

Νη σο άλσ δξάζεηο νδεγνχλ πξνθαλψο ζε αλάπηπμε θαηλνηφκσλ ηδεψλ ζηε

δηαρείξηζε ησλ πνιηηηζκηθψλ ζηνηρείσλ ηεο θάζε πεξηνρήο, φπσο π.ρ. ζηε κνξθή

ηεο μελάγεζεο, ζηελ αλάπηπμε πξνγξακκάησλ εηθνληθήο πξαγκαηηθφηεηνο, ζηελ

πξνκήζεηα έμππλνπ θαηλνηφκνπ πιηθνχ, πνπ ζα ιεηηνπξγήζεη πνιιαπιαζηαζηηθά

γηα ηελ πξνζέιθπζε επηζθεπηψλ.

Έηζη ινηπφλ κπνξνχκε λα ζπλνςίζνπκε ηα πεδία ζηα νπνία ζπκβάιινπλ νη

πνιηηηζκηθέο θαη δεκηνπξγηθέο βηνκεραλίεο ζηα πιαίζηα ηεο ηνπηθήο θαη

πεξηθεξεηαθήο αλάπηπμεο θαη ηα νπνία είλαη :

Αλάπηπμε βηψζηκνπ ηνπξηζκνχ

Αχμεζε ηεο απαζρφιεζεο

Αλάπηπμε θαηλνηφκσλ πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ

Κεγαιχηεξε επηζθεςηκφηεηα (πεξηθέξεηαο – πεξηνρήο)

Αλάπηπμε λέσλ δεμηνηήησλ θαη ελίζρπζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο


Ζ δχλακε ηνπ ειιεληθνχ πνιηηηζκνχ απνηειεί δηαρξνληθφ θαζνξηζηηθφ

δεκηνπξγηθφ παξάγνληα, ηφζν γηα ηε ρψξα, φζν θαη γηα ηελ παγθφζκηα

θνηλφηεηα. Ν ειιεληθφο πνιηηηζκφο είλαη ην βαζηθφηεξν ζηνηρείν γηα ηελ

αλαδεκηνπξγία ελφο ζχγρξνλνπ θηινεπξσπατθνχ - θηιειιεληθνχ ξεχκαηνο, πνπ

ηφζν ρξήζηκν είλαη ζήκεξα γηα ηελ Δπξψπε θαη ηελ Διιάδα.

Ρα πνιηηηζκηθά ζηνηρεία ηεο Διιάδνο ζε ζπλδπαζκφ κε ηηο ζχγρξνλεο

πνιηηηζκηθέο ηάζεηο, κπνξνχλ θαη πξέπεη λα θαζνξίδνπλ ηηο ζχγρξνλεο πνιηηηθέο

ζηνλ ηνκέα ηνπ πνιηηηζκνχ.

100

Ρα πνιηηηζκηθά δξψκελα ζηελ Διιάδα πξέπεη λα απνηειέζνπλ αλαπφζπαζηα

ζηνηρεία ηεο ζχγρξνλεο ειιεληθήο παηδείαο.

Νη πνιηηηζηηθέο θαη δεκηνπξγηθέο δξάζεηο ζηνλ ειιαδηθφ ρψξν πξέπεη λα

αλαπηπρζνχλ ζηνπο πην θάησ βαζηθνχο άμνλεο, ζηελ θαηεχζπλζε, ηφζν ηεο

αλάδεημεο θαη αμηνπνίεζή ηνπο, φζν θαη ζηε ζπκβνιή ηνπο ζηε βηψζηκε

αλάπηπμε.

Θαηάξηηζε πνιπεπίπεδσλ πνιηηηζκηθψλ αξρείσλ θαη ραξηηψλ αλά Λνκφ ζε

νιφθιεξε ηε ρψξα, ζε κία πξνζπάζεηα νινθιεξσκέλεο θαηαγξαθήο φισλ

ησλ πνιηηηζκηθψλ θνηηαζκάησλ ηεο.

Αλάπηπμε πνιπζεκαηηθψλ πνιηηηζκηθψλ πάξθσλ ζε πεξηνρέο

αξραηνινγηθψλ ρψξσλ (π.ρ. πάξθα Γιππηηθήο θαη άιισλ εθζέζεσλ, ζε

ρψξνπο φπσο Νιπκπία – Γειθνί θ.η.ι.).

Ππλδπαζκφο ηεο ειιεληθήο πνιηηηζκηθήο παξάδνζεο κε ηηο ζχγρξνλεο

παγθφζκηεο ηάζεηο ζην ρψξν ησλ ηερλψλ.

Γεκηνπξγία εζληθνχ πνιηηηζκηθνχ πιεξνθνξηαθνχ δηθηχνπ, πνπ ζα ζπλδέεη

ηα πεξηθεξεηαθά ηκήκαηα ζε νιφθιεξε ηε ρψξα, κε έλα θεληξηθφ επίπεδν

αλαθνξάο.

Ππλερηδφκελε εθπαίδεπζε ζην πξνζσπηθφ πνπ ππεξεηεί ζηνλ πνιηηηζκφ θαη

ζε άιιεο δεκηνπξγηθέο δξάζεηο.

Νξζνινγηθή αμηνπνίεζε ησλ ρξεκαηνδνηηθψλ εξγαιείσλ φπσο :

Δζληθνί Ξφξνη

Δ.Π.Ξ.Α.

Ππκπξάμεηο Γεκφζηνπ – Ηδησηηθνχ Ρνκέα (Π.Γ.Η.Ρ.)

Αμηνπνίεζε αλεθκεηάιιεπησλ θαη ππνβαζκηζκέλσλ ρψξσλ κε, κεηαηξνπή

ηνπο ζε Δζληθά Ξνιηηηζκηθά Θέληξα (φπσο ρψξνο Διιεληθνχ – Ραηφτ –

παιαηά ζηξαηφπεδα θ.η.ι.).

Δθζπγρξνληζκφο θαη αλαβάζκηζε ιεηηνπξγνχλησλ πνιηηηζκηθψλ ρψξσλ

(Κνπζεία – αξραηνινγηθνί ρψξνη θ.η.ι.).

Πχγρξνλνη Κέζνδνη Γηνίθεζεο ησλ πνιηηηζκηθψλ θνξέσλ, κε αμηνπνίεζε

ηεο ηδησηηθήο πξσηνβνπιίαο θαη ηεο επηζηεκνληθήο γλψζεο ησλ

Ξαλεπηζηεκίσλ.

101

Αλάπηπμε Ξαλεπηζηεκηαθψλ Ρκεκάησλ θαη Πρνιψλ, πνπ ζα θαιχπηνπλ

φιεο ηηο ζχγρξνλεο κνξθέο ηέρλεο (γιππηηθή - δσγξαθηθή – κνπζηθή

θ.η.ι.).

Έκθαζε ζε πξνγξάκκαηα ελνπνίεζεο αξραηνινγηθψλ θαη πνιηηηζκηθψλ

ρψξσλ ζηα κεγάια αζηηθά θέληξα (φπσο ε ελνπνίεζε αξραηνινγηθψλ

ρψξσλ Αζήλαο).

Έκθαζε ζηελ αλάπηπμε ηεο βηβιηνθηιίαο, κε απφιπηε πξνηεξαηφηεηα ην

1,5 εθαηνκκχξην καζεηξηψλ θαη καζεηψλ.

Ξαξάιιεια πξέπεη λα δνζεί κεγάιε πξνηεξαηφηεηα ζηελ αλάπηπμε ηνπ

πνιηηηζκνχ ζε ηνπηθφ θαη πεξηθεξεηαθφ επίπεδν. Ζ λέα πεξηθεξεηαθή

αλαδηάξζξσζε ηεο ρψξαο θαη νη θαηλνχξγηνη Θαιιηθξαηηθνί Γήκνη νθείινπλ λα

αλαβαζκίζνπλ ηηο ππεξεζίεο πνιηηηζκνχ, λα απμήζνπλ ηε ρξεκαηνδφηεζή ηνπο,

λα αλαβαζκίζνπλ ζηφρνπο θαη δξάζεηο ηνπο, αλάγνληαο ηνλ πνιηηηζκφ ζε

θνξπθαίν ππιψλα ηεο ηνπηθήο δηαβίσζεο.

Ππγθεθξηκέλεο δξάζεηο πνπ άκεζα κπνξνχλ λα πινπνηεζνχλ είλαη :

Θάζε ζρνιείν πηνζεηεί έλα παιαηφ κλεκείν θαη έλα ζχγρξνλν έξγν ηέρλεο.

Αλάπηπμε εθπαηδεπηηθψλ καζεκάησλ ζε ρψξνπο κνπζείσλ θαη άιισλ

πνιηηηζκηθψλ θέληξσλ.

Δλδπλάκσζε ηεο πνιηηηζκηθήο αδειθνπνίεζεο κε ηελ ηνπηθή απηνδηνίθεζε

ζην εζσηεξηθφ θαη εμσηεξηθφ, κε αληαιιαγέο πνιηηηζκηθψλ θαη

δεκηνπξγηθψλ έξγσλ, θαζψο επίζεο θαη θνηλέο πνιηηηζκηθέο δξάζεηο.

Θεζκνζέηεζε ζε θάζε δήκν 15ζήκεξνπ πνιηηηζκηθήο παξάδνζεο.

Γεκηνπξγία θαιιηηερληθψλ θαη ζεαηξηθψλ νκάδσλ ζε φια ηα αζηηθά

θέληξα.

Έκθαζε ζηηο καζεηηθέο δξάζεηο αλά ζρνιείν ζηνλ πνιηηηζκφ θαη ηα

κνπζηθά ζρνιεία ζε νιφθιεξε ηελ επηθξάηεηα, πνιιά απφ ηα νπνία κε ηηο

ζχγρξνλεο ππνδνκέο πνπ δηαζέηνπλ, κπνξνχλ λα θαιχπηνπλ έλα πνιχ

κεγάιν κέξνο ησλ πνιηηηζκηθψλ δξάζεσλ ζε επίπεδν Γήκνπ.


Απφ ηα επί κέξνπο θεθάιαηα πνπ αλαπηχρζεθαλ, ηνπο ζηξαηεγηθνχο

ζρεδηαζκνχο, θαζψο θαη ηηο πνιηηηθέο θαη δξάζεηο πνπ πινπνηνχληαη ζην ρψξν

102

ηνπ πνιηηηζκνχ, αλαδεηθλχεηαη ν θαηαιπηηθφο ξφινο ηνπ ζηελ επίηεπμε ηνπ

ζηφρνπ «Δπξψπε 2020».

Δίλαη πξνθαλέο φηη ε έμππλε – βηψζηκε θαη ρσξίο απνθιεηζκνχο αλάπηπμε πνπ

επηρεηξεί λα επηηχρεη ην ζρέδην ηεο Δ.Δ. «Δπξψπε 2020» απαηηεί ζπλεξγαζία

φισλ ησλ θξαηψλ – κειψλ ηεο ελσκέλεο Δπξψπεο. Νη πνιηηηζκηθέο θαη

δεκηνπξγηθέο βηνκεραλίεο κπνξνχλ λα βνεζήζνπλ ζεκαληηθά ζηελ επίηεπμε ησλ

σο άλσ ζηφρσλ βαζηδφκελεο επάλσ ζηνπο άμνλεο πνπ ραξάδνπλ ε πνιηηηζκηθή

αηδέληα ηνπ 2007, ε πξάζηλε βίβινο ηνπ 2010 θαζψο θαη φιεο νη βειηησηηθέο

θαηεπζχλζεηο πνπ ζα εθδνζνχλ κέρξη ην 2020.

Κε ηνλ ηξφπν απηφ κπνξνχκε λα είκαζηε αηζηφδνμνη φηη ζα επηηεπρζνχλ νη

βαζηθνί ζηφρνη ηνπ «Δπξψπε 2020» θαη ηδηαίηεξα :

Ζ θνηλσληθν – νηθνλνκηθή ζπλνρή ησλ ιαψλ ηεο Δπξψπεο

Ζ πνιηηηζκηθή ηνπο ζχγθιηζε κέζα απφ ηελ ππάξρνπζα πνιπκνξθία

Ζ θαζνξηζηηθή ζπκβνιή ηνπ πνιηηηζκνχ ζηελ αιιεινθαηαλφεζε ησλ

πξνβιεκάησλ πνπ έρεη θάζε ρψξα μερσξηζηά

Ζ αληηκεηψπηζε ηεο ππάξρνπζαο ζήκεξα επξσπατθήο νηθνλνκηθήο θξίζεο,

πνπ ζέηεη ζε θίλδπλν ηηο πξνζπάζεηεο 59 εηψλ γηα ηελ επξσπατθή

νινθιήξσζε

Ζ επίηεπμε κηαο βηψζηκεο αλάπηπμεο, κε πςειφ εθπαηδεπηηθφ ζχζηεκα, κε

πςειή απαζρφιεζε.

Βηβιηνγξαθία

1. Ληφξα Λ. Θνλζφια,' Ή Γηεζλήο Ξξνζηαζία ηεο Ξαγθφζκηαο Ξνιηηηζηηθήο

Θιεξνλνκηάο'1,

εθδ. Ξαπαδήζε. 1995

2. Ρξφβα Δ., "Ζ έλλνηα ηνπ πνιηηηζηηθνχ πεξηβάιινληνο θαηά ην Πχληαγκα ηνπ

1975/86", Αζήλα,

εθδ. Πάθθνπια, 1992.

3. Λάββας Γ., "Ξνιηηηζηηθή Θιεξνλνκηά, Ξαλ/κην Αζελψλ, Ρκήκα Δπηθνηλσλίαο

θαη ΚΚΔ,Η993

4. Η. Πηεθάλνπ, "Ζ έλλνηα ηνπ κλεκείνπ θαη ε ηδενινγία πξνζηαζίαο ηνπ", ΔΚΞ.

1985

103

5. Πηεθάλνπ Η., "Ζ θπζηνγλσκία ηεο πφιεο - Ρν παξάδεηγκα ηεο Αζήλαο",

νκηιία ζηελ Διιεληθή

Αξρηηεθηνληθή Δηαηξεία, TEE, Αζήλα 24/11/1999

6. Κεηνχια P., "Ζ πξνζηαζία ηεο Αξρηηεθηνληθήο Θιεξνλνκηάο σο

παξάγνληαο δηαηήξεζεο ηεο

Φπζηνγλσκίαο ησλ πφιεσλ", Ξεξηνδηθφ ΑΟΣΑΗΝΙΝΓΗΑ, ζει 67-71, ηεχρνο 72,

Πεπηέκβξηνο 1999.

7. Δπηζηεκνληθφ Ππλέδξην Ππάξηεο "Λέεο πφιεηο πάλσ ζε παιηέο", 1994.

8. Αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο Δ.Δ, "Αεηθφξνο Αζηηθή Αλάπηπμε ζηελ

Δπξσπατθή Έλσζε: Ξιαίζην

Γξάζεο", Βξπμέιιεο 1998

9. I. Stefanou - R. Mitoula,"Sustainable Development and the Physiognomy

of the European City",

Internotionai Conference, Sustainable Development and spatial Planning in

the European Territory,

Athens, 13-16 May 1999.

10. Αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο Δ.Δ "Ξξνο έλα πξφγξακκα γηα ην αζηηθφ

πεξηβάιινλ ζηελ Δπξσπατθή

Έλσζε", Βξπμέιιεο 1997.

11. Δπξσπατθή Δπηηξνπή "Δπξσπατθέο Βηψζηκεο πφιεηο", Έθζεζε ηεο νκάδαο

εκπεηξνγλψκσλ ηνπ

αζηηθνχ πεξηβάιινληνο, Βξπμέιιεο 1996.

12. Δπξσπατθή Δπηηξνπή, "Αζηηθνπνίεζε θαη ιεηηνπξγίεο ησλ πφιεσλ ζηελ

Δπξσπατθή Θνηλφηεηα",

Βξπμέιιεο - Ινπμεκβνχξγν, 1992.

13. Δξγαζηήξην Ξνιενδνκηθήο Πχλζεζεο, θαζήγ. Η. Πηεθάλνπ θαη ζπλεξγάηεο

"Ζ θπζηνγλσκία ηεο

Διιεληθήο πφιεο", εθδ.Δ.Κ.Ξ., Αζήλα 2000.

14. Δπξσπατθή Δπηηξνπή "Ξξάζηλε Βίβινο γηα ην Αζηηθφ Ξεξηβάιινλ ",

Βξπμέιιεο - Ινπμεκβνχξγν

1990.

15. Ππλζήθε γηα ην πεξηβάινλ, βι. ζρεηηθά άξζξα.

16. Ζ ιεπθή Βίβινο πξνηάζεθε ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε απφ ην Ππκβνχιην ησλ

104

Δπξσπαίσλ Αξρηηεθηφλσλ,

Architects Council of Europe, Ζ Αξρηηεθηνληθή ηεο Δπξψπεο ηνπ αχξην",

Βξπμέιιεο 1991.

17. I. Michael Thomson, ''Great Cities and their Trafik"

18. Ξξίγθηπαο ηεο Νπαιίαο, "A Bision of Briain"

19. Δπξσπατθή Δπηηξνπή , "Ιεπθή βίβινο γηα ηελ Αλάπηπμε, ηνλ Αληαγσληζκφ

θαη ηελ Απαζρφιεζε",


20. Νδεγία ηνπ Ππκβνπιίνπ 85/384/ΔΝΘ.

21. Ν Ξξάζηλνο Βηηξνχβηνο θαηαηέζεθε ην 1999 θαη παξακέλεη αθφκα πξφηαζε ηνπ

C.A.E. Γελ έρεη δει.

πξνρσξήζεη ε απνδνρή ηνπ απφ ηελ Δπξσπατθή Δπηηξνπή θαη δελ έρνπλ κέρξη

ηψξα εθδνζεί απνθάζεηο

ή νδεγίεο πνπ λα απνξξένπλ απφ απηφλ.

22. Δπηηξνπή Δπξσπατθψλ Θνηλνηήησλ: Αεηθφξνο Αλάπηπμε ηεο Δπξψπεο, γηα

έλα θαιχηεξν θφζκν. -


23. Δπξσπατθή Έλσζε: Έθην πξφγξακκα Γξάζεο γηα ην Ξεξηβάιινλ θαηά ην

έηνο 2010: Ρν δηθφ καο

κέιινλ, ε δηθή καο επηινγή. ~ Βξπμέιιεο 2002.

24. G. Miarelli, Centri storici, Bonsigniri Roma 1993.25. R. Pane, Centro storico e

centro antico Napoli 1965.

26. Γήισζε ηνπ πνπξγνχ Αλάπηπμεο ηεο Διιάδνο Δ. Βεληδέινπ - ΑΛΡΗ 5-3-

2000

27. Η. Πηεθάλνπ. Ζ θπζηνγλσκία ηεο Διιεληθήο Ξφιεο. Δ.Κ.Ξ.- Αζήλα 2000.

28. Ξνιηηηζηηθή θιεξνλνκηά: Έθδνζε Δπξσπατθψλ Θνηλνηήησλ 1999 ζει. 9.

105

Γ.ΘΔΚΑΡΗΘΖ ΔΛΝΡΖΡΑ

1. ΑΛΑΞΡΜΖ – ΡΝΞΗΘΖ ΑΛΑΞΡΜΖ – ΞΔΟΗΦΔΟΔΗΑΘΖ ΑΛΑΞΡΜΖ –

ΒΗΥΠΗΚΖ ΑΛΑΞΡΜΖ

Αλάπηπμε νλνκάδνπκε ηε ζεηηθή κεηαβνιή βαζηθψλ ζηνηρείσλ ηεο Θνηλσληθν

– Νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο ησλ αλζξψπσλ.

Ζ Αλάπηπμε ζρεηίδεηαη κε πνζνηηθφ, πνηνηηθφ, δνκηθφ θαη ηδενινγηθφ

ραξαθηήξα ησλ πην πάλσ κεηαβνιψλ.

Κε απιά ιφγηα ε αλάπηπμε έρεη ζρέζε κε ηελ θαιχηεξε πνηφηεηα δσήο, πνπ

δηθαηνχληαη λα έρνπλ φινη νη άλζξσπνη, αλεμάξηεηα αλ δνπλ ζε

αλεπηπγκέλε ή κε αλεπηπγκέλε ρψξα.

1.1 ΒΗΥΠΗΚΖ ΑΛΑΞΡΜΖ

Βηψζηκε Αλάπηπμε είλαη ε αλάπηπμε, ε νπνία ηθαλνπνηεί ηηο αλάγθεο ηνπ

παξφληνο, ρσξίο λα ζέηεη ζε θίλδπλν ηελ ηθαλφηεηα ησλ κειινληηθψλ

γελεψλ λα ηθαλνπνηήζνπλ ηηο δηθέο ηνπο αλάγθεο.

Ν φξνο βησζηκφηεηα ζρεηίδεηαη άκεζα κε ηε δσή, ηελ επηβίσζε ησλ φλησλ

κέζα ζην πεξηβάιινλ, είηε απηφ είλαη ην δσηθφ ή ην θπηηθφ βαζίιεην.

Πηε ζχγρξνλε επνρή, ε βηψζηκε αλάπηπμε δελ ελδηαθέξεη κφλν ηνπο

πεξηβαιινληνιφγνπο.

Δλδηαθέξεη φινπο ηνπο θιάδνπο ησλ επηζηεκψλ, νη νπνίνη, θαζέλαο κε ην

γλσζηνινγηθφ ππφβαζξν πξνηείλνπλ ηξφπνπο θαη κεζφδνπο γηα ηε βηψζηκε

αλάπηπμε.

Ζ Βηψζηκε Αλάπηπμε είλαη έλλνηα ηαπηφζεκε κε ηελ αεηθφξν αλάπηπμε, πνπ

θχξην ραξαθηεξηζηηθφ ηεο είλαη ε ―αέλαε δσή‖, πνπ ζηνρεχεη ζηελ πνηφηεηα

δηαβίσζεο ζε φινπο ηνπο ηνκείο,

Ξεξηβάιινλ

Νηθνλνκία

Ξνιηηηζκφο θ.η.ι.

Ρν ράζκα κεηαμχ νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο θαη πξνζηαζίαο πεξηβάιινληνο,

πηζηεχνπλ πνιινί επηζηήκνλεο (Baker S., Kousis M., Richardson D., Young

106

S. Πην βηβιίν ηνπο ―The Politics of Sustainable Development – Theory,

Policy and Practice within the European Unions‖) είλαη αγεθχξσην.

Θάπνηνη άιινη πηζηεχνπλ φηη ε βηψζηκε αλάπηπμε είλαη κία πνιηηηζκηθή

κεηάιιαμε, δελ ζα απνηχρεη αιιά ζα ζπλαληήζεη πνιιέο δπζθνιίεο.

Νη δπζθνιίεο απηέο κπνξνχλ λα εμνκαιπλζνχλ κε ηελ απνθαηάζηαζε

εζηθψλ αμηψλ, πνπ παξακεξίζηεθαλ ηελ επνρή ηεο αζχδνηεο αλάπηπμεο.

Ιχζε είλαη ν ζεβαζκφο ζηελ αμία ηνπ αλζξψπνπ, πνπ ηαπηίδεηαη κε ην

ζεβαζκφ ζηελ ηδηαηηεξφηεηα ησλ πνιηηηζκψλ.

Νδεγνχκεζα ινηπφλ ζην ζπκπέξαζκα φηη ε βηψζηκε αλάπηπμε πξνυπνζέηεη

θαη βηψζηκε πνιηηηζκηθή επηθνηλσλία.

1.2 ΡΝΞΗΘΖ ΑΛΑΞΡΜΖ

Ρνπηθή Αλάπηπμε νλνκάδνπκε ηε δηαδηθαζία, κε ηελ νπνίαλ επηδηψθεηαη ε

πξνψζεζε φισλ ησλ νηθνλνκηθψλ δξαζηεξηνηήησλ, ζηηο νπνίεο έλαο ηφπνο

παξνπζηάδεη πιενλεθηήκαηα.

Ξαξάδεηγκα : Ζ εθκεηάιιεπζε θαη αμηνπνίεζε φισλ ησλ

πινπηνπαξαγσγηθψλ πεγψλ ηνπ .

Ζ ηνπηθή αλάπηπμε ζπκβάιιεη ζηε δηαηήξεζε ηνπ νηθηζηηθνχ ηζηνχ θάζε

πεξηνρήο, ρσξίο ηε ζπγθέληξσζε ηνπ πιεζπζκνχ ζε ζπγθεθξηκέλα αζηηθά

θέληξα.

Πθνπνί κηαο απνθεληξσκέλεο ηνπηθήο αλάπηπμεο είλαη :

o Ξξνψζεζε ζηφρσλ, πνπ δελ πξνσζνχληαη απφ θεληξηθφ

πξνγξακκαηηζκφ.

o Δλεξγνπνίεζε ηνπ πιεζπζκνχ ζηελ ηνπηθή αλαπηπμηαθή πξνζπάζεηα

Νη ηνπηθέο Γηνηθήζεηο, νη Νξγαληζκνί, ηνπηθέο επηρεηξήζεηο, ηνπηθέο

πξσηνβνπιίεο, είλαη νη βαζηθνί κνρινί ηεο αλαπηπμηαθήο δηαδηθαζίαο.

Ρνπηθέο παξαγσγηθέο δνκέο, παξαδφζεηο θαη πνιηηηζκηθή θιεξνλνκηά είλαη νη

βάζεηο πνπ, κπνξεί λα ζηεξηρζεί ε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ηεο δσήο ησλ

πνιηηψλ.

107

1.3 ΞΔΟΗΦΔΟΔΗΑΘΖ ΑΛΑΞΡΜΖ

Ξεξηθέξεηα :

Ππλερήο εδαθηθή έθηαζε, πνπ ππάγεηαη ζηελ ίδηα Γηνηθεηηθή Αξρή.

Ξεξηθεξεηαθή Αλάπηπμε :

Δπίηεπμε ζεηηθψλ κεηαβνιψλ ζηα βαζηθά – νπζηαζηηθά ζηνηρεία ηεο νηθνλνκηθν

– θνηλσληθήο δξαζηεξηφηεηαο ησλ αλζξψπσλ πνπ δνπλ θαη εξγάδνληαη κέζα

ζε κία πεξηθέξεηα.

Ζ πεξηθεξεηαθή αλάπηπμε εκθαλίζηεθε θπξίσο κεηά ην δεχηεξν παγθφζκην

πφιεκν ζηελ Ακεξηθή θαη ηε Γπηηθή Δπξψπε.

Πηελ πνξεία ηεο πξνζπάζεηαο δηαπηζηψζεθαλ ραζκαηηθέο δηαθνξέο αλάπηπμεο

ζηηο δηάθνξεο πεξηθέξεηεο.

Πήκεξα νη πξνζπάζεηεο επηθεληξψλνληαη ζην λα απνθεχγνληαη ή λα

εμαιείθνληαη νη αληζφηεηεο κεηαμχ πεξηνρψλ κηαο ρψξαο ή κηαο ελφηεηαο

ρσξψλ.

1.4 ΒΗΥΠΗΚΖ ΑΛΑΞΡΜΖ - ΝΗΘΝΙΝΓΗΑ

Ζ ιέμε Νηθν – ινγία πξνέξρεηαη απφ ηε ιέμε νίθνο, πνπ ζεκαίλεη «κέξνο γηα

λα δεηο» θαη ηε ιέμε ιφγνο, πνπ ζεκαίλεη κειέηε – ζπνπδή.

Δπνκέλσο ε νηθνινγία αλαθέξεηαη ζηε κειέηε ησλ νξγαληζκψλ ζην «κέξνο

πνπ δνπλ», δειαδή ζην επξχηεξν θπζηθφ ηνπο πεξηβάιινλ.

Ζ νηθνινγία αζρνιείηαη κε ηνπο νξγαληζκνχο πνπ δνπλ ζην έδαθνο, ζηηο

ζάιαζζεο, ζηα γιπθά λεξά, ζηνλ αέξα.

Νηθνζχζηεκα είλαη ην θπζηθφ πεξηβάιινλ καδί κε ηνπο νξγαληζκνχο ζε κία

δεδνκέλε πεξηνρή, καδί κε ην δίθηπν ησλ αιιειεπηδξάζεσλ.

2. ΞΟΥΡΝΓΔΛΖΠ – ΓΔΡΔΟΝΓΔΛΖΠ – ΡΟΗΡΝΓΔΛΖΠ ΡΝΚΔΑΠ ΞΑΟΑΓΥΓΖΠ

2.1 ΞΟΥΡΝΓΔΛΖΠ ΡΝΚΔΑΠ ΞΑΟΑΓΥΓΖΠ

Ξξσηνγελήο νλνκάδεηαη ν παξαγσγηθφο ηνκέαο ζηνλ νπνίν ε παξαγσγή

πξνέξρεηαη θαη' επζείαλ απφ ηελ θχζε (γεσξγία, αιηεία, θηελνηξνθία, εμφξπμε

108

κεηαιιεπκάησλ θιπ). Ν ηνκέαο απηφο απαζρφιεζεο απνηειεί πεγή εηζνδήκαηνο

γηα κεγάιν ηκήκα ηνπ παγθφζκηνπ πιεζπζκνχ. Ρν αληηθείκελν απαζρφιεζεο

ησλ επηρεηξήζεσλ πξσηνγελνχο παξαγσγήο είλαη ε απφζπαζε απφ ηε θχζε

πξψησλ πιψλ ή αγαζψλ άκεζεο ή φρη άκεζεο θαηαλάισζεο. Ζ απφζπαζε

πξαγκαηνπνηείηαη ή κε ηε ζπιινγή (ζπιιεθηηθέο επηρεηξήζεηο) ή κε ηελ εμφξπμε

(εμνξπθηηθέο επηρεηξήζεηο) απφ ην έδαθνο ή ην ππέδαθνο. Δπνκέλσο, ζηελ

πξψηε θάζε ηεο παξαγσγηθήο δηαδηθαζίαο, ηα πξντφληα πξσηνγελνχο

παξαγσγήο θαηαλαιίζθνληαη απφ ηνπο αλζξψπνπο, φπσο έρνπλ, ρσξίο λα

ππνζηνχλ θακία αιινίσζε ή κεηαζρεκαηηζκφ.

2.2 ΓΔΡΔΟΝΓΔΛΖΠ ΡΝΚΔΑΠ ΞΑΟΑΓΥΓΖΠ

Ζ δεπηεξνγελήο παξαγσγή αμηνπνηεί ηελ πξσηνγελή παξαγσγή, κε ηελ

κεηαπνίεζε ησλ πξψησλ πιψλ (ζηε κνξθή, ζηε ρξεζηκφηεηα, ηηο ηδηφηεηεο).

Αλάινγα κε ηα κέζα θαη ηνλ ηξφπν πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ κεηαπνίεζε ησλ

αγαζψλ, έρνπκε ηνπο θιάδνπο:

Σεηξνηερλία

Bηνηερλία (ηα αλζξψπηλα ρέξηα βνεζνχληαη απφ κεραλέο) θαη

Βηνκεραλία (ηα αγαζά παξάγνληαη θπξίσο κε ζχγρξνλα κεραλήκαηα, ε

παξαγσγή είλαη καδηθή θαη εθαξκφδνληαη δηαξθψο λέα ζπζηήκαηα

παξαγσγήο).

2.3 ΡΟΗΡΝΓΔΛΖΠ ΡΝΚΔΑΠ ΞΑΟΑΓΥΓΖΠ

Ν ηνκέαο απηφο πεξηιακβάλεη επηρεηξήζεηο θαη ππεξεζίεο πνπ έρνπλ αληηθείκελν

ηελ παξαγσγή θαη παξνρή παληφο είδνπο ππεξεζίαο ηφζν ζην θαηαλαισηηθφ

θνηλφ φζν θαη ζηηο επηρεηξήζεηο ησλ άιισλ ηνκέσλ. Ξεξηιακβάλεη φιεο ηηο

ελέξγεηεο πνπ πξέπεη λα γίλνπλ γηα λα θηάζεη ην ηειηθφ πξντφλ ζηνλ

θαηαλαισηή. Νη ελέξγεηεο απηέο αλαιακβάλνπλ δηάθνξεο επηρεηξήζεηο πνπ

δξαζηεξηνπνηνχληαη

εκπφξην

ηξαπεδηθέο ζπλαιιαγέο

δηαλνκή πξντφλησλ

ελεκέξσζε

109

εθπαίδεπζε

κεηαθνξέο

δηαθήκηζε

εζληθή αζθάιεηα

δεκφζηα πγεία

ειεθηξνληθφ εκπφξην

3. ΔΟΥΞΑΦΘΖ ΞΔΟΗΦΔΟΔΗΑΘΖ ΞΝΙΗΡΗΘΖ ΠΡΖΛ ΔΙΙΑΓΑ


1.Ζ Διιάδα εληάρζεθε ζηελ Δ.Δ. ην 1981.

2.Πχληνκα μεθίλεζε ε ελίζρπζε ηεο Διιάδαο κέζσ ησλ Κ.Ν.Ξ. (Κεζνγεηαθά

Νινθιεξσκέλα Ξξνγξάκκαηα).

3.Πηα πξνγξάκκαηα απηά εληάρζεθαλ αθφκε ε ΗΡΑΙΗΑ (Toscana, Ombria, Li-

guria, Mezzogiorno θ.η.ι.) θαζψο θαη ε Γαιιία (Alpes, Corse, Provence).

4.Ζ δηαθνξά κεηαμχ Διιάδνο – Ηηαιίαο – Γαιιίαο ήηαλ φηη ελψ ε Διιάδα

εληάρζεθε ζην ζχλνιφ ηεο, ζηηο άιιεο ρψξεο απνθιείζηεθαλ ηα κεγάια

αζηηθά θέληξα.

5.Ρν πξψην Κ.Ν.Ξ. ήηαλ γηα ην δηάζηεκα 1985 ~ 1990 χςνπο 2,5 Γηο ECU.

6.Ρν πνζφλ απηφ ζα ρξεκαηνδνηνχζε έξγα θαηά 70 %, ελψ ην ππφινηπν 30 %

ην έβαιαλ νη εζληθέο θπβεξλήζεηο.

7.Πηφρνο ησλ Κ.Ν.Ξ. ήηαλ ε αλάπηπμε θαη ε ζχγθιηζε ησλ πεξηθεξεηψλ πνπ

κεηνλεθηνχζαλ.

8.Ρνκείο παξέκβαζεο ήηαλ :

ΓΔΥΟΓΗΑ

ΑΙΗΔΗΑ

ΒΗΝΚΖΣΑΛΗΑ

ΒΗΝΡΔΣΛΗΑ


1.Ρα ηξία Θ.Ξ.Π. πνπ ζπλνιηθά έιαβε ε Διιάδα αλαπηχρζεθαλ ζε δχν επίπεδα :

110

ΔΘΛΗΘΝ

ΞΔΟΗΦΔΟΔΗΑΘΝ

2.Πε ΔΘΛΗΘΝ ΔΞΗΞΔΓΝ νη ζηφρνη ήηαλ ε αλάπηπμε ησλ Δζληθψλ πνδνκψλ :

ΠΗΓΖΟΝΓΟΝΚΗΘΝ ΓΗΘΡΝ

ΘΟΗΝ ΝΓΗΘΝ ΓΗΘΡΝ

―ΔΓΛΑΡΗΑ‖

ΑΔΟΝΓΟΝΚΗΝ ΠΞΑΡΥΛ

ΓΔΦΟΑ ΟΗΝ – ΑΛΡΗΟΟΗΝ

ΡΖΙΔΞΗΘΝΗΛΥΛΗΔΠ

ΔΛΔΟΓΔΗΑ

ΑΛΘΟΥΞΗΛΝ ΓΛΑΚΗΘΝ – ΑΞΑΠΣΝΙΖΠΖ

ΠΓΣΟΝΛΖ ΡΔΣΛΝΙΝΓΗΑ

ΚΔΡΟΝ ΑΘΖΛΑΠ

ΛΝΠΝΘΝΚΔΗΑ

ΙΗΚΑΛΗΑ

1. Ρν 1ν Θ.Ξ.Π. ήηαλ γηα ηελ πεξίνδν 1989 ~ 1993 χςνπο 7,2 Γηο ECU.

2. Κέζσ ηνπ 1νπ Θ.Ξ.Π. μεθίλεζαλ έξγα φπσο :

ΛΝΠΝΘΝΚΔΗΑ

ΓΟΝΚΝΗ

ΠΣΝΙΔΗΑ

ΑΔΟΝΓΟΝΚΗΑ

ΚΝΛΑΓΔΠ ΒΗΝΙΝΓΗΘΝ ΘΑΘΑΟΗΠΚΝ

3. Ξαξάιιεια κπήθαλ νη βάζεηο γηα αλάπηπμε θαη άιισλ ηνκέσλ φπσο :

ΡΝΟΗΠΚΝΠ

ΑΛΡΑΓΥΛΗΠΡΗΘΝΡΖΡΑ ΔΞΗΣΔΗΟΖΠΔΥΛ

ΑΛΑΞΡΜΖ ΑΛΘΟΥΞΗΛΥΛ ΞΝΟΥΛ


1. Ρν 2ν Θ.Ξ.Π. αλαπηχρζεθε ην δηάζηεκα 1993 ~ 1999.

2. Νη ζηφρνη ηνπ ήηαλ πνιχ κεγαιχηεξνη απφ ην 1ν Θ.Ξ.Π.

3. Ρν 2ν Θ.Ξ.Π. ζηφρεπε :

ΑΛΑΞΡΜΖ ΒΗΝΚΖΣΑΛΗΑΠ.

111

ΑΛΑΞΡΜΖ ΚΗΘΟΝΚΔΠΑΗΥΛ ΔΞΗΣΔΗΟΖΠΔΥΛ.

ΡΝΟΗΠΡΗΘΖ ΑΛΑΞΡΜΖ.

ΞΟΝΠΑΟΚΝΓΖ ΓΔΥΟΓΗΘΥΛ ΓΝΚΥΛ ΠΡΝ ΛΔΝ ΑΛΡΑΓΥΛΗΠΡΗΘΝ

ΞΔΟΗΒΑΙΙΝΛ.

ΔΞΔΛΓΠΔΗΠ ΠΡΗΠ ΚΔΡΑΦΝΟΔΠ – ΝΓΗΘΑ ΓΗΘΡΑ – ΠΗΓΖΟΝΓΟΝΚΗΘΝ

ΓΗΘΡΝ.

ΔΞΔΛΓΠΔΗΠ ΠΡΖΛ ΔΛΔΟΓΔΗΑ.

ΔΞΔΛΓΠΔΗΠ ΠΔ ΡΖΙΔΞΗΘΝΗΛΥΛΗΔΠ.

ΑΜΗΝΞΝΗΖΠΖ ΑΛΘΟΥΞΗΛΝ ΓΛΑΚΗΘΝ.

ΒΔΙΡΗΥΠΖ ΡΖΠ ΔΘΞΑΗΓΔΠΖΠ.

ΒΔΙΡΗΥΠΖ ΔΞΑΓΓΔΙΚΑΡΗΘΖΠ ΘΑΡΑΟΡΗΠΖΠ.

3.4 3Ν ΘΝΗΛΝΡΗΘΝ ΞΙΑΗΠΗΝ ΠΡΖΟΗΜΖΠ ( Γ ! Θ.Ξ.Π.)

1. Δίλαη ην ζεκαληηθφηεξν απφ φια ηα κέρξη ζήκεξα πξνγξάκκαηα ελίζρπζεο

ηεο Διιάδνο.

2. Αθνξά ηελ πεξίνδν 2000 ~ 2006.

3. Έρεη ζπλνιηθφ πξνυπνινγηζκφ 26.000.000.000 €.

4. Ρν 3ν Θ.Ξ.Π. απνηειείηαη απφ ηξία κέξε :

Ρν Ξξψην Κέξνο πεξηιακβάλεη :

Βαζηθέο θαηεπζχλζεηο.

Αλαπηπμηαθή ζηξαηεγηθή 2000 ~ 2006.

Δμεηάδεη ην θνηλσληθν – νηθνλνκηθφ πεξηβάιινλ κέζα ζην νπνίν ζα

πινπνηεζεί.

Ρν Γεχηεξν Κέξνο

Δίλαη εζληθνχ επηπέδνπ.

Ξαξνπζηάδεη ηνπο ηνκείο θαη ηνπο άμνλεο πξνηεξαηφηεηαο.

Ρν Ρξίην Κέξνο

Δίλαη πεξηθεξεηαθνχ επηπέδνπ.

Αλαθέξεηαη ζε ζηξαηεγηθέο θαη πξνηεξαηφηεηεο ζηηο 13 πεξηθέξεηεο.

ΒΑΠΗΘΔΠ ΞΟΝΡΔΟΑΗΝΡΖΡΔΠ ΡΝ Γ ! Θ.Ξ.Π.

1.Δθζπγρξνληζκφο ππνδνκψλ.

112

2.Βειηίσζε Βηνκεραληθήο πνδνκήο.

3.Αλάπηπμε Δθπαηδεπηηθψλ πνδνκψλ.

4.Δθπαίδεπζε Δξγαηηθνχ Γπλακηθνχ

Ρν Γ! Θ.Ξ.Π. άξρηζε λα εμαθαλίδεη : Λννηξνπίεο πξνζηαηεπηηζκνχ.

Ράζεηο εζσζηξέθεηαο.

Ρν Γ! Θ.Ξ.Π. επέβαιιε : Ξξνζαξκνγή ζηελ ηερλνινγηθή εμέιημε.

Ξξνζαξκνγή ζηελ παγθνζκηνπνίεζε ηεο νηθνλνκίαο.

Δθζπγρξνληζκφ Γεκνζίσλ πεξεζηψλ θαη Δπηρεη-ξήζεσλ.

Ρε ζεκαληηθή εκβάζπλζε θαη ελζσκάησζε ηεο Διιάδνο ζηελ Δπξσπατθή

Έλσζε θαη ηελ παγθφζκηα νηθνλνκία.

3.5 Δ.Π.Ξ.Α 2007 - 2013

Ρν Δ.Π.Ξ.Α. (Δζληθφ Πηξαηεγηθφ Ξιαίζην Αλαθνξάο) αθνξά ηε ρξνληθή

πεξίνδν 2007 – 2013 θαη έρεη πξνυπνινγηζκφ 24,3 δηο €.

Απνηειεί Δπξσπατθή ρξεκαηνδφηεζε ζηα πιαίζηα ηεο πνιηηηθήο ζπλνρήο ηεο

Δπξσπατθήο Έλσζεο.

Πηφρνη ηνπ πξνγξάκκαηνο είλαη :

Νη βαζηθέο επξσπατθέο θαηεπζχλζεηο ζηα πιαίζηα ηεο αλαζεσξεκέλεο

ζηξαηεγηθήο ηεο Ιηαζζαβψλαο.

Ρν εζληθφ πξφγξακκα κεηαξξπζκίζεσλ γηα ηελ αλάπηπμε θαη

απαζρφιεζε. Αλαθέξνληαη ελδεηθηηθά :

o Θνηλσληθή πξνζηαζία

o Τεθηαθή ζηξαηεγηθή

o Πρέδην αλάπηπμεο κεηαθνξψλ

o Δζληθή ιηκεληθή πνιηηηθή

o Πηξαηεγηθή αγξνηηθήο αλάπηπμεο

Ρν Δ.Π.Ξ.Α. ζα πινπνηεζεί κέζα απφ

8 ηνκεαθά Δ.Ξ. (Δπηρεηξεζηαθά Ξξνγξάκκαηα)

5 πεξηθεξεξηαθά Δ.Ξ.

14 πξνγξάκκαηα επξσπατθήο εδαθηθήο ζπλεξγαζίαο

Δηδηθφ Δ.Ξ. πξνζπειαζηκφηεηα

114


1. Ζ ΠΚΒΝΙΖ ΡΝ ΠΓΣΟΝΛΝ ΒΗΝΘΙΗΚΑΡΗΘΝ ΠΣΝΙΔΗΝ ΠΡΖΛ

ΔΞΗΡΔΜΖ ΡΥΛ ΠΡΝΣΥΛ ΡΖΠ Δ.Δ. ΓΗΑ ΡΝ 2020 ΘΑΗ ΡΖΛ ΞΟΝΠΡΑΠΗΑ

ΡΝ ΞΔΟΗΒΑΙΙΝΛΡΝΠ

1.1 ΓΔΛΗΘΑ

H ζπγθεθξηκέλε ελφηεηα παξνπζηάδεη ηελ επίδξαζε ηνπ βηνθιηκαηηθνχ ζρνιείνπ,

ηφζν ζηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ ηεο Δ.Δ. γηα ην 2020 ζηα πιαίζηα ηεο

ζηξαηεγηθήο ηεο Ιηζαβφλαο, φζν θαη ηε ζπκβνιή ηνπ ζηελ πξνζηαζία ηνπ

πεξηβάιινληνο απφ ηελ απεηινχκελε ππεξζέξκαλζε ηνπ πιαλήηε καο.

Θαη’ αξρήλ γίλεηαη κία ζχληνκε αλαδξνκή ζηελ αξρηθή ζηξαηεγηθή ηεο

Ιηζαβφλαο θαη ησλ ζηφρσλ ηεο, θαζψο θαη ηελ επηθαηξνπνηεκέλε δηακφξθσζή

ηεο ην 2010 κε ζηφρν ηε Βηψζηκε Αλάπηπμε θαη ρξφλν πινπνίεζεο ην 2020.

Πηε ζπλέρεηα αλαιχεηαη ε δηεζλήο πξαγκαηηθφηεηα ζην ρψξν ησλ ζρνιηθψλ

ππνδνκψλ κε έκθαζε ηηο δξάζεηο ζηελ Δ.Δ. – 27 θαζψο θαη ηνλ ΝΝΠΑ, πνπ

ζηνρεχνπλ ζηα βηψζηκα θηίξηα θαη εηδηθφηεξα ζηα βηψζηκα ζρνιεία.

Αθνινχζσο γίλεηαη εζηίαζε ζηελ ειιεληθή πξαγκαηηθφηεηα, φπσο απηή

δηακνξθψλεηαη ζήκεξα, χζηεξα απφ κία ζεκαληηθή δξάζε ζηα ειιεληθά ζρνιεία

ηα ηειεπηαία ρξφληα θαη ηε γεληθεπκέλε θαηαζθεπή ησλ ζχγρξνλσλ ειιεληθψλ

βηνθιηκαηηθψλ ζρνιείσλ.

Αθνινπζεί ην θεθάιαην ηεο εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο ζηα ζρνιεία θαη ηεο

κείσζεο εθπνκπψλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ, κε ηελ θαηαζθεπή ησλ

Βηνθιηκαηηθψλ Πρνιείσλ θαη ηέινο ε εξγαζία νινθιεξψλεηαη κε ηηο πξνηάζεηο

θαη ηηο πξνηεξαηφηεηεο πνπ απαηηνχληαη, πξνθεηκέλνπ λα ππάξμεη ε βέιηηζηε

ζπκβνιή ησλ ζρνιείσλ ζηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο.


Ρν 2020 απνηειεί ρξνλνινγία ζηαζκφ ηεο Δ.Δ. - 27 γηα ηελ επίηεπμε ησλ

επηθαηξνπνηεκέλσλ ζηφρσλ ηεο ζηξαηεγηθήο ηεο Ιηζαβφλαο.

Ζ νηθνλνκηθή θξίζε, πνπ πιήηηεη ην ηειεπηαίν δηάζηεκα ηελ Δπξσπατθή Έλσζε,

πξνθαλψο νδήγεζε ζε αλαπξνζαξκνγή πξνηεξαηνηήησλ.

115

Νη πέληε βαζηθνί ζηφρνη, πνπ ε Δ.Δ. – 27 έζεζε ην 2010 κε ρξνληθφ νξίδνληα ην

2020, φπσο νξηνζεηήζεθαλ δηα ζηφκαηνο Manuel Barroso είλαη :

1. απαζρφιεζε

2. έξεπλα – θαηλνηνκία

3. θιηκαηηθή αιιαγή – ελέξγεηα

4. παηδεία

5. θαηαπνιέκεζε ηεο θηψρεηαο (1)

κσο είλαη γλσζηφ, ε ζηξαηεγηθή ηεο Ιηζαβφλαο μεθίλεζε ην 2000 γηα λα

απαληήζεη ζηηο πξνθιήζεηο ηεο παγθνζκηνπνίεζεο θαη ηεο ―γήξαλζεο ηνπ

πιεζπζκνχ‖. Θχξηνο ζηφρνο ηεο ήηαλ λα θαηαζηεί ε Δ.Δ. ε πην δπλακηθή θαη

αληαγσληζηηθή νηθνλνκία ηνπ θφζκνπ, επηηπγράλνληαο βηψζηκε νηθνλνκηθή

αλάπηπμε κε, θαιχηεξε απαζρφιεζε, κεγαιχηεξε θνηλσληθή ζπλνρή θαη

ζεβαζκφ ζην πεξηβάιινλ.

Γπζθνιίεο θαη αζάθεηεο ζηηο ππνρξεψζεηο θαη δεζκεχζεηο κεηαμχ ηεο Δ.Δ. θαη

ησλ Δζληθψλ Θπβεξλήζεσλ, νδήγεζαλ ην 2005 ζε αλαπξνζαξκνγή ζηφρσλ θαη

πξνηεξαηνηήησλ, κε έκθαζε ηελ αλάπηπμε θαη απαζρφιεζε.

Ρν 2010 κε ηελ νηθνλνκηθή θξίζε λα ζθηάδεη νιφθιεξε ηελ Δπξψπε, ν

επαλαθαζνξηζκφο ησλ ζηξαηεγηθψλ ζηφρσλ γηα Δ.Δ. ήηαλ αλαπφθεπθηε .

Άιισζηε θαη ηα δεδνκέλα είραλ αιιάμεη :

Ζ Δ.Δ. απφ 15 κέιε ην 2000 έρεη ζήκεξα 27.

Ζ επξσδψλε απφ 12 κέιε ην 1999 έρεη ζήκεξα 16.

Ρν αθαζάξηζην πξντφλ ζεκείσζε πηψζε 4 % ην 2009.

Ζ αλεξγία έθζαζε ην 10 % ζηελ Δ.Δ.

Ρν Γεκφζην έιιεηκκα πιεζηάδεη ην 7 %.

Πηε κεγάιε απηή πξνζπάζεηα ηεο Δ.Δ. γηα ην 2020 κε ζηφρν ηε βηψζηκε

αλάπηπμε θαη ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο, νη Πρνιηθέο πνδνκέο κπνξνχλ

λα ζπκβάιινπλ ζε πνιιά επίπεδα θαη ηδηαίηεξα :

116

1. Πηε βειηίσζε ηνπ αλζξσπνγελνχο πεξηβάιινληνο, πνπ δηακνξθψλνπλ ηα

ζρνιηθά ζπγθξνηήκαηα κέζα θαη έμσ απφ ηα θηηξηαθά θειχθε, κέζα ζηα

νπνία παξέρεηαη ε παηδεία ζηηο λεφηεξεο γελεέο ησλ πνιηηψλ ηεο Δ.Δ.

2. Πηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο κε έκθαζε ηηο θιηκαηηθέο αιιαγέο, κε

ηελ θαηαζθεπή Βηνθιηκαηηθψλ Πρνιείσλ, πνπ θαηαλαιψλνπλ ιηγφηεξε

ελέξγεηα, εθπέκπνπλ ιηγφηεξνπο ξχπνπο, δεκηνπξγνχλ βειηησκέλν

κηθξνθιίκα.

3. Πηε κεηάδνζε πεξηβαιινληηθήο θαη νηθνινγηθήο ζπλείδεζεο ζηε λενιαία,

κέζσ ησλ βηνθιηκαηηθψλ θαη θαηλνηφκσλ δξάζεσλ, πνπ πινπνηνχλ ηα ίδηα

ηα ζρνιεία κε πξάζηλεο ζηέγεο – θσηνβνιηατθά ζπζηήκαηα –

εμνηθνλφκεζε πδάηηλσλ πφξσλ – αλαθχθισζε, θ.η.ι.

1.3 Ζ ΓΗΔΘΛΖΠ ΞΟΑΓΚΑΡΗΘΝΡΖΡΑ

Ζ ζηαδηαθή βειηίσζε ηεο Ξαηδείαο ήηαλ βαζηθφο ζηφρνο ηφζν ζηελ αξρηθή

ζηξαηεγηθή ηεο Ιηζαβφλαο ην 2000 (2), φζν θαη ζηελ ηειηθή ηξνπνπνίεζε ησλ

ζηφρσλ ζηηο αξρέο ηνπ 2010.

Ρν γεγνλφο απηφ δελ είλαη ηπραίν. Νη Δπξσπαίνη έρνπλ πιήξσο ελζηεξληζζεί ην

δφγκα, φηη ε νηθνλνκηθή πξφνδνο θαη ε θνηλσληθή ζπλνρή εμαξηάηαη θαζνξηζηηθά

απφ ηελ παηδεία.

Νη ζρνιηθέο ππνδνκέο, θαζψο θαη ν απαξαίηεηνο ςεθηαθφο εμνπιηζκφο, παίδνπλ

ζεκαληηθφηαην ξφιν ζηελ πνηφηεηα ηεο παξερφκελεο εθπαίδεπζεο ζηηο λεφηεξεο

γελεέο θάζε ρψξαο.

Κφλν ζε έλα αλακνξθσκέλν καζεζηαθφ θαη εξγαζηαθφ πεξηβάιινλ, φπσο είλαη

ην ζρνιείν, κπνξεί θαιχηεξα λα αλαπηπρζεί κία κεηαξξπζκηζηηθή δηδαζθαιία θαη

λα δεκηνπξγεί απήρεζε ζ’ απηνχο πνπ απεπζχλεηαη.

Νη ζρνιηθέο ππνδνκέο πξέπεη λα εκπλένπλ γηα κάζεζε. Ξξέπεη λα θηλεηνπνηνχλ

εθπαηδεπηηθνχο θαη καζεηηθέο θνηλφηεηεο γηα γλψζε. Πηελ Διιάδα, αιιά θαη ζε

νιφθιεξε ηελ Δπξψπε νη ζρνιηθέο ππνδνκέο, ζε έλα βαζκφ, είλαη

ππνβαζκηζκέλεο θαη μεπεξαζκέλεο. Ξνιιά απφ ηα παηδηά καο εθπαηδεχνληαη λα

αληηκεησπίζνπλ ηα πξνβιήκαηα ηνπ 21νπ αηψλα, κέζα ζε θηίξηα, πνπ έρνπλ

θηηζζεί ηνλ πξνεγνχκελν αηψλα.

117

Ζ Δ.Δ. πξσηνπνξεί ζ’ απηήλ ηελ πξνζπάζεηα επηδηψθνληαο λα πεξηνξίζεη ην

πνζνζηφ ησλ καζεηψλ πνπ εγθαηαιείπνπλ ην ζρνιείν απφ 15 % πνπ είλαη

ζήκεξα ζην 10 % (3), ελψ παξάιιεια πξνζπαζεί λα απμήζεη ην πνζνζηφ ηνπ

πιεζπζκνχ ειηθίαο 25 ~ 34 εηψλ πνπ έρνπλ Ξαλεπηζηεκηαθή Δθπαίδεπζε απφ

31 % πνπ είλαη ζήκεξα ζε 40 % ην 2020. Πεκεηψλεηαη φηη ζηελ Ακεξηθή ην

αληίζηνηρν πνζνζηφ Ρξηηνβάζκηαο Δθπαίδεπζεο είλαη 40 % θαη ζηελ Ηαπσλία 50

%.

Ξαξάιιεια κεγάιεο πξνζπάζεηεο θαηαβάιινληαη ηα ηειεπηαία ρξφληα απφ ηνλ

ΝΝΠΑ (Νηθνλνκηθφο Νξγαληζκφο Ππλεξγαζίαο θαη Αλάπηπμεο) κέζσ εηδηθνχ

πξνγξάκκαηνο P.E.B. (Program for Educational Buildings). Πηελ θαηεχζπλζε

απηή επηδηψθεηαη εμαζθάιηζε θαιχηεξσλ θηηξηαθψλ ζπλζεθψλ, ηφζν γηα

βειηίσζε ησλ ιεηηνπξγηθψλ αλαγθψλ, φζν θαη γηα εθαξκνγή ζχγρξνλσλ

βηνθιηκαηηθψλ θαη θαηλνηφκσλ δξάζεσλ. Ρα ζρνιεία απηά δελ ζα πεξηνξίδνληαη,

φπσο κέρξη ζήκεξα, ζηε κεηάδνζε γλψζεσλ ζηε λενιαία, αιιά ζα απνηεινχλ

θέληξα φπνπ :

α) ν άλζξσπνο ζα κπνξεί λα αλαθαιχπηεη ηελ παγθνζκηφηεηα κέζσ ηεο

ζχγρξνλεο ηερλνινγίαο.

β) νη ελήιηθεο ζα κπνξνχλ κέζσ ηεο ζπλερηδφκελεο εθπαίδεπζεο λα βειηηψλνπλ

ηηο επαγγεικαηηθέο ηνπο γλψζεηο θαη ηθαλφηεηεο.

γ) Νη ηνπηθέο θνηλσλίεο ζα κπνξνχλ λα ζπλαληψληαη γηα :

Ηαηξηθή θξνληίδα

Ξνιηηηζηηθά δξψκελα

Δθζέζεηο

Αζιεηηζκφ

δ) Νη απνκαθξπζκέλεο θνηλσλίεο ζα κπνξνχλ λα επηθνηλσλνχλ κέζσ ηεο

ζχγρξνλεο ηερλνινγίαο, κε ηελ νπνία ζα είλαη εμνπιηζκέλα ηα ζρνιεία κε

εηθνληθέο ζεκαηηθέο ελφηεηεο φπσο DNA, νηθνινγηθά πάξθα θ.η.ι. (4)

Κεγάιν πηινηηθφ πξφγξακκα αλαπηχρζεθε ην 2008 κέζσ ηνπ ΝΝΠΑ κε

ζπκκεηνρή ησλ θξαηψλ Απζηξαιίαο, Διβεηίαο, Βξαδηιίαο, Λέαο Εειαλδίαο,

Ξνξηνγαιίαο θαη Διιάδνο γηα ηε βειηίσζε ησλ Πρνιηθψλ Ππλζεθψλ ζηα

Δπξσπατθά Πρνιεία. (5)

118

Πθνπφο ηνπ πξνγξάκκαηνο ήηαλ κέζσ ζπλεξγαζίαο θαη εξσηεκαηνινγίσλ κε

καζεηέο θαη θαζεγεηέο θαη Γηεπζπληέο Πρνιείσλ λα εμαρζνχλ πιεξνθνξίεο θαη

ζπκπεξάζκαηα, κε ζηφρν ηελ αμηνιφγεζε ησλ ζρνιηθψλ ππνδνκψλ, ζε ζρέζε κε

δπλαηφηεηεο θαη πξννπηηθέο ψζηε λα δηεπθνιπλζεί πεξηζζφηεξν ε εθπαηδεπηηθή

δηαδηθαζία, πξνζαξκνδφκελε ζηηο απαηηήζεηο ηεο επνρήο καο.

Πε αλάινγε θαηεχζπλζε αλαπηχζζεηαη ζήκεξα ζηε Κεγάιε Βξεηαλία έλα

θνινζζηαίν πξφγξακκα βειηίσζεο θαη αλαβάζκηζεο ησλ ζρνιηθψλ ηεο

ππνδνκψλ, πνπ έρνπλ ειηθία κεγαιχηεξε απφ 15 ρξφληα, πξνυπνινγηζκνχ 45

δηο ιηξψλ. (6) Δθηφο απφ ηε ξηδηθή βειηίσζε ησλ ζρνιείσλ, ην πξφγξακκα έρεη

ζθνπφ λα αμηνπνηήζεη ηηο εθπαηδεπηηθέο εκπεηξίεο ησλ καζεηψλ θαη λα

ελζσκαηψζεη ηε βησζηκφηεηα


1.4.1 ΓΔΛΗΘΑ ΠΡΝΗΣΔΗΑ

Πήκεξα ε Διιάδα δηαζέηεη 15.445 Πρνιεία φισλ ησλ βαζκίδσλ.

Ν νξεηλφο θαη λεζηψηηθνο ραξαθηήξαο ηεο ρψξαο επηβάιιεη ηε ιεηηνπξγία

κεγάινπ αξηζκνχ κηθξψλ ζρνιηθψλ κνλάδσλ, πνπ θαιχπηνπλ αλάγθεο

απνκαθξπζκέλσλ γεσγξαθηθψλ πεξηνρψλ.

ΓΗΑΓΟΑΚΚΑ 1

4794544882911.059458

3.103

15.445

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000

7.000

8.000

9.000

10.000

11.000

12.000

13.000

14.000

15.000

16.000

Ελ

λά

δα

-

Gre

ec

e

Περ

ιθέρ

εια

Αηηικ

ής

-

Re

gio

n o

f A

ttic

a

Δή

μο

ς

Αθ

ην

αίω

ν

-

Mu

nic

ipa

lity

of

Ath

en

s

Νο

μό

ς

Θεζ

ζα

λο

νίκ

ης

-

Pe

rfe

ctu

re o

f

Th

es

sa

lon

iki

Δή

μο

ς

Θεζ

ζα

λο

νίκ

ης

-

Mu

nic

ipa

lity

of

Th

es

sa

lon

iki

Νο

μό

ς Α

τα

ϊας

-

Pe

rfe

ctu

re o

f

Ac

ha

ia

Νο

μό

ς Λ

άρ

ιζα

ς

-

Pe

rfe

ctu

re o

f

La

ris

a

Νο

μό

ς

Ηρ

ακ

λείο

σ

-

Pe

rfe

ctu

re o

f

He

rak

lio

n

Χ

ΟΛ

ΙΚΕ

Μ

ΟΝ

ΑΔ

Ε

- S

CH

OO

L B

UIL

DIN

GS

119

Ρν ζρεδηάγξακκα 1 παξνπζηάδεη ηε ζεκεξηλή θαηάζηαζε ζηα ζρνιεία ζε

νιφθιεξε ηελ Διιάδα (7). Γπζηπρψο παξά ηηο κεγάιεο πξνζπάζεηεο ησλ

ηειεπηαίσλ εηψλ ε δηπινβάξδηα (ιεηηνπξγία ηνπ ζρνιείνπ πξσί – απφγεπκα)

εμαθνινπζεί λα πθίζηαηαη ζε έλα κηθξφ πνζνζηφ αθφκε ζήκεξα.

Πε νιφθιεξε ηελ επηθξάηεηα ην πνζνζηφ ηεο δηπινβάξδηαο είλαη 2,0 %, ελψ ζην

ιεθαλνπέδην ηεο Αηηηθήο ζην 2,2 % απφ 6 % θαη 8,3 % πνπ ήζαλ αληίζηνηρα ην

2004.

1.4.2 ΞΑΙΑΗΝΡΖΡΑ – ΑΛΡΗΠΔΗΠΚΗΘΖ ΔΞΑΟΘΔΗΑ ΠΣΝΙΔΗΥΛ

Ζ παιαηφηεηα ησλ ειιεληθψλ ζρνιείσλ ζε πνζνζηφ ηεο ηάμεο 55 %,

ζεσξείηαη κεγάιε δεδνκέλνπ φηη έρνπλ θηηζζεί πξν ηνπ 1985.

Έλα άιιν ζεκαληηθφ ζηνηρείν είλαη, φηη κφλν ηα ζρνιεία πνπ

θαηαζθεπάζηεθαλ κεηά ην 1985 δειαδή ην 45 % κε εληζρπκέλν αληηζεηζκηθφ

θαλνληζκφ δηαζέηνπλ ζεκαληηθή ζηαηηθή - αληηζεηζκηθή επάξθεηα ζε κία ρψξα,

φπσο ε Διιάδα, κε πνιχ κεγάιε ζεηζκηθή δξάζε.

ΓΗΑΓΟΑΚΚΑ 2

4.284

1.971

2.263

3.722

3.205

0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000

3.500

4.000

4.500

1965 και πριν

-

1966 and ago

1966 - 1975 1976 - 1985 1986 - 1995 1996 - 2006

ΔΕΚΑΕΣΙΕ - DECADES

Χ

ΟΛ

ΙΚΑ

ΚΣ

ΙΡΙΑ

- S

CH

OO

LS

ΔΗΜΟΣΙΑ - PUBLIC ΜΙΣΘΩΜΕΝΑ - LEASED

120

Δίλαη ινηπφλ πξνθαλέο, φηη ζηε ρψξα καο απαηηείηαη λα θαηαξηηζζεί έλα

κεγάιν πξφγξακκα, φρη κφλν γηα ηε ιεηηνπξγηθή θαη βηψζηκε λέα δνκή ηνπ

Διιεληθνχ Πρνιείνπ, αιιά θαη γηα ηελ ζηαηηθή θαη αληηζεηζκηθή ηνπ επάξθεηα.

Ξξνθαλψο απηφ κπνξεί λα ζρεδηαζηεί κφλν κε νξίδνληα ην 2020.

Απφ ην ζχλνιν ησλ 15.445 ειιεληθψλ ζρνιείσλ, ηελ ηειεπηαία πεληαεηία

έρνπλ ειεγρζεί 5.900 ζρνιεία γηα ηε ζηαηηθή θαη αληηζεηζκηθή ηνπο επάξθεηα. Κε

πξνζεηζκηθνχο ειέγρνπο 4.700, δειαδή φια φζα είραλ θαηαζθεπαζηεί πξν ηνπ

1959, ρσξίο θαλέλα αληηζεηζκηθφ θαλνληζκφ, ελψ απφ κεηαζεηζκηθνχο ειέγρνπο

(κεηά ηελ εθδήισζε ζεηζκηθψλ θαηλνκέλσλ) έρνπλ ειεγρζεί αθφκε 1.200

Πρνιεία.

Νη έιεγρνη απηνί έγηλαλ ζε ηδηαίηεξα πςειφ επίπεδν κε επζχλε ησλ

θαζεγεηψλ ησλ 5 Ξνιπηερλείσλ ηεο ρψξαο καο.

Ρα απνηειέζκαηα ησλ ειέγρσλ ππέδεημαλ πνζνζηφ Πρνιείσλ ηεο ηάμεσο ηνπ

3,5 %, πνπ απαηηνχζαλ κηθξφηεξεο ή κεγαιχηεξεο ζηαηηθέο παξεκβάζεηο.

Νη ζπγθεθξηκέλνη έιεγρνη είραλ ζαλ απνηέιεζκα ηελ αλαβάζκηζε ζε

νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο θαη ηελ ζηαηηθή απνθαηάζηαζε ζε άιιεο, 410 ζρνιείσλ

ζπλνιηθνχ θφζηνο 90.000.000,00 €.

Ζ πξνζπάζεηα απηή πξνθαλψο πξέπεη λα ζπλερηζζεί γηα ηα ζρνιεία πνπ

θαηαζθεπάζηεθαλ ηελ πεξίνδν 1959 ~ 1985 κε βάζε ηνλ πξψην αληηζεηζκηθφ

θαλνληζκφ ηεο Διιάδαο. Ν έιεγρνο ησλ ζρνιείσλ απηήο ηεο πεξηφδνπ απαηηεί

ηδηαίηεξε πξνζνρή, δεδνκέλνπ, φηη έρνπλ θαηαζθεπαζζεί κε νπιηζκέλν

ζθπξφδεκα κέηξησλ πξνδηαγξαθψλ θαη είλαη αλακελφκελν λα απαηηνχλ ηδηαίηεξε

πξνζνρή ζηνλ έιεγρφ ηνπο.

1.4.3 ΡΑ ΒΗΝΘΙΗΚΑΡΗΘΑ ΠΣΝΙΔΗΑ ΠΡΖΛ ΔΙΙΑΓΑ

Ρα πξψηα ζηνηρεία βηνθιηκαηηζκνχ ζηα ζρνιεία ζηελ Διιάδα αξρίδνπλ λα

εθαξκφδνληαη απφ ην 1930, κε θπξηφηεξν ζηνηρείν ηνλ πξνζαλαηνιηζκφ ησλ

θηηξίσλ, παξφηη ε έλλνηα ηνπ βηνθιηκαηηζκνχ δελ είλαη αθφκε γλσζηή.

Αξγφηεξα, ζηηο δεθαεηίεο ηνπ 1960 - 70 θαη κεηά ηε δεκηνπξγία ηνπ

Νξγαληζκνχ Πρνιηθψλ Θηηξίσλ ην 1963, ρξεζηκνπνηήζεθαλ θαη άιια ζηνηρεία

121

θαη δφζεθε ηδηαίηεξε ζεκαζία ζηνλ πξνζαλαηνιηζκφ, ην θσηηζκφ θαη ηνλ

αεξηζκφ ησλ ρψξσλ.

Ζ εθαξκνγή απηψλ ησλ αξρψλ γηλφηαλ επθνιφηεξα ζε νηθφπεδα πνπ

βξίζθνληαλ ζηηο παξπθέο ησλ κεγάισλ πφιεσλ ή ζηηο κηθξφηεξεο πφιεηο ηεο

ρψξαο. Αληίζεηα, ζηηο ππθλνδνκεκέλεο πεξηνρέο ηεο πξσηεχνπζαο θαη ησλ

κεγάισλ αζηηθψλ θέληξσλ νη δπζθνιίεο ήηαλ ζεκαληηθέο. Απηέο πξνέξρνληαη

θπξίσο απφ ην ζρήκα ησλ νηθνπέδσλ, ην κηθξφ κέγεζφο ηνπο, ηα πςειά θηίξηα

πνπ ην πεξηβάιινπλ, ηηο πνιενδνκηθέο δεζκεχζεηο, ηα αθαλφληζηα φξηα θαη ηηο

κεγάιεο πςνκεηξηθέο δηαθνξέο.

Ζ πξψηε ζπλεξγαζία ζε επηζηεκνληθφ επίπεδν ζηνλ Διιαδηθφ ρψξν είλαη

απηή πνπ έρεη γίλεη απφ ην Θ.Α.Ξ.Δ. ζε ζπλεξγαζία κε ηνλ Ν.Π.Θ., ζηα πιαίζηα

ηνπ πξνγξάκκαηνο SAVE ηεο 17εο Γεληθήο Γηεχζπλζεο ηεο Δπηηξνπήο ηεο

Δπξσπατθήο Έλσζεο, ε νπνία μεθίλεζε ην 1993 θαη νινθιεξψζεθε ην 1995, κε

ηελ έθδνζε ηνπ εμαηξεηηθά ρξήζηκνπ νδεγνχ γηα «ΘΔΟΚΗΘΖ ΝΞΡΗΘΖ ΑΛΔΠΖ ΘΑΗ

ΔΜΝΗΘΝΛΝΚΖΠΖ ΔΛΔΟΓΔΗΑΠ ΠΔ ΓΖΚΝΠΗΑ ΠΣΝΙΔΗΑ».

1.4.4 Ζ ΠΛΔΣΔΗΑ ΡΥΛ ΔΦΑΟΚΝΓΥΛ.

Ρν πξψην βηνθιηκαηηθφ ζρνιείν ζηε ρψξα καο μεθηλάεη λα θαηαζθεπάδεηαη ηνλ

Νθηψβξην 2004 θαη νινθιεξψλεηαη ηνλ Ηνχλην ηνπ 2005. Ξξφθεηηαη γηα έλα

Λεπηαγσγείν ζην Ξ. Φάιεξν ζην νπνίν εθαξκφζζεθαλ νη εμήο Βηνθιηκαηηθέο

δξάζεηο (8):

Αμηνπνίεζε ηνπ πξνζαλαηνιηζκνχ ηνπ θηηξίνπ.

Ν θπζηθφο αεξηζκφο θαη δξνζηζκφο ηνπ θηηξίνπ.

Βέιηηζηε αμηνπνίεζε ηνπ θπζηθνχ θσηηζκνχ.

Δγθαηάζηαζε θσηνβνιηατθψλ ζπζηεκάησλ γηα ηελ θάιπςε κέξνπο ησλ

αλαγθψλ ειηαθήο ελέξγεηαο.

Δθαξκνγή δηπιψλ βειηησκέλσλ παινπηλάθσλ (k = 2.8 W/m2K), ε νπνία

επηθέξεη εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο ζε ζχγθξηζε κε ηνπο ―απινχο‖ δηπινχο

(k = 3.87 W/m2K) θαηά ηελ πεξίνδν ζέξκαλζεο.

122

Ρνπνζέηεζε ζπζηήκαηνο ειηνπξνζηαζίαο κε ζηαζεξά ζθίαζηξα

(εμσηεξηθά), ε νπνία επηθέξεη βειηίσζε ησλ ζπλζεθψλ ζεξκηθήο άλεζεο

(κείσζε ηεο εζσηεξηθήο ζεξκνθξαζίαο ησλ πξνζθείκελσλ δσλψλ).

Ρνπνζέηεζε θπηεκέλνπ δψκαηνο ζε ζπγθεθξηκέλν ηκήκα ηνπ θηηξίνπ.

Ξξνζάξηεζε εηδηθνχ ειηαθνχ ρψξνπ (ζεξκνθήπην) ζηελ Λ – ΛΓ φςε ηνπ

θηηξίνπ.

Έλα πξφζζεην ζηνηρείν πνπ επεξεάδεη ηελ απφδνζε ηνπ θηηξίνπ είλαη ε

πεξηκεηξηθή θχηεπζε, αιιά θαη ε ηνπνζέηεζε ηνπ θπηεκέλνπ δψκαηνο, κε ηα

νπνία δεκηνπξγνχληαη ζπλζήθεο κηθξνθιίκαηνο, ιφγσ ηεο απνξξφθεζεο ελφο

ζεκαληηθνχ πνζνζηνχ ειηαθήο αθηηλνβνιίαο θαη ζεξκφηεηαο, αιιά θαη

εμσηεξηθνχ ζνξχβνπ. Ηδηαίηεξα ζηνλ αλαηνιηθφ θαη δπηηθφ πξνζαλαηνιηζκφ

πνιχ απνηειεζκαηηθή είλαη ε ζθίαζε, ε νπνία επηηπγράλεηαη κε θπιινβφια

δέληξα, αιιά θαη αεηζαιή βιάζηεζε θαη δεληξνθχηεπζε ζηελ βνξηλή πιεπξά.

Κε ηελ εθαξκνγή ηνπ ελεξγεηαθνχ ζρεδηαζκνχ επηηπγράλεηαη εμνηθνλφκεζε

ελέξγεηαο γηα ζέξκαλζε ηνπ θηηξίνπ ηεο ηάμεο ηνπ 20%, ελψ γηα ηελ ςχμε ηνπ

θηηξίνπ αληίζηνηρα ε εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο απμάλεηαη ζε 35%, κε βειηησκέλε

ζπκπεξηθνξά ηνπ πξνηεηλφκελνπ βηνθιηκαηηθνχ ζρεδηαζκνχ θπξίσο γηα ηνπο

δξνζεξνχο κήλεο ηεο ζεξηλήο πεξηφδνπ (εθφζνλ θαη ην θηίξην παξακέλεη εθηφο

ιεηηνπξγίαο ηνλ Ηνχιην θαη ηνλ Αχγνπζην).

Ρέινο, κε ηελ εθαξκνγή ησλ πξνηεηλφκελσλ κέηξσλ γηα ην θπζηθφ θαη ηνλ

ηερλεηφ θσηηζκφ κπνξεί λα επηηεπρζεί έλα πνζνζηφ εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο

ηεο ηάμεσο ηνπ 35% ζηελ θαηαλάισζε ειεθηξηθήο ελέξγεηαο γηα ηηο αλάγθεο

ηνπ θσηηζκνχ ησλ ρψξσλ.

1.4.5 ΝΗ ΠΖΚΔΟΗΛΔΠ ΔΦΑΟΚΝΓΔΠ ΠΡΗΠ ΠΣΝΙΗΘΔΠ ΞΝΓΝΚΔΠ.

Απφ ην 2004 ζην ρψξν ησλ Διιεληθψλ Πρνιείσλ νη βηνθιηκαηηθέο Γξάζεηο

θαηαιακβάλνπλ βαζηθή πξνηεξαηφηεηα θαη ζηφρεπζε. Ν Νξγαληζκφο Πρνιηθψλ

Θηηξίσλ, ζε ζπλεξγαζία κε πνιιά Ξαλεπηζηήκηα θαη εηδηθνχο δηαθεθξηκέλνπο

επηζηήκνλεο, αλαπηχζζεη πηινηηθά πξνγξάκκαηα (ζεσξεηηθά θαη εθαξκνγήο) θαη

πξνρσξάεη ζε πιήξε εθαξκνγή ησλ ζεηηθψλ απνηειεζκάησλ, φπνπ απηά έρνπλ

ζεηηθά απνηειέζκαηα.

Ρα πηινηηθά πξνγξάκκαηα πνπ έρνπλ πινπνηεζεί είλαη ηα εμήο:

123

Δλεξγεηαθή ζπκπεξηθνξά Πρνιηθψλ Θηηξίσλ (Ρκήκα Φπζηθήο

Ξαλεπηζηεκίνπ Αζελψλ).

Ξνηφηεηα αέξα ζηηο ζρνιηθέο ηάμεηο (Ρκήκα Σεκείαο Ξαλεπηζηεκίνπ

Αζελψλ, Ρκήκα Φπζηθήο Ξαλεπηζηεκίνπ Αζελψλ).

Ρα δχν απηά πξνγξάκκαηα θαηαδεηθλχνπλ ηελ αλαγθαηφηεηα

εγθαηάζηαζεο αηζζεηήξσλ CO2 ζηηο ηάμεηο γηα ηελ αλαβάζκηζε ηεο

πνηφηεηαο ηνπ αέξα κε κείσζε ηνπ CO2 θαη ηελ απνκάθξπλζε ησλ

κηθξνζσκαηηδίσλ PM 10.

Αλάπηπμε Φσηνβνιηατθψλ Ππζηεκάησλ (Θ.Α.Ξ.Δ.)

Ρν πξφγξακκα απηφ θαηέδεημε ηφζν ηα νηθνλνκηθά φζν θαη ηα

πεξηβαιινληηθά νθέιε ησλ θσηνβνιηατθψλ ζπζηεκάησλ.

Σξήζε Γεσζεξκίαο (Ξαλεπηζηήκην Αζελψλ).

Δθαξκνγή Ξξάζηλνπ Γψκαηνο (Γεσπνληθφ Ξαλεπηζηήκην).

Ππλδπαζκφο βηνθιηκαηηθψλ δξάζεσλ (Ξαλεπηζηήκην Ησαλλίλσλ).

Ξξάζηλν Ξεξηβάιινλ (Δ.Κ.Ξ.).

1.5. Ζ ΔΞΗΓΟΑΠΖ ΡΝ ΒΗΝΘΙΗΚΑΡΗΘΝ ΠΣΝΙΔΗΝ ΠΡΖΛ ΞΟΝΠΡΑΠΗΑ

ΡΝ ΞΔΟΗΒΑΙΙΝΛΡΝΠ

1.5.1. ΓΔΛΗΘΑ

Πχκθσλα κε ηα ηειεπηαία ζηνηρεία ηεο ΛΑΠΑ ην 2010 ήηαλ ην πην δεζηφ έηνο

ηα ηειεπηαία 150 ρξφληα ηεο γεο, απφ ην 1860 πνπ ζπζηεκαηηθά θαηαγξάθεηαη

ε ζεξκνθξαζία ηνπ πιαλήηε.

Ρα ηειεπηαία ρξφληα νη επηπηψζεηο ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο θάλνπλ φιν θαη

πην αηζζεηή ηελ παξνπζία ηνπο. Γη’ απηφ παξαηεξνχκε ην θαηλφκελν, ή κελ

Οσζία λα θαίγεηαη, ην Ξαθηζηάλ λα πλίγεηαη απφ πιεκκχξεο θαη ζην Ξεξνχ λα

επηθξαηνχλ πνιηθέο ζεξκνθξαζίεο.

Γπζηπρψο ηα ηζρπξά θξάηε ηνπ θφζκνπ, κεηά ηελ πεξηνξηζκέλε αηζηνδνμία

ηεο παγθφζκηαο δηάζθεςεο ηνπ ΝΖΔ ζηελ Θνπεγράγε ηνλ Γεθέκβξην 2009 δελ

124

θάλνπλ απνιχησο ηίπνηε ζε ζρέζε κε ηηο δεζκεχζεηο, πνπ θαη’ αξρήλ

εκθαλίζζεθαλ λα ζπδεηνχλ κε νξίδνληα ην 2020.

Γηα παξάδεηγκα :

α) Ζ Γεξνπζία ησλ ΖΞΑ απέξξηςε πξφηαζε ηνπ Ξξνέδξνπ Νκπάκα γηα

κείσζε εθπνκπψλ αεξίσλ.

β) Ζ Θίλα δειψλεη φηη ν ελεξγεηαθφο ζρεδηαζκφο ηεο πξέπεη λα παηάεη ζε

ζηέξεεο βάζεηο ελζσκαηψλνληαο πξνθαλψο ην θάξβνπλν, ελψ παξάιιεια

θάλεη αλαθνξά γηα ηηο ηζηνξηθέο επζχλεο ησλ αλεπηπγκέλσλ ρσξψλ.

γ) Ζ Ηλδία ζέηεη ζέκα εθπνκπψλ αλά πνιίηε, πνπ αληηιακβαλφκεζα φινη ηη

ζεκαίλεη απηφ.

πσο ήηαλ αλακελφκελν ε ηειεπηαία ζχλνδνο ηνπ ΝΖΔ ζην ηέινο ηνπ 2010

ζην Θαλθνχλ ηνπ Κεμηθνχ νπδέλ πξνζέθεξε. Πηνλ Ξίλαθα 1 κπνξνχκε λα δνχκε

ηηο εθπνκπέο αεξίσλ ην 2009, ηφζν αλά θξάηνο, φζν θαη αλά πνιίηε, κε ηελ

Ακεξηθή λα πξνεγείηαη θαηά πνιχ φισλ ησλ άιισλ θξαηψλ.

Ξίλαθαο 1

125

Ζ αλαζεσξεκέλε ζηξαηεγηθή ηεο Ιηζαβφλαο ην 2010, κε ζηφρν ην 2020, έρεη

βαζηθφ ζηφρν ηελ ελέξγεηα θαη ηελ θιηκαηηθή αιιαγή θαη θηλείηαη ζηελ

πινπνίεζε ηνπ δφγκαηνο ―20 – 20 – 20‖, πνπ ζεκαίλεη, φηη κέρξη ην 2020 νη

εθπνκπέο αεξίσλ ξχπσλ ζηελ Δ.Δ. – 27 ζα πξέπεη λα κεησζνχλ θαηά 20 % ζε

ζρέζε κε ην 1990, ε ζπκκεηνρή ησλ Α.Ξ.Δ. ζα πξέπεη λα θζάζεη ζην 20 % ηεο

ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο θαη ε ελεξγεηαθή απφδνζε λα απμεζεί θαηά 20 % (9).

Ρα ηειεπηαία ρξφληα νη βηνθιηκαηηθέο εθαξκνγέο καδί κε ην βηνθιηκαηηθφ

ζρεδηαζκφ ησλ ζρνιηθψλ θηηξίσλ ζε νιφθιεξε ηελ Δπξψπε παίξλνπλ κεγάιε

δηάζηαζε.

Πην δηάγξακκα 3 (10) παξνπζηάδνληαη φιεο νη παζεηηθέο θαη ελεξγεηηθέο

βηνθιηκαηηθέο εθαξκνγέο, πνπ κπνξνχλ λα εθαξκνζζνχλ ζε έλα ζρνιηθφ

θηηξηαθφ θέιπθνο.

Γηάγξακκα 3

126

Ρα πηινηηθά πξνγξάκκαηα πνπ πινπνίεζε ν Νξγαληζκφο Πρνιηθψλ Θηηξίσλ ζε

ζπλεξγαζία κε ην Θ.Α.Ξ.Δ. (Θέληξν Αλαλεψζηκσλ Ξεγψλ Δλέξγεηαο) γηα

εγθαηάζηαζε θσηνβνιηατθψλ ζπζηεκάησλ ζηα ζρνιεία είραλ ηδηαίηεξα ζεηηθή

απνηειεζκαηηθφηεηα, ηφζν απφ νηθνλνκηθήο, φζν θαη απφ πεξηβαιινληηθήο

απφςεσο.

Ζ γεληθεπκέλε ρξήζε Φσηνβνιηατθψλ ζπζηεκάησλ ζα βνεζήζεη ζεκαληηθά ζηε

κείσζε εθπνκπψλ ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ θαη ζπγθεθξηκέλα: Πην ηππηθφ

12ζέζην ζρνιείν ε εγθαηάζηαζε Φσηνβνιηατθνχ ζπζηήκαηνο ηζρχνο 16 KWp

θαιχπηεη ηηο ελεξγεηαθέο αλάγθεο θαηά 60 % ηνπ ζρνιείνπ θαη κεηψλεη ηηο αέξηεο

εθπνκπέο θαηά 20.000 Kg ην ρξφλν.

Αληίζηνηρα ζην ηππηθφ Λεπηαγσγείν εκβαδνχ 250 m2 ε εγθαηάζηαζε

Φσηνβνιηατθνχ ζπζηήκαηνο ηζρχνο 2,5 KWp θαιχπηεη πιήξσο ηηο ελεξγεηαθέο

αλάγθεο ηνπ ζρνιείνπ θαη κεηψλεη ηηο εθπνκπέο αεξίσλ θαηά 4.287 Kg ην ρξφλν.

1.5.2. ΔΛΔΟΓΔΗΑΘΖ ΘΑΡΑΛΑΙΥΠΖ

Πε επξσπατθφ επίπεδν Δ.Δ. – 27 νη ππεξεζίεο θαη ηα θηηξηαθά θειχθε

θαηαλαιψλνπλ ην 41 % ηεο ελέξγεηαο ζχκθσλα κε ην δηάγξακκα 4 (11).


127

Γηα ελεκεξσηηθνχο ιφγνπο παξαζέηνπκε θαη ην δηάγξακκα 5 γηα ην κίγκα

παξαγσγήο ηεο ελέξγεηαο ζηελ Δ.Δ. – 27 ην 2005, θαζψο θαη ηελ θαηαλνκή ησλ

Α.Ξ.Δ. (11)

Ζ θάιπςε ησλ ελεξγεηαθψλ αλαγθψλ ησλ ζρνιείσλ θαηά 50 % κέζσ

θσηνβνιηατθψλ ζπζηεκάησλ, απνηειεί κία πνιχ κεγάιε εμνηθνλφκεζε

ελέξγεηαο, φηαλ γηα παξάδεηγκα ζηελ Διιάδα αλαθεξφκαζηε ζε 15.445 θηηξηαθά

ζπγθξνηήκαηα.


1.5.3. ΠΚΞΔΟΑΠΚΑΡΑ

Γελ ππάξρεη θακία ακθηβνιία φηη ε πξνζηαζία ηνπ πιαλήηε καο απφ ηελ

επαπεηινχκελε θιηκαηηθή αιιαγή κε ηηο απξφβιεπηεο ζπλέπεηεο, πξέπεη λα

αληηκεησπηζζεί ζε φια ηα επίπεδα θαη κε ππεχζπλε ζπκκεηνρή απφ ηνλ

παγθφζκην πιεζπζκφ.

Πηελ θαηεχζπλζε απηή ηα θηηξηαθά ζρνιηθά ζπγθξνηήκαηα ηνπνζεηνχληαη ζηελ

πξσηνπνξία ηεο πξνζπάζεηαο ιφγσ :

ηνπ πνιχ κεγάινπ αξηζκνχ ηνπο.

128

ηεο δπλαηφηεηαο λα κεηαδψζνπλ πεξηβαιινληηθή ζπλείδεζε ζηηο λεφηεξεο

γελεέο πηινηηθά.

ηεο πξννπηηθήο λα απνηειέζνπλ πηινηηθφ ρψξν ζηελ εθαξκνγή

βηνθιηκαηηθψλ θαη θαηλνηφκσλ δξάζεσλ.

Γηα ην ιφγν απηφ ζα πξέπεη λα γεληθεπζεί πιήξσο ε θαηαζθεπή βηνθιηκαηηθψλ

ζρνιείσλ, ηφζν ζε επξσπατθφ επίπεδν, φζν θαη ζε ειιεληθφ, κε θχξηνπο ζηφρνπο

:

Ρελ κέγηζηε εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο.

Ρελ εθαξκνγή Α.Ξ.Δ. γηα ηελ απαηηνχκελε ιεηηνπξγηθή ηνπο ελέξγεηαο.

Ρελ επίηεπμε βειηησκέλνπ κηθξνθιίκαηνο κε ρξήζε πξάζηλνπ

πεξηβάιινληνο, ςπρξψλ επηζηξψζεσλ, ζθίαζεο, πξάζηλνπ δψκαηνο θ.η.ι.

Ρελ εμνηθνλφκεζε πδάηηλσλ πφξσλ

Ρελ επξεία ρξήζε νηθνινγηθψλ πιηθψλ γηα ηελ θαηαζθεπή ηνπ.

Βηβιηνγξαθία

1. European Commission: Europe 2020. Brussels 3/2010.

2. Commission staff working document: Lisbon Strategy.

3. Communication from the Commission: A strategy for smart, sustainable and

inclusive growth. Brussels 3-3-2010.

4. 21st Century. Learning Environments – OECD – 2006.

5. Ξ. Ξαηαξγηάο, Η. Πηεθάλνπ, Ξ. Ρνπιηάηνο, Λ. Κεηνχιαο, Α. Νηθνλφκνπ :

Έξεπλα γηα ηελ εθηίκεζε ηεο πνηφηεηαο ησλ Δθπαηδεπηηθψλ πνδνκψλ –

πηινηηθφ πξφγξακκα ΝΝΠΑ – Αζήλα 2009.

6. Βνπιή Θνηλνηήησλ : Βηψζηκα Πρνιεία : Θηίδνπκε ηα ζρνιεία γηα ην κέιινλ

Ηνχιηνο 2007.

7. Νξγαληζκφο Πρνιηθψλ Θηηξίσλ : Αζήλα 2008.

8. Θέληξν Αλαλεψζηκσλ Ξεγψλ Δλέξγεηαο : Κειέηε Βηνθιηκαηηθνχ Πρνιείνπ Ξ.

Φαιήξνπ – Αζήλα 2003.

9. European Commission: Lisbon strategy evaluation document. Brussels

2/2010.

129

10. Νξγαληζκφο Πρνιηθψλ Θηηξίσλ Γηεχζπλζε Κειεηψλ: Αζήλα 2008.

11. DG TREN 2007

12. European Commission 2007: Total electricity generation 2005 in Eu – 27.

2. Ζ ΑΛΑΞΡΜΖ ΡΝ ΔΙΙΖΛΗΘΝ ΠΗΓΖΟΝΓΟΝΚΝ ΘΑΗ Ζ ΠΚΒΝΙΖ

ΡΝ ΠΡΖ ΒΗΥΠΗΚΖ ΑΛΑΞΡΜΖ ΠΡΖΛ ΞΟΝΠΡΑΠΗΑ ΡΝ

ΞΔΟΗΒΑΙΙΝΛΡΝΠ

2.1 ΓΔΛΗΘΑ

Ζ ζπγθεθξηκέλε εξγαζία αζρνιείηαη κε ηελ πξννπηηθή αλάπηπμεο ηνπ

Διιεληθνχ Πηδεξνδξφκνπ θαη ηηο επηπηψζεηο ζηελ πξνζηαζία ηνπ

πεξηβάιινληνο θαη ηελ αλάζρεζε ηεο ππεξζέξκαλζεο ηνπ πιαλήηε καο.

Ζ εξγαζία θαη’ αξρήλ θάλεη κηα αλαζθφπεζε ηεο παγθφζκηαο

πεξηβαιινληηθήο θαηάζηαζεο, φπσο δηακνξθψλεηαη ζήκεξα, ηηο

δηαθαηλφκελεο πξννπηηθέο γηα ηε κεηά Θηφην επνρή, ελ φςε ηεο παγθφζκηαο

δηάζθεςεο ηνπ ΝΖΔ, ηνλ πξνζερή Γεθέκβξην ζηελ Θνπεγράγε.

Πηε ζπλέρεηα γίλεηαη κηα θαηαγξαθή ηεο ζεκεξηλήο ζηδεξνδξνκηθήο

ππνδνκήο ηεο ρψξαο, ηα έξγα νινθιήξσζεο πνπ πινπνηνχληαη ή

πξνγξακκαηίδνληαη, θαζψο θαη νη αλαπηπμηαθέο πξννπηηθέο πνπ δηαλνίγνληαη.

Πην επφκελν θεθάιαην θαηαγξάθεηαη ε ζπκβνιή ηεο αλάπηπμεο ηνπ

ζηδεξνδξφκνπ ζηελ κείσζε εθπνκπψλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ, θαζψο θαη

ηηο θνηλσληθνπεξηβαιινληηθέο επηπηψζεηο ζε ζχγθξηζε κε ηα άιια κέζα

κεηαθνξάο.

Ρέινο ε εξγαζία νινθιεξψλεηαη κε ζπκπεξάζκαηα θαη πξνηάζεηο, πνπ

αλαθέξνληαη, ηφζν ζηε δηεζλή, φζν θαη ηελ ειιεληθή πξαγκαηηθφηεηα.

Ζ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ε θαηαπνιέκεζε ηεο θιηκαηηθήο

αιιαγήο καο ρξεηάδεηαη φινπο. Νη δξάζεηο ζ’ απηήλ ηελ θαηεχζπλζε πξέπεη

λα μεθηλνχλ ζε παγθφζκην επίπεδν, λα ζρεδηάδνληαη επηηειηθά ζε εζληθά

130

πιαίζηα, λα πινπνηνχληαη ζε επίπεδν πνπξγείσλ – Νξγαληζκψλ – Ρνπηθήο

Απηνδηνίθεζεο θαη λα θαηαιήγνπλ ζηε πξνζσπηθή ζπκβνιή ηνπ θαζελφο καο

μερσξηζηά.

«Ν Ξιαλήηεο ζνπ ζε ρξεηάδεηαη! Αο ελσζνχκε γηα λα θαηαπνιεκήζνπκε ηελ

θιηκαηηθή αιιαγή», ήηαλ ην ζχλζεκα ηεο θεηηλήο Ξαγθφζκηαο Ζκέξαο

Ξεξηβάιινληνο, πνπ γηνξηάζζεθε γηα 37ε ρξνληά.

Ν Γεληθφο Γξακκαηέαο ησλ Ζλσκέλσλ Δζλψλ θνο Ban ki Moon1 πξνηξέπεη

ηνπο πνιίηεο ηνπ πιαλήηε καο λα θάλνπλ απνθαζηζηηθά βήκαηα γηα λα γίλεη ν

πιαλήηεο «πην πξάζηλνο , πην θαζαξφο».

Γπζηπρψο ε εθαξκνγή ηνπ πξσηνθφιινπ ηνπ Θίνην, δελ θαηάθεξε λα

πεξηνξίζεη ζεκαληηθά ηηο εθπνκπέο ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ, νη νπνίεο

θαηαγξάθνληαη ζηνλ πίλαθα 1, ελψ ν πίλαθαο 2 θαηαγξάθεη ηηο απμνκεηψζεηο

απφ 1990 κέρξη θαη ην 2006.

Πήκεξα ν πιαλήηεο καο έρεη ζηξακκέλε ηελ πξνζνρή ηνπ ζηελ πξνζερή

παγθφζκηα ζχλνδν γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο ηνλ πξνζερή

Γεθέκβξην ζηελ Θνπεγράγε.

Ζ ζχλνδνο απηή ίζσο απνηειεί ηελ ηειεπηαία επθαηξία λα πεξηνξίζνπκε

ζεκαληηθά ηηο εθπνκπέο αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ. Ρα 170 θξάηε πνπ ζα

ζπκκεηάζρνπλ θαινχληαη λα θαηαιήμνπλ ζε έλα λέν πξσηφθνιιν, πνπ ζα

δηαδερζεί ην πξσηφθνιιν ηνπ Θηφην απφ ην 2012.

ΞΗΛΑΘΑΠ 1 ΞΗΛΑΘΑΠ 2 Νη κεγάινη ξππαληέο ην 2006

(2)

Κεηαβνιέο αεξίσλ εθπνκπώλ (2) 1990-2006

131

Ζ απνκάθξπλζε απφ ην «πεηξειατθφ δφγκα», πνπ ήδε αξρίδεη λα

εθαξκφδεηαη θαη απφ ππεξδπλάκεηο (Ζ.Ξ.Α – Γειψζεηο πξνέδξνπ Νκπάκα)

απνηειεί κηα αηζηφδνμε λφηα ζηελ θαηεχζπλζε κείσζεο εθπνκπψλ ησλ αεξίσλ

ηνπ ζεξκνθεπίνπ. Ξαξάιιεια κε ηηο πιένλ «δφθηκεο» πνιηηηθέο, πνπ

αλαπηχζζεη ε δηεζλήο θνηλφηεηα γηα αλάζρεζε ηεο ππεξζέξκαλζεο ηνπ

πιαλήηε, ε παγθφζκηα επηζηεκνληθή θνηλφηεηα εξγάδεηαη ζε αξθεηέο

θαηεπζχλζεηο, είηε πην ξεαιηζηηθέο, είηε πην πξνρσξεκέλεο.

Ξξφζθαηα ζην πεξηνδηθφ ―Nature‖ δεκνζηεχηεθε έξεπλα, πνπ απνδεηθλχεη

φηη ην CO2 κπνξεί λα απνζεθεχεηαη ζε βάζνο 1.000 κέηξσλ κέζα ζηε γε θαη

ζηαδηαθά λα δηαιχεηαη, αθνχ πξνεγνπκέλσο ζα ζπκπηέδεηαη θαη ζα

πγξνπνηείηαη.

Λνξβεγηθή εηαηξία πεηξειαίνπ απφ ην 1996 εθαξκφδεη ηε κέζνδν, έρνληαο

απαιιάμεη ηελ αηκφζθαηξα κέρξη ζήκεξα απφ 10 εθαηνκκχξηα ηφλνπο CO2(3).

Πηνλ πίλαθα 3 παξνπζηάδεηαη ε ζρεηηθή δηάηαμε.

ΞΗΛΑΘΑΠ 3 Γηάηαμε απνζήθεπζεο CO2 ζε βάζνο 1.000κ ζηε γε

132

Ν θαζεγεηήο ηνπ Ξαλεπηζηεκίνπ ηνπ Δδηκβνχξγνπ θ. Stewart Gilfillan(4)

δειψλεη φηη πξάγκαηη κπνξνχκε λα βαζηζζνχκε ζε κηα ηέηνηα κέζνδν, κέρξηο

φηνπ αλαπηπρζνχλ θαζαξέο πεγέο ελέξγεηαο.

Γεχηεξε πξφηαζε, αξθεηά ηνικεξή θαη πξνρσξεκέλε, δηαηππψλεη ν

θάηνρνο ηνπ βξαβείνπ Λφκπει, θαζεγεηήο ρεκείαο Paul Crutzen(5). Πχκθσλα

κε ηελ πξφηαζή ηνπ, ε δεκηνπξγία ζηξψκαηνο νμεηδίνπ ηνπ ζείνπ επάλσ απφ

ηελ αηκφζθαηξα κπνξεί λα αληαλαθιά κέξνο ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο πίζσ

ζην Γηάζηεκα.

Δίλαη γλσζηφ φηη κεηαθνξέο θαη παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο, είλαη νη

κεγαιχηεξνη ξππαληέο ηεο αηκφζθαηξαο. Γη’ απηφ άιισζηε νη θχξηεο

πξνζπάζεηεο γηα πεξηβαιινληηθή βειηίσζε, εζηηάδνληαη ζε απηνχο ηνπο δχν

ηνκείο.

Π’ απηήλ ηελ θαηεχζπλζε κπνξεί λα ζπκβάιεη ε αλάπηπμε ηνπ

ζηδεξνδξφκνπ, ηδηαίηεξα ζε θξάηε, πνπ παξνπζηάδνπλ πζηέξεζε ζην

ζπγθεθξηκέλν κέζν κεηαθνξάο, φπσο ε Διιάδα.

Ξξάγκαηη ζηε ρψξα καο ε επηδησθφκελε αλαβάζκηζε ηνπ ζηδεξνδξφκνπ

πέξαλ ηεο πεξηθεξεηαθήο αλάπηπμεο πνπ δεκηνπξγεί, ζπκβάιιεη ζεκαληηθά

θαη ζηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο, θαζψο θαη ζηε κείσζε

ππεξζέξκαλζεο ηνπ πιαλήηε καο.

2.2 ΔΙΙΖΛΗΘΝΠ ΠΗΓΖΟΝΓΟΝΚΝΠ: ΠΖΚΔΟΗΛΖ ΘΑΡΑΠΡΑΠΖ -

ΞΟΝΝΞΡΗΘΔΠ ΑΛΑΞΡΜΖΠ

Δίλαη γεγνλφο φηη ηα ηειεπηαία ρξφληα ζηελ Διιάδα δφζεθε έκθαζε ζηελ

αλάπηπμε ησλ νδηθψλ αμφλσλ. Δίλαη ραξαθηεξηζηηθφ φηη ηελ πεξίνδν απφ ην

2000 κέρξη θαη ην 2006 ηα αλαπηπμηαθά έξγα ζε ζηδεξνδξνκηθέο ππνδνκέο

είραλ απνξξφθεζε απφ 250.000.000€ έσο 320.000.000€. Κφλν ην 2007

εθηνμεχηεθε ζηα 538.500.000€ ελψ ην 2008 ζηα 642.600.000€,

(αλαπηπμηαθφ πξφγξακκα ΔΟΓΝΠΔ).

Ζ ζεκεξηλή εηθφλα ηνπ Διιεληθνχ ηξαίλνπ είλαη γλσζηφ ζε φινπο, φηη

βξίζθεηαη ζε ρακειφ επίπεδν. Ρν ζπλνιηθφ δίθηπν ηεο ρψξαο έρεη κήθνο

2.509 ρηιηφκεηξα. Απ’ απηά ηα 1435 ρηιηφκεηξα έρνπλ ζηδεξνηξνρηέο

θαλνληθνχ εχξνπο (1,435), 678 ρηιηφκεηξα έρνπλ γξακκή πιάηνπο 1,00.

Ρέινο δχν κηθξέο γξακκέο ζε Γηαθνθηφ (22ρικ.) θαη Ξήιην (21ρικ.) έρνπλ

133

αληίζηνηρα πιάηε 0,75 θαη 0,60. Ζ ειεθηξνθίλεζε ζήκεξα ρξεζηκνπνηείηαη

κφλν ζε δίθηπν 106ρικ.

Θαη κφλν απφ ηα σο άλσ ζηνηρεία αληηιακβάλεηαη θαλείο ηελ έιιεηςε

αλάπηπμεο ηνπ Διιεληθνχ ζηδεξνδξφκνπ. Απφ ην 2000 μεθηλάεη κηα

πξνζπάζεηα εθζπγρξνληζκνχ ηνπ ζηδεξνδξνκηθνχ δηθηχνπ, κε ρξνληθφ ζηφρν

πινπνίεζεο ην 2015 θαη πξνυπνινγηζκφ 6,2 δηο €(6). Ρα πξψηα ρξφληα ε

ρξεκαηνδφηεζε θαη ηα πινπνηνχκελα έξγα παξέκεηλαλ ζε ρακειφ επίπεδν

(κέζνο φξνο απνξξφθεζεο έξγσλ απφ ηελ ΔΟΓΝΠΔ 280.000.000€ εηεζίσο).

Απφ ην 2006 μεθηλάεη κία πνιχ κεγάιε πξνζπάζεηα επίζπεπζεο θαη επίηεπμεο

ηνπ ζηφρνπ. Βαζηθφο ζηφρνο ηεο πξνζπάζεηαο είλαη ε νινθιήξσζε θαη ν

εθζπγρξνληζκφο ηεο ΞΑΘΔΞ (Ξάηξα – Αζήλα – Θεζζαινλίθε – Δηδνκέλε –

Ξξνκαρψλαο) κε ζπλνιηθφ κήθνο ηεο ΞΑΘΔ 831ρικ. Ρν ζπγθεθξηκέλν έξγν

ζα πεξηιακβάλεη:

Γηπιή γξακκή πςειψλ ηαρπηήησλ 200 km/h

Ζιεθηξνθίλεζε

Ρειεδηνίθεζε

Πεκαηνδφηεζε

Ρειεπηθνηλσλίεο

Δίλαη ραξαθηεξηζηηθφο ν πίλαθαο 4 πνπ παξνπζηάδεη ηα πνζνζηά

ειεθηξνθίλεζεο ησλ Δζληθψλ δηθηχσλ ζηελ Δπξψπε θαη ηελ ειιεληθή ζέζε ζ’

απηά. (7)

ΞΗΛΑΘΑΠ 4

Ζιεθηξνθίλεζε ζηελ Δπξώπε

134

Ρν κεγάιν απηφ έξγν ηεο ΞΑΘΔΞ έρεη νξίδνληα νινθιήξσζεο ην 2015. Θα

κεηψζεη ην ρξνληθφ δηάζηεκα Αζήλα – Ξάηξα απφ 3 ψξεο θαη 20 ιεπηά πνπ

είλαη ζήκεξα ζε 1 ψξα θαη 50 ιεπηά θαη Αζήλα – Θεζζαινλίθε απφ 4 ψξεο θαη

30 ιεπηά ζε 3 ψξεο θαη 30 ιεπηά. Γηα ηελ πινπνίεζε ηεο ΞΑΘΔΞ ζήκεξα είλαη

ζε εμέιημε 27 εξγνιαβίεο πξνυπνινγηζκνχ 1,5 δηο €. Κε ηνλ ηξφπν απηφ ν

ζηδεξφδξνκνο γίλεηαη πιένλ αληαγσληζηηθφο φρη κφλν ηνπ απηνθηλήηνπ, αιιά

θαη ηνπ αεξνπιάλνπ.

Ξαξάιιεια κε ηελ πξνζπάζεηα αλαβάζκηζεο ηνπ θνξκνχ ηνπ ειιεληθνχ

ζηδεξνδξφκνπ πνπ είλαη ε ΞΑΘΔΞ θαη άιια έξγα είλαη ζε θάζεηο πινπνίεζεο,

κειέηεο θαη πξνγξακκαηηζκνχ.

Ρα ζεκαληηθφηεξα απφ απηά ηα έξγα είλαη:

Δπέθηαζε πξναζηηαθνχ Αζελψλ πξνο Ιαχξην – Οαθήλα – Ινπηξάθη –

Άξγνο – Λαχπιην – Σαιθίδα.

Αλάπηπμε πξναζηηαθνχ Θεζζαινλίθεο ζε Θαηεξίλε – Ιάξηζα – Βέξνηα –

Έδεζζα – Ξνιχθαζηξν – Αμηνχπνιε – Θηιθίο – Ονδφπνιε – Πέξξεο.

Αλάπηπμε ηνπ άμνλα Θεζζαινλίθεο – Αμηνχπνιεο – Θαβάιαο – Μάλζεο.

Αλαβάζκηζε ηνπ Γηθηχνπ Αλαηνιηθήο Καθεδνλίαο Θξάθεο θαη δηαζχλδεζε

κε Βαιθάληα, Ρνπξθία, Αλαηνιηθή Δπξψπε θαη Οσζία.

Πηδεξνδξνκηθνί άμνλεο Γπηηθήο Διιάδαο ζε:

135

o Ζγνπκελίηζα – Ησάλληλα – Θαιακπάθα, πνπ ζα νινθιεξψζεη ηνλ

άμνλα Ζγνπκελίηζαο – Βφινπ

o Αληίξξην – Ησάλληλα – Ζγνπκελίηζα.

o Θαιακπάθα – Θνδάλε.

Πχλδεζε ησλ κεγάισλ ιηκαληψλ ηεο ρψξαο, θαζψο θαη κεγάισλ

βηνκεραληθψλ πεξηνρψλ κε ηα θχξηα δίθηπα.

2.3 ΞΔΟΗΒΑΙΙΝΛΡΗΘΔΠ ΔΞΗΞΡΥΠΔΗΠ ΡΖΠ ΑΛΑΞΡΜΖΠ ΡΝ

ΠΗΓΖΟΝΓΟΝΚΝ

Ρν ηξαίλν αλαθέξεηαη ζπλήζσο σο «νηθνινγηθφ κέζν κεηαθνξάο. Θα πξέπεη

ζηε ζεκείν απηφ λα εμεηάζνπκε ζε βάζνο πφζν «πξάζηλν κέζν κεηαθνξάο»

είλαη, αλάινγα κε ηελ ελέξγεηα θίλεζεο πνπ ρξεζηκνπνηεί (diesel ή ειεθηξηθή

ελέξγεηα), ηηο εθπνκπέο αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ θαη ην θνηλσληθν-

πεξηβαιινληηθφ θφζηνο πνπ ζπλεπάγεηαη.

Ξξηλ πξνρσξήζνπκε ζε ζπγθξίζεηο κεηαμχ ειεθηξνθίλεηνπ θαη ληηδεινθίλεηνπ

ηξαίλνπ, είλαη ζθφπηκν λα εμεηάζνπκε ηφζν ηελ ελεξγεηαθή θαηαλάισζε, φζν

θαη ηηο εθπνκπέο CO2 κεηαμχ δηαθνξεηηθψλ κέζσλ κεηαθνξάο.

Ρν ειεθηξνθίλεην ηξαίλν ζηε Κεγάιε Βξεηαλία κε παξαγσγή «ειεθηξηθήο

ελέξγεηαο» ε νπνία βέβαηα πξνέξρεηαη –ρξφλνο αλαθνξάο 2006- απφ κείγκα

θπζηθνχ αεξίνπ 36/%, θάξβνπλν 34%, ππξεληθή ελέξγεηα 20%, αλαλεψζηκεο

πεγέο 5%, άιιεο πεγέο 2%, εθπέκπεη 54g CO2 / passenger – km, ελψ έλα

ηξαίλν πνπ θηλείηαη κε diesel εθπέκπεη 69g CO2 / passenger – km.

Γηαπηζηψλνπκε κηα δηαθνξά 20% ιηγφηεξσλ εθπνκπψλ ηνπ ειεθηξηθνχ

ηξαίλνπ.(10) Κία ζπλνιηθή ζπγθξηηηθή εηθφλα εθπνκπήο CO2 φισλ ησλ κέζσλ

κεηαθνξάο γηα ην 2009 ζηελ Αγγιία παξνπζηάδεη ν πίλαθαο 7(11).

Ν άκεζνο ζηφρνο ησλ ζηδεξνδξφκσλ ζηε Κεγάιε Βξεηαλία εζηηάδεηαη ζε έλα

κεγάιν πξφγξακκα 1.1 Γηο £ γηα ειεθηξνθίλεζε(12), ην νπνίν ζα απνηειεί κέξνο

ηεο ζηξαηεγηθήο ηνπο γηα εθζπγρξνληζκφ ησλ αγγιηθψλ ζηδεξνδξφκσλ θαη

κείσζε ησλ εθπνκπψλ CO2(12)

.

136

Ρν 2020 κε ηελ εθαξκνγή ηεο πξνβιεπφκελεο πνιηηηθήο ζηελ παξαγσγή

ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ζηε Κεγάιε Βξεηαλία νη εθπνκπέο CO2 ζηα

ειεθηξνθίλεηα ηξαίλα ζα κεησζεί θαηά 25%.

Ξαξάιιεια ε ρξήζε ειεθηξηθψλ ηξαίλσλ έρεη κηα ζεηξά άιισλ

πιενλεθηεκάησλ ζε ζρέζε κε ληηδεινθίλεηα ηξαίλα φπσο:

Ιηγφηεξε ζπληήξεζε

Κεγαιχηεξε δηάξθεηα θηλεηήξνο

Κηθξφηεξε θζνξά ζε ηξνρηέο

Κηθξφηεξν ζφξπβν

Θακκία ξχπαλζε ζηηο πεξηνρέο δηέιεπζεο

Κεγαιχηεξε θαηά 40% δηάξθεηα ρξφλνπ ιεηηνπξγίαο

Ππλνπηηθά ην ειεθηξηθφ ηξαίλν ζεσξείηαη θζελφηεξν απφ ην αληίζηνηρν κε

θηλεηήξα diesel θαηά 35% ζηε ιεηηνπξγία (ζπληήξεζε) θαη 20% ζηελ αγνξά.

Ρα ηειεπηαία ρξφληα αλαπηχζζνληαη έξεπλεο γηα ζπλνιηθέο θνηλσληθέο

πεξηβαιινληηθέο επηπηψζεηο ζηνπο δχν ηνκείο, πνπ ηδηαίηεξα ξππαίλνπλ ηελ

ΞΗΛΑΘΑΠ 7 Δθπνκπέο CO2 ζε κέζα κεηαθνξάο ζηελΑγγιία

137

αηκφζθαηξα, ηηο κεηαθνξέο θαη ηελ παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. Νη

έξεπλεο πνζνηηθνπνηνχληαη κε ηνλ ηίηιν ―External Costs.‖(13)

Δπηά θαηεγνξίεο αξλεηηθψλ επηπηψζεσλ ζπλεθηηκνχληαη θαη

πνζνηηθνπνηνχληαη:

γεία: ζαλαηεθφξα πεξηζηαηηθά

γεία: κε ζαλαηεθφξα πεξηζηαηηθά

Αγξνηηθά πξντφληα

ιηθά θηηξίσλ

Ξαγθφζκηα πεξζέξκαλζε

Κείσζε αλέζεσλ

Νηθνζπζηήκαηα

Γηα ηηο κεηαθνξέο πξντφλησλ νη θχξηνη παξάκεηξνη πνπ ζπλεθηηκήζεθαλ ζηα

―external costs‖, ήηαλ, κφιπλζε αηκφζθαηξαο, αηπρήκαηα, ζφξπβνο –

θπθινθνξηαθή ζπκθφξεζε, παγθφζκηα ππεξζέξκαλζε–.

Ρν θφζηνο εθθξάδεηαη ζε T.E.U.(twenty feet equivalent unit).

Ν πίλαθαο 8, παξνπζηάδεη ζε ζχγθξηζε ηα ―external costs‖,γηα βαξχ φρεκα

ζηε Γεξκαλία, container – πινίν απφ Rotterdam ζην Felixstowe, πνηακφπινην

ζηνλ πνηακφ Οήλν θαη ειεθηξηθφ κεηαθνξηθφ ηξαίλν ζηε Γεξκαλία.

ΞΗΛΑΘΑΠ 8 «external costs» of transports ζηε Γεξκαλία

138

2.4 ΠΚΞΔΟΑΠΚΑΡΑ – ΞΟΝΡΑΠΔΗΠ

Δίλαη πξνθαλέο φηη, φπσο απνδεηθλχεηαη απφ ηα επξσπατθά ζηνηρεία πνπ

αλαθέξζεζαλ, ν ζηδεξφδξνκνο πξάγκαηη απνηειεί ην πιένλ νηθνινγηθφ θαη

πεξηβαιινληηθφ κέζν κεηαθνξάο. Δθείλν φκσο ζην νπνίν πξέπεη λα

εζηηάζνπκε, πξνθεηκέλνπ ε πεξηβαιινληηθή ηνπ απφδνζε λα θζάζεη ζην

κέγηζην δπλαηφλ ζεκείν, είλαη ε θαηεχζπλζε θαη νη ζηφρνη, νη νπνίνη πξέπεη λα

πινπνηεζνχλ θαη νη νπνίνη είλαη:

5.1 Γεληθεπκέλε ρξήζε θαη αλάπηπμε ηνπ ζηδεξνδξφκνπ ζε φιεο

ηηο ρψξεο.

5.2 Γελίθεπζε ηεο ρξήζεο ηεο ειεθηξνθίλεζεο, ζαλ ηεο πην

«θαζαξήο πεξηβαιινληηθήο ιχζεο».

5.3 Πχλδεζε Δζληθψλ Γηθηχσλ κε ηα Δκπνξεπκαηηθά Θέληξα θαη

ηα Ιηκάληα ησλ κεγαινππφιεσλ, πξνθεηκέλνπ θαη νη

κεηαθνξέο εκπνξεπκάησλ λα γίλνληαη κε ηνλ

«νηθνινγηθφηεξν ηξφπν» θαη κε ην κηθξφηεξν θφζηνο.

5.4 Αλάπηπμε ησλ δηεπξσπατθψλ θαη δηαβαιθαληθψλ δηαδξνκψλ.

Γηα ηελ Διιάδα, ζηελ νπνία δηαπηζηψλεηαη κεγάιε θαζπζηέξεζε ζηελ

αλάπηπμε ηνπ ζηδεξνδξφκνπ ε αλαγθαηφηεηα πινπνίεζεο ησλ σο άλσ

θαηεπζχλζεσλ είλαη ηδηαίηεξα επηηαθηηθή.

139

Βέβαηα ζηε ρψξα καο, πέξαλ ησλ σο άλσ γεληθψλ ζηφρσλ απαηηείηαη θαη ν

πξνγξακκαηηζκφο θαη πινπνίεζε ζπκπιεξσκαηηθψλ έξγσλ ηα βαζηθφηεξα ησλ

νπνίσλ είλαη:

α. Άκεζε νινθιήξσζε θαη εθζπγρξνληζκφο ηνπ δηθηχνπ ηεο

ΞΑΘΔΞ θαη ζχλδεζεο κε Βαιθάληα – Δπξψπε – Οσζία.

β. Δπέθηαζε ησλ πξναζηηαθψλ ζε Αζήλα θαη Θεζζαινλίθε.

γ. Αλάπηπμε ηεο ζηδεξνδξνκηθήο Δγλαηίαο Θεζζαινλίθεο –

Θαβάιαο – Μάλζεο.

δ. ινπνίεζε ησλ θάζεησλ αμφλσλ ηνπ θπξίνπ άμνλα ηεο

ΞΑΘΔΞ.

ε. Ξξνγξακκαηηζκφο θαη αλάπηπμε ηνπ δηθηχνπ ηεο Γπηηθήο

Διιάδνο (Αληίξξην – Ζγνπκελίηζα).

ζη. Δθζπγρξνληζκφο ηνπ δηθηχνπ ηεο Ξεινπνλλήζνπ.

Κε ηα έξγα απηά, νη πεξηθέξεηεο ηεο Διιάδνο έξρνληαη πην θνληά ζηελ

πξσηεχνπζα, ε αλάπηπμε ηνπο επηηαρχλεηαη, ε απνθέληξσζε ηνπ θξάηνπο

γίλεηαη πξάμε θαη ε Δπξσπατθή ζχγθιηζε ηεο ρψξαο καο πξαγκαηηθφηεηα.

ΒΒΗΗΒΒΙΙΗΗΝΝΓΓΟΟΑΑΦΦΗΗΑΑ

1. Ban ki Moon: Γεληθφο Γξακκαηέαο Ζλσκέλσλ Δζλψλ 05-06-2009.

2. Ππλέιεπζε ηνπ Ν.Ζ.Δ. γηα ηελ Αιιαγή ηνπ Θιίκαηνο (UNFCC).

3. The Independent - Steve Connor 16-04-2009.

4. Stewart Giffidlan: Ξαλεπηζηήκην Δδηκβνχξγν 2009

5. Paul Grutzen: Reuters. Κάξηηνο 2009.

6. Αλαπηπμηαθφ Ξξφγξακκα ΔΟΓΝΠΔ 2000 – 2015.

7. Britain’s Transport Infrastructure – Rail Electrication July 2009.

8. Odyssee, 2002 (http://themes.eea.eu.int) sectors and activi-

ties/transport.

140

9. Technical Research Centre of Finland (VTP) (http:// lipas-

to.vtt.fi/yksikkopaastot/indexe.htm).

10. Breen groung 21 / http:// www.grengrauge21.net

11. Britain’s Transport Infrastructure. Rail Electrification. July 2009

12. Britain’s Transport Infrastructure.

Department for Transport – July 2009.

13. European Commission, Community Research, External Cost on So-

cio-environmental damages Directorate General for Research, 2004.

3. ΞΔΟΗΒΑΙΙΝΛΡΗΘΖ ΑΛΑΒΑΘΚΗΠΖ ΡΖΠ ΔΟΡΔΟΖΠ ΞΔΟΗΝΣΖΠ ΡΝ

ΙΔΘΑΛΝΞΔΓΗΝ ΑΡΡΗΘΖΠ

Ζ πεξηβαιινληηθή θαη ιεηηνπξγηθή αλαβάζκηζε ηνπ Ιεθαλνπεδίνπ Αηηηθήο

εμαξηάηαη απφ ηνπο εμήο παξάγνληεο:

Αλαβάζκηζε ηνπ πξαζίλνπ πεξηβάιινληνο.

Βειηίσζε πνηνηηθή θαη ιεηηνπξγηθή ηνπ ζπγθνηλσληαθνχ δηθηχνπ ηνπ

ιεθαλνπεδίνπ Αηηηθήο.

Πσζηή Ξνιενδνκηθή θαη ρσξνηαμηθή πνιηηηθή.

Σξήζε Α.Ξ.Δ.

Νξζνινγηθή αμηνπνίεζε ησλ νιπκπηαθψλ αθηλήησλ.

Ρν Γηεζλέο ηνπίν ζε ζρέζε κε ην πεξηβάιινλ.

1. Νη θιηκαηηθέο αιιαγέο παιηά παξεηεξνχλην ζε βάζνο ρηιηεηηψλ ελψ

ζήκεξα ζε βάζνο αλζξψπηλεο δσήο.

2. ΑΔΟΑΠ – ΛΔΟΝ : ΞΑΓΘΝΠΚΗΑ ΞΔΟΗΒΑΙΙΝΛΡΗΘΑ ΑΓΑΘΑ.

Ζ Γηαρείξηζε ηνπο πξέπεη λα γίλεηαη κέζσ παγθνζκίνπ ζπζηήκαηνο πξνζηαζίαο.

Βέβαηα ην κεγάιν πξφβιεκα ζα είλαη ε αμηνπηζηία ηνπ ηξφπνπ παξαθνινχζεζεο.

3. Πην ΚΞΑΙΗ απνθαζίζηεθε λα μαλαζπδεηεζεί ε ιήςε ζπγθεθξηκέλσλ

κέηξσλ.

4. ΡΝ ΛΔΟΝ – ε ΓΟΝΠΦΑΗΟΑ – πνπ είλαη ηα 5/6 ηεο Γεο είλαη κία

ζπγθεθξηκέλε πνζφηεηα.

5. Ρν ΛΔΟΝ ηαπηίδεηαη κε ηε δσή ΕΥΖ ρσξίο λεξφ δελ ππάξρεη δσή.

http://www.grengrauge21.net/

141

6. Κέρξη ζήκεξα ν άλζξσπνο ρξεζηκνπνίεζε ην πεξηβάιινλ γηα νηθνλνκηθή

αλάπηπμε. Πήκεξα ν άλζξσπνο πξέπεη λα δαπαλά γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ

πεξηβάιινληνο.

7. ΞΔΡΟΔΙΑΗΝ – ΘΑΟΒΝΛΝ ξππαίλνπλ, επνκέλσο ζηα παξαγφκελα

πξντφληα πξέπεη λα ππνινγίδεηαη ε νηθνλνκηθή παξάκεηξνο γηα ηελ

πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο.

8. ΖΙΗΝΠ – ΑΔΟΑΠ επνκέλσο ζα είλαη πην θζελά.

9. ΘΗΛΑ – ΗΛΓΗΑ αλαπηχζζνληαη κε ζπκβαηηθή ηερλνινγία κέζσ Δ.Δ. ζα

κπνξνχζε ε Δ.Δ. λα ζπκβάιιεη κε πεξηβαιινληηθή ηερλνινγία.

10. Ζ B.M.W. θηλείηαη κε H2. Δπίζεο ιεσθνξεία θηλνχληαη κε H2.

11. Ρν ρξεκαηηζηήξην ΟΞΥΛ έρεη ακθηιεγφκελε αμία. Γηαησλίδεη ηε ρξήζε

ΞΔΡΟΔΙΑΗΝ – ΑΛΘΟΑΘΑ.

12. Ζ πξφηαζε Θίλαο, νη εθπνκπέο CO2 αλά άηνκν δεκηνπξγεί λέα δεδνκέλα.

Ζ Θίλα έρεη 1,5 Γηζεθαηνκκχξηα πιεζπζκφ.

13. ΡΗ ΞΟΔΞΔΗ ΛΑ ΘΑΛΝΚΔ

• Ιηγφηεξα ζθνππίδηα.

• Νηθνλνκία λεξνχ.

• Κηθξφηεξα Η.Σ.

• Αχμεζε γλψζεο γηα πεξηβάιινλ.

14. Ρν πεξηβάιινλ είλαη θαζνξηζηηθφο αλαπηπμηαθφο παξάγσλ π.ρ.

ΡΝΟΗΠΚΝΠ.

15. Ρν πεξηβάιινλ είλαη ηζφηηκν κε ηελ αλζξψπηλε δσή θαη ζε θάζε

πεξίπησζε πξνεγείηαη ηεο νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο.

16. Θάζε νηθνλνκηθφ αλαπηπμηαθφ κέηξν ζε κηα πεξηνρή δελ πξέπεη λα

επηβαξχλεη ην πεξηβάιινλ.

17. ΘΗΛΓΛΝΠ ΡΝ ΑΚΑΕΝΛΗΝ:

Πχκθσλα κε WWF κέρξη ην 2030 ζα έρεη απνςηισζεί ην 60 % ησλ

δαζψλ ηνπ Ακαδνλίνπ ιφγσ αιιαγήο ρξήζεσλ γεο.

18. Θάζε ρξφλν ζηνλ Ακαδφλην απνςηιψλεηαη έθηαζε φζν ε Διιάδα.

19. Ζ Θίλα απνηειεί ην κεγάιν πξφβιεκα κε 1,5 Γηζεθαην-κκχξηα πιεζπζκφ.

20. Πην Κπαιί ηέζεθαλ ζέκαηα φπσο :

α. Πηήξημε θησρψλ κε ηερλνγλσζία θαη νηθνλνκηθή βνήζεηα.

β. Ρακείν πξνζαξκνγήο γηα θιηκαηνινγηθέο αιιαγέο.

142

γ. Πνβαξφ ην ζέκα ηεο απφδνζεο.

3.1 ΓΔΓΝΚΔΛΑ ΞΟΑΠΗΛΝ ΞΔΟΗΒΑΙΙΝΛΡΝΠ

Ρα δηεζλή θαη επξσπατθά δεδνκέλα θαηαγξάθνπλ ζηηο ζχγρξνλεο πφιεηο

αληηζηνηρία πξαζίλνπ πξνο θάηνηθν ηεο ηάμεο ησλ 10/m2 αλά θάηνηθν.

Γπζηπρψο ζηελ Αζήλα ε αλαινγία κε δπζθνιία πιεζηάδεη ηα 2,55 m2 αλά

θάηνηθν. Απνηειεί ινηπφλ επηηαθηηθή αλάγθε γηα ηελ Αζήλα ε επέθηαζε ηνπ

πξαζίλνπ εθεί φπνπ ήδε ππάξρεη (δάζε – αιζχιιηα – ιφθνη), θαζψο θαη ε

αλάπηπμε λέσλ πλεπκφλσλ πξαζίλνπ, πνπ ζα ζπκβάιινπλ θαζνξηζηηθά ηφζν

ζηε βειηίσζε ηνπ κηθξνθιίκαηνο ηεο πεξηνρήο, κε ηε ζεηηθή ηνπο παξέκβαζε

ζην επηδεηλνχκελν ζεξκνθξαζηαθφ πεξηβάιινλ, φζν θαη ζηελ αηζζεηηθφηεξε

θαη πιένλ αλζξψπηλε εηθφλα ηεο ζχγρξνλεο πφιεο.

Νη βαζηθνί άμνλεο απηήο ηεο πξνζπάζεηαο πξέπεη λα είλαη :

1. Δπηηειηθφο ζρεδηαζκφο αλάπηπμεο θαη ελνπνίεζεο πξαζίλνπ ζε νιφθιεξε

ηελ Αηηηθή.

2. Άκεζε πξνηεξαηφηεηα ζηε ζπληήξεζε θαη αλαβάζκηζε ηεο ππάξρνπζαο

βιάζηεζεο ζε νιφθιεξν ην Ιεθαλνπέδην ηεο Αηηηθήο κε έκθαζε ηελ

Αζήλα.

3. Δπέθηαζε ηνπ ππάξρνληνο πξαζίλνπ ζε βνπλά, ιφθνπο, κεγάινπο

ειεχζεξνπο ρψξνπο θαη κεηξνπνιηηηθά πάξθα, ζε νιφθιεξε ηελ έθηαζε

ηεο Αηηηθήο.

4. Αμηνπνίεζε πιαηεηψλ - πάξθσλ – κεγάισλ δξφκσλ γηα αλάπηπμε αζηηθνχ

πξαζίλνπ κε ζσζηέο πξνδηαγξαθέο (είδνο, κέγεζνο θ.η.ι.).

5. Θαζνξηζκφο πξνδηαγξαθψλ θπηηθήο βιάζηεζεο γηα θάζε πεξηνρή απφ ηελ

πινπζηφηαηε ειιεληθή ρισξίδα ησλ 5.800 εηδψλ θαη κε βαζηθά θξηηήξηα

ηφζν ηηο μεξνζεξκηθέο ζπλζήθεο πνπ επηθξαηνχλ θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ

θαινθαηξηνχ φζν θαη κε ηελ πξνβιεπφκελε ζπλερή κείσζε ησλ πδάηηλσλ

πφξσλ.

6. Ππγθξφηεζε Δζληθνχ Ππκβνπιίνπ Βιάζηεζεο, κε παξάιιειε αλάπηπμε

απηφλνκσλ δηαρεηξηζηηθψλ θνξέσλ ηνπ πξάζηλνπ ζε πνπξγεία,

Ξεξηθέξεηεο, Λνκαξρίεο, Γήκνπο θ.η.ι.

143

7. Ξξνψζεζε απηφλνκσλ κειεηψλ – θαηαζθεπψλ θαη ζπληήξεζεο έξγσλ

πξαζίλνπ.

8. Ξξφβιεςε θαη εμαζθάιηζε ησλ απαηηνχκελσλ πνζνηήησλ χδξεπζεο απφ

αλεμάξηεηεο γεσηξήζεηο.

3.2 ΔΙΔΘΔΟΝΗ ΣΥΟΝΗ ΠΡΖΛ ΞΔΟΗΝΣΖ ΡΝ ΓΖΚΝ ΑΘΖΛΑΗΥΛ

Αιζχιην Αθξφπνιεο 90

Αιζχιην Αγ. Γεκεηξίνπ -

Αζηεξνζθνπείνπ

250

Αιζχιην Φηινπάππνπ 240

Αιζχιην Θεζείνπ 20

Αιζχιην Πηήιεο ηνπ Νιπκπίνπ

Γηφο

10

Ιφθνο Ηππείνπ Θνισλνχ 15

Αιζχιην Αγ. Ησάλλνπ (Ι.

Βνπιηαγκέλεο)

10

Ιπθαβεηηφο 500

Αιζχιην Πρνιήο Δπειπίδσλ 90

Ιφθνο Πηξέθε 40

Άιζνο Ξαγθξαηίνπ 25

Άιζνο Δπαγγειηζκνχ 10

Ιφθνο Πθνπδέ 10

Άιζνο Ππγγξνχ 180

Αξδεηφο 60

Αγ. Ληθφιανο - Ξεπθάθηα 15

Ξεδίν Άξεσο 200

Εάππεην 120

Δζληθφο Θήπνο 150

Άιζνο Βπδαληηλνχ Κνπζείνπ -

Οεγίιιεο

100

144

Γηάζπαξην πξάζηλν 250

Αηηηθφ Άιζνο - Ρνπξθνβνχληα 600

Διεχζεξνο ρψξνο Γνπδί 850

147

4. ΑΛΑΘΘΙΥΠΖ : ΚΗΑ ΠΖΚΑΛΡΗΘΖ ΓΟΑΠΖ ΡΖΠ ΑΔΗΦΝΟΗΑΠ

4.1 ΓΔΛΗΘΑ

Πήκεξα φινη καο κηιάκε γηα βηψζηκε αλάπηπμε, ηελ νπνία νξίδνπκε σο ηελ

αλάπηπμε, πνπ θαιχπηεη ηηο αλάγθεο ηνπ παξφληνο, ρσξίο λα δηαθπδεχζεη ηε

δπλαηφηεηα ησλ κειινληηθψλ γελεψλ, λα θαιχπηνπλ ηηο δηθέο ηνπο αλάγθεο.

Νη πεξηζζφηεξνη ππνζηεξίδνπλ, φηη ζήκεξα πξέπεη λα επηζηξέςνπκε ζε έλα

ηέηνην κνληέιν αλάπηπμεο ην ζπληνκφηεξν δπλαηφ κε νπνηεζδήπνηε ζπλέπεηεο

σο πξνο ην ζεκεξηλφ ηξφπν δσήο, απηφλ ηεο αιφγηζηεο επκάξεηαο. Κεξηθνί

κάιηζηα θσθεχνπλ, αλ θαη ζπλεηδεηνπνηνχλ ην πξφβιεκα, αθξηβψο γηα λα

απνθχγνπλ ην θφζηνο πξνζαξκνγήο.

Ρν πξφβιεκα είλαη, φηη θαηαλαιψλνπκε ζην ζχλνιν καο πεξηζζφηεξα απφ φζα ν

πιαλήηεο πάλσ ζηνλ νπνίν δνχκε κπνξεί λα καο πξνκεζεχζεη. Θαη δελ αθνξά

κφλν ηνπο κε αλαλεψζηκνπο θπζηθνχο πφξνπο, φπσο ηα νξπθηά, αιιά θαη ηνπο

πφξνπο ηνπο νπνίνπο ε θχζε γηα λα αλαλεψζεη ην θάλεη κε θάπνην θπζηθφ

ξπζκφ, πνπ ε θαηαλάισζή ηνπο ηνλ έρεη μεπεξάζεη απφ θαηξφ.

Δχζηνρα νηθνινγηθφ έθζεην εθεκεξίδαο (Real News 15-5-2011) (1) αλαθέξεη,

φηη «θαηαβξνρζίδνπκε ηνλ πιαλήηε Γε» θαη πξνβιέπεη βάζεη κειεηψλ

(www.panda.gr) (2) φηη κέρξη ην 2050 ζα ρξεηαδφκαζηε ηνπ πφξνπο 2 έσο 4

πιαλεηψλ ζαλ ηε γε γηα λα ηξαθνχκε.

Πην ίδην ζπκπέξαζκα θαηαιήγεη θαη ην «Ξαξαηεξεηήξην ηνπ Θφζκνπ» (3) (world

watch), πνπ δηαπηζηψλεη φηη, απφ ηα κέζα ηεο 10εηίαο ηνπ 1980 μεπεξάζακε ηελ

ηζνξξνπία θαηαλάισζεο-αλαλέσζεο θαη ζήκεξα ε αλζξσπφηεηα ρξεζηκνπνηεί

πφξνπο θαη ππεξεζίεο πνπ αλαινγνχλ ζε 1,3 πιαλήηεο φπσο ε Γε. «Κε άιια

ιφγηα νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνχλ πεξίπνπ 1/3 επί πιένλ απφ ηα δηαζέζηκν ηεο

Γεο, ππνλνκεχνληαο έηζη ηελ πξνζαξκνζηηθφηεηα ησλ ίδησλ ησλ

νηθνζπζηεκάησλ, απφ ηα νπνία εμαξηάηαη ε αλζξσπφηεηα».

Ζ ππνλφκεπζε ηεο πξνζαξκνζηηθφηεηαο ησλ ζπζηεκάησλ απφ ηελ εμέιημε απηή

δπζηπρψο δελ είλαη ην κφλν θαθφ.

http://www.panda.gr/

148

Ζ άθξαηε θαηαλάισζε φισλ απηψλ ησλ θπζηθψλ πφξσλ, ε κεηαπνίεζή ηνπο γηα

ρξήζε θαη ε ρξήζε ζρεηηθψλ ππεξεζηψλ απαηηνχλ ηεξάζηηα πνζά ελέξγεηαο, ε

νπνία ζηελ ζπληξηπηηθή ηεο πιεηνςεθία φρη κφλνλ δελ πξνέξρεηαη απφ

αλαλεψζηκεο πεγέο αιιά απφ πεγέο πνπ πξνζζέηνπλ ξχπνπο ζηελ αηκφζθαηξα

ζε ηεξάζηηεο πνζφηεηεο φπσο απηφο ηνπ CΝ2, βαζηθνχ ππαηηίνπ δεκηνπξγίαο ηνπ

θαηλνκέλνπ ηνπ ζεξκνθεπίνπ.

Ν κφλνο ηξφπνο γηα λα ζηακαηήζνπκε ηελ αλαπφθεπθηε θαηαζηξνθή είλαη λα

πηνζεηήζνπκε λέα θαηαλαισηηθά πξφηππα, πνπ βαζίδνληαη ζηελ αεηθνξία –

βηψζηκε αλάπηπμε.

4.2 ΑΛΑΘΘΙΥΠΖ ΘΑΗ ΒΗΥΠΗΚΝΡΖΡΑ

Έρνπλ γξαθηεί πνιιά γηα ηελ βηψζηκε αλάπηπμε. Ρξείο είλαη θπξίσο νη άμνλεο

ζηνπο νπνίνπο κπνξεί λα ζηεξηρζεί.

Λα θαηαλαιψλνπκε ηφζα, φζα έρνπκε, φζα καο αλαινγνχλ. Ζ επεκεξία

δελ είλαη απαξαίηεηα αλάινγε κε ηελ θαηαλάισζε. Ξξέπεη λα κεηψζνπκε

απνηειεζκαηηθά ηηο θαηαλαισηηθέο καο ζπλήζεηεο.

Λα επαλαρξεζηκνπνηνχκε κε ηελ αλαθχθισζε, φζα πιηθά αληινχκε απφ

ηε θχζε θαη είλαη αλαθπθιψζηκα, ρξεζηκνπνηψληαο θάζε δπλαηή κέζνδν

γηα ηελ θαιχηεξε αμηνπνίεζή ηνπο.

Λα ρξεζηκνπνηνχκε, φζν ην δπλαηφλ ιηγφηεξε ελέξγεηα γηα ηηο

δξαζηεξηφηεηεο καο θαη ηελ ελέξγεηα απηή λα ηελ παξάγνπκε φζν ην

δπλαηφλ πεξηζζφηεξν απφ αλαλεψζηκεο πεγέο, γηαηί είλαη ζίγνπξν, φηη νη

άιιεο κηα κέξα ζα ζηεξέςνπλ. Θαη βέβαηα απφ πεγέο, πνπ δελ

επηβαξχλνπλ κε ξχπνπο ην πεξηβάιινλ, φπσο είλαη νη αλαλεψζηκεο.

Γίλεηαη πνιχ θνπβέληα θαη ππάξρνπλ πνιιέο αληηξξήζεηο γηα ηελ απνδνηηθφηεηα

ησλ παξαπάλσ ηξηψλ θαηεπζχλζεσλ, θπξίσο γηαηί έρνπκε ζπλδέζεη ηελ

επεκεξία καο κε ηελ θαηαλάισζε θαη δελ ζέινπκε λα ράζνπκε ηίπνηα απφ

απηήλ.

149

Δθεί πνπ ππάξρνπλ ιηγφηεξεο αληηξξήζεηο, είλαη ν δεχηεξνο άμνλαο, απηήο ηεο

αλαθχθισζεο ησλ πιηθψλ ε αιιηψο ηεο πεξηβαιινληηθήο θηιηθήο δηαρείξηζεο

ησλ απνξξηκκάησλ καο.

Ρερλνινγηθά ππάξρνπλ κέζνδνη απνηειεζκαηηθήο δηαρείξηζεο, ελψ ε κε ζσζηή

δηαρείξηζε ηνπο δεκηνπξγεί άκεζα πεξηβαιινληηθά πξνβιήκαηα. Δίλαη

παξαδεθηφ, φηη ζήκεξα ν ηξφπνο δηαρείξηζεο ησλ απνξξηκκάησλ, απνηειεί

δείθηε ηνπ πνιηηηζκνχ κηαο ρψξαο. Ζ αλαθχθισζε, ε επαλαρξεζηκνπνίεζε ησλ

πιηθψλ έρεη πιένλ πεξάζεη ζηελ ζπλείδεζε ησλ πνιηηψλ φινπ ηνπ πνιηηηζκέλνπ

θφζκνπ θαη απνηειεί κηα βάζηκε ειπίδα αλαζηξνθήο ηεο θαηαζηξνθηθήο πνξείαο

ηνπ πιαλήηε.

Αο δνχκε ηη ζεκαίλεη ζήκεξα θηιηθή πξνο ην πεξηβάιινλ δηαρείξηζε ησλ

απνξξηκκάησλ κε αλαθχθισζε ησλ πιηθψλ.

Πεκαίλεη θαη’ αξρήλ δηαρσξηζκφ απφ ηα απνξξίκκαηα πιηθψλ θαηά θαηεγνξίεο ,

πνπ κπνξνχλ λα επαλαρξεζηκνπνηεζνχλ, φπσο ραξηί, γπαιηά, κέηαιια,

πιαζηηθά, κπαηαξίεο. Γηα κεξηθέο ρψξεο ή δήκνπο φπσο ζηελ ρψξα καο, ε

πεξηβαιινληηθή θηιηθή δηεξγαζία ζηακαηάεη εδψ θαη ηα άιια θχζεσο

απνξξίκκαηα ζάβνληαη «πγεηνλνκηθά» καδί κε ην ρψκα ζε εηδηθνχο ρψξνπο.

Κηα πην πξνεγκέλε δηαδηθαζία πξνβιέπεη δηαρσξηζκφ ησλ νξγαληθψλ

ζπζηαηηθψλ, πνπ ζηε ζπλέρεηα θνκπνζηνπνηνχληαη θαη ρξεζηκνπνηνχληαη γηα

ιίπαζκα, ελψ ηα ππνιείκκαηα θαίγνληαη ζε εηδηθέο εγθαηαζηάζεηο πξνο

παξαγσγή ελέξγεηαο. Έηζη απνκέλεη έλα ηειηθφ ππφιεηκκα, πνπ δελ μεπεξλά ην

1% ηεο αξρηθήο πνζφηεηαο ησλ ζθνππηδηψλ, πνπ πξέπεη λα δηαηεζεί πιένλ σο

απφξξηκκα.

πάξρνπλ δηάθνξεο παξαιιαγέο ηεο παξαπάλσ δηαδηθαζίαο, νη νπνίεο γεληθά

είλαη θνζηνβφξεο. Ρν κπζηηθφ επηηπρνχο εθαξκνγήο ηεο είλαη ν δηαρσξηζκφο ησλ

ζθνππηδηψλ ζηελ πεγή ηνπο ζηα αλαθπθιψζηκα θαη κε, θαζψο θαη ζηνλ

δηαρσξηζκφ απηψλ, πνπ κπνξνχλ λα ζεσξεζνχλ ηνμηθά, φπσο νη κπαηαξίεο.

150

Ζ επξσπατθή έλσζε κε ππνρξεσηηθέο νδεγίεο επηβάιιεη ηε θηιηθή πξνο ην

πεξηβάιινλ δηάζεζε ησλ ζθνππηδηψλ.

Πηε ρψξα καο αγσληδφκαζηε εδψ θαη ρξφληα λα ζπκκνξθσζνχκε κε ηηο νδεγίεο

απηέο, κηα θαη ε πξνζθηιέζηεξε κέζνδν δηάζεζεο ήηαλ κέρξη πξφηηλνο ε

απφξξηςε ησλ ζθνππηδηψλ ζε αλνηθηέο ρσκαηεξέο θαη ελίνηε ε θαχζε ηνπο ζηνλ

αλνηθηφ ρψξν κε φηη απηφ ζπλεπάγεηαη γηα ηε κφιπλζε ηνπ αέξα θαη ηνπ

εδάθνπο κε ηνμηθά ζηνηρεία.

Δμαίξεζε ζηηο κεγάιεο πφιεηο, πνπ ζάβνληαλ ζε εηδηθνχο ρψξνπο (ρψξνη

πγεηνλνκηθήο ηαθήο ε ΣΡΑ) ην ζχλνιν ησλ απνξξηκκάησλ κέρξη ην 2003, φηαλ

άξρηζε δεηιά-δεηιά ε πξνζπάζεηα αλάθηεζεο θαη επαλαρξεζηκνπνίεζεο ησλ

αλαθπθιψζηκσλ πιηθψλ.

Πήκεξα ζηελ Διιάδα θαηαθέξλνπκε λα αλαθπθιψζνπκε ην 17% ησλ

απνξξηκκάησλ καο έλαληη 24% ηνπ επξσπατθνχ κέζνπ φξνπ θαη 27% ησλ πιένλ

πξνεγκέλσλ θξαηψλ (ΒΖΚΑ 20-4-2011) (4). Ξην αλαιπηηθά ζηελ Δ.Δ. – 27 ην

2009 ε δηαρείξηζε ησλ απνξξηκκάησλ ήηαλ ζχκθσλα κε ηνλ πίλαθα Eurostat (5).

Δ.Δ. – 2009 – Γηαρείξηζε Απνξξηκκάησλ

Απνηέθξσζε 20 %

Αλαθχθισζε 24 %

Θνκπνζηνπνίεζε 18 %

ΣΡ (Σψξνη γεηνλνκηθήο

Ραθήο) 38 %

Νξηζκέλεο ρψξεο ηεο Δ.Δ., φπσο νη Νιιαλδία, Πνπεδία, Γαιιία, Απζηξία,

Γεξκαλία, έρνπλ θαηαθέξεη λα νδεγνχλ ζε ΣΡ κφλν ην 1 % απνξξηκκάησλ

ηνπο, ελψ ην 99 % ην δηαρεηξίδνληαη κε πςειά πνζνζηά αλαθχθισζεο,

θνκπνζηνπνίεζε, απνηέθξσζεο κε ελεξγεηαθή αμηνπνίεζε ζχκθσλα κε ζηνηρεία

ηεο Eurostat.

151

Πηελ Διιάδα ην 2010 είρακε παξαγσγή 5.770.000 ηφλσλ απνξξηκκάησλ (6).

Απφ απηά 4.750.000 ηφλνη, πνζνζηφ 83 %, ζάβνληαη, θαη 1.020.000 ηφλνη,

πνζνζηά 17 %, αλαθπθιψλνληαη.

Ζ ζχζηαζε ησλ απνξξηκκάησλ εκθαλίδεηαη ζηνλ πίλαθα …………

ΞΗΛΑΘΑΠ ….

ΔΙΙΑΓΑ 2010 – ΑΞΝΟΟΗΚΚΑΡΑ ΑΛΑ ΘΑΡΖΓΝΟΗΑ

ΔΗΓΝΠ ΑΞΝΟΟΗΚΚΑΡΥΛ ΞΝΠΝΠΡΝ

1. ΝΟΓΑΛΗΘΑ 43,8 %

2. ΣΑΟΡΗ 28%

3. ΞΙΑΠΡΗΘΑ 13 %

4. ΖΙΔΘΡΟΗΘΔΠ – ΖΙΔΘΡΟΝΛΗΘΔΠ

ΠΠΘΔΔΠ

4 %

5. ΓΑΙΗ 3,5 %

6. ΚΔΡΑΙΙΝ 3,5 %

7. Άιια πιηθά 4,2 %

4.3 ΑΛΑΘΘΙΥΠΖ ΠΡΝ ΠΣΝΙΔΗΝ

Ρν ζέκα ηεο νηθνινγηθήο νινθιεξσκέλεο δηαρείξηζεο ησλ απνξξηκκάησλ, είλαη

ζχλζεην θαη δχζθνιν ζηε ιχζε ηνπ γηα ηελ Διιάδα, πνπ αδξάλεζε ηα ρξφληα

πνπ έπξεπε λα δξαζηεξηνπνηεζεί θαη δελ είλαη ζθνπφο απηνχ ηνπ βηβιίνπ λα ην

αλαιχζεη. Ρν εξψηεκα πνπ ηίζεηαη είλαη «Ξνπ εκπιέθεηαη ε έλλνηα ηνπ

βηνθιηκαηηθνχ ζρνιείνπ κε ηελ έλλνηα ηεο δηαρείξηζεο ησλ απνξξηκκάησλ θαη

γεληθφηεξα κε ηελ έλλνηα ηεο βησζηκφηεηαο ;» .

Έλα βηνθιηκαηηθφ ζρνιείν είλαη εμ νξηζκνχ απηάξθεο ζε ελεξγεηαθέο αλάγθεο θαη

σο εθ ηνχηνπ ζε έλα βαζκφ ζπλεηζθέξεη ζηελ κείσζε ηεο ζπλνιηθά

απαηηνχκελεο ελέξγεηαο ζηελ θνηλφηεηα πνπ ιεηηνπξγεί.

152

Απφ ηελ άιιε κεξηά παξάγεη σο νξγαληζκφο πεξηνξηζκέλα απνξξίκκαηα, κε

ζπλέπεηα ε θηιηθά πεξηβαιινληηθή δηαρείξηζή ηνπο, ζπκβάιιεη πεξηνξηζκέλα ζηε

ζπλνιηθή δηαρείξηζε ησλ απνξξηκκάησλ ηεο θνηλφηεηαο.

Δθείλν φκσο πνπ έρεη ηεξάζηηα ζεκαζία είλαη ε επαηζζεηνπνίεζε εθαηνληάδσλ

ρηιηάδσλ λέσλ πνιηηψλ ηεο ρψξαο, ζε ζέκαηα νηθνινγηθήο λννηξνπίαο θαη

ζπκπεξηθνξάο, φπσο ε αλαθχθισζε.

Ρν ζρνιείν είλαη ν ρψξνο, πνπ εθηξέθνληαη θαη κνξθψλνληαη ν απξηαλνί πνιίηεο

ηεο ρψξαο, ηνπο νπνίνπο πξέπεη λα παξαδψζεη ζηελ θνηλσλία σο ελεξγνχο

πνιίηεο ελήκεξνπο θαη επαηζζεηνπνηεκέλνπο ζηα νηθνινγηθά πξνβιήκαηα, ηφζν

ηεο ρψξαο καο, φζν θαη ηνπ πιαλήηε καο επξχηεξα.

Ζ ππνρξέσζε απηή είλαη θάζε εθπαηδεπηηθνχ ηδξχκαηνο, φκσο ην βηνθιηκαηηθφ

ζρνιείν εμ νξηζκνχ είλαη δχν θνξέο ππνρξεσκέλν, κηα θαη είλαη ινγηθφ λα είλαη

πνην επαηζζεηνπνηεκέλν ζηα ζέκαηα απηά.

Δδψ πξέπεη λα ηνληζηεί ε ζπκβνιή ηνπ ζρνιείνπ, ηνπ θάζε ζρνιείνπ, ζηε

δηακφξθσζε ηεο ζσζηήο λννηξνπίαο ηνπ καζεηή έλαληη ησλ αξρψλ θαη ησλ

αμηψλ, πνπ αλακέλεηαη λα εκθπηεχζεη ζην ραξαθηήξα θαζελφο. Ζ εκπεηξία

δείρλεη φηη ην άηνκν απφ ηελ πξνζρνιηθή ηνπ αθφκε ειηθία δηακνξθψλεη ηνλ

θαηάιιειν ραξαθηήξα θαη ζπκπεξηθνξά πνιχ πην εχθνια, αξθεί λα ηχρεη ηεο

θαηάιιειεο αγσγήο.

Πηελ πξάμε κπνξνχλ λα απαξηζκεζνχλ πνιιά παξαδείγκαηα, πνιιέο θαιέο

πξαθηηθέο, πνιιέο καζεζηαθέο ηερληθέο, πνπ ζα βνεζήζνπλ ζηε δηακφξθσζε

ησλ εζηθψλ αμηψλ θαη ηελ κεηάδνζε ηεο ζσζηήο λννηξνπίαο θαη ζπλήζεηαο πνπ

ζα πηνζεηήζεη ζηε ζπλέρεηα ν καζεηήο σο ηξφπνο δσήο. Πηνλ ηνκέα ηεο

αλαθχθισζεο, αλαθέξνπκε κεξηθά φπσο:

Ρελ εγθαηάζηαζε «κπιε» θάδσλ ή θαη άιισλ εηδηθψλ θάδσλ

πεξηζπιινγήο ζε θάζε ζρνιείν θαη πξνηξνπήο ησλ καζεηψλ λα ηνπο

γεκίδνπλ κε ηα ζρνιηθά απνξξίκκαηα ή κε άιιεο, πνπ ζα θέξνπλ ζην ζπίηη

ηνπο.

153

Δλδερφκελνπο ηξφπνπο ακνηβήο γηα θνηλνχο ζθνπνχο (ζρνιηθέο εθδξνκέο

θιπ) αλάινγα κε ηηο επηδφζεηο ηνπ ζηε ζπιινγή θαη δηαινγή

απνξξηκκάησλ.

Ππκκεηνρή ζε πξνγξάκκαηα αλάπηπμεο ησλ ΝΡΑ

Πηνρεπκέλεο εθζηξαηείεο ελεκέξσζεο γηα ηα νηθνινγηθά πξνβιήκαηα ησλ

νηθνγελεηψλ ησλ θαη ηεο θνηλφηεηαο πνπ δηαβηνχλ.

Νξγαλσκέλεο πξνβνιέο θαη επηζθέςεηο ζε ζρεηηθνχο ρψξνπο γηα

ελεκέξσζε θαη εθπαίδεπζε

Ξξνζπάζεηεο ζαλ ηηο παξαπάλσ έρνπλ ήδε γίλεη πνιιέο κε πνιχ ελζαξξπληηθά

απνηειέζκαηα αθφκε θαη αλ ηα ζρνιεία ησλ παηδηψλ δελ είλαη βηνθιηκαηηθά.

Νθείινπκε λα θάλνπκε πνιχ πεξηζζφηεξα θαη κε ηε βνήζεηα ηνπ δηδαθηηθνχ

πξνζσπηθνχ, ησλ γνλέσλ, ησλ θνξέσλ ηεο ηνπηθήο θνηλσλίαο θαη ηνπ

πνπξγείνπ Ξαηδείαο, ην νπνίν πξέπεη λα απνδερζεί φηη κηα λέα απνζηνιή ηεο

Δθπαίδεπζεο είλαη ε ΒΗΥΠΗΚΝΡΖΡΑ.

Νη Νξγαληζκνί Ρνπηθήο Απηνδηνίθεζεο νθείινπλ λα έρνπλ ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ

πξνζπάζεηα γηα ηελ ελαιιαθηηθή δηαρείξηζε ησλ απνξξηκκάησλ, φρη κφλν γηαηί

ην επηβάιιεη ε ειιεληθή λνκνζεζία βάζεη ησλ δηαηάμεσλ ηνπ Λφκνπ 2939/01

αιιά πξέπεη λα είλαη ε βαζηθή ηνπο πξνηεξαηφηεηα.

Ρν 2008 ν Νξγαληζκφο Πρνιηθψλ Θηηξίσλ (Ν.Π.Θ.) κε ηε ζπλεξγαζία ηνπ Γήκνπ

Αζελαίσλ νξγάλσζε ηελ πξψηε πηινηηθή εθαξκνγή ζε ζρνιεία ηνπ Γήκνπ γηα

ηελ εθπαίδεπζε θαη ηε ζπιινγή ζε μερσξηζηνχο θάδνπο πιηθά φπσο ραξηί, γπαιί

,πιαζηηθφ πξνθεηκέλνπ λα αθνινπζήζνπλ ηε πνξεία ηεο αλαθχθισζεο.

Ξαξάιιεια ε εθπαηδεπηηθή θνηλφηεηα κε ηε ζηήξημε ηνπ Ν.Π.Θ. ζπκκεηείρε ζε

πξφηππεο εθαξκνγέο ζχγρξνλεο ηερλνινγίαο αλαθχθισζεο πιηθψλ. Ρα

απνηειέζκαηα απηήο ηεο πξνζπάζεηαο ηνπ πνπξγείνπ Ξαηδείαο θαη ηνπ

Νξγαληζκνχ Πρνιηθψλ Θηηξίσλ ππξνδφηεζαλ ην ελδηαθέξνλ γηα ηελ

αλαθχθισζε ζε ρηιηάδεο ζρνιεία ζε νιφθιεξε ηε ρψξα, κε απνηέιεζκα, ζήκεξα

ε έζησ πεξηνξηζκέλε αλαθχθισζε ζε πιηθά, φπσο ραξηί, γπαιί, αινπκίλην ζηα

ζρνιεία λα είλαη γεληθεπκέλε.

154

4.4 Ζ ΠΛΔΣΔΗΑ ΡΖΠ ΑΛΑΘΘΙΥΠΖΠ

Ζ αλαθχθισζε έρεη πεξάζεη πιένλ ζηε ζπλείδεζε ησλ πεξηζζνηέξσλ πνιηηψλ

σο κία ζεηηθή δηέμνδνο γηα ηελ δηαρείξηζε ησλ απνξξηκκάησλ,

Πηελ Διιάδα, ε κέζνδνο απηή έρεη ζρεδφλ ηαπηηζζεί κε ηελ απιή ζπιινγή ηνπ

ραξηηνχ θαη αινπκηλίνπ απφ ηα αλαςπθηηθά, θαη νη πεξηζζφηεξεο πξνζπάζεηεο

έκεηλαλ ζηάδην ησλ πηινηηθψλ πξνγξακκάησλ,

Απνπζίαζαλ νη νινθιεξσκέλεο ζεσξήζεηο θαη θπξίσο ε εμαζθάιηζε ηεο αγνξάο

γηα ηελ πξνψζεζε ησλ πξψησλ πιψλ απφ ηα ρξεζηκνπνηνχκελα πξντφληα

Νη πξνζπάζεηεο ζα πξέπεη λα επεθηαζνχλ. ζηα δεηήκαηα επαηζζεηνπνίεζεο,

πιεξνθφξεζεο, θα δηαπαηδαγψγεζεο ηνπ θνηλνχ θαη θπξίσο ησλ καζεηψλ,

θαζψο θαη ζηε δεκηνπξγία κηαο λέαο αγνξάο γηα ηα πξντφληα πνπ πξνέξρνληαη

απφ αλαθπθισκέλα πιηθά.

Ζ Δπξσπατθή Έλσζε είλαη απνθαζηζκέλε λα έρεη εγεηηθφ ξφιν παγθνζκίσο ζε

ηνκείο φπσο ε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο.

Νη εγέηεο ησλ θξαηψλ κειψλ έρνπλ αληηιεθζεί ηελ ζεκαζία ελφο πγηνχο θαη

βηψζηκνπ πεξηβάιινληνο ζηελ επεκεξία ησλ πνιηηψλ ηνπο , αιιά θαη ηελ

ζεκαζία ηεο νηθνινγηθήο θαηλνηνκίαο θαη ησλ νηθνινγηθψλ ηερλνινγηψλ ζηελ

αχμεζε ηεο απαζρφιεζεο θαη ηεο αλάπηπμεο.

Πηνλ ηνκέα ηεο δηαρείξηζεο ησλ απνξξηκκάησλ κηα ζεηξά απφ θνηλνηηθέο νδεγίεο

έρνπλ εθδνζεί (2006/12/ΔΔ, 1999/31/ΔΔ, 2000/76/ΔΔ, 2004/12/ΔΔ ,

2000/53/ΔΔ, 2002/96/ΔΔ, θ.η.ι.) θαη ζπγθεθξηκέλα πνζνηηθνί ζηφρνη έρνπλ

ηεζεί

Ξην ζπγθεθξηκέλα γηα ηηο ζπζθεπαζίεο θαη ηα απφβιεηα ζπζθεπαζηψλ ζχκθσλα

κε ηελ ΘΑ 9268/469/07,ε νπνία ελαξκνλίδεη ηελ ειιεληθή λνκνζεζία κε ηελ

θνηλνηηθή νδεγία 2004/12/ΔΔ, επηβάιεη κέρξη ην 2011 λα αλαθπθιψλνληαη ην

55-80% ησλ απνξξηκκάησλ ζπζθεπαζίαο, θαη ηνπιάρηζηνλ ην 60% ησλ

απνξξηκκάησλ ζπζθεπαζίαο ραξηηνχ θαη γπαιηνχ, ην50% ησλ απνξξηκκάησλ

ζπζθεπαζίαο κεηάιισλ, ην 22,5% ησλ απνξξηκκάησλ ηεο ζπζθεπαζίαο

πιαζηηθνχ θαη ην 15% ησλ απνξξηκκάησλ ζπζθεπαζίαο μχινπ.

155

Βηβιηνγξαθηθέο Αλαθνξέο

1. Real News : 15-5-2011.

2. www.panda.gr.

3. World wake – 2011

4. ΒΖΚΑ : 20-4-2011

5. Eurostat 2009

6. NEA ……….

http://www.panda.gr/

156

5. ΞΝΙΗΡΗΘΔΠ ΞΟΝΠΡΑΠΗΑΠ – ΑΛΑΓΔΗΜΖΠ ΞΝΙΗΡΗΠΡΗΘΖΠ

ΘΙΖΟΝΛΝΚΗΑΠ

5.1. ΔΛΠΥΚΑΡΥΠΖ ΡΔΣΛΝΙΝΓΗΥΛ Α.Ξ.Δ. ΘΑΗ ΔΜΝΗΘΝΛΝΚΖΠΖΠ

ΔΛΔΟΓΔΗΑΠ - ΣΟΖΠΖ ΖΞΗΥΛ Α.Ξ.Δ. ΠΔ ΓΗΑΡΖΟΖΡΔΑ ΘΡΗΟΗΑ ΘΑΗ

ΞΝΙΗΡΗΠΚΗΘΝΠ ΣΥΟΝΠ

Ζ κεγάιε άλνδνο ηηκψλ ζηα ζπκβαηηθά θαχζηκα θάλνπλ πην εθηθηή ηε

ρξήζε Α.Ξ.Δ. σο ελαιιαθηηθήο ιχζεο έλαληη ησλ ζπκβαηηθψλ θαπζίκσλ

θαη ηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο.

Βαζηθή πξνυπφζεζε γηα ηελ επηηπρή ελζσκάησζε ησλ Α.Ξ.Δ. ζηα θηηξηαθά

θειχθε, είλαη ε θαηά ην δπλαηφλ κεγαιχηεξε εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο,

δειαδή ε κείσζε ηεο ιεηηνπξγηθήο ελέξγεηαο ελφο θηηξίνπ, θάηη πνπ ζα

κεηψζεη ζεκαληηθά ηελ απαηηνχκελε εγθαηεζηεκέλε ηζρχ ησλ Α.Ξ.Δ.

Απηή ε κείσζε ηεο ιεηηνπξγηθήο ελέξγεηαο εμαξηάηαη απνθιεηζηηθά απφ ηε

ζπκπεξηθνξά ησλ θαηαλαισηψλ, ελψ ην θφζηνο είλαη ζρεδφλ κεδεληθφ.

Ξαξάιιεια απηή ε κείσζε ηεο ελέξγεηαο έρεη πνιχ ζεκαληηθά

πεξηβαιινληηθά νθέιε, ιφγσ ηεο κείσζεο εθπνκπψλ αεξίσλ ηνπ

ζεξκνθεπίνπ.

Πηα λέα ή ππφ θαηαζθεπή θηίξηα ν ζσζηφο βηνθιηκαηηθφο ζρεδηαζκφο είλαη

απαξαίηεηε πξνυπφζεζε κε βαζηθά ζηνηρεία :

ην ζσζηφ πξνζαλαηνιηζκφ ηνπ θηηξίνπ

ηε ζσζηή ηνπνζεζία αλνηγκάησλ (κεγάια ζην λφην – κηθξά ζην

βνξξά)

ζεξκηθή πξνζηαζία ηνπ θειχθνπο (εη δπλαηφλ εμσηεξηθή)

αιιά θαη κία ζεηξά άιισλ παξεκβάζεσλ, πνπ ν ζχγρξνλνο βηνθιηκαηηθφο

ζρεδηαζκφο ελφο θηηξίνπ επηβάιεη.

5.2. ΔΜΝΗΘΝΛΝΚΖΠΖ ΔΛΔΟΓΔΗΑΠ

Ν θηηξηαθφο ηνκέαο θαηαλαιψλεη πεξηζζφηεξν απφ ην 40 % ηεο παξαγφκελεο

ελέξγεηαο ζηελ Δπξψπε.

157

Ζ Θνηλνηηθή Νδεγία γηα ηελ Δλεξγεηαθή Απφδνζε ησλ θηηξίσλ 2002/91, έρεη

ηεζεί ζε εθαξκνγή ζε φιεο ηηο ρψξεο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο απφ ηηο αξρέο

ηνπ 2006.

Ζ βειηηζηνπνίεζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ηνπ θηηξίνπ επηηπγράλεηαη θαη’

αξράο κέζσ ηνπ βηνθιηκαηηθνχ αξρηηεθηνληθνχ ζρεδηαζκνχ ηνπ,

αμηνπνηψληαο ηηο ηνπηθέο θιηκαηηθέο θαη πεξηβαιινληηθέο παξακέηξνπο γηα

ζέξκαλζε – ςχμε θαη θσηηζκφ.

Πηε ζεξκηθή πξνζηαζία ηνπ θειχθνπο ζπκβάιινπλ ηα δνκηθά ζηνηρεία ηνπ

θηηξίνπ, φπσο ε ζεξκνκφλσζε ζηηο εμσηεξηθέο ηνηρνπνηίεο θαη ζην δψκα, ε

ρξήζε δηπιψλ έλαληη κνλψλ παινπηλάθσλ θ.η.ι.

6.

7.

8.

158

ΔΓΘΑΡΔΠΡΖΚΔΛΖ ΗΠΣΠ (MW)

1953 1960 1970 1980 1990 2000 2007

80 605 2.578 5.407 8.812 11.121 12.760

159

Νη πην εμεηδηθεπκέλεο παξεκβάζεηο ζην θέιπθνο (π.ρ. παζεηηθά ειηαθά

ζπζηήκαηα έκκεζνπ ειηαθνχ θέξδνπο, φπσο ειηνζηάζηα, ηνίρνο trombe

θ.η.ι.) απμάλνπλ ηηο απαηηήζεηο θαη ην θφζηνο θαηαζθεπήο.

Ν ζσζηφο πξνζαλαηνιηζκφο ηνπ θηηξίνπ δει. ν λφηηνο (κεζεκβξηλφο) κε

θάπνηα απφθιηζε (έσο 30ν) πξνο ηελ αλαηνιή – δχζε, ζπκβάιιεη νπζηαζηηθά

ζηελ θαιχηεξε ελεξγεηαθή απφδνζε ηνπ θηηξίνπ. Γηα παξάδεηγκα, κε ηελ

ηνπνζέηεζε κεγάισλ αλνηγκάησλ ζην λφην θαη πεξηνξηζκέλσλ ζην βνξξά,

αμηνπνείηαη ε ειηαθή αθηηλνβνιία γηα ζέξκαλζε ησλ λφηησλ ρψξσλ θαη

αληίζηνηρα πεξηνξίδνληαη νη ζεξκηθέο απψιεηεο απφ ην βνξξά. Δμάιινπ, κε

ηελ εμαζθάιηζε αλνηγκάησλ ζε βνξξά θαη λφην δεκηνπξγνχληαη θαιχηεξεο

ζπλζήθεο δηακπεξνχο αεξηζκνχ θαη κηθξφηεξεο απαηηήζεηο γηα θιηκαηηζκφ.

Γηα ηελ επίηεπμε ζεξκηθήο θαη νπηηθήο άλεζεο κεγάιε ζεκαζία έρεη θαη ν

θαηάιιεινο ζθηαζκφο ησλ ρψξσλ κε εμσηεξηθά ζθίαζηξα, ζηαζεξά (π.ρ.

πξφβνινο) ή θηλεηά (π.ρ. ηέληα) θαη, ζπκπιεξσκαηηθά, ηα εζσηεξηθά

ζθίαζηξα, π.ρ. πεξζίδεο, νη νπνίεο ηνπνζεηνχληαη νξηδφληηα ζηα αλνίγκαηα κε

ΔΡΖΠΗΑ ΘΑΡΑΛΑΙΥΠΖ ΑΛΑ ΘΑΡΝΗΘΝ (ζε kWh)

1950 1960 1970 1980 1990 2000 2007

88 265 976 2.106 2.923 4.113 4.970

160

λφηην πξνζαλαηνιηζκφ θαη θαηαθφξπθα ζε απηά κε αλαηνιηθφ θαη δπηηθφ

πξνζαλαηνιηζκφ. Δπίζεο, ζηε ζεξκηθή άλεζε ζπκβάιινπλ νη θεγγίηεο,

αλεκηζηήξεο νξνθήο, θ.η.ι., πνπ δεκηνπξγνχλ θπζηθά δξνζηζκφ θαη αεξηζκφ.

Πεκαληηθφ ξφιν θαηέρεη ε θχηεπζε θαη ε θαηάιιειε δηακφξθσζε ηνπ

πεξηβάιινληνο ρψξνπ (αθάιππησλ, κπαιθνληψλ, ηαξαηζψλ θ.η.ι.). Γηα

παξάδεηγκα, ε ηνπνζέηεζε θπιινβφισλ δέλδξσλ κπξνζηά απφ ηα λφηηα

αλνίγκαηα εμαζθαιίδεη ειηαθά θέξδε ην ρεηκψλα θαη ειηνπξνζηαζία ην

θαινθαίξη.

ιεο νη νηθηαθέο ζπζθεπέο πιένλ ζήκεξα ραξαθηεξίδνληαη, σο πξνο ηελ

ελεξγεηαθή ηνπο θαηαλάισζε, κε κία εηηθέηα κε θιίκαθα Α - F, φπνπ νη

ζπζθεπέο θαηεγνξίαο A θαη F έρνπλ αληίζηνηρα ηελ ειάρηζηε θαη κέγηζηε

ελεξγεηαθή θαηαλάισζε.

5.3 ΦΥΡΝΒΝΙΡΑΦΘΑ

Ζ ρξήζε θσηνβνιηατθψλ (Φ/Β) ζπζηνηρηψλ γηα παξαγσγή ειεθηξηθήο

ελέξγεηαο είλαη επξέσο δηαδεδνκέλε ζε φιε ηελ Δπξψπε.

Ρα θσηνβνιηατθά δηαθξίλνληαη ζε ―δηαζπλδεδεκέλα‖ ζπζηήκαηα, πνπ

ζπλδένληαη ζην δίθηπν ειεθηξηθήο ελέξγεηαο, θαη ζε ―απηφλνκα‖ ζπζηήκαηα,

φπνπ ρξεζηκνπνηνχληαη θαη ζπζζσξεπηέο (κπαηαξίεο).

Ρηκνιφγεζε παξαγσγήο ελέξγεηαο

Δγθαηεζηεκέλε ηζρχο κηθξφηεξε ησλ 100 KWp : 0,45 €/KWh γηα ην

δηαζπλδεδεκέλν ζχζηεκα ειεθηξηθήο ελέξγεηαο θαη 0,50 €/KWh γηα ηα κε

δηαζπλδεδεκέλα λεζηά.

Νη κπαηαξίεο, αλάινγα κε ηελ πνηφηεηά ηνπο θαη ηνλ ηξφπν ρξήζεο ηνπο,

έρνπλ δηάξθεηα δσήο πνπ θπκαίλεηαη απφ 3 έσο 8 ρξφληα.

Απαξαίηεηνο θαη ζηηο δχν πεξηπηψζεηο (δηαζπλδεδεκέλε ή απηφλνκε θαηνηθία)

είλαη ν αληηζηξνθέαο ηζρχνο (inverter) πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηε κεηαηξνπή

ηνπ ζπλερνχο ξεχκαηνο, πνπ παξάγνπλ ηα θσηνβνιηατθά, ζε ελαιιαζζφκελν

ξεχκα γηα ηηο νηθηαθέο ζπζθεπέο θαη ην δίθηπν.

Ρα Φ/Β πιαίζηα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη επξέσο έρνπλ ηζρχ απφ 50 Wp έσο

200 Wp. ζνλ αθνξά ην πιηθφ θαηαζθεπήο ηνπο, ηα θσηνβνιηατθά πιαίζηα,

δηαρσξίδνληαη θπξίσο ζε κνλνθξπζηαιιηθνχ, πνιχθξπζηαιιηθνχ ή θαη

161

άκνξθνπ ππξηηίνπ. Ρν εχξνο ηεο απφδνζεο ησλ θσηνβνιηατθψλ πιαηζίσλ

ηνπ εκπνξίνπ είλαη 5 ~ 17 %.

5.4 ΦΥΡΝΒΝΙΡΑΦΘΝ ΦΑΗΛΝΚΔΛΝ

Ρν ειηαθφ θσο είλαη νπζηαζηηθά κηθξά παθέηα ελέξγεηαο πνπ ιέγνληαη

θσηφληα. Ρα θσηφληα πεξηέρνπλ δηαθνξεηηθά πνζά ελέξγεηαο. ηαλ ινηπφλ

ηα θσηφληα πξνζθξνχζνπλ ζε έλα θσηνβνιηατθφ ζηνηρείν (πνπ είλαη

νπζηαζηηθά ν ―εκηαγσγφο‖), άιια αλαθιψληαη, άιια ην δηαπεξλνχλ θαη άιια

απνξξνθψληαη απφ ηνλ εκηαγσγφ. Απηά ηα ηειεπηαία θσηφληα είλαη πνπ

παξάγνπλ ειεθηξηθφ ξεχκα. Ρα θσηφληα απηά αλαγθάδνπλ ηα ειεθηξφληα ηνπ

θσηνβνιηατθνχ λα κεηαθηλεζνχλ ζε άιιε ζέζε. Ν ειεθηξηζκφο δελ είλαη

ηίπνηε άιιν παξά θίλεζε ειεθηξνλίσλ. Π’ απηή ηελ απιή αξρή ηεο θπζηθήο

ινηπφλ βαζίδεηαη κηα απφ ηηο πην εμειηγκέλεο ηερλνινγίεο παξαγσγήο

ειεθηξηζκνχ ζηηο κέξεο καο.

Ζ επηζηήκε αλαδήηεζε ηνπο ηειεπηαίνπο αηψλεο κεζφδνπο κεηαηξνπήο ηεο

άθζνλεο ειηαθήο ελέξγεηαο ζε ειεθηξηθή. Ήδε απφ ηνλ πξνεγνχκελν αηψλα,

πεξίπνπ απφ ην 1840, δηαπηζηψζεθε φηη απηφ είλαη δπλαηφ κε ηε βνήζεηα ησλ

εκηαγσγψλ.

Απφ ειεθηξηθήο απφςεσο ηα δηάθνξα ζψκαηα ρσξίδνληαη ζε ηξεηο θαηεγνξίεο

:ηνπο αγσγνχο, ηνπο κνλσηέο θαη ηνπο εκηαγσγνχο. Νη εκηαγσγνί ζε

θαηάιιειεο ζπλζήθεο εθδειψλνπλ ηηο ηδηφηεηεο ησλ άιισλ δχν θαηεγνξηψλ

θαη κπνξνχλ λα ιεηηνπξγήζνπλ σο αγσγνί ή σο κνλσηέο. Απφ ηα ζηνηρεία ηα

θπξηφηεξα εκηαγψγηκα ζηνηρεία ηνπ πεξηνδηθνχ πίλαθα είλαη ην Γεξκάλην

(Ge), ην Ξπξίηην (Si) θαη ην Πειήλην (Se). Απφ απηά ην πην ζεκαληηθφ είλαη ην

ππξίηην, γηαηί βξίζθεηαη ζε κεγαιχηεξε αθζνλία ζηε θχζε (25%) κεηά ην

Νμπγφλν (50%).

Ρν ππξίηην είλαη ην ρεκηθό ζηνηρείν κε ρεκηθφ ζχκβνιν Si, αηνκηθό αξηζκό

14. Υο ζηνηρείν, ην ππξίηην ζπάληα απαληά ειεχζεξν ζηε θχζε. Ρα δηάθνξα

νξπθηά θαη πεηξψκαηα ηνπ ππξηηίνπ απνηεινχλ ην 87% ηνπ θινηνχ ηεο Γεο.

Ζ παξαγσγή ειεθηξηθνχ ξεχκαηνο απφ ηνλ ήιην κε θσηνβνιηατθά ρξεηάδεηαη

ην θσο ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο, φρη ηε ζεξκφηεηά ηεο. Αθφκε θαη κηα

ζπλλεθηαζκέλε ρεηκσληάηηθε κέξα ζα ππάξρεη άθζνλν δηάρπην θσο θαη ηα

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A7%CE%B7%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CE%AC_%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%B9%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%84%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CE%B1%CF%81%CE%B9%CE%B8%CE%BC%CF%8C%CF%82

162

θσηνβνιηατθά ζα ζπλερίζνπλ λα παξάγνπλ ειεθηξηζκφ, έζησ θαη κε

κεησκέλε απφδνζε.

Ρα θσηνβνιηατθά ζηνηρεία ρσξίδνληαη ζε δπν βαζηθέο θαηεγνξίεο:

Θξπζηαιιηθνχ Ξπξηηίνπ

o Κνλνθξπζηαιιηθνχ ππξηηίνπ, κε νλνκαζηηθέο απνδφζεηο πιαηζίσλ

14,5% έσο 21%.

o Ξνιπθξπζηαιιηθνχ ππξηηίνπ, κε νλνκαζηηθέο απνδφζεηο πιαηζίσλ 13%

έσο 14,5%.

Ιεπηψλ Κεκβξαλψλ

o Άκνξθνπ Ξπξηηίνπ, νλνκαζηηθήο απφδνζεο ~ 7%.

Σαξαθηεξηζηηθά Ζκηαγσγψλ

Ρν ραξαθηεξηζηηθφ ζηνηρείν ελφο εκηαγσγνχ πνπ ην δηαθνξνπνηεί απφ ηα

ππφινηπα πιηθά είλαη ν αξηζκφο ησλ ειεθηξνλίσλ ελφο αηφκνπ πνπ

βξίζθεηαη ζηελ εμσηεξηθή ηνπ ζηνηβάδα (ζζέλνπο). Ν πεξηζζφηεξν

γλσζηφο εκηαγσγφο είλαη ην ππξίηην (Si) γηα απηφ θαη ζα επηθεληξσζνχκε

ζε απηφ. Ξπξίηην (Si)

Ρν ππξίηην έρεη αηνκηθφ αξηζκφ 14 θαη έρεη ζηελ εμσηεξηθή ηνπ ζηνηβάδα

4 ειεθηξφληα. ια ηα άηνκα πνπ έρνπλ ιηγφηεξα ε πεξηζζφηεξα

ειεθηξφληα ζηελ εμσηεξηθή ζηνηβάδα (είλαη "γεληθά" ζπκπιεξσκέλε κε 8

e) ςάρλνπλ άιια άηνκα κε ηα νπνία κπνξνχλ λα αληαιιάμνπλ

ειεθηξφληα ή λα κνηξαζζνχλ θάπνηα κε ζθνπφ ηειηθά λα απνθηήζνπλ

ζπκπιεξσκέλε εμσηεξηθή ζηνηβάδα ζζέλνπο.

Πε απηήλ ηελ ηάζε νθείιεηαη θαη ε θξπζηαιιηθή δνκή ηνπ ππξηηίνπ αθνχ

φηαλ ζπλππάξρνπλ πνιιά άηνκα καδί δηαηάζζνληαη κε ηέηνην ηξφπν ψζηε

λα ζπλεηζθέξνπλ ειεθηξφληα κε φια ηα γεηηνληθά ηνπο άηνκα θαη ηειηθά

κε απηφλ ηνλ ηξφπν λα απνθηνχλ κηα ζπκπιεξσκέλε εμσηεξηθή ζηνηβάδα

θαη θξπζηαιιηθή δνκή. Απηή είλαη θαη ε θαζνξηζηηθή ηδηφηεηα πνπ έρνπλ

ηα θξπζηαιιηθά πιηθά.

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CF%85%CF%81%CE%AF%CF%84%CE%B9%CE%BF

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%84%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CE%B1%CF%81%CE%B9%CE%B8%CE%BC%CF%8C%CF%82

163

Ν βαζκφο απφδνζεο εθθξάδεη ην πνζνζηφ ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο πνπ

κεηαηξέπεηαη ζε ειεθηξηθή ελέξγεηα ζην θσηνβνιηατθφ ζηνηρείν. Ρα πξψηα

θσηνβνιηατθά ζηνηρεία, πνπ ζρεδηάζηεθαλ ηνλ 19ν αηψλα, δελ είραλ παξά 1-

2% απφδνζε, ελψ ην 1954 ηα εξγαζηήξηα Bell Laboratories δεκηνχξγεζαλ ηα

πξψηα Φ/Β ζηνηρεία ππξηηίνπ κε απφδνζε 6 %.

Πηελ πνξεία ηνπ ρξφλνπ Πηελ ζεκεξηλή επνρή ν ηππηθφο βαζκφο απφδνζεο

ελφο θσηνβνιηατθνχ ζηνηρείνπ βξίζθεηαη ζην 13 – 19 %, ν νπνίνο,

ζπγθξηλφκελνο κε ηελ απφδνζε άιινπ ζπζηήκαηνο (ζπκβαηηθνχ, αηνιηθνχ,

πδξνειεθηξηθνχ θιπ.), παξακέλεη αθφκε αξθεηά ρακειφο.

Νη πξνυπνζέζεηο αμηνπνίεζεο ησλ Φ/Β ζπζηεκάησλ ζηελ Διιάδα είλαη απφ

ηηο θαιχηεξεο ζηελ Δπξψπε, αθνχ ε ζπλνιηθή ελέξγεηα πνπ δέρεηαη θάζε

ηεηξαγσληθφ κέηξν επηθάλεηαο ζηελ δηάξθεηα ελφο έηνπο θπκαίλεηαη απφ

1400-1800 kWh.

6. ΡΑ 15 ΙΑΘΖ ΠΡΖΛ ΑΛΑΘΘΙΥΠΖ

Κέρξη ηψξα γλσξίδακε φηη ζηνλ κπιε θάδν κπαίλνπλ αινπκηλέληεο, ηζίγθηλεο,

πιαζηηθέο, γπάιηλεο θαη ράξηηλεο ζπζθεπαζίεο. Ρη γίλεηαη φκσο φηαλ ην γπαιί

είλαη ζπαζκέλν ή ην ραξηί ιεξσκέλν; Γηαβάζηε ηη δελ θάλνπκε ζσζηά φηαλ

ξίρλνπκε ηα ζθνππίδηα καο ζηνπο κπιε θάδνπο.

Θαζψο ε αλαθχθισζε νηθηαθψλ απνβιήησλ θάλεη ζεκαληηθά βήκαηα θαη φιν

θαη πεξηζζφηεξνη επηζπκνχλ λα ζπκκεηάζρνπλ ζηελ πξνζπάζεηα λα κεησζεί ν

φγθνο ησλ ζθνππηδηψλ, είλαη πνιχ ζεκαληηθφ λα απνθεχγνληαη νξηζκέλα ιάζε,

πνπ ελδέρεηαη, αληί λα ιχζνπλ, λα δεκηνπξγήζνπλ πξνβιήκαηα. Δκείο

ζπγθεληξψζακε 15 «πεξίεξγα πιηθά» πνπ θαίλνληαη θαηάιιεια γηα

αλαθχθισζε, αιιά δελ είλαη.

1. Ππαζκέλα γπαιηά.

Νη γπάιηλεο ζπζθεπαζίεο αλαθπθιψλνληαη, αιιά ηα ζπαζκέλα γπαιηά φρη. Ν

ιφγνο είλαη φηη, θαζψο ε δηαινγή ζηα θέληξα γίλεηαη ζπλήζσο κε ηα ρέξηα,

ππάξρεη ζνβαξφο θίλδπλνο ηξαπκαηηζκνχ ησλ εξγαδνκέλσλ. Απηφ ζεκαίλεη φηη,

164

αλ ζπάζεη έλα πνηήξη ή έλα κπνπθάιη, δελ ην πεηάκε ζηνπο κπιε θάδνπο, αιιά

ζηνπο θνηλνχο.

2. Θνπηηά από πίηζα, ζπζθεπαζίεο έηνηκνπ θαγεηνύ.

Ρα θνπηηά ηεο πίηζαο είλαη απφ ραξηφλη, νπφηε κπνξεί λα ζθεθηεί θαλείο φηη

είλαη αλαθπθιψζηκα. ηαλ ηα πεηάκε φκσο είλαη γεκάηα ιάδηα θαη ιίπε.

Κάιηζηα, φζν θη αλ πξνζπαζήζνπκε λα ηα θαζαξίζνπκε, απηφ δελ γίλεηαη

νινθιεξσηηθά, θαζψο πάληα κέλνπλ ππνιείκκαηα, ελψ θαη ην ίδην ην ραξηφλη

κνηάδεη λα έρεη «πνηίζεη». Δπνκέλσο, φρη κφλν δελ αλαθπθιψλνληαη, αιιά

δεκηνπξγνχλ πξφβιεκα ζηε δηαδηθαζία δηαρσξηζκνχ (δηακνξθψλεηαη κηα

ιεξσκέλε κάδα). Ρν ίδην θάλνπκε θαη ηηο ζπζθεπαζίεο έηνηκνπ θαγεηνχ.

3. Παθνύιεο βηνδηαζπώκελεο ή θσηνδηαζπώκελεο.

Κνηάδνπλ κε ηηο απιέο πιαζηηθέο ζαθνχιεο, αιιά δελ είλαη ίδηεο. Δλψ νη απιέο

πιαζηηθέο ζαθνχιεο κπνξνχλ λα αλαθπθισζνχλ θαη λα γίλνπλ πιαζηηθφ θηικ, νη

βηνδηαζπψκελεο ή θσηνδηαζπψκελεο, πνπ δηαηίζεληαη θπξίσο απφ ηα ζνχπεξ

κάξθεη, έρνπλ εκεξνκελία ιήμεο θαη απφ έλα ζεκείν θαη κεηά αξρίδνπλ λα

απνζπληίζεληαη. Δπνκέλσο, δελ αλαθπθιψλνληαη. Δπίζεο, ππάξρεη πεξίπησζε ε

δηαδηθαζία απνζχλζεζήο ηνπο λα μεθηλήζεη ελψ βξίζθνληαη ζηνπο κπιε θάδνπο ή

ζην θέληξν δηαινγήο ηεο αλαθχθισζεο, δεκηνπξγψληαο πνιιά κηθξνζθνπηθά

θνκκαηάθηα, πνπ ζπκβάιινπλ ζηε δεκηνπξγία ελφο πνιηνχ ζθνππηδηψλ, ν

νπνίνο δπζρεξαίλεη ηελ αλαθχθισζε.

4. Θνκκαηάθηα ραξηί.

Ρν ζχζηεκα ησλ κπιε θάδσλ δελ κπνξεί λα δηαρεηξηζηεί θνκκάηηα ραξηηνχ,

πνπ είλαη κηθξφηεξα απφ κηα ζειίδα κεγέζνπο Α4. Απηφ ζεκαίλεη φηη ζρηζκέλεο

ζειίδεο, εηζηηήξηα θαη άιια ραξηάθηα δελ πξέπεη λα ξίρλνληαη ζηνπο κπιε

θάδνπο, γηαηί δεκηνπξγνχλ έλα ράξηηλν θαηαθάζη πνπ θάλεη ηελ φιε δηαδηθαζία

πην ρξνλνβφξν.

5. Βξεγκέλν ή ιεξσκέλν ραξηί.

Ιεξσκέλεο ραξηνπεηζέηεο ή θνκκάηηα ιαδσκέλνπ ραξηηνχ φρη κφλν δελ

αλαθπθιψλνληαη, αιιά αρξεζηεχνπλ θαη ηα ππφινηπα αλαθπθιψζηκα πιηθά.

Αθαηάιιειν γηα αλαθχθισζε είλαη θαη ην βξεγκέλν ραξηί, αθφκε θη φηαλ

ζηεγλψζεη, γηαηί νη ίλεο ηνπ ραξηηνχ «καδεχνπλ» φηαλ βξέρνληαη. Πηνπο κπιε

165

θάδνπο θαιφ είλαη λα κε ξίρλνπκε ραξηί θνπδίλαο θαη ραξηί πγείαο, αθφκα θη αλ

είλαη θαζαξά.

6. ιηθά από πειό.

Αξθεηά είδε θαζεκεξηλήο ρξήζεο είλαη θεξακηθά, δειαδή πξνέξρνληαη απφ

ςεκέλν πειφ, φπσο νη παιηέο θνχπεο ηνπ θαθέ, ηηο νπνίεο αληηθαζηζηνχκε. Γελ

πξέπεη φκσο λα πεηαρηνχλ ζηνλ κπιε θάδν, γηαηί ε αλαθχθισζή ηνπο δελ είλαη

θαζφινπ εχθνιε ππφζεζε.

7. Αθξνιέμ θαη θειηδόι.

Θαη ηα δχν είλαη ηδηαίηεξα εχθιεθηα πιηθά, θαζψο κπνξνχλ λα πάξνπλ θσηηά

ζε νπνηνδήπνηε ζηάδην ηεο πνξείαο ηεο αλαθχθισζεο. Ππλεπψο, ε ξίςε ηνπο

ζηνπο κπιε θάδνπο δεκηνπξγεί πξνβιήκαηα.

8. Ππζθεπαζίεο ηνμηθώλ πιηθώλ.

Ξιαζηηθέο ή κεηαιιηθέο ζπζθεπαζίεο, πνπ πεξηείραλ νξπθηέιαηα,

αληηςπθηηθά, εληνκνθηφλα θ.ά., δελ πξέπεη κε ηίπνηα λα ξίρλνληαη ζηνπο κπιε

θάδνπο, γηαηί ηα θαηάινηπα ησλ ηνμηθψλ δχζθνια απνκαθξχλνληαη.

9. Γηζθάθηα CD, DVD θαη βηληενθαζέηεο.

Ξαξφηη θαηαζθεπάδνληαη θαηά θχξην ιφγν απφ αινπκίλην, ηα ςεθηαθά

δηζθάθηα ή νη παιηέο καο βηληενθαζέηεο πεξηέρνπλ πνιιέο πξνζκείμεηο,

θαζηζηψληαο αδχλαηε ηελ άκεζε αλαθχθισζή ηνπο. Ρν ίδην ηζρχεη θαη γηα ηηο

βηληενθαζέηεο (φζεο έρνπλ απνκείλεη), θαζφηη, εθηφο απφ ην πιαζηηθφ

πεξίβιεκα, πεξηέρνπλ θαη ηελ ηαηλία, ε νπνία δελ αλαθπθιψλεηαη. Αλ ζέινπκε

λα ηα αλαθπθιψζνπκε, ζα πξέπεη λα ηα ζηείινπκε ζηελ Αλαθχθισζε Α.Δ.,

Βηνκεραληθή πεξηνρή Θνκνηελήο (Ρ/25310-58.100), ή λα ηα παξαδψζνπκε ζηελ

εηαηξεία Eurosun (Kηίξην SANYO, 12ν ρικ. εζληθήο νδνχ Αζελψλ - Ιακίαο,

Κεηακφξθσζε).

10. Θαιακάθηα θαη πιαζηηθά καραηξνπίξνπλα.

Ξαξφηη πιαζηηθά, ηα ζπγθεθξηκέλα πιηθά κηαο ρξήζεο δελ δηαρεηξίδνληαη θαη

δελ αλαθπθιψλνληαη εχθνια απφ ηα ζπζηήκαηα αλαθχθισζεο.

11. Ξιαζηηθά έπηπια.

Νη κπιε θάδνη αλαθχθισζεο δελ είλαη θαηάιιεινη γηα πιαζηηθά έπηπια, παξά

κφλν γηα πιηθά ζπζθεπαζίαο. Ρα νγθψδε πιαζηηθά αληηθείκελα, ηα νπνία ζπρλά

πεξηέρνπλ θαη άιια πιηθά, πξέπεη λα θαηεπζχλνληαη ζηα θέληξα ζπγθέληξσζεο

νγθσδψλ αληηθεηκέλσλ πνπ νθείιεη λα δηαζέηεη θάζε δήκνο.

166

12. Ππξκάηηλεο θξεκάζηξεο.

Νη πεξηζζφηεξεο έρνπλ θαη πιαζηηθά κέξε κε απνηέιεζκα λα ππάξρεη

θίλδπλνο αλάκεημεο ησλ δχν πιηθψλ. Γηα λα κε δπζρεξαίλνπκε ηε δηαδηθαζία

αλαθχθισζεο, είηε δηαρσξίδνπκε ην ζχξκα απφ ην πιαζηηθφ είηε ηηο ξίρλνπκε

ζηνπο θνηλνχο θάδνπο ζθνππηδηψλ.

13. Ρειεθάξηεο.

Γελ ζεσξνχληαη ζπζθεπαζίεο γη' απηφ θαη δελ πξέπεη λα κπαίλνπλ ζηνπο

κπιε θάδνπο. Άιισζηε, ην θφζηνο αλαθχθισζήο ηνπο είλαη κεγαιχηεξν απφ ην

θφζηνο παξαγσγήο, γη' απηφ θαη ε κφλε ιχζε είλαη ε επαλαρξεζηκνπνίεζε (π.ρ.

δηαθνζκεηηθά πιηθά θαη παηρλίδηα).

14. Θαπάθηα από πιαζηηθά κπνπθάιηα.

Δλψ ηα πιαζηηθά κπνπθάιηα είλαη βαζηθφ αλαθπθιψζηκν πιηθφ, ηα θαπάθηα

ηνπο αλαθπθιψλνληαη κε δηαθνξεηηθφ ηξφπν. Άξα πξέπεη λα ηα αθαηξνχκε θαη

λα ηα πεηάκε μερσξηζηά ζηνλ κπιε θάδν.

15. Θνπηηά ρπκώλ.

πάξρνπλ νξηζκέλα θνπηηά ρπκψλ πνπ δελ αλαθπθιψλνληαη, ιφγσ ηνπ

ζπλδπαζκνχ πιαζηηθνχ θαη ραξηνληνχ. Ξξηλ ην πεηάμνπκε ζηνλ κπιε θάδν,

πξέπεη λα ειέγμνπκε αλ θέξεη ηελ εηδηθή ζήκαλζε θαηαιιειφηεηαο γηα

αλαθχθισζε.

Δεν ξεσνάμε.

1. Λα δηαρσξίδνπκε θαζεκεξηλά ηα πιηθά ζπζθεπαζίαο απφ ηα ππφινηπα

απνξξίκκαηα.

2. Λα αδεηάδνπκε εληειψο ηηο ζπζθεπαζίεο απφ ηα ππνιείκκαηα θαη, αλ

ρξεηάδεηαη, λα ηηο μεπιέλνπκε.

3. Λα δηπιψλνπκε / ζπκπηέδνπκε ηα ραξηνθηβψηηα.

4. Γελ πεηάκε ζηνλ θάδν ηα πιηθά ζπζθεπαζίαο κέζα ζε δεκέλεο ζαθνχιεο,

αιιά ηα ξίρλνπκε ρχκα.

5. Γελ πεηάκε πνηέ θνηλά ζθνππίδηα ζηνπο κπιε θάδνπο αλαθχθισζεο.

6. Θιείλνπκε ηνπο θάδνπο, γηα λα πξνζηαηεχζνπκε ηα αλαθπθιψζηκα πιηθά απφ

ηε βξνρή.

167

7. 40 ΡΟΝΞΝΗ ΓΗΑ ΛΑ ΠΥΠΔΗΠ ΡΝΛ ΞΙΑΛΖΡΖ …

«Λ' αγαπάο ηελ επζχλε. Λα ιεο: Δγψ, εγψ κνλάρνο κνπ έρσ ρξένο λα ζψζσ ηε

γε. Αλ δε ζσζεί, εγψ θηαίσ.»

«Ξνπ πάκε; Θα ληθήζνπκε πνηέ; Ξξνο ηη φιε ηνχηε ε κάρε; Πψπα ! Νη

πνιεκηζηέο πνηέ δε ξσηνχλε !»

Λίθνο Θαδαληδάθεο

7.1 Α’ ΔΜΝΗΘΝΛΝΚΖΠΖ ΔΛΔΟΓΔΗΑΠ

168

1. Αληηθαηαζηήζηε ηνπο θνηλνύο ιακπηήξεο ππξαθηώζεσο κε λέεο

ιακπηήξεο ρακειήο θαηαλάισζεο.

Αλ θάζε λνηθνθπξηφ αληηθαζηζηνχζε κηα ζπκβαηηθή ιάκπα κε κηα απφ ηηο

θαηλνχξγηεο ιάκπεο εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο, ε κείσζε ηεο κφιπλζεο ζα ήηαλ

ηζνδχλακε κε ηελ αθαίξεζε ελφο εθαηνκκπξίνπ απηνθηλήησλ απφ ην δξφκν.

Έρνπλ 8 - 15 θνξέο κεγαιχηεξε δηάξθεηα δσήο ελψ ππνινγίδεηαη φηη έλα κέζν

επξσπατθφ λνηθνθπξηφ ζα εμνηθνλνκεί πεξίπνπ 166 € εηεζίσο ζην ινγαξηαζκφ

ηνπ ειεθηξηθνχ ξεχκαηνο.

2. Πβήζηε ηνλ πνινγηζηή ηε λύρηα.

Πβήλνληαο ηνλ ππνινγηζηή αληί λα ηνλ αθήλεηο ζε αλακνλή, εμνηθνλνκείο 40

θηινβαηψξεο ηελ εκέξα, πνζφ πνπ αλέξρεηαη ζε 40 ιεπηά, δειαδή πεξίπνπ14

επξψ ην ρξφλν. Αλ πάιη, δελ ζέιεηο λα πεξηκέλεηο ηνλ ππνινγηζηή ζνπ κέρξη λα

μεθηλήζεη, κπνξείο λα ην ζέζεηο ζε εθαξκνγή λα αλνίγεη απηφκαηα ιίγν πξηλ

αξρίζεηο λα εξγάδεζαη ή ελψ βάδεηο λα πηεηο ηνλ πξσηλφ ζνπ θαθέ.

3. Κελ πξνζεξκαίλεηο ην θνύξλν

Αλ δε θηηάρλεηο ςσκί ή γιπθά, κελ πξνζεξκαίλεηο ην θνχξλν. Απιψο, άλαςέ

ηνλ κφιηο ηνπνζεηήζεηο κέζα ην ζθεχνο, Αθφκε, θαζψο ειέγρεηο ην θαγεηφ ζνπ,

θξφληηζε λα ην επηβιέπεηο απφ ηελ πφξηα ηνπ θνχξλνπ, αληί λα ηελ αλνίγεηο

ηαθηηθά.

4. Πηέγλσκα ζηελ απιώζηξα.

Σξεζηκνπνίεζε ηελ απιψζηξα γηα λα ζηεγλψζεηο ηα ξνχρα ζνπ ζηνλ ήιην θαη

ζην θπζηθφ αέξα. Ζ γθαξληαξφκπα ζνπ ζα δηαηεξήζεη ην ρξψκα θαη ηελ

εθαξκνγή ηεο, θάλνληαο παξάιιεια νηθνλνκία. Δπηπιένλ, ην αγαπεκέλν ζνπ T-

shirt ζα «θξαηήζεη» πεξηζζφηεξν έηζη.

5. Ξιέλε ζε θξύα ή ριηαξή ζεξκνθξαζία

169

Αλ φια ηα λνηθνθπξηά ρξεζηκνπνηνχζαλ ριηαξφ ή θξχν λεξφ αληί γηα θαπηφ ζα

κπνξνχζακε λα εμνηθνλνκήζνπκε ελεξγεία πνπ ηζνδπλακεί κε 100.000 βαξέιηα

πεηξέιαην ηε κέξα. Δπίζεο, θξφληηζε λα πιέλεηο κε γεκάην θάδν, δειαδή φηαλ

ζα έρεηο ζπγθεληξψζεη αξθεηά ξνχρα γηα πιχζηκν.

6. Φύηεςε έλα δέληξν.

Δίλαη θαιφ γηα ηνλ αέξα, ηε γε, κπνξεί λα πξνζθέξεη ζθηά θαη δξνζηά ζην

ζπίηη ζνπ (θχηεςε ζηε δπηηθή πιεπξά ηνπ ζπηηηνχ ζνπ), θαζψο κπνξεί επίζεο λα

βειηηψζεη ηελ αμία ηεο ηδηνθηεζίαο ζν. Θάλε ην λα έρεη λφεκα γηα φιε ηελ

νηθνγέλεηα θαη θχηεςε έλα δέληξν θάζε ρξφλν γηα θάζε κέινο.

7. Ούζκηζε ην ζεξκνζηάηε

Οχζκηζε ην ζεξκνζηάηε ηνπ θιηκαηηζηηθνχ έλα βαζκφ πςειφηεξα ην

θαινθαίξη θαη έλα βαζκφ ρακειφηεξα ην ρεηκψλα. Θάζε βαζκφο Θειζίνπ

(ρακειφηεξα ή πςειφηεξα) ζα ζε βνεζήζεη λα εμνηθνλνκήζεηο ζρεδφλ ην 10 %

ησλ ελεξγεηαθψλ ζνπ αλαγθψλ.

Δπηπιένλ, επέλδπζε ζε έλα ξπζκηδφκελν ζεξκνζηάηε, πνπ ζα ζνπ επηηξέπεη λα

ξπζκίδεηο ηε ζεξκνθξαζία κε βάζε ην ρξφλν πνπ είζαη ζπίηη ή εθηφο.

8. Έρε ην θαπάθη ηνπ ηδαθηνύ θιεηζηνύ.

Ρν λα θξαηάο ην θαπάθη αλνηρηφ (φηαλ δε ρξεζηκνπνηείο ην ηδάθη) είλαη ζαλ λα

αθήλεηο έλα παξάζπξν 48 ηληζψλ νξζάλνηρην θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ρεηκψλα

(επηηξέπεη ζην ζεξκφ αέξα λα αλέβεη επζεία ζηελ θακηλάδα). Απηφ κπνξεί λα

έρεη σο απνηέιεζκα φρη κφλν ελεξγεηαθή απψιεηα, αιιά θαη ζπαηάιε

εθαηνληάδσλ επξψ θάζε ρεηκψλα.

9. Ξιήξσζε ηνπο ινγαξηαζκνύο ζνπ on line

Πχκθσλα κε θάπνηνπο ππνινγηζκνχο, αλ φια ηα λνηθνθπξηά ζηελ Δπξψπε

πιήξσλαλ ηνπο ινγαξηαζκνχο ηνπο on line θαη ιάκβαλαλ ειεθηξνληθέο

θαηαζηάζεηο αληί γηα ραξηί, ζα ζψδακε 18,5 εθαηνκκχξηα δέληξα θάζε ρξφλν,

170

ελψ ζα γιηηψλακε απφ 2,2 δηζεθαηνκκχξηα ηφλνπο δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα θαη

άιια αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ.

10. Σξεζηκνπνίεζε επαλαθνξηηδόκελεο κπαηαξίεο.

πνινγίδεηαη πσο θάζε ρξφλν 15 δηζεθαηνκκχξηα κπαηαξίεο παξάγνληαη θαη

πσινχληαη θαη νη πεξηζζφηεξεο απφ απηέο είλαη κηαο ρξήζεο αιθαιηθέο

κπαηαξίεο. Κφλν έλα κέξνο ηνπο κπνξεί λα αλαθπθισζεί. Αγφξαζε έλα

θνξηηζηή θαη κεξηθά ζεη επαλαθνξηηδφκελσλ κπαηαξηψλ. Ξαξφιν, πνπ απηφ

απαηηεί κηα εθ ησλ πξνηέξσλ επέλδπζε είλαη θάηη πνπ ζπκθέξεη νηθνλνκηθά θαη

ζπκβάιιεη ζηε δηάζσζε ηνπ πεξηβάιινληνο απφ ηνμηθά απφβιεηα.

7.2 B’ ΔΜΝΗΘΝΛΝΚΖΠΖ ΛΔΟΝ

11. Κελ βνπξηζίδεηο ηα δόληηα ζνπ κε ηε βξύζε λα ηξέρεη.

Θα ην έρεηο μαλαθνχζεη απηφ, αιιά ίζσο εμαθνινπζείο λα ην θάλεηο. Θα

εμνηθνλνκείο κέρξη 10 ιίηξα λεξφ ηελ εκέξα αλ ην ζηακαηήζεηο. Ζ θαζεκεξηλή

απνηακίεπζε ζηελ Δπξψπε ζα κπνξνχζε λα πξνζζέζεη 6 δηζεθαηνκκχξηα ιίηξα

λεξνχ.

12. Θάλε ληνπο κε ζύληνκε δηάξθεηα.

Θάζε δχν ιεπηά πνπ εμνηθνλνκείο απφ ην ληνπο πνπ θάλεηο, δηαηεξείο

πεξηζζφηεξα απφ 30 ιίηξα λεξνχ. Αλ ν θαζέλαο καο εμνηθνλνκνχζε έζησ θαη

ηξία ιίηξα απφ ην θαζεκεξηλφ ηνπ κπάλην, απηφ ζην πνζφ ζα σθεινχζε

ζεκαληηθά ηνπο απνηακηεπηήξεο λεξνχ ηεο ρψξαο καο.

13. Ξήγαηλε ζε πιπληήξην απηνθηλήησλ.

171

Ρα επαγγεικαηηθά πιπληήξηα απηνθηλήησλ θάλνπλ ζπρλά πην ζσζηή

δηαρείξηζε ζηελ θαηαλάισζε λεξνχ. Αλ ν θαζέλαο καο, πνπ πιέλεη ην

απηνθίλεην ηνπ κφλνο ηνπ, έθαλε απιά κηα επίζθεςε ζην πιπληήξην

απηνθηλήησλ, ζα θαηαθέξλακε λα εμνηθνλνκήζνπκε ζρεδφλ 8,7 δηζεθαηνκκχξηα

γαιφληα λεξνχ.

7.3 Γ’ ΑΛΑΘΘΙΥΠΖ

14. Αλαθύθισζε ην γπαιί.

Ρν αλαθπθισκέλν γπαιί κεηψλεη ηελ αηκνζθαηξηθή ξχπαλζε κέρξη θαη 20%

θαη ηε ξχπαλζε ηνπ λεξνχ κέρξη 50%. Αλ δελ αλαθπθισζεί κπνξεί λα πάξεη

έλα εθαηνκκχξηα ρξφληα γηα λα απνζπληεζεί !

15. Αλαθύθισλε ηηο εθεκεξίδεο.

πάξρνπλ 63 εθαηνκκχξηα εθεκεξίδεο πνπ ηππψλνληαη θάζε κέξα ζηελ

Δπξψπε. Απ' απηέο, ηα 44 εθαηνκκχξηα ή πεξίπνπ ην 69% ζα πεηαρηεί.

Αλαθπθιψλνληαο κφλν ηηο θπξηαθάηηθεο εθεκεξίδεο, ζψδεηο πεξηζζφηεξν απφ

κηζφ εθαηνκκχξην δέληξα θάζε εβδνκάδα .

16. Αλαζεώξεζε γηα ην εκθηαισκέλν λεξό.

Πρεδφλ ην 90% ησλ πιαζηηθψλ κπνπθαιηψλ λεξνχ δελ αλαθπθιψλεηαη,

αληίζεηα παίξλεη ρηιηάδεο ρξφληα λα απνζπληεζεί. Αγφξαζε έλα

επαλαρξεζηκνπνηνχκελν κπνπθάιη θαη γέκηζε ην κε λεξφ βξχζεο. Δίλαη κηα πνιχ

θαιή επηινγή γηα ην πεξηβάιινλ, ηε ηζέπε ζνπ θαη πηζαλφλ γηα ηελ πγεία ζνπ.

17. Αλαθύθισζε ηα παιηά θηλεηά ηειέθσλα.

Ν κέζνο φξνο ησλ θηλεηψλ ηειεθψλσλ «θξαηάεη» πεξίπνπ 18 κήλεο, πνπ

ζεκαίλεη φηη 130 εθαηνκκχξηα ηειέθσλα απνζχξνληαη θάζε ρξφλν. Αλ

θαηαιήμνπλ ζε ρσκαηεξέο, ηα ηειέθσλα θαη νη κπαηαξίεο ηνπο ζα εηζάγνπλ

172

ηνμηθά ζην πεξηβάιινλ καο. πάξρνπλ πνιιά επππφιεπηα πξνγξάκκαηα, φπνπ

κπνξείο λα απεπζπλζείο γηα λα αλαθπθιψζεηο ην θηλεηφ ζνπ, αιιά θαη φιεο ηηο

ειεθηξηθέο- ειεθηξνληθέο ζπζθεπέο. Απεπζχλζνπ ζηελ εηαηξία ΑΛΑΘΘΙΥΠΖ

"ΠΘΔΥΛ Α.Δ.‖ www.electrocycle.gr

18. Αλαθύθισζε αλεπηζύκεηεο ζπξκάηηλεο θξεκάζηξεο.

Νη ζπξκάηηλεο θξεκάζηξεο είλαη ζπλήζσο θηηαγκέλεο απφ αηζάιη, ην νπνίν

γεληθά δελ είλαη απνδεθηφ απφ θάπνηα πξνγξάκκαηα αλαθχθισζεο. Νπφηε ηη ζα

θάλεηο κ' απηέο; Απεπζχλζνπ ζηα ζηεγλνθαζαξηζηήξηα. Νη πεξηζζφηεξνη

θαηαζηεκαηάξρεο ζα ηηο δερηνχλ, πξνθεηκέλνπ λα ηηο μαλαρξεζηκνπνηήζνπλ ή

λα ηηο αλαθπθιψζνπλ.

19. Αλαθύθισζε αινπκίλην θαη γπαιί.

Δίθνζη αλαθπθιψζηκνη ηελεθέδεο αινπκηλίνπ κπνξνχλ λα θηηαρηνχλ κε

ηζνδχλακε ελέξγεηα πνπ ρξεηάδεηαη γηα λα θαηαζθεπαζηεί έλαο θαηλνχξγηνο.

Θάζε ηφλνο γπαιηνχ πνπ είλαη αλαθπθιψζηκνο ηζνδπλακεί κε ελλέα γαιφληα

πεηξειαίνπ πνπ απαηηείηαη γηα ηελ παξαγσγή γπαιηνχ απφ πξψηεο χιεο.

20. «Θαηέβαζε» ην ινγηζκηθό ζνπ.

Ρα πεξηζζφηεξα ινγηζκηθά έξρνληαη ζε ζπκβαηηθνχο δίζθνπο θαη πεξηζζφηεξα

απφ 30 εθαηνκκχξηα ζπκβαηηθνί δίζθνη φισλ ησλ ηχπσλ πσινχληαη εηεζίσο.

Ξξφθεηηαη γηα ηεξάζηηα πνζφηεηα ζπαηάιεο, γηα λα κε. αλαθεξζνχκε ζηε

ζρεηηθή ζπζθεπαζία. Έλα αθφκε πιενλέθηεκα ζην λα «θαηεβάζεηο» ην ινγηζκηθφ

ζνπ είλαη φηη είλαη ζπρλά δηαζέζηκν γηα «download» ζε πην πξφζθαηε

εκεξνκελία φηαλ αλαβαζκίδεηο έλαλ ππνινγηζηή ή επηρεηξείο λα ηνλ αλαθηήζεηο

κεηά απφ θάπνηα δεκηά πνπ ππέζηε.

7.4 Γ’ ΙΝΗΞΔΠ ΝΗΘΝΙΝΓΗΘΔΠ ΓΟΑΠΔΗΠ

173

21. Γίλε ρνξηνθάγνο κηα θνξά ηελ εβδνκάδα.

Έλα γεχκα πνπ βαζίδεηαη ιηγφηεξν ζην θξέαο θαη πεξηζζφηεξν ζηα. ιαραληθά,

ζπκβάιιεη ζηε δηάζσζε ηνπ πιαλήηε θαη ζηε βειηίσζε ηεο πγείαο ζνπ. Έλα

παξάδεηγκα ζα ζε πείζεη: γηα λα παξαρζνχλ 500 γξ. κπηθηέθηα ρξεηάδνληαη

2,500 γαιφληα λεξνχ!!! Έηζη, βνεζάο ζηε δηάζσζε πνιιψλ δέληξσλ. Έξεπλεο,

κάιηζηα, έρνπλ απνδείμεη πσο γηα θάζε ράκπνπξγθεξ πνπ πξνέξρεηαη απφ δψα

πνπ έρνπλ δήζεη ζε ηξνπηθά δάζε, έρνπλ θαηαζηξαθεί θαηά πξνζέγγηζε 55

ηεηξαγσληθά κέηξα δάζνπο.

22. Σξεζηκνπνίεζε κηα ιηγόηεξε ραξηνπεηζέηα.

Θαηά ηε δηάξθεηα ελφο κέζνπ γεχκαηνο, έλαο Δπξσπαίνο ρξεζηκνπνηεί θαηά

πξνζέγγηζε 2.200 ραξηνπεηζέηεο ην ρξφλν (πεξίπνπ 6 θάζε κέξα). Αλ ν

θαζέλαο (κφλν ζηελ Δπξψπε) ρξεζηκνπνηνχζε κηα ραξηνπεηζέηα ιηγφηεξε ηελ

εκέξα, πεξηζζφηεξν απφ 500.000 ηφλνη ραξηνπεηζέηεο ζα κπνξνχζαλ λα

ζσζνχλ απφ ηηο ρσκαηεξέο θάζε ρξφλν.

23. Δθηύπσζε θαη ηηο δύν όςεηο ηνπ ραξηηνύ.

Νη επξσπατθέο επηρεηξήζεηο πεηνχλ 21 εθαηνκκχξηα ηφλνπο ραξηηνχ θάζε

ρξφλν, πνπ ηζνδπλακεί κε 87 θηιά γηα θάζε ππάιιειν γξαθείνπ. Έλαο γξήγνξνο

θαη εχθνινο ηξφπνο γηα λα κεηψζνπκε ηε ζπαηάιε, είλαη λα ζέζνπκε ηνλ

εθηππσηή καο ζε ιεηηνπξγία λα ηππψλεη κπξνο θαη πίζσ. Θαη φηαλ ζα έρνπκε

ηειεηψζεη κε ηα έγγξαθά καο, λα κελ μερλάκε λα ηα ηνπνζεηνχκε ζηνλ θάδν

αλαθχθισζεο.

24. Ρύιημε δεκηνπξγηθά.

Κπνξείο λα μαλαρξεζηκνπνηήζεηο ηηο ηζάληεο δψξσλ, θηφγθνπο θαη ραξηηά,

φπσο κπνξείο επίζεο λα δεκηνπξγήζεηο θάηη κνλαδηθφ ρξεζηκνπνηψληαο παιηνχο

ράξηεο, ξνχρα ή εθεκεξίδεο, ζθξαγίδεο ή δσγξαθηέο. Θα ζε βνεζήζνπλ λα

174

δεκηνπξγήζεηο έλα ραξηί πεξηηπιίγκαηνο πνπ ζα είλαη πεξηβαιινληηθά θηιηθφ θαη

κνλαδηθά ηδηαίηεξν γηα ην δέθηε.

25. Eco - driving.

Ζ νηθνλνκηθή, νηθνινγηθή θαη αζθαιήο νδήγεζε, Eco- Driving, είλαη έλαο

έμππλνο ηξφπνο νδήγεζεο ν νπνίνο ζπκβάιιεη ζηελ κείσζε ηεο θαηαλάισζεο

θαπζίκνπ, ζηελ κείσζε ησλ εθπνκπψλ ξχπσλ θαη ησλ αεξίσλ πνπ πξνθαινχλ

ην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ, θαζψο θαη ζηνλ πεξηνξηζκφ ηεο ερνξχπαλζεο

θαη ησλ ηξνραίσλ αηπρεκάησλ. To Eco-Driving ζήκεξα απνηειεί θαη επίζεκα έλα

απφ ηα ζεκαληηθφηεξα κέηξα πνιηηηθήο ηεο Δ.Δ γηα ηηο θιηκαηηθέο αιιαγέο θαη ηε

βειηίσζε ηεο απνδνηηθφηεηαο ησλ νδηθψλ κεηαθνξψλ. Πχληνκα ζα

ελζσκαησζεί ζηελ επίζεκε δηαδηθαζία εθπαίδεπζεο ησλ λέσλ νδεγψλ θαη ηελ

ελεκέξσζε ή επαλεθπαίδεπζε ησλ παιαηψλ.

26. Από δεύηεξν ρέξη δε ζεκαίλεη δεύηεξεο πνηόηεηαο.

Γνθίκαζε λα αγνξάζεηο πξάγκαηα απφ θαηαζηήκαηα κεηαρεηξηζκέλσλ

πξντφλησλ. Ξαηρλίδηα, πνδήιαηα, παηίληα θαη άιια ηέηνηνπ είδνπο πξάγκαηα πνπ

αθνξνχλ θπξίσο ηα παηδηά γξήγνξα ράλνπλ ηελ «αμία» ηνπο. πάξρνπλ καγαδηά

πνπ πσινχλ ηέηνηα είδε ζε άξηζηε θαηάζηαζε, αθνχ έρνπλ ρξεζηκνπνηεζεί γηα

πνιχ ζχληνκν ρξνληθφ δηάζηεκα. Έηζη, θαη εζχ κε ηε ζεηξά ζνπ ζα κπνξείο λα

ηα πσιήζεηο φηαλ πηα δε ζα ηα ρξεηάδεζαη.

27. Αγόξαζε ηνπηθά πξντόληα.

Αλαινγίζνπ ηελ πνζφηεηα κφιπλζεο πνπ παξάρζεθε γηα λα θηάζεη ην

θαγεηφ ζνπ απφ ηηο βηνκεραλίεο ζην ηξαπέδη ζνπ! Γη' απηφ, φπνηε είλαη δπλαηφ,

θάλε ηα ςψληα ζνπ απφ ιατθέο αγνξέο, ηνπηθέο θάξκεο ή θαηαζηήκαηα

αγξνηψλ, ππνζηεξίδνληαο ηελ ηνπηθή νηθνλνκία, αιιά θαη ηελ πγεία ζνπ.

28. Νηθνινγηθή θξνληίδα ηνπ θήπνπ.

Αλ έρεηο λα πνηίζεηο ηνλ θήπν ζνπ, πξνγξακκάηηζε ην λσξίο ην πξσί πξηλ

ραζεί ε πγξαζία ηνπ θπηνχ ιφγσ εμάηκηζεο. Καδεχνληαη ζηνλ θήπν ζνπ

αγξηφρνξηα θαη δηδάληα; Τέθαζέ ηα κε μχδη. Γελ είζαη ζίγνπξνο αλ πξέπεη λα ηα

175

μερνξηαξηάζεηο; Ταιίδηζέ ηα ρακειά θαη άθεζέ ηα λα ιεηηνπξγήζνπλ ζαλ

θπζηθφ ιίπαζκα.

29. Ππληήξεζε ην όρεκά ζνπ.

ρη κφλν παξαηείλεηο ηε δηάξθεηα ηνπ απηνθηλήηνπ ζνπ, αιιά πξνθαιείο

ιηγφηεξε κφιπλζε θη εμνηθνλνκείο θαχζηκα. Έλα θαλνληθά ζπληεξεκέλν φρεκα,

κε θαζαξηζκέλα θίιηξα θαη θνπζθσκέλα ιάζηηρα, κπνξεί γξήγνξα φρη κφλν λα

βειηηψζεη ηελ εκθάληζή ηνπ, αιιά ην ζεκαληηθφηεξν λα ζνπ πξνζθέξεη

αζθάιεηα ζην δξφκν.

30. Ρειεπηθνηλσλία.

Γηαπίζησζε αλ κπνξείο λα δηεπζεηήζεηο κηα ζπκθσλία κε ηνλ εξγνδφηε ζνπ,

ζπκθσλά κε ηελ νπνία ζα εξγάδεζαη ζην ζπίηη γηα θάπνηεο κέξεο ηεο εβδνκάδαο.

ρη κφλν ζα εμνηθνλνκήζεηο ρξήκαηα θαη βελδίλε, αιιά ζα έρεηο ην

πιενλέθηεκα λα δνπιεχεηο κέζα ζηελ άλεζε ηνπ ζπηηηνχ ζνπ.

31. Ξεξηόξηζε ηα fast food θαη delivery.

Αηζζάλεζαη φηη πξέπεη λα ράζεηο κεξηθά θηιά; Ίζσο επζχλεηαη ην «βξψκηθν»

θαγεηφ πνπ ζε επηβαξχλεη. Πχκθσλα κε έξεπλα, έλαο κέζνο Δπξσπαίνο

θαηαλαιψλεη θάζε ρξφλν 20 θηιά θαγεηνχ απφ fast food, θαηαζηξέθνληαο έηζη

100 εθαηνκκχξηα δέληξα. Γλσξίδεηο πσο πνιιέο ζπζθεπαζίεο delivery δελ

κπνξνχλ λα αλαθπθισζνχλ; Έλα παξάδεηγκα απνηεινχλ ηα θνπηηά πίηζαο, γηαηί

ην ιάδη πνπ πεξηέρνπλ ιεθηάδεη θαη κνιχλεη ηα ραξηνθηβψηηα, θαζηζηψληαο

αδχλαην ηελ αλαθχθισζή ηνπο.

32. Σξεζηκνπνίεζε ζπίξηα αληί γηα αλαπηήξεο.

Νη πεξηζζφηεξνη αλαπηήξεο είλαη θηηαγκέλνη απφ πιαζηηθφ θαη ρξεζηκνπνηνχλ

σο θαχζηκν ην βνπηάλην καδί κε πξντφληα πεηξειαίνπ. Γεδνκέλνπ φηη νη

πεξηζζφηεξνη αλαπηήξεο είλαη κηαο ρξήζεσο, πάλσ απφ 1,5 δηζεθαηνκκχξηα

θαηαιήγνπλ ζε ρσκαηεξέο θάζε ρξφλν. ηαλ επηιέγεηο ζπίξηα, πξνηίκεζε

εθείλα πνπ απφ ραξηφλη αληί γηα μχιν. Ρα μχιηλα πξνέξρνληαη απφ δέληξα ζε

176

αληηδηαζηνιή κε ηα πεξηζζφηεξα ραξηνλέληα ζπίξηα πνπ είλαη θηηαγκέλα απφ

αλαθπθιψζηκν ραξηί.

33. Σάξηζε όηη δελ ρξεηάδεζαη.

Ξξηλ πεηάμεηο θάηη, ζθέςνπ αλ θάπνηνο άιινο θίινο ζνπ ή γλσζηφο κπνξεί λα

ην ζειήζεη. Αλ φρη, κπνξείο λα δσξίζεηο ηα πξάγκαηα πνπ δελ ρξεηάδεζαη ζε έλα

θηιαλζξσπηθφ νξγαληζκφ ή αλαθνίλσζε ην ζ' έλα website εηδηθά ζρεδηαζκέλν

γηα λα ζπλδέεη αλζξψπνπο θαη πξάγκαηα, φπσο ην www. freecycle.org.

34. «Ξέηαμε» ρξεζηκνπνηώληαο έλα ειεθηξνληθό εηζηηήξην.

Ρν θφζηνο γηα λα εθδνζεί έλα θαλνληθφ αεξνπνξηθφ εηζηηήξην είλαη πεξίπνπ

7€, ηε ζηηγκή πνπ έλα ειεθηξνληθφ εηζηηήξην αλέξρεηαη κφλν ζηα 0,70 ιεπηά.

Πην άκεζν κέιινλ ηα ειεθηξνληθά εηζηηήξηα ζα απνηεινχλ ηε κνλαδηθή επηινγή

απνηακηεχνληαο πνιιά εθαηνκκχξηα επξψ γηα ηελ αεξνπνξηθή βηνκεραλία ην

ρξφλν. Δπηπιένλ, αμηνζεκείσην είλαη φηη ε θαζαξή πνζφηεηα ραξηηνχ κεηψλεηαη

ζεκαληηθά απφ ηελ πξναλαθεξζείζα δηαδηθαζία.

35. Απόζπξε ηνλ ηειεθσλεηή ζνπ.

Νη ηειεθσλεηέο θαηαλαιψλνπλ ελέξγεηα 24 ψξεο ηε κέξα, 7 κέξεο ηελ

εβδνκάδα. Θαη φηαλ ραιάζνπλ, ζα είλαη έλα αθφκα πξάγκα πνπ θαηαιήγεη ζηε

ρσκαηεξή. Αλ φια ηα ζπίηηα ζηελ Δπξψπε ρξεζηκνπνηνχζαλ ππεξεζίεο

θσλεηηθψλ κελπκάησλ αληί γηα ηειεθσλεηέο, ηφηε ηα θέξδε ελέξγεηαο ζα

άγγηδαλ ζπλνιηθά ηα 2 δηζεθαηνκκχξηα θηινβαηψξεο εηεζίσο.

36. Κνηξάζνπ ην !!!!!!

Δπσθειήζνπ απ' φηη έρεηο κάζεη θαη κνηξάζνπ ηε γλψζε ζνπ κε άιινπο. Αλ

θάζε θίινο ή γλσζηφο ζνπ θάλεη έλα κηθξφ βήκα ζηελ πξνζπάζεηά ηνπ λα

«ιεηηνπξγήζεη» νηθνινγηθά, ε ζπιινγηθή πξνζπάζεηα ζα απνδεηθλχνληαλ

ηδηαίηεξα απνηειεζκαηηθή γηα ηνλ πιαλήηε !

Η Συμβολή Των Πολιτισμικών Αγαθών Στη Βιώσιμη...

Documents

Transcript of Η Συμβολή Των Πολιτισμικών Αγαθών Στη Βιώσιμη...