ΔΥΤΙΚΟΜΑΚΕΔόΝΙΚΟΙ ΣΛΑΒΙΣΜΟΙ ("ΕΛΙΜΕΙΑΚΑ": 2ο ΜΕΡΟΣ)
30
ΒΑΛΚΑΝΙΚΑ ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΑ ΔΑΝΕΙΑ (μέρος Β΄) 1. ΛΗΜΜΑΤΟΛΟΓΙΟ (δεύτερο μέρος) κλέτσ΄κα: Στην Κοζ. κλέτσ΄κα [kl ΄éćka] “σύστημα για την ασφάλιση της πόρ- τας”. Στη Γαλατινή Κοζάνης [kl ΄éćka] “σύρτης ειδικής κατασκευής για δί- φυλλες εξώπορτες” (Γλ.Γαλατ. 261). Στη Σιάτ. Κοζάνης [kl ΄éćka] “ειδικός σύρτης που κλείνει την πόρτα”. Στη Σέλ. Κοζάνης κλέτσ’κα = 1) μάνταλο πόρ- τας, 2) βελόνα πλεξίματος καλτσών. Στη Σλάτ. Καστοριάς κλέτσ΄κα [kléćka] “βελόνα ενός από τα πέντε είδη που υπάρχουν για το πλέξιμο καλτσών”. Στην Καστορ. κλέτσ’κα “διχαλωτό ξύλο για (α) το κρέμασμα των σταφυλιών, (β) τις σφεντόνες”. Στο Μελέν. της ΝΔ Βουλγαρίας [kléćka] “ξυλαράκι ”. <βουλγ(ετ). клечка {kléčka} “ξερό, κοντό κλαδάκι ή ξυλαράκι, πελεκούδι/σκίζα [сухо късо клонче или дървце, треска]” <kleč (δες κλέ- τσιους) + υπκρ. επίθημα -ka (δες αρέτσ΄κας) Γλ.Ντίν. 214, Οικονόμου 2010: 51-2 κλι ούγκι => κλιούνκ΄ κλι ούνκ΄: Στην Κοζ. κλι ούνκ΄ [kl ΄úńq] “πήλινος νεροσωλήνας”. Στο Μελέν. της ΝΔ Βουλγαρίας κλι ούγκι [kl ΄únği ] “πήλινος νεροσωλήνας”. <σλαβομακ. клюнк [kl ΄úñk] “πήλινος σωλήνας ύδρευσης [глинена водо- проводна тръба]” (ΕτυμΒουλγ «клюнк», BulgAtlas 1: 156) <βουλγ(ετ). кюнк {kjúnk} “πήλινος σωλήνας ύδρευσης [пръстена водопроводна тръба]” <τούρκ(κν). künk “(clay/cement) pipe; pipe” ΕτυμΒουλγ «клюнк» & «кюнк» κλιτσι άδγι α=> κλέτσιους κλιτσινίκους: Στην Κοζ. και την Κάλ. Κοζάνης κλιτσινίκους [kl ΄ići ńíkus] “ξύ- λινο εργαλείο που βοηθά στο δέσιμο των δεματιών”. Στη Γαλατινή Κοζάνης κλιτσινίκους [kl ΄ići ńíkus] “μικρό ραβδί για να μαζεύουν τις χεριές στον θερι- σμό” (Γλ.Γαλατ. 261). Στην Κρανιά Ολύμπου κλιτσινίκους “απλό, μικρό, ξύ- λινο εργαλείο, με οποίο να δένουν τα δεμάτια των σταχιών” (Γλ.ΚρανΟλ1., Γλ.ΚρανΟλ2.).
-
Upload
kozanitologio -
Category
Documents
-
view
263 -
download
5
description
Η μελέτη αφορά τις γλωσσικές επαφές των νεοελληνικών διαλέκτων και αναφέρεται στα σλάβικα δάνεια των ελληνικών ιδιωμάτων της Δυτικής Μακεδονίας και κατ' επέκταση του ευρύτερου βορειοελλαδικού χώρου.Το δεύτερο μέρος της εργασίας δημοσιεύτηκε στο 72ο τεύχος των Ελιμειακών τον Ιούνιο του 2014.
Transcript of ΔΥΤΙΚΟΜΑΚΕΔόΝΙΚΟΙ ΣΛΑΒΙΣΜΟΙ ("ΕΛΙΜΕΙΑΚΑ": 2ο ΜΕΡΟΣ)
-
( )
1. ( )
: . [klka] -. [klka] - (.. 261). . [klka] . . = 1) -, 2) . . [klka] . . () , () . . [klka] .
-
98
-
: . [klanda] . . [klanda] = 1) , 2) -. (). {kleda} &(.) {klenda} [ , , ], {kolede} = 1) Christmas Eve,2) carol-singing, 3) (dialect) Christmas, . / koleda [k-leda] = 1) Christmas carol, 2) (group of ) Christmas carolers): + .Meyer 1894: 32-3, .. 94, koleda, , 2010: 54-5
: () (.. 91,430). . [kgul] . [kgul] , (.. 262). . [ggul] & [kgul] () . {kakol} corn-cockle(Agrostemma githago), (). / kukolj travurina agrostemmagithago, . (). {kokl} Agrostemma githago [] (). {kwkwl} Agrostemma githago> . {kklica}corn-cockle, gith (Agrostemma githago)): ( 1998: 170) + ([n m]) () , () , () , (), () , () . /. pdar [custos], . [field-keeper], {padar} guardian of fields, vineyards & . / pudar onewho guards a vineyard ( ), () . pendar & pndar [rural watchman whoguards crops] & () (). pandar [ky tarlalar bek-isi] (Tietze 1957: 27, Orel pendar, 989, pu-diti). (pendar, pndar, pandar) - [ ] ( ).Meyer 1894: 31, kukolj, .. 94, &, 2010: 55-6
() 99
-
: (.. 178 [. 2]), (.. 262), . , . , . -, . . . (). . = 1) , , 2) . . = 1) , 2) : . . (), - , , . . [kur] [kra] ()(.. & ). . . . = 1) (), 2) . . , (). ( 43) . [ku] (). . [ku] = 1) (), 2) . . - (.. 528) . (). *, () kos> * & () peter> *. , & , &* - -, - - -, (2009: 91) .Meyer 1894: 33-4, , 1994: 53, 2010: 58
: (.. & ), . , . . [kravu] ( ) { (.., ..)}.
-
() 101
: . [ksa] : , . . . (.. 262). . . . . . . [kus] , , (.. 184). . [ku] - . . -.
-
102
kosa *kas6 (1), , -, /(/. kosa [coma]).: () - .: () .
: . . [kka] . . .
: [kuxa] (.. 262). . [kuxa] -. [kuka] (- 1991: 132). . {kox} : [fur-coat], sheepskin coat; fur-coat: - ): Meyer (1894: 32) , ,, & /u/ & /x/ (koux) /o/ & /k/ (). - .cojoc {kok} [Bauernpelz ausSchaf- oder Lammfell] (
6. *a o .
-
() 103
: ., (.. 181), . - . [kupna] . . , . . . (.. -). . [kupa] . (). {kopnja} : [ ; ], . / kopanja [kpaa]= {kpana} [trough]): (1) - - ).Meyer 1894: 33, .. 94, 2010: 56
=>
=>
=>
=>
=>
=>
=>
=>
7. ( -2): .. > .
-
104
: [kutrva] , (, , .) (.. 325). . [kutva] . . [kutva] ( 123). . , . (.1., .-2.).
=>
: .8 . [kus] .
-
106
: . [kims] -.9 . = 1) - , 2) . (.. ) (.. 264). . - , - . (.. 201). . . . = 1) -, 2) , (.). . (.. ). - (.. 196). . , (. , ) - (.. , - .). . , . . () [krims] ( ). . .
- : . [lbavus] .
-
: [lugav] (.. 265). . [ligav] & [lagav] & [lagavus] .
-
{loboda} (Atriplex) orache = . / loboda[obda] orache)Meyer 1894: 39, 2010: 72-3, .. 263
=>
=>
: . [luyzu] : . . , . . [luzyzu] , . [lunu] , ,, . (.. [. 1, . 151-2]).
: . , . , (..266), (.. 383) . [lzna].
=>
=>
: . , ., (.1.,.2.), . . (..) [mku] . . . - . . .
-
: . (.. 260) [mli]( ) . (.. & ).
: . [markal] , ( ). . [murkal] ( ).
- : . [mtka] . [mtka] - (.. 439). (.. ). [mtka] (.. 267). . , , .(1) ()
-
() 113
: ., . , (.. 267), . , ., (.. 257) . [mlca] . . . [mlca] . . {molc} (clothes-)moth, {mlec} clothes-moth, -. / moljac moth): - , [molci] (), / moljca [mlca] ( / moljac).10Meyer 1894: 40-1, molj, , 45,.. 95, 1994: 53, 2010: 78-9
: () [mal] (.-. 429). . () , . . () (.. 292, 186). [mualk] (..328). (..83, 434). (.1., .2.). . & [muark] . . . . . [mura] .
: [mzga] (.-. ). . , . (.. 385). . [mzga] , . . - [mzga] = 1) , 2)
10. -, , / 1990 [- , . 391].
-
. . , . . [mza] , . . . . & . . [mzga] , (.. ). . , .
=>
=>
=>
=>
: (.. 266) . [murq] . . [mudq] . . & . . [murq] . . / smrak [smrak] - [morel (mushroom)] & (). {smork} [ , - ].. 96
=>
=>
=>
114
-
: . = 1) : ,, 2) . . [mcka] ,, . . [mcka] , , . . [mcka] , . . / [mka] .
=>
: . [bazdravca] , , . . - . = 1) , 2) - , , .. (.. 268). . - . . . . , . . . . . . & [bazdrav] , -. . [bastravca] . . (). . . , . (.1., .2.). . [bazdravka] - , . . [bradavka] & [baravka] , .
() 115
-
. / [baravca] - . . () - . . , , : , . . , - . . d . ./ .
=>
=>
: [bjus] = 1) { -}, 2) (.. 266-7). . [bjus]. . [bjs] .
- : . [babca] : -.
-
=>
=>
=>
: . [bdis] = 1) , 2) , . . [bzdra] , . . -.
-
(.. ). . () & () 1) - (), 2) (.. 380-1 [.1]). [biaca] = 1) : - , 2) (.. 268). (.-, , / 2008:. 84).
: . [bka] . - (.. 269, 482). . [bka] . . & [bka] , / . (. ) - (..251). (.. 206).
() 119
-
120
: [biti] (.. 329). . [bitiry] . . ,. . [bitir] = 1) : , 2) . -, . [bitir] : (.. 269). . [biir] : . (.. 250). . . (.. 218). . [piti] & [biti] & [bisti] . . {peter} = {ptera} = . / petera [ptera] cave): () () .: () *- (
=>
=>
: ., . (.. 204) [blna] () { }. . . . = 1) { .}, 2) ( ),3) , 4) , 5) -. . .
-
( ) (.. 269). (.1., .2.).
: . [bdus] = 1) (), 2) , 3), 4) , 5) , 6) . . . . [bdus] = 1) , 2) . [bdus] = 1) : , 2) - , 3) (.. 427, 428, 430). [bdus] = 1) , 2) (.. 269). . = 1) , , 2) . . [bud] & [bdi] (, ). [budc] (,) (.. 426). / [bdus] = 1) , 2) , 3) ( 1993: 91). / [bdus] ( 1993: 101 [.17])./
-
, ; ], 5) , : , [ , - ; ; ], 6) : , , , ... [, , , ], . {bd} = 1) [ -], 2) [ , ],. / bod = 1) , [sting], 2) [stitch])
=>
=>
: . [bba] ( ){ : !}. . [bba] = 1) , 2) .
-
E
:
. :
. :
:
:
:
:
:
3
32
63
69
87
90
93
97
. :
- ( )
()
OYNIO 2014 72
* * *
* * *
-
. : . , , 2012.
. , , , 2013.
-, , , , 2014.
,, , 2014.
Contents(Elimeiaka, vol. 72, June 2014)
Elements of architecture of Kozani, supplement (p. 3), Archontika of Kozani (p. 32),The fate of archontika of Kozani (p. 63), Contribution to the presence of Rafael Eufro-nios Popovits in Vienna and his relations with the Creek National School (part A, p. 69),Mother as portrayed by novelists (p. 87), Papa-Giorgis (story of Kozani) (p. 90), Pho-tographs of old families of Kozani (p. 93), Balkan loanwords (part B, p. 97), Presentationof new editions (history and literature (p. 123).
Magazine Elimeiaka, 16 Arrianou, 54635, Thessaloniki, Greece
123
124
125
127
-
-
.
(Slavic loanwords in the Modern Greek dialects of Southwestern Macedonia)
2015
-
Slavic loanwords in the Modern Greek dialects of
Southwestern Macedonia
by
Christodoulos Christodoulou
English abstract
The paper investigates the borrowing of Slavic lexical items by the Modern Greek dialects of Southwestern Macedonia, being exhaustive for the vernacular of (the city of) Kozani (Kozani-Greek): 105 Slavic loanwords (slavicisms). Slavicisms found in dialects beyond Southwestern Macedonia (i.e. rest of Macedonia, Thrace, Thessaly and Epirus) have also been taken into account and the etymologies of 171 (sets of) slavicisms are presented in equally numbered entries.
To read and download the last version of the paper you can follow the LINK.
