ADAPT/FCALC-Win 1

1. Εισαγωγή

1.1 Oδηγίες Εγκατάστασης Εφόσον το CD µε το πρόγραµµα τοποθετηθεί στο drive του Υπολογιστή, τότε µετά από λίγα δευτερόλεπτα εµφανίζεται αυτόµατα (autorun) η ακόλουθη οθόνη µε το πλήκτρο ADAPT (και την συγκεκριµένη έκδοση) στο πάνω µέρος:

Σηµείωση: Στην περίπτωση ύπαρξης και άλλων προγραµµάτων στο ίδιο CD (πχ. σχεδιαστικός πυρήνας FINE, AutoFINE κλπ) παρουσιάζονται και τα αντίστοιχα πλήκτρα εγκατάστασης των άλλων προγραµµάτων.

4M 2

Για να ξεκινήσει η διαδικασία εγκατάστασης του πακέτου κάνουµε κλικ (µε το ποντίκι) στο πλήκτρο «ADAPT» και ακολουθούµε τις οδηγίες που περιγράφονται πιό κάτω: 1. Ορίζουµε το drive εγκατάστασης του σκληρού δίσκου (βλ. διπλανό παράθυρο) και πιέζουµε “ΟΚ”.

2. Στο παράθυρο «Επιλογή Εφαρµογών» που θα εµφανιστεί στην οθόνη µας ορίζουµε τις εφαρµογές που θέλουµε να εγκατασταθούν (πχ. όλες ή πχ. ορισµένες που θέλουµε για κάποιο λόγο να επανεγκαταστήσουµε) και πιέζουµε ΟΚ. 3. Περιµένουµε να ολοκληρωθεί η διαδικασία µεταφοράς αρχείων από το CD στον σκληρό δίσκο, οπότε παρατηρούµε οτι έχει δηµιουργηθεί αυτόµατα η οµάδα εφαρµογών µε τον τίτλο "ADAPT/FCALC", καθώς και αντίστοιχο εικονίδιο για κάθε εφαρµογή (αν υπάρχει ήδη αυτή η οµάδα, τότε το εικονίδιο τοποθετείται αυτόµατα µέσα σε αυτήν την οµάδα).

3

4. Το πρόγραµµα ζητάει κωδικό εγκατάστασης (τον οποίο θα πρέπει να σας τον δώσουµε τηλεφωνικά). Ουσιαστικά καλείται αυτόµατα το πρόγραµµα INSTALL. Αν για κάποιο λόγο δεν εκτελεστεί, τότε έχοντας τo CD στο drive καλείτε «Εκκίνηση (Start)»->»Εκτέλεση (Run)», δίνοντας INSTALL και το drive του σκληρού δίσκου, πχ. Ε:\INSTALL C: (ή D:).

Σηµείωση: Σε περίπτωση που για κάποιο λόγο δεν εµφανιστεί η παραπάνω οθόνη, δηλαδή δεν λειτουργήσει το autorun, τότε θα πρέπει να καλέσουµε το setup είτε απευθείας µέσα από το CD (µέσω του Explorer, ή του MyComputer), είτε µέσα από την Εκκίνηση (Start) των windows, καλώντας την επιλογή Εκτέλεση (Run), δίνοντας στην συνέχεια σαν αρχείο εκτέλεσης το SETUP από το Drive του CD (πχ. Ε:\SETUP) και πιέζοντας τέλος "ΟΚ". (Εναλλακτικά µπορούµε να καλέσουµε το SETUP από τον).

Μετά την ολοκλήρωση της εγκατάστασης, τα προγράµµατα µπορούν να εκτελεστούν είτε από την λίστα προγραµµάτων του συστήµατος (“Προγράµµατα”->”ADAPT/FCALC”), είτε µε κλικ του ποντικιού πάνω στα αντίστοιχα εικονίδια, είτε µε τον ADAPT Manager που περιγράφεται πιό κάτω, στην ενότητα 1.4. Πριν από την περιγραφή των εφαρµογών, κρίνεται σκόπιµη η αναφορά ορισµένων εννοιών και βασικών αρχών για τα Windows (ενότητα 1.2), η οποία µπορεί να παραληφθεί από όσους είναι εξοικειωµένοι µε τα Windows. Στην ενότητα 1.3 περιγράφεται η ενιαία φιλοσοφία του πακέτου, χάρη στην οποία επιταχύνεται σηµαντικά ο χρόνος εκµάθησης των εφαρµογών, ενώ στην ενότητα 1.4 περιγράφεται ο ∆ιαχειριστής Μελετών ADAPT Manager. Λόγω της µεγάλης σηµασίας που έχει η ενότητα 1.3 για την κατανόηση της φιλοσοφίας των εφαρµογών ADAPT συνιστάται η προσεκτική της ανάγνωση πριν από την ανάγνωση των ενοτήτων των εφαρµογών.

Σηµείωση: Κατά την εγκατάσταση δηµιουργείται αυτόµατα στο directory των Windows (πχ. C:\Windows) το Αρχείο ADAPT.INI, που περιέχει τις ακόλουθες αρχικές παραµέτρους για τα directories του προγράµµατος: • LibsPath=C:\4M\LIBS\DATAF (∆ιεύθυνση που βρίσκονται οι αριθµητικές βιβλιοθήκες του προγράµµατος)

• OfferPath=C:\4M\LIBS\OFR (∆ιεύθυνση που βρίσκονται οι βιβλιοθήκες Προσφορών)

• ProjectsPath=C:\4M\CALC (∆ιεύθυνση που θα βρίσκονται οι µελέτες)

Ο χρήστης µπορεί να ανοίξει το αρχείο και να τροποποιήσει µε προσοχή την διεύθυνση των αρχείων, εφόσον φυσικά το κρίνει αναγκαίο.

4M 4

1.2 Γενικά για τα Windows Τα Windows αποτελούν το πιό διαδεδοµένο λειτουργικό σύστηµα που αναπτύσσεται και επεκτείνεται διαρκώς (windows 98, NT, 2000, Me, XP κλπ). Χάρη στην δυνατότητα πολλαπλής διαχείρισης παραθύρων, µέσα στα οποία µπορεί να εκτελούνται και διαφορετικές εφαρµογές ταυτόχρονα, τα windows συνιστούν έναν πολυδιάστατο σταθµό εργασίας, υψηλής λειτουργικότητας και απόδοσης.

Φορτώνοντας τα Windows έρχεται στην οθόνη µας το περιβάλλον τους µε παράθυρα και εικονίδια. Στην παραπάνω οθόνη, που συνήθως ονοµάζεται “επιφάνεια εργασίας”, βλέπουµε ένα τυπικό κεντρικό παράθυρο Windows, το παράθυρο "∆ιαχείρισης Προγραµµάτων" που περικλείει µέσα του διάφορες εφαρµογές ή αρχεία σε εικονίδια. Στο κάτω αριστερό µέρος υπάρχει το πλήκτρο Start (Εκκίνηση) το οποίο οταν το επιλέξουµε (µε το ποντίκι) οδηγεί σε µιά σειρά από menu βασικών επιλογών και υποεπιλογών. Ανάµεσα σε αυτές βρίσκεται και η επιλογή Programs (Προγράµµατα) η οποία οδηγεί σε κατάλογο των προγραµµάτων που έχουν εγκατασταθεί στον υπολογιστή και που καλώντας τα αρχίζουν να εκτελούνται. Καλώντας κάποιο πρόγραµµα είτε από το menu (µε επιλογή µέσω του ποντικιού) είτε από το εικονίδιό του (µε διπλό κλικ του ποντικιού επάνω στο εικονίδιο) ξεκινάει η εκτέλεση του προγράµµατος και ταυτόχρονα εµφανίζεται το παράθυρο της εφαρµογής. Για παράδειγµα, µε διπλό κλικ στο εικονίδιο “My Computer” (O Υπολογιστής Μου) “ανοίγει” το παράθυρο της εφαρµογής αυτής µε τον οµώνυµο τίτλο στο πάνω µέρος:

5

Γενικά, κάθε παράθυρο διακρίνεται µε τα παρακάτω σταθερά χαρακτηριστικά: Τίτλος (Επικεφαλίδα): O τίτλος αναφέρεται στο περιεχόµενο του παραθύρου.

Μετακινώντας το ποντίκι πάνω στον τίτλο ενός παραθύρου (έτσι ώστε δηλαδή ο δείκτης να πέσει επάνω στην γραµµή του τίτλου) και πιέζοντας το αριστερό πλήκτρο του (click), βλέπουµε οτι ο τίτλος αλλάζει χρώµα (εφόσον το παράθυρο δεν ήταν ενεργοποιηµένο, πχ. βρισκόµασταν σε άλλο παράθυρο), ενώ έχοντας πατηµένο το αριστερό πλήκτρο του ποντικού και µετακινώντας το ποντίκι (drag) βλέπουµε οτι µετακινείται προς την ίδια φορά και το παράθυρο. Πλαίσιο: Όταν ο "δείκτης" του ποντικιού είναι πάνω στο πλαίσιο (γραµµή ορίων) ενός παραθύρου, παρατηρούµε να παίρνει την µορφή διπλού βέλους. Οταν έχει την µορφή διπλού βέλους και πατήσουµε το αριστερό πλήκτρο (click) µπορούµε να αυξοµειώσουµε το µέγεθός του. Κρατώντας πατηµένο το αριστερό πλήκτρο και µετακινώντας ταυτόχρονα το ποντίκι (drag) βλέπουµε την γραµµή ορίων να µετακινείται επίσης και το παράθυρο να επιµηκύνεται ή να στενεύει. Εφόσον βρισκόµαστε σε µία από τις γωνίες του παραθύρου το διπλό βέλος έχει πλάγια διεύθυνση και το παράθυρο µεγαλώνει οµοιόµορφα.

4M 6

Εικονίδιο Ελέγχου: Υπάρχει σε κάθε παράθυρο στην πάνω αριστερή γωνία. Σηµαδεύοντάς το µε το ποντίκι (πιέζοντας το

αριστερό πλήκτρο) “ανοίγει” ένα menu που χρησιµεύει στην εκτέλεση ορισµένων βασικών εντολών διαχείρισης του παραθύρου, όπως είναι το "κλείσιµό" του (close), η µετακίνησή του (move), η αλλαγή µεγέθους (size), η ελαχιστοποίηση- µεγιστοποίηση (minimize-maximize) κ.α. Στην πράξη, συνήθως οι παραπάνω εντολές εκτελούνται µε το ποντίκι και τα πλήκτρα “Αυξοµείωσης” που θα δούµε πιό κάτω. Πλήκτρα Αυξοµείωσης: Αυτά βρίσκονται πάνω και δεξιά σε κάθε παράθυρο.

Πιέζοντας (click) το πλήκτρο Μεγιστοποίησης (το τετραγωνάκι µε την παχειά πάνω πλευρά), το παράθυρο µεγαλώνει και καταλαµβάνει ολόκληρη την οθόνη. Πιέζοντας αντίστοιχα το

πλήκτρο Ελαχιστοποίησης (αυτό που έχει την παχειά γραµµή στο κάτω µέρος), το παράθυρο µετατρέπεται σε µιά οριζόντια γραµµή (µε τον τίτλο του). Τέλος, εάν πιέσουµε το πλήκτρο µε την ένδειξη “Χ” τότε το παράθυρο κλείνει. Εφόσον κάποιο παράθυρο είναι ελαχιστοποιηµένο ή µεγιστοποιηµένο και θέλουµε να επανέλθουµε στην ενδιάµεση µορφή του πιέζουµε το πλήκτρο µε τα δύο τετραγωνάκια (το εικονίδιο που φαίνεται δίπλα αναφέρεται σε µεγιστοποιηµένο παράθυρο το οποίο µπορεί είτε να ελαχιστοποιηθεί, είτε να επανέλθει στην προηγούµενη ενδιάµεση κατάστασή του, είτε να κλείσει). Γενικά οι διάφορες δυνατότητες “αυξοµοίωσης” των παραθύρων καθορίζονται και από τις ανάγκες της κάθε εφαρµογής. Ο χρήστης µπορεί µε διάφορες δοκιµές να κατανοήσει εύκολα τις παραπάνω λειτουργίες που τελικό σκοπό έχουν να προσφέρουν στον χρήστη ένα εύπλαστο περιβάλλον υψηλής εποπτείας. Γραµµή menu: Εφόσον το παράθυρο αναφέρεται σε κάποια εφαρµογή, τότε στο πάνω µέρος του υπάρχει menu τύπου pop up-pull down, που περιέχει τις εντολές της συγκεκριµένης εφαρµογής. Για παράδειγµα, υπάρχει συνήθως πρώτη αριστερά η οµάδα επιλογών “FILE” για διαχείριση των αρχείων της εφαρµογής (άνοιγµα, αποθήκευση κλπ), όπως φαίνεται και στο παραπάνω παράδειγµα από την εφαρµογή του Word. Αυτά ακριβώς τα πρότυπα ακολουθούν και οι εφαρµογές ADAPT/FCALC, που έχουν σχεδιαστεί µε τις πιό σύγχρονες προδιαγραφές. Σε επίπεδο οργάνωσης των παραθύρων, ένα ή περισσότερα παράθυρα µπορεί να βρίσκονται µέσα σε άλλα παράθυρα κ.ο.κ., µε τελικό αποτέλεσµα για τον χρήστη ένα πολυεπίπεδο περιβάλλον εργασίας, στο οποίο µπορεί να εργάζεται µε τις εφαρµογές που επιθυµεί έχοντας και την σηµαντική δυνατότητα (που χαρακτηρίζει αποκλειστικά τα windows) να εργάζεται ταυτόχρονα µε περισσότερες από µία εφαρµογές. Για παράδειγµα µπορεί να εργάζεται σε ένα παράθυρο εφαρµογής υπολογισµών (πχ. εφαρµογή spreadsheet) και ταυτόχρονα να έχει "ανοιχτό" και ένα άλλο παράθυρο µε εφαρµογή κειµενογράφου για να µεταφέρει πίνακες υπολογισµών της µιάς εφαρµογής µέσα σε ένα κείµενο της άλλης (µε την βοήθεια του clipboard).

7

Τα πλεονεκτήµατα που πηγάζουν από τα Windows γίνονται αµέσως φανερά όταν τα δουλέψει κανείς στην πράξη και πολύ εντυπωσιακά όταν εξοικειωθεί κανείς µαζί τους, οπότε και θα ανακαλύψει τις πραγµατικές τους δυνατότητες. Στο σηµείο αυτό δεν έχει νόηµα να επεκταθούµε σε άλλες λεπτοµέρειες σχετικά µε τα Windows σαν λειτουργικό σύστηµα, ο χρήστης µπορεί να ξεκινήσει να εργάζεται και παράλληλα να µαθαίνει να αξιοποιεί όλο και περισσότερες δυνατότητές τους. Θα προχωρήσουµε έτσι κατευθείαν στις γενικές αρχές του πακέτου που περιγράφονται στην επόµενη ενότητα και αµέσως µετά στην αναλυτική περιγραφή της λειτουργίας κάθε εφαρµογής.

Σηµείωση: Η µεταφορά εικονιδίων πάνω στην επιφάνεια εργασίας, για οποιοδήποτε πρόγραµµα, γίνεται πιέζοντας το δεξί πλήκτρο του ποντικιού πάνω στο πλήκτρο Start (Εναρξη) των Windows και στην συνέχεια επιλέγοντας Open (Ανοιγµα) και Programs (Προγράµµατα), οπότε βλέπουµε τα εικονίδια των προγραµµάτων του συστήµατος. Επιλέγοντας µε το δεξί πλήκτρο του ποντικιού ένα εικονίδιο (πχ. το ADAPT/FCALC-WIN) και τοποθετώντας το έξω από το παράθυρο (µετακινούµενοι προς την επιφάνεια εργασίας έχοντας πατηµένο το ποντίκι), αφήνουµε το πλήκτρο του ποντικιού και επιλέγουµε το Copy (Αντιγραφή) από το µικρό menu που εµφανίζεται. Το εικονίδιο έχει τοποθετηθεί στην επιφάνεια εργασίας.

4M 8

1.3 Γενικές Αρχές Πακέτου Παρά τις επιµέρους ιδιαιτερότητες κάθε µίας από τις εφαρµογές υπολογισµών ADAPT (βλ. διπλανό παράθυρο), το πακέτο βασίζεται σε ενιαία φιλοσοφία και κοινές αρχές, οι οποίες υιοθετήθηκαν ακριβώς για την διευκόλυνση του χρήστη στην γρήγορη κατανόηση της λειτουργίας του πακέτου. Ανεξάρτητα από το πώς θα καλέσει ο χρήστης κάποια εφαρµογή του πακέτου (πχ. από το εικονίδιό της, µέσα από τον ADAPT Manager, ή και από το σχεδιαστικό περιβάλλον FINE), σκοπός της παρούσας ενότητας είναι να κάνει φανερή στον αναγνώστη ακριβώς αυτή την ενιαία φιλοσοφία που διέπει κάθε εφαρµογή, γεγονός που θα τον διευκολύνει σηµαντικά στην κατανόηση της λειτουργίας της οποιασδήποτε εφαρµογής του πακέτου. Ξεκινώντας, θα πρέπει πρώτα απόλα να σηµειωθεί, οτι κατά την έναρξη της εκτέλεσης µιάς οποιασδήποτε εφαρµογής, οδηγούµαστε κατά κανόνα σε ένα menu της ακόλουθης γενικής µορφής, µε κάποιες µικρές ή µεγαλύτερες διαφοροποιήσεις, οι οποίες θα επισηµανθούν κατά περίπτωση, στα πλαίσια της κάθε εφαρµογής χωριστά. Σηµειώνεται εδώ, ότι η αρχική οθόνη µπορεί να καθορίζεται ελεύθερα από τον χρήστη σύµφωνα µε τις δικές του απαιτήσεις, µέσω της επιλογής "Αποθήκευση ως Πρότυπο" η οποία θα περιγραφεί αναλυτικότερα λίγο πιο κάτω. H δυνατότητα καθορισµού προτύπου οθόνης και εκτυπώσεων (όπως θα δούµε πιο κάτω) είναι ιδιαίτερα χρήσιµες, καθώς δίνουν στον χρήστη την δυνατότητα να προσαρµόζει το πρόγραµµα στις απαιτήσεις του.

9

Στο πάνω µέρος του παραθύρου της εφαρµογής εµφανίζονται οι γενικές επιλογές του κεντρικού menu (application menu), κάθε µία από τις οποίες µπορεί να περιέχει περισσότερες από µία υποεπιλογές. Οπως παρατηρούµε, οι βασικές οµάδες επιλογών έχουν γενικά τις ονοµασίες "Αρχεία", "Στοιχεία", "Εµφάνιση", “Παράθυρα”, "Βιβλιοθήκες" και "Βοήθεια" (Ηelp), αν και υπάρχουν, ανάλογα µε την εφαρµογή, ορισµένες µικροαποκλίσεις από την τυποποίηση αυτή. Στις επόµενες ενότητες αναλύουµε γενικά την σκοπιµότητα των παραπάνω επιλογών και υποεπιλογών, οι οποίες επαναλαµβάνονται µε συνοπτική περιγραφή, στα πλαίσια κάθε εφαρµογής.

1.3.1 Αρχεία Ακολουθώντας την ευρύτερη -γνωστή στους περισσότερους- τυποποίηση των Windows, η επιλογή "Αρχεία" που υπάρχει στην αρχή του menu κάθε εφαρµογής (και τα αντίστοιχα εικονίδια στην γραµµή εργαλείων-toolbar) εξυπηρετεί την διαχείριση των αρχείων των µελετών (εισαγωγή νέας µελέτης, επιλογή υπάρχουσας, αποθήκευση µε άλλο όνοµα κλπ), την διαµόρφωση των προτύπων, τις

εκτυπωτικές λειτουργίες (παράµετροι εκτύπωσης, προεπισκόπιση κλπ), την

εξαγωγή αρχείων συγκεκριµένου format, τις

4M 10

συνδέσεις µε άλλα προγράµµατα, καθώς επίσης και µιά σειρά από άλλες βοηθητικές λειτουργίες. Πιό συγκεκριµένα, όπως φαίνεται και στο διπλανό menu, η επιλογή "Αρχεία" διακρίνεται στις ακόλουθες υποεπιλογές: Nέα Μελέτη: Συµπληρώνουµε στο παράθυρο που θα εµφανιστεί, το όνοµα της µελέτης που θέλουµε να δηµιουργήσουµε (πχ. neameleti στο παράδειγµα του παρακάτω παραθύρου). Το πρόγραµµα δηµιουργεί αυτόµατα έναν φάκελο (folder) µε το όνοµα που δίνουµε και extension “.BLD”) µέσα στον οποίο θα καταχωρούνται αυτόµατα τα αρχεία της µελέτης αυτής.

Οπως παρατηρούµε, στο παραπάνω παράθυρο που εµφανίζεται, παρουσιάζεται η λίστα µε τις µελέτες, καθώς επίσης και µε τους υπόλοιπους φακέλους που βρίσκονται στην τρέχουσα διεύθυνση του δίσκου (πχ. CALC\), η οποία φαίνεται πάνω αριστερά και η οποία µπορεί να µεταβάλλεται από τον χρήστη, σύµφωνα µε την γενικότερη τυποποίηση των windows (µε το διπλανό κάτω βελάκι για να εµφανιστεί ο κατάλογος στην θέση που βρισκόµαστε, µε το πάνω βέλος που βρίσκεται δεξιότερα για να «ανέβουµε» ένα επίπεδο κλπ). Οι µελέτες ξεχωρίζουν εύκολα µέσα στην λίστα, καθώς έχουν την κατάληξη bld, φαίνονται µε έντονα γράµµατα, και έχουν και την ένδειξη «Αρχείο Μελέτης» (στην στήλη «τύπος») σε µπλέ φόντο. Τα εικονίδια που βρίσκονται πάνω-δεξιά χρησιµεύουν στην επισκόπιση της λίστας µε διαφορετικούς τρόπους, σύµφωνα µε τα πρότυπα των windows.

11

Στο κάτω µέρος, και ειδικότερα στο κάτω αριστερό τµήµα, παρουσιάζονται οι συγκεκριµένες Η/Μ εφαρµογές που έχουν γίνει στο πλαίσιο της µελέτης που έχει επιλεγεί (πχ. Απώλειες, ∆ισωλήνιο και Καύσιµο Αέριο), ενώ στο κάτω δεξιό τµήµα οι επικεφαλίδες της εφαρµογής (Εργοδότης, Εργο, ∆ιεύθυνση κλπ) που έχει επιλεγεί στο κάτω αριστερό τµήµα.

Σηµείωση: Κατά την εισαγωγή κάποιας νέας µελέτης, οι αρχικές τιµές των µεταβλητών της µελέτης αντλούνται µέσα από την πρωτότυπη µελέτη µε την ονοµασία ADAPT.BLD. Ο χρήστης θα πρέπει να γνωρίζει οτι µπορεί να µεταβάλλει τις αρχικές τιµές της πρωτότυπης µελέτης ADAPT για οποιαδήποτε εφαρµογή, σύµφωνα µε τις προτιµήσεις του (πχ. να ορίσει σαν προκαθορισµένη-default πόλη την Θεσσαλονίκη στις «Θερµικές Απώλειες» και στα «Φορτία Κλιµατισµού», µέγιστη ταχύτητα 0.8 m/s στο «∆ισωλήνιο», πρότυπα εκτύπωσης που επιθυµεί στις εκτυπώσεις κ.α.). Με τον τρόπο αυτό δηµιουργεί τις αρχικές τιµές που επιθυµεί σε κάθε εφαρµογή, οι οποίες θα εµφανίζονται στην συνέχεια σε κάθε νέα του µελέτη.

Επιλογή Μελέτης: Με την εντολή αυτή εµφανίζεται παράθυρο εντελώς ανάλογο µε αυτό που είδαµε πιό πάνω, µέσα από το οποίο επιλέγουµε το αρχείο της (υπάρχουσας) µελέτης που θέλουµε να φορτώσουµε (για επεξεργασία ή απλή εποπτεία). Ισχύουν και εδώ γενικά όσα αναφέρθηκαν στην προηγούµενη παράγραφο. Μιά χρήσιµη δυνατότητα είναι αυτή του «φιλτραρίσµατος» της λίστας των µελετών, µέσα από το πεδίο «τροποποίηση» που έχει αρχικά την ένδειξη «Ολες οι µελέτες». Συγκεκριµένα, ενεργοποιώντας την λίστα που εµφανίζεται πιέζοντας το κάτω-βέλος µπορούµε να επιλέξουµε µόνο τις µελέτες του τελευταίου έτους, µήνα, εβδοµάδας, χθεσινές ή σηµερινές. Τέλος, όπως θα δούµε και πιό κάτω, στο κάτω µέρος της οµάδας επιλογών "Αρχεία" υπάρχει και η δυνατότητα απευθείας επιλογής των πιό πρόσφατων µελετών, όπως άλλωστε συνηθίζεται σε πολλές εφαρµογές windows.

Προσοχή! Εφόσον δεν ορίσουµε νέα Μελέτη ούτε επιλέξουµε υπάρχουσα, τότε το πρόγραµµα θεωρεί αυτόµατα οτι εργαζόµαστε στην µελέτη µε ονοµασία UNNAMED. Αν τυχόν έχουµε συµπληρώσει στοιχεία στην µελέτη UNNAMED και θέλουµε να την αποθηκεύσουµε µε άλλο όνοµα, αυτό είναι δυνατό µε την βοήθεια της επιλογής “Αποθήκευση Ως” (βλ. πιό κάτω), όπου θα µας ζητηθεί το όνοµα µε το οποίο θέλουµε να ονοµάσουµε την µελέτη.

4M 12

“Eνηµέρωση από” ή “Εξοδος σε”: Σε ορισµένες εφαρµογές µπορεί να υπάρχει επιλογή “Ενηµέρωση από άλλη εφαρµογή” που σηµαίνει οτι αντλούνται δεδοµένα από άλλη συγγενή εφαρµογή (πχ. ενηµερώνεται η κατανοµή δαπανών από την µελέτη των απωλειών), ή επιλογή "Ενηµέρωση από Σχέδιο" οπότε ενηµερώνεται αυτόµατα το φύλλο υπολογισµών της εφαρµογής από τις κατόψεις µιάς εγκατάστασης που έχει σχεδιαστεί και "αναγνωριστεί" σύµφωνα µε το πακέτο FINE (στην περίπτωση αυτόνοµης λειτουργίας µιάς εφαρµογής, η επιλογή “Ενηµέρωση από σχέδιο” δεν έχει νόηµα). Τέλος, η επιλογή “Εξοδος σε” που υπάρχει σε κάποιες εφαρµογές δηµιουργεί αρχεία σύνδεσης µε άλλες εφαρµογές (πχ. “Εξοδος σε” -> “Κατανοµή ∆απανών” µέσα στην εφαρµογή των Θερµικών Απωλειών).

Προσοχή! Η εντολή «Ενηµέρωση από» θα πρέπει να χρησιµοποιείται µε προσοχή δεδοµένου ότι ενηµερώνει αυτόµατα τα φύλλα υπολογισµών, και σε περίπτωση που υπάρχουν δεδοµένα µπορεί να αντικαταστήσει τυχόν δεδοµένα που έχουµε συµπληρώσει στο φύλλο µε κενά. Για παράδειγµα, εφόσον επιλέξουµε «Ενηµέρωση από Σχέδιο» σε µια µελέτη στην οποία δεν έχει προηγηθεί σχεδίαση & αναγνώριση (µε το σχεδιαστικό Fine), τότε θα µεταφερθούν κενοί χαρακτήρες στα φύλλα των υπολογισµών.

Αποθήκευση Μελέτης (Save): Mε την επιλογή αυτή αποθηκεύουµε στον δίσκο την µελέτη που έχουµε φορτώσει και δουλεύουµε. Αποθήκευση Ως (Save as): Mε την επιλογή αυτή αποθηκεύουµε την µελέτη που έχουµε φορτώσει, σε διαφορετικό αρχείο του δίσκου µε το (δεύτερο) όνοµα που µας ζητείται να δώσουµε. Με τον τρόπο αυτό µπορούµε εύκολα να αντιγράψουµε ή να αλλάξουµε το όνοµα της µελέτης που δουλεύουµε. Ανάκτηση Προτύπου: Mε την επιλογή αυτή, έρχεται στην οθόνη µας το πρότυπο οθόνης που έχει καταχωρηθεί. Οπως προαναφέραµε, το Πρότυπο (Prototype) είναι µιά συγκεκριµένη οργάνωση-διάταξη των παραθύρων της εφαρµογής, αλλά και κάποιων αρχικών τιµών, σύµφωνα µε τις προτιµήσεις του χρήστη. Ειδικότερα, “ανακτώνται” η κατάσταση των παραθύρων (κλειστά, ανοικτά), η θέση και το µέγεθος των παραθύρων, το µέγεθος και ο τύπος γραµµάτων των παραθύρων. Αποθήκευση Ως Πρότυπο: Mε την επιλογή αυτή µπορούµε να καταχωρήσουµε σαν πρότυπο µιά οποιαδήποτε κατάσταση οργάνωσης-διάταξης των παραθύρων και των εικονιδίων µιάς εφαρµογής στην οθόνη µας. Για παράδειγµα, εάν θέλουµε να µας εµφανίζεται η παρακάτω πρώτη οθόνη στην εφαρµογή "Αεραγωγοί", ενεργούµε ώστε να έχουµε στην οθόνη µας την παρακάτω διάταξη και στην συνέχεια εκτελούµε "Αποθήκευση ως πρότυπο". Με κάθε "Ανάκτηση Προτύπου" που θα γίνεται εκ των υστέρων θα µας εµφανίζεται το Πρότυπο αυτό.

13

Εκτυπωτικά Πρότυπα: Τα Εκτυπωτικά Πρότυπα, ή Πρότυπα Εκτύπωσης µας δίνουν την δυνατότητα να αναφερόµαστε σε µιά ποικιλία τρόπων εκτύπωσης (εκτυπωτικών τεχνοτροπιών), εφόσον το επιθυµούµε. Για να δηµιουργήσουµε ένα πρότυπο εκτύπωσης κατασκευάζουµε ένα πρότυπο (όπως και στην περίπτωση του βασικού προτύπου που είδαµε πιό πάνω) και στην συνέχεια επιλέγουµε “Εκτυπωτικά Πρότυπα” οπότε εµφανίζεται το παρακάτω παράθυρο-διάλογος στο οποίο ορίζουµε την ονοµασία του προτύπου (µε διψήφιο αριθµό πχ. 01 στο πρώτο πεδίο και επεξήγηση στο δεύτερο) και επιλέγουµε το πλήκτρο “∆ιαφύλαξη”. Αντίστοιχα, εάν θέλουµε να “ανακτήσουµε” κάποιο πρότυπο (µόνο για να το δούµε ή για να το αλλάξουµε, δεδοµένου οτι για να το χρησιµοποιήσουµε στην εκτύπωση το “καλούµε” µέσα από το menu των εκτυπώσεων) επιλέγουµε το πλήκτρο “Ανάκτηση”. Με το πλήκτρο “∆ιαγραφή” διαγράφουµε κάποιο πρότυπο.

Προσοχή! Τα Εκτυπωτικά Πρότυπα ισχύουν µόνο στην περίπτωση των εκτυπωτικών εφαρµογής, αυτών δηλαδή που είναι ενσωµατωµένα στην εφαρµογή και όχι στην περίπτωση των εκτυπωτικών χρήστη τα οποία λειτουργούν στο πλαίσιο της Γεννήτριας Εκτυπωτικών (Report Generator).

4M 14

Σηµειώσεις: Σχετικά µε τις ονοµασίες των προτύπων: 1. Το πρότυπο οθόνης καταχωρείται ανά εφαρµογή σε αρχείο µε κατάληξη CFG (πχ. APOL.CFG για τις Θερµικές Απώλειες, DSOL.CFG για το ∆ισωλήνιο, APOX.CFG για την Αποχέτευση κ.ο.κ.). 2. Τα πρότυπα εκτυπώσεων καταχωρούνται ανά εφαρµογή µε την ονοµασία της εφαρµογής συν τους χαρακτήρες PN συν ένας διψήφιος αριθµός πχ. 01, 02 κλπ που ορίζει ο χρήστης. Η κατάληξη των αρχείων προτύπων είναι RTF. Για παράδειγµα το πρώτο πρότυπο στην λίστα για τις Θερµικές Απώλειες έχει την ονοµασία APOLPN01.CFG, το δεύτερο APOLPN02.CFG κ.ο.κ. Οι ονοµασίες των προτύπων υπάρχουν για την ευκολία του χρήστη.

Οι επόµενες τέσσερις επιλογές έχουν να κάνουν µε την εκτύπωση της µελέτης. Εκτύπωση: H επιλογή αυτή οδηγεί στην εκτύπωση του τεύχους της µελέτης σύµφωνα µε τις επιλογές που έχουν προηγηθεί στην "Ρύθµιση Εκτυπωτή", ενώ για το αποτέλεσµα της εκτύπωσης ο χρήστης µπορεί να έχει πλήρη εποπτεία µέσω της επιλογής "Προεκτύπωση". Επιλέγοντας "Εκτύπωση", εµφανίζεται το παράθυρο του driver του εκτυπωτή που έχει οριστεί στο σύστηµά µας. O χρήστης µπορεί να εκτυπώσει µε "ΟΚ", "όλα" τα περιεχόµενα της µελέτης (που έχουν επιλεγεί στα "Περιεχόµενα Εκτυπώσεων") ή να επιλέξει τις συγκεκριµένες σελίδες που επιθυµεί, αφού πρώτα ενεργοποιήσει το κουµπί “Σελίδες” (Pages). Επίσης µπορεί να ορίσει η εκτύπωση να γίνει σε αρχείο (print to file) ενεργοποιώντας το αντίστοιχο κουτάκι (checkbox). Με τον τρόπο αυτό προκύπτει αρχείο τύπου prn που µπορεί να σταλεί για εκτύπωση µόνο σε ίδιον εκτυπωτή (πχ. µε copy αρχείο.prn lpt1). Τέλος ο χρήστης µπορεί να ορίσει πλήθος αντιγράφων δίνοντας τον αντίστοιχο αριθµό στο πεδίο "Αντίγραφα", καθώς και να ορίσει αν θέλει να είναι τα αντίγραφα οµαδοποιηµένα (ενεργοποιώντας την διπλανή ένδειξη). Περιεχόµενα Εκτύπωσης: Τα περιεχόµενα εκτύπωσης εξαρτώνται από την συγκεκριµένη εφαρµογή και περιλαµβάνουν τα διάφορα τµήµατα από τα οποία συνίσταται µιά πλήρης µελέτη. Επιλέγοντας "Περιεχόµενα Εκτύπωσης" εµφανίζεται ένα παράθυρο από το οποίο µπορούµε να επιλέξουµε εύκολα τι θέλουµε να εκτυπωθεί. Για παράδειγµα, στο “∆ισωλήνιο” εµφανίζεται το παράθυρο µε τα παρακάτω περιεχόµενα:

15

H επιλογή των περιεχοµένων που θέλει ο χρήστης να εκτυπώσει γίνεται εύκολα µε το ποντίκι, πιέζοντας το αντίστοιχο τετραγωνάκι που προηγείται από κάθε περιεχόµενο, ώστε να εµφανιστεί η ένδειξη x (που σηµαίνει οτι έχει επιλεγεί). Με τον τρόπο αυτό επιλέγουµε τα περιεχόµενα που θέλουµε. Τα κουτάκια που βρίσκονται πάνω αριστερά βοηθούν στο να επιλέξουµε ή να αποεπιλέξουµε αντίστοιχα όλα τα περιεχόµενα µε µία κίνηση (και µετά αν θέλουµε να διαφοροποιήσουµε την λίστα ανάλογα). Με "ΟΚ" επικυρώνουµε τις επιλογές µας και "φεύγουµε" από το παράθυρο, ενώ µε "Ακυρο" φεύγουµε χωρίς να τις έχουµε επικυρώσει. Σηµειώνεται τέλος, οτι και τα "περιεχόµενα εκτύπωσης" επηρεάζονται από την εντολή "Καταχώρηση ως Πρότυπο" που συναντήσαµε πιό πάνω, οπότε ο χρήστης µπορεί για κάθε εφαρµογή να ορίσει µιά φορά τις προτιµήσεις του. Κάθε ένα από τα περιεχόµενα της εκτύπωσης αντιστοιχεί σε ένα είδος εκτυπωτικού. Ορισµένα από τα περιεχόµενα έχουν την ένδειξη «Εφαρµογής» στο είδος του εκτυπωτικού. Αυτό σηµαίνει οτι έχουν οριστεί και είναι standard µέσα στην εφαρµογή και δεν έχουµε την δυνατότητα να τα αλλάξουµε ή να τα διαγράψουµε (αυτό φαίνεται άλλωστε από το γεγονός οτι απενεργοποιούνται αυτόµατα τα διπλανά εικονίδια της διαγραφής και της ενηµέρωσης που βρίσκονται πάνω-δεξιά στο παράθυρο των περιεχοµένων εκτύπωσης). Υπάρχουν όµως επίσης στα περιεχόµενα της εκτύπωσης και εκτυπωτικά µε την ένδειξη «Χρήστη» στο είδος του εκτυπωτικού. Αυτά µπορούν να ορίζονται και να ενηµερώνονται ελεύθερα από τον χρήστη. Κάθε εφαρµογή περιλαµβάνει έτοιµα κάποια τέτοια εκτυπωτικά, αλλά ο χρήστης έχει την δυνατότητα να ορίσει και δικά του. Ειδικότερα, εφόσον µεταβούµε σε ένα τέτοιο εκτυπωτικό µε κλικ στο εικονίδιο «επεξεργασία» (αυτό µε το σηµειωµατάριο), τότε µεταφερόµαστε µέσα στο αντίστοιχο εκτυπωτικό, δηλαδή στον επεξεργαστή κειµένου του προγράµµατος, στο φύλλο του οποίου παρουσιάζεται το εκτυπωτικό που επιλέξαµε µε παραµετροποιηµένη µορφή. Στο παρακάτω παράδειγµα, κάτω από τους τίτλους «Τµήµα ∆ικτύου», «Μήκος» και «Ολική Τριβή» φαίνονται οι µεταβλητές (παράµετροι) της εφαρµογής του ∆ισωληνίου, οι οποίες θα πάρουν την πραγµατική τους τιµή κατά την εκτύπωση του συγκεκριµένου εκτυπωτικού.

4M 16

Αντιλαµβάνεται κανείς εδώ οτι τα εκτυπωτικά του χρήστη είναι εντελώς παραµετρικά και µέσω αυτών δίνεται πρακτικά απεριόριστη ελευθερία στον χρήστη να διαµορφώσει τις εκτυπώσεις του όπως ακριβώς τις επιθυµεί. Ουσιαστικά, πρόκειται για µιά γεννήτρια εκτυπωτικών (report generator) για την οποία περισσότερες λεπτοµέρειες δίνονται στην ενότητα 1.3.4.6 στην οποία περιγράφονται και οι λειτουργίες του κειµενογράφου 4Μ, ο οποίος αποτελεί και τον πυρήνα στον οποίο έχει «κτιστεί» ο Report Generator. Εδώ απλά θα συµπληρώσουµε οτι µε την βοήθεια των εικονιδίων που βρίσκονται πάνω-δεξιά στο παράθυρο των περιεχοµένων εκτύπωσης, ο χρήστης µπορεί να δίνει τις ονοµασίες που θέλει στα εκτυπωτικά του, να τα επεξεργάζεται, να τα διαγράφει, καθώς επίσης και να τους αλλάζει θέση στον κατάλογο, «ανεβοκατεβάζοντάς» τα µε κλικ στα δύο εικονίδια «πάνω βέλος» και «κάτω βέλος» αντίστοιχα.

Παράµετροι Εκτύπωσης: H επιλογή αυτή οδηγεί σε παράθυρο ορισµού προδιαγραφών εκτύπωσης, όπου δίνεται η δυνατότητα ορισµού επικεφαλίδων, πλαισίων, αρίθµησης, γραµµατοσειρών κλπ. Οπως φαίνεται και στο παράθυρο των “Παραµέτρων Εκτύπωσης” υπάρχουν µιά σειρά από “καρτέλλες” που εξυπηρετούν συγκεκριµένες ανάγκες και οι οποίες περιγράφονται στην συνέχεια. Κείµενα Πλαισίου: Ο χρήστης µπορεί να ορίσει κεφαλίδες και υποσέλιδα, καθώς και την αρίθµηση σελίδας, δηλαδή να τοποθετήσει στο φύλλο εκτύπωσης συγκεκριµένα λεκτικά (πχ. φίρµα, κωδ. εντύπου κ.α.), αριστερά ή δεξιά και στο πάνω ή το κάτω µέρος της σελίδας εκτύπωσης. Ειδικά για την αρίθµιση σελίδας θα πρέπει να τονίσουµε οτι αυτή µπορεί να συνοδεύεται από οποιοδήποτε λεκτικό, αρκεί να δώσουµε τον κωδικό \b εκεί ακριβώς που θέλουµε να τοποθετηθεί η αρίθµηση (µέσα στο κείµενο). Για παράδειγµα εάν δώσουµε “Σελ. \b” αυτό θα τυπώνεται Σελ. 1 για την πρώτη σελίδα, Σελ. 2 για την δεύτερη κ.ο.κ. Η θέση του κωδικού µπορεί να είναι οπουδήποτε µέσα στο κείµενο.

17

Σε κάθε Κεφαλίδα, Υποσέλιδο ή Αρίθµιση Σελίδας , ο χρήστης µπορεί να ορίσει την γραµµατοσειρά και το µέγεθος που επιθυµεί. Αυτό γίνεται επιλέγοντας πρώτα την αντίστοιχη Κεφαλίδα, Υποσέλιδο ή Αρίθµιση και πιέζοντας στην συνέχεια το πλήκτρο "Γραµµατοσειρά", οπότε εµφανίζεται το γνωστό παράθυρο ορισµού γραµµατοσειράς.

Προσοχή! Η γραµµατοσειρά ή γραµµατοσειρές που ορίζονται στο παράθυρο αυτό αφορούν µόνο τα κείµενα πλαισίου και όχι όλο το κείµενο εκτύπωσης.

Πλαίσιο: Η καρτέλλα αυτή δίνει την δυνατότητα για "Πλαισίωση σελίδας", "Υπογράµµιση Κεφαλίδων" και "Επιγράµµιση Υποσέλιδων".

4M 18

Εξάλλου, οι επιλογές "Χωρίσµατα Κεφαλίδων" και "Υποσέλιδων" χρησιµεύουν για τον ορισµό κάθετων χωρισµάτων σε διάφορες θέσεις στα παραπάνω πλαίσια. Ενα παράδειγµα µε πλαίσιο σελίδας, κεφαλίδων, υποκεφαλίδων και χωρίσµατος Κεφαλίδας Κεντρικά, φαίνεται αµέσως πιό κάτω:

Τέλος, ο χρήστης µπορεί να ορίσει τις αποστάσεις του πλαισίου από τα όρια του χαρτιού, καθώς και το πάχος του πλαισίου µέσα από τις αντίστοιχες επιλογές που βρίσκονται στην δεξιά πλευρά της καρτέλλας. ∆εν είναι βέβαια δυνατόν να οριστούν αποστάσεις που θα βγάλουν το χαρτί έξω από την περιοχή της εκτύπωσης (printable area) που έχει ο συγκεκριµένος εκτυπωτής. Γιαυτό, εάν ο χρήστης δώσει κάποια χαµηλή τιµή πχ. 0 θα διαπιστώσει οτι το πρόγραµµα την διορθώνει στην ελάχιστη επιτρεπόµενη. Οι εκτυπωτές δεν µπορούν να εκτυπώσουν στα όρια του χαρτιού.

19

Σελιδοποίηση: H καρτέλλα αυτή δίνει στον χρήστη την δυνατότητα να ορίζει από που θα ξεκινάει η αρίθµηση της σελίδας, καθώς και τα αντίστοιχα περιθώρια από τα άκρα της περιοχής εκτύπωσης (printable area) σε αντίθεση µε το πλαίσιο που είναι στα όρια του χαρτιού. Για να ενηµερωθεί όµως η αρίθµηση σελίδας θα πρέπει να έχει οριστεί και στα κείµενα πλαισίου “Αρίθµηση Σελίδας”.

Πρότυπο: Η καρτέλλα αυτή µας δίνει την δυνατότητα είτε να εκτυπώσουµε µε την “τρέχουσα κατάσταση” (πρότυπο οθόνης), είτε να επιλέξουµε κάποιο αποθηκευµένο πρότυπο εκτύπωσης.

Στην τελευταία περίπτωση επιλέγουµε το κουµπί “Αποθηκευµένο Πρότυπο”, οπότε εµφανίζεται η σχετική λίστα από την οποία επιλέγουµε το Πρότυπο Εκτύπωσης που επιθυµούµε.

4M 20

Επιπλέον, στο δεξί µέρος της παραπάνω καρτέλας υπάρχουν οι επιλογές "Επεξεργασία Προτύπου RTF" και "Επιλογή Προτύπου RTF", οι οποίες µας δίνουν την δυνατότητα ορισµού και επιλογής αντίστοιχα των κεφαλίδων/υποσέλιδων (headers/footers) στην περίπτωση της εξαγωγής της µελέτης σε αρχείο τύπου rtf. Ανεξάρτητα από την καρτέλλα που έχουµε επιλέξει στο επάνω µέρος των “Παραµέτρων Εκτύπωσης”, στο κάτω µέρος υπάρχουν οι επιλογές “Επιλογή Εκτυπωτή”, “Αποθήκευση”, “Ανάκτηση”, καθώς και τα πλήκτρα “ΟΚ” και “Ακύρωση” για επικύρωση ή ακύρωση των επιλογών που κάναµε στις παραµέτρους εκτύπωσης. Επιλογή Εκτυπωτή: Επιλέγοντας το πλήκτρο αυτό οδηγούµαστε στο παράθυρο Print Setup των Windows, από το οποίο µπορούµε να επιλέξουµε τους εκτυπωτές που έχουµε εγκαταστήσει στο σύστηµά µας, και να αλλάξουµε αν θέλουµε κάποιες παραµέτρους τους (πχ. εκτύπωση portrait ή landscape).

Αποθήκευση-Ανάκτηση: Mε την επιλογή "Αποθήκευση" ο χρήστης έχει την δυνατότητα να καταχωρεί µιά οµάδα τιµών παραµέτρων εκτύπωσης (δηλαδή ένα συγκεκριµένο στύλ εκτύπωσης σε ότι αφορά πλαίσια, κεφαλίδες, υποσέλιδα) σε κάποιο αρχείο και να το ανακαλεί όποτε το χρειάζεται µε την βοήθεια της εντολής "Ανάκληση". Τόσο κατά την Αποθήκευση όσο και κατά την Ανάκληση, παρουσιάζεται η οθόνη στην οποία πληκτρολογείται το όνοµα του αρχείου, όπου παρουσιάζεται και ο κατάλογος των αρχείων που έχουν καταχωρηθεί.

21

Η δυνατότητα ορισµού αρχείων “Παραµέτρων Εκτύπωσης” σε συνδυασµό µε την δυνατότητα ορισµού “Προτύπων Εκτύπωσης” που είδαµε πιό πάνω, δίνουν πλήρη ελευθερία στον χρήστη να διαµορφώνει όπως ακριβώς επιθυµεί την παρουσίαση (output) των µελετών του. Εννοείται, ότι σε κάθε περίπτωση ο χρήστης µπορεί, πριν την εκτύπωση, να δεί το αποτέλεσµα των επιλογών του µε την βοήθεια της επιλογής "Προεκτύπωση" που ακολουθεί. Προεπισκόπηση: H επιλογή "Προεπισκόπηση", ακολουθώντας τα πρότυπα των Windows, εµφανίζει στην οθόνη µας το πλήρες τεύχος της µελέτης, όπως ακριβώς θα εκτυπωθεί, σελίδα-σελίδα. Με την βοήθεια των πλήκτρων <PgUp> και <PgDn> ή και των επιλογών "Προηγούµενη Σελίδα"-"Επόµενη Σελίδα" µπορούµε να µεταφερόµαστε σε προηγούµενες και επόµενες σελίδες, µε την επιλογή "Μεγένθυνση" µεγενθύνεται η σελίδα (zoom), ενώ τέλος µε την "Εξοδο" (ή και το πλήκτρο<Esc>) φεύγουµε από την προεκτύπωση και επανερχόµαστε στην προηγούµενη κατάσταση. Εξαγωγή σε Αρχείο Rtf: Η επιλογή αυτή χρησιµεύει για να "στείλουµε" τα περιεχόµενα της µελέτης σε ένα αρχείο τύπου Rtf (αρχείο εµπλουτισµένου κειµένου-rich text format) το οποίο κατασκευάζεται αυτόµατα µέσα στο directory (BLD) της µελέτης και έχει κατάληξη RTF (πρόθεµα το όνοµα της εφαρµογής, πχ. ΑPOX.RTF για την αποχέτευση). Εξαγωγή σε Αρχείο ΑΤΗΕ: ∆ηµιουργείται text αρχείο µε τον κατάλογο των υλικών, τις ποσότητές τους και τον κωδικό τους κατά ΑΤΗΕ, µε την µορφή που έχει και το παράθυρο αποτελεσµάτων «κατάλογος ΑΤΗΕ» . Η ονοµασία του αρχείου, όπως φαίνεται και στο παρακάτω παράθυρο, συντίθεται από το όνοµα της εφαρµογής και το standard λεκτικό ATHE και έχει κατάληξη txt.

4M 22

Σύνδεση µε Word: Mέσα από την επιλογή αυτή µεταφερόµαστε αυτόµατα στο πρόγραµµα word, όπου βλέπουµε το output της µελέτης µ ας. Για να γίνει αυτό θα πρέπει να έχουµε ενεργοποιήσει την ένδειξη "Σύνδεση µε Word" η οποία βρίσκεται στην τελευταία καρτέλα µε τον χαρακτηρισµό "Συνδέσεις". Στην περίπτωση αυτή το αρχείο rtf θα πάρει αυτόµατα τις κεφαλίδες/υποσέλιδα που έχουν οριστεί στην καρτέλα "Πρότυπα" που είδαµε παραπάνω. Σύνδεση µε 4Μ editor: Η επιλογή αυτή είναι ανάλογη µε την προηγούµενη, αλλά αντί να έχουµε το output της µελέτης µας στο word, το έχουµε µέσα στον editor κειµενογράφο της 4Μ, αυτόν που χρησιµοποιείται κατά κόρον µέσα στο πακέτο, και που οι δυνατότητές του και λειτουργίες του περιγράφονται στην ενότητα 1.3.4.7. Έξοδος: Eξοδος από την εφαρµογή.

Σηµείωση: Ακριβώς πιο πάνω από την επιλογή "Εξοδος" το πρόγραµµα "θυµάται" και παρουσιάζει τις (µέχρι 4) πιό πρόσφατες µελέτες που έχουν γίνει (πχ. c:\4m\calc\meleth). Ετσι, εφόσον ο χρήστης θέλει να δουλέψει µε κάποια από τις µελέτες αυτές, δεν έχει παρά να επιλέξει την αντίστοιχη µελέτη και αυτή φορτώνεται αυτόµατα. Από τις πιό πρόσφατες µελέτες εξαιρείται βέβαια η µελέτη noname, καθώς αυτό δεν θα είχε κανένα νόηµα.

1.3.2 Στοιχεία Η οµάδα επιλογών "Στοιχεία" περιλαµβάνει τις επικεφαλίδες και τις ειδικές παραµέτρους κάθε εφαρµογής. Οι επικεφαλίδες είναι κοινές για κάθε εφαρµογή και αναφέρονται στον Εργοδότη, το Εργο, την Θέση, τους Μελετητές και την Ηµεροµηνία όπως φαίνεται και στο διπλανό παράθυρο. Μέσω το πλήκτρου «Κοινά Στοιχεία», ο χρήστης µπορεί να καλέσει τα παραπάνω στοιχεία της µελέτης από τα Γενικά Στοιχεία του Εργου, εφόσον τα έχει ήδη καταχωρήσει.

23

Σηµείωση: Εκτός από το πλήκτρο «Κοινά Στοιχεία» µπορούµε φυσικά να µεταφέρουµε οποιοδήποτε στοιχείο των επικεφαλίδων από µιά µελέτη σε µιά άλλη και µε copy & paste (είτε µε Ctrl&Ins και Shift&Ins ή και κατευθείαν µε τις αντίστοιχες εντολές από το menu των windows που εµφανίζεται όταν πιέσουµε το δεξί πλήκτρο του ποντικιού).

Εξάλλου, οι ειδικές παράµετροι κάθε εφαρµογής διαφοροποιούνται ανάλογα µε την εφαρµογή (πχ. "Στοιχεία ∆ικτύου" στην Υδρευση, "Στοιχεία Κτιρίου" στις Θερµικές Απώλειες κλπ), και επίσης µπορεί να αντιστοιχούν σε περισσότερες από µία επιλογές, ανάλογα µε την συγκεκριµένη εφαρµογή. Για τον λόγο αυτό θα παρουσιαστούν µε λεπτοµέρεια στην αντίστοιχη ενότητα κάθε εφαρµογής. Ενα παράδειγµα τέτοιων στοιχείων για την περίπτωση του ∆ισωληνίου φαίνεται στο διπλανό παράθυρο. Γενικά, στις παραµέτρους αυτές ο χρήστης µπορεί να δίνει συνολικές τιµές για την συγκεκριµένη εφαρµογή (πχ. µέγιστη ταχύτητα νερού στις σωληνώσεις, γενικό όριο τριβών κλπ), τιµές που λαµβάνονται καταρχήν υπόψη από τους υπολογισµούς (default τιµές) και που µπορεί να διαφοροποιούνται επιλεκτικά µέσα στα φύλλα υπολογισµών. Υπάρχει µε άλλα λόγια ένας σφαιρικός έλεγχος των βασικών παραµέτρων της µελέτης, χωρίς όµως να µας περιορίζει την ευελιξία για επιλεκτικές επεµβάσεις όπου κρίνεται απαραίτητο.

4M 24

Σηµείωση: Υπενθυµίζεται, οτι οι αρχικές τιµές των παραπάνω στοιχείων αντλούνται µέσα από την πρωτότυπη µελέτη µε την ονοµασία ADAPT.BLD, οπότε ο χρήστης µπορεί να τις προσαρµόσει σύµφωνα µε την επιθυµία του επεµβαίνοντας στην µελέτη ADAPT.BLD.

Στην παρούσα ενότητα θα ήταν καλό να γίνουν κάποιες διευκρινήσεις σχετικά µε ορισµένους βοηθητικούς συµβολισµούς που χρησιµοποιούνται κατά κανόνα στα φύλλα εισαγωγής δεδοµένων του ADAPT.

Το κάτω βέλος σηµαίνει οτι στο υπό συµπλήρωση πεδίο υπάρχει η δυνατότητα επιλογής από εναλλακτικές τιµές, οπότε µε κλικ πάνω στο βελάκι εµφανίζεται η σχετική λίστα για να επιλέξουµε την επιθυµητή (πχ. σύστηµα µονάδων ή τύπος δοχείου διαστολής στο παραπάνω παράδειγµα).

Το σύµβολο µε τις τρείς τελείες σηµαίνει οτι επίσης στο υπό συµπλήρωση πεδίο υπάρχει η δυνατότητα επιλογής από εναλλακτικές τιµές, αλλά από κάποιον πίνακα. Οπότε, µε κλικ πάνω στο σύµβολο αυτό ανοίγει το αντίστοιχο παραθυράκι-λίστα µε τις εναλλακτικές επιλογές για να επιλέξουµε την επιθυµητή (πχ. είδος σωλήνα στο παραπάνω παράδειγµα).

Το πάνω-κάτω βέλος χρησιµεύει για να αυξοµειώνουµε την τιµή κάποιας µεταβλητής µε κάποιο βήµα (πχ. κατά 1) µε κλικ στο πάνω ή κάτω βέλος για αύξηση ή µείωση αντίστοιχα (πχ. ο αριθµός των κυκλοφορητών στο παραπάνω παράδειγµα).

Το δεξί βέλος σε κάποιο πεδίο σηµαίνει οτι θα πρέπει να επιλέξουµε από κάποιο menu που εµφανίζεται στην οθόνη µας µε κλικ πάνω στο βέλος αυτό.

1.3.3 Εµφάνιση Η εµφάνιση εµπεριέχει καταρχήν τις εργαλειοθήκες (toolbars) των εικονιδίων (icons) που αναφέρονται στις διάφορες επιλογές του menu. Αυτές χωρίζονται σε λογικές ενότητες, όπως για παράδειγµα οι εργαλειοθήκες µε τα "Αρχεία" (διαχείριση αρχείων), "Eπεξεργασία Κειµένου", "Βοήθεια" (help), "∆ιαχείριση φύλλων" (στις εφαρµογές που έχουµε φύλλα χώρων) κ.α. Ανάλογα µε τα παράθυρα που είναι ενεργοποιηµένα στην εφαρµογή µας εξαρτάται και το ποιές είναι οι εργαλειοθήκες κάθε φορά (είτε απενεργοποιηµένες, είτε ενεργοποιηµένες οπότε στην τελευταία περίπτωση βλέπουµε το σύµβολο check αριστερά από την ονοµασία τους.

25

Ενεργοποιώντας -δηλαδή "Ανοίγοντας"- µιά από τις εργαλειοθήκες (πιέζοντας µε το ποντίκι πάνω στην αντίστοιχη επιλογή του menu έτσι ώστε να φαίνεται η ένδειξη check), παρατηρούµε να εµφανίζεται στο menu η αντίστοιχη εργαλειοθήκη. Αυτή µπορεί να µεταφερθεί (και γενικά να µεταφέρεται) όπου επιθυµεί ο χρήστης, πχ. στο πάνω, αριστερό, δεξί ή κάτω µέρος της οθόνης, ή και σε οποιαδήποτε άλλη περιοχή ώστε αυτό να "επιπλέει". Αυτό γίνεται εύκολα "πιάνοντας" την εργαλειοθήκη µε το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού και µεταφέροντάς την ανάλογα (κρατώντας το πλήκτρο πατηµένο), όπως δηλαδή ισχύει και σε οποιαδήποτε εφαρµογή windows. Στο πιό πάνω παράδειγµα (οθόνη) φαίνονται διάφορες "ανοιχτές" εργαλειοθήκες σε όλες τις πιθανές θέσεις. Στο πλαίσιο της εµφάνισης θα µπορούσε να ενταχθεί και η δυνατότητα αυξοµείωσης του µεγέθους των χαρακτήρων που βλέπουµε στην οθόνη µας, για λόγους εποπτείας. Πιό συγκεκριµένα, το 100% είναι η προκαθορισµένη τιµή. Επιλέγοντας µεγαλύτερο ποσοστό (πχ. 150%) το φύλλο µεγενθύνεται οµοιόµορφα κατά 50% (βλ. διπλανή οθόνη), ενώ µε ποσοστό µικρότερο του 100 σµικρύνεται ανάλογα. Οι δυνατές τιµές µεγένθυνσης/σµίκρυνσης είναι οι τιµές 50, 75, 100, 150, και 200.

4M 26

Προσοχή! Η αυξοµείωση του µεγέθους που γίνεται µέσα από τις παραπάνω επιλογές αφορά µόνο στην εµφάνιση των γραµµατοσειρών στην οθόνη, αφού το µέγεθος εκτύπωσής τους καθορίζεται προφανώς από το µέγεθος της συγκεκριµένης γραµµατοσειράς (πχ. 12άρι, 14άρι κλπ) που ορίζεται µέσα από τις λειτουργίες του φύλλου υπολογισµών.

1.3.4 Παράθυρα Η επιλογή "Παράθυρα" περιλαµβάνει σε παράθυρα όλα τα αποτελέσµατα κάθε εφαρµογής συµπεριλαµβανοµένων και των φύλλων υπολογισµών, καθώς και τις δυνατές επιλογές διάταξής τους στην οθόνη µας. Ως προς την διάταξη των παραθύρων στην οθόνη µας, οι δύο κύριοι εναλλακτικοί τρόποι που µπορούµε να τοποθετήσουµε τα παράθυρα είναι "Σε Επικάλυψη" και "Σε Παράθεση", ενώ φυσικά µπορούµε να τα φέρουµε σε οποιαδήποτε διάταξη µε ανάλογους χειρισµούς. Μπορούµε να επιλέξουµε το παράθυρο στο οποίο θέλουµε να εργαστούµε, είτε επιλέγοντάς το από το menu, είτε πηγαίνοντας µε το ποντίκι και πιέζοντας το αριστερό πλήκτρο (click) µέσα σε κάποιο σηµείο του παραθύρου (εφόσον υπάρχει οπτική επαφή µε το παράθυρο αυτό). Και στις δύο περιπτώσεις το παράθυρο αυτό είναι ενεργοποιηµένο οπότε εµφανίζεται και µία ένδειξη check δίπλα στην ονοµασία του στο menu. Επίσης, για τα περισσότερα παράθυρα, στο κύριο menu παρεµβάλλεται αυτόµατα και µία πρόσθετη κύρια επιλογή, µε την ονοµασία του παραθύρου που έχει ενεργοποιηθεί, και µια σειρά από επιλογές που αφορούν λειτουργίες του παραθύρου αυτού (πχ. παράµετροι που υπεισέρχονται στα αποτελέσµατα που εµφανίζει το παράθυρο) ή και µε υποεπιλογές-διακόπτες που ενεργοποιούνται και απενεργοποιούνται µε διαδοχικά click, ενώ όταν είναι ενεργοποιηµένες εµφανίζεται δίπλα τους η ένδειξη check. Αν επιλέξουµε "Παράθυρα" -> "Σε Επικάλυψη" θα δούµε στην οθόνη µας τα παράθυρα που είναι ανοικτά, το ένα πίσω από το άλλο (µε πρώτο-πρώτο αυτό που είναι ενεργοποιηµένο):

27

Ενώ, µε "Παράθεση" παρουσιάζονται τα παράθυρα που είναι ανοικτά, το ένα δίπλα στο άλλο:

Τέλος, αν επιλέξουµε την “Τακτοποίηση Εικονιδίων”, εφόσον έχουµε παράθυρα “ελαχιστοποιηµένα” (minimized), οπότε αυτά εµφανίζονται µε την µορφή µπάρας στο κάτω µέρος, η εντολή “Τακτοποίηση Εικονιδίων” τα τοποθετεί σε τάξη (βλ. παρακάτω οθόνη).

Από το σύνολο των παραθύρων αποτελεσµάτων µιάς εφαρµογής το βασικότερο παράθυρο είναι αυτό που αντιστοιχεί στο βασικό φύλλο εισαγωγής δεδοµένων ή υπολογισµών, που έχει την ονοµασία “Φύλλο Υπολογισµών”. Το “Φύλλο Υπολογισµών” αποτελεί την καρδιά των υπολογισµών κάθε εφαρµογής και για τον λόγο αυτό θα γίνει εκτεταµένη αναφορά στην επόµενη ενότητα.

Προσοχή! ∆εδοµένου οτι τα περιεχόµενα των παραθύρων ενηµερώνονται αυτόµατα µε τους υπολογισµούς, η ταχύτητα αυξάνει όσο λιγότερα παράθυρα έχουµε ανοιχτά, αν και οι διαφορές είναι σχετικά µικρές.

4M 28

1.3.4.1α Φύλλο Υπολογισµών: Γενική Φιλοσοφία Η πραγµατοποίηση των υπολογισµών γίνεται σε προηγµένο περιβάλλον υπολογισµών που κατασκευάστηκε από την 4Μ ειδικά για τις συγκεκριµένες ανάγκες κάθε εφαρµογής. Πρόκειται συγκεκριµένα για ένα πινακοποιηµένο περιβάλλον τύπου spreadsheet µε ειδικές δυνατότητες και ευκολίες, ραµµένες στα µέτρα κάθε εφαρµογής. Αν και η οργάνωση και λειτουργία του “Φύλλου Υπολογισµών” διαφέρει από εφαρµογή σε εφαρµογή, η γενική δοµή τους θα µπορούσε να τυποποιηθεί σε µία από τις 3 ακόλουθες περιπτώσεις: Ι. ∆ίκτυα Eγκαταστάσεων: Στην περίπτωση που η εφαρµογή αναφέρεται σε κάποιο δίκτυο εγκατάστασης (πχ. καύσιµα αέρια, ύδρευση ή ακόµα και αεραγωγοί, ηλεκτρολογικά κλπ) το φύλλο υπολογισµών τυποποιείται µε ένα συγκεκριµένο τρόπο. Πιό συγκεκριµένα, το δίκτυο εγκατάστασης απεικονίζεται σε ένα ενιαίο φύλλο υπολογισµών µε γραµµές που αντιστοιχούν στους κλάδους του δικτύου, και στήλες που περιέχουν πρωτογενή δεδοµένα (πχ. µήκος) και υπολογιζόµενα αποτελέσµατα (πχ. ταχύτητα νερού) για κάθε κλάδο. Ενα παράδειγµα τέτοιου φύλλου που αφορά την εφαρµογή του ∆ισωληνίου φαίνεται παρακάτω:

Για να γίνει το δίκτυο κατανοητό από το πρόγραµµα, θα πρέπει να ακολουθούµε µία συγκεκριµένη τυποποίηση που λίγο πολύ είναι η ίδια σε κάθε εφαρµογή. Η τυποποίηση αυτή γίνεται αµέσως αντιληπτή µε το ακόλουθο απλό παράδειγµα. Θεωρούµε ότι έχουµε ένα δίκτυο µε την "συνδεσµολογία" που φαίνεται στο σχήµα. Το δίκτυο αυτό αποτελείται από κλάδους (τµήµατα δικτύου), κόµβους (σηµεία διακλαδώσεων) και υποδοχείς (σηµεία κατάληξης). Ετσι, στο δίκτυο αυτό έχουµε αριθµήσει τους κόµβους (1,2,3) και τους υδραυλικούς υποδοχείς (4,5,6) µε αυθαίρετους αριθµούς. Κάθε κόµβος µπορεί να οριστεί µε έναν αριθµό (από 1 µέχρι 99) ή µε ένα γράµµα (πεζό ή κεφαλαίο, πχ. Α, δ κλπ) ή µε συνδυασµό γραµµάτων και αριθµών (πχ. Α2, ΑΒ, εΖ, 2Γ κλπ.). Ο κύριος περιορισµός στην αρίθµηση είναι οτι το σηµείο αφετηρίας συµβολίζεται πάντα µε τον αριθµό 1.

29

Επίσης είναι λογικό να απαγορεύεται η ίδια αρίθµηση δύο φορές στο ίδιο δίκτυο, εκτός από τον κόµβο 1 που µπορεί να δίνεται όσες φορές θέλουµε (πολλές αρχές δικτύων). Εχοντας λοιπόν αριθµήσει κόµβους και υποδοχείς µε τον παραπάνω κανόνα, για να απεικονίσουµε το δίκτυο αρκεί µέσα στο φύλλο των υπολογισµών, στην πρώτη στήλη, να "ονοµάσουµε" τα διάφορα τµήµατα του δικτύου. Χωρίς να έχει σηµασία η σειρά διαδοχής των τµηµάτων, συµπληρώνουµε στην πρώτη στήλη τους δύο κόµβους κάθε τµήµατος (παρεµβάλλοντας ενδιάµεσα µιά τελεία) µε τη σειρά που συµφωνεί µε την ροή του νερού στο τµήµα του σωλήνα. Στο παραπάνω παράδειγµα πρέπει να συµπληρωθούν τα τµήµατα 1.2, 2.3, 2.6, 3.4 και 3.5 (η σειρά είναι τυχαία). Σε κάποιες άλλες στήλες της γραµµής συµπληρώνουµε µιά σειρά από δεδοµένα (πχ. µήκος τµήµατος, εξαρτήµατα που περιλαµβάνει κλπ) που εξαρτώνται από το είδος της εγκατάστασης, ενώ τα αποτελέσµατα που προκύπτουν από τους υπολογισµούς και ενηµερώνουν τις υπόλοιπες στήλες, εξαρτώνται και αυτά από το είδος της εγκατάστασης. Η παραπάνω τυποποίηση, παρά τις διάφορες παραλλαγές ή επεκτάσεις µε τις οποίες συναντάται (πχ. πρωτεύοντα και δευτερεύοντα δίκτυα), είναι αρκετά γενική ώστε να συµβάλλει στην εύκολη κατανόηση οποιασδήποτε εφαρµογής, έστω και αν ο χρήστης την εφαρµόσει αρχικά για µιά συγκεκριµένη εφαρµογή. ΙΙ. Φύλλα Χώρων: Η τυποποίηση αυτή συναντάται σε εφαρµογές που οι αντίστοιχοι υπολογισµοί έχουν σαν επίκεντρο τους χώρους του κτιρίου (ή γενικότερα κάποιες άλλες οντότητες, όπως πχ. οι όψεις του κτιρίου). Για παράδειγµα, τέτοιες εφαρµογές είναι αυτή του υπολογισµού θερµικών απωλειών ή ψυκτικών φορτίων που µας ενδιαφέρουν για κάθε χώρο χωριστά, οι προσανατολισµοί (όψεις) θερµοµόνωσης κ.α. ∆οµικό συστατικό της τυποποίησης αυτής αποτελεί το φύλλο ενός χώρου, ενώ το σύνολο των φύλλων αυτών συνιστά το σύνολο των φύλλων υπολογισµών της µελέτης.

4M 30

Εστιάζοντας το ενδιαφέρον µας µέσα σε κάποιο φύλλο χώρου, διακρίνουµε µια σειρά από γραµµές, που αντιστοιχούν σε δοµικά στοιχεία (πχ. τοίχους Τ1, Τ3, ανοίγµατα Α1, Α2, δάπεδα ∆1 κλπ) και στήλες που αναφέρονται σε συγκεκριµένα χαρακτηριστικά αυτών των δοµικών στοιχείων (πχ. Προσανατολισµός, Μήκος, Πλάτος κλπ). Οι υπόλοιπες στήλες ενηµερώνονται αυτόµατα από αποτελέσµατα υπολογισµών των στοιχείων κάθε γραµµής (έχουν διαφορετικό χρώµα για να διακρίνονται καλύτερα). Στο κάτω µέρος του φύλλου χώρου υπάρχουν και συνολικά αποτελέσµατα που προκύπτουν µε συνολικούς υπολογισµούς όλων των γραµµών. Στο παραπάνω παράδειγµα που προέρχεται από τις θερµικές απώλειες παρατηρούµε στο κάτω δεξί µέρος το άθροισµα των επιµέρους απωλειών του χώρου που αθροίζονται για να µας δώσουν το σύνολο των απωλειών του χώρου. ΙΙΙ. Πίνακες ∆εδοµένων: Στην τελευταία αυτή τυποποίηση κατατάσσονται όλες οι υπόλοιπες εφαρµογές. Εδώ τα δεδοµένα δίνονται συνήθως υπό µορφή πινάκων και τα αποτελέσµατα που προκύπτουν ενηµερώνουν άλλους πίνακες ή κάποια έντυπα ή τεχνικές εκθέσεις.

Σε όποια κατηγορία και αν ανήκει από τις 3 κατηγορίες τυποποίησης (Ι,ΙΙ,ΙΙΙ) που είδαµε πιο πάνω, κάθε φύλλο υπολογισµών χαρακτηρίζεται από κάποιους γενικούς κανόνες.

31

Έτσι, έχοντας σαν σηµείο αναφοράς το παραπάνω φύλλο υπολογισµών (από την εφαρµογή της ∆ισωλήνιας Θέρµανσης), και χωρίς αρχικά να δώσουµε σηµασία στις συµπληρωµένες τιµές, παρατηρούµε την ζώνη των επικεφαλίδων των στηλών (κάθε στήλη έχει τον τίτλο της και τις µονάδες στις οποίες αναφέρεται), την ζώνη συµπλήρωσης τιµών µε πλήθος γραµµών (που διαχωρίζονται µε διακεκοµµένες βοηθητικές γραµµές για λόγους καλύτερης εποπτείας και µόνο) και τον υπότιτλο (status bar) ο οποίος αναγράφει βοηθητικές πληροφορίες ανάλογα µε την θέση που "βρισκόµαστε" στο φύλλο υπολογισµών. Επειδή το φύλλο των υπολογισµών περιέχει συνήθως πολλές πληροφορίες και δεδοµένου οτι αποτελεί και την καρδιά των υπολογισµών κάθε εφαρµογής, διευκολύνει ιδιαίτερα η µεγιστοποίησή του (maximize) πιέζοντας το πάνω βελάκι (πάνω δεξιά στο παράθυρο), ώστε να εκµεταλλευόµαστε ολόκληρη την οθόνη του υπολογιστή µας. Η επόµενη ενότητα έχει σκοπό µια πρώτη εξοικείωσή µας µε το «Φύλλο Υπολογισµών», καθώς οι βασικές λειτουργίες που περιγράφονται ισχύουν σε κάθε εφαρµογή.

1.3.4.1β Φύλλο Υπολογισµών: Λειτουργίες & ∆ιαχείριση Ι. Βασικές Λειτουργίες Στην ενότητα αυτή περιγράφονται οι βασικές λειτουργίες του Φύλλου υπολογισµών. Σε ότι αφορά πρώτα απόλα στην εµφάνιση των Τίτλων του Φύλλου Υπολογισµών, ο χρήστης έχει την δυνατότητα να επιλέξει Γραµµατοσειρά µέσα από την εντολή «Γραµµατοσειρά Τίτλων», επιλέγοντάς την από το menu που εµφανίζεται πιέζοντας το δεξί πλήκτρο του ποντικιού. Ανάλογη επιλογή µπορεί να κάνει και για τα δεδοµένα του φύλλου υπολογισµών µέσα από την εντολή «Γραµµατοσειρά Επιλεγµένων» που θα δούµε αναλυτικότερα πιό κάτω. Σε ότι αφορά την ζώνη των επικεφαλίδων, ο χρήστης µπορεί επίσης να αυξοµειώσει το πλάτος των στηλών µε την βοήθεια του ποντικιού: Eφόσον ο δείκτης του ποντικιού βρίσκεται πάνω στην κάθετη γραµµή ορίου δύο στηλών, παίρνει την µορφή διπλού βέλους, οπότε µε πατηµένο το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού και µετακίνηση βλέπουµε να αυξάνεται ή να µειώνεται το εύρος της στήλης, ανάλογα µε την φορά της µετακίνησης. Στο φύλλο υπολογισµών που ακολουθεί παρατηρούµε στήλες, όπως ορίστηκαν µε διαφορετικά εύρη:

4M 32

Οι επιλογές του χρήστη σε όλες τις παραπάνω εναλλακτικές δυνατότητες εποπτείας εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες, όπως η ανάλυση της κάρτας γραφικών και το µέγεθος της οθόνης, και για αυτό τον λόγο οι πραγµατοποιούµενες επεµβάσεις επαφίενται στην κρίση του κάθε χρήστη. Για τον σκοπό αυτό υπάρχει άλλωστε και η δυνατότητα “Καταχώρησης Προτύπου” από τον χρήστη. Σηµειώνεται πάντως, οτι η καλύτερη εποπτεία επιτυγχάνεται σε υψηλές αναλύσεις και σε µεγάλες οθόνες. Η πρόσβαση στις διάφορες θέσεις της ζώνης συµπλήρωσης τιµών γίνεται µε την βοήθεια του ποντικιού και των βελών του πληκτρολογίου. Μετακινώντας τον δείκτη του ποντικιού µέσα στην ζώνη συµπλήρωσης τιµών παρατηρούµε οτι σε ορισµένες στήλες δεν µπορούµε να πληκτρολογήσουµε στοιχεία καθώς πρόκειται για εξαρτηµένες µεταβλητές που οι τιµές τους προκύπτουν από τους υπολογισµούς. Εφόσον µεταβούµε σε κάποιο τετραγωνάκι ή στοιχείο (cell) µε τον δείκτη του ποντικιού σε µορφή σταυρού και πιέσουµε το αριστερό πλήκτρο, παρατηρούµε οτι το στοιχείο αποκτάει σκούρο περίγραµµα. Εφόσον πρόκειται για ανεξάρτητη µεταβλητή, τότε µπορούµε να συµπληρώσουµε (ή να αλλάξουµε) το περιεχόµενό του. Με τον ίδιο τρόπο µπορούµε να µεταβούµε σε οποιοδήποτε άλλο στοιχείο, ενώ ακόµα:

• Με <Enter> µεταβαίνουµε στο επόµενο από κάτω στοιχείο κ.ο.κ.

• Με <Tab> µεταβαίνουµε στο επόµενο δεξιά στοιχείο κ.ο.κ. Επίσης, µπορούµε να έχουµε εποπτεία για ολόκληρο το φύλλο υπολογισµών κινώντας το πάνω κάτω ή αριστερά δεξιά µε την βοήθεια των συρόµενων πλήκτρων (ποτενσιόµετρα) που εµφανίζονται κατακόρυφα ή οριζόντια, εφόσον το πλάτος του παραθύρου δεν επαρκεί για να χωρέσει όλες τις στήλες. Στα πλαίσια της πληκτρολόγησης τιµών στο Φύλλο Υπολογισµών µιάς οποιαδήποτε εφαρµογής, ο χρήστης θα πρέπει να γνωρίζει τις ακόλουθες χρήσιµες εντολές:

• ∆ιαγραφή στοιχείου: Πιέζοντας το πλήκτρο <Del> επάνω σε ένα στοιχείο, διαγράφεται η περιεχόµενη τιµή, και το στοιχείο γίνεται κενό

• ∆ιαγραφή Γραµµής: Πιέζοντας τον συνδυασµό πλήκτρων <Ctrl>&<Del> διαγράφεται ολόκληρη η γραµµή στην οποία βρισκόµαστε.

33

• Παρεµβολή Γραµµής: Πιέζοντας τον συνδυασµό πλήκτρων <Ctrl>&<Ins> παρεµβάλλεται νέα γραµµή (κενή), ακριβώς κάτω από το στοιχείο που βρισκόµαστε.

• Μεταφορά στην αρχή κάποιας γραµµής: Πιέζοντας το πλήκτρο <Ηοme> µεταφερόµαστε αυτόµατα στην πρώτη στήλη της γραµµής που βρισκόµαστε.

• Μεταφορά στο τέλος κάποιας γραµµής: Πιέζοντας το πλήκτρο <End> µεταφερόµαστε αυτόµατα στην τελευταία στήλη της γραµµής που βρισκόµαστε.

• Μεταφορά στο πάνω µέρος του φύλλου (πρώτη στήλη-πρώτη γραµµή): Πιέζοντας τον συνδυασµό πλήκτρων <Ctrl>&<PgUp> µεταφερόµαστε αυτόµατα στην πρώτη στήλη-πρώτη γραµµή του φύλλου υπολογισµών.

• Μεταφορά στο κάτω µέρος του φύλλου (πρώτη στήλη-τελευταία γραµµή): Πιέζοντας τον συνδυασµό πλήκτρων <Ctrl>&<PgDn> µεταφερόµαστε αυτόµατα στην τελευταία γραµµή του φύλλου υπολογισµών.

• Υπενθυµίζονται τέλος, οι µετακινήσεις στα στοιχεία από πάνω προς τα κάτω µε <Εnter> και από αριστερά προς τα δεξιά µε <Tab>.

Σηµείωση: Οι παραπάνω λειτουργίες αποτελούν γενικές αρχές αναφορικά µε τις εφαρµογές του πακέτου, καθώς σε ορισµένες περιπτώσεις είναι δυνατόν να υπάρχουν κάποιες αποκλίσεις.

ΙΙ. Προηγµένες Λειτουργίες ∆ιαχείρισης Στην τελευταία έκδοση ADAPT προσφέρεται µιά σειρά από δυνατότητες διαχείρισης των δεδοµένων του φύλλου υπολογισµών, µέσα από τις οποίες ο χρήστης µπορεί να επιταχύνει την διαδικασία εισαγωγής των δεδοµένων, αλλά και να επέµβει στον τρόπο παρουσίασης των δεδοµένων στο φύλλο των υπολογισµών. Επίσης δίνεται και η δυνατότητα undo (αναίρεση τελευταίας

ενέργειας) και redo (επανάληψη ενέργειας που αναιρέθηκε) µέσα από τα αντίστοιχα εικονίδια . Ειδικότερα:

4M 34

Για την επιλογή-µαρκάρισµα µίας γραµµής ή στήλης, αφού µεταβούµε στον α/α της γραµµής ή τον τίτλο της στήλης (οπότε ο κέρσορας παίρνει την µορφή οριζόντιου ή κατακόρυφου βέλους αντίστοιχα) πιέζουµε το αριστερό πλήκτρο του ποντικού και βλέπουµε την γραµµή ή την στήλη που επιλέξαµε να γίνεται µαύρη.

Σηµείωση: Κατά το µαρκάρισµα µιάς ή περισσότερων γραµµών, το «τµήµα δικτύου» (1η στήλη) δεν επιλέγεται, διότι τυχόν αντιγραφή του θα δηµιουργούσε πρόβληµα στην τυποποίηση του δικτύου.

Σε περίπτωση που θέλουµε να µαρκάρουµε περισσότερες από µία διαδοχικές γραµµές ή στήλες, τότε ξεκινάµε από την αντίστοιχη γραµµή ή στήλη και κρατώντας πατηµένο το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού µετακινούµαστε µέχρι την γραµµή ή στήλη που θέλουµε να καταλήξουµε. Εφόσον για παράδειγµα µαρκάρουµε τις τρείς πρώτες γραµµές έχουµε το αποτέλεσµα που φαίνεται στο παρακάτω παράθυρο.

Τέλος, µε κλικ πάνω στο πάνω-αριστερά κενό νταµάκι του φύλλου υπολογισµών, επιλέγεται το πλήρες φύλλο (select all). Το ίδιο ακριβώς γίνεται και µέσα από την εντολή «Επιλογή Ολου», από το menu που µας εµφανίζεται πιέζοντας το δεξί πλήκτρο του ποντικιού. Εφόσον έχουµε µαρκάρει κάποιες γραµµές ή στήλες µε τον τρόπο που είδαµε πιό πάνω, έχουµε στην συνέχεια την δυνατότητα να κάνουµε Αποκοπή, Αντιγραφή, Επικόλληση, Καθάρισµα, ∆ιαγραφή κλπ σύµφωνα µε τα γνωστά πρότυπα των windows.

35

Αυτό µπορεί να γίνει είτε µε την βοήθεια των κλασσικών εικονιδίων cut, copy, paste που βρίσκονται στο πάνω µέρος, είτε αφού πιέσουµε το δεξί πλήκτρο του ποντικιού, να επιλέξουµε την αντίστοιχη εντολή από το menu που θα µας εµφανιστεί. Για παράδειγµα, εφόσον έχουµε επιλέξει τις 3 πιό πάνω γραµµές και θέλουµε να τις αντιγράψουµε από την γραµµή 10 και κάτω στο φύλλο των υπολογισµών, τότε αφού επιλέξουµε πρώτα απόλα «Αντιγραφή», µεταβαίνουµε στην γραµµή 10 και πιέζουµε το αριστερό πλήκτρο για να τοποθετηθούµε ακριβώς εκεί:

Στην συνέχεια, µε κλικ στο εικονίδιο paste-επικόλληση ή µε δεξί πλήκτρο και κλικ στην εντολή επικόλληση, παρατηρούµε οτι έχουµε µεταφέρει τα δεδοµένα των τριών πρώτων γραµµών στις γραµµές 10, 11 και 12. Παρατηρούµε, όπως άλλωστε αναφέραµε, οτι τα περιεχόµενα της πρώτης στήλης «τµήµα δικτύου» παραµένουν κενά στο σηµείο που έγινε η αντιγραφή, δεδοµένου οτι δεν θα ήταν δυνατόν να επαναληφούν µέσα στο φύλλο υπολογισµού για λόγους συνέπειας του µοντέλου. Μπορούµε να δώσουµε στην συνέχεια της τιµές που θέλουµε (πχ. 11.12, 12.13, 12.14 για να δηµιουργηθεί ένας ανεξάρτητος κλάδος δικτύου ανάλογος µε αυτόν που αντιγράψαµε).

Σηµείωση: Η δυνατότητα µεταφοράς δεδοµένων µε copy-paste δεν περιορίζεται µόνο στο πλαίσιο µίας µελέτης, στο φύλλο των υπολογισµών της. Έτσι, µπορούµε για παράδειγµα να µεταφέρουµε ένα δίκτυο καυσίµου αερίου από µία υπάρχουσα µελέτη σε µία νέα µελέτη καυσίµου αερίου, ή να αντιγράψουµε χώρους θερµικών απωλειών από µία µελέτη σε µία άλλη κ.ο.κ.

4M 36

Σε ότι αφορά τέλος στην εισαγωγή Γραµµής ή Γραµµών, εντολή που περιέχεται επίσης στο menu που ενεργοποιείται µε το δεξί πλήκτρο, επιλέγοντας µία ή περισσότερες γραµµές, η εντολή εισαγωγή Γραµµής θα εισάγει ισάριθµες γραµµές. Αντίστοιχα λειτουργεί και η διαγραφή. Για την εισαγωγή ή την διαγραφή µίας µόνο γραµµής, το αποτέλεσµα είναι ίδιο µε αυτό των λειτουργιών Ctrl & Ins Ctrl & Del> που είδαµε πιό πάνω. Σχετικά µε την παρουσίαση των δεδοµένων στο φύλλο των υπολογισµών, δίνεται πρώτα απόλα η δυνατότητα σε κάθε τµήµα που µαρκάρουµε να δίνουµε τα χαρακτηριστικά παρουσίασης που θέλουµε, δηλαδή να ορίζουµε την επιθυµητή Γραµµατοσειρά, χρώµα γραµµάτων, φόντο κ.α. Πιό Συγκεκριµένα, προκειµένου να αλλάξουµε την Γραµµατοσειρά, αρκεί είτε να επιλέξουµε αυτήν που θέλουµε από το σχετικό πεδίο µαζί µε το µέγεθός της, είτε να ενεργοποιήσουµε το γνωστό παράθυρο ενηµέρωσης Γραµµατοσειρών µε δεξί πλήκτρο του ποντικιού και επιλογή της τελευταίας εντολής από το σχετικό menu. Από το παράθυρο αυτό (ή και από τα αντίστοιχα εικονίδια επίσης) µπορούµε να επιλέξουµε και χρώµα και φόντο.

37

Εξάλλου, µπορούµε να µεταβάλλουµε και το εύρος µιάς ή περισστερων γραµµών ή στηλών του φύλλου υπολογισµών, είτε για κάποια συγκεκριµένη

γραµµή ή στήλη, είτε οµαδικά, για πολλές γραµµές ή στήλες. Για παράδειγµα, εφόσον µετακινηθούµε µε το ποντίκι πάνω στην πρώτη στήλη (µε τους α/α) κοντά στην οριζόντια γραµµή έτσι, ώστε ο κέρσορας να πάρει διαφορετικό σχήµα (των δύο παράλληλων γραµµών µε πάνω και κάτω βέλος) και στην συνέχεια σύρουµε το ποντίκι (δηλ. κρατάµε πατηµένο το αριστερό πλήκτρο), παρατηρούµε ότι το εύρος της γραµµής

αυξοµειώνεται ανάλογα µε την κατεύθυνση του ποντικιού. Αφήνοντας το αριστερό πλήκτρο, το εύρος της γραµµής παραµένει όσο το ορίσαµε. Ανάλογες κινήσεις µπορούµε να κάνουµε έχοντας µαρκάρει οµάδα γραµµών, για να ορίσουµε κοινό εύρος σε όλη την οµάδα. Επιλέγοντας για παράδειγµα όλες τις γραµµές του φύλλου υπολογισµών (select all) και ορίζοντας το εύρος µιάς από αυτές µε τον τρόπο που περιγράψαµε πιό πάνω, παρατηρούµε οτι όταν αφήσουµε το πλήκτρο του ποντικιού, όλες οι γραµµές αποκτούν το ίδιο εύρος, αυτό που ορίσαµε. Αν αντί για όλες τις γραµµές πραγµατοποιήσουµε την παραπάνω ενέργεια για οµάδα γραµµών, βλέπουµε οτι το εύρος των γραµµών της οµάδας γίνεται κοινό και σύµφωνα µε αυτό που ορίσαµε. Ουσιαστικά, η ευκολία αυτή ισοδυναµεί και µε την λειτουργία “distribute rows evenly” των windows. Εντελώς ανάλογες λειτουργίες ισχύουν και για τις στήλες του φύλλου υπολογισµών. Μιά πρόσθετη δυνατότητα στην εµφάνιση των δεδοµένων του φύλλου υπολογισµών είναι, οτι µπορούµε να στοιχίζουµε τα περιεχόµενα των κελιών µε έναν από τους τρείς γνωστούς τρόπους, δηλ. αριστερή στοίχιση, δεξιά στοίχιση ή κεντράρισµα, µέσα από τα αντίστοιχα εικονίδια στοίχισης.

Υπενθυµίζεται τέλος και η δυνατότητα επιλογής κλίµακας εµφάνισης (πχ. 100%) του φύλλου και των περιεχοµένων του.

4M 38

ΙΙΙ. Άλλες Λειτουργίες Παρατηρούµε, ότι σε ορισµένες θέσεις της ζώνης συµπλήρωσης τιµών, µπορούν να ανοίξουν πρόσθετα παράθυρα (δεδοµένων ή διαλόγου) που εξαρτώνται από την συγκεκριµένη εφαρµογή. Αυτό γίνεται εύκολα αντιληπτό από την µορφή που παίρνει το αντίστοιχο κελί, όταν «βρεθούµε» πάνω του. Για παράδειγµα, από οποιοδήποτε κελί της στήλης «Επιθυµητή ∆ιάµετρος» (βλ. διπλανό παράθυρο), µε κλικ πάνω στο εικονίδιο µε τις τρείς τελείες ενεργοποιείται ο διάλογος επιλογής διαµέτρου σωλήνα, που φαίνεται πιό κάτω. Σε ορισµένες εφαρµογές ενεργοποιούνται και επιπλέον παράθυρα, µη σχετιζόµενα µε κάποια στήλη, αλλά αναφερόµενα σε όλη την γραµµή, όπως είναι για παράδειγµα κάποια πρόσθετα στοιχεία της γραµµής του φύλλου υπολογισµών που εµφανίζονται µε την επιλογή «Συµπληρωµατικά Στοιχεία» από το menu (που εµφανίζεται µε το δεξί πλήκτρο του ποντικιού) ή πιέζοντας το πλήκτρο <F12>. Ολα αυτά περιγράφονται αναλυτικότερα µέσα στις ενότητες των εφαρµογών.

Σηµείωση: Σε περίπτωση που θέλουµε να επαναλάβουµε κάποια γραµµή (τυπικό κλάδο του δικτύου), πέρα από το copy-paste που είδαµε πιό πάνω παραµένει και η παλιότερη δυνατότητα να συµπληρώνουµε το περιεχόµενο της πρώτης στήλης δηλ. την ονοµασία τµήµατος, παρατηρώντας όλη την γραµµή να αντιγράφεται, εκτός από την ονοµασία του τµήµατος που γίνεται κενή.

Μία άλλη κατηγορία λειτουργιών έχει να κάνει µε την µορφή του φύλλου υπολογισµών κατά την εκτύπωση. Συγκεκριµένα, όταν το φύλλο των υπολογισµών είναι ενεργοποιηµένο, τότε εµφανίζεται πάνω στις κεντρικές επιλογές του menu µιά πρόσθετη επιλογή “Φύλλο Υπολογισµού” µε την υποεπιλογή “Παράµετροι Εκτύπωσης”. Επιλέγοντας “Παράµετροι Εκτύπωσης” εµφανίζεται το διπλανό παράθυρο διαλόγου µέσα στο οποίο ο χρήστης µπορεί να επέµβει στην εµφάνιση του Φύλλου Υπολογισµού κατά την εκτύπωση. Συγκεκριµένα µπορεί να ορίσει έντονο πλαίσιο ή κανονικό πλαίσιο, ή και καθόλου πλαίσιο, οριζόντιες και (ή) κάθετες γραµµές, καθώς επίσης και σκίαση (raster) για τους τίτλους (επικεφαλίδες) του φύλλου υπολογισµών µε τον βαθµό απόχρωσης που επιθυµεί (συρόµενο πλήκτρο).

39

Όπως τονίστηκε και πιό πάνω, το παράθυρο του Φύλλου Υπολογισµών είναι ο κεντρικός πυρήνας κάθε εφαρµογής. Επειδή όµως τα αποτελέσµατα των υπολογισµών µιάς µελέτης δεν εξαντλούνται στο Φύλλο Υπολογισµών, κάθε εφαρµογή περιέχει και άλλα παράθυρα στα οποία παρουσιάζονται συµπληρωµατικά αποτελέσµατα που συνοδεύουν το τεύχος της µελέτης. Η σκοπιµότητα και η περιγραφή της λειτουργίας των παραθύρων αυτών αποτελεί αντικείµενο της κάθε εφαρµογής. Παρόλα αυτά, ανάµεσα στα διάφορα παράθυρα µπορούµε να ξεχωρίσουµε ορισµένα παράθυρα που έχουν κοινή φιλοσοφία ανεξάρτητα εφαρµογής (πχ. Παράθυρο Προµέτρησης Υλικών, Παράθυρο Τεχνικής Περιγραφής κλπ). Οι “τύποι” των παραθύρων αυτών περιγράφονται στις ενότητες που ακολουθούν, αλλά όχι απαραίτητα µε την σειρά που είναι τοποθετηµένα στις διάφορες εφαρµογές.

1.3.4.2 Προµέτρηση (-Κοστολόγηση) Το παράθυρο “Προµέτρηση” συναντάται σε όλες τις εφαρµογές που αναφέρονται άµεσα σε εγκατάσταση (πχ. Υδρευση, ∆ισωλήνια Θέρµανση, Ηλεκτρολογικά κλπ). Το παράθυρο αυτό περιλαµβάνει τα υλικά της συγκεκριµένης εγκατάστασης, σε πίνακα, µε τις ποσότητες που προκύπτουν µέσα από το φύλλο υπολογισµών και τις αντίστοιχες τιµές βιβλιοθήκης.

4M 40

Όπως φαίνεται και στο παράδειγµα, τα υλικά έχουν τοποθετηθεί κατά είδος (πχ. σωλήνες, υποδοχείς, εξαρτήµατα κλπ) στις γραµµές του πίνακα, ενώ στις στήλες του πίνακα αντιστοιχούν τα µεγέθη "τιµή µονάδας", "ποσότητα", "έκπτωση %", "ΦΠΑ" και "Συνολική Τιµή". Οι πράξεις γίνονται αυτόµατα και εµφανίζονται στην τελευταία στήλη. Ο χρήστης µπορεί να επεξεργαστεί τον πίνακα προµέτρησης-κοστολόγησης µε τον ανάλογο τρόπο που δουλεύει και το φύλλο υπολογισµών. Ισχύουν δηλαδή οι µετακινήσεις µε <Enter> και <Τab>, η διαγραφή στοιχείου µε <Del>, η διαγραφή γραµµής µε <Ctrl>&<Del>, η προσθήκη γραµµής, το µαρκάρισµα γραµµών και στηλών, η πρόσδοση χαρακτηριστικών στα δεδοµένα κλπ. Επίσης µπορεί να αυξοµειώσει και το εύρος των στηλών, όπως και στο φύλλο υπολογισµών. Όταν είναι ενεργοποιηµένο το παράθυρο "Προµέτρηση", τότε (και µόνο) εµφανίζεται στο κεντρικό menu η οµώνυµη επιλογή µε τις δύο υποεπιλογές Παράµετροι (Προσφοράς) και "Παράµετροι Εκτύπωσης": Με την βοήθεια της πρώτης οµάδας παραµέτρων ο χρήστης µπορεί να αποκλείσει κάποιες στήλες του πίνακα Προµέτρησης-Προσφοράς (ΦΠΑ και Εκπτωσης), καθώς επίσης και να επιλέξει (ή όχι) να µεταφέρονται οι “Αναλυτικές Περιγραφές” των υλικών που τυχόν επιλέγονται από τις Βιβλιοθήκες “Προσφοράς”. Στην δεύτερη οµάδα παραµέτρων ο χρήστης µπορεί να επέµβει στην παρουσίαση της εκτύπωσης, και ειδικότερα να ορίσει για τον πίνακα Προµέτρησης (ή Προσφοράς) εαν θέλει πλαίσιο (και µάλιστα κανονικό ή έντονο), οριζόντιες ή κάθετες γραµµές και διαγράµµιση (raster) στους τίτλους του. Ανάµεσα στα επιλογές που έχουµε όταν ενεργοποιήσουµε το παράθυρο της Προµέτρησης βρίσκεται και η επιλογή υλικών από την συµπληρωµατική βιβλιοθήκη υλικών. Αυτή µας οδηγεί σε µιά οµάδα βιβλιοθηκών υλικών και µικροϋλικών που έχει συνήθως την ονοµασία “Βιβλιοθήκες Προσφοράς”, µε υλικά που δεν περιέχονται στις βασικές βιβλιοθήκες κάθε εφαρµογής. Η σκοπιµότητα αυτών των βιβλιοθηκών είναι να διευκολύνουν τον χρήστη που ασχολείται και µε την κατασκευή, να συµπληρώσει οτιδήποτε θεωρεί σκόπιµο (πχ. διάφορα µικροϋλικά, εργασίες, εξοπλισµό που µπορεί να συνοδεύει την κατασκευή κλπ).

41

Τα υλικά των βιβλιοθηκών Προσφοράς είναι κοινά για τις διάφορες εφαρµογές, δηλαδή µπορούν να επιλεγούν από οποιαδήποτε εφαρµογή τις περιέχει. Η επιλογή υλικών από τις “Βιβλιοθήκες Προσφοράς” γίνεται είτε πιέζοντας το βελάκι που εµφανίζεται στο δεξί µέρος του κελιού όταν βρισκόµαστε στην στήλη «Περιγραφή» (και επιλέγοντας στην συνέχεια «Επιλογή από Βιβλιοθήκη»), είτε µε την βοήθεια του πλήκτρου <F11> από οποιαδήποτε στήλη (αναφερόµενη στην συγκεκριµένη γραµµή που βρισκόµαστε), οπότε εµφανίζεται σχετική λίστα από την οποία επιλέγουµε πρώτα την κατηγορία βιβλιοθήκης και µετά το συγκεκριµένο υλικό. Υπάρχει επίσης και η δυνατότητα -επίσης µέσα από το βελάκι ή και µε το πλήκτρο <F8>- να επιλέξουµε υλικό από την τελευταία βιβλιοθήκη που καλέσαµε έτσι, ώστε να αποφεύγουµε κάθε φορά να επιλέγουµε κατηγορία βιβλιοθήκης. Είναι φανερό οτι µε όλες τις πιό πάνω δυνατότητες που προσφέρονται στον χρήστη, αυτός µπορεί εύκολα να έχει µιά εικόνα για το κόστος του έργου, ή να συντάξει µιά Οικονοµική Προσφορά για την κατασκευή της αντίστοιχης εγκατάστασης, και βέβαια να την εκτυπώσει µε την µορφή που επιθυµεί.

1.3.4.3 Προµέτρηση ΑΤΗΕ Στο παράθυρο αυτό παρουσιάζεται ο κατάλογος των υλικών της µελέτης µε την κωδικοποίησή τους κατά ΑΤΗΕ και τις αντίστοιχες ποσότητες. Υπενθυµίζεται, ότι το Αρχείο ΑΤΗΕ µπορεί να διαβαστεί από το πρόγραµµα ΤΕΥΧΗ της 4Μ ώστε να γίνει Προκοστολόγηση του Έργου και παραγωγή όλων των Οικονοµικών Τευχών.

4M 42

1.3.4.4 Τεχνική Περιγραφή Το παράθυρο “Τεχνική Περιγραφή” υποστηρίζει την κατασκευή τεχνικής περιγραφής της µελέτης, δίνοντας την δυνατότητα επιλογής διαφορετικών προτύπων τεχνικών περιγραφών µε κάθε δυνατότητα επεξεργασίας του κειµένου, όπως θα δούµε και πιό κάτω, καθώς επίσης και την ελεύθερη διαµόρφωση νέων προτύπων σύµφωνα µε τις επιθυµίες του χρήστη. Επιλέγοντας “Τεχνική Περιγραφή” εµφανίζεται το παράθυρο της Τεχνικής Περιγραφής σε κίτρινο φόντο, ενηµερωµένο µε τα αποτελέσµατα της µελέτης (στις θέσεις που υπάρχουν λέξεις-παράµετροι). Οταν το παράθυρο της Τεχνικής Περιγραφής είναι ενεργοποιηµένο, εµφανίζεται στο κεντρικό menu (πριν από την επιλογή “Παράθυρα”) πρόσθετη επιλογή µε την ονοµασία “Τεχνική Περιγραφή”. Εάν από το menu αυτό επιλέξουµε “Επιλογή Προτύπου” θα εµφανιστεί στην οθόνη µας το παράθυρο διαχείρισης προτύπων, µε τον κατάλογο των διαθέσιµων προτύπων τεχνικών περιγραφών για την εφαρµογή που δουλεύουµε. Επιλέγοντας το αντίστοιχο πρότυπο (επιλέγοντάς το µε το ποντίκι και χρησιµοποιώντας το πλήκτρο “Ανάκτηση”), εµφανίζεται στο παράθυρο της Τεχνικής περιγραφής το σχετικό κείµενο (επίσης σε κίτρινο φόντο και µε ενηµερωµένα τα αποτελέσµατα της µελέτης).

43

Εφόσον επιλέξουµε να τροποποιήσουµε σε οποιονδήποτε βαθµό (µέχρι και στο σηµείο να ξαναγράψουµε µιά περιγραφή από την αρχή) κάποιο έτοιµο πρότυπο, µπορούµε εύκολα να το αποθηκεύσουµε µε την βοήθεια του πλήκτρου “∆ιαφύλαξη”, αφού του δώσουµε κάποια ονοµασία πάνω δεξιά, αλλά και κάποιον διψήφιο α/α (όπως είδαµε και στα “Πρότυπα Εκτύπωσης”). Επίσης µπορούµε εύκολα να διαγράψουµε κάποιο πρότυπο µε το πλήκτρο “∆ιαγραφή”. Γενικά, όπως αναφέρθηκε και πιό πάνω, ένα πρότυπο τεχνικής περιγραφής αποτελείται από όχι µόνο από κείµενο αλλά και από λέξεις-παραµέτρους, οι οποίες βρίσκονται µέσα σε αγκύλες. Με την βοήθεια αυτών των λέξεων-παραµέτρων ο χρήστης µπορεί να “παραµετροποιεί” τα πρότυπα των τεχνικών περιγραφών, δεδοµένου οτι όπου βρίσκονται οι λέξεις-παράµετροι αυτές αντικαθιστώνται αυτόµατα µε τις τιµές που έχουν προκύψει στα πλαίσια της µελέτης που δουλεύουµε (πχ. η λέξη-παράµετρος [ΙΣΧΥΣ ΛΕΒΗΤΑ] µέσα στο κείµενο τεχνικής περιγραφής του ∆ισωληνίου ενηµερώνεται αυτόµατα µε την τιµή της ισχύος του λέβητα όπως έχει προκύψει µέσα στην µελέτη, πχ. 35.000 Kcal/h). Οποιαδήποτε αλλαγή επιθυµούµε στην τεχνική περιγραφή της µελέτης, είτε µεταβάλλοντας την θέση κάποιας λέξης-παραµέτρου, είτε επεξεργαζόµενοι το υπόλοιπο κείµενο όπως θέλουµε, µπορεί να γίνει πιέζοντας το εικονίδιο "Επεξεργασία Κειµένου Προτύπου". Υπάρχει επίσης και το εικονίδιο "Επεξεργασία Τελικού Κειµένου" που χρησιµεύει στην παραπέρα επεξεργασία του τελικού κειµένου, αφού εκτός από το πρότυπο ο χρήστης µπορεί να θέλει να κάνει αλλαγές και στα στοιχεία που έχουν αντικατασταθεί από τα αποτελέσµατα της µελέτης (δεδοµένου οτι το πρώτο εικονίδιο δεν δίνει την δυνατότητα αλλαγής των τιµών των παραµέτρων που έχουν αντικατασταθεί από το πρόγραµµα). Ολα τα παραπάνω µπορούν να γίνουν εύκολα αντιληπτά από τον χρήστη µε ένα απλό παράδειγµα. Εννοείται οτι σε κάθε περίπτωση που ο χρήστης µετανιώσει για κάποιες αλλαγές, µπορεί να επανανακτήσει το πρότυπο που θέλει µε την επιλογή "Ανάκτηση" που είδαµε πιό πάνω.

Σηµείωση: Εφόσον θέλουµε να χρησιµοποιήσουµε ανεξάρτητο κειµενογράφο (πχ. word) για την επεξεργασία των τεχνικών περιγραφών, θα πρέπει να γνωρίζουµε οτι τα πρότυπα αρχεία των τεχνικών περιγραφών βρίσκονται στο directory του προγράµµατος (δηλαδή στο 4M\CALC\DSOL\ για το ∆ισωλήνιο, στο 4M\CALC\ΜSOL\ για το Μονοσωλήνιο, στο 4M\CALC\YDRE για το πρόγραµµα της Yδρευσης κ.ο.κ. και ότι είναι τύπου RTF. Οι ονοµασίες των αρχείων προτύπων συντίθενται από το όνοµα της εφαρµογής (πχ. DSOL), τους χαρακτήρες TP (Τεχνική Περιγραφή), την αρίθµηση 01, 02, 03 µε την σειρά που βρίσκονται στην λίστα των προτύπων και τέλος την κατάληξη RTF. Eτσι, για παράδειγµα το πρώτο στην λίστα πρότυπο τεχνικής περιγραφής για την εφαρµογή του Μονοσωληνίου είναι το αρχείο MSOLTP01.RTF (που βρίσκεται στο directory 4M\CALC\MSOL), το δεύτερο στην λίστα πρότυπο για την Υδρευση στο αρχείο YDRETP02.RTF κ.ο.κ. Επίσης, οι περιγραφές των προτύπων στην λίστα που εµφανίζεται στο πρόγραµµα επιλέγοντας “Επιλογή Προτύπου” βρίσκονται σε χωριστό αρχείο, στο ίδιο directory µε τα κείµενα των προτύπων. H ονοµασία αυτού του αρχείου συντίθεται από το όνοµα της εφαρµογής (4 γράµµατα) το λεκτικό TP και την κατάληξη LST. Για παράδειγµα

4M 44

το αρχείο µε την λίστα των προτύπων στο µονοσωλήνιο έχει την ονοµασία ΜSOLTP.LST και βρίσκεται στο directory 4M\CALC\MSOL.

1.3.4.5 Παραδοχές (Μελέτης) Σε όλες τις εφαρµογές, στο παράθυρο "Παραδοχές" περιλαµβάνεται το κείµενο των γενικών παραδοχών του τεύχους της µελέτης, το οποίο µπορεί να συµπεριληφθεί στην εκτύπωση της µελέτης εφόσον το έχουµε επιλέξει στα "Περιεχόµενα Εκτυπώσεων". Η λειτουργία των Παραδοχών είναι ανάλογη µε αυτήν της Τεχνικής Περιγραφής µε την µόνη διαφορά οτι δεν υπάρχουν δύο εικονίδια επεξεργασίας κειµένου παρά µόνο ένα (καθώς εδώ δεν υπάρχουν λέξεις-παράµετροι). Ετσι, Εµφανίζεται στο menu η επιλογή “Παραδοχές” µε την υποεπιλογή “Επιλογή Προτύπου” που οδηγεί στο αντίστοιχο παράθυρο διαχείρισης προτύπων. Επιλέγοντας (µε “Ανάκτηση”) το αντίστοιχο πρότυπο παραδοχών, αυτό εµφανίζεται στο παράθυρο των Παραδοχών. Ο χρήστης έχει κάθε δυνατότητα επεξεργασίας του κειµένου αλλά και ορισµού νέων προτύπων, όπως και στην περίπτωση της Τεχνικής Περιγραφής.

Σηµείωση: Τα πρότυπα αρχεία παραδοχών βρίσκονται στο directory του προγράµµατος (δηλαδή στο 4M\CALC\DSOL\ για το ∆ισωλήνιο, στο 4M\CALC\ΜSOL\ για το Μονοσωλήνιο, στο 4M\CALC\YDRE για το πρόγραµµα της Yδρευσης κ.ο.κ. Οι ονοµασίες των αρχείων προτύπων συντίθενται από το όνοµα της εφαρµογής (πχ. DSOL), τους χαρακτήρες PR (Παραδοχές), την αρίθµηση 01, 02, 03 µε την σειρά που βρίσκονται στην λίστα των προτύπων και τέλος την κατάληξη RTF. Eτσι, για παράδειγµα το πρώτο στην λίστα πρότυπο τεχνικής περιγραφής για την εφαρµογή του Μονοσωληνίου είναι το αρχείο MSOLPR01.RTF (που βρίσκεται στο directory 4M\CALC\MSOL), το δεύτερο στην λίστα πρότυπο για την Υδρευση στο αρχείο YDREPR02.RTF κ.ο.κ. Εξάλλου, οι περιγραφές των προτύπων στην λίστα που εµφανίζεται στο πρόγραµµα επιλέγοντας “Επιλογή Προτύπου” βρίσκονται σε χωριστό αρχείο, στο ίδιο directory µε τα κείµενα των προτύπων. H ονοµασία αυτού του αρχείου συντίθεται από το όνοµα της εφαρµογής (4 γράµµατα) το λεκτικό PR και την κατάληξη LST. Για παράδειγµα το αρχείο µε την λίστα των προτύπων παραδοχών στο Μονοσωλήνιο έχει την ονοµασία ΜSOLPR.LST και βρίσκεται στο directory 4M\CALC\MSOL.

1.3.4.6 Eξώφυλλο (τεύχους µελέτης) Το παράθυρο “Εξώφυλλο” αποτελεί την πρώτη σελίδα εκτύπωσης της µελέτης (cover page) και το πρόγραµµα δίνει την δυνατότητα στον χρήστη να επιλέξει από µία οµάδα διαφορετικών τύπων εξωφύλλων, ή ακόµα και να δηµιουργήσει το δικό του εξώφυλλο, όπως ακριβώς το επιθυµεί. Η λειτουργία του “Εξωφύλλου” είναι εντελώς ανάλογη µε αυτήν της Τεχνικής Περιγραφής. Ετσι, Εµφανίζεται στο menu η επιλογή “Εξώφυλλο” µε την υποεπιλογή “Επιλογή Προτύπου” κλπ. Επιλέγοντας κάποιο πρότυπο (µε “Ανάκτηση”) εµφανίζεται σε παράθυρο το αντίστοιχο Εξώφυλλο.

45

Σηµείωση: Τα πρότυπα αρχεία εξωφύλλων βρίσκονται στο directory του προγράµµατος (δηλαδή στο 4M\CALC\DSOL\ για το ∆ισωλήνιο, στο 4M\CALC\ΜSOL\ για το Μονοσωλήνιο, στο 4M\CALC\YDRE για το πρόγραµµα της Yδρευσης κ.ο.κ. Οι ονοµασίες των αρχείων προτύπων συντίθενται από το όνοµα της εφαρµογής (πχ. DSOL), τους χαρακτήρες CP (cover page), την αρίθµηση 01, 02, 03 µε την σειρά που βρίσκονται στην λίστα των προτύπων και τέλος την κατάληξη RTF. Eτσι, για παράδειγµα το πρώτο στην λίστα πρότυπο τεχνικής περιγραφής για την εφαρµογή του Μονοσωληνίου είναι το αρχείο MSOLCP01.RTF (που βρίσκεται στο directory 4M\CALC\MSOL), το δεύτερο στην λίστα πρότυπο για την Υδρευση στο αρχείο YDRECP02.RTF κ.ο.κ. Εξάλλου, οι περιγραφές των προτύπων στην λίστα που εµφανίζεται στο πρόγραµµα επιλέγοντας “Επιλογή Προτύπου” βρίσκονται σε χωριστό αρχείο, στο ίδιο directory µε τα κείµενα των προτύπων. H ονοµασία αυτού του αρχείου συντίθεται από το όνοµα της εφαρµογής (4 γράµµατα) το λεκτικό CP και την κατάληξη LST. Για παράδειγµα το αρχείο µε την λίστα των προτύπων παραδοχών στο Μονοσωλήνιο έχει την ονοµασία ΜSOLCP.LST και βρίσκεται στο directory 4M\CALC\MSOL.

1.3.4.7 Επεξεργασία Κειµένων- Γεννήτρια Εκτυπωτικών (Report Generator) Ι. Γενικές Λειτουργίες Κειµενογράφου Το πακέτο εµπεριέχει κειµενογράφο µε πολύ πλούσιες δυνατότητες (στα πρότυπα του word) έτσι, ώστε ο χρήστης να έχει όλα τα εργαλεία διαχείρισης και επεξεργασίας που χρειάζεται. Σε αυτόν τον ίδιο κειµενογράφο βασίζεται και η γεννήτρια εκτυπωτικών (report generator), γεγονός που απλοποιεί την εκµάθησή της. Για τον λόγο αυτό, οι ειδικές εντολές του Report Generator περιγράφονται λίγο πιό κάτω, στο δεύτερο µέρος της παρούσας ενότητας.

4M 46

Σε πολλές περιπτώσεις, ο κειµενογράφος καλείται αυτόµατα, οπότε παρατηρούµε τότε να αντικαθιστάται το menu της εφαρµογής µε αυτό του κειµενογράφου που πιάνει και ολόκληρο το επάνω µέρος της οθόνης.

Οι οµάδες επιλογών του κειµενογράφου συνιστώνται από τα "Αρχεία", την "Επεξεργασία", την "Προβολή" (Εµφάνιση), την "Εισαγωγή" (Προσθήκη), την "Μορφή" (Γραµµατοσειρά), τα "Εργαλεία" (Παράγραφο), τον "Πίνακα" και τις "Αλλες επιλογές". Αναλυτικότερα, οι εντολές του κειµενογράφου διακρίνονται στις ακόλουθες οµάδες και υποµάδες, η λειτουργία των οποίων είναι ανάλογη µε αυτήν που συναντάµε σε άλλους κειµενογράφους όπως το word: Εντολές Επεξεργασίας Αποκοπή (Cut) Αντιγραφή (Copy) Επικόλληση (Paste) Απαλοιφή (∆ιαγραφή) (Delete) Επικόλληση Ειδική (Paste Special) Επεξεργασία Εικόνας (Edit Picture) Αναίρεση (Undo) Επανάληψη (Επανεπιλογή) (Redo) Επιλογή όλων (Select All) Επανασελιδοποίηση (Repaginate) Επεξεργασία Τοµέα (Edit Section) Επεξεργασία Στυλ (Edit Style) Επεξεργασία Πλαισίου Σχεδίου (Edit Frame Drawing Object)

• Επεξεργασία Σχεδίου (Edit Drawing Object)

• Κατακόρυφη Θέση (Vertical Base Position)

47

Επεξεργασία Κεφαλίδας-Υποσέλιδου (Edit Page Header Footer)

• Κεφαλίδα-Υποσέλιδο Πρώτης Σελίδας (First Page Header Footer)

• ∆ηµιουργία Κεφαλίδας Πρώτης Σελίδας (Create First Page Header)

• ∆ηµιουργία Υποσέλιδου Πρώτης Σελίδας (Create First Page Footer)

• ∆ιαγραφή Κεφαλίδας Πρώτης Σελίδας (Delete First Page Header)

• ∆ιαγραφή Υποσέλιδου Πρώτης Σελίδας (Delete First Page Footer) Επεξεργασία Σηµείωσης Υποσέλιδου (Edit Footnote text)

• Επεξεργασία Αντικειµένου OLE (Edit Ole Object)

• Περιγράµµιση (Inline Ime) Επεξεργασία Γραµµής (Line Edit)

• Προσθήκη Γραµµής Πριν (Insert LineBefore)

• Προσθήκη Γραµµής Μετά (Insert Line After)

• ∆ιαγραφή Γραµµής (Delete Line)

• Αντιγραφή Μπλοκ (Copy Line Block)

• Μετακίνηση Μπλοκ (Move Line Block)

• Ενωµα Γραµµής (Join Line)

• ∆ιάσπαση Γραµµής (Split Line) Εντολές Προβολής (Εµφάνισης) Κατάσταση Σελίδας (Page Mode) Καθαρή Εµφάνιση (Fitted View) Κανόνας-χάρακας (Ruler) Εργαλειοθήκη (Tool Bar) ∆είκτης Κατάστασης (Status Ribbon) ∆είκτης Παραγράφου (Paragraph Marker) Κρυµµένο Κείµενο (Hidden Text) Ονόµατα Πεδίων (Field Names) Κέρσορας Υπερδιασύνδεσης (Hyperlink Cursor) Κεφαλίδα-Υποσέλιδο Σελίδας (Page Header Footer) Περίγραµµα Σελίδας (Page Border) Μεγένθυνση (Zoom) Εντολές Εισαγωγής (Προσθήκης) Προσθήκη Kοψίµατος (Insert Break) Κόψιµο Σελίδας (Page Break)

4M 48

Κόψιµο Τοµέα (Section Break) Κόψιµο Στήλης (Column Break) Ενσωµάτωση Εικόνας (Embed Picture) ∆ιασύνδεση Εικόνας (Link Picture) Αντικείµενο OLE (Ole Object) Πλαίσιο (Frame) Σχέδιο (Drawing Object) Αριθµός Σελίδας (Page Number) Μέτρηµα Σελίδας (Page Count) Υποσηµείωση (Footnote) Παραποµπή (Bookmark) Πεδίο ∆εδοµένων (Data Field) Πεδίο Εισαγωγής Κειµένου (Text Input Field) Πεδίο Checkbox (Checkbox Field) Συνεχόµενο ∆ιάστηµα (Non breaking Space) Συνεχόµενη ∆ιακεκοµµένη (Non breakingDash) Παύλες (Optional Hyphen) Εντολές Γραµµατοσειράς Κανονικά (Normal) Εντονα (Bold) Υπογράµµιση (Underline) ∆ιπλή Υπογράµµιση (Double Underline) Πλάγια (Italic) Εκθέτης (Superscript) ∆είκτης (Subscript) ∆ιαγράµµιση (Strike) Γραµµατοσειρές (Fonts) Στυλ (Style) Χρώµα Κειµένου (Text Color) Χρώµα Φόντου (Background Color) ∆ιαστήµατα (Spacing) Κρυµµένα (Hidden) Σε Πλαίσιο (Boxed) Προστασία (Protect)

49

Υπερδιασύνδεση (Hyperlink) Εντολές Παραγράφου Κανονική (Normal) Κέντρο (Center) ∆εξιά Στοίχιση (Right Justify) ∆ιπλή Στοίχιση (Justify Both) ∆ιπλό Κενό (Double Space) Εσοχή Αριστερά (Indent Left) Εσοχή ∆εξιά (Indent Right) Κλείδωµα Εσοχής (Hanging Indent) Μαζί (Keep Together) Μαζί µε Επόµενο (Keep with Next) Ελεγχος Aποκοπής (Widow Orphan Control) Περίγραµµα και Σκίαση (Border and Shading) ∆ιάστηµα Παραγράφου (Paragraph Spacing) Χρώµα Φόντου (Background Color) Βούλες (Bullets) Αρίθµιση (Numbering) Τοποθέτηση Tab (Set Tab) Καθάρισµα Tab (Clear Tab) Καθάρισµα Ολων των Tabs (Clear All Tabs) Στυλ (Style) Εντολές Πινάκων Εισαγωγή Πίνακα (Insert Table) Εισαγωγή Γραµµής (Insert Row) Εισαγωγή Στήλης (Insert Column) Συγχώνευση Κελιών (Merge Cells) ∆ιάσπαση Κελιού (Split Cell) ∆ιαγραφή Κελιών (Delete Cells) Θέση Γραµµής (Row Position) Υψος Γραµµής (Row Height) Κεφαλίδα Γραµµής (Header Row) ∆ιατήρηση Γραµµής Μαζί (Keep Row Together)

4M 50

Περίγραµµα Κελιού (Cell_Border) Σκίαση Κελιού (CellShading) Χρώµα Κελιού (Cell Color) Ευθυγράµµιση Κελιού (Cell vertical Align) Επιλογή Τρέχουσας Στήλης (Select Current Column) Εµφάνιση Πλέγµατος (Show Gridlines) Άλλες Επιλογές Αναζήτηση (Search) Αναζήτηση Εµπρός (Search Forward) Αναζήτηση Πίσω (Search Backward) Αντικατάσταση (Replace) Μεταπήδηση (Jump) Κλείδωµα Προστασίας (Protection Lock) Ελξη Πλέγµατος (Snap to Grid) Εικόνα Φόντου (Background Picture) Οι βασικότερες από τις παραπάνω επιλογές καλούνται και µε συνδυασµό πλήκτρων (function keys), ο οποίος αναγράφεται δίπλα σε κάθε επιλογή (στο menu), ακολουθώντας την γενικότερη τυποποίηση που ισχύει. Επειδή η αναλυτική επεξήγηση καθεµίας από τις πιό πάνω εντολές θα απαιτούσε από µόνη της πολύ χώρο, για περισσότερες λεπτοµέρειες ο αναγνώστης µπορεί να συµβουλευτεί οποιοδήποτε βιβλίο ή βοήθηµα για το word. Εξάλλου, όταν ο κειµενογράφος είναι "ενεργοποιηµένος", τότε στο επάνω µέρος του παραθύρου µε το κείµενο, υπάρχει “κανόνας” (χάρακας) στον οποίο φαίνονται οι αποστάσεις µε τους "οδηγούς" και τα σύµβολα των tabs.

Ισχύει γενικά ότι ισχύει και στο word. Σε ότι αφορά τους "οδηγούς" που χρησιµεύουν για να ορίσουµε τα αριστερά και δεξιά περιθώρια, ο αριστερός µπορεί να µετακινείται όλος µαζί (πιάνοντάς τον και σύροντάς τον µε το ποντίκι ανάλογα), αλλά µπορούµε να µετατοπίσουµε σχετικά τον πάνω οδηγό ώστε σε κάθε παράγραφο που ξεκινάµε να υπάρχει εσοχή στην πρώτη γραµµή. Σε οτι αφορά την στοίχιση (tabs) υπάρχει η δυνατότητα τοποθέτησης 3 ειδών tabs για την στοίχιση του κειµένου αριστερά, στο µέσον και δεξιά αντίστοιχα. Για να θέσουµε ΤΑB σε µιά γραµµή, αφού πρώτα επιλέξουµε τον τύπο tab που θέλουµε (πιέζοντας µε το ποντίκι πάνω στον συµβολισµό του tab -στο αριστερό άκρο του "κανόνα"- οπότε βλέπουµε να εναλλάσσονται τα 3 είδη tabs), κάνουµε κλικ το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού στο σηµείο του κανόνα που θέλουµε να τοποθετηθεί (αν θέλουµε να το εξαφανίσουµε το “πιάνουµε” µε το ποντίκι και το µεταφέρουµε εκτός κανόνος, οπότε καταργείται). Στον παραπάνω σχέδιο "κανόνα" παρατηρούµε και τα 3 είδη tabs σε 3 διαφορετικές θέσεις.

51

Αν θέλουµε σε περισσότερες από µία γραµµές, επιλέγουµε µε το ποντίκι πρώτα τις γραµµές, ώστε δηλαδή αυτές να γίνουν µαύρες (δηλαδή το γνωστό select των windows) και τοποθετούµε µετά στον κανόνα το ΤΑΒ. Η λειτουργία του ΤΑΒ είναι οτι όταν πιέζουµε το πλήκτρο ΤΑΒ η λέξη ή η πρόταση θα στοιχιστεί µε την πρώτη επόµενη δήλωση ΤΑΒ που θα υπάρχει στον κανόνα. Γενικά η δήλωση ΤΑΒ είναι ένα πολύ ισχυρό εργαλείο για την στοίχιση του κειµένου.

Προσοχή! Για να "βγούµε" από τον Κειµενογράφο και να επανέλθουµε στο περιβάλλον που δουλεύαµε πριν καλέσουµε τον Κειµενογράφο, θα πρέπει να επιλέξουµε την "Εξοδο" από την πρώτη επιλογή "Αρχεία".

ΙΙ. Ειδικές Οδηγίες για την Γεννήτρια Εκτυπωτικών Για την διαµόρφωση των εκτυπωτικών µέσω της Γεννήτριας (βλ. εκτυπωτικά χρήστη στα περιεχόµενα των εκτυπώσεων), ο χρήστης µπορεί καταρχήν να χρησιµοποιεί ελεύθερα όλες τις εντολές του κειµενογράφου για να διαµορφώσει τις σελίδες των εκτυπώσεων όπως ακριβώς τις επιθυµεί (δηλαδή να επιλέξει τις γραµµατοσειρές και τα µεγέθη που θέλει, να ορίσει πίνακες, ράστερ κλπ). Φυσικά θα πρέπει να τοποθετήσει τις µεταβλητές της κάθε εφαρµογής στις σωστές θέσεις, δηλαδή δίπλα ή κάτω από τους σωστούς τίτλους, αυτούς που αντιστοιχούν στις µεταβλητές αυτές. Πχ. στο παράδειγµα που είδαµε και σε προηγούµενη ενότητα, η µεταβλητή «Υπολογισµοί_ Σωληνώσεων_ ∆ισωλήνιας_ Θέρµανσης_ Τµήµα_∆ικτύου» βρίσκεται κάτω από τον τίτλο «Τµήµα ∆ικτύου». Οι µεταβλητές αυτές παίρνουν αυτόµατα τις τιµές που έχουν προκύψει από το πρόγραµµα στην συγκεκριµένη µελέτη που θέλουµε να εκτυπώσουµε.

Παράδειγµα ∆ηµιουργίας ενός νέου Εκτυπωτικού: Εστω οτι θέλουµε να δηµιουργήσουµε ένα νέο εκτυπωτικό για το φύλλο υπολογισµού του λέβητα, µέσα στο πρόγραµµα του δισωληνίου. Αφού καλέσουµε το πρόγραµµα «∆ισωλήνιο» και µεταφερθούµε µέσα στο παράθυρο των «Περιεχοµένων Εκτύπωσης», πηγαίνουµε και ορίζουµε ένα νέο Εκτυπωτικό Χρήστη, µε κλικ πάνω στο εικονίδιο «Νέο Εκτυπωτικό» .

4M 52

Με κλικ µέσα στο νέο αυτό εκτυπωτικό, το οποίο παίρνει αυτόµατα κάποια ονοµασία (πχ. Noname0000015 στο παράδειγµά µας), πληκτρολογούµε την νέα ονοµασία που θέλουµε να του δώσουµε (πχ. Εκλογή Λέβητα).

Στην συνέχεια, έχοντας επιλεγµένο το εκτυπωτικό «Εκλογή Λέβητα» που µόλις ορίσαµε, κάνουµε κλικ πάνω στο εικονίδιο «Επεξεργασία Εκτυπωτικού» και µεταφερόµαστε αυτόµατα µέσα στον κειµενογράφο του πακέτου. Εδώ µπορούµε να διαµορφώσουµε την σελίδα του νέου εκτυπωτικού που ορίσαµε, πληκτρολογώντας πχ. τον τίτλο «Εκλογή Λέβητα» στο πάνω µέρος, και σηµειώνοντας επίσης τους τίτλους των παραµέτρων της εκτύπωσης, πχ. τον έναν κάτω από τον άλλον, ή όπως αλλιώς θέλουµε. Επίσης, µπορούµε να τοποθετήσουµε τα λεκτικά µας µέσα σε κελιά πίνακα, να παρεµβάλλουµε γραµµές, να γράψουµε υποσηµειώσεις κ.α. Εστω λοιπόν οτι µέχρι στιγµής διαµορφώσαµε το εκτυπωτικό µας όπως φαίνεται στην ακόλουθη οθόνη:

53

Σηµείωση: Στο παραπάνω παράδειγµα, ορίσαµε έναν πίνακα δύο στηλών και 5 γραµµών και τοποθετήσαµε τα λεκτικά στην αριστερή στήλη (µε σκοπό να ορίσουµε τα αποτελέσµατα στην δεξιά στήλη). Το πάχος των γραµµών του πίνακα ορίζεται µέσα από την εντολή «Πλάτος Περιγράµµατος Κελιού» µέσα από την οµάδα εντολών «Πίνακας».

Τα κείµενα που πληκτρολογήσαµε θα φαίνονται όπως είναι και κατά την εκτύπωση του εκτυπωτικού µας. Οµως στην εκτύπωση θα πρέπει να φαίνονται και οι τιµές των αποτελεσµάτων, δηλαδή οι τιµές των µεταβλητών που χρησιµοποιούνται από το πρόγραµµα. Η εισαγωγή των µεταβλητών που θα πάρουν τιµή κατά την εκτύπωση γίνεται µε την βοήθεια του εικονιδίου «Εισαγωγή Μεταβλητής». Με κλικ πάνω σε αυτό το εικονίδιο ανοίγει το παραθυράκι που φαίνεται στην παρακάτω οθόνη, στην αριστερή στήλη του οποίου είναι οι οµάδες δεδοµένων που αφορούν στην συγκεκριµένη εφαρµογή του ∆ισωληνίου (πχ. στοιχεία δικτύου, λέβητας, κυκλοφορητής κλπ) ενώ στην δεξιά στήλη φαίνονται οι διαθέσιµες µεταβλητές για την οµάδα που έχει επιλεγεί αριστερά. Στο παράδειγµά µας επιλέγουµε αριστερά την οµάδα «Επιλογή Λέβητα» οπότε στην δεξιά στήλη εµφανίζονται οι διαθέσιµες µεταβλητές στο πλαίσιο της επιλογής του λέβητα (Συνολικό Θερµικό Φορτίο, Συντελεστής Προσαύξησης κλπ), αυτές δηλαδή που χρησιµοποιεί και το πρόγραµµα. Επιλέγοντας µέσα στο κείµενό µας, δίπλα από τον τίτλο «Συνολικό Θερµικό Φορτίο» την µεταβλητή «Συνολικό Θερµικό Φορτίο» που της αντιστοιχεί, παρατηρούµε την µεταβλητή αυτή να τοποθετείται στο σηµείο που την επιλέξαµε. Μάλιστα βλέπουµε (ή αν δεν το βλέπουµε µπορούµε να µεγαλώσουµε µε το ποντίκι το πλάτος του αντίστοιχου πεδίου) να φαίνεται µε την κωδική της ονοµασία (Εκλογή_Λέβητα. Συνολικό_Θερµικό_Φορτίο).

4M 54

Συνεχίζουµε να φέρνουµε µία µία τις µεταβλητές από το σχετικό παράθυρο µε ανάλογη διαδικασία, καταλήγοντας σε µιά φόρµα της παρακάτω µορφής.

55

Η διαµόρφωση του παραπάνω εκτυπωτικού, θα έχει κατά την εκτύπωση το αποτέλεσµα που φαίνεται στην ακόλουθη οθόνη προεπισκόπισης:

Παρατηρούµε ότι στις υπολογισθείσες τιµές του Φορτίου του Λέβητα δεν φαίνονται οι µονάδες, πράγµα λογικό αφού δεν τις τοποθετήσαµε. Για να φαίνονται και οι µονάδες, οι οποίες αποτελούν επίσης µεταβλητή του προγράµµατος, µπορούµε να τις επιλέξουµε σαν µεταβλητή από την οµάδα «Στοιχεία ∆ικτύου» (βλ. παρακάτω οθόνη) και να τις τοποθετήσουµε πχ. δίπλα στην µεταβλητή του Φορτίου.

4M 56

Σηµείωση: Ο τρόπος µε τον οποίο θα στοιχίσουµε τις µεταβλητές µας µέσα στο εκτυπωτικό, θα έχει το ανάλογο αποτέλεσµα κατά την εκτύπωση. Στο παραπάνω παράδειγµα ορίσαµε στο εκτυπωτικό µας οι τίτλοι να έχουν αριστερή στοίχιση, και οι µεταβλητές δεξιά στοίχιση, και αυτή ακριβώς η µορφή φαίνεται και στο αποτέλεσµα της προεπισκόπισης.

Για την δηµιουργία του πιό πάνω εκτυπωτικού χρησιµοποιήσαµε το εικονίδιο «Εισαγωγή Μεταβλητής». Υπάρχει επίσης και ένα δεύτερο ανάλογης χρήσης εικονίδιο, αυτό της «Εισαγωγής Πεδίου Πίνακα». Αυτό αναφέρεται

σε µεταβλητές πίνακα, δηλαδή µεταβλητές που επαναλαµβάνονται σαν γραµµές κάποιου πίνακα. Για παράδειγµα, στο εκτυπωτικό χρήστη «Υπολογισµοί Σωληνώσεων» που φαίνεται πιό κάτω, οι µεταβλητές του πίνακα που έχουν οριστεί µέσα στο κείµενο του εκτυπωτικού, επιλέγονται από την οµάδα «Υπολογισµοί Σωληνώσεων ∆ισωλήνιας Θέρµανσης» αφού κάνουµε κλικ στο εικονίδιο «Εισαγωγής Πεδίου Πίνακα».

57

Το αποτέλεσµα της εκτύπωσης για το παραπάνω εκτυπωτικό, θα είναι της ακόλουθης µορφής:

4M 58

Σηµείωση: Όταν έχουµε τίτλους-επικεφαλίδες πινάκων όπως στην παραπάνω περίπτωση, όπου οι επικεφαλίδες «Τµήµα ∆ικτύου», «Μήκος Σωλήνα» κλπ αναφέρονται σε πολλές γραµµές αποτελεσµάτων του πίνακα και ουσιαστικά αποτελούν Κεφαλίδες (header), είναι απαραίτητο προκειµένου να επαναλαµβάνονται οι τίτλοι και σε επόµενη σελίδα (αν τα αποτελέσµατα δεν χωρούν σε µία) να ορίσουµε τους τίτλους αυτούς σαν «Κεφαλίδα γραµµής». Αυτό γίνεται απλά, µαρκάροντας τους τίτλους που θέλουµε να επαναλαµβάνονται στην αλλαγή σελίδας και στην συνέχεια αφού µεταφερθούµε στις εντολές της οµάδας «Πίνακας» του κειµενογράφου να ενεργοποιήσουµε την εντολή «Κεφαλίδα Γραµµής», όπως φαίνεται και στο παράδειγµα της οθόνης που ακολουθεί:

Παραπάνω είδαµε ορισµένα συγκεκριµένα παραδείγµατα εκτυπωτικών από την εφαρµογή του ∆ισωληνίου. Μέσα σε κάθε εφαρµογή υπάρχουν αρκετά έτοιµα εκτυπωτικά χρήστη, τα οποία ο χρήστης µπορεί να συµβουλεύεται και να κάνει και δοκιµές προκειµένου να εξοικειωθεί καλά µε την γεννήτρια εκτυπωτικών του προγράµµατος, προτού προχωρήσει στην διαµόρφωση δικών του εκτυπωτικών από το µηδέν.

Σηµείωση: Τα πεδία (πλαίσια) µέσα στα οποία είναι τοποθετηµένα οι µεταβλητές είναι γενικά µικρότερα από την ονοµασία τους, µε αποτέλεσµα να µην φαίνεται η πλήρης τους ονοµασία. Για τον λόγο αυτό έχει ληφθεί ειδική πρόνοια, να µπορεί ο χρήστης να δει την πλήρη ονοµασία στο κάτω µέρος του παραθύρου (status bar), της µεταβλητής που έχει επιλέξει. Πρόκειται για µιά πολύ χρήσιµη ευκολία που δίνεται στον χρήστη, στο πλαίσιο της διαµόρφωσης των εκτυπωτικών του.

59

Προσοχή! Κατά την δηµιουργία των εκτυπωτικών χρήστη µέσα από την Γεννήτρια των Εκτυπωτικών, ο χρήστης θα πρέπει να προσέξει ιδιαίτερα δύο σηµεία:

• Να µην χρησιµοποιεί την εντολή Copy-Paste, ιδιαίτερα για τις µεταβλητές.

• Να φεύγει από τον κειµενογράφο από την επιλογή «Αρχεία»-> «Κλείσιµο» (και όχι κλείνοντας το παράθυρο του κειµενογράφου µε κλικ στο εικονίδιο)

1.3.4.8 Κατακόρυφο ∆ιάγραµµα Eφόσον πρόκειται για εφαρµογή δικτύου, το Παράθυρο αυτό περιέχει το σχέδιο του κατακόρυφου διαγράµµατος του δικτύου, σύµφωνα µε τα δεδοµένα του φύλλου υπολογισµών και των αντίστοιχων πολικών γωνιών (συµπληρωµένων κατάλληλα). Ενα παράδειγµα κατακόρυφου διαγράµµατος φαίνεται στην οθόνη που ακολουθεί:

Για την επισκόπιση (viewing) του κατακόρυφου διαγράµµατος, ή και οποιουδήποτε άλλου σχεδίου µέσα στο ADAPT, διατίθενται όλες οι σχετικές δυνατότητες

zoom, pan κλπ. Ειδικότερα, ο χρήστης µπορεί είτε µε κλικ πάνω στο αντίστοιχο

εικονίδιο, είτε αφού πιέσει το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού (για να εµφανιστεί το αντίστοιχο διπλανό menu) να εκτελέσει την αντίστοιχη εντολή επισκόπισης:

• Pan: Με πατηµένο το αριστερό πλήκτρο και µετακινώντας το ποντίκι µετακινείται ολόκληρο το σχέδιο (ο κέρσορας έχει την µορφή «χεριού»)

4M 60

• Zoom RealTime: Με πατηµένο το αριστερό πλήκτρο και µετακινώντας το ποντίκι µικραίνει και µεγαλώνει (µεγενθύνεται) ολόκληρο το σχέδιο (ο κέρσορας έχει την µορφή «µεγενθυντικού φακού»)

• Zoom Window: Η µεγένθυνση γίνεται στο τµήµα που θα ορίσουµε σαν παράθυρο µε την βοήθεια του ποντικιού: Με το πρώτο κλικ και κρατώντας πατηµένο το ποντίκι, η µετακίνησή του ορίζει το παράθυρο, ενώ αφήνοντάς το πραγµατοποιείται η εντολή.

• Zoom Extends: Φέρνει το σχέδιο ολόκληρο µέσα στο παράθυρο επισκόπισης, ώστε να φαίνεται ολόκληρο. Πχ. µετά από κάποιο zoom θέλουµε να ξαναδούµε το πλήρες σχέδιο. Υπενθυµίζεται, ότι στην περίπτωση που έχουµε σχεδιάσει το δίκτυο στο AutoNET, τότε το κατακόρυφο διάγραµµα παράγεται αυτόµατα και δεν χρειάζεται η κατασκευή του εδώ (χωρίς φυσικά να αποκλείεται στην περίπτωση που το επιθυµεί ο χρήστης).

Έχοντας ενεργοποιήσει το Παράθυρο "Κατακόρυφο ∆ιάγραµµα" εµφανίζεται στο κεντρικό menu οµώνυµη επιλογή µε τις υποεπιλογές "Κλίµακα Σχεδίασης", "Επίδειξη Σελίδας", "Παράµετροι", καθώς

επίσης και οι εντολές εξαγωγής σε αρχεία (dwg, dxf κλπ) και σύνδεσης µε AutoCAD και IntelliCAD, οι οποίες φαίνονται και µέσα από τα αντίστοιχα εικονίδια. Ολες αυτές οι εντολές επεξηγούνται στην συνέχεια: Κλίµακα Σχεδίασης: Ορίζουµε ή αλλάζουµε την κλίµακα σχεδίασης (πχ. 1:100, 1:50 κλπ). Επίδειξη Σελίδας: Εµφανίζονται µε διακεκοµµένη γραµµή τα όρια της σελίδας που έχει επιλεγεί για εκτύπωση (στις Παραµέτρους Εκτυπωτή) όταν δεν χωράει στο χαρτί που έχει επιλεγεί. Η υποεπιλογή αυτή αποτελεί διακόπτη, δηλαδή µπορεί να ενεργοποιείται-απενεργοποιείται µε διαδοχικά click, ενώ όταν είναι ενεργοποιηµένη εµφανίζεται δίπλα της ένδειξη check. Υπενθυµίζεται τέλος, οτι ο χρήστης µπορεί να δεί ακριβώς πώς θα εκτυπωθεί το Κατακόρυφο µε την βοήθεια της επιλογής "Προεκτύπωση" (έχοντας φυσικά επιλέξει "Κατακόρυφο ∆ιάγραµµα" στα "Περιεχόµενα Εκτύπωσης"). Ισχύουν και εδώ όλες οι δυνατότητες που απορρέουν από τις εντολές της οµάδας επιλογών “εµφάνιση”, πχ. ο χρήστης µπορεί να δώσει “Σµίκρυνση” µία ή περισσότερες φορές ώστε να βλέπει ολόκληρο το κατακόρυφο αλλά και τις σελίδες που θα απαιτηθούν (περισσότερες ή λιγότερες ανάλογα µε την κλίµακα που έχει ορίσει), ή να δώσει “Μεγένθυνση” ώστε να δεί τις διάφορες λεπτοµέρειες χρησιµοποιώντας στην περίπτωση αυτή το κάθετο και οριζόντιο ποτενσιόµετρο.

61

Παράµετροι Σχεδίου: Συγκεντρώνονται στο διπλανό παράθυρο-διάλογο οι βασικότεροι παράµετροι σχεδίασης του κατακόρυφου, δηλαδή η κλίµακα εκτύπωσης, οι διαστάσεις του χαρτιού, το πλαίσιο, η θέση του σχεδίου και ο ορισµός της πινακίδας του σχεδίου. Ορίζοντας ανάλογα τις παραµέτρους αυτές παρατηρούµε το κατακόρυφο διάγραµµα να διαµορφώνεται ανάλογα.

4M 62

Εξοδος σε αρχεία DWG και DXF: ∆ηµιουργούνται στον δίσκο αρχεία τύπου DWG ή DXF (µέσα στο directory της µελέτης) για τυχόν παραπέρα επεξεργασία από οποιοδήποτε άλλο σχεδιαστικό πακέτο (πχ. Autocad). Ειδικότερα, η ονοµασία του αρχείου σχεδίου συντίθεται από το όνοµα της εφαρµογής (4 γράµµατα, πχ. DSOL για το ∆ισωλήνιο, YDRE για την Υδρευση κ.ο.κ.) τους 2 χαρακτήρες VR (VeRtical δηλ. κατακόρυφο) και τέλος την κατάληξη DWG ή DXF αντίστοιχα. Για παράδειγµα το κατακόρυφο DWG της ύδρευσης της µελέτης MEL θα είναι το αρχείο YDREVR.DWG που θα έχει δηµιουργηθεί µέσα στο directory MEL.BLD της µελέτης. Σε κάθε περίπτωση, εµφανίζεται βοηθητικό µήνυµα σαν και αυτό που φαίνεται στο διπλανό παράθυρο, ώστε ο χρήστης να γνωρίζει ποιό είναι το αρχείο και που βρίσκεται.

Σύνδεση µε AutoCAD και IntelliCAD: Οι εντολές αυτές µας µεταφέρουν µέσα στο περιβάλλον του AutoCAD ή του IntelliCAD αντίστοιχα, έχοντας φορτώσει αυτόµατα το σχέδιο, το οποίο στην συνέχεια µπορούµε να το επεξεργαστούµε παραπέρα από τις σχεδιαστικές εντολές του CAD πακέτου. Εννοείται φυσικά, οτι για να λειτουργήσουν οι παραπάνω εντολές, θα πρέπει να έχουµε ήδη εγκατεστηµένο στον Η/Υ µας το αντίστοιχο πακέτο.

Σηµείωση: Σε ορισµένες εφαρµογές, όπως πχ. στην Υδρευση και ατην Αποχέτευση, το κατακόρυφο διάγραµµα προκύπτει αυτόµατα και µε κάθε λεπτοµέρεια µέσω έξυπνου συστήµατος (wizard) περιγράφοντας µε πολύ εύκολο τρόπο την εγκατάσταση. Ταυτόχρονα, η περιγραφή αυτή χρησιµεύει και στον αυτόµατο υπολογισµό της εγκατάστασης.

63

1.3.4.9 Σκαρίφηµα ∆ικτύου Το Παράθυρο αυτό περιέχει ένα απλό σκαρίφηµα του δικτύου, σύµφωνα µε τα δεδοµένα του φύλλου υπολογισµών και των αντίστοιχων πολικών γωνιών (συµπληρωµένων κατάλληλα). Πχ. αν εµφανίσουµε µαζί το κατακόρυφο διάγραµµα που είδαµε πιό πάνω, µε το αντίστοιχο σκαρίφηµά του θα έχουµε το αποτέλεσµα που φαίνεται παρακάτω:

Ισχύουν και για το «Σκαρίφηµα» όλες οι εντολές που αναφέρθηκαν πιό πάνω για το κατακόρυφο διάγραµµα.

1.3.4.10 Άλλα παράθυρα αποτελεσµάτων Σε κάθε εφαρµογή υπάρχουν διάφορα παράθυρα αποτελεσµάτων, καθένα από τα οποία αναφέρεται σε συγκεκριµένους υπολογισµούς. Τέτοια παράθυρα είναι για παράδειγµα τα παράθυρα επιλογής Λέβητα, Ασφαλιστικού, Boiler, Κυκλοφορητή κλπ στην Θέρµανση (βλ. παρακάτω οθόνη), Πιεστικού στην Υδρευση, Ανεµιστήρα στους Αεραγωγούς κλπ. Τα παράθυρα αυτά περιγράφονται αναλυτικά µέσα σε κάθε εφαρµογή.

4M 64

1.3.5 Βιβλιοθήκες Οι βιβλιοθήκες περιλαµβάνουν ανά εφαρµογή τα υλικά της αντίστοιχης εγκατάστασης, καθώς επίσης και άλλα βοηθητικά στοιχεία. Για παράδειγµα στην θέρµανση οι βιβλιοθήκες αποτελούνται από επιµέρους βιβλιοθήκες σωµάτων, σωλήνων, εξαρτηµάτων, λεβήτων, κυκλοφορητών κ.α. Παρόλο που και εδώ ο τρόπος τυποποίησης των βιβλιοθηκών εξαρτάται από το είδος του υλικού που περιγράφουν -και για τον σκοπό αυτό γίνεται εκτενής αναφορά µέσα στα πλαίσια κάθε εφαρµογής-, ωστόσο µπορούν και αυτές να τυποποιηθούν σε ορισµένες γενικές κατηγορίες, οι βασικότερες από τις οποίες είναι: Σωλήνες: Ανεξάρτητα από την συγκεκριµένη εφαρµογή, οι σωλήνες τυποποιούνται σε γενικές κατηγορίες που χαρακτηρίζονται από την περιγραφή και την τραχύτητα, κάθε µία από τις οποίες τυποποιείται από ένα πινακάκι στο οποίο παρουσιάζεται η λίστα των διατοµών µε τις αντίστοιχες πληροφορίες (ονοµαστική διάµετρος, εσωτερική διάµετρος, κόστος και κωδικός ΑΤΗΕ).

65

Yποδοχείς: Oι υποδοχείς µπορεί να είναι θερµαντικά σώµατα, υδραυλικοί υποδοχείς, συσκευές, ηλεκτρικοί υποδοχείς κ.α. Ανεξάρτητα από την εφαρµογή που αντιπροσωπεύουν, τα περιεχόµενα κάποιας βιβλιοθήκης υποδοχέων παρουσιάζονται σε µορφή λίστας:

Επιλέγοντας από την λίστα κάποιον συγκεκριµένο υποδοχέα, εµφανίζονται στο δεξί µέρος του παραθύρου τα στοιχεία που χρειάζονται στους υπολογισµούς. Σε ορισµένες περιπτώσεις υπάρχει και επιπλέον παράθυρο µε πρόσθετες πληροφορίες. Για παράδειγµα στα "Θερµαντικά Σώµατα", εκτός από τον τύπο και τα βασικά χαρακτηριστικά υπάρχει και παράθυρο µε την γκάµα των σωµάτων (τυποποιηµένα µε φέτες ή διαστάσεις) και τις αντίστοιχες αποδόσεις (βλ. διπλανό παράθυρο), ενώ στην περίπτωση των "Στοµίων Αεραγωγών" εκτός από τον τύπο και τα χαρακτηριστικά υπάρχει και επιπλέον παράθυρο µε την γκάµα των διαστάσεων του κάθε τύπου στοµίου. Εξαρτήµατα: Οι βιβλιοθήκες εξαρτηµάτων συναντώνται στις εφαρµογές δικτύων εγκαταστάσεων και περιλαµβάνουν τα διάφορα εξαρτήµατα σε λίστα, ενώ για κάθε εξάρτηµα αναγράφονται τα βασικά του χαρακτηριστικά (αντίσταση ζ και κόστος). ∆ιάφορα Υλικά (πχ. εξοπλισµός Λεβητοστασίου): Οι βιβλιοθήκες υλικών αποτελούν τµήµα σχεδόν κάθε εφαρµογής. Χαρακτηριστικό παράδειγµα οι βιβλιοθήκες κυκλοφορητών ή αντλιών στις εφαρµογές δικτύου, όπως φαίνεται και στην παρακάτω οθόνη.

4M 66

Αναλυτικότερα, οι διάφορες βιβλιοθήκες περιγράφονται αναλυτικά µε τα χαρακτηριστικά τους µέσα στο κεφάλαιο κάθε µιάς εφαρµογής χωριστά. Ανάµεσα στις βιβλιοθήκες µιάς εφαρµογής περιλαµβάνονται, όπως είδαµε και πιό πάνω στην “Προµέτρηση”, οι βιβλιοθήκες “Προσφοράς” που περιέχουν συµπληρωµατικά υλικά, που είναι κοινά για τις διάφορες εφαρµογές. Ο χρήστης µπορεί να προσαρµόσει τις βιβλιοθήκες στις ανάγκες του, εισάγοντας τα υλικά που χρησιµοποιεί µε τα χαρακτηριστικά τους. Στην δουλειά αυτή έχει στην διάθεσή του, µεταξύ των άλλων, και τον Οδηγό Υλικών της 4Μ (4Μ-ΥLIKA Θέρµανση-Κλιµατισµός) από τον οποίο µπορεί να αντλήσει πολύ εύκολα τα περιεχόµενά του, όπως περιγράφεται στην συνέχεια. Συνεργασία µε Οδηγό Υλικών 4Μ-ΥLIKA: Ο Οδηγός 4M-YLIKA περιλαµβάνει σε CD τα αναλυτικά τεχνικά χαρακτηριστικά δεκάδων χιλιάδων υλικών Θέρµανσης-Κλιµατισµού, µε τις τιµές τους για τα περισσότερα από αυτά. Ο Οδηγός µπορεί να χρησιµοποιηθεί είτε αυτόνοµα, είτε και σε συνεργασία µε το πακέτο ADAPT/FCALC-Win. Για την τελευταία περίπτωση έχει ληφθεί ειδική πρόνοια ώστε ο χρήστης να µπορεί να µεταφέρει οποιοδήποτε υλικό του CD µέσα στις αντίστοιχες βιβλιοθήκες της Θέρµανσης και του Κλιµατισµού.

67

Ειδικότερα, στις κατηγορίες βιβλιοθηκών µε τις οποίες υπάρχει συνεργασία µε το CD Yλικών εµφανίζεται στο κάτω µέρος δεξιά η ένδειξη “ΥΛΙΚΑ” που σηµαίνει οτι µπορούµε να αντλήσουµε υλικά από τον Οδηγό στην αντίστοιχη βιβλιοθήκη. Πχ., εάν µεταβούµε στην Βιβλιοθήκη “Λέβητες” µέσα από το πρόγραµµα “∆ισωλήνιο”, θα εµφανιστεί το διπλανό παράθυρο διαλόγου. Εφόσον στην συνέχεια επιλέξουµε “Υλικά” θα εµφανιστεί στο δεξί µέρος ο κατάλογος των Λεβήτων που περιλαµβάνονται µέσα στον Οδηγό των Υλικών:

Επιλέγοντας τους Λέβητες που επιθυµούµε στον κατάλογο αυτόν µε το ποντίκι (έτσι ώστε τα λεκτικά τους να εµφανίζονται “φωτισµένα”) και µεταβαίνοντας στον αριστερό κατάλογο της βιβλιοθήκης του προγράµµατος ∆ισωληνίου σε κάποια θέση (ώστε επίσης να φαίνεται φωτισµένη η αντίστοιχη σειρά, κενή ή συµπληρωµένη) µπορούµε στην συνέχεια να επιλέξουµε “Μεταφορά” οπότε τα υλικά του δεξιού καταλόγου µεταφέρονται στον αριστερό του προγράµµατος.

Σηµείωση: Ο Οδηγός 4M-YLIKA σε CD εκδίδεται τακτικά και σε στενή συνεργασία µε τους προµηθευτές και αντιπροσώπους των πιό επώνυµων εταιρειών της αγοράς, µαζί µε χιλιάδες φωτογραφίες, διαγράµµατα και άλλο υλικό, καθώς και τις τρέχουσες τιµές της Αγοράς. Για την εγκατάσταση του CD του Οδηγού Υλικών, θα πρέπει να ακολουθηθούν οι οδηγίες που τον συνοδεύουν, ενώ ακόµα είναι πιθανό οι οθόνες επιλογής που αναφέρθηκαν και πιό πάνω να αλλάζουν λίγο από έκδοση σε έκδοση.

Βιβλιοθήκες Web: Αποτελούν µιά από τις τελευταίες εξελίξεις του πακέτου. Ο χρήστης έχει πλέον και την δυνατότητα να µεταφερθεί µέσα στον διαδικτυακό οδηγό αγοράς HM-CD on line της 4Μ για να αναζητήσει τα υλικά που επιθυµεί για την µελέτη του, καθώς επίσης και να επικοινωνήσει µε τους Προµηθευτές των υλικών αυτών.

4M 68

Το πλεονέκτηµα σε σχέση µε το CD των υλικών της προηγούµενης παραγράφου είναι οτι ο HM-CD on line ενηµερώνεται ζωντανά, παρέχοντας πιό αξιόπιστη και ενηµερωµένη (up-to-date) πληροφόρηση. Επιπλέον, ο Οδηγός ΗM-CD on line καλύπτει σχεδόν όλες τις κατηγορίες και υποκατηγορίες Η/Μ υλικού και εποµένως συνεργάζεται πρακτικά µε όλες τις εφαρµογές του πακέτου. Σηµειώνεται, οτι οι πλήρεις δυνατότητες του Web Οδηγού παρέχονται µόνο στους συνδροµητές του πακέτου. Για κάθε υλικό περιλαµβάνονται πλήρη και πολύ αναλυτικά τεχνικο-οικονοµικά χαρακτηριστικά, φωτογραφίες, χαρακτηριστικές καµπύλες και διαγράµµατα, Τεχνικές οδηγίες, Τεχνικές προδιαγραφές, πιστοποιήσεις κλπ. Πρακτικά είναι σαν να έχει ο χρήστης στην διάθεσή του τα αναλυτικά ντοσιέ των προϊόντων των πιό επώνυµων εταιρειών µε τα πλήρη τεχνικά χαρακτηριστικά τους. Όλες τις πιο πάνω πληροφορίες µπορεί ο χρήστης να τις αναζητήσει ανά εταιρεία ή και ανεξάρτητα εταιρείας. Σε ότι αφορά στην αναζήτηση, υιοθετούνται τα πιο σύγχρονα και λειτουργικά πρότυπα αναζήτησης (web-browsing) και προσφέρεται απεριόριστη ευελιξία στον χρήστη να µπορεί να προχωρεί µπρος-πίσω, να γυρνάει σε κάποιο προηγούµενο στάδιο και να αλλάζει κατεύθυνση µέχρι να «εντοπίσει» το προϊόν µε τα επιθυµητά χαρακτηριστικά. Επιπλέον, πράγµα πολύ σηµαντικό, ο χρήστης µπορεί να πραγµατοποιεί αναζήτηση προϊόντων µε τα κριτήρια που επιθυµεί, προκρίνοντας ουσιαστικά τα υλικά που πληρούν τις απαιτούµενες προδιαγραφές. Ο τρόπος χρήσης του Οδηγού είναι απλός. Από την κύρια οθόνη του µας δίνεται η δυνατότητα επιλογής κάποιας γενικής Κατηγορίας ή κάποιου Προµηθευτή, µε απλό κλικ στο αντίστοιχο σηµείο. Επίσης, έχουµε και την δυνατότητα µε κλικ στο «καλάθι ενηµέρωσης» κάτω δεξιά να δούµε τα υλικά που έχουµε επιλέξει για παραπέρα «έρευνα», δυνατότητα που θα δούµε λεπτοµερέστερα πιό κάτω.

69

Ας δούµε πρώτα απόλα τις δύο περιπτώσεις «Προµηθευτές» και «Κατηγορίες»: Προµηθευτές: Πιέζοντας το πλήκτρο "Προµηθευτές" που βρίσκεται στο κάτω µέρος, εµφανίζεται ένας πλήρης κατάλογος Προµηθευτών Η/Μ Υλικού. Εδώ µπορείτε να έχετε γενικές πληροφορίες για τις Εταιρείες όπως την διεύθυνσή τους, τα τηλέφωνα, fax, είδη προϊόντων κλπ. Επίσης, µέσα στην καρτέλα ‘’Υλικά’’ µπορείτε να δείτε πληροφορίες για τα επιµέρους προϊόντα. Όταν στο αριστερό µέρος του λεκτικού της Εταιρείας εµφανίζεται το χαρακτηριστικό εικονίδιο (έµβληµα του Acrobat), σηµαίνει ότι η Εταιρεία παρέχει πληροφορίες µε την µορφή φυλλαδίων pdf (που µπορείτε να διαβάσετε µέσω του Acrobat Reader). Για παράδειγµα, εφόσον επιλέξουµε την «Caloria ΑΒΕΕ» εµφανίζεται η παρακάτω καρτέλλα:

Όπως παρατηρούµε, στο επάνω µέρος είναι τα γενικά στοιχεία του Προµηθευτή (διεύθυνση, τηλ. Κλπ) ενώ στο κάτω µέρος εµφανίζονται κάποιες «υποκαρτέλες» µε τους τίτλους «Πληροφορίες» (γενικές πληροφορίες), Προϊόντα (γενικές κατηγορίες προϊόντων), «Profile» (company profile), ενώ ακόµα:

• Στην «υποκαρτέλα» µε τον τίτλο «Υλικά» παρατηρούµε τις υποκατηγορίες υλικών για τις οποίες ο συγκεκριµένος Προµηθευτής διαθέτει αντίστοιχα υλικά. Μπορούµε να επιλέξουµε κάποια από τις υποκατηγορίες και να προχωρήσουµε στην αναζήτηση, µε τον ίδιο ακριβώς τρόπο που περιγράφεται πιό κάτω για τις Κατηγορίες και Υποκατηγορίες.

• Στην «υποκαρτέλα» µε τον τίτλο «PDF Φυλ.» περιέχονται ένα ή περισσότερα Φυλλάδια (prospectus) του συγκεκριµένου Προµηθευτή. Ενα τέτοιο παράδειγµα φαίνεται στην επόµενη οθόνη.

4M 70

Κατηγορίες: Επιλέγοντας µε το ποντίκι κάποιο από τα 19 εικονίδια-κατηγορίες της πρώτης οθόνης, οδηγούµαστε στις επιµέρους κατηγορίες που συνιστούν την γκάµα των ηλεκτροµηχανολογικών εγκαταστάσεων του Οδηγού. Ειδικότερα, κάνοντας απλό κλικ σε ένα εικονίδιο, έρχεται στην οθόνη µας η καρτέλα της συγκεκριµένης κατηγορίας.

Έχοντας επιλέξει µια συγκεκριµένη κατηγορία, όπως για παράδειγµα την «Θέρµανση» στην παραπάνω οθόνη, παρατηρούµε στην δεξιά πλευρά της οθόνης τον κατάλογο µε τις υποκατηγορίες των υλικών, ενώ στο αριστερό τµήµα της οθόνης τα λογότυπα των Εταιρειών που αντιστοιχούν στην τρέχουσα υποκατηγορία και για τις οποίες υπάρχουν αναλυτικά στοιχεία. Στο σηµείο αυτό έχουµε τις εξής δυνατότητες:

71

Α) Επιλογή Λογότυπου Εταιρείας: Κάνοντας ένα απλό κλικ πάνω στο λογότυπο κάποιας Εταιρείας, έρχεται στην οθόνη µας η καρτέλα µε τα αναλυτικά στοιχεία της, τα προϊόντα και το profile της, ενώ στην υποκαρτέλα "υλικά" φαίνονται όλες οι κατηγορίες των υλικών στις οποίες µεταβαίνουµε µε απλό κλικ (παρακάµπτοντας τις άλλες Εταιρείες).

Επίσης, σε ορισµένες περιπτώσεις βλέπουµε και τα πεδία ‘’Αρχεία PDF’’ και ‘’Αρχεία ΗΤΜ’’, όπου σε αυτά θα βρούµε περισσότερες λεπτοµέρειες και στοιχεία (πχ. αναλυτικά prospectus), εφόσον διατίθενται από τον κατασκευαστή. Β) Επιλογή Υποκατηγορίας: Με κλικ σε κάποια από τις υποκατηγορίες υλικών βλέπουµε αριστερά στην οθόνη µας τις Εταιρείες για τις οποίες υπάρχουν περισσότερες πληροφορίες και δεξιά όλες τις Εταιρείες του χώρου για την συγκεκριµένη υποκατηγορία.

4M 72

Με απλό κλικ σε κάποια εταιρεία θα εµφανιστεί η καρτέλα της Εταιρείας µε τα αναλυτικά της στοιχεία. Αν δίπλα στο λεκτικό µιας Εταιρείας εµφανίζεται το σύµβολο του Acrobat, θα εµφανιστεί η καρτέλα της Εταιρείας µε τα αναλυτικά στοιχεία της και θα ενεργοποιηθεί επιπλέον και η καρτέλα ‘’Αρχεία PDF’’, όπου µπορούµε να δούµε περισσότερες πληροφορίες µέσα από το Acrobat Reader. Επιλέγοντας κάποια εταιρεία εµφανίζονται οι τύποι της κατηγορίας υλικών που επιλέχθηκε. Για παράδειγµα, έχοντας επιλέξει «Επίτοιχους Λέβητες Αερίου», τότε κάνοντας κλικ πάνω στην «Novart» θα εµφανιστεί η ακόλουθη οθόνη:

Από τις κατηγορίες των Λεβήτων, µπορούµε να επιλέξουµε µία οποιαδήποτε για να δούµε τους τύπους (εγγραφές) της συγκεκριµένης κατηγορίας (4 τύποι-εγγραφές για την πρώτη από τις 3 πιό πάνω κατηγορίες).

73

Στον πίνακα που εµφανίζεται φαίνονται τα χαρακτηριστικά για τον κάθε τύπο και µάλιστα είναι και εύκολη η συγκριτική τους αξιολόγηση. Σε περίπτωση που µας ενδιαφέρει ένας από τους διαθέσιµους τύπους µπορούµε να κάνουµε κλικ στην αντίστοιχη ένδειξη «Καρτέλα» οπότε εµφανίζεται η αναλυτική καρτέλα του υλικού µε τα πλήρη τεχνικά χαρακτηριστικά, φωτογραφίες κλπ.

Μεταβαίνοντας στις υποκαρτέλες «Γενικά Στοιχεία», «Κείµενα», «Εικόνες» κλπ, ο χρήστης έχει πρόσβαση σε αναλυτικές πληροφορίες που χαρακτηρίζουν το συγκεκριµένο υλικό. Η αναζήτηση µπορεί λοιπόν να καταλήξει µέχρι την αναλυτική καρτέλα κάποιου υλικού, η οποία περιλαµβάνει όλες τις σχετικές πληροφορίες και ειδικότερα:

• Αριθµητικά στοιχεία, η τιµή των οποίων προσαρµόζεται ανάλογα µε τις µονάδες που επιθυµεί ο χρήστης (πχ. m, mm κλπ).

• Γραφικά στοιχεία (πχ. καµπύλες, διαγράµµατα κ.α.)

• Κείµενα (Τεχνικές προδιαγραφές, κ.α.)

• Φωτογραφίες

• σελίδες pdf

• σελίδες html. Η καρτέλα οποιουδήποτε υλικού µπορεί να εκτυπωθεί µε την εντολή “Print” του menu.

4M 74

Θα πρέπει να διευκρινιστεί, οτι ειδικά στην περίπτωση που επιλέγετε σελίδες pdf, τότε ενεργοποιείται αυτόµατα το πρόγραµµα Acrobat Reader που τις απεικονίζει στην οθόνη µας και εδώ ισχύουν όσα περιγράφηκαν για το περιβάλλον του Acrobat Reader σε προηγούµενη ενότητα.

Σηµείωση: Υπενθυµίζεται ότι η ανάγνωση των αρχείων pdf προϋποθέτει την ύπαρξη του Acrobat Reader.

Μία πολύ σηµαντική επιλογή είναι η αναζήτηση µε φίλτρα, καθώς δίνει την δυνατότητα στον χρήστη να αναζητεί υλικά που πληρούν συγκεκριµένα κριτήρια. Ουσιαστικά, µε τον τρόπο αυτό ο χρήστης µπορεί να «αποµονώνει» τα υλικά που τον ενδιαφέρουν περισσότερο, χωρίς να χάνει χρόνο σε πολλά διαδοχικά ψαξίµατα.Η δυνατότητα αναζήτησης µε φίλτρα πραγµατοποιείται µε την βοήθεια του σχετικού εικονιδίου «Αναζήτηση» (µε τον µεγενθυντικό φακό) που βρίσκεται στο πάνω µέρος, εφόσον έχουµε µεταβεί σε κάποια υποκατηγορία υλικών. Για παράδειγµα, όταν έχουµε επιλέξει τους «καυστήρες αερίου» εµφανίζεται η ακόλουθη οθόνη:

75

Με κλικ στην «Αναζήτηση» εµφανίζεται ο παρακάτω διάλογος:

Όπως βλέπουµε, εµφανίζονται τα πεδία µε τα χαρακτηριστικά της συγκεκριµένης υποκατηγορίας (κατασκευαστής, κωδικός, τύπος, ισχύς κλπ) µε κενές τιµές, και ο χρήστης έχει την δυνατότητα να «κλειδώσει» κάποιες από αυτές ή να θέσει άνω και κάτω όρια για κάποια πεδία, περιορίζοντας έτσι την υποοµάδα που πληρεί τα συγκεκριµένα κριτήρια από το σύνολο των δυνατών επιλογών. Για την συµπλήρωση της της φόρµας αναζήτησης, ο χρήστης θα πρέπει να γνωρίζει τα ακόλουθα: Η φόρµα αναζήτησης περιλαµβάνει δύο ειδών πεδία, τα αλφαριθµητικά (τα οποία έχουν πεδίο εισαγωγής τιµών µόνο στη στήλη 'Από τιµή') και τα αριθµητικά (τα οποία έχουν πεδία εισαγωγής τιµών στις στήλες 'Από τιµή' και 'Εως τιµή').Στα αλφαριθµητικά πεδία εισάγουµε τιµές χωρισµένες µε κόµµα, βάζοντας + µπροστά από αυτές που θέλω να περιλαµβάνονται οπωσδήποτε στο αποτέλεσµα της αναζήτησης και - µπροστά από αυτές που δεν επιθυµώ να περιλαµβάνονται. Ακολουθούν µερικά παραδείγµατα:

BUD Όσες καταχωρήσεις έχουν στο πεδίο αυτό τη λέξη BUD

MVI,MP Οσες καταχωρήσεις έχουν στο πεδίο αυτό τις λέξεις MVI ή MP

MVI,MP,-TMP

Οσες καταχωρήσεις έχουν στο πεδίο αυτό τις λέξεις MVI ή MP αλλά όχι τη λέξη TMP

+MVI,+MP Οσες καταχωρήσεις έχουν στο πεδίο αυτό τις λέξεις MVI και MP

4M 76

Στα αριθµητικά πεδία εισάγουµε προαιρετικά από µία αριθµητική τιµή στη µία ή και στις δύο στήλες ('Από τιµή' και 'Εως τιµή'). Έστω για παράδειγµα οτι θέλουµε τους καυστήρες αερίου που λειτουργούν µε ελάχιστη ισχύ από 30.000 µέχρι 40.000 kcal/h. Στην περίπτωση αυτή αρκεί να συµπληρώσουµε στον διάλογο που είδαµε πιό πάνω, τις τιµές 30.000 και 40.000 στα δύο πεδιά της ισχύος (min) «από τιµή», «έως τιµή», αντίστοιχα. Στην συνέχεια, πιέζοντας «Αποστολή Αναζήτησης» θα εµφανιστεί ο παρακάτω κατάλογος µε τους καυστήρες που πληρούν το παραπάνω κριτήριο:

Αν περιορίσουµε ακόµα περισσότερο τις επιλογές µας, ορίζοντας επιπλέον κριτήρια, τότε από την προηγούµενη λίστα θα αποµείνουν λιγότεροι Καυστήρες. Μπορούµε ανά πάσα στιγµή να µπούµε στις καρτέλλες των υλικών που πληρούν τα κριτήρια, για περισσότερες τεχνικές λεπτοµέρειες, ή και να επιλέξουµε κάποια από αυτά για παραπέρα µελέτη, τοποθετώντας τα στο «καλάθι». Η τελευταία αυτή δυνατότητα που έχει να κάνει µε την on line επικοινωνία µε τους προµηθευτές-κατασκευαστές των υλικών περιγράφεται αναλυτικά στην αµέσως επόµενη ενότητα. Τέλος, ο Web Οδηγός προσφέρει και την δυνατότητα επικοινωνίας µε τους προµηθευτές των υλικών. Συγκεκριµένα, ο χρήστης µπορεί να επιλέξει ένα ή περισσότερα υλικά τα οποία τον ενδιαφέρουν και να ζητήσει περισσότερες πληροφορίες γιαυτά µε έναν εντελώς αυτοµατοποιηµένο τρόπο. Αυτό που συγκεκριµένα έχει να κάνει είναι να επιλέξει τα υλικά τοποθετώντας τα στο «καλάθι» και οποιαδήποτε στιγµή αργότερα µπορεί να στείλει το καλάθι στους προµηθευτές µε ένα απλό κλικ.

77

Παράδειγµα: Έστω ότι µας ενδιαφέρει να έχουµε περισσότερες πληροφορίες για τα boilers της Buderus. Μέσα από την γενική διαδικασία της αναζήτησης µε όλους τους δυνατούς τρόπους που είδαµε πιό πάνω, έστω ότι έχουµε φθάσει στις ακόλουθες εγγραφές υλικών:

Πιέζουµε στο αντίστοιχο καλάθι αριστερά του συγκεκριµένου τύπου που µας ενδιαφέρει, οπότε εµφανίζεται µιά οθόνη σαν την παρακάτω:

Στο πάνω µέρος εµφανίζεται το µήνυµα «Η αίτηση ενηµέρωσης καταχωρήθηκε στο καλάθι» και ακολουθεί η καρτέλα του υλικού που τοποθετήσαµε στο καλάθι. Με τον ίδιο τρόπο µπορούµε να στείλουµε στο καλάθι οποιοδήποτε άλλο υλικό, και η καρτέλλα του τοποθετείται αυτόµατα στην λίστα. Μπορούµε να ρίχνουµε στο καλάθι υλικά από περισσότερες από µία εταιρείες. Οταν θα σταλεί η εκδήλωση ενδιαφέροντος, κάθε προµηθευτής θα λάβει αυτόµατα email για τα δικά του υλικά.

4M 78

Εφόσον σε κάποιο στάδιο της «συσσώρευσης» υλικών στο καλάθι µας θελήσουµε να διαγράψουµε κάποιο υλικό από το καλάθι, αρκεί να κάνουµε κλικ στο εικονίδιο που βρίσκεται δεξιά από την ένδειξη «∆ιαγραφή από το καλάθι». Εφόσον έχουµε καταλήξει στα υλικά που µας ενδιαφέρουν και τα έχουµε τοποθετήσει στο καλάθι µας, µπορούµε µε ένα απλό κλικ πάνω στην ένδειξη «Αποστολή Καλαθιού» που βρίσκεται πάνω-δεξιά στην οθόνη µας, να στείλουµε την σχετική εκδήλωση ενδιαφέροντος. Σε αυτή την περίπτωση θα µας εµφανιστεί µιά οθόνη σαν την παρακάτω:

Εδώ θα πρέπει ο µελετητής να συµπληρώσει τα στοιχεία του και στην συνέχεια να πιέσει το πλήκτρο «Αποστολή Στοιχείων». Ο εµπλεκόµενος Προµηθευτής (-ές) θα λάβει (-ουν) σχετικό µήνυµα. Έτσι, θα πρέπει λογικά να λάβετε κάποια στιγµή απάντηση, δεδοµένου οτι οι Προµηθευτές γνωρίζουν οτι υπάρχει ειδική συνεργασία µε τους χρήστες προγραµµάτων της 4Μ.

Σηµείωση: Οι παραπάνω λειτουργίες µπορεί να διαφοροποιούνται κατά την εξέλιξη του Web Οδηγού, τείνοντας σε όλο και πιό στενή συνεργασία µε τις εφαρµογές ADAPT.

1.3.6 Βοήθεια (Help) Η επιλογή αυτή µας εµπεριέχει µιά σειρά από υποεπιλογές που έχουν σκοπό την υποστήριξη του χρήστη στην εκµάθηση της κάθε εφαρµογής-προγράµµατος µε διάφορα µέσα. Ειδικότερα, περιλαµβάνονται οι ακόλουθες υποεπιλογές:

79

Περιεχόµενα και Ευρετήριο: Πρόκειται για την κλασσική βοήθεια (help) των windows στην σύγχρονη µορφή html (links, αναζήτηση όπως στο internet κλπ). Πιό συγκεκριµένα, µε την βοήθεια των Περιεχοµένων (Contents) και του Ευρετηρίου (Index) µε λέξεις κλειδιά, καθώς επίσης και των διαφόρων ∆ιασυνδέσεων και Παραποµπών µέσα στα κείµενα της βοήθειας (hypertext links), ο χρήστης µπορεί να εντοπίσει ακριβώς το θέµα που τον ενδιαφέρει και να λύσει την απορία του, τόσο σε επίπεδο λειτουργίας του προγράµµατος, όσο και σε επίπεδο θεωρίας της εφαρµογής.

Σηµείωση: Τα Περιεχόµενα (Contents) είναι οργανωµένα σε µορφή δένδρου σε κατηγορίες-υποκατηγορίες-θέµατα και µπορεί να αναζητηθούν απευθείας "ξεδιπλώνοντας" µε διπλό κλικ κατηγορίες και υποκατηγορίες. Μέσα σε κάθε θέµα µπορείτε να επιλεγούν οι υπογραµµισµένες λέξεις που παραπέµπουν σε σχετικά θέµατα, καθώς επίσης και οι τυχόν παραποµπές που βρίσκονται στο κάτω µέρος. Κατά την αναζήτηση η επιστροφή σε προηγούµενη σελίδα γίνεται µε το πλήκτρο "Back". Επίσης µπορεί να αναζητηθεί κάποιο θέµα και µε λέξεις κλειδιά πηγαίνοντας στο Ευρετήριο (Index) και επιλέγοντας την λέξη κλειδί είτε από τον αλφαβητικό κατάλογο είτε πληκτρολογώντας την λέξη (µε το πρώτο γράµµα Κεφαλαίο). Τέλος, στο πάνω µέρος του παραθύρου της Βοήθειας υπάρχουν και τα πλήκτρα "Hide" (για απόκρυψη του αριστερού τµήµατος µε τα περιεχόµενα και το ευρετήριο-επανεµφανίζεται µε το πλήκτρο "Show"), "Print" (για εκτύπωση του αντίστοιχου θέµατος) και "Options" (µε κάποιες άλλες εντολές δευτερεύουσας σηµασίας).

Σύνδεση µε web 4Μ: Εφόσον υπάρχει σύνδεση µε internet, η επιλογή αυτή µας µεταφέρει αυτόµατα στο web site της 4Μ.

4M 80

Αποστολή e-mail: Με την αποστολή email ο χρήστης µπορεί να στείλει email στο τµήµα υποστήριξης της εταιρείας, σε ελεύθερη µορφή. Ερώτηση µε e-mail: Με την "Ερώτηση µε email" εµφανίζεται το τυποποιηµένο έντυπο ερωτήσεων του web site 4Μ, στο οποίο ο χρήστης µπορεί να στείλει µε τυποποιηµένο τρόπο το πρόβληµα ή την παρατήρησή του και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες παρουσιάζεται. Εγγραφή on line: Με την "Εγγραφή On Line" (on line registration) ο νέος πελάτης έχει την δυνατότητα να στείλει τα στοιχεία του προκειµένου να καταχωρηθούν στην Βάση της εταιρείας. Ερωτήσεις-Απαντήσεις: Με τις "Ερωτήσεις-Απαντήσεις" δίνεται η δυνατότητα στον χρήστη να δεί τις Απαντήσεις στις συνηθέστερες Ερωτήσεις (Frequently Asked Questions-FAQ) στο πρόγραµµα που χρησιµοποιεί. Ο τρόπος λειτουργίας είναι ανάλογος µε αυτόν που χρησιµοποιείται ευρέως στο διαδίκτυο. Αναβάθµιση on line: Με την "Αναβάθµιση On Line", που είναι µιά πολύ σηµαντική επιλογή, ο χρήστης έχει την δυνατότητα κάτω από ορισµένες προϋποθέσεις, να "κατεβάζει" (µε download) τα τελευταία releases των προγραµµάτων του. Ειδικότερα, εµφανίζεται οθόνη στην οποία παρουσιάζονται οι εφαρµογές του πακέτου και οι ηµεροµηνίες τελευταίας αναβάθµισης (ώστε συγκρινόµενες µε την ηµεροµηνία του CD του χρήστη να γίνεται φανερό εάν έχει κυκλοφορήσει νεώτερη έκδοση).

Σηµείωση: Για λόγους απλούστευσης της διαδικασίας αναβάθµισης, έχει ληφθεί πρόνοια ώστε η «Αναβάθµιση on line» να γίνεται µαζικά για όλο το πακέτο, µέσα από τον ADAPT Manager, ο οποίος περιγράφεται στην επόµενη ενότητα. Οι αντίστοιχες υπηρεσίες παρέχονται µόνο σε όσους καλύπτονται µε ετήσιο Συµβόλαιο Συντήρησης-Υποστήριξης.

81

Τεχνικές Εκθέσεις web: Με τις "Τεχνικές Εκθέσεις Web" ο χρήστης έχει την δυνατότητα να εµπλουτίζει τις τεχνικές εκθέσεις των εφαρµογών του "κατεβάζοντάς τις" (µε download) στον σκληρό του δίσκο. Αρκεί να ακολουθήσει βήµα-βήµα τις Οδηγίες που αναφέρονται στο site, στην σελίδα στην οποία µεταφέρεται ο χρήστης µέσω της επιλογής αυτής "Τεχνικές Εκθέσεις Web". Υποδείγµατα µελετών web: Εδώ ο χρήστης έχει την δυνατότητα να κατεβάζει (µε download) από το site της 4Μ συγκεκριµένα υποδείγµατα µελετών, για να διευκολυνθεί κατά την εκµάθηση του προγράµµατος. Αρκεί να ακολουθήσει βήµα-βήµα τις Οδηγίες που αναφέρονται στο site, στην σελίδα στην οποία µεταφέρεται ο χρήστης µέσω της επιλογής αυτής. Περί: Εµφανίζεται η οθόνη "Περί" (about) στην οποία φαίνεται η ακριβής έκδοση που κατέχει ο χρήστης. Σε ότι αφορά τις επιλογές που υποστηρίζουν τον χρήστη µέσω του internet η χρησιµότητά τους είναι προφανής, καθώς εκτός των άλλων είναι και "ζωντανές" εµπλουτιζόµενες και επεκτεινόµενες συνεχώς (πχ. νέα υποδείγµατα µελετών, πλούσιες τεχνικές εκθέσεις προστιθέµενες συνεχώς κλπ). Ο χρήστης µπορεί φυσικά να έχει πρόσβαση στις πιό πάνω υπηρεσίες και ανεξάρτητα µπαίνοντας στο site της 4Μ (στην διεύθυνση www.4m.gr). Mετά από όσα περιγράφηκαν πιό πάνω, ο χρήστης είναι έτοιµος πλέον να ξεκινήσει την εκµάθηση µιάς οποιασδήποτε εφαρµογής του πακέτου. Οι εφαρµογές περιγράφονται αναλυτικά στις ενότητες που ακολουθούν.

4M 82

1.4 ADAPT Manager 1.4.1 Εισαγωγή O ADAPT Manager, είναι ένα αυτόνοµο πρόγραµµα ανάµεσα στις υπόλοιπες εφαρµογές του πακέτου (βλ. διπλανή οθόνη). Πρόκειται για έναν «έξυπνο» ∆ιαχειριστή των αρχείων µελετών ADAPT, που βοηθάει τον χρήστη να έχει µιά σφαιρική εποπτεία για τις µελέτες (έργα του) και τις υποµελέτες του (Η/Μ εφαρµογές), αλλά και να διαχειρίζεται συνολικά τα αρχεία της µελέτης και των υποµελετών της µέσα από ένα και µόνο παράθυρο. Πιό συγκεκριµένα, µέσα από τον ΑDAPT Manager µπορούµε:

• Να επιλέξουµε κάποια µελέτη-έργο (project) και να δούµε τις υποµελέτες που έχουν εκπονηθεί (πχ. θερµοµόνωση, θερµικές απώλειες, δισωλήνιο, ηλεκτρολογικά). Οι επικεφαλίδες της κάθε υποµελέτης φαίνονται απευθείας, ενώ τα περιεχόµενά τους (φύλλα υπολογισµών και αποτελεσµάτων) έρχονται στην οθόνη µας µε ένα απλό κλικ (καλώντας απλά την αντίστοιχη υποµελέτη, οπότε φορτώνεται αυτόµατα το αντίστοιχο πρόγραµµα). Επίσης, µπορούµε να δούµε ποιές υποµελέτες δεν έχουν γίνει και να ξεκινήσουµε την εκπόνησή τους.

• Να αντιγράψουµε µιά µελέτη σε ένα άλλο αρχείο (µε άλλη ονοµασία) και στην συνέχεια να διατηρήσουµε τις υποµελέτες που θέλουµε ή να διαγράψουµε ενδεχοµένως κάποιες από τις υποµελέτες που δεν θέλουµε ή να ορίσουµε νέες υποµελέτες κ.ο.κ.

• Να κάνουµε ενηµέρωση των προγραµµάτων µας στις τελευταίες τους εκδόσεις µέσα από το internet (live update), από το site της 4Μ, µέσα από µιά αυτοµατοποιηµένη διαδικασία. Πρακτικά, µε τον ADAPT Manager ο χρήστης δεν χρειάζεται να θυµάται την ονοµατολογία των αρχείων της κάθε υποµελέτης, ούτε να πραγµατοποιεί αντιγραφές και µεταφορές επιµέρους αρχείων ανάµεσα σε φακέλους µελετών τύπου bld. Ολη η διαχείριση γίνεται συνολικά µέσα από τις επιλογές του ADAPT Manager, γλυτώνοντας τον χρήστη από πολύτιµο χρόνο και από τυχόν λανθασµένες ενέργειες.

83

Επιπλέον, µέσω του ADAPT Manager, ο χρήστης µπορεί να έχει σαν επίκεντρο την µελέτη του (οργάνωση κατά έργο- project) και να καλεί τις υποµελέτες του φορτώνοντας εύκολα (µε ένα κλικ) τα αντίστοιχα προγράµµατα, πράγµα που δεν γίνεται µε την εξωτερική εκτέλεση κάποιου προγράµµατος-υποµελέτης (το αντίθετο µάλιστα, καλώντας κάποιο πρόγραµµα υποµελέτης θα πρέπει κάθε φορά να ορίζει το όνοµα του αρχείου της µελέτης του). Στην επόµενη ενότητα περιγράφονται αναλυτικότερα οι λειτουργίες του ADAPT Manager.

1.4.2 Περιγραφή Εντολών Καλώντας τον ADAPT Manager, εµφανίζεται η κύρια οθόνη του προγράµµατος:

Παρατηρούµε στην αριστερή στήλη τις εφαρµογές (προγράµµατα) του πακέτου ADAPT. Εφόσον καλέσουµε κάποιο από τα προγράµµατα (µε διπλό κλικ), αυτό εκτελείται και έρχεται στην οθόνη κανονικά σαν να το είχαµε καλέσει και εξωτερικά (εκτός δηλαδή του ADAPT Manager).

4M 84

Την κύρια οθόνη του ADAPT Manager µπορούµε να την βλέπουµε είτε κατακόρυφα, είτε οριζόντια (βλ. παρακάτω) κάνοντας κλικ πάνω στο εικονίδιο «κατακόρυφη τοποθέτηση/οριζόντια τοποθέτηση»: Ας δούµε στην συνέχεια τις εντολές του ADAPT Manager µε την σειρά που βρίσκονται στο menu (οι εντολές και τα εικονίδια) Επιλογή Μελέτης: Επιλέγοντας µιά Συγκεκριµένη µελέτη-έργο (είτε µέσω της εντολής «Επιλογή Μελέτης» από το menu, είτε µε κλικ στο αντίστοιχο εικονίδιο πάνω-δεξιά), παρουσιάζονται όλες οι πληροφορίες που αφορούν στο συγκεκριµένο έργο. Συγκεκριµένα: Στην µεσαία στήλη παρουσιάζονται υποµελέτες που έχουν εκπονηθεί (πχ. ∆ισωλήνιο, Ηλεκτρολογικά κλπ) για την συγκεκριµένη µελέτη-έργο.

«∆είχνοντας» µε το ποντίκι (µε απλό κλικ) µιά συγκεκριµένη υποµελέτη (πχ. ∆ισωλήνιο) βλέπουµε στην δεξιά στήλη τα στοιχεία-επικεφαλίδες της υποµελέτης αυτής (το έργο στο οποίο αναφέρεται, τον µελετητή από τον οποίο εκπονήθηκε, την ηµεροµηνία κλπ). Με διπλό κλικ πάνω σε κάποια υποµελέτη της µεσαίας στήλης, «φορτώνονται» τα περιεχόµενά της, καθώς εκτελείται αυτόµατα η αντίστοιχη εφαρµογή. Πχ. καλώντας την υποµελέτη «∆ισωλήνιο» βλέπουµε (παρακάτω οθόνη) τα στοιχεία της µελέτης που έχουµε επιλέξει (2002.bld) για την υποµελέτη της δισωλήνιας εγκατάστασης.

85

Με ανάλογο τρόπο µπορούµε να «ανοίξουµε» και άλλες επιµέρους µελέτες του έργου µας, οπότε έχουµε σφαιρική εποπτεία για µιά µελέτη µε τις υποµελέτες της. Επίσης, όταν βρισκόµαστε πάνω σε οποιαδήποτε υποµελέτη της δεύτερης στήλης και επιλέξουµε «προσθήκη» από το παραθυράκι που θα εµφανιστεί αν πιέσουµε το δεξί πλήκτρο του ποντικιού, τότε θα εµφανιστεί λίστα µε τις «κενές» υποµελέτες.

4M 86

Μπορούµε να επιλέξουµε µιά από τις κενές αυτές υποµελέτες (φαίνονται µε µαύρο χρώµα) εφόσον θέλουµε να ξεκινήσουµε την εκπόνησή της. Αρκεί ένα απλό κλικ πάνω στην ονοµασία και αυτόµατα το αντίστοιχο πρόγραµµα θα εκτελεστεί και θα µας έρθει στην οθόνη, µε φορτωµένο το αρχείο της µελέτης-έργου µας. Αποθήκευση Μελέτης Ως (Save As): Με την εντολή αυτή µπορούµε να αποθηκεύσουµε τα περιεχόµενα µιάς µελέτης έργου σε ένα άλλο αρχείο. Για παράδειγµα, την µελέτη 2002.bld που φορτώσαµε προηγουµένως, µπορούµε να της δώσουµε ένα άλλο όνοµα (πχ. 2003.bld) κατά την αποθήκευση.

87

Κλείσιµο Μελέτης: Με την επιλογή αυτή κλείνουµε (close) την µελέτη που έχουµε φορτώσει. Στην περίπτωση αυτή ζητείται σχετική επιβεβαίωση:

Στοιχεία Μελέτης: Παρουσιάζονται τα Στοιχεία της συγκεκριµένης υποµελέτης, τα οποία µπορούµε να τα ενηµερώσουµε αν το επιθυµούµε.

4M 88

Σε περίπτωση που αλλάξουµε την παραπάνω καρτέλα ζητείται σχετική επιβεβαιώση µέσα από το παρακάτω µήνυµα:

Αναβάθµιση µέσω Web (Live Update): Με κλικ στο αντίστοιχο εικονίδιο, εµφανίζεται η ακόλουθη οθόνη:

89

Στην πρώτη στήλη φαίνονται οι εφαρµογές µας, στην δεύτερη η ηµεροµηνία της έκδοσης που διαθέτουµε και στην Τρίτη η ηµεροµηνία της τελευταίας έκδοσης που είναι στην ιστοσελίδα της 4Μ. Ο ADAPT Manager τσεκάρει αυτόµατα τις υποψήφιες για αναβάθµιση εφαρµογές, αυτές δηλαδή που η ηµεροµηνία της δεύτερης στήλης είναι µικρότερη (και όχι ίση) µε την ηµεροµηνία της τρίτης στήλης. Οριστικοποιούµε τις επιλογές µας (τσεκάροντας ή ξετσεκάροντας τα κουτάκια της τελευταίας δεξιά στήλης) προκρίνοντας ουσιαστικά τις εφαρµογές που θέλουµε να αναβαθµίσουµε, και πιέζουµε στην συνέχεια το πλήκτρο «Ενηµέρωση» που βρίσκεται κάτω-δεξιά. Εµφανίζεται µετά από λίγο ένα παράθυρο της διπλανής µορφής και θα πρέπει να περιµένουµε µέχρι να ολοκληρωθεί η µεταφορά των αντίστοιχων αρχείων. Όπως αποδεικνύεται από την παραπάνω διαδικασία, η εντολή «Live Update» του ADAPT Manager ολοκληρώνεται µε µερικά κλικ.

Σηµείωση: Η υπηρεσία αυτή διατίθεται µόνο στους Συνδροµητές του πακέτου, αυτούς δηλαδή που καλύπτονται µε ετήσιο συµβόλαιο συντήρησης ADAPT ή FINE.