Επαναληπτικές Ασκήσεις στη Γλώσσα

…………………………………………………………..

5ο Δημοτικό Σχολείο Σαλαμίνας

Β’ τάξη

Παναγιώτα Αλεξάνδρα Φράττη

2

Γλώσσα

Ξεχωρίζω τα επίθετα από τα ουσιαστικά.

Χρωματίζω τις υπογραμμισμένες λέξεις κόκκινες αν είναι ουσιαστικά και πράσινες αν είναι

επίθετα.

Πασχαλινή κατασκευή

Κουνελάκια

Θα χρησιμοποιήσουμε: άσπρο χαρτόνι, ψεύτικα, πλαστικά μάτια, καφέ μαλλί για πλέξιμο και

βαμβάκι.

Εργαλεία: μαύρος μαρκαδόρος , ψαλίδι , υγρή κόλλα

Θηλυκά ουσιαστικά σε –η

Ενικός Αριθμός

Ονομαστική η ψυχή τέχνη ζάχαρη

Γενική της

Αιτιατική την

Κλητική -

Πληθυντικός Αριθμός

Ονομαστική οι

Γενική των -

Αιτιατική τις

Κλητική -

Ουσιαστικά : Οι λέξεις που φανερώνουν πρόσωπα, ζώα, πράγματα, τόπους, καταστάσεις.

Επίθετα: Λέξεις που περιγράφουν τα ουσιαστικά. Σχηματίζονται και στα τρία γένη.

3

Αρσενικά ουσιαστικά σε –ας

Αρσενικά ουσιαστικά σε –ος

Στα γκρι κελιά του πίνακα θέλει μεγάλη προσοχή ο τόνος !

Ενικός Αριθμός

Ονομαστική ο χειμώνας μήνας γείτονας

Γενική του

Αιτιατική τον

Κλητική -

Πληθυντικός Αριθμός

Ονομαστική οι

Γενική των

Αιτιατική τους

Κλητική -

Ενικός Αριθμός

Ονομαστική ο νονός κήπος όροφος

Γενική του

Αιτιατική τον

Κλητική -

Πληθυντικός Αριθμός

Ονομαστική οι

Γενική των

Αιτιατική τους

Κλητική -

4

Λεξικό

Ορισμός και παράδειγμα

Υπογραμμίζω με μαύρο χρώμα τον ορισμό των παρακάτω λημμάτων και με μπλε το παράδειγμα

για αυτά.

Βρίσκω στο λεξικό μου και γράφω τον ορισμό των παρακάτω λέξεων :

αυγό ………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

νονός ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Ορισμός : περιγράφω την έννοια μιας λέξης, λέω τι σημαίνει

Παράδειγμα : πρόταση που γράφω για να καταλάβει κάποιος μια λέξη.

5

Βρίσκω στο λεξικό μου και γράφω το παράδειγμα του λεξικού για τις παρακάτω λέξεις:

Πάσχα …………………………………………………………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

λαμπάδα…………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Αλφαβητική σειρά

Βάζω τις παρακάτω λέξεις σε αλφαβητική σειρά :

πασχαλινός, πασχαλίτσα, λαμπάδα , λάμπω, λαμπερός, νονός, αυγό, τσουρέκι, δώρα

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Αντίθετες λέξεις – Συνώνυμες Λέξεις

Στα παρακάτω ζευγάρια λέξεων γράφω στο κουτάκι Α εάν αυτές είναι αντίθετες και Σ εάν είναι

συνώνυμες.

φωτεινός – λαμπερός φως – σκοτάδι

ανοιχτό – κλειστό όμορφος – ωραίος

φτωχός – πλούσιος χαμηλό – κοντό

δίνω – προσφέρω καινούργιος – παλιός

Βρίσκω στο λεξικό τις παρακάτω λέξεις και γράφω από μία συνώνυμη και μια αντίθετη.

νόστιμος Συνώνυμη : Αντίθετη:

αφήνω Συνώνυμη : Αντίθετη :

ωφελώ Συνώνυμη : Αντίθετη:

υπέροχος Συνώνυμη: Αντίθετη:

Αντίθετες λέξεις : έχουν εντελώς διαφορετική σημασία.

Συνώνυμες λέξεις : έχουν την ίδια περίπου σημασία , μας μιλάνε για το ίδιο πράγμα.

6

Το αόριστο άρθρο

Τα παρακάτω κείμενα μιλούν για βιβλία με θέμα το Πάσχα. Συμπληρώνω όπου λείπει το αόριστο

άρθρο.

Ο Πρασινοπασχαλιάς

Σε …….. μικρό πασχαλοχωριό ζει ……… πράσινη πασχαλίτσα, ο

Πρασινοπασχαλιάς, που κανείς δεν τον κάνει παρέα. Τι θα γίνει όμως όταν

εμφανίζεται το μαύρο κοράκι που θέλει να φάει τις πασχαλίτσες ; .………..

παραμύθι για τη διαφορετικότητα και την αξία της φιλίας.

Η περιπέτεια …….. λαμπάδας

………. μικρό κεράκι είχε ………. ταπεινό όνειρο, να κάνει …………. μεγάλο ταξίδι.

Ήθελε να βρεθεί στα Ιεροσόλυμα και να ανάψει στον τάφο του Χριστού, την

νύκτα της Ανάστασης. Η ιστορία ……. κεριού αλλιώτικου από τα άλλα.

Ο λαγός που μισούσε τα κόκκινα αυγά

……….. λαγός συναντά τυχαία κάποιες κότες σε ……… κοτέτσι. Εκεί μαθαίνει με

έκπληξη πως οι άνθρωποι κάθε Πάσχα βάφουν κόκκινα αυγά. Πώς είναι δυνατόν

να έχουν οι άνθρωποι ……… τόσο ανόητο έθιμο; Γιατί δηλαδή έπρεπε να βάφουν

και να τσουγκρίζουν αυγά και όχι λαγούς;

Παρομοίωση

Συμπληρώνω τις παρακάτω προτάσεις με την κατάλληλη παρομοίωση: σαν νερό, σαν πουλάκι, σαν παπαρούνες , σαν λύκος , σαν το χιόνι, Ο Πάνος ήταν πολύ κουρασμένος και τώρα κοιμάται ………………………………………………… . Τα αυγά το Πάσχα είναι κόκκινα ………………………………………….. .

Όμορφη που ήταν η εκκλησία, καθαρή και άσπρη ………………………………………………………… .

Πότε θα φάμε ! Πεινάω ……………………………………………………………………… .

Πόσο γρήγορα πέρασε το Πάσχα. Ο χρόνος κύλησε ………………………………………………… .

7

Συμπληρώνω των / τον (οριστικό άρθρο)

Συνάντησα στην εκκλησία …………. Ανδρέα.

Άναψαν με Άγιο Φως οι λαμπάδες όλων ……….. πιστών.

Πρόσεχε μη ρίξεις τις θήκες ………… αυγών !

Η Ανάσταση είναι η αγαπημένη γιορτή …………… παιδιών.

Η Άννα βοήθησε …………. παππού της να μαζέψει τα αυγά και εκείνος της έδωσε ένα κοτοπουλάκι.

Συμπληρώνω της/ τις (οριστικό άρθρο)

Η κυρία Κατερίνα πηγαίνει στην εκκλησία ……….. ημέρες ………. Μεγάλης Εβδομάδας.

Ο νονός ……….. Μαρίας μένει μακριά και έστειλε τη λαμπάδα με το ταχυδρομείο.

Στην Ανάσταση οι πιστοί πηγαίνουν στην εκκλησία με …………. λαμπάδες στα χέρια.

Την ώρα της Ανάστασης χτυπούν χαρούμενα ………… καμπάνες ……….. εκκλησίας και όλοι λένε «Χριστός Ανέστη» .

Αριθμητικά

Γράφω με λέξεις τους παρακάτω αριθμούς

4 95

3 37

22 12

68 14

46 81

Γράφω με κεφαλαία γράμματα

Προσοχή σκύλος !

Παρακαλώ ησυχία!

Απαγορεύονται τα κινητά τηλέφωνα!

Μην πατάτε το γρασίδι !

Κίνδυνος ηλεκτροπληξίας !

8

Λέξεις που μου δείχνουν χρόνο

Συμπληρώνω στο κείμενο τις παρακάτω λέξεις.

προχτές, χτες, σήμερα, αύριο, μεθαύριο

………………………… είναι Μεγάλη Τρίτη και θα πάω στην εκκλησία με τη γιαγιά μου. Η Μεγάλη

Εβδομάδα έχει ήδη ξεκινήσει. ……………… ήταν Μεγάλη Δευτέρα και ………………………… ήταν η

Κυριακή των Βαΐων. Την Κυριακή στην εκκλησία μοίρασαν δάφνη, γιατί με αυτό το φυτό

υποδέχτηκαν τον Χριστό στα Ιεροσόλυμα.

………………… θα είναι Μεγάλη Τετάρτη και ……………………. Μεγάλη Πέμπτη. Τη Μεγάλη Πέμπτη

είναι έθιμο να βάφουμε τα αυγά με κόκκινο χρώμα προς τιμή της Σταύρωσης του Ιησού. Μετά τη

Μεγάλη Πέμπτη έρχεται η Μεγάλη Παρασκευή και θα ακολουθήσουμε τον Επιτάφιο στους

δρόμους του νησιού.

πέρσι, φέτος, του χρόνου

………………… το πήγαινα πρώτη δημοτικού. ……………… έχω μεγαλώσει, πηγαίνω στη δευτέρα και

καταλαβαίνω πιο καλά τι γιορτάζουμε το Πάσχα. ………………………. θα πηγαίνω στην τρίτη

δημοτικού και θα έχουμε ξεχωριστό μάθημα μόνο για τη θρησκεία.

Επιρρήματα του τόπου

Στο παρακάτω κείμενο υπάρχουν 11 τοπικά επιρρήματα. Τα βρίσκω και τα υπογραμμίζω.

Ήρθε η Μεγάλη Παρασκευή ! Ο κόσμος βρίσκεται μέσα στην εκκλησία. Παντού μυρίζει κανείς το

άρωμα των λουλουδιών. Όλοι ψάλλουν τον ύμνο «Ω γλυκύ μου Έαρ» που είναι ένα μοιρολόι.

Εκφράζει τον πόνο της Παναγίας για το θάνατο του παιδιού της. Σε λίγο όλοι βγαίνουν έξω. Ο

Επιτάφιος πηγαίνει μπροστά. Ακολουθούν οι ιερείς και ο κόσμος. Αριστερά και δεξιά μπορείς να

δεις παιδιά και μεγάλους με φαναράκια στα χέρια. Ενώ ο κόσμος μπαίνει μέσα στην εκκλησία

δυνατοί άνθρωποι κρατάνε τον Επιτάφιο ψηλά, πάνω από τους πιστούς. Είναι παράδοση οι

πιστοί να περνούν κάτω από τον Επιτάφιο. Σήμερα είναι η πιο λυπητερή ημέρα της ορθόδοξης

θρησκείας και πουθενά δεν γίνονται γιορτές , ούτε ακούγονται τραγούδια.

Ρήματα σε –αίνω και σε –ένω

Συμπληρώνω αι ή ε και τονίζω

ανεβ……νω δ……νω μικρ…….νω

κατεβ……νω μαθ…….νω ξεπλ……νω

υπομ......νω παχ……νω παθ……νω

9

Κατανόηση και παραγωγή γραπτού λόγου

Αφίσα

Για ποιο γεγονός μας ενημερώνει η

αφίσα ;

.....................................................

………………………………………………….

………………………………………………….

………………………………………………….

………………………………………………….

Ποιος διοργανώνει το γεγονός αυτό ;

.....................................................

………………………………………………….

………………………………………………….

………………………………………………….

Πότε θα πραγματοποιηθεί ;

.....................................................

………………………………………………….

………………………………………………….

………………………………………………….

Πού ;

.....................................................

………………………………………………….

………………………………………………….

Έχουν όλα τα γράμματα το ίδιο χρώμα και μέγεθος ;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Ποια γράμματα είναι πιο μεγάλα και έχουν διαφορετικό χρώμα ; Γιατί ;

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

10

Λεζάντες

Γράφω λεζάντες για τις παρακάτω εικόνες. (Αποφεύγω τα ρήματα.)

………………………………………………………….

………………………………………………………….

Εικόνα του Ιησού με το αγκάθινο

στεφάνι και τον κόκκινο μανδύα.

………………………………………………………….

………………………………………………………….

………………………………………………………….

………………………………………………………….

………………………………………………………….

………………………………………………………….

………………………………………………………….

………………………………………………………….

11

Περιγραφή

Περιγράφω την λαμπάδα μου