Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

75
ειίδα 1 απφ 75 ΚΑΣΑ ΔΝΧΣΗΚΧΝ ΑΛΔΞ. ΚΑΛΟΜΟΗΡΟΤ Σαπεηλέο ζθέςεηο ελόο νξ ζνδόμνπ γηα η ηο πξνζπά ζεηεο ελώ ζεσο η εο Μηαο, Αγίαο Καζνιηθήο θαη Απν ζηνι ηθήο Δθθιεζίαο κ ε η ηο δήζελ Δθθι εζί εο η εο Γύζ εσο. Έθδφζεηο Εέθπξνο 1 ε έθδνζε, Αζηήξ 1964 2 ε έθδνζε, 1995 Copyright: Δθδφζεηο Εέθπξνο ISBN: 960 - 7342 - 03 - 8

description

Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ.pdf

Transcript of Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

Page 1: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 1 απφ 75

Κ Α Σ Α Δ Ν Χ Σ Η Κ Χ Ν

ΑΛΔΞ. ΚΑΛΟΜΟΗΡΟΤ

Σαπεηλέο ζθέςεηο ελόο νξζνδόμνπ γηα ηηο πξνζπάζεηεο ελώζεσο ηεο Μηαο, Αγίαο

Καζνιηθήο θαη Απνζηνιηθήο Δθθιεζίαο κε ηηο δήζελ Δθθιεζίεο ηεο Γύζεσο.

Έθδφζεηο Εέθπξνο

1ε έθδνζε, Αζηήξ 1964

2ε έθδνζε, 1995

Copyright: Δθδφζεηο Εέθπξνο

ISBN: 960 - 7342 - 03 - 8

Page 2: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 2 απφ 75

Π Δ Ρ Η Δ Υ Ο Μ Δ Ν Α

ΠΡΟΛΟΓΟ ΣΖ ΓΔΤΣΔΡΖ ΔΚΓΟΖ 3

ΠΡΟΛΟΓΟ 7

ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΠΡΧΣΟ

Α΄ Δηξήλε ρσξίο αιήζεηα. 10

Β΄ Γελ ππήξμε δηάζπαζηο 11

Γ΄ Πξνζθνξά, φρη ζπδήηεζηο 12

Γ΄ σηεξία εθ ηνπ θφζκνπ 13

Δ΄ Ο Αληίρξηζηνο 15

Σ΄ Σν κπζηήξηνλ ηεο αλνκίαο 15

Ε΄ Έλσζηο ζξεζθεηψλ 16

Ζ΄ Μηα καηηά ζηφ παξειζφλ 17

Θ΄ Σν Παιαηνεκεξνινγεηηθφ 18

Η΄. Σν μέθηηζκα 20

ΗΑ΄ Θεφο νπ κπθηεξίδεηαη 21

ΗΒ΄ Σν αιάλζαζην θξηηήξην 22

ΗΓ΄ Κξπκκέλε, αιιά δψζα 22

ΗΓ΄ Ζ θηβσηφο 23

ΗΔ΄ Σα πξνζσπεία 24

ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΓΔΤΣΔΡΟ

ΗΣ΄ χγρξνλε εηδσινιαηξία 25

ΗΕ΄ Με ζεκαία ηνλ ηαπξφ 27

ΗΖ΄ Ο δξφκνο ηεο Γλψζεσο 27

ΗΘ΄ Σν ζρνιείν ηεο Γχζεσο 29

Κ΄ Φνβεξά κπζηήξηα 30

ΚΑ΄ Σν Φψο 31

ΚΒ΄ Ζ σηεξία 32

ΚΓ΄ Υάζκα κέγα 34

ΚΓ΄ Ο μεπεζκφο 34

ΚΔ΄ Ζ θνξπθή ηνπ πχξγνπ 36

Page 3: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 3 απφ 75

ΚΣ΄ Ο Πνιηηηζκφο 37

ΚΕ΄ Ο δχζθνινο δξφκνο 38

ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΣΡΗΣΟ

ΚΖ΄ Δθθιεζηνινγηθά 39

ΚΘ΄ Φεπδεπίζθνπνη 42

Λ΄ ηφ ηέινο ησλ θαηξψλ 43

ΛΑ΄ Σν εκείνλ ηεο Παξνπζίαο 45

ΛΒ΄ Δλζηήζνληαη θαηξνί ραιεπνί 48

ΛΓ΄ Ζ Νέα Ηεξνπζαιήκ 50

Π Ρ Ο Λ Ο Γ Ο Σ Ζ Γ Δ Τ Σ Δ Ρ Ζ Δ Κ Γ Ο Ζ

Σν βηβιίν απηφ γξάθεθε πξίλ απφ εηθνζηεπηά ρξφληα, κε ηελ ειπίδα κήπσο βνεζήζεη λα

αλαραηηηζζεί ε εθθιεζηαζηηθή κνηρεία ηνπ Οηθνπκεληζκνχ. Αιίκνλν φκσο! Ζ ειπίδα εθείλε απνδείρζεθε

θξνχδα. Ο Οηθνπκεληζκφο φρη κφλνλ πξνρψξεζε θαη έθζαζε ζηελ θνηλή ιαηξεία, θαη κάιηζηα ζε αλψηαην

επίπεδν, αιιά μεπέξαζε θαη απηά ηα φξηα ηνπ Υξηζηηαληζκνχ, έγηλε ζξεζθεπηηθφο ζπγθξεηηζκφο θαη

ζαηαληθή παλζξεζθεία, ηχπνπ Αζίδεο θαη «Νέαο Δπνρήο».

Σν θαθφ ήξζε ζηγά θαη χπνπια, απφ πνιχ παιηά. Δίλαη ην «κπζηήξην ηεο αλνκίαο», πνπ «ελεξγείηαη»

δηαξθψο θαη πεξηζζφηεξν κε ηελ πάξνδν ησλ αηψλσλ θαη ηείλεη πξφο ηελ εζραηνινγηθή απνθνξχθσζή ηνπ.

Γηα καο εδψ, ζηελ νξζφδνμε αλαηνιή, ε ηειεπηαία θάζε ηνπ άξρηζε λα δηαγξάθεηαη εκθαλέζηεξα θαηά ηε

δηάξθεηα ηνπ πεξίθεκνπ «αηψλα ησλ θψησλ», κε ην «Μεγάιν» Πέηξν θαη ηε «Μεγάιε» Αηθαηεξίλε ηεο

Ρσζίαο θαη φινπο εθείλνπο ηνπο «νξζφδνμνπο», πνπ εθζηαηηθνί καζήηεπαλ ζηα εηδσινιαηξηθά «θψηα» ηεο

Γχζεο.

Γηδάζθαινη κε κεγάιν φλνκα, ζαλ ηνλ Δπγέλην Βνχιγαξε θαη ηνλ Κνξαή, δίδαζθαλ ζηελ Διιάδα

ηελ εηδσινιαηξία θαη ηνπο λεψηεξνπο θηινζφθνπο ηεο Γχζεσο θαη δηαπιεθηίδνληαλ νη ιφγηνη απφ ηα

Page 4: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 4 απφ 75

Ησάλληλα κέρξη ην Φαλάξη γηα ην πνηνί θηιφζνθνη ήηαλ αλψηεξνη, ν Πιάησλ θαη ν Αξηζηνηέιεο ή ν

Leibnitz, ν Wolff θαη ν Locke.

Οη ιίγνη κνλαρνί ηνπ Αγίνπ Όξνπο πνπ είραλ αιεζηλά ρξηζηηαληθφ θξφλεκα έβιεπαλ κε ζιίςε ηελ

καηαηνινγία ησλ θαη’ φλνκα νξζνδφμσλ Υξηζηηαλψλ θαη αδηάθνξνη γηα ηελ θνζκηθή ζνθία, έβνζθαλ ζηνλ

ηεξπλφ θαη θσηεηλφ ιεηκψλα ησλ ζπγγξακκάησλ ησλ αγίσλ δηδαζθάισλ ηεο Δθθιεζίαο, φπνπ επηιάκπεη ν

Υξηζηφο θαη κφλνλ.

Απνηέιεζκα ήηαλ λα επέιζεη αλάκεζα ζηα δχν απηά αληίζεηα ξεχκαηα, ηέηνηα ςπρηθή δηάζηαζε,

ψζηε ζηφ Άγηνλ Όξνο λα εμειηρζεί, κε ειάρηζηε θαηά ηα θαηλφκελα αθνξκή, ε πεξίθεκε πεξί κλεκνζχλσλ

θαη θνιιχβσλ κάρε, πνπ είρε δξακαηηθέο γηα ηνλ ηφπν ζπλέπεηεο. Δπξφθεηην ζηελ πξαγκαηηθφηεηα γηα

ζχγθξνπζε ηνπ παηεξηθνχ πλεχκαηνο ηεο Οξζνδνμίαο κε ην πλεχκα ηνπ θφζκνπ, πνπ θνξνχζε θη απηφ

κνλαρηθή πεξηβνιή.

Σα ζιηβεξά εθείλα γεγνλφηα, πνπ πξνζπάζεζα θη εγψ λα πεξηγξάςσ κε ζπληνκία ζηφ πεξηνδηθφ «Οη

Ρίδεο» (Σεχρε 23 θαη 24), είλαη ην θιεηδί γηα ηελ θαηαλφεζε ηεο Ηζηνξίαο καο, ησλ δχν ηειεπηαίσλ αηψλσλ.

Πνιχ πξίλ γίλεη ν δησγκφο ηεο Οξζνδνμίαο απφ ηνλ Φαξκαθίδε θαη ηνπο Βαβαξνχο είρε γίλεη έλαο άιινο

δησγκφο ζηελ ίδηα ηελ θαξδηά ηεο, ηνλ Άζσλα. Καη ηνλ δησγκφ εθείλνλ, ηνλ πξψην, δελ ηνλ έθαλαλ

ρσξνθχιαθεο αιιά κνλαρνί, ζπλεπηθνπξνχκελνη απφ ην Παηξηαξρείν Κσλζηαληηλνππφιεσο.

Λίγνη έρνπλ αληηιεθζεί πφζν θαίξηα ζεκαζία είρε ν δησγκφο ησλ θνιιπβάδσλ απφ ην Άγηνλ Όξνο

γηα ηηο κεηέπεηηα εμειίμεηο ζ’ νιφθιεξν ην ρψξν ηεο νξζφδνμεο αλαηνιήο. Υσξίο ηε ζσζηή εθηίκεζε ησλ

γεγνλφησλ απηψλ δελ κπνξνχκε λα θαηαιάβνπκε απφ πνηά «ζθάια» θαηεβήθακε ζηφ «ππφγεην» πνπ

βξηζθφκαζηε ζήκεξα, θαη ζα παξακείλεη αίληγκα πψο, ιανί πνπ έδσζαλ ζηελ Δθθιεζία ηνπ Υξηζηνχ ηφζνπο

αγίνπο θαη κάξηπξεο, έθζαζαλ ζηηο κέξεο καο λα παξαδψζνπλ ηελ Οξζνδνμία ζηνπο ερζξνχο ηεο ρσξίο

αληίζηαζε.

Πνιιά έρνπλ γξαθεί γηα ην θαιφ πνπ έγηλε ζηελ ππφινηπε Διιάδα απφ ηνπο κνλαρνχο κε παηεξηθφ

θξφλεκα θαη βίσκα, πνπ δησγκέλνη απφ ην Άγην Όξνο απφ ηνπο εθεί ζπλαζθεηέο ηνπο, θαη κε ην

ριεπαζηηθφ παξσλχκην «θνιιπβάδεο», εγθαηεζηάζεθαλ θαη αζθήηεςαλ ζε δηάθνξα λεζηά ηνπ Αηγαίνπ ζηα

ηέιε ηνπ 18νπ

αηψλα. Διάρηζηα φκσο έρνπλ γξαθεί γηα ην θαθφ πνπ έγηλε ζηφ ίδην ην Άγηνλ Όξνο απφ ηελ

νινθιεξσηηθή εξήκσζή ηνπ απφ ηνπο θνξείο ηεο νξζνδφμνπ Παξαδφζεσο ή γηα ην θαθφ πνπ έγηλε ζηηο

νξζφδνμεο ρψξεο απφ ην γεγνλφο απηφ.

Σν Άγηνλ Όξνο είλαη ην κνλαζηηθφ θέληξν ηεο Οξζνδνμίαο γηα νιφθιεξε ηε δεχηεξε κεηά Υξηζηφλ

ρηιηεηεξίδα, ν δε κνλαρηζκφο είλαη ε θαξδηά ηεο Οξζνδνμίαο. Σα γεγνλφηα ηνπ 18νπ

αηψλα έκεηλαλ ε

αζεξάπεπηε πιεγή ηεο θαξδηάο απηήο. Ο θχξηνο αγσγφο ηεο πλεπκαηηθήο καο Παξάδνζεο δηαθφπεθε, θαη νη

ζπνξαδηθέο θαη δηάζπαξηεο εζηίεο ηεο θαηαθεξκαηίζηεθαλ θαη απνδπλακψζεθαλ νινζρεξψο ζε δηάζηεκα

κηθξφηεξν ηνπ αηψλνο. Ζ άλζεζε ηεο Οξζνδνμίαο ζηα λεζηά ηνπ Αηγαίνπ θαη ε παξάιιειε θαη αληίζηνηρε

Page 5: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 5 απφ 75

άλζεζε ηεο Πατζηαλήο παξάδνζεο ζηε Μνιδαβία θαη ηε Ρσζία δελ είραλ ηελ απαηηνχκελε κάδα γηα λα

ζπλερίζνπλ ηελ πξψζεζή ηνπο κέζα ζηνπο αληίμννπο θαηξνχο. Ήηαλ δχν κεγάινη πνηακνί κε θαζαξφ θαη

δξνζεξφ λεξφ, πνπ ε πεγή ηνπο, ην Άγηνλ Όξνο, είρε ζηεξέςεη. Σα κλεκεία ηεο θσηεηλήο εθείλεο επνρήο

είλαη ζήκεξα εξείπηα εγθαηαιεηκέλσλ κνλαζηεξηψλ, φπσο ηνπ Δπαγγειηζκνχ ζηε θηάζν, ηνπ Νηακέηο ζηε

Ρνπκαλία, ηεο Όπηηλα ζηε Ρσζία. Σν θαθφ ην επηζθξάγεζαλ νη δχν κεγάιεο θαηαζηξνθέο, ηεο Μηθξάο

Αζίαο θαη ηεο Ρσζίαο.

Όηαλ ην 1924 ην Παηξηαξρείν Κσλζηαληηλνππφιεσο θαη ε Δθθιεζία ηεο Διιάδνο θαηήξγεζαλ ην

ενξηνιφγην ησλ νξζνδφμσλ θαη έθεξαλ ζηε ζέζε ηνπ ην ενξηνιφγην ηνπ Πάπα Γξεγνξίνπ, πνιινί επζεβείο

άλζξσπνη ζηελ Διιάδα θαηάιαβαλ φηη νη πνηκέλεο ηνπο «ζέινπλ λα καο θξαγθέςνπλ» θαη έπαςαλ λα έρνπλ

εθθιεζηαζηηθή θνηλσλία καδί ηνπο. Έκεηλαλ φκσο ρσξίο επηζθφπνπο, ρσξίο πξεζβπηέξνπο θαη ρσξίο λανχο.

Σφηε ήξζε αξσγφο ζηφ ιαφ ην Άγηνλ Όξνο, πνπ θη απηφ δελ είρε δερζεί ηελ θαηλνηνκία θαη ην κεγάιν κέξνο

ησλ κνλαρψλ ηνπ δελ κλεκφλεπε ηνλ θαηλνηφκν Παηξηάξρε. Έηζη, νη ηεξνκφλαρνη θαη νη απινί κνλαρνί ηνπ

Αγίνπ Όξνπο έγηλαλ νη θαζνδεγεηέο ηνπ νξζφδνμνπ ιανχ, πνπ ριεπαζηηθά νλνκάζηεθαλ

«Παιαηνεκεξνινγίηεο».

Όκσο, ηη είδνπο νξζνδνμία έδσζαλ νη αγηνξείηεο απηνί ζηφ ιαφ πνπ δηςνχζε γηα ηελ αιήζεηα θαη

ήζειε λα κείλεη ζηελ πίζηε θαη ζηελ επζέβεηα ησλ Παηέξσλ ηνπ; Πνηά άιιε απφ ηελ «Οξζνδνμία» ησλ

δησθηψλ εθείλσλ αγηνξεηηψλ ηνπ 18νπ

αηψλνο πνπ είραλ θνξηψζεη ζηελ ςπρή ηνπο ην αίκα ησλ

δνινθνλεκέλσλ θνιιπβάδσλ; Γηαηί, απηή ε πίζηε, απηε ε παξάδνζε, απηή ε επζέβεηα είρε κείλεη ζηφ Άγηνλ

Όξνο κεηά ηελ απνπνκπή ησλ θνιιπβάδσλ. Κάζε πλεπκαηηθφο γπηφο απηήλ ηελ παξάδνζε θιεξνλνκνχζε

απφ ηνλ πλεπκαηηθφ ηνπ παηέξα, απηήλ ηελ παξάδνζε πνπ ε Αγία Γξαθή νλνκάδεη «παξάδνζε ησλ

αλζξψπσλ». «Γηαηί παξαβαίλεηε ηελ εληνιή ηνπ Θενχ δηά ηελ παξάδνζηλ πκψλ; Τπνθξηηαί! Καιψο

πξνεθήηεπζε πεξί πκψλ Ζζαταο ιέγσλ^ εγγίδεη κνη ν ιαφο νχηνο ησ ζηφκαηη απηψλ θαη ηνηο ρείιεζη κε ηηκά,

ε δε θαξδία απηψλ πφξξσ απέρεη απ’ εκνχ^ κάηελ δε ζέβνληαί κε, δηδάζθνληεο δηδαζθαιίαλ εληάικαηα

αλζξψπσλ...» (Μαηζ. ηε΄).

Να, ινηπφλ, πψο θζάζακε λα ελζθήςεη ε ιαίιαπα ηνπ Οηθνπκεληζκνχ θαη ηνπ ζπγθξεηηζκνχ επάλσ

καο θαη λα κήλ ππάξρνπλ άλζξσπνη λα πξνβάινπλ αληίζηαζε. Πνηνο λα αληηζηαζεί; ην πιήζνο ησλ

αδηαθφξσλ θαη απνλεπξσκέλσλ ςπρψλ ησλ Υξηζηηαλψλ ηεο θαινπέξαζεο, πνπ ρεηξνθξνηνχλ θάζε

λενηεξηζκφ θαη ηξέθνληαη πλεπκαηηθά κε νξζνδνμφκνξθν δπηηθή επζέβεηα ή νη πξνδνκέλνη απφ ηνπο

γεξνληάδεο θαη πλεπκαηηθνχο ηνπο θηινκφλαρνη πνπ αλ ζπλαληνχζαλ ζήκεξα έλαλ απφ εθείλνπο ηνπο

αγίνπο θνιιπβάδεο ηνπ 18νπ

αηψλα ζα ηνλ πξνπειάθηδαλ θαη ζα ηνλ εμεπηέιηδαλ πνιχ ρεηξφηεξα απφ ηνπο

πλεπκαηηθνχο ησλ πξνγφλνπο;

Οη ζεκεξηλνί «νξζφδνμνη» δηδάρζεθαλ δχν εηδψλ «Οξζνδνμίεο». Ή ηελ «Οξζνδνμία» ηνπ «ραξά θαη

γέιην θαη θακάξη» ή ηε κνλαζηηθή «Οξζνδνμία» ηεο αληηθνιιπβαδηθήο παξαδφζεσο. Σελ παηεξηθή

Page 6: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 6 απφ 75

Οξζνδνμία ιίγνη ηελ γλσξίδνπλ θαη ειάρηζηνη ηελ αγαπνχλ θαη αγσλίδνληαη λα ηε δήζνπλ. Όκσο απηή είλαη

ε κφλε πνπ έρεη ην «χδσξ ην δψλ» πνπ θάλεη δσληαλέο ηηο ςπρέο ησλ αλζξψπσλ, ψζηε λα κπνξνχλ λα

αγσληζηνχλ γηα ηελ αιήζεηα.

Πψο, ινηπφλ, λα αλαραηηηζζεί ν Οηθνπκεληζκφο αθνχ θπηεχζεθε ζε ηφζν πξφζθνξν έδαθνο; Οη

νξζφδνμνη Υξηζηηαλνί ησλ ηειεπηαίσλ θαηξψλ «ηελ αγάπελ ηεο αιεζείαο νπθ εδέμαλην εηο ην ζσζήλαη

απηνχο^ θαη δηά ηνχην πέκςεη απηνίο ν Θεφο ελέξγεηαλ πιάλεο εηο ην πηζηεχζαη απηνχο ησ ςεχδεη, ίλα

θξηζψζη πάληεο νη κε πηζηεχζαληεο ηε αιεζεία, αιι’ επδνθήζαληεο ελ ηε αδηθία» (Θεζζ. Β΄, β΄ 10-12). Δθεί

πνπ θζάζακε κφλν ζαχκα κπνξεί λα καο ζψζεη, φζνπο βέβαηα ζέινπκε λα ζσζνχκε. Γηαηί έρνπκε κπξνζηά

καο ηε δαηκνληθή εηδσινιαηξηθή παλζξεζθεία κε νξζνδνμνθαλή πνιιέο θνξέο πξνζσπεία, θαη απφ πίζσ

καο δελ έρνπκε ηελ παξάδνζε θαη ην παξάδεηγκα γηα λα καο θαζνδεγήζεη θαη λα καο ζηεξίμεη. Δκείο, νη

έζραηνη Υξηζηηαλνί, δελ έρνπκε δίπια καο αγίνπο αλζξψπνπο γηα λα καο δείμνπλ ηνλ δξφκν, δσληαλνί πξφο

δσληαλνχο, φπσο γηλφηαλ παιηά. Έρνπκε φκσο ζε αθζνλία θάηη πνπ δελ ην είραλ νη παιηνί, έρνπκε ηα βηβιία

ησλ αγίσλ. Ο Θεφο νηθνλνκεί γηα ηελ θάζε γελεά κε αγάπε θαη δηθαηνζχλε. Άο επσθειεζνχκε, ινηπφλ, απφ

ην κεξίδην ην δηθφ καο. Ο Θεφο θάλεη θαη ζήκεξα ζαχκαηα, φπσο παιηά, θαη ζα καο ζψζεη αλ δελ

ζπκβηβαζζνχκε κε θαλέλα ςέκα θαη αλ απνθαζίζνπκε «πάληα παζείλ δηά ηελ επζέβεηαλ». Αλ ζέινπκε λα

κείλνπκε αιεζηλνί καζεηέο ηνπ Υξηζηνχ ζηα ρξφληα ησλ κεγάισλ ζιίςεσλ πνπ έξρνληαη, πξέπεη λα

πάξνπκε ηελ απφθαζε λα είκαζηε αιεζηλνί ζε φια, έζησ θαη αλ ρξεηαζηεί λα κείλνπκε κφλνλ δχν ή ηξείο

ζπλεγκέλνη ζηφ Όλνκά Σνπ.

Σν βηβιίν πνπ έρεηε ζηα ρέξηα ζαο δελ έθεξε κέρξη ηψξα θαλέλα εκθαλέο απνηέιεζκα. Δίλαη φκσο

ηφζν επίθαηξα ηα φζα είλαη γξακκέλα ζ’ απηφ, ψζηε πνιινί ζα λνκίζνπλ φηη ην έγξαςα ζήκεξα θαη φρη πξίλ

απφ 27 νιφθιεξα ρξφληα. Δλ ηνχηνηο, ην θείκελν παξακέλεη αλαιινίσην, φπσο αθξηβψο ηππψζεθε ην 1964.

Οχηε γξάκκα δελ έρεη αιιάμεη. Σν κφλν θαηλνχξγην είλαη απηφο ν πξφινγνο.

ήκεξα, θπζηθά, δελ πηζηεχσ φηη κπνξεί λα αλαραηηηζζεί ην θαθφ. Θέισ, κφλν, λα κε ραζεί ε

καξηπξία ηεο αιήζεηαο. Απηφ είλαη ην δηθφ καο αλζξψπηλν θαζήθνλ. Σα ππφινηπα ηα μέξεη κφλνλ ν Θεφο.

Γελ ππάξρνπλ παξά κφλν δχν ζεκεία ηνπ θεηκέλνπ, πνπ πξέπεη λα δηνξζσζνχλ. Σν πξψην είλαη ζηε

ζειίδα 35. Γξάθσ: «Ο ιφγνο γηα ηνλ νπνίνλ απεθαζίζζε ε εηζαγσγή ηνπ λένπ εκεξνινγίνπ ζηελ Διιάδα

νχηε αζηξνλνκηθφο νχηε ζενινγηθφο ήηαλ». Όηη ν ιφγνο δελ ήηαλ αζηξνλνκηθφο είλαη αιήζεηα, αιιά φηη δελ

ήηαλ νχηε ζενινγηθφο είλαη ιάζνο. Ζ αιιαγή ηνπ εκεξνινγίνπ ήηαλ ε πξψηε πξάμε ηνπ Οηθνπκεληζκνχ, ε

πξψηε εκπξάγκαηε εθαξκνγή ηνπ. Με ηελ εηζαγσγή ηνπ δπηηθνχ ενξηνινγίνπ ζηελ Δθθιεζία ηεο Διιάδνο

πξαγκαηνπνηήζεθε ε ενξηνινγηθή έλσζή ηεο κε ηνπο Παπηθνχο θαη ηνπο Πξνηεζηάληεο. Σα ζηάδηα ηεο

ελψζεσο ησλ Αλαηνιηθψλ κε ηνπο Γπηηθνχο είραλ πεξηγξαθεί επίζεκα ζηελ πεξίθεκε εγθχθιην «πξφο ηάο

απαληαρνχ Δθθιεζίαο ηνπ Υξηζηνχ», πνπ θπθινθφξεζε ην Οηθνπκεληθφ Παηξηαξρείν ζ’ φιεο ηηο αεξεηηθέο

Page 7: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 7 απφ 75

θαη νξζφδνμεο Δθθιεζίεο ην 1920, ηέζζεξα ρξφληα πξίλ απφ ηελ αιιαγή ηνπ εκεξνινγίνπ ζηελ Διιάδα

(βιέπε Η. Καξκίξε, «Γνγκαηηθά θαη πκβνιηθά Μλεκεία ηεο Οξζνδφμνπ Δθθιεζίαο», ηφκνο β΄). ηελ

εγθχθιην απηή, ε αιιαγή ηνπ ενξηνινγίνπ πεξηγξάθεηαη ζαλ ην πξψην βήκα, ε πξψηε θάζε ηεο ελψζεσο

ησλ Δθθιεζηψλ, πνπ πξέπεη λα πξνεγεζεί φισλ ησλ άιισλ.

Σν δεχηεξν ζεκείν πνπ πξέπεη λα δηνξζσζεί είλαη ζηε ζειίδα 95, εθεί πνπ γξάθσ γηα ηηο ξσζηθέο

Δθθιεζίεο. Ζ δηαθνξά αλάκεζα ζηφ Παηξηαξρείν ηεο Μφζραο θαη ηε Ρσζηθή Δθθιεζία ηεο δηαζπνξάο, πνπ

δελ έρεη εθθιεζηαζηηθή θνηλσλία κε ην Παηξηαξρείν, δελ ήηαλ ηφζν επηθαλεηαθή φζν λφκηζα ηφηε. Σν

Παηξηαξρείν ηεο Μφζραο ηαπηίζηεθε κε ην αληίζεν θνκκνπληζηηθφ θξάηνο ην 1927 επί εξγίνπ, πνπ έγηλε

Παηξηάξρεο επεηδή δέρζεθε λα δηαθεξχμεη ηα εληειψο αληίζεηα απ’ φζα είρε δηαθεξχμεη ε χλνδνο ηνπ

1917-18 θαη ν Παηξηάξρεο Σχρσλ, πνπ καξηχξεζε δειεηεξηαζκέλνο ην 1925. Μέρξη ζήκεξα, ην

Παηξηαξρείν Μφζραο είλαη ππάθνπα ππνηαγκέλν ζηφ ζνβηεηηθφ θξάηνο απφ ην νπνίν θαη ρξεκαηνδνηείηαη.

Ση δξφκν ζα αθνινπζήζεη ζηφ κέιινλ ε Ρσζηθή Δθθιεζία ηεο δηαζπνξάο δελ ην μέξσ, έλα είλαη βέβαην, ην

1983 ε Δθθιεζία απηή αλαζεκάηηζε επίζεκα ηελ αίξεζε ηνπ Οηθνπκεληζκνχ θαη φζνπο θνηλσλνχλ κ’

απηήλ. Ο αλαζεκαηηζκφο απηφο πήξε θεληξηθή ζέζε ζηφ πλνδηθφ ηεο Οξζνδνμίαο θαη δηαβάδεηαη έθηνηε

επίζεκα ζε θάζε νξζφδνμν λαφ ηελ Κπξηαθή ηεο Οξζνδνμίαο καδί κε ηα άιια αλαζέκαηα ησλ απφ αηψλσλ

αηξεηηθψλ.

Όζα έγηλαλ κέζα ζηα 27 ρξφληα πνπ κεζνιάβεζαλ απφ ηελ πξψηε έθδνζε δηθαίσζαλ ηελ θάζε

γξακκή ηνπ βηβιίνπ απηνχ. Τπήξμαλ δηάζεκνη πλεπκαηηθνί ηφηε, πνπ φηαλ δηάβαζαλ ηα ρεηξφγξαθα

εηζεγήζεθαλ ζηνπο εθδφηεο ή λα κε δεκνζηεπζεί ην βηβιίν ή λα αιιάμεη, γηα λα κε θέξεη ρσξίο ιφγν

ηαξαρή ζηελ Δθθιεζία. «Μεηά απφ θάζε θαθνθαηξία, έιεγαλ, μαλαβγαίλεη ν ήιηνο. Μφιηο πεζάλεη ν

Αζελαγφξαο ε Οξζνδνμία ζα μαλαιάκςεη ζηφ Παηξηαξρείν Κσλζηαληηλνππφιεσο». Ο Αζελαγφξαο πέζαλε,

αιιά ε Οξζνδνμία δελ μαλαέιακςε νχηε θαη ζα μαλαιάκςεη ζηα Παηξηαξρεία ηεο Αλαηνιήο, φπσο δελ

μαλαέιακςε δέθα αηψλεο ηψξα ζηφ Παηξηαξρείν ηεο Ρψκεο. Ζ αδηάθξηηε αηζηνδνμία ησλ πλεπκαηηθψλ είλαη

κηα απφ ηηο αηηίεο ηεο αδξάλεηαο ησλ νξζνδφμσλ κπξνζηά ζηελ απνζηαζία ησλ πνηκέλσλ ηνπο, πνπ

πξνθήηεςε ν Απφζηνινο Παχινο (Β΄ Θεζζ. β΄3). Ο Κχξηνο δελ ήηαλ θαζφινπ αηζηφδνμνο γηα ηελ εμέιημε

ησλ γεγνλφησλ θαη καο είρε εμεγήζεη, φπσο εμ’ άιινπ θαη φινη νη Παηέξεο θαη δηδάζθαινη ηεο Δθθιεζίαο,

φηη φζν πεξλάεη ν θαηξφο θαη ζα πιεζηάδεη ε έλδνμε Γεπηέξα Παξνπζία θαη ε αλάζηαζε θαη ε αλαθαίληζε

ησλ πάλησλ, ζα πεγαίλνπκε απφ ην θαθφ ζηφ ρεηξφηεξν, ζε ζεκείν λα θηλδπλεχζνπλ ζηφ ηέινο λα ραζνχλ

θαη νη εθιεθηνί. «Πιήλ ν πηφο ηνπ αλζξψπνπ ειζψλ, άξα επξήζεη ηελ πίζηελ επί ηεο γήο;» (Λνπθ. ηε΄, 8).

ηφ ηέινο, είπε ν Κχξηνο, ε αλζξσπφηεηα ζα είλαη φπσο ήηαλ ζηηο κέξεο ηνπ Νψε θαη ζηηο κέξεο ηνπ Λση,

δειαδή φδνκα θαη Γφκνξα (Λνπθ. ηδ΄ 26, 28). Ζ απνζηαζία ησλ πνηκέλσλ δελ ζα αθήλεη ηνπο

πνηκελφκελνπο λα αλαλήςνπλ, δηφηη ζα ηνπο δεηνχλ λα θάλνπλ ππαθνή ζ’ απηνχο πνπ νη ίδηνη δελ θάλνπλ

ππαθνή ζηφ Υξηζηφ ηνλ νπνίν νη πεξηζζφηεξνη νχηε αγαπνχλ, νχηε θάλ πηζηεχνπλ ζ’ Απηφλ.

Page 8: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 8 απφ 75

Αιέμαλδξνο Καιφκνηξνο

.η.Δ. Ο πξφινγνο απηφο γξάθεθε ηνλ Απξίιην ηνπ 1989, έλα πεξίπνπ ρξφλν πξίλ ην ζάλαην ηνπ

ζπγγξαθέα.

Page 9: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 9 απφ 75

Π Ρ Ο Λ Ο Γ Ο

«Οχηε γάξ πνηε ελ ιφγσ θνιαθείαο εγελήζεκελ, θαζψο νίδαηε, νχηε ελ πξνθάζεη πιενλεμίαο, Θεφο

κάξηπο, νχηε δεηνχληεο εμ αλζξψπσλ δφμαλ» (Α΄ Θεζζαινλ. β΄, 5).

«Λέμηλ κέλ ελδέρεηαη κέζελ δχν δνμψλ επξεζήλαη, ηάο ακθνηέξαο ζεκαίλνπζαλ νκσλχκσο, Γφμα δε

κέζε ελαληίνλ δνμψλ πεξί ηνπ απηνχ πξάγκαηνο, αδχλαηνλ... Οπ ρσξεί ζπγθαηάβαζηο εηο ηα ηεο Οξζνδφμνπ

πίζηεσο».

(Μάξθνο Δπγεληθφο).

Αιεζηλά, «κέγα εζηί ην ηεο επζεβείαο κπζηήξηνλ» θαζψο ιέγεη ν καθάξηνο απφζηνινο Παχινο. Ζ

επζέβεηα θαη ε πίζηηο, επεηδή είλαη κπζηήξηα, δίλνπλ θαξπνχο ηνπο νπνίνπο δελ είλαη κπνξεηφ λα ηνπο

δψζεη ε γλψζηο.

Ο ζπγγξαθεχο ηνχηνπ ηνπ βηβιίνπ δελ είλαη ζενιφγνο ζπνπδαζκέλνο ζηα ζρνιεία πνπ ζπνπδάδνπλ

έλα πξάγκα πνπ δελ ζπνπδάδεηαη, ηελ ζενινγίαλ. Απηφο εζπνχδαζε ηελ ηαηξηθήλ πνπ ζπνπδάδεηαη, γηαηί

είλαη γλψζηο θνζκηθή, αλζξψπηλε. Δβχδαμε ηελ Οξζφδνμνλ πίζηηλ θαη ηελ επζέβεηαλ απφ ηελ παξάδνζηλ,

ηελ επήξε, κε ηνλ ηξφπνλ πνπ ιέγεη ν ίδηνο φηη κεηαδίδεηαη ε πίζηηο θαη ε επζέβεηα, απφ δηδάζθαιν εηο

καζεηήλ, απφ γνληφλ ζε παηδί, απφ γέξνληα εηο ππνηαθηηθφλ, απφ Υξηζηηαλφλ εηο Υξηζηηαλφλ. Γηά ηνχην

είλαη «παζψλ θαη νπρί καζψλ ηα ζεία», έρνληαο δηά νδεγφλ ηελ πίζηηλ θαη φρη ηελ γλψζηλ. «Πεξηπαηεί δηά

πίζηεσο, νπ δηά είδνπο», φπσο ιέγεη ν απφζηνινο Παχινο. Καη δηά ηνχην, ην βηβιίνλ ηνπ είλαη ζθιεξφλ, κε

έρνληαο ηνπο ζπκβηβαζκνχο πνπ θαλεξψλνπλ ηελ νιηγνπηζηίαλ, κήηε ηελ εμνηθνλφκεζηλ δηά λα κε γίλεη

θαλείο δπζάξεζηνο εηο ηνπο αληηθξνλνχληαο, κήηε ηελ ςεπηναδειθσζχλελ. Ζ πξνζήισζηο εηο ηελ αιήζεηαλ

δελ ζπγρσξεί ζπκβηβαζκνχο. θιεξφλ θαη απφηνκνλ είλαη ην βηβιίνλ ηνπ, αλ θαη ν ζπγγξαθεχο ηνπ είλαη

αιεζηλά ηαπεηλφο, εηξεληθφο, πξάνο, επηεηθήο, αλππεξεθάλεπηνο. Πιήλ ε πίζηηο ηνπ δίδεη ηελ κάραηξαλ ηνπ

Πλεχκαηνο, θαη ν ηαπεηλφο, ν ζπλεηφο, ν επηεηθήο, ν πιήξεο αγάπεο, θαίλεηαη ζθιεξφο θαη απφηνκνο.

Μήπσο ην ίδηνλ δελ θαίλεηαη ν άγηνο Ησάλλεο, ν Θενιφγνο Ησάλλεο, ν θήξπθαο ηεο αγάπεο, απφηνκνο θαη

απζηεξφο πεξηζζφηεξνλ απφ άιινπο απνζηφινπο θαη θήξπθαο ηνπ Δπαγγειίνπ, φπσο θαλεξψλεηαη εηο ηελ

Α΄ επηζηνιήλ ηνπ θαη εηο ηελ Απνθάιπςηλ;

Ο ζπγγξαθεχο ηνχηνπ ηνπ κηθξνχ βηβιίνπ είλαη λένο. Πιήλ «κεδείο ηεο λεφηεηνο απηνχ

θαηαθξνλείησ». Με απηφλ έθακα ηελ πλεπκαηηθήλ γλσξηκίαλ φηαλ εζπνχδαδε ηελ ηαηξηθήλ εηο ηελ

Διβεηίαλ, ηνλ θαηξφλ πνπ εμεδίδακελ ην πεξηνδηθφλ «Κηβσηφο». Σφηε κνπ έγξαςε κίαλ επηζηνιήλ δηά

θάπνηα ζαηαληθά δεκνζηεχκαηα ελφο θαζνιηθνχ εηο ηελ εθεκεξίδα «LE COURRIER», θαη εδεηνχζε λα

θπιάμσκελ ηελ Οξζφδνμνλ πίζηηλ καο απφ ηάο παγίδαο ησλ αηξεηηθψλ. Καηφπηλ κνπ έγξαςε πνιιά

γξάκκαηα, θαη έσο ζήκεξα κνπ γξάθεη επηζηνιάο πνπ είλαη πάληνηε πνιχ δηδαθηηθέο θαη σθέιηκεο, θαη

Page 10: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 10 απφ 75

επσδηάδνπλ απφ βαζείαλ πίζηηλ θαη αγάπελ πξφο ηελ ηεξάλ παξάδνζίλ καο. Γηά ηνχην ηνλ παξεθίλεζα

επηκφλσο λα γξάςε εθηελέζηεξα επάλσ εηο ηα ζέκαηα ηα νπνία εζρεδίαδε κε ζπληνκίαλ εηο ηάο επηζηνιάο

ηνπ, θαη ηνπ εδήηεζα λα ζπγθαηαηεζεί λα ηππσζνχλ εηο βηβιίνλ, γλσξίδνληαο ηελ κεηξηνθξνζχλελ ηνπ.

Δδέρζε ηέινο, θαη ηνχην ην κηθξφλ βηβιίνλ είλαη ην πξψηνλ πνπ έζηεηιελ εηο ηνλ εθδφηελ θ. Αιέμαλδξνλ

Παπαδεκεηξίνπ, ν νπνίνο κεηά ραξάο πξνζεθέξζε λα ην εθδψζεη.

Σν βηβιίνλ απηφ, «πνιιή ζπλέζεη» γξακκέλνλ, γλσξίδνκελ φηη ζα θαηαθξηζεί απφ πνιινχο, σο

απφηνκνλ θαη νξγίινλ, επεηδή εηο ηνλ ππνθξηηηθφλ θαηξφλ καο εθηηκψληαη σο γλήζηνη Υξηζηηαλνί θάπνηνη

άλζξσπνη πνπ δελ έρνπλ κέζα εηο ηελ θαξδίαλ ησλ ην πχξ ηεο πίζηεσο, θαη κάιηζηα ηεο Οξζνδφμνπ

πίζηεσο, ήγνπλ ηεο αιεζηλήο, θαη δηά ηνχηνπ είλαη ριηαξνί, άηνλνη, ζπκβηβαζηηθνί, εππξνζήγνξνη, φπσο

είλαη πνιινί απφ εθείλνπο πνπ θαηαγίλνληαη ζπζηεκαηηθψο εηο ηελ ζενινγίαλ. Ο θφζκνο έκαζε λα ζεσξεί

ηνπο ηνηνχηνπο σο θαινχο θαη αλεμηθάθνπο Υξηζηηαλνχο, ελψ εθείλνπο πνπ είλαη σζάλ ηνλ ζπγγξαθέα ηνπ

παξφληνο βηβιίνπ, δειαδή «ησ πλεχκαηη δένληεο», ηνπο απερζάλεηαη σο θαλαηηθνχο, κηζαιινδφμνπο,

δεηζηδαίκνλαο, θαη ζηελνθέθαινπο ηππνιάηξαο.

Αιινίκνλνλ! ήκεξνλ θαηήληεζαλ νη ζενιφγνη «ζπδεηεηαί ηνπ αηψλνο ηνχηνπ». Οη άλζξσπνη πνπ

θαηαγίλνληαη κε ηελ ζξεζθείαλ, γξάθνπλ ζσξνχο απφ βηβιία κεγάια θαη επίζεκα, γεκάηα απφ ηελ

ιεγνκέλελ «ζενινγηθήλ επηζηήκελ», ε νπνία θαηά ηνλ ηξφπνλ πνπ εξεπλά ηα ηεο ζξεζθείαο δελ είλαη άιιε

παξά ε θνζκηθή γλψζηο ηελ νπνίαλ ιέγεη ν απφζηνινο Παχινο «θελήλ απάηελ» θαη «κεζνδείαλ ηεο

πιάλεο». Σν Ηεξφλ Δπαγγέιηνλ, πνπ είλαη ε απιφηεο, αλαηέκλεηαη, ςειαθείηαη, δηακειίδεηαη, θαηά ηα

ζπζηήκαηα ηεο θηινζνθίαο, ηεο «θελήο απάηεο». χγρπζηο, πεξηπινθή, ζεσξίεο πνπ ζθνηίδνπλ ηνλ

άλζξσπνλ, «κσξαί δεηήζεηο θαη γελεαινγίαη θαη κάραη λνκηθαί», ιάζπεο πνπ ζνιψλνπλ ην δηαπγέο χδσξ ην

αιιφκελνλ εηο δσήλ αηψληνλ, φια απηά γξάθνληαη ελ νλφκαηη Δθείλνπ πνπ ήιζελ εηο ηνλ θφζκνλ δηά λα

ζψζεη ην απνισιφο πξφβαηνλ, ηνλ άλζξσπνλ ηεο καηαίαο γλψζεσο, απφ ην θνξηίνλ ηεο ακαξησιήο

δηαλνίαο ηνπ, θξάδνληαο: «Γεχηε πξφο κε πάληεο νη πεθνξηηζκέλνη απφ ηελ κσξάλ θαη άζθνπνλ ζνθίαλ».

σξνί ράξηνπ γξάθνληαη ελ νλφκαηη ηνπ Υξηζηνχ θαη ηνπ Δπαγγειίνπ ηνπ, ην νπνίνλ ην αηζζάλεηαη ε

απινπζηέξα θαξδία, ελψ εθείλνη πνπ γξάθνπλ απηά ηα αθαηακέηξεηα βηβιία, επεξηπιαλήζεζαλ κέζα εηο

ηνλ ιαβχξηλζνλ θαη εηο ην ζθφηνο ηεο ηδηθήο ησλ ζνθίαο, καθξάλ απφ ηνλ Υξηζηφλ ηνλ νπνίνλ

ειεζκφλεζαλ, απνξξνθεκέλνη απφ ηάο καηαηφηεηαο ηεο δηαλνίαο ησλ. Ζ θαξδία ησλ δελ αηζζάλεηαη πιένλ

ηελ πλνήλ ηνπ Θενχ, ελεθξψζε, εμεξάλζε απφ ηελ δνθεζηζνθίαλ, δηά ηελ νπνίαλ ηνπο ηηκνχλ νη άλζξσπνη.

Απηνχο ελλννχζελ ν ζεφγισζζνο απφζηνινο Παχινο, γξάθνληαο: «Έζηαη γάξ θαηξφο φηε ηεο

πγηαηλνχζεο δηδαζθαιίαο νπθ αλέμνληαη, αιιά, θαηά ηάο επηζπκίαο ηάο ηδίαο, εαπηνίο επηζσξεχζνπζη

δηδαζθάινπο, θλεζφκελνη ηελ αθνήλ, θαη απφ κέλ ηεο αιεζείαο ηελ αθνήλ απνζηξέςνπζηλ, επί δε ηνπο

κχζνπο εθηξαπήζνληαη» (Β΄ Σηκνζ. γ΄ 3). «Δπηζσξεχζνπζη δηδαζθάινπο», ζα βγάινπλε ζσξνχο

δηδαζθάινπο, θη αθνχνληάο ηνπο ζα επραξηζηνχληαη, επεηδή ε άδεηα ζνθία ηνπο ζα γαξγαξίδεη η’ απηηά ηνπο,

Page 11: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 11 απφ 75

κα γηα λα κήλ αθνχζνπλε ηελ αιήζεηα, ηελ απιή αιήζεηα ηεο ζξεζθείαο, ζα ηα θξάδνπλε, ελψ ζα ζέινπλε

λα ηνπο ιέλε «κχζνπο», δειαδή ζεσξίεο θαη θαληαζίεο θνχθηεο απφ θάζε λφεκα. Λνηπφλ ζήκεξα δελ

βιέπνπκε «ζσξνχο» ηνηνχησλ δηδαζθάισλ, πνπ κε ηνπο ιφγνπο ησλ γαξγαινχλ η’ απηηά ησλ ζπνπδαζηψλ

θαη ησλ άιισλ Υξηζηηαλψλ;

Χο εθ ηνχηνπ, ην βηβιίνλ ηνπ Καινκνίξνπ ζα ηαξάμεη ηα πλεχκαηα απηά, ηα νπνία έβαιαλ ηελ

ζξεζθείαλ ηνπ Υξηζηνχ θάησ απφ ην ζχζηεκα ηεο θνζκηθήο γλψζεσο, ηνπ νξζνινγηζκνχ, θαη πνπ

απερζάλνληαη θαη ζαξθάδνπλ θάζε «πγηαίλνπζαλ δηδαζθαιίαλ». Ζ «πγηαίλνπζα δηδαζθαιία» είλαη δη’

απηνχο αθειήο αληίιεςηο ηεο ζξεζθείαο, γεκάηε απφ ηάο δεηζηδαηκνλίαο ηεο παξαδφζεσο.

Αιεζηλά, ηη εκπνξεί λα είλαη δη’ απηνχο, εθείλν πνπ γξάθεη έλαο άλζξσπνο ν νπνίνο δελ

εζπνχδαζελ εηο κίαλ κεγάιελ ζρνιήλ, πξφ πάλησλ μέλελ, φπσο ν Καιφκνηξνο;

Μα ν θαιφηπρνο Καιφκνηξνο, έπηε απφ ηελ πεγήλ ηνπ δψληνο χδαηνο, απφ ηελ παξάδνζηλ, θαη

εκειέηεζε ηνπο Παηέξαο, εκέξαο θαη λπθηφο. Καη έρνληαο νδεγφλ ηνπ ηελ πίζηηλ, έγηλε «δηδαθηφο Θενχ». Ο

Υξηζηφο ιέγεη: «Ο πνηκήλ ν θαιφο, φηαλ ηα ίδηα πξφβαηα εθβάιε, έκπξνζζελ απηψλ πνξεχεηαη, θαη ηα

πξφβαηα απηψ αθνινπζεί, φηη νίδαζη ηελ θσλήλ απηνχ». Ήγνπλ «νη καζεηαί κνπ αθνχλ ηα ιφγηα κνπ κε

απιή γλψκε, θαη ηα δέρνληαη ζηελ θαξδηά ηνπο, ρσξίο λα ηα πεξάζνπλε απφ ην πεξίπινθν κπαιφ ηνπο,

θάλνληαο ζεσξίεο, ηα δέρνληαη κε ηελ πίζηηλ, φπσο θάλνπλ ηα αζψα πξφβαηα πνπ αθνχνπλ ηελ θσλήλ ηνπ

ηζνκπάλε θαη ηξέρνπλ θνληά ηνπ. Ζ πίζηηο θαηφπηλ αλνίγεη ην ζηφκα ηνπ πηζηνχ, θαη ην θήξπγκά ηνπ

επξίζθεη αλνηθηάο ηάο θαξδίαο ησλ Υξηζηηαλψλ, θαηά ηνλ ιφγνλ ηνπ Υξηζηνχ πνπ είπε: «Ο πηζηεχσλ εηο

εκέ, θαζψο είπελ ε Γξαθή, πνηακνί εθ ηεο θνηιίαο απηνχ ξεχζνπζηλ χδαηνο δψληνο» (Ησάλ. δ΄ 38).

Σνπο αιεζηλνχο θήξπθαο ηνπ Δπαγγειίνπ δελ ηνπο παξαδέρνληαη νη «ελ κσξά ζνθία», νη «ελ πεηζνίο

αλζξσπίλεο ζνθίαο ιφγνηο» δηδάζθνληεο, θαη ηνχην δηφηη νη αιεζηλνί απηνί θήξπθεο «νπ ζπζρεκαηίδνληαη

ησ αηψλη ηνχησ» αιιά κεηακνξθνχληαη ηε αλαθαηλψζεη ηνπ λνφο απηψλ» (Ρσκ. ηβ΄ 2).

Θα εχξνπλ ινηπφλ εηο απηφ ην βηβιίν αθνξκέο δηά πνιιάο θαηεγνξίαο, ζα θαηεγνξήζνπλ ηνλ

ζπγγξαθέα φηη δελ έρεη ηελ ππνθξηηηθήλ πξνζήλεηαλ, ηελ νπνίαλ έρνπλ νη ίδηνη πξφο ηνπο αηξεηηθνχο, αιιά

έρεη ηελ γελλαηφηεηα ηνπ θαινχ ζηξαηηψηνπ ηνπ Υξηζηνχ θαη πνξεχεηαη θαηά ηνπο ιφγνπο ηνπ απνζηφινπ

Παχινπ, ν νπνίνο ιέγεη: «νπ γάξ έδσθελ εκίλ ν Θεφο πλεχκα δεηιίαο, αιιά δπλάκεσο θαη αγάπεο θαη

ζσθξνληζκνχ» (Β΄ Σηκφζ. α΄ 7).

Άιιν ςεγάδη πνπ ζα ηνπ εχξνπλ είλαη φηη ην θήξπγκά ηνπ είλαη εκπνηηζκέλνλ κε ηελ ζιίςηλ ηελ ελ

Υξηζηψ, κε ηελ ραξκνιχπελ, ελψ απηνί είλαη αηζηφδνμνη, απνβιέπνληεο εηο ηα ηνπ παξφληνο αηψλνο. Αιιά

άο θνηηάμνπλ ηη ιέγεη ν απφζηνινο Παχινο: «Ζ θαηά Θεφλ ιχπε κεηάλνηαλ εηο ζσηεξίαλ ακεηακέιεηνλ

θαηεξγάδεηαη. Ζ δε ηνπ θφζκνπ ιχπε ζάλαηνλ θαηεξγάδεηαη». Ζ ιχπε πνπ πεξλά ν άλζξσπνο πνπ πηζηεχεη

εηο ηνλ Θεφλ, είλαη ιχπε ηελ νπνίαλ γιπθαίλεη ε ειπίδα, θαη δηά ηνχην είλαη ραξνχκελε ιχπε, «ραξνπνηφλ

πέλζνο», θαη ηνλ θέξλεη εηο ηελ ζσηεξίαλ ηεο ςπρήο ηνπ κε ηελ κεηάλνηαλ.

Page 12: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 12 απφ 75

Μαθαξίδσ ηνλ επινγεκέλνλ ηνχηνλ λένλ1 πνπ έγξαςε έλα ηφζνλ ςπρσθειέο βηβιίνλ, επσδηάδνλ

απφ ην πλεχκα ηεο αιεζηλήο Οξζνδνμίαο. Καη δνμάδσ θαη πκλψ ην πάληηκνλ Όλνκα ηνπ Κπξίνπ, ν Οπνίνο

ραξίδεη εηο ηελ Οξζφδνμνλ Δθθιεζίαλ καο ηνηνχηνπο αδάκαληαο, πνπ ιάκπνπλ κέζα εηο ην ζθφηνο ηεο

πιάλεο θαη ηεο απσιείαο. Άο είλαη δνμαζκέλνο θαη επινγεκέλνο ν πνιπεχζπιαγρλνο Κχξηνο θαη Θεφο καο,

πνπ ζηεξίδεη ηελ Οξζφδνμνλ πίζηηλ καο κε ηέηνηνπο ιίζνπο, ηνπο νπνίνπο «απνδνθηκάδνπζηλ νη

νηθνδνκνχληεο».

ΦΧΣΗΟ ΚΟΝΣΟΓΛΟΤ

1 Άο κνπ επηηξέςεη ν αλαγλψζηεο λα βάισ εδψ ιίγεο γξακκέο, απφ έλα γξάκκα πνπ κνπ έζηεηιε ν θ. Καιφκνηξνο θαη πνπ λνκίδσ πψο

πξέπεη λα δηαβαζηεί:

«... άο επραξηζηψ πνιχ γηα ηα θαιά ζαο ιφγηα. Δίλαη γηα κέλα κηα ελζάξξπλζηο, πνπ ηελ ρξεηάδνκαη πνιχ. Δδψ πνπ δψ δελ μέξσ

θαλέλαλ πνπ λα ζθέπηεηαη έηζη θαη λα κε θαηαιαβαίλεη. Με ηνπο αζένπο θαη ηνπο αδηάθνξνπο δελ ζπδεηψ. Οη επζεβείο πάιη κε θνηηάδνπλ κε

δπζπηζηία ή κε θαρππνςία. Μφλνλ φηαλ δηαβάδσ ηνπο Παηέξεο θαη ηνπο βίνπο ησλ Αγίσλ, βξίζθσ παξεγνξηά. Κακηά θνξά θνβνχκαη κήπσο

εγψ βξίζθνκαη ζηελ πιάλε. Όζα εγψ ηα βιέπσ γηα ζπνπδαία, φινη νη άιινη ηα ζεσξνχλ γηα ηηπνηέληα, θη φζα πάιη ηα ζεσξψ ηηπνηέληα, φινη νη

άιινη, επζεβείο θαη άζενη, ηα ζεσξνχλ ζπνπδαία.

άο επραξηζηψ αθφκε πνπ κε θάλεηε πξνζεθηηθφ γηα ηελ έπαξζηλ. Έηζη θαηαιαβαίλσ πψο είζαζηε γλήζηνο θίινο. Να πξνζεχρεζζε λα

κήλ πέζσ ζηελ έπαξζη. Πάλησο ζα πξέπεη λα είκαη πνιχ αλφεηνο αλ πάζσ θάηη ηέηνην. Βιέπσ νινθάζαξα πψο φζα γξάθσ ηα έρσ δαλεηζζεί

απφ ηνπο Παηέξαο. Σίπνηε δελ είλαη δηθφ κνπ. Γη’ απηφ ηα ππεξαζπίδνκαη κε ηφζν θαλαηηζκφ. Έιεγα ρζέο ζηε γπλαίθα κνπ φηη πνιινί δελ

έρνπλ ηδέα απ’ απηά πνπ γξάθσ, θαη φκσο ηα δνχλ. Κη εγψ φια απηά ηα μέξσ, αιιά δελ ηα δψ. Γη’ απηφ πνιιέο θνξέο εθεί πνπ έγξαθα, κνπ

ήξζε λα ηα παξαηήζσ, αιιά ζπλέρηδα επεηδή θαηαιάβαηλα πψο έηζη ηνπιάρηζηνλ θαηψξζσλα λα ζπγθεληξψζσ ηελ ζθέςε κνπ ζηνλ Θεφ, έζησ

θη αλ ε εκπαζήο θαξδηά κνπ παξέκελε παγσκέλε.

Με ηελ αγάπε ηνπ Υξηζηνχ

ΑΛΔΞΑΝΓΡΟ».

Page 13: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 13 απφ 75

Κ Δ Φ Α Λ Α Η Ο Π Ρ Χ Σ Ο

Α΄ Δηξήλε ρσξίο αιήζεηα.

Ζ ηξαγηθή πείξα ησλ ηειεπηαίσλ γελεψλ έθεξε ζηελ αλζξσπφηεηα έληνλε ηε δίςα ηεο εηξήλεο.

Σψξα ε εηξήλε ζεσξείηαη αγαζφ πςειφηεξν απφ πνιιά ηδαληθά γηα ηα νπνία νη άλζξσπνη έρπλαλ

επραξίζησο ην αίκα ηνπο άιινηε. ’ απηφ ζπλεηέιεζε πνιχ θαη ην γεγνλφο φηη ν πφιεκνο δελ είλαη πηά απηφ

πνπ ήηαλ πνιιέο θνξέο ζηφ παξειζφλ, δειαδή ζχγθξνπζηο ηεο αδηθίαο κε ηελ δηθαηνζχλε, αιιά έγηλε ρσξίο

λφεκα ζχγθξνπζηο ηεο αδηθίαο κε ηελ αδηθία. Σν βίσκα ηνπ ςεχδνπο θαη ηεο ππνθξηζίαο, πνπ

κεηαρεηξίζζεθε ε αδηθία ησλ δηαθφξσλ παξαηάμεσλ, γηα λα εκθαληζζή ζηα κάηηα ησλ νπαδψλ ηεο ζαλ

δηθαηνζχλε, έθαλε ηνπο αλζξψπνπο λα ράζνπλ ηελ πίζηη ηνπο ζηελ χπαξμη ηεο δηθαηνζχλεο, θαη λα κε

βιέπνπλ κπξνζηά ηνπο ηίπνηε πνπ λα αμίδε λα ην ππεξαζπίζνπλ. Έηζη ν πφιεκνο ππφ νπνηαδήπνηε κνξθή

θαίλεηαη ζηνπο αλζξψπνπο ζαλ θάηη ην ηειείσο παξάινγν.

Απηή ε απξνζπκία ηεο αλζξσπφηεηνο γηα ηελ θάζε είδνπο ζχγθξνπζη ζα ήηαλ θάηη ην ζαπκάζην εάλ

ήηαλ γέλλεκα πλεπκαηηθήο πγείαο. Δάλ είρε πάςεη λα πθίζηαηαη ε αδηθία, ην κίζνο θαη ην ςέκα, ηφηε ε

εηξήλε ζα ήηαλ ην επηζηέγαζκα ηεο αλζξψπηλεο επδαηκνλίαο. Ζ ελφηεο ζα ήηαλ έλα θπζηθφ θαη φρη ηερλεηφ

απνηέιεζκα. Όκσο παξαηεξείηαη θάηη ην ηειείσο δηαθνξεηηθφ. ήκεξα πνπ φινη κηινχλ γηα εηξήλε θαη γηα

ελφηεηα, ε θηιαπηία θαη ηα κίζε, ε αδηθία θαη ην ςέκα, ε θηινδνμία θαη ε πιενλεμία κεζνπξαλνχλ. Όινη, ν

θαζέλαο κε ηνλ ηξφπν ηνπ, κηινχλ γηα ηελ αγάπε πξφο ηνλ άλζξσπν, γηα ηελ αγάπε πξφο ηελ αλζξσπφηεηα.

Γελ ππήξμε φκσο πνηέ κεγαιχηεξε ππνθξηζία απφ απηήλ ηελ δήζελ αγάπε. Γηαηί ε αγάπε πξφο θάηη ην

ζεσξεηηθφ, πξφο θάηη ην θαληαζηηθφ, φπσο είλαη ε έλλνηα «αλζξσπφηεο» είλαη εμ’ ίζνπ ζεσξεηηθή θαη

θαληαζηηθή. Γελ έρεη θακκία ζρέζη κε ηελ αγάπε πξφο ηνλ ζπγθεθξηκέλν άλζξσπν πνπ έρνπκε κπξνζηά

καο. Απηή ε αγάπε πξφο έλα ζπγθεθξηκέλν πξφζσπν, φηαλ ππάξρε, είλαη ε κφλε πξαγκαηηθή. Δίλαη ε αγάπε

πξφο ηνλ πιεζίνλ καο πνπ εδήηεζε ν Υξηζηφο.

Απηφο ν ζπγθεθξηκέλνο άλζξσπνο κε ηηο αηέιεηεο θαη ηηο αδπλακίεο ηνπ, αληί λα αγαπεζή, κηζήζεθε

ζηηο εκέξεο καο πεξηζζφηεξν απφ θάζε άιιε θνξά. Καη φρη κφλνλ κηζήζεθε, αιιά πεξηθξνλήζεθε θαη

εμεπηειίζζεθε, ζεσξήζεθε έλα «πξάγκα», ρσξίο ηδηαίηεξε αμία, κέζνλ γηα ηελ επίηεπμη «πςειψλ» ζθνπψλ,

έλα κφξην ηεο κάδαο. Απηνί πνπ κηινχλ πεξηζζφηεξν γηα ηελ αγάπε πξφο ηνλ άλζξσπν θαη ηελ

αλζξσπφηεηα, γηα ηελ εηξήλε θαη ηελ ελφηεηα, είλαη αθξηβψο εθείλνη πνπ κηζνχλ πεξηζζφηεξν ηνλ πιεζίνλ

ηνπο, ηνλ γλσζηφ ηνπο. Αγαπνχλ ηνλ άλζξσπν: πιάζκα ηεο θαληαζίαο ηνπο, δελ αγαπνχλ ηνλ άλζξσπν:

Page 14: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 14 απφ 75

πξαγκαηηθφηεηα. Απηή ε ιαηξεία ηνπ εηδψινπ «άλζξσπνο» είλαη ζηελ πξαγκαηηθφηεηα λαξθηζηζκφο, είλαη ε

ιαηξεία ηνπ «εγψ».

Θα ήηαλ ινηπφλ αθέιεηα λα πηζηέςε θαλείο φηη ε θηιεηξεληθή δηάζεζηο πνπ ραξαθηεξίδεη ηελ

αλζξσπφηεηα ζήκεξα πξνέξρεηαη απφ αγάπε. Όρη! Σα πεξί αγάπεο είλαη ππνθξηζία ή απηαπάηε. Ο πφζνο

ηεο εηξήλεο πξνέξρεηαη απφ ην ράζηκν ησλ ηδαληθψλ, απφ ηνλ θφβν θαη ηελ αγάπε ηεο θαινπέξαζεο. Δίλαη

ν πφζνο λα καο αθήζνπλ ήζπρνπο λα απνιαχζνπκε ηα αγαζά ηεο γήο. Δίλαη ε θαηά ζπλζήθελ ζπλεξγαζία

γηα ηελ απφθηεζη ησλ αγαζψλ πνπ ρσξηζηά ν θαζέλαο δελ ζα κπνξνχζε λα απνθηήζε. Δίλαη ε παγθφζκηνο

ζπλελλφεζηο πάλσ ζε θάηη πνπ έγηλε ην πάζνο νινθιήξνπ ηεο γήο: ηελ θηιεδνλία θαη ηελ θηινυιία. Δίλαη

πξντφλ ηεο αλάγθεο.

Ζ εηξήλε γηα ηελ νπνία κηιάεη ζήκεξα ν θφζκνο είλαη ε άλεπ φξσλ ζπλζεθνιφγεζηο θάζε θαινχ θαη

κεγάινπ θαη ε επηθξάηεζηο ηεο κηθξφηεηνο, ηεο κεηξηφηεηνο θαη ηεο ριηαξφηεηνο. Δίλαη ε εμάιεηςηο ηεο

πξνζσπηθφηεηνο ησλ αηφκσλ θαη ησλ ιαψλ. Δίλαη κία καξκειάδα ζπκβηβαζκψλ θαη ππνινγηζκψλ, κία

ζάιαζζα ππνθξηζίαο, ε αδηαθνξία γηα ηελ αιήζεηα, ε πξνδνζία θάζε ηεξνχ θαη νζίνπ.

Ο πφιεκνο είλαη θάηη ην θνβεξφ, απνηέιεζκα ηεο πηψζεσο ηνπ αλζξψπνπ, θαη θαλείο δελ πξφθεηηαη

λα ηνλ εμπκλήζε. Όκσο ε εηξήλε πνπ παδαξεχεη ν ζχγρξνλνο θφζκνο είλαη θάηη απείξσο θνβεξψηεξν. Ο

ππξεηφο είλαη θάηη ην πνιχ δπζάξεζην, δείρλεη φκσο ηνπιάρηζηνλ φηη ν νξγαληζκφο αληηδξά ζηφ θαθφ πνπ

ηνλ βξήθε. Ζ εηξήλε πνπ ζέινπλ λα θέξνπλ δελ είλαη δπζηπρψο εθείλε πνπ έξρεηαη απφ ηελ θαηαλίθεζη ηνπ

θαθνχ, αιιά εθείλε πνπ έξρεηαη απφ ηελ ήηηα. Δίλαη ε αππξεμία ηνπ πηψκαηνο.

ηφ βάζνο ε εηξήλε πνπ επηδηψθνπλ νη άλζξσπνη δελ είλαη κφλνλ ε εηξήλε ησλ φπισλ. Δίλαη ε

εηξήλε ηεο ζπλεηδήζεσο. Θέινπλ λα εηξελεχζε ην θαιφ κε ην θαθφ. Ζ δηθαηνζχλε κε ηελ αδηθία, ε αξεηή

κε ηελ ακαξηία, ε αιήζεηα κε ην ςέκα, γηα λα κπνξέζνπλ λα εηξελεχζνπλ θη απηνί κε ηελ ζπλείδεζί ηνπο.

Β΄ Γελ ππήξμε δηάζπαζηο

ηελ πξνζπάζεηα ηνπ θφζκνπ γηα εηξήλεπζη, νη ιεγφκελνη Υξηζηηαλνί παίδνπλ ζεκαληηθφ ξφιν. Με

ην ζχλζεκα «Υξηζηηαλνί ελσζήηε» μεθηλνχλ γηα ην παδάξη φπνπ ζα πνπιεζή ε αιήζεηα.

Κάπνηε νη Υξηζηηαλνί πίζηεπαλ θαη ήηαλ έηνηκνη λα πεζάλνπλ γηα ηελ πίζηη ηνπο. ήκεξα ν δήινο

ηνπο γηα ηελ αιήζεηα έρεη θξπψζεη. Άξρηζαλ λα ηελ ζεσξνχλ ζαλ θάηη ην δεπηεξεχνλ. Βξίζθνπλ ηηο

δηαθνξέο ησλ «Δθθιεζηψλ», γηα ηηο νπνίεο άιινηε πξφζπκα ζπζηαδφληνπζαλ νη κάξηπξεο, εμσξίδνλην νη

Παηέξεο, αθξσηεξηάδνληαλ νη πηζηνί, ζαλ αζήκαληεο θαη αλάμηεο ιφγνπ.

Οη πεξηζζφηεξνη απ’ απηνχο είλαη λνζεξνί θαη αδηφξζσηνη αηζζεκαηίαη, πνπ λνκίδνπλ φηη ε

ζξεζθεία ηνπ Υξηζηνχ είλαη κία δενληνινγία πνπ αθνξά ζηηο αλζξψπηλεο ζρέζεηο. Οη άιινη επηδηψθνπλ

πνιηηηθνχο ζθνπνχο θαη ζθνηεηλά ζπκθέξνληα. Όινη καδί θηίδνπλ ηελ πφιη ηνπ αληηρξίζηνπ. Εεηνχλ ηελ

Page 15: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 15 απφ 75

έλσζη αδηαθνξψληαο γηα ηελ αιήζεηα, δεηνχλ ην εμσηεξηθφ πιεζίαζκα αδηαθνξψληαο γηα ηελ εζσηεξηθή

δηάζηαζη, δεηνχλ ην γξάκκα αδηαθνξψληαο γηα ην πλεχκα.

Πψο είλαη δπλαηφλ λα ειπίδνπλ φηη απηφ πνπ απέηπρε ηνπο πξψηνπο αηψλεο ηνπ ζρίζκαηνο, ζα

επηηεπρζή ηψξα πνπ νη δνγκαηηθέο δηαθνξέο θαη νη δηαθνξέο ηεο λννηξνπίαο έγηλαλ, κε ην πέξαζκα ησλ

αηψλσλ, απφ ράζκαηα σθεαλνί;

Καη κφλνλ ην γεγνλφο φηη κηινχλ γηα έλσζη ησλ Δθθιεζηψλ δείρλεη φηη ε ζθέςη ηνπο είλαη ηειείσο

αληηρξηζηηαληθή. Παξαδέρνληαη έηζη φηη ε Μία, Αγία, Καζνιηθή θαη Απνζηνιηθή Δθθιεζία, ηελ νπνίαλ

νκνινγνχκε ζηφ ζχκβνιν ηεο πίζηεψο καο, έρεη πάςεη λα ππάξρε, φηη έρεη δηαζπαζζή ζε πνιιέο Δθθιεζίεο

πνπ δελ είλαη πηά θαζνιηθέο, δελ πεξηέρνπλ δειαδή νιφθιεξε ηελ αιήζεηα θαη ηελ Υάξη, φπσο νη ηνπηθέο

Οξζφδνμεο Δθθιεζίεο, αιιά έλα κηθξφ ή κεγάιν κέξνο απηψλ. Καηά ζπλέπεηαλ παξαδέρνληαη φηη ε αιήζεηα

δελ ππάξρεη πηά επάλσ ζηε γή, θαη φηη ν Υξηζηφο ήιζε επί καηαίσ. Γηαηί κέζα ζ’ απηφ ην αλαθάηεκα ηεο

αιήζεηαο κε ην ςέκα, είλαη αδχλαηνλ λα μαλαβξεζή ε αιήζεηα, πεξί ηεο νπνίαο ήιζε λα καξηπξήζε ν

Υξηζηφο, θαη επνκέλσο είλαη αδχλαηνλ λα μαλαβξεζή ν Υξηζηφο πνπ είλαη ν ίδηνο ε αιήζεηα.

Αιιά ηφηε γηαηί είπε ν Υξηζηφο φηη ζα είλαη καδί καο κέρξη ηεο ζπληειείαο ηνπ αηψλνο; «Καη εγψ

κεζ’ πκψλ εηκη πάζαο ηάο εκέξαο, έσο ηεο ζπληειείαο ηνπ αηψλνο». Γηαηί είπε φηη ην Πλεχκα ην άγην ζα

νδεγήζε ηνπο καζεηάο εηο πάζαλ ηελ αιήζεηαλ, θαη φηη νχηε νη πχιεο ηνπ Άδνπ δελ ζα κπνξέζνπλ λα

θαηαβάινπλ ηελ Δθθιεζία;

Δάλ ε Δθθιεζία έρεη δηαζπαζζή - θαη γηα λα ρξεηάδεηαη έλσζη ζα πή πψο έρεη δηαζπαζζή - ηφηε φια

απηά πνπ ππνζρέζεθε ν Υξηζηφο, βγήθαλ ςέκαηα! Αιιά άπαγε ηεο βιαζθεκίαο. Ζ Δθθιεζία δή θαη ζα δή

έσο ηεο ζπληειείαο ηνπ αηψλνο αδηάζπαζηνο θαη άηξσηνο θαηά ηελ ππφζρεζη ηνπ Κπξίνπ. Όζνη κηινχλ γηα

«Έλσζη ησλ Δθθιεζηψλ» απιψο αξλνχληαη ηνλ Υξηζηφ θαη ηελ Δθθιεζία ηνπ.

Όηαλ έλαο Οξζφδνμνο Παηξηάξρεο δέρεηαη λα κεηέρε ε Οξζφδνμνο Δθθιεζία ζηφ Πξνηεζηαληηθφ

Οηθνπκεληθφ πκβνχιην η ψ λ Δ θ θ ι ε ζ η ψ λ ζαλ κία απφ ηηο πνιιέο «Δθθιεζίεο», ηη άιιν θάλεη παξά

λα νκνινγή επηζήκσο, φπσο νη Πξνηεζηάληαη, ηελ χπαξμε πνιιψλ Δθθιεζηψλ θαη άξα ηελ δηάζπαζη ηεο

Μηαο, Αγίαο, Καζνιηθήο θαη Απνζηνιηθήο Δθθιεζίαο; Ση άιιν θάλεη παξά λα αξλήηαη ηνλ Υξηζηφ;

Αιιά ζηελ αλίεξε πξνζπάζεηά ηνπο νη άλζξσπνη απηνί θέξλνπλ γηα ζχκκαρν ηα ιεηηνπξγηθά

θείκελα θαη ηνλ ίδην ηνλ Κχξην. Πξάγκαηη ν Υξηζηφο πξνζεπρήζεθε γηα ηνπο καζεηάο ηνπ «ίλα ψζηλ έλ» θαη

ε Δθθιεζία πξνζεχρεηαη ζε θάζε Λεηηνπξγία «ππέξ ηεο ησλ πάλησλ ελψζεσο».

Γελ ζεκαίλνπλ φκσο απηά φηη ε Δθθιεζία εχρεηαη λα ελσζνχλ θάπνηε νη ρξηζηηαλνί κε ακνηβαίεο

ππνρσξήζεηο ζηελ πίζηε ηνπο. Γελ αλαθέξεηαη ζε επηδηψμεηο ζπκβαηηθψλ ζπκθσληψλ κε ηηο νπνίεο δηάθνξα

εηεξφθιεηα ζηνηρεία «ελψλνληαη». Γελ έρεη θακκία ζρέζη κε ηα «πξσηφθνιια» γηα ζπκκαρία ή ζπκθσλία ή

θαη έλσζη, πνπ ππνγξάθνληαη έπεηηα απφ πνιιέο δηαπξαγκαηεχζεηο, κεηαμχ ησλ δηαθφξσλ θξαηψλ. Όρη,

ηίπνηε απ’ απηά δελ ζεκαίλνπλ νη θξάζεηο απηέο. Ζ Δθθιεζία εχρεηαη ζηνλ Θεφ φρη λα ελσζνχλ δηάθνξα

Page 16: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 16 απφ 75

εηεξφθιεηα ζηνηρεία, αιιά λ ά γ ί λ ν π λ φ ι ν η ΔΝΑ. Να δερζνχλ δειαδή φινη ηελ αιήζεηα θαη κε πνιιή

ζπληξηβή θαη ηαπείλσζη λα πξνζπέζνπλ ζηελ Δθθιεζία θαη λα αξηζκεζνχλ κεηαμχ ησλ κειψλ ηεο. Να

θαηαιάβνπλ ηελ πιάλε ηνπο θάησ απφ ηελ νπνία έδεζαλ θαη λα ζπεχζνπλ ζηφ θψο θαη ζηελ αιήζεηα,

δειαδή ζηελ Δθθιεζία. Απηφ εχρεηαη ε Δθθιεζία. Ό,ηη αθξηβψο εχρεηαη θαη ζηε Λεηηνπξγία ηνπ Μ.

Βαζηιείνπ: «ηνπο πεπιαλεκέλνπο επαλάγαγε θαη ζχλαςνλ ηε αγία ζνπ θαζνιηθή θαη απνζηνιηθή

Δθθιεζία». Απηή είλαη ε κφλε έ λ σ ζ η ο ηελ νπνίαλ εχρεηαη θαη ηελ νπνίαλ δέρεηαη ε Δθθιεζία.

Απηή κφλνλ ε επρή θαη ε επηζπκία πξνέξρεηαη απφ γλήζηα αγάπε, γηαηί δεηάεη ηελ ηαηξεία ησλ

αζζελψλ θαη φρη ηελ εμαπάηεζί ηνπο.

Γ΄ Πξνζθνξά, όρη ζπδήηεζηο.

Μεξηθνί αθειείο Οξζφδνμνη λνκίδνπλ φηη ην πιεζίαζκα απηφ ησλ Δθθιεζηψλ δελ γίλεηαη κε ζθνπφ

ηελ έλσζη αιιά κε ζθνπφ ηε δηαθψηηζη, ηελ ηεξαπνζηνιηθή πξφο ηνπο εηεξνδφμνπο. «Δίλαη, ιέλε, απηέο

εθδειψζεηο αγάπεο πξφο ηνπο αδειθνχο καο». «Δάλ θιεηζηνχκε ζηφ «θαβνχθη» καο, ιέλε ζπρλά, εάλ δελ

πεγαίλνπκε ζηα δηεζλή ζπκβνχιηα θαη δελ ζηέιλνπκε παξαηεξεηάο ζηηο Παπηθέο ζπλφδνπο θ.η.ι. ηφηε πψο

ζα γλσξίζνπλ νη Γπηηθνί ηελ Οξζφδνμν Δθθιεζία θαη πψο ζα πξνζειθπζζνχλ πξφο απηήλ;»

Πψο φκσο ζα δηδαρζνχλ νη Γπηηθνί φηη ε Οξζφδνμνο Δθθιεζία είλαη ε Μία θαη Αιεζηλή φηαλ ηελ

βιέπνπλ λα ζπλαλαζηξέθεηαη κε ηηο ςεχηηθεο «Δθθιεζίεο» ζαλ ίζνο πξφο ίζνλ; Γελ ζα λνκίζνπλ κάιινλ

έηζη πψο ε Οξζνδνμία είλαη ζαλ θαη ηηο άιιεο ζρεηηθή θαη κεξηθή; Ή κήπσο είλαη ινγηθφ λα ειπίζε θαλείο

φηη ηα ζπκβνχιηα απηά θαλαηηθψλ ξαζνθφξσλ θαη παζηφξσλ κπνξνχλ πνηέ λα αλαγλσξίζνπλ ηελ αιήζεηα;

Κνιαθεχνπλ κφλνλ ηνπο Οξζνδφμνπο, θαη απηφ γηα λα ηνπο πξνζειθχζνπλ πξφο ην κέξνο ηνπο. Αλ είραλ

πξαγκαηηθή λνζηαιγία γηα ηελ Οξζνδνμία θαη ήζειαλ λα ηελ γλσξίζνπλ, δελ ζα είραλ αλάγθε απφ ηα

ζπκβνχιηα θαη ηηο ζπλεδξηάζεηο. Θα πήγαηλαλ λα πηνχλ απφ ηηο πεγέο ηεο, απφ ηνπο Παηέξαο θαη ηνπο

αγίνπο ηεο.

Όρη! Ο θαιχηεξνο ηξφπνο γηα λα πείζεο ηνπο άιινπο γηα ηελ αιήζεηα είλαη λα πηζηεχεο ν ίδηνο ζ’

απηήλ. Να κήλ ηελ ζπδεηήο, αιιά λα ηελ νκνινγήο κφλνλ. Σα ζπλέδξηα θαη ηα ζπκβνχιηα ζπδεηνχλ ηελ

αιήζεηα. Απηφ φκσο είλαη πξνδνζία. Γηαηί δελ πξφθεηηαη εθεί γηα δηάινγν θαη λνπζεζίεο πξφο αηξεηηθνχο,

αιιά γηα ζπδήηεζη κε «Δθθιεζίεο». Ο Υξηζηφο δελ δεηάεη ζπδεηεηάο αιιά νκνινγεηάο. Ζ αιήζεηα πνπ καο

εδίδαμε δελ είλαη απφ εθείλεο πνπ ζπδεηνχληαη. ηα δηάθνξα νηθνπκεληθά ζπλέδξηα ε ζπδήηεζηο παίξλεη ηελ

κνξθή εκπνξίνπ φπνπ γίλεηαη αληαιιαγή ππνρσξήζεσλ ζηα δεηήκαηα ηεο πίζηεσο γηα λα επέιζε κηα ηειηθή

ζπκθσλία. Κάησ απφ ηέηνηεο ζπλζήθεο, θαη κφλε ε πξνζέιεπζηο ελφο Οξζνδφμνπ ζ’ έλα νηθνπκεληθφ

ζπκβνχιην είλαη πξνδνζία ηνπ Υξηζηνχ. Δίλαη ε παξάδνζηο ηνπ Υξηζηνχ ζηνπο απίζηνπο αληί ηξηάθνληα

Page 17: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 17 απφ 75

αξγπξίσλ. Γηαηί, πξνζεξρφκελνο ν Οξζφδνμνο, νκνινγεί ηελ πίζηε ηνπ ζπδεηήζηκε, θαη αθήλεη λα ελλνεζή

φηη αλ ηνπ δνζνχλ ηθαλνπνηεηηθά αληαιιάγκαηα ζα θάλε θαη απηφο ππνρσξήζεηο.

Αλ φζνη κηινχλε ζήκεξα γηα έλσζη, νκνινγνχζαλ αληί απηνχ ηελ Οξζνδνμία ζαλ ηελ κφλε θαη

απφιπηε αιήζεηα θαη εξλνχλην θάζε επίζεκν θαη αλεπίζεκν εθθιεζηαζηηθή επαθή κε ηνπο αηξεηηθνχο,

ρσξίο λα θνβνχληαη λα ηνπο νλνκάζνπλ έηζη, ηφηε ε θσλή ηνπο ζα αθνπγφηαλ πνιχ πην καθξηά, θαη ην

ζπνπδαηφηεξν: ζα γηλφηαλ ζεβαζηή θαη ζα έβαδε ζε ζθέςεηο. Δλψ ηψξα ε θσλή ηνπο είλαη θσλή

ζπκβηβαζκψλ, θσλή πνπ δελ ζπγθηλεί, θσλή πνπ δελ ηελ ζέβεηαη ζηφ βάζνο θαλείο.

Οη Παηέξεο δελ ζπδεηνχζαλ κε ηνπο αηξεηηθνχο. Οκνινγνχζαλ ηελ αιήζεηα θαη αλέηξεπαλ ηνπο

ηζρπξηζκνχο ησλ, ρσξίο επγέλεηεο θαη θηινθξνλήζεηο. Πνηέ δελ ήιζαλ ζε ζπλελλνήζεηο κε αηξεηηθέο

«Δθθιεζίεο». Ο δηάινγνο ήηαλ πάληνηε δεκφζηνο θαη απέβιεπε ζ΄ηελ ζσηεξία ή ηνλ θαηαξηηζκφ ςπρψλ.

Γελ κηινχζε ε Οξζφδνμνο Δθθιεζία κε ηηο «Δθθιεζίεο» ησλ αηξεηηθψλ. Γελ ήηαλ ζπδήηεζηο Δθθιεζίαο κε

Δθθιεζίεο αιιά δηάινγνο ηεο Δθθιεζίαο κε ςπρέο πνπ είραλ ράζεη ηνλ δξφκν ηνπο. Ζ Δθθιεζία δελ

ζπδεηά, γηαηί δελ αλαδεηά. Απιψο δίδεη, γηαηί έρεη ην πάλ.

Γ΄ σηεξία εθ ηνπ θόζκνπ.

Αιιά γηαηί ζπγθηλνχληαη ηφζν εχθνια νη Υξηζηηαλνί καο απφ ηα θεξχγκαηα πεξί ελψζεσο ησλ

Δθθιεζηψλ θαη αληί λα γεκίδνπλ κε δήιν γηα ηελ κεηάγγηζη ηεο αιεζείαο ζ’ απηφλ ηνλ θφζκν πνπ ηφζν πνιχ

ηελ ζηεξήζεθε, πηπηιίδνπλ ζπλερψο ηελ θαξακέια ηεο εηξήλεο, δπγίδνληαο λα δνχλ αλ είλαη πεξηζζφηεξα

απηά πνπ ρσξίδνπλ ή απηά πνπ ελψλνπλ ηνπο Υξηζηηαλνχο; Γηαηί ζηεξήζεθαλ νη ίδηνη ηελ γλψζη ηεο

αιήζεηαο. Μέιε νη πεξηζζφηεξνη θνηλσληθν - ρξηζηηαληθψλ νξγαλψζεσλ θαη αδειθνηήησλ, θαηερήζεθαλ

απφ ηα κηθξά ηνπο ρξφληα ζε έλα εζηθν - θηινζνθηθφ ζχζηεκα κε επίρξηζκα ρξηζηηαληθφ, πνπ άθελε λα

ελλνεζή φηη ζθνπφο ηνπ Υξηζηηαληζκνχ είλαη λα επηηχρε ηελ εηξεληθή θαη αγαπεκέλε ζπκβίσζη κεηαμχ ησλ

αλζξψπσλ. Ζ αησληφηεο θαη ε ζεσξία ηνπ Θενχ ήηαλ πξάγκαηα ηφζν καθξηλά γηα ηνπο Υξηζηηαλνχο απηνχο

θαη ζπρλά ηφζν αδηάθνξα. Οη πεξηζζφηεξνη, φληεο εμσζηξεθείο, άλζξσπνη ηεο δξάζεσο, ήιζαλ ζηνλ

Υξηζηηαληζκφ γηα λα βξνχλ έλαλ σξγαλσκέλνλ θαη θαζσδεγεκέλνλ modus vivendi, έλαλ ηξφπν γηα λα

δήζνπλ σο θαινί θαη ηίκηνη πνιίηαη επάλσ ζε ηνχηε ηε γή. Ο Θεφο είλαη γηα ηνπο ηέηνηνπο αλζξψπνπο ν

Μέγαο Τπεξέηεο ησλ πξνζσπηθψλ ζπκθεξφλησλ ηνπο, ε δε αηψληνο δσή κηα θαιή αιιά επηπρψο καθξηλή

ειπίο απνθαηαζηάζεσο.

ε Υξηζηηαλνχο ζαλ θη απηνχο ηα θεξχγκαηα πεξί ελφηεηνο πηάλνπλ πνιχ εχθνια ξίδεο. Πφζν θαιφ

ζα είλαη, αιεζηλά, λα επεθηαζή ζε παγθφζκην θιίκαθα ν θχθινο ησλ δηθψλ καο αλζξψπσλ, ησλ ηίκησλ θαη

ελάξεησλ κε ηνπο νπνίνπο λα έξρεηαη θαλείο ζε ζπλαιιαγέο, ρσξίο ηνλ θφβν κήπσο ηνλ γειάζνπλ, κε ηνπο

Page 18: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 18 απφ 75

νπνίνπο ζα έρνπκε αγαζέο θαη εηξεληθέο ζρέζεηο, ρσξίο πνηέ λα θηλδπλεχζνπκε λα δησρζνχκε ή λα ρξεηαζζή

λα αγσληζζνχκε; Όζν γηα ηελ αιήζεηα, «ηη εζηηλ αιήζεηα;» Πηζηεχνπκε φινη ζηνλ Υξηζηφ, απηφ αξθεί. Δμ

άιινπ ν θφζκνο ζήκεξα αληηκεησπίδεη δχζθνινπο θαηξνχο. Πξέπεη ην γξεγνξψηεξν λα ελσζνχλ νη

Υξηζηηαλνί γηα λα αληηκεησπίζνπλ ηνλ θνκκνπληζκφ π.ρ. «Πνηνο ζα θαζνδεγήζεη θαη πνηνο ζα ζψζε ηνλ

ζχγρξνλν απηφλ θφζκν;» εξσηνχλ. «Μφλνλ κία ελσκέλε Υξηζηηαληθή Δθθιεζία» απαληνχλ.

Αιιά ν Υξηζηφο δελ έγηλε άλζξσπνο γηα λα ζψζε ηνλ ελ ησ πνλεξψ θείκελνλ θφζκν, αιιά γηα λα

ζψζε ηνπο δηθνχο ηνπ απφ ηνλ θφζκν, γηα λα ηνπο ηξαβήμε απφ ηελ παξάηαμε ηνπ πνλεξνχ, λα ηνπο ελψζε

καδί ηνπ θαη λα ηνπο ζεψζε θαηά ράξηλ, θαη καδί κ’ απηνχο λα ζψζε νιφθιεξν ηελ ζηελάδνπζα θηίζη. Ο

θφζκνο βαδίδεη ηνλ δξφκν ηνπ ζαλάηνπ. Απηφο είλαη ε παξάηαμηο ηνπ άξρνληνο ηνπ θφζκνπ ηνχηνπ, ε

παξάηαμηο ηνπ ερζξνχ ηνπ Θενχ. «Οπ πεξί ηνπ θφζκνπ εξσηψ, αιιά δη’ νχο δέδσθάο κνη».

Απηνί φκσο εξσηνχλ πεξί ηνπ θφζκνπ, θαη ζπζηάδνπλ, γηα ην ραηήξη ηεο δηαβνιηθήο απηήο

παξαηάμεσο πνπ πνηέ δελ πξφθεηηαη λα ζσζή, ηα δηακάληηα ηεο ρξηζηηαληθήο πίζηεσο θαη βηνηήο. Γηαηί πεξί

απηνχ πξφθεηηαη. Γελ ηελ δεηάεη ν Υξηζηφο ηελ ιεγφκελε «έλσζη ησλ Δθθιεζηψλ», αιιά ν θφζκνο. Γελ

δεηάεη ν Υξηζηφο ηελ έλσζη ηεο ςεπηηάο κε ηελ αιήζεηα, αιιά ν θφζκνο, πνπ δεηάεη λα λνζεχζε ηελ

αιήζεηα, λα ηελ θάλε ζρεηηθή θαη κεξηθή. Γη’ απηφ φηαλ ε ζπδήηεζηο έιζε γηα ηελ έλσζη «ησλ Δθθιεζηψλ»,

βιέπεη θαλείο λα ηελ ππνζηεξίδνπλ κε ελζνπζηαζκφ άλζξσπνη πνπ πνηέ άιινηε δελ ελδηαθέξζεθαλ γηα ηα

ηεο ζξεζθείαο. Ζ έλσζηο είλαη ν θαιχηεξνο ηξφπνο εμνπδεηεξψζεσο ηνπ Υξηζηηαληζκνχ, πνπ αλεθάιπςε ε

παξάηαμηο ηνπ δηαβφινπ, ε αξρή ηνπ μεθηίζκαηφο ηνπ θαη ε ππνηαγή ηνπ ζηα ζειήκαηα ηε πνιηηηθήο, ε

κεηαηξνπή ηνπ ζε ππεξέηε ησλ ζπκθεξφλησλ ηνπ θφζκνπ.

Με ηελ έλσζη ν Υξηζηηαληζκφο ίζσο λα απνθηήζε κεγαιχηεξε θνζκηθή ηζρχ, ζα ράζε φκσο φιε ηελ

πλεπκαηηθή ηνπ δχλακη, απηήλ αθξηβψο πνπ ελνριεί ηνλ θφζκν. Μήπσο δελ έγηλε ήδε απηφ κέζα ζηελ

Καζνιηθή «Δθθιεζί»; Ζ δίςα ησλ Παπηθψλ γηα θνζκηθή ηζρχ ηνπο έθαλε λα θαηεβνχλ ζηνλ ζηίβν ησλ

πνιηηηθψλ ειηγκψλ, απ’ φπνπ βγήθαλ ππεξέηαη ησλ κεγάισλ πνιηηηθψλ ξεπκάησλ.

Όζνη κηινχλ γηα ηελ έλσζη δελ έρνπλ θαηαιάβεη γηαηί ήξζε ν Υξηζηφο ζηνλ θφζκν. Ννκίδνπλ φηη

ήξζε λα θεξχμε έλα εζηθνπιαζηηθφ θήξπγκα ζαλ ηα δηθά ηνπο. Όηη ήιζε γηα λα καο κάζε πψο λα δνχκε

επάλσ ζ’ απηήλ ηελ γή ζαλ θαινί πνιίηεο. Σνλ έρνπλε γηα κεγάιν λνκνζέηε, ηνλ κεγαιχηεξν ίζσο ησλ

αηψλσλ. Λέλε θαη μαλαιέλε φηη νη άλζξσπνη πξέπεη λα αθνινπζήζνπλ ηνλ λφκν ηνπ Υξηζηνχ γηα λα έιζε,

επί ηέινπο, ε Βαζηιεία ηνπ Θενχ επάλσ ζηε γή. Άιινη κηινχλε «γηα κηα Υξηζηηαληθή Διιάδα» άιινη γηα

«Υξηζηηαληθέο Γεκνθξαηίεο», άιινη γηα Υξηζηηαληθά Βαζίιεηα, θαη δελ θαηαιαβαίλνπλ φινη απηνί πφζν

κνηάδνπλ νη πξνζδνθίεο ηνπο κε ηηο πξνζδνθίεο ησλ Δβξαίσλ, πνπ ήζειαλ ηνλ Μεζζία επίγεην Βαζηιέα.

Γελ ζέινπλ ηνλ Υξηζηφ φπσο είλαη, δελ ζέινπλ ηνλ Υξηζηφ πνπ αξλήζεθε λα ππνθχςε ζηνπο

πεηξαζκνχο πνπ ηνπ έβαιε ν δηάβνινο ζηελ έξεκν. Θέινπλ έλα Υξηζηφ πνπ λα έρε ππνθχςεη ζ’ απηνχο.

Θέινπλ έλαλ Υξηζηφ πνπ λα έρε ππνθχςεη ζ’ απηνχο. Θέινπλ έλαλ Υξηζηφ νξεγφκελν ηα βαζίιεηα ηεο γήο.

Page 19: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 19 απφ 75

Έλα Υξηζηφ πνπ λα θάλε ηηο πέηξεο ςσκηά γηα λα ρνξηάζνπλ φινη νη άλζξσπνη. Έλαλ Υξηζηφ πνπ λα

θαηαπιήμε ηνλ θφζκν κε ζαχκαηα πνπ εκπλένπλ ην δένο θαη λα αλαγθάζε ηνπο αλζξψπνπο λα ππνηαρζνχλ.

Με άιια ιφγηα, νη άλζξσπνη απηνί δελ πξνζκέλνπλ ηνλ Υξηζηφ αιιά ηνλ αληίρξηζην. Ο Υξηζηφο ζα κείλε

κέρξη ηελ Γεπηέξα Παξνπζία ηαπεηλφο θαη θξπκκέλνο, καθξηά απφ ηηο γήτλεο εμνπζίεο, καθξηά απφ ηηο

γήτλεο αλέζεηο, ρσξίο λα αλαγθάδε θαλέλαλ λα ηνλ αθνινπζήζε, θαη δεηψληαο απ’ απηνχο πνπ ζά’ξζνχλε

θνληά ηνπ λα ηνπ κνηάδνπλ ζηελ ηαπείλσζε θαη ζηελ αθάλεηα θαη λα κε πεξηκέλνπλ ηίπνηε ην γήτλν.

Οη «Υξηζηηαλνί» πνπ κηινχλ γηα «θξάηνο ηνπ Θενχ», «Υξηζηηαληθέο Διιάδεο», «Παγθφζκην

Υξηζηηαληζκφ» θαη «Έλσζη Δθθιεζηψλ», ηέηνηνλ Υξηζηφ δελ ηνλ ζέινπλ. Απηνί είλαη ζαλ ηνλ Μεγάιν

Ηεξνεμεηαζηή ηνπ Νηνζηνγηέθζθπ, έηνηκνη λ’ αλεβάζνπλ ζηελ ππξά ηνλ Υξηζηφ γηαηί αλαηξέπεη ηα ζρέδηά

ηνπο, πνπ ηφζνπο αηψλεο κε επηκνλή θαιιηέξγεζαλ. «Ήξζεο θαη καο δίδαμεο έλαλ Υξηζηηαληζκφ απάλζξσπν

θαη ζθιεξφ», ιέγεη ν Ηεξνεμεηαζηή ηνπ Νηνζηνγηέθζθπ, έηνηκνη λ’ αλεβάζνπλ ζηελ ππξά ηνλ Υξηζηφ γηαηί

αλαηξέπεη ηα ζρέδηά ηνπο, πνπ ηφζνπο αηψλεο κε επηκνλή θαιιηέξγεζαλ. «Ήξζεο θαη καο δίδαμεο έλαλ

Υξηζηηαληζκφ απάλζξσπν θαη ζθιεξφ», ιέγεη ν Ηεξνεμεηαζηήο ζηνλ Υξηζηηαληζκφ απάλζξσπν θαη ζθιεξφ»,

ιέγεη ν Ηεξνεμεηαζηήο ζηνλ Υξηζηφ «θ’ εκείο ηφζνπο αηψλεο ηψξα παζρίζακε λα ηνλ θάλνπκε ζξεζθεία

αλζξψπηλε, θαη ηψξα πνπ ην πεηχρακε, ήξζεο λα ραιάζεο ηνπο θφπνπο ηφζσλ αηψλσλ; Αιιά δελ ζα ην

θαηνξζψζεο. Αχξην ζα δηαηάμσ λα ζε θάςνπλ ζαλ αηξεηηθφ».

Ναί, νη άλζξσπνη ζέινπλ έλα Υξηζηφ πνπ λα κηιά γηα ηνχηε ηε δσή θαη φρη γηα ηελ άιιε, ζέινπλ έλα

Υξηζηφ πνπ λα πξνζθέξε ηα αγαζά εηνχηεο ηεο δσήο θαη φρη ηα αγαζά ηεο άιιεο. Γελ ζέινπλ πινχην πνπ

δελ πηάλεηαη θαη δελ δπγίδεηαη, αιιά πινχην ρεηξνπηαζηφ. Γελ ηνλ ζέινπλ αξρεγφ ηνπ Μέιινληνο Αηψλνο

αιιά αξρεγφ ηνπ λχλ αηψλνο.

Να γηαηί δελ λνηάδνληαη γηα ην ηη ζα γίλε ε αιήζεηα φηαλ ελσζνχλ φιεο νη αιινπξφζαιιεο θαη δήζελ

«Υξηζηηαληθέο» Δθθιεζίεο, χζηεξα απφ ρίιηεο δπφ ππνρσξήζεηο θαη ρίιηνπο δπφ ζπκβηβαζκνχο. Να γηαηί

δελ ελδηαθέξνληαη γηα ην ηη ζα γίλε ε ελ Υξηζηψ δσή χζηεξα απφ ηελ εηζβνιή ζηνλ θαηαθάζαξν ρψξν ηεο

Οξζνδνμίαο ηφζσλ θαη ηφζσλ ζξεζθεπηηθψλ βαξβάξσλ θαη πλεπκαηηθψλ παιίκπαηδσλ. Ζ αιήζεηα δελ ηνπο

ελδηαθέξεη, ν Υξηζηφο δελ ηνπο ελδηαθέξεη, νχηε ε ελ Πλεχκαηη θαη Υάξηηη δσή. Σνπο ελδηαθέξεη κφλνλ ε

επίγεηα δχλακηο πνπ δίλεη ε ελφηεο θαη ε θνζκνθξαηνξία θάησ απφ κηα εληαία θνζκνζεσξία.

Οη άλζξσπνη απηνί ζέινπλ λα ιέγσληαη Υξηζηηαλνί ρσξίο λα είλαη. Οη πεξηζζφηεξνη απ’ απηνχο

πηζηεχνπλ φηη είλαη γλήζηνη Υξηζηηαλνί, γηαηί ηνλ Υξηζηηαληζκφ ηνλ αγλννχλ θαη ηνλ ζπγρένπλ κε

θηινζνθηθέο ζεσξίεο, κε «θνζκνζεσξίεο», φπσο ηνπο αξέζεη λα ιέλε. ηελ πξαγκαηηθφηεηα είλαη νπαδνί

ηνπ αληηρξίζηνπ, ζαλ ηνπο Δβξαίνπο ηεο επνρήο ηνπ Υξηζηνχ, ζαλ ηνπο Δβξαίνπο θάζε επνρήο.

Οη Δβξαίνη πεξίκελαλ ηνλ Μεζζία επί αηψλεο, θαη φηαλ ήιζε, δελ ηνλ δέρηεθαλ, αιιά ηνλ θξέκαζαλ

επάλσ ζηνλ ζηαπξφ. Γηαηί άξα γε; Γηαηί ν Υξηζηφο δελ ήηαλ απηφ πνπ πεξίκελαλ. Γη’ απηφ θαη ζηφ πξφζσπφ

ηνπ δελ κπφξεζαλ λα αλαγλσξίζνπλ ηνλ Μεζζία. Απηνί πεξίκελαλ έλαλ επίγεην βαζηιηά, θαηαθηεηή ηνπ

Page 20: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 20 απφ 75

θφζκνπ. Πεξίκελαλ απηφλ πνπ ζα ππφηαζζε θάησ απφ ηα πφδηα ηνπ ιανχ ηνπ Ηζξαήι ηηο θπιέο φινπ ηνπ

θφζκνπ, πνπ ζα αλάγθαδε ηνπο θνζκνθξάηνξεο Ρσκαίνπο λα πέζνπλ λα ηνλ πξνζθπλήζνπλ, πνπ ζα έδηλε

ζηνπο νπαδνχο ηνπ δχλακη θαη δφμα.

Όηαλ είδαλ απηφλ ηνλ θησρφ θαη ηαπεηλφ, ηνλ πξάν θαη εηξελφρπην, πνπ δελ πξνζέθεξε επίγεηα

αγαζά, αιιά κηινχζε γηα ηα νπξάληα, θαη φρη κφλνλ απηφ, αιιά πνπ ηνπο δεηνχζε αθφκε λα ζηεξεζνχλ ηα

επίγεηα θαη ρεηξνπηαζηά γηα λα κπνξέζνπλ ειεχζεξνη λα θζάζνπλ ζηα επνπξάληα θαη άπηαζηα, θαηάιαβαλ

φηη δελ ήηαλ γη’ απηνχο. Απηφο δελ ήηαλ ν Μεζζίαο πνπ πεξίκελαλ, αιιά αθξηβψο ην αληίζεην. Απηφο πνπ

αξλήζεθε λα θάλε ηηο πέηξεο ςσκηά γηα λα ρνξηάζνπλ φινη, απηφο πνπ αξλήζεθε λα ππνηάμε ηα βαζίιεηα

ηεο γήο, δελ ήηαλ θαηάιιεινο γηα αξρεγφο ηνπο. Γη’ απηφ ηνλ ζηαχξσζαλ θαη άξρηζαλ λα πεξηκέλνπλ

θάπνηνλ άιινλ. Καη ηνλ πεξηκέλνπλ αθφκε. Καη καδί κε ηνπο Δβξαίνπο, πεξηκέλνπλ ηνλ Μεζζία ησλ

Δβξαίσλ εθαηνκκχξηα ιαφο, πνπ νη πεξηζζφηεξνη ιέγνληαη Υξηζηηαλνί. Καη δελ έρνπλ ηδέα φηη πεξηκέλνπλ

ηνλ ίδην Μεζζία πνπ πεξηκέλνπλ θαη νη Δβξαίνη.

Δ΄ Ο Αληίρξηζηνο

Σν ηξαγηθφ είλαη φηη ν Μεζζίαο απηφο πνπ πεξηκέλνπλ νη Δβξαίνη, ζα έξζε. Σν είπε ην ζηφκα ηνπ

Υξηζηνχ, ην ζηφκα ησλ απνζηφισλ ηνπ, είλαη γξακκέλν ζηα βηβιία ηεο Καηλήο Γηαζήθεο. Ο Μεζζίαο ησλ

Δβξαίσλ ζα έιζε. Απηφο ζα ηνπο δψζε ην ςσκί πνπ αξλήζεθε λα ηνπο δψζε ν Υξηζηφο, θαη καδί κ’ απην

φια ηα πιηθά αγαζά πνπ πφζεζαλ θαη δελ ηνπο έδσζε Δθείλνο. Απηφο ζα ηνπο θαηαπιήμε κε ζεκεία θαη

ηέξαηα πνπ ζα ηα θνβεζνχλ θαη ζα ηα ζαπκάζνπλ νη άλζξσπνη ψο ηα πέξαηα ηεο γήο θαη ζά’ξζνπλ,

ζέξλνληαο, λα πέζνπλ ζηα πφδηα ηνπ. Απηφο ζα ελψζε ζε έλα Κξάηνο φια ηα έζλε θαη ηηο θπιέο ηεο γήο,

φια ηα βαζίιεηα ηνπ θφζκνπ. Απηφο ζα γεκίζε ραξά ηηο θαξδηέο ησλ Ννκηθψλ θαη ησλ Φαξηζαίσλ. Σηο

θαξδηέο ησλ θάζε θπιήο «Δβξαίσλ». Ναί, ν Μεζζίαο ησλ Δβξαίσλ ζα έιζε. Θα είλαη απηφ πνπ δελ είλαη ν

Υξηζηφο, θαη δελ ζα είλαη απηφ πνπ είλαη ν Υξηζηφο. Θα είλαη ν Αληίρξηζηνο.

«Παηδηά, εζράηε ψξα εζηί, θαη θαζψο εθνχζαηε φηη ν αληίρξηζηνο έξρεηαη...» (Ησάλ. Α΄ β΄ 18).

«Δξσηψκελ δε πκάο, αδειθνί, ππέξ ηεο παξνπζίαο ηνπ Κπξίνπ εκψλ Ηεζνχ Υξηζηνχ θαη εκψλ

επηζπλαγσγήο επ’ απηφλ εηο ην κε ηαρέσο ζαιεπζήλαη πκάο απφ ηνπ λνφο, κήηε ζξνείζζαη, κήηε δηά

πλεχκαηνο, κήηε δηά ιφγνπ, κήηε δη’ επηζηνιήο, σο δη’ εκψλ, σο φηη ελέζηεθελ ε εκέξα ηνπ Υξηζηνχ. Με

ηηο πκάο εμαπαηήζε θαηά κεδέλα ηξφπνλ^ φηη εάλ κε έιζε ε απνζηαζία πξψηνλ θαη απνθαιπθζή ν

άλζξσπνο ηεο ακαξηίαο, ν πηφο ηεο απσιείαο, ν αληηθείκελνο θαη ππεξαηξφκελνο επί πάληα ιεγφκελνλ Θεφλ

ή ζέβαζκα, ψζηε απηφλ εηο ηνλ λαφλ ηνπ Θενχ σο Θεφλ θαζίζαη, απνδεηθλχληα εαπηφλ φηη εζηί Θεφο. Οπ

κλεκνλεχεηε φηη ψλ πξφο πκάο ηαχηα έιεγνλ πκίλ; Καη λχλ ην θαηέρνλ νίδαηε, εηο ην απνθαιπθζήλαη απηφλ

Page 21: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 21 απφ 75

ελ ησ εαπηνχ θαηξψ. Σν γάξ κπζηήξηνλ ήδε ελεξγείηαη ηεο αλνκίαο. Μφλνλ ν θαηέρσλ άξηη έσο εθ κέζνπ

γέλεηαη^ θαη ηφηε απνθαιπθζήζεηαη ν άλνκνο, φλ ν Κχξηνο αλαιψζεη ησ πλεχκαηη ηνπ ζηφκαηνο απηνχ θαη

θαηαξγήζεη ηε επηθαλεία ηεο παξνπζίαο απηνχ. Οχ εζηηλ ε παξνπζία θαη’ ελέξγεηαλ ηνπ ζαηαλά ελ πάζε

δπλάκεη θαη ζεκείνηο θαη ηέξαζη ςεχδνπο, θαη ελ πάζε απάηε ηεο αδηθίαο ελ ηνηο απνιιπκέλνηο, αλζ’ ψλ ηελ

αγάπελ ηεο αιεζείαο νπθ εδέμαλην εηο ην ζσζήλαη απηνχο^ θαη δηά ηνχην πέκςεη απηνίο ν Θεφο ελέξγεηαλ

πιάλεο εηο ην πηζηεχζαη απηνχο ησ ςεχδεη, ίλα θξηζψζη πάληεο νη κε πηζηεχζαληεο ηε αιεζεία, αιι’

επδνθήζαληεο ελ ηε αδηθία». (Β΄ Θεζζ., β΄ 1-12).

Ο αληίρξηζηνο δελ ζα θαλεξσζή κέζα ζηελ ηζηνξία κε ηξφπν θνβεξφ θαη ζπγθινληζηηθφ, ψζηε φινη

λα θαηαιάβνπλ πνηνο είλαη, νχηε ζα έρε άζρεκε φςη, νχηε ζα θάλε αλήζηθα έξγα. Θα έιζε έηζη, πνπ πνιχ

ιίγνη ζα θαηαιάβνπλ πνηνο είλαη. Θα έιζε χζηεξα απφ κηα καθξηά πξνεηνηκαζία αηψλσλ, πνπ άξρηζε απφ

ηηο πξψηεο εκέξεο ηεο Δθθιεζίαο θαη πνπ ζπλερίδεηαη κε απμάλνπζα πξφνδν κέρξη ζήκεξα. Ζ αλζξσπφηεο

ζα δή ζηφ πξφζσπφ ηνπ ηνλ κεγαιχηεξν επεξγέηε ηεο.

Σφζνη αηψλεο απνζηαζίαο έρνπλ θαιιηεξγήζεη πηά ηελ αλζξσπφηεηα θαη ηελ έρνπλ σξηκάζεη γηα λα

ηνλ δερζή. Ζ αλζξσπφηεο ηνλ πεξηκέλεη ζαλ ηνλ ηδαληθφ αξρεγφ ηεο. Όιεο νη εμειίμεηο ηεο ηζηνξίαο ζηνλ

αληίρξηζην θέξλνπλ.

Σ΄ Σν κπζηήξηνλ ηεο αλνκίαο.

Ο Καζνιηθηζκφο άθεζε ην θνζκηθφ πλεχκα λα δηαπνηίδε ηελ Υξηζηηαλσζχλε ηεο Γχζεσο.

Μεηεκφζρεπζε ζηελ ζθέςη ησλ Υξηζηηαλψλ ηνλ νξζνινγηζκφ ησλ αξραίσλ Διιήλσλ θαη ηελ εηδσινιαηξηθή

ηνπο δηάζεζη. ηφ ηέινο, κε ην αιάζεην ηνπ Πάπα έθεξε ην κεραληθφ ζηνηρείν ζηηο ζρέζεηο ηνπ Θενχ κε

ηνπο αλζξψπνπο, δηδάζθνληαο, φηη ν Θεφο ππνζρέζεθε λα νκηιή κε ην ζηφκα ακαξησιψλ θαη ππεξεθάλσλ

αλζξψπσλ, φπσο ήηαλ πνιινί απφ ηνπο Πάπεο.

Οινθιήξσζηο ηεο πξφο ηελ εηδσινιαηξία ζηξνθήο ηνπ Γπηηθνχ Υξηζηηαληθνχ θφζκνπ ππήξμε ε

Αλαγέλλεζηο θαη ν Οπκαληζκφο. Ήηαλ ζηφ βάζνο εθδήισζηο κηαο απνγνεηεχζεσο ησλ αλζξψπσλ απφ έλαλ

λνζεπκέλν Υξηζηηαληζκφ. ήκεξα ν Οπκαληζκφο έγηλε ζξεζθεία ηεο επνρήο, θεξπηηφκελνο, δπζηπρψο, θαη

απφ ηνπο ιεγνκέλνπο Υξηζηηαλνχο σο «Διιελνρξηζηηαληθφο πνιηηηζκφο».

Ο Πξνηεζηαληηζκφο ηξάβεμε κε ζπλέπεηα ψο ηα άθξα ηνλ Παπηθφ νξζνινγηζκφ. Αξλήζεθε ηελ

αγηφηεηα ηεο Δθθιεζίαο θαη ηελ θαζνδήγεζί ηεο απφ ην Πλεχκα ην Άγην, γηαηί ζηελ «Δθθιεζία» ηεο

Γχζεσο δελ έβιεπε νχηε αγηφηεηα, νχηε αιήζεηα. Καηήξγεζε έηζη ηελ παξάδνζη θαη άθεζε ηνπο πηζηνχο

ηνπ ρσξίο θαλέλα θξηηήξην γηα ην πνπ είλαη ε αιήζεηα θαη πνπ ην ςέκα, απνκαθξχλνληαο γηα πάληα ηελ ράξη

ηνπ Θενχ απφ ηελ πεξηνρή ηνπ.

Page 22: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 22 απφ 75

Απφ ηνλ Πξνηεζηαληηζκφ ψο ηελ αζετα θαη ηνλ πιηζκφ δελ ππήξρε πηά κεγάιε απφζηαζηο. Δηδψλ -

εηδψλ θηινζνθίεο άξρηζαλ λα δηεθδηθνχλ ηελ ζέζη ηεο ρξηζηηαληθήο πίζηεσο ζηα κπαιά ησλ αλζξψπσλ θαη

ηέινο ηνλ θφζκν θαηέθηεζε ν επηζηεκνληζκφο. Απηφο είρε ηδηαίηεξε δχλακη λα θαηαθηά ηηο κάδεο γηαηί κε ηα

επηηεχγκαηά ηνπ ζηνλ ηνκέα ηεο ηερληθήο πξνθαινχζε ηνλ ζαπκαζκφ θαη ηελ έθζηαζη ζηηο κάδεο πνπ,

ζηεξεκέλεο πηά απφ πλεπκαηηθά θξηηήξηα, ήζαλ εχθνιε ιεία ηνπ πιηζκνχ. Ζ επηζηήκε έδσζε αθφκε ζηελ

αλζξσπφηεηα ηελ ςεπδαίζζεζη ηεο γλψζεσο. Μπνξεί θάζε ζηηγκή λα άιιαδε απφςεηο θαη ζεσξίεο, φκσο

θάζε θνξά νη απφςεηο θαη νη ζεσξίεο απηέο είραλ ην ρξίζκα ηεο απνδεδεηγκέλεο γλψζεσο, θαη απηφ επηδξά

ζηα κπαιά ησλ αλζξψπσλ κ’ έλα ηξφπν καγηθφ.

Όηαλ πηά, θαηεβαίλνληαο ηηο βαζκίδεο απηέο ε αλζξσπφηεο, δνπιψζεθε ζηφ πάζνο ηεο

πινθξνζχλεο, μεπήδεζε ν θνκκνπληζκφο. Αθνχ νη άλζξσπνη έθζαζαλ λα πηζηεχνπλ πψο ην κφλν

πξαγκαηηθφ αγαζφ είλαη ην ρξήκα, ήηαλ θπζηθφ λα απαιτήσουν, απφ ηηο αζπγθίλεηεο κπξνζηά ζηνλ πφλν

ηνπ θησρνχ ιανχ θπβεξλήζεηο, ηελ δίθαηε κνηξαζηά ηνπ. Ζ απαίηεζηο απηή γέκηζε ηηο ςπρέο κε κίζνο θαη

θζφλν, ηηο έθαλε δπζηπρηζκέλεο θαη άλνημε αγεθχξσηα ράζκαηα αλάκεζα ζηνπο αλζξψπνπο, νδεγψληαο

πνιινχο απ’ απηνχο ζηελ κίκεζη ηνπ Κάτλ. (Σα φζα γξάθνπκε εδψ δελ ζεκαίλνπλ πψο ε δίθαηε κνηξαζηά

ηνπ ρξήκαηνο δελ είλαη θαζήθνλ, θαη κάιηζηα βαζηθφ ηεο πνιηηηθήο εμνπζίαο). Έηζη άξρηζε ν πφιεκνο

κεηαμχ θαπηηαιηζκνχ θαη θνκκνπληζκνχ πνπ ζηελ πξαγκαηηθφηεηα ήηαλ δπφ αδειθά ζπζηήκαηα ην ίδην

πιηζηηθά θαη ρξεκαηνιαηξηθά πνπ ηα ρψξηδε ην ζπκθέξνλ θαη κάισλαλ γηα ηελ κνηξαζηά. Πξφγξακκα θαη

ησλ δχν: λα θάλνπλ ηηο πέηξεο ςσκηά, λα ελψζνπλ ηνλ θφζκν θάησ απφ ηελ επηξξνή ηνπο, θαη λα ηνλ

θαηαπιήμνπλ κε επηηεχγκαηα πνπ νχηε κπνξνχζε λα ηα θαληαζζή πξίλ ν άλζξσπνο. Έηζη, ιίγν - ιίγν

έθζαζε ε αλζξσπφηεο ζηα πξνπχιαηα ηεο βαζηιείαο ηνπ αληηρξίζηνπ. Έθζαζε πηά λα έρε φρη κφλνλ ηελ

ζέιεζη αιιά θαη ηελ δπλαηφηεηα λα απαληήζε ζεηηθά ζηνπο ηξείο πεηξαζκνχο ηνπ Δσζθφξνπ. ε ιίγν ην

κφλν πνπ ζα κέλε ζα είλαη ν ίδηνο ν αληίρξηζηνο, γηα λα αλαιάβε ηελ γεληθή αξρεγία ηνπ παγθνζκίνπ

θξάηνπο, λα δηψμε γηα πάληα ηελ πείλα θαη ηελ αλέρεηα, θαη λα γεκίζε ηνπο αλζξψπνπο κε πιηθά αγαζά,

ψζηε ζηηο θαξδηέο ηνπο, πνπ ζα ηηο έρε γεκίζεη ε εδνλή θαη ε θαινπέξαζε, λα κήλ ππάξρε πηά θακκηά ζέζηο

γηα ηνλ Θεφ.

Ε΄ Έλσζηο ζξεζθεηώλ

Όηαλ αλαινγηζζή θαλείο φια απηά, θαηαιαβαίλεη φηη κέζα ζε κηα αλζξσπφηεηα πνπ δελ

ελδηαθέξεηαη παξά κφλνλ γηα ηελ εζπρία ηεο, πνπ δελ έρεη άιιν φζην θαη ηεξφ απφ ην πιηθφ ηεο ζπκθέξνλ,

κέζα ζ’ έλα θφζκν πξαθηηθψλ αλζξψπσλ πνπ ζεσξνχλ θάζε ζπδήηεζη γηα ηελ αιήζεηα πεξηηηή

αεξνθνπβέληα, ε έλσζηο ησλ «Δθθιεζηψλ» φρη κφλνλ δχζθνιε δελ είλαη αιι’ απελαληίαο, είλαη

Page 23: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 23 απφ 75

αλαπφθεπθηε. Μάιηζηα ηνικψ λα πψ φηη φρη κφλνλ ε έλσζηο ησλ ρξηζηηαληθψλ ιεγνκέλσλ Δθθιεζηψλ είλαη

αλαπφθεπθηε αιιά θαη γεληθψο ε έλσζηο φισλ ησλ ζξεζθεηψλ.

ηφ βαζίιεηφ ηνπ ν αληίρξηζηνο δελ ζα αλερζή παξαθσλίεο, δελ ζα αλερζή ζξεζθείεο, νχηε

καιψκαηα γηα ζξεζθεπηηθά δεηήκαηα. Θα θαζήζε ζηνλ λαφ ηνπ Θενχ σο ζεφο, θαη ζα ηνλ πξνζθπλήζνπλε

φινη νη άλζξσπνη ηεο γήο, «δηφηη εδφζε απηψ εμνπζία επί πάζαλ θπιήλ θαη ιαφλ θαη γιψζζαλ θαη έζλνο.

Καη πξνζθπλήζνπζηλ απηφλ πάληεο νη θαηνηθνχληεο επί ηεο γήο, ψλ νπ γέγξαπηαη ην φλνκα ελ ησ βηβιίσ ηεο

δσήο». (Απνθ. ΗΓ΄ 7-8). Γηα ηνπο αλζξψπνπο ινηπφλ «ψλ νπ γέγξαπηαη ην φλνκα ελ η~΄Χσ βηβιίσ ηεο δσήο»

δελ ζα ππάξρε παξά κφλνλ κία ζξεζθεία, ε ζξεζθεία ηνπ αληηρξίζηνπ.

Τπάξρνπλ ήδε απφ ηψξα δείγκαηα ηέηνησλ ζξεζθεηψλ πνπ κπνξνχλ λα ζπκβηβάζνπλ φιεο ηηο

ζξεζθείεο, πξφδξνκνη ηεο ζξεζθείαο ηνπ αληηρξίζηνπ. Μηα ηέηνηα ζξεζθεία είλαη ν Μαζνληζκφο. Σελ έρνπλ

ήδε αζπαζζή νη πην «πξννδεπηηθνί» απφ ηνπο εγέηαο ηνπ Κφζκνπ. Απηή κε ηνλ ζπγθξεηηζκφ ηεο κπνξεί λα

ζπκβηβάζε ζηα κπαιά ησλ κσξψλ φιεο ηηο αληηζέζεηο ηεο αλζξσπφηεηνο ζηα ζέκαηα ηεο ζξεζθείαο, θαη λα

ππεξπεδήζε φια ηα εκπφδηα θαη ηηο δπζθνιίεο πνπ ζα ζπλαληήζνπλ νη δηάθνξεο «Δθθιεζίεο» γηα ηελ έλσζί

ηνπο. Πνηνο ν ιφγνο, αιήζεηα, λα θαηαβιεζή ηφζε πξνζπάζεηα γηα λα επξεζνχλ ζπκβηβαζηηθέο ιχζεηο ζηηο

δνγκαηηθέο θαη άιιεο δηαθνξέο ησλ ζξεζθεηψλ, θαη λα κε πξνρσξήζνπκε θαη’ επζείαλ ζηελ έλσζη ησλ

ζξεζθεηψλ; ’ έλα είδνο Μαζνληζκνχ;

Αιιά απηφ ην έρνπλ θαηαιάβεη νη πεξηζζφηεξνη απφ ηνπο ζξεζθεπηηθνχο εγέηαο ζήκεξα, νη πην

«κεγάινη» θαη νη πην «ζπνπδαίνη» ηνπιάρηζηνλ, θαη έζπεπζαλ, ζαλ πξννδεπηηθνί πνπ είλαη, λα γίλνπλ

καζφλνη, ρσξίο απηφ λα ηνπο εκπνδίδε λα θνξνχλ ηα ξάζα ηνπο ή ηα άκθηά ηνπο θαη λα ηεινχλ ηηο

Λεηηνπξγίεο ηνπο. Όκσο, επεηδή ν ιαφο δελ έρεη αθφκε σξηκάζεη, είλαη αλάγθε λα θξαηήζνπλ ηα

πξνζρήκαηα θαη λα πξνρσξήζνπλ πξψηα ζηελ έλσζη ησλ «Δθθιεζηψλ» θαη χζηεξα ζηελ έλσζη ησλ

ζξεζθεηψλ.

Ζ΄ Μηα καηηά ζηό παξειζόλ

Απηέο ινηπφλ ζα είλαη νη εμειίμεηο ζηφ φρη θαη ηφζν απφκαθξν κέιινλ. Γη’ απηφ ν Κχξηνο εξσηά εάλ

ζα βξή πηζηνχο φηαλ ζα μαλάξζε ζηε γή. «Πιήλ ν πηφο ηνπ αλζξψπνπ ειζψλ άξα επξήζεη ηελ πίζηηλ επί ηεο

γήο;» (Λνπθ. ηε΄ 8).

Μηα καηηά ζηφ παξειζφλ ζα καο δηδάμε πνιιά γηα ηελ πνξεία πνπ αθνινχζεζαλ θαη ζα

αθνινπζήζνπλ ηα εθθιεζηαζηηθά πξάγκαηα.

Σηο πξψηεο ελσηηθέο ηάζεηο ησλ Βπδαληηλψλ αξρφλησλ κε ηελ Ρσκατθή πιάλε αλέθνςε, επηπρψο, ε

ζηάζηο ηνπ ιανχ θαη ε ππνδνχισζηο ηνπ Βπδαληίνπ ζηνπο Σνχξθνπο. Μφιηο φκσο ην Διιεληθφ Έζλνο

βξήθε ηελ ειεπζεξία ηνπ, ν παιαηφο πεηξαζκφο μαλαθηχπεζε ηελ πφξηα ηνπ. Οη γλήζηνη Έιιελεο, άλζξσπνη

Page 24: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 24 απφ 75

ηνπ ιανχ θαη ησλ παξαδφζεσλ, αληηζηάζεθαλ ζηελ αξρή ζηφ ξεχκα ηνπ εμεπξσπατζκνχ. Ήζαλ φκσο

αγξάκκαηνη θαη παξ’ φινλ φηη απηνί είραλ δψζεη ην αίκα ηνπο γηα ηελ ειεπζεξία απηήο ηεο ρψξαο, γξήγνξα

παξαγθσλίζηεθαλ απφ ηνπο μελφθεξηνπο γξακκαηηζκέλνπο, πνπ καδί κε ηελ νίεζη πνπ δίλεη ε εκηκάζεηα,

είραλ θαη ηελ δχλακη ηεο Απιήο ηνπ Όζσλνο. «... Απηήλνη θαηάληεζαλ ηελ παηξίδα θαη ηελ ζξεζθείαλ θαη

θινλίδεηαη απφ ηνπο άζξεζθνπο. Δηο ηνλ θαηξφλ ηεο Σνπξθηάο κίαλ πέηξα δελ πείξαδαλ απφ ηα

παιηνθθιήζηα^ θη απηήλνη νη απαηεψλεο ζχλδεζαλ ηα ζπκθέξνληά ηνπο κε ηνπο κνιεκέλνπο Φαλαξηψηεο θη

άιινπο ηνηνχηνπο, νπνχ ήηαλ εηο ηελ Δπξψπε κφιεκα, θαη καο ράιαζαλ ηα κνλαζηήξηα θαη ηηο εθθιεζίεο

καο - καγαξίδνπλ κέζα, θη άιιεο έγηλαλ αρνχξηα. Απφ ηνπο ηνηνχηνπο γεξσκέλνπο πνιινχο πάζακελ απηά^

θη απφ ηνπο ηνηνχηνπο ιατθνχο, ζηξαηησηηθνχο θαη πνιηηηθνχο, αθνχ ρχζακελ πνηακνχο αίκαηα,

θηληπλεχνκελ λα ράζσκελ θαη ηελ παηξίδα καο θαη ηελ ζξεζθεία καο». (Μαθξπγηάλλε:

«Απνκλεκνλεχκαηα» ζει. 398).

Απηνί νη εκηκαζείο κνξθσκέλνη πεξηθξφλεζαλ ηνλ ειιεληθφ ιαφ κε ην πάζνο θάζε

πεκπηνθαιαγγίηνπ. Πεξηθξφλεζαλ ηελ γιψζζα ηνπ, ηα ήζε θαη ηα έζηκά ηνπ, ηελ λννηξνπία ηνπ. Έβαιαλ

φια ηνπο ηα δπλαηά λα λνζεχζνπλ ηελ αιήζεηα ηεο πίζηεψο ηνπ, λα αιινηψζνπλ ηηο παξαδφζεηο ηεο

Δθθιεζίαο ηνπ, λα κπνιηάζνπλ ην θνζκηθφ πλεχκα θαη ηνλ νξζνινγηζκφ επάλσ ζηφ αγηαζκέλν δέληξν ηεο

Οξζνδνμίαο, πνπ ηφζνπο αηψλεο είρε κείλεη ακφιπλην θάησ απ’ ηνλ βάξβαξν θαηαθηεηή. Γηα λα θηππήζνπλ

ηελ Δθθιεζία θαηάθαξδα, θηχπεζαλ ηα κνλαζηήξηα ηεο. Άιιά έθιεηζαλ, άιισλ ηελ πεξηνπζία εζηέξεζαλ,

ζε άιια έζηεηιαλ εγνπκέλνπο «πξννδεπηηθνχο» πνπ ηα δηέιπζαλ επθνιψηεξα απφ θάζε δίζηνκν θξαηηθή

κάραηξα.

Υσξίο ηα κνλαζηήξηα ηεο θαη κε ηνπο επηζθφπνπο ηεο δνπισκέλνπο ζηφ Κξάηνο, ε Δθθιεζία έγηλε

ακπέιη μέθξαγν. Έθπγε απφ ηα ρέξηα ηεο ε Παηδεία ηνπ Έζλνπο θαη πήγε ζηα ρέξηα ελφο Κξάηνπο

νπκαληζηηθνχ, πνπ κ’ φιεο ηηο πεξί «ειιελνρξηζηηαληθνχ πνιηηηζκνχ» ππνθξηζίεο ηνπ, παξέκεηλε θαη

παξακέλεη αηφθηα εηδσινιαηξηθφ. Σα πάληα άξρηζαλ λα πξνζαξκφδσληαη πξφο ηα γνχζηα ηεο λενπινπηηθήο

θαη αξρνληνρσξηάηηθεο αζελατθήο θνηλσλίαο.

Ζ ιαηξεία ηεο Δθθιεζίαο άξρηζε λα μεθηίδε πξφο ην θνζκηθψηεξν. Ζ βπδαληηλή κνπζηθή άξρηζε λα

κεηαπνηήηαη πξφο ην επξσπατθψηεξν γηα λα κεηαπέζε ζηελ ζεαηξηθή ηεηξαθσλία. Οη εηθφλεο άξρηζαλ λα

θαίλσληαη πνιχ απζηεξέο θαη άζρεκεο ζηα κάηηα ησλ γπλαηθαξίσλ ησλ «αλσηέξσλ» ηάμεσλ, πνπ δεηνχζαλ

«γιπθείο Ηεζνχο» γεκάηνπο ζπγθαηάβαζη γηα ηηο αλνκίεο ηνπο θαη αλίθαλνπο λα πξνθαινχλ ην δένο θαη ηνλ

ζεβαζκφ. Σα γέλεηα θαη ηα καιιηά ησλ ηεξσκέλσλ άξρηζαλ λα ελνρινχλ, θαη απηνί, αληαπνθξηλφκελνη ζηηο

απαηηήζεηο ηνπ ζχγρξνλνπ θνηλνχ, άξρηζαλ λα θαιισπίδσληαη. Σν θησρφ θαη αγηαζκέλν θεξάθη κε ηελ

θαηαλπθηηθή αηκφζθαηξα, αληηθαηέζηεζαλ νη ιακπηήξεο ηνπ Έληηζζνλ, θάλνληαο ηελ Δθθιεζία λα κνηάδε

κε αίζνπζα απηνθξαηνξηθή, ηφζν θαηάιιειε γηα ηνπο γάκνπο θαη ηηο επίζεκεο εκθαλίζεηο ηεο θξαηνχζεο

ηάμεσο.

Page 25: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 25 απφ 75

Αιιά δελ ήηαλ κφλνλ απηά. Γελ έθπγε κφλνλ ε θαηψηαηε θαη ε κέζε εθπαίδεπζηο απφ ηα ρέξηα ηεο

Δθθιεζίαο, αιιά θαη ε αλσηάηε. Έηζη νη ζενιφγνη θαη νη κέιινληεο ηεξείο θαη αξρηεξείο δελ εθθνιάπηνλην

κέζα ζηνπο θφιπνπο ηεο Δθθιεζίαο, ηεο θπζηθήο ηνπο κεηέξαο, αιιά κέζα ζηνπο θφιπνπο ελφο θξαηηθνχ

Παλεπηζηεκίνπ γεκάηνπ απφ νξζνινγηζηηθή δπζσδία θαη πλεπκαηηθή ξερφηεηα, ρσξίο θακκία δπλαηφηεηα

λα γεπζνχλ ζηελ πξάμη ηελ κπζηηθή ελ Υξηζηψ δσή ηεο αγηφηεηνο, πνπ κφλε αλαδεηθλχεη πξαγκαηηθνχο

ζενιφγνπο. Φχηξσζαλ έηζη ζαλ δηδάληα κέζα ζηελ Δθθιεζία ζενιφγνη πνπ είραλ ηα κπαιά γεκηζκέλα κε

πνιιέο θηινζνθηθέο ζεσξίεο πξνηεζηαληηθήο ή ξσκατθήο πξνειεχζεσο, αιιά ηηο θαξδηέο θελέο απφ ην

βίσκα ηεο Οξζνδνμίαο.

Οη άλζξσπνη απηνί ήηαλ αλίθαλνη λα δνχλ ην ράζκα πνπ ρσξίδεη ηελ Αλαηνιηθή απφ ηηο Γπηηθέο

«Δθθιεζίεο». Σν ζεσξνχζαλ δήηεκα δνγκαηηθψλ δηαηππψζεσλ, αιιά φρη δήηεκα δσήο θαη νπζίαο. Γη’

απηνχο ε ελ Υξηζηψ δσή ήηαλ ζεηξά ζπλαηζζεκαηηθψλ θαηαζηάζεσλ θαη εζηθψλ πξάμεσλ. Σν ίδην φκσο

είλαη ε ελ Υξηζηψ δσή θαη γηα ηνπο Γπηηθνχο. Ζ ζεσξία ηνπ Θενχ, ην βίσκα ηεο παξνπζίαο ηνπ Υξηζηνχ

θαη ηεο επηθνηηήζεσο ηνπ Αγίνπ Πλεχκαηνο, ε θαηνίθεζηο δειαδή ηεο αιεζείαο κέζα ζηελ θαξδηά ηνπ

αλζξψπνπ, ηνπο ήηαλ άγλσζηε. Απηνί φηαλ κηινχλ γηα αιήζεηα ελλννχλ ην μεξφ δφγκα. Σν δφγκα φκσο,

ηφζν γη’ απηνχο φζν θαη γηα ηνπο Γπηηθνχο, ήηαλ έλαο μερσξηζηφο θφζκνο εγθεθαιηθψλ δηαηππψζεσλ,

αξθεηά ελνριεηηθφο, ηελ αμία ηνπ νπνίνπ, χζηεξα απ’ απηήλ ηελ δηάζπαζη ηεο δσήο θαη ηεο πίζηεσο, ήηαλ

αδχλαηνλ λα εθηηκήζνπλ.

Σα ζεκέιηα ινηπφλ επάλσ ζηα νπνία ζα έθηηδαλ γηα λα ππεξαζπηζζνχλ ηελ Οξζνδνμία ηνπο, αθφκε

θαη νη πην θαινπξναίξεηνη απφ ηνπο ζενιφγνπο καο, ήηαλ ζαζξφηαηα. Δίλαη θνβεξφ, φηαλ αλαινγηζζή

θαλείο, φηη επάλσ ζ’ απηά ηα ζαζξά ζεκέιηα έρεη θηηζζή νιφθιεξε ε ζχγρξνλε ειιεληθή ζξεζθεπηηθφηεο.

Γηαηί, ελψ θάπνηε ε ζξεζθεπηηθφηεο ηνπ ιανχ επήγαδε απφ ηηο Μνλέο θαη απηέο είρε γηα πλεπκαηηθφ

απνθνχκπη θαη θαζνδήγεζη, ζηφ ειιεληθφ βαζίιεην ε ζξεζθεπηηθφηεο ζεκειηψζεθε επάλσ ζηνλ ζενιφγν

πνπ πεξηγξάςακε, ηεξσκέλν ή ιατθφ. Ο ζενιφγνο απηφο, κηκνχκελνο ηα δπηηθά πξφηππα, σξγάλσζε

αδειθφηεηεο θαη ρξηζηηαληθέο ελψζεηο θαη πήξε ζηα ρέξηα ηνπ ην θήξπγκα θαη ηελ θαηήρεζη. Καη ελψ πξίλ ε

ζξεζθεπηηθφηεο ελφο ηφπνπ είρε ζαλ θέληξν ηεο ην κνλαζηήξη ηεο πεξηνρήο θαη ηνπο πξεζβπηέξνπο ηεο

Δθθιεζίαο, θαη δελ δηέθεξε ζε ηίπνηε ν Υξηζηηαλφο ηνπ Α΄ ηφπνπ απφ ηνλ Υξηζηηαλφ ηνπ Β΄ ηφπνπ, γηαηί

φινη ήηαλ ην ίδην παηδηά ηεο Οξζνδφμνπ Δθθιεζίαο, ηψξα ν ζενιφγνο σξγάλσζε ηελ θαηξία, θαη έηζη ζ’

έλαλ θαη ηνλ απηφ ηφπν ππάξρνπλ Υξηζηηαλνί ηεο Α΄ θαηξίαο θαη Υξηζηηαλνί ηεο Β΄ θαηξίαο, πάληνηε

αληίδηθνη θαη ππνβιεπφκελνη, ρσξηζκέλνη - ρσξίο νη ίδηνη λα θαηαιαβαίλνπλ πνηέο είλαη νη δηαθνξέο ηνπο.

Καη φκσο, κ’ φια απηά ηα κίζε θαη ηα κεηαμχ ησλ ζρίζκαηα, νη θαηξίεο είλαη ζχκθσλεο πψο φζνλ αθνξά

ηνπο Γπηηθνχο «πεξηζζφηεξα είλαη εθείλα πνπ καο ελψλνπλ παξά εθείλα πνπ καο ρσξίδνπλ» θαη «πξέπεη λα

βιέπνπκε απηά πνπ καο ελψλνπλ θαη λα παξαβιέπνπκε απηά πνπ καο ρσξίδνπλ». Βιέπνπλ δειαδή πην

εχθνιε ηελ έλσζη θαη ηελ αγάπε κε ηνπο Γπηηθνχο «αδειθνχο» ηνπο πνπ νχηε ηνπο είδαλ νχηε ηνπο

Page 26: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 26 απφ 75

γλψξηζαλ πνηέ, παξά κε ηνπο νξζνδφμνπο ζπκπνιίηεο θαη γείηνλεο, πνπ θαη βιέπνπλ θαζεκεξηλψο θαη

γλσξίδνπλ. Αιιά είπακε^ νη άλζξσπνη ζήκεξα θφπηνληαη γηα ηελ αγάπε ηνπ αλζξψπνπ, γηα ηελ αθεξεκέλε

αγάπε ηεο αλζξσπφηεηνο, ηελ ζηηγκή πνπ είλαη αλίθαλνη λα αγαπήζνπλ ηνλ πιεζίνλ ηνπο.

Θ΄ Σν Παιαηνεκεξνινγεηηθό

Μέζα ζ’ απηήλ ηελ αηκφζθαηξα ηεο απνζπλζέζεσο, ήιζε μαθληθά, χζηεξα απφ πίεζη ηνπ Κξάηνπο,

ην πξψην επίζεκν βήκα ηεο ειιεληθήο Δθθιεζίαο πξφο ηνλ Πάπα: Ζ πηνζέηεζηο ηνπ παπηθνχ εκεξνινγίνπ.

Λίγνη έρνπλ, δπζηπρψο, ελλνήζεη ηελ ζεκαζία ηνπ «παιαηνεκεξνινγεηηθνχ», φπσο νλνκάδεηαη,

δεηήκαηνο. Οη πεξηζζφηεξνη απνδίδνπλ ζε ζηελνθεθαιηά ηνπ αγξακκάηνπ ιανχ ηελ αληίδξαζη ησλ

Παιαηνεκεξνινγηηψλ, δείγκα θη απηφ ηεο βαζεηάο πεξηθξνλήζεσο πνπ ηξέθνπλ νη νηεκαηίεο εγγξάκκαηνη

πξφο ηνπο αγξακκάηνπο. Όκσο νη αγξάκκαηνη απηνί, γηα λα αληηδξάζνπλ φπσο αληέδξαζαλ, ζα έπξεπε λα

έρνπλ, αλ κε ηη άιιν, ζξεζθεπηηθφλ δήιν θαη ελδηαθέξνληα πλεπκαηηθά, πνπ ηα εζηεξείην ε κάδα ησλ

αδηαθφξσλ πνπ αθνινχζεζαλ, ρσξίο θάλ λα γλσξίδνπλ πψο ηίζεηαη ην πξφβιεκα, ηελ πιεηνςεθία ησλ

ηεξαξρψλ. Καλείο απφ ηνπο θσηηζκέλνπο ζενιφγνπο θαη ηνπο νπαδνχο ησλ δελ έδεημε πάλησο ζεκεία

αγσλίαο κπξνζηά ζηφ θαηλφκελν απηφ ηνπ δηαρσξηζκνχ ηεο ειιεληθήο Δθθιεζίαο, νχηε δήηεζε λα βξή κηα

απάληεζη ζηελ γεκάηε πφλν θξαπγή ηφζσλ ρηιηάδσλ πηζηψλ. Ζ πιεηνςεθία ήηαλ κε ην κέξνο ησλ. Οη

αξηζκνί πάληνηε ηνπο έδηλαλ ην αίζζεκα ηεο αζθαιείαο. ηελ πξαγκαηηθφηεηα φκσο, νχηε ηνπο αξηζκνχο

δελ είραλ κε ην κέξνο ησλ. Γηαηί αλ ήηαλ ιίγεο ρηιηάδεο νη Παιαηνεκεξνινγίηεο θαη εθαηνκκχξηα νη

αθνινπζήζαληεο ην λέν Ζκεξνιφγην, φκσο απηέο νη ιίγεο ρηιηάδεο ήηαλ ρηιηάδεο πηζηψλ, πνλνχλησλ ηελ

Δθθιεζία. Δλψ κέζα ζηα εθαηνκκχξηα ησλ αδηαθφξσλ, ησλ πιηζηψλ θαη ησλ αζέσλ, νπαδψλ ηνπ λένπ

Ζκεξνινγίνπ, ήηαλ δήηεκα αλ κπνξνχζεο λα βξήο ιίγεο ρηιηάδεο πξαγκαηηθψλ πηζηψλ. Δριεχαζαλ κφλνλ

ηνπο απιντθνχο απηνχο λένπο νκνινγεηάο ηεο Οξζνδνμίαο, ιέγνληαο φηη απφ δεηζηδαηκνλία δελ ζέινπλ λα

δηνξζψζνπλ ην σξνιφγη ηνπο πνπ δελ πάεη θαιά.

Όκσο δελ ήηαλ εθεί ην πξφβιεκα. Γελ είραλ δίθην λα θαηεγνξνχλ ηνπο Παιαηνεκεξνινγίηεο φηη

καιψλνπλ γηα έλα Ζκεξνιφγην. Σν δήηεκα δελ ήηαλ πνην απφ ηα δχν Ζκεξνιφγηα είλαη αλαθξηβή. Οχηε νη

Παιαηνεκεξνινγίηεο επέκεηλαλ ζηφ παιηφ Ζκεξνιφγην, νχηε νη Νενεκεξνινγίηεο έθεξαλ ην λέν

Ζκεξνιφγην, γηα ιφγνπο αζηξνλνκηθήο αθξηβείαο. Ο ιφγνο γηα ηνλ νπνίνλ απεθαζίζζε ε εηζαγσγή ηνπ λένπ

Ζκεξνινγίνπ ζηελ Διιάδα νχηε αζηξνλνκηθφο νχηε ζενινγηθφο ήηαλ. Δπξφθεηην απιψο γηα κηα απφ ηηο

πνιιέο ππνρσξήζεηο ηεο ππνδνπισκέλεο ζηφ Κξάηνο ηεξαξρίαο πξφο ηνλ θχξηφ ηεο πνπ ηεο ην δήηεζε γηα

λα δηεπθνιχλε ηηο εκπνξηθέο ηνπ ζπλαιιαγέο.

Ο ιφγνο φκσο ηεο αξλήζεσο ησλ Παιαηνεκεξνινγηηψλ λα ζπκκνξθσζνχλ ήηαλ ζενινγηθψηαηνο θαη

επήγαδε απφ βαζεηά εθθιεζηαζηηθή ζπλείδεζη. Πξάγκαηη ε ιεηηνπξγηθή αξκνλία ηεο Δθθιεζίαο ηνπ

Page 27: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 27 απφ 75

Υξηζηνχ δηεθπβεχεην ράξηλ πνιηηηθψλ ζπκθεξφλησλ. Με ηελ αιιαγή ηνπ Ζκεξνινγίνπ επήξρεην δηάζπαζηο

ηεο ιεηηνπξγηθήο ζπκπλνίαο κεηαμχ ηεο ειιεληθήο Δθθιεζίαο θαη φισλ ησλ άιισλ νξζνδφμσλ Δθθιεζηψλ,

νη φπνίεο δηαηεξνχλ κέρξη ζήκεξα ην παιηφ Ζκεξνιφγην. Καη δελ επξφθεηην κφλνλ γηα κηα αθαηαζηαζία

ζηελ ιεηηνπξγηθή δσή ηεο ζηξαηεπνκέλεο Δθθιεζίαο αιιά δηεθφπηεην θαη ε ζπλέρεηα ηεο ιεηηνπξγηθήο

δσήο ηεο ζηξαηεπνκέλεο κε ηελ ζξηακβεχνπζα Δθθιεζία.

Όηαλ ζηελ Διιάδα νη θακπάλεο θαινχλ ηνπο πηζηνχο λα γηνξηάζνπλ ηα Υξηζηνχγελλα θαη νη

ςαιηάδεο ςέιλνπλ ραξκφζπλα ην «Υξηζηφο γελλάηαη, δνμάζαηε», ηα εθαηνκκχξηα ησλ Οξζνδφμσλ

αδειθψλ καο ζ’ νιφθιεξν ηνλ ππφινηπν θφζκν θαη ζηφ Άγηνλ Όξνο βξίζθνληαη αθφκε ζηελ αξαθνζηή,

θαη δελ αθνχλ ηηο θακπάλεο, νχηε ςέιλνπλ καδί καο ηνπο ραξνχκελνπο χκλνπο ησλ Υξηζηνπγέλλσλ.

Ση ρεηξφηεξν κπνξεί λα θαληαζζή θαλείο γηα ηελ Δθθιεζία απφ ηελ δηάζπαζη απηήλ ηεο

ιεηηνπξγηθήο ζπκπλνίαο πνπ καο απνκαθξχλεη ςπρηθά φρη κφλνλ απφ ηνπο άιινπο Οξζνδφμνπο αιιά θαη

απφ ηνπο πξφ εκψλ Οξζνδφμνπο, απφ ηελ ζξηακβεχνπζα Δθθιεζία ησλ ελ Υξηζηψ θνηκεζέλησλ, απφ ηνπο

αγίνπο πνπ εψξηαδαλ θαη ιεηηνπξγνχζαλ κε ην παιηφ Ζκεξνιφγην πνπ αξλεζήθακε εκείο;

Σφζνη θφπνη ησλ Παηέξσλ καο, ηφζαη χλνδνη ρξεηάζζεθαλ γηα λα ζεζπηζζή ην ενξηνιφγην απηφ.

Καη φια απηά γηα λα ππάξμε ιεηηνπξγηθή επξπζκία κεηαμχ ησλ Υξηζηηαληθψλ Δθθιεζηψλ. Γηαηί απηή ε

επξπζκία θαη ζχκπλνηα εθθξάδεη ηελ εζσηεξηθή ιεηηνπξγηθή ελφηεηα ηεο Δθθιεζίαο. Απηή είλαη πνπ θάλεη

ηελ Δθθιεζία θαη αηζζεηψλ Μία παξά ηελ πνιιαπιφηεηα ησλ θαηά ηφπνπο Δθθιεζηψλ. Σελ Δθθιεζία δελ

ηελ ελνπνηεί, φπσο λνκίδεη ν Παπηζκφο, ε ζθιεξή πεηζαξρία θαη ε ππαθνή ζε κηα θαζσξηζκέλε ηεξαξρία,

πνπ έρεη γηα θνξπθή έλα θαη κφλν άηνκν, πνπ ηζρπξίδεηαη φηη αληηθαζηζηά ηνλ Υξηζηφ επί ηεο γήο, αιιά ε

κπζηηθή θνηλσλία ζηφ ζψκα θαη ζηφ αίκα ηνπ Υξηζηνχ. Κάζε εθθιεζία φπνπ ηειείηαη ε Θεία Δπραξηζηία

θαη φπνπ είλαη ζπλαγκέλνη νη πηζηνί «επί ην απηφ», απνηειεί ηελ σινθιεξσκέλε εηθφλα ηεο Μηαο Αγίαο

Καζνιηθήο θαη Απνζηνιηθήο Δθθιεζίαο. Απηφ πνπ θάλεη ψζηε κία ελνξία λα απνηειή έλα ζψκα κε ηηο

άιιεο επηζθνπέο, είλαη ε κπζηηθή θνηλσλία φισλ ζηφ ζψκα θαη ην αίκα ηνπ Υξηζηνχ, ελ Αγίσ Πλεχκαηη θαη

αιεζεία.

Ζ ελφηεο ινηπφλ ηεο Δθθιεζίαο είλαη δεζκφο κπζηηθφο πνπ ραιθεχεηαη θαηά ηελ Θεία Δπραξηζηία

φηαλ νη πηζηνί κεηαιακβάλνπλ ην ζψκα θαη ην αίκα ηνπ Υξηζηνχ. Οη Υξηζηηαλνί είλαη έλα ζψκα, ηφζν φζνη

δνχλε ζήκεξα επάλσ ζηε γή, φζν θαη απηνί πνπ έδεζαλ πξίλ απφ καο ζηνπο αηψλεο πνπ πέξαζαλ, θαη φζνη

ζα δήζνπλ ζηα ρξφληα πνπ ζάξζνπλ, θη απηφ γηαηί έρνπκε θνηλή ξίδα, ην ζψκα ηνπ Υξηζηνχ. «Δίο άξηνο έλ

ζψκα νη πνιινί εζκέλ^ νη γάξ πάληεο εθ ηνπ ελφο άξηνπ κεηέρνκελ».

Γελ είλαη ινηπφλ δηνηθεηηθή, δελ είλαη πεηζαξρηθή, νχηε νξγαλσηηθή ε ελφηεο ηεο Δθθιεζίαο, αιιά

ιεηηνπξγηθή. Γη’ απηφ έρεη ηφζν κεγάιε ζεκαζία ην ενξηνιφγην. Ζ ελφηεο πνπ πεγάδεη απφ ηελ Θεία

Δπραξηζηία, ηελ κία Πίζηη θαη ην έλα Βάπηηζκα, παχεη λα είλαη εμσηεξηθά έθδειε φηαλ ππάξρε ιεηηνπξγηθή

αλαξρία. Ζ κνξθή θαη ηα ιφγηα ηεο Λεηηνπξγίαο έρνπλ θαζνξηζζή, ψζηε φιεο νη εθθιεζίεο λα ιαηξεχνπλ

Page 28: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 28 απφ 75

θαηά ηνλ ίδην ηξφπν ηνλ Θεφ. Καη ηα κελαία πεξηέρνπλ ην ηη ζα ςαιή ζε θάζε ενξηή. Έηζη θακκηά

παξαθσλία δελ κπνξεί λα δηαηαξάμε ηελ ιεηηνπξγηθή αξκνλία γηαηί θαη ε κνπζηθή θαη ε εηθνλνγξαθία, πνπ

ιέγνληαη θη απηέο ιεηηνπξγηθέο ηέρλεο, έρνπλ ην ίδην θαζνξηζζή, ψζηε λα κε κπνξή ν θάζε αγηνγξάθνο ή ν

θάζε ςάιηεο λα εηθνλνγξαθή ή λα ςάιιε θαηά ηελ θαληαζία ηνπ, αιιά λα είλαη αλαγθαζκέλνο λα

πξνζαξκφζε ηελ πξνζσπηθή ηνπ ηέρλε θαη ηθαλφηεηα ζηα πξφηππα ηνπ πην απζηεξνχ πλεπκαηηθνχ

ξεαιηζκνχ. Έηζη έρεη θαζνξηζζή θαη ην ενξηνιφγην, γηα λα κε κπνξή ν θάζε ηεξεχο λα ενξηάδε φπνηε ζέιε

ηηο ενξηέο πνπ ζέιεη, αιιά λα ππάξρε πιήξεο θνηλσλία πξνζεπρψλ αλάκεζα ζ’ φινπο ηνπο πηζηνχο ηεο γήο.

Ό,ηη ινηπφλ θάλεη ν δσγξάθνο πνπ δσγξαθίδεη θαηά ηα δηθά ηνπ γνχζηα ηηο εηθφλεο ηεο Δθθιεζίαο,

πεξηθξνλψληαο ηελ παξάδνζε, φπσο θαηαζηξέθεη ηελ ιεηηνπξγηθή επξπζκία ν ςάιηεο πνπ αληί λα ςάιιε

ηξαγνπδάεη κέζα ζηελ εθθιεζία ζεαηξηθά, έηζη εράιαζαλ ηελ ιεηηνπξγηθή αξκνλία ηεο Οξζνδφμνπ

Δθθιεζίαο νη Έιιελεο ηεξάξραη πνπ απνθάζηζαλ λα αθνινπζνχλ ζηελ Διιάδα άιιν ενξηνιφγην

δηαθνξεηηθφ απφ εθείλν πνπ αθνινπζνχλ νη άιιεο Οξζφδνμεο Δθθιεζίεο θαη ην Άγηνλ Όξνο. Έηζη άιινλ

άγηνλ ενξηάδνπλ θαη άιια ηξνπάξηα ςάιινπλ ζηφ Άγηνλ Όξνο, θαη άιινλ άγην ενξηάδνπλ θαη άιια

ηξνπάξηα ςάιινπλ ζηελ Θεζζαινλίθε, άιιε κέξα ενξηάδεηαη ε Μεηακφξθσζηο ηνπ Κπξίνπ ζηελ Αζήλα

θαη άιιε ζηα Ηεξνζφιπκα, ζηελ Αληηφρεηα ή ζηε Μφζρα.

Σν πφζν ηξαγηθή είλαη απηή ε παξαθσλία είλαη δχζθνιν λα γίλε αληηιεπηφ ζηε ρψξα καο, ιφγσ ησλ

απνζηάζεσλ. Γίλεηαη φκσο πνιχ νδπλεξά αληηιεπηφ απ’ απηφλ πνπ ηαμηδεχεη ζηελ Δπξψπε, θαη ν νπνίνο

βιέπεη κέζα ζηελ ίδηα πφιη, ζε γεηηνληθέο ζπλνηθίεο, ηνπο κέλ Ρψζνπο λα ενξηάδνπλ άιιε ενξηή, ηνπο δε

Έιιελαο άιιε. Ή αθνχεη ηηο θακπάλεο ηεο ειιεληθήο Δθθιεζίαο λα θαινχλ ηνπο πηζηνχο, φηαλ νη θακπάλεο

ηεο ξσζηθήο Δθθιεζίαο παξακέλνπλ βνπβέο. Καη δηεξσηάηαη ηφηε αλ θαη νη δχν Δθθιεζίεο είλαη

Οξζφδνμεο.

Γελ έγηλε ινηπφλ αληηιεπηφ ζηελ Διιάδα ην πφζν ζνβαξά ππνρψξεζηο ππήξμε πξφο ηα ζηνηρεία ηνπ

θφζκνπ, θαη ηη πιήγκα θαηεθέξεην θαηά ηεο Δθθιεζίαο κε ηελ θαηάξγεζη ηνπ παιηνχ θαη ηελ εηζαγσγή ηνπ

λένπ ενξηνινγίνπ. Αιιά θαη αλ κεξηθνί ην αληηιήθζεζαλ, δελ είραλ ηελ δχλακη λα ζεθψζνπλ ην αλάζηεκά

ηνπο θαη λα θεξχμνπλ ηελ αιήζεηα. Καλέλαο ζνθφο θαη θαλέλαο δπλαηφο θαηά θφζκνλ, δελ βξήθε ιέμεηο λα

δηακαξηπξεζή. Έηζη απεδείρζε γηα πνιινζηή θνξά φηη «ν Θεφο ηα αζζελή ηνπ θφζκνπ εμειέμαην ίλα

θαηαηζρχλε ηα ηζρπξά», θαη φηη «εκψξαλελ ν Θεφο ηελ ζνθίαλ ησλ ζνθψλ». Γηαηί, ελψ νη ζνθνί ζησπνχζαλ

θαη απεδέρνλην, νη αγξάκκαηνη πηζηνί εμεγείξνλην. Καη απηνί «νπρ ψζπεξ νη κσξνί ηνπ θφζκνπ ζνθνί

κσξά ειάιεζαλ». Γελ αλαιχζεθαλ ζε αζηξνλνκηθέο ζεσξίεο θαη καζεκαηηθνχο ππνινγηζκνχο, αιιά

κίιεζαλ ζηφ φλνκα ηεο παξαδφζεσο ηελ νπνία αηζζάλνληαλ ζαλ πξάγκα ηεξφ, πνπ δελ κπνξεί θαλείο λα ην

θαηαπαηή ράξηλ ηεο ζπλερψο απαξλνπκέλεο ηηο απφςεηο ηεο επηζηήκεο ή ηνπ πνιηηηθνχ θαη νηθνλνκηθνχ

ζπκθέξνληνο κηαο ρψξαο.

Page 29: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 29 απφ 75

Αιιά «ηνπο δηδαθηνχο Θενχ νη καζεηαί ησλ ζνθψλ ηνπ αηψλνο ηνχηνπ αλζξψπσλ εγνχληαη

κσξνχο». Έηζη απφ ηελ αξρή θαη κέρξη ζήκεξα ηνπο Παιαηνεκεξνινγίηαο ηνπο ζεσξνχλ κσξνχο,

ζξεζθφιεπηνπο, δεηζηδαίκνλαο θ.η.η. θαη ραίξνληαη γηα ηελ δηθή ηνπο γλψζη πνπ ηνπο θάλεη λα ζηέθσληαη

πάλσ απφ απηέο ηηο «ιεπηνκέξεηεο» θαη λα κήλ δεκηνπξγνχλ δεηήκαηα γηα ην «ηίπνηε».

Η΄. Σν μέθηηζκα

Όηαλ φκσο ινγαξηάζεο ζαλ ιεπηνκέξεηα έλα ζηνηρείν ηεο παξαδφζεσο, ηφηε κε ηελ πξψηε επθαηξία

ζα ζεσξήζεο ζαλ ιεπηνκέξεηα θαη έλα άιιν, θαη ηέινο ζα αλαγάγεο ζε ιεπηνκέξεηεο φια φζα δελ ζ’

αξέζνπλ κέζα ζηελ παξάδνζη ηεο Δθθιεζίαο. Έηζη έγηλε κε ηελ εηθνλνγξαθία, έηζη έγηλε κε ηελ ςαικσδία,

ην ίδην κε ηελ εκθάληζη ησλ ηεξέσλ. Σψξα ηα ξάζα ηνπο θαίλνληαη πνιχ καχξα, χζηεξα ηα γέλεηα θαη ηα

καιιηά πνιχ καθξηά. Θέινπλ λα βάινπλ κνπζηθά φξγαλα ζηελ εθθιεζία. Καηαξγνχλ ηα ζηαζίδηα θαη ηα

αληηθαζηζηνχλ κε πνιπζξφλεο. Καηεγνξνχλ ηνλ κνλαρηζκφ, ζπθνθαληνχλ ηνπο κνλαρνχο, ζηεξνχλ ηηο

πεξηνπζίεο ησλ Μνλψλ, θάλνπλ ζπζηεκαηηθή πξνπαγάλδα θαηά ηνπ κνλαρηζκνχ. Παξαβιέπνπλ ηνπο

Καλφλεο πνπ απαγνξεχνπλ ηελ ζπκπξνζεπρή κε ηνπο αηξεηηθνχο, πεγαίλνπλ ζηα ζπλέδξηά ηνπο,

ζπκπξνζεχρνληαη καδί ηνπο. Αδηαθνξνχλ γηα ηελ γλψκε ηνπ ιανχ ζηελ εθινγή ησλ επηζθφπσλ θαη ησλ

ηεξέσλ. Βξαρχλνπλ ηελ Λεηηνπξγία, θφβνπλ απνζπάζκαηα απφ ηηο αθνινπζίεο «γηα λα κε θνπξάδεηαη ν

θφζκνο». Με άιιεο ιέμεηο, κεηαβάιινπλ ηηο νξζφδνμεο ζπλήζεηεο ζχκθσλα κε ηα γνχζηα ελφο

παξεθκαζκέλνπ πιήζνπο γεκάηνπ ζαξθνιαηξία θαη πιηζκφ.

Έηζη αξρίδεη λα μεθηά ην πθάδη ηεο παξαδφζεσο θαη δελ μέξεη θαλείο πνπ ζα ζηακαηήζε ή αλ ζα

ζηακαηήζε πνηέ ην μέθηηζκα. Σν μέθηηζκα είλαη ηφζν εχθνιν εμ άιινπ ζήκεξα, γηαηί έρεη ηελ επηδνθηκαζία

ησλ κνξθσκέλσλ. Οη κνξθσκέλνη, πξφ παληφο, ην ζεσξνχλ ηηκή ηνπο φρη λα είλαη ζχκθσλνη κε ηνπο

Παηέξαο ηεο Δθθιεζίαο αιιά λα είλαη ζχκθσλνη κε ηνλ ηάδε κεγάινλ επηζηήκνλα θαζεγεηή ηεο

πξνηεζηαληηθήο ζενινγίαο, ή κε ηνλ ηάδε Ηεζνπτηε θαζεγεηή πνπ είλαη δηάζεκνο ζηελ Δπξψπε θ.η.ι.

Πψο λα κε λνζεπζή κεηά ε νξζφδνμε παξάδνζηο θαη ε νξζφδνμε πίζηηο; Καη πψο θάησ απφ ηέηνηεο

ζπλζήθεο λα κε ζπδεηνχκε γηα Έλσζη ησλ Δθθιεζηψλ θαη λα κήλ ηελ ζεσξνχκε πξάγκα επθνινθαηφξζσην;

Μηα «Οξζφδνμε» Δθθιεζία πνπ έρεη απνθηήζεη ηελ ίδηα λννηξνπία θαη ηηο ίδηεο δηαζέζεηο κε ηηο

«Δθθιεζίεο» ηεο Γχζεσο, είλαη άξα γε δχζθνιν λα ελσζή καδί ηνπο; Δίλαη άξα γε καθξηά ε εκέξα εθείλε

πνπ, πεγαίλνληαο ακέξηκλνη ηελ Κπξηαθή ζηελ εθθιεζία, ζα αθνχζνπκε ηνλ παπά λα ιέγε: «θαη ππέξ ηνπ

παηξφο εκψλ Πάπα Ρψκεο»; Θα αληηδξάζε άξα γε θαλείο αλ γίλε θάηη ηέηνην, ή ζα θαλή ζε φινπο θπζηθφ

πνπ επί ηέινπο ππεξπεδήζεθαλ νη δηαθνξέο πνπ ερψξηδαλ ηελ Αλαηνιή απφ ηελ Γχζη;

Page 30: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 30 απφ 75

ΗΑ΄ Θεόο νπ κπθηεξίδεηαη.

Αιιά άο θαηαιάβνπλ φζνη κε ηφζε ειαθξφηεηα κηινχλ γηα Έλσζη ησλ Δθθιεζηψλ, πψο ε ελφηεο ηεο

Δθθιεζίαο είλαη δψξνλ κπζηηθφλ ηεο ζείαο παξνπζίαο. Γελ είλαη θάηη πνπ απνθαζίδεηαη ζε ζπλέδξηα, αιιά

θάηη πνπ ππάξρεη ή δελ ππάξρεη. Κακκία απφθαζηο ησλ αλζξψπσλ δελ κπνξεί λα εμαλαγθάζε ηνλ Θεφ.

Αζθαιψο ηχπνηο ε έλσζηο κπνξεί λα γίλε θαη λα αξρίζνπλ φινη λα δειψλνπλ, Πξνηεζηάληαη,

Καζνιηθνί θαη Οξζφδνμνη, πψο ηψξα πηά είκαζηε κηα Δθθιεζία θαη λα κλεκνλεχνπκε εκείο ηνλ Πάπα

Ρψκεο θαη ν Πάπαο Ρψκεο ηνλ Παηξηάξρε Κσλζηαληηλνππφιεσο. Δάλ ζπκθσλήζνπλ φινη επάλσ ζε έλα

«ειάρηζην αιεζείαο», επάλσ ζε έλα «πηζηεχσ» απινπζηεπκέλν, θαη θαλνληζζνχλ θαη κεξηθά άιια

δεηήκαηα, κπνξεί λα γίλε ε έλσζηο. Θα γίλε έλα ζχζηεκα λνκηθψο θαη ηππηθψο ηζρχνλ, έλα ζχζηεκα φκσο

πνπ δελ ζα έρε θακκία ζρέζη κε ηελ Δθθιεζία ηνπ Υξηζηνχ, έζησ θαη αλ φια ηα εμσηεξηθά θαηλφκελα ην

θάλνπλ λα κνηάδε κε ηελ Δθθιεζία. Ο «Θεφο νπ κπθηεξίδεηαη». Όηαλ δελ ππάξρνπλ ζηνπο αλζξψπνπο νη

πξνυπνζέζεηο ηεο Παξνπζίαο Σνπ, ν Θεφο δελ έξρεηαη ζηνπο αλζξψπνπο.

Ζ Δθθιεζία ηνπ Υξηζηνχ δελ ήηαλ πνηέ έλα ζχζηεκα αλζξψπηλν. Ζ Δθθιεζία γελλήζεθε, δελ

θαηαζθεπάζζεθε. Οη ζπδεηήζεηο ησλ αλζξψπσλ κπνξνχλ λα θαηαζθεπάζνπλ θάηη θαη λα ηνπ δψζνπλ ην

φλνκα «Δθθιεζία». Απηφ φκσο ην θαηαζθεχαζκα ζα είλαη θάηη ρσξίο δσή. Ζ δσληαλή Δθθιεζία δελ ζα έρε

θακκία ζρέζη κ’ απηφ. Θα ππάξρε θάπνπ καθξηά απ’ φια απηά ηα θαηαζθεπάζκαηα, αλαιινίσηε, γεκάηε

αιήζεηα θαη θψο, αλφζεπηε απφ ην ςέκα ησλ ζπκβηβαζκψλ, κε ην Πλεχκα ην Άγηνλ λα θέγγε ηα βήκαηά

ηεο θαη λα ηελ πεξηβάιιε ζαλ ην θψο ηνπ ειίνπ, νδεγψληαο ηελ «εηο πάζαλ ηελ αιήζεηαλ».

Σν πφζνη ζα είλαη νη πξαγκαηηθνί Υξηζηηαλνί δελ έρεη θακκία ζεκαζία, αθφκε θαη αλ κεηξνχληαη

ζηα δάθηπια ηεο κηαο ρεηξφο. Απηνί ζα είλαη νη ζπλερηζηαί ηεο Παξαδφζεσο, ηελ νπνία δελ ζα ηελ έρνπλ

κάζεη απιψο, αιιά ζα ηελ έρνπλ δήζεη θαη ζα ηνπο έρε γίλεη βίσκα. Οη Υξηζηηαλνί δνχλε κέζα ζηελ

Παξάδνζη ζαλ κέζα ζ’ έλα ζηνηρείν, φπσο ηα ςάξηα ζηφ λεξφ.

Όζνη πξαγκαηηθά πνζνχλ ηνλ Θεφ άο πάςνπλ λα κηινχλ γηα έλσζη ησλ «Δθθιεζηψλ». Ζ Δθθιεζία

δελ επηδέρεηαη έλσζη, γηαηί πνηέ δελ δηεζπάζζε. Οη άλζξσπνη θεχγνπλ απ’ απηήλ, έζησ θαη αλ δηαηεξνχλ

πνιιά απφ ηα εμσηεξηθά γλσξίζκαηά ηεο. Όζνη αγαπνχλ ηνλ Θεφ άο επηζηξέςνπλ ζηελ Δθθιεζία θαη άο

ηαπεηλσζνχλ γηα λα κπνξέζνπλ λα κπνχλ, γηαηί ζηελή είλαη ε πχιε ηεο θαη γηα λα ηελ πεξάζε θαλείο πξέπεη

λα ζθχςε βαζεηά.

ΗΒ΄ Σν αιάλζαζην θξηηήξην

Page 31: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 31 απφ 75

Μέζα φκσο ζηφ ράνο θαη ηελ ππνθξηζία ηνπ ζχγρξνλνπ θφζκνπ δελ είλαη εχθνιν λα δηαθξίλε θαλείο

ηελ Δθθιεζία ηνπ Υξηζηνχ θαη λα ηελ πιεζηάζε. Γηαηί δελ αξθεί λα νλνκάδεηαη Οξζφδνμε κηα Δθθιεζία

γηα λα είλαη θαη ζηελ θπξηνιεμία. Ζ απνζηαζία δπζηπρψο ππάξρεη θαη θάησ απφ ην ηππηθψο νξζφδνμν ξάζν,

θαη θάησ απφ ηνπο νξζφδνμνπο ζφινπο, θαη κέζα ζηνλ ζξεζθεπηηθφ ιαφ. Απηφ εμ άιινπ δελ είλαη θάηη ην

θαηλνχξγην^ ην εγλψξηζε ε Δθθιεζία απφ ηα πξψηα ηεο βήκαηα. Μφλν πνπ ηψξα έρεη πάξεη απίζαλεο

δηαζηάζεηο.

Σελ Δθθιεζία πξέπεη λα κάζνπκε λα ηελ δηαθξίλνπκε πίζσ απφ ηα θαηλφκελα. Φαηλνκεληθά ζηελ

Οξζφδνμε Δθθιεζία επηθξαηεί ζήκεξα ε ζχγρπζηο θαη ην ράνο. Ο θαζέλαο, εγγξάκκαηνο ή αγξάκκαηνο,

πηζηφο ή άπηζηνο έρεη θαη κηα δηθή ηνπ εθδνρή γηα ην ηη είλαη Οξζνδνμία ή Υξηζηηαληζκφο, θαη απηή ηελ

εθδνρή ηελ ππνζηεξίδεη κε θαλαηηζκφ. Μέζα ζ’ απηήλ ηελ ηξηθπκία είλαη αδχλαηνλ λα βξήο ηνλ δξφκν ζνπ

ρσξίο ππμίδα. Τπάξρεη έλα θξηηήξην αιάλζαζην: ε ζπλέρεηα ηεο Παξαδφζεσο. Όπνπ ε Παξάδνζηο

δηαηεξείηαη δσληαλή θαη αλφζεπηε, ρσξίο δηαθνπή ή αιινίσζη απφ ηνπο ρξφλνπο ησλ Απνζηφισλ, φζνη

πηζηνί - επίζθνπνη, πξεζβχηεξνη ή ιατθνί - δνχλ θαη κεηαδίδνπλ απηήλ ηελ Παξάδνζη, εθεί είλαη ε

Οξζφδνμνο Δθθιεζία θαη απηνί απνηεινχλ ην ζψκα ηνπ Υξηζηνχ. Όινη νη άιινη - ηεξείο ή ιατθνί - πνπ

ζέινπλ λα ιέγσληαη Οξζφδνμνη ρσξίο λα αθνινπζνχλ ηελ απφ αηψλσλ δψζα Παξάδνζη, είλαη παξείζαθηνη,

είλαη ηα δηδάληα κέζα ζηφ ρσξάθη ηνπ Υξηζηνχ.

ήκεξα ηα δηδάληα είλαη πάξα πνιιά θαη ηα ζηάρηα πνιχ ιίγα, φκσο ην ρσξάθη είλαη ρσξάθη ηνπ

Θενχ θαη παξ’ φιε ηελ πνηθηιία ησλ δηδαλίσλ, ην ζηηάξη παξακέλεη ην ίδην απφ γελεά ζε γελεά, απφ ζπνξά

ζε ζπνξά, φπσο εθείλν ην πξψην πνπ θχηεςε, κέζα ζ’ απηφ ην ίδην ζετθφ ρσξάθη, ην Πλεχκα ην Άγην ηελ

εκέξα ηεο Πεληεθνζηήο.

Σν ζηηάξη θαη ηα δηδάληα έρνπλ ην ίδην ρξψκα, θαη απφ καθξηά δχζθνια κπνξεί λα ηα μερσξίζε

θαλείο, απφ θνληά φκσο, φηαλ ην ζηηάξη ην πιεζηάζεο, μέξεηο πψο είλαη ζηηάξη.

Απηή ε δψζα Παξάδνζηο δελ δηεθφπε πνηέ, γηαηί ην ζηφκα ηνπ Υξηζηνχ ππνζρέζεθε ζηελ Δθθιεζία

φηη «θαη πχιαη Άδνπ νπ θαηηζρχζνπζηλ απηήο», θαη ην ζηφκα ηνπ Θενχ δελ ςεχδεηαη. Άξα απηνί πνπ

ςάρλνπλ λα βξνχλ ηελ Παξάδνζη ηεο Υξηζηηαληθήο Δθθιεζίαο ησλ πξψησλ αηψλσλ ή ησλ αηψλσλ πξφ ηνπ

ρίζκαηνο γηα λα ηελ αθνινπζήζνπλ, νκνινγνχλ φηη έρνπλ ράζεη ηελ ζπλέρεηα ηεο Παξαδφζεσο, αιιά δελ

πξφθεηηαη πηά πνηέ λα ηε βξνχλ, φζν θαη αλ πξνσζήζνπλ ηηο έξεπλέο ηνπο. Γηαηί ε Παξάδνζηο είλαη θάηη

δσληαληφ θαη κεηαδίδεηαη, φπσο ε δσή, απφ δσληαλφ ζε δσληαλφ. Γελ είλαη θάηη πνπ αλαθαιχπηεηαη κε

επηζηεκνληθέο κειέηεο, νχηε θάηη πνπ καζαίλεηαη εγθεθαιηθά.

ΗΓ΄ Κξπκκέλε, αιιά δώζα.

Page 32: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 32 απφ 75

Απηά ηα εθαηνκκχξηα δηδάληα πνπ θχηξσζαλ κέζα ζηνπο θφιπνπο ηεο Οξζνδφμνπ Δθθιεζίαο ηνλ

ηειεπηαίν θαηξφ έθεξαλ καδί ηνπο ηφζν θνζκηθφ πλεχκα, πνπ θακκία Οξζφδνμνο Δθθιεζία δελ κπφξεζε λα

θξαηήζε αλαιινίσηα ηα εμσηεξηθά ηεο γλσξίζκαηα. Αθφκε θαη νη Παιαηνεκεξνινγίηαη πνπ δηεηήξεζαλ

ηφζν θαιή γξακκή ζηφ δήηεκα ηνπ Ζκεξνινγίνπ, ζηφ ζέκα ηεο εηθνλνγξαθίαο θέξνπλ νινθάζαξα ηα

ζηίγκαηα ηεο πξνδνζίαο πξφο ηελ Παξάδνζη, πξάγκα πνπ είλαη ακάξηεκα θνηλφ φισλ ησλ Οξζνδφμσλ

Δθθιεζηψλ ηνπ ηειεπηαίνπ αηψλνο.

Δπηπρψο, κέρξη ζήκεξα, φιεο νη παξεθθιίζεηο απφ ηελ Παξάδνζη πνπ πεξηγξάςακε δελ έρνπλ

απνθφςεη ηηο Οξζφδνμεο Δθθιεζίεο απφ ηελ ξίδα ηνπο. Σν δέληξν παξακέλεη δσληαλφ θαη αθκαίν, παξ’ φια

ηα θηηαζίδηα πνπ ηνπ έρνπλε πξνζζέζεη. Οη Οξζφδνμεο Δθθιεζίεο δελ έρνπλ μεξαζή, φπσο έγηλε κε ηηο

«Δθθιεζίεο» ηεο Γχζεσο. Λίγν αλ ηηλάμεο ηε ζθφλε πνπ έξξημε ην θνζκηθφ πλεχκα επάλσ ηνπο ζα βξήο ηα

δξνζεξά θχιια ηεο γλήζηαο Παξαδφζεσο. Ζ Παξάδνζηο δελ έπαςε πνηέ λα δή θαη λα ηζρχε κέζα ζηνλ

πεξίβνιν ηεο Οξζνδνμίαο. Τπάξρνπλ αθφκε κνλαρνί πνπ δνχλ ηνλ νξζφδνμν Μνλαρηζκφ. Τπάξρνπλ

αθφκε γλήζηνη ζενιφγνη πνπ δελ έρνπλ λνζεχζεη ηελ αιήζεηα, αιιά ηελ θξαηνχλ ιακπεξή θαη νινθάζαξε,

καθξηά απφ θάζε μέλε πξφζκημη. Τπάξρνπλ αθφκε βπδαληηλνί ςαιηάδεο θαη γλήζηνη ζπλερηζηαί ηεο

νξζνδφμνπ εηθνλνγξαθηθήο παξαδφζεσο. Τπάξρνπλ αθφκε ηεξείο ζαλ ηνπο παιηνχο, αθνζησκέλνη ζηφ ηεξφ

ηνπο ιεηηνχξγεκα, πνπ ε ζπλερήο επαθή ηνπο κε ηνλ Θεφ, δελ ηνπο αθήλεη ην ζηελνρσξεζνχλ απφ ηα

καθξηά γέλεηα θαη ηα καχξα ξάζα, αιιά ηα θάλεη λα αθηηλνβνινχλ αγηφηεηα. Τπάξρεη αθφκε απιφο ιαφο

πνπ αμηψλεηαη λα δή ζαχκαηα θνβεξά.

Ζ γλήζηα Παξάδνζηο ινηπφλ - ε δσή, ηα βηψκαηα θαη ε δηδαζθαιία ησλ Απνζηφισλ θαη ησλ αγίσλ

Παηέξσλ φισλ ησλ επνρψλ, ηα ίρλε απηά ησλ βεκάησλ ηνπ αγίνπ Πλεχκαηνο κέζα ζηηο θαξδηέο ησλ

Υξηζηηαλψλ - ππάξρεη θαη ζπλερίδεηαη, δσληαλή αλάκεζα ζε δσληαλνχο, ρσξίο θακκία δηαθνπή απφ ηνπο

απνζηνιηθνχο ρξφλνπο. Τπάξρεη κία ζπλερήο αξκνλία ζ’ φιεο ηηο εθδειψζεηο ησλ νξζνδφμσλ φισλ ησλ

επνρψλ κέρξη ζήκεξα, γξαπηέο θαη άγξαθεο, θαη απηφο είλαη ν ρξπζνχο θαλψλ επάλσ ζηνλ νπνίνλ πξέπεη ν

θαζέλαο λα κεηξάε ηηο ζθέςεηο θαη ηα έξγα ηνπ γηα λα βιέπε αλ βξίζθεηαη κέζα ή έμσ απφ ηνλ ρψξν ηεο

Οξζνδνμίαο. Μπνξεί ηα θαηλφκελα λα δίλνπλ ηελ εληχπσζη φηη έρεη ραιάζεη, φηη έρεη δηαθνπή ε ζπλέρεηα,

φκσο ιίγν αλ ζθάςε θαλείο, ηελ βιέπεη λα αλαβιχδε θαη λα δξνζίδε απηνχο πνπ ηελ απνδεηνχλ.

Ζ Παξάδνζηο ππάξρεη θαη ζα ππάξρε κέρξη ηεο ζπληειείαο ηνπ αηψλνο. Όκσο θάζε κέξα πνπ πεξλά

θάλεη θαη πην δχζθνιε ηελ αλαθάιπςί ηεο. Κάζε κέξα πνπ πεξλά, ζσξεχεη θαη πεξηζζφηεξα θηηαζίδηα

επάλσ ζηφ δέληξν ηεο Οξζνδνμίαο, έηζη πνπ νη άλζξσπνη ηα ράλνπλ θαη δελ μέξνπλ πνπ είλαη ε αιήζεηα.

ΗΓ΄ Ζ θηβσηόο

Page 33: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 33 απφ 75

Κάπνηε, αξγά ή γξήγνξα, θαλείο δελ μέξεη πφηε αθξηβψο, νη «Δθθιεζίεο» θαη νη ζξεζθείεο ζα

ελσζνχλ. Μέζα ζ’ απηφ ην ράνο ηεο ςεπηηάο ζα θηλδπλεχζνπλ λα ράζνπλ ηνλ δξφκν ηνπο αθφκε θαη νη

εθιεθηνί. Θα είλαη ε επνρή ηνπ Αληηρξίζηνπ.

Πφηε θαη πψο ζα έιζε ν Αληίρξηζηνο θαλείο δελ κπνξεί λα ην πή, θαη είλαη άγλσζην πφζνη ζα

κπνξέζνπλ λα ηνλ αλαγλσξίζνπλ φηαλ ζα έιζε. Γηαηί ζα έιζε ζαλ επεξγέηεο ηεο αλζξσπφηεηνο. Πξφο ην

παξφλ έλα πξάγκα κπνξεί λα εηπσζή κε βεβαηφηεηα: φιεο απηέο νη θηλήζεηο γηα έλσζη ζηα θξάηε θαη ζηηο

«Δθθιεζίεο», φινη απηνί νη ζπκβηβαζκνί, φιε απηή ε ζρεκαηηδνκέλε νκνηνκνξθία ηεο αλζξσπφηεηνο θάησ

απφ ηνλ νδνζηξσηήξα ηνπ ηερληθνχ πνιηηηζκνχ, είλαη ην άλνηγκα ηνπ δξφκνπ γηα ηνλ εξρνκφ ηνπ

Αληίρξηζηνπ.

Ζ εμέιημηο απηή ηεο αλζξσπφηεηνο είλαη, ζχκθσλα κε ηα θξηηήξηα ηνπ θφζκνπ, ζαπκαζία. Με ηα

ρξηζηηαληθά φκσο θξηηήξηα είλαη εμέιημηο πξφο ηελ θαηαζηξνθή.

Απηφ δελ εθπιήζζεη νχηε θνβίδεη ηνλ Υξηζηηαλφ. Ξέξεη φηη ν θφζκνο έρεη απηνθαηαδηθαζηή. Γη’

απηφ θαη ν Υξηζηφο αξλήζεθε λα πξνζεπρεζή γηα ηνλ θφζκν. «Οπ πεξί ηνπ θφζκνπ εξσηψ». Ο άξρσλ ηνπ

θφζκνπ είλαη ν δηάβνινο θαη ν δηάβνινο «απ’ αξρήο ήλ αλζξσπνθηφλνο».

Ο ζάλαηνο ζα βξή ηνλ θφζκν ζηφ απνθνξχθσκα ηεο «δφμεο» ηνπ, ζηφ απνθνξχθσκα ηεο νηήζεσο,

ζηελ θνξπθή ηνπ πχξγνπ ηεο Βαβέι, φηαλ ν άλζξσπνο ζα βξίζθεηαη ζηφ δελίζ ηεο πξναηψληαο πξνζπαζείαο

ηνπ λα γίλε ζεφο κε ηηο ίδηεο ηνπ δπλάκεηο, καθξηά απφ ηνλ Θεφ. Όηαλ έιζε ν Τηφο ηνπ αλζξψπνπ ζα βξή

ηνλ άλζξσπν ζ’ φιε ηε δφμα ηεο εσζθνξηθήο ηνπ καλίαο.

Ο Θεφο δελ δεηάεη απφ ηνλ Υξηζηηαλφ λα ζψζε ηνλ θφζκν. Κάζε πξνζπάζεηα λα ζηακαηήζε ν

θφζκνο ηνλ δξφκν πνπ έρεη πάξεη ζα ήηαλ κάηαηε θαη γεινία. Ο θφζκνο είλαη έλα πινίν πνπ βπζίδεηαη γηαηί

ε ίδηα ε θαηαζθεπή ηνπ είλαη ζαζξή. Ο Θεφο δελ δεηάεη απφ ηνλ Υξηζηηαλφ λα ζψζε ην πινίν, αιιά λα

ζψζε φζνπο κπνξεί απφ ηνπο λαπαγνχο.

Ζ λέα Κηβσηφο ηνπ Νψε, ε Δθθιεζία ηνπ Υξηζηνχ, πιέεη θνληά ζηνλ ηφπν ηνπ λαπαγίνπ. Όζνη

ζέινπλ λα γιπηψζνπλ απφ ηα λεξά, πξέπεη λα θαηαθχγνπλ ζ’ απηήλ. Γηα λα θαηαθχγνπλ ζ’ απηήλ πξέπεη λα

εγθαηαιείςνπλ ηνλ θφζκν, φρη ηφζν ηνπηθψο, φζν νπζηαζηηθψο. «Γη’ φ εμέιζεηε εθ κέζνπ απηψλ θαη

αθνξίζζεηε», ιέγεη Κχξηνο, «θαη αθαζάξηνπ κε άπηεζζε, θαγψ εηζδέμνκαη πκάο» (Β΄ Κνξ., ζη΄ 17).

Δδψ φκσο αξρίδνπλ νη δπζθνιίεο. Πψο λα εγθαηαιείςεο ηνλ θφζκν, φηαλ φιε ζνπ ε δσή είλαη

πιεγκέλε καδί ηνπ; Αιιά ε απάληεζηο νπ ηνπ παξφληνο. Σελ βξίζθεη θαλείο ζηελ Αγία Γξαθή θαη ηνπο

Παηέξαο. Οιφθιεξε εμ άιινπ ε ελ Υξηζηψ δσή είλαη αγψλαο γηα ηελ έμνδν απφ ηνλ θφζκν, απφ ηελ

Αίγππην απηή ησλ παζψλ, θαη ηελ θαηαθπγή ζηελ Κηβσηφ ηεο Δθθιεζίαο.

Αιιά φηαλ ζα πιεζηάδε ε επνρή ηνπ Αληηρξίζηνπ, θαη απηή ε Κηβσηφο ηεο Δθθιεζίαο ζα είλαη

δπζδηάθξηηνο. Πνιινί ζα ιέλ «ηδνχ εδψ ν Υξηζηφο» θαη «εθεί ν Υξηζηφο», αιιά ζα είλαη ςεπδνπξνθήηαη.

Ό,ηη ζα αλαγλσξίδεηαη επηζήκσο σο Δθθιεζία, έρνληαο ήδε νιίγνλ θαη’ νιίγνλ πξνδψζεη ηνπο ζεζαπξνχο

Page 34: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 34 απφ 75

ηεο Πίζηεσο, ζα έρε αθνκνησζή απφ ηελ απεξίγξαπηε ελσηηθή καξκειάδα, ε νπνία ζα θξαηάε κε

εσζθνξηθή εμππλάδα ηα πεξηζζφηεξα εμσηεξηθά γλσξίζκαηα ηεο Δθθιεζίαο. Πνπ θαη πνπ κηθξέο νκάδεο

πηζηψλ κε θαλέλαλ ηεξέα ζα δηαηεξνχλ αθφκε δσληαλή ηελ γλήζηα Παξάδνζη.

Πνηνο φκσο ζα κπνξέζε λα αλαγλσξίζε ζ’ απηέο ηηο κηθξέο, ηηο πεξηθξνλεκέλεο θαη ρσξίο θακκία

θνζκηθή αίγιε νκάδεο ησλ πηζηψλ, ηελ Δθθιεζία ηνπ Υξηζηνχ; Καη φκσο, ζηφ ηέινο ησλ θαηξψλ, ε Μία

Αγία Καζνιηθή θαη Απνζηνιηθή Δθθιεζία ζα είλαη αθξηβψο απηέο νη μεραζκέλεο θαη αζχλδεηεο

κηθξνελνξίεο, πνπ κπνξεί αθφκε θαη λα αγλννχλ ε κία ηελ χπαξμη ηεο άιιεο, φκσο ζα ζπλδέσληαη κεηαμχ

ηνπο κε ηνλ κπζηηθφ δεζκφ ηνπ ψκαηνο θαη ηνπ Αίκαηνο ηνπ Κπξίνπ ελ Αγίσ Πλεχκαηη, κε ηελ θνηλή

Πίζηη θαη Παξάδνζη, πνπ ζα δηαηεξνχλ αλφζεπηε.

Σφηε θαη νη εθιεθηνί ζα θηλδπλεχζνπλ λα πιαλεζνχλ. Υξεηάδεηαη κεγάιν ζάξξνο γηα λα κπνξέζε λα

ζπληαρζή θαλείο κε ηνπο ιίγνπο θαη λα πάε αληίζεηα ζηα ξεχκαηα ηνπ θφζκνπ, κε θίλδπλν λα γεινηνπνηεζή

απφ ηνπο «έμππλνπο» θαη λα αδηθεζή απφ ηνπο δπλαηνχο. Υξεηάδεηαη κεγάιε ζνθία γηα λα δηαθξίλεη θαλείο

ηελ αιήζεηα εθεί πνπ φινο ν θφζκνο βιέπεη ηελ αθέιεηα θαη ηελ ειηζηφηεηα. Δμ’ άιινπ, ε παξάηαμηο ηνπ

ςεχδνπο ζα έρε κε ην κέξνο ηεο ην ζαχκα, ην ζαχκα εθείλν πνπ δήηεζε ν δηάβνινο απφ ηνλ Υξηζηφ ζηελ

έξεκν, ηα ζεκεία θαη ηα ηέξαηα ησλ ςεπδνρξίζησλ θαη ησλ ςεπδνπξνθεηψλ. «Δγεξζήζνληαη γάξ

ςεπδφρξηζηνη θαη ςεπδνπξνθήηαη θαη δψζνπζη ζεκεία κεγάια θαη ηέξαηα, ψζηε πιαλήζαη εη δπλαηφλ θαη

ηνπο εθιεθηνχο» (Μαηζ. ΚΓ΄ 24). Πφζνη ζα κπνξέζνπλ λα βξνχλ ηνλ δξφκν ηνπο, φηαλ φινη νη θάξνη ζα

νδεγνχλ ζηξαβά; Σφηε «ν ππνκείλαο εηο ηέινο ζσζήζεηαη».

ΗΔ΄ Σα πξνζσπεία

Πξφο ην παξφλ φζνη ζέινπλ λα δήζνπλ θνληά ζηνλ Υξηζηφ άο βηαζζνχλ λα απνθηήζνπλ δηάθξηζη,

γηα λα αλαγλσξίδνπλ εγθαίξσο ηνπο ςεπδνπξνθήηεο θαη ηνπο ςεπδφρξηζηνπο, θαη άο θνξέζνπλ ηελ

παλνπιία ηεο Πίζηεσο, γηα λα κπνξέζνπλ, αήηηεηνη, λα θηππήζνπλ ηφζν απηνχο φζν θαη ηνπο νπαδνχο ησλ.

Γηαηί ε επνρή καο είλαη επνρή πνλεξή, φπνπ ην ςέκα είλαη ζθεπαζκέλν θαη ην δειεηήξην

πξνζθέξεηαη ζε ζαθραξφπεθηα, φπνπ νη δξφκνη γέκηζαλ απφ παγίδεο θαη απφ ιάθθνπο θαιά

παξειιαγκέλνπο. Όπνηνο παξαζπξζή απφ ηα θαηλφκελα είλαη ρακέλνο.

Πξέπεη λα κάζνπκε λα μερσξίδνπκε ηελ Δθθιεζία απφ ηνλ θφζκν, γηαηί άιια είλαη ηα πεπξσκέλα

ηεο Δθθιεζίαο θαη άιια ηα πεπξσκέλα ηνπ θφζκνπ. Όζε πίζηη έρνπκε πξφο ηελ Δθθιεζία, ηφζε απηζηία

πξέπεη λα έρνπκε πξφο ηνλ θφζκν, φζε αγάπε πξφο ηελ Δθθιεζία ηφζε έρζξα πξφο ηνλ θφζκν (φρη πξφο

ηνπο αλζξψπνπο αιιά πξφο ηνλ θφζκν), φζε αηζηνδνμία γηα ηελ Δθθιεζία, ηφζε απαηζηνδνμία γηα ηνλ

θφζκν.

Page 35: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 35 απφ 75

Ο θφζκνο είλαη ε παξάηαμηο, ε λννηξνπία θαη νη πξνζέζεηο απηψλ πνπ αξλήζεθαλ ηελ πξνζθνξά

ηνπ Θενχ, πνπ ηνπ γχξηζαλ ηελ πιάηε φηαλ πήγε λα ηνπο κηιήζε, πνπ ρσξίζζεθαλ γηα πάληα απφ απηφλ. Οη

άλζξσπνη απηνί πξνηίκεζαλ ηνλ ζάλαην απφ ηελ δσή. Γελ είλαη ηηκσξεκέλνη, φπσο δελ είλαη ηηκσξεκέλνη

θαη νη δαίκνλεο, γηαηί θαλέλαο δελ ηνπο θάλεη θαθφ. Μφλνη ηνπο ειεχζεξα δηάιεμαλ ηνλ ζάλαην, κφλνη ηνπο

ειεχζεξα δηάιεμαλ λα είλαη ερζξνί ηνπ Θενχ θαη λα ζηέθσληαη καθξηά ηνπ.

Απηνί ε εθινγή γίλεηαη κέζα ζηε δσή, αλεμάξηεηα απφ ζηηγκέο θαη απφ ηνλ ρξφλν, κέζα ζηα

θαηάβαζα ηεο θαξδηάο καο, θαη είλαη ακεηάθιεηε. Ζ ειεπζεξία ρσξίδεη ηα πλεπκαηηθά φληα ζε δχν

ζηξαηφπεδα. Τπάξρνπλ δχν εηδψλ άλζξσπνη, φπσο ππάξρνπλ θαη δχν εηδψλ άγγεινη: νη θίινη ηνπ Θενχ θαη

νη ερζξνί ηνπ Θενχ.

Ζ ειεπζεξία δελ έγθεηηαη ζηηο θαζ’ έθαζηνλ πξάμεηο, αιιά ζηελ φιε θιίζη θαη δηάζεζη ηνπ

αλζξψπνπ, ζηελ ελ γέλεη θαηαθαηηθή ή απνθαηηθή απάληεζη ζηφ θάιεζκα ηνπ Θενχ. Ζ ειεπζεξία έγθεηηαη

ζηελ γεληθή θαηεχζπλζη ηεο δσήο ηνπ αλζξψπνπ, θαη φρη ζηηο ιεπηνκέξεηεο απηήο ηεο δσήο.

Οη ιεπηνκέξεηεο απαηνχλ, θάλνπλ ηνπο Φαξηζαίνπο θαη ηνπο γξακκαηείο λα θαίλσληαη θίινη ηνπ

Θενχ, θαη ηνλ ιεζηή, ηελ πφξλε, ηνλ ηειψλε θαη ηνλ ανχι λα θαίλσληαη ερζξνί Σνπ.

Πξέπεη λα κπνξνχκε λα αλαγλσξίδνπκε θάησ απ’ ηηο κάζθεο ηεο ππνθξηζίαο ή ησλ αδπλακηψλ ηνπο

πξαγκαηηθνχο ερζξνχο θαη ηνπο πξαγκαηηθνχο θίινπο ηνπ Θενχ.

Βξηζθφκαζηε ζε κηα επνρή φπνπ νη κάζθεο ηεο ππνθξηζίαο έρνπλ πιεζχλεη θαη έρνπλ θζάζεη ζε κηα

θαηαπιεθηηθή ηειεηφηεηα. Κηλδπλεχνπκε απφ ζηηγκή ζε ζηηγκή λα πιαλεζνχκε απφ αλζξψπνπο πνπ

θνξνχλε ηελ κάζθα ησλ θίισλ ηνπ Θενχ ελψ είλαη ζηελ πξαγκαηηθφηεηα ερζξνί ηνπ.

Σέηνηνη είλαη φζνη κηινχλ γηα ηελ Έλσζη ησλ Δθθιεζηψλ. Απηνί είλαη νη πην επηθίλδπλνη ερζξνί ηεο

Δθθιεζίαο, νη ςεπδνπξνθήηαη ηνπ Δπαγγειίνπ.

Οη ερζξνί πνπ εκθαλίδνληαη ρσξίο κάζθα, νη άζενη, νη πιηζηαί, νη θνκκνπληζηαί, δελ κπνξνχλ λα

μεγειάζνπλ θαλέλαλ. Δίλαη απ’ απηνχο πνπ κπνξνχλ λα ζθνηψζνπλ ηα ζψκαηα, αιιά δελ κπνξνχλ λα

πεηξάμνπλ ηελ ςπρή. Οη άιινη φκσο, νη «νξζφδνμνη» Παηξηάξραη, νη Δπίζθνπνη θαη Αξρηεπίζθνπνη, νη

αξρεγνί ησλ ρξηζηηαληθψλ νξγαλψζεσλ, νη ζενιφγνη θαη θαζεγεηαί ηεο Θενινγίαο, φινη φζνη κηινχλ κε

ππνθξηηηθή ρξηζηηαληθή αγάπε γηα ηνπο «αδειθνχο καο» αηξεηηθνχο, θαη δηαδίδνπλ ηα ζπλζήκαηα πεξί

ελψζεσο, φινη απηνί νη πξνζσπηδνθφξνη κπνξεί λα κε ζθνηψλνπλ ην ζψκα, ζθνηψλνπλ φκσο ηελ ςπρή. Γη’

απηφ ν πφιεκνο ελαληίνλ ηνπο πξέπεη λα είλαη αδπζψπεηνο.

Κ Δ Φ Α Λ Α Η Ο Γ Δ Τ Σ Δ Ρ Ο

Page 36: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 36 απφ 75

ΗΣ΄ ύγρξνλε εηδσινιαηξία

Αιιά άο δνχκε ηψξα πνηνί είλαη νη Δπξσπαίνη κε ηνπο νπνίνπο ζέινπλ λα ελσζνχκε ζαλ Κξάηνο θαη

ζαλ Δθθιεζία.

Σνλ Δπξσπαίν ραξαθηεξίδεη κηα θνβεξή αληηλνκία, ε αληίζεζηο ηνπ έζσ θαη ηνπ έμσ αλζξψπνπ. Ο

Δπξσπαίνο, άιινο εκθαλίδεηαη θαη άιινο είλαη. Εή θαη θηλείηαη κέζα ζηφ ςεχδνο ηεο ζπκβαηηθφηεηνο.

Οιφθιεξνο ν πνιηηηζκφο ηνπ είλαη έλα άζξνηζκα θαηά ζπλζήθελ ςεπδψλ ζηφ νπνίν έρεη πξνζαξκνζζή.

Δίλαη ζηφ έπαθξν εγσθεληξηθφο, θαη φκσο θέξεηαη πξφο ηνπο άιινπο κε απφιπηε, ζρεδφλ εμεδεηεκέλε

επγέλεηα.

ηηο ππαλάπηπθηεο ρψξεο, φπνπ νη άλζξσπνη δελ έρνπλ αθφκε ηελ θηλέηζα ηνπ επξσπαίθψο

πνιηηηζκέλνπ, ν θαζέλαο εθθξάδεη ιίγν - πνιχ ηνλ εζσηεξηθφ ηνπ θφζκν κε θάπνηα ειεπζεξία θαη απιφηεηα

πνπ δελ ηελ βξίζθεηο ζηελ Δπξψπε. Οη ηξφπνη ηνπο είλαη ρνληξνί αιιά νη άλζξσπνη πην αιεζηλνί. ηελ

Δπξψπε απηφ ζεσξείηαη έιιεηςηο πνιηηηζκνχ θαη πλεπκαηηθήο αλαπηχμεσο.

Έηζη, πνιηηηζκφο θαηάληεζε λα ζεσξήηαη ην ζπλερέο παηγλίδη ηεο ππνθξηζίαο, φπνπ νη

θεθνληαζκέλνη ηάθνη, νη γέκνληεο δπζσδίαο, θαζαξίδνπλ ζπλερψο ην έμσζελ ηνπ πνηεξίνπ γηα λα θαίλσληαη

θαζαξνί ζηνπο αλζξψπνπο.

Όπσο φκσο ζπκβαίλεη κε ηνπο Φαξηζαίνπο, απηφ ην ζπλερέο ςέκα κέζα ζηφ νπνίν δνχλ, δελ ηνπο

ηαπεηλψλεη. Απ’ ελαληίαο, ε εμσηεξηθή ηνπο ηειεηφηεο ηνπο θάλεη βέβαηνπο γηα ηελ αλσηεξφηεηά ηνπο. Σν

πην ραξαθηεξηζηηθφ γλψξηζκα ησλ Δπξσπαίσλ είλαη ε ππεξεθάλεηα. Βιέπνπλ αθ’ πςεινχ φινπο ηνπο

άιινπο ιανχο πνπ ηνπο ζεσξνχλ απνιίηηζηνπο ή ππαλάπηπθηνπο.

Μπνξεί κεξηθνί απ’ απηνχο λα ελδηαθέξσληαη πνιχ γηα ηηο αλάγθεο ησλ αιισλ, ησλ αηφκσλ, ησλ

νκάδσλ ή ησλ εζλψλ, πξφ παληφο ησλ ππαλαπηχθησλ, γηα ηνπο νπνίνπο ηξέθνπλ αηζζήκαηα νίθηνπ, ζηφ

βάζνο φκσο ελδηαθέξνληαη γηα ηνπο άιινπο φπσο έλαο εληνκνιφγνο γηα ηα έληνκα. Σξέθνπλ γηα ηνπο

αλζξψπνπο αηζζήκαηα θαηψηεξα απφ ηελ αγάπε πνπ έρνπλ γηα ηα ζθπιηά ηνπο.

Έρνπλ γηα ηνλ πνιηηηζκφ ηνπο ηελ ίδηα πςειή ηδέα πνπ έρνπλ γηα ην άηνκφ ηνπο. Πλεχκαηα θξηηηθά,

δελ παξαδέρνληαη ηίπνηε αβαζάληζηα, θαη είλαη ππεξήθαλνη γη’ απηφ. Θεσξνχλ ζρεηηθέο φιεο ηηο αμίεο,

αθφκε θη απηέο πνπ παξαδέρνληαη, θαη ζπδεηνχλ κε θαηλνκεληθή εκβξίζεηα ηα φζα πίζηεςε ε αλζξσπφηεο.

Ζ ζπλεζηζκέλε ηνπο ζηάζηο είλαη ζηάζηο θαινπξναίξεησλ αγλσζηηθηζηψλ, πνπ είλαη πξφζπκνη λα

ζπκθσλήζνπλ κε φ,ηη ηνπο ιέηε, αθήλνληάο ζαο λα ελλνήζεηε φηη, βέβαηα, ηα φζα ιέηε δελ ππάξρεη θαλέλαο

ηξφπνο λα απνδεηρζνχλ, θαη άξα δελ ηνπο θάλνπλ νχηε θξχν, νχηε δέζηε.

Έλα πξάγκα φκσο δελ δηαλννχληαη πνηέ λα ακθηζβεηήζνπλ νη αγλσζηηθηζηαί απηνί^ ηελ αμία ηνπ

πνιηηηζκνχ ησλ. Πνηέ δελ ζηάζεθε αλψηεξνο πνιηηηζκφο απ’ ηνλ δηθφ ηνπο. Μπνξεί ε θξηηηθή γηα ηα

δηάθνξα επί κέξνπο πνιηηηζηηθά πξνβιήκαηα λα είλαη έληνλε, θαη λα ππάξρνπλ ζηηο ιεπηνκέξεηεο κεγάιεο

Page 37: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 37 απφ 75

αληηζέζεηο, πνηέ φκσο δελ εηέζε απφ απηνχο ελ ακθηβφισ ε νξζφηεο ηεο γεληθήο γξακκήο ηνπ πνιηηηζκνχ

ησλ.

Ο πνιηηηζκφο ηεο Δπξψπεο βαζίδεηαη ζε κηα ζξεζθεία, ζε κηα ζξεζθεία φκσο πνπ θαλείο δελ ζέιεη

λα ηελ νλνκάζε έηζη. Γηαηί ε ζξεζθεία απηή δελ είλαη ε ιαηξεία ελφο ή πνιιψλ ζεψλ, αιιά ε ιαηξεία ηνπ

αλζξψπνπ.

Ζ ζξεζθεία ησλ αξραίσλ Διιήλσλ θαη ν πνιηηηζκφο ησλ δελ ήηαλ άιιν παξά ε ιαηξεία ηνπ

αλζξψπνπ. Αλ ν πνιηηηζκφο ηεο αξραίαο Διιάδνο βξήθε ηφζε απήρεζη ζηηο θαξδηέο ησλ Δπξσπαίσλ, απηφ

νθείιεηαη αθξηβψο ζ’ απηήλ ηελ εζσηεξηθή ζπγγέλεηα.

Όπσο νη αξραίνη Έιιελεο, έηζη θαη νη Δπξσπαίνη ζενπνίεζαλ ηελ ινγηθή ηνπ αλζξψπνπ, ηα πάζε

ηνπ, ηηο ςπρηθέο ηνπ δπλάκεηο θαη αδπλακίεο, κ’ έλαλ ιφγν έθακαλ ηνλ άλζξσπν θέληξν, κέηξν θαη ζθνπφ

ηνπ παληφο. Απφ ηνλ άλζξσπν μεθηλάεη ν πνιηηηζκφο ηεο Δπξψπεο, γηα ηνλ άλζξσπν ππάξρεη θαη απφ ηνλ

άλζξσπν παίξλεη ηελ δηθαίσζί ηνπ.

Μπνξεί λα ππάξρνπλ δηαθσλίεο επάλσ ζηνπο ηξφπνπο κε ηνπο νπνίνπο ζα επηηεπρζή ε θαιπηέξεπζηο

ηεο δσήο ηνπ αλζξψπνπ, κπνξεί λα βγαίλνπλ δηαθνξεηηθά ζπκπεξάζκαηα απφ ην κέηξεκα ηνπ αλζξψπνπ,

φκσο, πάληνηε θαη γηα φινπο, ν άλζξσπνο είλαη ην θέληξνλ γχξσ απφ ην νπνίνλ θηλνχληαη, ε πεγή ηεο

εκπλεχζεψο ηνπο, θαη ν ζθνπφο ησλ έξγσλ ηνπο.

Απηφο είλαη ν Δπξσπαίνο. Όπνηα ζξεζθεία θαη αλ λνκίδεη πψο έρεη, ζηφ βάζνο ζξεζθεία ηνπ είλαη ε

πξνζθχλεζηο ηνπ εηδψινπ άλζξσπνο. Ο Δπξσπαίνο έρεη πάςεη πηά λα βιέπεη ζηνλ άλζξσπν ηελ εηθφλα ηνπ

Θενχ, βιέπεη κφλνλ ηελ εηθφλα ηνπ εαπηνχ ηνπ.

Με άιια ιφγηα ε ζξεζθεία ηεο Δπξψπεο είλαη ε παιηά ζξεζθεία ηεο αλζξσπφηεηνο, απηή πνπ

ερψξηζε ηνλ άλζξσπν απφ ηνλ Θεφ. θνπφο ηνπ Θενχ είλαη λα ζεψζε ηνλ άλζξσπν. Ο άλζξσπνο φκσο

πιαλεκέλνο απφ ηνλ δηάβνιν, λφκηζε πψο κπνξεί λα γίλε ζεφο θαη ρσξίο ηελ Υάξη ηνπ Γεκηνπξγνχ ηνπ, κε

δηθή ηνπ πξσηνβνπιία θαη κε ηηο δηθέο ηνπ κφλνλ δπλάκεηο. Βηάζηεθε ινηπφλ λα γεπζή απφ ην δέληξν ηεο

Γλψζεσο πξίλ λα γίλε ψξηκνο γηα ηέηνηα ηξνθή.

Σν απνηέιεζκα ήηαλ λα αλνίμνπλ ηα κάηηα ηνπ, λα γλσξίζε ην θαιφ θαη ην πνλεξφ, λα δή ηελ

γπκλφηεηά ηνπ ηελ ζσκαηηθή θαη ηελ πλεπκαηηθή θαη λα ηξνκάμε. Γελ άληερε πηά λ’ αληηθξχζε ηνλ Κχξην

θαη Θεφ ηνπ, θαη έηξεμε λα θξπθηή απφ ην πξφζσπφ Σνπ. Καηάιαβε φηη ράζκα κέγα αλνίρζεθε κεηαμχ

απηνχ θαη ηνπ Γεκηνπξγνχ ηνπ. Σφηε ν ζπιαγρληθφο Παηέξαο ηνπ θαηαξάζηεθε ηελ πξψηε αηηία ηεο

θαηαζηξνθήο, ηνλ δηάβνιν, ηνλ «φθηλ ηνλ αξραίνλ», θαη ζηελ άπεηξε αγάπε Σνπ ππνζρέζεθε θηφιαο ηελ

ζσηεξία^ «θαη έρζξαλ ζήζσ αλά κέζνλ ζνχ (φθεσο) θαη αλά κέζνλ ηεο γπλαηθφο (ηεο Παλαγίαο) θαη αλά

κέζνλ ηνπ ζπέξκαηφο ζνπ θαη αλά κέζνλ ηνπ ζπέξκαηνο απηήο (ηνπ Υξηζηνχ)^ απηφο ζνπ ηεξήζεη

θεθαιήλ, θαη ζχ ηεξήζεηο απηνχ πηέξλαλ» (Γέλ. Γ΄ 15). Καη γηα λα κε δήζε ν άλζξσπνο επ’ άπεηξνλ ζηελ

θαηάζηαζη απηήλ ηνπ πλεπκαηηθνχ ζαλάηνπ, ηνλ έδησμε απφ ηνλ Παξάδεηζν, «κε πνηε εθηείλε ηελ ρείξα

Page 38: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 38 απφ 75

απηνχ θαη ιάβε απφ ηνπ μχινπ ηεο δσήο θαη θάγε θαη δήζεηαη εηο ηνλ αηψλα» (Γέλ. Γ΄ 22). Δπέηξεςε έηζη ν

Θεφο απφ επζπιαγρλία θαη αγάπε ηνλ ζσκαηηθφ ζάλαην θαη ηελ θζνξά, πνπ φπσο ν πλεπκαηηθφο ζάλαηνο

ήηαλ απνηέιεζκα ηεο δηαθνπήο επαθήο κε ηελ Πεγή ηεο Εσήο, γηα λα κε πεξηθέξε ζηνπο αηψλαο ν

άλζξσπνο ηελ πλεπκαηηθή ηνπ λέθξα, ηελ δπζηπρία θαη ηελ γπκλφηεηά ηνπ. Έηζη ν άλζξσπνο, ρσξηζκέλνο

απφ ηνλ Θεφ θαη δψληαο κέζα ζηελ ζπλερή πξαγκαηηθφηεηα ηνπ ζαλάηνπ, έγηλε ζθιάβνο ηνπ δηαβφινπ.

Ήηαλ ινηπφλ απφ αληίδξαζη ζηελ εκπεηξία ηεο κεδακηλφηεηφο ηνπ πνπ ν άλζξσπνο ειάηξεπζε ηνλ

άλζξσπν, αλαθεξχζζνληάο ηνλ Θεφ. Πξάγκαηη νη αξραίνη εδίδαμαλ φηη ε αλζξψπηλε ςπρή είλαη κέξνο ηεο

ζείαο νπζίαο, φηη είλαη δειαδή ζεία θαη’ νπζίαλ θαη άξα δελ έρεη αλάγθε απφ Θεφ.

Απηή ε ελδφκπρνο ζέιεζηο ηνπ αλζξψπνπ λα πηζηέςε ζηελ ζεφηεηά ηνπ, καδί κε ην γεγνλφο ηεο

ππνηαγήο ηνπ ζηηο ζαηαληθέο δπλάκεηο, είλαη ε βάζηο θάζε εηδσινιαηξίαο.

Ζ ζξεζθεία ινηπφλ ηεο Δπξψπεο δελ είλαη άιιε απφ ηελ πξναηψληα απηή εηδσινιαηξία, κε

κνληέξλα κνξθή. Παπηζκφο, Πξνηεζηαληηζκφο, Οπκαληζκφο, Αζετζκφο, Γεκνθξαηία, Φαζηζκφο,

Καπηηαιηζκφο, Κνκκνπληζκφο θαη φ,ηη άιιν Δπξσπατθφ, είλαη εθθξάζεηο ηνπ ηδίνπ αλζξσπηζηηθνχ

πλεχκαηνο.

Ο πνιηηηζκφο ηεο Δπξψπεο δελ είλαη άιιν απφ ην απνηέιεζκα κηαο αγσληψδνπο θαη επίκνλεο

πξνζπαζείαο ηνπ αλζξψπνπ λα ζηήζε ηνλ ζξφλν ηνπ πάλσ απφ ηνλ ζξφλν ηνπ Θενχ. Γελ είλαη άιιν απφ ην

θηίζηκν ελφο λένπ πχξγνπ ηεο Βαβέι, φπνπ επηθξαηεί κέλ ε ζχγρπζηο σο πξφο ηνλ ηξφπν ηνπ θηηζίκαηνο,

αιιά ν ζθνπφο παξακέλεη θνηλφο γηα φινπο.

Σν ηδαληθφ ηνπ Δπξσπαίνπ ηαπηίδεηαη κε ην ηδαληθφ ηνπ Δσζθφξνπ. Δίλαη ζηφ βάζνο ε ίδηα

πεξηθξφλεζηο πξφο ηελ αγαζφηεηα ηνπ Θενχ, ε ίδηα χβξηο πξφο ηελ αγάπε Σνπ, ε ίδηα επαλάζηαζηο θαη

απνκάθξπλζηο απφ ηελ αγάπε Σνπ, ε ίδηα αραξηζηία, ε ίδηα εξεκηθή πνξεία, πνπ αληί λα νδεγή πξφο ηα άλσ,

φπνπ λνκίδεη φηη πεγαίλεη ν άλζξσπνο, νδεγεί πξφο ηελ άβπζζν ηνπ ζαλάηνπ.

ΗΕ΄ Με ζεκαία ηνλ ηαπξό.

Αιιά ε πξαγκαηηθή ζξεζθεία ηεο Δπξψπεο είλαη θξπκκέλε θαη εκθαλίδεηαη επηζήκσο κε ην

ρξηζηηαληθφ πξνζσπείν.

Ζ Δπξψπε γηα φινλ ηνλ θφζκν είλαη ρξηζηηαληθή ρψξα. Ο δηάβνινο, αιήζεηα, είλαη ν θαη’ εμνρήλ

πνλεξφο, θαη ηα αζηεία ηνπ έρνπλ γηα ηελ αλζξσπφηεηα ηηο πην ηξαγηθέο ζπλέπεηεο.

Σν θαθφ, ην κεγαιχηεξν θαθφ πνπ βξήθε πνηέ ηνλ θφζκν, είρε γηα ιάβαξφ ηνπ ηνλ ηαπξφ. Ο

αξηζηνηειηζκφο ησλ δπηηθψλ ζενιφγσλ θαη ε καζεηεία ηνπο ζηελ εηδσινιαηξηθή νξζνινγηζηηθή ζθέςη ηεο

αξραίαο Διιάδνο, ε κεηαηξνπή ηεο ζενινγίαο ζε θηινζνθία, ε λνζεία ηεο πίζηεσο, ν παπηζκφο, ε δίςα ηεο

δπλάκεσο θαη ηεο θνζκηθήο εμνπζίαο, νη ζηαπξνθνξίεο, ην αλαθάηεκα ηεο ζξεζθείαο κε ηελ πνιηηηθή, ε

Page 39: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 39 απφ 75

ηεξά εμέηαζηο, νη ηεξαπνζηνιέο πνπ απεδεηθλχνλην πξνθπιαθέο ησλ απνηθηνθξαηψλ, θαηαθηήζεηο, πφιεκνη,

ζπζηεκαηηθή απνκχδεζηο ηνπ αίκαηνο ησλ ιαψλ, φξγηα, απάηεο, ηαπεηλψζεηο θαη ηπξαλλία, έγηλαλ ζηφ

φλνκα ηνπ Δζηαπξσκέλνπ.

Μπξνζηά ζ’ απηήλ ηελ ηξαγηθή θαηάπησζη ηεο ζξεζθείαο ήηαλ θπζηθφ λα αλαπεδήζε, ζαλ κηα ηάζηο

γηα ιχηξσζη θαη πγεία, ν αζετζκφο θαη ε δηακαξηχξεζη.

Πξέπεη λα πξνζέμε θαλείο φηη ν αζετζκφο πνπ παξνπζηάζζεθε ζηελ Δπξψπε, δελ ήηαλ κηα

αδηαθνξία ή έλαο αγλσζηηθηζκφο, νχηε κηα απιή επηθνπξηθή δηάζεζηο. Ο αζετζκφο ηεο Δπξψπεο δελ ήηαλ

κηα αθαδεκατθή άξλεζηο. Ήηαλ έλα δπλαηφ κίζνο πξφο ηνλ Θεφ ησλ Υξηζηηαλψλ, φπσο ηνλ είραλε γλσξίζεη

ζηελ Δπξψπε, έλα δπλαηφ πάζνο, κηα βιαζθεκία, κηα αγαλάθηεζηο ηεο ςπρήο ηνπ αλζξψπνπ.

ηελ νξζφδνμν ρξηζηηαληθή Αλαηνιή, απφ ηελ επνρή ηνπ Μ. Κσλζηαληίλνπ κέρξη ηελ Διιεληθή

Δπαλάζηαζη, δελ παξνπζηάζζεθαλ πνηέ ηέηνηα θξνχζκαηα. Οη άλζξσπνη ηεο Αλαηνιήο είραλ γλσξίζεη έλαλ

Θεφ ηειείσο δηαθνξεηηθφ απφ ηνλ Θεφ πνπ γλψξηζαλ νη άλζξσπνη ηεο Γχζεσο, γη’ απηφ πνηέ δελ ηνπο ήιζε

λα ηνλ αξλεζνχλ, φζν ακαξησινί θαη αλ ήζαλ. Ζ άξλεζίο ηνπο, ρσξίο λα ην μέξνπλ νη ίδηνη, εζηξέθεην

ελαληίνλ ηεο ζξεζθείαο πνπ είραλ γλσξίζεη ζηελ Δπξψπε. Ο αζετζκφο ηνπο εηξέθεην απφ ηα ζθάικαηα ησλ

Υξηζηηαλψλ θαη απφ ηελ λνζεία ηεο ρξηζηηαληθήο αιεζείαο πνπ είρε γίλεη ζηελ Γχζη.

Ζ Γηακαξηχξεζηο, επίζεο, κπνξεί λα θαίλεηαη ζαλ κηα μερσξηζηή αίξεζηο. ηελ πξαγκαηηθφηεηα

φκσο μεθίλεζε ζαλ κηα άξλεζηο ηνπ Καζνιηθηζκνχ. Γελ ππήξμε πνηέ κηα ζξεζθεπηηθή ζέζηο. Απελαληίαο,

ήηαλ θαη είλαη κηα ζξεζθεπηηθή άξλεζηο. Απηφ πνπ ηελ δηθαηψλεη είλαη ε παξνπζία ηνπ Καζνιηθηζκνχ. Δάλ

ιείςε ν Καζνιηθηζκφο, ε Γηακαξηχξεζηο δελ έρεη πηά ζηελ νπζία ιφγν ππάξμεσο.

ΗΖ΄ Ο δξόκνο ηεο Γλώζεσο.

Σφζν ν αζετζκφο, φζν θαη ε Γηακαξηχξεζηο, κπνξεί λα ζηξέθσληαη ζήκεξα θαη θαηά ηεο

Οξζνδνμίαο. Απηή φκσο ε επίζεζίο ηνπο θαηά ηεο Οξζνδνμίαο βαζίδεηαη ζε κηα πιάλε. Κηππνχλ ηελ

Οξζνδνμία γηαηί ηελ βιέπνπλ κε ηα δηθά ηνπο θξηηήξηα, κε ηελ δηθή ηνπο λννηξνπία. Σελ βιέπνπλ ζαλ κηα

παξαιιαγή ηνπ Καζνιηθηζκνχ.

Απηφ δελ νθείιεηαη ζε κηα θαθή δηάζεζη, αιιά ζε κηα πιήξε αδπλακία λα θξίλνπλ κε άιια θξηηήξηα

θαη λα ζθεθζνχλ κε άιιε λννηξνπία.

Ο Καζνιηθηζκφο, ν Πξνηεζηαληηζκφο θαη ν Αζετζκφο βξίζθνληαη ζηφ ίδην επίπεδν. Δίλαη γελλήκαηα

ηεο ηδίαο λννηξνπίαο. Δίλαη θαη ηα ηξία θηινζνθηθά ζπζηήκαηα. Γελλήκαηα ηνπ νξζνινγηζκνχ, ηεο

αληηιήςεσο δειαδή φηη ε αλζξψπηλε ινγηθή είλαη ην ζεκέιην ηεο βεβαηφηεηνο, ην κέηξν ηεο αιεζείαο θαη ν

δξφκνο ηεο γλψζεσο.

Page 40: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 40 απφ 75

Ζ Οξζνδνμία βξίζθεηαη ζε ηειείσο δηαθνξεηηθφ επίπεδν. Οη Οξζφδνμνη έρνπλ δηαθνξεηηθή

λννηξνπία. Θεσξνχλ ηελ θηινζνθία ζαλ έλα δξφκν αδηέμνδν πνπ πνηέ δελ σδήγεζε ηνλ άλζξσπν ζηελ

βεβαηφηεηα, ηελ αιήζεηα θαη ηελ Γλψζη. έβνληαη ηελ αλζξψπηλε ινγηθή φζν θαλείο θαη πνηέ δελ ηελ

παξαβαίλνπλ. Σελ ζεσξνχλ ζαλ έλα απφ ηα ρξήζηκα ζηνηρεία γηα ηελ αλίρλεπζη ηνπ ςεχδνπο, γηα ηελ

αλαθάιπςη ηεο πιάλεο. Γελ ηελ παξαδέρνληαη φκσο ηθαλή λα δψζε ζηνλ άλζξσπν ηελ βεβαηφηεηα, λα ηνλ

θσηίζε λα δή ηελ αιήζεηα θαη λα ηνλ νδεγήζε ζηελ Γλψζη.

Γλψζηο είλαη ν φξαζηο ηνπ Θενχ θαη ηεο Γεκηνπξγίαο Σνπ κέζα ζε κηα θαξδηά θαζαξηζκέλε απφ ηελ

ζεία Υάξη θαη απφ ηνπο αγψλεο θαη ηηο πξνζεπρέο ηνπ αλζξψπνπ. «Μαθάξηνη νη θαζαξνί ηε θαξδία φηη απηνί

ηνλ Θεφλ φςνληαη».

Αιήζεηα δελ είλαη κηα ζεηξά νξηζκψλ αιιά ν ίδηνο ν Θεφο, πνπ απνθαιχθζεθε ζπγθεθξηκέλα ζηφ

Πξφζσπν ηνπ Υξηζηνχ, ν Οπνίνο είπε: «Δγψ εηκί ε αιήζεηα».

Ζ βεβαηφηεο δελ είλαη δήηεκα δηαλνεηηθήο αξκνλίαο, αιιά είλαη έλα βαζχ αίζζεκα ηεο θαξδηάο.

Έξρεηαη ζηνλ άλζξσπν κεηά απφ ηελ εζσηεξηθή φξαζη θαη ζπλνδεχεηαη απφ ηελ ζεξκφηεηα ηεο ζείαο

Υάξηηνο. Πνηέ ε δηαλνεηηθή αξκνλία, πνπ έξρεηαη απφ ηελ ινγηθή ηαθηνπνίεζη, δελ ζπλνδεχεηαη απφ απηφ

ην αίζζεκα.

Ζ θηινζνθία ραξαθηεξίδεηαη απφ ηελ ζρεκαηνπνίεζη. Ζ αλζξψπηλε δηάλνηα δελ κπνξεί λα δερζή ηελ

πξαγκαηηθφηεηα φπσο είλαη. Σελ κεηαηξέπεη πξψηα ζε ζχκβνια θαη επεμεξγάδεηαη θαηφπηλ ηα ζχκβνια. Σα

ζχκβνια είλαη ζρεκαηηθή παξαπνίεζηο ηεο πξαγκαηηθφηεηαο. Σα ζρήκαηα φκσο απέρνπλ απφ ηελ

πξαγκαηηθφηεηα, φζν ε δσγξαθηά ελφο ςαξηνχ απφ ην δσληαλφ ςάξη.

Ζ «αιήζεηα» ηνπ θηινζφθνπ είλαη κηα ζεηξά απφ ζρήκαηα θαη δσγξαθηέο. Σα ζρήκαηα απηά

παξνπζηάδνπλ έλα κεγάιν πιενλέθηεκα: είλαη θαηαλνεηά. Δίλαη θνκκέλα ζηα κέηξα ηνπ αλζξψπνπ, θαη

ηθαλνπνηνχλ ηελ δηάλνηα. Παξνπζηάδνπλ φκσο θαη έλα κεγάιν κεηνλέθηεκα: δελ έρνπλ θακκηά ζρέζη κε ηελ

δσληαλή πξαγκαηηθφηεηα.

Ζ δσληαλή πξαγκαηηθφηεο δελ κπαίλεη ζηα θαινχπηα ηεο αλζξψπηλεο δηαλνίαο. Δίλαη θαηάζηαζηο

ππέξ ιφγνλ. Ζ θηινζνθία είλαη πξνζπάζεηα κεηαηξνπήο ηνπ ππέξ ιφγνλ ζηα θαηά ιφγνλ. Απηφ φκσο είλαη

παξαπνίεζηο θαη απάηε. Γη’ απηφ ε Οξζνδνμία απνξξίπηεη ηελ θηινζνθία θαη δελ ηελ παξαδέρεηαη ζαλ

δξφκν πνπ κπνξεί λα νδεγήζε ζηελ Γλψζη.

Ο κφλνο δξφκνο πνπ νδεγεί ζηελ Γλψζη, είλαη ε θαζαξφηεο ηεο θαξδηάο. Απηή κφλε επηηξέπεη ηελ

θαηνίθεζη ηεο Αγίαο Σξηάδνο κέζα ζηνλ άλζξσπν. Έηζη κφλνλ ν Θεφο, θαη καδί ηνπ φιε ε Κηίζηο,

γλσξίδεηαη ρσξίο λα ζρεκαηνπνηήηαη. Γλσξίδεηαη απηφο πνπ είλαη, ρσξίο λα γίλεηαη θαηαλνεηφο, γλσξίδεηαη

ρσξίο λα ειαηηψλεηαη γηα λα ρσξέζε κέζα ζηα αζθπθηηθά φξηα ηεο αλζξψπηλεο δηαλνίαο. Έηζη ν λνχο ηνπ

αλζξψπνπ, δσληαλφο θαη αζρεκάηηζηνο, έξρεηαη ζε επαθή κε ηνλ δσληαλφ θαη αζρεκάηηζην Θεφ.

Page 41: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 41 απφ 75

Ζ Γλψζηο είλαη δσληαλή επαθή ακνηβαίαο αγάπεο ηνπ αλζξψπνπ κε ηνλ Γεκηνπξγφ θαη ηελ

Γεκηνπξγία Σνπ.

Ζ πείξα ηεο Γλψζεσο είλαη θάηη πνπ δελ γίλεηαη λα εθθξαζζή κε αλζξψπηλα ιφγηα. Ο απ. Παχινο

φηαλ γλψξηζε, είπε πψο άθνπζε ξήκαηα, θάηη πνπ δελ είλαη δπλαηφλ ζηνλ άλζξσπν λα ην εθθξάζε.

Σέηνηα είλαη ε βαζχηεξε ρξηζηηαληθή ζενινγία, αλέθθξαζηε. Σα δφγκαηα είλαη δηαηππψζεηο

βνεζεηηθέο. Γελ είλαη ε πξαγκαηηθή Γλψζηο^ απιψο νδεγνχλ θαη πξνθπιάζζνπλ απφ ηελ πιάλε. Μπνξεί

έλαο άλζξσπνο λα έρε ηελ Γλψζη, ρσξίο λα μέξε ηα δφγκαηα, θαη κπνξεί λα μέξε φια ηα δφγκαηα θαη λα ηα

παξαδέρεηαη ρσξίο λα έρε Γλψζη. Γη’ απηφ πέξα απφ ηελ θαηαθαηηθή ζενινγία ησλ δνγκάησλ, έβαιαλ νη

Παηέξεο ην βαζχ κπζηήξην ηεο απνθαηηθήο ζενινγίαο, φπνπ θαλέλαο νξηζκφο δελ είλαη παξαδεθηφο, φπνπ ε

δηάλνηα ζησπά θαη αθηλεηεί, φπνπ ε θαξδηά αλνίγεη ηελ πφξηα ηεο γηα λα δερζή ηνλ Μεγάιν Δπηζθέπηε,

«φζηηο ίζηαηαη επί ηελ ζχξαλ θαη θξνχεη», θαη φπνπ ν λνχο βιέπεη ηνλ Όληα.

Κη άο κε λνκίζε θαλείο φηη απηά αιεζεχνπλ κφλνλ γηα ηελ ππεξθπζηθή Γλψζη πνπ είλαη κηα θίλεζηο

ηνπ Θενχ πξφο ηνλ άλζξσπν.

Σίπνηε δελ κπνξεί λα γλσξίζε ν άλζξσπνο κε ηελ ινγηθή θαη γηα ηίπνηε δελ κπνξεί λα είλαη

ζίγνπξνο. Οχηε γηα ηνλ εαπηφ ηνπ, νχηε γηα ηνλ θφζκν, θαη γη’ απηά ηα πην ζπλεζηζκέλα θαη θαζεκεξηλά

πξάγκαηα.

Πνηνο, αιήζεηα, πεξίκελε λα αθνχζε απφ ηνλ Νηεθάξη ηνλ ζπιινγηζκφ «ζθέπηνκαη, άξα ππάξρσ»,

γηα λα ζηγνπξεπηή φηη πξάγκαηη ππάξρεη; Καη πνηνο πεξίκελε λα ηνπ απνδείμνπλ νη θηιφζνθνη φηη ν γχξσ

ηνπ θφζκνο είλαη πξαγκαηηθφο, γηα λα ην πηζηέςε; Σέηνηα απφδεημηο, εμ άιινπ, νχηε ήξζε νχηε ζα έιζε

πνηέ, θη απηφ ην μέξνπκε θαιά φζνη αζρνινχληαη κε ηελ θηινθνθία. Καλείο πνηέ δελ κπφξεζε πξαγκαηηθά

λα απνδείμε κε ηελ ινγηθή φηη ηφζν ν εαπηφο καο θαη νη ζθέςεηο καο, φηη θαη ν γχξσ καο θφζκνο δελ είλαη

θαληάζκαηα. Αιιά θαη αλ αθφκε ην απεδείθλπε ινγηθά - πνπ είλαη αδχλαηνλ - απηή ε ινγηθή απφδεημηο

θαλέλαλ δελ ζα κπνξνχζε λα βεβαηψζε.

Αλ είκαζηε βέβαηνη φηη ππάξρνπκε, αλ είκαζηε βέβαηνη φηη νη θίινη καο δελ είλαη πξνεθηάζεηο ηεο

θαληαζίαο καο, αιιά ππάξρνπλε πξαγκαηηθά, απηφ δελ ην νθείινπκε ζηηο απνδείμεηο ησλ θηινζφθσλ, αιιά

ζε κηα εζσηεξηθή γλψζη, ζε κηα εζσηεξηθή αίζζεζη, πνπ ρσξίο ζπιινγηζκνχο θαη απνδείμεηο καο βεβαηψλεη

γηα ην θάζε πξάγκα.

Απηή είλαη ε θπζηθή γλψζη. Δίλαη ε γλψζη ηεο θαξδηάο θαη φρη ηνπ κπαινχ. Σν ζίγνπξν ζεκέιην γηα

θάζε ζθέςη. Δπάλσ ζ’ απηήλ κπνξεί λα θηίζε ε ινγηθή θαη λα κε θνβάηαη ην γθξέκηζκα. Υσξίο απηήλ, ε

ινγηθή θηίδεη επάλσ ζηελ άκκν.

Απηή ε θπζηθή γλψζη είλαη πνπ νδεγεί ηνλ άλζξσπν ζηνλ δξφκν ηνπ Δπαγγειίνπ, πνπ ηνλ θάλεη λα

μερσξίδε ηελ αιήζεηα απφ ην ςέκα, ην θαιφ απφ ην θαθφ. Απηή είλαη ηα ηνπ Θενχ. Όηαλ ν άλζξσπνο κε

ειεχζεξε ζέιεζη αλεβή απηά ηα πξψηα ζθαινπάηηα ηεο θπζηθήο γλψζεσο, ηφηε πηά ν Θεφο ν ίδηνο ζθχβεη

Page 42: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 42 απφ 75

επάλσ ηνπ θαη ηνλ απνζθεπάδεη κε ηελ νπξάληα εθείλε γλψζη ησλ κπζηεξίσλ «ά νπθ εμφλ αλζξψπσ

ιαιήζαη».

Σν θήξπγκα ησλ Απνζηφισλ θαη ησλ Παηέξσλ, νη πξνθήηεο θαη ην Δπαγγέιην, ηα ιφγηα ηνπ ίδηνπ

ηνπ Υξηζηνχ, απεπζχλνληαη ζηελ θπζηθή γλψζη ηνπ αλζξψπνπ. Δίλαη ε πεξηνρή ησλ δνγκάησλ, ε πεξηνρή

ηεο θαηαθαηηθήο ζενινγίαο. Δίλαη ε θάηλε φπνπ γελληέηαη ε πίζηη.

Ζ αξρή ηεο πίζηεσο, είλαη ην λα κπνξέζε λα λνηψζε ε θαξδηά ζνπ φηη κέζα ζ’ απηφ ην κηθξφ βηβιίν

πνπ ην ιέλε Δπαγγέιην κηιάεη ε αιήζεηα, φηη κέζα ζ’ απηήλ ηελ ζπλεζηζκέλε εθθιεζία κε ηνπο θησρνχο θαη

πηζηνχο αλζξψπνπο, θαηεβαίλεη θαη θαηνηθεί ν Θεφο. Να ζε πηάζε θφβνο γηαηί παηάο εηνχηε ηε γή πνπ ηελ

έζηξσζε ην ρέξη ηνπ Θενχ, γηαηί αηελίδεηο εθείλε ηε ζάιαζζα ηε κεγάιε θαη επξχρσξε, γηαηί πεξπαηάο θαη

γηαηί αλαπλέεηο. Σφηε ζ’ αξρίζνπλ λα ηξέρνπλ ηα κάηηα ζνπ δάθξπα, δάθξπα κεηαλνίαο, δάθξπα αγάπεο,

δάθξπα ραξάο, θαη ζα λνηψζεο ηηο πξψηεο ζσπείεο ησλ αξξήησλ κπζηεξίσλ.

Ζ θπζηθή γλψζηο ππάξρεη ζε φινπο ηνπο αλζξψπνπο, δελ είλαη φκσο ην ίδην θαζαξή ζε φινπο. Ζ

θηιεδνλία έρεη ηελ δχλακη λα ηελ ζθνηίδε. Σα πάζε είλαη ζαλ ηελ νκίριε, γη’ απηφ θαη ιίγνη άλζξσπνη

βξίζθνπλ ηνλ δξφκν πξφο ηελ αιήζεηα. Πφζνη δελ έρνπλ ραζή κέζα ζηνλ δαίδαιν ηεο θηινζνθίαο,

γπξεχνληαο ιίγν θψο πνπ πνηέ δελ ζα δνχλ;

Μέζα ζ’ απηφλ ηνλ δαίδαιν δελ έρεη πηά ζεκαζία αλ είλαη Υξηζηηαλφο ή άζενο, Πξνηεζηάληεο ή

Καζνιηθφο, Πιαησληθφο ή Αξηζηνηειηθφο. Τπάξρεη έλα θνηλφ γλψξηζκα ζ’ φινπο απηνχο, ην ζθνηάδη.

Όπνηνο κπή κέζα ζηφ άλδξν ηνπ νξζνινγηζκνχ, παχεη λα βιέπε. Ό,ηη ξνχρα θη αλ θνξή, παίξλνπλ ην ίδην

ζθνηεηλφ ρξψκα. ηηο ζπδεηήζεηο ηνπο θαηαιαβαίλνπλ πνιχ θαιά ν έλαο ηνλ άιινλ, γηαηί έρνπλ φινη ηηο

ίδηεο πξνζιακβάλνπζεο παξαζηάζεηο, ηηο παξαζηάζεηο ηνπ ζθνηαδηνχ. Σνπο είλαη φκσο αδχλαηνλ λα

θαηαιάβνπλ απηνχο πνπ βξίζθνληαη έμσ απφ ηνλ δαίδαιν θαη βιέπνπλ ην θψο. Όζα θη αλ ηνπο ιέλ νη έμσ,

ηα θαηαιαβαίλνπλ κε ηηο δηθέο ηνπο πξνζιακβάλνπζεο παξαζηάζεηο, θαη δελ βιέπνπλ ζε ηη κπνξεί λα

ππεξέρνπλ.

ΗΘ΄ Σν ζρνιείν ηεο Γύζεσο.

Ζ ζπδήηεζηο πνπ άξρηζε εδψ θαη αηψλεο ηψξα ζηελ Γχζη, γίλεηαη κε κηα ζαπκαζηή επρέξεηα, θη απηφ,

γηαηί νη ζπκκεηέρνληεο, φζν θη αλ έρνπλ δηαθνξεηηθέο απφςεηο, αλήθνπλ ζηελ ίδηα ρνιή.

Δίλαη πνιχ δχζθνιν γηα ηνπο Δπξσπαίνπο, πξφ παληφο γηα ηνπο Γηακαξηπξνκέλνπο, ηνπο αζένπο ή

ηνπο ζξεζθεπηηθψο αδηαθφξνπο, λα λνηψζνπλ πφζν βαζεηά ε λννηξνπία ηνπο έρεη δερζή ηελ ζθξαγίδα ηνπ

Παπηζκνχ, θαη λα θαηαιάβνπλ φηη νη δηθέο ηνπο αξλεηηθέο απφςεηο έρνπλ θαζνξηζζή απφ ηηο αληίζηνηρεο

ζέζεηο ησλ Παπηθψλ.

Page 43: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 43 απφ 75

Ο Παπηζκφο ππήξμε ν κεγάινο παηδαγσγφο ηεο Γχζεσο. Απηφο εδίδαμε ηα πξψηα γξάκκαηα ζηνπο

Δπξσπαίνπο θαη απηφο ηνπο εκχεζε ζηνλ νξζνινγηζκφ πνπ θιεξνλφκεζε απφ ηελ αξραία Διιάδα, κέζσ

ηεο Ρψκεο.

Ο νξζνινγηζκφο ήηαλ ε ςπρή φισλ ησλ αηξέζεσλ πνπ πνιέκεζαλ ηνλ Υξηζηηαληζκφ. Όιεο νη

ζενινγηθέο κάρεο ηνπ Υξηζηηαληζκνχ ελαληίνλ ηνπ δφζεθαλ. Ζ αίξεζηο είλαη άξλεζηο ηεο παξαδνρήο ηνπ

ππέξ ιφγνλ θαη πξνζπάζεηα κεηαηξνπήο ηνπ ζηα θαηά ιφγνλ. Δίλαη ε άξλεζηο ηεο δσληαλήο

πξαγκαηηθφηεηνο θαη ε παξαδνρή ελφο ζρήκαηνο, γηα κφλνλ ηνλ ιφγνλ φηη ην ζρήκα είλαη θάηη ην

θαηαλνεηφ, ελψ ε δσληαλή πξαγκαηηθφηεο έρεη θάηη ην αθαηαλφεην.

Ζ Γπηηθή «Δθθιεζία» είρε αξρίζεη λα δηαπνηίδεηαη απφ ηνλ νξζνινγηζκφ πνιχ πξίλ απφ ην ρίζκα.

Ο Παπηζκφο θαη νη δηάθνξεο αηξέζεηο κε ηηο νπνίεο ζηνιίδεηαη ηψξα ε «Δθθιεζία» ηεο Ρψκεο, είραλ παηέξα

ηνλ νξζνινγηζκφ. Γελλήζεθαλ θαη κεγάισζαλ ζηγά - ζηγά αλά ηνπο αηψλαο.

Σν απφθεληξνλ ηεο Ρψκεο θαη νη δπζθνιίεο ησλ επαθψλ ζπλεηέιεζαλ ζηφ λα κε γίλνπλ εγθαίξσο

αληηιεπηά ηα πξψηα παξαπαηήκαηα. Ο κειεηεηήο ηεο Ηζηνξίαο ζα παξαηεξήζε φηη ε Γχζηο ππήξμε πάληνηε

γηα ηνλ Υξηζηηαληζκφ κηα πλεπκαηηθή επαξρία. Όια ζρεδφλ ηα πλεπκαηηθά θαη ζενινγηθά πξνβιήκαηα

γελλήζεθαλ ζηελ Αλαηνιή θαη εθεί βξήθαλ ηελ ιχζη ηνπο. ηελ Αλαηνιή νη Υξηζηηαλνί βξηζθφληνπζαλ ζε

κηα δηαξθή πλεπκαηηθή έληαζη. Απ’ εθεί πεξλνχζαλ φια ηα ξεχκαηα ησλ αηξέζεσλ θαη εθεί γηλφηαλ ν

πλεπκαηηθφο πφιεκνο. Οη Γπηηθνί δνχζαλ ζε κηα καθαξηφηεηα, ήηαλ ηα ζνθνιαηφπαηδα ηεο

Υξηζηηαλσζχλεο.

Οη αξξψζηηεο ηεο Αλαηνιήο ήηαλ νμείεο, απ’ απηέο πνπ δεκηνπξγνχλ αληηζψκαηα θαη αλνζία.

Σαπηνρξφλσο φκσο ζηε Γχζη άξρηδε κηα ρξνλία αξξψζηηα, απ’ εθείλεο πνπ νδεγνχλ ζίγνπξα ζηνλ ζάλαην.

Ο νξζνινγηζκφο θέξλεη καδί ηνπ ηελ νίεζη, θαη ε νίεζηο ηελ απνκφλσζη, θαη ε απνκφλσζηο

κεγαιψλεη κε ηελ θνζκηθή δχλακη. Έηζη, ηελ επνρή πνπ ε Γχζηο ρξεηαδφηαλ πεξηζζφηεξν απφ θάζε άιιε

θνξά ηελ πλεπκαηηθή ζπκπαξάζηαζη θαη θαζνδήγεζη ηεο Αλαηνιήο, θάλεθε ην ράζκα ηξνκαθηηθφ ζηα

κάηηα φισλ.

Δλ ησ κεηαμχ, ζηελ πξνζπάζεηά ηεο λα εθρξηζηηαλίζε ηνπο ιανχο ηεο Δπξψπεο, ηνπο κέρξη ηφηε

βαξβάξνπο, ε Λαηηληθή Δθθιεζία, αληί λα πξνζπαζήζε λα ηνπο αλεβάζε ζηα δχζθνια χςε ηεο

Υξηζηηαληθήο Πίζηεσο θαη Εσήο, πξνζεπάζεζε λα εκθαλίζε ηνλ Υξηζηηαληζκφ ζαλ θάηη ην εχθνιν θαη

επράξηζην, ειπίδνληαο λα θέξε κ’ απηφλ ηνλ ηξφπν πην γξήγνξα ηνπο βαξβάξνπο ζηνλ Υξηζηφ. Έηζη, αληί

λα αλεβάζε ηνλ βάξβαξν, θαηέβαζε ηελ Δθθιεζία. Έθαλε ηελ δηδαρή πην θαηαλνεηή, πην ηαμηλνκεκέλε, πην

ζπζηεκαηηθή, πην επηζηεκνληθή. Έηζη άξρηζε ε εμάπισζηο ηνπ νξζνινγηζκνχ θαη ε λνζεία ηεο ρξηζηηαληθήο

πίζηεσο. Ο Υξηζηηαληζκφο απφ Μπζηήξην θαη Εσή ελ Αγίσ Πλεχκαηη, έγηλε ζηγά - ζηγά έλα εζηθν-

θηινζνθηθφ ζχζηεκα πνπ βξήθε αξγφηεξα ηελ θαιχηεξή ηνπ έθθξαζη ζηελ «Summa Theologica» ηνπ Θσκά

άθηλάηε.

Page 44: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 44 απφ 75

Δθεί βξήθαλ ηελ Δπξσπατθή θνπιηνχξα νη κεηέπεηηα αξλεηέο ηνπ Καζνιηθηζκνχ. Μέζα ζ’ απηήλ

κεγάισζαλ, απηή ηνπο έκαζαλ λα ζθέπησληαη θαη λα θηινζνθνχλ. Πξνηεζηάληαη, Οπκαληζηαί, άζενη, φιε ε

ζεηξά ησλ Δπξσπαίσλ θηινζφθσλ απφ ην ζρνιείν ηνπ Καζνιηθηζκνχ απεθνίηεζαλ. Γη’ απηφ κηινχλ φινη

ηελ ίδηα γιψζζα, ηελ γιψζζα ηνπ νξζνινγηζκνχ, θαη γη’ απηφ, παξ’ φιεο ηηο αληηζέζεηο ηνπο,

ζπλελλννχληαη ηφζν πεξίθεκα.

Κ΄ Φνβεξά κπζηήξηα

Ζ ζπδήηεζηο ηνπ αζετζκνχ κε ηνλ Καζνιηθηζκνχ είλαη δπλαηή. πδπηνχλ ζηφ ίδην θηινζνθηθφ

επίπεδν κε επηρεηξήκαηα ηεο ίδηαο ζεηξάο.

Ζ ζπδήηεζηο φκσο ηνπ αζετζκνχ κε ηελ Οξζνδνμία είλαη αδχλαηνο, γηαηί ε Οξζνδνμία κηιάεη κηα

γιψζζα πνπ είλαη ηειείσο αθαηαλφεηε γηα ηνλ αζετζκφ. Σελ γιψζζα ηνπ αζετζκνχ ηελ θαηαιαβαίλεη

ζαπκάζηα, αιιά αλ κηιήζε θη εθείλε ηελ ίδηα γιψζζα, ζα πάςε λα είλαη Οξζνδνμία.

Γηα παξάδεηγκα άο πάξνπκε ηελ ζπδήηεζε γηα ην ηη είλαη ν άλζξσπνο.

Ο Καζνιηθηζκφο παξαδέρεηαη φηη ν άλζξσπνο απνηειείηαη απφ ςπρή θαη ζψκα. Ο αζετζκφο δελ

παξαδέρεηαη ηελ χπαξμη ηεο ςπρήο θαη δηδάζθεη φηη ν άλζξσπνο είλαη κφλνλ ζψκα. Ζ άξλεζηο απηή είλαη

κηα απάληεζηο ζηελ πεξί αλζξψπνπ αληίιεςη ηνπ Καζνιηθηζκνχ.

ηελ πξνζπάζεηά ηνπο λα εθθξάζνπλ ζε απιφ ζρήκα ην βαζχ κπζηήξην ηεο αλζξσπίλεο θχζεσο, νη

Καζνιηθνί δαλείζζεθαλ ηηο ειιεληθέο πεξί ζψκαηνο θαη ςπρήο αληηιήςεηο πνπ ήηαλ ζαπκάζηα ζρεκαηηθέο.

Έδσζαλ ηνλ νξηζκφ ηνπ ζψκαηνο, έδσζαλ θαη ηνλ νξηζκφ ηεο ςπρήο, ζε ηξφπν πνπ θαη ηα δχν λα είλαη

απφιπηα θαηαλνεηά. άλ ηνπο αξραίνπο, πεξηέγξαςαλ ηελ ςπρή ζαλ αλεμάξηεηε, απζχπαξθηε νληφηεηα,

πνπ ήηαλ ν θπξίσο άλζξσπνο, ην δε ζψκα θαηέβαζαλ ζηφ επίπεδν ηνπ πεξηηηνχ βάξνπο, πνπ, φπσο

πίζηεπαλ νη Έιιελεο, θπιαθίδεη ηελ ςπρή θαη δελ ηελ αθήλεη λα αλαπηπρζή ειεχζεξα.

Έηζη ην κπζηήξην ηεο αλζξσπίλεο ππάξμεσο θαηέβεθε ζηφ αθειέο επίπεδν ησλ θηινζνθηθψλ

νξηζκψλ. Δθεί ην βξήθε ε αζετα θαη άξρηζε λα ην ζπδεηή, εθ’ φζνλ θαη απηή θηλείηαη ζηφ επίπεδν ησλ

θηινζνθηθψλ νξηζκψλ. Άξρηζε έηζη κηα αηειείσηε δηαζηαχξσζηο θηινζνθηθφ - επηζηεκνληθφ

επηρεηξεκάησλ, πνπ ζα ζπλερηζζή κέρξη ηεο ζπληειείαο ηνπ αηψλνο, ρσξίο θπζηθά λα απνδεηρζή ηίπνηε.

Γηαηί ε απφδεημηο επηδηψθεηαη ζηνλ θχθιν ηεο θαζαξάο ινγηθήο θαη φρη ζηα ζέκαηα πνπ ηελ μεπεξλνχλ, θαη

έρεη κφλνλ βνεζεηηθή ζεκαζία, γηαηί κφλε ηεο δελ νδεγεί νχηε ζηελ γλψζη νχηε ζηελ βεβαηφηεηα.

Πψο ζα κπνξνχζε ινηπφλ ε Οξζνδνμία λα ιάβε κέξνο ζε κηα ηέηνηα, παηδηθήο αθειείαο, ζπδήηεζη,

ρσξίο λα θαηεβή θη απηή ζηφ ίδην επίπεδν ηεο αθειείαο; Ζ Οξζνδνμία αξλείηαη λα δψζε θηινζνθηθνχο

νξηζκνχο γηα ην ηη είλαη ν άλζξσπνο, ηη ην ζψκα ηνπ θαη ηη ε ςπρή ηνπ. Γλσξίδεη φηη ν άλζξσπνο δελ είλαη

κφλνλ απηφ πνπ θαίλεηαη, αιιά μέξεη θαιά φηη νχηε ηελ ςπρή ηνπ κπνξεί λα πεξηγξάςε θαη λα θαζνξίζε,

Page 45: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 45 απφ 75

νχηε ην ζψκα θαη ηελ χιε κπνξεί λα ζεσξήζε ζαλ πξάγκαηα πνπ είλαη δπλαηφλ λα γίλνπλ θαηαλνεηά απφ

ην αλζξψπηλν κπαιφ. Γηαηί, φζν θαη αλ αλαιχζε ηα φληα, ην κπαιφ ηνπ αλζξψπνπ, κφλν ηα ζρήκαηά ηνπο

πνπ θηηάρλεη ην ίδην κπνξεί λα ζπιιάβε, φρη φκσο θαη ηελ νπζία ηνπο.

Να ηη ιέγεη ν άγηνο Γξεγφξηνο ν Νχζζεο γηα ηνλ άλζξσπν: «Έζηη γάξ, έζηηλ, σο εκνί γε δνθεί, ε ηνπ

αλζξψπνπ θαηαζθεπή θνβεξά ηηο θαη δπζεξκήλεπηνο, θαη πνιιά θαη απφθξπθα ελ απηή κπζηήξηα Θενχ

εμεηθνλίδνπζα».

Υξεζηκνπνηεί ε Οξζνδνμία ηηο ιέμεηο «ζψκα», «ςπρή», «ζάξθα», «χιε», «πλεχκα», ρσξίο λα ελλνή

πάληνηε κε ηελ ίδηα ιέμη ηα ίδηα πξάγκαηα. Μεηαρεηξίδεηαη ηηο ιέμεηο πνπ ππάξρνπλ ζηφ αλζξψπηλν

ιεμηιφγην, γηαηί πξέπεη λα εθθξαζζή. Αιιά δελ ζηέξγεη πνηέ λα θιείζε κέζα ζηα ζηελά φξηα κηαο

αλζξσπίλεο ελλνίαο έλα νιφθιεξν κπζηήξην, πνπ θαη νη άγγεινη αθφκε δελ κπνξνχλ λα ρσξέζνπλ. Οχηε

δέρεηαη λα ρσξίζε ηνλ άλζξσπν ζε ζηεγαλά δηακεξίζκαηα ζψκαηνο θαη ςπρήο ή φπσο κεξηθνί λεψηεξνη

αηξεηηθνί, ζψκαηνο, ςπρήο θαη πλεχκαηνο. Οχηε δίλεη ζηε ζάξθα επηειή αμία, αιιά ζπρλά κηιάεη γη’ απηήλ

ζαλ γηα νιφθιεξε ηελ αλζξψπηλε θχζη: «θαη ν Λφγνο ζάξμ εγέλεην».

Αιιά απηά νπ ηνπ παξφληνο. Ζ Οξζνδνμία είλαη βίσκα, είλαη δσή, ζεηξά νληνινγηθψλ επαθψλ, θαη

φρη ζεηξά αλζξσπίλσλ ζπιινγηζκψλ. Οη ζπιινγηζκνί ηεο ππάξρνπλ θαη είλαη ινγηθψηαηνη, αιιά είλαη κφλνλ

βνεζεηηθνί. Σα ζεκέιηά ηεο δελ είλαη ζεκέιηα ζπιινγηζκψλ θαη θηινζνθηθψλ ζεσξεκάησλ, αιιά βηψκαηα

ηεο ζείαο ελεξγείαο ζηηο θαζαξέο θαξδηέο ησλ αγίσλ. Πψο ινηπφλ λα ζπδεηήζε ε αζετα καδί ηεο;

ΚΑ΄ Σν Φώο.

Καη φκσο βξέζεθαλ «νξζφδνμνη» πνπ ζπδήηεζαλ κε ηελ αζετα θαη γεληθψο κε ηελ θηινζνθία.

Δπηζηήκνλεο δηαθφξσλ ζξεζθεπηηθψλ νξγαλψζεσλ ηεο ρψξαο καο, πνπ επί ρξφληα πξνζπαζνχζαλ λα

απνδείμνπλ φηη «θαη ε Δπηζηήκε παξαδέρεηαη ηελ χπαξμη ηνπ Θενχ», θαη πνπ ην κφλν πνπ θαηψξζσζαλ λα

αθήζνπλ λα θαλή, κε φιεο απηέο ηηο ζπδεηήζεηο ηνπο, ήηαλ ην πφζν κεγάιε εθηίκεζη είραλ νη ίδηνη γηα ηελ

Δπηζηήκε θαη ηελ Φηινζνθία θαη πφζν κεγάιε άγλνηα είραλ γηα ηελ Οξζνδνμία. Εσληαλά παξαδείγκαηα ηνπ

εμεπξσπατζκνχ, πνπ έρνπκε ππνζηή ζ’ απηήλ ηελ ρψξα, δελ ζέιεζαλ, νχηε κπφξεζαλ λα αληιήζνπλ απφ

ηελ Οξζνδνμία ηελ δχλακη γηα λα απνζηνκψζνπλ θάζε θηινζνθία. Έκεηλαλ, παξ’ φιε ηελ ζεσξεηηθή

Οξζνδνμία ηνπο, αιεζηλνί δπηηθνί.

Ο Οξζφδνμνο έρεη ηελ δχλακη λα απνδείμε ινγηθψο ζηνπο θηινζφθνπο πψο ε Φηινζνθία, εάλ ζέιε

λα παξακείλε ινγηθή, κε κφλν εθφδην ηελ ινγηθή, κφλνλ ζηνλ αγλσζηηθηζκφ κπνξεί λα θαηαιήμε: ηελ

άξλεζη δειαδή θάζε γλψζεσο. Κάζε άιινο ηζρπξηζκφο ηεο είλαη παξάινγνο θαη ελψ θαίλεηαη φηη μεθηλάεη

απφ ηελ ινγηθή, ζεκειηψλεηαη επάλσ ζηελ θαληαζία.

Page 46: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 46 απφ 75

Πξφο ηελ Γλψζη κφλνλ έλαο δξφκνο ππάξρεη, απηφο πνπ ράξαμε ν Θεφο ζηφ πέξαζκα ησλ αηψλσλ.

Γελ είλαη δξφκνο ζπιινγηζκψλ απηφο, αιιά δξφκνο δσήο, γηαηί θαη ε αιήζεηα δελ είλαη ζχζηεκα

θηινζνθηθψλ ζεσξηψλ αιιά είλαη Ύπαξμηο πξνζσπηθή: «Δγψ εηκί ε Οδφο θαη ε Αιήζεηα θαη ε Εσή».

Αιιά ηνλ δξφκν απηφλ γηα λα ηνλ βαδίζε θαλείο, δελ αξθεί λα ιέγε θαη λα πηζηεχε πψο είλαη

Υξηζηηαλφο. «Οπ πάο ν ιέγσλ κνη, Κχξηε, εηζειεχζεηαη εηο ηελ Βαζηιείαλ ησλ νπξαλψλ». Υξεηάδεηαη θάηη

άιιν πνπ είλαη ν αγψλαο νινθιήξνπ ηεο δσήο ηνπ Υξηζηηαλνχ, ρξεηάδεηαη ε θαζαξφηεο ηεο θαξδηάο, πνπ

θαηαδηψλεη ηνλ άλζξσπν λα δερζή ηελ έιιακςη ηνπ Αγίνπ Πλεχκαηνο. ’ απηήλ ηελ θαζαξφηεηα ηεο

θαξδηάο απνβιέπνπλ φινη νη εζηθνί θαη αζθεηηθνί αγψλεο ηνπ Υξηζηηαληζκνχ, έρνληαο γηα ζθνπφ ηελ

θαηνίθεζη ηεο Αγίαο Σξηάδνο κέζα ζηνλ άλζξσπν. «Όζηηο αγαπά κε, ηνλ ιφγνλ κνπ ηεξήζε, θαη ν Παηήξ

κνπ αγαπήζε απηφλ, θαη πξφο απηφλ ειεπζφκεζα θαη κνλήλ παξ’ απηψ πνηήζνκελ».

Απηή ε άκεζνο επαθή κε ηελ Αγία Σξηάδα, απηή ε ζπλάθεηα κε ηελ ζεφηεηα, ε ζεσξία ηνπ Θενχ,

είλαη ε Γλψζηο. Απηή θαη κφλε θσηίδεη ηνλ άλζξσπν. Απηή ηνλ θάλεη λα λνηψζε ηη είλαη ν Θεφο θαη ηη ε

Κηίζηο Σνπ. Απηή ηνλ θάλεη λα εηζδχζε ζηνπο ιφγνπο ησλ φλησλ, λα δή ηη είλαη ν άλζξσπνο πέξα απφ ηα

θαηλφκελα θαη καθξηά απφ θηινζνθηθνχο νξηζκνχο.

Μπξνζηά ζ’ απηήλ ηελ γλψζη, ηη έρνπλ λα πνχλ νη θηιφζνθνη θαη νη αζετζηαί; Να ηελ αξλεζνχλ;

Μπνξνχλ. Ο ηπθιφο πνπ δελ είδε ην θψο, κπνξεί αζθαιψο λα αξλεζή φηη ππάξρεη θψο. Αιιά ε άξλεζίο ηνπ

απηή δελ ζα θάλε λα ηδξψζε ην απηί θαλελφο βιέπνληνο.

Ο βιέπσλ δελ κπνξεί λα απνδείμε ζηνλ ηπθιφ ηελ χπαξμη ηνπ θσηφο. Αλ ν ηπθιφο έρε θαιή

δηάζεζη, ζα ηνλ πηζηέςε, θαη ζα ηξέμε λα πέζε ζηα γφλαηα κπξνζηά ζηνλ Υξηζηφ, παξαθαιψληαο λα ηνπ

δψζε ην θψο ηνπ. Δάλ δελ ηνλ πηζηέςε, ζα κείλε γηα πάληα ηπθιφο, θαη θαλείο πνηέ δελ ζα κπνξέζε λα ηνλ

θάλε λα αληηιεθζή ην κέγεζνο ηεο απσιείαο ηνπ.

Απηέο είλαη νη ζρέζεηο ηνπ Οξζνδφμνπ πξφο ηνπο θηινζφθνπο, ζρέζεηο βιέπνληαο πξφο ηπθινχο.

Όπσο δελ είλαη δπλαηφλ λα ζπδεηήζε πνηέ έλαο βιέπσλ κε ηπθινχο, γηα ηελ νκνξθηά ηνπ θφζκνπ, γηα ηα

ρξψκαηα θαη γηα ην θψο, ην ίδην δελ κπνξεί λα ζπδεηήζε θαη ν Οξζφδνμνο κε ηνπο θηινζφθνπο γηα ην

κεγαιείν ηεο Γλψζεσο.

Ζ Γλψζηο είλαη θάηη πνπ πξέπεη λα ην γεπζήο γηα λα ην λνηψζεο. Γελ κπνξεί θαλείο λα κηιήζε, ρσξίο

πξνζιακβάλνπζεο παξαζηάζεηο, νχηε λα αληηιεθζή απηά πνπ ηνπ ιέο.

Θα πξέπε ινηπφλ λα δηαθνπή θάζε δηάινγνο ησλ Οξζνδφκσλ κε ηνπο Οξζνινγηζηάο; Όρη, αζθαιψο.

Ο δηάινγνο ζα ζπλερηζζή εθ’ φζνλ ηπθινί θαη βιέπνληεο δνχλε καδί. Οη ηπθινί ζα κηινχλε πάληνηε ζαλ

ηπθινί. Σν δήηεκα είλαη λα κπνξέζνπλ νη ηπθινί λα αληηιεθζνχλ ηελ ηχθισζί ηνπο; Οη βιέπνληεο πξέπεη

λα ζπλερίζνπλ λα κηινχλ ζαλ βιέπνληεο, έζησ θαη αλ δελ πξφθεηηαη λα γίλνπλ θαηαλνεηνί. Θα κπνξνχλ

ηνπιάρηζηνλ έηζη λα ζπλελλννχληαη κεηαμχ ηνπο, θαη ίζσο, πνηνο μέξεη, αθνχγνληάο ηνπο κεξηθνί ηπθινί ζα

αληηιεθζνχλ φηη ρσξίο κάηηα δελ κπνξεί θαλείο λα γλσξίζε ην θψο.

Page 47: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 47 απφ 75

ΚΒ΄ Ζ σηεξία

Πνιινί «Οξζφδνμνη» παίξλνπλ κε κεγάιε επραξίζηεζε κέξνο ζηηο κεηαμχ Καζνιηθψλ θαη

Πξνηεζηαληψλ ζπδεηήζεηο, κηιψληαο θαη απηνί ζαλ ηπθινί ζηνπο ηπθινχο.

Γηα παξάδεηγκα άο πάξνπκε ηελ πεξί δηθαηψζεσο ζπδήηεζη, γηα ην αλ δειαδή είλαη ε πίζηηο ή ηα

θαιά έξγα εθείλν πνπ ζψδεη ηνλ άλζξσπν.

Οη Καζνιηθνί δηδάζθνπλ φηη ν άλζξσπνο ζψδεηαη απφ ηνλ αξηζκφ θαη ηελ πνηφηεηα ησλ θαιψλ

έξγσλ πνπ ζα έρε λα παξνπζηάζε ζηφ ηέινο ηεο δσήο ηνπ. Έλα δηάζηεκα κάιηζηα νη Πάπα: εθήξπμαλ φηη ηα

θαιά έξγα ησλ Αγίσλ ήζαλ πνιχ πεξηζζφηεξα απφ φζα ερξεηάδνλην νη ίδηνη γηα ηελ ζσηεξία ηνπο θαη φηη νη

αμηνκηζζίεο απφ ηα έξγα πνπ πεξίζζεπαλ ζα κπνξνχζαλ λα δηαηεζνχλ ζηνπο ακαξησινχο, εάλ νη ηειεπηαίνη

θαηέβαιαλ ην ζρεηηθφ αληίηηκν.

Οη Γηακαξηπξφκελνη αξλνχκελνη ηελ ζέζη απηήλ ησλ Καζνιηθψλ εδίδαμαλ φηη ηα έξγα δελ έρνπλ

θακκία ζεκαζία, φηη «νπ δηθαηνχηαη άλζξσπνο εμ έξγσλ λφκνπ», θαη φηη κφλνλ ε πίζηηο ζψδεη ηνλ

άλζξσπν.

Ζ ζπδήηεζηο ζπλερίδεηαη αηψλεο ηψξα κε αδηάθνπε αληαιιαγή επηρεηξεκάησλ πνπ

πνιιαπιαζηάδνληαη ρσξίο λα πείζνπλ θαλέλαλ, ζηξνβηιηδφκελα κέζα ζηνλ θαχιν θχθιν ησλ

αλζξσπνπαζεηηθψλ αληηιήςεσλ, πνπ είλαη ηφζν ραξαθηεξηζηηθέο ηνπ νξζνινγηζκνχ.

Πνηά είλαη ε ζηάζηο ησλ «Οξζνδφμσλ» κπξνζηά ζ’ απηήλ ηελ ζπδήηεζη ησλ Γπηηθψλ; Έλα αίζζεκα

κεηνλεθηηθφηεηνο θαη ρακέλνπ πξνζαλαηνιηζκνχ θαηέρεη ηνπο ζενιφγνπο καο, πνπ κέλνπλ εθζηαηηθνί απφ

ζαπκαζκφ κπξνζηά ζηελ πνιππινθφηεηα ησλ ζπιινγηζκψλ ησλ δπηηθψλ ζπλαδέιθσλ ηνπο. Γελ μέξνπλ ηη

λα πνχλ. Μέκθνληαη απφ κέζα ηνπο ηελ Οξζνδνμία, πνπ δελ έιαβε ζαθή ζέζη ζηφ πξφβιεκα απηφ. Άιινη

ζπκκαρνχλ κε ηνπο Καζνιηθνχο κε κεξηθέο επηθπιάμεηο, άιινη πξνζπαζνχλ λα ζπκβηβάζνπλ ηηο δχν

απφςεηο. Οη Απφζηνινη θαη νη Παηέξεο δελ ηνπο βνεζνχλ θαζφινπ, θαίλνληαη λα αληηθάζθνπλ κεηαμχ ηνπο

θαη κε ηνλ ίδην ηνλ εαπηφ ηνπο.

ε πνην ζθνηάδη νδεγεί, αιήζεηα, ηνλ άλζξσπν ν νξζνινγηζκφο! Πψο λα θαηαιάβνπλ νη

νξζνινγηζηαί ηνπο Απνζηφινπο θαη ηνπο Παηέξαο αθνχ νη Απφζηνινη θαη νη Παηέξεο, πνπ δελ ήζαλ

νξζνινγηζηαί, κηινχλ κηα γιψζζα άγλσζηε ζε φινπο ηνπο νξζνινγηζηάο;

Γηα ηνπο νξζνινγηζηάο, ε Αγία Γξαθή, ην πην απιφ βηβιίν ηνπ θφζκνπ, είλαη γεκάηε αληηθάζεηο. Γη’

απηνχο θάζε ιέμηο θαη θάζε έθθξαζηο έρεη κία θαη κφλε ζεκαζία απφ πξίλ θαζσξηζκέλε. Ή ν Απ. Παχινο

έρεη δίθαην πνπ δηδάζθεη φηη ε δηθαίσζηο έξρεηαη απφ ηελ πίζηε, ή ν Απφζηνινο Ηάθσβνο πνπ γξάθεη: «Ση ην

φθεινο, εάλ πίζηηλ ιέγε ηηο έρεηλ, έξγα δε κε έρε; Με δχλαηαη ε πίζηηο ζψζαη απηφλ;... Καη ηα δαηκφληα

πηζηεχνπζη θαη θξίζζνπζη». Γη’ απηφ πνιινί Πξνηεζζηάληαη ζενιφγνη εραξαθηήξηζαλ ηελ επηζηνιή ηνπ

Page 48: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 48 απφ 75

Ηαθψβνπ «αρπξέληα» θαη αλάμηα λα ζπγθαηαξηζκήηαη κεηαμχ ησλ βηβιίσλ ηεο Καηλήο Γηαζήθεο. Αιιά θαη ν

ίδηνο ν Απ. Παχινο θαίλεηαη λα αληηθάζθε κε ηνλ εαπηφ ηνπ κηιψληαο κηα θνξά πεξί δηθαηψζεσο εθ

πίζηεσο θαη ηελ άιιε θνξά πεξί απνδφζσο «εθάζησ θαηά ηα έξγα απηνχ». Γη’ απηφ κεξηθνί

Γηακαξηπξφκελνη άξρηζαλ λα κηινχλ «πεξί δχν δηθαηψζεσλ».

Ζ ζθέςηο ησλ Απνζηφισλ θαη ησλ Παηέξσλ είλαη ηφζν θαζαξή θαη ηφζν απιή, θαη φκσο ζηα ρέξηα

ησλ νξζνινγηζηψλ ζενιφγσλ γέκηζε νκίριε θαη ζθνηάδη. Απηνί ζέινπλ ηνλ Υξηζηηαληζκφ έλα ζχζηεκα. Σν

ζχζηεκα δελ επηδέρεηαη αληηζέζεηο. Πξέπεη ην θάζε ηη λα είλαη ζηε ζέζη ηνπ θαιά ηαμηλνκεκέλν. ηε ζηελή

ζθέςη ηνπο θάζε αληίζεζηο είλαη θαη αληίθαζηο. Δλ ηνχηνηο ε πξαγκαηηθφηεο είλαη γεκάηε αληηζέζεηο. Μφλνλ

φηαλ ν άλζξσπνο δερζή ηηο αληηζέζεηο, φπσο είλαη, ρσξίο λα πξνζπαζήζε λα ηηο εμνκαιχλε, πιεζηάδεη πξφο

ηελ αιήζεηα.

Οη Οξζφδνμνη ζα έπξεπε λα δνμάδνπλ ηνλ Θεφ, γηαηί πνηέ δελ γελλήζεθε πξφβιεκα ζαλ θη απηφ

κέζα ζηελ Οξζφδνμν Δθθιεζία. Ζ ζπδήηεζηο πεξί δηθαηψζεσο, πνπ ηφζνπο αηψλεο ζπλερίδεηαη ζηελ Γχζη,

είλαη ζηεξεκέλε απφ θάζε πεξηερφκελν. Ζ ζσηεξία δελ δίδεηαη σο ακνηβή γηα θάηη θαιφ πνπ θαηψξζσζε ν

άλζξσπνο, πίζηη ή έξγα. Ζ ζσηεξία δελ είλαη ακνηβή, νχηε ε απψιεηα ηηκσξία. Κη απηή ε αληίιεςηο, φπσο

φιεο νη νξζνινγηζηηθέο αληηιήςεηο, είλαη αλζξσπνπαζήο. Δίλαη πξνέθηαζηο ζηνλ πλεπκαηηθφ θφζκν ηνπ φ,ηη

ζπκβαίλεη ζηελ θαζεκεξηλή δσή κεηαμχ ησλ αλζξψπσλ κέζα ζηελ θνηλσλία, φπνπ έλαο θαιφο ιφγνο ή έλα

θαιφ έξγν ακείβεηαη, θαη έλαο θαθφο ιφγνο ή έλα θαθφ έξγν ηηκσξείηαη απφ ηνπο λφκνπο πνπ έρνπλ

ζεζπίζεη νη άλζξσπνη.

Όπσο νη αξραίνη Έιιελεο, έηζη θαη νη Γπηηθνί έθακαλ ηνλ Θεφ θαζ’ νκνίσζηλ ησλ αλζξψπσλ. Σνλ

βιέπνπλ ζαλ έλαλ δηθαζηή πνπ θξίλεη θαη ηηκσξεί επί ηε βάζεη θεηκέλσλ λφκσλ. Ζ Γηθαηνζχλε φκσο ηνπ

Θενχ δελ έρεη εθδηθεηηθή νχηε λνκηθή ζεκαζία. Γελ ηηκσξεί ν Θεφο γηα λα ηθαλνπνηήζε ηελ Γηθαηνζχλε

Σνπ. Απηή είλαη αληίιεςηο πέξα γηα πέξα αληηρξηζηηαληθή. Ο Θεφο δελ ηηκσξεί πνηέ θαλέλαλ, κφλνλ

παηδεχεη, φπσο ν παηέξαο ην παηδί, γηα λα εμσςψζε. Αιιά θαη ε γέελλα δελ είλαη ηφπνο ηηκσξίαο, αιιά

ηφπνο απηνεμνξίαο, καθξηά απφ ηελ παξνπζία ηνπ Θενχ. Δίλαη ε θαηάζηαζηο ηεο ζειεκαηηθήο ηπθιψζεσο,

ν ηφπνο πνπ δελ δέρεηαη πνηέ ηηο αθηίλεο ηνπ ειίνπ. Ο Θεφο είλαη δίθαηνο, δειαδή αγαζφο, γη’ απηφ δελ έρεη

ηφπν, δελ έρεη θνηλσλία κε ηνπο αδίθνπο, δειαδή κε ηνπο πνλεξνχο. Καη απηφ, φρη γηαηί ν Θεφο δελ ζέιεη λα

πιεζηάζε ηνπο ακαξησινχο, αιιά γηαηί νη πνλεξνί απνζηξέθνληαη ηελ δηθανζχλε ηνπ Θενχ θαη δελ ζέινπλ

λα έρνπλ θακκηά επαθή καδί ηεο. «Οπθ εθείλνο (ν Θεφο) εζηίλ ν ερζξαίλσλ, αιι’ εκείο^ Θεφο γάξ νπδέπνηε

ερζξαίλεη» (Ησάλλνπ Υξπζνζηφκνπ, νκηιία ηα΄ εηο Β΄ Κνξ. γ΄).

Ζ ζσηεξία, φπσο θαη ε γλψζηο, είλαη δήηεκα επαθήο κε ηνλ Θεφ. Σα έξγα θαη ε πίζηηο, νη αξεηέο θαη

νη πφλνη, είλαη εθείλα πνπ αλνίγνπλ ηελ πφξηα ηεο θαξδηάο καο ζηνλ Κχξην. Απηφ πνπ δίλεη ηελ ζσηεξία

φκσο, δελ είλαη ηα έξγα, νχηε ε πίζηηο, νχηε νη αξεηέο, νχηε νη πφλνη, νχηε φια απηά καδί. Γηαηί κπνξεί θαη

φια απηά λα ηα έρε ν άλζξσπνο, θαη λα κήλ απνιαχζε ηνλ αξξαβψλα ηνπ Πλεχκαηνο, λα κε γίλε κέζα ηνπ

Page 49: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 49 απφ 75

ε θαηνίθεζηο ηεο Αγίαο Σξηάδνο. Ζ ζσηεξία, φπσο θαη ε γλψζηο, είλαη ε δσνπνίεζηο ηνπ αλζξψπνπ απφ ηελ

Υάξη ηνπ Θενχ, θαη ε φξαζηο ηνπ Θενχ, πνπ αμηψλνληαη νη θαζαξέο θαξδηέο απφ ηνχηε ηε δσή, θαηά ην

κέηξν ηεο θαζαξφηεηφο ηνπο. Γελ είλαη ε αλαγθαζηηθή, εθ κέξνπο ηνπ Θενχ, επηβξάβεπζηο θφπσλ θαη

κφρζσλ πνπ κπνξεί λα κε θαζάξηζαλ θαζφινπ ηελ θαξδηά, νχηε ε επηβξάβεπζηο κηαο δηαλνεηηθήο πίζηεσο,

πνπ κπνξεί λα κήλ άιιαμε θαζφινπ ηελ δσή ηνπ αλζξψπνπ.

ΚΓ΄ Υάζκα κέγα.

Ο Καζνιηθηζκφο ινηπφλ, ν Πξνηεζηαληηζκφο θαη ν αζετζκφο, φπσο θαη φιεο νη άιιεο θηινζνθίεο,

κηινχλ ηελ ίδηα γιψζζα. Καηαιαβαίλνπλ ν έλαο ηα επηρεηξήκαηα ηνπ άιινπ θαη παξ’ φιε ηελ αληίζεζί ηνπο,

ζπλελλννχληαη. Σελ Οξζνδνμία φκσο ηελ ρσξίδεη ράζκα κεγάιν απφ φια απηά ηα ζπζηήκαηα, γηαηί είλαη

θάηη ην νπζηαζηηθά δηαθνξεηηθφ.

Όιεο νη θαθνδνμίεο ηεο Γχζεσο θαη ε απνμήξαλζηο ηεο πλεπκαηηθφηεηφο ηεο έρνπλ ζαλ βαζηθή αηηία

ηνλ νξζνινγηζκφ. Οη Δπξσπαίνη θξίλνπλ ηα νπξάληα πξάγκαηα κε γήτλα κέηξα θαη δνχλ ηελ ζξεζθεία κε

πξννπηηθέο θαη θξηηήξηα εηνχηεο ηεο δσήο. Θα κπνξνχζε θαλείο λα πνιιαπιαζηάζε ηα παξαδείγκαηα θαη λα

γεκίζε βηβιία πνιιά. Αξθνχλ φκσο ηα δχν παξαδείγκαηα πνπ αλαθέξακε, γηα λα θαηαιάβε θαλείο φηη ε

δηαθνξά ηεο Αλαηνιηθήο Δθθιεζίαο απφ ηηο Γπηηθέο δελ είλαη δηαθνξά ραξαθηεξηζηηθψλ αιιά δηαθνξά

νπζίαο.

Καη αλ ππνηεζή φηη ππάξρε ε θαιχηεξε δηάζεζηο εθ κέξνπο ησλ Γπηηθψλ γηα λα πιεζηάζνπλ θαη λα

δήζνπλ ηελ Οξζνδνμία - πξάγκα πνπ δελ ζπκβαίλεη παξά κφλνλ ίζσο ζηνπο Παιαηνθαζνιηθνχο - δελ αξθεί

ε δηάζεζηο απηή λα ηνπο θάλε ηθαλνχο λα λνηψζνπλ θαη λα δήζνπλ ηελ Οξζνδνμία. Σφζνη αηψλεο

απνζηαζίαο δελ πέξαζαλ ρσξίο λ’ αθήζνπλ ηελ ζθξαγίδα ηνπο ζηηο ςπρέο ησλ αλζξψπσλ απηψλ. Καη είλαη

ηφζν ηζρπξή ε ζθξαγίδα απηή, πνπ δελ εμαιείθεηαη παξά κφλνλ κε ηελ Υάξη ηνπ Θενχ, θαη κφλνλ απφ ηηο

ηαπεηλέο θαξδηέο.

Πνιινί πήξαλ ην φλνκα ηνπ Οξζνδφμνπ, ηνλ ηειεπηαίν θαηξφ ζηελ Δπξψπε, θαη ερξίζζεζαλ κε ην

κχξν ηεο Οξζνδφμνπ Δθθιεζίαο, αιιά πνιχ ιίγνη είλαη εθείλνη πνπ έγηλαλ πξαγκαηηθά Οξζφδνμνη. Οη

πεξηζζφηεξνη αζπάζζεθαλ ηελ Οξζνδνμία γλσζηνθξαηηθά, καγεπκέλνη απφ ηνλ πινχην ησλ γλψζεσλ πνπ

ηνπο πξνζέθεξε θαη ζαγελεπκέλνη απφ κηα πξσηφγλσξε ζεψξεζη ηνπ Υξηζηηαληζκνχ, πνπ ηθαλνπνηνχζε ηα

ράζκαηα πνπ είρε αθήζεη ζηφ κπαιφ ηνπο ν θνπηζνπξεκέλνο Υξηζηηαληζκφο ηεο Γχζεσο. Αιιά πξίλ αθφκε

πξνθζάζνπλ λα θνηλσλήζνπλ γηα πξψηε θνξά, πξίλ αθφκε πξνθζάζνπλ λα θιάςνπλ γηα ηηο ακαξηίεο ηνπο,

πξίλ δεηήζνπλ κέζα ζηελ ζησπή θαη ηελ άζθεζη ηελ Υάξη ηνπ Υξηζηνχ, ζεψξεζαλ επηηαθηηθφ θαζήθνλ ηνπο

λα θεξχμνπλ ζηνπο Οξζνδφμνπο ηελ Οξζνδνμία. θαλδαιηζκέλνη απφ ηελ άγλνηα ησλ Οξζνδφμσλ ζηα

ζεσξεηηθά δεηήκαηα, φπνπ ήζαλ μεθηέξηα νη ίδηνη, πεξηθξφλεζαλ ηνλ Οξζφδνμν ιαφ, πνπ αλ θαη ελ αγλνία,

Page 50: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 50 απφ 75

φκσο δνχζε ηελ Οξζνδνμία ησλ παηέξσλ ηνπ θαη ήηαλ έηνηκνο λα πεζάλε γη’ απηήλ. Αιιά ζηφ λνχ ησλ

ππεξεθάλσλ δελ θαηνηθεί ν Θεφο. Ζ ζεσξεηηθή ηνπο θαηάξηηζηο δελ ηνπο έζσζε απφ ηελ πιάλε, θαη, ηπθινί

απηνί νδεγνί ηπθιψλ, έπεζαλ ζηνλ βφζπλν ησλ αηξέζεσλ παξαζχξνληαο θαη άιινπο, ε μαλαγχξηζαλ, «σο

θχσλ επί ην ίδηνλ εμέξακα», ζηα πξψηα ηνπο θνζκηθά έξγα.

Γηα λα θαηαιάβε ν άλζξσπνο ηνπο Αγίνπο θαη ηνπο Παηέξαο ηεο Δθθιεζίαο δελ αξθεί λα ηνπο

δηαβάζε απιψο. Οη Άγηνη κίιεζαλ θαη έγξαςαλ έρνληαο δήζεη ηα κπζηήξηα ηνπ Θενχ. Δίραλ πξνζσπηθή

αίζζεζη ησλ κπζηεξίσλ. Γηα λα ηνπο λνηψζε θαλείο πξέπεη λα έρε πξνρσξήζε, ν ίδηνο, ζ’ έλαλ σξηζκέλνλ

βαζκφ κπήζεσο ζηα κπζηήξηα ηνπ Θενχ, απφ πξνζσπηθή πάιη γεχζη, φζθξεζη θαη φξαζη. Μπνξείο λα

δηαβάζεο, κε κηα εγθεθαιηθή γλψζη, ρσξίο λα έρεο γεπζή νχηε ην παξακηθξφ απ’ φ,ηη είραλ γεπζή νη Άγηνη,

πνπ έγξαςαλ απηά ηα βηβιία απφ ηελ πξνζσπηθή ηνπο πείξα. Γηα λα κπνξέζεο λα θαηαιάβεο νπζηαζηηθά θαη

φρη δηαλνεηηθά ηνπο Αγίνπο, πξέπεη λα έρεο πξνζιακβάλνπζεο παξαζηάζεηο ησλ φζσλ ιέγνπλ, πξέπεη λα

έρεο γεπζή θη εζχ θάηη απ’ απηφ πνπ γεχζεθαλ απηνί. Πξέπεη λα έρεο δήζεη κέζα ζηφ ζεξκφ πεξηβάιινλ ηεο

Οξζνδνμίαο, πξέπεη λα έρεο κεγαιψζεη κέζα ζ’ απηφ. Πξέπεη λα έρεο γεπζή ηελ άζθεζη, ηνλ πφλν, ηνλ

αγψλα γηα ηελ ρξηζηηαληθή ηειεηφηεηα. Πξέπεη λα έρεο ζθχςεη βαζεηά γηα λα πεξάζεο ηελ ρακειή θαη ζηελή

πφξηα πνπ νδεγεί ζηελ Βαζηιεία ησλ νπξαλψλ. Πξέπεη λα έρεο ηαπεηλσζή, λα έρεο ειεπζεξσζή απφ ηα

κάηαηα θνξηία ησλ αλζξσπίλσλ αγαζψλ θαη λα έρεο μεθνιιήζεη ηελ θαξδηά ζνπ απφ φζα νη άλζξσπνη

ζεσξνχλ κεγάια θαη αμηνζέβαζηα. Πξέπεη λα έρεο ρχζεη δάθξπα κεηαλνίαο γηα ηελ καηαηφηεηα κέζα ζηελ

νπνία έδεζεο, δάθξπα δεζηά παξαθιήζεσο πξφο ηνλ Κχξην λα ζε βγάιε απφ ην ζθνηάδη θαη λα θαηεβάζε

ζηελ θαξδηά ζνπ κηα αθηίλα ηνπ Αγίνπ Πλεχκαηνο.

Πξέπεη λα γίλε κηα νιφθιεξε θνζκνγνλία κέζα ζηελ θαξδηά ελφο Γπηηθνχ γηα λα κπνξέζε λα

λνηψζε θάηη απφ ηελ Οξζνδνμία. Πψο κπνξεί λα ηαπεηλσζή θαη λα γίλε απιφο ζαλ ην παηδί, απηφο πνπ απφ

ηελ θνχληα ηνπ αλέπλεπζε ηνλ ζηεγλφ αέξα ηνπ νξζνινγηζκνχ θαη έκαζε λα πξνζθπλάε, ζαλ είδσιν, ηελ

αλζξψπηλε εμππλάδα; Πψο λα γιπηψζε απφ ηα αγθάζηα ησλ πεξηζπαζκψλ απηφο πνπ έκαζε απφ κηθξφο λα

θπλεγάε απηά πνπ είλαη «πςειά ηνηο αλζξψπνηο» θαη «βδέιπγκα ελψπηνλ ηνπ Θενχ», θαη εδηδάρζεθε λα

ζεσξή νκθαινζθφπεζη ηελ πξφο ηνλ έζσ άλζξσπν ζηξνθή; Πψο λα ρχζε δάθξπα γηα ηελ καηαηφηεηα ηεο

δσήο ηνπ, απηφο πνπ έρεη δηδαρζή λα ζεσξή ηελ καηαηφηεηα ζαλ αμία;

Ση έθαλε ν Καζνιηθηζκφο ή ν Πξνηεζηαληηζκφο ζη’ αιήζεηα, γηα λα πξνθπιάμε ηνλ θφζκν απφ ηνλ

αδηάθνπν ζηξνβίιηζκα κέζα ζηφ νπνίν έρεη πέζεη; Αιιά κήπσο δελ είλαη ε ζξεζθεία ηεο Γχζεσο πνπ

έζπξσμε ηνλ άλζξσπν λα ηξέρε ιαραληαζκέλνο γηα λα θεξδίζε φζα ν Υξηζηφο εθήξπμε κάηαηα; Σνλ

Μνλαρηζκφ, ηελ θαξδηά απηή ηεο ζξεζθείαο, ή ηνλ θαηάξγεζε, ή ηνλ κεηέηξεςε ζε σθειηκηζηηθά ηάγκαηα,

πνπ είηε κε ηελ δξάζη ηνπο, είηε κε ηελ ζθέςη ηνπο, είραλ απνζηνιή λα εμππεξεηήζνπλ ηελ γήτλε επηπρία

ησλ αλζξψπσλ θαη ηελ θαηά θφζκνλ γλψζη «ήλ εκψξαλελ ν Θεφο». Σελ πνιηηηθή ηελ έθαλε πεξηνρή

«ρξηζηηαληθήο» δξαζηεξηφηεηνο, επεξεάδνληαο βαζίιεηα θαη ρχλνληαο αίκα γηα λα απνθηήζε δχλακη θαη

Page 51: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 51 απφ 75

ρξήκα. Σελ ηεξαπνζηνιή ηελ ρξεζηκνπνίεζε ζαλ δφισκα γηα λα ππνηάμε ηνπο εγρξψκνπο ιανχο, ζηελ

απάλζξσπε θπξηαξρία ηεο Δπξψπεο. Δπεδίσμε ηελ άλεζη θαη ηελ θαινπέξαζη θαη εδίδαμε φηη ν πινχηνο

είλαη δσξεά ηνπ Θενχ. Έδσζε ζηελ ρξηζηηαληθή δηδαζθαιία σθειηκηζηηθή θνηλσληθή ζθνπηκφηεηα,

θάλνληαο ηνπο αλζξψπνπο λα πηζηέςνπλ φηη ν Υξηζηφο ήηαλ έλαο εζηθνδηδάζθαινο πνπ ελδηαθέξεηαη πάλσ

απ’ φια γηα ηελ εχξπζκε ιεηηνπξγία ηεο θνηλσλίαο, θαη φηη ε Δθθιεζία είλαη ν θαη’ εμνρήλ θχιαθαο ησλ

αλζξσπίλσλ λφκσλ θαη ν ζεσξεηηθφο ηεο αζηπλνκίαο. Γεκηνχξγεζε ηνλ ηχπν ηνπ Φαξηζαίνπ Υξηζηηαλνχ,

ηνπ θαινχ θη αγαζνχ πνιίηνπ, πνπ έρεη ηελ εληχπσζη φηη επιεζίαζε ηελ ηειεηφηεηα επεηδή δελ έβιαςε

θαλέλαλ, ή επεηδή έδσζε ρξήκαηα γηα ηηο θηιαλζξσπηθέο νξγαλψζεηο.

Πψο κπνξεί απφ έλαλ πνιηηηζκφ πνπ ηνλ δηέπεη ε επηδίσμηο ηεο αλζξψπηλεο θαινπέξαζεο, θαη ηνλ

ραξαθηεξίδεη ε εσζθνξηθή ππεξεθάλεηα γηα ηηο θαηαθηήζεηο ηεο επηζηήκεο ηνπ, λα βγνχλ άλζξσπνη

ηαπεηλνί, άλζξσπνη πνπ λα δεηνχλ κε πφλν θαη κε δάθξπα ηνλ άλσζελ θσηηζκφ;

Πψο είλαη δπλαηφλ απφ έλαλ πνιηηηζκφ πνπ ηνλ ραξαθηεξίδεη ε αδηάθνπε θίλεζηο θαη ε πξφο ηα έμσ

ζηξνθή, λα βγνχλ άλζξσπνη πνπ λα ζθχςνπλ ζηα βάζε ηεο θαξδηάο ηνπο λα βξνχλ κέζα ζηελ ζησπή θαη

ηελ αθηλεζία ηνπ «ηακείνπ» ηνπο ηνλ «πνιχηηκν καξγαξίηε»;

Κάηη ηέηνην ηζνδπλακεί κε ζαχκα απφ ηα πην ζπάληα θαη απφ ηα πην αλεθηίκεηα.

Αιιά, αλ γηα έλα άηνκν ε γεχζηο ηεο Οξζνδνμίαο είλαη ηφζν δχζθνιν πξάγκα, πψο είλαη δπλαηφλ λα

ηελ γεπζή νιφθιεξε ε Καζνιηθή «Δθθιεζία» ζαλ ζχλνιν, ή νη Πξνηεζηαληηθέο «Δθθιεζίεο» νκαδηθά; Οη

πεξηζζφηεξνη απφ ηα εθαηνκκχξηα ησλ δπηηθψλ νχηε μέξνπλ φηη ππάξρεη Οξζνδνμία. Πψο είλαη δπλαηφλ,

χζηεξα απφ κία ή πνιιέο ζπζθέςεηο αληηπξνζψπσλ ησλ δηαθφξσλ «Δθθιεζηψλ», λα επηηεπρζή ε επηζηξνθή

πξφο ηελ αιήζεηα, νκαδηθά, ςπρψλ πνπ αηψλεο ηψξα βαδίδνπλ ζηα ζθνηεηλά;

Ννκίδνπλ, άξά γε, φζνη κηινχλ γηα έλσζη ησλ Δθθιεζηψλ, φηη έρνπλ λα θάλνπλ κε πνιηηηθέο

ππνζέζεηο, φπνπ νη άξρνληεο ησλ εζλψλ νδεγνχλ νκαδηθά ηνπο ππεθφνπο ησλ ζηνλ πφιεκν ή ζηελ εηξήλε;

Αιιά ζηνλ Υξηζηφ θαη ηελ Δθθιεζία ηνπ δελ έξρνληαη νη άλζξσπνη νκαδηθά. Έξρνληαη ζαλ ειεχζεξα

πξφζσπα.

Δάλ ππνηεζή φηη έλαο Πάπαο απνθαζίδεη μαθληθά λα γίλε Οξζφδνμνο θαη λα θέξε ζηελ Οξζνδνμία

φινπο ηνπο Καζνιηθνχο, ζα κπνξέζε κ’ απηήλ ηελ εμσηεξηθή αιιαγή λα γίλε, έζησ θαη έλαο απφ ηα

εθαηνκκχξηα ησλ Καζνιηθψλ, πξαγκαηηθά Οξζφδνμνο; Αθφκε θαη αλ ππνηεζή φηη έρνπλ φιε ηελ θαιή

δηάζεζη λα απνζηεζίζνπλ φια ηα δφγκαηα ηεο Οξζνδνμίαο θαη φιε ηελ ζέιεζη λα ηα πηζηέςνπλ, δελ ζα

κπνξέζνπλ λα θάλνπλ νχηε έλα βήκα πξφο ηελ Οξζνδνμία. Γηαηί Οξζνδνμία δελ είλαη κφλνλ κηα ζεηξά απφ

δφγκαηα, νχηε κηα ζεηξά απφ ζπλήζεηεο, αιιά θάηη πνιχ βαζχηεξν θαη νπζηαζηηθφηεξν, είλαη έλαο

πξνζαλαηνιηζκφο δσήο θαη ζθέςεσο. Δίλαη κηα πλνή, ε πλνή ηεο παξαδφζεσο, πνπ δελ ηελ παίξλεη θαλείο

απφ βηβιία, αιιά κεηαγγίδεηαη απφ δσληαληφ ζε δσληαλφ, απφ παηέξα ζε γπηφ, απφ κάλα ζε θφξε, απφ

αδειθφ ζε αδειθφ, απφ θίιν ζε θίιν, απφ ηεξέα ζε ηεξέα, απφ κνλαρφ ζε κνλαρφ, απφ πλεπκαηηθφ παηέξα

Page 52: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 52 απφ 75

ζηφ πλεπκαηηθφ ηνπ παηδί, «νπ δηά κέιαλνο θαη ράξηνπ αιιά ζηφκα πξφο ζηφκα», ςπρή κε ςπρή, θαη φια

απηά κέζα ζηελ κπζηεξηαθή πξάμε ηεο Δθθιεζίαο, κέζα ζηελ αηκφζθαηξα ηνπ Αγίνπ Πλεχκαηνο, κε ηελ

πάξνδν ηνπ ρξφλνπ, ζηγά - ζηγά, κε ηελ βξαδχηεηα αλαπηχμεσο ελφο νξγαληζκνχ.

Αιιά δελ είλαη αθειείο φζνη κηινχλ γηα «έλσζη». Ξέξνπλ πνιχ θαιά φηη ηφζν νη Καζνιηθνί φζν θαη

νη Πξνηεζηάληαη δελ πξφθεηηαη πνηέ λα γίλνπλ ελ ζψκαηη Οξζφδνμνη. Όκσο απηφ δελ ηνπο ελδηαθέξεη.

Απηνί δελ ελδηαθέξνληαη γηα ηελ επηζηξνθή ησλ ρακέλσλ πξνβάησλ ζηελ κάληξα ηνπ Υξηζηνχ.

Τπνινγίδνπλ κάιινλ ζ’ έλαλ ζπκβηβαζκφ, θαη αξθνχληαη ζηελ ηππηθή ζπκθσλία. Δμ άιινπ έρνπλ πάςεη

απφ θαηξφ λα είλαη Οξζφδνμνη. Γελ ελδηαθέξνληαη γηα ηελ αιήζεηα νχηε γηα ηελ ελ Υξηζηψ δσή. Μέζα ηνπο

ελεξγείηαη ήδε ην κπζηήξηνλ ηνπ Αληηρξίζηνπ, θαη ζπλέρνληαη έσο φηνπ ζπληειεζηή.

ΚΓ΄ Ο μεπεζκόο.

Χ ηαιαίπσξε ειιεληθή θπιή! Δζχ πνπ έδσζεο ηφζνπο Παηέξαο θαη ηφζνπο Αγίνπο ζηελ Δθθιεζία

ηνπ Υξηζηνχ, εζχ πνπ θψηηζεο ηφζνπο βαξβάξνπο θαη ηνπο έθαλεο παηδηά ηνπ Θενχ, εζχ πνπ πφηηζεο

εηνχηεο ηηο πέηξεο κε ηα δάθξπα ηεο ηαπεηλψζεσο θαη ηεο ζπληξηβήο θαη έθαλεο λα βιαζηήζε επάλσ ηνπο ν

θήπνο ηεο Οξζνδνμίαο, εζχ πνπ κε ηηο πξνζεπρέο ζνπ έθαλεο λα πεξπαηήζε ν Θεφο ζε ηνχηα ηα ρψκαηα,

πψο ηψξα ζηξέθεηο εθζηαηηθά ηα κάηηα ζνπ πξφο ηα εθεί, απ’ φπνπ πνηέ δελ αλέηεηιε ν ήιηνο, θαη πέθηεηο

δνπιηθά, ζηα γφλαηα λα πξνζθπλήζεο, εζχ ν παιηφο ππεξέηεο ηνπ Θενχ, ηνπο ππεξέηεο ηνπ Δσζθφξνπ;

ε θαηέπιεμαλ ινηπφλ ηφζν ηα ζεκεία θαη ηα ηέξαηα ηεο «πξνφδνπ», θαη είζαη έηνηκε λα πέζεο θαη

λα πξνζθπλήζεο ην ιακπεξφ απηφ αιιά θνχθην μφαλν; Γελ βιέπεηο ην ζθνηάδη πνπ ππάξρεη πίζσ απφ ηα

ππξνηερλήκαηα; Γελ βιέπεηο ηελ απειπηζία ηνπ ζαλάηνπ πνπ θξχβεηαη θάησ απφ ην πιαζηφ ρακφγειν; Γελ

βιέπεηο ηελ θηψρεηα πνπ θξχβεηαη θάησ απφ ηελ αξρνληηθή εκθάληζη;

Ση δήιεςεο; Σελ δχλακη ηνπ Πάπα; Αιιά ηελ δχλακη ηνπ Θενχ ζνπ, πνπ ζ’ έθαλε λα δηαηεξήζεο

αιψβεηε ηελ πίζηη ζνπ κέρξη ζήκεξα, ηελ μέραζεο;

Αιιά ηη πφζεζεο; Σελ Γλψζη; Ναί, ηελ Γλψζη πξέπεη λα ηελ πνζήζεο, γηαηί άξρηζε λα ζνχ ιείπε, λα

ζνχ ιείπε επηθίλδπλα. Αιιά εθεί πνπ ηελ γπξεχεηο, δελ ππάξρεη Γλψζηο ππάξρνπλ κφλνλ ππνθαηάζηαηα ηεο

Γλψζεσο, απηέο νη επηζηεκνληθέο θηινζνθίεο θαη νη επηζηεκνληθέο ζενινγίεο. Αιιά φια απηά ζα γεκίζνπλ

ην ζηνκάρη ζνπ ρσξίο λα ζε ζξέςνπλ. Γηαηί δελ έρνπλ κέζα ηνπο δσή, είλαη λεθξά γξάκκαηα. Δίλαη ε

κειέηε ηεο ζθηάο ησλ φλησλ. Γελ είλαη ε κειέηε ηνπ Θενχ θαη ηεο θηίζεσο, αιιά ε κειέηε ηεο ηδέαο πνπ

έρνπκε γηα ηνλ Θεφ θαη γηα ηελ Κηίζη Σνπ, είλαη ε κειέηε ησλ ζρεκάησλ ηνπ κπαινχ καο.

Αλ φκσο πφζεζεο ηελ θαινπέξαζε, αλ ε Δπξψπε ζε ζαγελεχε γηαηί ζνχ ππφζρεηαη αλάπαπζη θαη

εδνλέο, έ, ηφηε πήγαηλε θνληά ηεο. Θα ζνχ δψζε πξάγκαηη αλάπαπζη θαη εδνλέο. Αιιά καδί κ’ απηέο ζα ζνχ

δψζε ην θελφ θαη ηνλ ζάλαην, ηνλ ζάλαην ηνλ πλεπκαηηθφ θαη αηψλην, απηφλ πνπ γεχεηαη ε ίδηα ζήκεξα.

Page 53: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 53 απφ 75

ΚΔ΄ Ζ θνξπθή ηνπ πύξγνπ.

Άο κε μεγειηφκαζηε. Ζ Διιεληθή Φπιή, φπσο θαη νη άιιεο, ζα αθνινπζήζε ηνλ δξφκν ηεο. Καη ν

δξφκνο ηεο ζα είλαη ν δξφκνο ηεο κάδαο. Ο δξφκνο ηεο κάδαο ε}λαη πάληνηε ν πην εχθνινο. Ο δξφκνο ηεο

κάδαο είλαη πάληνηε ν δξφκνο πνπ νδεγεί ζηελ αλάπαπζη θαη ζηελ εδνλή. Όζα θαη αλ πνχκε, φζα θαη αλ

θάλνπκε, δελ ζα θαηνξζψζνπκε ηίπνηε πηά εθεί πνπ έθζαζε ν θφζκνο. Σν θαθφ είλαη ακεηάθιεην.

Σν πην ηξαγηθφ είλαη φηη ην θαθφ εκθαλίδεηαη ζηα κάηηα ησλ αλζξψπσλ ζαλ θαιφ. Ζ θαηαδίθε, πνπ

δελ επηβάιιεηαη απφ ηνλ Θεφ αιιά ζηελ νπνία πέθηεη ν άλζξσπνο κφλνο ηνπ, δελ ζα είλαη θακκηά

θαηαζηξνθή, θαλέλαο ππξεληθφο φιεζξνο, φπσο θαληάδνληαη νη άλζξσπνη. Ο ζάλαηνο ηνπ ζψκαηνο ζα ήηαλ

ζηφ βάζνο πνιχ κηθξφ θαθφ γηα ηελ αλζξσπφηεηα. Απηφ πνπ πξφθεηηαη λα έιζε ζα είλαη θάηη αθάληαζηα

πην ζθιεξφ θαη απάλζξσπν. Θα είλαη ην αξηζηνχξγεκα ηεο δηαβνιηθήο θαληαζίαο, ν κεγαιχηεξνο

εκπαηγκφο πνπ έγηλε πνηέ. Ζ θαηαζηξνθή ζηελ νπνία νδεγείηαη ε αλζξσπφηεο ζα έρε ηελ κνξθή ηεο πην

κεγάιεο επηηπρίαο. Θα είλαη ε θνξπθή ηνπ πχξγνπ ηεο Βαβέι, ην απνθνξχθσκα ηεο αλζξψπηλεο

καηαηνδνμίαο, ε θνξψλα ηεο αλζξψπηλεο νηήζεσο.

Ζ θαηαζηξνθή ζα είλαη ε νινθιήξσζηο ησλ πφζσλ ηεο κάδαο, κέζα ζηελ νπνία ζα θνιπκπάε θάζε

πάζνο θαη θάζε θαθία, ειεχζεξα θαη αλελφριεηα. Θα είλαη ηέιεην άδεηζκα ηεο θαξδηάο, ην θελφ, ε αλία, ε

πιήμηο, δειαδή ν πλεπκαηηθφο, ν αηψληνο ζάλαηνο.

Γελ ζα ππάξρε πηά ηφπνο γηα ηνλ Θεφ ζηηο θαξδηέο ησλ αλζξψπσλ. «Δλ ησ πιεζπλζήλαη ηελ αλνκίαλ

ςπγήζεηαη ε αγάπε ησλ πνιιψλ». Ζ πεγή ηεο δσήο δελ ζα έρε πηά κέξνο κε ην κεγάιν πιήζνο ησλ

αλζξψπσλ. Σν Δπαγγέιην ζα έρε θεξπρζή ζε φιε ηελ αλζξσπφηεηα «εηο καξηχξηνλ ηνηο αλζξψπνηο». Όινη

ζα ην γλσξίδνπλ θαη φινη ζρεδφλ ζα ην έρνπλ νπζηαζηηθά απνξξίςεη.

Μέζα ζηελ ριηδή ησλ πφιεσλ, αλάκεζα ζηα δεκηνπξγήκαηα ηνπ αλζξψπηλνπ κπαινχ, ζηα ζεκεία

θαη ηα ηέξαηα ηνπ Αληηρξίζηνπ, ζα θπθινθνξνχλ αλζξψπηλα φληα ρσξίο δσή, λεθξνί πνπ ζα λνκίδνπλ φηη

δνχλ ηελ πην έληνλε δσή πνπ έγηλε πνηέ, κα πνπ ζη’ αιήζεηα, ζα δαγθάλνπλ κε καλία ηελ ίδηα ηνπο ηε

ζάξθα.

ΚΣ΄ Ο Πνιηηηζκόο.

Ο Πάπαο ιέλε φηη είλαη αηζηφδνμνο γηα ην κέιινλ ηεο αλζξσπφηεηνο. Καη βέβαηα πξέπεη λα είλαη!

Σέηνηα είλαη ε αλζξσπφηεο πνπ νλεηξεχηεθε αηψλεο ηψξα. Άο ζαπκάζε ην έξγν ησλ ρεηξψλ ηνπ.

Page 54: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 54 απφ 75

Όινη απηνί νη κνξθσκέλνη, νη έμππλνη θαη θαζψο πξέπεη άλζξσπνη, είλαη καζεηαί ηνπ. Απηφο ηνπο

εδίδαμε πξψηνο ηελ αξηζκεηηθή θαη ηα γξάκκαηα. Απηφο ηνπο εκχεζε ζηνλ Αξηζηνηέιε. Απηφο ηνπο έκαζε

ηελ θηινζνθία, ηελ επνρή πνπ ήηαλ αθφκε βάξβαξνη. ’ απηφλ νθείινπλ ηνλ πνιηηηζκφ.

Ο Παπηζκφο δελ εθήξπμε Υξηζηηαληζκφ. Γελ είρε νχηε ζηελ εκθάληζη, νχηε ζηε ζθέςη ηίπνηε ην

θνηλφ κε ηνπο ςαξάδεο ηεο Γαιηιαίαο. Ο Παπηζκφο έθεξε ζηνπο Δπξσπαίνπο ηνλ πνιηηηζκφ. Αλ έρε

θάπνηνο ην δηθαίσκα λα κηιάε γηα «Διιελν - ρξηζηηαληθφ πνιηηηζκφ, απηφο είλαη ν Πάπαο.

Ση ζρέζη φκσο έρεη ν Υξηζηηαληζκφο κε ηνλ πνιηηηζκφ; Ση ζρέζη κπνξεί λα έρε ε ζξεζθεία πνπ ιέγεη:

«νπθ έρνκελ ψδε κέλνπζαλ πφιηλ, αιιά ηελ κέιινπζαλ επηδεηνχκελ», κε ηνλ πνιηηηζκφ, δειαδή ηελ

πξνζπάζεηα ηνπ αλζξψπνπ λα εγθαηαζηαζή φζν πην άλεηα κπνξεί ζηελ επίγεηα πφιη;

Καη φκσο, αλ πξνζέμε θαλείο ηα θεξχγκαηα θαη ηηο επηδηψμεηο ησλ πεξηζζνηέξσλ «Υξηζηηαλψλ», ζα

δή φηη απηφ πνπ επηδηψθνπλ θαη απηφ πνπ εχρνληαη δελ είλαη ηφζν ε δφμα ηεο Δθθιεζίαο φζν ε δφμα ηνπ

πνιηηηζκνχ.

Σνπο ηέηνηνπο «Υξηζηηαλνχο» ν θφζκνο ηνπο ζέιεη θαη ηνπο παξαδέρεηαη, γηαηί έρνπλ βαζηθά ηηο

ίδηεο επηδηψμεηο. Σνπο άιινπο, απηνχο πνπ δελ κηινχλ γηα «Διιελν - ρξηζηηαληθφ πνιηηηζκφ», αιιά γηα ηνλ

Μνλαρηζκφ, ηελ άζθεζη, ηελ πξνζεπρή, θαη πνπ έρνπλ γηα θαζεκεξηλφ ηνπο ςσκί ηελ ζπλερή ελαηέληζη ηεο

κειινχζεο πφιεσο, απηνχο ηνπο κηζεί, γηαηί δελ ηνπο λνηψζεη δηθνχο ηνπ. Σνπο πξψηνπο ηνπο ραξαθηεξίδεη:

«πξαγκαηηθά ζξεζθεπνκέλνπο αλζξψπνπο», ηνπο δεχηεξνπο: «ζξεζθφιεπηνπο», «θαλαηηθνχο»,

«αξλεζίδσνπο».

Δίλαη θαηαπιεθηηθή ε ζπγγέλεηα ησλ απφςεσλ πνπ ππάξρεη κεηαμχ ησλ «Οξζνδφμσλ» πνπ κηινχλ

γηα «Διιελν - ρξηζηηαληθφ» πνιηηηζκφ, θαη ησλ Παπηθψλ. Ζ ίδηα λννηξνπία, νη ίδηεο επηδηψμεηο, ε ίδηα

αδηαθνξία γηα ηελ αιήζεηα θαη ηελ κπζηηθή δσή. Ο «Υξηζηηαληζκφο» ηνπο είλαη έλα επηθάιπκκα, κηα

θνζκνζεσξία γηα λα γεκίδε ηα θελά ηνπ λνχ ηνπο θαη λα θάλε αθφκε πην άλεηε ηελ επίγεηα δσή ηνπο.

Οη ηέηνηνη «Υξηζηηαλνί» δελ ζα ιείςνπλ πνηέ. Πάληνηε έηνηκνη γηα ζπκβηβαζκνχο, πξνθεηκέλνπ λα

έρνπλ ην πιήζνο κε ην κέξνο ηνπο.

Κη απηνί, φπσο θη ν Πάπαο, είλαη αηζηφδνμνη γηα ην κέιινλ ηεο αλζξσπφηεηνο, θη έρνπλ δίθην. Γηαηί

θαη νη δχν αγσλίδνληαη γηα ην θηίζηκν ηνπ πνιηηηζκνχ, θαη ν πνιηηηζκφο θηίδεηαη θαη ζα θηίδεηαη θάζε κέξα

θαη θαιχηεξα, πξφο κεγάιε ραξά ηνπο. Θα είλαη έλαο πνιηηηζκφο πνπ ζα ζέβεηαη ηηο αμίεο, γηαηί πνιίηηζκφο

ρσξίο αμίεο δελ γίλεηαη, θαη νη αμίεο είλαη αμίεο, γηαηί είλαη ρξήζηκεο γηα ηνλ πνιηηηζκφ. Μφλν πνπ νη αμίεο

δελ ζα εκπνδίζνπλ ηνλ ζάλαην λα γεκίζε ηηο θαξδηέο ησλ αλζξψπσλ. Γηαηί νη αμίεο είλαη ζπζίεο πνπ

πξνζθέξνληαη ζηφ είδσιν «άλζξσπνο», δελ είλαη ιαηξεία πνπ πξνζθέξεηαη ζηνλ Θεφ.

Page 55: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 55 απφ 75

ΚΕ΄ Ο δύζθνινο δξόκνο.

Όζα γξάθνληαη εδψ δελ απεπζχλνληαη νχηε ζηνλ θφζκν νχηε ζ’ απηνχο ηνπο «Υξηζηηαλνχο».

Απεπζχλνληαη ζηνπο ιίγνπο εθιεθηνχο, πνπ θαη απηνί ζα θηλδπλεχζνπλ λα πιαλεζνχλ ζηφ ηέινο ησλ

θαηξψλ.

Μέζα ζηηο ρξηζηηαληθέο νξγαλψζεηο, κέζα ζηνλ Παπηζκφ θαη ηνλ Πξνηεζηαληηζκφ, ππάξρνπλ ςπρέο

πνπ πνζνχλ πξάγκαηη ηνλ Θεφ θαη επηδεηνχλ ηελ κέιινπζαλ πφιηλ. Αιιά ην πεξηβάιινλ θαη νη δηδάζθαινί

ηνπο δελ ηνπο αθήλνπλ λα βξνχλ ηνλ δξφκν πνπ πνζεί ε θαξδηά ηνπο.

Απηνί νη ιίγνη εθιεθηνί άο πξνζέμνπλ, άο πξνζέμνπλ πνιχ. Ο δηάβνινο δελ ελεξγεί πάληνηε σο

δηάβνινο, ηηο πεξηζζφηεξεο θνξέο παξνπζηάδεηαη σο άγγεινο θσηφο. Κεξχζζεη έλαλ «Υξηζηηαληζκφ» ιίγν

δηαθνξεηηθφ απφ ηνλ πξαγκαηηθφ, θαη κ’ απηήλ ηελ παγίδα πέθηνπλ ζηα δίρηπα ηνπ πνιχ πεξηζζφηεξε απ’

φζνπο ζα θέξδηδε εμαπνιχνληαο κηα νιφθιεξε ζηξαηηά αζέσλ ή Γηνθιεηηαλψλ.

ηηγκαηίδεη ηνπο πηζηνχο κε ηνπο ραξαθηεξηζκνχο ηνπ κηζαιιφδνμνπ, ηνπ ζηελφκπαινπ, ηνπ

θαλαηηθνχ, ηνπ ηππνιάηξε. Μ’ απηφλ ηνλ ηξφπν μεζήθσζε θαηεπάλσ ζηελ Δθθιεζία ηνπ Υξηζηνχ ηνλ

θνβεξψηεξν δησγκφ πνπ έγηλε πνηέ. Γηαηί νη άλζξσπνη θνβνχληαη πνιιέο θνξέο πεξηζζφηεξν ηνπο

ραξαθηεξηζκνχο πνπ ειαηηψλνπλ ηελ ηηκή θαη ηελ ππφιεςί ηνπο, παξά ην ζπαζί ησλ δησθηψλ. Πνιχ ιίγνη

είλαη εθείλνη πνπ κπνξνχλ λα δερζνχλ ηελ ζπζία λα ραξαθηεξηζζνχλ γηα θνπηνί. Όκσο ζηνλ ζεκεξηλφ

θφζκν είλαη αλαπφθεπθην λα ραξαθηεξηζζή ζαλ θνπηφο ή ηνπιάρηζηνλ ζηελφκπαινο θάζε γλήζηνο

Υξηζηηαλφο. Πνιχ ιίγνη έρνπλ ην ζάξξνο λα πξνρσξήζνπλ κε κηα ηέηνηα πξννπηηθή πνπ πιεζηάδεη ην

καξηχξην. Γη’ απηφ, νη πεξηζζφηεξνη πξνηηκνχλ ηνλ εχθνιν δξφκν ησλ ζπκβηβαζκψλ, θαη ηνλ θεξχζζνπλ

κε θαλαηηζκφ.

Πνηέ νη εηδσινιάηξεο δε κίζεζαλ ηνπο Υξηζηηαλνχο κε φζν κίζνο ηνπο κηζεί ζήκεξα ν

«Υξηζηηαληθφο» θφζκνο. Ζ ηππηθή αλνρή μεγειάεη. Ο θφζκνο αλέρεηαη κφλνλ ηνπο «Υξηζηηαλνχο» πνπ

ζπκβαδίδνπλ καδί ηνπ. Απηνχο πνπ εθαξκφδνπλ θνηλσληθφ «Υξηζηηαληζκφ» θαη θξνληίδνπλ λα είλαη

πάληνηε ζπγρξνληζκέλνη. Σνπο άιινπο πνπ δελ δέρνληαη λα λνζεχζνπλ ηελ πίζηη ηνπο, ηνπο κηζεί. Απηφ

φκσο ην κίζνο ηνπ θφζκνπ είλαη θξηηήξην γηα λα θαηαιάβνπκε αλ είκαζηε γλήζηνη Υξηζηηαλνί. «Δη εκέ

εκίζεζαλ θαη πκάο κηζήζνπζηλ».

Page 56: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 56 απφ 75

Κ Δ Φ Α Λ Α Η Ο Σ Ρ Η Σ Ο

ΚΖ΄ Δθθιεζηνινγηθά.

Απηφο ν ζφξπβνο πεξί ελψζεσο ησλ «Δθθιεζηψλ» αθήλεη λα δηαθαλή ε άγλνηα πνπ ππάξρεη, ηφζν

ζηνπο θχθινπο ησλ απιψλ πηζηψλ, φζν θαη ζηνπο θχθινπο ησλ «ζενιφγσλ» γηα ην ηη είλαη ε Δθθιεζία.

Σελ θαζνιηθφηεηα ηεο Δθθιεζίαο ηελ ελλννχλ ζαλ κηα λνκηθή ζπλνρή, ζαλ κηα αιιεινεμάξηεζε,

ξπζκηζκέλε απφ θάπνην δίθαην. Ζ Δθθιεζία γη’ απηνχο είλαη κία νξγάλσζηο κε λφκνπο θαη θαλνληζκνχο,

φπσο νη νξγαλψζεηο ησλ θξαηψλ. Οη Δπίζθνπνη, φπσο ζηα θξάηε νη ππάιιεινη, δηαθξίλνληαη ζε αλψηεξνπο

θαη θαηψηεξνπο: Παηξηάξραη, Αξρηεπίζθνπνη, Μεηξνπνιίηαη, Δπίζθνπνη. Μηα επηζθνπή δελ είλαη γη’ απηνχο

θάηη ην σινθιεξσκέλν, αιιά έλα θνκκάηη ελφο κεγαιχηεξνπ ζπλφινπ: ηεο απηνθεθάινπ Δθθιεζίαο ή ηνπ

Παηξηαξρείνπ. Αιιά θαη ε απηνθέθαινο Δθθιεζία αηζζάλεηαη ηελ αλάγθε λα αλήθε ζε κηα πςειφηεξε

αξρή. Όηαλ δε εμσηεξηθνί ιφγνη ην εκπνδίδνπλ, πνιηηηθνί, ηζηνξηθνί ή γεσγξαθηθνί, πιαλάηαη ζηηο

απηνθέθαιεο Δθθιεζίεο αθαζφξηζην ην αίζζεκα ηεο αλεπαξθνχο ελφηεηνο ή αθφκε θαη ην αίζζεκα ηεο

δηαηξέζεσο.

Μηα ηέηνηα αληίιεςηο νδεγεί θαη’ επζείαλ ζηνλ Παπηζκφ. Δάλ ε θαζνιηθφηεο ηεο Δθθιεζίαο έρεη

ηέηνηα ζεκαζία, ηφηε ε Οξζνδνμία είλαη αμηνδάθξπηε, γηαηί δελ κπφξεζε κέρξη ηψξα λα πεηζαξρήζε θάησ

απφ έλαλ Πάπα.

Γελ είλαη φκσο έηζη ηα πξάγκαηα. Ζ «Καζνιηθή» Δθθιεζία πνπ νκνινγνχκε ζηφ ζχκβνιν ηεο

πίζηεψο καο δελ ιέγεηαη Καζνιηθή επεηδή πεξηιακβάλεη φινπο ηνπο Υξηζηηαλνχο ηεο γήο, αιιά γηαηί κέζα

ηεο βξίζθεη ν θάζε πηζηφο φιε ηελ Υάξη θαη ηελ Γσξεά ηνπ Θενχ. Ζ έλλνηα ηεο θαζνιηθφηεηνο δελ έρεη

θακκία ζρέζη κε ηελ έλλνηα ηεο Παγθνζκίνπ Οξγαλψζεσο, φπσο ηελ αληηιακβάλνληαη νη Παπηθνί θαη νη

επεξεαζκέλνη απφ ηελ Παπηθή λννηξνπία.

Βεβαίσο ε Δθθιεζία πξννξίδεηαη θαη επεθηείλεηαη ζε φιε ηελ Οηθνπκέλε, αλεμάξηεηα απφ ηφπνπο,

έζλε, θπιέο θαη γιψζζεο, θαη δελ είλαη ιάζνο λα ηελ νλνκάδε θαλείο Καζνιηθή θαη γη’ απηφ. Όπσο φκσο ε

αλζξσπφηεο γίλεηαη κία αθεξεκέλε έλλνηα, ην ίδην θηλδπλεχεη λα γίλε θαη ε Δθθιεζία φηαλ ηελ βιέπνκε

ζαλ αθεξεκέλε παγθφζκην έλλνηα. Γηα λα θαηαιάβε θαλείο, ηη είλαη αλζξσπφηεο αξθεί λα γλσξίζε θαιά

έλα θαη κφλν άλζξσπν. Γηαηί ε θχζηο ηνπ αλζξψπνπ απηνχ είλαη θνηλή ζε φινπο ηνπο αλζξψπνπο ηεο

νηθνπκέλεο.

Σν ίδην γηα λα θαηαιάβνπκε ηη είλαη Καζνιηθή Δθθιεζία ηνπ Υξηζηνχ, αξθεί λα γλσξίζνπκε θαιά

κία θαη κφλε ηνπηθή Δθθιεζία. Καη φπσο ηνπο άλζξψπνπο δελ είλαη ε ππνηαγή ζε κηα ηεξαξρία πνπ ηνπο

Page 57: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 57 απφ 75

ελψλεη αιιά ε θνηλή θχζηο ηνπο, έηζη θαη ηηο ηνπηθέο Δθθιεζίεο δελ ηηο ελψλεη ν Πάπαο θαη ε Παπηθή

ηεξαξρία αιιά ε θνηλή θχζηο ηνπο.

Μία νξζφδνμνο ηνπηθή Δθθιεζία, φζν πεξησξηζκέλε θαη αλ είλαη ζε έθηαζη θαη ζε αξηζκφ πηζηψλ,

είλαη θαη κφλε ηεο, αλεμάξηεηε απφ φιεο ηηο άιιεο, «Καζνιηθή». Κη απηφ, γηαηί ηίπνηε δελ ηεο ιείπεη απφ

ηελ Υάξη θαη ηελ Γσξεά ηνπ Θενχ. Όιεο καδί νη ηνπηθέο Δθθιεζίεο φινπ ηνπ θφζκνπ, δελ πεξηέρνπλ ηίπνηε

πεξηζζφηεξν ζε Θ. Υάξη, απφ ηε κηθξή απηή θαη νιηγφθνζκε Δθθιεζία.

Έρεη ηνπο Πξεζβπηέξνπο θαη Δπηζθφπνπο ηεο, έρεη ηα Μπζηήξηα, έρεη ην ψκα θαη ην Αίκα ηνπ

Υξηζηνχ ζηελ Θεία Δπραξηζηία. Κάζε άμηα ςπρή κπνξεί λα γεπζή κέζα ζ’ απηήλ ηελ παξνπζία ηνπ Αγίνπ

Πλεχκαηνο. Έρεη φιε ηε ράξε θαη φιε ηελ αιήζεηα. Ση ηεο ιείπεη ινηπφλ γηα λα είλαη Καζνιηθή; Απηή είλαη

ε κία πνίκλε θαη ν Δπίζθνπνο ν πνηκέλαο ηεο, εηθφλα ηνπ Υξηζηνχ, ηνπ Δλφο Πνηκέλνο. Απηή είλαη ε

πξνεηθφληζηο επάλσ ζηε γή ηεο Μηαο Πνίκλεο κε ηνλ Έλα Πνηκέλα, ηεο Νέαο Ηεξνπζαιήκ. Μέζα ηεο

γεχνληαη νη θαζαξέο θαξδηέο, απφ ηνχηε θηφιαο ηε δσή, ηελ Βαζηιεία ηνπ Θενχ, ηνλ αξξαβψλα ηνπ

Πλεχκαηνο. Μέζα ηεο βξίζθνπλ ηελ εηξήλε «ηελ πάληα λνχλ ππεξέρνπζαλ», ηελ εηξήλε πνπ δελ έρεη

θακκία ζρέζη κε ηελ εηξήλε ησλ αλζξψπσλ: «Δηξήλελ ηελ εκήλ δίδσκη πκίλ».

«Παχινο, θιεηφο, απφζηνινο Ηεζνχ Υξηζηνχ... ηε εθθιεζία ηνπ Θενχ ηε νχζε ελ Κνξίλζσ...». Ναί,

ήηαλ πξάγκαηη «ε Δθθιεζία ηνπ Θενχ», θαη άο ήηαλ «ελ Κνξίλζσ», ζ’ έλαλ ζπγθεθξηκέλν θαη πεξησξηζκέλν

ηφπν.

Απηή είλαη ε Καζνιηθή Δθθεζία. Κάηη ην ζπγθεθξηκέλν ζε ηφπν, ζε ρξφλν θαη ζε πξφζσπα. Απηφ ην

ζπγθεθξηκέλν κπνξεί λα επαλαιακβάλεηαη ζε ηφπν ή ζε ρξφλν, ρσξίο φκσο λα πάςε λα παξακέλε θαη’

νπζίαλ ην απηφ.

Οη ζρέζεηο ηεο κε ηηο άιιεο Δθθιεζίεο δελ είλαη ζρέζεηο λνκηθήο ή δηνηθεηηθήο αιιεινεμαξηήζεσο,

αιιά ζρέζεηο Αγάπεο θαη Υάξηηνο. Μία ηνπηθή Δθθιεζία είλαη ελσκέλε κε φιεο ηηο άιιεο νξζφδνμεο

ηνπηθέο Δθθιεζίεο ηεο Οηθνπκέλεο κε ην δεζκφ ηεο ηαπηφηεηνο. Δθθιεζία ηνπ Θενχ ε κία, Δθθιεζία ηνπ

Θενχ θαη ε άιιε, θαη φιεο νη άιιεο. Γελ ηηο ρσξίδνπλ ηα ζχλνξα ησλ εζλψλ, νχηε νη πνιηηηθέο επηδηψμεηο

ησλ θξαηψλ κέζα ζηα νπνία δνχλ, δελ ηηο ρσξίδεη νχηε θάλ ην γεγνλφο αλ ε κία αγλνή ηελ χπαξμε ηεο

άιιεο. Σν ίδην ψκα ηνπ Υξηζηνχ πνπ θνηλσλνχλ νη Έιιελεο θνηλσλνχλ θαη νη καχξνη ηεο Οπγθάληαο, νη

Ηλδηάλνη ηεο Αιάζθαο θαη νη Ρψζνη ηεο ηβεξίαο. Σν ίδην αίκα ηνπ Υξηζηνχ θπθινθνξεί ζηηο θιέβεο ηνπο.

Σν Πλεχκα ην Άγηνλ θσηίδεη ην λνχ ηνπο θαη ηνπο νδεγεί ζηε γλψζη ηεο ίδηαο αιήζεηαο.

Τπάξρνπλ βέβαηα ζρέζεηο αιιεινεμαξηήζεσο αλάκεζα ζηηο ηνπηθέο Δθθιεζίεο θαη ππάξρνπλ

θαλφλεο πνπ ηηο δηέπνπλ, φκσο ε αιιεινεμάξηεζηο απηή δελ είλαη ζρέζηο λνκηθνχ εμαλαγθαζκνχ αιιά

δεζκφο ζεβαζκνχ θαη αγάπεο κέζα ζε κηα πιήξε ειεπζεξία, ηελ ειεπζεξία ηεο Υάξηηνο. Καη νη θαλφλεο δελ

είλαη λφκνη ελφο δηθαίνπ, αιιά ζνθνί νδεγνί κηαο πείξαο αηψλσλ.

Page 58: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 58 απφ 75

Ζ Δθθιεζία δελ έρεη αλάγθε απφ εμσηεξηθνχο δεζκνχο γηα λα είλαη Μία. Γελ είλαη έλαο Πάπαο, ή

έλαο Παηξηάξρεο ή έλαο Αξρηεπίζθνπνο πνπ ελψλεη ηελ Δθθιεζία. Ζ ηνπηθή Δθθιεζία είλαη θάηη ην

σινθιεξσκέλν, δελ είλαη θνκκάηη ελφο κεγαιχηεξνπ φινπ.

Οη ζρέζεηο εμ άιινπ, ησλ Δθθιεζηψλ, είλαη ζρέζεηο ησλ Δθθιεζηψλ θαη φρη ζρέζεηο πνπ αθνξνχλ

απνθιεηζηηθψο ηνπο Δπηζθφπνπο ησλ. Γελ κπνξεί λα ελλνεζή Δπίζθνπνο ρσξίο πνίκλην, ή αλεμάξηεηνο απφ

ην πνίκληφ ηνπ. Ζ Δθθιεζία είλαη ε λχκθε ηνπ Υξηζηνχ. Ζ Δθθιεζία είλαη ην ζψκα ηνπ Υξηζηνχ, φρη κφλνο

ν Δπίζθνπνο.

Παηξηάξρεο, ιέγεηαη έλαο Δπίζθνπνο φηαλ ε Δθθιεζία πνπ πνηκαίλεη είλαη Παηξηαξρείνλ, θαη

Αξρηεπίζθνπνο, φηαλ ε Δθθιεζία ηνπ είλαη Αξρηεπηζθνπή. Γειαδή ν ζεβαζκφο θαη ε ηηκή νθείιεηαη ζηελ

ηνπηθή Δθθιεζία θαη θαη’ επέθηαζηλ απνδίδεηαη ζηνλ Δπίζθνπφ ηεο. Ζ Δθθιεζία ησλ Αζελψλ είλαη ε

κεγαιχηεξε θαη ζήκεξα ε ζπνπδαηφηεξε ηνπηθή Δθθιεζία ηεο Διιάδνο. Σεο νθείιεηαη γη’ απηφ ν

κεγαιχηεξνο ζεβαζκφο, θαη είλαη αμία κεγαιπηέξαο ηηκήο απφ νπνηαδήπνηε άιιε Δθθιεζία ηεο Διιάδνο. Ζ

γλψκε ηεο είλαη βαξχλνπζα θαη ν ξφινο ηεο ζηελ δηεπζέηεζη ησλ θνηλψλ πξνβιεκάησλ είλαη ν πην

ζεκαληηθφο. Γη’ απηφ δηθαίσο νλνκάδεηαη Αξρηεπηζθνπή. Καηά ζπλέπεηαλ, ν Δπίζθνπνο ηεο Δθθιεζίαο

απηήο, επεηδή εθπξνζσπεί κηα ηφζν ζεκαληηθή Δθθιεζία, είλαη πξφζσπν εμ ίζνπ ζεκαληηθφ θαη δηθαίσο

νλνκάδεηαη Αξρηεπίζθνπνο. Ο ίδηνο δελ είλαη παξά έλαο απιφο Δπίζθνπνο. ηνπο βαζκνχο ηεο ηεξσζχλεο -

ηνπ Γηαθφλνπ, ηνπ Πξεζβπηέξνπ θαη ηνπ Δπηζθφπνπ - δελ ππάξρεη βαζκφο αλψηεξνο απφ ηνλ βαζκφ ηνπ

Δπηζθφπνπ. Οη ηίηινη Μεηξνπνιίηεο, Αξρηεπίζθνπνο, Παηξηάξρεο ή Πάπαο, δελ δειψλνπλ κεγαιχηεξν

βαζκφ εθθιεζηαζηηθνχ ραξίζκαηνο, γηαηί δελ ππάξρεη κεγαιχηεξε κπζηεξηαθή ράξηο απφ απηήλ πνπ δίδεηαη

ζηνλ Δπίζθνπν. Γειψλνπλ κφλνλ δηαθνξά ζπνπδαηφηεηνο ησλ Δθθιεζηψλ πνπ πνηκαίλνπλ.

Ζ ζπνπδαηφηεο απηή κηαο Δθθιεζίαο, ελ ζρέζεη πξφο ηηο άιιεο, δελ είλαη θάηη ην κφληκν. Δμαξηάηαη

απφ εζσηεξηθέο θαη εμσηεξηθέο ζπλζήθεο. Μειεηψληαο ηελ ηζηνξία ηεο Δθθιεζίαο, βιέπνπκε ηα πξσηεία

απηά ηεο ζπνπδαηφηεηνο θαη ηνπ ζεβαζκνχ λα πεξλνχλ απφ Δθθιεζία ζε Δθθιεζία, κε κηα θπζηθή δηαδνρή.

ηνπο απνζηνιηθνχο ρξφλνπο, ε Δθθιεζία ησλ Ηεξνζνιχκσλ είρε ρσξίο θακκία ζπδήηεζη ηα πξσηεία ηνπ

θχξνπο θαη ηεο ζπνπδαηφηεηνο. Απηή είρε γλσξίζεη ηνλ Υξηζηφ, απηή άθνπζε ηα ιφγηα ηνπ, απηή ηνλ είδε λα

ζηαπξψλεηαη θαη λα αλαζηαίλεηαη, ζ’ απηήλ θαηέβεθε γηα πξψηε θνξά ην Πλεχκα ην Άγην. Όζνη

βξηζθφληνπζαλ ζε θνηλσλία Πίζηεσο θαη Εσήο καδί ηεο, ήηαλ βέβαηνη φηη βάδηδαλ ηνλ δξφκν ηνπ Υξηζηνχ.

Γη’ απηφ θαη ν Παχινο, φηαλ ηνλ θαηεγφξεζαλ φηη ην Δπαγγέιην πνπ εδίδαζθε δελ ήηαλ ην Δπαγγέιην ηνπ

Υξηζηνχ, έζπεπζε λα ην αλαπηχμε κπξνζηά ζηελ Δθθιεζία ησλ Ηεξνζνιχκσλ, γηα λα γίλε ε ζπκθσλία ηεο

Δθθιεζίαο απηήο απνζηνκσηηθή απάληεζηο ζηνπο ερζξνχο ηνπ (Γαι. β΄ 1-2).

Αξγφηεξα ηα πξσηεία απηά ηα πήξε ζηγά - ζηγά ε Ρψκε. Ήηαλ ε πξσηεχνπζα ηνπ Ρσκατθνχ

θξάηνπο. Πιήζνο δνθηκαζκέλσλ Υξηζηηαλψλ απνηεινχζε ηελ Δθθιεζία απηήλ. Γχν θνξπθαίνη Απφζηνινη

είραλ δήζεη θαη θεξχμεη ζηα φξηά ηεο. Πιήζνο καξηχξσλ έβαςαλ κε αίκα ηα ρψκαηά ηεο. Γη’ απηφ θαη ν

Page 59: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 59 απφ 75

ιφγνο ηεο ήηαλ ζεβαζηφο θαη ην θχξνο ηεο ζηελ επίιπζη ησλ θνηλψλ πξνβιεκάησλ ηεξάζηην. Όκσο ήηαλ

θχξνο ηεο Δθθιεζίαο θαη φρη ηνπ Δπηζθφπνπ ηεο. Όηαλ ηεο δεηνχζαλ ηελ γλψκε ηεο γηα ηελ επίιπζη ησλ

θνηλψλ πξνβιεκάησλ, ν Δπίζθνπφο ηεο απαληνχζε, φρη ζηφ φλνκά ηνπ, φπσο ζα έθαλε έλαο ζεκεξηλφο

Πάπαο, αιιά ζηφ φλνκα ηεο Δθθιεζίαο ηνπ. ηελ επηζηνιή ηνπ πξφο ηνπο Κνξηλζίνπο ν Κιήκεο ηεο Ρψκεο

αξρίδεη έηζη: «Ζ Δθθιεζία ηνπ Θενχ ε νχζα ελ Ρψκε, ηε Δθθιεζία ηνπ Θενχ ηε νχζε ελ Κνξίλζσ». Γξάθεη

δε κε χθνο ζπκβηβαζηηθφ θαη ηθεηεπηηθφ γηα λα ηνπο δηαβηβάζε ηελ καξηπξία ηεο Δθθιεζίαο ηνπ, ηελ γλψκε

ηεο γηα φ,ηη ζπλέβε ζηελ Δθθιεζία ηεο Κνξίλζνπ. Ο Ηγλάηηνο ν Θενθφξνο, ζηελ επηζηνιή ηνπ πξφο ηελ

Δθθιεζία ηεο Ρψκεο, δελ αλαθέξεη πνπζελά γηα ηνλ Δπίζθνπφ ηεο, ελψ γξάθεη ζαλ λα απεπζχλεηαη πξφο

Δθθιεζία πνπ έρεη πξάγκαηη ηα πξσηεία ζηελ ηεξαξρία ησλ Δθθιεζηψλ ηνπ θαηξνχ ηνπ.

Όηαλ ν άγηνο Κσλζηαληίλνο κεηέθεξε ηελ πξσηεχνπζα ηνπ Ρσκατθνχ θξάηνπο ζηφ Βπδάληην, ε

Ρψκε άξρηζε ζηγά - ζηγά λα ράλε ηελ παιηά ηεο αίγιε. Δίρε γίλεη κηα επαξρηαθή πφιηο. Μηα θαηλνχξγηα

ηνπηθή Δθθιεζία άξρηζε λα επηβάιιεηαη ζηελ ζπλείδεζη ηνπ Υξηζηηαληθνχ θφζκνπ. Ζ Δθθιεζία ηεο

Κσλζηαληηλνππφιεσο. Ζ Ρψκε πξνζπάζεζε λα δηαηεξήζε δειφηππα ηελ αίγιε ηνπ παξειζφληνο, αιιά

επεηδή ηα πξάγκαηα δελ ηελ βνεζνχζαλ, αλέπηπμε ζηγά - ζηγά ηελ γλσζηή Παπηθή εθθιεζηνινγία ηεο, γηα

λα κπνξέζε λα θαηνρπξψζε ζεσξεηηθψο φ,ηη δελ ήζειαλ λα ηεο πξνζθέξνπλ νη πεξηζηάζεηο. Έθζαζε έηζη,

απφ εμσθξεληζκφ ζε εμσθξεληζκφ, ζηφ ζεκείν λα δηαθεξχμε φηη ν Πάπαο είλαη αιάζεηνο φηαλ πξφθεηηαη λα

δνγκαηίζε, έζησ θαη αλ ιφγσ ακαξησιφηεηνο δελ έρε ηνλ θσηηζκφ ηεο αγηφηεηνο πνπ είραλ νη Παηέξεο ηεο

Δθθιεζίαο.*

* Πξάγκαηη, αλ πηζηέςνπκε ηνπο Παπηθνχο ζα πξέπε ή λα παξαδερζνχκε φηη φινη νη Πάπαη ήζαλ άγηνη θαη θσηίδνληαη ιφγσ

αγηφηεηνο, ή λα παξαδερζνχκε φηη ν Θεφο κηιάεη κε ην ζηφκα ηνπο κε έλαλ ηξφπν κεραληθφ, φπσο κίιεζε κε ην ζηφκα ηεο φλνπ ηνπ Βαιαάκ.

Ζ πξψηε ππφζεζηο απνξξίπηεηαη φηαλ εμεηαζζή ν βίνο θαη ε πνιηηεία ησλ πεξηζζνηέξσλ Παπψλ πνπ πέξαζαλ απφ ηνλ ζξφλν ηεο

Ρψκεο.

Ζ δεχηεξε ππφζεζηο ζεκαίλεη φηη ην κέλ ζηφκα ηνπ ακαξησινχ Πάπα θηλνχκελν απφ ηνλ Θεφ δνγκαηίδεη νξζψο, ν ίδηνο φκσο δελ

λνηψζεη ηηο αιήζεηεο ηηο νπνίεο πξνθέξεη ζηφ ζηφκα ηνπ.

Δίλαη βαζηθή αιήζεηα ηνπ Υξηζηηαληζκνχ φηη ν Θεφο δελ έξρεηαη ζε θνηλσλία κε ηελ ακαξηία, δελ θαηνηθεί ζε θαξδηέο αθάζαξηεο θαη

δελ θσηίδεη ππεξήθαλεο δηάλνηεο.

Ζ ακαξηία είλαη αθξηβψο ε έιιεηςηο ηνπ θσηφο, ην ζθφηνο, ε θαηάζηαζηο ησλ αλζξψπσλ πνπ ζειεκαηηθά κέλνπλ ζηφ ζθνηάδη, δηφηη

«κηζνχλ ην θψο θαη νπθ έξρνληαη πξφο ην θψο». Θα κπνξνχζε βέβαηα ν Θεφο λα ηνπο εμαλαγθάζε λα έιζνπλ πξφο ην θψο, ζα κπνξνχζε λα

ηνπο θάλε αγίνπο δηά ηεο βίαο, αιιά ε αγάπε ηνπ πξφο ηα ινγηθά πιάζκαηά ηνπ δελ ηνλ αθήλεη λα αζεβήζε πξφο ηελ ειεπζεξία ηελ νπνία ν

ίδηνο ηνπο εράξηζε. Κάηη ηέηνην ζα ήηαλ αλαίξεζηο ηνπ ίδηνπ ηνπ εαπηνχ ηνπ.

Ηζνδπλακεί ινηπφλ κε βιαζθεκία λα παξαδερζνχκε φηη ν Θεφο ζα εθψηηδε δηά ηεο βίαο ηνπο ακαξησινχο Πάπεο. Δάλ είρε δψζεη ηελ

ππφζρεζη ν Θεφο φηη νη Πάπαη ζα νξζνηνκνχλ νπσζδήπνηε ηνλ ιφγν ηνπ, νπνηνδήπνηε θαη αλ είλαη, απηφ ζα εζήκαηλε φηη ζα κηινχζε κε ην

ζηφκα ηνπο φπσο εκίιεζε θάπνηε κε ην ζηφκα ηεο φλνπ ηνπ Βαιαάκ. Όκσο, φπσο ε φλνο δελ είρε ζπλαίζζεζη ησλ ιφγσλ πνπ έιεγε ην ζηφκα

ηεο, έηζη θαη ν ακαξησιφο Πάπαο δελ ζα είρε ζπλαίζζεζη ησλ αιεζεηψλ ηάο νπνίαο ζα επξφθεξε.

Μπνξείηε λα δψζεηε ζ’ έλαλ άζεν λα δηαβάζε νιφθιεξε ηελ Αγία Γξαθή. Ο άζενο απηφο κπνξεί λα είλαη δεηλφο θηιφινγνο θαη

«ζενιφγνο» κε δίπισκα. Θα λνηψζε άξα γε ηίπνηε απ’ φζα ζα δηαβάζε; Γψζηε ζ’ έλαλ θηιάξγπξν λα δηαβάζε ηελ παξαβνιή ηνπ πινπζίνπ θαη

ηνπ θησρνχ Λαδάξνπ, ή ζ’ έλαλ άδηθν λα δηαβάζε ηνπο καθαξηζκνχο θαη παξαθνινπζείζηε κεηά λα δήηε αλ ζα έρνπλ λνηψζεη ηίπνηε απ’ φζα

δηάβαζαλ. Σν ίδην ζα θαηαιάβε θαη έλαο ακαξησιφο, ππεξήθαλνο θαη θαηξνζθφπνο, ίζσο δε θαη άζενο Πάπαο, φζα ζα βάιε ζηφ ζηφκα ηνπ ν

Θεφο.

Έηζη φκσο ππνζρέζεθε ν Υξηζηφο φηη ζα νδεγή ηελ Δθθιεζία ηνπ εηο πάζαλ ηελ αιήζεηαλ; Σν πηζηεχνπλ απηφ νη Καζνιηθνί; Όζνη

πάλησο δελ είλαη θαλαηηζκέλνη, άο πξνζέμνπλ πφζν κηα ηέηνηα λννηξνπία είλαη μέλε πξφο ηελ Δθθιεζία ηνπ Υξηζηνχ, μέλε πξφο ηελ ζθέςηλ θαη

πξάμη ησλ πξψησλ αηψλσλ ηεο Δθθιεζίαο ηεο Ρψκεο.

Άο ηδνχλ πψο γεληθεχνπλ θάηη πνπ ηφζν ιίγεο θνξέο απεθάζηζε λα θάλε ν Θεφο, ζηνπο ζηεξεκέλνπο απφ ην Πλεχκα ην Άγην αηψλεο

ηεο Παιαηάο Γηαζήθεο. Αλ ηα δνχλ απηά ίζσο πηά λα κε ρξεηαζζή λα αλαηξέμνπλ ζηελ Αγία Γξαθή γηα λα βξνχλ εθεί ηελ θαηαδίθε θάζε

ηέηνηνπ αιαζήηνπ θαη θάζε Παπηζκνχ.

Page 60: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 60 απφ 75

Ζ Δθθιεζία ηεο Κσλζηαληηλνππφιεσο έπαημε ηνλ πην ζεκαληηθφ ξφιν ζ’ φιε ηελ καθξά πεξίνδν

ησλ κεγάισλ αηξέζεσλ θαη ησλ Οηθνπκεληθψλ πλφδσλ, έδσζε δε θη απηή κε ηελ ζεηξά ηεο ην κεξίδην ηνπ

αίκαηνο κε ην καξηχξην ρηιηάδσλ παηδηψλ ηεο ηελ επνρή ησλ εηθνλνθιαζηψλ.

Κνληά ζ’ απηέο ηηο Δθθιεζίεο πνπ είραλ θαηά θαηξνχο ηα πξσηεία ηνπ θχξνπο, ππήξραλ άιιεο πνπ

θαηείραλ ηελ δεχηεξε ή ηελ ηξίηε ζέζη. Ήηαλ ηα δηάθνξα Παηξηαξρεία, παιηά ή θαηλνχξγηα, θαη νη άιιεο

ζεκαληηθέο Δθθιεζίεο ή Μεηξνπφιεηο. Τπάξρεη ινηπφλ κηα ηεξάξρεζηο, αιιά ηεξάξρεζηο Δθθιεζηψλ θαη φρη

Δπηζθφπσλ. Ο άγ. Δηξελαίνο δελ ζπκβνπιεχεη λα απεπζχλσληαη νη Υξηζηηαλνί ζε ζεκαληηθνχο Δπηζθφπνπο

γηα λα βξίζθνπλ ηελ ιχζη ησλ πξνβιεκάησλ ηνπο αιιά ζηηο Δθθιεζίεο πνπ έρνπλ ηηο πην παιηέο ξίδεο, λα

βξίζθνπλ ηελ απάληεζη ζηελ πίζηη θαη ηελ δσή ησλ Δθθιεζηψλ εθείλσλ πνπ έρνπλ ηηο ξίδεο ηνπο ζηνπο

Απνζηφινπο (Adv. haer. III, 4,1).

Γελ ππάξρνπλ ινηπφλ δεζκνί νξγαλψζεσο, δηνηθεηηθνί θαη λνκηθνί, αλάκεζα ζηηο Δθθιεζίεο, αιιά

δεζκνί αγάπεο θαη ράξηηνο. Οη ίδηνη δεζκνί αγάπεο θαη ράξηηνο πνπ ππάξρνπλ θαη αλάκεζα ζηνπο πηζηνχο

ηεο θάζε Δθθιεζίαο, ηεξσκέλνπο θαη ιατθνχο. Ζ ζρέζηο ηνπ Πξεζβπηέξνπ πξφο ηνλ Δπίζθνπν δελ είλαη

ζρέζηο ππαιιειίαο, αιιά ζρέζηο ραξηζκαηηθή, ζρέζηο κπζηεξηαθή. Ο Δπίζθνπνο είλαη εθείλνο πνπ δίλεη

ζηνλ Πξεζβχηεξν ηελ ράξη ηεο Ηεξσζχλεο. Καη ν Πξεζβχηεξνο δίλεη ζηνλ ιατθφ ηελ ράξη ηεο Ηεξσζχλεο.

Καη ν Πξεζβχηεξνο δίλεη ζηνλ ιατθφ ηελ ράξη ησλ κπζηεξίσλ. Σν κφλν πνπ μερσξίδεη ηνλ Δπίζθνπν απφ

ηνλ Πξεζβχηεξν είλαη ην ράξηζκα ηεο ρεηξνηνλίαο. ε ηίπνηε άιιν δελ ππεξέρεη ν Δπίζθνπνο, έζησ θαη αλ

είλαη Δπίζθνπνο ζπνπδαίαο Δθθιεζίαο θαη θέξεη ηνλ ηίηιν ηνπ Παηξηάξρνπ ή ηνπ Πάπα. «Οπ πνιχ ην

κέζνλ απηψλ (ησλ Πξεζβπηέξσλ) θαη ησλ Δπηζθφπσλ. Καη γάξ θαη απηνί δηδαζθαιίαλ εηζίλ αλαδεδεηγκέλνη

θαη πξνζηαζίαλ ηεο Δθθιεζίαο... ηε γάξ ρεηξνηνλία κφλε ππεξβεβήθαζη, θαη ηνχησ κφλσ δνθνχζη

πιενλεθηείλ ησλ Πξεζβπηέξσλ» (Υξπζφζηνκνο, νκηι. ηα΄ ηεο πξφο Σηκφζ. Α΄).

Οη Δπίζθνπνη δελ έρνπλ θαλέλα δηθαίσκα λα θέξσληαη ζαλ άξρνληεο, φρη κφλνλ πξφο ηηο άιιεο

Δθθιεζίεο, αιιά νχηε θάλ πξφο ηνπο Πξεζβπηέξνπο ή ηνπο ιατθνχο ηεο δηθήο ηνπο Δθθιεζίαο ηελ νπνίαλ

επηζθνπνχλ. Έρνπλ θαζήθνλ λα επηβιέπνπλ παηξηθά, λα ζπκβνπιεχνπλ, λα θαζνδεγνχλ, λα πνιεκνχλ θαηά

ηνπ ςεχδνπο, λα εμνξθίδνπλ κε αγάπε θαη απζηεξφηεηα ηνπο ακαξηάλνληαο, λα πξντζηαληαη ελ αγάπε.

Αιιά απηά ηνπο ηα θαζήθνληα ηα κνηξάδνληαη κε ηνπο Πξεζβπηέξνπο. Οη Πξεζβχηεξνη πάιη βιέπνπλ ηνπο

Δπηζθφπνπο σο γελλήηνξαο ζηελ Ηεξσζχλε θαη ηνπο πεξηβάιινπλ κε ηελ ίδηα ζηνξγή.

Σα πάληα ζηελ Δθθιεζία ηα δηέπεη ε αγάπε. Οη δηαθξίζεηο είλαη δηαθξίζεηο ραξηζκάησλ. Γελ είλαη

δηαθξίζεηο λνκηθήο, αιιά πλεπκαηηθήο εμνπζίαο. Καη αλάκεζα ζηνπο ιατθνχο ππάξρνπλ ραξίζκαηα θαη

ραξίζκαηα.

Ζ ελφηεο ηεο Δθθιεζίαο ινηπφλ δελ είλαη δήηεκα πεηζαξρίαο ζε κηα αλψηεξε αξρή, δελ είλαη δήηεκα

ππνηαγήο θαησηέξσλ ζε αλσηέξνπο. Σελ ελφηεηα δελ ηελ θάλνπλ νη εμσηεξηθέο ζρέζεηο, νχηε θάλ νη θνηλέο

Page 61: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 61 απφ 75

απνθάζεηο πλφδσλ, αθφκε θαη Οηθνπκεληθψλ. Σελ ελφηεηα ηεο Δθθιεζίαο ηελ δίδεη ε θνηλσλία ζηφ ψκα

θαη ην Αίκα ηνπ Υξηζηνχ, ε θνηλσλία κε ηελ Αγ. Σξηάδα. Δίλαη ελφηεο ιεηηνπξγηθή, ελφηεο κπζηηθή.

Οη θνηλέο απνθάζεηο κηαο Οηθνπκεληθήο πλφδνπ δελ είλαη ην ζεκέιην αιιά ην απνηέιεζκα ηεο

ελφηεηνο. Δμ άιινπ νη απνθάζεηο κηαο Οηθνπκεληθήο ή ηνπηθήο πλφδνπ είλαη έγγπξεο κφλνλ φηαλ γίλνπλ

απνδεθηέο απφ ηελ ζπλείδεζη ηεο Δθθιεζίαο, θαη είλαη ζχκθσλεο κε ηελ Παξάδνζη.

Ο Παπηζκφο είλαη ε θαη’ εμνρήλ δηαζηξνθή ηεο εθθιεζηαζηηθήο ελφηεηνο. Σνλ δεζκφ απηφλ ηεο

αγάπεο θαη ηεο ειεπζεξίαο ηνλ έθαλε δεζκφ αλάγθεο θαη ηπξαλλίαο. Ο Παπηζκφο είλαη ε απηζηία ζηελ

δχλακη ηνπ Θενχ θαη ε εκπηζηνζχλε ζηελ δχλακη ησλ αλζξσπίλσλ ζπζηεκάησλ.

Αιιά άο κε λνκίζε θαλείο φηη ν Παπηζκφο είλαη θάηη πνπ ππάξρεη κφλνλ ζηελ Γχζη. Άξρηζε λα

δηαθαίλεηαη ηνλ ηειεπηαίν θαηξφ θαη αλάκεζα ζηνπο Οξζνδφμνπο. Μεξηθνί λενθαλείο ηίηινη είλαη

ραξαθηεξηζηηθνί απηνχ ηνπ πλεχκαηνο, φπσο π.ρ. «ν πάζεο Διιάδνο», «ν Ακεξηθήο» θ.η.ι. Πνιιέο θνξέο

αθνχκε γηα ηνλ Παηξηάξρε Κσλζηαληηλνππφιεσο λα ιέλε: «ν αξρεγφο ηεο Οξζνδνμίαο», ή αθνχκε ηνπο

Ρψζνπο λα κηινχλ γηα ηελ Μφζρα σο ηξίηε Ρψκε θαη ηνλ Παηξηάξρε ηεο λα αλαιακβάλε ηα ελία

νινθιήξνπ ηεο Οξζνδνμίαο. Άξρηζαλ κάιηζηα θαη αξθεηά έληνλεο αληηδειίεο. Όια απηά είλαη εθδειψζεηο

ηνπ ηδίνπ θνζκηθνχ πλεχκαηνο, ηεο ηδίαο θνζκνθξαηνξηθήο δίςαο θαη αλάγνληαη ζηηο ίδηεο ελσηηθέο ηάζεηο

πνπ ραξαθηεξίδνπλ ζήκεξα ηνλ θφζκν.

Οη άλζξσπνη δελ κπνξνχλ λα λνηψζνπλ ηελ ελφηεηα κέζα ζηελ πνιιαπιφηεηα. Καη φκσο απηφ είλαη

έλα βαζχ κπζηήξην. Ζ αδπλακία καο λα ην λνηψζνπκε πξνέξρεηαη απφ ηελ θαηάζηαζη ηεο δηαζπάζεσο, κέζα

ζηελ νπνία έρεη πέζεη ην αλζξψπηλν γέλνο. Οη άλζξσπνη απφ πξφζσπα έγηλαλ άηνκα ρσξηζκέλα θαη ερζξηθά

θαη ηνπο είλαη ηψξα αδχλαηνλ λα λνηψζνπλ ηελ βαζεηά ελφηεηα ηεο θχζεψο ηνπο. Καη φκσο ν άλζξσπνο

είλαη έλαο θαη πνιινί, έλαο ζηε θχζη ηνπ, πνιινί ζηα πξφζσπα. Απηφ είλαη εμ άιινπ θαη ην κπζηήξην ηεο

Αγίαο Σξηάδνο, θαη ην κπζηήξην ηεο Δθθιεζίαο.

ΚΘ΄ Φεπδεπίζθνπνη.

Δίλαη απαξαίηεην λα λνηψζνπλ νη Υξηζηηαλνί φηη ε Δθθιεζία έρεη κπζηεξηαθά θαη φρη δηνηθεηηθά

ζεκέιηα, γηα λα κε πάζνπλ απηφ πνπ έπαζαλ νη Γπηηθνί, πνπ αθνινχζεζαλ ηνλ Πάπα ζηηο πιάλεο ηνπ, γηαηί

λφκηζαλ φηη αλ δελ ηνλ αθνινπζνχζαλ ζα επξίζθνλην απηνκάησο έμσ απφ ηελ Δθθιεζία.

ήκεξα ηα δηάθνξα Παηξηαξρεία θαη νη Αξρηεπίζθνπνη δέρνληαη κεγάιεο πηέζεηο εθ κέξνπο

πνιηηηθψλ δπλάκεσλ, πνπ επηδηψθνπλ λα θαηεπζχλνπλ ηνπο Οξζνδφμνπο αλάινγα κε ηα ζπκθέξνληά ηνπο.

Δίλαη γλσζηφ φηη ην Παηξηαξρείν ηεο Μφζραο δέρεηαη ηελ επηξξνή ηεο ζνβηεηηθήο πνιηηηθήο. Αιιά θαη ην

Παηξηαξρείν Κσλζηαληηλνππφιεσο δέρεηαη ηελ επηξξνή ηεο ακεξηθαληθήο πνιηηηθήο. Κάησ απφ απηήλ ηελ

επηξξνή επξαγκαηνπνηήζε ε επαθή ηνπ Παηξηαξρείνπ απηνχ κε ην επίζεο ππφ ακεξηθαληθή επηξξνή

Page 62: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 62 απφ 75

Πξνηεζηαληηθφ «Οηθνπκεληθφ πκβνχιην ησλ Δθθιεζηψλ», θαη νη πξφο ηνλ Πάπα δνπιηθέο δηαζέζεηο ηνπ

άξρηζαλ λα απνθηνχλ επηθίλδπλεο δηαζηάζεηο, θαη λα θζάλνπλ κέρξη θνξηηθήο πηέζεσο επάλσ ζηηο άιιεο

Οξζφδνμεο Δθθιεζίεο.

Ζ Ακεξηθή λνκίδεη φηη ζα εληζρχζε ηελ δπηηθή παξάηαμη θαηά ηνπ θνκκνπληζκνχ, αλ, κ’ απηέο ηηο

ηερλεηέο ζπκθηιηψζεηο, ελνπνηήζε ηηο πλεπκαηηθέο ηεο δπλάκεηο. Ζ Δθθιεζία, φκσο, γίλεηαη έηζη έξκαηνλ

ησλ πνιηηηθψλ δπλάκεσλ ηνπ θφζκνπ, κε απξφβιεπηεο γηα ηελ Οξζνδνμία ζπλέπεηεο.

Δίλαη άξα γε ππνρξεσκέλνο ν Οξζφδνμνο ιαφο λα αθνινπζή επ’ άπεηξνλ έλα ηέηνην δνπισκέλν

Παηξηαξρείν; Σν γεγνλφο φηη ην Παηξηαξρείν απηφ επί αηψλεο εθξάηεζε ηα πξσηεία ηνπ θχξνπο θαη ηεο

ηηκήο κέζα ζηνλ ρξηζηηαληθφ θφζκν, δελ κπνξεί λα δηθαηψζε εθείλνπο πνπ ζα ην αθνινπζήζνπλ ζηελ

ελσηηθή ζπλζεθνιφγεζη κε ηελ αίξεζη. Καη ε Ρψκε είρε θάπνηε ηα πξσηεία ηνπ θχξνπο θαη ηεο ηηκήο κέζα

ζηνλ ρξηζηηαληθφ θφζκν, δελ εζηάζεθε φκσο απηφ αξθεηφ γηα λα ηελ αθνινπζήζνπλ νη Υξηζηηαλνί ζηφ

δξφκν ηεο αηξέζεσο. Ζ θνηλσλία θαη ν ζεβαζκφο πξφο κία Δθθιεζία εθ κέξνπο ησλ άιισλ Δθθιεζηψλ,

παξακέλνπλ θαη ζπλερίδνληαη εθ’ φζνλ ε Δθθιεζία απηή παξακέλεη Δθθιεζία, εθ’ φζνλ δειαδή δή θαη

πνξεχεηαη ελ πλεχκαηη θαη αιεζεία. Όηαλ έλα Παηξηαξρείν πάςε λα είλαη Δθθιεζία, απνδερφκελν θνηλσλία

κε αηξεηηθνχο, ηφηε παχεη θαη ε εθ κέξνπο ησλ άιισλ Δθθιεζηψλ αλαγλψξηζίο ηνπ.

Πξέπεη λα γίλε ζπλείδεζηο ζηνλ Οξζφδνμν ιαφ, φηη δελ νθείιεη θακκία ππαθνή ζ’ έλαλ Δπίζθνπν,

νζνλδήπνηε πςειφ ηίηιν θαη αλ θαηέρε, φηαλ ν Δπίζθνπνο απηφο πάςε λα είλαη Οξζφδνμνο θαη

αθνινπζήζε θαλεξά αηξεηηθνχο, κε πξνζρήκαηα ελψζεσο «επί ίζνηο φξνηο». Απ’ ελαληίαο έρεη ηελ

ππνρξέσζη λα θχγε απφ θνληά ηνπ, θαη λα νκνινγήζε ηελ πίζηη ηνπ. Γηαηί έλαο Δπίζθνπνο, έζησ θαη

Παηξηάξρεο, έζησ θαη Πάπαο, παχεη λα είλαη Δπίζθνπνο απφ ηελ ζηηγκή πνπ ζα πάςε λα είλαη Οξζφδνμνο.

Ο Δπίζθνπνο είλαη πξφζσπν ηεξφ, θαη ηνπ νθείιεηαη ζεβαζκφο θαη ηηκή, αθφκε θαη αλ είλαη νινθάλεξα

αηξεηηθφο, ή θνηλσλή κε αηξεηηθνχο, ηφηε νη Υξηζηηαλνί θακκία ζπλνδηθή απφθαζη δελ πξέπεη λα

πεξηκέλνπλ, απνκαθξπλφκελνη ακέζσο απφ απηφλ.

Να ηη ιέγνπλ επάλσ ζ’ απηά νη Καλφλεο ηεο Δθθιεζίαο: «... 'Χζηε εί ηηο Πξεζβχηεξνο, ή Δπίζθνπνο,

ή Μεηξνπνιίηεο ηνικήζνη απνζηήλαη ηεο πξφο ηνλ νηθείνλ Παηξηάξρελ θνηλσλίαο, θαη κε αλαθέξνη ην

φλνκα απηνχ, θαηά ην σξηζκέλνλ θαη ηεηαγκέλνλ, ελ ηε ζεία Μπζηαγσγία, αιιά πξφ εκθαλείαο ζπλνδηθήο

θαη ηειείαο απηνχ θαηαθξίζεσο, ζρίζκα πνηήζνη^ ηνχηνλ ψξηζελ ε αγία χλνδνο πάζεο ηεξαηείαο παληειψο

αιιφηξηνλ είλαη εη κφλνλ ειεγρζείε ηνχην παξαλνκήζαο. Καη ηαχηα κέλ εζθξάγηζηαί ηε θαη ψξηζηαη πεξί

ησλ πξνθάζεη ηηλψλ εγθιεκάησλ ησλ νηθείσλ αθηζηακέλσλ πξνέδξσλ, θαη ζρίζκα πνηνχλησλ, θαη ηελ

έλσζηλ ηεο Δθθιεζίαο δηαζπψλησλ. Οη γάξ δη’ αίξεζίλ ηηλα παξά ησλ αγίσλ πλφδσλ, ή Παηέξσλ,

θαηεγλσζκέλελ, ηεο πξφο ηνλ πξφεδξνλ θνηλσλίαο εαπηνχο δηαζηέιινληεο, εθείλνπ δεινλφηη ηελ αίξεζηλ

δεκνζία θεξχηηνληνο, θαη γπκλή ηε θεθαιή επ’ Δθθιεζίαο δηδάζθνληνο, νη ηνηνχηνη νπ κφλνλ ηε θαλνληθή

επηηηκήζεη νπρ ππφθεηληαη, πξφ ζπλνδηθήο δηαγλψζεσο εαπηνχο ηεο πξφο ηνλ θαινχκελνλ Δπίζθνπνλ

Page 63: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 63 απφ 75

θνηλσλίαο απνηεηρίδνληεο, αιιά θαη ηεο πξεπνχζεο ηηκήο ηνηο Οξζνδφμνηο αμησζήζνληαη. Οπ γάξ

Δπηζθόπσλ, αιιά ςεπδεπηζθόπσλ θαη ςεπδνδηδαζθάισλ θαηέγλσζαλ, θαη νπ ζρίκαηη ηελ έλσζηλ ηεο

Δθθιεζίαο θαηέηεκνλ, αιιά ζρηζκάησλ θαη κεξηζκψλ ηελ Δθθιεζίαλ εζπνχδαζαλ ξχζαζζαη» (Καλψλ ΗΔ΄

ηεο Α΄ θαη Β΄ ιεγνκέλεο πλφδνπ).

Λ΄ ηό ηέινο ησλ θαηξώλ.

Ο θφζκνο θαη ν δηάβνινο νδεγνχλ ηελ Δθθιεζία ζε ηφζν θνβεξέο δνθηκαζίεο πνπ κπνξεί λα έιζε

εκέξα, φινη νη Δπίζθνπνη ηεο ρψξαο λα έιζνπλ ζε θνηλσλία κε ηνπο αηξεηηθνχο. Ση ζα θάλνπλ ηφηε νη

πηζηνί; Ση ζα θάλνπλ νη ιίγνη εθείλνη πνπ ζα έρνπλ ηνλ εξστζκφ λα κε αθνινπζήζνπλ ηελ κάδα, λα κε

αθνινπζήζνπλ ηνπο ζπγγελείο, ηνπο γεηηφλνπο θαη ηνπο ζπκπνιίηαο ησλ;

Θα πξέπε φινη νη πηζηνί λα θαηαιάβνπλ φηη ε Δθθιεζία δελ είλαη εθεί πνπ θαίλεηαη. Οη Λεηηνπξγίεο

ζα εμαθνινπζήζνπλ λα γίλσληαη θαη νη λανί λα γεκίδνπλ απφ πηζηνχο, φκσο ε Δθθιεζία δελ ζα έρε θακκία

ζρέζη κε ηνπο λανχο εθείλνπο, νχηε κ’ εθείλα ηα ξάζα θη εθείλνπο ηνπο πηζηνχο. Ζ Δθθιεζία είλαη εθεί πνπ

ππάξρεη ε αιήζεηα. Πηζηνί είλαη εθείλνη πνπ ζπλερίδνπλ ηελ αδηάθνπε παξάδνζη ηεο Οξζνδνμίαο, ην έξγν

απηφ ηνπ Αγίνπ Πλεχκαηνο. Ηεξείο είλαη εθείλνη πνπ ζθέπηνληαη, δνχλ θαη δηδάζθνπλ φπσο νη Παηέξεο θαη

νη Άγηνη ηεο Δθθιεζίαο, ή ηνπιάρηζηνλ πνπ δελ ηνπο αξλνχληαη κε ηελ δηδαρή ηνπο. Όπνπ δελ ππάξρεη απηή

ε ζπλέρεηα ζθέςεσο θαη δσήο, είλαη πιάλε λα νκηινχκε γηα Δθθιεζία, έζησ θαη αλ φια ηα εμσηεξηθά

θαηλφκελα κηινχλ γη’ απηήλ.

Πάληα ζα βξεζή έλαο θαλνληθφο ηεξεχο, ρεηξνηνλεκέλνο απφ έλαλ θαλνληθφ Δπίζθνπν, πνπ ζα

αθνινπζή ηελ Παξάδνζη. Γχξσ ζε ηέηνηνπο ηεξείο ζα ζπζπεηξψλσληαη νη κηθξέο νκάδεο ησλ πηζηψλ πνπ ζα

απνκείλνπλ ζηφ ηέινο ησλ θαηξψλ. Απηέο νη κηθξέο νκάδεο, ζα είλαη ε θάζε κία ηνπο θαη απφ κία ηνπηθή

«Καζνιηθή» Δθθιεζία ηνπ Θενχ. Ο πηζηφο ζα βξίζθε κέζα ζ’ απηέο φιν ην πιήξσκα ηεο Υάξηηνο ηνπ

Θενχ. Γελ ζα έρνπλ αλάγθε απφ δηνηθεηηθνχο ή άιινπο δεζκνχο, γηαηί ε θνηλσλία πνπ ζα ππάξρε κεηαμχ

ηνπο ζα είλαη ε ηειεηφηεξε πνπ κπνξεί λα ππάξμε. Θα είλαη ε θνηλσλία ζηφ ψκα θαη ην Αίκα ηνπ Υξηζηνχ,

ε Κνηλσλία ζηφ Πλεχκα ην Άγην. Οη ρξπζνί θξίθνη ηεο αλαιινίσηεο Οξζνδφμνπ Παξαδφζεσο ζα ζπλδένπλ

ηηο Δθθιεζίεο απηέο κεηαμχ ηνπο θαζψο θαη κε ηηο Δθθιεζίεο ηνπ παξειζφληνο, κε ηελ ζξηακβεχνπζα

Δθθιεζία ησλ νπξαλψλ. Μέζα ζ’ απηέο ηηο κηθξέο νκάδεο ζα δηαηεξεζή αθέξαηε ε Μία, Αγία, Καζνιηθή

θαη Απνζηνιηθή Δθθιεζία.

Βέβαηα είλαη ζαπκάζην λα κπνξή λα ππάξρε ηάμηο θαη ζπληνληζκφο ζηηο εμσηεξηθέο εθδειψζεηο ησλ

δηαθφξσλ Δθθιεζηψλ, θαη νη νιηγψηεξν ζεκαληηθέο Δθθιεζίεο λα παίξλνπλ θαηεπζχλζεηο θαη νδεγίεο απφ

ηηο πην ζεκαληηθέο, φπσο γίλεηαη ηψξα αλάκεζα ζηηο Δπηζθνπέο, ηηο Μεηξνπφιεηο, ηηο Αξρηεπηζθνπέο θαη ηα

Παηξηαξρεία. Όκσο ζηφ ηέινο ησλ θαηξψλ ηέηνηεο εμσηεξηθέο ζρέζεηο θαη επαθέο ζα είλαη ηηο πεξηζζφηεξεο

Page 64: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 64 απφ 75

θνξέο αδχλακεο. Θα ππάξρε ηέηνηα ζχγρπζηο ζηνλ θφζκν, πνπ ε κία Δθθιεζία δελ ζα κπνξή λα είλαη ηφζν

ζίγνπξε γηα ηελ νξζνδνμία ηεο άιιεο, ιφγσ ηνπ πιήζνπο ησλ ςεπδνπξνθεηψλ πνπ ζα έρνπλ γεκίζεη ηνλ

θφζκν, θαη ζα ιέγνπλ «εδψ ν Υξηζηφο θαη εθεί ν Υξηζηφο». Μφλνλ κέζα ζε κηθξέο νκάδεο ζα δηαηεξήηαη ε

βεβαηφηεο ηεο νξζήο πίζηεσο θαη δσήο. Μπνξεί λα ππάξρνπλ θαη παξεμεγήζεηο αλάκεζα ζε πξαγκαηηθά

Οξζφδνμεο Δθθιεζίεο ιφγσ ηεο «ζπγρχζεσο ησλ γισζζψλ» πνπ ππάξρεη ζηελ ζχγρξνλν Βαβέι. Όκσο

ηίπνηε απ’ απηά δελ ζα δηαζπά ηελ νπζηαζηηθή ελφηεηα ηεο Δθθιεζίαο.

Έλα ζχγρξνλν παξάδεηγκα ηεο θαηαζηάζεσο απηήο παξνπζηάδνπλ νη Ρψζνη ηεο δηαζπνξάο, νη

νπνίνη έρνπλ ρσξηζζή ζε ηξείο αληηκαρφκελεο παξαηάμεηο. Ζ κία παξάηαμηο ζέιεη λα αλήθε ζηφ

Παηξηαξρείν ηεο Μφζραο, ε άιιε, γηα λα κήλ επεξεάδεηαη απφ ηε ζνβηεηηθή πνιηηηθή, αλήθεη ζηφ

Παηξηαξρείν Κσλζηαληηλνππφιεσο θαη επεξεάδεηαη απφ ηελ θηινπαπηθή πνιηηηθή. Ζ ηξίηε, ε πην

πξνζγεησκέλε, παξακέλεη αλεμάξηεηνο. Καη νη ηξείο παξαηάμεηο είλαη, κέρξη ηνπ παξφληνο ηνπιάρηζηνλ,

Οξζφδνμεο, κε πιήξε νπζηαζηηθή θνηλσλία κεηαμχ ηνπο. Σππηθή φκσο θνηλσλία θαη εμσηεξηθή επαθή δελ

έρνπλ, θαη απηφ γηαηί έρνπλ ραζή ζηνλ δαίδαιν λνκηθψλ αληηιήςεσλ θαη ζπδεηήζεσλ γηα ην πνην

Παηξηαξρείν πξέπεη λα ηνπο δηνηθή. Μηα ηέηνηα λννηξνπία είλαη απφ ηελ βάζη ηεο εζθαικέλε, γηαηί θακκηά

νπζηαζηηθή αλάγθε εμαξηήζεσο απφ έλα Παηξηαξρείν δελ ππάξρεη, ηελ ζηηγκή κάιηζηα πνπ ηνπο ρσξίδνπλ

απφ ηα Παηξηαξρεία απηά ηεξάζηηεο απνζηάζεηο θαη ζχλνξα θξαηψλ. Σίπνηε δελ εκπνδίδεη κηα Οξζφδνμν

Δθθιεζία ζηφ Παξίζη π.ρ. λα βξίζθεηαη ζε νπζηαζηηθή θνηλσλία κε ην Παηξηαξρείν ηεο Μφζραο ή κε ηελ

Δθθιεζία ηεο Κσλζηαληηλνππφιεσο, ρσξίο λα έρε δηνηθεηηθή εμάξηεζη απφ απηά. Ζ αληίιεςηο φηη ε

δηαθνπή ηεο δνηθεηηθήο εμαξηήζεσο απφ έλα Παηξηαξρείν απνθφβεη απφ ηελ Οξζφδνμν Δθθιεζία, δελ είλαη

Οξζφδνμνο αιιά Παπηθή. Δμ άιινπ θαη απηή ε χπαξμηο δηνηθεηηθήο εμαξηήζεσο Δθθιεζηψλ απφ έλαλ

Παηξηάξρε είλαη Παπηθήο εκπλεχζεσο. Ο Οξζφδνμνο Παηξηάξρεο είλαη πξφεδξνο, ζπληνληζηήο ελεξγεηψλ,

ζχκβνπινο κεγάινπ θχξνπο, δελ είλαη φκσο δεζπφηεο, δελ είλαη θπξίαξρνο. Γελ κπνξεί ηίπνηε λα θάλε έμσ

απφ ηα φξηα ηεο Δπηζθνπήο ηνπ, ρσξίο ηελ ζχκθσλν γλψκε φισλ ησλ άιισλ Δπηζθφπσλ (ΛΓ΄

Απνζηνιηθφο Καλψλ).

Μπνξεί ινηπφλ, ζηφ ηέινο ησλ θαηξψλ, φηαλ νη δηάθνξεο «Δθθιεζίεο» θαη ζξεζθείεο ζα έρνπλ

ελσζή θαη ζα εκθαλίδσληαη σο εληαίν ζχλνιν, ε γλήζηα Οζξφδνμνο Δθθιεζία λα εκθαλίδεηαη δηειειπκέλε,

ηεκαρηζκέλε ζε κηθξέο ελνξίεο, ζθφξπηεο θαη αξαηέο, πνπ κπνξεί κάιηζηα λα ππνβιέπνπλ ε κία ηελ άιιε

απφ έιιεηςε εκπηζηνζχλεο, φπσο νη ζηξαηηψηαη πνπ ππνπηεχνληαη νη κέλ ηνπο δε, φηαλ καζεπηή φηη θαη νη

ερζξνί θνξνχλ ηελ ίδηα ζηνιή.

ηφ ηέινο ησλ θαηξψλ φινη ζα ηζρπξίδσληαη φηη είλαη Υξηζηηαλνί Οξζφδνμνη θαη φηη ε Οξζνδνμία

είλαη φπσο ηελ θαηαιαβαίλνπλ απηνί. Παξ’ φια απηά φκσο, φζνη ζα έρνπλ θαζαξή θαξδηά θαη θσηηζκέλν

απφ ηελ ζεία Υάξη λνχ, ζα αλαγλσξίδνπλ ηελ Οξζφδνμν Δθθιεζία παξ’ φιεο ηηο θαηλνκεληθέο δηαηξέζεηο

θαη ηελ νινζρεξή έιιεηςη εμσηεξηθήο αίγιεο. Θα ζπζπεηξψλσληαη γχξσ ζηνπο πξαγκαηηθνχο ηεξείο θαη ζα

Page 65: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 65 απφ 75

γίλσληαη νη ζηχινη ηεο Δθθιεζίαο. Άο θάλνπλ φ,ηη ζέινπλ νη άλζξσπνη ηνπ θφζκνπ. Άο γίλσληαη

νηθνπκεληθά ζπλέδξηα, άο ελψλσληαη νη «Δθθιεζίεο», άο λνζεχεηαη ν Υξηζηηαληζκφο, άο αιινηψλεηαη ε

παξάδνζηο θαη ε δσή, άο ελψλσληαη νη ζξεζθείεο. Ζ Δθθιεζία ηνπ Υξηζηνχ ζα κέλε αλαιινίσηε, γηαηί,

φπσο ιέγεη ν Υξπζφζηνκνο, έζησ θαη έλαο ζηχινο ηεο αλ παξακείλε φξζηνο ε Δθθιεζία δελ ζα πέζε.

«Οπδέλ Δθθιεζίαο ηζρπξφηεξνλ. Σνπ νπξαλνχ πςεινηέξα εζηί, ηεο γήο πιαηπηέξα εζηίλ. Οπδέπνηε γεξά,

αεί δε αθκάδεη».

ηχινο ηεο Δθθιεζίαο είλαη ν θάζε πξαγκαηηθφο πηζηφο πνπ κέλεη θνιιεκέλνο ζηελ Παξάδνζη ησλ

Παηέξσλ, παξ’ φια ηα θνβεξά ξεχκαηα ηνπ θφζκνπ πνπ δνθηκάδνπλ λα ηνλ παξαζχξνπλ. Σέηνηνη ζηχινη

ζα ππάξρνπλ κέρξη ηελ ζπληέιεηα ηνπ θφζκνπ, φ,ηη θαη λα γίλε. Δμ’ άιινπ φηαλ θζάζνπλ λα γίλνπλ απηά ηα

πξάγκαηα, ν εξρνκφο ηνπ Κπξίνπ δελ ζα είλαη καθξηά. Απηή ε θαηάζηαζηο ζα είλαη ην πην θνβεξφ ζεκάδη

φηη θνληεχεη ν εξρνκφο Σνπ. Σφηε αθξηβψο «ήμεη ην ηέινο».

ΛΑ΄ Σν εκείνλ ηεο Παξνπζίαο.

Οη γιπθαλάιαηνη θαη ζπλαηζζεκαηηθνί Υξηζηηαλνί ζεσξνχλ ηα παξαπάλσ ζαλ ππεξβνιηθή θαη

απνθξνπζηηθή απαηζηνδνμία. χκκαρνη ηνπ θφζκνπ, δελ κπνξνχλ λα ηδνχλ ηελ ζθξαγίδα ηνπ δηαβφινπ ζ’

απηφ πνπ νη ίδηνη επηθξνηνχλ. Οχηε κπνξνχλ λα αλακεηξήζνπλ ην ηεξάζηην ράνο πνπ ρσξίδεη ηνλ θφζκν

απφ ηνλ Θεφ, γηαηί ηφηε ζα είλαη αλαγθαζκέλνη λα παξαδερζνχλ φηη ην ίδην ράνο ρσξίδεη θαη ηνπο ίδηνπο απφ

ηνλ Θεφ.

Γελ κπνξνχλ ινηπφλ λα αλερζνχλ λα είλαη θαλείο απαηζηφδνμνο γηα ηελ ζχγρξνλε Βαβέι. Δίλαη ηφζν

ηθαλνπνηεκέλνη απφ ηελ επνρή ηνπο. Βιέπνπλ ην κέιινλ ηφζν ιακπξφ. Ο Υξηζηηαληζκφο γη’ απηνχο είλαη

ηφζν ζπκβαηφο κε ηνλ θφζκν θαη είλαη ηφζν επραξηζηεκέλνη γη’ αηφ, πνπ δελ ζα ζε ζπγρσξήζνπλ πνηέ αλ

ηνπο δείμεο φηη πιαλψληαη.

Οξακαηίδνληαη ζηφ κέιινλ κηα παγθφζκηα ελσκέλε Δθθιεζία, κε φινπο ηνπο αλζξψπνπο

ελσκέλνπο κε ηνλ δεζκφ ηεο αγάπεο. Οη αηξεηηθνί ησλ δηαθφξσλ απνρξψζεσλ είλαη γη’ απηνχο «νη αδειθνί

ηνπο Υξηζηηαλνί», απφ ηνπο νπνίνπο ηνπο ερψξηζαλ νη εγστζκνί θαη νη ζηελνθεθαιηέο, παξσρεκέλσλ

επνρψλ. Παξαδέρνληαη φηη ππάξρνπλ θαη δνγκαηηθέο δηαθνξέο, αιιά πψο απηέο ζα ππεξπεδεζνχλ απφ ηελ

αγάπε, ή γηα λα κηιήζνπκε πην αλνηρηά, ζα μεραζηνχλ απφ ηελ «αγάπε».

Ση ζρέζη φκσο έρεη άξα γε απηή ε δαθξχβξεθηνο «αγάπε» κε ηελ αγάπε ηνπ Θενχ; Πψο κπνξνχλ λα

ηζρπξίδσληαη ρσξίο λα ληξέπσληαη, φηη έρνπλ πεξηζζφηεξε αγάπε ζηελ θαξδηά ηνπο απφ απηήλ πνπ είραλ νη

Άγηνη, νη νπνίνη δελ κπφξεζαλ λα ππεξπεδήζνπλ κ’ απηήλ ηνπο θξάρηεο πνπ ηνπο ρψξηδαλ απφ ηελ αίξεζη,

αιιά απελαληίαο ηνπο έθακαλ πην ςεινχο γηα λα πξνζηαηεχζνπλ ηα πξφβαηα απφ ηνπο ιχθνπο;

Page 66: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 66 απφ 75

Αιιά απηφ πνπ παίξλνπλ γηα αγάπε πξφο ηνπο αλζξψπνπο δελ είλαη ζηελ νπζία παξά αγάπε πξφο

ηνλ θφζκν. Δίλαη κηα ζπλζεθνιφγεζηο κε ην ςέκα αλζξψπσλ πνπ δελ κπνξνχλ λα ππνθέξνπλ ηηο

ηαιαηπσξίεο ηνπ πνιέκνπ κε ηηο δπλάκεηο ηνπ ζθφηνπο.

Καη ην φλεηξφ ηνπο, απηή ε εηδπιιηαθή εηθφλα ησλ θαιψλ θαη αγαπεκέλσλ αλζξψπσλ, πνπ θάλνπλ

λα βαζηιέςε ν Υξηζηφο επάλσ ζε ηνχηε ηε γή, απηφο ν πεηξαζκφο ηεο εξήκνπ, είλαη έλα φλεηξν

θαηαδηθαζκέλν απφ ηνλ ίδην ηνλ Κχξην.

Άο ξίμνπλ νη ππεξαηζηφδνμνη κηα καηηά ζηφ ΚΓ΄ Κεθάιαην ηνπ θαηά Μαηζαίνλ Δπαγγειίνπ γηα λα

ηδνχλ πψο πξνθεηεχεη ν Κχξηνο ην ηέινο ησλ θαηξψλ:

«Καη εμειζψλ ν Ηεζνχο επνξεχεην απφ ηνπ ηεξνχ^ θαη πξνζήιζνλ νη καζεηαί απηνχ επηδείμαη απηψ

ηάο νηθνδνκάο ηνπ ηεξνχ. Ο δε Ηεζνχο είπελ απηνίο^ νπ βιέπεηε ηαχηα πάληα; ακήλ ιέγσ πκίλ, νπ κε αθεζή

ψδε ιίζνο επί ιίζνλ, φο νπ θαηαιπζήζεηαη. Καζεκέλνπ δε απηνχ επί ηνπ φξνπο ησλ Διαηψλ πξνζήιζνλ

απηψ νη καζεηαί θαη’ ηδίαλ ιέγνληεο^ εηπέ εκίλ πφηε ηαχηα έζηαη, θαη ηη ην ζεκείνλ ηεο ζήο παξνπζίαο θαη

ηεο ζπληειείαο ηνπ αηψλνο; Καη απνθξηζείο ν Ηεζνχο είπελ απηνίο^ Βιέπεηε κε ηηο πκάο πιαλήζε. Πνιινί

γάξ ειεχζνληαη επί ησ νλφκαηί κνπ ιέγνληεο, εγψ εηκί ν Υξηζηφο, θαη πνιινχο πιαλήζνπζη. Μειιήζεηε δε

αθνχεηλ πνιέκνπο θία αθνάο πνιέκσλ^ νξάηε κε ζξνείζζε^ δεί γάξ πάληα γελέζζαη, αιι’ νχπσ εζηί ην

ηέινο. Δγεξζήζεηαη γάξ έζλνο επί έζλνο θαη βαζηιεία επί βαζηιείαλ θαη έζνληαη ιηκνί θαη ινηκνί θία ζεηζκνί

θαηά ηφπνπο^ πάληα δε ηαχηα αξρή σδίλσλ. Σφηε παξαδψζνπζηλ πκάο εηο ζιίςηλ θαη απνθηελνχζηλ πκάο,

θαη έζεζζε κηζνχκελνη ππφ πάλησλ ησλ εζλψλ δηά ην φλνκά κνπ. Καη ηφηε ζθαλδαιηζζήζνληαη πνιινί θαη

αιιήινπο παξαδψζνπζη θαη κηζήζνπζηλ αιιήινπο. Καη πνιινί ςεπδνπξνθήηαη εγεξζήζνληαη θαη

πιαλήζνπζη πνιινχο. Καη δηά ην πιεζπλζήλαη ηελ αλνκίαλ, ςπγήζεηαη ε αγάπε ησλ πνιιψλ. Ο δε

ππνκείλαο εηο ηέινο νχηνο ζσζήζεηαη. Καη θεξπρζήζεηαη ηνχην ην Δπαγγέιηνλ ηεο Βαζηιείαο ελ φιε ηε

νηθνπκέλε εηο καξηχξηνλ πάζη ηνηο έζλεζη, θαη ηφηε ήμεη ην ηέινο. Όηαλ νχλ ίδεηε ην βδέιπγκα ηεο

εξεκψζεσο ην ξεζέλ δηά Γαληήι ηνπ πξνθήηνπ εζηψο ελ ηφπσ αγίσ - ν αλαγηλψζθσλ λνείησ - ηφηε νη ελ ηε

Ηνπδαία θεπγέησζαλ επί ηα φξε, ν επί ηνπ δψκαηνο κε θαηαβαηλέησ άξαη ηα εθ ηεο νηθίαο απηνχ, θαη ν ελ

ησ αγξψ κε επηζηξεςάησ νπίζσ άξαη ηα ηκάηηα απηνχ. Οπαί δε ηαίο ελ γαζηξί ερνχζαηο θαη ηαίο

ζειαδνχζαηο ελ εθείλαηο ηαίο εκέξαηο. Πξνζεχρεζζε δε ίλα κε γέλεηαη ε θπγή πκψλ ρεηκψλνο κεδέ

αββάησ. Έζηαη γάξ ηφηε ζιίςηο κεγάιε, νία νπ γέγνλελ απ’ αξρήο θφζκνπ έσο ηνπ λχλ νπδ’ νπ κε

γέλεηαη. Καη εη κε εθνινβψζεζαλ αη εκέξαη εθείλαη, νπθ αλ εζψζε πάζα ζάξμ^ δηά δε ηνπο εθιεθηνχο

θνινβσζήζνληαη αη εκέξαη εθείλαη. Σφηε εάλ ηηο πκίλ είπε, ηδνχ ψδε ν Υξηζηφο ή ψδε, κε πηζηεχζεηε^

εγεξζήζνληαη γάξ ςεπδφρξηζηνη θαη ςεπδνπξνθήηαη θαη δψζνπζη ζεκεία κεγάια θαη ηέξαηα, ψζηε

πιαλήζαη, εη δπλαηφλ, θαη ηνπο εθιεθηνχο. Ηδνχ πξνείξεθα πκίλ. Δάλ νχλ είπσζηλ πκίλ, ηδνχ ελ ηε εξήκψ

εζηί, κε εμέιζεηε, ηδνχ ελ ηνηο ηακείνηο, κε πηζηεχζεηε^ ψζπεξ γάξ ε αζηξαπή εμέξρεηαη απφ αλαηνιψλ θαη

θαίλεηαη έσο δπζκψλ, νχησο έζηαη θαη ε παξνπζία ηνπ πηνχ ηνπ αλζξψπνπ^ φπνπ γάξ εάλ ή ην πηψκα, εθεί

Page 67: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 67 απφ 75

ζπλαρζήζνληαη νη αεηνί. Δπζέσο δε κεηά ηελ ζιίςηλ ησλ εκεξψλ εθείλσλ ν ήιηνο ζθνηηζζήζεηαη θαη ε

ζειήλε νπ δψζεη ην θέγγνο απηήο, θαη νη αζηέξεο πεζνχληαη απφ ηνπ νπξαλνχ, θαη αη δπλάκεηο ησλ

νπξαλψλ ζαιεπζήζνληαη. Καη ηφηε θαλήζεηαη ην ζεκείνλ ηνπ πηνχ ηνπ αλζξψπνπ ελ ησ νπξαλψ, θαη ηφε

θφςνληαη πάζαη αη θπιαί ηεο γήο θαη φςνληαη ηνλ πηφλ ηνπ αλζξψπνπ εξρφκελνο επί ησλ λεθειψλ ηνπ

νπξαλνχ κεηά δπλάκεσο θαη δφμεο πνιιήο. Καη απνζηειεί ηνπο αγγέινπο απηνχ κεηά ζάιπηγγνο θσλήο

κεγάιεο, θαη επηζπλάμνπζη ηνπο εθιεθηνχο απηνχ εθ ησλ ηεζζάξσλ αλέκσλ απ’ άθξσλ νπξαλψλ έσο άθξσλ

απηψλ. Απφ δε ηεο ζπθήο κάζεηε ηελ παξαβνιήλ. Όηαλ ήδε ν θιάδνο απηήο γέλεηαη απαιφο, θαη ηα θχιια

εθθχε, γηλψζθεηε φηη εγγχο ην ζέξνο^ νχησ θαη πκείο φηαλ ίδεηε ηαχηα πάληα, γηλψζθεηε φηη εγγχο εζηηλ επί

ζχξαηο^ ακήλ ιέγσ πκίλ, νπ κε παξέιζε ε γελεά αχηε έσο αλ πάληα ηαχηα γέλεηαη. Ο νπξαλφο θαη ε γή

παξειεχζνληαη, νη δε ιφγνη κνπ νπ κε παξέιζσζη. Πεξί δε ηεο εκέξαο εθείλεο θαη ηεο ψξαο νπδείο νηδελ,

νπδέ νη άγγεινη ησλ νπξαλψλ, εηκή ν Παηήξ κνπ κφλνο. 'Χζπεξ δε αη εκέξαη ηνπ Νψε, νχησο έζηαη θαη ε

παξνπζία ηνπ πηνχ ηνπ αλζξψπνπ. 'Χζπεξ γάξ ήζαλ ελ ηαίο εκέξαηο ηαίο πξφ ηνπ θαηαθιπζκνχ ηξψγνληεο

θαη πίλνληεο, γακνχληεο θαη εθγακίδνληεο, άρξη ήο εκέξαο εηζήιζε Νψε εηο ηελ Κηβσηφλ, θαη νπθ έγλσζαλ

έσο ήιζελ ν θαηαθιπζκφο θαη ήξελ άπαληαο, νχησο έζηαη θαη ε παξνπζία ηνπ πηνχ ηνπ αλζξψπνπ. Σφηε

δχν έζνληαη ελ ησ αγξψ, ν είο παξαιακβάλεηαη θαη ν είο αθηέηαη^ δχν αιήζνπζαη ελ η~΄Χσ κπιψλη, κία

παξαιακβάλεηαη θαη κία αθίεηαη. Γξεγνξείηαη νχλ, φηη νπθ νίδαηε πνία ψξα ν Κχξηνο πκψλ έξρεηαη...».

Ρσηνχλ νη Μαζεηαί λα ηνπο πή ν Κχξηνο πνην ζα είλαη ην ζεκείνλ ηεο Παξνπζίαο ηνπ θαη ηεο

ζπληειείαο ηνπ αηψλνο, θαη απνθξηλφκελνο ν Υξηζηφο αξρίδεη κε ηηο ιέμεηο: «Βιέπεηε κε ηηο πκάο

πιαλήζε». Θα ππάξμε ινηπφλ θνβεξφο θίλδπλνο ηεο πιάλεο ζηφ ηέινο ησλ θαηξψλ, θαη απηφ γηαηί «πνιινί

ειεχζνληαη επί ησ νλφκαηί κνπ ιέγνληεο, εγψ εηκί ν Υξηζηφο, θαη πνιινχο πιαλήζνπζη». Πνιινί ζα έιζνπλ

πνπ ζα ιέλε πψο απηνί είλαη ν Υξηζηφο, ή πψο είλαη αληηπξφζσπνί ηνπ, ή απνζηαικέλνη ηνπ, ή δηδάζθαινη

ηνπ Υξηζηηαληζκνχ, άλζξσπνη πνπ ζα ηζρπξίδσληαη φηη είλαη Υξηζηηαλνί ρσξίο λα είλαη ζη’ αιήζεηα. Καη

απηνί δελ ζα κείλνπλ ρσξίο αληαπφθξηζη ζηηο θαξδηέο ησλ αλζξψπσλ, αιιά ζα νδεγήζνπλ πνιινχο ζηελ

πιάλε.

Γελ κηιάεη ινηπφλ ν Υξηζηφο γηα ηνπο θαλεξνχο ερζξνχο ηνπ Θενχ, δελ κηιάεη γηα ηνπο πιηζηάο, γηα

ηνπο θνκκνπληζηάο, γηα ηνπο αζένπο, αιιά γη’ απηνχο πνπ εκθαλίδνληαη ζαλ θίινη ηνπ Θενχ, ζαλ

Υξηζηηαλνί, ρσξίο λα είλαη ζη’ αιήζεηα. Απφ απηνχο ζέιεη λα γιπηψζε ν Υξηζηφο ηνπο πηζηνχο, γηαηί απηνί

είλαη ν κεγάινο ηνπο ερζξφο, νη ππνθξηηαί, «νη δπλάκελνη πιαλήζαη».

Ύζηεξα πεξηγξάθεη ν Υξηζηφο κεξηθά ζεκεία πνπ ζα είλαη αξρή σδίλσλ. Πνιέκνπο θαη αθνάο

πνιέκσλ, ιηκνχο, ινηκνχο, ζεηζκνχο. Όια απηά δελ ζα είλαη αθφκε ην ηέινο αιιά ε αξρή ηνπ ηέινπο. «Σφηε

παξαδψζνπζηλ πκάο εηο ζιίςηλ θαη απνθηελνχζηλ πκάο» θαη ζα ζάο κηζή φινο ν θφζκνο γηα ην φλνκά κνπ.

Σφηε ζα ζθαλδαιηζζνχλ πνιινί απφ ηνπο Υξηζηηαλνχο θαη ζα αξρίζνπλ λα πξνδίδνπλ ν έλαο ηνλ άιινλ θαη

λα κηζνχληαη κεηαμχ ηνπο. Καη πνιινί ςεπδνπξνθήηαη ζα γπξλνχλ αλάκεζά ηνπο θαη ζα παξαζχξνπλ

Page 68: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 68 απφ 75

πνιινχο ζηελ πιάλε. Καη θαζψο ζα πιεζαίλε ε αλνκία, ε αγάπε ησλ πνιιψλ πξφο ηνλ Θεφ θαη πξφο ηνλ

πιεζίνλ ζα θξπψζε. Θα ζσζή δε κφλνλ εθείλνο πνπ ζα ζεθψζε κε ππνκνλή θαη θαξηεξία φινπο απηνχο

ηνπο πεηξαζκνχο κέρξη ην ηέινο.

Μέζα ζ’ απηφ ην ράνο ηεο απνζηαζίαο θαη ηεο ςπρξφηεηνο, ζα ζπληειεζζή ην θήξπγκα ηνπ

Δπαγγειίνπ ζε φιε ηελ νηθνπκέλε, γηα λα ην γλσξίζνπλ φινη νη άλζξσπνη, γηα λ’ αθνχζνπλ φινη νη

άλζξσπνη ην θάιεζκα ηνπ Θενχ. Δπεηδή φκσο «πνιινί εηζη θιεηνί, νιίγνη δε εθιεθηνί», ην Δπαγγέιην απηφ

ζα ην αθνχζνπλ νη άλζξσπνη, αιιά δελ ζα δερζνχλ, ζα ην κάζνπλ αιιά δελ ζα ην δήζνπλ. Θα κείλε «εηο

καξηχξηνλ πάζη ηνηο έζλεζη» θνβεξή καξηπξία φηη νη άλζξσπνη ήμεξαλ ηελ αιήζεηα, θαη φηη αλ δελ ηελ

αθνινχζεζαλ, απηφ δελ νθείιεηαη ζε άγλνηα, αιιά ζε απνζηξνθή πξφο ην θψο. Σφηε ινηπφλ «ήμεη ην

ηέινο». Όηαλ γίλνπλ φια απηά θαη απνθνξπθσζή ε ελ γλψζεη απνζηαζία, ηφηε ζα έξζε ην ηέινο ηνπ

θφζκνπ θαη ε Γεπηέξα Παξνπζία ηνπ Υξηζηνχ.

Καηφπηλ ν Υξηζηφο αξρίδεη λα κηιάε γηα θάηη θαηλνκεληθά άζρεην πξφο ην ηέινο ηνπ θφζκνπ, γηα

ηελ θαηαζηξνθή ηεο Ηεξνπζαιήκ. Αιιά ε θαηαζηξνθή απηή, πνπ έγηλε ζαξάληα ρξφληα κεηά, είλαη ζηελ

πξαγκαηηθφηεηα ε πξνεηθφληζηο ηνπ ηέινπο ηνπ θφζκνπ. Όηαλ σινθιεξψζεθε ε απνζηαζία ηνπ Ηζξαήι,

φηαλ γλψξηζαλ ηνλ Υξηζηφ θαη αληί λα ηνλ δερζνχλ ηνλ ζηαχξσζαλ θαη θπλήγεζαλ ηνπο καζεηάο ηνπ, ηφηε

ήξζε θαη ην ηέινο ηεο Ηεξνπζαιήκ. Σφηε, φπσο πξνθήηεπζε ν Γαληήι, ην βδέιπγκα ηεο εξεκψζεσο ήιζε

θαη ζηάζεθε ζηνλ άγην ηφπν ηνπ Νανχ, θαη δελ έκεηλε απφ απηφλ «ιίζνο επί ιίζνλ» θαη φια ηα ηεξά θαη ηα

φζηα ησλ Ηζξαειηηψλ ζθφξπηζαλ θαη ράζεθαλ. Έηζη ζα γίλε θαη κε ηνλ λένλ Ηζξαήι, ηνλ ρξηζηηαληθφ θφζκν.

Όπσο ν παιηφο Ηζξαήι, εθιήζεθε θη απηφο λα γίλε παηδί ηνπ Θενχ^ αιι’ φπσο ν παιηφο Ηζξαήι, εθιψηζεζε

θη απηφο ηνλ επεξγέηε Παηέξα ηνπ, θαη αληί λα δεηήζε ηελ Βαζηιεία ηνπ Θενχ, δήηεζε ηελ βαζηιεία ηνπ

αλζξψπνπ. Όηαλ ινηπφλ ε απνζηαζία ηνπ θζάζε ζηφ απξνρψξεην, ζα ηζρχζε θαη γη’ απηφλ ε πξνθεηεία

ηνπ Γαληήι. Θα βξεζή θαη γη’ απηφλ ην βδέιπγκα ηεο εξεκψζεσο πνπ ζα ζηαζή ζηνλ άγην ηφπν ηνπ Θενχ,

ζηελ Δθθιεζία Σνπ θαη ζηνπο Νανχο Σνπ, ζα έιζε ν Αληίρξηζηνο πνπ ζα θαζήζε ζηνλ ηφπν ηνπ Θενχ θαη

ζα δεηήζε λα ιαηξεχζνπλ απηφλ ζηελ ζέζη ηνπ Θενχ. Σφηε ηα ηεξά θαη ηα φζηα ηνπ Νένπ Ηζξαήι, ε

πξαγκαηηθή Δθθιεζία ηνπ Υξηζηνχ ζα ζθνξπίζε, θπλεγεκέλε ζηηο άθξεο ηνπ θφζκνπ, θαη, φπσο έγηλε ηφηε

πνπ θαηαζηξάθεθε ε Ηεξνπζαιήκ απφ ηνπο Ρσκαίνπο, φζνη έκεηλαλ πηζηνί ζηνλ Θεφ θαη αθνινχζεζαλ ηνλ

Υξηζηφ ηνπ, πέξαζαλ ζηνλ Νέν Ηζξαήι, έηζη ζα γίλε θαη ζηφ ηέινο ηνπ θφζκνπ, ν πξαγκαηηθφο θαη αηψληνο

Ηζξαήι, ηα αιεζηλά ηέθλα ηνπ Θενχ ζα πεξάζνπλ ζηελ Νέα Ηεξνπζαιήκ, ηελ αρεηξνπνίεην θαη αηψληα πφιη,

πνπ ε αγάπε ηνπ Θενχ εηνίκαζε.

Όηαλ ινηπφλ ζα δήηε ην βδέιπγκα ηεο εξεκψζεσο λα ζηέθεηαη ζηνλ άγην ηφπν ηνπ Θενχ, ηφηε φζνη

είλαη πξαγκαηηθνί πηζηνί, άο θχγνπλε ζηα φξε, άο αλεβάζνπλε ην λνχ ηνπο ζηηο θνξπθέο ηεο πλεπκαηηθήο

δσήο θαη άο απνθφςνπλε ηνπο δεζκνχο ηνπο κε ηνπο λεθξνχο αλζξψπνπο ηνπ θφζκνπ. Όπνηνο έρεη αλεβή

ςειά ζηα δσκάηηα ηεο πξνζεπρήο, άο κε θαηεβή απφ ηελ νπξάληα απηή πνιηηεία ηνπ, ζηηο κάηαηεο

Page 69: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 69 απφ 75

θξνληίδεο εηνχηνπ ηνπ θφζκνπ, θαη «ν ελ ησ αγξψ», «ν επηβαιψλ ηελ ρείξα επ’ άξνηξνλ», ν εξγαδφκελνο

ηα έξγα ηνπ Θενχ, άο κε γπξίζε πίζσ ζηα κάηαηα έξγα ησλ άλζξσπσλ. Αιινίκνλν δε ζηηο ςπρέο εθείλεο

πνπ ζα έρνπλ αθφκε ην παηδί ζηελ θνηιηά ηνπο θαη δελ ζα έρνπλ γελλήζεη θαξπφ πλεπκαηηθφ, θαη αιινίκνλν

ζε φζνπο ζα ηξέθσληαη αθφκε κε γάια θαη δελ ζα έρνπλ γεπζή ηελ ζηεξεά ηξνθή ηνπ Πλεχκαηνο.

Πξνζεχρεζζε δε λα κε καο βξή ην ηέινο ηνπ θφζκνπ θάησ απφ ζπλζήθεο ζθιεξέο, έρνληαο παγσκέλε ηελ

θαξδηά ζαο θαη δεκέλα ηα πφδηα ηνπ πλεχκαηφο ζαο. Γηαηί ζα έξζε ηφηε ζηνπο πηζηνχο ζιίςηο κεγάιε, φζε

δελ έγηλε απφ ηελ αξρή ηνπ θφζκνπ. Καη εάλ δελ εζπληνκεχνληαλ νη εκέξεο εθείλεο, δελ ζα ζσδφηαλ

θακκηά ςπρή, αιιά νη εκέξεο εθείλεο ζα ζπληνκεπζνχλ γηα ην ραηήξη ησλ εθιεθηψλ, γηα λα κε πιαλεζνχλ

θαη ραζνχλ θη εθείλνη.

Σφηε αλ ζάο πή θαλείο φηη ήξζε ν Υξηζηφο θαη βξίζθεηαη εδψ ή εθεί κε ηνλ πηζηέςεηε, γηαηί ζα

θαλνχλ ςεπδφρξηζηνη θαη ςεπδνπξνθήηεο πνπ ζα θάλνπλ ζεκεία θαη ηέξαηα γηα λα πιαλήζνπλ, εάλ

κπνξέζνπλ, θαη ηνπο εθιεθηνχο. Καη ζπλερίδεη ν Κχξηνο: «Ηδνχ πξνείξεθα πκίλ». Να, ινηπφλ, ζάο ηα είπα

φια απφ πξίλ. Δάλ ζάο πνχλ φηη ήξζε ν Υξηζηφο θαη βξίζθεηαη θάπνπ ζε κηα έξεκν ή ζε κηα πφιη, κε ηνπο

πηζηέςεηε^ γηαηί, φηαλ έξζε ν Υξηζηφο δελ ζα έξζε ζηα θξπθά, αιιά ζα δνχλε ην θψο ηνπ νη άλζξσπνη ζαλ

ην θψο ηεο αζηξαπήο απ’ ηελ αλαηνιή ψο ηε δχζη, θαη κπξνζηά ηνπ ζα ζπληαρζνχλε, άζειά ηνπο, φινη νη

άλζξσπνη.

Ακέζσο δε κεηά ηελ ζιίςη πνπ ζα λνηψζνπλ νη πηζηνί ηηο ηειεπηαίεο εθείλεο εκέξεο ηνπ θφζκνπ, ν

ήιηνο θαη ε ζειήλε ζα ζθνηηζζνχλ θαη ηα αζηέξηα ζα πέζνπλ απφ ηνλ νπξαλφ. Καη ηφηε ζα θαλή ζηνλ

νπξαλφ ν ζηαπξφο, «ην ζεκείνλ ηνπ πηνχ ηνπ αλζξψπνπ», θαη ηφηε ζα θιάςνπλ φιεο νη θπιέο ηεο γήο θαη

ζα δνχλε ηνλ Τηφ ηνπ αλζξψπνπ λα έξρεηαη επάλσ ζηηο λεθέιεο ηνπ νπξαλνχ κε δχλακη θαη δφμα πνιιή.

Καη νη άγγεινί Σνπ ζα καδέςνπλ φινπο ηνπο εθιεθηνχο ηνπ Θενχ απφ ηηο ηέζζεξεο άθξεο ηνπ νπξαλνχ θαη

ηεο γήο.

Όηαλ δήηε ηελ ζπθηά λα βγάδε θχιια, θαηαιαβαίλεηε απφ ηνχην ην ζεκάδη φηη έξρεηαη ην θαινθαίξη.

Έηζη θαη φηαλ δήηε λα γίλσληαη φζα ζάο πξνείπα, λα μέξεηε φηη ην ηέινο πιεζηάδεη. άο ιέγσ αιήζεηα πψο

πξίλ πεξάζε ε γεληά απηή ησλ αλζξψπσλ, ζα θαηαζηξαθή ε Ηεξνπζαιήκ, θαη πξίλ πεξάζε ε γεληά ησλ

Υξηζηηαλψλ, πξίλ κπνξέζνπλ λα ηελ αθαλίζνπλ ηα θαθά πνπ ζα ηελ βξνχλ, φια φζα ζάο είπα ζα γίλνπλ. Ο

νπξαλφο θαη ε γή ζα πεξάζνπλ, αιιά ηα ιφγηα κνπ δελ ζα πεξάζνπλ.

Με κε ξσηάηε πνηά κέξα ή κεηά πφζνλ θαηξφ ζα γίλνπλ φια απηά, γηαηί ηελ εκέξα απηήλ νχηε

άγγεινη ησλ νπξαλψλ ηε γλσξίδνπλ. Μφλνλ εζείο λα είζαζηε πάληνηε έηνηκνη γηα ηελ εκέξα απηήλ γηα λα

κήλ έξζε φπσο ν θιέθηεο θαη ζάο βξή αλέηνηκνπο. Οη κέξεο πνπ ζα μαλάξζε ν Τηφο ηνπ αλζξψπνπ ζα είλαη

φπσο ήηαλ νη εκέξεο ηνπ Νψε. Όπσο ηηο εκέξεο ιίγν πξίλ απφ ηνλ θαηαθιπζκφ, νη άλζξσπνη ακέξηκλνη

έηξσγαλ, έπηλαλ θαη παληξεπφληνπζαλ, ζά λα κε επξφθεηην ηίπνηε λα ζπκβή, ψο ηελ εκέξα πνπ κπήθε ν

Νψε ζηελ Κηβσηφ θαη άξρηζε ν θαηαθιπζκφο, πνπ ηνπο έπλημε φινπο ρσξίο λα πξνιάβνπλ λα θαηαιάβνπλ ηη

Page 70: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 70 απφ 75

γηλφηαλ, έηζη ζα είλαη θαη νη κέξεο πνπ ζα έξζε ν Τηφο ηνπ αλζξψπνπ. Σφηε καδί ζα δνπιεχνπλ νη άλζξσπνη

θαη απ’ απηνχο ν έλαο ζα αξπάδεηαη απφ ηνπο αγγέινπο ζηκά ζηνλ Θεφ, θαη ν άιινο ζα αθήλεηαη καθξηά

ηνπ.

Μέλεηε ινηπφλ μχπληνη γηαηί δελ μέξεηε πνηά ψξα έξρεηαη ν Κχξηφο ζαο.

ΛΒ΄ Δλζηήζνληαη θαηξνί ραιεπνί.

Πνπ είλαη ινηπφλ ε αηζηνδνμία γηα ην ηέινο ησλ θαηξψλ; Όηαλ ν Κχξηνο πξνιέγε φηη ε πιάλε ζα έρε

θαιχςεη νιφθιεξε ηελ γή, ψζηε θαη νη εθιεθηνί λα θηλδπλεχνπλ ζε θάζε ηνπο β`εκα λα πιαλεζνχλ απφ

ηνπο ςεπην-ρξηζηηαλνχο θαη ηνπο ςεπην-ρξηζηνχο πνπ ζα βξίζθσληαη παληνχ, πψο εκείο κπνξνχκε λα

είκαζηε αηζηφδνμνη γηα ην κέιινλ, φηαλ ν Κχξηνο πξνιέγε πνιιαπιαζηαζκφ ηεο αλνκίαο θαη ςχμη ηεο

αγάπεο ησλ αλζξψπσλ;

Τπάξρνπλ βέβαηα νη πξννπηηθέο γηα ηελ έλσζη ησλ «Δθθιεζηψλ», γηα ηελ έλσζη φισλ εθείλσλ πνπ

έξρνληαη ζηφ φλνκά Σνπ θαη πιαλνχλ πνιινχο. Αιιά «βιέπεηε κε ηηο πκάο πιαλήζε», «ηδνχ πξνείξεθα

πκίλ». Ζ έλσζηο πνπ επηδηψθνπλ νη ςεπηνρξηζηηαλνί ησλ θαηξψλ καο είλαη κηα απφ ηηο πην ηέιεηεο

κεραλνξξαθίεο ηνπ ςεχδνπο, ε παγίδα ηεο ππνθξηηηθήο επζεβείαο, απφ ηελ νπνία ζέιεη λα καο γιπηψζε ν

Κχξηνο, θάλνληάο καο πξνζεθηηθνχο. Δάλ ε έλσζηο θαη ε παγθφζκηνο εμάπισζηο ηνπ αλζξσπφηεηνο, φπσο

δηδάζθνπλ απηνί, ηφηε γηαηί ν Υξηζηφο πξνιέγεη ζιίςη γηα ηνπο εθιεθηνχο ηνπ ηηο εκέξεο εθείλεο; Δάλ ην

Δπαγγέιην ην δερζνχλ θαη ην δήζνπλ φια ηα έζλε ηεο γήο, γηαηί ηφηε ιέγεη ν Υξηζηφο φηη νη εκέξεο ηνπ

ηέινπο ηνπ θφζκνπ ζα είλαη φπσο νη εκέξεο ηνπ Νψε, πνπ ε απνζηαζία είρε ζθεπάζεη φιε ηε γή θαη κφλν

κηα ρνχθηα άλζξσπνη βξέζεθαλ πηζηνί ζηνλ Θεφ θαη κπήθαλ κέζα ζηελ Κηβσηφ πνπ ζπκβνιίδεη ηελ

Δθθιεζία;

Δάλ ηηο ηειεπηαίεο κέξεο ηεο γήο ραξαθηεξίδε ε εηδπιιηαθή εηθφλα πνπ νλεηξεχνληαη νη

ζπλαηζζεκαηηθνί, νη «ςπρηθνί» Υξηζηηαλνί, ηφηε πψο βξίζθεη ν απ. Παχινο λα γξάςε απηά ηα ιφγηα ζηνλ

Σηκφζεν; «Σνχην δε γίλσζθε», φηη ελ εζράηαηο εκέξαηο ελζηήζνληαη θαηξνί ραιεπνί^ έζνληαη γάξ νη

άλζξσπνη θίιαπηνη, θηιάξγπξνη, αιαδφλεο, ππεξήθαλνη, βιάζθεκνη, γνλεχζηλ απεηζείο, αράξηζηνη, αλφζηνη,

άζηνξγνη, άζπνλδνη, δηάβνινη, αθξαηείο, αλήκεξνη, αθηιάγαζνη, πξνδφηαη, πξνπεηείο, ηεηπθσκέλνη,

θηιήδνλνη κάιινλ ή θηιφζενη, έρνληεο κφξθσζηλ επζεβείαο, ηελ δε δχλακηλ απηήο εξλεκέλνη» (Β΄ Σηκ., γ΄

1-5).

Πνπ είλαη ε αηζηνδνμία ηνπ απ. Παχινπ, φηαλ γξάθε πξφο ηνπο Θεζζαινληθείο πνπ πεξηκέλνπλ απφ

ζηηγκή ζε ζηηγκή ηελ Παξνπζία ηνπ Υξηζηνχ^ «κε ηηο πκάο εμαπαηήζε θαηά κεδέλα ηξφπνλ^ (φηη έξρεηαη

δειαδή ηψξα ακέζσο ν Υξηζηφο) φηη εάλ κε έιζε ε απνζηαζία πξώηνλ θαη απνθαιπθζή ν άλζξσπνο ηεο

ακαξηίαο, (ν Αληίρξηζηνο), ν πηφο ηεο απσιείαο, ν αληηθείκελνο θαη ππεξαηξφκελνο επί πάληα ιεγφκελνλ

Page 71: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 71 απφ 75

Θεφλ ή ζέβαζκα, ψζηε απηφλ εηο ηνλ λαφλ ηνπ Θενχ σο Θεφλ θαζίζαη, απνδεηθλχνληα εαπηφλ φηη εζηί

Θεφο, (δελ ζα έιζε ν Υξηζηφο). Οπ κλεκνλεχεηε φηη έηη πξφ πκάο ηαχηα έιεγνλ πκίλ;». Καη χζηεξα

ζπλερίδεη γηα ηνλ Αληίρξηζην^ «θαη ηφηε απνθαιπθζήζεηαη ν άλνκνο, φλ ν Κχξηνο αλαιψζεη ησ πλεχκαηη

ηνπ ζηφκαηνο απηνχ θαη θαηαξγήζεη ηε επηθαλεία ηεο παξνπζίαο απηνχ^ νχ εζηηλ ε παξνπζία θαη’

ελέξγεηαλ ηνπ ζαηαλά ελ πάζε δπλάκεη θαη ζεκείνηο θαη ηέξαζη ςεχδνπο θαη ελ πάζε απάηε ηεο αδηθίαο ελ

ηνηο απνιιπκέλνηο, αλζ’ ψλ ηελ αγάπελ ηεο αιεζείαο νπθ εδέμαλην εηο ην ζσζήλαη απηνύο^ θαη δηά

ηνχην πέκςεη ν Θεφο ελέξγεηαλ πιάλεο εηο ην πηζηεχζαη απηνχο ησ ςεχδεη, ίλα θξηζψζη πάληεο νη κε

πηζηεχζαληεο ηε αιεζεία, αιι’ επδνθήζαληεο ελ ηε αδηθία» (Β΄ Θεζζ., β΄ 3-5 θαη 8-12).

Σν κέιινλ ινηπφλ δελ ζα είλαη φζν φκνξθν ην θαληάδνληαη «νη απνιιχκελνη», νη νπνίνη «ηελ

αγάπελ ηεο αιεζείαο νπθ εδέμαλην εηο ην ζσζήλαη απηνχο». Θα ραξαθηεξίδεηαη απφ ηελ απνζηαζία, ηελ

θξηθηφηεξε απνζηαζία πνπ γλψξηζε πνηέ ν θφζκνο. Γηαηί δελ ζα είλαη θαζαξή θαη ηίκηα άξλεζηο ηνπ Θενχ

αιιά ππνθξηζία, παξαπνίεζηο ηεο πίζηεσο θαη ηεο αιεζείαο.

Μήπσο ηα ίδηα δελ πξνεθήηεπζαλ γηα ην ηέινο ησλ θαηξψλ θαη νη Παηέξεο ηεο εξήκνπ, θαη φιν ην

λέθνο ησλ Αγίσλ ηεο Δθθιεζίαο καο; Να κηα ζπδήηεζηο καζεηνχ κε ηνλ πλεπκαηηθφ ηνπ παηέξα, παξκέλε

απφ ηνλ Δπεξγεηηλφ (Σφκ. Β΄, ζει. 114, έθδ. 1958):

«Καη είπελ απηψ ν αδειθφο^ ηη νχλ; αιιαγήζνληαη ηα έζε θαη αη παξαδφζεηο ησλ ρξηζηηαλψλ, θαη

νπθ έζνληαη ηεξείο ελ ηε Δθθιεζία, ίλα ηαχηα γέλεηαη; Καη είπελ ν γέξσλ^ ελ ηνηο ηνηνχηνηο θαηξνίο

ςπγήζεηαη ε αγάπε ησλ πνιιψλ, θαη έζηαη ζιίςηο νπθ νιίγε, εζλψλ επηδξνκαί θαη ιαψλ θηλήζεηο, βαζηιέσλ

απνζηαζία, ηεξέσλ ζπαηάιε, κνλαδφλησλ ακέιεηα^ έζνληαη νη εγνχκελνη θαηαθξνλνχληεο ηεο εαπηψλ

ζσηεξίαο θαη ηνπ πνηκλίνπ, πξφζπκνη πάληεο θαη ζπνπδαίνη εηο ηάο ηξαπέδαο θαη καρεκάξηνη, νθλεξνί εηο

ηάο επράο, θαη εηο ηάο θαηαιαιηάο πξφζπκνη, πξφρεηξνη εηο ην θαηαθξίλαη ηνπο βίνπο ησλ γεξφλησλ θαη ηνπο

ιφγνπο απηψλ κήηε κηκνχκελνη, κήηε αθνχνληεο, αιιά κάιινλ ινηδνξνχληεο θαη ιέγνληεο φηη, «εη ήκελ θαη

εκείο ελ ηαίο εκέξαηο απηψλ, εγσληζάκεζα αλ θαη εκείο». Οη δε Δπίζθνπνη ελ ηαίο εκέξαηο εθείλαηο έζνληαη

αηδνχκελνη πξφζσπα δπλαηψλ, θξίλνληεο θξίζεηο ελ δψξνηο, κε ππεξαζπίδνληεο πησρνχ ελ θξίκαηη,

ζιίβνληεο ρήξαο, νξθαλνχο θαηαπνλνχληεο^ εηζειεχζεηαη δε θαη εηο ηνλ ιαφλ απηζηία, αζσηία, κίζνο,

έρζξα, δήινο, εξίζεηα, θινπαί, κάζαη. Καη είπελ ν αδειθφο. Ση νχλ πνηήζεη ηηο ελ ηνηο θαηξνίο θαη ρξφλνηο

εθείλνηο; θαη είπελ ν γέξσλ^ ηέθλνλ, ελ ηαίο ηνηαχηαηο εκέξαηο ν ζψδσλ, ζψδεη ηελ εαπηνχ ςπρήλ, θαη κέγαο

θιεζήζεηαη ελ ηε βαζηιεία ησλ νπξαλψλ».

Απφ ηηο πξνθεηείεο απηέο, πνπ θαηά έλα κεγάιν κέξνο έρνπλ ήδε πξαγκαηνπνηεζή, κπνξεί λα βγάιε

θαλείο νινθάζαξα ην ζπκπέξαζκα γηα ην πνπ νδεγείηαη ε αλζξσπφηεο. Σν κέιινλ ηεο είλαη κηα πλεπκαηηθή

ρξεσθνπία, φπνπ ε αγάπε πξφο ηνλ Θεφ θαη ηνλ πιεζίνλ ζα έρε ςπρξαλζή θαη νη άλζξσπνη ζα έρνπλ γίλεη

ζηφ έπαθξν εγστζηαί, θηιάξγπξνη, αιαδφλεο, βιάζθεκνη, θηιήδνλνη.

Page 72: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 72 απφ 75

Ζ πλεπκαηηθή φκσο ρξεσθνπία δελ ζα εκθαλίδεηαη γπκλή θαη ηεξαηψδεο, φπσο είλαη, αιιά ζα

θαιχπηεηαη απφ έλα ζαπκαζηφ πξφζρεκα ζξεζθεπηηθφηεηνο. Οη άλζξσπνη απηνί κε ηα ηφζα πλεπκαηηθά

έιθε, ζα έρνπλ ελ ηνχηνηο «κφξθσζηλ επζεβείαο». Πνιινί ζα είλαη εθείλνη πνπ ζα θεξχηηνπλ ζηφ φλνκα

ηνπ Υξηζηνχ, θαη ζα μεγεινχλ κε ηελ ςεχηηθε επζέβεηα θαη ζξεζθεπηηθφηεηά ηνπο «απνιιπκέλνπο», φζνπο

δελ ζα έρνπλ κέζα ζηελ θαξδηά ηνπο ηελ αγάπε ηεο αιήζεηαο, γηα λα κπνξέζνπλ λα δηαθξίλνπλ, θάησ απφ

ην ζρήκα ηνπ πξνβάηνπ, ηνπο ιχθνπο. Δμ άιινπ νη ςεπδφρξηζηνη απηνί θαη ςεπδνπξνθήηεο, ζηφ ηέινο ησλ

θαηξψλ, ζα ζπλνδεχνπλ ην θήξπγκά ηνπο κε ζεκεία θαη ηέξαηα κεγάια, πνπ ζα αληινχλ απφ ηελ δχλακη ηνπ

ζαηαλά, (πλεπκαηηζκφο, καγεία, θαθηξηζκφο θ.η.ι.).

Όηαλ πηά ζα έρε δηαβξσζή ε πίζηηο ησλ κεγάισλ καδψλ ηεο αλζξσπφηεηνο απφ ηνπο

ςεπδνπξνθήηεο απηνχο θαη ζα έρνπλ πξνεηνηκαζζή νη ςπρέο, ηφηε ζα απνθαιπθζή απηφο ηνλ νπνίνλ

πεξέκελαλ θαη πεξηκέλνπλ νη Δβξαίνη, απηφο ηνπ νπνίνπ ηνλ δξφκν αηψλεο ηψξα αλνίγεη ε αλζξσπφηεο,

απηφο πνπ ζα γίλε ην ζχκβνιν θαη ν Θεφο φιεο ηεο ρακέλεο γεληάο ησλ ηειεπηαίσλ αλζξψπσλ, «ν

άλζξσπνο ηεο ακαξηίαο», ηεο κεγάιεο θαη εσζθνξηθήο ακαξηίαο ηνπ πλεχκαηνο, ν πηφο ηεο απσιείαο, ν

αληηθείκελνο θαη ζαλ ηνλ εσζθφξν ππεξαηξφκελνο πάλσ απφ θάζε ηη πνπ νη άλζξσπνη ζεβάζζεθαλ κέρξη

ηφηε. Θα θαζήζε ζηφ λαφ ηνπ Θενχ ζαλ ζεφο, θαη κε θνβεξέο δπλάκεηο θαη ζεκεία θαη ηέξαηα πνπ ζα θάλε

κε ηελ δχλακη ηνπ ζαηαλά, ζα απνδεηθλχε ζηα ζθνηηζκέλα θαη θνληφθζαικα κπαιά ησλ αλζξψπσλ φηη

απηφο θαη φρη άιινο είλαη ν ζεφο.

Απηφο ζα πξαγκαηνπνηήζε ηελ πνζεηή γηα ηνπο αηζζεκαηίεο έλσζη. Μπξνζηά ζηνλ δηθφ ηνπ ζξφλν

ζα ζθχςνπλ λα πξνζθπλήζνπλ αδειθσκέλνη νη άλζξσπνη φισλ ησλ ζξεζθεηψλ θαη φισλ ησλ

«πλεπκαηηθψλ» ξεπκάησλ. Απηφο ζα ελψζε θάησ απφ ην ζθήπηξν ηνπ φια ηα έζλε ηεο γήο, δηφηη «... εδφζε

απηψ εμνπζία επί πάζαλ θπιήλ θαη ιαφλ θαη γιψζζαλ θαη έζλνο. Καη πξνζθπλήζνπζηλ απηφλ πάληεο νη

θαηνηθνχληεο επί ηεο γήο, ψλ νπ γέγξαπηαη ην φλνκα ελ ησ βηβιίσ ηεο δσήο ηνπ αξλίνπ ηνπ εζθαγκέλνπ...»

($$Απνθ. ΗΓ΄ 7-8).

Γηα ηνπο αλζξψπνπο ηνπ θφζκνπ, απηή ε πξννπηηθή ηνπ παγθνζκίνπ θξάηνπο θαη ηεο παγθνζκίνπ

ζξεζθείαο είλαη θάηη ην πνιχ επράξηζην. Σν ίδην ζπκβαίλεη θαη γηα φζνπο πνζνχλ ζήκεξα ηελ έλσζη ησλ

«Δθθιεζηψλ», θαη δελ δίδνπλ ζεκαζία ζηελ αιήζεηα. Γηα ηνπο ηειεπηαίνπο απηνχο ηα δνγκαηηθά ζέκαηα

είλαη κηζεξέο βπδαληηλνινγίεο. Αιιά «δηά ηνχην πέκςεη απηνίο ν Θεφο ελέξγεηαλ πιάλεο εηο ην πηζηεχζαη

απηνχο ησ ςεχδεη, ίλα θξηζώζη πάληεο νη κε πηζηεύζαληεο ηε αιεζεία, αιι’ επδνθήζαληεο ελ ηε αδηθία».

ΛΓ΄ Ζ Νέα Ηεξνπζαιήκ.

Μέζα ζ’ απηήλ ηελ θνηλσλία ηνπ Αληηρξίζηνπ, νη ιίγνη πνπ ζα κείλνπλ γλήζηνη Οξζφδνμνη

Υξηζηηαλνί ζα απνηεινχλ ηελ πέηξα ηνπ ζθαλδάινπ, ηελ κφλε παξαθσλία κέζα ζηελ ηφζε δηαβνιηθή

Page 73: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 73 απφ 75

αξκνλία. Γη’ απηνχο νη κέξεο εθείλεο ζα είλαη εκέξεο ζιίςεσο κεγάιεο. «Καη έζεζζε κηζνχκελνη ππφ

πάλησλ ησλ εζλψλ δηά ην φλνκά κνπ». Θα είλαη κία λέα πεξίνδνο καξηπξία, καξηπξίνπ πεξηζζφηεξν

ςπρηθνχ παξά ζσκαηηθνχ. Οη Οξζφδνμνη Υξηζηηαλνί ζα είλαη κέζα ζηφ απέξαλην παγθφζκην θξάηνο νη

απφθιεξνη ηεο θνηλσλίαο. «Καη πνηήζε, φζνη αλ κε πξνζθπλήζσζη ηε εηθφλη ηνπ ζεξίνπ, ίλα απνθηαλζψζη.

Καη πνηεί πάληαο, ηνπο κηθξνχο θαη ηνπο κεγάινπο, θαη ηνπο πινπζίνπο θαη ηνπο πησρνχο, θαη ηνπο

ειεπζέξνπο θαη ηνπο δνχινπο, ίλα δψζσζηλ απηνίο ράξαγκα επί ηεο ρεηξφο απηψλ ηεο δεμηάο, ή επί ησλ

κεηψπσλ απηψλ, θαη ίλα κε ηηο δχλαηαη αγνξάζαη ή πσιήζαη εηκή ν έρσλ ην ράξαγκα, ην φλνκα ηνπ ζεξίνπ

ή ηνλ αξηζκφλ ηνπ νλφκαηνο απηνχ» (Απνθ. ΗΓ΄ 15-17). Ναί! «Σφηε παξαδψζνπζηλ πκάο εηο ζιίςηλ θαη

απνθηελνχζηλ πκάο»... «Όηη θαηέβε ν δηάβνινο πξφο πκάο έρσλ ζπκφλ κέγαλ, εηδψο φηη νιίγνλ θαηξφλ έρεη»

(Απνθ. ΗΒ΄ 12). «Ο δε ππνκείλαο εηο ηέινο, νχηνο ζσζήζεηαη». «Γηά δε ηνπο εθιεθηνχο θνινβσζήζνληαη αη

εκέξαη εθείλαη». Γηφηη «επζέσο κεηά ηελ ζιίςηλ ησλ εκεξψλ εθείλσλ ν ήιηνο ζθνηηζζήζεηαη θαη ε ζειήλε

νπ δψζεη ην θέγγνο απηήο... θαη αη δπλάκεηο ησλ νπξαλψλ ζαιεπζήζνληαη... θαη φςνληαη ηνλ πηφλ ηνπ

αλζξψπνπ εξρφκελνλ επί ησλ λεθει~ςσλ ηνπ νπξαλνχ κεηά δπλάκεσο θαη δφμεο πνιιήο».

Άο θνξντδεχνπλ νη άπηζηνη θαη άο νηθηίξνπλ. Οη Υξηζηηαλνί δελ δνχλε γηα ηνχηνλ ηνλ θφζκν.

Σνχηνλ ηνλ θφζκν ηεο εμνξίαο δελ ηνλ έρνπλ παξαδερζή πνηέ γηα παηξίαδα ηνπο, θαη νχηε ζειήζαλε λα ηνλ

ζηνιίζνπλε ζά λα επξφθεηην λα δήζνπλε ζ’ απηφλ γηα πάληα. Ενχλε ζε ηνχηε ηε γή ζαλ πξφζθπγεο, κε κηα

λνζηαιγία, ηελ λνζηαιγία ηνπ Παξαδείζνπ πνπ έραζαλ, ηελ λνζηαιγία ηεο παηξίδνο. Μπνξεί λα κε

γελλεζήθαλε ζ’ απηήλ, φκσο ε παηξίδα δή κέζα ζηελ θαξδηά ηνπο θαη ηελ αθνχλε λα ηνπο θαιή ζε θάζε

ηνπο βήκα. Ννζηαιγνχλ εθείλε ηε ζηηγκή, ηε ζηηγκή ηεο ζάιπηγγνο, ηε ζηηγκή πνπ ζ’ αληηθξχζνπλε «ηνλ

γαιελφλ νθζαικφλ» ηνπ Κπξίνπ ηνπο, ηε ζηηγκή πνπ ην ηιαξφ βιέκκα Σνπ ζ’ αληηθξχζε ην δηθφ ηνπο

βιέκκα.

Δίλαη μέλνη ζε ηνχηνλ ηνλ θφζκν νη Υξηζηηαλνί (άγηνο Μαθάξηνο ν Αηγχπηηνο). Απνκνλαρηαζκέλνη,

θαηαθξνλεκέλνη, κε θαξδηά ζπληξηκκέλε, κε γλψκε ιππεηεξή, δψληαο αιιηψηηθα απ’ ηνπο αλζξψπνπο

(άγηνο Ηζαάθ ν χξνο). Δίλαη ζαλ άλζξσπνη πνπ βαζηάλε ζηα ρέξηα ηνπο ην αίκα ηνπο, κε έρνληαο ζάξξνο

ζηνλ εαπηφ ηνπο, είηε λνκίδνληαο πψο είλαη θάηη ηη, αιιά φληαο παξαπεηακέλνη θαη παξαξξηγκέλνη

πεξηζζφηεξν απφ φινπο ηνπο αλζξψπνπο (άγ. Μαθάξηνο ν Αηγχπηηνο).

Λέηε πψο είλαη φπην ε ζξεζθεία καο, θη έρεηε δίθην. Γηα ζάο πνπ δελ λνηψζαηε ηελ παξνπζία ηνπ

Θενχ, πνπ δελ ζθίξηεζε ε θαξδηά ζαο απφ ηα ςηζπξίζκαηα ηεο ζείαο ράξηηνο, πνπ δελ έηξεμαλ ζηα κάηηα

ζαο ηα δάθξπα ηεο ζείαο αγάπεο, γηα ζάο πνπ δελ είδαηε ηίπνηε πίζσ απ’ ηνλ νξίδνληα εηνχηεο ηεο γήο,

είλαη θπζηθφ ε αξλεζίθνζκε ζξεζθεία καο λα θαίλεηαη φπην. Πξάγκαηη, «εη Υξηζηφο νπθ εγήγεξηαη,

ειεεηλφηεξνη πάλησλ αλζξψπσλ εζκέλ». Αιιά ν Υξηζηφο εγήγεξηαη, θαη απηφ ην έρεη δήζεη ε θάζε

αλαζηεκέλε ςπρή. Όζνη δελ έρνπλ δήζεη απηήλ ηελ αλάζηαζη, είλαη θπζηθφ λα γεινχλ κε ηνπο Υξηζηηαλνχο.

Page 74: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 74 απφ 75

Πνιιέο θνξέο νη Υξηζηηαλνί έδεημαλ ζηνλ θφζκν, κε αηξάληαρηε ινγηθή, πφζν γεινίνη είλαη φζνη

γεινχλ γηα ηελ πίζηη ηνπο. Αιιά ηη κ’ απηφ; Μήπσο ε ινγηθή ηνπο εκπνδίδεη λα πηζηέςνπλ; Δίλαη νη

αλαζπκηάζεηο απφ ηνλ βφξβνξν ηεο θαξδηάο ηνπο πνπ δελ ηνπο αθήλνπλ λα δνχλ. Πνηέ ε ινγηθή κφλε δελ

έθαλε ηνλ άλζξσπν λα λνηψζε ηίπνηε. Άο γεινχλε ινηπφλ. Σν γέιην ηνπο θέξλεη θνληήηεξα ζηνλ Κχξην ηηο

πηζηέο ςπρέο.

άο επηηξέπνπκε ινηπφλ λα γειάηε. Απηφ πνπ δελ ζα ζάο επηηξέςνπκε φκσο πνηέ είλαη λ’ αιιάμεηε

ην Δπαγγέιην, λα δηαζηξέςεηε ηελ ζξεζθεία καο θαη λα ηελ θάλεηε ππεξέηξηα ζηα ζπκθέξνληά ζαο. Γελ ζα

ζάο επηηξέςνπκε πνηέ λα δψζεηε ζηε ζξεζθεία καο εγθφζκηεο ζθνπηκφηεηεο. «Γελ κηινχλ (ηα Δπαγγέιηα)

γηα γήτλα, αιιά γηα νπξάληα, καζαίλνληάο καο δσή θαη πνιηηεία αιιηψηηθε, θαηλνχξγην πινχην θαη θηψρεηα,

πξσηφθαληε ειεπζεξία θαη δνπιεία, άιιε δσή θαη άιιν ζάλαην, δηαθνξεηηθφ θφζκν θαη θαζεζηψο. Όρη ζαλ

ηνλ Πιάησλα, πνπ εζθάξσζε ηελ θαηαγέιαζηε εθείλε Πνιηηεία ηνπ, νχηε ζαλ ηνλ Εήλσλα θαη ηνπο άιινπο

πνιηηηθνχο, θηινζφθνπο θαη λνκνπιάζηεο. Γηαηί φινη απηνί είραλ ην εμήο θνηλφ γλψξηζκα: θαλέξσλαλ φηη

ηνπο ελέπλεε θξπθά ζηελ ςπρή ην πνλεξφ πλεχκα. Ζ ίδηα καο ε ζπλείδεζη πνπ δηακαξηχξεηαη, απνδεηθλχεη

φηη φιεο νη ηδέεο ηνπο ήζαλ επηλνήκαηα δαηκνληθά θη φιεο νη δηδαζθαιίεο ηνπο θαηαζηξαηεγνχζαλ ηελ

θχζη» (Αγ. Ησάλλνπ ηνπ Υξπζνζηφκνπ, νκηιία Α΄ εηο ην θαηά Μαηζαίνλ Δπαγγέιηνλ).

Ο Υξηζηηαληζκφο δελ εηνηκάδεη ινηπφλ θακκηά επίγεηα βαζηιεία, θακκηά επίγεηα πνιηηεία, δελ έρεη

ηίπνηε ην θνηλφ κε ηνπο πνιηηηζκνχο θαη ηα εγθφζκηα ζπζηήκαηα, δελ έρεη ηίπνηε ην θνηλφ κε ηνπο θαίζαξεο

θαη ηνπο παπνθαίζαξεο. Όια απηά πνπ επηδηψθνπλ νη άλζξσπνη ηνπ θφζκνπ, βξίζθνληαη ζηφ επίπεδν ηεο

θζνξάο. Ο Υξηζηηαληζκφο ζθέπηεηαη, δή θαη θηλείηαη κέζα ζηνλ θφζκν ηεο αθζαξζίαο.

Απηνί πνπ ζέινπλ λα ελψζνπλ ηηο ρξηζηηαληθέο ιεγφκελεο «Δθθιεζίεο» δελ πηζηεχνπλ ζηελ

Δθθιεζία, δελ πηζηεχνπλ ζηε ζξεζθεία ηνπ Υξηζηνχ. Σελ ρξεζηκνπνηνχλ απιψο. Σελ ρξεζηκνπνηνχλ γηα

ηνπο δηθνχο ηνπο ζθνπνχο. θνπφο ηνπο είλαη ε επίγεηα Πνιηηεία ζηελ νπνία ζέινπλ λα ππνηάμνπλ φινπο

ηνπο αλζξψπνπο.

Γελ ππάξρεη ζηελ πξαγκαηηθφηεηα ζέκα ελψζεσο ησλ Υξηζηηαλψλ. Οη πξαγκαηηθνί Υξηζηηαλνί ήηαλ,

είλαη θαη ζα είλαη πάληνηε ελσκέλνη. Ήηαλ, είλαη θαη ζα είλαη κία πνίκλε κε έλαλ Πνηκέλα. Οη άλζξσπνη

νπνηνδήπνηε φλνκα θη αλ έρνπλ, ζε νπνηαδήπνηε ζξεζθεία θαη αλ αλήθνπλ, έρνπλ έλαλ πξννξηζκφ: λα

βξνχλ ηελ Μία, Αγία, Καζνιηθή θαη Απνζηνιηθή Δθθιεζία ηνπ Υξηζηνχ, θαη λα πηνχλ απφ ην χδσξ ην

«αιιφκελνλ εηο δσήλ αηψληνλ». Ζ Δθθιεζία είλαη Μία. Οη άλζξσπνη είλαη πνιινί, θαη ιίγνη απ’ απηνχο

είλαη παηδηά ηεο.

Ζ Πνιηηεία πνπ πξννξίδεηαη γηα ηνπο θίινπο ηνπ Θενχ δελ έρεη ηίπνηε απφ ηνχηνλ ηνλ θφζκν. Δίλαη

αρεηξνπνίεηνο θαη αηψληνο, άιιεο γήο θαη άιινπ θφζκνπ χπαξμηο. «Καη είδνλ νπξαλφλ θαηλφλ θαη γήλ

θαηλήλ... θαη ηελ πφιηλ ηελ αγίαλ Ηεξνπζαιήκ θαηλήλ είδνλ θαηαβαίλνπζαλ εθ ηνπ νπξαλνχ απφ ηνπ Θενχ...

θαη ήθνπζα θσλήο κεγάιεο εθ ηνπ νπξαλνχ ιεγνχζεο^ ηδνχ ε ζθελή ηνπ Θενχ κεηά ησλ αλζξψπσλ, θαη

Page 75: Αλέξανδρος Καλομοίρης - ΚΑΤΑ ΕΝΩΤΙΚΩΝ

ειίδα 75 απφ 75

ζθελψζεη κεη’ απηψλ θαη απηνί ιαφο απηνχ έζνληαη, θαη απηφο ν Θεφο κεη’ απηψλ έζηαη, θαη εμαιείςεη απ’

απηψλ ν Θεφο πάλ δάθξπνλ απφ ησλ νθζαικψλ απηψλ, θαη ν ζάλαηνο νπθ έζηαη έηη, νχηε πέλζνο, νχηε

θξαπγή, νχηε πφλνο νπθ έζηαη έηη^ φηη ηα πξψηα απήιζνλ. Καη είπελ ν θαζήκελνο επί ησ ζξφλσ^ ηδνχ θαηλά

πνηψ πάληα... εγψ ην Α θαη ην Χ, ε αξρή θαη ην ηέινο. Δγψ ησ δηςψληη δψζσ εθ ηεο πεγήο ηνπ χδαηνο ηεο

δσήο δσξεάλ... θαη φςνληαη ην πξφζσπνλ απηνχ, θαη ην φλνκα απηνχ επί ησλ κεηψπσλ απηψλ^ θαη λχμ νπθ

έζηαη έηη, θαη νπ ρξεία ιχρλνπ θαη θσηφο ειίνπ, φηη Κχξηνο ν Θεφο θσηηεί απηνχο, θαη βαζηιεχνπζηλ εηο

ηνπο αηψλαο ησλ αηψλσλ» (Απνθαι. ΚΑ΄ θαη ΚΒ΄).

ΣΔΛΟ