ΣΧΟΛΕΙΟ...

Δημοτικό Σχολείο Ποντοκώμης

Ποντοκώμη, Ιούνιος 2003

«Από το άσχημο στο όμορφο. Το βουνό του χωριού μου»

Κείμενο Παρουσίασης

«Από το άσχημο στο όμορφο. Το βουνό του χωριού μου» - Κείμενο Παρουσίασης

Εισαγωγή κατά την παρουσίασηΕπίσημοι προσκεκλημένοι, Κυρίες και Κύριοι ,Σεβαστοί μας γονείς , αγαπητοί μας φίλοι και συμμαθητές

Αρχές Μαρτίου ήταν όταν ήρθε στην τάξη ως θέμα συζήτησης η πρόταση των δασκάλων μας να κάνουμε αίτηση (να υποβάλουμε δηλαδή πρόταση) για Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα. Σκεφτήκαμε διάφορα πράγματα , καταθέσαμε πολλές σκέψεις . Κάποτε σκεφτήκαμε για το βουνό μας .

Τι υλικό τάχατες θα μπορούσε να συλλέξει κανείς από ένα βουνό που φαίνεται τόσο άχαρο , ένα βουνό πετρώδες χωρίς δάση και ποταμάκια , ένα μάλλον άσχημο βουνό. Η τελευταία αυτή παρατήρηση ήταν και το κλειδί για να προχωρήσουμε . Ίσως να είναι άσχημο , ίσως να είναι φτωχό και λησμονημένο , είναι όμως το βουνό του χωριού μου . Ήταν λοιπόν μια ευκαιρία να το ψάξουμε , να το γνωρίσουμε , να το μελετήσουμε , να μάθουμε τα μυστικά του , την ιστορία του και … ίσως έτσι σιγά σιγά ανακαλύψουμε ομορφιές κρυμμένες , χάρες μυστικές , θέλγητρα που να μας φέρουν πιο κοντά του.

Χρησιμοποιήσαμε όλες τις μεθόδους , εκείνες που οι δάσκαλοί μας λένε παιδαγωγικές , για να φτάσουμε στο στόχο μας . Έρευνα , συζήτηση , διάλογος , συνέντευξη , μελέτη και όλα αυτά με ομάδες , με συντονισμό, συνεργασία , αλληλοβοήθεια και χαρά. Ανατρέξαμε στη Μελέτη Περιβάλλοντος και στις Φυσικές Επιστήμες μελετώντας την πανίδα και τη χλωρίδα του βουνού μας , τα πετρώματα , τα λατομεία . Η Γεωγραφία ήταν παρούσα μαζί με τα Μαθηματικά καθώς αναζητούσαμε τον προσανατολισμό , το υψόμετρο του βουνού μας , τον ‘υπό κλίμακα χάρτη’ του , τις συντεταγμένες του , την απόστασή του από το σχολείο. Η μυθολογία ή μυθοπλασία πρόβαλλε μπροστά μας όταν ασχοληθήκαμε με το λεγόμενο «τρυπί του Γιαγκούλα» και η λαογραφία μας συντρόφευσε στην έρευνά μας για το τσάι , το περίφημο αυτό τσάι το πιο φημισμένο στην περιοχή μας .

Σελ.1 από σελ. 23


Η Ιστορία ξαναζωντάνευε καθώς ανακαλύπταμε ότι ηρωικές πράξεις κατά την περίοδο της Γερμανικής κατοχής διαδραματίστηκαν από νέους του χωριού μας στους πρόποδες του βουνού μας. Συγκλονιστήκαμε δε όταν γνωρίσαμε ότι εδώ κάτω χαμηλά βρέθηκαν και αγαλματίδια τεράστιας αρχαιολογικής αξίας , που ίσως αλλάξουν στο μέλλον τα βιβλία της αρχαίας ιστορίας μας καθότι παρόμοιοι πολιτισμοί μόνο πέρα στη Θεσσαλία είχαν παρατηρηθεί. Η Αισθητική Αγωγή , παρούσα και αυτή μέσα από τις κατασκευές και ζωγραφιές μας. Κάναμε υπέροχες μακέτες , ζωγραφίσαμε , φωτογραφίσαμε το βουνό. Τέλος η Γλώσσα μας αγκάλιαζε ως δημιουργούς πλέον. Εμείς ήμασταν αυτοί που γράφαμε τα ημερολόγια , τα κείμενα παρουσίασης , τα ποιήματα , τα τραγούδια , τα θεατρικά. Και όλα αυτά για χάρη του βουνού μας. Μα πιο πολύ συγκλονιστικό στην όλη μας περιπέτεια , στην προσπάθεια ανακάλυψης του βουνού , ήταν η ίδια η επαφή μας με το βουνό και οι δραστηριότητες μας σ’ αυτό. Μαζέψαμε μερικά από τα λουλούδια του , κάναμε δενδροφύτευση στις παρυφές του , χαράξαμε μονοπάτι για την κορυφή , περπατήσαμε πάνω του , παρατηρήσαμε το χωριό μας από κει ψηλά και τότε σιγά σιγά άρχισε να μη μας φαίνεται πια άσχημο , ξερό και αποκρουστικό αλλά κάπως διαφορετικό , λιγότερο αντιπαθητικό ίσως κάπως πιο όμορφο . Και χαιρόμασταν πολύ , γιατί ήταν το δικό μας βουνό.

Σήμερα εδώ θα προσπαθήσουμε να σας παρουσιάσουμε μέρος από τις δραστηριότητές μας , θα προσπαθήσουμε να σας κάνουμε να συμπαθήσετε το βουνό μας , να το καταλάβετε , να το χαρείτε . Για μας πλέον δεν είναι το άσχημο , το απόμακρο . Για μας είναι το όμορφο , το δικό μας βουνό , το βουνό του χωριού μας.

Ας αρχίσει λοιπόν η παρουσίαση των δραστηριοτήτων μας.



Χορωδία

Είναι ένα βουνό , πίσω στο χωριό Στέκεται κει ψηλά , μας βλέπει και ρωτά : «Ε πως είστε χωριανοί , χαρά και γέλια πάντα κει»

Μα εμείς τρεχάτοι , βιαστικοί Γεμάτοι άγχος , νευρικοί ,Δεν ρίχνουμε ούτε μια ματιά Στον όγκο που μας χαιρετά .

«Μα νάτα νάτα τα παιδιά, παίζουνε κιόλας με φυτά, τρέχουνε πάνω στην πλαγιά, κι όλα πάνε μια χαρά

φτιάχνουνε κι ένα μονοπάτι έχουν απέραντη αγάπη, είμαι πια τώρα ευτυχής που ήρθατε για συντροφιά μου εσείς »

Πες μας αγαπητό βουνό Τα μυστικά σου αναζητώ Νομίζω πως σε συμπαθώ αρχίζω και σε ερωτώ

Ποιο είσαι πες μας, πώς σε λένε Που βρίσκεσαι και τι ζητάς Εμείς με τη γεωγραφία Κι εσύ τώρα μας εξηγάς.

«Πάρτε απ’ το δήμο τοπογράφο που έχει τους χάρτες του βουνού για να σε δείξει αυτά που θέτε τα μυστικά όλα τα’ Αυγού».

Του Αυγού ;;;;;;



Τοπογραφία του Βουνού μας. Πράγματι ,ήρθε ο μηχανικός Κατακαλίδης Νικόλαος από το δήμο με τους τεράστιους χάρτες της περιοχής μας. Έτσι ανακαλύψαμε πως το βουνό μας λέγεται Αυγό . Όλοι οι χωριανοί μας το ξέρουν ως Τρίβουνο και Αυγό λένε κάποιο άλλο βουνό , πίσω από δω προς τα Λιβερά. Από τη μελέτη των χαρτών , με τη βοήθεια του μηχανικού ,μάθαμε για τον προσανατολισμό , τις ισοϋψείς καμπύλες , την εύρεση του υψομέτρου και βγάλαμε τα παρακάτω συμπεράσματα: Το Αυγό έχει υψόμετρο 1092 μέτρα. Βρίσκεται 390 μέτρα ψηλότερα από το Σχολείο μας που είναι κτισμένο στο κέντρο του χωριού σε υψόμετρο 702 μέτρων. Αποτελεί την ανατολική απόληξη του όρους Άσκιου ή Σινιάτσκου με υψόμετρο 2111 μέτρα. Απέναντί του και στην ανατολή είναι η οροσειρά του Βερμίου. Στη Δύση έχει το Άσκιο. Στο βορρά δεσπόζει ο Βόρας και στο νότο του βρίσκονται τα Πιέρια. Τους πρόποδές του διασχίζει το λεκανοπέδιο Κοζάνης-Πτολεμαϊδας. Σε μια περιήγησή μας στο βουνό , το είδαμε να χορεύει σε ρυθμό …ραπ , βοηθώντας μας στο τοπογραφικό μας ταξίδι.



Χορωδία

Τσουκου τσουκου τσου τσουκου τσουκου τσου Τσουκου τσουκου τσουκου τσκουκου τσουκου τσου

Μπροστά μου η Ανατολή και πίσω μου η Δύση Αρίστερά μου ο Βοράς και Δεξιά ο Νότος

Τσουκου τσουκου τσου τσουκου τσουκου τσου Τσουκου τσουκου τσουκου τσκουκου τσουκου τσου Μπροστά μου είναι Βέρμιο και πίσω μου Σινιάτσκο Πιέρια είναι νότια και στο βορά ο Βόρας

Τσουκου τσουκου τσου τσουκου τσουκου τσου Τσουκου τσουκου τσουκου τσκουκου τσουκου τσου Η Ποντοκώμη Ανατολή , τα Λιβερά η δύση Πτολεμαϊδα ο βορράς , Κοζάνη είναι ο νότος

Τσουκου τσουκου τσου τσουκου τσουκου τσου Τσουκου τσουκου τσουκου τσκουκου τσουκου τσου



Χορωδία

Έχει φυτά το βουνό; Φαίνεται τόσο ξερό;

Έχει λουλούδια δεντράκια;

Σιγά μην έχει και ποταμάκια!

«Μα έλα καλό μου παιδί , να δεις από δω την χλωρίδαΤα δέντρα μου και τα φυτά , που λάμπουν σαν ήλιου αχτίδα»

Σιγά μην υπάρχει χλωρίδα!

Μα νάτα ωραία λουλουδάκια Κίτρινα , κόκκινα , βυσσινιά

Να και ωραία δεντράκια Δεσπόζουν σαν πύργοι ψηλά

Σιγά μην τα δείτε διπλά!

«Μα έλα καλό μου παιδί , να δεις από δω την χλωρίδα

Τα δέντρα μου και τα φυτά που λάμπουν σαν ήλιου αχτίδα»

«Μην είσαι γκρινιάρης εσύ , δεν είμαι πολύ στολισμένο,Όμως έχω και γω περισσή , χλωρίδα που σε προσκαλεί»



Το Αυγό τάχει όλα καλά , Έχει λουλούδια πολλά Δενδράκια ψηλά καμαρώνουν Με την ομορφιά τους θαμπώνουν

Τα’ αυγό τάχει όλα καλά Έχει λουλούδια πολλάΚόκκινα πράσινα και βυσσινιάΌλα ειν’ εδώ τα φυτά.

Πράγματι δέντρα πολλά Πράγματι λουλούδια πολλά

Το Αυγό τάχει όλα καλά , Έχει λουλούδια πολλά Δενδράκια ψηλά καμαρώνουν Με την ομορφιά τους θαμπώνουν

Το Αυγό τάχει όλα καλά Έχει λουλούδια πολλάΚόκκινα πράσινα και βυσσινιάΌλα ειν’ εδώ τα φυτά



Χορωδία

Έχει ζωάκια εδώ;

Έχει πουλάκια , έχει ερπετά;

Έχει φωλιές γι αλεπούδες;

Σιγά να μην έχει κι αρκούδες!

«Μα έλα καλό μου παιδί , να δεις από δω τη πανίδα ,Ζωάκια πολλά στη γραμμή , να παίζουν σαν ηλιαχτίδα»

Σιγά να μην έχει πανίδα!

Μα, να τα τρελά λαγουδάκιαΠως τρέχουν γοργά στο βουνόΝάτα και τα’ αλεπουδάκιαΕυθύς τώρα πιάσαν χορό

Και δίπλα ένα γεράκιΤο φίδι καραδοκείΝα βγει εξ’ από το πορτάκι Στα νύχια του να γαντζωθεί

Πιο πέρα μία χελώνα Προσπάθεια κάνει πολύ Και δίνει μεγάλο αγώνα Να φτάσει εκεί που ποθεί

Να κι ο φίλος πιο πέρα ‘τσιράχαντος’ ο τρομερόςσκαντζόχοιρος που την εσπέρατου φιδιού θάναι ο πρώτος εχθρός.

Σιγά το σπουδαίο γεγονός!Σελ.8 από σελ. 23


«Μα έλα καλό μου παιδί , να δεις από δω τη πανίδα ,Ζωάκια πολλά στη γραμμή , να παίζουν σαν ηλιαχτίδα»

Το Αυγό τάχει όλα καλά Έχει ζωάκια πολλάΑλεπουδάκια και λαγουδάκιαΠου παίζουν παιχνίδια τρελά

Το Αυγό τάχει όλα καλά Έχει πουλάκια πολλάΈχει γεράκια και ερπετάΠου δεν είναι πάντα κακά

Πράγματι ζωάκια πολλά!!Πράγματι πουλάκια πολλά!!

Το Αυγό τάχει όλα καλά Έχει ζωάκια πολλάΑλεπουδάκια και λαγουδάκιαΠου παίζουν παιχνίδια τρελά.



Πειραματική ένδειξη διάβρωσης βουνού και δημιουργίας βράχινων όγκων

Προσπαθώντας να κατανοήσουμε την αναγκαιότητα των δέντρων στο βουνό μας κάναμε το εξής πείραμα. Στη δοκιμαστική γυάλα μας βάλαμε άμμο ανακατεμένη με πέτρες και σε τέτοια κλήση ώστε να βλέπουμε σχεδόν μια κάτοψη του βουνού μας. Οι πέτρες ήταν σκεπασμένες με την άμμο.

Δημιουργήσαμε , με το ψεκαστικό τεχνητή βροχή. Αρχίσαμε να παρατηρούμε ότι άρχιζε μια διάβρωση του εδάφους με δύο κύρια χαρακτηριστικά. Πρώτα πρώτα η επιφανειακή άμμος διολήσθηνε προς τα κάτω και σιγά σιγά οι πέτρες έβγαιναν στην επιφάνεια. Έτσι καταλάβαμε ότι ένα βουνό σαν το δικό μας , με πετρώδες υπέδαφος, με τις συνεχείς βροχοπτώσεις θα κατέληγε ένα πετρώδες άγονο βουνό.

Τι λύσεις υπάρχουν; Συνεχίσαμε το πείραμα. Όπως ήταν η προηγούμενη συσκευή μας φυτέψαμε φακές. Σε δέκα ημέρες είχαμε ένα υπέροχο , πυκνότατο «δάσος». Πάλι με το ψεκαστικό μας δημιουργήσαμε τεχνητή βροχή. Ρίξαμε μπόλικο νερό , σαν να ήταν καταιγίδα .Αλλά τώρα παρατηρήσαμε δύο συγκλονιστικά πράγματα. Πρώτα πρώτα καμία διάβρωση . Άρα το πειραματικό μας βουνό δε θα μείνει ποτέ άγονο και πετρώδες. Είδαμε επίσης το νερό πολύ εύκολα να ακολουθεί τις ρίζες από τις φακές, δηλαδή τις ρίζες από τα δέντρα του πειράματός μας ,στο ταξίδι τους προς τη γη. Έτσι βγάλαμε το συμπέρασμα ότι πολύ πιο εύκολα δημιουργούνται και γεμίζουν υδροφόροι ορίζοντες . Και έχουμε και πρόβλημα νερού. Προβληματιστήκαμε όλοι λοιπόν με την αναγκαιότητα του δένδρου και στο βουνό μας . Βέβαια το δένδρο είναι ασπίδα και για τη μόλυνση που έχουμε μπόλικη στην περιοχή μας. Εδώ όμως είναι ακόμη πιο πολύ αναγκαίο. Θα κρατήσει τον όγκο του βουνού μας ώστε να μην παρασύρεται από βροχές και καταιγίδες και θα βοηθήσει να γεμίσουν οι υδροφόροι ορίζοντες.

Γεμάτοι σοφία αποφασίσαμε γρήγορα τι έπρεπε να κάνουμε….Σελ.10 από σελ. 23


Δενδροφύτευση –συντήρηση δέντρων

Με τσάπες στα χέρια με μπόλικη χαρά Πήραμε την ανηφόρα για το Αυγό σιμά Φτάσαμε στο τέλος πάνω στο υδραγωγείο Σε όλους που μας βλέπανε ήταν μεγαλείο

Δένδρα να φυτέψουμε θέλαμε πολλά Όλο να καλύψουμε το βουνό ψηλά Μα ξέραμε όλοι πως αυτό δεν είναι εφικτό Γι αυτό και προσπαθήσαμε κάτι πιο λογικό

Πενήντα δένδρα βάλαμε με κόπο απ’ το πρωί Τον πρόεδρο είχαμε αρχηγό στο σκάψιμο μαζί Σκάψαμε και φυτέψαμε γεμάτοι προσμονή Και η αισιοδοξία μας σαν νάταν περισσή

Πηγαίναμε ποτίζαμε τα δέντρα τακτικά Τα βλέπαμε πως ζούσανε , γεμίζαμε χαρά Μα μια ημέρα άσχημη , ημέρα δολερή Τα πρόβατα επέδραμαν στη γη την ιερή

Δεν άφησαν δενδράκι , να μείνει ζωντανό Και η πληγή ακόμη γεμίζει με καημό Μα δεν αποθαρρύνω και πάλι μια στιγμή Καθήκον πλέον βλέπω ετούτη εδώ τη γη.

Κυρίες και κύριοι , η περίοδος της δενδροφύτευσης πέρασε για φέτος. Ελπίζω του χρόνου , όλοι μαζί , δημοτικό , γυμνάσιο και δήμος , να περιφράξουμε πρώτα αυτό το μέρος και μετά με τη βοήθεια της γεωπόνου να αρχίσουμε να φυτεύουμε δέντρα. Μέσα σε μια δεκαετία μπορεί το βουνό μας να γίνει ένα υπέροχο δασωμένο τοπίο. Απαιτούνται μόνο 200,000 δέντρα. Επίσης κε δήμαρχε και κυρίως κύριοι γεωργοί προσοχή στις φωτιές. Αντιπυρικές ζώνες για να μην καεί για άλλη μια φορά το βουνό μας.



Το παρακάτω τραγούδι γράφτηκε το 1999 από μαθήτριες της Ε’ τάξης του Σχολείου μας για το βουνό μας , μετά την τελευταία πυρκαγιά , που είχε ως αιτία τα καιώμενα χωράφια των γεωργών και τους νοτιοδυτικούς ανέμους που φυσούσαν εκείνη τη μέρα

Πίσω απ’ το χωριό μας ένα όμορφο βουνόΠου χιλιάδες χρόνια βρίσκεται εδώΛίγα δέντρα όμως μόνο το στολίζουνΚαι οι άνθρωποι που ζουν δεν το φροντίζουνΌταν πήρε μια φορά φωτιάΔεν υπήρχε ούτ’ ένας που έδειξ’ ανθρωπιά

Το ξέρουμε πως σ’ αυτή τη γη Στο τέλος δε θα υπάρχει ούτ’ ένα φύλλοΤο ξέρουμε πως σ’ αυτή τη γηΔε θάναι ούτε ένας με το δάσος φίλος

Όλοι εμείς όμως που το πονάμεΘέλουμε να ζει και το αγαπάμεΚάποια μέρα η φύση θα εκδικηθείΓια όλα αυτά που γίναν σ’ αυτή τη γηΚι όταν θάρθει όμως η στερνή στιγμήΝα απολογηθεί κανείς δε θα μπορεί

Το ξέρουμε πως σ’ αυτή τη γη Στο τέλος δε θα υπάρχει ούτ’ ένα φύλλοΤο ξέρουμε πως σ’ αυτή τη γηΔε θάναι ούτε ένας με το δάσος φίλος



Το λατομείο «Σολωμονίδη» και το «Αμφιθέατρο Μίκης Θεοδωράκης»…

Ανεβαίνοντας προς το βουνό δεν μπορείς παρά να σταματήσεις και να κοιτάξεις με θαυμασμό προς αυτό το παλιό λατομείο που τώρα πλέον είναι ένα πολύ όμορφο ανοιχτό αμφιθέατρο. Ψάξαμε από δω και από κει , συνεντεύξεις , συζητήσεις με παππούδες , βρήκαμε κάποια πράγματα. Εδώ λοιπόν ήταν ένα λατομείο αδρανών υλικών που λειτούργησε από τη δεκαετία του 40 έως περίπου το 80. Ιδιοκτήτης ο κύριος Σολωμονίδης , δε ζει πια για αυτό και συνομιλήσαμε με τη γυναίκα του. Εργάστηκαν σ’ αυτό το λατομείο όλοι σχεδόν οι παλαιότεροι κάτοικοι της Ποντοκώμης και πολλοί ακόμη νεώτεροι . Μάθαμε διάφορα για την ιστορία του λατομείου από την κυρία Σολωμονίδη , τον Τσαχουρίδη Γρηγόριο , το Βασιλειάδη Χαράλαμπο, το Μελίδη Αδάμ και τον Πατουλίδη Κοσμά. Το λατομείο λοιπόν αυτό δούλευε 7 ημέρες την εβδομάδα , με μέσο όρο 20 εργαζομένων ανά ημέρα. Οι συνθήκες ήταν σκληρές . Άλλοι βάζανε φουρνέλα , άλλοι σπάνανε πέτρες με το βαριό , άλλοι στο σπαστήρα και άλλες δουλειές. Σκληρή δουλειά και συνήθως χωρίς ένσημο. Η μισή Πτολεμαϊδα , λένε οι παλαιότεροι , χτίστηκε με την πέτρα απ’ αυτό το λατομείο. Το λατομείο έφερνε εισοδήματα στην Ποντοκώμη. Ατυχήματα όμως έγιναν πολλά . Να πως περιγράφονται δύο απ’ αυτά από τους παππούδες μας. Το πρώτο συνέβη στον κ Μιχαηλίδη Σάββα. Συχωρεμένος πια . Τι συνέβη. Ο κ Αδάμ θα βάλει το φουρνέλο , αυτό σκάει αλλά μια κοτρόνα μεγάλη αρχίζει να κατρακυλάει. Φωνάζει ο κ Αδάμ να φύγουν όλοι, ουρλιάζει να απομακρυνθούν , αλλά ο κ Σάββας ο Μιχαηλίδης δεν προλαβαίνει και η τεράστια κοτρόνα πέφτει και σπάει το πόδι του. Ένα ακόμη πιο τραγικό ατύχημα έγινε λίγο αργότερα. Ο κ. Γραμματικόπουλος δουλεύει στα σελά. Τα σελά είναι μηχανές που ρίχνουν την άμμο από ψηλά. Μετά απ’ αυτή τη διαδικασία πρέπει να απλωθεί η άμμος με φτυάρια αν και μόνο αν σταματήσει η λειτουργία των σελών. Για να απλώσει την άμμο πήγαινε και ο



κ Γραμματικόπουλος όμως τα σελά δούλευαν ακόμη . Έτσι η άμμος τον καταπλάκωσε με αποτέλεσμα να πνιγεί.

Πολλά χρόνια από τη ζωή τους δούλεψαν στο λατομείο αυτό οι συχωρεμένοι τώρα : Δαμιανίδης Χρίστος , Σαμαράς Ηράκλης και Μελίδης Γιάννης . Από αυτούς που ζούνε ακόμη , σκληρά εργάστηκαν στο λατομείο αυτό και οι: Παπαδόπουλος Ηλίας, Λεβεντίδης Αλέκος, Πατουλίδης Κοσμάς, Πατουλίδης Αλέκος, Τσαχουρίδης Γρηγόρης , Μελίδης Γεώργιος, Μελίδης Παναγιώτης και πολλοί πολλοί άλλοι συγχωριανοί μας.

Τα λατομείο κλείνει πριν το 1980 γιατί η λειτουργία του κρίνεται πλέον ασύμφορη. Ξαφνικά τη θέση του πήρε αυτό το αμφιθέατρο που βλέπουμε.Ξαφνικά όμως έγινε αυτό το περίφημο έργο; Για να μάθουμε την αλήθεια ρωτήσαμε τους παλιούς προέδρους της κοινότητάς μας τον κύριο Σαμαρά Μιχαήλ και τον κύριο Μιχαηλίδη Γιάννη , τον πρώην αντιδήμαρχο κύριο Καραογλανίδη Αλέκο και τη γεωλόγο κυρία Ορφανίδου Νίκη.

Πράγματι ο ένας συμπλήρωνε τον άλλο και καταλήξαμε σε σοβαρά συμπεράσματα. Πρώτα πρώτα και σε βάθος χρόνου , παιδιά που δρούσαν μέσα στον πολιτιστικό σύλλογο είχαν συλλάβει την ιδέα μεταμόρφωσης του λατομείου σε υπαίθριο θέατρο. Όταν παρουσιάστηκε το πρόγραμμα ‘ρεσάρ 2’ η κυρία Ορφανίδου Νίκη μεταλλειολόγος από το χωριό μας και ο επίσης μηχανικός του χωριού Σαμαράς Νικόλαος μαζί με τον τότε πρόεδρο του χωριού Σαμαρά Μιχάλη , υποβάλουν την αίτηση ένταξης του λατομείου μας σε πρόγραμμα αξιοποίησης. Τελικά εγκρίνεται η κατασκευή αμφιθεάτρου , δημοπρατείται επί προεδρίας Μιχαηλίδη Γιάννη και αρχίζει η κατασκευή του , για να ολοκληρωθεί και να εγκαινιαστεί το αμφιθέατρό μας από τον προηγούμενο δήμαρχο του νεοσύστατου δήμου μας κύριο Μουρατίδη Αλέκο. Αποτελεί σήμερα το στολίδι του δήμου μας και το πολιτιστικό στίγμα της περιοχής μας.



Όταν πας για το βουνό , πρόσεχε πολύ Να μην είσ’ απρόσεκτος και πέσεις στο τρυπί…

Τρυπί είναι η τρύπα στην Ποντιακή διάλεκτο , και τρυπί στο βουνό μας δεν είναι άλλο παρά του Γιαγκούλα το τρυπί . Για να μάθουμε περισσότερα πήραμε δύο συνεντεύξεις . πρώτα από τον μπάρμπα Τσάκαλο , 104 χρόνων και από το κ. Χαϊτίδη Κώστα , ψάλτη της εκκλησίας μας. Κάναμε και γκάλοπ ρωτώντας πάμπολλους συχωριανούς μας και καταλάβαμε πως πρόκειται για μυθοπλασία των παλαιότερων συγχωριανών μας . Τι συμβαίνει όμως με του Γιαγκούλα το τρυπί ;…

Ο Γιαγκούλας ήτανε κλέφτης φοβερός Λήστευε τους πλούσιους , ήταν τρομερός Στην τρύπα του επέστρεφε πάντα νηστικός Στους φτωχούς τα έδινε όλα ευτυχώς

Στην τρύπα του μαζεύονταν όλα τα παιδιά Τον ήρωα θαυμάζανε που ζούσε κει κοντά Κανείς δεν τον φοβότανε γιατί ήταν στοργικός Τα παιδιά τα αγάπαγε , ήταν φιλικός

Την Ποντοκώμη μάλιστα είχε αφ’ υψηλού Και το τρυπί του ήτανε στη βάση του Αυγού Χαιρότανε που έβλεπε αυτό το παιδομάνι Στην πόρτα του βρισκότανε και όλοι οι τσοπάνοι

Αυτοί μάλλον διαδώσανε το μύθο για την τρύπα Που είναι βέβαια εκεί και μοιάζει και με πίπα Και που πολλοί προσπάθησαν μέσα να μπουν οι δόλιοι Μα πάντα τους σταμάταγαν χίλιοι οχτώ διαβόλοι.

Εμείς δε θ’ αδρανήσουμε , θα πάμε κάποια μέρα Για να εξερευνήσουμε την τρύπα πέρα ως πέρα Κι αν σταματήσουνε κι εμάς οι χίλιοι οχτώ διαβόλοι Εις το χωριό θα τρέξουμε για να σωθούμε οι δόλιοι…



Μια αληθινή ιστορία , μια ιστορική στιγμή συνδεμένη με το βουνό μας.

Πέρα όμως από τις μυθοπλασίες –τις συνδεμένες με το βουνό μας- υπάρχουν και ηρωικές δράσεις συμπολιτών μας –που τότε ήτανε κι αυτοί παιδιά- και που δυστυχώς πολλοί λίγοι τις γνωρίζουν .Ιδιαίτερα εμείς τα παιδιά καθόλου δεν φανταζόμαστε ότι μπορεί να έγιναν τέτοιοι ηρωισμοί με πρωταγωνιστές συχωριανούς μας , παππούδες μας. Να τι μας διηγήθηκε ο κύριος Θύμιος Μιχαηλίδης (ένας από τους δύο πρωταγωνιστές της ιστορίας μας): « Οι Γερμανοί 2 προς 3 Φλεβάρη άρχισαν την ανίχνευση του ορεινού αυτού όγκου απ΄ όλες τις πλευρές και αποσύρθηκαν . Οι Πληροφορίες έλεγαν ότι οι Γερμανοί ετοιμάζονταν για επίθεση στις στρατοπεδευμένες αντιστασιακές δυνάμεις στα Σιδερά και Λιβερά ΄, όπου είχαν μαζευτεί ο 53ος λόχος του ΕΛΑΣ και πολλά πολιτικά στελέχη. Η επίθεσή τους θα γινόταν από διάφορες κατευθύνσεις του ορεινού όγκου του Αυγού. Νύχτα ξεκίνησαν προς τις 3 του Φλεβάρη κυκλωτικά από όλες τις πλευρές του ορεινού όγκου. Τότε εμφανιζόμαστε εγώ και ο Κατακαλίδης Χαράλαμπος , δύο ΕΠΟνίτες από την Ποντοκώμη , που αψηφώντας τα πάντα και κυρίως όλους τους κινδύνους μιας τέτοιας ενέργειας , με γνώμονα μόνο ότι πρέπει να σώσουμε εκατοντάδες ανθρώπινες ζωές , ορμήσαμε τρέχοντας προς το βουνό , πήραμε την κατεύθυνση προς Λιβερά , περάσαμε μέσα από τη διάταξη του εχθρού. Κάποια στιγμή γίναμε αντιληπτοί και άρχισαν να μας καταδιώκουν. Ευτυχώς δεν πυροβόλησαν εναντίον μας για να μην ακουστούν στα χωριά Λιβερά και Σιδερά οι ήχοι των όπλων τους. Τρέχοντας και με αγωνία φτάσαμε στα πρώτα σπίτια, αρχίσαμε να φωνάζουμε , να ξεσηκώνουμε το χωριό. Δε θα προλάβουν να φύγουν πολλοί. Δυστυχώς οι Γερμανοί θα φτάσουν μετά από λίγο . Θα εκτελέσουν πολλούς , θα φυλακίσουν τους υπόλοιπους.»



Μέσα από την έρευνα για το βουνό μας ανακαλύψαμε έτσι και ηρωικές ιστορικές στιγμές , αληθινά ηρωικά πρόσωπα. Συγκλονιστήκαμε. Σίγουρα το χωριό μας έβγαλε και άλλους ήρωες. Κι άλλα παιδιά θα έδειξαν αντίστοιχο θάρρος και ηρωισμό σε ανάλογες δύσκολες στιγμές. Όλους αυτούς αποφασίσαμε να τους τιμήσουμε στα πρόσωπα των Μιχαηλίδη Θύμιου και Κατακαλίδη Χαράλαμπου. Μάθαμε ότι και ο Κατακαλίδης Χαράλαμπος ζει και βρίσκεται στην Αμερική. Εμείς ως ελάχιστη αναγνώριση της ηρωικής τους πράξης ομόφωνα αποφασίσαμε να ονομάσουμε το μονοπάτι που κατασκευάσαμε στο βουνό Αυγό ως μονοπάτι «Μιχαηλίδη-Κατακαλίδη». Επίσης θα προτείνουμε προς τον κύριο Δήμαρχο να θεσπίσει αγώνα δρόμου από Ποντοκώμη έως τα Λιβερά , στον ετήσιο κύκλο των πολιτιστικών εκδηλώσεων του Δήμου , με την επωνυμία «Δρόμος Αντοχής Ποντοκώμη-Λιβερά , Μιχαηλίδη-Κατακαλίδη».



Ορειβατικές δραστηριότητες στο βουνό μας. Η ορειβασία είναι ένα ωραία άθλημα με το οποίο απασχολούνται όλο και περισσότεροι άνθρωποι στην εποχή μας. Το βουνό μας προσφέρεται για ορειβασία . Έχει σοβαρή κλήση για εξάσκηση και υψομετρική διαφορά από το υδραγωγείο περί τα 300μέτρα. Έτσι λοιπόν με πολύ προσπάθεια χαράξαμε ένα μονοπάτι από το υδραγωγείο προς την κορυφή. Με πολύ χαρά να σας οδηγήσουμε όποτε θελήσετε στην κορυφή του βουνού μας. Αν δε θέλετε και αναρρίχηση , εδώ πίσω τα βράχια του αμφιθεάτρου μπορούν να σας προσφέρουν μεγάλες συγκινήσεις. Στο αμφιθέατρο εδώ έγινε επίδειξη και χρήση ορειβατικού υλικού και εξάσκηση σε κάποιες τεχνικές αναρρίχησης και καταρρίχησης όπως λέγεται στα ελληνικά το ‘ραπέλ’. Για εμπέδωση των ορειβατικών μας δεξιοτήτων πήγαμε και στο καταφύγιο , πάνω στο Σινιάτσκο , και ανεβήκαμε και στην αρκετά ψηλή κορυφή Μουρίκι , με υψόμετρο 1705 μέτρα. Νάτοι όμως κάποιοι ορειβάτες έρχονται για να μας πουν τις εμπειρίες τους.

Πω πω τι κούραση κι αυτή για ν’ ανεβώ στην κορυφήΚουράστηκες ρε τεμπελάκο που μου φοράς κι ωραίο σάκο

Ο σάκος μου είναι βαρύς και θα τον βγάλω τώρα ευθύςΣταμάτησε για να χαρείς , βαδίζουμε ολονυχτίς

Μα εγώ φοβάμαι τις αρκούδες τους λύκους και τις αλεπούδεςΤι ωραίο κράνος που φορείς , στον Όλυμπο θα αναρριχηθείς;

Κι εσύ με αυτό το πιολέ θα κόβεις χιόνι σαν Πελέ;Και τα κραμπών τι τα κρατάς , στον πάγο πια δεν περπατάς;

Τα χιονοπέδιλα κρεμάς , τάχατες για τις Άλπεις πας.Τα μποντριέ τι τα φοράμε , δεμένοι σαν δραπέτες πάμε

Και γάντια βλέπω για ορεινά , που είναι για τα πεδινάΒαλ' το φακό σου για να δεις και εννοώ της κεφαλής

Βρε πες μου για να καταλάβω για πού το βάλαμε εμείςΣτις Άλπεις πέρα κει θα πάμε σένα ψηλό ψηλό βουνό

Βρε μήπως πάμε στο ΑυγόΝαι στο Αυγό , στην Ποντοκώμη που 'ναι στις … Άλπεις δω κοντά

Α, ναι , ε τότε πάμε κι ας προχωράμε αργά αργά…..Σελ.18 από σελ. 23


Βλέπετε ότι πήραμε πάμπολλες συνεντεύξεις κατά τη διάρκεια της εργασίας μας. Μα η πιο αληθινή συνέντευξη , η πιο ωραία αφήγηση δόθηκε από το ίδιο το βουνό. Η ερώτηση που τέθηκε ήταν τι βλέπει από κει πάνω το βουνό. Το επεξεργάστηκαν κάποιοι μαθητές και να τι βλέπει το βουνό , με τη βοήθεια των διερευνητικών ματιών και της αγνής ψυχής αυτών των παιδιών.

« Γεια σας! Το όνομά μου είναι Τρίβουνο ή Αυγό. Είμαι ψηλό σαν γίγαντας κι αυτό μου επιτρέπει να βλέπω όλο το λεκανοπέδιο Πτολεμαϊδας –Κοζάνης. Κάθε αυγή ο ήλιος εμφανίζεται απέναντί μου , με τις χιλιάδες ακτίνες του και αυτό με χαροποιεί αφάνταστα. Βλέπω τους αγουροξυπνημένους κατοίκους του χωριού μου , να πηγαίνουν στις δουλειές τους με χαμόγελο στα χείλη. Δεκάδες καινούρια δεντράκια που στολίζουν τις πλαγιές μου , μου δίνουν ελπίδες ότι κάποτε θα μπορέσω επιτέλους να αναπνεύσω καθαρό αέρα. Τα πουλάκια με επισκέπτονται τώρα πιο συχνά. Έχω περισσότερους φίλους που ξέρω πως ενδιαφέρονται για μένα, τα παιδιά. Παρατηρώ τους επισκέπτες που μου ρίχνουν κλεφτές ματιές και συλλογίζονται: «τι ωραίο βουνό είναι αυτό». Κι εγώ γεμάτο ευχαρίστηση φουσκώνω τα πνευμόνια μου , μα τότε … το μαύρο και μολυσμένο τέρας (που προέρχεται από τις καμινάδες του εργοστασίου) έρχεται καταπάνω μου λες και θέλει να με κατασπαράξει εμένα και όλους τους ζωντανούς οργανισμούς της περιοχής και … νιώθω δυσάρεστα. Πριν πολλά χρόνια ήμουν ένα καταπράσινο και ευτυχισμένο βουνό. Οι πρόσφυγες πού 'ρθαν εδώ μετά το ‘22 άρχισαν να με ξηλεύουν χωρίς μέτρο. Τι να έκαναν οι δόλιοι. Έπρεπε να ζεσταθούν εκείνους τους κρύους χειμώνες , τα πρώτα χρόνια της εγκατάστασής τους. Μετά άρχισαν να τρυπάνε τα σπλάχνα μου. Έγινε το πρώτο λατομείο.



Μα το κακό άρχισε όταν άρχισαν να κατασκευάζονται τα πρώτα εργοστάσια της ΔΕΗ και τα ορυχεία. Δεν μπορώ πια να ανασάνω. Το 75% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας παράγεται μπροστά στα μάτια μου. Τώρα πόσο τοις εκατό τέφρα εισπνέω κι εγώ κάθε μέρα ούτε που ξέρω. Μετά περιτύλιξαν και εμένα και την Ποντοκώμη με καλώδια υπερυψηλής τάσης , φοβούνται φαίνεται μήπως δραπετεύσουμε. Αφού λοιπόν είμαστε που είμαστε μολυσμένη περιοχή δόθηκε η άδεια από τους κρατούντες να γίνει στα βόρεια ένα πανέμορφο … πισσάδικο. Σας πληροφορώ ότι η μυρωδιά της πίσσας είναι μάλλον πιο πολιτισμένη από αυτή του καπνού και της τέφρας. Και αν συνδυαστεί και με τη σκόνη από τα άλλα δύο λατομεία που άφησαν οι αρμόδιοι να γίνουν πάλι στο βορρά , τότε έχουμε ένα μείγμα σκέτη μούρλια. Βήχεις , βήχεις και τελειωμό δεν έχεις. Και οι αρμόδιοι , οι μπαγάσηδες όλα στο βορρά μου τα στήνουν γιατί ξέρουν ότι 9 στις 10 ημέρες φυσάνε επάνω μου βοριάδες. Το σίγουρο είναι πως αντέχω ακόμα , έτσι πρέπει να λένε οι ειδικοί γιατί με το ορυχείο της Μαυροπηγής , που κι αυτό βρίσκεται στο βορρά , δεν τα βλέπω και πολύ καλά τα πράγματα. Για να με αποτελειώσουν κάποιοι τελευταία έστησαν και κολόνες κινητής τηλεφωνίας στην κορφή μου. Με ρωτάτε τι κάνω , αν αντιδρώ σε όλα αυτά ; Μα εδώ δεν αντιδρούν οι ίδιοι οι άνθρωποι που δεν έχουν και τις αντοχές μου , τι να κάνω εγώ , ένα μικρό , φτωχό και άβγαλτο βουνό; Τέλος πάντων υπάρχουν και κάποια θετικά που αντικρίζω από δω πάνω. Το Αμφιθέατρο μαλάκωσε την πληγή μου και με διαφήμισε ως πολιτιστικό στίγμα της περιοχής . Περάστε κόσμε , το πιο μολυσμένο μέρος του κόσμου αναβαθμίζεται.



Τα τελευταία δύο χρόνια έγινα και το επίκεντρο της αρχαιολογικής υπηρεσίας. Εδώ πιο κάτω βρέθηκαν ενενήντα πήλινα ειδώλια , πολύ πολύ σπουδαία όπως λέει και η αρχαιολόγος κυρία Καραμήτρου και τέτοια είχαν βρεθεί μόνο σε Θεσσαλικά εδάφη. Η ανακάλυψή τους εκτός θεσσαλικού εδάφους αλλάζει όλα τα ιστορικά δεδομένα που αναφέρονται σ’ αυτά. Μια πιο πολύ συγκινούμε και παίρνω θάρρος όταν βλέπω αυτό που γίνεται δίπλα μου. Αυτή την εποχή. Βλέπω μια γενιά νέων ανθρώπων , τα παιδιά του δημοτικού σχολείου Ποντοκώμης , να νοιάζονται για μένα , να νοιάζονται για το περιβάλλον. Τα παιδιά αυτά τα βλέπω πολύ μορφωμένα , με καλή ψυχή και γεμάτα όνειρα. Τα εμπιστεύομαι λοιπόν και εύχομαι να προσπαθήσουν να διαμορφώσουν εμένα και το χωριό μας σε μια περιοχή που όχι μόνο θα επιτρέπεται να ζεις αλλά θα χαίρεσαι να ζεις. Παιδιά μου , παιδιά της Ποντοκώμης , εγώ το δικό σας βουνό , θα είμαι εδώ για να εκπληρώνω όλες σας τις επιθυμίες . Μαζί θα προσπαθήσουμε να δείξουμε στους μεγάλους ποια είναι τα μεγάλα προβλήματα που μόνο εμείς οι μικροί , εσείς τα μικρά παιδιά κι εγώ το μικρό βουνό, μπορούμε και τα βλέπουμε. Λέτε να μπορέσουμε κάποτε να κάνουμε καλύτερο τον τόπο μας ; Δεν ξέρω , δεν είμαι και πολύ αισιόδοξο βουνό . Είμαι ένα πολύ βασανισμένο βουνό. Με σας όμως , παιδιά του δημοτικού σχολείου Ποντοκώμης , αρχίζω και ξαναβρίσκω το θάρρος μου». Σας ασπάζομαι Το Αυγό ή ΤρίβουνοΤο δικό σας βουνό.


ΣΧΟΛΕΙΟ...

Documents

Transcript of ΣΧΟΛΕΙΟ...