Φωνολογική ενημερότητα
38
1 I. Ορισμοί Ο αναδυόμενος γραμματισμός αναφέρεται στην σταδιακή ανάδυση των δεξιοτήτων που είναι σχετικές με το γραπτό λόγο, στο πλαίσιο όμως ανάπτυξης του προφορικού λόγου. Η εξέλιξή του εξαρτάται από την ανάπτυξη του προφορικού λόγου του παιδιού καθώς και από τις εμπειρίες γραμματισμού του. Με τον τελευταίο όρο εννοούμε την ενημερότητα του παιδιού για τα έντυπα, το γραπτό λόγο των βιβλίων, για την έννοια της λέξης, για τη δομή μιας ιστορίας, για την παραγωγή γραπτού λόγου και τη φωνολογική του ενημερότητα. Η φωνολογική ενημερότητα αναφέρεται στη σαφή κατανόηση ότι οι λέξεις αποτελούνται από διακριτά μέρη και στην ικανότητα χρήσης αυτών των φωνολογικών μερών (Blachman, 1994). Είναι, δηλαδή, η μεταγλωσσική δεξιότητα με την οποία το άτομο υπερβαίνει την επικοινωνιακή πρόθεση της γλώσσας και κατανοεί την εσωτερική της δομή. Το άτομο που έχει ανεπτυγμένη την φωνολογική του ενημερότητα μπορεί να αναγνωρίζει και παράγει ομοιοκαταληξίες, να συνθέτει και αναλύει λέξεις σε συλλαβές και φωνήματα, να απομονώνει, προσθέτει, αφαιρεί φωνήματα ώστε να παράγει νέες λέξεις και γενικά μπορεί να επιδρά και να χειρίζεται τα δομικά στοιχεία του προφορικού λόγου (Ball, 1993). ΙΙ. Αναδυόμενος Γραμματισμός, Φωνολογική Ενημερότητα και Ανάγνωση Τις τελευταίες δεκαετίες υποστηρίζεται ότι οι πρώτες αναγνωστικές «πράξεις» του παιδιού δεν πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της διδασκαλία της πρώτης ανάγνωσης και γραφής, αλλά πολύ πιο πριν. Το οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον του παιδιού προσφέρει πλήθος εμπειριών γραμματισμού, π.χ ανάγνωση επιγραφών και ετικετών προϊόντων, οι οποίες αποτελούν γνήσιες αναγνωστικές εμπειρίες και σχετίζονται θετικά με την μετέπειτα σχολική επιτυχία. Επίσης, πρόσφατες έρευνες έχουν καταδείξει την ύπαρξη ισχυρής και αμφίδρομης σχέσης μεταξύ του επιπέδου της φωνολογικής ενημερότητας και της αναγνωστικής ικανότητας (Bradley & Bryant, 1983, Wagner & Torgesen, 1987 Yopp, 1988). Το παιδί για να μάθει να γράφει και να διαβάζει πρέπει προηγουμένως να συνειδητοποιήσει ότι ο προφορικός λόγος ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΦΩΝΟΛΟΓΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΟΤΗΤΑ
-
Upload
eidikidiapaidagogisi -
Category
Documents
-
view
1.366 -
download
0
description
Υλικό για λογοθεραπεία
Transcript of Φωνολογική ενημερότητα
-
1I.
, .
.
, , ,
, .
(Blachman, 1994).
, ,
.
, , ,
,
(Ball, 1993).
. ,
,
.
, . ,
.
,
(Bradley & Bryant, 1983, Wagner & Torgesen, 1987 Yopp, 1988).
-
2 .
. ,
.
, / /
(Juel, Griffith & Gough, 1986)
.
,
(Vellutino, 1991, Wagner, Torgesen & Rashotte, 1994)
(Lewkowicz, 1980, Fayne &
Bryant, 1981).
III.
.
.
, .
,
, , .
.
.
. ,
, . ,
,
.
-
3 .
, .
. ,
,
.
. ,
(, , ).
. (spectrographs analysis)
,
(coarticulation). , ,
.
.
.
IV.
.
, ,
.
. ,
-
4 .
,
( , 1992).
.
.
.
.
. ,
.
.
......
.
,
.
.
.
.
-
5
, .
.
.
.
.
. ,
.
. ,
.
,
;
, / , ,
. ,
,
.
. ,
.
,
.
-
6 , ,
,
2 3
.
.
, .
.
,
. ,
.
,
.
.
-
7
-
81.
( )
,
,
( ) .
.
,
. ,
.
, .
,
.
,
.
,
.
!!!! :, ;
________ _ ____ _____
" ;
" ;
"
;
-
92.
( )
,
,
.
. .
.
!!!! :
___________ .
: , ... (1 )
: (2 )
#### ,
.
.. , . ,
. ,
: - (
), - ( ).
-
10
3.
( )
, , , 2
, ()
( , ...). ,
, .
( ),
,
.
.
,
, .
,
, ...
,
.!!!! :
"
.
.
- -
--- = ---
,
, .
#### .
.
-
11
4.
( )
( ) .
/
...
!!!! :
" ;
,
.
,
, , -
, , -
, -, !
,
(: --- ( )
) , ---, !
-
12
5.
( )
.
, ,
.
!!!! :
: - , - - - ; - - - - - .
- , - - -. - - - - .
: - . - - - ;
- - -. - - ;
.
()
(
).
-
13
6. ;
( )
, ...
. (..
, ...).
.
!!!! :
" ;
(: .
)!!!! :
" ( )
; ( )
-
14
7.
( )
, ...
, . , .
( )
.
.
1 .
!!!! :
" ; (-)
"
; (,
)
.
(:
) !!!! :
" ; ( - )
" ;
(, )
-
15
8.
( )
, ...
.
, .
,
.
,
.. ,
-, -,
- , ...
!!!! :
" ; ( )
"
; (
).
,
(: !!!! :
)
" ; ( )
" ; ( ,
- ).
-
16
9.
( )
B .
2 - 3
.
,
()
.
.
.
.!!!! :
.
" ,
.
( -- -,
, ).
. 2-3 ,
.
.!!!! :
M ,
________________ , ;
,
.
.
-
17
10.
( )
:
. (
, , ...) .
.
.
,
.
(.. )
. ,
,
- .
.
!!!! :
.
.
.
.
-
18
11.
( )
. .
.
( ).
/ .
, .
-
19
12.
( )
.
.
.
.
, ,
.
#### , .
.
.
. ,
.
,
.
.. ,
,
.
-
20
13.
( )
,
, ..., ,
2-3 .
,
.
: ,
.
!!!! :
"
; ()
.
(:
) !!!! :"
( )
; ()
-
21
14.
( )
: .
.
.
..
.
!!!! : ,
......;
A,
;
-
22
15.
( )
,
.
.
!!!! :
.
.
#### . ,
.
.
-
23
16.
( )
. : .. ,
.
.
,
.
.
.
.
.
-
24
17.
( )
, ...
, , 2-3 .
. :
. ;
!!!! :
" , , . ....;
"
....;
-
25
18.
( )
.. , , , ,
.
. ,
.
!!!! :.: . ,
, (
) .
.
( ) ;
.:
: ; :
: .
: / ;
.......
: .
:
;
. ,
,
. ,
(.. = ).
-
26
19.
( )
, , , 2
.. , , ,
, ,
.
/
(
). ,
.. 2
...
!!!! :
$ % $
-
27
20.
( )
,
, , .
, ,
( )
.
9
.
,
. ,
( ) .
#### . , .
.
, (, , , , , , , )
,
.. = .
-
28
21.
( )
, ...
( Elkonin)
.
.
( )
.
!!!! :
( )
" ;
(: .
) !!!! :"
( );
.... .
-
29
22.
( )
, ...
( Elkonin)
,
.
.
!!!! :
( )
" ; ()
"
; ( )
-
30
23.
, ...
(
), ,
.
,
...
!!!! :: ;
: N. .
:
.
: -. .
: ;
: N. -.
:
;
: .
.
(:
)
-
31
24.
:
()
.
.
,
.
!!!! : ;
.
;
- - .
;
.
. ( - - )
. (
)
;
- - .
.
,
(:
) !!!! : ! , ! , ! ...
-
32
25. B
, ...
( ), ,
.
,
.
( )
!!!! :
"
( ) ; ()
; ()
" ;
( )
.
(:
) ,
( )
.
-
33
!!!! :" ;
. (....)
,
, .
(:
) (: , , , , , ).
,
.. ...
...
!!!! :" ; ()
" .
; ()
-
34
26.
( )
( )
.
!!!! :" .
, ; ()
" .. .
; ()
-
35
27. ,
, ...
.
.
.
!!!! :"
( ) ,
; ()
. ,
.
..
.
.
.
,
.
,
.
!!!! :" - ,
! , !,
!, ! ...
-
36
28.
, , , .
(2-3). ,
.
, , ,
.
:: ;
:
: =, = =,
" ;
"
-- ,
; ()
"
;
" ,
, ;
"
,
; (, , ) ...
-
37
!!!!
!
.
!
.
.
! ,
.
!
( ,
, ...)
! ,
.
-
38
Ball, E. (1993). Assessing phoneme awareness. Language, Speech, and Hearing in Schools, 24, 130-139.
Blachman, B. (1994). What we have learned from longitudinal studies of phonological awareness andreading, and some unanswered questions: A response to Torgresen, Wagner & Rashotte. Journal ofLearning Disabilities, 27, 287-291.
Bradley, L., & Bryant, P.E. (1983). Categorizing sounds and learning to read A causal connection. Nature,301, 419-421.
Fayne, H. & Bryant D., (1981). Relative effects of various word synthesis strategies on the phonics achievementof learning disabled youngsters, Journal of Educational Psychology, vol. 73, No. 5, 616-623.
Juel, C., Griffith, P. & Gough, P. (1986). Acquisition of literacy: A longitudinal study of children in first andsecond grade. Journal of Educational Psychology, 80, 437-447.
Lewkowizc, N. (1980). Phonemic awareness training: what to teach and how to teach it, Journal of EducationalPsychology, vol.72, No. 5, 686-700.
, . (1992). , , 61,81 93.
Vellutino, F.R. (1991). Introduction to three studies to reading acquisition: Convergentfindings on theoretical foundations of code-oriented versus whole-language approaches to readinginstruction. Journal of Educational Psychology, 83, 437-443.
Wagner, R.K., Torgesen, J.K., & Rashotte, C.A. (1994). Development of reading-relatedphonological processing abilities: New evidence of bidirectional causality from a latent variablelongitudinal study. Developmental Psychology, 30,73-87.
Wagner, R.K. & Torgesen, J.K. (1987). The nature of phonological processing and itscausal role in the acquisition of reading skills. Psychological Bulletin, 101, 192-212.
Yopp, H.K. (1988). The validity and reability of phonemic awareness tests. ReadingResearch Quarterly, 23, 159-177.
