“Ο ΜΑΓΙΚΟΣ ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ”Λαϊκό παραμύθι από την Ισπανία

«Ανακαλύπτω τον εαυτό μου μέσα από τα μονοπάτια των λαϊκών παραμυθιών»

Μαρία Ζερβάκη

Πειραματικό Σχολείο ΣερρώνΕυέλικτη Ζώνη

Σχολικό έτος 2014-15

ΣΤΟΧΟΙ1. Να είναι σε θέση να κατονομάζουν τα προτερήματα και

ελαττώματά τους2. Να αναγνωρίζουν βασικά συναισθήματα, δικά τους και των

άλλων από τις εκφράσεις του προσώπου, τη στάση του σώματος, τις χειρονομίες και γενικότερα τη μη λεκτική επικοινωνία

3. Να αντιληφθούν μέσα από παιγνιώδεις δραστηριότητες ότι ο καθένας από εμάς είναι καθρέφτης του άλλου - να εντοπίσουν τις διαφορετικές εκφράσεις που μπορεί να πάρει το πρόσωπο ανάλογα με τα συναισθήματα.

4. Να κατανοήσουν μέσα από το παραμύθι ότι συχνά ο τρόπος που βλέπουμε τον εαυτό μας επηρεάζει τον τρόπο που βλέπουμε τους άλλους (αντίληψη του εαυτού και του άλλου)

1. Ο μαγικός καθρέφτης (παραμύθι)2. Ασκήσεις αυτογνωσίας (παιχνίδι ρόλων) – Στόχος 13. Τι νιώθω; (αναγνώριση συναισθημάτων) – Στόχος 2

4. Οι καθρέφτες (παιχνίδι μίμησης) – Στόχος 35. Χίλιοι καθρέφτες – «Ο κόσμος είναι…» - Στόχος 4

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Μια φορά κι ένα καιρό, σ’ ένα μακρινό βασίλειο, ζούσε ένας βασιλιάς. Παρόλο που ήταν νέος κι έκανε πολλά λάθη στην διακυβέρνηση του τόπου, οι υπήκοοί του τον αγαπούσαν πολύ, και ξέρετε γιατί; Επειδή παραδεχόταν τα λάθη του και προσπαθούσε να τα διορθώσει.Κάποτε ο βασιλιάς αποφάσισε ότι ήταν καιρός να παντρευτεί. Αλλά πώς να διαλέξει την κατάλληλη κοπέλα; Ρώτησε τον κουρέα του την ώρα που τον ξύριζε.- Μην ανησυχείς, βασιλιά μου, του απάντησε ο κουρέας. Θα σε βοηθήσω εγώ.  Από την άλλη κιόλας μέρα ο κουρέας έλεγε σε καθένα που έμπαινε στο μαγαζί του ότι ο βασιλιάς ήθελε να παντρευτεί.  - Και πώς θα διαλέξει τη νύφη; τον ρωτούσαν όλοι.  Τότε εκείνος τους έδειχνε έναν ωραίο χρυσοστόλιστο καθρέφτη και τους έλεγε:

1. Ο ΜΑΓΙΚΟΣ ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ

1

…Ο ΜΑΓΙΚΟΣ ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ

2

-Βλέπετε αυτόν τον καθρέφτη; Είναι μαγικός! Αν κάποιος κοιταχτεί μέσα, κάθε του ελάττωμα θα θαμπώσει το κρύσταλλο σα λεκές! Όποια κοπέλα λοιπόν θέλει να παντρευτεί το βασιλιά πρέπει να κοιταχτεί μέσα στον καθρέφτη για να φανούν τα ελαττώματά της. Εγώ θα βρίσκομαι δίπλα της για να τα δω και να τα πω στο βασιλιά. Κι εκείνος θα αποφασίσει αν η κοπέλα του ταιριάζει ή όχι. Στόμα με στόμα η είδηση έφτασε σε όλους τους κατοίκους του βασιλείου. Πολλοί γέλασαν με τον παράξενο τρόπο που θα χρησιμοποιούσε ο κουρέας του βασιλιά για να του βρει νύφη. Όλος ο κόσμος νόμιζε ότι οι ανύπαντρες κοπέλες θα έκαναν ουρές έξω από το κουρείο για να δοκιμάσουν την τύχη τους. Όμως δεν πήγε καμιά! Περνούσαν οι μέρες, περνούσαν οι εβδομάδες, αλλά καμιά κοπέλα, ούτε φτωχή ούτε πλούσια, δεν είχε το θάρρος να δείξει τα ελαττώματά της στον καθρέφτη του κουρέα.

…Ο ΜΑΓΙΚΟΣ ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ

3

Ο καημένος ο βασιλιάς ήταν πολύ στενοχωρημένος που καμιά κοπέλα δε ζητούσε να τον παντρευτεί.- Οι βασιλιάδες των γειτονικών χωρών δε δυσκολεύτηκαν να βρουν γυναίκα. Εγώ γιατί δε μπορώ να βρω μία; ρωτούσε τον κουρέα του.- Βασιλιά μου, απαντούσε εκείνος, κάνε υπομονή. Πολλές κοπέλες θα ’θελαν να γίνουν βασίλισσες αλλά φοβούνται να κοιτάξουν στο μαγικό καθρέφτη. Εδώ που τα λέμε δεν είναι εύκολο πράγμα να φανερώσει κάποιος τα ελαττώματά του. Ας περιμένουμε λίγο ακόμα μήπως κάποια πάρει θάρρος κι έρθει να κοιτάξει μέσα στον καθρέφτη μου.  Αλλά πέρασαν κι άλλες μέρες χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Ο βασιλιάς απελπίστηκε. Έχασε την υπομονή του και μάλωσε τον κουρέα του:- Μ’ αυτές τις παράξενες ιδέες σου κατάντησα να μη μπορώ να βρω γυναίκα! Υποσχέθηκες να μου βρεις μια κοπέλα αντάξιά μου. Βρες τη μου λοιπόν!- Υπάρχει ακόμα μια ελπίδα, είπε σκεπτικός ο κουρέας. Η βοσκοπούλα, που βόσκει το κοπάδι της στο απέναντι βουνό, ίσως να μη φοβηθεί τη μαγική δύναμη του καθρέφτη μου. Όμως θα τη δεχόσουν για γυναίκα σου;

…Ο ΜΑΓΙΚΟΣ ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ

4

-Παράγγειλέ της να έρθει, απάντησε ο βασιλιάς. Εξήγησέ της τι κάνει ο μαγικός καθρέφτης και πες της ότι πρέπει να κοιταχτεί μέσα σ’ αυτόν. Αν αποφασίσει να έρθει θα τη δεχτώ με όλες τις τιμές στη μεγάλη αίθουσα του παλατιού. Η βοσκοπούλα ήταν μια απλή κοπέλα, ούτε πολύ όμορφη ούτε πολύ άσχημη. Ζούσε σ’ ένα σπιτάκι κοντά στους πρόποδες του βουνού. Κάθε μέρα ξυπνούσε από τα χαράματα για να βοσκήσει τα πρόβατά της, που τ’ αγαπούσε και τα φρόντιζε πολύ. Όταν έμαθε ότι ο βασιλιάς της ζητούσε να δοκιμάσει το μαγικό καθρέφτη δέχτηκε. Την καθορισμένη ημέρα μαζεύτηκε πολύς κόσμος στη μεγάλη αίθουσα του παλατιού. Όταν η βοσκοπούλα μπήκε μέσα, ο βασιλιάς την υποδέχτηκε ευγενικά και της είπε:- Καλή μου κοπέλα, χαίρομαι που ήρθες! Αν θέλεις να γίνεις γυναίκα μου πρέπει να κοιταχτείς μέσα σ’ αυτόν τον καθρέφτη. Αν έχεις κάνει στη ζωή σου κάτι που δεν είναι σωστό, ο καθρέφτης θα θαμπώσει.

…Ο ΜΑΓΙΚΟΣ ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ

5

-Βασιλιά μου, απάντησε η κοπέλα, κάνω λάθη κάθε μέρα, όπως συμβαίνει σε όλους. Να, για παράδειγμα, πολλές φορές οδηγώ το κοπάδι μου σ’ ένα λιβάδι που δεν έχει πολύ χορτάρι, κι έτσι τα πρόβατά μου μένουν πεινασμένα. Άλλες φορές τα έχω βγάλει να βοσκήσουν με άσχημο καιρό και μερικά μου έχουν αρρωστήσει. Μια φορά αναποδογύρισα κατά λάθος το δοχείο με το γάλα και το γάλα χύθηκε όλο στο πάτωμα. Όμως παραδέχομαι τα λάθη μου και προσπαθώ να μην τα ξανακάνω. Φαίνεται ότι τα πρόβατά μου καταλαβαίνουν την προσπάθειά μου και με εμπιστεύονται. Δε με νοιάζει αν θα γίνω βασίλισσα αλλά θα κοιταχτώ στον καθρέφτη σου γιατί δεν έχω τίποτα να κρύψω. Και πλησιάζοντας τον καθρέφτη, κοιτάχτηκε μέσα…Είδε το πρόσωπό της να απεικονίζεται πεντακάθαρα στην επιφάνειά του χωρίς να θαμπώσει καθόλου το κρύσταλλο. Οι κοπέλες που βρίσκονταν μέσα στην αίθουσα πλησίασαν κι αυτές και κοίταξαν μέσα.

…Ο ΜΑΓΙΚΟΣ ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ

6

- Όχι κοπέλες μου, απάντησε ήρεμα ο βασιλιάς. Μόνες σας πέσατε στην παγίδα. Αν είχατε εμπιστοσύνη στον εαυτό σας, όπως η βοσκοπούλα, δε θα φοβόσαστε να κοιταχτείτε στον καθρέφτη.   Έτσι ο βασιλιάς παντρεύτηκε τη βοσκοπούλα και κυβέρνησαν μαζί το βασίλειο για πολλά πολλά χρόνια, με αγάπη και δικαιοσύνη. Αλλά η βοσκοπούλα δεν ξέχασε το κοπάδι της. Το έδωσε στον καλύτερο βοσκό του βασιλιά, που το αγαπούσε και το φρόντιζε όπως εκείνη!    

(Πηγή: http://www.storiestogrowby.com/ Aπό το βιβλίο “Tales from the Lands of Nuts and Grapes: Spanish and Portuguese Folklore”, by Charles Sellers, London, 1888Απόδοση Άννα Αλιφραγκή)

Τα πρόσωπά τους καθρεφτίστηκαν καθαρά. Τότε έγινε φασαρία και οι κοπέλες φώναζαν θυμωμένες:- Μας ξεγελάσατε! Αυτός ο καθρέφτης δεν είναι μαγικός. Είναι ένας καθρέφτης σαν όλους τους άλλους!

Ζωγραφίζω σκηνές από το παραμύθι

2. Ασκήσεις αυτογνωσίας

Αφού διαβάσαμε το παραμύθι, αναλύσαμε τους λόγους για τους οποίους ο βασιλιάς διάλεξε τελικά τη βοσκοπούλα για γυναίκα του. Στη συνέχεια χωρίσαμε τους μαθητές σε ζευγάρια και τους παροτρύναμε να σταθούν -εναλλάξ - απέναντι στον δικό μας «μαγικό καθρέφτη» και να αναφέρουν το πιο μεγάλο προτέρημά και το πιο μεγάλο ελάττωμά τους και να σκεφτούν ένα τρόπο για να διορθώσουν το τελευταίο.Τελικά, δε φοβήθηκε κανείς να κοιταχτεί στον μαγικό μας καθρέφτη!

Α2

Ασκήσεις αυτογνωσίας

Α2

Ασκήσεις αυτογνωσίας

3. Τι νιώθω; (αναγνώριση συναισθημάτων)

Χωρίσαμε τους μαθητές σε ζευγάρια Σ΄ένα κουτάκι υπήρχαν διάφορες καρτέλες με συναισθήματα Διάλεγαν μία στην τύχη και καλούνταν να περιγράψουν με παντομίμα το συναίσθημα που απεικονιζόταν στην καρτέλα, ώστε να το μαντέψουν οι υπόλοιποι μαθητές Όποιος το μάντευε, διάλεγε καρτέλα για να την περιγράψει στην επόμενη φάση

Κάρτες συναισθημάτων (1)

Κάρτες συναισθημάτων (2)

Από το βιβλίο «Πρόγραμμα ανάπτυξης συναισθηματικής νοημοσύνης», Πλωμαρίτου Βασιλική, Αθήνα, εκδ. Γρηγόρη 2004

Α1

Τι νιώθω;

Α2

Τι νιώθω;

4. Οι καθρέφτες (παιχνίδι μίμησης)

Πώς παίζεται:Οι συμμετέχοντες χωρίζονται σε ζευγάρια (Α και Β). Όταν δοθεί το σήμα, ο συμμετέχων/ουσα Α αλλάζει τις εκφράσεις του προσώπου εκφράζοντας ποικίλα συναισθήματα. Ο/η Β προσπαθεί να μιμηθεί τον Α ταυτόχρονα σαν να ήταν ο Β η εικόνα του Α σ’ έναν καθρέπτη. Μετά από 2-3 λεπτά οι ρόλοι αλλάζουν.

A1

Οι καθρέφτες (παιχνίδι μίμησης)

A2

Οι καθρέφτες (παιχνίδι μίμησης)

5. Χίλιοι καθρέφτες – «Ο κόσμος είναι…»

Διαβάσαμε το παραμύθι «Οι χίλιοι καθρέφτες»:

Κάποτε κάπου μακριά υπήρχε ένας ναός με χίλιους καθρέφτες. Μια μέρα – εντελώς τυχαία – ένας σκύλος βρήκε την πύλη ανοιχτή και μπήκε μέσα. Οι σκύλοι δε γνωρίζουν πολλά από καθρέφτες κι έτσι ο σκύλος της ιστορίας μας φοβήθηκε πως τον είχαν περικυκλώσει χίλιοι σκύλοι. Μόλις τους γρύλισε, του γρύλισαν κι αυτοί. Κι όταν τους έδειξε τα δόντια του, βρέθηκε με τη σειρά του περικυκλωμένος από χίλιους σκύλους που τώρα του έδειχναν κι αυτοί τα δικά τους δόντια. Το ‘βαλε στα πόδια τρομοκρατημένος κι έτρεξε μακριά όσο πιο γρήγορα μπορούσε. «Δεν θα ξανάρθω ποτέ πια εδώ», μουρμούρισε στον εαυτό του. «Τι απαίσιο μέρος ο κόσμος!»Έζησε λοιπόν μονάχος την υπόλοιπη ζωή του. Πέρασε καιρός. Και μία μέρα ένας δεύτερος σκύλος περνούσε μπροστά από το ναό, πρόσεξε την ανοιχτή πύλη κι όντας περίεργος από τη φύση του την έσπρωξε λίγο με τη μουσούδα του και χώθηκε στο ναό.  

Τους κούνησε την ουρά του κι αμέσως κούνησαν κι αυτοί τις δικές τους. Χάρηκε λοιπόν πολύ κι αποφάσισε από δω και μπρος να ζει στο ναό, να έχει συντροφιά. Έτσι κι έκανε. Και μέχρι να έρθει η ώρα του να πεθάνει, πίστευε πως ο κόσμος είναι πράγματι ένα θαυμάσιο μέρος και κάθε σκύλος ένας πιθανός σύμμαχος.

(Ιαπωνικό λαϊκό παραμύθι)

Πηγή: https://mythoplasieskiafigiseis.wordpress.com/tag/%CE%B6%CF%89%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%B9%CE%BA%CE%AE/page/2/

Το παραμύθι περιλαμβάνεται και στο βιβλίο «Παραμύθια από τον Αίσωπο μέχρι σήμερα», εκδ. Παπαδόπουλος, Αθήνα, 2006

Καθρέφτες δεν είχε ξαναδεί στη ζωή του κι έξαφνα συνειδητοποίησε πως βρισκόταν περικυκλωμένος από χίλιους σκύλους. [Ούτε έναν λιγότερο!]

Διαβάσαμε το παραμύθι Επεξεργαστήκαμε το βαθύτερο νόημά του (η εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας συνήuως επηρεάζει την εικόνα που σχηματίζουμε για τους άλλους

Υποδυθήκαμε τους χαρακτήρες του παραμυθιού (πρόσχαρο σκυλί – άγριο σκυλί)Κάναμε την άσκηση «Ο κόσμος είναι…»Ζητήσαμε από τους μαθητές να συμπληρώσουν αυθόρμητα τη φράση «Ο κόσμος είναι…» και ν΄ αποτυπώσουν με μια ζωγραφιά τη φράση που σκέφτηκαν . Παρουσίασαν όλοι τις φράσεις και τις ζωγραφιές τους κι έτσι μπόρεσαν να γνωρίσουν τον τρόπο αντίληψης καθενός από αυτούς για τον εαυτό τους και τους άλλους

Α1

Α1

Α1

Α2

Α2

Α2

Ευχαριστούμε!!!

Μαρία Ζερβάκη