Διακήρυξη για τη Θαλάσσια Έρευνα στην Ελλάδα

Κώστας Νίττης(για την επιτροπή διακήρυξης)

Γιατί? Ο σκοπός της διακήρυξης

• Να εκφράσουμε ως επιστημονική κοινότητα τις συμπυκνωμένες θέσεις μας για το μέλλον της Θ.Ε. στην Ελλάδα

• Ακολουθώντας επιτυχημένες πρακτικές σε διεθνές επίπεδο (Lund Declaration 2009, Ostend Declaration 2010, Honolulu Declaration 2011)

• Στοχεύοντας τη πολιτεία και τους επιμέρους φορείς

• Αλλά και την επιστημονική κοινότητα (εμάς .....)

• Αποτέλεσμα της Διημερίδας για τη θαλάσσια έρευνα, 14-15/11/2011 : “Το μέλλον της Θαλάσσιας Έρευνας στην Ελλάδα τα επόμενα 20 χρόνια”

• Σύσταση επιτροπής για επεξεργασία των θέσεων / προτάσεων της διημερίδας

• Εργασίες επιτροπής Ιανουάριος-Απρίλιος 2012

• Διαβούλευση / σχόλια Απρίλιος 2012

• Οριστικοποίηση – 10ο Συμπόσιο : Μάιος 2012

Πως? Η διαδικασία

Αναγνωρίζοντας: • Την πολυεπίπεδη σημασία της θάλασσας για την Ελλάδα σε θέματα οικονομίας

(ναυτιλία, τουρισμός, υδατοκαλλιέργειες, αλιεία, υδρογονάνθρακες), πολιτισμού και επιστήμης, ποιότητας ζωής και ανθρώπινης υγείας, γεωπολιτικής και διπλωματίας, καθώς και την ανάγκη υποστήριξης της σχέσης αυτής με τεκμηριωμένη επιστημονική γνώση και σύγχρονη έρευνα.

• Τις μεγάλες προκλήσεις του 21 αιώνα (Κλιματική Αλλαγή, Τροφή, Νερό, Ενέργεια, Υγεία, βλέπε Διακήρυξη Lund 2009) και το σημαντικό ρόλο της θάλασσας στην αντιμετώπιση των προκλήσεων αυτών στο πλαίσιο της αειφόρου ανάπτυξης και ακολουθώντας την οικοσυστημική προσέγγιση.

• Συναφείς Ευρωπαϊκές πολιτικές, όπως η Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική συμπεριλαμβανομένης της Οδηγίας Πλαίσιο για τη Θαλάσσια Στρατηγική (MSFD), ο Ορίζοντας 2020, η Ευρώπη της Καινοτομίας αλλά και το διεθνές νομικό-θεσμικό πλαίσιο όπως η Σύμβαση της Βαρκελώνης και η Συνθήκη για τη Κλιματική Αλλαγή.

• Τη μεγάλη πρόοδο της Ελληνικής θαλάσσιας έρευνας τα τελευταία 20 χρόνια, τον πρωταγωνιστικό της ρόλο στη Μεσόγειο, την αυξανόμενη παρουσία της σε Μαύρη και Ερυθρά Θάλασσα, καθώς και την ανάγκη ενδυνάμωσης του ρόλου αυτού σε άλλες περιφερειακές θάλασσες της Ευρώπης και το Παγκόσμιο Ωκεανό.

Τι ? Τα μηνύματα: Α - αιτιολόγηση

Καλούν τη Πολιτεία να προτάξει τη Θαλάσσια Έρευνα ως προτεραιότητα για την Ελλάδα και να προβεί στην: • Εκπόνηση μιας Ολοκληρωμένης Εθνικής Πολιτικής για τη Θάλασσα με

συγκεκριμένο χρηματοδοτικό πλαίσιο και στρατηγική υλοποίησης, δίνοντας έμφαση στη θαλάσσια έρευνα και τη νέα γνώση, σε συνεργασία με τους εμπλεκόμενους φορείς και την επιστημονική κοινότητα και συντονιστικό ρόλο από το Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας και Τεχνολογίας (ΕΣΕΤ).

• Δημιουργία ενός Ενιαίου Χώρου Θαλάσσιας Έρευνας με δικτύωση, συντονισμό, και κινητικότητα μεταξύ Ερευνητικών Κέντρων-ΑΕΙ-ΤΕΙ και ιδιωτικού τομέα. Προώθηση της διεπιστημονικότητας μέσω της συνεργασίας επιστημονικών ιδρυμάτων με διαφορετικά αντικείμενα και εξειδικευμένων παραγωγικών μονάδων με στόχο την ολοκληρωμένη προσέγγιση διαφορετικών αλλά στοχευμένων πεδίων έρευνας.

• Προώθηση της Εξωστρέφειας και Διεθνοποίησης της Ελληνικής θαλάσσιας έρευνας με ενεργή συμμετοχή σε διεθνείς οργανισμούς (ESF, ESA, IOC κ.α.) και προγράμματα (GMES, GLOBEC, IGBP, IMBER, GOOS, PAGES κ.α.). Διασύνδεση των εθνικών προγραμμάτων και πρωτοβουλιών με αντίστοιχα διεθνή και κατάλληλη προσαρμογή στις ελληνικές ανάγκες.

Τι ? Β – Κεντρικά μηνύματα

Τι ? Γ – συγκεκριμένες προτάσεις

Τι ? Γ – συγκεκριμένες προτάσεις

Και λοιπόν ? Χρησιμότητα μιας διακήρυξης

• Διακήρυξη της Οστάνδης (2010) > FP7 / Horizon 2020

• Επίκληση κειμένου από επιτρόπους Mare – Research σε πολλαπλές περιπτώσεις

• Χρήση στο Ευρωκοινοβούλιο για υποστήριξη του JPI Oceans

• Χρήση από ΕΕ για δημιουργία EOOS (coordination EMODNET, GMES, ESFRI)

• Αποτελεσματική πίεση για το Horizon 2020 (“Marine and Maritime Research”)

Και λοιπόν ? Στην Ελληνική πραγματικότητα

• Συμμετοχή στη διαβούλευση για τη διαμόρφωση του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Έρευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας (Ε.Σ.Π.Ε.Κ) – Φεβ 2012

• Μετατροπή της διακήρυξης σε ερευνητική προτεραιότητα / «πρόγραμμα» με σχετική κοστολόγηση

• Αναγνώριση σαν τη «μόνη συγκροτημένη πρόταση της διαβούλευσης» - εισαγωγή στον Οδικό Χάρτη της Έρευνας (ΕΣΕΤ)

Τι ακολουθεί ?

• Το 10ο Συμπόσιο Ωκεανογραφίας και Αλιείας να εγκρίνει τη Διακήρυξη

• Να συζητήσουμε λεπτομέρειες των συγκεκριμένων προτάσεων της Διακήρυξης

• Ένταξη τους σε παράρτημα της Διακήρυξης όπου θα αναπτύσσονται σε μεγαλύτερη έκταση

Η Επιτροπή Διακήρυξης:

• Νίττης Κώστας• Παπαθανασίου Ευάγγελος• Γώγου Αλέκα• Τριανταφύλλου Μαρία• Γιαννούλη Ευγενία• Ζερβάκη Τόνια• Ζαρκογιάννης Στέργιος• Μπουρμά Παρασκευή• Νεστορίδου Πολύμνια• Καφούσια Νεφέλη