«Το προφίλ του Βιβλιοθηκονόμου (ελληνική...

17
ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΟΝΟΜΟΥ (ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΤΑΣΕΙΣ) ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Πανωραία Γαϊτάνου Μέλος ΔΣ της ΕΕΒΕΠ [email protected]

Transcript of «Το προφίλ του Βιβλιοθηκονόμου (ελληνική...

Page 1: «Το προφίλ του Βιβλιοθηκονόμου (ελληνική πραγματικότητα και διεθνείς τάσεις) και οι επαγγελματικές

ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΟΝΟΜΟΥ (ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΤΑΣΕΙΣ)

ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Πανωραία ΓαϊτάνουΜέλος ΔΣ της ΕΕΒΕΠ

[email protected]

Page 2: «Το προφίλ του Βιβλιοθηκονόμου (ελληνική πραγματικότητα και διεθνείς τάσεις) και οι επαγγελματικές

Εισαγωγικά…

Έκρηξη τεχνολογίας των πληροφοριών και εφαρμογών «πληροφοριακή» επανάσταση εμφάνιση εποχής ηλεκτρονικής πληροφόρησης

Η χρήση διαθέσιμου έντυπου υλικού μη ικανοποιητική, ανάγκη για συμπληρωματική πληροφόρηση (δυναμικό πολυμεσικό περιβάλλον).

Μεταβολές στο πληροφοριακό περιβάλλον των βιβλιοθηκών στον ρόλο των βιβλιοθηκονόμων και επιστημόνων της πληροφόρησης μετατροπή τους σε διαχειριστές της ψηφιακής γνώσης

2

Page 3: «Το προφίλ του Βιβλιοθηκονόμου (ελληνική πραγματικότητα και διεθνείς τάσεις) και οι επαγγελματικές

Παραδοσιακός ρόλος – μετάβαση (1/2)

Νέα εποχή για βιβλιοθήκες και βιβλιοθηκονόμους

βρίσκονται σε μεταβατικό στάδιο, προσπαθώντας να «εγκλιματιστούν» (αλλαγές που διαδραματίζονται, τρόπους πραγμάτωσης)

Πυρήνας επαγγέλματος: παραμένει ο ίδιος.

Κύριες εργασίες: καταλογογράφηση, ταξινόμηση, ευρετηρίαση, εκπαίδευση χρηστών κλπ. λειτουργίες που συνεχίζουν να υπάρχουν στο σύγχρονο ψηφιακό «γίγνεσθαι»

3

Page 4: «Το προφίλ του Βιβλιοθηκονόμου (ελληνική πραγματικότητα και διεθνείς τάσεις) και οι επαγγελματικές

Παραδοσιακός ρόλος – μετάβαση (2/2)

Δεν αλλάζει ο «σκοπός» του επαγγέλματος, μόνο το «μέσο».

Κύριος στόχος

ανάπτυξη ρόλων και υπηρεσιών πληροφόρησης που βασίζονται στις πληροφοριακές ανάγκες των χρηστών, οι οποίες οφείλουν να είναι το ίδιο ποιοτικές και προσβάσιμες σε παγκόσμιο επίπεδο.

Παραδοσιακές δεξιότητες:

επανεκτιμώνται και δίνουν αξία με την εφαρμογή τους στο νέο περιβάλλον πληροφόρησης.

4

Page 5: «Το προφίλ του Βιβλιοθηκονόμου (ελληνική πραγματικότητα και διεθνείς τάσεις) και οι επαγγελματικές

Πολλαπλοί ρόλοι για το σύγχρονο βιβλιοθηκονόμο

Δυναμική είσοδος Διαδικτύου και Παγκόσμιου Ιστού

Υιοθετεί νέους ρόλους: διαμεσολαβητές στην αναζήτηση της πληροφορίας εκπαιδευτές των τελικών χρηστών διαχειριστές της γνώσης, κλπ.

Διαδραματίζει ταυτόχρονα πολλούς ρόλους σε έναν οργανισμό (δύσκολο να καθοριστεί ένας από αυτούς ως πρωταρχικός) Οι ρόλοι μεταβάλλονται χρόνο με το χρόνο και σε συνάρτηση με τους αντικειμενικούς

στόχους και τις απαιτήσεις του εκάστοτε οργανισμού

5

Page 6: «Το προφίλ του Βιβλιοθηκονόμου (ελληνική πραγματικότητα και διεθνείς τάσεις) και οι επαγγελματικές

Ο βιβλιοθηκονόμος ως ενδιάμεσος στην αναζήτηση της πληροφορίας

Ενδιάμεσος (intermediary):

Το άτομο ή ο μηχανισμός που τοποθετείται φυσικά ανάμεσα στα συστήματα ανάκτησης της πληροφορίας και τον πραγματικό χρήστη με σκοπό: το διαδραστικό μετασχηματισμό των αιτημάτων για πληροφορία σε μορφές ερωτήσεων

που ταιριάζουν με τα συστατικά ανάκτησης ενός ή περισσοτέρων συστημάτων ανάκτησης πληροφορίας

τη μοντελοποίηση και την υποστήριξη του πραγματικού χρήστη σύμφωνα με τις πληροφοριακές ανάγκες του και τους σκοπούς από τους οποίους αυτές πηγάζουν

τη παροχή πληροφόρησης.

Εκπαιδεύει τους χρήστες στις αναζητήσεις

η πρόσβαση στην επιθυμητή πληροφορία γίνεται πιο γρήγορα και πιο έγκυρα

6

Page 7: «Το προφίλ του Βιβλιοθηκονόμου (ελληνική πραγματικότητα και διεθνείς τάσεις) και οι επαγγελματικές

Ο βιβλιοθηκονόμος ως ειδικός στη διευκόλυνση της πρόσβασης στην πληροφορία

Αύξηση της διαθεσιμότητα των ηλεκτρονικών τεκμηρίων στο διαδίκτυο και της υποστήριξης για την πρόσβαση σε αυτά επιτακτική η απόκτηση των απαιτούμενων δεξιοτήτων για την αποτελεσματική

χρήση υλισμικού και λογισμικού για τον εντοπισμό και την ανάκτηση της ευρέως κατανεμημένης πληροφορίας στον κυβερνοχώρο.

Ρόλος διευκόλυνση της αναγνώρισης, συνάθροισης και διαρρύθμισης της υποδομής της

πληροφορίας (πρόσβαση σε δίκτυα και λογισμικό κλπ.)

Καθήκον δεν είναι η επίλυση του συνόλου των πληροφοριακών προβλημάτων των χρηστών, αλλά η διευθέτηση ζητημάτων που αφορούν σε θέματα επικοινωνίας και πληροφοριακών αναγκών.

7

Page 8: «Το προφίλ του Βιβλιοθηκονόμου (ελληνική πραγματικότητα και διεθνείς τάσεις) και οι επαγγελματικές

Ο βιβλιοθηκονόμος ως εκπαιδευτής του τελικού χρήστη

Δεδομένης της αύξησης των διαθέσιμων πηγών πληροφόρησης και της αδυναμίας χρηστών για ενημέρωση όλων των δυνατών διαθέσιμων επιλογών υπάρχει η ανάγκη για εκπαίδευση των χρηστών ανεξαρτήτως ευφυών διεπαφών και

μηχανών αναζήτησης.

Εκπαίδευση τελικών χρηστών (πληροφοριακός γραμματισμός): τρόποι και μέθοδοι οργάνωσης των πληροφοριακών πηγών, στρατηγικές αναζητήσεων,

εργαλεία, δεξιότητες αναζήτησης της πληροφορίας, ενημερώσεις για την εμφάνιση νέων πηγών στη θεματική περιοχή που επιθυμούν.

8

Page 9: «Το προφίλ του Βιβλιοθηκονόμου (ελληνική πραγματικότητα και διεθνείς τάσεις) και οι επαγγελματικές

Ο βιβλιοθηκονόμος ως ερευνητής

Έχει εντρυφήσει στις διαδικασίες αναζήτησης: διαθέτει την μοναδική γνώση του εύρους και βάθους των πληροφοριακών πηγών

σε ποικίλλες θεματικές ενότητες. συμμετέχει ολοένα και περισσότερο σε διάφορες ερευνητικές ομάδες.

Ρόλος

διευκόλυνση της πρόσβασης στην πληροφορία, με τρόπους αναζήτησης, ανάλυσης, σύνθεσής της μετακινείται στην αρχή του κύκλου της παραγωγής της πληροφορίας,

διαδραματίζοντας έναν πιο ουσιαστικό ρόλο στη διαδικασία δημιουργίας της πληροφορίας.

9

Page 10: «Το προφίλ του Βιβλιοθηκονόμου (ελληνική πραγματικότητα και διεθνείς τάσεις) και οι επαγγελματικές

Ο βιβλιοθηκονόμος ως σχεδιαστής διεπαφών

Σχεδιασμός διεπαφών σε ένα σύστημα

μείζονος σημασίας για τον τρόπο πρόσβασης και προσέγγισης των χρηστών στις ψηφιακές τεχνολογίες.

Ο βιβλιοθηκονόμος έρχεται σε επαφή και αμοιβαία συνεργασία με τους πληροφορικούς σε καθήκοντα

που αφορούν: σχεδιασμό, οργάνωση, ανάπτυξη, διατήρηση ψηφιακών αποθετηρίων, διεπαφών, μηχανών αναζήτησης, δικτύων και τεκμηρίων ιστού.

βοηθά στη δημιουργία διάφορων υπηρεσιών, μοιράζοντας την γνώση και την εμπειρία που διαθέτει από τις ανάγκες και τις απαιτήσεις των χρηστών.

10

Page 11: «Το προφίλ του Βιβλιοθηκονόμου (ελληνική πραγματικότητα και διεθνείς τάσεις) και οι επαγγελματικές

Ο βιβλιοθηκονόμος ως διαχειριστής της γνώσης

Διαχείριση Γνώσης (Knowledge Management):

αναγνώριση και ανάλυση της διαθέσιμης και απαιτούμενης γνώσης, ο διαδοχικός σχεδιασμός και έλεγχος των ενεργειών για την ανάπτυξη κεφαλαίων γνώσης, ώστε να εκπληρώνονται οι αντικειμενικοί οργανωτικοί στόχοι.

Ο βιβλιοθηκονόμος ως μέρος συστήματος ΔΓ συμμετέχει αποτελεσματικά:

στη διαδικασία δημιουργίας γνώσης (μηχανισμοί για σύλληψη, αξιοποίηση και προστασία γνώσης)

στη δημιουργία της απαιτούμενης υποδομής εξάγει, φιλτράρει, διανέμει σημαντική εξωτερική γνώση δρα συνεργατικά με τους χρήστες, στη συλλογή, ανάλυση στρατηγικής πληροφορίας

μέσα στον οργανισμό

Μετακινείται από το παρασκήνιο προς το κέντρο του οργανισμού.

11

Page 12: «Το προφίλ του Βιβλιοθηκονόμου (ελληνική πραγματικότητα και διεθνείς τάσεις) και οι επαγγελματικές

Ο βιβλιοθηκονόμος - entrepreneur

Entrepreneur: άτομο που οργανώνει και διαχειρίζεται μια επιχείρηση παίρνοντας μεγαλύτερα από το

φυσιολογικό οικονομικά ρίσκα, προκειμένου να επιτύχει ο φορέας όλων εκείνων των συστατικών που συμβάλλουν στην ανάπτυξη της

επιχειρηματικότητας, που έχει τριπλό στόχο: καινοτομία δημιουργία προστιθέμενης αξίας ανάπτυξη

Πώς συνδέονται οι 2 όροι; Ο σύγχρονος βιβλιοθηκονόμος είναι καινοτόμος, εξερευνά νέες τεχνολογίες και νέες

ιδέες και εφαρμόζει νέα επιχειρηματικά μοντέλα στις παραδοσιακές υπηρεσίες Διαθέτει δημιουργικότητα, επιμονή, πάθος Υποστηρίζει την κοινωνική αλλαγή, ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις των χρηστών της

βιβλιοθήκης, σχεδιάζει νέες υπηρεσίες, αναπτύσσει προγράμματα χορηγιών

12

Page 13: «Το προφίλ του Βιβλιοθηκονόμου (ελληνική πραγματικότητα και διεθνείς τάσεις) και οι επαγγελματικές

Επαγγελματικές προοπτικές

Σε οποιοδήποτε είδος βιβλιοθήκης ή μονάδας πληροφόρησης στο δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα. Βιβλιοθήκες

Εθνική - Κεντρικές (Βουλής κλπ), Λαϊκές (Δημόσιες-Δημοτικές), Ακαδημαϊκές, Νοσοκομειακές, Κυβερνητικές, Ειδικές, Σχολικές

Αρχεία Πολιτισμικοί οργανισμοί

Μουσεία, Πινακοθήκες κλπ. Κέντρα πληροφόρησης – τεκμηρίωσης Εκδοτικούς οίκους, βιβλιοπωλεία Εταιρίες συστημάτων πληροφόρησης Σε κάθε επιχείρηση που επιθυμεί την οργάνωση και διαχείριση πληροφοριών!!

13

Page 14: «Το προφίλ του Βιβλιοθηκονόμου (ελληνική πραγματικότητα και διεθνείς τάσεις) και οι επαγγελματικές

Ανάγκη δια βίου μάθησης

Διαρκή επαφή με νέες τεχνολογίες, στενή παρακολούθηση των εξελίξεων στο τομέα της Επιστήμη της Πληροφορίας: συνεχή επιμόρφωση με σεμινάρια συμμετοχή σε συνέδρια προσωπική έρευνα και μελέτη νέων δεδομένων συμμετοχή σε ομάδες εργασίας και έρευνας

Οι βιβλιοθηκονόμοι κινούν τα νήματα της εξέλιξης ή μη του επαγγέλματος πρέπει να ενεργοποιηθούν δυναμικά, ώστε να βελτιώσουν τις

συνθήκες διοίκησης των βιβλιοθηκών και να παρέχουν βελτιωμένες υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας στους χρήστες.

14

Page 15: «Το προφίλ του Βιβλιοθηκονόμου (ελληνική πραγματικότητα και διεθνείς τάσεις) και οι επαγγελματικές

Συμπεράσματα

Ο σύγχρονος βιβλιοθηκονόμος - επιστήμονας της πληροφόρησης είναι ο φορέας μέσω του οποίου είναι εφικτή η δημοκρατική πρόσβαση

στην πληροφορία αναπτύσσει διαρκώς νέες δεξιότητες, ενώ παράλληλα προσαρμόζει τις ήδη

κεκτημένες στα νέα δεδομένα, υιοθετώντας με αυτό τον τρόπο νέους ρόλους και νέες συνεργασίες.

15

Page 16: «Το προφίλ του Βιβλιοθηκονόμου (ελληνική πραγματικότητα και διεθνείς τάσεις) και οι επαγγελματικές

Ενδεικτική βιβλιογραφία

Πανωραία Γαϊτάνου. “Ο ρόλος του ψηφιακού βιβλιοθηκονόμου στη διαχείριση της ψηφιακής γνώσης”. 16ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών, Πειραιάς 1-3 Οκτωβρίου 2007

Ιωάννα Ανδρέου, Πανωραία Γαϊτάνου. "Αλλαγές στην εκπαίδευση των βιβλιοθηκονόμων και επιστημόνων της πληροφόρησης: ικανότητες και δεξιότητες που δεσπόζουν στο κατώφλι του 21ου αιώνα". Συνεργασία: επίσημο ηλεκτρονικό περιοδικό της Οργανωτικής Επιτροπής Ενίσχυσης Βιβλιοθηκών, 1, Μάρτιος 2008

Stephanie Prato, What is Entrepreneurial Librarianship?, 2013 http://infospace.ischool.syr.edu/2013/06/05/what-is-entrepreneurial-librarianship/

16

Page 17: «Το προφίλ του Βιβλιοθηκονόμου (ελληνική πραγματικότητα και διεθνείς τάσεις) και οι επαγγελματικές

Σας ευχαριστώ όλους για την προσοχή σας!!!

Πανωραία Γαϊτάνου

Μέλος ΔΣ της ΕΕΒΕΠ [email protected]

17