Σοφία Γεωργουύια "Πυρηνικές Αντιδράσεις"

12
Εργασία στο μάθημα Εργασία στο μάθημα της Φυσικής της Φυσικής ΟΝΟΜΑ ΣΟΦΙΑ ΟΝΟΜΑ ΣΟΦΙΑ ΓΕΩΡΓΟΥΛΙΑ ΓΕΩΡΓΟΥΛΙΑ ΠΥΡΗΝΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΠΥΡΗΝΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ

Transcript of Σοφία Γεωργουύια "Πυρηνικές Αντιδράσεις"

Εργασία στο μάθημα της Εργασία στο μάθημα της ΦυσικήςΦυσικής

ΟΝΟΜΑ ΣΟΦΙΑ ΟΝΟΜΑ ΣΟΦΙΑ ΓΕΩΡΓΟΥΛΙΑΓΕΩΡΓΟΥΛΙΑ

ΠΥΡΗΝΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣΠΥΡΗΝΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ

Πυρηνική αντίδρασηΠυρηνική αντίδραση Πυρηνική αντίδρασηΠυρηνική αντίδραση ονομάζεται η διαδικασία ονομάζεται η διαδικασία

οποιασδήποτε μετατροπής των πυρήνων των οποιασδήποτε μετατροπής των πυρήνων των ατόμων ενός στοιχείου, που συμβαίνει κυρίως ατόμων ενός στοιχείου, που συμβαίνει κυρίως μέσα σε ειδικό χώρο αντιδραστήρα ή που μπορεί μέσα σε ειδικό χώρο αντιδραστήρα ή που μπορεί να συμβεί και εκτός (πυρηνικά όπλα). Η αντίδραση να συμβεί και εκτός (πυρηνικά όπλα). Η αντίδραση αυτή συμβαίνει μεταξύ του πυρήνα (ενός ατόμου) αυτή συμβαίνει μεταξύ του πυρήνα (ενός ατόμου) και ενός σωματιδίου - βλήματος που εισέρχεται σ΄ και ενός σωματιδίου - βλήματος που εισέρχεται σ΄ αυτό από την οποία και προκύπτει μετάπτωση του αυτό από την οποία και προκύπτει μετάπτωση του στοιχείου με διαφορετικό ατομικό πυρήνα στοιχείου με διαφορετικό ατομικό πυρήνα (μεταστοιχείωση).(μεταστοιχείωση).

Διακρίνονται τρεις τύποι πυρηνικών αντιδράσεων:Διακρίνονται τρεις τύποι πυρηνικών αντιδράσεων: Η πυρηνική σχάση, Η πυρηνική σχάση, Η πυρηνική σύντηξη και Η πυρηνική σύντηξη και Η ραδιενεργός διάσπασηΗ ραδιενεργός διάσπαση

Στις πυρηνικές αντιδράσεις οι πυρήνες των ατόμων είτε Στις πυρηνικές αντιδράσεις οι πυρήνες των ατόμων είτε διασπώνται, οπότε γίνεται λόγος για σχάση, είτε διασπώνται, οπότε γίνεται λόγος για σχάση, είτε συνενώνονται, οπότε γίνεται λόγος για σύντηξη, είτε συνενώνονται, οπότε γίνεται λόγος για σύντηξη, είτε μεταμορφώνονται, συνήθως λόγω βομβαρδισμού από μεταμορφώνονται, συνήθως λόγω βομβαρδισμού από άλλους πυρήνες ή σωματίδια τα νετρόνια. Επειδή τα άλλους πυρήνες ή σωματίδια τα νετρόνια. Επειδή τα σωματίδια του πυρήνα συγκρατούνται με ισχυρές ελκτικές σωματίδια του πυρήνα συγκρατούνται με ισχυρές ελκτικές δυνάμεις, μια πυρηνική αντίδραση είναι επόμενο να δυνάμεις, μια πυρηνική αντίδραση είναι επόμενο να απελευθερώνει τεράστια ποσά ενέργειας.απελευθερώνει τεράστια ποσά ενέργειας.

Κοινό χαρακτηριστικό και των τριών τύπων πυρηνικών Κοινό χαρακτηριστικό και των τριών τύπων πυρηνικών αντιδράσεων είναι η μεταστοιχείωση που συμβαίνει αντιδράσεων είναι η μεταστοιχείωση που συμβαίνει ανεξάρτητα της συνέχειας της αντίδρασης.ανεξάρτητα της συνέχειας της αντίδρασης.

Οι "πυρηνικοί σταθμοί ισχύος" χρησιμοποιούν την ενέργεια Οι "πυρηνικοί σταθμοί ισχύος" χρησιμοποιούν την ενέργεια των ελεγχόμενων πυρηνικών αντιδράσεων μέσα σε ένα των ελεγχόμενων πυρηνικών αντιδράσεων μέσα σε ένα πυρηνικό αντιδραστήρα προκειμένου να παράγουν πυρηνικό αντιδραστήρα προκειμένου να παράγουν ηλεκτρική ενέργεια.ηλεκτρική ενέργεια.

Μια τυπική πυρηνική αντίδραση περιλαμβάνει συνήθως δύο συνήθως αντιδρώντα σώματα ένα βαρύ σχετικά πυρήνα στόχο, ο οποίος βομβαρδίζεται από ένα ελαφρότερο σωματίδιο-βλήμα με αποτέλεσμα τον σχηματισμό ενός νέου πυρήνα, του πυρήνα-προιόντος με ταυτόχρονη εκπομπή ενός νέου ελαφρού σωματιδίου (του σωματιδίου-προιόντος).

Οι πρώτες πυρηνικές αντιδράσεις πραγματοποιήθηκαν στις αρχές του αιώνα μας από τον Βρετανό φυσικό Ράδερφοντ, ο οποίος χρησιμοποιούσε ως βλήματα σωματίδια άλφα.

Πως γίνεται η πυρηνική αντίδραση Πως γίνεται η πυρηνική αντίδραση και ποια υλικά χρησιμοποιούνταικαι ποια υλικά χρησιμοποιούνται

Το πυρηνικό καύσιμο που χρησιμοποιείται σήμερα στο Το πυρηνικό καύσιμο που χρησιμοποιείται σήμερα στο σύνολο των αντιδραστήρων είναι το ουράνιο. Το ουράνιο σύνολο των αντιδραστήρων είναι το ουράνιο. Το ουράνιο που υπάρχει στη φύση, αποτελείται κατά 99,3% από το που υπάρχει στη φύση, αποτελείται κατά 99,3% από το ισότοπο ουράνιο 238(που είναι μη σχάσιμο και κατά 0,7% ισότοπο ουράνιο 238(που είναι μη σχάσιμο και κατά 0,7% από το σχάσιμο ισότοπο ουράνιο 235. Λόγω του μικρού από το σχάσιμο ισότοπο ουράνιο 235. Λόγω του μικρού αυτού ποσοστού ύπαρξης σχάσιμου ουρανίου στη φύση, αυτού ποσοστού ύπαρξης σχάσιμου ουρανίου στη φύση, χρησιμοποιείται μια μέθοδος που ονομάζεται εμπλουτισμός χρησιμοποιείται μια μέθοδος που ονομάζεται εμπλουτισμός και αυξάνει την περιεκτικότητα του πυρηνικού καυσίμου σε και αυξάνει την περιεκτικότητα του πυρηνικού καυσίμου σε ουράνιο 235. Ωστόσο, ορισμένα είδη αντιδραστήρων ουράνιο 235. Ωστόσο, ορισμένα είδη αντιδραστήρων χρησιμοποιούν φυσικό ουράνιο (μη εμπλουτισμένο).χρησιμοποιούν φυσικό ουράνιο (μη εμπλουτισμένο).

Το πυρηνικό καύσιμο με τη μορφή ράβδων (στηλών), που Το πυρηνικό καύσιμο με τη μορφή ράβδων (στηλών), που γενικά ονομάζονται στοιχεία καυσίμου, τοποθετούνται γενικά ονομάζονται στοιχεία καυσίμου, τοποθετούνται στην καρδιά του αντιδραστήρα. Ανάμεσά τους στην καρδιά του αντιδραστήρα. Ανάμεσά τους τοποθετούνται ράβδοι από βόριο και κάδμιο που τοποθετούνται ράβδοι από βόριο και κάδμιο που ονομάζονται ράβδοι ελέγχου και έχουν την ιδιότητα να ονομάζονται ράβδοι ελέγχου και έχουν την ιδιότητα να απορροφούν τα νετρόνια που εκπέμπονται από την σχάση. απορροφούν τα νετρόνια που εκπέμπονται από την σχάση. Οι ράβδοι ελέγχου μπορούν να μετακινούνται με Οι ράβδοι ελέγχου μπορούν να μετακινούνται με τηλεχειρισμό από πάνω ή προς τα κάτω και να ρυθμίζουν τηλεχειρισμό από πάνω ή προς τα κάτω και να ρυθμίζουν έτσι τον αριθμό των νετρονίων που εκπέμπονται.έτσι τον αριθμό των νετρονίων που εκπέμπονται.

Τα νετρόνια που απελευθερώνονται κατά τη σχάση είναι ταχέα Τα νετρόνια που απελευθερώνονται κατά τη σχάση είναι ταχέα νετρόνια, έχουν δηλαδή υψηλή ταχύτητα. Για να προκαλέσουν, νετρόνια, έχουν δηλαδή υψηλή ταχύτητα. Για να προκαλέσουν, όμως, και αυτά άλλες σχάσεις και να διατηρηθεί η αλυσιδωτή όμως, και αυτά άλλες σχάσεις και να διατηρηθεί η αλυσιδωτή αντίδραση, πρέπει να επιβραδυνθούν. Μέσα στην καρδιά του αντίδραση, πρέπει να επιβραδυνθούν. Μέσα στην καρδιά του αντιδραστήρα βρίσκεται για τον λόγο αυτό ένα ακόμη υλικό, ο αντιδραστήρα βρίσκεται για τον λόγο αυτό ένα ακόμη υλικό, ο επιβραδυντής, που μειώνει την ταχύτητα των νετρονίων, επιβραδυντής, που μειώνει την ταχύτητα των νετρονίων, χωρίς, όσο είναι δυνατό, να τα απορροφά. Ως επιβραδυντές χωρίς, όσο είναι δυνατό, να τα απορροφά. Ως επιβραδυντές χρησιμοποιούνται το ελαφρύ (κοινό) νερό, το βαρύ νερό και ο χρησιμοποιούνται το ελαφρύ (κοινό) νερό, το βαρύ νερό και ο γραφίτης. Οι αντιδραστήρες που χρησιμοποιούν επιβραδυντή γραφίτης. Οι αντιδραστήρες που χρησιμοποιούν επιβραδυντή ονομάζονται θερμικοί αντιδραστήρες, διότι λειτουργούν με ονομάζονται θερμικοί αντιδραστήρες, διότι λειτουργούν με (θερμικά) νετρόνια. Υπάρχουν, ωστόσο, και οι αντιδραστήρες (θερμικά) νετρόνια. Υπάρχουν, ωστόσο, και οι αντιδραστήρες ταχέων νετρονίων (υπερταχείς ή αναπαραγωγικοί) που ταχέων νετρονίων (υπερταχείς ή αναπαραγωγικοί) που λειτουργούν με ταχέα νετρόνια και στους οποίους αποφεύγεται λειτουργούν με ταχέα νετρόνια και στους οποίους αποφεύγεται η χρήση επιβραδυντή. Όλη η καρδιά του αντιδραστήρα η χρήση επιβραδυντή. Όλη η καρδιά του αντιδραστήρα περιβάλλεται από ένα στρώμα γραφίτη ή βηρυλλίου, που περιβάλλεται από ένα στρώμα γραφίτη ή βηρυλλίου, που ονομάζεται ανακλαστήρας και εμποδίζει τα νετρόνια να ονομάζεται ανακλαστήρας και εμποδίζει τα νετρόνια να διαφύγουν προς τα έξω. διαφύγουν προς τα έξω.

Πυρηνικά ατυχήματαΠυρηνικά ατυχήματα Το πρώτο πυρηνικό ατύχημα με διαρροή Το πρώτο πυρηνικό ατύχημα με διαρροή

ραδιενέργειας συνέβη στον Καναδά, το 1952. ραδιενέργειας συνέβη στον Καναδά, το 1952. Ήταν ωστόσο μικρής κλίμακας και δεν προκάλεσε Ήταν ωστόσο μικρής κλίμακας και δεν προκάλεσε θύματα ή αξιόλογη ρύπανση. Από τότε έχουν θύματα ή αξιόλογη ρύπανση. Από τότε έχουν καταγραφεί τουλάχιστον 25 μικρής ή μεσαίας καταγραφεί τουλάχιστον 25 μικρής ή μεσαίας σημασίας ατυχήματα και ένα σοβαρό, αυτό στο σημασίας ατυχήματα και ένα σοβαρό, αυτό στο Τσερνόμπιλ στις 26 Απριλίου 1986 (ΕΣΣΔ, τώρα Τσερνόμπιλ στις 26 Απριλίου 1986 (ΕΣΣΔ, τώρα Ουκρανία). Το 1964 ένας αμερικανικός δορυφόρος Ουκρανία). Το 1964 ένας αμερικανικός δορυφόρος εφοδιασμένος με πλουτώνιο 238 για την παραγωγή εφοδιασμένος με πλουτώνιο 238 για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας δεν κατόρθωσε να μπει στην ηλεκτρικής ενέργειας δεν κατόρθωσε να μπει στην προγραμματισμένη τροχιά και κατά την επάνοδό προγραμματισμένη τροχιά και κατά την επάνοδό του στη Γη καταστράφηκε απελευθερώνοντας του στη Γη καταστράφηκε απελευθερώνοντας στην ατμόσφαιρα αρκετή ραδιενέργεια ώστε να στην ατμόσφαιρα αρκετή ραδιενέργεια ώστε να μετρηθεί με τα μέσα της εποχής.μετρηθεί με τα μέσα της εποχής.

Πυρηνική σχάσηΠυρηνική σχάση Πυρηνική σχάσηΠυρηνική σχάση ονομάζεται η διαδικασία κατά την οποία ονομάζεται η διαδικασία κατά την οποία

ένας ασταθής ατομικός πυρήνας χωρίζεται (ένας ασταθής ατομικός πυρήνας χωρίζεται (σχάταισχάται) σε δυο ) σε δυο ή περισσότερους (μικρότερους) πυρήνες και σε μερικά ή περισσότερους (μικρότερους) πυρήνες και σε μερικά παραπροϊόντα σωμάτια (όπως νετρόνια). Η σχάση αποτελεί παραπροϊόντα σωμάτια (όπως νετρόνια). Η σχάση αποτελεί μια περίπτωση μεταστοιχείωσης κατά την οποία μια περίπτωση μεταστοιχείωσης κατά την οποία παράγονται δύο θραύσματα με συγκρίσιμες μάζες. Στα παράγονται δύο θραύσματα με συγκρίσιμες μάζες. Στα βαρύτερα στοιχεία η σχάση είναι βαρύτερα στοιχεία η σχάση είναι εξώθερμη αντίδραση εξώθερμη αντίδραση αποδίδοντας στο περιβάλλον ενέργεια ως ακτινοβολία γ αποδίδοντας στο περιβάλλον ενέργεια ως ακτινοβολία γ κκαι ως κινητική ενέργεια των θραυσμάτων.αι ως κινητική ενέργεια των θραυσμάτων.

Στα παραπροϊόντα τής σχάσης περιλαμβάνονται και Στα παραπροϊόντα τής σχάσης περιλαμβάνονται και νετρόνια, τα οποία μπορούν να προκαλέσουν περαιτέρω νετρόνια, τα οποία μπορούν να προκαλέσουν περαιτέρω σχάσεις δημιουργώντας έτσι μια αυτοσυντηρούμενη σχάσεις δημιουργώντας έτσι μια αυτοσυντηρούμενη αλυσιδωτή αντίδραση η οποία σε ελεγχόμενη, χαμηλή αλυσιδωτή αντίδραση η οποία σε ελεγχόμενη, χαμηλή ταχύτητα παράγει εκμεταλλεύσιμη ενέργεια. Σε μη ταχύτητα παράγει εκμεταλλεύσιμη ενέργεια. Σε μη ελεγχόμενη μεγάλη ταχύτητα προκαλεί έκρηξη της οποίας ελεγχόμενη μεγάλη ταχύτητα προκαλεί έκρηξη της οποίας η ισχύς είναι μεγαλύτερη από κάθε έκρηξη που προέρχεται η ισχύς είναι μεγαλύτερη από κάθε έκρηξη που προέρχεται από χημικές αντιδράσεις, γεγονός που βρίσκει χρήση στην από χημικές αντιδράσεις, γεγονός που βρίσκει χρήση στην κατασκευή πυρηνικών όπλων.κατασκευή πυρηνικών όπλων.

Πυρηνική σύντηξηΠυρηνική σύντηξη Πυρηνική σύντηξηΠυρηνική σύντηξη ( (συνσυν + + τήξητήξη) ονομάζεται η συνένωση ελαφρών ) ονομάζεται η συνένωση ελαφρών

πυρήνων σε βαρύτερους με ταυτόχρονη απελευθέρωση ενέργειας.πυρήνων σε βαρύτερους με ταυτόχρονη απελευθέρωση ενέργειας. Η ενέργεια που απελευθερώνεται, οφείλεται στο γεγονός ότι η Η ενέργεια που απελευθερώνεται, οφείλεται στο γεγονός ότι η

ενέργεια σύνδεσηςενέργεια σύνδεσης ανά ανά νουκλεόνιο νουκλεόνιο στα προϊόντα της σύντηξης, στα προϊόντα της σύντηξης, είναι μικρότερη από το άθροισμα των ενεργειών σύνδεσης που είναι μικρότερη από το άθροισμα των ενεργειών σύνδεσης που χαρακτηρίζει κάθε αντιδρόν συστατικό της σύντηξης (μέχρι του χαρακτηρίζει κάθε αντιδρόν συστατικό της σύντηξης (μέχρι του σχηματισμό του σιδήρου. Κατά την παραγωγή βαρύτερων πυρήνων σχηματισμό του σιδήρου. Κατά την παραγωγή βαρύτερων πυρήνων υπάρχει ενεργειακό έλλειμα). Οπότε με τη δημιουργία των υπάρχει ενεργειακό έλλειμα). Οπότε με τη δημιουργία των προϊόντων στη διαδικασία της σύντηξης, υπάρχει ένα "περίσσευμα" προϊόντων στη διαδικασία της σύντηξης, υπάρχει ένα "περίσσευμα" ενέργειας, που οφείλεται στη διαφορά των ενεργειών σύνδεσης και ενέργειας, που οφείλεται στη διαφορά των ενεργειών σύνδεσης και αυτή απελευθερώνεται στο περιβάλλον με μορφή κινητικής αυτή απελευθερώνεται στο περιβάλλον με μορφή κινητικής ενέργειας στα παραπροϊόντα (πχ σωματίδια β ή ενέργειας στα παραπροϊόντα (πχ σωματίδια β ή νετρίνα νετρίνα ηλεκτρονίουηλεκτρονίου) και με τη μορφή ) και με τη μορφή ακτινοβολίας γακτινοβολίας γ..

Πυρηνική σύντηξη μπορούν να δημιουργήσουν μόνον ελαφρά Πυρηνική σύντηξη μπορούν να δημιουργήσουν μόνον ελαφρά στοιχεία, όπως τα ισότοπα του υδρογόνου. Με την θέρμανση αερίου στοιχεία, όπως τα ισότοπα του υδρογόνου. Με την θέρμανση αερίου υδρογόνου σε υψηλές θερμοκρασίες, προκαλούνται συγκρούσεις υδρογόνου σε υψηλές θερμοκρασίες, προκαλούνται συγκρούσεις των πυρήνων των ατόμων του υδρογόνου, τόσο ορμητικές και των πυρήνων των ατόμων του υδρογόνου, τόσο ορμητικές και βίαιες που τελικά αυτοί συνενώνονται δημιουργώντας σταδιακά, βίαιες που τελικά αυτοί συνενώνονται δημιουργώντας σταδιακά, πυρήνες ενός άλλου στοιχείου (μεταστοιχείωση), του ηλίου, πυρήνες ενός άλλου στοιχείου (μεταστοιχείωση), του ηλίου, εκλύοντας ταυτόχρονα θερμική ενέργεια.εκλύοντας ταυτόχρονα θερμική ενέργεια.

Ραδιενεργός διάσπασηΡαδιενεργός διάσπαση Η διαδικασία μετατροπής των ασταθών αυτών πυρήνων Η διαδικασία μετατροπής των ασταθών αυτών πυρήνων

οφείλεται στην περίσσεια νετρονίων ή πρωτονίων και οφείλεται στην περίσσεια νετρονίων ή πρωτονίων και λέγεται ραδιενεργός διάσπαση ή ραδιενεργός μετάπτωση. λέγεται ραδιενεργός διάσπαση ή ραδιενεργός μετάπτωση. μπορεί είτε να συμβεί αυτόματα στη φύση (φυσική μπορεί είτε να συμβεί αυτόματα στη φύση (φυσική ραδιενέργεια) είτε να προέλθει από πυρήνες που έχουν ραδιενέργεια) είτε να προέλθει από πυρήνες που έχουν παραχθεί τεχνητά μετά από πυρηνικές αντιδράσεις στα παραχθεί τεχνητά μετά από πυρηνικές αντιδράσεις στα εργαστήρια, στους επιταχυντές κ.λπ. (τεχνητή εργαστήρια, στους επιταχυντές κ.λπ. (τεχνητή ραδιενέργεια). Συχνά ο όρος ραδιενέργεια χρησιμοποιείται ραδιενέργεια). Συχνά ο όρος ραδιενέργεια χρησιμοποιείται για να δηλώσει την ακτινοβολία που προέρχεται από τους για να δηλώσει την ακτινοβολία που προέρχεται από τους ραδιενεργούς πυρήνες, υποκαθιστώντας τη λέξη ραδιενεργούς πυρήνες, υποκαθιστώντας τη λέξη ακτινοβολία. ακτινοβολία.

ΤΕΛΟΣΤΕΛΟΣ