Κωνσταντίνος Χατζόπουλος

Το σπίτι του δασκάλου

ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ

Σχέδιο Δημήτρης Κόλλιας

1

Μετά την ανάγνωση

Α. Να δώσετε ένα διαφορετικό τέλος στο διήγημα.Β. Εάν είχατε τη δυνατότητα να γίνετε πρόσωπο της ιστορίας, τι θέλατε να πείτε εσείς προσωπικά στον πατέρα; Γ. Ποιες απόψεις εκφράζονται για τη δύναμη του χρήματος από τον Κρέοντα στην «Αντιγόνη» του Σοφοκλή (στίχος 280 κ.ε.). Να τις παραλληλίσετε με τη βασική ιδέα του διηγήματος.Δ. Με τον τίτλο «Η δύναμη του χρήματος» να δημιουργήσετε ή μία εικόνα ή ένα κολλάζ φωτογραφιών (http://www.photocollage.net/ ) ή ένα κόμικ (http://www.toondoo.com/ ή http://www.storyboardthat.com/ ) ή ένα άρθρο (για το ιστολόγιο του μαθήματος) ή ένα βίντεο με πρόγραμμα της αρεσκείας σας (που θα περιέχει και αναφορές στο διήγημα).

Α. Διαφορετικό τέλοςΣτο τέλος ο πατέρας δεν μπόρεσε να διώξει την οικογένεια του

δασκάλου από το σπίτι, γιατί ήξερε ότι είναι πάρα πολύ φτωχοί κι ότι δε θα βρουν εύκολα σπίτι· έτσι τους λυπήθηκε. Κι αφού δεν βρέθηκε καμία λύση για να βρει τα χρήματα ο πατέρας, έφυγε στην Αυστραλία, επειδή δεν ήθελε να ακούει τον παππού να του φωνάζει. Εγώ και η μητέρα μείναμε στο σπίτι μας, για να προσέχουμε τον παππού, ο οποίος μετά από ένα χρόνο πέθανε, γιατί στενοχωριόταν πολύ που είπε άσχημα λόγια στον πατέρα και δεν τον υποστήριξε στην προσπάθειά του να εργαστεί. Δεν μπόρεσε λοιπόν να συγχωρέσει τον εαυτό του για την σκληρή του στάση και γι’ αυτό αυτοκτόνησε. Ο πατέρας πλούσιος πλέον γύρισε από την Αυστραλία, άνοιξε ένα μαγαζί στο οποίο έδωσε το όνομα του παππού, γιατί και αυτός κατά βάθος τον αγαπούσε.

Γεράσιμος Νικολάου

Β. Τι θα έλεγα στον πατέρα«Δεν είναι σωστό αυτό που πας να κάνεις. Δεν είναι σωστό να

αφήσεις την οικογένεια του δασκάλου στο δρόμο. Γνωρίζω πως η οικογένειά μας έχει ανάγκη τα χρήματα από την πώληση του σπιτιού, αλλά επίσης γνωρίζω ότι και η δική τους οικογένεια έχει ανάγκη αυτό το σπίτι. Εμείς κάπως θα αντιμετωπίσουμε τις οικονομικές μας δυσκολίες, ο δάσκαλος όμως πώς θα καταφέρει να αντεπεξέλθει; Πώς θα συντηρήσει την οικογένειά του; Είναι άδικο να τον βγάλεις από το σπίτι. Μην το κάνεις, σε παρακαλώ… Και μη σκέφτεσαι το δάσκαλο, αλλά σκέψου τα καημένα τα παιδάκια του. Τι θα απογίνουν εκείνα; Αν έχεις καρδιά μέσα σου, δεν θα το κάνεις…»

Ζήσης Λαμπρόπουλος

2

Γ. Σύγκριση με την Αντιγόνη του ΣοφοκλήΣτην Αντιγόνη του Σοφοκλή (στίχοι 270 κ.ε.) παρουσιάζεται η

σημασία και η δύναμη που μπορεί να έχει το χρήμα στη ζωή του ανθρώπου. Ο Κρέοντας αφού μαθαίνει για την παραβίαση του νόμου του, δηλαδή να μην ταφεί ο νεκρός, σκέφτεται ότι το μόνο κίνητρο που θα παρακινούσε κάποιον να θάψει τον Πολυνείκη είναι το χρήμα. Ωστόσο ο θεατής ξέρει ότι πραγματική αιτία της ταφής είναι η αγάπη της Αντιγόνης για το νεκρό αδελφό της. Παρά ταύτα ο Κρέοντας βαθιά πεπεισμένος για το χρηματισμό των δραστών υποστηρίξει ότι το χρήμα διαφθείρει τους ανθρώπους, καταστρέφει πόλεις και διδάσκει κάθε ανόσιο έργο. Παρόμοια στο διήγημα «Το σπίτι του δασκάλου» το χρήμα παίζει καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της υπόθεσης. Αποτελεί την κινητήριο δύναμη που ωθεί έναν σωστό και φιλότιμο άνθρωπο να αλλάξει ψυχικά και να επιδοθεί σε απάνθρωπες πράξεις. Και όλα αυτά για τη δύναμη του χρήματος.

Βάνα Ναλμπάντη

Δ. ΆρθραΗ δύναμη του χρήματος

Από την εποχή που ο άνθρωπος οργανώθηκε σε κοινωνικές ομάδες και διαμόρφωσε τα πρώτα στάδια του πολιτισμού του, επινόησε για τις συναλλαγές του το χρήμα. Όσο καιρό χρησιμοποιούσε τα χρήματα για το σκοπό που τα επινόησε, τα πράγματα πήγαιναν καλά. Η ζωή των ανθρώπων έγινε πιο άνετη από κάθε άποψη. Όμως το χρήμα επηρέασε τον άνθρωπο και έγινε δύναμη φθοροποιός της κοινωνίας, επειδή σε πολλές περιπτώσεις το άτομο ξέφυγε από την ορθή χρήση. Για πολλούς έγινε μοναδικός σκοπός της ζωής τους, με αποτέλεσμα τα άτομα αυτά να καταντήσουν φιλάργυρα.

Η φιλαργυρία οδήγησε στην πλεονεξία και στην απληστία. Κάποιοι άλλοτε με έντιμο, αλλά τις περισσότερες φορές με άτιμο τρόπο, κατάφεραν να συγκεντρώσουν πολλά χρήματα. Μέσω αυτών πολλοί βέβαια ευεργέτησαν τους συνανθρώπους τους φτιάχνοντας κοινωφελή έργα ή δημιουργώντας επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας. Αλλά και πολλοί τα χρησιμοποίησαν για εκμετάλλευση και καταδυνάστευση των συνανθρώπων τους. Έτσι, το χρήμα από μέσο εξυπηρέτησης του ατόμου έγινε δυνάστης του, εξαιτίας της κακής του χρήσης. Και άνθρωποι φτωχοί οδηγήθηκαν στην καταστροφή και την απόγνωση, και έμειναν πολλές φορές στο έλεος των πλούσιων εκμεταλλευτών τους.

Είναι φανερό, λοιπόν, ότι η ιδιοτελής χρήση τόσο του χρήματος όσο και άλλων ανθρώπινων μέσων καταντά στο τέλος τόσο επιζήμια, που πολλές φορές από αγανάκτηση η ανθρώπινη σκέψη καταλήγει στο απεγνωσμένο συμπέρασμα «να μην είχαν επινοηθεί».

Μυλωνά Μαρία

3

Η δύναμη του χρήματος

Το χρήμα είναι από εκείνα τα πράγματα στη ζωή που κρατά τον εγκέφαλο των περισσοτέρων ανθρώπων απασχολημένο, όσο τίποτ' άλλο στον κόσμο. Πολύ λίγα πράγματα έχουν παρόμοια επιρροή όπως το χρήμα, εκτός ίσως από τις ανθρώπινες σχέσεις και τη γνήσια αγάπη. Στις μέρες μας αν ρωτήσουμε τυχαία κάποιον ή κάποια, ποια θα ήταν η μεγαλύτερη επιθυμία του/της, οι πιθανότητες να απαντήσει: «Την κατοχή ενός τεράστιου ποσού χρημάτων», είναι πολύ αυξημένες. Αν ρωτήσουμε τυχαία ξανά κάποιον ή κάποια άλλη, τι είν' αυτό που του/της λείπει περισσότερο στη ζωή, οι πιθανότητες να απαντήσει: «Το χρήμα», είναι εξίσου αυξημένες. Άλλοι το μισούν, άλλοι το αγαπούν, κάποιοι το απέκτησαν χωρίς δυσκολίες, κάποιοι άλλοι το κυνηγούν μια ζωή αλλά αυτό φεύγει απ' αυτούς.

Από την άλλη, η δύναμη του χρήματος και ο πλούτος αλλάζει τις αντιλήψεις ενός ανθρώπου, καθώς αυτός έχει την αίσθηση ότι είναι ικανός να «κατακτήσει» τα πάντα με αυτά. Ο πλούτος διχάζει τους ανθρώπους και είναι η αιτία του διαχωρισμού των κοινωνικών τάξεων σε φτωχούς και πλούσιους. Έτσι λοιπόν, το χρήμα και γενικότερα η δύναμη του χρήματος τροποποιεί τον άνθρωπο στον χαραχτήρα, στο νου, στη συμπεριφορά και γενικότερα στη στάση του απέναντι στην ζωή.

Γιώργος Μπάσδας

4Κολάζ: Πρόδρομος Κιρμιζόγλου

Ρόλος στον τοίχο: Ελισσάβετ Μητριτζώνη

5