Σταύρος ΓρόσδοςΣταύρος Γρόσδος

Παιδιά με Διαταραχή Παιδιά με Διαταραχή Ελλειμματικής Ελλειμματικής

Προσοχής Προσοχής ΥπερκινητικότηταΥπερκινητικότητα

Τι θέλουν να Τι θέλουν να κάνουνκάνουν

ή ή τι μπορούν να τι μπορούν να

κάνουν;κάνουν;

Παιδιά με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – ΥπερκινητικότηταΠαιδιά με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητα

Ένα παιδί με ADHD λέγεται ότι είναι "TOAD". Δηλαδή:

T Talking - Φλύαρος

O Out of his seat - Περιφέρεται εκτός της θέσης του

A Attention-seeking - Έντονη διάσπαση προσοχής

D Disruptive - Αποδιοργανωτικός

ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder)

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν να κάνουν;θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν να κάνουν;

Αναπτυξιακή διαταραχή, γενετικής και Αναπτυξιακή διαταραχή, γενετικής και νευρολογικής κυρίως αιτιολογίας, η οποία νευρολογικής κυρίως αιτιολογίας, η οποία εμφανίζεται κατά τη εμφανίζεται κατά τη νηπιακή ηλικίανηπιακή ηλικία, επιμένει , επιμένει στο χρόνο και στις διαφορετικές περιβαλλοντικές στο χρόνο και στις διαφορετικές περιβαλλοντικές συνθήκες και δεν είναι το αποτέλεσμα κάποιας συνθήκες και δεν είναι το αποτέλεσμα κάποιας σοβαρής αισθητηριακής βλάβης, καθυστέρησης σοβαρής αισθητηριακής βλάβης, καθυστέρησης στη γλωσσική ανάπτυξη, αυτισμού ή παιδικής στη γλωσσική ανάπτυξη, αυτισμού ή παιδικής

ψύχωσηςψύχωσης ((ΒΒarkley,199arkley,19988))..

Οφείλεται σε ένα συνδυασμό βιολογικών, Οφείλεται σε ένα συνδυασμό βιολογικών,

ψυχολογικών και κοινωνικών παραγόντωνψυχολογικών και κοινωνικών παραγόντων ((DuPaul, Power, Anastopoulos & DuPaul, Power, Anastopoulos & Reid, 1998)Reid, 1998)

ΟρισμόςΟρισμός

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

Μύθος ή ΠραγματικότηταΜύθος ή Πραγματικότητα

Το ποσοστό των παιδιών που εμφανίζουν ΔΕΠ/Υ διαφέρει από τόπο σε τόπο γιατί έχει μεγάλη σημασία ο τόπος καταγωγής και το πολιτισμικό περιβάλλον.

Π.χ. στις ΗΠΑ 9% των παιδιών έχουν διαγνωσθεί ότι έχουν ΔΕΠ/Υ, ενώ στη Βρετανία μόλις 0,03% των παιδιών).

Τα διαγνωστικά κριτήρια τα οποία χρησιμοποιούνται σε κάθε χώρα είναι διαφορετικά.

1

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

• 3% - 10% παιδιά και έφηβοι, διεθνώς 3% - 10% παιδιά και έφηβοι, διεθνώς ((Barkley, 2002)Barkley, 2002)

• Ελλάδα: 12,4% των μαθητών/τριών Ελλάδα: 12,4% των μαθητών/τριών εμφανίζουν συμπτώματα ΔΕΠΥ εμφανίζουν συμπτώματα ΔΕΠΥ

((Zournatzis, Kakouros, Karamba, Papaeliou & Badikian, 2001)Zournatzis, Kakouros, Karamba, Papaeliou & Badikian, 2001)

ΕπιδημιολογίαΕπιδημιολογία

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

Μύθος ή ΠραγματικότηταΜύθος ή Πραγματικότητα

Το ποσοστό με ΔΕΠ/Υ είναι μεγαλύτερο στα αγόρια.

2

Συχνότερη εμφάνιση στα αγόρια, 2:1 έως 5:1

(Fowler, 1994; Barkley, 1998)

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

Μύθος ή ΠραγματικότηταΜύθος ή Πραγματικότητα3

Υπάρχουν τρεις τύποι παιδιών: ΔΕΠ-Υ με προεξάρχοντα τον Απρόσεκτο τύπο ΔΕΠ-Υ με προεξάρχοντα τον Υπερκινητικό/ Παρορμητικό ΔΕΠ-Υ Συνδυασμένος τύπος

Ορίζονται δύο ομάδες κριτηρίων: Απροσεξίας Υπερκινητικότητας/Παρορμητικότητας.

Σχεδόν πάντοτε τα παιδιά με ελλειμματική προσοχή εμφανίζουν και υπερκινητικότητα

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

Μύθος ή ΠραγματικότηταΜύθος ή Πραγματικότητα4

Η πρώιμη διάγνωση και θεραπεία αποδυναμώνει τα συμπτώματα, αλλά και μειώνει τις πιθανότητες εμφάνισης συνοσηρότητας.

Τα πρώτα χρόνια της φοίτησης στο δημοτικό σχολείο είναι η καταλληλότερη εποχή για οποιαδήποτε παρέμβαση

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

Μύθος ή ΠραγματικότηταΜύθος ή Πραγματικότητα5

Δεν μειώνονται απαραίτητα ή ούτε μειώνονται στο τέλος δημοτικού. Εκτείνονται και στην ενήλικη ζωή. Είναι διαχειρίσιμη, όχι θεραπεύσιμη.

Με το πέρασμα των χρόνων, καθώς το παιδί μεγαλώνει και «ωριμάζει», τα συμπτώματα

μειώνονται θεαματικά.

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

Μύθος ή ΠραγματικότηταΜύθος ή Πραγματικότητα6

Συνοσηρότητα

Αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα και αποτελεσματικά: Αυξημένος κίνδυνος για προβλήματα μάθησης – σχολική αποτυχία Αυξημένος κίνδυνος για κοινωνικές δυσκολίες και διαταρακτική συμπεριφορά.

Με το πέρασμα των χρόνων, καθώς το παιδί μεγαλώνει και «ωριμάζει», τα συμπτώματα

μειώνονται θεαματικά.

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

• Τα παιδιά με ΔΕΠΥ συχνά αντιμετωπίζουν μαθησιακές Τα παιδιά με ΔΕΠΥ συχνά αντιμετωπίζουν μαθησιακές δυσκολίες, έχουν ελλιπή κίνητρα, χαμηλή αυτοεκτίμηση και δυσκολίες, έχουν ελλιπή κίνητρα, χαμηλή αυτοεκτίμηση και βιώνουν την απόρριψη (βιώνουν την απόρριψη (Fowler, 1994)Fowler, 1994)

• Κατάθλιψη, αγχώδεις διαταραχές, επιθετικότητα, Κατάθλιψη, αγχώδεις διαταραχές, επιθετικότητα, διαταραχές συμπεριφοράς και προβλήματα διαταραχές συμπεριφοράς και προβλήματα προσαρμοστικότητας παρατηρούνται σε παιδιά με ΔΕΠΥ σε προσαρμοστικότητας παρατηρούνται σε παιδιά με ΔΕΠΥ σε σημαντικά μεγαλύτερο ποσοστό από ό,τι σε παιδιά χωρίς σημαντικά μεγαλύτερο ποσοστό από ό,τι σε παιδιά χωρίς ΔΕΠΥ (ΔΕΠΥ (Wilens, 1994)Wilens, 1994)

• Η συνύπαρξη ΔΕΠΥ και μαθησιακών δυσκολιών είναι αρκετά Η συνύπαρξη ΔΕΠΥ και μαθησιακών δυσκολιών είναι αρκετά συχνή. Έχει καταγραφεί ότι το ¼ έως και το 1/3 των συχνή. Έχει καταγραφεί ότι το ¼ έως και το 1/3 των παιδιών παρουσιάζουν δυσκολίες σε καθήκοντα που παιδιών παρουσιάζουν δυσκολίες σε καθήκοντα που απαιτούν πολύπλοκες στρατηγικές και δυσκολίες απαιτούν πολύπλοκες στρατηγικές και δυσκολίες οργάνωσης (οργάνωσης (Barkley et al., 1990)Barkley et al., 1990)

Συνέπειες της ΔΕΠΥΣυνέπειες της ΔΕΠΥ

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

Μύθος ή ΠραγματικότηταΜύθος ή Πραγματικότητα7

Η παραπάνω αντιμετώπιση είναι αποσπασματική.

Απαιτείται μακροχρόνια συνδιασμένη παρέμβαση με τη συνεργασία: γονέων,

εκπαιδευτικών (της τάξης και του σχολείου), Σχολικών Συμβούλων, Ιατροπαιδαγωγικού Κέντρου, συμμαθητών και του ίδιου του

παιδιού)

Η παρακολούθηση του παιδιού από αναπτυξιολόγο, η λογοθεραπεία και η

εργοθεραπεία αρκούν για μια πολύ καλή αντιμετώπιση.

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

Μύθος ή ΠραγματικότηταΜύθος ή Πραγματικότητα8Η αντιμετώπιση των παιδιών με ΔΕΠ/Υ είναι ευκολότερη σε μία τάξη: όπου εφαρμόζονται πολύ αυστηροί κανόνες πειθαρχίας ο εκπαιδευτικός υιοθετεί αυταρχικό στυλ εφαρμόζονται δασκαλοκεντρικές μέθοδοι διδασκαλίας οι μαθητές εργάζονται συνήθως ατομικά και όχι ομαδικά, ενθαρρύνεται ο ανταγωνισμός

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

Μύθος ή ΠραγματικότηταΜύθος ή Πραγματικότητα9Ο/Η εκπαιδευτικός, αν και είναι ο καθημερινός αποδέκτης των συμπτωμάτων παιδιών με ΔΕΠ/Υ, συμμετέχει λιγότερο στην αντιμετώπιση αυτών των συμπτωμάτων.

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

Εντοπισμός - Εντοπισμός - αναγνώρισηαναγνώριση

ΓονείςΓονείς

ΕκπαιδευτικοίΕκπαιδευτικοί

ΠαραπομπήΠαραπομπή ΕκπαιδευτικοίΕκπαιδευτικοί

Σχολικός ΣύμβουλοςΣχολικός Σύμβουλος

ΓονείςΓονείς

ΔιάγνωσηΔιάγνωση

ΕκπαιδευτικοίΕκπαιδευτικοί

ΓονείςΓονείς

ΠαιδίΠαιδί

ΘεραπείαΘεραπεία Σχολικός ΨυχολόγοςΣχολικός Ψυχολόγος

Εκπαιδευτικός/οίΕκπαιδευτικός/οί

ΓονείςΓονείς

ΠαιδίΠαιδί

Συμμαθητές/τριεςΣυμμαθητές/τριες

Ιατροπαιδαγωγικό Ιατροπαιδαγωγικό ΚέντροΚέντρο

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

συχνά απομακρύνεται από τη θέση του σε ακατάλληλες συχνά απομακρύνεται από τη θέση του σε ακατάλληλες στιγμές και περιστάσεις,στιγμές και περιστάσεις,

δεν κάνει ό,τι η υπόλοιπη τάξη/ κάνει κάτι διαφορετικό,δεν κάνει ό,τι η υπόλοιπη τάξη/ κάνει κάτι διαφορετικό, δεν ακολουθεί τις οδηγίες δασκάλου/ας,δεν ακολουθεί τις οδηγίες δασκάλου/ας, δεν περιμένει τη σειρά του ή πετιέται συνεχώς,δεν περιμένει τη σειρά του ή πετιέται συνεχώς, είναι επιθετικός απέναντι στους συμμαθητές/τριες,είναι επιθετικός απέναντι στους συμμαθητές/τριες, έχει μικρό εύρος προσοχής, αποσπάται πολύ εύκολαέχει μικρό εύρος προσοχής, αποσπάται πολύ εύκολα ενοχλεί συμμαθητές/τριες, εμποδίζει την εργασία τους, ενοχλεί συμμαθητές/τριες, εμποδίζει την εργασία τους, είναι αφηρημένο και ονειροπολεί συχνά,είναι αφηρημένο και ονειροπολεί συχνά, χάνει ή ξεχνάει τα πράγματά τουχάνει ή ξεχνάει τα πράγματά του δεν κάνει τις εργασίες του ή τις παραδίδει πολύ αργάδεν κάνει τις εργασίες του ή τις παραδίδει πολύ αργά οι εργασίες του είναι ημιτελείς ή ακατάστατεςοι εργασίες του είναι ημιτελείς ή ακατάστατες

Προβλεπτικοί παράγοντες – Ενδείξεις Προβλεπτικοί παράγοντες – Ενδείξεις

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

Η επίδραση των συμπεριφορικών συμπτωμάτων ΔΕΠΥ στην τάξη

Δυσκολεύεται να ακολουθήσει τις συζητήσεις στην τάξη Απροσεξία

Οι σημειώσεις του είναι ακατάστατες και ελλιπείς Απροσεξία

Αγνοεί σημαντικές λεπτομέρειες στις εργασίες Απροσεξία

Σπάνια ολοκληρώνει τις εργασίες του Απροσεξία

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

Η επίδραση των συμπεριφορικών συμπτωμάτων ΔΕΠΥ στην τάξη

Χάνει αντικείμενα, βιβλία, τετράδια –στην τσάντα του επικρατεί χάος Απροσεξία

Διακόπτει το δάσκαλο ή τους συμμαθητές του Παρορμητικότητα

Παίζει με αντικείμενα, κουνάει τα πόδια, στριφογυρίζει Υπερκινητικότητα

Δυσκολεύεται να παραμείνει καθιστός Υπερκινητι-κότητα

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

Εντοπισμός - Εντοπισμός - αναγνώρισηαναγνώριση

ΓονείςΓονείς

ΕκπαιδευτικοίΕκπαιδευτικοί

ΠαραπομπήΠαραπομπή ΕκπαιδευτικοίΕκπαιδευτικοί

Σχολικός ΣύμβουλοςΣχολικός Σύμβουλος

ΓονείςΓονείς

ΔιάγνωσηΔιάγνωση

ΕκπαιδευτικοίΕκπαιδευτικοί

ΓονείςΓονείς

ΠαιδίΠαιδί

ΘεραπείαΘεραπεία Σχολικός ΣύμβουλοςΣχολικός Σύμβουλος

ΕκπαιδευτικόςΕκπαιδευτικός

ΓονείςΓονείς

ΠαιδίΠαιδί

Συμμαθητές/τριεςΣυμμαθητές/τριες

Ιατροπαιδαγωγικό Ιατροπαιδαγωγικό ΚέντροΚέντρο

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

Συμπτωματολογία – Κριτήρια Συμπτωματολογία – Κριτήρια ((Cooper & O’ Regan, 2001)Cooper & O’ Regan, 2001)

Απροσεξία/Ελλειματική προσοχήΑπροσεξία/Ελλειματική προσοχή

δεν προσέχει λεπτομέρειες ή κάνει λάθη από απροσεξίαδεν προσέχει λεπτομέρειες ή κάνει λάθη από απροσεξία

δυσκολεύεται να διατηρήσει την προσοχή (μαθήματα, παιχνίδι)δυσκολεύεται να διατηρήσει την προσοχή (μαθήματα, παιχνίδι)

αποσπάται εύκολα η προσοχή του (μαθήματα, παιχνίδι)αποσπάται εύκολα η προσοχή του (μαθήματα, παιχνίδι)

δείχνει να μη προσέχει, όταν του μιλάνεδείχνει να μη προσέχει, όταν του μιλάνε

δεν ακολουθεί τις οδηγίες και δεν ολοκληρώνει εργασίες (όχι δεν ακολουθεί τις οδηγίες και δεν ολοκληρώνει εργασίες (όχι λόγω ελλιπούς κατανόησης)λόγω ελλιπούς κατανόησης)

δυσκολεύεται να οργανώσει τη μελέτη ή τις εργασίεςδυσκολεύεται να οργανώσει τη μελέτη ή τις εργασίες

αποφεύγει να συμμετέχει σε δραστηριότητες που απαιτούν αποφεύγει να συμμετέχει σε δραστηριότητες που απαιτούν εντατική πνευματική εργασία εντατική πνευματική εργασία

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

Συμπτωματολογία – Κριτήρια Συμπτωματολογία – Κριτήρια ((Cooper & O’ Regan, 2001)Cooper & O’ Regan, 2001)

Υπερκινητικότητα/ΠαρορμητικότηταΥπερκινητικότητα/Παρορμητικότητα

παίζει νευρικά τα χέρια/πόδια ή κουνιέται στην καρέκλαπαίζει νευρικά τα χέρια/πόδια ή κουνιέται στην καρέκλα

σηκώνεται από τη θέση του σε στιγμές που θα έπρεπε να σηκώνεται από τη θέση του σε στιγμές που θα έπρεπε να παραμείνει καθισμένοπαραμείνει καθισμένο

τρέχει ή σκαρφαλώνει σε ακατάλληλο τόπο και χρόνοτρέχει ή σκαρφαλώνει σε ακατάλληλο τόπο και χρόνο

δυσκολεύεται να παίξει/ να κάνει δραστηριότητα ήσυχαδυσκολεύεται να παίξει/ να κάνει δραστηριότητα ήσυχα

βρίσκεται συνεχώς σε κίνηση, σα να έχει μηχανή μέσα τουβρίσκεται συνεχώς σε κίνηση, σα να έχει μηχανή μέσα του

μιλάει υπερβολικάμιλάει υπερβολικά

πετιέται και δίνει απαντήσεις πριν ολοκληρωθεί η ερώτησηπετιέται και δίνει απαντήσεις πριν ολοκληρωθεί η ερώτηση

διακόπτει τους άλλους όταν παίζουν ή μιλούνδιακόπτει τους άλλους όταν παίζουν ή μιλούν

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

Προκειμένου να τεθεί η διάγνωση:Προκειμένου να τεθεί η διάγνωση:

πρέπει να πληρούνται τουλάχιστον πρέπει να πληρούνται τουλάχιστον έξι έξι κριτήριακριτήρια, ,

τα συμπτώματα πρέπει να έχουν κάνει την τα συμπτώματα πρέπει να έχουν κάνει την πρώτη εμφάνισή τους πρώτη εμφάνισή τους πριν το 7πριν το 7οο έτος της έτος της ηλικίαςηλικίας, ,

τα συμπτώματα να έχουν τα συμπτώματα να έχουν διάρκεια διάρκεια τουλάχιστον έξι μήνες τουλάχιστον έξι μήνες

τα συμπτώματα να εμφανίζονταιτα συμπτώματα να εμφανίζονται σε δύο ή σε δύο ή περισσότερα περιβάλλονταπερισσότερα περιβάλλοντα

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

Προσοχή!Προσοχή!Υποψιαζόμαστε σοβαρά την ύπαρξη ΔΕΠΥ, Υποψιαζόμαστε σοβαρά την ύπαρξη ΔΕΠΥ,

όταν…όταν…

……πολλές από τις παραπάνω συμπεριφορές είναι συχνές πολλές από τις παραπάνω συμπεριφορές είναι συχνές και επίμονες και εμποδίζουν σοβαρά τη συμμετοχή του και επίμονες και εμποδίζουν σοβαρά τη συμμετοχή του παιδιού ή των συμμαθητών/τριών στις διαδικασίες που παιδιού ή των συμμαθητών/τριών στις διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα μέσα στην τάξη.λαμβάνουν χώρα μέσα στην τάξη.

……υπάρχει εμφάνιση ανάλογων συμπτωμάτων και σε υπάρχει εμφάνιση ανάλογων συμπτωμάτων και σε άλλα περιβάλλοντα.άλλα περιβάλλοντα.

Αποφεύγουμε την κλινική ορολογίαΑποφεύγουμε την κλινική ορολογία Το ζωηρό, εύθυμο, άτακτο, απρόσεκτο, αφηρημένο ή Το ζωηρό, εύθυμο, άτακτο, απρόσεκτο, αφηρημένο ή

επιθετικό παιδί δεν είναι «υπερκινητικό» αν δεν επιθετικό παιδί δεν είναι «υπερκινητικό» αν δεν διαγνωστεί ως τέτοιο από τους ειδικούς. Θα πρέπει να διαγνωστεί ως τέτοιο από τους ειδικούς. Θα πρέπει να θυμόμαστε ότι δεν υπάρχουν υπερκινητικά παιδιά αλλά θυμόμαστε ότι δεν υπάρχουν υπερκινητικά παιδιά αλλά ΠΑΙΔΙΑ με υπερκινητικότητα. ΠΑΙΔΙΑ με υπερκινητικότητα.

Λαμβάνουμε υπόψη τα μειονεκτήματα του Λαμβάνουμε υπόψη τα μειονεκτήματα του σχ. συστήματοςσχ. συστήματοςΣταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ:

Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν να κάνουν;να κάνουν;

Εντοπισμός - Εντοπισμός - αναγνώρισηαναγνώριση

ΓονείςΓονείς

ΕκπαιδευτικοίΕκπαιδευτικοί

ΠαραπομπήΠαραπομπή ΕκπαιδευτικοίΕκπαιδευτικοί

Σχολικός ΣύμβουλοςΣχολικός Σύμβουλος

ΓονείςΓονείς

ΔιάγνωσηΔιάγνωση

ΕκπαιδευτικοίΕκπαιδευτικοί

ΓονείςΓονείς

ΠαιδίΠαιδί

ΘεραπείαΘεραπεία Σχολικός ΣύμβουλοςΣχολικός Σύμβουλος

ΕκπαιδευτικόςΕκπαιδευτικός

ΓονείςΓονείς

ΠαιδίΠαιδί

Συμμαθητές/τριεςΣυμμαθητές/τριες

Ιατροπαιδαγωγικό Ιατροπαιδαγωγικό ΚέντροΚέντρο

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

Τι δεν κάνουμε;Τι δεν κάνουμε;

Αντιμετώπιση – ΠαρεμβάσειςΑντιμετώπιση – Παρεμβάσεις

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

"τι δεν θέλει να κάνει το παιδί"

ή

"τι δεν μπορεί να κάνει το παιδί"

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

• Ιατρική παρέμβαση: Φαρμακευτική Ιατρική παρέμβαση: Φαρμακευτική αγωγή (ριταλίνη)αγωγή (ριταλίνη)

• Παιδαγωγική και ψυχολογική Παιδαγωγική και ψυχολογική παρέμβαση:παρέμβαση:

Μοντέλο της αυτορρύθμισης και της Μοντέλο της αυτορρύθμισης και της λεκτικής αυτοκαθοδήγησηςλεκτικής αυτοκαθοδήγησης

Η συνδυασμένη αντιμετώπιση με Η συνδυασμένη αντιμετώπιση με

ιατρική, παιδαγωγική και ψυχολογική ιατρική, παιδαγωγική και ψυχολογική παρέμβαση μπορεί να αποδειχθεί παρέμβαση μπορεί να αποδειχθεί μακροπρόθεσμα επιτυχήςμακροπρόθεσμα επιτυχής

Αντιμετώπιση – ΠαρεμβάσειςΑντιμετώπιση – Παρεμβάσεις

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

Πολυ-μεθοδολογικό μοντέλο

(Cooper & O’ Regan, 2001)

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

Αλλάξτε την Αλλάξτε την οργάνωση της τάξηςοργάνωση της τάξης

Αλλάξτε την Αλλάξτε την συμπεριφορά σαςσυμπεριφορά σας

Αλλάξτε τον τρόπο Αλλάξτε τον τρόπο διδασκαλίαςδιδασκαλίας

Παρέμβαση στα πλαίσια του σχολείουΠαρέμβαση στα πλαίσια του σχολείου

Πώς μπορεί να βοηθηθεί ένα

παιδί στο σχολείο;

Διαχείριση της Διαχείριση της συμπεριφοράς από συμπεριφοράς από

το παιδίτο παιδί

Αλλάξτε την Αλλάξτε την οργάνωση της τάξηςοργάνωση της τάξης

Παρέμβαση στα πλαίσια του σχολείουΠαρέμβαση στα πλαίσια του σχολείου

Πώς μπορεί να βοηθηθεί ένα

παιδί στο σχολείο;

Η οργάνωση της τάξηςΗ οργάνωση της τάξης Αλλάξτε όλη την τάξη. Δημιουργία καλού ψυχολογικού κλίματος, διάθεση για συνεργασία, ομαδοσυνεργατικές διαδικασίες, έμφαση στις κοινωνικές σχέσεις. Συμβόλαιο συμπεριφοράς.

Το περιβάλλον της τάξης θα πρέπει να είναι άνετο, ευρύχωρο, ασφαλές με καλή οπτική θέση για το παιδί.

Το παιδί κάθεται σε μπροστινή θέση, μεταξύ δύο "ήσυχων" μαθητών, ποτέ μόνος ή απομονωμένος.

Το παιδί θα πρέπει να βρίσκεται σε κοντινή από τον δάσκαλο θέση, ώστε ο δάσκαλος να το πλησιάζει γρήγορα ή να ανταλλάσσουν βλέμματα.

Μακριά από παράθυρα, πόρτες και οτιδήποτε αποσπά την προσοχή του.

Δημιουργία ήσυχης γωνιάς στην τάξη, π.χ. η γωνιά της βιβλιοθήκης, η οποία εξοπλίζεται με παιχνίδια για διαλλείματα απελευθέρωσης της ενεργητικότητας.

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

Αλλάξτε την Αλλάξτε την οργάνωση της τάξηςοργάνωση της τάξης

Αλλάξτε την Αλλάξτε την συμπεριφορά σαςσυμπεριφορά σας

Παρέμβαση στα πλαίσια του σχολείουΠαρέμβαση στα πλαίσια του σχολείου

Πώς μπορεί να βοηθηθεί ένα

παιδί στο σχολείο;

Αναπλαισίωση

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

Αλλάξτε την συμπεριφορά σαςΑλλάξτε την συμπεριφορά σας Αναπλαισίωση με έμφαση στη θετική ερμηνεία της συμπεριφοράς Δεν ευθύνεται το παιδί για το πρόβλημά του, άρα δεν Δεν ευθύνεται το παιδί για το πρόβλημά του, άρα δεν ωφελεί να θυμώνουμε, να επαναλαμβάνουμε οδηγίες με ωφελεί να θυμώνουμε, να επαναλαμβάνουμε οδηγίες με ύφος απόγνωσης, να τιμωρούμε κ.λπ. ύφος απόγνωσης, να τιμωρούμε κ.λπ. Ο δάσκαλος δεν χρησιμοποιεί οποιασδήποτε μορφής κοροϊδία, κριτική και αρνητική συμπεριφορά απέναντι στο παιδί. Θέτει μια σειρά από προτεραιότητες στα πλαίσια της διαφοροποιημένης διδασκαλίας, π.χ. Τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κάνει το παιδί. Αναθέτει διάφορες αρμοδιότητες ενεργοποιώντας τα κίνητρα του, π.χ. "Μοίρασε αυτά τα φυλλάδια". Κατόπιν επιβραβεύει την προσπάθεια του παιδιού, προκειμένου να αναπτερωθεί το ηθικό του, για να έχει μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση και εμπιστοσύνη στον εαυτό του. Επαινέστε, επιδοκιμάστε, ενθαρρύνετε. Να υπάρχει οπωσδήποτε συνεργασία και τακτικές συναντήσεις ανάμεσα στους δασκάλους και στους γονείς του παιδιού.

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

Ελέγχουμε τα δικά μας επίπεδα αυτογνωσίας, ώστε να Ελέγχουμε τα δικά μας επίπεδα αυτογνωσίας, ώστε να συνειδητοποιούμε και να ελέγχουμε συναισθήματα και συνειδητοποιούμε και να ελέγχουμε συναισθήματα και αντιδράσεις απέναντι στο παιδίαντιδράσεις απέναντι στο παιδί

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

Αλλάξτε την συμπεριφορά σαςΑλλάξτε την συμπεριφορά σας Αναπλαισίωση με έμφαση στη θετική ερμηνεία της συμπεριφοράς Δεν ευθύνεται το παιδί για το πρόβλημά του, άρα δεν Δεν ευθύνεται το παιδί για το πρόβλημά του, άρα δεν ωφελεί να θυμώνουμε, να επαναλαμβάνουμε οδηγίες με ωφελεί να θυμώνουμε, να επαναλαμβάνουμε οδηγίες με ύφος απόγνωσης, να τιμωρούμε κ.λπ. ύφος απόγνωσης, να τιμωρούμε κ.λπ. Ο δάσκαλος δεν χρησιμοποιεί οποιασδήποτε μορφής κοροϊδία, κριτική και αρνητική συμπεριφορά απέναντι στο παιδί. Θέτει μια σειρά από προτεραιότητες στα πλαίσια της διαφοροποιημένης διδασκαλίας, π.χ. Τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κάνει το παιδί. Αναθέτει διάφορες αρμοδιότητες ενεργοποιώντας τα κίνητρα του, π.χ. "Μοίρασε αυτά τα φυλλάδια". Κατόπιν επιβραβεύει την προσπάθεια του παιδιού, προκειμένου να αναπτερωθεί το ηθικό του, για να έχει μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση και εμπιστοσύνη στον εαυτό του. Επαινέστε, επιδοκιμάστε, ενθαρρύνετε. Να υπάρχει οπωσδήποτε συνεργασία και τακτικές συναντήσεις ανάμεσα στους δασκάλους και στους γονείς του παιδιού.

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

Αλλάξτε την Αλλάξτε την οργάνωση της τάξηςοργάνωση της τάξης

Αλλάξτε την Αλλάξτε την συμπεριφορά σαςσυμπεριφορά σας

Παρέμβαση στα πλαίσια του σχολείουΠαρέμβαση στα πλαίσια του σχολείου

Πώς μπορεί να βοηθηθεί ένα

παιδί στο σχολείο;

Διαχείριση της Διαχείριση της συμπεριφοράς από συμπεριφοράς από

το παιδίτο παιδί

Του επιτρέπουμε να κινείται στην τάξη με κάποιο αποδεκτό Του επιτρέπουμε να κινείται στην τάξη με κάποιο αποδεκτό τρόπο (π.χ. μάζεμα τετραδίων) ή να κάθεται στην ήσυχη τρόπο (π.χ. μάζεμα τετραδίων) ή να κάθεται στην ήσυχη γωνιά.γωνιά.

Οργάνωση παιχνιδιών ρόλων και δραστηριοτήτων κίνησης.Οργάνωση παιχνιδιών ρόλων και δραστηριοτήτων κίνησης.

Του διδάσκουμε πώς να προσελκύει την προσοχή των άλλων Του διδάσκουμε πώς να προσελκύει την προσοχή των άλλων με θετικούς τρόπους, αντί να ενοχλεί (π.χ. προστασία πιο με θετικούς τρόπους, αντί να ενοχλεί (π.χ. προστασία πιο αδύναμων, αρχηγός ομάδας στα αθλήματα)αδύναμων, αρχηγός ομάδας στα αθλήματα)

Του διδάσκουμε κοινωνικές δεξιότητες και δεξιότητες Του διδάσκουμε κοινωνικές δεξιότητες και δεξιότητες αυτορρύθμισης (μία δεξιότητα κάθε φορά).αυτορρύθμισης (μία δεξιότητα κάθε φορά).

Επιβραβεύουμε κάθε θετική προσπάθεια (όχι μόνο το Επιβραβεύουμε κάθε θετική προσπάθεια (όχι μόνο το αποτέλεσμα).αποτέλεσμα).

Κατάλληλη διαχείριση συμπεριφοράς Κατάλληλη διαχείριση συμπεριφοράς (τεχνικές)(τεχνικές)

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

Αλλάξτε την Αλλάξτε την οργάνωση της τάξηςοργάνωση της τάξης

Αλλάξτε την Αλλάξτε την συμπεριφορά σαςσυμπεριφορά σας

Αλλάξτε τον τρόπο Αλλάξτε τον τρόπο διδασκαλίαςδιδασκαλίας

Παρέμβαση στα πλαίσια του σχολείουΠαρέμβαση στα πλαίσια του σχολείου

Πώς μπορεί να βοηθηθεί ένα

παιδί στο σχολείο;

Διαχείριση της Διαχείριση της συμπεριφοράς από συμπεριφοράς από

το παιδίτο παιδί

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

Αλλάξτε τον τρόπο διδασκαλίαςΑλλάξτε τον τρόπο διδασκαλίας

Το μάθημα

Ακριβής διδασκαλία. Ένας στόχος κάθε φορά. Δεν προχωράμε στον επόμενο, αν δεν επιτύχουμε τον προηγούμενο.

Επιβράβευση κάθε φορά που πετυχαίνουμε τον στόχο.

Μάθηση με επανάληψη.

Σπάστε τις μεγάλες εργασίες σε μικρότερες.

Χρησιμοποιήστε σχεδιαγράμματα.

Απλοποιήστε τις οδηγίες με εύκολο λεξιλόγιο.

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

Διευκόλυνση της μάθησης: Στρατηγικές- Διευκόλυνση της μάθησης: Στρατηγικές- πρακτικέςπρακτικές

Ενημέρωση εκ των προτέρων του περιεχομένου και Ενημέρωση εκ των προτέρων του περιεχομένου και των στόχων του μαθήματος (προοργανωτές)των στόχων του μαθήματος (προοργανωτές)

Σαφείς και συγκεκριμένες οδηγίεςΣαφείς και συγκεκριμένες οδηγίεςΦύλλο εργασίας με διαδοχικά βήματαΦύλλο εργασίας με διαδοχικά βήματα

Βλεμματική επαφή όταν δίνουμε οδηγίεςΒλεμματική επαφή όταν δίνουμε οδηγίες

Χρήση/αξιοποίηση οπτικοακουστικών ερεθισμάτωνΧρήση/αξιοποίηση οπτικοακουστικών ερεθισμάτων

Χρήση/αξιοποίηση Η/ΥΧρήση/αξιοποίηση Η/Υ

Αποφυγή ανάθεσης μεγάλων εργασιών (κατατμήσεις)Αποφυγή ανάθεσης μεγάλων εργασιών (κατατμήσεις)

Έλεγχος της προόδου σε κάθε βήμα εργασίαςΈλεγχος της προόδου σε κάθε βήμα εργασίας

Έπαινος κάθε επιτυχημένης προσπάθειαςΈπαινος κάθε επιτυχημένης προσπάθειας

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

Βοήθεια στην τήρηση ημερολογίου εργασιών και Βοήθεια στην τήρηση ημερολογίου εργασιών και επίβλεψηεπίβλεψη

Υπενθύμιση της ώρας και των χρονικών περιθωρίωνΥπενθύμιση της ώρας και των χρονικών περιθωρίων

Ανάθεση εργασιών σε ζεύγη μαθητών/τριώνΑνάθεση εργασιών σε ζεύγη μαθητών/τριών

Ανάθεση υπευθυνοτήτων (μάζεμα τετραδίων, σβήσιμο Ανάθεση υπευθυνοτήτων (μάζεμα τετραδίων, σβήσιμο πίνακα, ευθύνη για ανακύκλωση, κ.λπ.)πίνακα, ευθύνη για ανακύκλωση, κ.λπ.)

Επιμονή στην ολοκλήρωση μιας εργασίας πριν Επιμονή στην ολοκλήρωση μιας εργασίας πριν ξεκινήσει μια άλληξεκινήσει μια άλλη

Συχνός έλεγχος των τετραδίων για να τα διατηρεί σε Συχνός έλεγχος των τετραδίων για να τα διατηρεί σε καλή κατάστασηκαλή κατάσταση

Βοήθεια να φτιάχνει κατάλογο με τα πράγματα που Βοήθεια να φτιάχνει κατάλογο με τα πράγματα που χρειάζεται χρειάζεται

Πριν φύγει από την τάξη, βεβαιωνόμαστε ότι έχει Πριν φύγει από την τάξη, βεβαιωνόμαστε ότι έχει καταγράψει στο ημερολόγιο όλα τα βήματα μελέτης στο καταγράψει στο ημερολόγιο όλα τα βήματα μελέτης στο σπίτισπίτι

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

Συμβουλές τροποποίησης της διδακτικής γλώσσας

• Δίνετε μία οδηγία τη φορά • Η οδηγία είναι σαφής, σύντομη και συγκεκριμένη • Χωρίστε σε μικρότερα κομμάτια και επαναλαμβάνετε τα σημαντικά σημεία • Περιγράψτε την εργασία και κατευθύνετε τον μαθητή βήμα-βήμα • Παρέχετε οπτικά βοηθήματα για τις οδηγίες • Ελέγχετε την κατανόηση (ο μαθητής επαναλαμβάνει την οδηγία) • Ανατροφοδοτείτε συχνά το μαθητή κατά την ολοκλήρωση του κάθε βήματος της εργασίας

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

Πώς μπορεί να βοηθηθεί ένα παιδί από τους γονείς του;

Η αυτοεκτίμηση του γονιού – Θετική στάση Ο γονιός είναι πιθανό να αισθάνεται αδυναμία, ανασφάλεια, απογοήτευση ή θυμό. Σ' αυτή την περίπτωση οι γονείς θα πρέπει να είναι γεμάτοι με κατανόηση, υποστήριξη, αυτοπεποίθηση και θετική στάση απέναντι στο παιδί τους. Θα πρέπει να είναι ήρεμοι και χωρίς στρες, να ξεπεράσουν τις ενοχές και τον φόβο τους. Η βοήθεια από ειδικούς είναι απαραίτητη.

Όχι τιμωρίες

Ενθάρρυνση – ανταμοιβή – Το χτίσιμο της αυτοεκτίμησης του παιδιούΟι γονείς θα πρέπει να το στηρίζουν και να ανταμείβουν την προσπάθειά του παιδιού. Να μην αντιμετωπίζουν θετικά μόνο την πολύ μεγάλη προσπάθεια του παιδιού. Να είναι θετικοί απέναντί του ανεξάρτητα από το βαθμό προσπάθειας του παιδιού. Οι τρόποι ανταμοιβής είναι πολλοί. Για παράδειγμα: να επικροτούν την προσπάθειά του, μιλώντας του θετικά, να το φιλούν, να του ρίχνουν βλέμματα επιδοκιμασίας, να το αγκαλιάζουν.

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

Πώς μπορεί να βοηθηθεί ένα παιδί από τους γονείς του;

Επαναλαμβανόμενες δραστηριότητεςΠροωθούμε ένα πρόγραμμα στο παιδί εφαρμόζοντάς το κάθε μέρα, π.χ. σταθερές ώρες ανάγνωσης

Ξεκάθαρες εντολέςΕπίσης οι γονείς θα πρέπει να δίνουν ξεκάθαρες εντολές στο παιδί. Για παράδειγμα: "Βάλε τα πόδια σου στο πάτωμα", ή "Μην ακουμπάς τα πόδια σου πάνω στο τραπέζι" (όχι με σαρκασμό για να μην τις εκλαμβάνει ως ένα είδος τιμωρίας.

Ρεαλιστικές προσδοκίεςΈνα όριο, μία αλλαγή συμπεριφοράς κάθε φορά.

"Δώστε χρόνο στο παιδί σας" "time out« ή μέτρα μέχρι το δέκαΠ.χ. σε περίπτωση επιθετικής συμπεριφοράςΣταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ:

Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν να κάνουν;να κάνουν;

Δραστηριότητες Δραστηριότητες ενίσχυσης της ενίσχυσης της

μνήμης εργασίας;μνήμης εργασίας;

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

Η φαρμακευτική Η φαρμακευτική αγωγή;αγωγή;

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Σταύρος Γρόσδος, Παιδιά με ΔΕΠΥ: Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν Τι θέλουν να κάνουν ή Τι μπορούν

να κάνουν;να κάνουν;

Σταύρος ΓρόσδοςΣταύρος Γρόσδος

Παιδιά με Διαταραχή Παιδιά με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής Ελλειμματικής Προσοχής

ΥπερκινητικότηταΥπερκινητικότητα

""Τι θέλουν να Τι θέλουν να κάνουν;κάνουν;""

ή ή ««Τι μπορούν Τι μπορούν νακάνουν;νακάνουν;""