καρκινος θυρεοειδους

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣΚΑΡΚΙΝΟΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ

Ηλιάννα ΜανιαδάκηΗλιάννα Μανιαδάκη

ΣΗΤΕΙΑ 2013ΣΗΤΕΙΑ 2013

««Tου Κύκλου τα γυρίσματα, που Tου Κύκλου τα γυρίσματα, που ανεβοκατεβαίνουν,ανεβοκατεβαίνουν, και του Τροχού, που ώρες ψηλά κι και του Τροχού, που ώρες ψηλά κι ώρες στα βάθη πηαίνουν·ώρες στα βάθη πηαίνουν·

και του Καιρού τα πράματα, που και του Καιρού τα πράματα, που αναπαημό δεν έχουν,αναπαημό δεν έχουν, μα στο Kαλό κ' εις το Kακόμα στο Kαλό κ' εις το Kακό περιπατούν περιπατούν και τρέχουν·»και τρέχουν·»

«Tου Κύκλου τα γυρίσματα, που «Tου Κύκλου τα γυρίσματα, που ανεβοκατεβαίνουν,ανεβοκατεβαίνουν, και του Τροχού, που ώρες ψηλά κι και του Τροχού, που ώρες ψηλά κι ώρες στα βάθη πηαίνουν·ώρες στα βάθη πηαίνουν·

και του Καιρού τα πράματα, που και του Καιρού τα πράματα, που αναπαημό δεν έχουν,αναπαημό δεν έχουν, μα στο Kαλό κ' εις το Kακόμα στο Kαλό κ' εις το Kακό περιπατούν περιπατούν και τρέχουν·»και τρέχουν·»

ΣΤΑΘΜΟΙ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣΣΤΑΘΜΟΙ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ

Κίνα το Κίνα το 2700 2700 π.Χ.π.Χ. : : έγινε γνωστή για έγινε γνωστή για πρώτη φορά πρώτη φορά η βρογχοκήλη η βρογχοκήλη Κίνα 1600 π.Χ.Κίνα 1600 π.Χ.:: ψημένα σφουγγάρια ψημένα σφουγγάρια και φύκιακαι φύκια για θεραπεία για θεραπεία

ΓαληνόςΓαληνός(( 129 - 199 μΧ 129 - 199 μΧ..)) : : ο ρόλος ο ρόλος του θυρεοειδούς ήταν να λιπαίνει το του θυρεοειδούς ήταν να λιπαίνει το λάρυγγα για να διευκολύνει την λάρυγγα για να διευκολύνει την ομιλίαομιλία

1500 μ.Χ. 1500 μ.Χ. ::Ο Ο Leonardo da VinciLeonardo da Vinci ήταν ήταν ο πρώτος που σχεδίασε το ο πρώτος που σχεδίασε το θυρεοειδή θυρεοειδή

πολύ ακριβή περιγραφή της πολύ ακριβή περιγραφή της αιμάτωσης αιμάτωσης

1656 μ.Χ.1656 μ.Χ.:: ονομασία αδένα ως ονομασία αδένα ως θυρεοειδήςθυρεοειδής γιατί μοιάζει με θυρεό γιατί μοιάζει με θυρεό

(μεγάλη ασπίδα σαν πόρτα στην (μεγάλη ασπίδα σαν πόρτα στην Αρχαία Ελλάδα) Αρχαία Ελλάδα)

Thomas Wharton (Αγγλία)Thomas Wharton (Αγγλία)


1789 μ.Χ1789 μ.Χ..:: πρώτη τεκμηριωμένη πρώτη τεκμηριωμένη μερική μερική θυρεοειδεκτομήθυρεοειδεκτομή . . με απολίνωση των αγγείων, με απολίνωση των αγγείων, Desault (Γαλλία)Desault (Γαλλία)

1891 μ.Χ. 1891 μ.Χ. : : εκχυλίσματα θυρεοειδών εκχυλίσματα θυρεοειδών προβάτουπροβάτου, , Murray Murray 19271927:: λέβοθυροξίνη λέβοθυροξίνη1941 1941 ::ραδιενεργό ιώδιο, Saul Hertz ραδιενεργό ιώδιο, Saul Hertz 19431943 : :θειουρακίλη σε Graves,Βοστώνηθειουρακίλη σε Graves,Βοστώνη

19521952:: τριιωδοθυρονίνη , τριιωδοθυρονίνη , Gross και Pitt-Rivers (Αγγλία) Gross και Pitt-Rivers (Αγγλία) & Roche, Lissitzky και Michel (Γαλλία) & Roche, Lissitzky και Michel (Γαλλία)

1962 1962 : : καλσιτονίνη, Douglas καλσιτονίνη, Douglas Harold Copp (Καναδάς)Harold Copp (Καναδάς)


1789 μ.Χ.1789 μ.Χ.:: πρώτη τεκμηριωμένη πρώτη τεκμηριωμένη μερική μερική θυρεοειδεκτομήθυρεοειδεκτομή . . με απολίνωση των αγγείων, με απολίνωση των αγγείων, Desault (Γαλλία)Desault (Γαλλία)

1891 μ.Χ. 1891 μ.Χ. : : εκχυλίσματα θυρεοειδών εκχυλίσματα θυρεοειδών προβάτου, προβάτου, Murray Murray 19271927:: λέβοθυροξίνη λέβοθυροξίνη1941 1941 ::ραδιενεργό ραδιενεργό ιώδιο,ιώδιο, Saul Hertz Saul Hertz 19431943 : :θειουρακίληθειουρακίλη σε Graves,Βοστώνη σε Graves,Βοστώνη

19521952:: τριιωδοθυρονίνητριιωδοθυρονίνη , , Gross και Pitt-Rivers (Αγγλία) Gross και Pitt-Rivers (Αγγλία) & Roche, Lissitzky και Michel (Γαλλία) & Roche, Lissitzky και Michel (Γαλλία)

1962 1962 : : καλσιτονίνηκαλσιτονίνη, Douglas , Douglas Harold Copp (Καναδάς) Harold Copp (Καναδάς)

ΑΡΧΑΙΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΡΧΑΙΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΕΤΙΟΥΑΕΤΙΟΥ

Περί βρογχοκήληςΠερί βρογχοκήλης

Ο περί τον βρόγχον γινόμενος Ο περί τον βρόγχον γινόμενος όγκος βρογχοκήλη ωνόμασται: όγκος βρογχοκήλη ωνόμασται: πας γαρ όγκος παρά τοις πας γαρ όγκος παρά τοις αρχαίοις κήλη ωνόμασται: το αρχαίοις κήλη ωνόμασται: το μεν ουν όνομα του πάθους μεν ουν όνομα του πάθους κοινόν, το δ’ είδος του όγκου κοινόν, το δ’ είδος του όγκου διαφέρει. διαφέρει.

Ηρά Ηρά μελιτώδημελιτώδης εστίν όγκος ς εστίν όγκος ή ή στεατώδης στεατώδης ή ή αθερώδηςαθερώδης ή ή σκιρρώδηςσκιρρώδης ή ή καρκινώδηςκαρκινώδης, , ενίοτε δ’ ενίοτε δ’ ανεύρυσμαανεύρυσμα τοπικόν τοπικόν γίνεται…. γίνεται….

Ελεύθερη μετάφραση Ελεύθερη μετάφραση (Γ. Φραγκάκη, φιλόλογος)(Γ. Φραγκάκη, φιλόλογος)

Περί βρογχοκήληςΠερί βρογχοκήλης

Ο όγκος που δημιουργείται Ο όγκος που δημιουργείται γύρω από το βρόγχο γύρω από το βρόγχο ονομάζεται ονομάζεται βρογχοκήληβρογχοκήλη, επειδή , επειδή κάθε όγκος ονομαζόταν από κάθε όγκος ονομαζόταν από τους αρχαίους κήλητους αρχαίους κήλη. .

Το όνομα, λοιπόν, του Το όνομα, λοιπόν, του όγκου είναι κοινό, τα είδη του όγκου είναι κοινό, τα είδη του όμως διαφέρουν. όμως διαφέρουν.

Κατά τον Ηρά, ο όγκος Κατά τον Ηρά, ο όγκος μπορεί να είναι ή εύπλαστος ή μπορεί να είναι ή εύπλαστος ή λιπώδης ή σβωλώδης ή λιπώδης ή σβωλώδης ή σκληρός ή καρκινώδης. σκληρός ή καρκινώδης. Μερικές φορές, μάλιστα, μπορεί Μερικές φορές, μάλιστα, μπορεί να εμφανίζεται ως τοπικό να εμφανίζεται ως τοπικό ανεύρυσμα….ανεύρυσμα….

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ CaCa ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ

Ασυμπτωματικός όζος (50%)Ασυμπτωματικός όζος (50%)Τυχαίο εύρημαΤυχαίο εύρημα γονέα /παιδιάτρου γονέα /παιδιάτρου

Αρχικό σύμπτωμαΑρχικό σύμπτωμα:: ανώδυνος μη φλεγμονώδης ανώδυνος μη φλεγμονώδης τραχηλικός λεμφαδέναςτραχηλικός λεμφαδένας (40-80%) (40-80%)

ΟΖΟΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣΟΖΟΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ

Συχνότητα Συχνότητα 1-1.5%1-1.5% στα παιδιά στα παιδιά ((κλινική εκτίμηση)κλινική εκτίμηση)


Συχνότητα Συχνότητα 1-1.5%1-1.5% στα παιδιά στα παιδιά ( (κλινική κλινική εκτίμηση)εκτίμηση) 26.4% κίνδυνος καρκίνου 26.4% κίνδυνος καρκίνου ((4χ 4χ ενήλικες)ενήλικες)


Συχνότητα 1.5% στα παιδιάΣυχνότητα 1.5% στα παιδιά 26.4% κίνδυνος καρκίνου 26.4% κίνδυνος καρκίνου (4χ ενήλικες)(4χ ενήλικες)

1 στα 4 παιδιά Ca!!!!

ΔΔ όζου θυρεοειδούςΔΔ όζου θυρεοειδούς

ΚαλόηθηςΚαλόηθης

Πολυοζώδης βρογχοκήληΠολυοζώδης βρογχοκήλη

Hashimoto`sHashimoto`s

Απλή ή αιμορραγική Απλή ή αιμορραγική κύστηκύστη

Θυλακιώδες αδένωμαΘυλακιώδες αδένωμα

Υποξεία θυρεοειδίτιςΥποξεία θυρεοειδίτις

ΚακοήθηςΚακοήθης

Θηλώδες Θηλώδες Ca Ca

Θυλακιώδες Θυλακιώδες “ “

Hurthle cell “Hurthle cell “

ΜυελοειδέςΜυελοειδές “ “

ΑναπλαστικόΑναπλαστικό “ “

Πρωτοπαθές λέμφωμα Πρωτοπαθές λέμφωμα θυρεοειδούςθυρεοειδούς

ΜεταστατικόΜεταστατικό “ “

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ

Ιστορικό (οικογενειακό, ακτινοβολία)Ιστορικό (οικογενειακό, ακτινοβολία)Κλινική εξέτασηΚλινική εξέτασηΕ/ΕΕ/ΕUSUS θυρεοειδούς θυρεοειδούς

Σπινθηρογράφημα (περιορισμένης αξίας) Σπινθηρογράφημα (περιορισμένης αξίας)

FNAB (FNAB (Fine-needle aspiration biopsFine-needle aspiration biopsy)y) - - βιοψία με παρακέντηση δια λεπτής βελόναςβιοψία με παρακέντηση δια λεπτής βελόνας

ΙΣΤΟΡΙΚΟΙΣΤΟΡΙΚΟ

1.O1.Oικογενή σύνδρομα καιικογενή σύνδρομα και Ca Ca ΘυρεοειδούςΘυρεοειδούς

ΜΕΝ (2Α, 2Β) ΜΕΝ (2Α, 2Β) - - μυελοειδέςμυελοειδές Οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση – θηλώδεςΟικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση – θηλώδες

Νόσος Νόσος Cowden`s – Cowden`s – θυλακιώδες αδένωμα/ θυλακιώδες αδένωμα/CaCaΣύνδρομο Σύνδρομο Gardner`sGardner`sΟικογενές μη μυελοειδές ΘΚ Οικογενές μη μυελοειδές ΘΚ (PTC)(PTC)Carney complex Carney complex -- θηλώδες ή θυλακιώδεςθηλώδες ή θυλακιώδες

2. Ακτινοβολία 2. Ακτινοβολία (για άλλη νεοπλασία / ΜΜΟ)(για άλλη νεοπλασία / ΜΜΟ)

Μυελοειδές Ca θυρεοειδούς

Φαιοχρωμοκύτωμα 50%

Υπερπλασία παραθυρεοειδών

10-30%

Μαρφανοειδής σωματότυπος

Νευρινώματαβλεννογόνων

Ογκοι παγκρέατος

Υπερπλασία παραθυρεοειδών

Αδένωμα υπόφυσης



Σπινθηρογράφημα (περιορισμένης αξίας)Σπινθηρογράφημα (περιορισμένης αξίας)

FNAB (FNAB (Fine-needle aspiration biopsFine-needle aspiration biopsy)y) - -

βιοψία με παρακέντηση δια λεπτής βελόναςβιοψία με παρακέντηση δια λεπτής βελόνας

ΚΛΙΝΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑΚΛΙΝΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

ΌζοςΌζος σκληρής σύστασης ( 5-6% κακοήθεις) σκληρής σύστασης ( 5-6% κακοήθεις)

Ταχεία αύξησηΤαχεία αύξηση του όζου του όζου

Τοπική Τοπική λεμφαδενοπάθειαλεμφαδενοπάθεια

ΚαθήλωσηΚαθήλωση του όζου στα μαλακά μόρια του όζου στα μαλακά μόρια

Συμπτώματα πίεσης, δυσφαγίας, Συμπτώματα πίεσης, δυσφαγίας,

βράγχος φωνήςβράγχος φωνής, δύσπνοια, δύσπνοια

Παράλυση φωνητικής χορδήςΠαράλυση φωνητικής χορδής

Νευρινώματα Νευρινώματα βλενογόννων βλενογόννων

γλώσσας/ βλεφάρων/χειλέων ΜΕΝ 2γλώσσας/ βλεφάρων/χειλέων ΜΕΝ 2

Μαρφανοειδής Μαρφανοειδής σωματότυπος σωματότυπος


Ιστορικό (οικογενειακό, ακτινοβολία)Ιστορικό (οικογενειακό, ακτινοβολία)Κλινική εξέτασηΚλινική εξέτασηΕργαστηριακός έλεγχοςΕργαστηριακός έλεγχοςUSUS θυρεοειδούς θυρεοειδούς

Σπινθηρογράφημα (περιορισμένης αξίας) Σπινθηρογράφημα (περιορισμένης αξίας)


Ε/Ε - ΙΕ/Ε - Ι

Θυρεοειδοτρόπος ορμόνη (TSH):Θυρεοειδοτρόπος ορμόνη (TSH): ↓ ↓TSH, μέτρηση Τ4,Τ3 για υπερθυρεοειδισμόTSH, μέτρηση Τ4,Τ3 για υπερθυρεοειδισμό ↑↑ TSH μέτρηση Τ4 και TSH μέτρηση Τ4 και antiTPOantiTPO για υποθυρεοειδισμό για υποθυρεοειδισμό (θυρεοειδίτιδα Hashimoto)(θυρεοειδίτιδα Hashimoto)

antiTPO:antiTPO: αυτοάνοση θυρεοειδοπάθεια. αυτοάνοση θυρεοειδοπάθεια.Anti-Tg:Anti-Tg: μόνο αν τα μόνο αν τα antiTPO (-)antiTPO (-)

ΚαλσιτονίνηΚαλσιτονίνη ::screening για μυελοειδές (MTC) screening για μυελοειδές (MTC)

& για υπερπλασία C-κυττάρων & για υπερπλασία C-κυττάρων < 10 < 10 pg/ml pg/ml φυσιολογικήφυσιολογική 10 – 100 10 – 100 pg/mlpg/ml ύποπτη ύποπτη > > 100 100 pg/mlpg/ml μυελοειδές καρκίνωμαμυελοειδές καρκίνωμα του θυρεοειδούς του θυρεοειδούς

Καλσιτονίνη πριν & μετά Καλσιτονίνη πριν & μετά διέγερση με πενταγαστρίνηδιέγερση με πενταγαστρίνη Ψευδώς (+) σε νεφρική νόσο , Ψευδώς (+) σε νεφρική νόσο , λήψη αναστ.αντλίας πρωτονίων για νοσήματα πεπτικούλήψη αναστ.αντλίας πρωτονίων για νοσήματα πεπτικού

θυρεοσφαιρίνη θυρεοσφαιρίνη :: αυξημένη στο διαφοροποιημένο αυξημένη στο διαφοροποιημένο CaCa & ανεπάρκεια ιωδίου & ανεπάρκεια ιωδίου δείκτης μετεγχειρητικής παρακολούθησης δείκτης μετεγχειρητικής παρακολούθησης (>14 ημέρες μετά (>14 ημέρες μετά FNA)FNA)

Ε/Ε - ΙΙΕ/Ε - ΙΙ

CEACEA (καρκινοεμβρυικό αντιγόνο) επί υποψίας MTC (καρκινοεμβρυικό αντιγόνο) επί υποψίας MTC

(δυστυχώς μπορεί να είναι αρνητικό & σε προχωρημένα (δυστυχώς μπορεί να είναι αρνητικό & σε προχωρημένα στάδια)στάδια)

Συλλογή ούρων 24-ώρουΣυλλογή ούρων 24-ώρου για μεταβολίτες κατεχολαμινών για για μεταβολίτες κατεχολαμινών για φαιοχρωμοκύτωμα ή παραγαγγλίωμα φαιοχρωμοκύτωμα ή παραγαγγλίωμα

(απαραίτητος ο αποκλεισμός πριν τη θυρεοειδεκτομή)(απαραίτητος ο αποκλεισμός πριν τη θυρεοειδεκτομή)

Μεταλλάξεις για το Μεταλλάξεις για το RETRET πρωτο-ογκογονίδιο (μυελοειδές) πρωτο-ογκογονίδιο (μυελοειδές)

BRAF, RET/PTC, RAS (BRAF, RET/PTC, RAS (θηλώδες)θηλώδες)

Γονιδιακός έλεγχος στη Γονιδιακός έλεγχος στη γέννησηγέννηση στα νεογνά με κίνδυνο για στα νεογνά με κίνδυνο για MEN2B MEN2B

Γονιδιακός έλεγχος Γονιδιακός έλεγχος <1 έτους<1 έτους στα βρέφη με κίνδυνο για MEN2A στα βρέφη με κίνδυνο για MEN2A

USUS απεικόνιση όζων απεικόνιση όζων1.ΣΥΣΤΑΣΗ1.ΣΥΣΤΑΣΗ

Κυστικός όζος Κυστικός όζος ::καλοήθηςκαλοήθηςΜικτός Μικτός :: καλοήθης ή κακοήθης με την ίδια συχνότητα. καλοήθης ή κακοήθης με την ίδια συχνότητα. Συμπαγής Συμπαγής :: τυπικό νεοπλάσμα του θυρεοειδούς τυπικό νεοπλάσμα του θυρεοειδούς

2.ΗΧΟΓΕΝΕΙΑ2.ΗΧΟΓΕΝΕΙΑΈντονη Έντονη υποηχογένειαυποηχογένεια

3.ΣΧΗΜΑ & ΟΡΙΑ3.ΣΧΗΜΑ & ΟΡΙΑ Σχήμα Σχήμα στρογγυλό ή «ψηλό»στρογγυλό ή «ψηλό» (όχι ευρύ) (όχι ευρύ)Ανώμαλα όριαΑνώμαλα όρια

4.ΕΠΑΣΒΕΣΤΩΣΕΙΣ4.ΕΠΑΣΒΕΣΤΩΣΕΙΣMMικρά στίγματαικρά στίγματα ασβεστίουασβεστίου (θηλώδες & μυελοειδές) (θηλώδες & μυελοειδές)MMεγάλες επασβεστώσεις και περιφερικές αποτιτανώσεις σαν το κέλυφος του αυγού είναι υπέρ της καλοήθους εγάλες επασβεστώσεις και περιφερικές αποτιτανώσεις σαν το κέλυφος του αυγού είναι υπέρ της καλοήθους και χρόνιας νόσου.και χρόνιας νόσου.

5.ΑΓΓΕΙΩΣΗ5.ΑΓΓΕΙΩΣΗΗ Η «χαοτική» αγγείωση«χαοτική» αγγείωση της κάψας και του εσωτερικού του όζου της κάψας και του εσωτερικού του όζου

6.ΤΡΑΧΗΛΙΚΟΙ ΛΕΜΦΑΔΕΝΕΣ6.ΤΡΑΧΗΛΙΚΟΙ ΛΕΜΦΑΔΕΝΕΣ Ύπαρξη τραχηλικών Ύπαρξη τραχηλικών λεμφαδένωνλεμφαδένων

7. Εξάπλωση υποηχογενών δομών 7. Εξάπλωση υποηχογενών δομών εκτόςεκτός του θυρεοειδούς του θυρεοειδούς

2 2 κριτήριακριτήρια:: 87-93% κακοήθεια 87-93% κακοήθεια

USUS απεικόνιση όζων απεικόνιση όζων1.ΣΥΣΤΑΣΗ1.ΣΥΣΤΑΣΗ

Κυστικός όζος Κυστικός όζος ::καλοήθηςκαλοήθηςΜικτός Μικτός :: καλοήθης ή κακοήθης με την ίδια συχνότητα. καλοήθης ή κακοήθης με την ίδια συχνότητα. Συμπαγής Συμπαγής :: τυπικό νεοπλάσμα του θυρεοειδούς τυπικό νεοπλάσμα του θυρεοειδούς

2.ΗΧΟΓΕΝΕΙΑ2.ΗΧΟΓΕΝΕΙΑΈντονη Έντονη υποηχογένειαυποηχογένεια

3.ΣΧΗΜΑ & ΟΡΙΑ3.ΣΧΗΜΑ & ΟΡΙΑ Σχήμα Σχήμα στρογγυλό ή «ψηλό»στρογγυλό ή «ψηλό» (όχι ευρύ) (όχι ευρύ)Ανώμαλα όριαΑνώμαλα όρια

4.ΕΠΑΣΒΕΣΤΩΣΕΙΣ4.ΕΠΑΣΒΕΣΤΩΣΕΙΣMMικρά στίγματαικρά στίγματα ασβεστίουασβεστίου (θηλώδες & μυελοειδές) (θηλώδες & μυελοειδές)MMεγάλες επασβεστώσεις και περιφερικές αποτιτανώσεις σαν το κέλυφος του αυγού είναι υπέρ της καλοήθους εγάλες επασβεστώσεις και περιφερικές αποτιτανώσεις σαν το κέλυφος του αυγού είναι υπέρ της καλοήθους και χρόνιας νόσου.και χρόνιας νόσου.

5.ΑΓΓΕΙΩΣΗ5.ΑΓΓΕΙΩΣΗΗ Η «χαοτική» αγγείωση«χαοτική» αγγείωση της κάψας και του εσωτερικού του όζου της κάψας και του εσωτερικού του όζου

6.ΤΡΑΧΗΛΙΚΟΙ ΛΕΜΦΑΔΕΝΕΣ6.ΤΡΑΧΗΛΙΚΟΙ ΛΕΜΦΑΔΕΝΕΣ Ύπαρξη τραχηλικών Ύπαρξη τραχηλικών λεμφαδένωνλεμφαδένων

7. Εξάπλωση υποηχογενών δομών 7. Εξάπλωση υποηχογενών δομών εκτόςεκτός του θυρεοειδούς του θυρεοειδούς

2 2 κριτήριακριτήρια:: 87-93% κακοήθεια 87-93% κακοήθεια

2 κριτήρια2 κριτήρια:: 87-93% κακοήθεια 87-93% κακοήθεια

US US ΕΛΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑΕΛΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑ: : «η πολλά υποσχόμενη»«η πολλά υποσχόμενη»

Εκτίμηση σκληρότητας / Εκτίμηση σκληρότητας / ελαστικότητας όζων ελαστικότητας όζων Ανεξάρτητα του όγκουΑνεξάρτητα του όγκου (<0.5 (<0.5 ml)ml)

Score 1Score 1 (ελαστικό) (ελαστικό) –– 4 (σκληρό) 4 (σκληρό)Score 4 Score 4 ενδεικτικόενδεικτικό Ca Ca

ευαισθησία 90.9%ευαισθησία 90.9% ειδικότητα 98.96%ειδικότητα 98.96% προγνωστική αξία προγνωστική αξία

θετική 100% θετική 100% αρνητική 98.60% αρνητική 98.60%

Endocr Res. 2012;37(2):67-77. Chirurgia. 2012 Jan Feb;107(1):39-46

102 ασθενείς θυρεοειδεκτομή102 ασθενείς θυρεοειδεκτομή36 καρκίνος36 καρκίνος64 θυλακιώδες αδένωμα64 θυλακιώδες αδένωμα2 υπερπλασία2 υπερπλασία

Ευαισθησία 89% Ευαισθησία 89% προγνωστική αξία προγνωστική αξία

θετική 34% θετική 34% αρνητική 50%αρνητική 50%

703 συμπαγείς όζοι σε 676 ασθενείς703 συμπαγείς όζοι σε 676 ασθενείς217 κακοήθεις , 486 καλοήθεις 217 κακοήθεις , 486 καλοήθεις

US US ΕλαστογραφίαΕλαστογραφίαΕυαισθησία 91.7% 65.4% (Ευαισθησία 91.7% 65.4% (Asteria)Asteria)προγνωστική αξία προγνωστική αξία

αρνητική 94.7% 79.1%αρνητική 94.7% 79.1%



ΣπινθηρογράφημαΣπινθηρογράφημα (περιορισμένης αξίας) (περιορισμένης αξίας)


Σπινθηρογράφημα θυρεοειδούςΣπινθηρογράφημα θυρεοειδούς

Διερεύνηση όζων με Διερεύνηση όζων με χαμηλή TSHχαμηλή TSH Ραδιενεργό ιώδιο ή τεχνήτιοΡαδιενεργό ιώδιο ή τεχνήτιο

Σε Σε υπερθυρεοειδισμόυπερθυρεοειδισμό, (↓TSH) , (↓TSH) Απορροφούν το φάρμακοΑπορροφούν το φάρμακο ΔενΔεν είναι συνήθως κακοήθεις είναι συνήθως κακοήθεις Αυτόνομοι, θερμοί ή τοξικοί όζοιΑυτόνομοι, θερμοί ή τοξικοί όζοι

Δεν απορροφούν το ραδιοφάρμακο Δεν απορροφούν το ραδιοφάρμακο ψυχροί , μη λειτουργικοίψυχροί , μη λειτουργικοίπιθανότητα πιθανότητα κακοήθειας 5%.κακοήθειας 5%.

Σπινθηρογράφημα θυρεοειδούςΣπινθηρογράφημα θυρεοειδούς

99 Τ99 ΤcO4 cO4 ή ή 123I 123I

Ενδείξεις Ενδείξεις ::Μονήρης όζος ή πολυοζώδης βρογχοκήλη με ↓Μονήρης όζος ή πολυοζώδης βρογχοκήλη με ↓TSHTSHΈκτοπος θυρεοειδήςΈκτοπος θυρεοειδήςΚαταδυόμενη βρογχοκήληΚαταδυόμενη βρογχοκήληΥποκλινικός υπερθυρεοειδισμός (ανεύρεση υπερλειτουργικού ιστού)Υποκλινικός υπερθυρεοειδισμός (ανεύρεση υπερλειτουργικού ιστού)Σε κάποια θυλακιώδη καρκινώματα για ανεύρεση πιθανού καλοήθους Σε κάποια θυλακιώδη καρκινώματα για ανεύρεση πιθανού καλοήθους αδενώματοςαδενώματος

πολύ υψηλή ευαισθησία στην ανίχνευση των μη λειτουργικών όζων πολύ υψηλή ευαισθησία στην ανίχνευση των μη λειτουργικών όζων (93%-95%)(93%-95%)πολύ χαμηλή ειδικότητα στηνπολύ χαμηλή ειδικότητα στην ανίχνευση του καρκίνου (15%-21%). ανίχνευση του καρκίνου (15%-21%).

FNAFNAΒ –ΒΙΟΨΙΑ ΔΙΑ ΛΕΠΤΗΣ ΒΕΛΟΝΗΣΒ –ΒΙΟΨΙΑ ΔΙΑ ΛΕΠΤΗΣ ΒΕΛΟΝΗΣ

Παράγοντες Παράγοντες χαμηλού χαμηλού κινδύνουκινδύνου::

Διάμετρος Διάμετρος <1 <1 cmcmΑυτόνομος «θερμός» όζος Αυτόνομος «θερμός» όζος ((TSH<0.1)TSH<0.1)Πολυοζώδης βρογχοκήλη Πολυοζώδης βρογχοκήλη με όζους <1 με όζους <1 cmcmΜαλθακοί ή κυμαινόμενοι Μαλθακοί ή κυμαινόμενοι σε μέγεθος όζοισε μέγεθος όζοιΝόσος Νόσος Hashimoto Hashimoto χωρίς χωρίς κυρίαρχο όζο (↑↑κυρίαρχο όζο (↑↑TPOAb)TPOAb)

Μείωση χειρουργείων για Μείωση χειρουργείων για μονήρεις όζους κατά 25-50%μονήρεις όζους κατά 25-50%

FNAFNAΒ –ΒΙΟΨΙΑ ΔΙΑ ΛΕΠΤΗΣ ΒΕΛΟΝΗΣΒ –ΒΙΟΨΙΑ ΔΙΑ ΛΕΠΤΗΣ ΒΕΛΟΝΗΣ

Παράγοντες Παράγοντες πολύ υψηλούπολύ υψηλού κινδύνου κινδύνου::

Οικ.ιστορικό μυελοειδούς Οικ.ιστορικό μυελοειδούς Ca Ca ή ή ΜΕΝ2ΜΕΝ2Οικ. Ιστορικό θηλώδους Οικ. Ιστορικό θηλώδους CaCa θυρεοειδούςθυρεοειδούςΤοπική λεμφαδενοπάθειαΤοπική λεμφαδενοπάθειαΑπομακρυσμένες μεταστάσεις Απομακρυσμένες μεταστάσεις (πνεύμονες, οστά)(πνεύμονες, οστά)Ταχεία αύξηση του όζουΤαχεία αύξηση του όζουΌζος σκληρής σύστασης ( 5-6% Όζος σκληρής σύστασης ( 5-6% κακοήθεις)κακοήθεις)Καθήλωση του όζου στα μαλακά Καθήλωση του όζου στα μαλακά μόριαμόριαΠαράλυση φωνητικής χορδήςΠαράλυση φωνητικής χορδής

Παράγοντες Παράγοντες υψηλού υψηλού κινδύνουκινδύνου::

Ηλικία <20Ηλικία <20 ή >40 ετών ή >40 ετώνΔιάμετρος Διάμετρος >2 >2 cmcmΑνδρικό φύλοΑνδρικό φύλοΜονήρης όζοςΜονήρης όζοςΙστορικό ακτινοβολίας κεφαλής ή Ιστορικό ακτινοβολίας κεφαλής ή τραχήλουτραχήλουΣυμπτώματα πίεσης, δυσφαγίας, Συμπτώματα πίεσης, δυσφαγίας, βράγχος φωνής, δύσπνοιαβράγχος φωνής, δύσπνοια

FNA FNA κριτήριακριτήριαKim criteriaKim criteria, ένας όζος οφείλει να πληρεί τουλάχιστον 1 από: , ένας όζος οφείλει να πληρεί τουλάχιστον 1 από:

Εκσεσημασμένη υποηχογένεια Εκσεσημασμένη υποηχογένεια Ανώμαλα ή πολυλοβωτά όρια,Ανώμαλα ή πολυλοβωτά όρια,Μικροεπασβεστώσεις Μικροεπασβεστώσεις Μήκος> πλάτος Μήκος> πλάτος

Society of Radiologists in UltrasoundSociety of Radiologists in Ultrasound, βιοψία να γίνεται σε κάθε όζο , βιοψία να γίνεται σε κάθε όζο :: Διάμετρος ≥1 cm με μικροεπασβεστώσεις Διάμετρος ≥1 cm με μικροεπασβεστώσεις Διάμετρος ≥1.5 cm ,συμπαγής ή με coarse επασβεστώσεις Διάμετρος ≥1.5 cm ,συμπαγής ή με coarse επασβεστώσεις Διάμετρος ≥2cm με μεικτά συμπαγή &κυστικά στοιχεία Διάμετρος ≥2cm με μεικτά συμπαγή &κυστικά στοιχεία Όζος με μεγάλη ανάπτυξη ή που σχετίζεται με ύποπτους τραχηλικούς Όζος με μεγάλη ανάπτυξη ή που σχετίζεται με ύποπτους τραχηλικούς λεμφαδένεςλεμφαδένες

American Association of Clinical EndocrinologistsAmerican Association of Clinical Endocrinologists,,Ένας υπόηχος όζος με τουλάχιστον ένα από Ένας υπόηχος όζος με τουλάχιστον ένα από

Ανώμαλα όρια Ανώμαλα όρια Μικροεπασβεστώσεις Μικροεπασβεστώσεις Μήκος> πλάτος Μήκος> πλάτος

Ahn SS et al,AJR Am J Roentgenol 2010Ahn SS et al,AJR Am J Roentgenol 2010

FNA FNA κριτήριακριτήριαKim criteriaKim criteria,ένας όζος οφείλει να πληρεί τουλάχιστον 1 από: ,ένας όζος οφείλει να πληρεί τουλάχιστον 1 από:






Μικρότερος αριθμός όζων για παρακέντηση(25.6%)Μικρότερος αριθμός όζων για παρακέντηση(25.6%)

FNA FNA κριτήριακριτήριαKim criteriaKim criteria,ένας όζος οφείλει να πληρεί τουλάχιστον 1 από: ,ένας όζος οφείλει να πληρεί τουλάχιστον 1 από:






Μικρότερος αριθμός όζων για παρακέντηση(25.6%)Μικρότερος αριθμός όζων για παρακέντηση(25.6%)

Μικρότερος αριθμός διαφυγής κακοήθειας (7.3%)Μικρότερος αριθμός διαφυγής κακοήθειας (7.3%)

ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ FNA FNAΗ αξιοπιστία της μεθόδου είναι Η αξιοπιστία της μεθόδου είναι αμφιλεγόμενηαμφιλεγόμενη και εξαρτάται από και εξαρτάται από

την εμπειρία του γιατρού που κάνει την βιοψία την εμπειρία του γιατρού που κάνει την βιοψία την ικανότητα του κυτταρολόγου να αξιολογεί τα ευρήματατην ικανότητα του κυτταρολόγου να αξιολογεί τα ευρήματα

Τα Τα ψευδώς αρνητικάψευδώς αρνητικά κυτταρολογικά αποτελέσματα που οφείλονται κυτταρολογικά αποτελέσματα που οφείλονται εμπειρία του κυτταρολόγου 10%. εμπειρία του κυτταρολόγου 10%. ανεπαρκής λήψη υλικού 20% ανεπαρκής λήψη υλικού 20%

FNAFNA είναι είναι αναξιόπιστη και επικίνδυνηαναξιόπιστη και επικίνδυνη (πολλές βιοψίες σε πολλά σημεία ) (πολλές βιοψίες σε πολλά σημεία )

αιμορραγικούς όζους αιμορραγικούς όζους πολυοζώδεις βρογχοκήλες πολυοζώδεις βρογχοκήλες Δεν διαχωρίζει το θυλακιώδες αδένωμα από το καρκίνωμα (15% των καρκίνων Δεν διαχωρίζει το θυλακιώδες αδένωμα από το καρκίνωμα (15% των καρκίνων του αδένα) του αδένα) Δεν διαγιγνώσει το καρκίνωμα Δεν διαγιγνώσει το καρκίνωμα HurthleHurthle ( 5% των καρκίνων του αδένα) ( 5% των καρκίνων του αδένα)

Έτσι Έτσι ένας στους δυοένας στους δυο ασθενής μπορεί να έχει ασθενής μπορεί να έχει αρνητικό αποτέλεσμα στην αρνητικό αποτέλεσμα στην εξέταση ενώ έχει καρκίνο. εξέταση ενώ έχει καρκίνο.

ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ FNA FNAΗ αξιοπιστία της μεθόδου είναι Η αξιοπιστία της μεθόδου είναι αμφιλεγόμενηαμφιλεγόμενη και εξαρτάται από και εξαρτάται από

την εμπειρία του γιατρού που κάνει την βιοψία την εμπειρία του γιατρού που κάνει την βιοψία την ικανότητα του κυτταρολόγου να αξιολογεί τα ευρήματατην ικανότητα του κυτταρολόγου να αξιολογεί τα ευρήματα

Τα Τα ψευδώς αρνητικάψευδώς αρνητικά κυτταρολογικά αποτελέσματα που οφείλονται κυτταρολογικά αποτελέσματα που οφείλονται εμπειρία του κυτταρολόγου 10%. εμπειρία του κυτταρολόγου 10%. ανεπαρκής λήψη υλικού 20% ανεπαρκής λήψη υλικού 20%

FNAFNA είναι είναι αναξιόπιστη και επικίνδυνηαναξιόπιστη και επικίνδυνη (πολλές βιοψίες σε πολλά σημεία ) (πολλές βιοψίες σε πολλά σημεία )

αιμορραγικούς όζους αιμορραγικούς όζους πολυοζώδεις βρογχοκήλες πολυοζώδεις βρογχοκήλες Δεν διαχωρίζει το θυλακιώδες αδένωμα από το καρκίνωμα (15% των καρκίνων Δεν διαχωρίζει το θυλακιώδες αδένωμα από το καρκίνωμα (15% των καρκίνων του αδένα) του αδένα) Δεν διαγιγνώσει το καρκίνωμα Δεν διαγιγνώσει το καρκίνωμα HurthleHurthle ( 5% των καρκίνων του αδένα) ( 5% των καρκίνων του αδένα) Έτσι Έτσι ένας στους δυοένας στους δυο ασθενής μπορεί να έχει ασθενής μπορεί να έχει αρνητικό αποτέλεσμα στην αρνητικό αποτέλεσμα στην εξέταση ενώ έχει καρκίνο. εξέταση ενώ έχει καρκίνο.

Μόνο το θετικό αποτέλεσμα για καρκίνο αξιολογείταιΜόνο το θετικό αποτέλεσμα για καρκίνο αξιολογείται

καρκίνος

Όταν η διάγνωση είναι….. Όταν η διάγνωση είναι…..

καρκίνος του θυρεοειδούςκαρκίνος του θυρεοειδούς


1. Θηλώδες 1. Θηλώδες 75% 75%

2. Θυλακιώδες 2. Θυλακιώδες 15% 15%

3. Μυελοειδές3. Μυελοειδές 7% 7%

(C-cells) (C-cells)

4. Αναπλαστικό4. Αναπλαστικό 33%%

Hurthle cellHurthle cell (θυλακιώδες) (θυλακιώδες)

- Πρωτοπαθές λέμφωμα - Πρωτοπαθές λέμφωμα θυρεοειδούςθυρεοειδούς

- Μεταστατικό- Μεταστατικό

ΜΥΕΛΟΕΙΔΕΣΜΥΕΛΟΕΙΔΕΣ Ca Ca ΘυρεοειδούςΘυρεοειδούς

σποραδικό 70-80%σποραδικό 70-80% μονόπλευρα μονόπλευρα 40-50 ετών40-50 ετώνγυναίκες/άνδρεςγυναίκες/άνδρες: : 1,5:11,5:110ετής επιβίωση 50-70%10ετής επιβίωση 50-70%

κληρονομικό 25%,κληρονομικό 25%, αμφοτερόπλευρααμφοτερόπλευρα 3 μορφές: 3 μορφές:

1.οικογενές1.οικογενές, 10-20% ,>4 μέλη , 10-20% ,>4 μέλη Σύνδρομα πολλαπλής ενδοκρινικής νεοπλασίαςΣύνδρομα πολλαπλής ενδοκρινικής νεοπλασίας:: 2.2. MEN MEN IIA IIA 3.3. MEN MEN IIB IIB

Μεταλλάξεις στο πρωτο-ογκογονίδιο RET Μεταλλάξεις στο πρωτο-ογκογονίδιο RET (περιοχή q11 του χρωμοσώματος 10) (περιοχή q11 του χρωμοσώματος 10)

RET proto-oncogene

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΜΥΕΛΟΕΙΔΟΥΣΔΙΑΓΝΩΣΗ ΜΥΕΛΟΕΙΔΟΥΣ

Ακρογωνιαίος λίθος Ακρογωνιαίος λίθος : : καλσιτονίνηκαλσιτονίνη

Iv Iv έγχυση ασβεστίου και πενταγαστρίνης έγχυση ασβεστίου και πενταγαστρίνης :: καλσιτονίνη καλσιτονίνη >>3πλάσιο3πλάσιο της βασικής τιμής της βασικής τιμής ενδεικτικήενδεικτική μυελοειδούς μυελοειδούς CaCa θυρεοειδούς θυρεοειδούς

Σε προχωρημένα στάδια Σε προχωρημένα στάδια ::καλσιτονίνη μειωμένηκαλσιτονίνη μειωμένη KKαρκινοεμβρυϊκό αντιγόνο (αρκινοεμβρυϊκό αντιγόνο (CEACEA) αυξημένο) αυξημένο

περισσότερο αξιόπιστο καρκινικό δείκτηπερισσότερο αξιόπιστο καρκινικό δείκτη δε διαθέτει ευαισθησία δε διαθέτει ευαισθησία & & εξειδίκευση της καλσιτονίνηςεξειδίκευση της καλσιτονίνης

ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΜΥΕΛΟΕΙΔΟΥΣ ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΜΥΕΛΟΕΙΔΟΥΣ Ca -Ca -ΠΡΟΓΝΩΣΗΠΡΟΓΝΩΣΗ

1. T1. Tραχηλικές λεμφαδενικέςραχηλικές λεμφαδενικές : : 50-80% στη διάγνωση 50-80% στη διάγνωση

2. 2. ΑπομακρυσμένεςΑπομακρυσμένες :: 5-15% στη διάγνωση 5-15% στη διάγνωση ήπαρ ήπαρ πνεύμονεςπνεύμονεςοστά οστά εγκέφαλοεγκέφαλο

10ετής επιβίωση 55-70%10ετής επιβίωση 55-70%13,4% των θανάτων από καρκίνο του θυρεοειδούς 13,4% των θανάτων από καρκίνο του θυρεοειδούς

ΠΡΟΛΗΨΗ & ΜΥΕΛΟΕΙΔΕΣ ΠΡΟΛΗΨΗ & ΜΥΕΛΟΕΙΔΕΣ CaCa Άμεση εξέταση DNA στα μέλη των οικογενειώνΆμεση εξέταση DNA στα μέλη των οικογενειών : : ανίχνευση μεταλλάξεων ανίχνευση μεταλλάξεων RETRET

Προφυλακτική θυρεοειδεκτομήΠροφυλακτική θυρεοειδεκτομή στους “εν δυνάμει” ασθενείς στους “εν δυνάμει” ασθενείς Παιδιά στο Παιδιά στο 5ο-6ο έτος5ο-6ο έτος

>10ο έτος>10ο έτος συνδυάζεται με πρόσθιο εκλεκτικό συνδυάζεται με πρόσθιο εκλεκτικό λεμφαδενικό καθαρισμόλεμφαδενικό καθαρισμό του του τραχήλουτραχήλου>15 ετών>15 ετών επιβάλλεται και αμφοτερόπλευρος πλάγιος εκλεκτικός επιβάλλεται και αμφοτερόπλευρος πλάγιος εκλεκτικός λεμφαδενικός καθαρισμόςλεμφαδενικός καθαρισμός

Να αποκλεισθεί η παρουσία φαιοχρωμοκυττώματος προεγχειρητικάΝα αποκλεισθεί η παρουσία φαιοχρωμοκυττώματος προεγχειρητικά

ΩΡΛ ΠΑΓΝΗΩΡΛ ΠΑΓΝΗ

585 ασθενείς585 ασθενείς

5 έτη (Ιανουάριος 2003- Αύγουστος 2008)5 έτη (Ιανουάριος 2003- Αύγουστος 2008)

Ολική θυρεοειδεκτομήΟλική θυρεοειδεκτομή

Μυελοειδές 1.1% Μυελοειδές 1.1% (7 (7 :: σποραδικό σποραδικό 5 5 - οικογενές - οικογενές 2)2)

μέση ηλικία 54 έτη (17 - 67 ) μέση ηλικία 54 έτη (17 - 67 )

Γυναίκες 5 / άντρες 2Γυναίκες 5 / άντρες 2

Είναι συχνόςΕίναι συχνός ο καρκίνος θυρεοειδούςο καρκίνος θυρεοειδούς;;

Αναμένονται στις ΗΠΑ για το 2013Αναμένονται στις ΗΠΑ για το 2013

Νέα περιστατικά: Νέα περιστατικά: 60,220 60,220

Θάνατοι: Θάνατοι: 1,8501,850

The changing incidence of thyroid cancer as related to age. [Derived from (4).].

Rivkees S A et al. Endocrine Reviews 2011;32:798-826

©2011 by Endocrine Society

ΕΛΛΑΔΑ & ΕΛΛΑΔΑ & Ca Ca ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ

Η χώρα μας Η χώρα μας δεν δεν συμπεριλαμβάνεται συμπεριλαμβάνεται παγκοσμίως μεταξύ των παγκοσμίως μεταξύ των χωρών με τις υψηλότερες χωρών με τις υψηλότερες συχνότητες καρκίνου του συχνότητες καρκίνου του θυρεοειδούςθυρεοειδούς

μεταξύ των χωρών της μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ευρωπαϊκής Ένωσης βρίσκεται σε βρίσκεται σε ενδιάμεση θέσηενδιάμεση θέση

μεγαλύτερη συχνότητα μεγαλύτερη συχνότητα : : κεντρική Ευρώπη κεντρική Ευρώπη

μικρότερη συχνότηταμικρότερη συχνότητα: : βόρεια Ευρώπηβόρεια Ευρώπη

Δραματική αύξηση κρουσμάτων καρκίνου του Δραματική αύξηση κρουσμάτων καρκίνου του θυροειδούς στη Β. Ελλάδαθυροειδούς στη Β. Ελλάδα

40 40 έτηέτη:: 1971-2010 1971-2010 1728 ασθενείς1728 ασθενείς (Θεαγενείο & ΑΧΕΠΑ) (Θεαγενείο & ΑΧΕΠΑ)

Μέση ηλικίαΜέση ηλικία1971-1980 ασθενείς 15 37,6± 11,3 έτη 1971-1980 ασθενείς 15 37,6± 11,3 έτη 1981-1990 ασθενείς 86 45,6±12,91981-1990 ασθενείς 86 45,6±12,91991-2000 ασθενείς 416 45,3±14,91991-2000 ασθενείς 416 45,3±14,92001-2010 ασθενείς 1211 (81% 2001-2010 ασθενείς 1211 (81% ♀♀) 46,9±15 ) 46,9±15

38ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ενδοκρινολογίας και Μεταβολισμού38ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ενδοκρινολογίας και Μεταβολισμού


40 40 έτηέτη:: 1971-2010 1971-2010 1728 ασθενείς (Θεαγενείο & ΑΧΕΠΑ) 1728 ασθενείς (Θεαγενείο & ΑΧΕΠΑ)

Μέση ηλικίαΜέση ηλικία1971-19801971-1980 ασθενείς 15 37,6± 11,3 έτη ασθενείς 15 37,6± 11,3 έτη 1981-1990 ασθενείς 86 45,6±12,91981-1990 ασθενείς 86 45,6±12,91991-2000 ασθενείς 416 45,3±14,91991-2000 ασθενείς 416 45,3±14,92001-2010 ασθενείς 1211 (81% 2001-2010 ασθενείς 1211 (81% ♀♀) 46,9±15 ) 46,9±15



40 40 έτηέτη:: 1971-2010 1971-2010 1728 ασθενείς (Θεαγενείο & ΑΧΕΠΑ) 1728 ασθενείς (Θεαγενείο & ΑΧΕΠΑ)

Μέση ηλικίαΜέση ηλικία1971-1980 ασθενείς 15 37,6± 11,3 έτη 1971-1980 ασθενείς 15 37,6± 11,3 έτη 1981-1990 ασθενείς 86 45,6±12,91981-1990 ασθενείς 86 45,6±12,91991-2000 ασθενείς 416 45,3±14,91991-2000 ασθενείς 416 45,3±14,92001-20102001-2010 ασθενείς 1211 (81% ασθενείς 1211 (81% ♀♀) 46,9±15 ) 46,9±15


ΑΛΛΑΓΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥΑΛΛΑΓΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ

θηλώδες θυλακιώδεςθηλώδες θυλακιώδες

1971-19801971-1980 60% 33,3%60% 33,3%

1981-1990 70,9% 18,6% 1981-1990 70,9% 18,6%

1991-2000 75,2% 13,9% 1991-2000 75,2% 13,9%

2001-2010 79,4% 7,9% 2001-2010 79,4% 7,9%



1971-19801971-1980 60% 33,3%60% 33,3%

1981-1990 70,9% 18,6% 1981-1990 70,9% 18,6%

1991-2000 75,2% 13,9% 1991-2000 75,2% 13,9%

2001-2010 79,4% 7,9% 2001-2010 79,4% 7,9%

2 / 1



1971-1980 60% 33,3% 1971-1980 60% 33,3%

1981-1990 70,9% 18,6% 1981-1990 70,9% 18,6%

1991-2000 75,2% 13,9% 1991-2000 75,2% 13,9%

2001-2010 79,4% 7,9% 2001-2010 79,4% 7,9%



1971-1980 60% 33,3% 1971-1980 60% 33,3%

1981-1990 70,9% 18,6% 1981-1990 70,9% 18,6%

1991-2000 75,2% 13,9% 1991-2000 75,2% 13,9%

2001-2010 2001-2010 79,4% 7,9%79,4% 7,9%

8 / 1



1971-1980 60% 33,3% 1971-1980 60% 33,3%

1981-1990 70,9% 18,6% 1981-1990 70,9% 18,6%

1991-2000 75,2% 13,9% 1991-2000 75,2% 13,9%

2001-2010 79,4% 7,9% 2001-2010 79,4% 7,9%

ΩΡΛ Κλινική ΒΕΝΙΖΕΛΕΙΟΥΩΡΛ Κλινική ΒΕΝΙΖΕΛΕΙΟΥ

1990 - 2005 : 1.322 επεμβάσεις ολική αφαίρεση θυρεοειδούς . 1.128 γυναίκες - 194 άνδρες

270 καρκίνος = 20.4%

2006 : 253 εκτομές θυρεοειδούς

215 γυναίκες - 18 άνδρες

45 κακοήθειες = 17.7%

(μεγάλες ηλικίες και νέα παιδιά 16-20-25 ετών)

Αρχείο Νεοπλασιών ΚρήτηςΑρχείο Νεοπλασιών Κρήτης: : >1993 >1993 :: αύξηση στα περιστατικάαύξηση στα περιστατικά, , όχι στη θνητότητα όχι στη θνητότητα

- βελτιώθηκαν οι διαγνωστικές δυνατότητες- βελτιώθηκαν οι διαγνωστικές δυνατότητες - ένας καρκίνος που δεν σκοτώνει και θεραπεύεται αν - ένας καρκίνος που δεν σκοτώνει και θεραπεύεται αν

διαγνωστεί νωρίςδιαγνωστεί νωρίς

έτος 2000 έτος 2000 : : παροδική αύξηση παροδική αύξηση ((έκθεσηέκθεση στο Τσέρνομπιλ ή “υπερδιάγνωση” )στο Τσέρνομπιλ ή “υπερδιάγνωση” )

Ν. Τζανάκης επίκ. καθηγητής Επιδημιολογίας . Ν. Τζανάκης επίκ. καθηγητής Επιδημιολογίας . . Πανεπιστημίου Κρήτης (2006) . Πανεπιστημίου Κρήτης (2006)

Αρχείο Νεοπλασιών Κρήτης (από το 1993)Αρχείο Νεοπλασιών Κρήτης (από το 1993)

ΠΑΓΝΗΠΑΓΝΗ

ΩΡΛ, Γενική Χειρουργική, Χειρ. Ογκολογική κλινικήΩΡΛ, Γενική Χειρουργική, Χειρ. Ογκολογική κλινική2005-20102005-2010

1401 ασθενείς, ολική θυρεοειδεκτομή1401 ασθενείς, ολική θυρεοειδεκτομή343 άνδρες (56.2 ετών) 3.08/1343 άνδρες (56.2 ετών) 3.08/11058 γυναίκες (49.3 ετών)1058 γυναίκες (49.3 ετών)

329 = 329 = 23.48%23.48% CaCa θυρεοειδούς θυρεοειδούς 1 στους 41 στους 4

ΠΑΓΝΗ-ΙΙΠΑΓΝΗ-ΙΙ

Υποκλινικό θηλώδες 225 = 71.42%Υποκλινικό θηλώδες 225 = 71.42%Κλινικό 74 =22.49%Κλινικό 74 =22.49%Θυλακιώδες 17= 5.16%Θυλακιώδες 17= 5.16%ΜυελοειδέςΜυελοειδές 14 = 14 = 4.25%4.25%Αναπλαστικό (-)Αναπλαστικό (-)

Σχετική αύξηση του υποκλινικού θηλώδουςΣχετική αύξηση του υποκλινικού θηλώδους πιο έγκαιρη διάγνωση & αντιμετώπισηπιο έγκαιρη διάγνωση & αντιμετώπιση ((Chernobyl ???)Chernobyl ???)

3% έως 5% του γενικού πληθυσμού πάθηση του θυρεοειδούς ( 60% των γυναικών θυρεοειδοπάθεια)

από αυτούς 20% - 25% καρκίνο

ΤΙ ΦΤΑΙΕΙ ?ΤΙ ΦΤΑΙΕΙ ?


ΠεριβάλλονΠεριβάλλονΑκτινοβολίαΑκτινοβολίαΦυτοφάρμακαΦυτοφάρμακα

Αύξηση Αύξηση αυτοανοσίααυτοανοσίαςς


ΠεριβάλλονΠεριβάλλονΑκτινοβολίαΑκτινοβολίαΦυτοφάρμακαΦυτοφάρμακα

Αύξηση αυτοανοσίαςΑύξηση αυτοανοσίας

Καλύτερες Καλύτερες διαγνωστικές μέθοδοιδιαγνωστικές μέθοδοι

Αύξηση Αύξηση ευαισθητοποίησηςευαισθητοποίησης

09/08/2013

Θερίζει ο καρκίνος του θυρεοειδούς στην Κρήτη

το Τσέρνομπιλ η χρήση των φυτοφαρμάκων τα βαρέα μέταλλα στο νερό η ρύπανση του περιβάλλοντος η κληρονομικότητα

οι αιτίες της συνεχούς αύξησης του καρκίνου του θυρεοειδούς,

«Ύποπτα φυτοφάρμακα και νερό»

Νίκος Κατσαρός πρώην πρόεδρος του ΕΦΕΤ και των Ελλήνων χημικών επιστημονικός συνεργάτης στο "Δημόκριτο"

εκπέμπει σήμα κινδύνου προς όλους τους Κρητικούς

1. Τσέρνομπιλ 2. φυτοφάρμακα3. νερό της Κρήτης λόγω βαρέων

μετάλλων (κυρίως στο νομό Ηρακλείου)

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

ΦΥΛΟΦΥΛΟΘήλυΘήλυ φύλο φύλο Παιδιά <15 ετών Παιδιά <15 ετών κορίτσια κορίτσια 1.51.5:1 :1 αγόριααγόρια 15-20 ετών 15-20 ετών κορίτσια κορίτσια 33:1 :1 αγόρια αγόρια ΕνήλικεςΕνήλικες:: γυναίκες γυναίκες 4:1 4:1 άνδρεςάνδρες

Πιθανός Πιθανός ρόλος των οιστρογόνωνρόλος των οιστρογόνων, ιδίως στην εφηβεία, ιδίως στην εφηβεία

ΗΛΙΚΙΑΗΛΙΚΙΑΕφηβείαΕφηβεία<10 ετών εντόπιση θυρεοειδικών βλαβών πιο ύποπτες για <10 ετών εντόπιση θυρεοειδικών βλαβών πιο ύποπτες για CaCa

πιο συχνή η υποτροπήπιο συχνή η υποτροπή

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ - ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ - ??????

Συγγενής υποθυρεοειδισμόςΣυγγενής υποθυρεοειδισμός

δυσορμονογένεσης δυσορμονογένεσης

διαταραχής του μεταφορέα ιωδίου διαταραχής του μεταφορέα ιωδίου

Χρόνια αύξηση της TSHΧρόνια αύξηση της TSH

Όζοι που δεν ανταποκρίνονται στη θυροξίνηΌζοι που δεν ανταποκρίνονται στη θυροξίνη

Οι κύστεις θυρεογλωσσικού πόρουΟι κύστεις θυρεογλωσσικού πόρου

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ - ΑκτινοβολίαΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ - Ακτινοβολία

1920s ως 1960s, θεραπεία 1920s ως 1960s, θεραπεία για καλοήθεις νόσουςγια καλοήθεις νόσους (υπερτροφία αμυγδαλών, ακμή, αιμαγγείωμα,μεγάλος θύμος…)(υπερτροφία αμυγδαλών, ακμή, αιμαγγείωμα,μεγάλος θύμος…) διαπιστώθηκε καρκινογενετική επίδραση διαπιστώθηκε καρκινογενετική επίδραση

Ακτινοβολία & χημειοθεραπεία Ακτινοβολία & χημειοθεραπεία για άλλες νεοπλασίεςγια άλλες νεοπλασίες της παιδικής ηλικίας της παιδικής ηλικίας μεταμόσχευση μυελού των οστών μεταμόσχευση μυελού των οστών λέμφωμα Hodgkin λέμφωμα Hodgkin

ο κίνδυνος για καρκίνο θυρεοειδούς είναι ο κίνδυνος για καρκίνο θυρεοειδούς είναι δοσο-εξαρτώμενοςδοσο-εξαρτώμενος

ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ & ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ & CaCa ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ

26 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1986

ChernobylChernobyl

56 άμεσοι θάνατοι 56 άμεσοι θάνατοι 47 εργάτες47 εργάτες 9 παιδιά 9 παιδιά CaCa θυρεοειδούςθυρεοειδούς

αναμένονται αναμένονται 4,0004,000 θάνατοι από καρκίνο θάνατοι από καρκίνο στα 600,000 άτομα που στα 600,000 άτομα που έχουν εκτεθεί έχουν εκτεθεί περισσότεροπερισσότερο

THYROID CANCERTHYROID CANCER

ChernobylChernobyl

Άτομα < 19 ετών κατά το πυρηνικό ατύχημαΆτομα < 19 ετών κατά το πυρηνικό ατύχημα

η ηλικία αιχμής (η ηλικία αιχμής (peak age) peak age) για θυρεοειδεκτομήγια θυρεοειδεκτομή

Το 1997 (+11 έτη) 9-14 ετών (μέση 11 ετών)Το 1997 (+11 έτη) 9-14 ετών (μέση 11 ετών)

Το 2002 (+16 έτη) 14-19 ετών (μέση 16,5 ετών)Το 2002 (+16 έτη) 14-19 ετών (μέση 16,5 ετών)

Περιστατικά καρκίνου θυρεοειδούς σε παιδιά-εφήβουςΠεριστατικά καρκίνου θυρεοειδούς σε παιδιά-εφήβους : : 5 5..000000

Αύξηση χ100Αύξηση χ100

Μεγαλύτερη επίπτωση σε 0 – 4 ετώνΜεγαλύτερη επίπτωση σε 0 – 4 ετώνΧωρίς διαφορά αγόρια / κορίτσιαΧωρίς διαφορά αγόρια / κορίτσια

Συχνότητα Συχνότητα Ca Ca θυρεοειδούς στα θυρεοειδούς στα παιδιά παιδιά

1-2 ανά 1 εκατομμύριο1-2 ανά 1 εκατομμύριο

Λευκορωσία 1994 (+8 έτη)Λευκορωσία 1994 (+8 έτη) 35 35 ανά 1 εκατομμύριοανά 1 εκατομμύριο

Gomel Gomel 1991 (+6 έτη) 1991 (+6 έτη) 125 125 ανά 1εκατομμύριοανά 1εκατομμύριο

57%57%<3 ετών<3 ετών στο ατύχημα στο ατύχημα

11 Μαρτίου 2011

FukushimaFukushima

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΟΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ολική θυρεοειδεκτομήολική θυρεοειδεκτομή ΜΥΕΛΟΕΙΔΕΣΜΥΕΛΟΕΙΔΕΣ ±±

συναφαίρεση τυχόν διηθημένων λεμφαδένων του τραχήλουσυναφαίρεση τυχόν διηθημένων λεμφαδένων του τραχήλου

Επιπλοκές Επιπλοκές :: 1.1.Υποπαραθυρεοειδισμός ( Υποπαραθυρεοειδισμός ( Ca+)Ca+) ,, παροδικός 20% παροδικός 20% - - μόνιμος 0,8-3% μόνιμος 0,8-3% 2. 2. η τρώση των παλίνδρομων λαρυγγικών νεύρωνη τρώση των παλίνδρομων λαρυγγικών νεύρων ( (βράγχος φωνήςβράγχος φωνής)) παροδική πάρεση 6παροδική πάρεση 6%- %- μόνιμη μόνιμη 1% 1% 3. υποθυρεοειδισμός3. υποθυρεοειδισμός 4.χηλοειδές4.χηλοειδές

MMετεγχειρητικά ραδιενεργό ιώδιοετεγχειρητικά ραδιενεργό ιώδιο για καταστροφή των υπολειμμάτων σε για καταστροφή των υπολειμμάτων σε μεγαλύτερα διαφοροποιημένα καρκινώματα μεγαλύτερα διαφοροποιημένα καρκινώματα Κατασταλτική δόση θυροξίνηςΚατασταλτική δόση θυροξίνης

ΑΝΑΠΛΑΣΤΙΚΟΑΝΑΠΛΑΣΤΙΚΟ -προσπάθεια αφαίρεσης του μεγαλύτερου μέρους του όγκου για απαλλαγή από -προσπάθεια αφαίρεσης του μεγαλύτερου μέρους του όγκου για απαλλαγή από

τα πιεστικά φαινόμενατα πιεστικά φαινόμενα

Εξωτερική Εξωτερική ακτινοβολία ακτινοβολία & & χημειοθεραπείαχημειοθεραπεία πολύ πτωχά αποτελέσματα πολύ πτωχά αποτελέσματα

Disease-free survival at 10 yr after initial therapy in children treated with or without 131I in studies where data for the two different groups are presented.



ΘΥΡΕΟΕΙΔΕΚΤΟΜΗΘΥΡΕΟΕΙΔΕΚΤΟΜΗ

Εποχή του Γαληνού με τραγικά αποτελέσματαΕποχή του Γαληνού με τραγικά αποτελέσματα

Wilhelm Fabricious, 1646 ,Γενεύη Wilhelm Fabricious, 1646 ,Γενεύη Albucais, Ισπανία Albucais, Ισπανία

Άγγλος Benjamin Gooch ,1770 Άγγλος Benjamin Gooch ,1770 δύο περιστατικά που χειρούργησε στο Norfolk της Αγγλίας που και τα δύο περιστατικά που χειρούργησε στο Norfolk της Αγγλίας που και τα δύο πέθαναν από δύο πέθαναν από ακατάσχετη αιμορραγίαακατάσχετη αιμορραγία.. μάταιες προσπάθειες να σταματήσει την αιμορραγία ασκώντας συνεχή μάταιες προσπάθειες να σταματήσει την αιμορραγία ασκώντας συνεχή πίεση στο σημείο της επέμβασης, πίεση στο σημείο της επέμβασης, με βάρδιες για δύο μέρες, αυτός και οι με βάρδιες για δύο μέρες, αυτός και οι βοηθοί του. βοηθοί του.

Στη συνέχεια συνέστησε ότι η χειρουργική του θυρεοειδούς Στη συνέχεια συνέστησε ότι η χειρουργική του θυρεοειδούς

δεν είναι για αυτούς που έχουν πρόβλημα καρδιάς, δεν είναι για αυτούς που έχουν πρόβλημα καρδιάς, εννοώντας τους χειρουργούς!!!εννοώντας τους χειρουργούς!!!

ΠΡΟΦΥΛΑΚΤΙΚΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΕΚΤΟΜΗΠΡΟΦΥΛΑΚΤΙΚΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΕΚΤΟΜΗ


Είναι Είναι η ταχύτερα αυξανόμενη νεοπλασίαη ταχύτερα αυξανόμενη νεοπλασία σε άνδρες σε άνδρες & γυναίκες& γυναίκες

HH συχνότητα των όζων συχνότητα των όζων παιδιά 1-1.5%παιδιά 1-1.5% ενήλικες 30%ενήλικες 30%

Ο Ο κίνδυνος κακοήθειαςκίνδυνος κακοήθειας στους όζους των παιδιών στους όζους των παιδιών είναι όμως είναι όμως πολύ υψηλότερος έως 26.4% πολύ υψηλότερος έως 26.4%

ΘΝΗΤΟΤΗΤΑΘΝΗΤΟΤΗΤΑ

Η θνητότητα παραμένει Η θνητότητα παραμένει σχετικά σταθερήσχετικά σταθερή

Ca Ca Θυρεοειδούς & Παιδική ηλικίαΘυρεοειδούς & Παιδική ηλικία

Συνήθως Συνήθως καλά διαφοροποιημένακαλά διαφοροποιημένα CaCaΠροχωρημένη νόσος Προχωρημένη νόσος με μεταστάσειςμε μεταστάσεις στη διάγνωση στη διάγνωση

70% λεμφαδενικές 70% λεμφαδενικές 10-20% απομακρυσμένες (πνεύμονες) 10-20% απομακρυσμένες (πνεύμονες)

Υψηλότερη συχνότητα υποτροπώνΥψηλότερη συχνότητα υποτροπών από τους ενήλικες από τους ενήλικες ταχεία ανταπόκριση στη θεραπείαταχεία ανταπόκριση στη θεραπεία θνησιμότητα < 10%θνησιμότητα < 10%

Καλοήθεις όγκοι (θυλακιώδες αδένωμα) να αφαιρούνταιΚαλοήθεις όγκοι (θυλακιώδες αδένωμα) να αφαιρούνται

Πρόγνωση εξαιρετική στα παιδιάΠρόγνωση εξαιρετική στα παιδιά

The 5-, 15-, and 30-yr survival rates for papillary, follicular, and medullary thyroid carcinoma in children. *, P = 0.006. [Derived from (1).].



ΕΠΙΒΙΩΣΗ

Figure 1 Clinical, radiologic and molecular variables that influence the estimated thyroid cancer risk of a nodule >1 cm in diameter

Paschke, R. et al. (2011) Thyroid nodule guidelines: agreement, disagreement and need for future research Nat. Rev. Endocrinol. doi:10.1038/nrendo.2011.1

Permission obtained from The Endocrine Society © Alexander, E. K. J.Clin. Endocrinol. Metab. 93, 4175–4182 (2008)

Υπάρχουν παιδιά που χρήζουν τακτικού ελέγχου Υπάρχουν παιδιά που χρήζουν τακτικού ελέγχου της θυρεοειδικής λειτουργίας ?της θυρεοειδικής λειτουργίας ?

BE THYROID AWAREBE THYROID AWARE

Μητέρα με αυτοάνοση θυρεοειδίτιδαΜητέρα με αυτοάνοση θυρεοειδίτιδαΥπολειπόμενη ανάπτυξηΥπολειπόμενη ανάπτυξηΠαχυσαρκίαΠαχυσαρκίαΔυσκοιλιότηταΔυσκοιλιότηταΔιαταραχές σχολικής επίδοσηςΔιαταραχές σχολικής επίδοσηςΑυτοάνοσα νοσήματαΑυτοάνοσα νοσήματαΣ. Σ. Down, Turner Down, Turner

ΕφηβείαΕφηβεία

Διαγνωσμένη διαταραχή θυρεοειδούς - όζοςΔιαγνωσμένη διαταραχή θυρεοειδούς - όζος

Αυξημένη / κφ

ΟΖΟΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ

FNAFNA –ΒΙΟΨΙΑ ΔΙΑ ΛΕΠΤΗΣ ΒΕΛΟΝΗΣ –ΒΙΟΨΙΑ ΔΙΑ ΛΕΠΤΗΣ ΒΕΛΟΝΗΣ

FNA FNA σε κάθε ύποπτο όζο με σε κάθε ύποπτο όζο με διαμέτρο διαμέτρο >1 cm>1 cm

μονήρη μονήρη

ή ή

κυρίαρχο κυρίαρχο σε πολυοζώδη βρογχοκήλησε πολυοζώδη βρογχοκήλη

ΉΉ

σε σε όζο >0.5 όζο >0.5 cmcm

+ +

ύποπτα κλινικά / ύποπτα κλινικά / US US σημεία σημεία

Όταν η διάγνωση είναι….. Όταν η διάγνωση είναι…..

καρκίνος του θυρεοειδούςκαρκίνος του θυρεοειδούς

ΘΥΡΕΟΕΙΔΕΚΤΟΜΗ

«Kαι κάθε είς που «Kαι κάθε είς που εδιάβασεν, εδά κι ας το εδιάβασεν, εδά κι ας το κατέχει, κατέχει,

μη χάνεται στα κίντυνα, μη χάνεται στα κίντυνα, μα πάντα ολπίδα ας μα πάντα ολπίδα ας έχειέχει.».»

Ερωτόκριτος , στίχος 1515Ερωτόκριτος , στίχος 1515

καρκινος θυρεοειδους

Health & Medicine

Transcript of καρκινος θυρεοειδους