ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΕ ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ ΚΑΤΩ ΑΚΡΩΝ

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ

ΓΕΩΡΓΙΑ ΠΕΤΤΑ

ΟΡΙΣΜΟΣ

Το έγκαυμα είναι ένας τραυματισμός που προκαλείται στους ιστούς από την εξωτερική αύξηση της θερμοκρασίας σε μη ανεκτά για τον οργανισμό επίπεδα.

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Σήμερα τα εγκαύματα αφορούν:

• Άνδρες• Γυναίκες• Και κυρίως τα παιδιά

ΑΙΤΙΑ ΕΓΚΑΥΜΑΤΩΝ

Υπάρχουν πολλές εξωτερικές πηγές που προκαλούν τα εγκαύματα. Πιο συγκεκριμένα αυτές διακρίνονται σε:

• Θερμικές

• Χημικές

• Ηλεκτρικές

• Ακτινοβολίας

ΘΕΡΜΙΚΑ ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ Τα αίτια πρόκλησής τους είναι:

• Τα καυτά υγρά

• Οι πυρκαγιές

• Τα σώματα θέρμανσης

• Καθώς και το κάπνισμα

ΧΗΜΙΚΑ ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ

Είναι αιτία του 30% των θανάτων από τα εγκαύματα και προκαλούνται με 25.000 ουσίες.

ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ

Εδώ συναντώνται εγκαύματα που προκαλούνται από ηλεκτρισμό και διακρίνονται σε υψηλής και χαμηλής τάσης. Αιτίες πρόκλησής τους είναι οι πρίζες και τα ηλεκτρικά καλώδια.

ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΣ

Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται εγκαύματα από υπεριώδεις ακτινοβολίες ή από ιοντίζουσα ακτινοβολία

ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΕΓΚΑΥΜΑΤΩΝ

Τα εγκαύματα διακρίνονται σε τρείς βαθμούς ανάλογα με το βάθος καταστροφής που προκαλούν στους ιστούς. Έτσι έχουμε εγκαύματα:

• Πρώτου βαθμού

• Δευτέρου βαθμού

• Τρίτου βαθμού

ΕΓΚΑΥΜΑ ΠΡΩΤΟΥ ΒΑΘΜΟΥ

Είναι ο ηπιότερος τύπος εγκαύματος και πλήττει τις κορυφαίες στιβάδες δέρματος (επιδερμίδα).

Συμπτώματα: ερυθρότητα εγκαύματος, πόνος, δέρμα ξηρό και χωρίς φουσκάλες.

Τα συμπτώματα παρέρχονται μετά από 48 με 72 ώρες

ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΒΑΘΜΟΥ

Τα εγκαύματα της κατηγορίας αυτής είναι σοβαρότερα και περιλαμβάνουν στρώματα δερμάτων κάτω από το κορυφαίο (χόριο).

Συμπτώματα: φουσκάλες, δριμύς πόνος, ερυθρότητα και αλλοίωση του χρώματος στο δέρμα.

Η επούλωση πραγματοποιείται με το πέρας 10 ώς 20 ημέρες.

ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ ΤΡΙΤΟΥ ΒΑΘΜΟΥ

Είναι ο σοβαρότερος τύπος εγκαύματος και περιλαμβάνει όλα τα στρώματα του δέρματος και του ελλοχεύοντος ιστού.

Συμπτώματα: η επιφάνεια του δέρματος εμφανίζεται ξηρή, κέρινη άσπρη ή απανθρακωμένη. Μπορεί να υπάρξει ελάχιστος ή καθόλου πόνος ακόμα και να αισθάνεται νεκρωμένη η περιοχή λόγω βλάβης νεύρων.

ΣΥΧΝΟΤΕΡΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΕΓΚΑΥΜΑΤΩΝ

• Ετερότοπες ασβεστοποιήσεις

Άγνωστης αιτιολογίας με εναποθέσεις ασβεστίου στις προσβεβλημένες από τα εγκαύματα αρθρώσεις. Άμεση φ/θ αντιμετώπιση και κάποιες φορές χρειάζεται χειρουργική αφαίρεση.

• Υπερτροφικές ουλές

Προκαλούν ρικνώσεις και σχετίζονται με την ηλικία, το βάθος και τη θέση του εγκαύματος. Το καμένο δέρμα αφαιρείται και αντικαθίσταται με δερματικά μοσχεύματα. Τοπική χορήγηση κορτικοστεροειδών και χειρουργική παρέμβαση κάποιες φορές κρίνονται απαραίτητα.

• Βακτηριακές λοιμώξεις

Το δέρμα αφήνεται ευάλωτο και υπάρχει κίνδυνος σήψης. Είναι μια απειλητική για τη ζωή ασθένεια και μπορεί να προκληθεί και ανεπάρκεια οργάνων.

• Υποθερμία

Τέλος η υποθερμία είναι μια από τις βασικές επιπλοκές των εγκαυμάτων. Προκαλείται από τη διαταραχή στο δίκτυο ρύθμισης και παραγωγής θερμότητας. Μπορεί να είναι οξεία και να εμφανιστεί λεπτά μετά το ατύχημα αλλά και υποξεία με καθυστέρηση εμφάνισης ωρών ή ημερών.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ Φ/Θ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ Ο ρόλος του φ/θ είναι πολύ σημαντικός για την

πρόοδο του ασθενή. • Ο φ/θ πρέπει πάντα να λαμβάνει υπόψη το

χρονοδιάγραμμα λήψης φαρμάκων ώστε να αποφευχθεί το άγχος του ασθενή αλλά και η ανακούφισή του από τον πόνο.

• Επίσης απαιτείται ο φ/θ να γνωρίζει τη φαρμακευτική αγωγή και τις πιθανές παρενέργειες αυτής και να βρίσκεται σε επαγρύπνηση για τα σημάδια.

ΚΥΡΙΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Φ/Θ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ• Στη μείωση του κινδύνου των επιπλοκών

• Στη μείωση του οιδήματος

• Στην προδιάθεση για μυϊκές συσπάσεις

• Στην πρόληψη των παραμορφώσεων και της απώλειας τροχιάς

• Προστασία και προώθηση επούλωσης

Για λόγους σαφήνειας η φ/θ παρέμβαση έχει διαιρεθεί στις εξής φάσεις:

• Οξεία

• Υποξεία

• Χρόνια αποκατάσταση

Στο οξύ στάδιο

• Θέσεις αναχαίτισης

• Νάρθηκες

Στο υποξή στάδιο

• Τεχνικές κινητοποίησης

• Διαχείριση ουλής με μάλαξη

• Θεραπεία αρνητικής πίεσης

Χρόνια φάση αποκατάστασης

• Αερόβια άσκηση

• Άσκηση αντίστασης

Οξύ στάδιο • Ισχίο

Ύπτια τα πόδια σε απαγωγή και έκταση,όχι μαξιλάρι κάτω από τα πόδια,όχι ανάπαυση στην πλάγια θέση.

• Γόνατα

Τα γόνατα σε έκταση χωρίς μαξιλάρια.

• Ποδοκνημική

Επιδιώκουμε 90L κάμψη με την τοποθέτηση μαξιλαριού κάτω από τα πέλματα.

Νάρθηκες

• Στατικοί νάρθηκες Χρησιμοποιούνται για να διατηρήσουμε

μια λειτουργική θέση πριν την έναρξη της

κίνησης.• Δυναμικοί νάρθηκες Οι δυναμικοί νάρθηκες εφαρμόζονται για

τον έλεγχο των κινήσεων σε διάφορες αρθρώσεις και για την πρόληψη συμφύσεων.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΝΑΡΘΗΚΩΝ

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΝΑΡΘΗΚΑ

• Να είναι αποτελεσματικός και όχι απαραίτητα λειτουργική θέση

• Δεν πρέπει να περικλείονται αρθρώσεις

• Σε οστικές επιφάνειες τοποθετείται μαλακό υλικό

• Αποφεύγεται η συμπίεση νεύρων

• Τοποθετούνται σταθερά και συμμετρικά

ΥΠΟΞΥ ΣΤΑΔΙΟ

1. ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ• Παθητική κινητοποίηση Ενδεδειγμένη η εφαρμογή της παθητικής

κινητοποίησης καθώς γίνεται μια μικρή παθητική διάταση στους ιστούς.

• Ενεργητική κινητοποίηση Ο ασθενής παροτρύνεται να δουλεύει

ενεργητικά σε ασκήσεις μικρής τροχιάς καθώς είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για τη μείωση του οιδήματος λόγω της ενεργητικής μυϊκής σύσπασης.

2. ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΟΥΛΗΣ

Οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται είναι:• Μυϊκή αντλία στην π/δ• Λεμφική μάλαξη• Ζύμωμα με το δάκτυλο και τον αντίχειρα για

κινητοποίηση ουλής και του περιβάλλοντα ιστού

• Κινητοποίηση ουλής για ανασχηματισμό του κολλαγόνου

• Στατική πίεση για μείωση των θυλάκων διόγκωσης

Απαγορευτικά για μάλαξη• Οξεία λοίμωξη• Αιμορραγία • Διάνοιξη τραύματος • Αποτυχία μοσχεύματος• Ανυπόφορη δυσφορία

3. ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΡΝΗΤΙΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ Η συσκευή υποβοηθάτε από υποπίεση και δημιουργεί

διέγερση της αγγειογένεσης και μιτογένεσης λόγω μικρών δυσμορφιών στους ιστούς και συμβάλλει στην απομάκρυνση του οιδήματος.

Στόχοι• Μειώνει ουλές ή επιταχύνει την ωρίμανση τους• Μειώνει την αρτηριακή πίεση• Μειώνει την εναπόθεση κολλαγόνουΕπομένως• Μειώνει το πάχος της ουλής • Μειώνει την ερυθρότητα της ουλής• Μειώνει το πρήξιμο• Μειώνει τη φαγούρα

ΧΡΟΝΙΑ ΦΑΣΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣΗ διαδικασία αποκατάστασης μπορεί να συνεχιστεί για έως

και δύο χρόνια καθώς ωριμάζει και αναδιαμορφώνεται ο ουλώδης ιστός.

Το ενδεικτικό πρόγραμμα που συστήνεται:• Πρόγραμμα 12 εβδομάδων• 3 φορές την εβδομάδα• Συνεδρία 30 λεπτών με περπάτημα ή τρέξιμο• 30’ λεπτά με ασκήσεις αντίστασης

Αποτέλεσμα• Δεν παρατηρήθηκε ιδιαίτερη μεταβολή στις τιμές

σπιρομέτρησης• Σημαντική βελτίωση στη μέγιστη VO2

• Μεγάλη αλλαγή στην ψυχολογία του ασθενή

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Γίνεται πλέον κατανοητό ότι η φυσικοθεραπεία είναι το μέλλον στην αποκατάσταση των ασθενών με εγκαύματα χάρη στις σύγχρονες μεθόδους και στις φυσικοθεραπευτικές τεχνικές. Ο φυσικοθεραπευτής οφείλει να είναι συνεπής στις υποχρεώσεις του και να βρίσκεται πάντα κοντά στον ασθενή ακόμα και για την ψυχολογική του ενθάρρυνση.

ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ ΟΙ:

Ανδρονίκη Ανδρεάκου

Μαρία Δούρου

Σοφία Θεοδωρίδου

Λεοντής Κουκης

Γιώργος Καλαϊτζής

Βικτώρια Μαυροφρύδη

Βιργινία Χαλκιάδη