Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι (1912-1913)

Χάρτης του 1912: Τα Σύνορα πριν από τους Βαλκανικούς Πολέμους

Εθνικές διεκδικήσεις Βαλκανικών κρατών

ΑΙΤIΕΣ BΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Οι διώξεις που υφίστανται οι μειονότητες της Οθωμανικής αυτοκρατορίας μετά την επικράτηση των Νεοτούρκων (1908)

ΑφορμήΈγγραφο-Τελεσίγραφο προς το σουλτάνο για μεταρρυθμίσεις (Οκτώβριος 1912).

Ελλάδα

Σερβία

Βουλγαρία

Μαυροβούνιο

Οθωμανική αυτοκρατορία

ΟΙ ΑΝΤΙΠΑΛΟΙ

Λαϊκή λιθογραφία της εποχής. Εικονίζει τη συμμαχία του Α΄Βαλκανικού Πολέμου

μεταξύ Βουλγαρίας, Σερβίας, Μαυροβουνίου και Ελλάδας.

ΣΥΝΘΗΚΗ ΦΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΜΜΑΧΙΑΣ ΜΕΤΑΞY ΤΩΝ ΒΑΣΙΛΕΙΩΝ ΤΗΣ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΕΡΒΙΑΣ

Η Α. Μ. ο Φερδινάνδος Α΄ Βασιλεύς των Βουλγάρων και η Α.Μ. ο Πέτρος Α΄ Βασιλεύς της Σερβίας, πεπεισμένοι περί της κοινότητος των συμφερόντων και της ομοιότητος των τυχών των δύο κρατών και των δύο αδελφών λαών, Βουλγαρικού και Σερβικού, και αποφασισμένοι να υπερασπίσωσι στερρώς, διά κοινών δυνάμεων, τα συμφέροντα αυτών και να προσπαθήσωσι να φέρωσιν αυτά εις αίσιον τέρμα, συνομολογούσι τα επόμενα:

Άρθρον 1ον

Το Βασίλειον της Βουλγαρίας και το Βασίλειον της Σερβίας εγγυώνται αμοιβαίως την πολιτικήν αυτών ανεξαρτησίαν και την ακεραιότητα του εδάφους των, υποχρεωμένα απολύτως και άνευ περιορισμού οιουδήποτε να συνδράμωσι άλληλα, διά του συνόλου των δυνάμεων αυτών, εις πάσαν περίπτωσιν καθ'ην το έτερον των βασιλείων ήθελε προσβληθεί υπό τινος ή υπό τινων κρατών.

Άρθρον 2ον

Τα δύο συμβαλλόμενα μέρη αναλαμβάνωσι να συνδράμωσιν άλληλα, διά του συνόλου των δυνάμεων αυτών, εις περίπτωσιν καθ'ην οιαδήποτε των μεγάλων Δυνάμεων εδοκίμαζε να προσαρτήση, ή να καταλάβη, ή να κατάσχη διά των ιδίων δυνέμων, έστω και προσωρινώς, οιονδήποτε τμήμα της περιοχής της Βαλκανικής χερσονήσου, ευρισκόμενον νυν υπό την τουρκικήν κυριαρχίαν, εφ'όσον το έτερον των συμβαλλομένων μερών θεωρήση την πράξιν ταύτην αντικειμένην εις τα ζωτικά αυτού συμφέροντα και αποτελούσαν (casus belli) αιτίαν πολέμου.

Άρθρον 7ον

Η παρούσα συνθήκη και η στρατιωτική σύμβασις δεν δύναται να δημοσιευθώσιν ή να κοινοποιηθώσιν εις άλλα κράτη, ει μη κατόπιν προηγουμένης συνεννοήσεως των δύο συμβαλλομένων μερών, τούτο δε από κοινού και ταυτοχρόνως. Προηγουμένη συνεννόησις θα είναι επίσης αναγκαία διά την αποδοχήν τρίτου τινός κράτους εις την συμμαχίαν.

Εγένετο εν Σόφια τη 29η Φεβρουαρίου 1912

Πηγή: http://users.hol.gr/~kokkonis/courses/balkanwars/ser-bul1912.htm

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΜΠΡΟΣ 5 /10/1912

Οι πολεμικές επιχειρήσεις :

Ο πόλεμος ξεκινά στις 13 Οκτωβρίου 1912

Τα ελληνικά στρατεύματα της Θεσσαλίας κατέλαβαν την Eλασσόνα και στις 9-10 Oκτωβρίου κέρδισαν την πρώτη μάχη στο Σαραντάπορο. Aκολούθησε η κατάληψη της Kοζάνης και των Γρεβενών.

Ιωάννινα

Μοναστήρι

Θεσσαλονίκη

Σκόπια Κων/πολη

Α΄ ΒαλκανικόςΠόλεμος(1912-1913).Οι στρατιωτικέςκινήσειςτων συμμάχων

13 Οκτωβρίου 1912Τηλεγράφημα Βενιζέλου προς Κωνσταντίνο « Αναμένω να μοι γνωρίσετε την περαιτέρω διεύθυνσιν, ην θα ακολουθήση η προέλασις του στρατού Θεσσαλίας. Παρακαλώ μόνον να έχετε υπ’ όψιν ότι σπουδαίοι πολιτικοί λόγοι επιβάλλουσι να ευρεθώμεν μίαν ώραν ταχύτερον εις την Θεσσαλονίκην.»Τηλεγράφημα Κωνσταντίνου προς Βενιζέλο «Ο στρατός δεν θα οδεύση κατά της Θεσσαλονίκης. Εγώ έχω καθήκον να στραφώ κατά του Μοναστηρίου, εκτός αν μου το απαγορεύετε.»Τηλεγράφημα Βενιζέλου προς Κωνσταντίνο «Σας το απαγορεύω»

26 Οκτωβρίου 1912Τηλεγράφημα Βενιζέλου προς Κωνσταντίνο να καταλάβει τη Θεσσαλονίκη «Αρχηγό στρατού: Παραγγέλλεσθε να αποδεχθήτε την προσφερόμενην υμίν παράδοσιν της Θεσσαλονίκης και να εισέλθετε εις ταύτην άνευ χρονοτριβής. Καθιστώ ύμάς υπεύθυνον διά πάσαν αναβολήν, έστω και στιγμής.»

Τηλεγραφήματα

H αποφασιστική μάχη δόθηκε στα Γιαννιτσά στις 19-20 Οκτωβρίου. H ήττα των τουρκικών στρατευμάτων άνοιξε το δρόμο προς τη Θεσσαλονίκη, την οποία κατέλαβε ο ελληνικός στρατός στις 27 του ίδιου μήνα, ενώ τα βουλγαρικά στρατιωτικά τμήματα κατευθύνονταν από τα ανατολικά προς την πόλη.

ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΟΙ ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ.

Το θωρηκτό Αβέρωφ στα Στενά

του Ελλησπόντου:

Παράλληλα με τις επιχειρήσεις στην ξηρά σημαντική δράση είχε και το ελληνικό ναυτικό στο Αιγαίο.

Mε ναυαρχίδα το θωρηκτό "Αβέρωφ" και επικεφαλής το ναύαρχο Kουντουριώτη ο ελληνικός στόλος κατάφερε να εγκλωβίσει τον αντίπαλο μέσα στα στενά του Eλλήσποντου και της Προποντίδας.

ΣΥΝΘΗΚΗ ΕΙΡΗΝΗΣ ΛΟΝΔΙΝΟΥ (1913)Άρθρον 2ον Η Αυτού Μεγαλειότης ο Αυτοκράτωρ των Οθωμανών εκχωρεί προς τας Αυτών Μεγαλειότητας τους Συμμάχους Ηγεμόνας πάσας επί της ευρωπαϊκής ηπείρου εδαφικάς εκτάσεις της Αυτοκρατορίας Αυτού προς Δυσμάς, γραμής αρχομένης από της επί του Αιγαίου πελάγους Αίνου μέχρι της επί του Ευξείνου Πόντου Μηδείας, εξαιρουμένης της Αλβανίας.

Άρθρον 4ον Η Αυτού Μεγαλειότης ο Αυτοκράτωρ των Οθωμανών δηλοί ότι εκχωρεί εις τας Αυτών Μεγαλειότητας τους Συμμάχους Ηγεμόνας την νήσον Κρήτην και ότι παραιτείται υπέρ Αυτών πάντων των ων εκέκτητο επί της νήσου ταύτης κυριαρχικών και άλλων δικαιωμάτων.

Άρθρον 5ον Η Αυτού Μεγαλειότης Αυτοκράτωρ των Οθωμανών και αι Αυτών Μεγαλειότητες οι Σύμμαχοι Ηγεμόνες δηλούσιν ότι εμπιστεύονται εις την Αυτού Μεγαλειότητα τον Αυτοκράτορα της Γερμανίας, εις την Αυτού Μεγαλειότητα τον Αυτοκράτορα της Αυστρίας, εις τον Πρόεδρον της Γαλλικής Δημοκρατίας, εις την Αυτού Μεγαλειότητα τον Βασιλέα της Μεγάλης Βρετανίας και Ιρλανδίας, εις την Αυτού Μεγαλειότητα τον Βασιλέα της Ιταλίας και εις την Αυτού Μεγαλειότητα τον Αυτοκράτορα Πασών των Ρωσιών την φροντίδα να αποφασίσωσι περί της τύχης πασών των οθωμανικών νήσων του Αιγαίου Πελάγους, εκτός της Κρήτης, και περί της Χερσονήσου του Αθωνος.

Α΄ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

Β΄ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

Ρουμανία

Τουρκία

Β΄ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ (ΙΟΥΝΙΟΣ – ΙΟΥΛΙΟΣ 1913)

Οι αντιμαχόμενοι:

1. Ελλάδα + Σερβία

2. Τουρκία

3. Ρουμανία

Βουλγαρία

ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

Στις 17/30 Ιουνίου 1913 βουλγαρικές δυνάμεις επιτέθηκαν στις ελληνικές και τις σερβικές θέσεις στη Μακεδονία. Την ίδια ημέρα η ελληνική πλευρά απαίτησε την εκκένωση της Θεσσαλονίκης από τους Βούλγαρους. Οι συγκρούσεις στην πόλη ανέδειξαν τους Έλληνες νικητές.

Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΒΟΥΚΟΥΡΕΣΤΙΟΥ (28-7-1913)

Ελλάδα : Ν. Κ. & Α. Μακεδονία,

Ν. Ήπειρο, Νησιά Β-Α Αιγαίου, Κρήτη

Σερβία : Δ. Μακεδονία

Βουλγαρία: Δ. Θράκη

Τουρκία : Α. Θράκη

Δημιουργία Αλβανίας (29-7-1913)