Εισαγωγή στην Επιδημιολογία των Καρδιαγγειακών...

123
Ειςαγωγι ςτθν Επιδθμιολογία των Καρδιαγγειακϊν Νοςθμάτων Δρ. Ανδρζασ Γ. Καλλιακμάνθσ Συντ. Διευκυντισ Βϋ Πακολογικοφ τμιματοσ ΓΕΝΙΚΟ & ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΗΦΙΣΙΑΣ

Transcript of Εισαγωγή στην Επιδημιολογία των Καρδιαγγειακών...

Ειςαγωγι ςτθν Επιδθμιολογία

των Καρδιαγγειακϊν Νοςθμάτων

Δρ. Ανδρζασ Γ. Καλλιακμάνθσ

Συντ. Διευκυντισ

Βϋ Πακολογικοφ τμιματοσ

ΓΕΝΙΚΟ & ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΗΦΙΣΙΑΣ

ΕπιδθμιολογίαΟριςμόσ

Είναι ο κλάδοσ που μελετά τθ ςυχνότθτα των νοςθ-

μάτων (των καταςτάςεων υγείασ ι του κανάτου),

κακϊσ και τα χαρακτθριςτικά των ατόμων, από

τα οποία θ ςυχνότθτα αυτι εξαρτάται (ςχετίηεται

ι ςυναρτάται).Μετα-επιδθμιολογία Λ. Σπάρου

Προςδιοριςτισ(Determinant)

ΣυνϊνυμαΖκκεςθ Exposure

Μελετϊμενοσ παράγοντασ Study factor

Παράγοντασ κινδφνου Risk factor

Ανεξάρτθτθ μεταβλθτι Independent variable

Χαρακτθριςτικό Characteristic

Ενδείκτθσ κινδφνου Risk indicator

Αιτιολογικόσ ενδείκτθσ κινδφνου Causal risk indicator

Δυνθτικά αιτιολογικόσ παράγοντασ Putatively causal factor

Προβλεπτικόσ παράγοντασ Predictor

Μετα-επιδθμιολογία Λ. Σπάρου

Επιδθμιολογία

Μελετά ςχζςεισ που ςυνδζουν τουσ

προςδιοριςτζσ με τθν ςυχνότθτα των

νοςθμάτων

Νόςοσ & Νόςθμα Οριςμοί

Νόςοσ ορίηεται θ νοςθρι διαδικαςία(morbus-i) με αρχι, πζρασ και διάρκειακαι αντιςτοιχεί ςτο απαρζμφατο νοςείν

Νόςθμα ορίηεται ωσ το αποτζλεςμα ι τοπροϊόν τθσ νοςθρισ διαδικαςίασ

Μετα-επιδθμιολογία Λ. Σπάρου

Η Επιδθμιολογίαδιακρίνεται

Α. Παραδοςιακι Επιδθμιολογία ι

Απλά Επιδθμιολογία

Β. Μετα-επιδθμιολογία ι

Σφγχρονθ Επιδθμιολογία

Μζτρα τθσ υχνότθτασ

των ΝοςθμάτωνΑ. Εμπειρικά μέτρα

Μζτρα Επίπτωςθσ (incidence rate)

-Επίπτωςθ ποςοςτό (incidence proportion, incidence)

-Επίπτωςθ-πυκνότθτα (incidence density, incidence rate)

Μζτρα επιπολαςμοφ(ποςοςτά) (prevalence rates)

-Σθμειακόσ επιπολαςμόσ (point prevalence)

-Επιπολαςμόσ περιόδου (period prevalence)

Μζτρα τθσ υχνότθτασ

των Νοςθμάτων

Β. Θεωρητικά μέτρα

Β.1 Επίπτωςθ-ποςοςτό

Β.2 Επιπολαςμόσ-ποςοςτό

Β.3 Κίνδυνοσ (Risk)

Β.4 Οτη (Odds)

Μετα-επιδθμιολογία Λ. Σπάρου

Μζτρα τθσ χζςθσ του Προςδιοριςτι

με τθ ςυχνότθτα του Νοςιματοσ

1. Απόλυτοσ κίνδυνοσ (absolute risk)

Είναι ο κίνδυνοσ τθσ εμφάνιςθσ του νοςιματοσ ςεζνα δεδομζνο πλθκυςμό ςε πεπεραςμζνο χρόνο.

π.χ. ςε ζνα πλθκυςμό που αποτελείται από αςκε-νείσ θλικίασ >60 ετϊν που ζχουν κολπικι μαρμαρυ-γι, ο κίνδυνοσ να εμφανίςουν εμβολικό Α.Ε.Ε. είναι5% το ζτοσ. Επομζνωσ ο Απόλυτοσ Ετιςιοσ Κίνδυ-νοσ για Α.Ε.Ε. είναι 5%.

Μζτρα τθσ χζςθσ του Προςδιοριςτι

με τθ ςυχνότθτα του Νοςιματοσ

2. χετικόσ κίνδυνοσ (Relative Risk-RR)Ο Σχετικόσ κίνδυνοσ υπολογίηεται διαιρϊντασ τθν

επίπτωςθ των εχόντων τον προςδιοριςτι ι των

εκτικεμζνων προσ τθν επίπτωςθ των μθ εχόντων

τον προςδιοριςτι ι των μθ εκτικεμζνων.

RR=Επίπτωςθ των εκτικεμζνων/Επίπτωςθ των

μθ εκτικεμζνων ςτον προςδιοριςτι

Μζτρα τθσ χζςθσ του Προςδιοριςτι

με τθ ςυχνότθτα του Νοςιματοσπ.χ. Ο ανωτζρω πλθκυςμόσ με ςυντεταγμζνεσ κολπικιμαρμαρυγι και θλικία > 60 ετϊν όταν κα πάρουν War-farin ο κίνδυνοσ του Α.Ε.Ε. κα είναι 2% το ζτοσ.

Επομζνωσ θ ελάττωςθ του απόλυτου κινδφνου καείναι 5%-2%=3% δθλ. θ Warfarin ελαττϊνει τοναπόλυτο κίνδυνο του Α.Ε.Ε. κατά 3% το ζτοσ.

Αυτοί που πιραν Warfarin ζχουν 2% ετιςιο κίνδυνοςυγκρινόμενοι με αυτοφσ που δεν πιραν και ο κίνδυ-νοσ είναι 5% δθλ. αυτοί που πιραν ζχουν το 40% τουκινδφνου. Το 40% αποτελεί το ςχετικό κίνδυνο, διότι:RR=2%/5%=40%.

Μζτρα τθσ χζςθσ του Προςδιοριςτι

με τθ ςυχνότθτα του Νοςιματοσ

Άρα ο RR=απόλυτο κίνδυνο ςτον πλθκυςμό με τον προςδιοριςτι/απόλυτο κίνδυνο χωρίσ τον προςδιοριςτι.

RR=a/a+b /c/c+d

Περιπτϊςεισ Μθ περιπτϊςεισ

Εκτικζμενοι a b

Μθ Εκτικζμενοι c d

Εκτίμθςθ του Σχετικοφ ΚινδφνουΟ RR είναι το μζτρο ςχζςθσ μεταξφ τθσ Επί-πτωςθσ των εχόντων τον προςδιοριςτι με τθνΕπίπτωςθ των μθ εχόντων τον προςδιοριςτι.

Α.Εάν RR=1 ςθμαίνει ότι θ Επίπτωςθ του Νοςι-ματοσ ςτουσ ζχοντεσ = με τθν Επίπτωςθ του Νο-ςιματοσ ςτουσ μθ ζχοντεσ τον προςδιοριςτικαι ςθμαίνει ότι:

Δεν υπάρχει ςχζςθ μεταξφ τθσ «ζκκεςθσ» ςτονπροςδιοριςτι και του νοςιματοσ.

Εκτίμθςθ του Σχετικοφ Κινδφνου

Β.Εάν RR>1 ςθμαίνει ότι θ Επίπτωςθ του Νοςιματοσ ςτουσ ζχοντεσ είναι > από τθν Επίπτωςθ του Νοςιματοσ ςτουσ μθ ζχοντεσ τον προςδιοριςτι και άρα

θ «ζκκεςθ» ςτον προςδιοριςτι αυξάνει τθν πικανότθτα εμφάνιςθσ του

Νοςιματοσ.

Εκτίμθςθ του Σχετικοφ Κινδφνου

Γ. Εάν RR<1 ςθμαίνει ότι θ Επίπτωςθ του Νοςιματοσ ςτουσ ζχοντεσ είναι < από τθν Επίπτωςθ του Νοςιματοσ ςτουσ μθ ζχοντεσ τον προςδιοριςτι, άρα :

θ «ζκκεςθ» ςτον προςδιοριςτι ελαττϊνει τθν πικανότθτα

εμφάνιςθσ του Νοςιματοσ.

Μζτρα τθσ χζςθσ του Προςδιοριςτι

με τθ ςυχνότθτα του Νοςιματοσ

3. Μζτρα Αποδοτζου κινδφνου

3.1 τουσ Εκτικεμζνουσ

Αποδοτζοσ κίνδυνοσ (AR) είναι το ποςοςτό

τθσ Επίπτωςθσ του Νοςιματοσ ςτουσ Εκτικε-

κεμζνουσ που οφείλεται ςτθν ζκκεςθ και αυ-

τι θ Επίπτωςθ του Νοςιματοσ εξαλείφεται

εάν εξαλειφκεί θ Ζκκεςθ.

AR=IDexp-IDunexp

Μζτρα τθσ χζςθσ του Προςδιοριςτι

με τθ ςυχνότθτα του Νοςιματοσ

Αποδοτζοσ κίνδυνοσ % (AR%) είναι θ επίπτωςθ-ποςοςτό ςτουσ εκτικεμζνουσ που οφείλεται ςτθν «ζκκεςθ» και που κα εξαλειφκεί εάν θ «ζκκεςθ» εξαλειφκεί.

AR%=[Iexp-Iunexp / Iexp] x 100=[AR/Iexp] x 100

Μζτρα τθσ χζςθσ του Προςδιοριςτι

με τθ ςυχνότθτα του Νοςιματοσ

3.2 τον ΠλθκυςμόΑποδοτζοσ κίνδυνοσ ςτον Πλθκυςμό (PAR)

είναι θ Επίπτωςθ-πυκνότθτα του Νοςιματοσ

ςτον πλθκυςμό (εκτικεμζνουσ και μθ) που

οφείλεται ςτθν «Ζκκεςθ» που κα εξαλειφκεί

εάν θ «εκκεςθ» εξαλειφκεί.

PAR=IDp-IDunexp

Μζτρα τθσ χζςθσ του Προςδιοριςτι

με τθ ςυχνότθτα του Νοςιματοσ

Αποδοτζοσ κίνδυνοσ ςτον Πλθκυςμό %

(PAR %) είναι θ Επίπτωςθ-ποςοςτό του Νο-

ςιματοσ ςτον πλθκυςμό (εκτικεμζνουσ και

μθ) που οφείλεται ςτθν Ζκκεςθ που κα εξ-

αλειφκεί εάν θ ζκκεςθ εξαλειφκεί.

PAR%=[PAR/Ip] x 100

Ερωτιςεισ πολλαπλισ επιλογισ1ου Μζρουσ τθσ Διάλεξθσ

Νόςθμα είναι:

1. Η νοςθρι διαδικαςία με αρχι, διάρκεια και πζρασ

2. Το απαρζμφατο «νοςείν»

3. Είναι το αποτζλεςμα ι το προϊόν τθσ νοςθρισ δια-

δικαςίασ

Ερωτιςεισ πολλαπλισ επιλογισ1ου Μζρουσ τθσ Διάλεξθσ

Νόςθμα είναι:

1. Η νοςθρι διαδικαςία με αρχι, διάρκεια και πζρασ

2. Το απαρζμφατο «νοςείν»

3. Είναι το αποτζλεςμα ι το προϊόν τθσ νοςθρισ δια-

δικαςίασ

Ερωτιςεισ Πολλαπλισ Επιλογισ1ου Μζρουσ τθσ Διάλεξθσ

Η επίπτωςθ-πυκνότθτα είναι:

1. Θεωρθτικό μζτρο τθσ ςυχνότθτασ των νοςθμάτων

2. Εμπειρικό μζτρο τθσ ςυχνότθτασ των νοςθμάτων

3. Είναι αδιάςτατο μζγεκοσ

4. Ζχει διαςτάςεισ το χρόνο και εκκζτθ το -1

5. Το 2 και το 4

Ερωτιςεισ Πολλαπλισ Επιλογισ1ου Μζρουσ τθσ Διάλεξθσ

Η επίπτωςθ-πυκνότθτα είναι:

1. Θεωρθτικό μζτρο τθσ ςυχνότθτασ των νοςθμάτων

2. Εμπειρικό μζτρο τθσ ςυχνότθτασ των νοςθμάτων

3. Είναι αδιάςτατο μζγεκοσ

4. Ζχει διαςτάςεισ το χρόνο και εκκζτθ το -1

5. Το 2 και το 4

Επιδθμιολογικζσ Μελζτεσ

Α. Παρατηρηςιακέσ μελέτεσ

Β. Μη παρατηρηςιακέσ μελέτεσ

Μθ Παρατθρθςιακζσ ΕπιδθμιολογικζσΜελζτεσ

Συχαιοποιθμζνεσ Ελεγχόμενεσ Κλινικζσ Δοκιμζσ

(Randomized controlled trials)

Παρατθρθςιακζσ ΕπιδθμιολογικζσΜελζτεσ

- Κοόρτεσ (Cohorts)

- Μελζτεσ αςκενϊν-μαρτφρων ι ομάδασ περιπτϊςεων-ομάδασ ελζγχου

(Case-control studies)

Επίπεδα των Ενδείξεων (Levels of Evidence)

Σαξινόμθςθ των υςτάςεων

Κυριότερεσ Αιτίεσ Θανάτου

Κ ΥΡ ΙΟΤΕ Ρ Ε Σ ΑΙΤ ΙΕ Σ ΘΑΝ ΑΤΟΥ Σ ΤΗ Ν Ε Λ Λ ΑΔ Α

0

10000

20000

30000

40000

1971 1981 1991 2000 2001

Κ Α Ρ Δ ΙΑ Κ Α ΝΟ ΗΜ Α ΣΑ

ΝΕ Ο ΠΛ Α Μ Α ΣΑ

ΝΟ Ο Ι Α ΓΓΕ ΙΩ Ν

Ε ΓΚ Ε ΦΑ Λ Ο Τ

ΝΟ Ο Ι Α ΝΑ ΠΝΕ Τ ΣΙΚ Ο Τ

Τ ΣΗΜ Α ΣΟ

Α ΣΤ ΥΗΜ Α ΣΑ

Ο ι κςπιότεπερ αιτίερ θανάτος και η δ ιασπονική τοςρ εξέλιξη (1971 –2001)

Αιτίεσ Θανάτων ςτουσ άνδρεσ 2012, Ευρϊπθ

Αιτίεσ Θανάτων ςτισ γυναίκεσ 2012, Ευρϊπθ

Αιτίεσ Θανάτων ςτουσ άνδρεσ 2012, ΕU

Αιτίεσ Θανάτων ςτισ γυναίκεσ 2012, ΕU

Αιτίεσ Θανάτων ςτουσ άνδρεσ <75 ετϊν 2012, Ευρϊπθ

Αιτίεσ Θανάτων ςτισ γυναίκεσ <75 ετϊν 2012, Ευρϊπθ

Αιτίεσ Θανάτων ςτουσ άνδρεσ <75 ετϊν 2012, ΕU

Αιτίεσ Θανάτων ςτισ γυναίκεσ <75 ετϊν 2012, ΕU

Αιτίεσ Θανάτων ςτουσ άνδρεσ <65 ετϊν 2012, Ευρϊπθ

Αιτίεσ Θανάτων ςτισ γυναίκεσ <65 ετϊν 2012, Ευρϊπθ

Αιτίεσ Θανάτων ςτουσ άνδρεσ <65 ετϊν 2012, ΕU

Αιτίεσ Θανάτων ςτισ γυναίκεσ <65 ετϊν 2012, ΕU

Αιτίεσ Θανάτου Αμερικανϊν, USA 2010

Αιτίεσ κανάτων για μαφρουσ άνδρεσ & γυναίκεσ USA 2010

Αιτίεσ κανάτων αςιατϊν ι κατοίκων του Ειρθνικοφ άνδρεσ & γυναίκεσ, USA 2010

Αιτίεσ κανάτων Ινδιάνων τθσ Αμερικισ ι γθγενϊν τθσ Αλάςκασ άνδρεσ & γυναίκεσ

USA 2010

Θνθςιμότθτα τυποποιθμζνθ με τθν θλικία ςε άνδρεσ < 65 ετϊν, Ευρϊπθ

Θνθςιμότθτα τυποποιθμζνθ με τθν θλικία ςε γυναίκεσ < 65 ετϊν, Ευρϊπθ

Θνθςιμότθτα από CHD, ανδρϊν < 65 ετϊν, 1980-2010, επιλεγμζνεσ περιοχζσ

Θνθςιμότθτα από CHD, γυναικϊν < 65 ετϊν, 1980-2010, επιλεγμζνεσ περιοχζσ

Θνθςιμότθτα από Α.Ε.Ε., ανδρϊν < 65 ετϊν, τυποποιθμζνθ με τθν θλικία,2012 Ευρϊπθ

Θνθςιμότθτα από Α.Ε.Ε., γυναικϊν < 65 ετϊν, τυποποιθμζνθ με τθν θλικία,2012 Ευρϊπθ

Θνθςιμότθτα από Α.Ε.Ε., ανδρϊν < 65 ετϊν, 1980-2010, επιλεγμζνεσ περιοχζσ

Θνθςιμότθτα από Α.Ε.Ε., γυναικϊν < 65 ετϊν, 1980-2010, επιλεγμζνεσ περιοχζσ

Ανάλογα με τθν αιτία προςαρμοςμζνα ςτθ ανικανότθτα χαμζνα χρόνια ηωισ (DALYs), 2002 Ευρϊπθ

Ανάλογα με τθν αιτία με προςαρμογι ςτθ ανικανότθτα χαμζνα χρόνια ηωισ (DALYs),

2002 ΕU

Συποποιθμζνα με τθν θλικία DALYs για CHD, 2002, Europe

Συποποιθμζνα με τθν θλικία DALYs για Stroke, 2002, Europe

Επίπτωςθ-πυκνότθτα του CVD τυποποιθμζνθ με τθν θλικία & το φφλο (FHS 1980-2003)

ΚΟΣΟ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΝΟΗΜΑΣΩΝΗΠΑ 2003

• 209,3 δισ δολάρια άμεςο κόςτοσ

• 142,5 δισ δολάρια ζμμεςο κόςτοσ

• 351,8 δισ δολάρια ςυνολικό κόςτοσ

AHA, Heart and Stoke Statistics – 2003 Update

ΤΓΚΡΙΗ ΚΟΣΟΤΗΠΑ 2003

• Καρδιαγγειακά νοςιματα : 351,8 δισ δολάρια

• Καρκίνοι ςυνολικά : 202 δισ δολάρια

• AIDS : 28.9 δισ δολάρια

ΑΗΑ, Heart and Stroke Statistics – 2003 Update

ΕΠΙΒΙΩΗ ΑΠΟ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΑ ΝΟΗΜΑΣΑΗΠΑ 2000

• 450.000 αςκενείσ επζηθςαν πρϊτου καρδιακοφ επειςοδίου περιςςότερο του ζτουσ

• 450.000 αςκενείσ επζηθςαν με καρδιακι ανεπάρκεια περιςςότερο του ζτουσ

• 375.000 αςκενείσ επζηθςαν πρϊτου εγκεφαλικοφ επειςοδίου περιςςότερο του ζτουσ.

AHA, Heart and Stroke Statistics – 2003 Update

ΘΝΗΙΜΟΣΗ ΑΠΟ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΑ ΝΟΗΜΑΣΑ ΗΠΑ 2000

• 2600 κάνατοι θμερθςίωσ από καρδιαγγειακά νοςιματα (ζνασκάκε 33 δευτερόλεπτα)

• 150.000 κάνατοι ετθςίωσ ατόμων θλικίασ μικρότερθσ των 65ετϊν

• 250.000 αιφνίδιοι κάνατοι από ςτεφανιαία νόςο άνευνοςθλείασ

• 50% των ανδρϊν και 63% των γυναικϊν με αιφνίδιο κάνατοιταν άνευ ιςτορικοφ ςτεφανιαίασ νόςου

• 40.429 κάνατοι από περιφερικι νόςο αγγείων και αορτικάανευρφςματα

• 1990 – 2000 2,5% καρδιαγγειακϊν κανάτων,

17 % ςυνολικϊν κανάτων

AHA, Heart and Stroke Statistics – 2003 Update

Επιπτϊςεισ Θανάτου = Θνθςιμότθτεσ ςτισ ΗΠΑ 1980-2000 &

υνολικοί κάνατοι το 2000

1. Ελάττωςθ των κανάτων από 542,9 ςε 266,8 ανά100. 000 πλθκυςμό Χ 1ζτοσ μεταξφ των ανδρϊν

2. Ελάττωςθ των κανάτων από 263,3 ςε 134,4 ανά100. 000 πλθκυςμό Χ 1ζτοσ μεταξφ των γυναικϊν

3. Συνολικι ποςοτικι προςζγγιςθ ↓ των κανάτωνκατά 341.745 το 2000.

Εξιγθςθ τθσ ελάττωςθσ των κανάτων από τεφανιαία Καρδιοπάκεια

1980-2000 ςτθν USA1. 47% τθσ ↓ αποδόκθκαν ςε κεραπείεσ

2. 44% τθσ ↓ αποδόκθκαν ςε μεταβολζσ ςτουσπροςδιοριςτζσ: χολθςτερόλθ 10%, ΣΑΠ 20%, επι-πολαςμόσ καπνίςματοσ 12% & Σωματικι μθ δρα-ςτθριότθτα 5%

3. ↑ ΒΜΙ 8% πρόςκεςε 26.000 κανάτουσ το 2000 &↑ επιπολαςμοφ του ΣΔ 10% πρόςκεςε 33.500 κα-νάτουσ το 2000.

υμπζραςμα

Η ↓ των κανάτων από τεφανιαία καρδιοπάκεια

ςτισ ΗΠΑ 1980-2000 κατά προςζγγιςθ ςτο ιμιςυ %

αποδίδεται ςτθν τροποποίθςθ των προςδιορι-

ςτϊν & ςτο ιμιςυ ςτισ κεραπείεσ

The Rotterdam Study

Επίπτωςθ-πυκνότθτα του Α.Ε.Ε. τυποποιθμζνθ με τθν θλικία & το φφλο ςε θλικιωμζνο πλθκυςμό

Επίπτωςθ-πυκνότθτα των υποκατθγοριϊν του Α.Ε.Ε.

Επίπτωςθ-πυκνότθτα του Α.Ε.Ε. & νοςθλευκζντων Α.Ε.Ε. ςε ςχζςθ με τθν θλικία ςε άνδρεσ & γυναίκεσ ανά 1000 ανκρωπο-ζτθ

Τυποποιθμζνθ καρδιαγγειακι κνθςιμότθτα κατά θλικία ςτθν Ευρϊπθ Ελλ. Επ. Ακθρ. 2013, 4(3):151

Θνθςιμότθτα τθσ CHD τυποποιθμζνθ με τθν θλικία ςε άνδρεσ και γυναίκεσ 45-75 ετϊν

Circulation 2010:122, July 20

Θνθςιμότθτα τυποποιθμζνθ με τθν θλικία , 2000-2010 ςτισ ΗΠΑ

Heart & Stroke Statistics AHA

Θάνατοι λόγω καρδιοπακειϊν USA:1980-2010

Θάνατοι λόγω CVDUSA:1980-2010

% απότομθ πτϊςθ των κανάτων λόγω CVD USA:2010

Θάνατοι από CVD versus Cancer τυποποιθμζνοι με τθν θλικία USA:2010

Επιπολαςμόσ του CVD ςε ενιλικεσ ≥ 20 ετϊν τυποποιθμζνοσ με τθν θλικία και το φφλο

Δαπάνθ ολικισ ενζργειασ, 2007, Europe

Ερωτιςεισ Πολλαπλισ Επιλογισ2ου Μζρουσ τθσ Διάλεξθσ

Η επίπτωςθ-πυκνότθτα του CVD τυποποιθμζνθ μετθν θλικία και το φφλο είναι μεγαλφτερθ μεταξφγυναικϊν:

1. Στθν θλικία 45-54 ετϊν

2. Στθν θλικία 55-64 ετϊν

3. Στθν θλικία 65-74 ετϊν

4. Στθν θλικία 75-84 ετϊν

5. Στθν θλικία 85-94 ετϊν

Ερωτιςεισ Πολλαπλισ Επιλογισ2ου Μζρουσ τθσ Διάλεξθσ

Η επίπτωςθ-πυκνότθτα του CVD τυποποιθμζνθ μετθν θλικία και το φφλο είναι μεγαλφτερθ μεταξφγυναικϊν:

1. Στθν θλικία 45-54 ετϊν

2. Στθν θλικία 55-64 ετϊν

3. Στθν θλικία 65-74 ετϊν

4. Στθν θλικία 75-84 ετϊν

5. Στθν θλικία 85-94 ετϊν

Ερωτιςεισ Πολλαπλισ Επιλογισ2ου Μζρουσ τθσ Διάλεξθσ

Ο Επιπολαςμόσ του CVD τυποποιθμζνοσ με τθν θλι-κία και το φφλο ςε ενιλικεσ ≥ 20 ετϊν ςτθν USA μεβάςθ το FHS είναι μεγαλφτεροσ:

1. Στθν θλικία 20-39 ετϊν

2. Στθν θλικία 40-59 ετϊν

3. Στθν θλικία 60-79 ετϊν

4. Στθν θλικία ≥ 80 ετϊν

Ερωτιςεισ Πολλαπλισ Επιλογισ2ου Μζρουσ τθσ Διάλεξθσ

Ο Επιπολαςμόσ του CVD τυποποιθμζνοσ με τθν θλι-κία και το φφλο ςε ενιλικεσ ≥ 20 ετϊν ςτθν USA μεβάςθ το FHS είναι μεγαλφτεροσ:

1. Στθν θλικία 20-39 ετϊν

2. Στθν θλικία 40-59 ετϊν

3. Στθν θλικία 60-79 ετϊν

4. Στθν θλικία ≥ 80 ετϊν

Καρδιαγγειακόσ κίνδυνοσ (Cardiovascular Risk)

Εννοιολογική προςέγγιςη

Κίνδυνοσ είναι μια πολφςθμθ ζννοια που βαςίηεται ςε λεπτόςυνδυαςμό τθσ βακιάσ γνϊςθσ (knowledge) και τθσ αβεβαιό-τθτασ (uncertainty) και ςθμαίνει:1. Ζνα ακοφςιο ςυμβάν που μπορεί ι δεν μπορεί να ςυμβεί

2. Η αιτία ενόσ ακοφςιου ςυμβάντοσ που μπορεί ι δεν μπο-ρεί να ςυμβεί

3. Η πικανότθτα ενόσ ακουςίου ςυμβάντοσ που μπορεί ι δενμπορεί να ςυμβεί

Καρδιαγγειακόσ κίνδυνοσ (Cardiovascular Risk)

4. Η ςτατιςτικι αξία τθσ προςδοκίασ των μθ θκελθμζνωνςυμβάντων που μπορεί ι δεν μπορεί να επιςυμβοφν

5.Το γεγονόσ ότι μια απόφαςθ γίνεται κάτω από κατάςτάςεισγνωςτϊν πικανοτιτων

Καρδιαγγειακόσ κίνδυνοσ (Cardiovascular Risk)

Επιςτημιολογική προςέγγιςη

1. Κίνδυνοσ & αβεβαιότθτα

- Στθν κεωρία των αποφάςεων θ ζλλειψθ τθσ βακιάσγνϊςθσ δθμιουργεί δυο κατθγορίεσ: τον κίνδυνοκαι τθν αβεβαιότθτα.

- Η λιψθ απόφαςθσ υπό κίνδυνο εμείσ γνωρίηουμεποιεσ είναι οι δυνατζσ εκβάςεισ & ποιεσ είναι οιπικανότθτζσ τουσ άρα μποροφμε να ποφμε ότι πρό-κειται για «λιψθ απόφαςθσ με γνωςτζσ πικανό-τθτεσ».

Καρδιαγγειακόσ κίνδυνοσ (Cardiovascular Risk)

- Η λιψθ απόφαςθσ υπό αβεβαιότθτα οι πικανότθ-τεσ είτε δεν είναι ςε όλα γνωςτζσ είτε μόνο τισ γνω-ρίηουμε με ανεπαρκι ακρίβεια.

2. Η Ελάττωςθ τθσ Επιςτθμονικισ αβεβαιότθτασ

- Η προςζγγιςθ τθσ «δφςκολθσ κζςθσ» που μοιάηει

με τθν κλινικι πρακτικι. Ολίγεσ περιπτϊςεισ ζ-

ζχουν βεβαιότθτα ι ακριβι πικανολογικι γνϊςθ

- Το Μπαγεςιανό μοντζλο που θ αβεβαιότθτα

ελαττϊνεται προσ κίνδυνο

ΕκτίμθςθΚαρδιαγγειακοφ κινδφνου

(Estimation of Cardiovascular Risk)

1. Σα Μακθματικά (ςτοχαςτικά)

μοντζλα κινδφνου

2. Σα Βακμονομθμζνα διαγράμματα

οριςμζνων μοντζλων κινδφνου

Σα Μακθματικά (ςτοχαςτικά)

μοντζλα κινδφνου Circulation 2010:122, July 20

Σα Μακθματικά (ςτοχαςτικά) μοντζλα κινδφνου Circulation 2010:122, July 20

Πίνακεσ του μοντζλου τθσ Framingham Heart StudyΕλλθνικι Επικεϊρθςθ Ακθροςκλιρωςθσ 2013, 4(3):151

ΕκτίμθςθΚαρδιαγγειακοφ κινδφνου

(Estimation of Cardiovascular Risk)

Βακμονομθμζνα διαγράμματα

οριςμζνων μοντζλων κινδφνου

Χαρακτθριςτικά των διαγραμμάτων κινδφνου

1. Εφκολο ςτθ χριςθ εργαλείο, αλλά ενορατικό

2. Συμπεριλαμβάνει τθν πολυπαραγοντικότθτα τθσCVD

3. Επιτρζπει τθν ευκαμψία ςτθν αντιμετϊπιςθ ενόσιδανικοφ προςδιοριςτι και αντιμετωπίηοντασ τουσάλλουσ ελαττϊνεται ο ολικόσ κίνδυνοσ τθσ CVD

4. Επιτρζπει μια περιςςότερθ αντικειμενικι εκτίμθ-ςθ του κινδφνου με το χρόνο

5. Εδραιϊνει μια κοινι γλϊςςα του κινδφνου ςτουσκλινικοφσ

Χαρακτθριςτικά των διαγραμμάτων κινδφνου

6. Δείχνει πόςο αυξάνει ο κίνδυνοσ με τθν θλικία

7. Το νζο διάγραμμα του ςχετικοφ κινδφνου απεικο-νίηει πωσ ζνα νεαρό άτομο με χαμθλό απόλυτοκίνδυνο μπορεί να είναι ςε ουςιαςτικά ςε υψθλό& δυνάμενο να ελαττωκεί ςχετικό κίνδυνο

8. Υπολογίηει τον «θλικιακό κίνδυνο» του ατόμου

Διάγραμμα SCORE για χριςθ ςε Ευρωπαϊκζσ περιοχζσ υψθλοφ κινδφνου European Guid. 2012

Διάγραμμα SCORE για χριςθ ςε Ευρωπαϊκζσ περιοχζσ χαμθλοφ κινδφνου European Guid. 2012

Διάγραμμα Σχετικοφ κινδφνου European Guid. 2012

Απεικόνιςθ κινδφνου-θλικίασ ESC Guid. 2012

Επίδραςθ ςυνδυαςμοφ προςδιοριςτϊν ςτο δεκαετι κίνδυνο των κανατθφόρων ςυμβάντων CVD με το SCORE

Σχζςθ μεταξφ Ολ. Χολθςτερόλθσ/HDL χολθςτερόλθσ και κανατθ-φόρων ςυμβάντων ςε άνδρεσ και γυναίκεσ ευριςκομζνων ςε 10ετικίνδυνο, θλικίασ 60 ετϊν με & χωρίσ προςδιοριςτζσ, βαςιςμζνθ ςτθ

ςυνάρτθςθ SCORE European Guid. 2012

ΣαξινόμθςθΚαρδιαγγειακοφ κινδφνου

Σαξινόμθςθτου Καρδιαγγειακοφ κινδφνου

Πρόλθψθ (Prevention)Ταξινόμθςθ

Α.Αρχέγονη πρόληψη (Primordial prevention) - πρόλθψθ τθσμθ εμφάνιςθσ του προςδιοριςτι

Β. Πρωτογενήσ πρόληψη (Primary prevention) - Αντι-

μετϊπιςθ των ιδθ υπαρχόντων προςδιοριςτϊν χω-

ρίσ τθν εμφάνιςθ τθσ CVD

Γ. Δευτερογενισ πρόλθψθ (Secondary prevention) –

Εμφάνιςθ CVD & πρόλθψθ τθσ επανεμφάνιςισ

τθσ.

Πρόλθψθ (Prevention)Εκατοςτιαία ελάττωςθ των κανάτων από CHD

που αποδίδεται ςτθ κεραπεία & τισ μεταβολζσ των προςδιοριςτϊνςε διαφορετικοφσ πλθκυςμοφσ European Guid. 2012

Πρόλθψθ (Prevention)

Ερωτιςεισ Πολλαπλισ Επιλογισ3ου Μζρουσ τθσ Διάλεξθσ

Ποια από τα κατωτζρω ςυςτιματα εκτίμθςθσ τουκαρδιαγγειακοφ κινδφνου εκτιμά μόνο κανατθφό-ρεσ καρδιαγγειακζσ εκβάςεισ

1. Κλαςικό μοντζλο Framingham

2. Τροποποιθμζνο μοντζλο Framingham

3. Μοντζλο ASSIGN

4. Μοντζλο QRISK2

5. Μοντζλο SCORE

Ερωτιςεισ Πολλαπλισ Επιλογισ3ου Μζρουσ τθσ Διάλεξθσ

Ποια από τα κατωτζρω ςυςτιματα εκτίμθςθσ τουκαρδιαγγειακοφ κινδφνου εκτιμά μόνο κανατθφό-ρεσ καρδιαγγειακζσ εκβάςεισ

1. Κλαςικό μοντζλο Framingham

2. Τροποποιθμζνο μοντζλο Framingham

3. Μοντζλο ASSIGN

4. Μοντζλο QRISK2

5. Μοντζλο SCORE

Ερωτιςεισ Πολλαπλισ Επιλογισ3ου Μζρουσ τθσ Διάλεξθσ

Πωσ ονομάηεται θ πρόλθψθ τθσ μθ εμφάνιςθσ ςυγ-κεκριμζνων προςδιοριςτϊν:

1. Πρωτογενισ πρόλθψθ

2. Δευτερογενισ πρόλθψθ

3. Τριτογενισ πρόλθψθ

4. Αρχζγονθ πρόλθψθ

Ερωτιςεισ Πολλαπλισ Επιλογισ3ου Μζρουσ τθσ Διάλεξθσ

Πωσ ονομάηεται θ πρόλθψθ τθσ μθ εμφάνιςθσ ςυγ-κεκριμζνων προςδιοριςτϊν:

1. Πρωτογενισ πρόλθψθ

2. Δευτερογενισ πρόλθψθ

3. Τριτογενισ πρόλθψθ

4. Αρχζγονθ πρόλθψθ

«Θεράπευε τουσ αςκενείσ του από

όλεσ τισ αςκζνειεσ εκτόσ από μία:

Από εκείνθ από τθν οποία πζκαι-

ναν……»

Εμμ. Ροΐδθσ