ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΜΕΝΩ ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ ΜΟΥ: ΕΡΕΥΝΩ, ΜΑΘΑΙΝΩ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ……

Προτάσεις για την ανάπτυξη του νομού Κιλκίς

ΕΙΣΑΓΩΓΗ• Η δική μας ομάδα επέλεξε να ερευνήσει και να παρουσιάσει

προτάσεις που έχουν διατυπωθεί από φορείς και κατοίκους της περιοχής σχετικά με τομείς όπως: αγροδιατροφικός, πολιτιστικός-τουριστικός, έρευνας και καινοτομίας, εξαγωγές, υποδομές-μεταφορές, ενέργεια-περιβάλλον.

• Ανατρέχοντας στις ιστοσελίδες του Επιμελητηρίου, της Κιλκίς 2020, της αυτοδιοικητικής κίνησης «Οικολογία- Αλληλεγγύη», στις προτάσεις της μαθήτριας του σχολείου μας Μένου Βασούλας κ.α και αξιοποιώντας τις πληροφορίες από την επίσκεψή μας στο Επιμελητήριο

• προσπαθήσαμε μετά από την μελέτη των πληροφοριών που συλλέξαμε να παρουσιάσουμε τις πιο σημαντικές προτάσεις σχετικές με την ανάπτυξη των παραπάνω τομέων.

ΑΓΡΟΔΙΑΤΡΟΦΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ

Γενικές Διαπιστώσεις

• Αν η ανάπτυξη μπορεί να προέλθει κυρίως από την αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων μιας περιοχής, τότε τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Ελλάδας βρίσκονται στην παραγωγή ποιοτικών πιστοποιημένων φημισμένων αγροτικών προϊόντων, στην παροχή τουριστικών υπηρεσιών ποιότητας και στην ναυτιλία. Ακόμα, η Ελλάδα, έχει έναν από τους πιο μακροχρόνιους παγκοσμίως γνωστούς και ιστορικούς πολιτισμούς πάνω στον πλανήτη.

• Ειδικότερα το Κιλκίς έχει τα δύο πρώτα (αγροτική παραγωγή & τουριστικές υπηρεσίες) και επιπλέον πολύ καλή στρατηγικά γεωγραφική θέση στις μεταφορές.

Διαπιστώσεις για το νομό

• Ο νομός Κιλκίς είναι ένας κατεξοχήν αγροτικός νομός. Δυστυχώς όμως η έλλειψη επιχειρηματικότητας και ο αποπροσανατολισμός των αγροτών – παραγωγών μέσω των επιδοτήσεων και των κρατικών ενισχύσεων έχει ως αποτέλεσμα το εισόδημα των αγροτών όχι μόνο να παραμένει αβέβαιο αλλά και να μειώνεται συνεχώς.

• Η γεωργία και η κτηνοτροφία της περιοχής μας αντιμετωπίζει και τα γενικά προβλήματα του αγροτικού τομέα όπως είναι ο πολυτεμαχισμός και ο μικρός γεωργικός κλήρος, η ελλιπής ενημέρωση των αγροτών, η απροθυμία των νέων να ασχοληθούν με τη γεωργία και την κτηνοτροφία, η συνεχής γήρανση του αγροτικού πληθυσμού, το μικρό ποσοστό των αρδευόμενων εκτάσεων και σε πολλές περιπτώσεις η ληστρική εκμετάλλευση των μη ανανεώσιμων πόρων.

• Το Κιλκίς χάνει τον αγροτικό του χαρακτήρα.• Ο αγροτικός πληθυσμός του ν. Κιλκίς σήμερα δεν έχει

αποκτήσει τις απαιτούμενες δεξιότητες, επαγγελματική κατάρτιση, επιχειρηματική νοοτροπία, κοινωνική και περιβαλλοντική ευθύνη για να μπορέσει να δραστηριοποιηθεί με ανταγωνιστικές προοπτικές στα νέα δεδομένα. Αυτό θα πρέπει να είναι και το πρωταρχικό μέλημα της Πολιτείας ώστε τα επόμενα χρόνια οι αγρότες του νομού Κιλκίς να είναι σε θέση να αποφασίσουν αν θα συνεχίσουν μόνοι ή οργανωμένοι και αν αυτό που θα παράγουν θα το διαθέσουν στο εμπόριο σαν πρώτη ύλη ή αν θα το φτάσουν μέχρι το ράφι αξιοποιώντας προ όφελός τους την προστιθέμενη αξία από τη μεταποίηση, τυποποίηση, συσκευασία.

Η εναλλακτική λύση • Η εναλλακτική λύση στα αδιέξοδα του σήμερα, όσον

αφορά τον πρωτογενή τομέα και την παραγωγή τροφίμων, είναι μια μορφή γεωργίας πιο ήπια, που σέβεται το περιβάλλον, τον παραγωγό και τον καταναλωτή, χωρίς να θυσιάζει τη διατροφική επάρκεια.

• Μια γεωργία που θα εξασφαλίζει απασχόληση και ικανοποιητικό εισόδημα στην οικογενειακή αγροτική εκμετάλλευση και θα προωθεί την ανάπτυξη των συνεταιρισμών, των ομάδων παραγωγών και άλλων συλλογικών μορφών αγροτικής δραστηριότητας.

• Μια γεωργία που θα χρησιμοποιεί ορθολογικά ήπια μέσα φυτοπροστασίας και λίπανσης, που στηρίζεται πιο πολύ στην εργασία και την πληροφόρηση.

• Μια γεωργία που σέβεται τους φυσικούς πόρους, που συμβάλλει στον περιορισμό της διάβρωσης, που περιορίζει την κατανάλωση και τη ρύπανση των υδάτινων πόρων, που προσπαθεί να παράγει περισσότερη ενέργεια από όση καταναλώνει αξιοποιώντας στο έπακρο την ηλιακή ενέργεια, που προστατεύει τη βιοποικιλότητα και δεν χρησιμοποιεί γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς. Tα φωτοβολταϊκά στον κάμπο δεν παράγουν τρόφιμα και άρα θα πρέπει να χωροθετηθούν εκεί όπου η γη είναι άγονη ώστε να ωφελήσουν όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές.

• Μια γεωργία που παράγει ποιοτικά προϊόντα, κατά τεκμήριο πιο πλούσια σε θρεπτικά στοιχεία, με αυστηρές προδιαγραφές και υπό τακτικό και διαρκή έλεγχο από ανεξάρτητους φορείς για την ασφαλή κατανάλωσή τους.

• Τέλος τα ποιοτικά τρόφιμα να είναι άφθονα και προσιτά σε όλες τις κοινωνικές ομάδες, ιδίως στα χαμηλότερα οικονομικά στρώματα, και όχι προνόμιο μιας οικονομικής και κοινωνικής ελίτ.

Προτάσεις για Τουρισμό – Αθλητισμό

• Ενίσχυση στοχευμένων δράσεων στην κατεύθυνση της τουριστικής ανάπτυξης της Περιφερειακής Ενότητας του Κιλκίς. Η περιοχή διαθέτει σπουδαίους τουριστικούς προορισμούς για την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού (ορεινοί όγκοι του Πάικου και των Κρουσσίων, λίμνη Δοϊράνη, λίμνη Μεταλλείου, λίμνη Πικρολίμνη, αρχαιολογικοί χώροι, μουσεία, βοτανικός κήπος Κρουσσίων, αξιόλογα οικιστικά σύνολα κ.λπ.).

• Ολοκλήρωση των έργων του Αθλητικού κέντρου της πόλης του Κιλκίς (κολυμβητήριο και προπονητήριο) τα οποία θεωρούνται σημαντικά έργα όχι μόνο για την πόλη του Κιλκίς αλλά και για το σύνολο της Περιφερειακής Ενότητας και σήμερα βρίσκονται εγκαταλελειμμένα στο στάδιο θεμελίωσης

Προτάσεις για Πολιτισμό

• Για την προστασία και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς αλλά και την διασφάλιση χώρων πολιτισμού είναι αναγκαία η ανακαίνιση και επανάχρηση σημαντικών κτηρίων (διατηρητέων) για πολιτιστικές χρήσεις στην πόλη του Κιλκίς (Παλιά Νομαρχία, οθωμανικό λουτρό κλπ).

• Η ιστορική πόλη της Γουμένισσας διαθέτει πλούσιο οικιστικό απόθεμα με αξιόλογα δημόσια και ιδιωτικά κτίρια. Είναι βέβαιο ότι δεν αρκεί ο χαρακτηρισμός τους από την πολιτεία που έχει ήδη γίνει αλλά απαιτούνται συγκεκριμένες δράσεις στην κατεύθυνση της ενίσχυσης των ιδιοκτητών για παρεμβάσεις αναπαλαίωσης και επανάχρησης. Επιπλέον απαιτείται ο σχεδιασμός και η υλοποίηση προγραμμάτων αναπλάσεων και παρεμβάσεων σε δημόσιους χώρους για την ανάδειξη και ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής.

Καινοτομία & Έρευνα• Η καινοτομία είναι ένας καινούργιος τρόπος πιο

αποτελεσματικός να ασκείς την επιχειρηματική δραστηριότητα. Μπορεί να είναι μια καινούργια μέθοδος παραγωγής που χρησιμοποιεί καινούργιες τεχνολογίες για να ρίξει το κόστος και να ανεβάσει την παραγωγικότητα, μπορεί να είναι η βελτίωση της ποιότητας του προϊόντος, μπορεί να είναι η παροχή μιας μεγαλύτερης ποικιλίας προϊόντων, μπορεί να είναι η ανακάλυψη νέων αγορών, μπορεί να είναι η ανακάλυψη νέων πηγών πρώτων υλών, οι καινούργιες μορφές ενέργειας, μπορεί ακόμα να είναι και οι χρηματοοικονομικές καινοτομίες.

• Καινοτομία είναι η μετατροπή νέων ιδεών σε προηγμένα προϊόντα και υπηρεσίες. Η καινοτομία είναι σήμερα πιο σημαντική από ποτέ για μια επιχείρηση για να επιβιώσει και να ευημερήσει. Οι αγορές μεταβάλλονται με γρήγορους ρυθμούς και υπάρχει έντονος ανταγωνισμός από αναδυόμενα βιομηχανικά κέντρα όπως η Κίνα και η Ινδία.

Η καινοτομία στο νομό Κιλκίς

• Στον νομό Κιλκίς μολονότι το μεγαλύτερο ποσοστό της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας προέρχεται από τον μεταποιητικό κλάδο, δεν υλοποιούνται καινοτόμα επενδυτικά σχέδια. Αυτό οφείλεται στην απουσία κέντρου έρευνας και ανάπτυξης στην περιοχή αλλά και στο γεγονός ότι δεν έχει γίνει ακόμα αντιληπτό το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της τεχνολογικής ανάπτυξης και της καινοτομίας.

• Η παρουσία του τμήματος Σχεδιασμού και Παραγωγής Ενδυμάτων του ΤΕΙ Θεσσαλονίκης, μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην αξιοποίηση νέων τεχνολογιών, όπως η «ψηφιακή αλυσίδα προσφοράς», που εξασφαλίζει καλύτερες συνέργειες και διασυνδέσεις μεταξύ των επιχειρήσεων και την παραγωγή καινοτόμων προϊόντων στον κλάδο της ένδυσης όπως είναι η παραγωγή ειδικών προστατευτικών ενδυμάτων που χρησιμοποιούνται στην ιατρική, την αεροναυτική και την αυτοκίνηση.

Εξαγωγές• Ο νομός Κιλκίς έχει ισχυρές εξαγωγικές επιχειρήσεις. • Μέσα στην πενταετία Κιλκίς και Ημαθία μοιράζονται εναλλάξ τη δεύτερη και τρίτη

θέση για την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. • Το 2009 ο Νομός Κιλκίς καταλαμβάνει τη 10η θέση μεταξύ των 52 νομών της

χώρας. • Η μεγαλύτερη αξία εξαγωγών προορίζεται για τη γειτονική αγορά της Βουλγαρίας.

Ακολουθεί η αγορά της Γερμανίας και τρίτη η αγορά του Βελγίου. • Το Κιλκίς αξιοποιεί κυρίως την ενδοχώρα των Βαλκανίων. Ωστόσο σε άλλες

αγορές δυναμικές ή αναδυόμενες, όπως είναι η Κίνα, η Ινδία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Σαουδική Αραβία, η δραστηριότητα του Κιλκίς είναι σχεδόν μηδενική.

• Σημαντικός εξαγωγικός κλάδος του Νομού είναι το αλουμίνιο, ακολουθούν τα καπνά και ο κλάδος της ένδυσης. Ισχυρή αυξητική τάση επίσης καταγράφεται για τον κλάδο παρασκευασμάτων δημητριακών.

• Οι αγορές που έχουν περισσότερη ζήτηση γι’ αυτούς τους κλάδους είναι: • για τα προϊόντα του κλάδου του αλουμινίου και των πλαστικών, ΗΠΑ, Γερμανία

και Κίνα. Το Κιλκίς εξάγει μόνο στη Γερμανία.• για τα ενδύματα, οι αγορές των ΗΠΑ, της Γερμανίας και της Ιαπωνίας. Το Κιλκίς

εξάγει μόνο στη Γερμανία.• για τα δημητριακά, οι αγορές της Ιαπωνίας, του Μεξικού και της Κορέας. Σε καμία

από τις τρεις αγορές το Κιλκίς δεν εξάγει τίποτα.

Προτάσεις για εξαγωγές

• Ενίσχυση της υφιστάμενης εξαγωγικής βάσης της περιοχής με στόχευση συγκεκριμένους κλάδους παραγωγής σε προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας.

• Επαναπροσδιορισμός των αγορών – στόχων των επιχειρήσεων του Νομού στοχεύοντας σε νέες αγορές με προοπτική ανάπτυξης και δυναμική.

• Υλοποίηση ολοκληρωμένου προγράμματος προώθησης προϊόντων μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων της περιοχής στο εξωτερικό.

• Ενίσχυση της κουλτούρας της τυποποίησης και πιστοποίησης της ποιότητας στις επιχειρήσεις του Νομού.

• Ανάπτυξη δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού σε θέματα εξαγωγικής στρατηγικής, εξαγωγικού μάρκετινγκ και μάνατζμεντ και εκπαίδευση πάνω στις διαδικασίες εξαγωγών.

• Σχεδιασμός και υλοποίηση ενός ειδικού σχεδίου για την επανατοποθέτηση, την προβολή και την προώθηση των προϊόντων όπου η περιοχή παρουσιάζει κάποια ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα.

Προτάσεις για το οδικό δίκτυο

• Ολοκλήρωση του έργου «οδικός άξονας Θεσσαλονίκης – Κιλκίς –Δοϊράνης».

• Βελτίωση της επαρχιακής οδού Κιλκίς - Πολυκάστρου – Αξιούπολης – Γουμένισσας και η σύνδεση της με τα Γιαννιτσά.

• Βελτίωση του οδικού δικτύου Θεσσαλονίκη – Κιλκίς -Δοϊράνη – Προμαχώνας και σύνδεσή του από το Δροσάτο προς το τελωνείο της Δοϊράνης.

• Βελτίωση και αναβάθμιση των τεχνικών χαρακτηριστικών του οδικού δικτύου της ΠΕΟ Κιλκίς – Θεσσαλονίκης.

• Βελτίωση του επαρχιακού οδικού δικτύου της Περιφερειακής Ενότητας του Κιλκίς

Προτάσεις για τις Μεταφορές

Κατασκευή Προαστιακού Σιδηροδρόμου με σύγχρονες προδιαγραφές και λειτουργία του με τις γραμμές Θεσ/νίκη – Κιλκίς - Ροδόπολη και Θεσ/νίκη – Πολύκαστρο –Ειδομένη (σύνδεση με βιομηχανικές ζώνες). Η κατασκευή ενός τέτοιου έργου είναι μεγάλης σημασίας για την Περιφερειακή Ενότητα του Κιλκίς και σε συνδυασμό με ένα σύγχρονο οδικό δίκτυο θα συμβάλλει τα μέγιστα στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής.

Προτάσεις για έργα Υποδομών

• Κατασκευή νέων γεφυρών στον Αξιό ποταμό με άμεση προτεραιότητα την κατασκευή νέας γέφυρας σύνδεσης Πολυκάστρου - Αξιούπολης.

• Αποπεράτωση των εργασιών στην Λιμνοδεξαμενή Αρτζάν - Αματόβου με κατασκευή στραγγιστικού και αρδευτικού δικτύου έτσι ώστε να τεθεί το έργο σε συνολική λειτουργία. Πρόκειται για μεγάλο έργο που θα αρδεύσει περισσότερα από 14.000 στρέμματα εύφορης γης στην ευρύτερη περιοχή.

• Κατασκευή Φραγμάτων (ύδρευση – άρδευση) στους δήμους Κιλκίς και Παιονίας.

Προτάσεις για το Περιβάλλον – Οικολογία

Στο Κιλκίς ένα μεγάλο μέρος νερού που κάθε χρόνο ξοδεύεται σε διάφορες χρήσεις δεν πρόκειται να αναπληρωθεί ποτέ. Οι κυβερνήσεις των τελευταίων δεκαετιών προσπάθησαν να ικανοποιήσουν την ακόρεστη ζήτηση νερού, επεκτείνοντας διαρκώς την εκμετάλλευση πεπερασμένων αποθεμάτων.

Ως εκ τούτου απαιτείται:• Σχεδιασμός υδατικής πολιτικής.• Εξοικονόμηση υδατικών πόρων με ήπιες παρεμβάσεις διαχείρισης

της ζήτησης του νερού σε όλους τους τομείς.• Έργα σταδιακής επιδιόρθωσης της περιβαλλοντικής ζημιάς που έχει

υποστεί το υδατικό σύστημα.• Το νερό πρέπει να συνεχίσει να αποτελεί δημόσιο και κοινωνικό

αγαθό.

ΔοϊράνηΤο οικοσύστημα της λίμνης Δοϊράνης βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο περαιτέρω υποβάθμισης. Απαιτούνται άμεσες δράσεις στην κατεύθυνση του ελέγχου των αρδεύσεων. Επιπλέον απαιτείται προσπάθεια ενίσχυσης του υδάτινου δυναμικού της λίμνης.Η διαχείριση του προβλήματος της λίμνης πρέπει να αντιμετωπισθεί σε συνδυασμό με την διαχείριση του οικοσυστήματος «λίμνη Κερκίνη - ποταμός Στρυμόνας». Τέλος απαιτούνται και διακρατικές συνεργασίες.

Αξιός - Γαλλικός

Η προστασία των ποταμών Αξιού και Γαλλικού κρίνεται απαραίτητη διότιαντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα μόλυνσης εξαιτίας της ανεξέλεγκτης διάθεσης σε αυτούς μη επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων βιομηχανικών και γεωργοκτηνοτροφικών δραστηριοτήτων.

Απορρίμματα – δασικές εκτάσεις• Αναγκαία θεωρείται η εναλλακτική διαχείριση των

απορριμμάτων με εφαρμογή μεθόδων ανακύκλωσης και μεθόδων ανάκτησης οργανικών υλών των απορριμμάτων με προοπτική χρήσης ως λιπασμάτων στην γεωργία (κομποστοποίηση) κλπ.

• Απαγόρευση παράνομων αμμοληψιών και απορρίψεων μπαζών σε φυσικές εκτάσεις και ουσιαστικοί έλεγχοι.

• Αύξηση των δασικών εκτάσεων σε διαθέσιμες εκτάσεις με εθελοντικές και οργανωμένες δενδροφυτεύσεις και εφαρμογή προγραμμάτων διατήρησης αυτών από την ανεξέλεγκτη βόσκηση.

Βοτανικός κήποςΣτήριξη του Βαλκανικού βοτανικού κήπου Κρουσσίων ο οποίος και συνδράμει στην προστασία και διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας της Βαλκανικής αλλά και παρέχει στους επισκέπτες προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, ερμηνείας των φυτικών συλλογών του Κήπου και αναψυχής.

Προτάσεις για Ενέργεια• Ο ενεργειακός πλούτος που διαθέτει ο νομός Κιλκίς (βιομάζα,

αιολική ενέργεια, ηλιακή ενέργεια) οφείλει να μελετηθεί και να αξιοποιηθεί.

• Ακόμη θα πρέπει να διερευνηθεί αν τα κτηνοτροφικά υπολείμματα αποτελούν επαρκή ύλη για να στηθεί μία μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας με καύσιμη ύλη το βιοαέριο.

• Η Τοπική Αυτοδιοίκηση καλείται να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας σε τοπικό επίπεδο, την ευαισθητοποίηση και ενεργοποίηση των πολιτών σε ζητήματα εξοικονόμησης ενέργειας, προστασίας και βιώσιμης διαχείρισης του αστικού περιβάλλοντος.

• Ιδιαίτερη και σημαντική σπουδαιότητα έχουν οι επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ο νομός διαθέτει τέτοια χαρακτηριστικά που να δημιουργεί προϋποθέσεις για τέτοιου είδους επενδύσεις.

Τα συμπεράσματα δικά σας……