Η δομή της ύλης

Ο εκπαιδευτικός: Τουλιόπουλος Φώτης

• Ύλη ονομάζεται

οτιδήποτε έχει μάζα και

καταλαμβάνει όγκο.

• Όλα τα σώματα, στερεά

υγρά ή αέρια είναι

φτιαγμένα από ύλη.

Μόνο στο κενό δεν υπάρχει

ύλη.

• Ότι μπορούμε να παρατηρήσουμε,

να αγγίξουμε ή να αισθανθούμε είναι

φτιαγμένο από ύλη.

Όλα τα φυσικά σώματα αποτελούνται από ύλη!

Ύλη

Όγκος: Είναι η ποσότητα του χώρου

που καταλαμβάνει ένα αντικείμενο. Μονάδα

μέτρησης του όγκου είναι το κυβικό μέτρο.

Μάζα: Είναι η ποσότητα της ύλης

που περιέχεται σε ένα σώμα. Μονάδα μέτρησης της μάζας

είναι το χιλιόγραμμο.

Πυκνότητα: Πρόκειται για την ποσότητα της ύλης στη μονάδα του όγκου. Για να βρούμε την πυκνότητα ενός σώματος

διαιρούμε τη μάζα δια του όγκου.

• Καθημερινά παρατηρούμε ότι η ύλη μετατρέπεται σε ενέργεια. Παράδειγμα, όταν καίμε ένα χαρτί, απελευθερώνεται ενέργεια με τη μορφή της θερμότητας. • Η αντίστροφη διαδικασία είναι περισσότερο πολύπλοκη, αλλά για τους επιστήμονες είναι κάτι συνηθισμένο.

Η ύλη μετατρέπεται σε ενέργεια και αντίστροφα!

Ύλη και ενέργεια

Ενέργεια: Είναι ένα φυσικό μέγεθος που

συνοδεύει κάθε μεταβολή του φυσικού κόσμου. Την

καταλαβαίνουμε κυρίως από τα αποτελέσματά της.

Ύλη: Από αυτήν είναι φτιαγμένα

όλα τα φυσικά σώματα.

• Τα περισσότερα σώματα που μας

περιβάλλουν είναι μίγματα, δηλαδή

αποτελούνται από διάφορες χημικές

ουσίες. Το μικρότερο κομμάτι ενός μίγματος είναι το μόριο.

• Τα μόρια αποτελούνται από

ακόμη μικρότερα τμήματα που

ονομάζονται άτομα.

• Τα καθαρά σώματα είναι είτε στοιχεία,

τα μόρια των οποίων αποτελούνται από ένα

είδος ατόμων είτε χημικές ενώσεις στις οποίες τα μόρια αποτελούνται από διαφορετικά άτομα.

Όλα τα σώματα που υπάρχουν γύρω μας προέρχονται από 92 στοιχεία. Η δομή της ύλης

Άτομο: Είναι το μικρότερο τμήμα ενός χημικού στοιχείου που διατηρεί

τις ιδιότητές του. Μπορεί να συνδυαστεί με άλλα άτομα και

να σχηματίσει μόρια.

Μόριο: Το μικρότερο τμήμα ενός σώματος που διατηρεί τις

ιδιότητές του. Ένα μόριο ζάχαρης

εξακολουθεί να είναι γλυκό.

• Βρίσκονται στον πυρήνα του ατόμου και έχουν θετικό φορτίο.

• Έχουν μάζα περίπου 1836 περισσότερη από τα ηλεκτρόνια.

• Βρίσκονται στον πυρήνα του ατόμου όπως και τα πρωτόνια. Έχουν μάζα ίση με τα πρωτόνια, αλλά δεν έχουν ηλεκτρικό φορτίο, είναι ουδέτερα.

• Περιφέρονται σε τροχιές γύρω από τον πυρήνα του ατόμου.

• Είναι τα μικρότερα σε μάζα, αλλά έχουν αρνητικό φορτίο ίσο με αυτό των πρωτονίων.

Άτομα Τα άτομα αποτελούνται από τον πυρήνα και τα ηλεκτρόνια

Πρωτόνια Νετρόνια Ηλεκτρόνια

• Τα κουάρκ συναντώνται στο εσωτερικό των πρωτονίων και των νετρονίων, δηλαδή στα σωματίδια που απαρτίζουν τον πυρήνα των ατόμων.

• Φαίνεται πως τα κουάρκ είναι θεμελιώδη, δηλαδή δε μπορούν να διαιρεθούν περισσότερο.

• Υπάρχουν έξι τύποι κουάρκ που ονομάζονται: άνω, κάτω, παράδοξο, γοητευτικό, πυθμένας και κορυφή.

Τα κουάρκ Είναι τα θεμελιώδη σωματίδια από τα οποία αποτελείται η ύλη

•Οι τρεις φάσεις της ύλης Τα υλικά σώματα μπορεί να είναι στερεά, υγρά ή αέρια

Στερεά Υγρά Αέρια

Στα στερεά

σώματα, τα μόρια

κινούνται πολύ

κοντά το ένα στο

άλλο και οι θέσεις

τους είναι μόνιμες,

δεν αλλάζουν.

Στα υγρά τα μόρια

κινούνται, αλλάζουν

θέσεις, αλλά

παραμένουν κοντά το

ένα στο άλλο. Δεν

μπορούν να

πλησιάσουν ή να

απομακρυνθούν

μεταξύ τους.

Στα αέρια τα μόρια

κινούνται ελεύθερα,

αλλάζουν θέση

μεταξύ τους και

μπορούν να

απομακρύνονται,

αλλά όχι να

πλησιάζουν πολύ

μεταξύ τους.