ΣΠΗΛΑΙΟ

«Ένας μαγικός υπόγειος κόσμος»

Σπήλαιο ονομάζεται κάθε φυσική κοιλότητα στο εσωτερικό της γης

στην οποία έχει πρόσβαση ο άνθρωπος.

Στην αντίθετη περίπτωση γίνεται λόγος για έγκοιλο.

Την Παλαιολιθική Εποχή (600.000 - 8.000 π.Χ.), τα σπήλαια χρησίμευαν ως τόποι κατοικίας και προσωρινά καταλύματα.

Αυτό φαίνεται στις εξαιρετικές βραχογραφίες που βρέθηκαν στα σπήλαια Αβινιόν & Λασκώ της Γαλλίας καθώς και στο σπήλαιο της Αλταμίρας στην Ισπανία

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΕΣ ΒΡΑΧΟΓΡΑΦΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑΕξαιρετικές επίσης βραχογραφίες βρέθηκαν και στον ελλαδικό χώρο, όπως στο Παγγαίο, στους Φιλίππους Καβάλας, στο σπήλαιο Αλιστράτης Σερρών κλπ.

Νεολιθική εποχή

Τα σπήλαια χρησιμοποιήθηκαν περιστασιακά ως χώροι ταφής, και λατρείας.(Όπως το σπήλαιο «Ιδαίον Άνδρον» στην Κρήτη).

ΤΥΠΟΙ ΣΠΗΛΑΙΩΝ

• Ηφαιστειογενή (σχηματίζονται από τη λάβα των ηφαιστείων)

• Αιολικά (σχηματίζονται από την ενέργεια του ανέμου

• Τεκτονικά (οφείλονται σε διάφορες κινήσεις του φλοιού της γης)

• Καρστικά (οφείλονται στη διαβρωτική ενέργεια του νερού)

Απ' αυτά τα Σπήλαια έχουν αξιοποιηθεί τουριστικά αρκετά.

Σπηλαιολογία

Ονομάζεται η επιστήμη που ασχολείται με την έρευνα των σπηλαίων από κάθε άποψη (ανακάλυψη, τεχνική εξερεύνησης και καταγραφής, τοπογράφησης, γεωλογικής μελέτης, φωτογράφησης, τουριστικής ανάπτυξης κτλ ).

Το κύριο έργο της Ε.Σ.Ε. άρχισε μετά το 1950 με το ζεύγος Ιωάννη και Άννας Πετροχείλου που εξερεύνησαν και χαρτογράφησαν πάνω από 6.000 σπήλαια και το έργο τους συνεχίζεται από νεώτερους ερευνητές.

Άννα Πετρόχειλου

ΠΩΣ ΣΧΗΜΑΤΙΖΟΝΤΑΙ ΤΑ ΣΠΗΛΑΙΑ

Τα σπήλαια δημιουργούνται κυρίως σε ασβεστολιθικά εδάφη. Η διαδικασία για να δημιουργηθεί ένα σπήλαιο κρατάει χιλιάδες χρόνια. Αρχίζει όταν το επιφανειακό νερό εισδύει στο υπέδαφος από μικρές ρωγμές. Στο νερό βρίσκεται διαλυμένο ένα αέριο, το διοξείδιο του άνθρακα. Είναι ένα ελαφρύ οξύ που διαλύει τον ασβεστόλιθο. Το νερό που διαλύει τα ασβεστολιθικά πετρώματα και δημιουργεί το σπήλαιο γίνεται πλούσιο σε ανθρακικό ασβέστιο, το οποίο το εναποθέτει αργά αργά στα σημεία όπου υπάρχει σταγονορροή. Έτσι στην οροφή του σπηλαίου δημιουργούνται οι σταλακτίτες και στο έδαφος οι σταλαγμίτες.

ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΣΠΗΛΑΙΩΝ

Σταλακτίτες

Σταλαγμίτες

ΤΟ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ ΤΩΝ ΣΠΗΛΑΙΩΝΑΒΙΟΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑΒΙΟΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

• Η πανίδα των σπηλαίων αποτελείται από τρωγλόξενα, τρωγλόφιλα και τρωγλόβια είδη.

ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Οι παράγοντες που συντελούν στην αλλοίωση ή και την καταστροφή ενός σπηλαίου είναι:

• Η αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα . (Όταν το διοξείδιο του άνθρακα υπερβαίνει τις κανονικές τιμές τότε ο διάκοσμος ενός σπηλαίου (ανθρακικό ασβέστιο) μετατρέπεται σε …γύψο)

Ο φωτισμός.

Η ανάγκη φωτισμού των σπηλαίων, δημιουργεί μια έντονη αλλοίωση του διάκοσμου, γιατί δίδει τη δυνατότητα στους φυτικούς οργανισμούς που υπάρχουν να φωτοσυνθέτουν δηλ. να πρασινίσουν και να σκεπάσουν μεγάλες επιφάνειες.

Η ραδιενέργεια.

Εγκατάλειψη οργανικών και ανόργανων ουσιών

Βανδαλισμοί

Βάνδαλοι δεν υπήρχαν μόνο παλιά… Υπάρχουν και σήμερα!!!

Σπήλαια με τεράστια παλαιοντολογική και αρχαιολογική σημασία καταστρέφονται από τις λαθρανασκαφές ή τις ανόητες ενέργειες ορισμένων.

Ανθρώπινο σώμα.

• To σπήλαιο Lascaux στην Γαλλία με τις μοναδικές προϊστορικές τοιχογραφίες... Όταν οι επισκέπτες και ο φωτισμός άρχισαν να αλλοιώνουν το σπήλαιο με την πρασινάδα που προκαλούσαν το ΣΦΡΑΓΙΣΑΝ !!!

Το ανθρώπινο σώμα επηρεάζει το σπήλαιο προκαλώντας:

α. μεταβολή της θερμοκρασίας

β. μεταβολή της υγρασίας

γ. αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα και δ. με μικροοργανισμούς (μύκητες, βακτήρια κλπ) που μεταφέρει.

Εικόνες από διάφορα Σπήλαια…

Καλλιτεχνική επιμέλεια

Η2Ο

Ο θάλαμος της λευκής Λιμνούλας.

(Σπήλαιο Ανεμότρυπας Πραμάντων)

Ο «Θάλαμος της Κόκκινης Λίμνης».

(Σπήλαιο Ανεμότρυπας Πραμάντων)

Σπήλαιο Περάματος Ιωαννίνων

Σπήλαιο Περάματος Ιωαννίνων

Σπήλαιο Δυρού στη Μάνη.Το ωραιότερο λιμναίο σπήλαιο στον κόσμο.

Η βροχή του χθες ………σήμερα!!!