παραδοσιακή διατροδη της ηπειρου

13
Εργασία Οικιακής Οικονομίας 2014-2015 ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ Παύλος Πλυτάς Β3

Transcript of παραδοσιακή διατροδη της ηπειρου

Page 1: παραδοσιακή διατροδη της ηπειρου

Εργασία Οικιακής Οικονομίας 2014-2015

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ

ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ

Παύλος Πλυτάς

Β3

Page 2: παραδοσιακή διατροδη της ηπειρου

Πρόλογος

Κάθε γωνιά της Ελλάδας, ακόμα και η πιο απομακρυσμένη, έχει να παινεύεταιγια την κουζίνα της, για τη δική της γαστρονομική πρόταση. Πρόκειται γιαφαγητά, οι συνταγές των οποίων σμιλεύτηκαν μέσα στο χρόνο από τιςιδιομορφίες του κάθε τόπου, τις κλιματολογικές συνθήκες του, τον ορεινό ήπαραθαλάσσιο χαρακτήρα του, τις καθημερινές ανάγκες των ανθρώπων του,την εύκολη ή αντίθετα τη δύσκολη πρόσβασή τους σε μεγαλύτερες αγορές καικατά συνέπεια σε ποικιλία και συγχρωτισμό με διαφορετικές κουζίνες, υλικάκαι ήθη. Συνταγές που φανερώνουν το χαρακτήρα ουσιαστικά του κάθε τόπου,και το αποτύπωμα που άφησε το πέρασμα του χρόνου πάνω του...

Υπάρχουν εδέσματα, που τα συναντάμε σε πολλές περιοχές αλλά μεδιαφορετικό όνομα κάθε φορά, όπου αλλάζει πότε το ένα ή το άλλο υλικό.Πρόκειται για συνταγές που πέρασαν από μητέρα σε κόρη, τις οποίεςσυνηθίσαμε να αποκαλούμε «παραδοσιακές» και που εξακολουθούμε ναφτιάχνουμε με τα ίδια ακριβώς υλικά, όπως τις έφτιαχναν οι γιαγιάδες μας,όχι πια από έλλειψη ποικιλίας υλικών, φαντασίας ή πρωτοτυπίας αλλά απόανάγκη σύνδεσης μας με το παλιό, σε μια προσπάθεια να διασώσουμε και νααναδείξουμε τη μοναδικότητα του τόπου μας.

Page 3: παραδοσιακή διατροδη της ηπειρου

Τα βασικά χαρακτηριστικά-συστατικά της Ηπειρώτικης κουζίνας

• Στην περιοχή της Ηπείρου δεν ευδοκιμούν τα ελαιόδεντρα, οπότε το βούτυροκατέχει εξέχουσα θέση.

• Η τεχνική με τα φύλλα για τις πίτες. Υπάρχουν πολλά είδη φύλλων πίτας, πουγίνονται από παλιά με ή χωρίς ξύδι, με ή χωρίς λάδι κ.ο.κ. Μεγάλο ρόλο παίζει καιη σκληρότητα του νερού, που είναι ικανή να σου βγάλει άλλο φύλο στο Κουκούλικαι άλλο στις Βαρνάδες. Αν δεν χρησιμοποιούν τα τοπικά άλευρα, το φύλλογίνεται ακόμα πιο ιδιαίτερο.

• Ένα άλλο χαρακτηριστικό ηπειρώτικο, είναι ο μεζές. Η ηπειρώτικη τηγανιά είναιχαρακτηριστική εδώ. Τη φτιάχνεις γρήγορα για να φάνε οι φίλοι. Εξάλλου αυτή τηδιάσταση έχει μέσα ο μεζές, εκφράζει τον τρόπο συμπεριφοράς των Ηπειρωτών,οι οποίοι είναι εξαιρετικά φιλόξενοι. Δεν υπάρχει περίπτωση να μη σου ανοίξουντο σπίτι τους, ακόμη κι αν δε σε ξέρουν.

• Δεν υπάρχει περίπτωση στα ορεινά της Ηπείρου να σου πουν συνταγή αυθεντικήπαλιά με λεμόνι, γιατί δεν είχαν λεμόνια. Ακόμη και αν η Άρτα καλλιεργούσεεσπεριδοειδή δεν υπήρχαν δρόμοι για να πάνε τα λεμόνια . Ξινό, όμως, είχαν. Τακορόμηλα. Έπαιρναν το χυμό τους κι έφτιαχναν με αυτόν, κάτι που μοιάζει με τοαρνάκι το λεμονάτο ή το κοτόπουλο το λεμονάτο. Το κορόμηλο έδινε και μιαδιάσταση φρουτώδη.

Page 4: παραδοσιακή διατροδη της ηπειρου

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ Το κάθε πιάτο περιέχει τη δική του ιστορία.

Γεύσεις απλές, αυθεντικές, σοφά συνταιριασμένες, δίνουν μαθήματα οικιακής οικονομίας, δημιουργώντας εξαιρετικά παραδοσιακά φαγητά, με πρώτες ύλες προϊόντα της φύσης, γεμάτα αρώματα και νοστιμιά.

ΠΙΤΕΣ

• Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι πίτες. Πίτες καθημερινές ή γιορτινές, απλές ή τελετουργικές,νηστίσιμες ή αρτύσιμες, γρήγορες για να φιλέψουν τον επισκέπτη, πολύπλοκες τόσο, ώστε νακρίνουν τις μαγειρικές ικανότητες της νιόνυφης την επόμενη του γάμου. Πίτες ανοιχτές, κλειστές,αλμυρές, γλυκές με φύλλο ή χωρίς φύλλο, γεμισμένες με κάθε λογής υλικά. Η γλύκα της κολοκύθας,η στυφή γεύση του λάπατου, το άρωμα των άγριων χόρτων του βουνού, η απλότητα του τυριού.Εδώ όλα γίνονται πίτες το κρέας, το ψάρι και τα ζυμαρικά. Γευστικά αριστουργήματα από απλά καιλιτά υλικά, που συνδυάζουν την σοφία της μαγειρικής οικονομίας με την υψηλή γαστρονομία.Μεγάλη ποικιλία στις τυρόπιτες, με καλύτερη να θεωρείται αυτή, με την φέτα. Δεύτερη έρχεται ητυρόπιτα με το ανθότυρο και πρόχειρη θεωρείται η γκίζα. Γιορτινή η Μετσοβίτικη Κασιάτα, γλυκιάη γαλατόπιτα. Η πίτα είναι το φαγητό για κάθε μέρα και αριθμεί τουλάχιστον 70 είδη.

ΑΡΩΜΑΤΙΚΑ ΧΟΡΤΑ

• Τα αρώματα της φύσης κλεισμένα σε παραδοσιακές συνταγές, στα γιαπράκια με άφθονα χόρτακαι πολύ λίγο ρύζι. Χυλωμένοι γίγαντες με σπανάκι ή άγρια χόρτα. Τα άφθονα άγρια χόρτασυνθέτουν το καθημερινό εδεσματολόγιο των κατοίκων και αποτελούν την βάση εμπνευσμένωνφαγητών, βραστά ως σαλάτα, τσιγαριστά με καυτερή πιπεριά, απλά υπέροχα.

ΖΥΜΑΡΙΚΑ

• Άρωμα παράδοσης φέρνουν τα ζυμαρικά, φτιαγμένα από αγνά σιτηρά, γάλα, βούτυρο, αυγά χωρίςπρόσθετα υλικά με απλότητα και μεγαλείο γεύσης. Τραχανάς ξινός, γλυκός. Για πρωινό,μαγειρεμένος με ντομάτα και τυρί, με μανιτάρια, με λουκάνικο, με κατσίκι, κ.ά. Χυλοπίτες ξυπνούνμνήμες από φαγητά γιαγιάς τρώγονται σκέτες με βούτυρο και τυρί, συνοδεύουν κρέατα με κόκκινησάλτσα., ή συμπληρώνουν γευστικά κρεατόσουπες, κ.ά.

Page 5: παραδοσιακή διατροδη της ηπειρου

ΚΡΕΑΤΑ

• Ντόπια κρέατα νόστιμα, ζουμερά και άριστα ποιοτικά αποτελούν κλασσικά εδέσματα τηςΗπείρου. Ζουμερό πρόβειο κοντοσούβλι, πικάντικο κοκορέτσι, πεντανόστιμη ψητήπροβατίνα, καυτές σούπες από πρόβατα και γίδα. Σουβλιστό αρνί, κλέφτικο, κοκκινιστό τηςκατσαρόλας. Κατσικάκι στη γάστρα λεμονάτο, μελωμένο με πατάτες στο φούρνο. Χοιρινήτηγανιά, μοσχάρι στιφάδο, πατσάς με καρυδάκι σκορδαλιά, γουμίδια (συκωταριά),λουκάνικα γεμιστά με πολλά μυρωδικά, λουκάνικα από ελάφι, τσουμπλέκι ( κεφτές μεπολλά κρεμμύδια στο φούρνο).

ΚΥΝΗΓΙ

• Κυνήγια από τα βαθύσκιωτα δάση και βοσκημένους πουρναρότοπους. Λαγός στιφάδο μεσκορδαλιά από καρύδια ή σαλμί. Αγριογούρουνο με κυδώνια, μέλι ή σαλμί. Ζαρκάδι ήελάφι στιφάδο. Πιλάφι με κοτσύφια, τρυγόνια, πέρδικες σαλμί.

ΓΛΥΚΑ

• Μοναδικά σιροπιαστά γλυκά σαραγλί, καρυδόπιτα, αμυγδαλόπιτα, μετσοβίτικες φλογέρεςμε σήμα κατατεθέν το Γιαννιώτικο κανταΐφι (επιτυχημένο συνταίριασμα υλικών με αέρινεςίνες κανταϊφιού φύλλα μπακλαβά, καρύδια, αμύγδαλο και παχύρευστο σιρόπι). Σκερ-Μπουρέκ παραδοσιακό χειροποίητο γλυκό της Κόνιτσας που σημαίνει ζαχαρένια πίτα,Κλωστάτι παραδοσιακός μπακλαβάς με εξαίρετο ελαιόλαδο και καρύδι.

• Γλυκά του κουταλιού, υπάρχουν παντού με όλα τα φρούτα και τους καρπούς τηςΗπειρώτικης γης. Ολόκληρο το κάστανο αναδεικνύει την γλυκύτητά του στο κουταλάκι τουγλυκού, τ’ άγουρο σύκο, το βατόμουρο, το γλυκό δαμάσκηνο με κρασί και κανέλα κ.ά. Όλααυτά συνοδεύουν τα ηδύποτα με τις γεύσεις του κράνου, βατόμουρου κ.ά.

Page 6: παραδοσιακή διατροδη της ηπειρου

ΚΑΙ ΑΛΛΑ….

• Βατραχοπόδαρα με χυλό, τηγανισμένα, συνοδεία ψητών λαχανικών και τσίπουρου, με τηνγεύση τους να ακροβατεί μεταξύ κοτόπουλου και ψαριού.

• Χέλια (ο μύθος λέει ότι γεννιούνται στην θάλασσα των Σαργασσών και περνούν μέσα απότον Αχέροντα για να φθάσουν εδώ) ψημένα με ιδιόρρυθμο τρόπο σε κεραμίδααρωματισμένα με δάφνη και πιπέρι, ή καπνιστά, ή ψητά στο τζάκι περασμένα σε καλάμι ήκρασάτα.

• Άγρια πέστροφα από το Βοϊδομάτη ή τις λίμνες των βουνών στη σχάρα με σκόρδοπεριχυμένη με γίδινο βούτυρο.

• Αθερίνα σιγομαγειρεμένη με μπόλικη ντομάτα, στο φούρνο.

• Διάσημη η Σαρδέλα Αμβρακικού αποτελεί το φαγητό του φτωχού. Μαγειρεύεται πλακί ήψητή.

• Κυπρίνος στο φούρνο, ψητή στα κάρβουνα ή με σέλινο στο φούρνο η τσιπούρα.

• Κέφαλος πλακί, κόκκινες καραβίδες με σκορδαλιά, γαρίδες ψητές, τηγανιτές γλώσσες καικουτσομούρες.

• Ψητές ή μαγειρευτές με χόρτα οι σουπιές.

• Το ψάρι των βουνών, ο παστός μπακαλιάρος με φρέσκια ντομάτα και κόκκινη πάπρικα.

Page 7: παραδοσιακή διατροδη της ηπειρου

ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ

Παραδοσιακές διατροφικές συνήθειες των Ηπειρωτών

Χριστούγεννα•

Τα παραδοσιακά φαγητά που φτιάχνουν οι Ηπειρώτες τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά είναισυνήθως κοτόσουπα, χοιρινό με πράσα στην κατσαρόλα και γεμιστή γαλοπούλα με κάστανα καικουκουνάρια.Τα πιο παλιά χρόνια, οι χριστουγεννιάτικες προετοιμασίες στην Ήπειρο άρχιζαν από την γιορτή του ΑγίουΑνδρέα, όπου οι γυναίκες έβραζαν τα παραδοσιακά πολυσπόρια (μπόλια), καλαμπόκι και άλλα όσπρια.

• Τα σπάργανα του Χριστού : Οι νοικοκυρές την παραμονή των Χριστουγέννων έφτιαχναν ένα είδοςτηγανίτας με χυλό από αλεύρι χωρίς αλάτι και λάδι. Στο τζάκι, πάνω στην πυροστιά, τοποθετούσαν μιαπέτρινη πλάκα πάνω στην οποία έριχναν με μια κουτάλα το χυλό και τον έψηναν και από τις δυο πλευρές.Τέλος, τα ράντιζαν με ζαχαρόνερο ή μελόνερο. Η οικογένεια τις έτρωγε το βράδυ της παραμονής τωνΧριστουγέννων ή ανήμερα.

• Γιαπράκια : Τα γιαπράκια, κοινώς οι λαχαντολμάδες, ήταν βασικό πιάτο για το Χριστουγεννιάτικο τραπέζικαι συμβόλιζε το φάσκιωμα του νεογέννητου Χριστού. Η ονομασία «γιαπράκια» προέρχεται από τηντούρκικη λέξη Yaprak που σημαίνει «φύλλο».

• Μπουκουβάλα : Σε πολλά μέρη της Ηπείρου συνήθιζαν να φτιάχνουν τη Πρωτοχρονιάτικη πίτα αλμυρήκαι όχι γλυκιά. Μια από αυτές τις πίτες ήταν η μπουκουβάλα που έφτιαχναν στην Πρέβεζα, την Άρτα καιτα Γιάννενα. Το όνομα της προέρχεται από τη βλάχικη λέξη bukuvala που σημαίνει μπουκιές ψωμιούανακατεμένες στο τηγάνι με ζεστό λάδι, λίπος ή βούτυρο.

Πάσχα

• Πατροπαράδοτο γεύμα της Κυριακής του Πάσχα ήταν το σουβλιστό αρνί.• Παραδοσιακή θεωρούνταν επίσης η γάστρα στην οποία έψηναν το πασχαλινό κρέας.• Συνήθιζαν επίσης να φτιάχνουν πολλών ειδών πίτες.• Ακόμα ένα παραδοσιακό ηπειρώτικο φαγητό, ήταν η συκωταριά με σπανάκι στη γάστρα το οποίο το

έτρωγαν αντί για μαγειρίτσα.

Page 8: παραδοσιακή διατροδη της ηπειρου

ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΜΑΓΕΙΡΙΚΑ ΣΚΕΥΗ… Στην παραδοσιακή ηπειρώτικη μαγειρική υπήρχαν ιδιαίτερα σκεύη, πολλά από τα οποία χρησιμοποιούνται ακόμη

και σήμερα:

• Το σανίδι

Ήταν ένα σκεύος ξύλινο στρογγυλού σχήματος με σανίδα μονοκόμματη .Η διάμετρός του κυμαινόταναπό 40 ως 60 εκατ. και χρησίμευε για πολλές δουλειές της νοικοκυράς. Πάνω σ΄ αυτό άπλωναν τηνκαλαμποκοκουλούρα, μ΄αυτό τη φούρνιζαν, μ΄αυτό αναποδογύριζαν τις πίτες μετά το ξεφούρνισμα ,πάνω του άπλωναν το καλοκαίρι τις συκομαϊδες για να λιαστούν, σ΄αυτό άπλωναν τα φύλλα τουζυμαριού για τις πίτες κι ένα σωρό άλλες δουλειές.

• Η χουλιάρα

Ήταν μια μεγάλη ξύλινη κουτάλα με μακριά ουρά, φτιαγμένη από ξύλο γκορτσιάς ή σφοντανιού, που τηχρησιμοποιούσαν κυρίως για το ζύμωμα του καλομποκίσιου ψωμιού καθώς και για μαγείρεμα σεμεγάλα καζάνια .

• Η ξύστραΣκεύος απαραίτητο για την νοικοκυρά για το ξύσιμο του σκαφιδιού από τα ζυμάρια, για το κόψιμο τωνσύκων, το ξεκόλλημα της ζυμαρόπιτας και της μπατσαριάς.

• Η πυροστιάΉταν ένα τρίποδο σιδερένιο όργανο πάνω στο οποίο στήριζαν τις κατσαρόλες .

Page 9: παραδοσιακή διατροδη της ηπειρου

• Η γάστρα

Η γάστρα ήταν ένα απαραίτητο σκεύος της ζωής στο χωριό. Ήταν μια ημισφαιρική χονδρήλαμαρίνα, που στο πάνω μέρος είχε μια λαβή για να μπορούν να τη σηκώνουν με το «ξυθάλι» ή νατη μεταφέρουν με τα χέρια, όταν ήταν κρύα. Πιο κάτω από τη λαβή είχε ένα μεταλλικό στεφάνι γιανα κρατάει τις ζεστές στάχτες και τ’ αναμμένα κάρβουνα. Στη γάστρα έψηναν το ψωμί, τις πίτες,τα γλυκά του ταψιού, μπακλαβάδες, κουραμπιέδες, αλλά και φαγητά. Ήταν ένας πρωτόγονοςφορητός φούρνος.

• Τα Ζάνια.Σαγάνια ή ζάνια , χάλκινα πιάτα βαθουλά.

Βλάντα ή ντρομπολίτσαΤα μπουκάλια ήταν λιγοστά ως την δεκαετία του 50 . Σε κάθε σπίτι υπήρχαν 3-4 μπουκάλιατης μισής οκάς, για πετρέλαιο, ούζο , λάδι. Τα μπουκάλια ήταν : το μισιοκάρικο,εκατοδραμίσιο η μπακανιάρα κ.α

• Ντεψιά : Συνήθως η νοικοκυρά είχε 4-5 χαλκωματένια ντεψιά διαφόρων μεγεθών όπουέψηνε το ψωμιά και διάφορα φαγητά του ταψιού. Εσωτερικά έπρεπε να είναι γανωμένα.

• Κακάβι με αρβάλι και με αυτιά, για ζέσταμα νερού, μαύρο εξωτερικά και καλογυαλισμένοαπό μέσα.

• Τζιούμπα : μεγάλο ξύλινο γουδί. Ο πλάστης : ξύλινο λεπτό ραβδί για το άνοιγμα τωνφύλλων.

• Λίμπες : πήλινες, αλουμινένιες (γαβάθες), τα κόσκινα, οι σίτες (πυκνές και αραιόσιτες)η μπούκλα(ξύλινο δοχείο νερού), η βαρέλα (ξύλινη για το πόσιμο νερό του σπιτιού, ογαλοντενεκές για τη μεταφορά του γάλατος από τη στάνη στο σπίτι, τα τσουβάλια, οικαλάθες, τα κοφίνια για τη μεταφορά των σταφυλιών, τα βαρέλια του κρασιού, οχειρόμυλος, ένας μικρός μύλος για πέτρες για το χοντράλεσμα του σιταριού …

Page 10: παραδοσιακή διατροδη της ηπειρου

Αγνά προϊόντα με γεύση από ...Ήπειρο!

Εξαιρετικής ποιότητας είναι τα γνήσια γαλακτοκομικά προϊόντα. Έρχονται πρώτα στην προτίμηση Ελλήνων καιξένων καταναλωτών, αποτελώντας την ατμομηχανή στο τρένο των παραδοσιακών διατροφικών προϊόντων τηςΗπείρου. Φρέσκο και αρωματικό το παστεριωμένο γάλα. Παραδοσιακό το γιαούρτι (με πέτσα) φτιαγμένο μεσυνταγές παλιές μεταφερόμενες από γενιά σε γενιά. Βούτυρο που κλείνει μέσα του, τα αρώματα του βουνού.

Τα πλέον όμως δυναμικά προϊόντα όμως είναι τα τυριά. Τα τυριά της Ηπείρου.Κορυφαία και ΠΟΠ

• -Γαλοτύρι το πιο παλιό ίσως. Κρεμμώδες και έντονο τυρί.

• - Φέτα. Ασυναγώνιστη , παράγεται κοντά στο αρχαίο μαντείο και το αμφιθέατρο της Δωδώνης και

συγκαταλέγεται στις καλύτερες της χώρας

• - Κεφαλογραβιέρα με πλούσια αρώματα

• - Μετσοβόνε, το πιο νέο καπνιστό τυρί παράγεται αποκλειστικά στην περιοχή του Μετσόβου εξ'ού και το

όνομά του.

…και άλλα όπως, η Μετσοβόλα, η μυζήθρα, ο ανθότυρος, η γραβιέρα, το κεφαλοτύρι, η ούρδα, το κατσικίσιοτυρί.

Page 11: παραδοσιακή διατροδη της ηπειρου

Κρασιά & αποστάγματα

Στην Ήπειρο θα απολαύσετε επίσης την φρεσκάδα και την αρωματική φινέτσα των λευκών κρασιών την Ζίτσας και τη βουνίσια στιβαρότητα των ερυθρών του Μετσόβου

• - Ζίτσα, Λευκό κρασί με στιλάτο άρωμα εσπεριδοειδών, καταπληκτική οξύτητα και φρεσκάδα στη γεύση.

• -Τοπικός Οίνος Μετσόβου Ερυθρός Με έντονη προσωπικότητα και αντοχή στον χρόνο.

• - παλαιωμένο τσίπουρο

• - ηδύποτα της περιοχής με τις γεύσεις του κράνου και βατόμουρου.

Άλλα προϊόντα :

• H Ήπειρος παράγει καραβίδα ποταμίσια, μια εκπληκτική πρώτη ύλη. • Παράγει χέλι, που είναι φοβερός μεζές, και ουδείς το εκμεταλλεύεται. • Σαλέπι, που είναι γνωστό και ως σερνικοβότανο, υπάρχει σε αφθονία στα βουνά

Page 12: παραδοσιακή διατροδη της ηπειρου

ΣΥΝΤΑΓΕΣ

Γαλατόπιτα Γιαννιώτικη

Υλικά (Για 24 κομμάτια)2 λίτρα γάλα

2 φλιτζάνια σιμιγδάλι ψιλό1 κουταλάκι του γλυκού βανίλια σκόνη

1 ½ φλιτζάνι ζάχαρη6 αυγά

2 κουταλιές της σούπας βούτυρο5 φύλλα κρούστας

4 κουταλάκια του γλυκού κανέλλας σκόνη για το φύλλο 4 κουταλάκια του γλυκού ζάχαρη για το φύλλο

½ φλιτζάνι λιωμένο βούτυρο για να αλείψουμε το φύλλο

ΕκτέλεσηΖεσταίνουμε το γάλα σε σιγανή φωτιά και προσθέτουμε σιγά σιγά το σιμιγδάλι ανακατεύοντας συνεχώς. Σε ένα μπολ χτυπάμε τη ζάχαρη με

4 από τα αυγά και προσθέτουμε τη βανίλια. Αποσύρουμε το σιμιγδάλι από τη φωτιά και προσθέτουμε αργά το μείγμα με τα αυγά ανακατεύοντας συνεχώς για να μη σβολιάσει. Βάζουμε το μείγμα πάλι σε σιγανή φωτιά και ανακατεύουμε μέχρι να γίνει πηχτό και

κρεμώδες. Το βάζουμε στην άκρη. Σε ένα μικρό μπολ ανακατεύουμε την κανέλλα σε σκόνη και τη ζάχαρη για το φύλλο. Αλείφουμε ένα μεγάλο ταψί με βούτυρο και απλώνουμε δύο φύλλα στο ταψί, με τις άκρες τους να κρέμονται έξω από το ταψί. Τα

αλείφουμε με βούτυρο. Απλώνουμε ένα τρίτο φύλλο στο ταψί και το πασπαλίζουμε με δύο κουταλάκια του γλυκού του μείγματος κανέλλαςκαι ζάχαρης. Κάνουμε το ίδιο με τα υπόλοιπα φύλλα. Απλώνουμε το κρεμώδες μείγμα στο ταψί πάνω από τα φύλλα και διπλώνουμε προς τα μέσα τις άκρες των φύλλων. Χτυπάμε τα δύο τελευταία αυγά και τα περιχύνουμε πάνω από το κρεμώδες μείγμα. Ψήνουμε σε μέτριο

φούρνο για περίπου 45 λεπτά.

Μπατσαριά Πρεβέζης

Υλικά1,5 κιλό χόρτα κυρίως μυρώνια, καυκαλίδες, σπανάκι, σέσκλο, άνηθο, μάραθο, πράσο, κρεμμυδάκια και σκόρδα χλωρά

1 κούπα ελαιόλαδο1 φλιτζανάκι του καφέ ρύζι

2 αυγά1/2 κιλό τυρί φέτα τριμμένη

1 κιλό αλεύρι για το χυλόαλάτι, πιπέρι

Εκτέλεση Αφού πλύνουμε και κόψουμε τα χόρτα για την πίττα, τα ανακατεύουμε με το ελαιόλαδο, τα αυγά, το τυρί, το ρύζι και το αλατοπίπερο.

Αλείφουμε ένα ταψί με λάδι και το πασπαλίζουμε με λίγο αλεύρι.Μετά για να φτιάξουμε το χυλό, ανακατεύουμε το αλεύρι με νερό, αφού προσθέσουμε και λίγο αλάτι, μέχρι να γίνει ο χυλός. Στη συνέχεια,

Ρίχνουμε μία στρώση χυλού στη βάση του ταψιού και από πάνω ρίχνουμε τα χόρτα και σκεπάζουμε πάλι με χυλό.Ψήνουμε στους 180ο C για 1 ώρα περίπου, μέχρις ότου η πίττα μας πάρει ροδοκόκκινο χρώμα.

Page 13: παραδοσιακή διατροδη της ηπειρου

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

• Η ιστορία ενός τόπου περνάει και από την κουζίνα. Ιδιαίτερα αν πρόκειται για τηνΉπειρο.

• Ο γαστρονομικός πολιτισμός της Ηπείρου, συμπληρώνει την πολιτιστική ταυτότητάτης. Επηρεασμένος από την ιδιομορφία του εδάφους (βουνό - θάλασσα), το κλίμα,τους λαούς που εγκαταστάθηκαν και τους απόδημους ηπειρώτες που ταξίδεψαν σταπέρατα της οικουμένης.

• Όσο και αν φαίνεται απίστευτο, στην πορεία του χρόνου, η Ήπειρος, αφομοίωσειδιαιτερότητες λαών που την κατοίκησαν, υιοθέτησε όμως χάρη στους χιλιάδεςαπόδημούς της και γαστρονομικές συνήθειες ξένων χωρών.

• Ας μην ξεχνάμε λοιπόν ότι ……

Η ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ … είναι ιστορία.