Στις μέρες μας…

…παρατηρούνται αρκετά περιστατικά βίας στα σχολεία. Πολλά παιδιάκακοποιούνται και πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης από άλλα, χωρίς όμωςνα είναι ελεύθερα να μιλήσουν σε κάποιον, λόγω της φοβίας που έχουναναπτύξει απέναντι στα παιδιά που ασκούν βία. Τι γίνεται στα σχολεία; Τιλένε οι μαθητές γι’ αυτό το φαινόμενο; Ρωτήσαμε την ΚωνσταντίναΣτουραϊτη, μαθήτρια από το σχολείο μας και τις μαθήτριες, ΗρώΣπυρίδωνος, από τα εκπαιδευτήρια Εκπαιδευτική Αναγέννηση, τη ΣεβαστήΚρούσκου, από το Κολλέγιο Ψυχικού και την Ειρήνη Νικολακοπούλου απότο Γυμνάσιο Πόρτο-Ράφτη.

Ας δούμε τι απάντησαν:

1. Έχεις παρατηρήσει στο σχολείο παιδιά που τσακώνονται ή χτυπάνε άλλα μέσακι έξω απ’ την τάξη;

Ειρήνη: Ναι, έχω παρατηρήσει.

Ηρώ: Έχω δει κυρίως να τσακώνονται, αλλά ποτέ να χτυπάνε.

Κωνσταντίνα: Ναι, έχω παρατηρήσει πολλά παιδιά στο σχολείο μου να τσακώνονται για διάφορα θέματα.

Σεβαστή: Πολύ συχνά έχω παρατηρήσει παιδιά να τσακώνονται και να καταφεύγουν σε χτυπήματα και ξύλο για διάφορους λόγους. Από την καθημερινή πλάκα που κάνουν, κυρίως τα αγόρια μεταξύ τους, τους ανόητουςτσακωμούς τους μέχρι και πιο σοβαρές συγκρούσεις-μορφή bulling-έχουν περάσει από την παρατήρησή μου.

2. Γνωρίζεις παιδιά που τα βρίζουν ή τα απειλούν;

Ειρήνη: Ναι, έχω γνωρίσει.

Κωνσταντίνα: Ναι, γνωρίζω λίγα παιδιά.

Ηρώ: Ναι, αλλά συνήθως το κάνουν για εκβιασμό και σπάνια εκπληρώνουν τις απειλές τους.

Σεβαστή: Στο σχολείο γνωρίζω παιδιά που τα βρίζουν, τα απειλούν και κάποιες φορές τα χτυπούν.

3. Πιο συγκεκριμένα μπορείς να περιγράψεις εικόνες ή καταστάσεις;

Ηρώ: Δεν έχω παρατηρήσει ποτέ.

Κωνσταντίνα: Συγκεκριμένα τα κοροϊδεύουν, τα βρίζουν, τους πετάνε τα βιβλία τους από το παράθυρο ή τους τα ρίχνουν μέσα στους κάδους.

Ειρήνη: Κάποια παιδιά είτε χτυπιούνται για πλάκα είτε επειδή κάποιος τους έχει βρίσει και θέλουν να τον '' εκδικηθούν ''. Μια φορά έξω από το τμήμα μου, είδα έναν τσακωμό δύο αγοριών τα οποία τσακώνονταν, επειδή ο ένας χαρακτήρισε τον άλλον για το βάρος του.

Σεβαστή: Την περασμένη σχολική χρονιά, ένα αγόρι στο σχολείο μου μαζί με την παρέα του έπιασε έναν συμμαθητή του μόνο και τον χτύπησε χωρίς λόγο. Ο μαθητής αυτός γύρισε στο μάθημα μελανιασμένος και η καθηγήτρια μόλις τον είδε τρόμαξε. Αφού της είπε τι είχε γίνει, τα παιδιά οδηγήθηκαν στον διευθυντή και τιμωρήθηκαν με αποβολή για πέντε ημέρες. Ένα άλλο περιστατικό έγινε στην καντίνα του σχολείου μου. Κάποιος συμμαθητής μου φαίνεται να πέρασε κάποιον στην ουρά. Αυτός, έχοντας ύψος και δύναμη απέναντί του, τον άρπαξε και πήγε να τον πνίξει.

4. Τα άλλα παιδιά πώς αντιδρούν σ’ αυτά τα γεγονότα; Μιλούν σε κάποιον ή κάθονται παθητικά;

Ειρήνη: Συνήθως γελάνε και δεν κάνουν τίποτα.

Κωνσταντίνα: Τα υπόλοιπα παιδιά γελούν, μερικές φορές αντιδρούν υπερασπίζονται τα παιδιά που τους συμβαίνουν αυτά.

Ηρώ: Συνήθως, ένα παιδί που αντιμετωπίζει σωματική η λεκτική βία, κλείνεται στον εαυτό του και απομονώνεται και σπάνια θα μιλήσει.

Σεβαστή: Τα περισσότερα παιδιά κατακρίνουν αυτά τα γεγονότα και κατηγορούν αυτόν που χτυπούν και απειλούν. Πέρα από τους φίλους τους, καικάποια παιδιά που θεωρούν ότι κάνοντάς τους παρέα θα γίνουν δημοφιλείς, Όλοι οι υπόλοιποι δεν θέλουν καμία επαφή μαζί τους, είναι απογοητευμένοι με την στάση τους και θεωρούν απαράδεκτη, ανώριμη και ανάγωγη την συμπεριφορά τους.

5. Τα παιδιά που δέχονται τέτοια συμπεριφορά τι κάνουν;

Σεβαστή: Απλά το υπομένουν.

Ηρώ: Αυτά που ανέφερα προηγουμένως.

Ειρήνη: Συνήθως είναι ντροπαλά και δεν μιλούν σε κανέναν ή κάποιες φορές είναι ακριβώς το αντίθετο, δηλαδή δημοφιλή παιδιά.

Κωνσταντίνα: Τα παιδιά που δέχονται τέτοια συμπεριφορα πηγαίνουν στο γραφείο κλαίγοντας ή μερικές φορές δεν λένε τίποτα, απλά τσακώνονται άσχημα με τα παιδιά που τα πειράζουν.

6. Έχεις παρατηρήσει αν τα παιδιά που δέχονται τέτοια συμπεριφορά είναι μόνα τους ή έχουν φίλους;

Ηρώ: Είναι ολομόναχα συνήθως.

Κωνσταντίνα: Εγώ, συγκεκριμένα, έχω παρατηρήσει ότι έχουν κάποια παρέα.

Σεβαστή: Είναι, συνήθως, παιδιά ήπιων τόνων που δεν έχουν πολλούς φίλους και περνούν τον περισσότερο χρόνο μόνα τους.

Ειρήνη: Όπως είπα και πριν, τις περισσότερες φορές είναι μόνα και απομονωμένα.

7. Πώς αντιδράς εσύ όταν βρίσκεσαι μπροστά σε τέτοια περιστατικά;

Ηρώ: Δεν μου έχει τύχει, μόνο στον δρόμο κάτι παιδιά που πλακώνονταν από ένα λύκειο της γειτονιάς και είχαν μπει πολλοί στη μέση να τους χωρίσουν καιείχα τρομάξει.

Κωνσταντίνα: Όταν βρίσκομαι σε τέτοια περιστατικά προσπαθώ να χαλαρώσω την κατάσταση που επικρατεί και να πάρω το μέρος του παιδιού στο οποίο συμβαίνουν αυτά.

Σεβαστή: Δεν έχει τύχει να βρεθώ μπροστά σε ένα τόσο ακραίο περιστατικό. Αν βρισκόμουν ποτέ, όμως, αυτό που θα ήθελα τουλάχιστον να κάνω είναι να επέμβω και να υπερασπιστώ το θύμα.

Ειρήνη: Εγώ, προσωπικά, γελάω αρχικά. Το ξέρω πως δεν είναι σωστό, αλλά αυτή είναι η αρχική μου αντίδραση. Φυσικά, στο τέλος, φωνάζω κάποιον καθηγητή.

8. Πώς αντιμετωπίζουν οι καθηγητές και η διεύθυνση του σχολείου τέτοιες καταστάσεις;

Σεβαστή: Σίγουρα τα παιδιά που έχουν τέτοια συμπεριφορά τιμωρούνται, κυρίως με αποβολές.

Ηρώ: Ειδοποιούν πρώτα τους γονείς και ύστερα μπορεί μέχρι και να ζητήσουν από κάποιο παιδί να φύγει από το σχολείο.

Ειρήνη: Αν το παιδί που επιτίθεται εμπλέκεται συχνά σε καβγάδες ο διευθυντής τον αποβάλλει. Οι καθηγητές προσπαθούν να χωρίσουν τα παιδιά.

Κωνσταντίνα: Οι καθηγητές και η διεύθυνση του σχολείου φωνάζουν προσπαθούν να τους ηρεμήσουν και επίσης πρασπαθούν να δώσουν κάποια δίκαιη λύση ώστε να μην γίνονται τέτοια περιστατικά.

9. Έχει γίνει ενημέρωση, επιμόρφωση ή σεμινάριο για τον σχολικό εκφοβισμό στο σχολείο σας;

Ειρήνη: Ναι, έχει γίνει.

Κωνσταντίνα: Νομίζω πως έχει γίνει σεμινάριο.

Ηρώ: Ναι, είχαμε ακούσει μια ομιλία ενός ψυχολόγου και είχαμε παρακολουθήσει ένα βίντεο σχετικά με τον σχολικό εκφοβισμό.

Σεβαστή: Το bulling είναι ένα από τα πιο συχνά θέματα σε ενημερώσεις και σεμινάρια. Πολλές φορές ακόμα και τα ίδια τα παιδιά με την επίβλεψη καθηγητών έχουν οργανώσει διάφορα θεατρικά και παρουσιάσεις κατά του σχολικού εκφοβισμού.

10. Τι πιστεύεις ότι θα έπρεπε να γίνεται για να αντιμετωπίζονται τέτοιες καταστάσεις; Τι προτείνεις εσύ;

Ηρώ: Κυρίως οι μεγαλύτεροι (γονείς, καθηγητές) να προβληματιστούν περισσότερο. Επιπλέον, κι εμείς δεν πρέπει να μένουμε αμέτοχοι σε τέτοιες καταστάσεις και να προσπαθήσουμε με κάθε τρόπο να βοηθήσουμε.

Κωνσταντίνα: Για να αντιμετωπισθούν αυτές οι καταστάσεις προτείνω στα παιδιά που τους συμβαίνουν αυτά να πληροφορούν τους γονείς τους και τους καθηγητές, γιατί πιστεύω πως όλα τα προβλήματα λύνονται με διάλογο.

Ειρήνη: Οι καθηγητές πρέπει να επιβλέπουν πιο επιβλητικά και να προσέχουν τους μαθητές με μεγαλύτερη προσοχή. Επίσης μια άλλη ιδέα, που δυστυχώς κοστίζει πολλά χρήματα, είναι να υπάρχουν κάμερες παντού για να επιβλέπουν τα παιδιά.

Σεβαστή: Αρχικά πρέπει να αλλάξουν οι αξίες και τα πρότυπα της σημερινής κοινωνίας. Δυστυχώς στην σημερινή εποχή υπάρχουν παιδιά που θεωρούν αυτές τις συμπεριφορές αξιοπρόσεκτες και αξιοθαύμαστες. Ακόμα τα πρότυπα που πολλές φορές τα παιδιά της ηλικίας μας έχουν είναι λανθασμένα αφού βασίζονται στο ξύλο, τον εκφοβισμό και τις απειλές. Πρέπει λοιπόν τα πρότυπα όλων μας να είναι σωστά και αντίθετα σε αυτές τις συμπεριφορές. Επίσης οι ενημερώσεις και οι παρουσιάσεις κατά του σχολικού εκφοβισμού δεν θα πρέπει να σταματήσουν. Θα έπρεπε να γίνονται τόσο προς τους μαθητές, όσο και προς τους γονείς. Τέλος θα πρέπει να υπάρξει βοήθεια και υποστήριξη στα άτομα που έχουν πέσει και πέφτουν θύματα εκφοβισμού από όλα τα παιδιά εντός και εκτός σχολείου ώστε να μην υπάρχει περιθώριο να τους ασκηθεί βία ξανά.

Από όσο μπορεί κανείς να καταλάβει, ο σχολικός εκφοβισμός είναι έναφαινόμενο με μεγάλες, δυστυχώς, διαστάσεις. Μπορεί να αντιμετωπιστείαποτελεσματικά; Με ποιον τρόπο; Τι φταίει γι’ αυτό; Τα παιδιά πουασκούν βία; Τα παιδιά που τη δέχονται αδιαμαρτύρητα; Οι άλλοι πουβλέπουν και δε μιλούν; Οι μεγάλοι που είναι αδιάφοροι; Ή όλοι, τελικά,έχουν το μερίδιο ευθύνης τους;

Μαρία Σκορδά, Β5