Εφαρμογή μέτρων βιοασφάλειας σε εκτροφές κουνελιών

16
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΓΕΩΡΓΙΑΣ, ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Τομέας Υγείας και Ευημερίας Ζώων

description

Πρόκειται για εύχρηστο εγχειρίδιο που βοηθά τον αναγνώστη να κατανοήσει και να εφαρμόσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο βιοασφάλειας στην εκτροφή κουνελιών του

Transcript of Εφαρμογή μέτρων βιοασφάλειας σε εκτροφές κουνελιών

Page 1: Εφαρμογή μέτρων βιοασφάλειας σε εκτροφές κουνελιών

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΓΕΩΡΓΙΑΣ, ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

Τομέας Υγείας και Ευημερίας Ζώων

Page 2: Εφαρμογή μέτρων βιοασφάλειας σε εκτροφές κουνελιών
Page 3: Εφαρμογή μέτρων βιοασφάλειας σε εκτροφές κουνελιών

1

1.1 Το αγρόκτημα γενικάΗ τοποθεσία στην οποία κατασκευάζεται ένα νέοεκτροφείο ή ένα νέο υποστατικό για παραγωγή κου-νελιών πρέπει να έχει τα εξής χαρακτηριστικά:

Να βρίσκεται όσο το δυνατόν πιο μακριά από άλλεςαντίστοιχες εκμεταλλεύσεις κουνελιών, άλλες επιχει-ρήσεις ζωικού κεφαλαίου και άλλες πιθανές πηγές μό-λυνσης, όπως σφαγεία, εγκαταστάσεις επεξεργασίαςλυμάτων, έδαφος στο οποίο εναποτίθενται υποπρο-ϊόντα ανακύκλωσης κ.λπ. Στην περίπτωση που ηεκτροφή είναι κοντά σε τέτοιες περιοχές, τότε απαι-τείται ένα πιο υψηλό επίπεδο προστασίας (για απο-τροπή της εισαγωγής μόλυνσης από τον περιβάλλοντα χώρο) έτσι ώστε ναεξασφαλιστεί ότι κανένα πρόσωπο, ζώο, όχημα, υλικό ή απόβλητο από κοντινήιδιοκτησία δεν θα μπορεί να μπει στην εκτροφή. Η περίμετρος του εκτροφείουπρέπει να προσδιοριστεί σαφώς και αυτό καθίσταται δυνατόν με την περίφραξη.

Η περίφραξη θα πρέπει να περιβάλλει όλη την έκταση της μονάδας και να διαγρά-φει τον εσωτερικό της χώρο. Να αποτελείται από πυκνό δικτυωτό φράκτη με ύψος

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΜΕΤΡΩΝ ΒΙΟΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΕ ΕΚΤΡΟΦΕΣ ΚΟΥΝΕΛΙΩΝ

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ:

Μέτρα παθητικής/επί τόπου βιοασφάλειας

Ορισμός βιοασφάλειας: Είναι μέτρα παθητικής/επί τόπου και ενεργητικής δρά-σης που μπαίνουν σε εφαρμογή κατά τη θεσμοθέτηση προτύπων υγιεινής σεόλα τα στάδια της παραγωγής ώστε να προλαμβάνεται η εισαγωγή ανεπιθύμη-των οργανισμών, συμπεριλαμβανομένων βακτηρίων παρασίτων και ιών στηνεκτροφή. Η βιοασφάλεια επεκτείνεται και σε πρακτικές διαχείρισης της υγείαςτων ζώων τόσο όταν αυτά αποτελούν το ζωντανό δυναμικό της φάρμας ως γεν-νήτορες όσο και όταν αυτά προορίζονται να αναχωρήσουν από τη μονάδα.

Page 4: Εφαρμογή μέτρων βιοασφάλειας σε εκτροφές κουνελιών

2

τουλάχιστον 1,50 μέτρο που μπαίνει μέσα στο έδαφος μέχρι το βάθος των 30 εκα-τοστών. Η ελάχιστη απόσταση του φράκτη από τα κτήρια δεν πρέπει να είναι μι-κρότερη από τα 3 μέτρα.

Η πρόσβαση πρέπει να είναι ελεγχόμενη και να γίνεται μέσω συγκεκριμένων ση-μείων εισόδου όπου πρέπει να υπάρχει ένα κουδούνι ή άλλο μέσο που να τραβάτην προσοχή των εργατών, μαζί με μια ειδοποίηση που να ζητά από τους επισκέ-πτες να περιμένουν ώστε να γίνουν αντιληπτοί από το προσωπικό του εκτροφείου.Η είσοδος των επισκεπτών στον χώρο δεν επιτρέπεται χωρίς συνοδεία.

1.2 Ο περιφραγμένος χώρος της εκτροφήςΑ. Ο χώρος στάθμευσης οχημάτων: Πρέπει να υπάρχει ένα ασφαλτοστρωμένοσημείο εντός ή εκτός του περιφραγμένου χώρου το οποίο να αποτελεί τον χώροστάθμευσης. Ο χώρος αυτός πρέπει να διατηρείται καθαρός και να απολυμαίνεταιώστε να εξασφαλίζεται ότι διατηρείται σε ένα αποδεκτό επίπεδο υγιεινής. Παράλ-ληλα, το οδόστρωμα που οδηγεί στο σημείο στάθμευσης πρέπει να μπορεί να κα-θαρίζεται αποτελεσματικά και να διατηρείται απαλλαγμένο από κάθεπεριττωματική ακαθαρσία που πιθανόν να έχουν τα οχήματα, αν τυχόν αυτά πέ-ρασαν από άλλα εκτροφεία. Η απολύμανση με ψεκασμό των οχημάτων στο σημείοεισόδου ή και η εφαρμογή τροχόλουτρου είναι απαραίτητες ενέργειες ιδίως αν οχώρος στάθμευσης είναι εντός της εκτροφής. Γενικά, η περιοχή στάθμευσης θαπρέπει να είναι κατά το δυνατόν απομονωμένη από το κτηριακό συγκρότημα τηςμονάδας, και να διατηρείται καθαρή για να αποθαρρύνει τα άγρια πουλιά, τα τρω-κτικά και τις μύγες να πλησιάσουν στον χώρο. Παράλληλα, πλησίον του χώρουστάθμευσης συστήνεται να είναι τοποθετημένος ο προθάλαμος με τον φραγμόυγιεινής.

Με τον όρο φραγμός υγιεινής ορίζεται το δωμάτιο μεταξύ του εξωτερικού τουχώρου εκτροφής των κουνελιών και του εσωτερικού. Χωρίζεται σε δύο τμήματατο “καθαρό” και το “μη καθαρό”. Αυτές οι περιοχές διαχωρίζονται με σαφή οριοθέ-τηση π.χ. φυσικός φραγμός ή γραμμή από μπογιά στο πάτωμα. Παράλληλα υπάρ-χει παροχή για το πλύσιμο και την απολύμανση χεριών με χημικά μέσα. Ξεχωριστάυποδήματα και προστατευτικός ιματισμός παρέχονται όπως και κάλυμμα κεφαλήςσε κάθε επισκέπτη για την είσοδο στην καθαρή περιοχή και από εκεί στον εσωτε-ρικό χώρο της εκτροφής.

Σε περίπτωση που στη μονάδα υπάρχουν πέραν της μίας είσοδοι τότε σε όλες θαπρέπει να υπάρχει σημείο για την απολύμανση των διερχόμενων ανθρώπων ή/καιοχημάτων.

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΜΕΤΡΩΝ ΒΙΟΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΕ ΕΚΤΡΟΦΕΣ ΚΟΥΝΕΛΙΩΝ

Page 5: Εφαρμογή μέτρων βιοασφάλειας σε εκτροφές κουνελιών

3

Β. Οι αποθηκευτικοί χώροι ζωοτροφών (σιλό): Θα πρέπει να καταβληθεί προ-σπάθεια να βρίσκονται πλησίον του φράκτη (εντός του περιφραγμένου χώρου)της μονάδας. Έτσι τα οχήματα μεταφοράς ζωοτροφών να σταματούν πλησίον τουφράκτη έξω από τη μονάδα και να ξεφορτώνουν τις τροφές στα σιλό με ειδικέςσωληνώσεις.

1.3 Τα κτήρια και η βιοασφάλειαA. Η διάταξη των κτηρίων: Τα κτήρια στα οποία εκτρέφονται τα κουνέλια θαπρέπει να έχουν τέτοιο μέγεθος που να ικανοποιούν τις ανάγκες της μονάδας μετην πρόνοια για σχετικά εύκολες μετατροπές ώστε να καλύψουν μελλοντικέςαπαιτήσεις της μονάδας. Η λογική τοποθέτησης των κτηρίων εντός του αγροκτή-ματος είναι τέτοια που να εξασφαλίζεται μια μονόδρομη κατά το δυνατόν πορείατων ζώων (ζευγάρωμα – θάλαμος γεννητόρων → γέννηση/ γαλουχία- θάλαμοςπαραγωγής → πάχυνση – παχυντήριο).

Στην περίπτωση που όλες οι δραστηριότητες της μονάδας εκτροφής (ζευγά-ρωμα, γέννες γαλουχία και πάχυνση,) γίνονται στον ίδιο θάλαμο τότε θα πρέπεινα δίδεται ιδιαίτερη μέριμνα για τοπικό διαχωρισμό των δραστηριοτήτων ώστενα αποφεύγεται στο μέτρο του δυνατού ο κίνδυνος επιμόλυνσης.

Β. Τα υλικά κατασκευής των κτηρίων: Τα κτήρια της μονάδας θα πρέπει να είναικατασκευασμένα από υλικό τέτοιο που να μπορεί να καθαρίζεται και να απολυ-μαίνεται εύκολα και αποτελεσματικά. Τα κτήρια να διατηρούν πρόνοιες για τηναποτροπή πρόσβασης άγριων πτηνών, τρωκτικών, εντόμων και λοιπών παρασίτωνσε αυτά. Οι είσοδοι σε αυτά να είναι οι λιγότερες δυνατές και να φέρουν πόρτα ηοποία διατηρείται κλειστή και ή/και κλειδωμένη προκειμένου να αποτρέπεται ημη εξουσιοδοτημένη είσοδος. Μπροστά από κάθε είσοδο να υπάρχει σύστημα κα-θαρισμού υποδημάτων με εμβάπτιση.

Είναι επιτακτικό το σύστημα ναχρησιμοποιείται με συνέπεια καιαποτελεσματικά από όλους τουςεπι σκέ πτες και εργάτες καθ’ όλη τηδιάρκεια της παρουσίας ζώων στοκτήριο. Οι μπότες πρέπει να εμβα-πτίζονται επιμελώς και κατά την εί-σοδο και έξοδο από αυτούς τουςχώρους.

Το σύστημα καθαρισμού υποδη-μάτων με εμβάπτιση περιέχει εγκε-

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΜΕΤΡΩΝ ΒΙΟΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΕ ΕΚΤΡΟΦΕΣ ΚΟΥΝΕΛΙΩΝ

Page 6: Εφαρμογή μέτρων βιοασφάλειας σε εκτροφές κουνελιών

4

κριμένα απολυμαντικά. Τα χρησιμοποιούμενα απολυμαντικά να προστίθενται στιςσωστές αναλογίες για βακτήρια, όπως η παστερέλα (είναι ανθεκτική σε σημαντικέςσυγκεντρώσεις απολυμαντικού σε σχέση με άλλους παθογόνους παράγοντες τωνκουνελιών). Το απολυμαντικό διάλυμα να αλλάζεται και να αντικαθίσταται με νέοσε τακτά χρονικά διαστήματα σύμφωνα με τις οδηγίες του παρασκευαστή.

1.4 Το προσωπικό της εκτροφήςΚάθε μέλος του προσωπικού θα πρέπει να είναι εκπαιδευμένο σχετικά με τη ση-μασία που έχει η αποφυγή μολύνσεων από ζωονόσους η ορθή υγιεινή συμπερι-λαμβανομένης της ατομικής υγιεινής, καθώς και τα πρωτόκολλα βιοασφάλειας γιατην ελαχιστοποίηση των μολύνσεων στον χώρο.

Για όλα τα μέλη του προσωπικού και τους επισκέπτες υπάρχουν σημεία με παροχήνερού για το πλύσιμο ή την αποστείρωση και το στέγνωμα των χεριών πριν απότην είσοδο στους θαλάμους εκτροφής και μετά την έξοδο από αυτούς. Αντίστοιχηπρόνοια υπάρχει και για το απομονωτήριο της εκμετάλλευσης. Τα χέρια πρέπει,επίσης, να πλένονται μετά τον χειρισμό νεκρών κουνελιών, πριν και μετά από ταγεύματα, και μετά από κάθε χρήση της τουαλέτας.

Το προσωπικό οφείλει να φορά μπότες εργασίας, φόρμες και εφόσον είναι απα-ραίτητο πλαστικά γάντια μίας χρήσης που παρέχονται για χρήση μόνο εντός τωνθαλάμων των κουνελιών. Προτιμάται η πλήρης αλλαγή υποδημάτων ή η χρήσηπροστατευτικών υποδημάτων επάνω από καθαρές μπότες και εφόσον είναι δυνα-τόν η αλλαγή του υπόλοιπου προστατευτικού ρουχισμού για κάθε τύπο θαλάμων.

1.5 Κατοικίδια στον χώρο της εκτροφήςΤα κατοικίδια και τυχόν άλλα ζώα (π.χ. σκύλοι- φύλακες, ωδικά πτηνά κ.λπ.) πρέπεινα κρατούνται μακριά από τους χώρους εκτροφής των κουνελιών, και τις αποθήκεςζωοτροφών και εξοπλισμού. Επίσης απαγορεύεται στο προσωπικό η διατήρησηκουνελιών στους χώρους διαμονής του έστω και για λόγους συντροφιάς.

1.6 Η διαχείριση των νεκρών και θανατωθέντων κουνελιώνΌλα ανεξαιρέτως τα ζώα της εκτροφής ελέγχονται σε καθημερινή βάση και τυχόννεκρά και θανατωμένα κουνέλια απομακρύνονται και τοποθετούνται σε σφραγι-σμένο, στεγανό και με προστατευμένο δοχείο εκτός του χώρου της εκτροφής.Όλα τα νεκρά κουνέλια καταγράφονται και ενημερώνονται τα σχετικά αρχεία της

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΜΕΤΡΩΝ ΒΙΟΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΕ ΕΚΤΡΟΦΕΣ ΚΟΥΝΕΛΙΩΝ

Page 7: Εφαρμογή μέτρων βιοασφάλειας σε εκτροφές κουνελιών

5

εκτροφής (Βιβλίο Απωλειών). Παράλ-ληλα συμπληρώνεται το απαραίτητοεμπορικό έγγραφο που θα τα συνο-δεύσει μέχρι τον τελικό προορισμότους σύμφωνα με τις πρόνοιες τουΚανονισμού (ΕΚ) αριθμ. 1069/2009.

Το δοχείο στο οποίο τοποθετούνταιτα νεκρά κουνέλια καθώς και ο χώροςαποθήκευσής του καθαρίζονται καιαπολυμαίνονται επιμελώς ανά τακτάχρονικά διαστήματα. Τα χέρια πρέπειεπίσης να πλένονται και να απολυμαίνονται μετά τον χειρισμό των νεκρών κουνε-λιών. Η χρήση πλαστικών γαντιών μίας χρήσης είναι προτιμότερη.

1.7 Βιοασφάλεια στη σίτιση και την ύδρευση των κουνελιώνΑ. Η διαδικασία μεταφοράς και παράδοσης των ζωοτροφών στην εκτροφή

Η έτοιμη προς κατανάλωση τροφή πρέπει να παραδίδεται από οχήματα που χρη-σιμοποιούνται αποκλειστικά για τον σκοπό αυτό και δεν φορτώνονται σε αυτάάλλα υλικά (π.χ. κοπριά). Εάν αυτό δεν είναι δυνατόν να εξασφαλιστεί, τα οχήματαπρέπει να καθαρίζονται αποτελεσματικά και να απολυμαίνονται ήδη από τον μύλοπαραγωγής προτού μεταφέρουν τροφή. Επιπλέον, κάθε μεταφορέας ζωοτροφώνθα πρέπει να θεσπίσει και να εφαρμόσει ένα τεκμηριωμένο πρόγραμμα υγιεινήςκαι απολυμάνσεων για το όχημα που χρησιμοποιεί. Το μέτρο αυτό καθίσταται επι-βεβλημένο στην περίπτωση που τα σιλό αποθήκευσης ζωοτροφών δεν βρίσκονταικοντά στην περίφραξη της εκτροφής.

Οι οδηγοί οχημάτων μεταφοράς ζωοτροφών θα πρέπει να φορούν πάντα καθαράυποδήματα και φόρμες και δεν πρέπει να εισέρχονται στα κτήρια που εκτρέφονταιτα κουνέλια ούτε ακόμα και στους χώρους αποθήκευσης των ζωοτροφών (αν ητροφή μεταφέρεται με σάκους).

Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δίδεται στους χώρους φύλαξης των ζωοτροφών:Να φυλάσσονται πάντα κλειστοί και προφυλαγμένοι από τρωκτικά, άγρια πτηνάή ακόμα και έντομα. Διαρροές ομβρίων υδάτων ή προβλήματα υγρασίας στουςχώρους αποθήκευσης των ζωοτροφών πρέπει να διορθώνονται άμεσα όταν γί-νονται αντιληπτά.

Επίσης, κατά την εκφόρτωση της ζωοτροφής από τα αυτοκίνητα σε αποθηκευτι-κούς χώρους τύπου σιλό πρέπει να υπάρχει ειδική πρόνοια για καθαρισμό του

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΜΕΤΡΩΝ ΒΙΟΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΕ ΕΚΤΡΟΦΕΣ ΚΟΥΝΕΛΙΩΝ

Page 8: Εφαρμογή μέτρων βιοασφάλειας σε εκτροφές κουνελιών

6

χώρου από τυχόν υπολείμματα ζωοτροφής τα οποία πιθανόν να χύθηκαν γύρωαπό τη χοάνη υποδοχής, γιατί η τροφή αυτή είναι παράγοντας προσέλκυσης τρω-κτικών και άγριων πτηνών στον χώρο του σιλό.

Β. Διάθεση της ζωοτροφής στα κουνέλια

Η κατανάλωση ζωοτροφής αποτελεί σημαντικό παράγοντα καθημερινού ελέγχουτης υγείας των ζώων και κατ’ επέκταση της βιοασφάλειας στην εκτροφή. Τυχόν κά-θετη μείωση της κατανάλωσης τροφής αποτελεί σημείο άμεσης ενεργοποίησηςτων διαδικασιών αντιμετώπισης κρίσης στην εκτροφή. Επίσης, αν κατά τη διανομήπαρατηρηθούν ανωμαλίες στην τροφή, όπως παρουσία μούχλας, έντονη συσσω-μάτωση, άσχημη οσμή, αλλαγή στο χρώμα κ.λπ, η τροφή τότε δεν διατίθεται σταζώα και ειδοποιείται ο υπεύθυνος της εκτροφής.

Γ. Η διάθεση νερού στα κουνέλια

Το νερό που χρησιμοποιείται για το πότισμα των κουνελιών θα πρέπει να είναι πό-σιμο και η παροχή του στα κουνέλια θα πρέπει να γίνεται είτε από το νερό της το-πικής αρχής που είναι υπεύθυνη για τη δημόσια διανομή νερού (ΣυμβούλιοΥδατοπρομήθειας) ή από άλλη πηγή υπό την προϋπόθεση ότι αυτό θα χλωριώνεταικαι θα υφίσταται σε τακτική βάση δοκιμές για τη βακτηριολογική και χημική ποι-ότητά του. Τα ντεπόζιτα αποθήκευσης νερού θα πρέπει να είναι κλειστά έτσι ώστενα αποκλείεται η πρόσβαση σε αυτά άγριων πτηνών ή τρωκτικών ακόμα και εντό-μων. Οι έλεγχοι που θα γίνονται στο νερό ανάλογα με την πηγή προέλευσής τουκαι σύμφωνα με τον πίνακα:

Πίνακας 1

1.8 Καθαρισμός και απολύμανση των χώρωνΟ λεπτομερής καθαρισμός, η απολύμανση και η εξολόθρευση τρωκτικών και αρ-θροπόδων (μύγες, σκαθάρια, άλλα έντομα που ζουν στην κοπριά κ.λπ.) είναι μέρος

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΜΕΤΡΩΝ ΒΙΟΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΕ ΕΚΤΡΟΦΕΣ ΚΟΥΝΕΛΙΩΝ

Είδος ελέγχου/συχνότητα Νερό ύδρευσης Νερό γεώτρησης

Μικροβιολογικός ετήσια √ -

Μικροβιολογικός εξαμηνιαία - √

Χημικός κάθε 2 χρόνια √ √

Χλωρίωσης/ κάθε βδομάδα - √

Page 9: Εφαρμογή μέτρων βιοασφάλειας σε εκτροφές κουνελιών

7

της ρουτίνας κάθε θαλάμου στην εκτροφή κουνελιών. Η αποτελεσματικότητά τηςδιαδικασίας θα πρέπει να ελέγχεται περιοδικά (1-2 φορές τον χρόνο) με βακτηριο-λογική εξέταση (λήψη δειγμάτων swaps από διάφορες επιφάνειες) στο υποστατικόπου καθαρίστηκε και απολυμάνθηκε.

Εάν με βάση το ιστορικόασθενειών του θαλάμουδιαπιστωθεί ότι συγκεκρι-μένοι παθογόνοι παράγο -ντες (παστερέλα, μύκητεςπου προκαλούν δερματο-φυτίαση, κοκκίδια, ή ακόμακαι ιοί όπως αυτοί της αι-μορραγικής νόσου ή μυξο-μάτωσης), αποκτήσουνενδημικότητα σε κάποιουποστατικό (πράγμα πουσημαίνει ότι ο μικροοργα-νισμός ανευρίσκεται συνε-

χώς σε διαδοχικές «κοιλιές»-εκτροφές-), το υποστατικό αυτό θα πρέπει να μένεικενό για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα μετά από τον αποπληθυσμό και τον καθα-ρισμό/απολύμανση (αύξηση του χρόνου του υγειονομικού κενού μεταξύ των «κοι-λιών»).

Στις περιπτώσεις που στη μονάδα εφαρμόζεται σύστημα πολυεκτροφής, (διαδο-χικές ηλικίες σε γειτονικά υποστατικά ή στο ίδιο υποστατικό) οι προφυλάξεις πουπρέπει να ληφθούν κατά τη διάρκεια του καθαρισμού θα πρέπει να επικεντρωθούνστη μείωση της πιθανότητας μόλυνσης με σκόνη ή άλλα απόβλητα της αποχέτευ-σης κτηρίων που είναι ακόμα κατειλημμένα με εκτρεφόμενα κουνέλια.

Στο σημείο αυτό σημειώνεται η ανάγκη για χρήση εντύπου ελέγχου (checklist)που να απαριθμεί το κάθε βήμα καθαρισμού και απολύμανσης. Με τον τρόπο αυτόεξασφαλίζεται ότι η διαδικασία απολύμανσης ακολουθείται κανονικά και ότι όλεςοι πτυχές της εξετάζονται. Παράλληλα, ο υπεύθυνος της εκτροφής οφείλει να δια-σφαλίσει ότι υπάρχει πάντα διαθέσιμο στη γλώσσα του προσωπικού έντυπο μεοδηγίες στο οποίο να περιγράφονται αναλυτικά όλες οι διαδικασίες καθαρισμού.Το πρόγραμμα απολυμάνσεων θα πρέπει να είναι ενταγμένο κάτω από το γενικό-τερο σχέδιο βιοασφάλειας και υγιεινής της μονάδας.

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΜΕΤΡΩΝ ΒΙΟΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΕ ΕΚΤΡΟΦΕΣ ΚΟΥΝΕΛΙΩΝ

Page 10: Εφαρμογή μέτρων βιοασφάλειας σε εκτροφές κουνελιών

8

2.1 Βιοασφάλεια κατά τη μετακίνηση ανθρώπων στην εκτροφήΣτη μονάδα υπάρχει αυστηρός έλεγχος στη μετακίνηση ανθρώπων από και προςαυτή.

Ως γενικός κανόνας: Απαγορεύονται οι επισκέψεις στη μονάδα. Στις περιπτώσειςπου η επίσκεψη των ζώων επιβάλλεται υπάρχει πλάνο πορείας του επισκέπτη εντόςτης μονάδας το οποίο είναι το ακόλουθο:

Θάλαμος/ χώρος τοκετών γαλουχίας → θάλαμος/ χώρος αρσενικών, επιβάσεων,→ θάλαμος /χώρος απογαλακτισμένων → θάλαμος/οι παχυνομένων, έτοιμων προςσφαγή → (μόνο αν υπάρχει ανάγκη) απομονωτήριο της μονάδας.

Κανένας επισκέπτης δεν εισέρχεται σε θάλαμο εκτρεφόμενων ζώων αν έχει ει-σέλθει σε θάλαμο εκτροφής άλλης μονάδας εκτροφής κουνελιών τις προηγούμε-νες 48 ώρες εκτός αν κάνει ντους για απολύμανσή του.

Ο επισκέπτης κατά την είσοδό του στη μονάδα διέρχεται από σημείο απολύμανσηςκαι εφαρμόζει απαρέγκλιτα όλες τις προβλεπόμενες στο σημείο αυτό διαδικασίες.Παράλληλα, υπογράφει στο Βιβλίο Επισκεπτών.

2.2 Βιοασφάλεια κατά τη διακίνηση ζώων στην εκτροφήΚάθε νέο ζώο το οποίο γεννήθηκε εκτός της εκτροφής και θα ζήσει κάποιο διά-στημα εντός αυτής θα πρέπει πριν την ένταξή του στο δυναμικό της εκτροφής (το-ποθέτησή του σε θάλαμο της εκτροφής) να παραμένει για χρονικό διάστηματουλάχιστο 1 μηνός στο απομονωτήριο της εκμετάλλευσης. Κατά την είσοδο τουζώου θα συμπληρώνεται το σχετικό έντυπο, και η κατάσταση του ζώου θα παρα-κολουθείται στενά από τον επιφορτισμένο με αυτή τη δραστηριότητα υπάλληλοτης εκτροφής, σε συνεννόηση πάντα με τον υπεύθυνο κτηνίατρο της εκμετάλλευ-σης. Παράλληλα το ζώο κατά την παραμονή του εμβολιάζεται και υφίσταται καιαποπαρασιτισμό.

2.3 Βιοασφάλεια κατά τη διακίνηση γενετικού υλικού στην εκτροφή

Στην περίπτωση που υπάρξει ανάγκη για χρήση γενετικού υλικού (σπέρμα, ωάρια,τυχόντα έμβρυα προς εμφύτευση) που προέρχεται από πηγή εκτός της εκτροφής

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΜΕΤΡΩΝ ΒΙΟΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΕ ΕΚΤΡΟΦΕΣ ΚΟΥΝΕΛΙΩΝ

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥ ΤΕΡΟ:

Ενεργητική βιοασφάλεια

Page 11: Εφαρμογή μέτρων βιοασφάλειας σε εκτροφές κουνελιών

9

τότε το υλικό προέρχεται από εκτροφές στις οποίες εφαρμόζονται μέτρα βιοασφά-λειας, παράλληλα, όλα τα εισερχόμενα προϊόντα θα πρέπει να συνοδεύονται απόσχετικά επίσημα πιστοποιητικά του κράτους από το οποίο προέρχονται οι εκμε-ταλλεύσεις παραγωγής.

2.4 Εφαρμογή ενεργητικού προγράμματος πρόληψηςασθενειών: Εμβολιασμοί και αποπαρασιτισμοί

Το πρόγραμμα πρόληψης ασθενειών εφαρμόζεται σχολαστικά σύμφωνα με τιςοδηγίες του υπεύθυνου κτηνίατρου της εκτροφής. Λαμβάνεται υπόψη το υγειονο-μικό καθεστώς της μονάδας, η ευρύτερη επιδημιολογική κατάσταση στην περιοχήκαθώς και οι γενικές πρακτικές πρόληψης. Το προσωπικό που εμπλέκεται με τηνεφαρμογή του εμβολιασμού και αποπαρασιτισμού είναι εκπαιδευμένο και εφαρ-μόζει σωστά τις διαδικασίες όπως αυτές περιγράφονται στο σχετικό φυλλάδιο πουσυνοδεύει το εμβολιακό/ αντιπαρασιτικό σκεύασμα. Η φύλαξη των εμβολίων καιπαρασιτοκτόνων γίνεται σε σωστές συνθήκες και πριν τη χρήση τους ελέγχεται ηημερομηνία λήξης των σκευασμάτων.

Τα ζώα που προέρχονται από το απομονωτήριο της εκτροφής πριν την τοποθέ-τησή τους στη μονάδα εμβολιάζονται (αν αυτό δεν έχει ήδη γίνει πριν την άφιξήτους στη μονάδα) και υφίστανται αντιπαρασιτική θεραπεία και ακολούθως εισέρ-χονται στους θαλάμους παραγωγής της εκτροφής.

2.5 Συνεχής έλεγχος και παρακολούθηση της υγείας των κουνελιών

Οι υπάλληλοι της εκτροφής έχουν ως βασική αρμο-διότητά τους τη συνεχή επιτήρηση, παρακολούθησηκαι έλεγχο των κουνελιών καθ’ όλη τη διάρκεια τηςημέρας κατά την εκτέλεση των εργασιών της μονά-δας. Επίσης καθημερινά μαζί με τις υπόλοιπες εργα-σίες ρουτίνας ο υπεύθυνος εκάστου θαλάμουσυμπληρώνει τα απαραίτητα έντυπα παρακολούθη-σης των εκτρεφόμενων ζώων. Οποιαδήποτε μη συνή-θης συμπεριφορά των κουνελιών καθώς και οιδιαφοροποιήσεις στους βασικούς δείκτες της εκτρο-φής (ημερήσια θνησιμότητα, κατανάλωση τροφής καινερού καθημερινά) αλλά και τα στοιχεία απόδοσηςτων ζώων (αριθμός γεννηθέντων, συχνότητα επιβά-

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΜΕΤΡΩΝ ΒΙΟΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΕ ΕΚΤΡΟΦΕΣ ΚΟΥΝΕΛΙΩΝ

Page 12: Εφαρμογή μέτρων βιοασφάλειας σε εκτροφές κουνελιών

10

σεων ανά ζώο και επιστροφές κ.λπ.) θα πρέπει να καταγράφονται και να αξιολο-γούνται.

Ένα άλλο επίπεδο ελέγχου είναι ο νεκροτομικός (σε νεκρά κουνέλια που συλλέ-γονται καθημερινά) και ορολογικός έλεγχος με λήψη αιμάτων (και αποστολή τουςσε εξειδικευμένο εργαστήριο ελέγχου) της εκτροφής. Πιο συγκεκριμένα, ανά τακτάχρονικά διαστήματα είναι καλό να γίνεται προληπτικός έλεγχος με τις δύο πιοπάνω αναφερθείσες μεθόδους και τα αποτελέσματα θα πρέπει να καταγράφονταιγια να αξιολογείται διαχρονικά το υγειονομικό καθεστώς της εκτροφής.

2.6 Μέτρα βιοασφάλειας σε περίπτωση κρούσματοςμεταδοτικής ασθένειας στην εκτροφή

Στην περίπτωση που υπάρξει κρούσμα μεταδοτικής ασθένειας στην εκτροφή, θαπρέπει να εφαρμοστούν σχολαστικά οι ειδικές οδηγίες και υποδείξεις του υπεύθυ-νου κτηνίατρου της εκτροφής. Ανάλογα με την περίπτωση γίνεται ενημέρωση καιτης αρμόδιας Κρατικής Υπηρεσίας. Παράλληλα, ως γενικοί κανόνες εφαρμόζονταικαι τα ακόλουθα:

Στην περίπτωση που το κρούσμα αφορά έναν περιορισμένο θάλαμο:

l Οι μετακινήσεις από και προς τον θάλαμο αυτό περιορίζονται στις ελάχιστες δυ-νατές.

l Οι καθημερινές εργασίες στον θάλαμο αυτό γίνονται πάντα τελευταίες και τοπροσωπικό μετά την έξοδό του από τον θάλαμο βγάζει τον ιματισμό του καιΔΕΝ τον ξαναχρησιμοποιεί παρά μόνο αν πρώτα καθαριστεί και απολυμανθεί(τόσο το άτομο όσο και ο ιματισμός του).

l Όλος ο κινητός εξοπλισμός του θαλάμου αλλά και τα μέσα μεταφοράς ζωοτρο-φών απολυμαίνονται πριν την έξοδό τους από τον θάλαμο αυτό.

l Μετά την κένωση του θαλάμου από τον ζωικό πληθυσμό εφαρμόζονται σχολα-στικά οι πρόνοιες που περιγράφονται στο κεφάλαιο της απολύμανσης.

Στην περίπτωση που το κρούσμα αφορά ολόκληρη την εκτροφή:

l Άμεση επικοινωνία με τις αρμόδιες Κτηνιατρικές Αρχές.

l Απαγόρευση της εισόδου και εξόδου κουνελιών από την εκτροφή.

l Θανάτωση των μολυσμένων κουνελιών (στην περίπτωση που η ασθένεια είναιμεταδοτική) πάντα σε συνεννόηση με τις Αρμόδιες Αρχές.

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΜΕΤΡΩΝ ΒΙΟΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΕ ΕΚΤΡΟΦΕΣ ΚΟΥΝΕΛΙΩΝ

Page 13: Εφαρμογή μέτρων βιοασφάλειας σε εκτροφές κουνελιών

11

l Ενδελεχής απολύμανση όλης της εκτροφής συμπεριλαμβανομένων και τωνβοηθητικών χώρων (δωμάτια προσωπικού, σιλό ζωοτροφών, γραφείων κ.λπ.).

l Εφαρμογή υγειονομικού κενού για καθορισμένο χρονικό διάστημα μέχρι τηνεπανατοποθέτηση κουνελιών και την επανέναρξη της λειτουργίας της μονάδας.

Το κείμενο και οι φωτογραφίες ετοιμάστηκαν από τονΔρα Αντώνη Δημητρίου DVM, MSc Food Science

Κτηνιατρικό Λειτουργό στο Επαρχιακό Κτηνιατρικό Γραφείο Λευκωσίας

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΜΕΤΡΩΝ ΒΙΟΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΕ ΕΚΤΡΟΦΕΣ ΚΟΥΝΕΛΙΩΝ

Page 14: Εφαρμογή μέτρων βιοασφάλειας σε εκτροφές κουνελιών

12

u Αντώνη Δημητρίου (2014): Εγχειρίδιο Ορθής Κτηνοτροφικής Πρακτικής γιαεκτροφές κουνελιών.

Εκδόσεις Studio Express.

u Απόστολου Κ. Σφαιρόπουλου (1993): Κονικλοτροφία, Αφοί ΚυριακίδηΘεσσαλονίκη.

u Πασχάλη Δ. Φορτομάρη (2007): «Συστήματα Εκτροφής Κουνελιών καισημαντικότερα προβλήματα».

Παρουσίαση από Ημερίδα του Πανελλήνιου Κτηνιατρικού Συλλόγου Κρήτη.

u Guide to good farming practices for animal production food safety OIE, Rome,2009.

u The rabbit: husbandry, health and production (new revised version)Lebas, F., FAO (FOOD AND AGRICULTURE ORGANIZATION OF THE UNITED NA-TIONS) (1997).

u ASSOCIAZIONE ITALIANA ALLEVATORI, (2010) Manuale di corretta prassiigienica per gli allevamenti cunicoli, AI SENSI DEI REGG. CE 178/02 E 852/2004.

u The Australian Government, Department of Agriculture, Fisheries andForestry (2009): National Farm Biosecurity Manual: poultry production.

u Méthodes et Techniques d’Élevage du Lapin, Élevage en Milieu tropical2ème édition revise du LE GUIDE PRATIQUE DE L’ÉLEVEUR DE LAPINS ENAFRIQUE DE L’OUEST 2007 DJAGO A. Yaou, KPODEKON Marc Révision parF. Lebas Editeur : Association “Cuniculture” 31450 Corronsac – France.

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΜΕΤΡΩΝ ΒΙΟΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΕ ΕΚΤΡΟΦΕΣ ΚΟΥΝΕΛΙΩΝ

Βιβλιογραφία

Page 15: Εφαρμογή μέτρων βιοασφάλειας σε εκτροφές κουνελιών
Page 16: Εφαρμογή μέτρων βιοασφάλειας σε εκτροφές κουνελιών

Γ.Τ.Π. /2014 – 1.500Εκδόθηκε από το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών

Εκτύπωση: