ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ Α’ ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ

1. Τι ονομάζεται γωνιακή απόσταση μεταξύ δύο ουρανίων σωμάτων;(σελ. 19) 2. Ποια είναι τα μέρη του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος; Να τα γράψετε με σειρά από το μεγαλύτερο προς το μικρότερο μήκος κύματος. Τι είναι τα αστρονομικά παράθυρα

(Ραδιοκύματα, υπέρυθρο, ορατό, υπεριώδες, ακτίνες Χ, ακτίνες γ. Αστρονομικά παράθυρα ονομάζονται οι περιοχές του φάσματος στις οποίες είναι διαφανής η γήινη ατμόσφαιρα και είναι το οπτικό, ένα μέρος του υπερύθρου και τα ραδιοκύματα).

3. Τι είναι η ημερήσια και τι η ετήσια (ορθή) κίνηση των ουρανίων σωμάτων και πού οφείλονται;

(Είναι και οι δύο φαινόμενες κινήσεις που κάνουν τα ουράνια σώματα πάνω στον ουράνιο θόλο. Η ημερήσια γίνεται στη διάρκεια 24 ωρών από την ανατολή προς τη δύση και οφείλεται στην περιστροφή της Γης γύρω από τον άξονά της. Η ετήσια γίνεται στη διάρκεια ενός έτους από τη δύση προς την ανατολή και οφείλεται στην περιστροφή της Γης γύρω από τον Ήλιο).

4. Τι γνωρίζετε για τις ισημερίες; 5. Τι γνωρίζετε για τα ηλιοστάσια; 6. Που οφείλεται η ύπαρξη των εποχών στη Γη;

(Οφείλεται στο γεγονός ότι ο άξονας περιστροφής της Γης παρουσιάζει κλίση περίπου 23ο σε σχέση με την εκλειπτική. Αποτέλεσμα αυτού είναι κατά διαστήματα να πέφτουν κάθετα οι ακτίνες του ήλιου στο ένα ημισφαίριο και λοξά στο άλλο. Τότε το πρώτο έχει καλοκαίρι και το δεύτερο χειμώνα ).

7. Ποια είδη τηλεσκοπίων υπάρχουν ανάλογα με το μήκος κύματος της ακτινοβολίας που συλλέγουν;

(Οπτικά για το ορατό φάσμα, Ραδιοτηλεσκόπια για τα ραδιοκύματα, Υπερύθρου για τις υπέρυθρες, Υπεριώδους για τις υπεριώδεις, Ακτίνων Χ και γ για τις αντίστοιχες ακτίνες).

8. Γιατί με κάποια από τα είδη τηλεσκοπίων δεν μπορούμε να κάνουμε παρατηρήσεις από τη Γη αλλά πρέπει να τοποθετηθούν σε δορυφόρους; (σελ. 29-30) 9. Τι είναι η Αστρονομική Μονάδα (1 AU) και με πόσα km ισούται κατά προσέγγιση; 10. Από τι αποτελείται το ηλιακό μας σύστημα;

(α) από τον Ήλιο στον οποίο βρίσκεται συγκεντρωμένο το 99.85% της μάζας του ηλιακού συστήματος, β) τους 8 πλανήτες, γ) τους 4 νάνους πλανήτες, δ) τους δορυφόρους των πλανητών, ε) τους αστεροειδείς, στ) τους κομήτες, ζ) μεσοπλανητική ύλη και σκόνη).

11. Να αναφέρετε ονομαστικά τους 8 πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος με σειρά απόστασης από τον Ήλιο. 12. Ποιοι είναι οι γήινοι και ποιοι οι δίιοι πλανήτες; Ποιοι είναι οι εσωτερικοί και ποιοι οι εξωτερικοί πλανήτες; 13. Τι είναι η ανάδρομη κίνηση των πλανητών και που οφείλεται; 14. Να διατυπώσετε τους τρεις Νόμους του Κέπλερ. 15. Ποιες είναι οι 4 κινήσεις που κάνει η Γη;

(Η Γη περιστρέφεται γύρω από τον άξονά της σε περίπου 24 ώρες, και γύρω από τον Ήλιο σε περίπου 365 ημέρες. Επίσης κινείται μαζί με όλο το υπόλοιπο ηλιακό σύστημα προς τον αστερισμό του Ηρακλή και μαζί με τον υπόλοιπο γαλαξία μας προς τον αστερισμό του Λέοντος).

16. Τι γνωρίζετε για τις παλίρροιες και πώς εξηγούνται;

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ B’ ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ

1. Ποια είναι η κύρια πηγή ενέργειας του Ήλιου; (Η πυρηνική σύντηξη του

υδρογόνου σε ήλιο). 2. Από ποια στρώματα αποτελείται η ατμόσφαιρα του Ήλιου; Να τα γράψετε από το

εσωτερικό προς το εξωτερικό. (Από τη φωτόσφαιρα, τη χρωμόσφαιρα, το στέμμα και τον ηλιακό άνεμο).

3. Τι είναι οι ηλιακές κηλίδες; Γιατί φαίνονται σκοτεινές; Τι είναι το μαγνητικό τους πεδίο σε σχέση με αυτό των άλλων περιοχών του Ήλιου; (σελ 79-80)

4. Κάθε πόσα περίπου χρόνια μεγιστοποιείται ο αριθμός των ηλιακών κηλίδων; Πώς ονομάζεται αυτός ο περιοδικός κύκλος; (Κάθε 11 περίπου χρόνια. Ονομάζεται Ενδεκαετής Ηλιακός Κύκλος).

5. Ποιοι είναι οι φασματικοί τύποι των αστέρων; Να τους γράψετε, από τον θερμότερο προς τον ψυχρότερο. (O-B-A-F-G-K-M).

6. Τι γνωρίζετε για το διάγραμμα Η-R, Hertzsprung – Russel; Να κάνετε ένα πρόχειρο σχεδιάγραμμα στο οποίο να φαίνονται η Κύρια Ακολουθία και οι θέσεις των Υπεργιγάντων και των Λευκών Νάνων. (σελ. 93).

7. Τι ονομάζουμε απόλυτο μέγεθος ενός αστέρα; 8. Ένας αστέρας Α έχει φαινόμενο μέγεθος 7 ενώ ένας αστέρας Β έχει φαινόμενο

μέγεθος 4. Ποιος φαίνεται πιο λαμπρός όταν τον παρατηρούμε από τη Γη; (Ο αστέρας Β).

9. Ποια είναι η σχέση που συνδέει το φαινόμενο μέγεθος με το απόλυτο μέγεθος και την απόσταση στην οποία βρίσκεται ένας αστέρας; ( , όπου m είναι το φαινόμενο μέγεθος, Μ το απόλυτο μέγεθος και r η απόσταση του αστέρα από τη Γη μετρημένη σε parsec).

5rlog5Mm

10. Με πόσα έτη φωτός ισούται το 1 parsec; (1 parsec=3.26 έτη φωτός). 11. Ένας αστέρας έχει φαινόμενο μέγεθος m=9 και απόλυτο μέγεθος M=4. Να

υπολογιστεί η απόστασή του από τη Γη σε parsec και έτη φωτός. 12. Πώς εξελίσσεται ένας αστέρας 0.8-11 ηλιακών μαζών, πώς ένας 11-50 ηλιακών

μαζών και πώς ένας αστέρας με μάζα μεγαλύτερη των 50 ηλιακών μαζών; (σχήμα 5.15, σελ 98).

13. Τι είναι οι λευκοί νάνοι, οι αστέρες νετρονίων και οι μαύρες τρύπες; (σελ. 101-102).

14. Σε ποιες κατηγορίες χωρίζονται οι γαλαξίες ανάλογα με τη μορφή τους; (Ελλειπτικοί, Σπειροειδείς και Ανώμαλοι)

15. Να διατυπώσετε το Νόμο του Hubble και να γράψετε τον τύπο που τον εκφράζει. (Η ταχύτητα με την οποία απομακρύνεται ένας γαλαξίας από τον δικό μας είναι ανάλογη της απόστασης στην οποία βρίσκεται αυτός ο γαλαξίας. Ο τύπος είναι

dH , όπου u είναι η ταχύτητα απομάκρυνσης, Η είναι η σταθερά του Hubble και d είναι η απόσταση στην οποία βρίσκεται). u