Ξαναζουμε τη Μαχη του Σπερχειου;

20
ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΔΝΑΡΙΟ: ΞΑΝΑΖΟΤΜΕ ΣΗ ΜΑΥΗ ΣΟΤ ΠΕΡΥΕΘΟΤ; της Γεωργίας Παντίδοσ, Φιλολογοσ

description

Διδακτική πρόταση

Transcript of Ξαναζουμε τη Μαχη του Σπερχειου;

Page 1: Ξαναζουμε τη Μαχη του Σπερχειου;

ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΔΝΑΡΙΟ

ΞΑΝΑΖΟΤΜΕ ΣΗ ΜΑΥΗ

ΣΟΤ ΠΕΡΥΕΘΟΤ

της Γεωργίας Παντίδοσ

Φιλολογοσ

Η ΒΤΖΑΝΣΘΝΗ ΑΤΣΟΚΡΑΣΟΡΘΑ ΣΘ ΑΡΥΕ ΣΟΤ 9οσ ΑΘ μ Υ

Η ΒΟΤΛΓΑΡΘΚΗ ΕΞΑΠΛΩΗ

Η ΒΤΖΑΝΣΘΝΗ ΑΤΣΟΚΡΑΣΟΡΘΑ ΣΘ ΑΡΥΕ ΣΟΤ 11οσ ΑΘ μ Υ

ΤΠΕΤΘΤΝΟ Ο ΒΑΘΛΕΘΟ Β΄ ΒΟΤΛΓΑΡΟΚΣΟΝΟ

Β Α Θ Λ Ε Θ Ο Β ΄ Ο

Β Ο ΤΛ ΓΑ Ρ Ο Κ Σ Ο Ν Ο

( 9 5 8 - 1 0 2 5 )

Ανζβθκε ςτο κρόνο του

Βυηαντίου το 976 ςε θλικία

μόλισ 18 ετϊν χεδόναγράμματοσ αλλά ικανότατοσςτρατιωτικόσ ξεκακάριςε πρϊτατθν επικράτειά του από τισεμφφλιεσ διαμάχεσ με τισεξεγζρςεισ του Βάρδα κλθροφκαι του Βάρδα ΦωκάΔιαχειρίςτθκε με ςφνεςθ ταοικονομικά αφινοντασ γεμάτατα κρατικά κθςαυροφυλάκιαόταν πζκανε

ΑΠΟ ΣΗ laquoΦΛΟΓΕΡΑ ΣΟΤ ΒΑΙΛΙΑraquo ΣΟΤ ΚΩΣΗ ΠΑΛΑΜΑ

Η ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΟΤ ΒΑΙΛΕΙΟΤ Βrsquo ΒΟΤΛΓΑΡΟΚΣΟΝΟΤ

― Bλζπωmiddot είναι πάτθμα ςτρατοφmiddot βλζπω είναι λάμψθ αρμάτων

ταυροί κι αϊτοί και λάβαρα και λόγχεσ και ςκουτάρια

κι από το ςφγνεφο κεόσ ομθρικόσ δε βγαίνει hellipKαι βλζπωhellip

Oδθγθτισ του αλφγιςτοσ γίγαντασ καβαλλάρθσ

και ξεχωρίηει ανάμεςα ςε όλουσ και κοςτίηει

ζνασ για όλουσ helliphelliphellipBαςιλικιά θ ςτολι του

Kι άλλοι ςτο πλάι του ςαν αυτόσ βαςιλικά ντυμζνοι

μα τθ μεγαλοςφνθ του δεν τθ φορεί κανζνασmiddot

γφρω πολλοί βαςιλικοί μα ο βαςιλιάσ είν ζνασ

Aρχοντικιά είν θ όψθ του και τθσ ψυχισ του εικόνα

λάμπ θ χαρά ςτα μάτια του κ είναι το κοίταμά τουσ

ίςο κακάριο και χτυπά και μζςα τουσ δε ςτζκει

το κρφψιμο του πονθροφ το κόλωμα του χαφνου

και ςει το γζλιο του πλατφ κι όλο τ αδρό του ςϊμα

και μζς από του ξάςτερου μετϊπου τθν καμάρα

κυβερνθτισ ο τοχαςμόσ κριτισ θ Περθφάνιαmiddot

κ είναι φεγγαροπρόςωποσ κι ο καλοςτυλωμζνοσλαιμόσ του ομορφοκάκεται ςτουσ ϊμουσmiddot και είναι πφργοσχορταριαςμζνοσ και δαςά ςτο πρόςωπό του θ τρίχακφκλοσ τα γζνεια του πυκνόσ αςθμοχρυςωμζνοσκαι κάκε που κυμοφ ςειςμόσ τθ ςκζψθ του ταράηειτο χζρι υψϊνεται ς αυτά με βιά και τα φουχτϊνειςα να ηθτά παλαίβοντασ να κρατθκι από κάπουTο ςτικοσ του τετράγωνο κοντρί και το κορμί τουτο βλζπω εγϊ δεν ζγινε για πεηοδρόμου ςτράτεσTζτοιο κορμί για το ρυκμό και τθν ορμι του αλόγουτ άλογο απάνου αςφγκριτοσ και καβαλλάρθσ ζναστθ ςζλλα απάνου ριηωτόσ και ςαν εμζνα ωραίοσ αρχαίοσ και ςαν πελεκθτόσ από να πλάςτθ που όλοτο ψιλοσ χφνει αμζτρθτο ςτο μετρθμζνο του ζργοτα κατθφόρια ολόιςοσ και ςτ ανθφόρια ολόρκοσο ίδιοσ πάντα γιά υψωκι γιά κατεβι με τ άτικι αργοπατϊντασ τρζχοντασ ορμϊντασ ίδιοσ πάντακι όλο ςα ν αγωνίηεται με κείνο να πετάξθhelliphelliphellipΓιομάτοσ γνϊμθ και όλοσ ζνασ γρανίτθσ και θ φυλι του ευγενικιά και δείχνειςα ςυγγενάδι μακρινό δικό μασ και δεν ζχειτίποτε που να τόνε πθσ ςτερνοφ φιλόςοφου ίςκιομε τθ βουλι τθν άβουλθ ςτα μνιματα γυρμζνο

Η μεγάλθ προςφορά τουΒαςιλείου ςτο Βυηάντιοόπωσ μαρτυρά τοπροςωνφμιό του υπιρξεθ κατάλυςθ τουβουλγαρικοφ κράτουσΟι Βοφλγαροι υπό τονΣςάρο αμουιλ είχανδυναμϊςει πολφ καιαπειλοφςαν το ΒυηάντιοΣο 987 ςε μάχθ κοντάςτθ Λάριςα ο αμουιλκατατροπϊνει τονΒαςίλειο γεγονόσ πουςθμάδεψε για όλθ τουτθ ηωι τθν πολιτικι τουζναντι των Βουλγάρων

Από Ψαλτιρι αρχζσ 11ου αιΒενετία Biblioteca NationaleMarciana

ΣΑΡΟ ΑΜΟΤΗΛ(976-1018)

ΣΟ ΟΡΑΜΑ ΜΟΤ

Η ΜΕΓΑΛΗ ΒΟΤΛΓΑΡΙΑ

ΠΗΓΗ ΓΙΑ ΣΑ ΓΕΓΟΝΟΣΑ ΣΗ ΕΠΟΧΗ

Η εποχή του Βασιλείου Β΄ του Βουλγαροκτόνου

καλύπτεται κατά κύριο λόγο από το έργο του

Ιωάννη κυλίτζη ενός ανώτατου Ρωμιού

υπαλλήλου που συνέγραψε προς τα τέλη του 11ου

αιώνα τη χρονογραφία ύνοψις Ιστοριών

η οποία καλύπτει την εποχή από το 811 έως το

1057 Ιδιαίτερη σημασία έχει βέβαια το τμήμα που

πραγματεύεται την εποχή του Βασιλείου του Β΄

την ύνοψη Ιστοριών του ο κυλίτζης

χρησιμοποίησε για την εποχή του Βασιλείου Β΄ τη

χαμένη μονογραφία του Θεόδωρου εβαστείας

ἀγγελκείςθσ δὲ τῷ βαςιλεῖ τῆσ τοῦ δουκὸσ ἀναιρζςεωσ πζμπεται

πάςθσ δφςεωσ ἄρχων ὁ μάγιςτροσ Νικθφόροσ ὁ Οὐρανόσ ἔφκαςε

γὰρ καὶ οὗτοσ τὴν ἐκ Βαβυλῶνοσ φυγὴν ὠνθςάμενοσ καὶ τὴν βαςιλίδα

καταλαβϊν ὅςτισ ἐν Θεςςαλονίκῃ γενόμενοσ ἐπεὶ ἔγνω τὸν αμουὴλ

τῇ τοῦ δουκὸσ Γρθγορίου τοῦ Σαρωνίτου ςφαγῇ καὶ τῇ ἁλϊςει τοῦ

υἱοῦ αὐτοῦ ἐπαιρόμενον καὶ διὰ τοῦτο τά τε Θετταλικὰ διαβάντα

Σζμπθ καὶ τὸν Πθνειὸν περαιωςάμενον ποταμόν Θετταλίαν τε καὶ

Βοιωτίαν καὶ Ἀττικὴν εἰςβαλόντα τε καὶ ἐν Πελοποννιςῳ διὰ τοῦ ἐν

Κορίνκῳ ἰςκμοῦ καὶ πάντα ταῦτα δῃοῦντα καὶ λθϊηόμενον ἄρασ καὶ

αὐτὸσ μετὰ τῶν περὶ αὐτὸν ςτρατευμάτων καὶ τὰσ ὑπωρείασ διελκὼν

τοῦ λφμπου καὶ ἐν Λαρίςςῃ γενόμενοσ κἀκεῖςε λιπὼν τὴν

ἀποςκευὴν καὶ εὔηωνον λαβὼν τὸν ςτρατὸν τὴν Θετταλίαν ὁδοιπορίᾳ

ςυντόνῳ διελκὼν καὶ τὸ τῆσ Φαρςαλίασ πεδίον καὶ τὸν Ἀπιδανὸν

διαβὰσ ποταμόν κατὰ τὸ χεῖλοσ τοῦ περχειοῦ πιγνυςι τὴν

ςτρατοπεδείαν εἰσ τὴν περαίαν καὶ αὐτοῦ τοῦ αμουὴλ αὐλιηομζνου

ΠΕΡΧΕΙΟ ΠΟΣΑΜΟ

ΠΟΡΕΙΑ

ΑΜΟΤΗΛ(προσ Νότια Ελλάδα και πίςω ςτο περχειό)

ΣΡΑΣΟΠΕΔΟ ΒΤΖΑΝΣΙΝΩΝ

ΣΡΑΣΟΠΕΔΟ ΒΟΤΛΓΑΡΩΝ

ΝΘΚΗΦΟΡΟ

ΟΤΡΑΝΟ

Νομαρχιακι Αυτοδιοίκθςθ Φκιϊτιδασ Ιςτορικά ςτοιχεία τθσ Τπάτθσ

ὄκβξωλ γὰξ ἀπιέηωλ ὑζζέληωλ ἐμ νὐξαλνῦθαὶ ηνῦ πνηακνῦ πιεκκπξνῦληνο θαὶπειαγίδνληνο ἀπέγλωζην ηὸ λῦλ ἔρνλ ἡζπκπινθή

ἀλλ ὁ μάγιςτροσ ἄνω καὶ κάτω τὸν ποταμὸν περιςκοπιςασ καίτινα τόπον εὑρϊν δι οὗ ᾠικθ δυνατὸν ἔςεςκαι τοφτῳπεραιωκῆναι ἀγείρασ νυκτὸσ τὸν ςτρατὸν περαιοῦται τὸνποταμὸν καὶ τοῖσ περὶ τὸν αμουὴλ ἀμερίμνωσ κακεφδουςινἐπιτίκεται

θαὶ ζθάδνληαη κὲλ ἀξηζκνῦ θξείηηνπο κεδελὸο πξὸο ἀιθὴλ ἀπηδεῖληνικήζαληνο ἐπιήγε δὲ θαὶ αὐηὸο ὁ Σακνπὴι θαὶ ὁ ηνύηνπ πἱὸο Ῥωκαλὸο

βαζείαηο πιεγαῖο θαὶ θἂλ ἑάιωζαλ εἰ κὴ ηνῖο λεθξνῖο ζπκκίμαληεο

ἑαπηνὺο ἔθεηλην ὡο ηεζλεῶηεο θαὶ λπθηὸο ἐπηγελνκέλεο ἔιαζνλ

δηαδξάληεο εἰο ηὰ ὄξε ηῶλ Αἰηωιῶλ θἀθεῖζελ δηὰ ηῶλ θνξπθῶλ ηῶληνηνύηωλ ὀξέωλ δηειζόληεο ηὴλ Πίλδνλ δηεζώζεζαλ ἐλ Βνπιγαξίᾳ

μζςα 12ου - μζςα 13ου αι Μαδρίτθ Biblioteca Nacional

ὁ δὲ μάγιςτροσ τοὺσ αἰχμαλϊτουσ Ῥωμαίουσἐλευκερϊςασ ςκυλεφςασ δὲ καὶ τοὺσ πεςόντασΒουλγάρουσ διαρπάςασ δὲ καὶ τὸ τῶν πολεμίων ςτρατόπεδον καὶπλοῦτον ὅτι πλεῖςτον περιβαλλόμενοσ ςὺν τῇ ςτρατιᾷἐπανζηευξεν εἰσ Θεςςαλονίκθν

HISTORY CHANNEL

ΒΑΙΛΔΙΟ Ο ΒΟΤΛΓΑΡΟΚΣΟΝΟ

ΟΙ ΒΟΤΛΓΑΡΟΙ ΓΙΑ ΣΟΝ ΑΜΟΤΗΛ

laquoΗ μάχθ του περχειοφraquoΠΠανταηισ Πρακτικά3ου υνεδρίου ΦκιωτικισΙςτορίασ (Λαμία 4-6112005)

laquoΚλειδί 1014 ndash Βαςίλειοσ Βrsquoο Βουλγαροκτόνοσ (958-1025)raquo του Αυγ ΖενάκουΣο Βιμα 3032003

Page 2: Ξαναζουμε τη Μαχη του Σπερχειου;

Η ΒΤΖΑΝΣΘΝΗ ΑΤΣΟΚΡΑΣΟΡΘΑ ΣΘ ΑΡΥΕ ΣΟΤ 9οσ ΑΘ μ Υ

Η ΒΟΤΛΓΑΡΘΚΗ ΕΞΑΠΛΩΗ

Η ΒΤΖΑΝΣΘΝΗ ΑΤΣΟΚΡΑΣΟΡΘΑ ΣΘ ΑΡΥΕ ΣΟΤ 11οσ ΑΘ μ Υ

ΤΠΕΤΘΤΝΟ Ο ΒΑΘΛΕΘΟ Β΄ ΒΟΤΛΓΑΡΟΚΣΟΝΟ

Β Α Θ Λ Ε Θ Ο Β ΄ Ο

Β Ο ΤΛ ΓΑ Ρ Ο Κ Σ Ο Ν Ο

( 9 5 8 - 1 0 2 5 )

Ανζβθκε ςτο κρόνο του

Βυηαντίου το 976 ςε θλικία

μόλισ 18 ετϊν χεδόναγράμματοσ αλλά ικανότατοσςτρατιωτικόσ ξεκακάριςε πρϊτατθν επικράτειά του από τισεμφφλιεσ διαμάχεσ με τισεξεγζρςεισ του Βάρδα κλθροφκαι του Βάρδα ΦωκάΔιαχειρίςτθκε με ςφνεςθ ταοικονομικά αφινοντασ γεμάτατα κρατικά κθςαυροφυλάκιαόταν πζκανε

ΑΠΟ ΣΗ laquoΦΛΟΓΕΡΑ ΣΟΤ ΒΑΙΛΙΑraquo ΣΟΤ ΚΩΣΗ ΠΑΛΑΜΑ

Η ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΟΤ ΒΑΙΛΕΙΟΤ Βrsquo ΒΟΤΛΓΑΡΟΚΣΟΝΟΤ

― Bλζπωmiddot είναι πάτθμα ςτρατοφmiddot βλζπω είναι λάμψθ αρμάτων

ταυροί κι αϊτοί και λάβαρα και λόγχεσ και ςκουτάρια

κι από το ςφγνεφο κεόσ ομθρικόσ δε βγαίνει hellipKαι βλζπωhellip

Oδθγθτισ του αλφγιςτοσ γίγαντασ καβαλλάρθσ

και ξεχωρίηει ανάμεςα ςε όλουσ και κοςτίηει

ζνασ για όλουσ helliphelliphellipBαςιλικιά θ ςτολι του

Kι άλλοι ςτο πλάι του ςαν αυτόσ βαςιλικά ντυμζνοι

μα τθ μεγαλοςφνθ του δεν τθ φορεί κανζνασmiddot

γφρω πολλοί βαςιλικοί μα ο βαςιλιάσ είν ζνασ

Aρχοντικιά είν θ όψθ του και τθσ ψυχισ του εικόνα

λάμπ θ χαρά ςτα μάτια του κ είναι το κοίταμά τουσ

ίςο κακάριο και χτυπά και μζςα τουσ δε ςτζκει

το κρφψιμο του πονθροφ το κόλωμα του χαφνου

και ςει το γζλιο του πλατφ κι όλο τ αδρό του ςϊμα

και μζς από του ξάςτερου μετϊπου τθν καμάρα

κυβερνθτισ ο τοχαςμόσ κριτισ θ Περθφάνιαmiddot

κ είναι φεγγαροπρόςωποσ κι ο καλοςτυλωμζνοσλαιμόσ του ομορφοκάκεται ςτουσ ϊμουσmiddot και είναι πφργοσχορταριαςμζνοσ και δαςά ςτο πρόςωπό του θ τρίχακφκλοσ τα γζνεια του πυκνόσ αςθμοχρυςωμζνοσκαι κάκε που κυμοφ ςειςμόσ τθ ςκζψθ του ταράηειτο χζρι υψϊνεται ς αυτά με βιά και τα φουχτϊνειςα να ηθτά παλαίβοντασ να κρατθκι από κάπουTο ςτικοσ του τετράγωνο κοντρί και το κορμί τουτο βλζπω εγϊ δεν ζγινε για πεηοδρόμου ςτράτεσTζτοιο κορμί για το ρυκμό και τθν ορμι του αλόγουτ άλογο απάνου αςφγκριτοσ και καβαλλάρθσ ζναστθ ςζλλα απάνου ριηωτόσ και ςαν εμζνα ωραίοσ αρχαίοσ και ςαν πελεκθτόσ από να πλάςτθ που όλοτο ψιλοσ χφνει αμζτρθτο ςτο μετρθμζνο του ζργοτα κατθφόρια ολόιςοσ και ςτ ανθφόρια ολόρκοσο ίδιοσ πάντα γιά υψωκι γιά κατεβι με τ άτικι αργοπατϊντασ τρζχοντασ ορμϊντασ ίδιοσ πάντακι όλο ςα ν αγωνίηεται με κείνο να πετάξθhelliphelliphellipΓιομάτοσ γνϊμθ και όλοσ ζνασ γρανίτθσ και θ φυλι του ευγενικιά και δείχνειςα ςυγγενάδι μακρινό δικό μασ και δεν ζχειτίποτε που να τόνε πθσ ςτερνοφ φιλόςοφου ίςκιομε τθ βουλι τθν άβουλθ ςτα μνιματα γυρμζνο

Η μεγάλθ προςφορά τουΒαςιλείου ςτο Βυηάντιοόπωσ μαρτυρά τοπροςωνφμιό του υπιρξεθ κατάλυςθ τουβουλγαρικοφ κράτουσΟι Βοφλγαροι υπό τονΣςάρο αμουιλ είχανδυναμϊςει πολφ καιαπειλοφςαν το ΒυηάντιοΣο 987 ςε μάχθ κοντάςτθ Λάριςα ο αμουιλκατατροπϊνει τονΒαςίλειο γεγονόσ πουςθμάδεψε για όλθ τουτθ ηωι τθν πολιτικι τουζναντι των Βουλγάρων

Από Ψαλτιρι αρχζσ 11ου αιΒενετία Biblioteca NationaleMarciana

ΣΑΡΟ ΑΜΟΤΗΛ(976-1018)

ΣΟ ΟΡΑΜΑ ΜΟΤ

Η ΜΕΓΑΛΗ ΒΟΤΛΓΑΡΙΑ

ΠΗΓΗ ΓΙΑ ΣΑ ΓΕΓΟΝΟΣΑ ΣΗ ΕΠΟΧΗ

Η εποχή του Βασιλείου Β΄ του Βουλγαροκτόνου

καλύπτεται κατά κύριο λόγο από το έργο του

Ιωάννη κυλίτζη ενός ανώτατου Ρωμιού

υπαλλήλου που συνέγραψε προς τα τέλη του 11ου

αιώνα τη χρονογραφία ύνοψις Ιστοριών

η οποία καλύπτει την εποχή από το 811 έως το

1057 Ιδιαίτερη σημασία έχει βέβαια το τμήμα που

πραγματεύεται την εποχή του Βασιλείου του Β΄

την ύνοψη Ιστοριών του ο κυλίτζης

χρησιμοποίησε για την εποχή του Βασιλείου Β΄ τη

χαμένη μονογραφία του Θεόδωρου εβαστείας

ἀγγελκείςθσ δὲ τῷ βαςιλεῖ τῆσ τοῦ δουκὸσ ἀναιρζςεωσ πζμπεται

πάςθσ δφςεωσ ἄρχων ὁ μάγιςτροσ Νικθφόροσ ὁ Οὐρανόσ ἔφκαςε

γὰρ καὶ οὗτοσ τὴν ἐκ Βαβυλῶνοσ φυγὴν ὠνθςάμενοσ καὶ τὴν βαςιλίδα

καταλαβϊν ὅςτισ ἐν Θεςςαλονίκῃ γενόμενοσ ἐπεὶ ἔγνω τὸν αμουὴλ

τῇ τοῦ δουκὸσ Γρθγορίου τοῦ Σαρωνίτου ςφαγῇ καὶ τῇ ἁλϊςει τοῦ

υἱοῦ αὐτοῦ ἐπαιρόμενον καὶ διὰ τοῦτο τά τε Θετταλικὰ διαβάντα

Σζμπθ καὶ τὸν Πθνειὸν περαιωςάμενον ποταμόν Θετταλίαν τε καὶ

Βοιωτίαν καὶ Ἀττικὴν εἰςβαλόντα τε καὶ ἐν Πελοποννιςῳ διὰ τοῦ ἐν

Κορίνκῳ ἰςκμοῦ καὶ πάντα ταῦτα δῃοῦντα καὶ λθϊηόμενον ἄρασ καὶ

αὐτὸσ μετὰ τῶν περὶ αὐτὸν ςτρατευμάτων καὶ τὰσ ὑπωρείασ διελκὼν

τοῦ λφμπου καὶ ἐν Λαρίςςῃ γενόμενοσ κἀκεῖςε λιπὼν τὴν

ἀποςκευὴν καὶ εὔηωνον λαβὼν τὸν ςτρατὸν τὴν Θετταλίαν ὁδοιπορίᾳ

ςυντόνῳ διελκὼν καὶ τὸ τῆσ Φαρςαλίασ πεδίον καὶ τὸν Ἀπιδανὸν

διαβὰσ ποταμόν κατὰ τὸ χεῖλοσ τοῦ περχειοῦ πιγνυςι τὴν

ςτρατοπεδείαν εἰσ τὴν περαίαν καὶ αὐτοῦ τοῦ αμουὴλ αὐλιηομζνου

ΠΕΡΧΕΙΟ ΠΟΣΑΜΟ

ΠΟΡΕΙΑ

ΑΜΟΤΗΛ(προσ Νότια Ελλάδα και πίςω ςτο περχειό)

ΣΡΑΣΟΠΕΔΟ ΒΤΖΑΝΣΙΝΩΝ

ΣΡΑΣΟΠΕΔΟ ΒΟΤΛΓΑΡΩΝ

ΝΘΚΗΦΟΡΟ

ΟΤΡΑΝΟ

Νομαρχιακι Αυτοδιοίκθςθ Φκιϊτιδασ Ιςτορικά ςτοιχεία τθσ Τπάτθσ

ὄκβξωλ γὰξ ἀπιέηωλ ὑζζέληωλ ἐμ νὐξαλνῦθαὶ ηνῦ πνηακνῦ πιεκκπξνῦληνο θαὶπειαγίδνληνο ἀπέγλωζην ηὸ λῦλ ἔρνλ ἡζπκπινθή

ἀλλ ὁ μάγιςτροσ ἄνω καὶ κάτω τὸν ποταμὸν περιςκοπιςασ καίτινα τόπον εὑρϊν δι οὗ ᾠικθ δυνατὸν ἔςεςκαι τοφτῳπεραιωκῆναι ἀγείρασ νυκτὸσ τὸν ςτρατὸν περαιοῦται τὸνποταμὸν καὶ τοῖσ περὶ τὸν αμουὴλ ἀμερίμνωσ κακεφδουςινἐπιτίκεται

θαὶ ζθάδνληαη κὲλ ἀξηζκνῦ θξείηηνπο κεδελὸο πξὸο ἀιθὴλ ἀπηδεῖληνικήζαληνο ἐπιήγε δὲ θαὶ αὐηὸο ὁ Σακνπὴι θαὶ ὁ ηνύηνπ πἱὸο Ῥωκαλὸο

βαζείαηο πιεγαῖο θαὶ θἂλ ἑάιωζαλ εἰ κὴ ηνῖο λεθξνῖο ζπκκίμαληεο

ἑαπηνὺο ἔθεηλην ὡο ηεζλεῶηεο θαὶ λπθηὸο ἐπηγελνκέλεο ἔιαζνλ

δηαδξάληεο εἰο ηὰ ὄξε ηῶλ Αἰηωιῶλ θἀθεῖζελ δηὰ ηῶλ θνξπθῶλ ηῶληνηνύηωλ ὀξέωλ δηειζόληεο ηὴλ Πίλδνλ δηεζώζεζαλ ἐλ Βνπιγαξίᾳ

μζςα 12ου - μζςα 13ου αι Μαδρίτθ Biblioteca Nacional

ὁ δὲ μάγιςτροσ τοὺσ αἰχμαλϊτουσ Ῥωμαίουσἐλευκερϊςασ ςκυλεφςασ δὲ καὶ τοὺσ πεςόντασΒουλγάρουσ διαρπάςασ δὲ καὶ τὸ τῶν πολεμίων ςτρατόπεδον καὶπλοῦτον ὅτι πλεῖςτον περιβαλλόμενοσ ςὺν τῇ ςτρατιᾷἐπανζηευξεν εἰσ Θεςςαλονίκθν

HISTORY CHANNEL

ΒΑΙΛΔΙΟ Ο ΒΟΤΛΓΑΡΟΚΣΟΝΟ

ΟΙ ΒΟΤΛΓΑΡΟΙ ΓΙΑ ΣΟΝ ΑΜΟΤΗΛ

laquoΗ μάχθ του περχειοφraquoΠΠανταηισ Πρακτικά3ου υνεδρίου ΦκιωτικισΙςτορίασ (Λαμία 4-6112005)

laquoΚλειδί 1014 ndash Βαςίλειοσ Βrsquoο Βουλγαροκτόνοσ (958-1025)raquo του Αυγ ΖενάκουΣο Βιμα 3032003

Page 3: Ξαναζουμε τη Μαχη του Σπερχειου;

Η ΒΤΖΑΝΣΘΝΗ ΑΤΣΟΚΡΑΣΟΡΘΑ ΣΘ ΑΡΥΕ ΣΟΤ 11οσ ΑΘ μ Υ

ΤΠΕΤΘΤΝΟ Ο ΒΑΘΛΕΘΟ Β΄ ΒΟΤΛΓΑΡΟΚΣΟΝΟ

Β Α Θ Λ Ε Θ Ο Β ΄ Ο

Β Ο ΤΛ ΓΑ Ρ Ο Κ Σ Ο Ν Ο

( 9 5 8 - 1 0 2 5 )

Ανζβθκε ςτο κρόνο του

Βυηαντίου το 976 ςε θλικία

μόλισ 18 ετϊν χεδόναγράμματοσ αλλά ικανότατοσςτρατιωτικόσ ξεκακάριςε πρϊτατθν επικράτειά του από τισεμφφλιεσ διαμάχεσ με τισεξεγζρςεισ του Βάρδα κλθροφκαι του Βάρδα ΦωκάΔιαχειρίςτθκε με ςφνεςθ ταοικονομικά αφινοντασ γεμάτατα κρατικά κθςαυροφυλάκιαόταν πζκανε

ΑΠΟ ΣΗ laquoΦΛΟΓΕΡΑ ΣΟΤ ΒΑΙΛΙΑraquo ΣΟΤ ΚΩΣΗ ΠΑΛΑΜΑ

Η ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΟΤ ΒΑΙΛΕΙΟΤ Βrsquo ΒΟΤΛΓΑΡΟΚΣΟΝΟΤ

― Bλζπωmiddot είναι πάτθμα ςτρατοφmiddot βλζπω είναι λάμψθ αρμάτων

ταυροί κι αϊτοί και λάβαρα και λόγχεσ και ςκουτάρια

κι από το ςφγνεφο κεόσ ομθρικόσ δε βγαίνει hellipKαι βλζπωhellip

Oδθγθτισ του αλφγιςτοσ γίγαντασ καβαλλάρθσ

και ξεχωρίηει ανάμεςα ςε όλουσ και κοςτίηει

ζνασ για όλουσ helliphelliphellipBαςιλικιά θ ςτολι του

Kι άλλοι ςτο πλάι του ςαν αυτόσ βαςιλικά ντυμζνοι

μα τθ μεγαλοςφνθ του δεν τθ φορεί κανζνασmiddot

γφρω πολλοί βαςιλικοί μα ο βαςιλιάσ είν ζνασ

Aρχοντικιά είν θ όψθ του και τθσ ψυχισ του εικόνα

λάμπ θ χαρά ςτα μάτια του κ είναι το κοίταμά τουσ

ίςο κακάριο και χτυπά και μζςα τουσ δε ςτζκει

το κρφψιμο του πονθροφ το κόλωμα του χαφνου

και ςει το γζλιο του πλατφ κι όλο τ αδρό του ςϊμα

και μζς από του ξάςτερου μετϊπου τθν καμάρα

κυβερνθτισ ο τοχαςμόσ κριτισ θ Περθφάνιαmiddot

κ είναι φεγγαροπρόςωποσ κι ο καλοςτυλωμζνοσλαιμόσ του ομορφοκάκεται ςτουσ ϊμουσmiddot και είναι πφργοσχορταριαςμζνοσ και δαςά ςτο πρόςωπό του θ τρίχακφκλοσ τα γζνεια του πυκνόσ αςθμοχρυςωμζνοσκαι κάκε που κυμοφ ςειςμόσ τθ ςκζψθ του ταράηειτο χζρι υψϊνεται ς αυτά με βιά και τα φουχτϊνειςα να ηθτά παλαίβοντασ να κρατθκι από κάπουTο ςτικοσ του τετράγωνο κοντρί και το κορμί τουτο βλζπω εγϊ δεν ζγινε για πεηοδρόμου ςτράτεσTζτοιο κορμί για το ρυκμό και τθν ορμι του αλόγουτ άλογο απάνου αςφγκριτοσ και καβαλλάρθσ ζναστθ ςζλλα απάνου ριηωτόσ και ςαν εμζνα ωραίοσ αρχαίοσ και ςαν πελεκθτόσ από να πλάςτθ που όλοτο ψιλοσ χφνει αμζτρθτο ςτο μετρθμζνο του ζργοτα κατθφόρια ολόιςοσ και ςτ ανθφόρια ολόρκοσο ίδιοσ πάντα γιά υψωκι γιά κατεβι με τ άτικι αργοπατϊντασ τρζχοντασ ορμϊντασ ίδιοσ πάντακι όλο ςα ν αγωνίηεται με κείνο να πετάξθhelliphelliphellipΓιομάτοσ γνϊμθ και όλοσ ζνασ γρανίτθσ και θ φυλι του ευγενικιά και δείχνειςα ςυγγενάδι μακρινό δικό μασ και δεν ζχειτίποτε που να τόνε πθσ ςτερνοφ φιλόςοφου ίςκιομε τθ βουλι τθν άβουλθ ςτα μνιματα γυρμζνο

Η μεγάλθ προςφορά τουΒαςιλείου ςτο Βυηάντιοόπωσ μαρτυρά τοπροςωνφμιό του υπιρξεθ κατάλυςθ τουβουλγαρικοφ κράτουσΟι Βοφλγαροι υπό τονΣςάρο αμουιλ είχανδυναμϊςει πολφ καιαπειλοφςαν το ΒυηάντιοΣο 987 ςε μάχθ κοντάςτθ Λάριςα ο αμουιλκατατροπϊνει τονΒαςίλειο γεγονόσ πουςθμάδεψε για όλθ τουτθ ηωι τθν πολιτικι τουζναντι των Βουλγάρων

Από Ψαλτιρι αρχζσ 11ου αιΒενετία Biblioteca NationaleMarciana

ΣΑΡΟ ΑΜΟΤΗΛ(976-1018)

ΣΟ ΟΡΑΜΑ ΜΟΤ

Η ΜΕΓΑΛΗ ΒΟΤΛΓΑΡΙΑ

ΠΗΓΗ ΓΙΑ ΣΑ ΓΕΓΟΝΟΣΑ ΣΗ ΕΠΟΧΗ

Η εποχή του Βασιλείου Β΄ του Βουλγαροκτόνου

καλύπτεται κατά κύριο λόγο από το έργο του

Ιωάννη κυλίτζη ενός ανώτατου Ρωμιού

υπαλλήλου που συνέγραψε προς τα τέλη του 11ου

αιώνα τη χρονογραφία ύνοψις Ιστοριών

η οποία καλύπτει την εποχή από το 811 έως το

1057 Ιδιαίτερη σημασία έχει βέβαια το τμήμα που

πραγματεύεται την εποχή του Βασιλείου του Β΄

την ύνοψη Ιστοριών του ο κυλίτζης

χρησιμοποίησε για την εποχή του Βασιλείου Β΄ τη

χαμένη μονογραφία του Θεόδωρου εβαστείας

ἀγγελκείςθσ δὲ τῷ βαςιλεῖ τῆσ τοῦ δουκὸσ ἀναιρζςεωσ πζμπεται

πάςθσ δφςεωσ ἄρχων ὁ μάγιςτροσ Νικθφόροσ ὁ Οὐρανόσ ἔφκαςε

γὰρ καὶ οὗτοσ τὴν ἐκ Βαβυλῶνοσ φυγὴν ὠνθςάμενοσ καὶ τὴν βαςιλίδα

καταλαβϊν ὅςτισ ἐν Θεςςαλονίκῃ γενόμενοσ ἐπεὶ ἔγνω τὸν αμουὴλ

τῇ τοῦ δουκὸσ Γρθγορίου τοῦ Σαρωνίτου ςφαγῇ καὶ τῇ ἁλϊςει τοῦ

υἱοῦ αὐτοῦ ἐπαιρόμενον καὶ διὰ τοῦτο τά τε Θετταλικὰ διαβάντα

Σζμπθ καὶ τὸν Πθνειὸν περαιωςάμενον ποταμόν Θετταλίαν τε καὶ

Βοιωτίαν καὶ Ἀττικὴν εἰςβαλόντα τε καὶ ἐν Πελοποννιςῳ διὰ τοῦ ἐν

Κορίνκῳ ἰςκμοῦ καὶ πάντα ταῦτα δῃοῦντα καὶ λθϊηόμενον ἄρασ καὶ

αὐτὸσ μετὰ τῶν περὶ αὐτὸν ςτρατευμάτων καὶ τὰσ ὑπωρείασ διελκὼν

τοῦ λφμπου καὶ ἐν Λαρίςςῃ γενόμενοσ κἀκεῖςε λιπὼν τὴν

ἀποςκευὴν καὶ εὔηωνον λαβὼν τὸν ςτρατὸν τὴν Θετταλίαν ὁδοιπορίᾳ

ςυντόνῳ διελκὼν καὶ τὸ τῆσ Φαρςαλίασ πεδίον καὶ τὸν Ἀπιδανὸν

διαβὰσ ποταμόν κατὰ τὸ χεῖλοσ τοῦ περχειοῦ πιγνυςι τὴν

ςτρατοπεδείαν εἰσ τὴν περαίαν καὶ αὐτοῦ τοῦ αμουὴλ αὐλιηομζνου

ΠΕΡΧΕΙΟ ΠΟΣΑΜΟ

ΠΟΡΕΙΑ

ΑΜΟΤΗΛ(προσ Νότια Ελλάδα και πίςω ςτο περχειό)

ΣΡΑΣΟΠΕΔΟ ΒΤΖΑΝΣΙΝΩΝ

ΣΡΑΣΟΠΕΔΟ ΒΟΤΛΓΑΡΩΝ

ΝΘΚΗΦΟΡΟ

ΟΤΡΑΝΟ

Νομαρχιακι Αυτοδιοίκθςθ Φκιϊτιδασ Ιςτορικά ςτοιχεία τθσ Τπάτθσ

ὄκβξωλ γὰξ ἀπιέηωλ ὑζζέληωλ ἐμ νὐξαλνῦθαὶ ηνῦ πνηακνῦ πιεκκπξνῦληνο θαὶπειαγίδνληνο ἀπέγλωζην ηὸ λῦλ ἔρνλ ἡζπκπινθή

ἀλλ ὁ μάγιςτροσ ἄνω καὶ κάτω τὸν ποταμὸν περιςκοπιςασ καίτινα τόπον εὑρϊν δι οὗ ᾠικθ δυνατὸν ἔςεςκαι τοφτῳπεραιωκῆναι ἀγείρασ νυκτὸσ τὸν ςτρατὸν περαιοῦται τὸνποταμὸν καὶ τοῖσ περὶ τὸν αμουὴλ ἀμερίμνωσ κακεφδουςινἐπιτίκεται

θαὶ ζθάδνληαη κὲλ ἀξηζκνῦ θξείηηνπο κεδελὸο πξὸο ἀιθὴλ ἀπηδεῖληνικήζαληνο ἐπιήγε δὲ θαὶ αὐηὸο ὁ Σακνπὴι θαὶ ὁ ηνύηνπ πἱὸο Ῥωκαλὸο

βαζείαηο πιεγαῖο θαὶ θἂλ ἑάιωζαλ εἰ κὴ ηνῖο λεθξνῖο ζπκκίμαληεο

ἑαπηνὺο ἔθεηλην ὡο ηεζλεῶηεο θαὶ λπθηὸο ἐπηγελνκέλεο ἔιαζνλ

δηαδξάληεο εἰο ηὰ ὄξε ηῶλ Αἰηωιῶλ θἀθεῖζελ δηὰ ηῶλ θνξπθῶλ ηῶληνηνύηωλ ὀξέωλ δηειζόληεο ηὴλ Πίλδνλ δηεζώζεζαλ ἐλ Βνπιγαξίᾳ

μζςα 12ου - μζςα 13ου αι Μαδρίτθ Biblioteca Nacional

ὁ δὲ μάγιςτροσ τοὺσ αἰχμαλϊτουσ Ῥωμαίουσἐλευκερϊςασ ςκυλεφςασ δὲ καὶ τοὺσ πεςόντασΒουλγάρουσ διαρπάςασ δὲ καὶ τὸ τῶν πολεμίων ςτρατόπεδον καὶπλοῦτον ὅτι πλεῖςτον περιβαλλόμενοσ ςὺν τῇ ςτρατιᾷἐπανζηευξεν εἰσ Θεςςαλονίκθν

HISTORY CHANNEL

ΒΑΙΛΔΙΟ Ο ΒΟΤΛΓΑΡΟΚΣΟΝΟ

ΟΙ ΒΟΤΛΓΑΡΟΙ ΓΙΑ ΣΟΝ ΑΜΟΤΗΛ

laquoΗ μάχθ του περχειοφraquoΠΠανταηισ Πρακτικά3ου υνεδρίου ΦκιωτικισΙςτορίασ (Λαμία 4-6112005)

laquoΚλειδί 1014 ndash Βαςίλειοσ Βrsquoο Βουλγαροκτόνοσ (958-1025)raquo του Αυγ ΖενάκουΣο Βιμα 3032003

Page 4: Ξαναζουμε τη Μαχη του Σπερχειου;

Β Α Θ Λ Ε Θ Ο Β ΄ Ο

Β Ο ΤΛ ΓΑ Ρ Ο Κ Σ Ο Ν Ο

( 9 5 8 - 1 0 2 5 )

Ανζβθκε ςτο κρόνο του

Βυηαντίου το 976 ςε θλικία

μόλισ 18 ετϊν χεδόναγράμματοσ αλλά ικανότατοσςτρατιωτικόσ ξεκακάριςε πρϊτατθν επικράτειά του από τισεμφφλιεσ διαμάχεσ με τισεξεγζρςεισ του Βάρδα κλθροφκαι του Βάρδα ΦωκάΔιαχειρίςτθκε με ςφνεςθ ταοικονομικά αφινοντασ γεμάτατα κρατικά κθςαυροφυλάκιαόταν πζκανε

ΑΠΟ ΣΗ laquoΦΛΟΓΕΡΑ ΣΟΤ ΒΑΙΛΙΑraquo ΣΟΤ ΚΩΣΗ ΠΑΛΑΜΑ

Η ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΟΤ ΒΑΙΛΕΙΟΤ Βrsquo ΒΟΤΛΓΑΡΟΚΣΟΝΟΤ

― Bλζπωmiddot είναι πάτθμα ςτρατοφmiddot βλζπω είναι λάμψθ αρμάτων

ταυροί κι αϊτοί και λάβαρα και λόγχεσ και ςκουτάρια

κι από το ςφγνεφο κεόσ ομθρικόσ δε βγαίνει hellipKαι βλζπωhellip

Oδθγθτισ του αλφγιςτοσ γίγαντασ καβαλλάρθσ

και ξεχωρίηει ανάμεςα ςε όλουσ και κοςτίηει

ζνασ για όλουσ helliphelliphellipBαςιλικιά θ ςτολι του

Kι άλλοι ςτο πλάι του ςαν αυτόσ βαςιλικά ντυμζνοι

μα τθ μεγαλοςφνθ του δεν τθ φορεί κανζνασmiddot

γφρω πολλοί βαςιλικοί μα ο βαςιλιάσ είν ζνασ

Aρχοντικιά είν θ όψθ του και τθσ ψυχισ του εικόνα

λάμπ θ χαρά ςτα μάτια του κ είναι το κοίταμά τουσ

ίςο κακάριο και χτυπά και μζςα τουσ δε ςτζκει

το κρφψιμο του πονθροφ το κόλωμα του χαφνου

και ςει το γζλιο του πλατφ κι όλο τ αδρό του ςϊμα

και μζς από του ξάςτερου μετϊπου τθν καμάρα

κυβερνθτισ ο τοχαςμόσ κριτισ θ Περθφάνιαmiddot

κ είναι φεγγαροπρόςωποσ κι ο καλοςτυλωμζνοσλαιμόσ του ομορφοκάκεται ςτουσ ϊμουσmiddot και είναι πφργοσχορταριαςμζνοσ και δαςά ςτο πρόςωπό του θ τρίχακφκλοσ τα γζνεια του πυκνόσ αςθμοχρυςωμζνοσκαι κάκε που κυμοφ ςειςμόσ τθ ςκζψθ του ταράηειτο χζρι υψϊνεται ς αυτά με βιά και τα φουχτϊνειςα να ηθτά παλαίβοντασ να κρατθκι από κάπουTο ςτικοσ του τετράγωνο κοντρί και το κορμί τουτο βλζπω εγϊ δεν ζγινε για πεηοδρόμου ςτράτεσTζτοιο κορμί για το ρυκμό και τθν ορμι του αλόγουτ άλογο απάνου αςφγκριτοσ και καβαλλάρθσ ζναστθ ςζλλα απάνου ριηωτόσ και ςαν εμζνα ωραίοσ αρχαίοσ και ςαν πελεκθτόσ από να πλάςτθ που όλοτο ψιλοσ χφνει αμζτρθτο ςτο μετρθμζνο του ζργοτα κατθφόρια ολόιςοσ και ςτ ανθφόρια ολόρκοσο ίδιοσ πάντα γιά υψωκι γιά κατεβι με τ άτικι αργοπατϊντασ τρζχοντασ ορμϊντασ ίδιοσ πάντακι όλο ςα ν αγωνίηεται με κείνο να πετάξθhelliphelliphellipΓιομάτοσ γνϊμθ και όλοσ ζνασ γρανίτθσ και θ φυλι του ευγενικιά και δείχνειςα ςυγγενάδι μακρινό δικό μασ και δεν ζχειτίποτε που να τόνε πθσ ςτερνοφ φιλόςοφου ίςκιομε τθ βουλι τθν άβουλθ ςτα μνιματα γυρμζνο

Η μεγάλθ προςφορά τουΒαςιλείου ςτο Βυηάντιοόπωσ μαρτυρά τοπροςωνφμιό του υπιρξεθ κατάλυςθ τουβουλγαρικοφ κράτουσΟι Βοφλγαροι υπό τονΣςάρο αμουιλ είχανδυναμϊςει πολφ καιαπειλοφςαν το ΒυηάντιοΣο 987 ςε μάχθ κοντάςτθ Λάριςα ο αμουιλκατατροπϊνει τονΒαςίλειο γεγονόσ πουςθμάδεψε για όλθ τουτθ ηωι τθν πολιτικι τουζναντι των Βουλγάρων

Από Ψαλτιρι αρχζσ 11ου αιΒενετία Biblioteca NationaleMarciana

ΣΑΡΟ ΑΜΟΤΗΛ(976-1018)

ΣΟ ΟΡΑΜΑ ΜΟΤ

Η ΜΕΓΑΛΗ ΒΟΤΛΓΑΡΙΑ

ΠΗΓΗ ΓΙΑ ΣΑ ΓΕΓΟΝΟΣΑ ΣΗ ΕΠΟΧΗ

Η εποχή του Βασιλείου Β΄ του Βουλγαροκτόνου

καλύπτεται κατά κύριο λόγο από το έργο του

Ιωάννη κυλίτζη ενός ανώτατου Ρωμιού

υπαλλήλου που συνέγραψε προς τα τέλη του 11ου

αιώνα τη χρονογραφία ύνοψις Ιστοριών

η οποία καλύπτει την εποχή από το 811 έως το

1057 Ιδιαίτερη σημασία έχει βέβαια το τμήμα που

πραγματεύεται την εποχή του Βασιλείου του Β΄

την ύνοψη Ιστοριών του ο κυλίτζης

χρησιμοποίησε για την εποχή του Βασιλείου Β΄ τη

χαμένη μονογραφία του Θεόδωρου εβαστείας

ἀγγελκείςθσ δὲ τῷ βαςιλεῖ τῆσ τοῦ δουκὸσ ἀναιρζςεωσ πζμπεται

πάςθσ δφςεωσ ἄρχων ὁ μάγιςτροσ Νικθφόροσ ὁ Οὐρανόσ ἔφκαςε

γὰρ καὶ οὗτοσ τὴν ἐκ Βαβυλῶνοσ φυγὴν ὠνθςάμενοσ καὶ τὴν βαςιλίδα

καταλαβϊν ὅςτισ ἐν Θεςςαλονίκῃ γενόμενοσ ἐπεὶ ἔγνω τὸν αμουὴλ

τῇ τοῦ δουκὸσ Γρθγορίου τοῦ Σαρωνίτου ςφαγῇ καὶ τῇ ἁλϊςει τοῦ

υἱοῦ αὐτοῦ ἐπαιρόμενον καὶ διὰ τοῦτο τά τε Θετταλικὰ διαβάντα

Σζμπθ καὶ τὸν Πθνειὸν περαιωςάμενον ποταμόν Θετταλίαν τε καὶ

Βοιωτίαν καὶ Ἀττικὴν εἰςβαλόντα τε καὶ ἐν Πελοποννιςῳ διὰ τοῦ ἐν

Κορίνκῳ ἰςκμοῦ καὶ πάντα ταῦτα δῃοῦντα καὶ λθϊηόμενον ἄρασ καὶ

αὐτὸσ μετὰ τῶν περὶ αὐτὸν ςτρατευμάτων καὶ τὰσ ὑπωρείασ διελκὼν

τοῦ λφμπου καὶ ἐν Λαρίςςῃ γενόμενοσ κἀκεῖςε λιπὼν τὴν

ἀποςκευὴν καὶ εὔηωνον λαβὼν τὸν ςτρατὸν τὴν Θετταλίαν ὁδοιπορίᾳ

ςυντόνῳ διελκὼν καὶ τὸ τῆσ Φαρςαλίασ πεδίον καὶ τὸν Ἀπιδανὸν

διαβὰσ ποταμόν κατὰ τὸ χεῖλοσ τοῦ περχειοῦ πιγνυςι τὴν

ςτρατοπεδείαν εἰσ τὴν περαίαν καὶ αὐτοῦ τοῦ αμουὴλ αὐλιηομζνου

ΠΕΡΧΕΙΟ ΠΟΣΑΜΟ

ΠΟΡΕΙΑ

ΑΜΟΤΗΛ(προσ Νότια Ελλάδα και πίςω ςτο περχειό)

ΣΡΑΣΟΠΕΔΟ ΒΤΖΑΝΣΙΝΩΝ

ΣΡΑΣΟΠΕΔΟ ΒΟΤΛΓΑΡΩΝ

ΝΘΚΗΦΟΡΟ

ΟΤΡΑΝΟ

Νομαρχιακι Αυτοδιοίκθςθ Φκιϊτιδασ Ιςτορικά ςτοιχεία τθσ Τπάτθσ

ὄκβξωλ γὰξ ἀπιέηωλ ὑζζέληωλ ἐμ νὐξαλνῦθαὶ ηνῦ πνηακνῦ πιεκκπξνῦληνο θαὶπειαγίδνληνο ἀπέγλωζην ηὸ λῦλ ἔρνλ ἡζπκπινθή

ἀλλ ὁ μάγιςτροσ ἄνω καὶ κάτω τὸν ποταμὸν περιςκοπιςασ καίτινα τόπον εὑρϊν δι οὗ ᾠικθ δυνατὸν ἔςεςκαι τοφτῳπεραιωκῆναι ἀγείρασ νυκτὸσ τὸν ςτρατὸν περαιοῦται τὸνποταμὸν καὶ τοῖσ περὶ τὸν αμουὴλ ἀμερίμνωσ κακεφδουςινἐπιτίκεται

θαὶ ζθάδνληαη κὲλ ἀξηζκνῦ θξείηηνπο κεδελὸο πξὸο ἀιθὴλ ἀπηδεῖληνικήζαληνο ἐπιήγε δὲ θαὶ αὐηὸο ὁ Σακνπὴι θαὶ ὁ ηνύηνπ πἱὸο Ῥωκαλὸο

βαζείαηο πιεγαῖο θαὶ θἂλ ἑάιωζαλ εἰ κὴ ηνῖο λεθξνῖο ζπκκίμαληεο

ἑαπηνὺο ἔθεηλην ὡο ηεζλεῶηεο θαὶ λπθηὸο ἐπηγελνκέλεο ἔιαζνλ

δηαδξάληεο εἰο ηὰ ὄξε ηῶλ Αἰηωιῶλ θἀθεῖζελ δηὰ ηῶλ θνξπθῶλ ηῶληνηνύηωλ ὀξέωλ δηειζόληεο ηὴλ Πίλδνλ δηεζώζεζαλ ἐλ Βνπιγαξίᾳ

μζςα 12ου - μζςα 13ου αι Μαδρίτθ Biblioteca Nacional

ὁ δὲ μάγιςτροσ τοὺσ αἰχμαλϊτουσ Ῥωμαίουσἐλευκερϊςασ ςκυλεφςασ δὲ καὶ τοὺσ πεςόντασΒουλγάρουσ διαρπάςασ δὲ καὶ τὸ τῶν πολεμίων ςτρατόπεδον καὶπλοῦτον ὅτι πλεῖςτον περιβαλλόμενοσ ςὺν τῇ ςτρατιᾷἐπανζηευξεν εἰσ Θεςςαλονίκθν

HISTORY CHANNEL

ΒΑΙΛΔΙΟ Ο ΒΟΤΛΓΑΡΟΚΣΟΝΟ

ΟΙ ΒΟΤΛΓΑΡΟΙ ΓΙΑ ΣΟΝ ΑΜΟΤΗΛ

laquoΗ μάχθ του περχειοφraquoΠΠανταηισ Πρακτικά3ου υνεδρίου ΦκιωτικισΙςτορίασ (Λαμία 4-6112005)

laquoΚλειδί 1014 ndash Βαςίλειοσ Βrsquoο Βουλγαροκτόνοσ (958-1025)raquo του Αυγ ΖενάκουΣο Βιμα 3032003

Page 5: Ξαναζουμε τη Μαχη του Σπερχειου;

ΑΠΟ ΣΗ laquoΦΛΟΓΕΡΑ ΣΟΤ ΒΑΙΛΙΑraquo ΣΟΤ ΚΩΣΗ ΠΑΛΑΜΑ

Η ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΟΤ ΒΑΙΛΕΙΟΤ Βrsquo ΒΟΤΛΓΑΡΟΚΣΟΝΟΤ

― Bλζπωmiddot είναι πάτθμα ςτρατοφmiddot βλζπω είναι λάμψθ αρμάτων

ταυροί κι αϊτοί και λάβαρα και λόγχεσ και ςκουτάρια

κι από το ςφγνεφο κεόσ ομθρικόσ δε βγαίνει hellipKαι βλζπωhellip

Oδθγθτισ του αλφγιςτοσ γίγαντασ καβαλλάρθσ

και ξεχωρίηει ανάμεςα ςε όλουσ και κοςτίηει

ζνασ για όλουσ helliphelliphellipBαςιλικιά θ ςτολι του

Kι άλλοι ςτο πλάι του ςαν αυτόσ βαςιλικά ντυμζνοι

μα τθ μεγαλοςφνθ του δεν τθ φορεί κανζνασmiddot

γφρω πολλοί βαςιλικοί μα ο βαςιλιάσ είν ζνασ

Aρχοντικιά είν θ όψθ του και τθσ ψυχισ του εικόνα

λάμπ θ χαρά ςτα μάτια του κ είναι το κοίταμά τουσ

ίςο κακάριο και χτυπά και μζςα τουσ δε ςτζκει

το κρφψιμο του πονθροφ το κόλωμα του χαφνου

και ςει το γζλιο του πλατφ κι όλο τ αδρό του ςϊμα

και μζς από του ξάςτερου μετϊπου τθν καμάρα

κυβερνθτισ ο τοχαςμόσ κριτισ θ Περθφάνιαmiddot

κ είναι φεγγαροπρόςωποσ κι ο καλοςτυλωμζνοσλαιμόσ του ομορφοκάκεται ςτουσ ϊμουσmiddot και είναι πφργοσχορταριαςμζνοσ και δαςά ςτο πρόςωπό του θ τρίχακφκλοσ τα γζνεια του πυκνόσ αςθμοχρυςωμζνοσκαι κάκε που κυμοφ ςειςμόσ τθ ςκζψθ του ταράηειτο χζρι υψϊνεται ς αυτά με βιά και τα φουχτϊνειςα να ηθτά παλαίβοντασ να κρατθκι από κάπουTο ςτικοσ του τετράγωνο κοντρί και το κορμί τουτο βλζπω εγϊ δεν ζγινε για πεηοδρόμου ςτράτεσTζτοιο κορμί για το ρυκμό και τθν ορμι του αλόγουτ άλογο απάνου αςφγκριτοσ και καβαλλάρθσ ζναστθ ςζλλα απάνου ριηωτόσ και ςαν εμζνα ωραίοσ αρχαίοσ και ςαν πελεκθτόσ από να πλάςτθ που όλοτο ψιλοσ χφνει αμζτρθτο ςτο μετρθμζνο του ζργοτα κατθφόρια ολόιςοσ και ςτ ανθφόρια ολόρκοσο ίδιοσ πάντα γιά υψωκι γιά κατεβι με τ άτικι αργοπατϊντασ τρζχοντασ ορμϊντασ ίδιοσ πάντακι όλο ςα ν αγωνίηεται με κείνο να πετάξθhelliphelliphellipΓιομάτοσ γνϊμθ και όλοσ ζνασ γρανίτθσ και θ φυλι του ευγενικιά και δείχνειςα ςυγγενάδι μακρινό δικό μασ και δεν ζχειτίποτε που να τόνε πθσ ςτερνοφ φιλόςοφου ίςκιομε τθ βουλι τθν άβουλθ ςτα μνιματα γυρμζνο

Η μεγάλθ προςφορά τουΒαςιλείου ςτο Βυηάντιοόπωσ μαρτυρά τοπροςωνφμιό του υπιρξεθ κατάλυςθ τουβουλγαρικοφ κράτουσΟι Βοφλγαροι υπό τονΣςάρο αμουιλ είχανδυναμϊςει πολφ καιαπειλοφςαν το ΒυηάντιοΣο 987 ςε μάχθ κοντάςτθ Λάριςα ο αμουιλκατατροπϊνει τονΒαςίλειο γεγονόσ πουςθμάδεψε για όλθ τουτθ ηωι τθν πολιτικι τουζναντι των Βουλγάρων

Από Ψαλτιρι αρχζσ 11ου αιΒενετία Biblioteca NationaleMarciana

ΣΑΡΟ ΑΜΟΤΗΛ(976-1018)

ΣΟ ΟΡΑΜΑ ΜΟΤ

Η ΜΕΓΑΛΗ ΒΟΤΛΓΑΡΙΑ

ΠΗΓΗ ΓΙΑ ΣΑ ΓΕΓΟΝΟΣΑ ΣΗ ΕΠΟΧΗ

Η εποχή του Βασιλείου Β΄ του Βουλγαροκτόνου

καλύπτεται κατά κύριο λόγο από το έργο του

Ιωάννη κυλίτζη ενός ανώτατου Ρωμιού

υπαλλήλου που συνέγραψε προς τα τέλη του 11ου

αιώνα τη χρονογραφία ύνοψις Ιστοριών

η οποία καλύπτει την εποχή από το 811 έως το

1057 Ιδιαίτερη σημασία έχει βέβαια το τμήμα που

πραγματεύεται την εποχή του Βασιλείου του Β΄

την ύνοψη Ιστοριών του ο κυλίτζης

χρησιμοποίησε για την εποχή του Βασιλείου Β΄ τη

χαμένη μονογραφία του Θεόδωρου εβαστείας

ἀγγελκείςθσ δὲ τῷ βαςιλεῖ τῆσ τοῦ δουκὸσ ἀναιρζςεωσ πζμπεται

πάςθσ δφςεωσ ἄρχων ὁ μάγιςτροσ Νικθφόροσ ὁ Οὐρανόσ ἔφκαςε

γὰρ καὶ οὗτοσ τὴν ἐκ Βαβυλῶνοσ φυγὴν ὠνθςάμενοσ καὶ τὴν βαςιλίδα

καταλαβϊν ὅςτισ ἐν Θεςςαλονίκῃ γενόμενοσ ἐπεὶ ἔγνω τὸν αμουὴλ

τῇ τοῦ δουκὸσ Γρθγορίου τοῦ Σαρωνίτου ςφαγῇ καὶ τῇ ἁλϊςει τοῦ

υἱοῦ αὐτοῦ ἐπαιρόμενον καὶ διὰ τοῦτο τά τε Θετταλικὰ διαβάντα

Σζμπθ καὶ τὸν Πθνειὸν περαιωςάμενον ποταμόν Θετταλίαν τε καὶ

Βοιωτίαν καὶ Ἀττικὴν εἰςβαλόντα τε καὶ ἐν Πελοποννιςῳ διὰ τοῦ ἐν

Κορίνκῳ ἰςκμοῦ καὶ πάντα ταῦτα δῃοῦντα καὶ λθϊηόμενον ἄρασ καὶ

αὐτὸσ μετὰ τῶν περὶ αὐτὸν ςτρατευμάτων καὶ τὰσ ὑπωρείασ διελκὼν

τοῦ λφμπου καὶ ἐν Λαρίςςῃ γενόμενοσ κἀκεῖςε λιπὼν τὴν

ἀποςκευὴν καὶ εὔηωνον λαβὼν τὸν ςτρατὸν τὴν Θετταλίαν ὁδοιπορίᾳ

ςυντόνῳ διελκὼν καὶ τὸ τῆσ Φαρςαλίασ πεδίον καὶ τὸν Ἀπιδανὸν

διαβὰσ ποταμόν κατὰ τὸ χεῖλοσ τοῦ περχειοῦ πιγνυςι τὴν

ςτρατοπεδείαν εἰσ τὴν περαίαν καὶ αὐτοῦ τοῦ αμουὴλ αὐλιηομζνου

ΠΕΡΧΕΙΟ ΠΟΣΑΜΟ

ΠΟΡΕΙΑ

ΑΜΟΤΗΛ(προσ Νότια Ελλάδα και πίςω ςτο περχειό)

ΣΡΑΣΟΠΕΔΟ ΒΤΖΑΝΣΙΝΩΝ

ΣΡΑΣΟΠΕΔΟ ΒΟΤΛΓΑΡΩΝ

ΝΘΚΗΦΟΡΟ

ΟΤΡΑΝΟ

Νομαρχιακι Αυτοδιοίκθςθ Φκιϊτιδασ Ιςτορικά ςτοιχεία τθσ Τπάτθσ

ὄκβξωλ γὰξ ἀπιέηωλ ὑζζέληωλ ἐμ νὐξαλνῦθαὶ ηνῦ πνηακνῦ πιεκκπξνῦληνο θαὶπειαγίδνληνο ἀπέγλωζην ηὸ λῦλ ἔρνλ ἡζπκπινθή

ἀλλ ὁ μάγιςτροσ ἄνω καὶ κάτω τὸν ποταμὸν περιςκοπιςασ καίτινα τόπον εὑρϊν δι οὗ ᾠικθ δυνατὸν ἔςεςκαι τοφτῳπεραιωκῆναι ἀγείρασ νυκτὸσ τὸν ςτρατὸν περαιοῦται τὸνποταμὸν καὶ τοῖσ περὶ τὸν αμουὴλ ἀμερίμνωσ κακεφδουςινἐπιτίκεται

θαὶ ζθάδνληαη κὲλ ἀξηζκνῦ θξείηηνπο κεδελὸο πξὸο ἀιθὴλ ἀπηδεῖληνικήζαληνο ἐπιήγε δὲ θαὶ αὐηὸο ὁ Σακνπὴι θαὶ ὁ ηνύηνπ πἱὸο Ῥωκαλὸο

βαζείαηο πιεγαῖο θαὶ θἂλ ἑάιωζαλ εἰ κὴ ηνῖο λεθξνῖο ζπκκίμαληεο

ἑαπηνὺο ἔθεηλην ὡο ηεζλεῶηεο θαὶ λπθηὸο ἐπηγελνκέλεο ἔιαζνλ

δηαδξάληεο εἰο ηὰ ὄξε ηῶλ Αἰηωιῶλ θἀθεῖζελ δηὰ ηῶλ θνξπθῶλ ηῶληνηνύηωλ ὀξέωλ δηειζόληεο ηὴλ Πίλδνλ δηεζώζεζαλ ἐλ Βνπιγαξίᾳ

μζςα 12ου - μζςα 13ου αι Μαδρίτθ Biblioteca Nacional

ὁ δὲ μάγιςτροσ τοὺσ αἰχμαλϊτουσ Ῥωμαίουσἐλευκερϊςασ ςκυλεφςασ δὲ καὶ τοὺσ πεςόντασΒουλγάρουσ διαρπάςασ δὲ καὶ τὸ τῶν πολεμίων ςτρατόπεδον καὶπλοῦτον ὅτι πλεῖςτον περιβαλλόμενοσ ςὺν τῇ ςτρατιᾷἐπανζηευξεν εἰσ Θεςςαλονίκθν

HISTORY CHANNEL

ΒΑΙΛΔΙΟ Ο ΒΟΤΛΓΑΡΟΚΣΟΝΟ

ΟΙ ΒΟΤΛΓΑΡΟΙ ΓΙΑ ΣΟΝ ΑΜΟΤΗΛ

laquoΗ μάχθ του περχειοφraquoΠΠανταηισ Πρακτικά3ου υνεδρίου ΦκιωτικισΙςτορίασ (Λαμία 4-6112005)

laquoΚλειδί 1014 ndash Βαςίλειοσ Βrsquoο Βουλγαροκτόνοσ (958-1025)raquo του Αυγ ΖενάκουΣο Βιμα 3032003

Page 6: Ξαναζουμε τη Μαχη του Σπερχειου;

― Bλζπωmiddot είναι πάτθμα ςτρατοφmiddot βλζπω είναι λάμψθ αρμάτων

ταυροί κι αϊτοί και λάβαρα και λόγχεσ και ςκουτάρια

κι από το ςφγνεφο κεόσ ομθρικόσ δε βγαίνει hellipKαι βλζπωhellip

Oδθγθτισ του αλφγιςτοσ γίγαντασ καβαλλάρθσ

και ξεχωρίηει ανάμεςα ςε όλουσ και κοςτίηει

ζνασ για όλουσ helliphelliphellipBαςιλικιά θ ςτολι του

Kι άλλοι ςτο πλάι του ςαν αυτόσ βαςιλικά ντυμζνοι

μα τθ μεγαλοςφνθ του δεν τθ φορεί κανζνασmiddot

γφρω πολλοί βαςιλικοί μα ο βαςιλιάσ είν ζνασ

Aρχοντικιά είν θ όψθ του και τθσ ψυχισ του εικόνα

λάμπ θ χαρά ςτα μάτια του κ είναι το κοίταμά τουσ

ίςο κακάριο και χτυπά και μζςα τουσ δε ςτζκει

το κρφψιμο του πονθροφ το κόλωμα του χαφνου

και ςει το γζλιο του πλατφ κι όλο τ αδρό του ςϊμα

και μζς από του ξάςτερου μετϊπου τθν καμάρα

κυβερνθτισ ο τοχαςμόσ κριτισ θ Περθφάνιαmiddot

κ είναι φεγγαροπρόςωποσ κι ο καλοςτυλωμζνοσλαιμόσ του ομορφοκάκεται ςτουσ ϊμουσmiddot και είναι πφργοσχορταριαςμζνοσ και δαςά ςτο πρόςωπό του θ τρίχακφκλοσ τα γζνεια του πυκνόσ αςθμοχρυςωμζνοσκαι κάκε που κυμοφ ςειςμόσ τθ ςκζψθ του ταράηειτο χζρι υψϊνεται ς αυτά με βιά και τα φουχτϊνειςα να ηθτά παλαίβοντασ να κρατθκι από κάπουTο ςτικοσ του τετράγωνο κοντρί και το κορμί τουτο βλζπω εγϊ δεν ζγινε για πεηοδρόμου ςτράτεσTζτοιο κορμί για το ρυκμό και τθν ορμι του αλόγουτ άλογο απάνου αςφγκριτοσ και καβαλλάρθσ ζναστθ ςζλλα απάνου ριηωτόσ και ςαν εμζνα ωραίοσ αρχαίοσ και ςαν πελεκθτόσ από να πλάςτθ που όλοτο ψιλοσ χφνει αμζτρθτο ςτο μετρθμζνο του ζργοτα κατθφόρια ολόιςοσ και ςτ ανθφόρια ολόρκοσο ίδιοσ πάντα γιά υψωκι γιά κατεβι με τ άτικι αργοπατϊντασ τρζχοντασ ορμϊντασ ίδιοσ πάντακι όλο ςα ν αγωνίηεται με κείνο να πετάξθhelliphelliphellipΓιομάτοσ γνϊμθ και όλοσ ζνασ γρανίτθσ και θ φυλι του ευγενικιά και δείχνειςα ςυγγενάδι μακρινό δικό μασ και δεν ζχειτίποτε που να τόνε πθσ ςτερνοφ φιλόςοφου ίςκιομε τθ βουλι τθν άβουλθ ςτα μνιματα γυρμζνο

Η μεγάλθ προςφορά τουΒαςιλείου ςτο Βυηάντιοόπωσ μαρτυρά τοπροςωνφμιό του υπιρξεθ κατάλυςθ τουβουλγαρικοφ κράτουσΟι Βοφλγαροι υπό τονΣςάρο αμουιλ είχανδυναμϊςει πολφ καιαπειλοφςαν το ΒυηάντιοΣο 987 ςε μάχθ κοντάςτθ Λάριςα ο αμουιλκατατροπϊνει τονΒαςίλειο γεγονόσ πουςθμάδεψε για όλθ τουτθ ηωι τθν πολιτικι τουζναντι των Βουλγάρων

Από Ψαλτιρι αρχζσ 11ου αιΒενετία Biblioteca NationaleMarciana

ΣΑΡΟ ΑΜΟΤΗΛ(976-1018)

ΣΟ ΟΡΑΜΑ ΜΟΤ

Η ΜΕΓΑΛΗ ΒΟΤΛΓΑΡΙΑ

ΠΗΓΗ ΓΙΑ ΣΑ ΓΕΓΟΝΟΣΑ ΣΗ ΕΠΟΧΗ

Η εποχή του Βασιλείου Β΄ του Βουλγαροκτόνου

καλύπτεται κατά κύριο λόγο από το έργο του

Ιωάννη κυλίτζη ενός ανώτατου Ρωμιού

υπαλλήλου που συνέγραψε προς τα τέλη του 11ου

αιώνα τη χρονογραφία ύνοψις Ιστοριών

η οποία καλύπτει την εποχή από το 811 έως το

1057 Ιδιαίτερη σημασία έχει βέβαια το τμήμα που

πραγματεύεται την εποχή του Βασιλείου του Β΄

την ύνοψη Ιστοριών του ο κυλίτζης

χρησιμοποίησε για την εποχή του Βασιλείου Β΄ τη

χαμένη μονογραφία του Θεόδωρου εβαστείας

ἀγγελκείςθσ δὲ τῷ βαςιλεῖ τῆσ τοῦ δουκὸσ ἀναιρζςεωσ πζμπεται

πάςθσ δφςεωσ ἄρχων ὁ μάγιςτροσ Νικθφόροσ ὁ Οὐρανόσ ἔφκαςε

γὰρ καὶ οὗτοσ τὴν ἐκ Βαβυλῶνοσ φυγὴν ὠνθςάμενοσ καὶ τὴν βαςιλίδα

καταλαβϊν ὅςτισ ἐν Θεςςαλονίκῃ γενόμενοσ ἐπεὶ ἔγνω τὸν αμουὴλ

τῇ τοῦ δουκὸσ Γρθγορίου τοῦ Σαρωνίτου ςφαγῇ καὶ τῇ ἁλϊςει τοῦ

υἱοῦ αὐτοῦ ἐπαιρόμενον καὶ διὰ τοῦτο τά τε Θετταλικὰ διαβάντα

Σζμπθ καὶ τὸν Πθνειὸν περαιωςάμενον ποταμόν Θετταλίαν τε καὶ

Βοιωτίαν καὶ Ἀττικὴν εἰςβαλόντα τε καὶ ἐν Πελοποννιςῳ διὰ τοῦ ἐν

Κορίνκῳ ἰςκμοῦ καὶ πάντα ταῦτα δῃοῦντα καὶ λθϊηόμενον ἄρασ καὶ

αὐτὸσ μετὰ τῶν περὶ αὐτὸν ςτρατευμάτων καὶ τὰσ ὑπωρείασ διελκὼν

τοῦ λφμπου καὶ ἐν Λαρίςςῃ γενόμενοσ κἀκεῖςε λιπὼν τὴν

ἀποςκευὴν καὶ εὔηωνον λαβὼν τὸν ςτρατὸν τὴν Θετταλίαν ὁδοιπορίᾳ

ςυντόνῳ διελκὼν καὶ τὸ τῆσ Φαρςαλίασ πεδίον καὶ τὸν Ἀπιδανὸν

διαβὰσ ποταμόν κατὰ τὸ χεῖλοσ τοῦ περχειοῦ πιγνυςι τὴν

ςτρατοπεδείαν εἰσ τὴν περαίαν καὶ αὐτοῦ τοῦ αμουὴλ αὐλιηομζνου

ΠΕΡΧΕΙΟ ΠΟΣΑΜΟ

ΠΟΡΕΙΑ

ΑΜΟΤΗΛ(προσ Νότια Ελλάδα και πίςω ςτο περχειό)

ΣΡΑΣΟΠΕΔΟ ΒΤΖΑΝΣΙΝΩΝ

ΣΡΑΣΟΠΕΔΟ ΒΟΤΛΓΑΡΩΝ

ΝΘΚΗΦΟΡΟ

ΟΤΡΑΝΟ

Νομαρχιακι Αυτοδιοίκθςθ Φκιϊτιδασ Ιςτορικά ςτοιχεία τθσ Τπάτθσ

ὄκβξωλ γὰξ ἀπιέηωλ ὑζζέληωλ ἐμ νὐξαλνῦθαὶ ηνῦ πνηακνῦ πιεκκπξνῦληνο θαὶπειαγίδνληνο ἀπέγλωζην ηὸ λῦλ ἔρνλ ἡζπκπινθή

ἀλλ ὁ μάγιςτροσ ἄνω καὶ κάτω τὸν ποταμὸν περιςκοπιςασ καίτινα τόπον εὑρϊν δι οὗ ᾠικθ δυνατὸν ἔςεςκαι τοφτῳπεραιωκῆναι ἀγείρασ νυκτὸσ τὸν ςτρατὸν περαιοῦται τὸνποταμὸν καὶ τοῖσ περὶ τὸν αμουὴλ ἀμερίμνωσ κακεφδουςινἐπιτίκεται

θαὶ ζθάδνληαη κὲλ ἀξηζκνῦ θξείηηνπο κεδελὸο πξὸο ἀιθὴλ ἀπηδεῖληνικήζαληνο ἐπιήγε δὲ θαὶ αὐηὸο ὁ Σακνπὴι θαὶ ὁ ηνύηνπ πἱὸο Ῥωκαλὸο

βαζείαηο πιεγαῖο θαὶ θἂλ ἑάιωζαλ εἰ κὴ ηνῖο λεθξνῖο ζπκκίμαληεο

ἑαπηνὺο ἔθεηλην ὡο ηεζλεῶηεο θαὶ λπθηὸο ἐπηγελνκέλεο ἔιαζνλ

δηαδξάληεο εἰο ηὰ ὄξε ηῶλ Αἰηωιῶλ θἀθεῖζελ δηὰ ηῶλ θνξπθῶλ ηῶληνηνύηωλ ὀξέωλ δηειζόληεο ηὴλ Πίλδνλ δηεζώζεζαλ ἐλ Βνπιγαξίᾳ

μζςα 12ου - μζςα 13ου αι Μαδρίτθ Biblioteca Nacional

ὁ δὲ μάγιςτροσ τοὺσ αἰχμαλϊτουσ Ῥωμαίουσἐλευκερϊςασ ςκυλεφςασ δὲ καὶ τοὺσ πεςόντασΒουλγάρουσ διαρπάςασ δὲ καὶ τὸ τῶν πολεμίων ςτρατόπεδον καὶπλοῦτον ὅτι πλεῖςτον περιβαλλόμενοσ ςὺν τῇ ςτρατιᾷἐπανζηευξεν εἰσ Θεςςαλονίκθν

HISTORY CHANNEL

ΒΑΙΛΔΙΟ Ο ΒΟΤΛΓΑΡΟΚΣΟΝΟ

ΟΙ ΒΟΤΛΓΑΡΟΙ ΓΙΑ ΣΟΝ ΑΜΟΤΗΛ

laquoΗ μάχθ του περχειοφraquoΠΠανταηισ Πρακτικά3ου υνεδρίου ΦκιωτικισΙςτορίασ (Λαμία 4-6112005)

laquoΚλειδί 1014 ndash Βαςίλειοσ Βrsquoο Βουλγαροκτόνοσ (958-1025)raquo του Αυγ ΖενάκουΣο Βιμα 3032003

Page 7: Ξαναζουμε τη Μαχη του Σπερχειου;

κ είναι φεγγαροπρόςωποσ κι ο καλοςτυλωμζνοσλαιμόσ του ομορφοκάκεται ςτουσ ϊμουσmiddot και είναι πφργοσχορταριαςμζνοσ και δαςά ςτο πρόςωπό του θ τρίχακφκλοσ τα γζνεια του πυκνόσ αςθμοχρυςωμζνοσκαι κάκε που κυμοφ ςειςμόσ τθ ςκζψθ του ταράηειτο χζρι υψϊνεται ς αυτά με βιά και τα φουχτϊνειςα να ηθτά παλαίβοντασ να κρατθκι από κάπουTο ςτικοσ του τετράγωνο κοντρί και το κορμί τουτο βλζπω εγϊ δεν ζγινε για πεηοδρόμου ςτράτεσTζτοιο κορμί για το ρυκμό και τθν ορμι του αλόγουτ άλογο απάνου αςφγκριτοσ και καβαλλάρθσ ζναστθ ςζλλα απάνου ριηωτόσ και ςαν εμζνα ωραίοσ αρχαίοσ και ςαν πελεκθτόσ από να πλάςτθ που όλοτο ψιλοσ χφνει αμζτρθτο ςτο μετρθμζνο του ζργοτα κατθφόρια ολόιςοσ και ςτ ανθφόρια ολόρκοσο ίδιοσ πάντα γιά υψωκι γιά κατεβι με τ άτικι αργοπατϊντασ τρζχοντασ ορμϊντασ ίδιοσ πάντακι όλο ςα ν αγωνίηεται με κείνο να πετάξθhelliphelliphellipΓιομάτοσ γνϊμθ και όλοσ ζνασ γρανίτθσ και θ φυλι του ευγενικιά και δείχνειςα ςυγγενάδι μακρινό δικό μασ και δεν ζχειτίποτε που να τόνε πθσ ςτερνοφ φιλόςοφου ίςκιομε τθ βουλι τθν άβουλθ ςτα μνιματα γυρμζνο

Η μεγάλθ προςφορά τουΒαςιλείου ςτο Βυηάντιοόπωσ μαρτυρά τοπροςωνφμιό του υπιρξεθ κατάλυςθ τουβουλγαρικοφ κράτουσΟι Βοφλγαροι υπό τονΣςάρο αμουιλ είχανδυναμϊςει πολφ καιαπειλοφςαν το ΒυηάντιοΣο 987 ςε μάχθ κοντάςτθ Λάριςα ο αμουιλκατατροπϊνει τονΒαςίλειο γεγονόσ πουςθμάδεψε για όλθ τουτθ ηωι τθν πολιτικι τουζναντι των Βουλγάρων

Από Ψαλτιρι αρχζσ 11ου αιΒενετία Biblioteca NationaleMarciana

ΣΑΡΟ ΑΜΟΤΗΛ(976-1018)

ΣΟ ΟΡΑΜΑ ΜΟΤ

Η ΜΕΓΑΛΗ ΒΟΤΛΓΑΡΙΑ

ΠΗΓΗ ΓΙΑ ΣΑ ΓΕΓΟΝΟΣΑ ΣΗ ΕΠΟΧΗ

Η εποχή του Βασιλείου Β΄ του Βουλγαροκτόνου

καλύπτεται κατά κύριο λόγο από το έργο του

Ιωάννη κυλίτζη ενός ανώτατου Ρωμιού

υπαλλήλου που συνέγραψε προς τα τέλη του 11ου

αιώνα τη χρονογραφία ύνοψις Ιστοριών

η οποία καλύπτει την εποχή από το 811 έως το

1057 Ιδιαίτερη σημασία έχει βέβαια το τμήμα που

πραγματεύεται την εποχή του Βασιλείου του Β΄

την ύνοψη Ιστοριών του ο κυλίτζης

χρησιμοποίησε για την εποχή του Βασιλείου Β΄ τη

χαμένη μονογραφία του Θεόδωρου εβαστείας

ἀγγελκείςθσ δὲ τῷ βαςιλεῖ τῆσ τοῦ δουκὸσ ἀναιρζςεωσ πζμπεται

πάςθσ δφςεωσ ἄρχων ὁ μάγιςτροσ Νικθφόροσ ὁ Οὐρανόσ ἔφκαςε

γὰρ καὶ οὗτοσ τὴν ἐκ Βαβυλῶνοσ φυγὴν ὠνθςάμενοσ καὶ τὴν βαςιλίδα

καταλαβϊν ὅςτισ ἐν Θεςςαλονίκῃ γενόμενοσ ἐπεὶ ἔγνω τὸν αμουὴλ

τῇ τοῦ δουκὸσ Γρθγορίου τοῦ Σαρωνίτου ςφαγῇ καὶ τῇ ἁλϊςει τοῦ

υἱοῦ αὐτοῦ ἐπαιρόμενον καὶ διὰ τοῦτο τά τε Θετταλικὰ διαβάντα

Σζμπθ καὶ τὸν Πθνειὸν περαιωςάμενον ποταμόν Θετταλίαν τε καὶ

Βοιωτίαν καὶ Ἀττικὴν εἰςβαλόντα τε καὶ ἐν Πελοποννιςῳ διὰ τοῦ ἐν

Κορίνκῳ ἰςκμοῦ καὶ πάντα ταῦτα δῃοῦντα καὶ λθϊηόμενον ἄρασ καὶ

αὐτὸσ μετὰ τῶν περὶ αὐτὸν ςτρατευμάτων καὶ τὰσ ὑπωρείασ διελκὼν

τοῦ λφμπου καὶ ἐν Λαρίςςῃ γενόμενοσ κἀκεῖςε λιπὼν τὴν

ἀποςκευὴν καὶ εὔηωνον λαβὼν τὸν ςτρατὸν τὴν Θετταλίαν ὁδοιπορίᾳ

ςυντόνῳ διελκὼν καὶ τὸ τῆσ Φαρςαλίασ πεδίον καὶ τὸν Ἀπιδανὸν

διαβὰσ ποταμόν κατὰ τὸ χεῖλοσ τοῦ περχειοῦ πιγνυςι τὴν

ςτρατοπεδείαν εἰσ τὴν περαίαν καὶ αὐτοῦ τοῦ αμουὴλ αὐλιηομζνου

ΠΕΡΧΕΙΟ ΠΟΣΑΜΟ

ΠΟΡΕΙΑ

ΑΜΟΤΗΛ(προσ Νότια Ελλάδα και πίςω ςτο περχειό)

ΣΡΑΣΟΠΕΔΟ ΒΤΖΑΝΣΙΝΩΝ

ΣΡΑΣΟΠΕΔΟ ΒΟΤΛΓΑΡΩΝ

ΝΘΚΗΦΟΡΟ

ΟΤΡΑΝΟ

Νομαρχιακι Αυτοδιοίκθςθ Φκιϊτιδασ Ιςτορικά ςτοιχεία τθσ Τπάτθσ

ὄκβξωλ γὰξ ἀπιέηωλ ὑζζέληωλ ἐμ νὐξαλνῦθαὶ ηνῦ πνηακνῦ πιεκκπξνῦληνο θαὶπειαγίδνληνο ἀπέγλωζην ηὸ λῦλ ἔρνλ ἡζπκπινθή

ἀλλ ὁ μάγιςτροσ ἄνω καὶ κάτω τὸν ποταμὸν περιςκοπιςασ καίτινα τόπον εὑρϊν δι οὗ ᾠικθ δυνατὸν ἔςεςκαι τοφτῳπεραιωκῆναι ἀγείρασ νυκτὸσ τὸν ςτρατὸν περαιοῦται τὸνποταμὸν καὶ τοῖσ περὶ τὸν αμουὴλ ἀμερίμνωσ κακεφδουςινἐπιτίκεται

θαὶ ζθάδνληαη κὲλ ἀξηζκνῦ θξείηηνπο κεδελὸο πξὸο ἀιθὴλ ἀπηδεῖληνικήζαληνο ἐπιήγε δὲ θαὶ αὐηὸο ὁ Σακνπὴι θαὶ ὁ ηνύηνπ πἱὸο Ῥωκαλὸο

βαζείαηο πιεγαῖο θαὶ θἂλ ἑάιωζαλ εἰ κὴ ηνῖο λεθξνῖο ζπκκίμαληεο

ἑαπηνὺο ἔθεηλην ὡο ηεζλεῶηεο θαὶ λπθηὸο ἐπηγελνκέλεο ἔιαζνλ

δηαδξάληεο εἰο ηὰ ὄξε ηῶλ Αἰηωιῶλ θἀθεῖζελ δηὰ ηῶλ θνξπθῶλ ηῶληνηνύηωλ ὀξέωλ δηειζόληεο ηὴλ Πίλδνλ δηεζώζεζαλ ἐλ Βνπιγαξίᾳ

μζςα 12ου - μζςα 13ου αι Μαδρίτθ Biblioteca Nacional

ὁ δὲ μάγιςτροσ τοὺσ αἰχμαλϊτουσ Ῥωμαίουσἐλευκερϊςασ ςκυλεφςασ δὲ καὶ τοὺσ πεςόντασΒουλγάρουσ διαρπάςασ δὲ καὶ τὸ τῶν πολεμίων ςτρατόπεδον καὶπλοῦτον ὅτι πλεῖςτον περιβαλλόμενοσ ςὺν τῇ ςτρατιᾷἐπανζηευξεν εἰσ Θεςςαλονίκθν

HISTORY CHANNEL

ΒΑΙΛΔΙΟ Ο ΒΟΤΛΓΑΡΟΚΣΟΝΟ

ΟΙ ΒΟΤΛΓΑΡΟΙ ΓΙΑ ΣΟΝ ΑΜΟΤΗΛ

laquoΗ μάχθ του περχειοφraquoΠΠανταηισ Πρακτικά3ου υνεδρίου ΦκιωτικισΙςτορίασ (Λαμία 4-6112005)

laquoΚλειδί 1014 ndash Βαςίλειοσ Βrsquoο Βουλγαροκτόνοσ (958-1025)raquo του Αυγ ΖενάκουΣο Βιμα 3032003

Page 8: Ξαναζουμε τη Μαχη του Σπερχειου;

Η μεγάλθ προςφορά τουΒαςιλείου ςτο Βυηάντιοόπωσ μαρτυρά τοπροςωνφμιό του υπιρξεθ κατάλυςθ τουβουλγαρικοφ κράτουσΟι Βοφλγαροι υπό τονΣςάρο αμουιλ είχανδυναμϊςει πολφ καιαπειλοφςαν το ΒυηάντιοΣο 987 ςε μάχθ κοντάςτθ Λάριςα ο αμουιλκατατροπϊνει τονΒαςίλειο γεγονόσ πουςθμάδεψε για όλθ τουτθ ηωι τθν πολιτικι τουζναντι των Βουλγάρων

Από Ψαλτιρι αρχζσ 11ου αιΒενετία Biblioteca NationaleMarciana

ΣΑΡΟ ΑΜΟΤΗΛ(976-1018)

ΣΟ ΟΡΑΜΑ ΜΟΤ

Η ΜΕΓΑΛΗ ΒΟΤΛΓΑΡΙΑ

ΠΗΓΗ ΓΙΑ ΣΑ ΓΕΓΟΝΟΣΑ ΣΗ ΕΠΟΧΗ

Η εποχή του Βασιλείου Β΄ του Βουλγαροκτόνου

καλύπτεται κατά κύριο λόγο από το έργο του

Ιωάννη κυλίτζη ενός ανώτατου Ρωμιού

υπαλλήλου που συνέγραψε προς τα τέλη του 11ου

αιώνα τη χρονογραφία ύνοψις Ιστοριών

η οποία καλύπτει την εποχή από το 811 έως το

1057 Ιδιαίτερη σημασία έχει βέβαια το τμήμα που

πραγματεύεται την εποχή του Βασιλείου του Β΄

την ύνοψη Ιστοριών του ο κυλίτζης

χρησιμοποίησε για την εποχή του Βασιλείου Β΄ τη

χαμένη μονογραφία του Θεόδωρου εβαστείας

ἀγγελκείςθσ δὲ τῷ βαςιλεῖ τῆσ τοῦ δουκὸσ ἀναιρζςεωσ πζμπεται

πάςθσ δφςεωσ ἄρχων ὁ μάγιςτροσ Νικθφόροσ ὁ Οὐρανόσ ἔφκαςε

γὰρ καὶ οὗτοσ τὴν ἐκ Βαβυλῶνοσ φυγὴν ὠνθςάμενοσ καὶ τὴν βαςιλίδα

καταλαβϊν ὅςτισ ἐν Θεςςαλονίκῃ γενόμενοσ ἐπεὶ ἔγνω τὸν αμουὴλ

τῇ τοῦ δουκὸσ Γρθγορίου τοῦ Σαρωνίτου ςφαγῇ καὶ τῇ ἁλϊςει τοῦ

υἱοῦ αὐτοῦ ἐπαιρόμενον καὶ διὰ τοῦτο τά τε Θετταλικὰ διαβάντα

Σζμπθ καὶ τὸν Πθνειὸν περαιωςάμενον ποταμόν Θετταλίαν τε καὶ

Βοιωτίαν καὶ Ἀττικὴν εἰςβαλόντα τε καὶ ἐν Πελοποννιςῳ διὰ τοῦ ἐν

Κορίνκῳ ἰςκμοῦ καὶ πάντα ταῦτα δῃοῦντα καὶ λθϊηόμενον ἄρασ καὶ

αὐτὸσ μετὰ τῶν περὶ αὐτὸν ςτρατευμάτων καὶ τὰσ ὑπωρείασ διελκὼν

τοῦ λφμπου καὶ ἐν Λαρίςςῃ γενόμενοσ κἀκεῖςε λιπὼν τὴν

ἀποςκευὴν καὶ εὔηωνον λαβὼν τὸν ςτρατὸν τὴν Θετταλίαν ὁδοιπορίᾳ

ςυντόνῳ διελκὼν καὶ τὸ τῆσ Φαρςαλίασ πεδίον καὶ τὸν Ἀπιδανὸν

διαβὰσ ποταμόν κατὰ τὸ χεῖλοσ τοῦ περχειοῦ πιγνυςι τὴν

ςτρατοπεδείαν εἰσ τὴν περαίαν καὶ αὐτοῦ τοῦ αμουὴλ αὐλιηομζνου

ΠΕΡΧΕΙΟ ΠΟΣΑΜΟ

ΠΟΡΕΙΑ

ΑΜΟΤΗΛ(προσ Νότια Ελλάδα και πίςω ςτο περχειό)

ΣΡΑΣΟΠΕΔΟ ΒΤΖΑΝΣΙΝΩΝ

ΣΡΑΣΟΠΕΔΟ ΒΟΤΛΓΑΡΩΝ

ΝΘΚΗΦΟΡΟ

ΟΤΡΑΝΟ

Νομαρχιακι Αυτοδιοίκθςθ Φκιϊτιδασ Ιςτορικά ςτοιχεία τθσ Τπάτθσ

ὄκβξωλ γὰξ ἀπιέηωλ ὑζζέληωλ ἐμ νὐξαλνῦθαὶ ηνῦ πνηακνῦ πιεκκπξνῦληνο θαὶπειαγίδνληνο ἀπέγλωζην ηὸ λῦλ ἔρνλ ἡζπκπινθή

ἀλλ ὁ μάγιςτροσ ἄνω καὶ κάτω τὸν ποταμὸν περιςκοπιςασ καίτινα τόπον εὑρϊν δι οὗ ᾠικθ δυνατὸν ἔςεςκαι τοφτῳπεραιωκῆναι ἀγείρασ νυκτὸσ τὸν ςτρατὸν περαιοῦται τὸνποταμὸν καὶ τοῖσ περὶ τὸν αμουὴλ ἀμερίμνωσ κακεφδουςινἐπιτίκεται

θαὶ ζθάδνληαη κὲλ ἀξηζκνῦ θξείηηνπο κεδελὸο πξὸο ἀιθὴλ ἀπηδεῖληνικήζαληνο ἐπιήγε δὲ θαὶ αὐηὸο ὁ Σακνπὴι θαὶ ὁ ηνύηνπ πἱὸο Ῥωκαλὸο

βαζείαηο πιεγαῖο θαὶ θἂλ ἑάιωζαλ εἰ κὴ ηνῖο λεθξνῖο ζπκκίμαληεο

ἑαπηνὺο ἔθεηλην ὡο ηεζλεῶηεο θαὶ λπθηὸο ἐπηγελνκέλεο ἔιαζνλ

δηαδξάληεο εἰο ηὰ ὄξε ηῶλ Αἰηωιῶλ θἀθεῖζελ δηὰ ηῶλ θνξπθῶλ ηῶληνηνύηωλ ὀξέωλ δηειζόληεο ηὴλ Πίλδνλ δηεζώζεζαλ ἐλ Βνπιγαξίᾳ

μζςα 12ου - μζςα 13ου αι Μαδρίτθ Biblioteca Nacional

ὁ δὲ μάγιςτροσ τοὺσ αἰχμαλϊτουσ Ῥωμαίουσἐλευκερϊςασ ςκυλεφςασ δὲ καὶ τοὺσ πεςόντασΒουλγάρουσ διαρπάςασ δὲ καὶ τὸ τῶν πολεμίων ςτρατόπεδον καὶπλοῦτον ὅτι πλεῖςτον περιβαλλόμενοσ ςὺν τῇ ςτρατιᾷἐπανζηευξεν εἰσ Θεςςαλονίκθν

HISTORY CHANNEL

ΒΑΙΛΔΙΟ Ο ΒΟΤΛΓΑΡΟΚΣΟΝΟ

ΟΙ ΒΟΤΛΓΑΡΟΙ ΓΙΑ ΣΟΝ ΑΜΟΤΗΛ

laquoΗ μάχθ του περχειοφraquoΠΠανταηισ Πρακτικά3ου υνεδρίου ΦκιωτικισΙςτορίασ (Λαμία 4-6112005)

laquoΚλειδί 1014 ndash Βαςίλειοσ Βrsquoο Βουλγαροκτόνοσ (958-1025)raquo του Αυγ ΖενάκουΣο Βιμα 3032003

Page 9: Ξαναζουμε τη Μαχη του Σπερχειου;

ΣΑΡΟ ΑΜΟΤΗΛ(976-1018)

ΣΟ ΟΡΑΜΑ ΜΟΤ

Η ΜΕΓΑΛΗ ΒΟΤΛΓΑΡΙΑ

ΠΗΓΗ ΓΙΑ ΣΑ ΓΕΓΟΝΟΣΑ ΣΗ ΕΠΟΧΗ

Η εποχή του Βασιλείου Β΄ του Βουλγαροκτόνου

καλύπτεται κατά κύριο λόγο από το έργο του

Ιωάννη κυλίτζη ενός ανώτατου Ρωμιού

υπαλλήλου που συνέγραψε προς τα τέλη του 11ου

αιώνα τη χρονογραφία ύνοψις Ιστοριών

η οποία καλύπτει την εποχή από το 811 έως το

1057 Ιδιαίτερη σημασία έχει βέβαια το τμήμα που

πραγματεύεται την εποχή του Βασιλείου του Β΄

την ύνοψη Ιστοριών του ο κυλίτζης

χρησιμοποίησε για την εποχή του Βασιλείου Β΄ τη

χαμένη μονογραφία του Θεόδωρου εβαστείας

ἀγγελκείςθσ δὲ τῷ βαςιλεῖ τῆσ τοῦ δουκὸσ ἀναιρζςεωσ πζμπεται

πάςθσ δφςεωσ ἄρχων ὁ μάγιςτροσ Νικθφόροσ ὁ Οὐρανόσ ἔφκαςε

γὰρ καὶ οὗτοσ τὴν ἐκ Βαβυλῶνοσ φυγὴν ὠνθςάμενοσ καὶ τὴν βαςιλίδα

καταλαβϊν ὅςτισ ἐν Θεςςαλονίκῃ γενόμενοσ ἐπεὶ ἔγνω τὸν αμουὴλ

τῇ τοῦ δουκὸσ Γρθγορίου τοῦ Σαρωνίτου ςφαγῇ καὶ τῇ ἁλϊςει τοῦ

υἱοῦ αὐτοῦ ἐπαιρόμενον καὶ διὰ τοῦτο τά τε Θετταλικὰ διαβάντα

Σζμπθ καὶ τὸν Πθνειὸν περαιωςάμενον ποταμόν Θετταλίαν τε καὶ

Βοιωτίαν καὶ Ἀττικὴν εἰςβαλόντα τε καὶ ἐν Πελοποννιςῳ διὰ τοῦ ἐν

Κορίνκῳ ἰςκμοῦ καὶ πάντα ταῦτα δῃοῦντα καὶ λθϊηόμενον ἄρασ καὶ

αὐτὸσ μετὰ τῶν περὶ αὐτὸν ςτρατευμάτων καὶ τὰσ ὑπωρείασ διελκὼν

τοῦ λφμπου καὶ ἐν Λαρίςςῃ γενόμενοσ κἀκεῖςε λιπὼν τὴν

ἀποςκευὴν καὶ εὔηωνον λαβὼν τὸν ςτρατὸν τὴν Θετταλίαν ὁδοιπορίᾳ

ςυντόνῳ διελκὼν καὶ τὸ τῆσ Φαρςαλίασ πεδίον καὶ τὸν Ἀπιδανὸν

διαβὰσ ποταμόν κατὰ τὸ χεῖλοσ τοῦ περχειοῦ πιγνυςι τὴν

ςτρατοπεδείαν εἰσ τὴν περαίαν καὶ αὐτοῦ τοῦ αμουὴλ αὐλιηομζνου

ΠΕΡΧΕΙΟ ΠΟΣΑΜΟ

ΠΟΡΕΙΑ

ΑΜΟΤΗΛ(προσ Νότια Ελλάδα και πίςω ςτο περχειό)

ΣΡΑΣΟΠΕΔΟ ΒΤΖΑΝΣΙΝΩΝ

ΣΡΑΣΟΠΕΔΟ ΒΟΤΛΓΑΡΩΝ

ΝΘΚΗΦΟΡΟ

ΟΤΡΑΝΟ

Νομαρχιακι Αυτοδιοίκθςθ Φκιϊτιδασ Ιςτορικά ςτοιχεία τθσ Τπάτθσ

ὄκβξωλ γὰξ ἀπιέηωλ ὑζζέληωλ ἐμ νὐξαλνῦθαὶ ηνῦ πνηακνῦ πιεκκπξνῦληνο θαὶπειαγίδνληνο ἀπέγλωζην ηὸ λῦλ ἔρνλ ἡζπκπινθή

ἀλλ ὁ μάγιςτροσ ἄνω καὶ κάτω τὸν ποταμὸν περιςκοπιςασ καίτινα τόπον εὑρϊν δι οὗ ᾠικθ δυνατὸν ἔςεςκαι τοφτῳπεραιωκῆναι ἀγείρασ νυκτὸσ τὸν ςτρατὸν περαιοῦται τὸνποταμὸν καὶ τοῖσ περὶ τὸν αμουὴλ ἀμερίμνωσ κακεφδουςινἐπιτίκεται

θαὶ ζθάδνληαη κὲλ ἀξηζκνῦ θξείηηνπο κεδελὸο πξὸο ἀιθὴλ ἀπηδεῖληνικήζαληνο ἐπιήγε δὲ θαὶ αὐηὸο ὁ Σακνπὴι θαὶ ὁ ηνύηνπ πἱὸο Ῥωκαλὸο

βαζείαηο πιεγαῖο θαὶ θἂλ ἑάιωζαλ εἰ κὴ ηνῖο λεθξνῖο ζπκκίμαληεο

ἑαπηνὺο ἔθεηλην ὡο ηεζλεῶηεο θαὶ λπθηὸο ἐπηγελνκέλεο ἔιαζνλ

δηαδξάληεο εἰο ηὰ ὄξε ηῶλ Αἰηωιῶλ θἀθεῖζελ δηὰ ηῶλ θνξπθῶλ ηῶληνηνύηωλ ὀξέωλ δηειζόληεο ηὴλ Πίλδνλ δηεζώζεζαλ ἐλ Βνπιγαξίᾳ

μζςα 12ου - μζςα 13ου αι Μαδρίτθ Biblioteca Nacional

ὁ δὲ μάγιςτροσ τοὺσ αἰχμαλϊτουσ Ῥωμαίουσἐλευκερϊςασ ςκυλεφςασ δὲ καὶ τοὺσ πεςόντασΒουλγάρουσ διαρπάςασ δὲ καὶ τὸ τῶν πολεμίων ςτρατόπεδον καὶπλοῦτον ὅτι πλεῖςτον περιβαλλόμενοσ ςὺν τῇ ςτρατιᾷἐπανζηευξεν εἰσ Θεςςαλονίκθν

HISTORY CHANNEL

ΒΑΙΛΔΙΟ Ο ΒΟΤΛΓΑΡΟΚΣΟΝΟ

ΟΙ ΒΟΤΛΓΑΡΟΙ ΓΙΑ ΣΟΝ ΑΜΟΤΗΛ

laquoΗ μάχθ του περχειοφraquoΠΠανταηισ Πρακτικά3ου υνεδρίου ΦκιωτικισΙςτορίασ (Λαμία 4-6112005)

laquoΚλειδί 1014 ndash Βαςίλειοσ Βrsquoο Βουλγαροκτόνοσ (958-1025)raquo του Αυγ ΖενάκουΣο Βιμα 3032003

Page 10: Ξαναζουμε τη Μαχη του Σπερχειου;

ΠΗΓΗ ΓΙΑ ΣΑ ΓΕΓΟΝΟΣΑ ΣΗ ΕΠΟΧΗ

Η εποχή του Βασιλείου Β΄ του Βουλγαροκτόνου

καλύπτεται κατά κύριο λόγο από το έργο του

Ιωάννη κυλίτζη ενός ανώτατου Ρωμιού

υπαλλήλου που συνέγραψε προς τα τέλη του 11ου

αιώνα τη χρονογραφία ύνοψις Ιστοριών

η οποία καλύπτει την εποχή από το 811 έως το

1057 Ιδιαίτερη σημασία έχει βέβαια το τμήμα που

πραγματεύεται την εποχή του Βασιλείου του Β΄

την ύνοψη Ιστοριών του ο κυλίτζης

χρησιμοποίησε για την εποχή του Βασιλείου Β΄ τη

χαμένη μονογραφία του Θεόδωρου εβαστείας

ἀγγελκείςθσ δὲ τῷ βαςιλεῖ τῆσ τοῦ δουκὸσ ἀναιρζςεωσ πζμπεται

πάςθσ δφςεωσ ἄρχων ὁ μάγιςτροσ Νικθφόροσ ὁ Οὐρανόσ ἔφκαςε

γὰρ καὶ οὗτοσ τὴν ἐκ Βαβυλῶνοσ φυγὴν ὠνθςάμενοσ καὶ τὴν βαςιλίδα

καταλαβϊν ὅςτισ ἐν Θεςςαλονίκῃ γενόμενοσ ἐπεὶ ἔγνω τὸν αμουὴλ

τῇ τοῦ δουκὸσ Γρθγορίου τοῦ Σαρωνίτου ςφαγῇ καὶ τῇ ἁλϊςει τοῦ

υἱοῦ αὐτοῦ ἐπαιρόμενον καὶ διὰ τοῦτο τά τε Θετταλικὰ διαβάντα

Σζμπθ καὶ τὸν Πθνειὸν περαιωςάμενον ποταμόν Θετταλίαν τε καὶ

Βοιωτίαν καὶ Ἀττικὴν εἰςβαλόντα τε καὶ ἐν Πελοποννιςῳ διὰ τοῦ ἐν

Κορίνκῳ ἰςκμοῦ καὶ πάντα ταῦτα δῃοῦντα καὶ λθϊηόμενον ἄρασ καὶ

αὐτὸσ μετὰ τῶν περὶ αὐτὸν ςτρατευμάτων καὶ τὰσ ὑπωρείασ διελκὼν

τοῦ λφμπου καὶ ἐν Λαρίςςῃ γενόμενοσ κἀκεῖςε λιπὼν τὴν

ἀποςκευὴν καὶ εὔηωνον λαβὼν τὸν ςτρατὸν τὴν Θετταλίαν ὁδοιπορίᾳ

ςυντόνῳ διελκὼν καὶ τὸ τῆσ Φαρςαλίασ πεδίον καὶ τὸν Ἀπιδανὸν

διαβὰσ ποταμόν κατὰ τὸ χεῖλοσ τοῦ περχειοῦ πιγνυςι τὴν

ςτρατοπεδείαν εἰσ τὴν περαίαν καὶ αὐτοῦ τοῦ αμουὴλ αὐλιηομζνου

ΠΕΡΧΕΙΟ ΠΟΣΑΜΟ

ΠΟΡΕΙΑ

ΑΜΟΤΗΛ(προσ Νότια Ελλάδα και πίςω ςτο περχειό)

ΣΡΑΣΟΠΕΔΟ ΒΤΖΑΝΣΙΝΩΝ

ΣΡΑΣΟΠΕΔΟ ΒΟΤΛΓΑΡΩΝ

ΝΘΚΗΦΟΡΟ

ΟΤΡΑΝΟ

Νομαρχιακι Αυτοδιοίκθςθ Φκιϊτιδασ Ιςτορικά ςτοιχεία τθσ Τπάτθσ

ὄκβξωλ γὰξ ἀπιέηωλ ὑζζέληωλ ἐμ νὐξαλνῦθαὶ ηνῦ πνηακνῦ πιεκκπξνῦληνο θαὶπειαγίδνληνο ἀπέγλωζην ηὸ λῦλ ἔρνλ ἡζπκπινθή

ἀλλ ὁ μάγιςτροσ ἄνω καὶ κάτω τὸν ποταμὸν περιςκοπιςασ καίτινα τόπον εὑρϊν δι οὗ ᾠικθ δυνατὸν ἔςεςκαι τοφτῳπεραιωκῆναι ἀγείρασ νυκτὸσ τὸν ςτρατὸν περαιοῦται τὸνποταμὸν καὶ τοῖσ περὶ τὸν αμουὴλ ἀμερίμνωσ κακεφδουςινἐπιτίκεται

θαὶ ζθάδνληαη κὲλ ἀξηζκνῦ θξείηηνπο κεδελὸο πξὸο ἀιθὴλ ἀπηδεῖληνικήζαληνο ἐπιήγε δὲ θαὶ αὐηὸο ὁ Σακνπὴι θαὶ ὁ ηνύηνπ πἱὸο Ῥωκαλὸο

βαζείαηο πιεγαῖο θαὶ θἂλ ἑάιωζαλ εἰ κὴ ηνῖο λεθξνῖο ζπκκίμαληεο

ἑαπηνὺο ἔθεηλην ὡο ηεζλεῶηεο θαὶ λπθηὸο ἐπηγελνκέλεο ἔιαζνλ

δηαδξάληεο εἰο ηὰ ὄξε ηῶλ Αἰηωιῶλ θἀθεῖζελ δηὰ ηῶλ θνξπθῶλ ηῶληνηνύηωλ ὀξέωλ δηειζόληεο ηὴλ Πίλδνλ δηεζώζεζαλ ἐλ Βνπιγαξίᾳ

μζςα 12ου - μζςα 13ου αι Μαδρίτθ Biblioteca Nacional

ὁ δὲ μάγιςτροσ τοὺσ αἰχμαλϊτουσ Ῥωμαίουσἐλευκερϊςασ ςκυλεφςασ δὲ καὶ τοὺσ πεςόντασΒουλγάρουσ διαρπάςασ δὲ καὶ τὸ τῶν πολεμίων ςτρατόπεδον καὶπλοῦτον ὅτι πλεῖςτον περιβαλλόμενοσ ςὺν τῇ ςτρατιᾷἐπανζηευξεν εἰσ Θεςςαλονίκθν

HISTORY CHANNEL

ΒΑΙΛΔΙΟ Ο ΒΟΤΛΓΑΡΟΚΣΟΝΟ

ΟΙ ΒΟΤΛΓΑΡΟΙ ΓΙΑ ΣΟΝ ΑΜΟΤΗΛ

laquoΗ μάχθ του περχειοφraquoΠΠανταηισ Πρακτικά3ου υνεδρίου ΦκιωτικισΙςτορίασ (Λαμία 4-6112005)

laquoΚλειδί 1014 ndash Βαςίλειοσ Βrsquoο Βουλγαροκτόνοσ (958-1025)raquo του Αυγ ΖενάκουΣο Βιμα 3032003

Page 11: Ξαναζουμε τη Μαχη του Σπερχειου;

ἀγγελκείςθσ δὲ τῷ βαςιλεῖ τῆσ τοῦ δουκὸσ ἀναιρζςεωσ πζμπεται

πάςθσ δφςεωσ ἄρχων ὁ μάγιςτροσ Νικθφόροσ ὁ Οὐρανόσ ἔφκαςε

γὰρ καὶ οὗτοσ τὴν ἐκ Βαβυλῶνοσ φυγὴν ὠνθςάμενοσ καὶ τὴν βαςιλίδα

καταλαβϊν ὅςτισ ἐν Θεςςαλονίκῃ γενόμενοσ ἐπεὶ ἔγνω τὸν αμουὴλ

τῇ τοῦ δουκὸσ Γρθγορίου τοῦ Σαρωνίτου ςφαγῇ καὶ τῇ ἁλϊςει τοῦ

υἱοῦ αὐτοῦ ἐπαιρόμενον καὶ διὰ τοῦτο τά τε Θετταλικὰ διαβάντα

Σζμπθ καὶ τὸν Πθνειὸν περαιωςάμενον ποταμόν Θετταλίαν τε καὶ

Βοιωτίαν καὶ Ἀττικὴν εἰςβαλόντα τε καὶ ἐν Πελοποννιςῳ διὰ τοῦ ἐν

Κορίνκῳ ἰςκμοῦ καὶ πάντα ταῦτα δῃοῦντα καὶ λθϊηόμενον ἄρασ καὶ

αὐτὸσ μετὰ τῶν περὶ αὐτὸν ςτρατευμάτων καὶ τὰσ ὑπωρείασ διελκὼν

τοῦ λφμπου καὶ ἐν Λαρίςςῃ γενόμενοσ κἀκεῖςε λιπὼν τὴν

ἀποςκευὴν καὶ εὔηωνον λαβὼν τὸν ςτρατὸν τὴν Θετταλίαν ὁδοιπορίᾳ

ςυντόνῳ διελκὼν καὶ τὸ τῆσ Φαρςαλίασ πεδίον καὶ τὸν Ἀπιδανὸν

διαβὰσ ποταμόν κατὰ τὸ χεῖλοσ τοῦ περχειοῦ πιγνυςι τὴν

ςτρατοπεδείαν εἰσ τὴν περαίαν καὶ αὐτοῦ τοῦ αμουὴλ αὐλιηομζνου

ΠΕΡΧΕΙΟ ΠΟΣΑΜΟ

ΠΟΡΕΙΑ

ΑΜΟΤΗΛ(προσ Νότια Ελλάδα και πίςω ςτο περχειό)

ΣΡΑΣΟΠΕΔΟ ΒΤΖΑΝΣΙΝΩΝ

ΣΡΑΣΟΠΕΔΟ ΒΟΤΛΓΑΡΩΝ

ΝΘΚΗΦΟΡΟ

ΟΤΡΑΝΟ

Νομαρχιακι Αυτοδιοίκθςθ Φκιϊτιδασ Ιςτορικά ςτοιχεία τθσ Τπάτθσ

ὄκβξωλ γὰξ ἀπιέηωλ ὑζζέληωλ ἐμ νὐξαλνῦθαὶ ηνῦ πνηακνῦ πιεκκπξνῦληνο θαὶπειαγίδνληνο ἀπέγλωζην ηὸ λῦλ ἔρνλ ἡζπκπινθή

ἀλλ ὁ μάγιςτροσ ἄνω καὶ κάτω τὸν ποταμὸν περιςκοπιςασ καίτινα τόπον εὑρϊν δι οὗ ᾠικθ δυνατὸν ἔςεςκαι τοφτῳπεραιωκῆναι ἀγείρασ νυκτὸσ τὸν ςτρατὸν περαιοῦται τὸνποταμὸν καὶ τοῖσ περὶ τὸν αμουὴλ ἀμερίμνωσ κακεφδουςινἐπιτίκεται

θαὶ ζθάδνληαη κὲλ ἀξηζκνῦ θξείηηνπο κεδελὸο πξὸο ἀιθὴλ ἀπηδεῖληνικήζαληνο ἐπιήγε δὲ θαὶ αὐηὸο ὁ Σακνπὴι θαὶ ὁ ηνύηνπ πἱὸο Ῥωκαλὸο

βαζείαηο πιεγαῖο θαὶ θἂλ ἑάιωζαλ εἰ κὴ ηνῖο λεθξνῖο ζπκκίμαληεο

ἑαπηνὺο ἔθεηλην ὡο ηεζλεῶηεο θαὶ λπθηὸο ἐπηγελνκέλεο ἔιαζνλ

δηαδξάληεο εἰο ηὰ ὄξε ηῶλ Αἰηωιῶλ θἀθεῖζελ δηὰ ηῶλ θνξπθῶλ ηῶληνηνύηωλ ὀξέωλ δηειζόληεο ηὴλ Πίλδνλ δηεζώζεζαλ ἐλ Βνπιγαξίᾳ

μζςα 12ου - μζςα 13ου αι Μαδρίτθ Biblioteca Nacional

ὁ δὲ μάγιςτροσ τοὺσ αἰχμαλϊτουσ Ῥωμαίουσἐλευκερϊςασ ςκυλεφςασ δὲ καὶ τοὺσ πεςόντασΒουλγάρουσ διαρπάςασ δὲ καὶ τὸ τῶν πολεμίων ςτρατόπεδον καὶπλοῦτον ὅτι πλεῖςτον περιβαλλόμενοσ ςὺν τῇ ςτρατιᾷἐπανζηευξεν εἰσ Θεςςαλονίκθν

HISTORY CHANNEL

ΒΑΙΛΔΙΟ Ο ΒΟΤΛΓΑΡΟΚΣΟΝΟ

ΟΙ ΒΟΤΛΓΑΡΟΙ ΓΙΑ ΣΟΝ ΑΜΟΤΗΛ

laquoΗ μάχθ του περχειοφraquoΠΠανταηισ Πρακτικά3ου υνεδρίου ΦκιωτικισΙςτορίασ (Λαμία 4-6112005)

laquoΚλειδί 1014 ndash Βαςίλειοσ Βrsquoο Βουλγαροκτόνοσ (958-1025)raquo του Αυγ ΖενάκουΣο Βιμα 3032003

Page 12: Ξαναζουμε τη Μαχη του Σπερχειου;

ΠΕΡΧΕΙΟ ΠΟΣΑΜΟ

ΠΟΡΕΙΑ

ΑΜΟΤΗΛ(προσ Νότια Ελλάδα και πίςω ςτο περχειό)

ΣΡΑΣΟΠΕΔΟ ΒΤΖΑΝΣΙΝΩΝ

ΣΡΑΣΟΠΕΔΟ ΒΟΤΛΓΑΡΩΝ

ΝΘΚΗΦΟΡΟ

ΟΤΡΑΝΟ

Νομαρχιακι Αυτοδιοίκθςθ Φκιϊτιδασ Ιςτορικά ςτοιχεία τθσ Τπάτθσ

ὄκβξωλ γὰξ ἀπιέηωλ ὑζζέληωλ ἐμ νὐξαλνῦθαὶ ηνῦ πνηακνῦ πιεκκπξνῦληνο θαὶπειαγίδνληνο ἀπέγλωζην ηὸ λῦλ ἔρνλ ἡζπκπινθή

ἀλλ ὁ μάγιςτροσ ἄνω καὶ κάτω τὸν ποταμὸν περιςκοπιςασ καίτινα τόπον εὑρϊν δι οὗ ᾠικθ δυνατὸν ἔςεςκαι τοφτῳπεραιωκῆναι ἀγείρασ νυκτὸσ τὸν ςτρατὸν περαιοῦται τὸνποταμὸν καὶ τοῖσ περὶ τὸν αμουὴλ ἀμερίμνωσ κακεφδουςινἐπιτίκεται

θαὶ ζθάδνληαη κὲλ ἀξηζκνῦ θξείηηνπο κεδελὸο πξὸο ἀιθὴλ ἀπηδεῖληνικήζαληνο ἐπιήγε δὲ θαὶ αὐηὸο ὁ Σακνπὴι θαὶ ὁ ηνύηνπ πἱὸο Ῥωκαλὸο

βαζείαηο πιεγαῖο θαὶ θἂλ ἑάιωζαλ εἰ κὴ ηνῖο λεθξνῖο ζπκκίμαληεο

ἑαπηνὺο ἔθεηλην ὡο ηεζλεῶηεο θαὶ λπθηὸο ἐπηγελνκέλεο ἔιαζνλ

δηαδξάληεο εἰο ηὰ ὄξε ηῶλ Αἰηωιῶλ θἀθεῖζελ δηὰ ηῶλ θνξπθῶλ ηῶληνηνύηωλ ὀξέωλ δηειζόληεο ηὴλ Πίλδνλ δηεζώζεζαλ ἐλ Βνπιγαξίᾳ

μζςα 12ου - μζςα 13ου αι Μαδρίτθ Biblioteca Nacional

ὁ δὲ μάγιςτροσ τοὺσ αἰχμαλϊτουσ Ῥωμαίουσἐλευκερϊςασ ςκυλεφςασ δὲ καὶ τοὺσ πεςόντασΒουλγάρουσ διαρπάςασ δὲ καὶ τὸ τῶν πολεμίων ςτρατόπεδον καὶπλοῦτον ὅτι πλεῖςτον περιβαλλόμενοσ ςὺν τῇ ςτρατιᾷἐπανζηευξεν εἰσ Θεςςαλονίκθν

HISTORY CHANNEL

ΒΑΙΛΔΙΟ Ο ΒΟΤΛΓΑΡΟΚΣΟΝΟ

ΟΙ ΒΟΤΛΓΑΡΟΙ ΓΙΑ ΣΟΝ ΑΜΟΤΗΛ

laquoΗ μάχθ του περχειοφraquoΠΠανταηισ Πρακτικά3ου υνεδρίου ΦκιωτικισΙςτορίασ (Λαμία 4-6112005)

laquoΚλειδί 1014 ndash Βαςίλειοσ Βrsquoο Βουλγαροκτόνοσ (958-1025)raquo του Αυγ ΖενάκουΣο Βιμα 3032003

Page 13: Ξαναζουμε τη Μαχη του Σπερχειου;

Νομαρχιακι Αυτοδιοίκθςθ Φκιϊτιδασ Ιςτορικά ςτοιχεία τθσ Τπάτθσ

ὄκβξωλ γὰξ ἀπιέηωλ ὑζζέληωλ ἐμ νὐξαλνῦθαὶ ηνῦ πνηακνῦ πιεκκπξνῦληνο θαὶπειαγίδνληνο ἀπέγλωζην ηὸ λῦλ ἔρνλ ἡζπκπινθή

ἀλλ ὁ μάγιςτροσ ἄνω καὶ κάτω τὸν ποταμὸν περιςκοπιςασ καίτινα τόπον εὑρϊν δι οὗ ᾠικθ δυνατὸν ἔςεςκαι τοφτῳπεραιωκῆναι ἀγείρασ νυκτὸσ τὸν ςτρατὸν περαιοῦται τὸνποταμὸν καὶ τοῖσ περὶ τὸν αμουὴλ ἀμερίμνωσ κακεφδουςινἐπιτίκεται

θαὶ ζθάδνληαη κὲλ ἀξηζκνῦ θξείηηνπο κεδελὸο πξὸο ἀιθὴλ ἀπηδεῖληνικήζαληνο ἐπιήγε δὲ θαὶ αὐηὸο ὁ Σακνπὴι θαὶ ὁ ηνύηνπ πἱὸο Ῥωκαλὸο

βαζείαηο πιεγαῖο θαὶ θἂλ ἑάιωζαλ εἰ κὴ ηνῖο λεθξνῖο ζπκκίμαληεο

ἑαπηνὺο ἔθεηλην ὡο ηεζλεῶηεο θαὶ λπθηὸο ἐπηγελνκέλεο ἔιαζνλ

δηαδξάληεο εἰο ηὰ ὄξε ηῶλ Αἰηωιῶλ θἀθεῖζελ δηὰ ηῶλ θνξπθῶλ ηῶληνηνύηωλ ὀξέωλ δηειζόληεο ηὴλ Πίλδνλ δηεζώζεζαλ ἐλ Βνπιγαξίᾳ

μζςα 12ου - μζςα 13ου αι Μαδρίτθ Biblioteca Nacional

ὁ δὲ μάγιςτροσ τοὺσ αἰχμαλϊτουσ Ῥωμαίουσἐλευκερϊςασ ςκυλεφςασ δὲ καὶ τοὺσ πεςόντασΒουλγάρουσ διαρπάςασ δὲ καὶ τὸ τῶν πολεμίων ςτρατόπεδον καὶπλοῦτον ὅτι πλεῖςτον περιβαλλόμενοσ ςὺν τῇ ςτρατιᾷἐπανζηευξεν εἰσ Θεςςαλονίκθν

HISTORY CHANNEL

ΒΑΙΛΔΙΟ Ο ΒΟΤΛΓΑΡΟΚΣΟΝΟ

ΟΙ ΒΟΤΛΓΑΡΟΙ ΓΙΑ ΣΟΝ ΑΜΟΤΗΛ

laquoΗ μάχθ του περχειοφraquoΠΠανταηισ Πρακτικά3ου υνεδρίου ΦκιωτικισΙςτορίασ (Λαμία 4-6112005)

laquoΚλειδί 1014 ndash Βαςίλειοσ Βrsquoο Βουλγαροκτόνοσ (958-1025)raquo του Αυγ ΖενάκουΣο Βιμα 3032003

Page 14: Ξαναζουμε τη Μαχη του Σπερχειου;

ὄκβξωλ γὰξ ἀπιέηωλ ὑζζέληωλ ἐμ νὐξαλνῦθαὶ ηνῦ πνηακνῦ πιεκκπξνῦληνο θαὶπειαγίδνληνο ἀπέγλωζην ηὸ λῦλ ἔρνλ ἡζπκπινθή

ἀλλ ὁ μάγιςτροσ ἄνω καὶ κάτω τὸν ποταμὸν περιςκοπιςασ καίτινα τόπον εὑρϊν δι οὗ ᾠικθ δυνατὸν ἔςεςκαι τοφτῳπεραιωκῆναι ἀγείρασ νυκτὸσ τὸν ςτρατὸν περαιοῦται τὸνποταμὸν καὶ τοῖσ περὶ τὸν αμουὴλ ἀμερίμνωσ κακεφδουςινἐπιτίκεται

θαὶ ζθάδνληαη κὲλ ἀξηζκνῦ θξείηηνπο κεδελὸο πξὸο ἀιθὴλ ἀπηδεῖληνικήζαληνο ἐπιήγε δὲ θαὶ αὐηὸο ὁ Σακνπὴι θαὶ ὁ ηνύηνπ πἱὸο Ῥωκαλὸο

βαζείαηο πιεγαῖο θαὶ θἂλ ἑάιωζαλ εἰ κὴ ηνῖο λεθξνῖο ζπκκίμαληεο

ἑαπηνὺο ἔθεηλην ὡο ηεζλεῶηεο θαὶ λπθηὸο ἐπηγελνκέλεο ἔιαζνλ

δηαδξάληεο εἰο ηὰ ὄξε ηῶλ Αἰηωιῶλ θἀθεῖζελ δηὰ ηῶλ θνξπθῶλ ηῶληνηνύηωλ ὀξέωλ δηειζόληεο ηὴλ Πίλδνλ δηεζώζεζαλ ἐλ Βνπιγαξίᾳ

μζςα 12ου - μζςα 13ου αι Μαδρίτθ Biblioteca Nacional

ὁ δὲ μάγιςτροσ τοὺσ αἰχμαλϊτουσ Ῥωμαίουσἐλευκερϊςασ ςκυλεφςασ δὲ καὶ τοὺσ πεςόντασΒουλγάρουσ διαρπάςασ δὲ καὶ τὸ τῶν πολεμίων ςτρατόπεδον καὶπλοῦτον ὅτι πλεῖςτον περιβαλλόμενοσ ςὺν τῇ ςτρατιᾷἐπανζηευξεν εἰσ Θεςςαλονίκθν

HISTORY CHANNEL

ΒΑΙΛΔΙΟ Ο ΒΟΤΛΓΑΡΟΚΣΟΝΟ

ΟΙ ΒΟΤΛΓΑΡΟΙ ΓΙΑ ΣΟΝ ΑΜΟΤΗΛ

laquoΗ μάχθ του περχειοφraquoΠΠανταηισ Πρακτικά3ου υνεδρίου ΦκιωτικισΙςτορίασ (Λαμία 4-6112005)

laquoΚλειδί 1014 ndash Βαςίλειοσ Βrsquoο Βουλγαροκτόνοσ (958-1025)raquo του Αυγ ΖενάκουΣο Βιμα 3032003

Page 15: Ξαναζουμε τη Μαχη του Σπερχειου;

ἀλλ ὁ μάγιςτροσ ἄνω καὶ κάτω τὸν ποταμὸν περιςκοπιςασ καίτινα τόπον εὑρϊν δι οὗ ᾠικθ δυνατὸν ἔςεςκαι τοφτῳπεραιωκῆναι ἀγείρασ νυκτὸσ τὸν ςτρατὸν περαιοῦται τὸνποταμὸν καὶ τοῖσ περὶ τὸν αμουὴλ ἀμερίμνωσ κακεφδουςινἐπιτίκεται

θαὶ ζθάδνληαη κὲλ ἀξηζκνῦ θξείηηνπο κεδελὸο πξὸο ἀιθὴλ ἀπηδεῖληνικήζαληνο ἐπιήγε δὲ θαὶ αὐηὸο ὁ Σακνπὴι θαὶ ὁ ηνύηνπ πἱὸο Ῥωκαλὸο

βαζείαηο πιεγαῖο θαὶ θἂλ ἑάιωζαλ εἰ κὴ ηνῖο λεθξνῖο ζπκκίμαληεο

ἑαπηνὺο ἔθεηλην ὡο ηεζλεῶηεο θαὶ λπθηὸο ἐπηγελνκέλεο ἔιαζνλ

δηαδξάληεο εἰο ηὰ ὄξε ηῶλ Αἰηωιῶλ θἀθεῖζελ δηὰ ηῶλ θνξπθῶλ ηῶληνηνύηωλ ὀξέωλ δηειζόληεο ηὴλ Πίλδνλ δηεζώζεζαλ ἐλ Βνπιγαξίᾳ

μζςα 12ου - μζςα 13ου αι Μαδρίτθ Biblioteca Nacional

ὁ δὲ μάγιςτροσ τοὺσ αἰχμαλϊτουσ Ῥωμαίουσἐλευκερϊςασ ςκυλεφςασ δὲ καὶ τοὺσ πεςόντασΒουλγάρουσ διαρπάςασ δὲ καὶ τὸ τῶν πολεμίων ςτρατόπεδον καὶπλοῦτον ὅτι πλεῖςτον περιβαλλόμενοσ ςὺν τῇ ςτρατιᾷἐπανζηευξεν εἰσ Θεςςαλονίκθν

HISTORY CHANNEL

ΒΑΙΛΔΙΟ Ο ΒΟΤΛΓΑΡΟΚΣΟΝΟ

ΟΙ ΒΟΤΛΓΑΡΟΙ ΓΙΑ ΣΟΝ ΑΜΟΤΗΛ

laquoΗ μάχθ του περχειοφraquoΠΠανταηισ Πρακτικά3ου υνεδρίου ΦκιωτικισΙςτορίασ (Λαμία 4-6112005)

laquoΚλειδί 1014 ndash Βαςίλειοσ Βrsquoο Βουλγαροκτόνοσ (958-1025)raquo του Αυγ ΖενάκουΣο Βιμα 3032003

Page 16: Ξαναζουμε τη Μαχη του Σπερχειου;

θαὶ ζθάδνληαη κὲλ ἀξηζκνῦ θξείηηνπο κεδελὸο πξὸο ἀιθὴλ ἀπηδεῖληνικήζαληνο ἐπιήγε δὲ θαὶ αὐηὸο ὁ Σακνπὴι θαὶ ὁ ηνύηνπ πἱὸο Ῥωκαλὸο

βαζείαηο πιεγαῖο θαὶ θἂλ ἑάιωζαλ εἰ κὴ ηνῖο λεθξνῖο ζπκκίμαληεο

ἑαπηνὺο ἔθεηλην ὡο ηεζλεῶηεο θαὶ λπθηὸο ἐπηγελνκέλεο ἔιαζνλ

δηαδξάληεο εἰο ηὰ ὄξε ηῶλ Αἰηωιῶλ θἀθεῖζελ δηὰ ηῶλ θνξπθῶλ ηῶληνηνύηωλ ὀξέωλ δηειζόληεο ηὴλ Πίλδνλ δηεζώζεζαλ ἐλ Βνπιγαξίᾳ

μζςα 12ου - μζςα 13ου αι Μαδρίτθ Biblioteca Nacional

ὁ δὲ μάγιςτροσ τοὺσ αἰχμαλϊτουσ Ῥωμαίουσἐλευκερϊςασ ςκυλεφςασ δὲ καὶ τοὺσ πεςόντασΒουλγάρουσ διαρπάςασ δὲ καὶ τὸ τῶν πολεμίων ςτρατόπεδον καὶπλοῦτον ὅτι πλεῖςτον περιβαλλόμενοσ ςὺν τῇ ςτρατιᾷἐπανζηευξεν εἰσ Θεςςαλονίκθν

HISTORY CHANNEL

ΒΑΙΛΔΙΟ Ο ΒΟΤΛΓΑΡΟΚΣΟΝΟ

ΟΙ ΒΟΤΛΓΑΡΟΙ ΓΙΑ ΣΟΝ ΑΜΟΤΗΛ

laquoΗ μάχθ του περχειοφraquoΠΠανταηισ Πρακτικά3ου υνεδρίου ΦκιωτικισΙςτορίασ (Λαμία 4-6112005)

laquoΚλειδί 1014 ndash Βαςίλειοσ Βrsquoο Βουλγαροκτόνοσ (958-1025)raquo του Αυγ ΖενάκουΣο Βιμα 3032003

Page 17: Ξαναζουμε τη Μαχη του Σπερχειου;

ὁ δὲ μάγιςτροσ τοὺσ αἰχμαλϊτουσ Ῥωμαίουσἐλευκερϊςασ ςκυλεφςασ δὲ καὶ τοὺσ πεςόντασΒουλγάρουσ διαρπάςασ δὲ καὶ τὸ τῶν πολεμίων ςτρατόπεδον καὶπλοῦτον ὅτι πλεῖςτον περιβαλλόμενοσ ςὺν τῇ ςτρατιᾷἐπανζηευξεν εἰσ Θεςςαλονίκθν

HISTORY CHANNEL

ΒΑΙΛΔΙΟ Ο ΒΟΤΛΓΑΡΟΚΣΟΝΟ

ΟΙ ΒΟΤΛΓΑΡΟΙ ΓΙΑ ΣΟΝ ΑΜΟΤΗΛ

laquoΗ μάχθ του περχειοφraquoΠΠανταηισ Πρακτικά3ου υνεδρίου ΦκιωτικισΙςτορίασ (Λαμία 4-6112005)

laquoΚλειδί 1014 ndash Βαςίλειοσ Βrsquoο Βουλγαροκτόνοσ (958-1025)raquo του Αυγ ΖενάκουΣο Βιμα 3032003

Page 18: Ξαναζουμε τη Μαχη του Σπερχειου;

HISTORY CHANNEL

ΒΑΙΛΔΙΟ Ο ΒΟΤΛΓΑΡΟΚΣΟΝΟ

ΟΙ ΒΟΤΛΓΑΡΟΙ ΓΙΑ ΣΟΝ ΑΜΟΤΗΛ

laquoΗ μάχθ του περχειοφraquoΠΠανταηισ Πρακτικά3ου υνεδρίου ΦκιωτικισΙςτορίασ (Λαμία 4-6112005)

laquoΚλειδί 1014 ndash Βαςίλειοσ Βrsquoο Βουλγαροκτόνοσ (958-1025)raquo του Αυγ ΖενάκουΣο Βιμα 3032003