αθλητισμός εθελοντισμός

22
Αθλητισμός: Είναι η καταβολή προσπάθειας από τον άνθρωπο, που σκοπό έχει την εξάσκηση του σώματος και την απόκτηση ή τελειοποίηση ικανοτήτων, για την πραγματοποίηση επιδόσεων (ρεκόρ), που στηρίζεται στην ευγενική άμιλλα με τους άλλους, ενώ ταυτόχρονα καλλιεργεί και την ψυχοπνευματική του υγεία. Ή: Αθλητισμός είναι κατάκτηση του «άθλου», του βραβείου με προσπάθεια, που στηρίζεται στην ευγενική άμιλλα με τους άλλους, ενώ ταυτόχρονα καλλιεργεί και την ψυχοπνευματική υπόσταση του ατόμου. Η έννοια σημασιοδοτείται από τα δύο ουσιαστικά που βρίσκονται στη ρίζα της λέξης: 1. «ο άθλος» (= αγώνισμα), 2. «το άθλον» (= βραβείο). Ετυμολογία: Η λέξη προέρχεται: 1. από το ουσιαστικό αθλητής+παραγωγική κατάληξη - ισμος: που σημαίνει αυτός που αγωνίζεται για το βραβείο, αυτός που μετέχει στα αθλητικά αγωνίσματα. Η λέξη αθλητής παράγεται από το ρήμα: αθλώ. 2. Κατ' άλλους προέρχεται από το αρχαίο ουσιαστικό «το άθλο(ν)» (= βραβείο, έπαθλο αγώνα). 3. Κατ' άλλους πάλι προέρχεται από το αρχαίο ουσιαστικό «άθλος», που σημαίνει κοπιαστικό έργο, εντατική προσπάθεια. Συνώνυμα: σωματική εξάσκηση, επίδοση σε αθλητικά αγωνίσματα, εκγύμναση, αθλοπαιδιά. Μορφές αθλητισμού: 1. Κλασικός αθλητισμός: αγωνίσματα στίβου: δρόμος, άλματα, σφαιροβολία, δισκοβολία, ακοντισμός, δέκαθλο, πάλη. 2. Αθλητισμός των σπορ: ποδόσφαιρο, κολύμβηση, ιππασία, ιστιοπλοΐα κλπ. 3. Μηχανικός αθλητισμός: αυτοκινητοδρομία-ράλι, μότο κρος. Ιστορική τοποθέτηση: Ο αθλητισμός ως θεσμός που απέβλεπε σε ανώτερους σκοπούς, αγωγής και παιδείας, άνθησε στην αρχαία Ελλάδα. Οι αρχαίοι Έλληνες εκτίμησαν την τεράστια μορφωτική αξία του αθλητισμού, που έγινε στοιχείο αναπόσπαστο της κοινωνικής ζωής, συνδέθηκε με τη θρησκεία, με τις τελετές, τα πανηγύρια. Οι αγώνες στην αρχαιότητα έγιναν συνεκτικός κρίκος των «Πανελλήνων», αφού όπου γίνονταν, έρχονταν οι Έλληνες και ξεχνούσαν - πρόσκαιρα έστω - τις φυλετικές, πολιτειακές ή άλλες διαφορές τους. Οι Πανελλήνιες αθλητικές εκδηλώσεις των αρχαίων Ελλήνων ήταν τα Ολύμπια, τα Πύθια, τα Νεμέα και τα Ίσθμια. Στον ιερό χώρο της Ολυμπίας, στο ναό του Ολύμπιου Δία, γινόταν η αφή της Ολυμπιακής φλόγας, που έκαιγε σ' όλη τη διάρκεια των αγώνων. Οι αγώνες αυτοί βασίζονταν στην ευγενική άμιλλα, που κυριαρχεί σ' όλες τις εκδηλώσεις της ζωής, της τέχνης, στη μουσική, στην ποίηση, στο δράμα, ακόμα και στο κάλλος των ανδρών (αγώνες ευανδρίας). Είναι σύμβολο ειρήνης και συναδέλφωσης και κατά τη διάρκεια των αθλητικών συναντήσεων σταματούσαν οι εχθροπραξίες, πράγμα που σήμαινε αγάπη και πίστη στην ελευθερία. Οι πρώτοι επίσημοι Ολυμπιακοί αγώνες έγιναν στην Ολυμπία της Ήλιδας και διοργανώθηκαν το 776 π.Χ. Οι νικητές των αγώνων ονομάζονταν Ολυμπιονίκες, που αγωνίζονταν ευγενικά για να κερδίσουν ένα στεφάνι αγριελιάς, τον"«κότινον», και δόξα απ' τους συμπατριώτες τους. Και εδώ ακριβώς βρίσκεται το μεγαλείο του αγωνιστικού πνεύματος των Ελλήνων. Αθλητισμός και αγωγή των νέων: Ο αθλητισμός και οι αγώνες ήταν σφιχτά δεμένοι με την αγωγή των νέων και την κοινωνική ζωή στην αρχαία Ελλάδα. Με τους αγώνες και την καθημερινή άσκηση οι αρχαίοι Έλληνες καλλιεργούσαν το πλάσμα που λέγεται άνθρωπος, για να το αναδείξουν σε προσωπικότητα χρήσιμη στην πολιτεία και γι΄ αυτό κατόρθωναν να πλάσουν τον υπέροχο εκείνο σωματικό τύπο, που μόνο η ελληνική αρχαιότητα μας άφησε, χάλκινο ή μαρμάρινο, σαν τον Ερμή του Πραξιτέλη, σαν τον Έφηβο των Αντικυθήρων. Ίσχυε το «νους υγιής εν σώματι υγιει» και όσοι θεώρησαν ως αυτοσκοπό τη μονόπλευρη καλλιέργεια του σώματος, κατακρίθηκαν από τους σοφούς της αρχαιότητας (Σόλων, Πλάτων, Ιπποκράτης, Ευριπίδης). Ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης θεωρούσαν την αθλητική αγωγή, τη γυμναστική, ύψιστο μορφωτικό παράγοντα για τους νέους και ισότιμο με την άλλη παιδεία. Ο αθλητισμός κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο: Στη Ρωμαϊκή εποχή τα στάδια μεταβάλλονται σε αρένες, όπου δούλοι μονομαχούν μεταξύ τους ή παλεύουν με άγρια θηρία για να κερδίσουν την ελευθερία τους. Οι μονομαχίες και οι θηριομαχίες έφεραν την κατάπτωση των αγώνων του αθλητισμού. Αθλητισμός κατά τη Βυζαντινή περίοδο: Οι Ολυμπιακοί αγώνες καταργούνται το 394 μ.Χ. από το Μ. Θεοδόσιο, αυτοκράτορα του Βυζαντίου, ως ειδωλολατρική τελετή. Ο αθλητισμός στα νεότερα χρόνια: Ο Γάλλος φίλαθλος Πιερ ντε Κουμπερτέν αναβιώνει τις Ολυμπιάδες στα τέλη του 19 ου αιώνα με το πνεύμα της Αρχαίας Ελλάδας. Τιμητικά οι πρώτοι Ολυμπιακοί αγώνες γίνονται στην Αθήνα το 1896, στο Παναθηναϊκό στάδιο, που είχε αναμαρμαρωθεί με έξοδα του μεγάλου Έλληνα ευεργέτη Γεωργίου Αβέρωφ. Από τότε οι Ολυμπιακοί αγώνες γίνονται κάθε τέσσερα χρόνια σε διάφορες πόλεις του κόσμου.

Transcript of αθλητισμός εθελοντισμός

Page 1: αθλητισμός εθελοντισμός

Αθλητισμός: Είναι η καταβολή προσπάθειας από τον άνθρωπο, που σκοπό έχει την εξάσκηση του σώματος και την απόκτηση ή τελειοποίηση ικανοτήτων, για την πραγματοποίηση επιδόσεων (ρεκόρ), που στηρίζεται στην ευγενική άμιλλα με τους άλλους, ενώ ταυτόχρονα καλλιεργεί και την ψυχοπνευματική του υγεία.Ή: Αθλητισμός είναι κατάκτηση του «άθλου», του βραβείου με προσπάθεια, που στηρίζεται στην ευγενική άμιλλα με τους άλλους, ενώ ταυτόχρονα καλλιεργεί και την ψυχοπνευματική υπόσταση του ατόμου.Η έννοια σημασιοδοτείται από τα δύο ουσιαστικά που βρίσκονται στη ρίζα της λέξης: 1. «ο άθλος» (= αγώνισμα), 2. «το άθλον» (= βραβείο).Ετυμολογία: Η λέξη προέρχεται: 1. από το ουσιαστικό αθλητής+παραγωγική κατάληξη - ισμος: που σημαίνει αυτός που αγωνίζεται για το βραβείο, αυτός που μετέχει στα αθλητικά αγωνίσματα. Η λέξη αθλητής παράγεται από το ρήμα: αθλώ.2. Κατ' άλλους προέρχεται από το αρχαίο ουσιαστικό «το άθλο(ν)» (= βραβείο, έπαθλο αγώνα).3. Κατ' άλλους πάλι προέρχεται από το αρχαίο ουσιαστικό «άθλος», που σημαίνει κοπιαστικό έργο, εντατική προσπάθεια.Συνώνυμα: σωματική εξάσκηση, επίδοση σε αθλητικά αγωνίσματα, εκγύμναση, αθλοπαιδιά. Μορφές αθλητισμού:1. Κλασικός αθλητισμός: αγωνίσματα στίβου: δρόμος, άλματα, σφαιροβολία, δισκοβολία, ακοντισμός, δέκαθλο, πάλη.2. Αθλητισμός των σπορ: ποδόσφαιρο, κολύμβηση, ιππασία, ιστιοπλοΐα κλπ.3. Μηχανικός αθλητισμός: αυτοκινητοδρομία-ράλι, μότο κρος. Ιστορική τοποθέτηση:Ο αθλητισμός ως θεσμός που απέβλεπε σε ανώτερους σκοπούς, αγωγής και παιδείας, άνθησε στην αρχαία Ελλάδα. Οι αρχαίοι Έλληνες εκτίμησαν την τεράστια μορφωτική αξία του αθλητισμού, που έγινε στοιχείο αναπόσπαστο της κοινωνικής ζωής, συνδέθηκε με τη θρησκεία, με τις τελετές, τα πανηγύρια. Οι αγώνες στην αρχαιότητα έγιναν συνεκτικός κρίκος των «Πανελλήνων», αφού όπου γίνονταν, έρχονταν οι Έλληνες και ξεχνούσαν - πρόσκαιρα έστω - τις φυλετικές, πολιτειακές ή άλλες διαφορές τους.Οι Πανελλήνιες αθλητικές εκδηλώσεις των αρχαίων Ελλήνων ήταν τα Ολύμπια, τα Πύθια, τα Νεμέα και τα Ίσθμια. Στον ιερό χώρο της Ολυμπίας, στο ναό του Ολύμπιου Δία, γινόταν η αφή της Ολυμπιακής φλόγας, που έκαιγε σ' όλη τη διάρκεια των αγώνων. Οι αγώνες αυτοί βασίζονταν στην ευγενική άμιλλα, που κυριαρχεί σ' όλες τις εκδηλώσεις της ζωής, της τέχνης, στη μουσική, στην ποίηση, στο δράμα, ακόμα και στο κάλλος των ανδρών (αγώνες ευανδρίας). Είναι σύμβολο ειρήνης και συναδέλφωσης και κατά τη διάρκεια των αθλητικών συναντήσεων σταματούσαν οι εχθροπραξίες, πράγμα που σήμαινε αγάπη και πίστη στην ελευθερία.Οι πρώτοι επίσημοι Ολυμπιακοί αγώνες έγιναν στην Ολυμπία της Ήλιδας και διοργανώθηκαν το 776 π.Χ. Οι νικητές των αγώνων ονομάζονταν Ολυμπιονίκες, που αγωνίζονταν ευγενικά για να κερδίσουν ένα στεφάνι αγριελιάς, τον"«κότινον», και δόξα απ' τους συμπατριώτες τους. Και εδώ ακριβώς βρίσκεται το μεγαλείο του αγωνιστικού πνεύματος των Ελλήνων.Αθλητισμός και αγωγή των νέων: Ο αθλητισμός και οι αγώνες ήταν σφιχτά δεμένοι με την αγωγή των νέων και την κοινωνική ζωή στην αρχαία Ελλάδα. Με τους αγώνες και την καθημερινή άσκηση οι αρχαίοι Έλληνες καλλιεργούσαν το πλάσμα που λέγεται άνθρωπος, για να το αναδείξουν σε προσωπικότητα χρήσιμη στην πολιτεία και γι΄ αυτό κατόρθωναν να πλάσουν τον υπέροχο εκείνο σωματικό τύπο, που μόνο η ελληνική αρχαιότητα μας άφησε, χάλκινο ή μαρμάρινο, σαν τον Ερμή του Πραξιτέλη, σαν τον Έφηβο των Αντικυθήρων. Ίσχυε το «νους υγιής εν σώματι υγιει» και όσοι θεώρησαν ως αυτοσκοπό τη μονόπλευρη καλλιέργεια του σώματος, κατακρίθηκαν από τους σοφούς της αρχαιότητας (Σόλων, Πλάτων, Ιπποκράτης, Ευριπίδης).Ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης θεωρούσαν την αθλητική αγωγή, τη γυμναστική, ύψιστο μορφωτικό παράγοντα για τους νέους και ισότιμο με την άλλη παιδεία.Ο αθλητισμός κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο: Στη Ρωμαϊκή εποχή τα στάδια μεταβάλλονται σε αρένες, όπου δούλοι μονομαχούν μεταξύ τους ή παλεύουν με άγρια θηρία για να κερδίσουν την ελευθερία τους. Οι μονομαχίες και οι θηριομαχίες έφεραν την κατάπτωση των αγώνων του αθλητισμού.Αθλητισμός κατά τη Βυζαντινή περίοδο: Οι Ολυμπιακοί αγώνες καταργούνται το 394 μ.Χ. από το Μ. Θεοδόσιο, αυτοκράτορα του Βυζαντίου, ως ειδωλολατρική τελετή.Ο αθλητισμός στα νεότερα χρόνια: Ο Γάλλος φίλαθλος Πιερ ντε Κουμπερτέν αναβιώνει τις Ολυμπιάδες στα τέλη του 19ου αιώνα με το πνεύμα της Αρχαίας Ελλάδας. Τιμητικά οι πρώτοι Ολυμπιακοί αγώνες γίνονται στην Αθήνα το 1896, στο Παναθηναϊκό στάδιο, που είχε αναμαρμαρωθεί με έξοδα του μεγάλου Έλληνα ευεργέτη Γεωργίου Αβέρωφ. Από τότε οι Ολυμπιακοί αγώνες γίνονται κάθε τέσσερα χρόνια σε διάφορες πόλεις του κόσμου.

Page 2: αθλητισμός εθελοντισμός

Ο Κωστής Παλαμάς το Μάιο του 1895, με την ευκαιρία των πρώτων Ολυμπιακών αγώνων έγραψε τον Ολυμπιακό ύμνο, που μελοποιήθηκε από το μουσουργό Σπύρο Σαμάρα και πρωτοτραγουδήθηκε κατά την έναρξη των Αγώνων στο Παναθηναϊκό στάδιο.«Αρχαίο πνεύμ' αθάνατο, αγνέ πατέρατου ωραίου, του μεγάλου και τ' αληθινού,κατέβα, φανερώσου κι άστραψε εδώ πέραστη δόξα της δικής σου γης και τ' ουρανού». Σημασία του αθλητισμού: Ο αθλητισμός έχει μεγάλη σημασία:1. Στη βιολογική ζωή του ατόμου.2. Στην πνευματική ανάπτυξη του.3. Στις ψυχικές δυνάμεις του.4. Στην ηθικοποίηση του ατόμου.5. Στην κοινωνική ζωή.Καλλιεργεί τη σωματική υγεία, αλλά παράλληλα καλλιεργεί και δυναμώνει τη θέληση και ετοιμότητα, εμπνέει το θάρρος και την αυτοπεποίθηση, διαμορφώνει τη δυνατή προσωπικότητα, στερεώνει την αυτοκυριαρχία και όλες γενικά τις ψυχικές δυνάμεις. Καλλιεργεί συμμετρικά το σώμα και το πνεύμα των αθλητών και διαπλάθει ηθικούς χαρακτήρες. Ολοκληρώνει δηλαδή το άτομο και το ανυψώνει σε προσωπικότητα, ικανοποιεί όμως και το σύνολο, γιατί το ευχάριστο αποτέλεσμα που αναμένεται και επιδιώκεται ενδιαφέρει την ολότητα.Ωφέλειες του αθλητισμού:1. Χαρίζει υγεία, ομορφιά και γερά σώματα, αφού η γυμναστική απαλλάσσει το ανθρώπινο σώμα από περιττά βάρη.2. Το νευρικό σύστημα λειτουργεί καλύτερα και το άτομο νιώθει αναζωογόνηση, ζωντάνια και ενεργητικότητα για δημιουργική δράση.3. Συμβάλλει στην αρμονική και σύμμετρη ανάπτυξη του σώματος και της ψυχής του ανθρώπου.4. Απομακρύνει τα γηρατειά, γιατί αυξάνει τη φυσική αντοχή του ατόμου.5. Διευρύνει την πνευματική ανάπτυξη του ανθρώπου, γιατί κάθε άθλημα παρουσιάζει δυσκολίες, που είναι αδύνατο να αντιμετωπιστούν χωρίς πνευματική ετοιμότητα (αντίληψη, προσοχή, κρίση, μνήμη, φαντασία, σύνεση, φρόνηση).6. Ψυχαγωγεί τους νέους, τους προσελκύει στην ύπαιθρο και τον καθαρό αέρα, τους απομακρύνει από ταπεινές ενασχολήσεις, επιβλαβείς στη σωματική και ψυχική υγεία, όπως καφενεία, χαρτοπαιξία, ηδονές, ναρκωτικά, ανηθικότητα, βία, εγκληματικότητα και άλλες καταχρήσεις.7. Προσφέρει στο άτομο: χαρά, λύπη, αγωνία, στοιχεία που βιώνονται διαμέσου του αθλητισμού, τόσο από τον άνθρωπο-αθλητή, όσο και από τον άνθρωπο-θεατή.8. Μαθαίνει τους αθλητές να αγωνίζονται για ένα σκοπό, ν' αντιμετωπίζουν τη νίκη με μετριοφροσύνη, την ήττα με αξιοπρέπεια και να σέβονται το νικητή. Ο αθλητής που σέβεται το συναθλητή του, σέβεται και το συνάνθρωπο του.9. Εξευγενίζει τα συναισθήματα των νέων και τους οδηγεί στην πρόοδο.10. Καλλιεργεί ηθικές αρχές και τα πανανθρώπινα ιδανικά.11. Συντελεί στη διαμόρφωση ηθικού χαρακτήρα.12. Δημιουργεί τεράστια έσοδα (τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά δικαιώματα μετάδοσης, διαφημίσεις, προγνωστικά αγώνων, εμπορική και οικονομική κίνηση στους τόπους διεξαγωγής αθλητικών συναντήσεων).13. Προσφέρει εργασία σε πλήθος ανθρώπων που ασκούν επαγγέλματα, τα οποία έχουν σχέση με τον αθλητισμό (προπονητές, φυσιοθεραπευτές, προσωπικό σταδίων, διαιτητές, φροντιστές...).14. Συντελεί στην επιστημονική και τεχνολογική εξέλιξη και τούτο γιατί:α. Ο τρόπος προετοιμασίας των αθλητών είναι πλέον επιστημονικός. Η αθλητική ιατρική αναπτύσσεται, ενώ μερικές κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες, όπως η Κοινωνιολογία, η Ψυχολογία, ασχολούνται με τις ανθρώπινες συμπεριφορές στη διάρκεια των αθλητικών αγώνων.β. Η διεξαγωγή των αθλητικών εκδηλώσεων βοήθησε στην κατασκευή οργάνων μέτρησης επιδόσεων (ηλεκτρονικά χρονόμετρα, πίνακες), αλλά και στη δημιουργία σύγχρονων αθλητικών εγκαταστάσεων (στάδια, γυμναστήρια, κολυμβητήρια, χιονοδρομικά κέντρα ...).15. Καλλιεργεί στους αθλητές την ευγενική άμιλλα και φιλοτιμία, την τιμιότητα και τη δικαιοσύνη, την ομαδικότητα και τη συνεργασία, την υπευθυνότητα και την εργατικότητα, την πίστη στην αξία του ανθρώπου.16. Αναπτύσσει σε κάθε άνθρωπο που αθλείται την κοινωνικότητα, που συντελεί στην ομαλή κοινωνικοποίηση του.17. Προβάλλει πρότυπα ζωής.18. Αποτελεί όπλο του ανθρώπου για την ολοκλήρωση του.

Page 3: αθλητισμός εθελοντισμός

Ηθικές ωφέλειες του αθλητισμού:1. Διαπαιδαγωγεί ηθικά τους νέους, αλλά και τους λαούς, γιατί προβάλλει ιδανικά και φιλοδοξίες, που πραγματοποιούνται μόνο με τίμια μέσα. 2. Αναπτύσσει στα άτομα και τους λαούς, που πιστεύουν στο «ευ άγωνίζεσθαι» ηθικές αρχές, όπως η δικαιοσύνη, η άμιλλα, η αλληλοβοήθεια, η φιλία, η συνεργασία, η αδελφοσύνη, η ειρήνη ανάμεσα στους λαούς για ειρηνική συμβίωση, που έχουν σαν αποτέλεσμα την πρόοδο και την προκοπή σ' όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας (υλικό, πολιτιστικό, ηθικό).3. Εξευγενίζει τα ήθη και ασκεί τους ανθρώπους στο «ευ ζην», όπως αναφέρει ο Σωκράτης, και όχι μόνο στο «ζην».4. Δίνει ηθικό περιεχόμενο στη νίκη.Αθλητισμός και αρετές: Ο αθλητισμός καλλιεργεί σε κάθε άτομο που αθλείται ποικίλες αρετές: την ευγενική άμιλλα, τη θέληση, το θάρρος, την επιμονή και υπομονή, την αισιοδοξία, την ελπίδα και την πίστη στην επιτυχία, την πρωτοβουλία, την αγωνιστικότητα, την τιμιότητα, τη δικαιοσύνη, την ανδρεία, την αυτοκυριαρχία, την αυτοπεποίθηση, την αυτοθυσία, την πειθαρχία και αυτοπειθαρχία, τη συνεργασία, τη μετριοπάθεια, την αποφασιστικότητα, τον αυτοέλεγχο, την εργατικότητα, την υπευθυνότητα, την ομαδικότητα. Οι αρετές αυτές βοηθούν τον άνθρωπο για την ολοκλήρωση της προσωπικότητας.Αθλητισμός και ειρήνη ανάμεσα σε άτομα και λαούς:1. Φέρνει σ' επικοινωνία άτομα και λαούς, που έχουν διαφορετική κουλτούρα, ιδεολογία και αξίες. Με τη σύγκριση πετυχαίνονται κοινοί στόχοι και επιδιώξεις.2. Καλλιεργεί το πνεύμα της συναδέλφωσης, της φιλίας, της συνύπαρξης και συνεργασίας, της ειρήνης.3. Δημιουργεί προσβάσεις για τη σύσφιξη των διεθνών σχέσεων.Εκ του αντιθέτου:Α. Η έλλειψη άθλησης: Προκαλεί βλαβερές συνέπειες, γιατί:1. Στερεί τα άτομα από τη χαρά και την ψυχαγωγία της ζωής.2. Δημιουργεί ασθενικά και μαλθακά σώματα.3. Στερεί τον άνθρωπο που αθλείται από αρετές, όπως: θάρρος, επιμονή και υπομονή, τόλμη, θέληση, πρωτοβουλία, αυτοπεποίθηση, αποφασιστικότητα, ελπίδα, πίστη...4. Συντελεί στις πνευματικά χαμηλές επιδόσεις, γιατί δεν καλλιεργούνται οι πνευματικές αρετές: κρίση, αντίληψη, φαντασία, προσοχή...Β. Η υπερβολική άθληση:1. Καταπονεί το σώμα.2. Φέρνει υπερκόπωση, γιατί εξαντλεί τις δυνάμεις του ανθρώπου.3. Κάνει το σώμα μαλθακό, που προσβάλλεται εύκολα από αρρώστιες.Η άθληση πρέπει να γίνεται με μέτρο και μέσα στα πλαίσια της ευγενικής άμιλλας.Γιατί ο αθλητισμός σήμερα δεν εκπληρώνει τους σκοπούς του αθλητικού ιδεώδους;Ο σύγχρονος αθλητισμός δεν εκφράζει το Ολυμπιακό πνεύμα, γιατί:1. Επικρατεί ο επαγγελματισμός, ο οποίος προσβάλλει το ολυμπιακό ιδεώδες με τις αγοραπωλησίες αθλητών με τεράστια ποσά.2. Γίνεται εμπορευματοποίηση του αθλητισμού, εξαγοράζει συνειδήσεις, διαφημίζει διάφορα προϊόντα, που αλλοτριώνουν την αθλητική ιδέα.3. Επικρατεί αθέμιτος ανταγωνισμός για πρωταθλητισμό, με εξαγορές αθλητών ή αγοραπωλησίες συλλόγων, που εξευτελίζουν το Ολυμπιακό πνεύμα.4. Γίνονται δωροδοκίες αθλητών, ομάδων και διαιτητών για προκατασκευασμένα αποτελέσματα.5. Συχνά επικρατούν: η βία, οι βίαιες συγκρούσεις στα γήπεδα (χουλιγκανισμός), ο φανατισμός, με συνέπεια να κυριαρχεί το μίσος και η εχθρότητα ανάμεσα στους φιλάθλους.6. Οι αθλητές για να πετύχουν «ρεκόρ», εφαρμόζουν το «ντοπάρισμα», κάνουν χρήση αναβολικών ουσιών που διεγείρουν τον οργανισμό και εξαφανίζουν την άμιλλα και το συναγωνισμό, πράγμα που καταρρακώνει την έννοια της αξιοπρέπειας του αθλητή μα και του φιλάθλου.7. Γίνεται πολιτική εκμετάλλευση. Οι πολιτικοί χρησιμοποιούν τον «αθλητισμό» για πολιτικά συμφέροντα (πράξη, που είναι κατακριτέα), ενώ χρησιμοποιείται από απολυταρχικά καθεστώτα για αποπροσανατολισμό του λαού από τα πραγματικά του προβλήματα, πράγμα που νοθεύει την έννοια της Ολυμπιακής Ιδέας.8. Ο αθλητικός τύπος συχνά καλλιεργεί το φανατισμό, τη βία, που οδηγούν στην αιματοχυσία και το έγκλημα. Κατασκευάζει αθλητές -είδωλα - βεντέτες, που γίνονται οι ζωντανοί ήρωες των νέων αυτό δημιουργεί οπαδούς χούλιγκανς, που συχνά προκαλούν επεισόδια στους αγώνες.Όλα αυτά δείχνουν πως ο αθλητισμός σήμερα δεν εκφράζει το αθλητικό ιδεώδες «καλός κάγαθός», δε δίνει στους νέους σωστά πρότυπα, γιατί όλα «πωλούνται και αγοράζονται»· έτσι διαφθείρει συνειδή-σεις και οδηγεί τους νέους στην ηθική αποχαλίνωση και το σύγχρονο καταναλωτισμό.

Page 4: αθλητισμός εθελοντισμός

Προϋποθέσεις για να υπηρετεί ο αθλητισμός το Ολυμπιακό ιδεώδες:1. Η πολιτεία, το σχολείο, η οικογένεια, οι κοινωνικοί και αθλητικοί φορείς να κάνουν προσπάθεια, με σκοπό να λείψει η πολιτική από τον αθλητισμό.2. Προσπάθεια από το κράτος για εξυγίανση του αθλητισμού (αποδέσμευση από οικονομικά συμφέροντα, αγοραπωλησίες αθλητών, από κερδοσκοπικές διαφημίσεις και συναλλαγές).3. Πολύπλευρη ενημέρωση και κατάλληλη παιδεία είναι βασικά στοιχεία και για τον άνθρωπο-αθλητή και για τον άνθρωπο-θεατή, για τη μύηση τους στην Ολυμπιακή Ιδέα, που στοχεύει στη σωματική και πνευματική ολοκλήρωση του ανθρώπου, αλλά και στη συνεργασία και συναδέλφωση των λαών.4. Αρμονική και σύμμετρη ανάπτυξη του σώματος και της ψυχής του ανθρώπου.5. Συνειδητοποίηση αθλητών για να συμπεριφέρονται υποδειγματικά, ώστε να γίνουν πρότυπα για τους νέους.6. Συνειδητοποίηση από τους θεατές ότι στον αθλητισμό υπάρχει η νίκη, αλλά και η ήττα, για καλή απόδοση των αθλητών, και για κακή εμφάνιση τους αντίστοιχα.7. Δημιουργία σταδίων, αθλητικών κέντρων, κολυμβητηρίων, χιονοδρομικών εγκαταστάσεων, ώστε να ασχολούνται περισσότεροι νέοι με τον αθλητισμό.Με αυτές τις προϋποθέσεις, υπάρχουν ελπίδες για εξάλειψη ή μείωση της βίας και των επεισοδίων από τους αθλητικούς χώρους, που καταρρακώνουν την αξιοπρέπεια του αθλητή, αλλά και του φιλάθλου.Συμπέρασμα: Επιβάλλεται να καλλιεργήσουμε τον αθλητισμό και το αθλητικό πνεύμα στους νέους, όπως μας το παρέδωσε η μακραίωνη ελληνική ιστορία.

Page 5: αθλητισμός εθελοντισμός

ΘΕΜΑ:Ο αθλητισμός πέρα από τη συμβολή του στην ανάπτυξη του σώματος και στη διαμόρφωση της ανθρώπινης προσωπικότητας, εκφράζει μέσω της Ολυμπιακής Ιδέας διαχρονικές ιδέες και προβάλλει την ανάγκη για ειρηνική συνύπαρξη των λαών. Σήμερα, όμως, αδυνατεί να εκπληρώσει αυτούς τους στόχους, γίνεται εμπορεύσιμο είδος στο βωμό οικονομικών συμφερόντων, αλλοτριώνεται. Σχολιάστε την παραπάνω θέση προτείνοντας ανάλογα μέτρα για τη διάσωση του αθλητικού πνεύματος.

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ:Η ατομική και κατ΄ επέκταση η κοινωνική δραστηριότητα απλώνεται σε πολλούς

τομείς και καλύπτει πολλαπλά ενδιαφέροντα. Συνήθως και κατά κανόνα οι ανθρώπινες δραστηριότητες έχουν σαν αφετηρία τους την κάλυψη αντικειμενικών υλικών αναγκών, με την έννοια των βιοποριστικών, που αποτελούν απαιτήσεις των ανθρώπινων κοινωνιών. Ο αθλητισμός που αποτέλεσε πρακτική των ατόμων και των κοινωνιών σε χρονικό σημείο που απέχει από μας πολλές χιλιάδες χρόνια, εμφανίστηκε σα μη αναγκαία με την παραπάνω έννοια ενασχόληση. Βέβαια, καλύπτει και ο αθλητισμός αντικειμενικές ανάγκες αλλά δεν είναι άμεσες και δε θεωρούνται επιτακτικά αναγκαίες αν και ουσιαστικά συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο.

ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ:ΟΡΙΣΜΟΣ:

Αθλητισμός είναι η καταβολή προσπάθειας από τον άνθρωπο που σκοπό έχει την εξάσκηση του σώματος και την απόκτηση ή τελειοποίηση ικανοτήτων, για την πραγματοποίηση επιδόσεων, που στηρίζεται στην ευγενική άμιλλα με τους άλλους ενώ ταυτόχρονα καλλιεργεί και την ψυχοπνευματική του υγεία.

Όπως αναφέρθηκε, η αφετηρία του αθλητισμού χάνεται στα βάθη των αιώνων, μορφοποιήθηκε όμως με την έναρξη των Ολυμπιακών αγώνων και γρήγορα μετατράπηκε σε έκφραση των κοινωνιών σε παγκόσμια κλίμακα.

ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ:Τα κύρια σημεία στα οποία θα εστιάσουμε την προσοχή μας είναι:α) συμβολή του αθλητισμού στη διαμόρφωση της προσωπικότητας.β) προσδιορισμός της Ολυμπιακής Ιδέας και σημασίας της.γ) αλλοτρίωση του σύγχρονου αθλητισμού.δ) μέτρα αντιμετώπισης.

Α. ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΣΤΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ:1. Η συμβολή του αθλητισμού στην ανάπτυξη του σώματος είναι καθοριστική, αφού με την άθληση ο άνθρωπος αποκτά φυσικές ικανότητες, δημιουργεί εύρωστο κορμί και διασφαλίζει την υγεία.2. Επίσης προβάλλει τη σωματική αρμονία και το κάλλος.

3. Η άσκηση του σώματος βοηθά στην καλύτερη λειτουργία των νοητικών στοιχείων της ανθρώπινης προσωπικότητας, αναπτύσσει τις νοητικές δυνάμεις του ανθρώπου.4. Χαρίζει και προκαλεί έντονη συγκινησιακή φόρτιση, ο ψυχικός κόσμος του ανθρώπου βρίσκεται σε εγρήγορση, βιώνει ποικίλα συναισθήματα προσπαθώντας να επιτύχει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, η διάκριση.5. Καλλιεργεί ηθικές αξίες όπως υπομονή, εργατικότητα, φιλία, συνεργασία κ.λ.π.6. Προτρέπει στον καθορισμό στόχων και υποδεικνύει τρόπους για την κατάκτησή τους.

Β. ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΚΗΣ ΙΔΕΑΣ:Η προσφορά του αθλητισμού στην αρμονική ανάπτυξη της ανθρώπινης

προσωπικότητας είχε γίνει αντιληπτή από τους αρχαίους Έλληνες, γι΄ αυτό και ο αθλητισμός

Page 6: αθλητισμός εθελοντισμός

απέκτησε κοινωνικό χαρακτήρα με τη μορφή πανελλήνιων αγώνων που συγκέντρωσαν το ενδιαφέρον των πόλεων – κρατών. Το πνεύμα αυτό της συναδέλφωσης, της κοινής προσπάθειας, της άμιλλας εκφράζεται με την Ολυμπιακή Ιδέα, κατάλοιπα από τους Ολυμπιακούς αγώνες της αρχαιότητας.Ειδικότερα η Ολυμπιακή Ιδέα δηλώνει:1. Τον κοινωνικό χαρακτήρα του αθλητισμού μέσα από διακρατικές αθλητικές συναντήσεις.2. Προβάλλει διαχρονικές αξίες που κοσμούν την ανθρώπινη οντότητα και δεν αναφέρονται σε στενά τοπικιστικά πλαίσια, αλλά αποκτούν επίκαιρη σημασία σε κάθε εποχή.3. Συμβάλλει στην επαφή των λαών, στη γνωριμία μεταξύ τους και στην άρση των όποιων προκαταλήψεων.4. Διακηρύσσει την ειρήνη και την αρμονική συμβίωση των λαών.

Γ. ΑΛΛΟΤΡΙΩΣΗ ΤΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ:Ο σύγχρονος αθλητισμός αμαυρώνεται από αρνητικά στοιχεία που απέχουν πολύ

από τα ιδεώδη και τις αξίες του:1. Δεν αποτελεί πλέον ερασιτεχνική απασχόληση, αλλά επάγγελμα ιδιαίτερα προσοδοφόρα. Οι αθλητές παύουν, λοιπόν, να αγωνίζονται αποκλειστικά για τη δόξα, αλλά περισσότερο για το κέρδος.2. Η εισβολή της διαφήμισης στους αθλητικούς χώρους μετέτρεψε την αγνή προσπάθεια σε προσοδοφόρα επιχείρηση, οι αθλητές γίνονται πηγή εκμετάλλευσης.3. Ο κερδοσκοπικός χαρακτήρας του σύγχρονου αθλητισμού οδήγησε αθλητές, ομάδες, παράγοντες στον άγονο ανταγωνισμό, στο φθόνο, στις αντιζηλίες.4. Κύρια επιδίωξη αποτελεί το θέαμα και όχι η επιβράβευση της ανθρώπινης προσπάθειας.5. Ο θεατής μετατρέπεται σε φανατισμένο οπαδό που δε δικαιολογεί την ήττα, δεν εκτιμά την ανθρώπινη προσπάθεια, αλλά εκδηλώνει το θαυμασμό του, την αγάπη του και τα συναισθήματά του με βίαιες ενέργειες.6. Οι αθλητές φροντίζουν να βρίσκονται στην κορυφή. Καταφεύγουν, λοιπόν, στη λήψη χημικών ουσιών, των γνωστών αναβολικών που, πίσω από τις εκπληκτικές επιδόσεις που επιφέρουν, καταστρέφουν τον ανθρώπινο οργανισμό, καταργούν την άμιλλα και καταρρίπτουν τα αθλητικά ιδεώδη.7. Οι πολιτικές σκοπιμότητες έχουν εισβάλει και στον αθλητικό χώρο.Ειδικότερα:α) Ανελεύθερα καθεστώτα χρησιμοποιούν τον αθλητισμό σαν μέσο αποπροσανατολισμού του λαού από τα ουσιαστικά προβλήματα.β) Αποβαίνει μέσο άσκησης εξωτερικής πολιτικής, αφού η αποχή κρατών από διεθνείς αγώνες λειτουργεί ως ένδειξη διαμαρτυρίας για την πολιτική άλλων κοινωνιών στο διεθνή χώρο.γ) Αποτελεί μέσο πολιτικής προπαγάνδας για επίδειξη καθεστώτων και πολιτικής κυριαρχίας.

Δ. ΜΕΤΡΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ:Ο σύγχρονος αθλητισμός αδυνατεί να προσανατολίσει τους στόχους του στην

ανάπτυξη της προσωπικότητας και στη σύσφιξη των ανθρώπινων σχέσεων. Έχει αλλοτριωθεί στο βωμό των οικονομικών συμφερόντων αποβαίνοντας είδος μαζικής κατανάλωσης. Γι΄ αυτό απαιτείται:

1. Παιδεία, πνευματική καλλιέργεια, έμφαση στην άμιλλα και στα ιδανικά που προωθεί ο αθλητισμός τόσο στους αθλητές όσο και στους θεατές.2. Ήθος, αξιοπρέπεια στους αθλητικούς χώρους.3. Απομάκρυνση των στοιχείων εκείνων που προσβάλλουν το αθλητικό ιδεώδες, εξυγίανση των αθλητικών χωρών.4. Αυστηρές ποινές σε όσους από τους αθλητές και θεατές παραβιάζουν τον κώδικα δεοντολογίας.5. Αποδέσμευση του αθλητισμού από πολιτικά συμφέροντα και σκοπιμότητες. Γενικά επανατοποθέτηση του αθλητισμού σε σωστές και υγιείς βάσεις. ΕΠΙΛΟΓΟΣ:Ανακεφαλαίωση των προηγουμένων και εξαγωγή συμπερασμάτων.

Page 7: αθλητισμός εθελοντισμός

Αθλητισμός και παιδεία

[…] Το αγωνιστικό πνεύμα, που στάθηκε παράγοντας αποφασιστικός στην ανάπτυξη της ελληνικής ιστορίας, καταχτούσε το πνευματικό και θρησκευτικό βάθος που το καταξίωνε και το ύψωνε σε σφαίρες πολύ υψηλότερες από την απλή παιδεία, απ’ όπου ίσως ξεκίνησε. Αν θυμηθούμε τους αγώνες που μας ιστορεί η Οδύσσεια στο νησί των Φαιάκων θα καταλάβουμε τη διαφορά. Εκεί οι άντρες συναγωνίζονται σε διάφορα αθλήματα ποιος θα ξεπεράσει τον άλλον, γιατί, λέει ένας νεαρός Φαίακας, “δεν υπάρχει μεγαλύτερη δόξα για τον άντρα, ως που βρίσκεται στη ζωή, απ’ αυτό που κατορθώνει με τα χέρια και τα πόδια”, μια ρήση που βαθαίνει στη γνωστή ομηρική επιταγή “αιέν αριστεύειν και υπείροχον έμμεναι άλλων”. Αυτή η φυσική διάθεση του ανθρώπου να δοκιμάσει τις δυνάμεις του και να ξεπεράσει το διπλανό του στάθηκε βέβαια το αρχικό κίνητρο για την αγωνιστική διάθεση των Ελλήνων. Όμως το ίδιο κίνητρο υπήρχε και σε άλλους λαούς που δεν έφτασαν ποτέ στην ιδέα του αθλητισμού, όπως την εννοούσαν οι αρχαίοι Έλληνες και όπως την οραματίστηκε ο βαρόνος P. de Coubertin . Ποια είναι η αιτία δεν είναι ίσως εύκολο να αναπτύξουμε σε λίγες εισαγωγικές γραμμές.

[…] Το αγωνιστικό πνεύμα, που στάθηκε παράγοντας αποφασιστικός στην ανάπτυξη της ελληνικής ιστορίας, καταχτούσε το πνευματικό και θρησκευτικό βάθος που το καταξίωνε και το ύψωνε σε σφαίρες πολύ υψηλότερες από την απλή παιδεία, απ’ όπου ίσως ξεκίνησε. Αν θυμηθούμε τους αγώνες που μας ιστορεί η Οδύσσεια στο νησί των Φαιάκων θα καταλάβουμε τη διαφορά. Εκεί οι άντρες συναγωνίζονται σε διάφορα αθλήματα ποιος θα ξεπεράσει τον άλλον, γιατί, λέει ένας νεαρός Φαίακας, “δεν υπάρχει μεγαλύτερη δόξα για τον άντρα, ως που βρίσκεται στη ζωή, απ’ αυτό που κατορθώνει με τα χέρια και τα πόδια”, μια ρήση που βαθαίνει στη γνωστή ομηρική επιταγή “αιέν αριστεύειν και υπείροχον έμμεναι άλλων”. Αυτή η φυσική διάθεση του ανθρώπου να δοκιμάσει τις δυνάμεις του και να ξεπεράσει το διπλανό του στάθηκε βέβαια το αρχικό κίνητρο για την αγωνιστική διάθεση των Ελλήνων. Όμως το ίδιο κίνητρο υπήρχε και σε άλλους λαούς που δεν έφτασαν ποτέ στην ιδέα του αθλητισμού, όπως την εννοούσαν οι αρχαίοι Έλληνες και όπως την οραματίστηκε ο βαρόνος P. de Coubertin . Ποια είναι η αιτία δεν είναι ίσως εύκολο να αναπτύξουμε σε λίγες εισαγωγικές γραμμές. Δεν είναι όμως δύσκολο να κατανοήσουμε ότι η αθλητική ιδέα, όπως προβάλλει στους ελληνικούς αγώνες, ιδιαίτερα τους ολυμπιακούς, προϋποθέτει την καταξίωση του ανθρώπου, την πίστη στην ελευθερία του και στην αξία του, τη συνείδηση της ευθύνης του στον κόσμο, τέλος, στην παραδοχή της ισότιμης και δημοκρατικής συμμετοχής του στα κοινά. Η καλλιέργεια του αθλητικού πνεύματος στην αρχαία Ελλάδα εδράζεται στις ίδιες εκείνες πνευματικές βάσεις, όπου εδράζονται και οι λοιπές πολιτιστικές αξίες του ελληνικού πολιτισμού. Και πρώτη ανάμεσα σ’ αυτές στέκεται η απελευθέρωση του ανθρώπου από τη δεσποτεία κάθε μορφής . Η θρησκευτική πίστη των Ελλήνων δεν τους στερεί την ανθρώπινη ελευθερία και σαν συνέπεια δεν τους απαλλάσσει από την ανθρώπινη ευθύνη. Η κοινωνική πειθαρχία και η υπαγωγή στους νόμους της πολιτείας αποτελεί υποχρέωση ελεύθερων και υπεύθυνων πολιτών. Ο Νόμος για τον αρχαίο Έλληνα δεσμεύει και τους θεούς και τους ανθρώπους, και τους άρχοντες και τους αρχόμενους. Για να κατορθώσει o άνθρωπος να ζήσει με μια τέτοια υπεύθυνη ελευθερία, έχει ανάγκη να πιστεύει στον εαυτό του, αυτό θα πει στο κορμί του και στο πνεύμα του, με μια λέξη στην υπέρτατη αξία της ανθρώπινης ζωής. Η ορατή εικόνα της θεότητας είναι ο ίδιος ο άνθρωπος, αφού και οι θεοί των Ελλήνων έχουν όλα και μόνα τα χαρακτηριστικά του ανθρώπου στην ιδεατή μορφή τους. Η σωματική τελειότητα, “το καλόν” αποτελεί για τον Έλληνα ομοίωση προς το Θεό, η σωματική αλκή είναι η έκφραση αυτής της θεϊκής ομοίωσης, το ίδιο καθώς και η άλλη αρετή, αυτή που εμείς ονομάζουμε ψυχική, που όμως για τον Έλληνα δεν είχε, ως τον 4ο τουλάχιστον προχριστιανικό αιώνα, αποχωριστεί από την συνολική του ύπαρξη. Το περιλάλητο ιδανικό του “καλού καγαθού” είναι ένα ιδανικό που δεν μεταφράζεται και δεν κατανοείται έξω από την αρχαία Ελλάδα.

Αυτές οι θεμελιακές αρχές των Ελλήνων προβάλλουν και πραγματώνονται σε μία ιδεατή μορφή στις μεγάλες δημόσιες εκδηλώσεις τους. Ανάμεσα σ’ αυτές εντελώς ιδιαίτερη θέση κατέχουν οι Ολυμπιακοί αγώνες, που αποτελούν την υπέρτατη έκφραση του αθλητικού πνεύματος σε μια συνάθροιση των Ελλήνων, που σήμαινε για κείνους μια οικουμενική συνάθροιση των ελεύθερων ανθρώπων. Από την Αφρική ως τη Μακεδονία και από τη Σικελία ως τη Μ. Ασία, οι Έλληνες συγκεντρώνονται κάθε τέσσερα χρόνια στην Άλτη, να θυσιάσουν στους κοινούς βωμούς, να γνωρίσουν τους λαμπρούς ηγέτες τους, να δουν και να ακούσουν τους σοφούς των και πάνω απ’ όλα να ζήσουν το συναρπαστικό συναγωνισμό των αθλητών. Ξεχνώντας τις βιοτικές έγνοιες, τις ανθρώπινες αδυναμίες, τις συχνά θανάσιμες διαφορές τους, σε μια κατάσταση θείας ευδαιμονίας αφού ο άνθρωπος ξανάβρισκε μέσα στον παραδείσιο χώρο της Ολυμπίας την ιδανική του ανθρωπιά: ειρήνη βασίλευε στον κόσμο, όλοι ήταν ελεύθεροι και ίσοι, οι δυνατοί και πλούσιοι άρχοντες της Σικελίας δεν είχαν τίποτε περισσότερο από τον απλό πολίτη της Αθήνας, ο θεός τους προστάτευε όλους. Μόνο για τους ελλανοδίκες, τους κριτές, υπήρχαν λίθινα εδώλια. Όλοι οι άλλοι παρακολουθούσαν τους αγώνες καθισμένοι επάνω στο ανάχωμα του σταδίου. Και οι αθλητές προσέρχονταν γυμνοί να αγωνιστούν για

Page 8: αθλητισμός εθελοντισμός

τη νίκη και για το δοξασμένο στεφάνι της ελιάς. Όμως και κάτι ακόμα προσδοκούσαν πιο πολύ: τη φήμη, την τιμή των Πανελλήνων, που ήταν το πιο αμάραντο στεφάνι. Είναι αδύνατο να νιώσουμε σήμερα τη συγκλονιστική εκείνη στιγμή που οι δυο γιοι του Διαγόρα, ολυμπιονίκες και οι δύο την ίδια μέρα, σήκωσαν στους ώμους τους τον ευτυχισμένο πατέρα, πολλές φορές ολυμπιονίκη στα νιάτα του, μπροστά στα μάτια των χιλιάδων Ελλήνων που κραύγασαν: “Κάτθανε Διαγόρα! Ουκ ες Όλυμπον αναβήσει!” (Πέθανε Διαγόρα! Δε θα γίνεις και θεός). Γιατί τι άλλο απομένει στον άνθρωπο ύστερα από μια τέτοια ύπατη στιγμή στη ζωή του;

Αυτό το πνεύμα της πίστης στον άνθρωπο, στη σωματική του αλκή και στην ηθική του καταξίωση, της δημοκρατικής ισότητας και της πανανθρώπινης συναδέλφωσης, της παγκόσμιας ειρήνης και αγάπης, που γεννήθηκε στην Ελλάδα και εκφράστηκε καίρια με τους Ολυμπιακούς αγώνες θέλησε να ξαναζωντανέψει ο P. de Coubertin. Ίσως πολλοί το νομίσουν χιμαιρικό ένα τέτοιο όραμα, όμως όσοι έχουν χαρεί την παγκόσμια πια συναδέλφωση των αθλητών που κυριαρχεί στους σύγχρονους Ολυμπιακούς αγώνες, όπου για λίγο έστω χρονικό διάστημα καταργούνται όλα τα σύνορα που χωρίζουν τους λαούς, όπου η γλώσσα, η φυλή και η θρησκεία δεν υψώνουν τους φραγμούς τους ανάμεσα στους ανθρώπους, όπου η κοινωνική θέση, ο υλικός πλούτος και η κρατική δύναμη δεν λογαριάζονται, όπου ο άνθρωπος γυμνός από καθετί άλλο αγωνίζεται με τους συνανθρώπους του ειρηνικά και τίμια για να κερδίσει την τιμή και μόνο της νίκης, όσοι έχουν ζήσει αυτό το γεγονός ελπίζουν και πιστεύουν πως το ολυμπιακό πνεύμα μπορεί να φωτίσει τον κόσμο ολόκληρο όχι μονάχα για λίγες μέρες, αλλά παντοτινά.

Μανόλης Ανδρόνικος, “Παιδεία ή Υπνοπαιδεία”.

1. Να γράψετε την περίληψη του δοκιμίου σ’ ένα κείμενο 100 λέξεων.

2. “Όμως το ίδιο κίνητρο υπήρχε και σε άλλους λαούς που δεν έφτασαν ποτέ στην ιδέα του αθλητισμού, όπως την εννοούσαν οι αρχαίοι Έλληνες και όπως την οραματίστηκε ο βαρόνος P.de Coubertin”. Ποια θεωρείτε τα συστατικά στοιχεία της αθλητικής ιδέας σύμφωνα με τους αρχαίους Έλληνες και το όραμα του βαρόνου Κουμπερτέν; (150 – 200 λέξεις).

3. Το εξεταζόμενο απόσπασμα ανήκει σ’ ένα δοκίμιο του Μ. Ανδρόνικου για τη σχέση αθλητισμού – παιδείας. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του συγκεκριμένου γραμματειακού είδους που το διαφοροποιούν από μία πραγματεία;

4. Να γράψετε ένα συνώνυμο και αντώνυμο για κάθε μία από τις παρακάτω λέξεις: οικουμενική, συνάθροιση, χιμαιρικό, αλκή, περιλάλητο.

5. Οι σημερινοί Ολυμπιακοί αγώνες αποτελούν συνέχεια των αγώνων που αναβίωσαν τον περασμένο αιώνα, παρά τις ουσιαστικές αλλαγές στόχων, αξιών και περιεχομένου, που συνέβησαν μέσα στον 20ό αιώνα. Ποιες είναι οι επιδράσεις των αλλαγών αυτών στο θεσμό της Ολυμπιάδας και πώς οραματίζεστε το μέλλον των Ολυμπιακών αγώνων; Να αναπτύξετε τις απόψεις σας σ’ ένα δοκίμιο 600 λέξεων.

Page 9: αθλητισμός εθελοντισμός

1. Να γράψετε την περίληψη του δοκιμίου σ’ ένα κείμενο 100 λέξεων.

Το αθλητικό ιδεώδες των αρχαίων Ελλήνων εκπορεύεται από την αγωνιστική τους διάθεση, καλλιεργήθηκε όμως και στηρίχθηκε στις αξίες του Ελληνικού πολιτισμού, όπως η

απελευθέρωση από τα δεσμά της δεσποτείας, η κοινωνική πειθαρχία και υπευθυνότητα, η σωματική και ψυχική υγεία. Στη συνέχεια, ο συγγραφέας αποδίδει το πνεύμα των Ολυμπιακών αγώνων στην Ελλάδα, όπου κατά τη διάρκεια των αγώνων επικρατούσε ειρήνη, ευδαιμονία, υγιής ανταγωνισμός και η δόξα υπερτερούσε της ύλης, όπως αποδεικνύει και το παράδειγμα του Διαγόρα. Τέλος, εκφράζεται η πεποίθηση ότι το όραμα του βαρόνου Κουμπερτέν για την αναβίωση του αθλητικού πνεύματος, μπορεί να πραγματοποιηθεί σε παγκόσμια κλίμακα.

2. “Όμως το ίδιο κίνητρο υπήρχε και σε άλλους λαούς που δεν έφτασαν ποτέ στην ιδέα του αθλητισμού, όπως την εννοούσαν οι αρχαίοι Έλληνες και όπως την οραματίστηκε ο βαρόνος P.de Coubertin”. Ποια θεωρείτε τα συστατικά στοιχεία της αθλητικής ιδέας σύμφωνα με τους αρχαίους Έλληνες και το όραμα του βαρόνου Κουμπερτέν; (150 – 200 λέξεις).

Οι αρχαίοι Έλληνες έβλεπαν τον αθλητισμό ως ένα μέσο ανάδειξης των σωματικών, πνευματικών και ψυχικών δυνάμεων. Η καλλιέργεια της αθλητικής ιδέας θεμελιώνεται πάνω στις

αξίες της ελευθερίας, της υπευθυνότητας, της δημοκρατίας. Ως γνωστόν, κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών αγώνων σταματούσαν οι εχθροπραξίες, ώστε οι αθλητές να συναγωνιστούν ελεύθερα και σε αθλητικό περιβάλλον. Η συμμετοχή στους αγώνες δεν ήταν προσωπική υπόθεση, αλλά προϋπέθετε και την κοινωνική ευθύνη, διότι ο αθλητής εκπροσωπούσε την πατρίδα του. Η ισότιμη συμμετοχή όλων των αθλητών ήταν ο ακρογωνιαίος λίθος της αθλητικής ιδέας. Οι κανόνες ήταν απόλυτα σεβαστοί απ’ όλους και η κρίση των Ελλανοδικών (των σημερινών διαιτητών) ήταν δίκαιη και σεβαστή. Ο βαρόνος Κουμπερτέν οραματίστηκε το αθλητικό ιδεώδες βαδίζοντας πιστά στα βήματα των αρχαίων Ελλήνων. Φαντάστηκε Ολυμπιακούς αγώνες μακριά από ταξικές ή εθνικές διακρίσεις μέσα σ’ ένα κλίμα οικουμενικής ελευθερίας και ειρήνης. Το όνειρό του ήταν να αναδειχθούν οι αξίες του ανθρωπισμού, της ηθικής καταξίωσης, της ισότητας, της παγκόσμιας ειρήνης, της φιλαλληλίας και της αγάπης. Συμπερασματικά, το όνειρό του εδράστηκε σε ανθρωπιστικές και όχι υλικές αξίες και είχε ως στόχο την ανάδειξη της αξίας της ανθρώπινης οντότητας.

3. Το εξεταζόμενο απόσπασμα ανήκει σ’ ένα δοκίμιο του Μ. Ανδρόνικου για τη σχέση αθλητισμού – παιδείας. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του συγκεκριμένου γραμματειακού είδους που το διαφοροποιούν από μία πραγματεία;

Page 10: αθλητισμός εθελοντισμός

Τα χαρακτηριστικά του συγκεκριμένου δοκιμίου που το διαφοροποιούν από μία πραγματεία είναι:

- ότι ο συγγραφέας προσεγγίζει, χωρίς να εξαντλεί το θέμα, τις έννοιες αθλητισμός και παιδεία με στόχο να αποδείξει ότι η ιδέα του υγιούς αθλητισμού, όπως την εννοούσαν οι αρχαίοι Έλληνες και όπως την οραματίστηκε ο Coubertin, μπορεί να καλλιεργηθεί και να γίνει πραγματικότητα μόνο με την αρωγή της παιδείας.

- ότι δεν επιζητεί μόνο να μας πληροφορήσει, με την ιστορική αναδρομή που επιχειρεί αναφορικά με το περιεχόμενο και τον τρόπο διεξαγωγής των Ολυμπιακών αγώνων, αλλά και να μας

συγκινήσει, όπως με το παράδειγμα του Διαγόρα, να μάς τέρψει. - ότι ο συγγραφέας επιλέγει για να διατυπώσει τους προβληματισμούς του την κυριολεκτική χρήση της γλώσσας ενώ παράλληλα διανθίζει το λόγο του με λέξεις και εκφράσεις που έχουν ένα

ειδικό συναισθηματικό φορτίο.

4. Να γράψετε ένα συνώνυμο και αντώνυμο για κάθε μία από τις παρακάτω λέξεις: οικουμενική, συνάθροιση, χιμαιρικό, αλκή, περιλάλητο.Λεξιλόγιο Συνώνυμα Αντώνυμα οικουμενική παγκόσμια τοπική συνάθροιση συγκέντρωση διασκορπισμός χιμαιρικό απατηλό πραγματικό αλκή δύναμη καχεξία περιλάλητο ονομαστό άγνωστο

5. Οι σημερινοί Ολυμπιακοί αγώνες αποτελούν συνέχεια των αγώνων που αναβίωσαν τον περασμένο αιώνα, παρά τις ουσιαστικές αλλαγές στόχων, αξιών και περιεχομένου, που συνέβησαν μέσα στον 20ό αιώνα. Ποιες είναι οι επιδράσεις των αλλαγών αυτών στο θεσμό της Ολυμπιάδας και πώς οραματίζεστε το μέλλον των Ολυμπιακών αγώνων; Να αναπτύξετε τις απόψεις σας σ’ ένα δοκίμιο 600 λέξεων.

Η αναβίωση των Ολυμπιακών αγώνων έχει γίνει αντικείμενο ατέρμονων συζητήσεων σχετικά με τα οράματα των εμπνευστών αυτής της αναβίωσης και τη σύνδεση των αγώνων αυτών με τους ανάλογους αγώνες που λάμβαναν χώρα στην αρχαία Ελλάδα. Ωστόσο, συχνά δεν αποτελούν αντικείμενο σοβαρού προβληματισμού οι συνέπειες της καινοτομίας αυτής καθαυτής και η σύνδεσή της με την κοινωνική πραγματικότητα.

Οι Ολυμπιακοί αγώνες είναι ένας θεσμός όπου απεικονίζεται πλέον ο σύγχρονος κόσμος και η εξέλιξή τους αντικατοπτρίζει τους οικονομικούς, ιδεολογικούς και πολιτικούς μετασχηματισμούς του αιώνα μας. Οι ιστορικές αυτές αλλαγές έχουν σημαδέψει ανεξίτηλα τη δομή και την υφή των σύγχρονων αγώνων.

Οι σημερινοί Ολυμπιακοί αγώνες είναι διεθνείς, σε αντίθεση με το αρχαίο τους πρότυπο. Αυτή η διεθνοποίηση αποτέλεσε εφαλτήριο σύνδεσης του αθλητισμού με τον εθνικισμό. Οι αγώνες αποτελούν πλέον ένα πρόσθετο πεδίο εθνικής αντιπαράθεσης όπου οι νίκες των αθλητών ταξινομούνται με βάση τα κράτη. Δεν είναι και λίγες οι περιπτώσεις όπου οι αθλητικοί χώροι μετατράπηκαν σε βήμα έκφρασης πολιτικών ιδεολογιών. Η αποχή των Η.Π.Α και των περισσοτέρων συμμάχων της από τους Ολυμπιακούς αγώνες της Μόσχας το 1980, έφερε ως αντιστάθμισμα την αποχή της τότε Σοβιετικής Ένωσης και των συμμάχων της από την Ολυμπιάδα του Λος Άντζελες το 1984. Το Ολυμπιακό ιδεώδες είχε κηλιδωθεί ανεπανόρθωτα. Στη σημερινή εποχή τα στενά όρια ενός γηπέδου αποτελούν την ευκαιρία για ένα “μικρό” έθνος να νικήσει ένα “μεγάλο” ή για κάποια άλλα έθνη να ταπεινώσουν τους “ιστορικούς” τους εχθρούς.

Επιπλέον, η παγκοσμιότητα των αγώνων αυτών οδήγησε στη γενίκευση του αθλητικού θεάματος. Οι Ολυμπιακοί αγώνες αποτελούν πλέον μια τελετουργία κοσμικού χαρακτήρα. Το θέαμα των αγώνων δεν είναι μόνο αθλητικό, αλλά περιλαμβάνει και άλλες εκδηλώσεις, όπως οι τελετές έναρξης και λήξης, αλλά και ποικίλα πολιτιστικά δρώμενα. Ο ρόλος των Μ.Μ.Ε είναι καθοριστικός, καθώς οι αγώνες αποτελούν μια μοναδική ευκαιρία προβολής για τη διοργανώτρια χώρα. Δίνεται, λοιπόν, ιδιαίτερη έμφαση στο αισθητικό αποτέλεσμα των αγώνων, ώστε αυτοί να αποτελέσουν την καλύτερη διαφήμιση για τους διοργανωτές.

Οι οικονομικές αλλαγές που συντελέστηκαν τον 20ό αιώνα οδήγησαν στην κατίσχυση των υλιστικών αξιών. Δυστυχώς, το πνεύμα υλικού ευδαιμονισμού έχει αναπόδραστες επιπτώσεις στο Ολυμπιακό ιδεώδες. Η νίκη αποτελεί πλέον αυτοσκοπό και η συμμετοχή τείνει να μην αναγνωρίζεται ως σημαντική. Η ευγενής άμιλλα των συναγωνιζομένων της αρχαιότητας ανήκει αντικειμενικά στο παρελθόν. Τα κρούσματα χρήσης αναβολικών ουσιών από αθλητές, κατά τη διάρκεια των αγώνων,

Page 11: αθλητισμός εθελοντισμός

αποτελούν ηχηρό ράπισμα των ρομαντικών που πιστεύουν ότι ακόμη πρυτανεύει το πνεύμα του “ευ αγωνίζεσθαι”. Η ανάληψη της διοργάνωσης των Ολυμπιακών αγώνων σημαίνει ταυτόχρονα και μια μεγάλη ευκαιρία για άντληση εσόδων από τηλεοπτικά δικαιώματα και διαφημίσεις. Η γενικότερη εμπορευματοποίηση του αθλητισμού αμαυρώνει το Ολυμπιακό ιδεώδες. Οι σύγχρονοι Ολυμπιακοί αγώνες δεν έχουν καμία σχέση με την απλότητα και τη λιτότητα των αγώνων της ελληνικής αρχαιότητας. Στην ουσία, λοιπόν, αναπαράγονται τα κυρίαρχα χαρακτηριστικά της εποχής μας, ο αμοραλισμός, ο υλισμός και ο υπερκαταναλωτισμός.

Η σημερινή πραγματικότητα δεν πρέπει να μας εφησυχάζει αλλά ούτε και να καλλιεργεί απαισιόδοξη διάθεση. Καθώς η κοινωνία μας εξελίσσεται είναι καθήκον όλων μας να διατρανώσουμε την πίστη μας σ’ ένα Ολυμπιακό ιδεώδες απαλλαγμένο από τις αλλοτριωτικές επιδράσεις προσαρμοσμένο όμως στις σημερινές ατομικές και κοινωνικές ανάγκες. Οι Ολυμπιακοί αγώνες είναι μια ελπίδα για την μελλοντική στενότερη επικοινωνία των λαών. Προς αυτή την κατεύθυνση, δεν είναι σωστή η καθαρά αθλητική θεώρησή τους. Επιτακτική ανάγκη είναι να τονιστεί και η πολιτιστική πτυχή τους. Η πολιτιστική Ολυμπιάδα είναι ευκαιρία γνωριμίας των λαών, αναγνώρισης του ιδιαίτερου πολιτισμικού τους ρόλου και της σημασίας της πολιτισμικής αλληλεπίδρασης. Σε μια εποχή παγκοσμιοποίησης, ο εθνικισμός, η προγονοπληξία πρέπει να παραχωρήσουν τη θέση τους στον αλληλοσεβασμό, την αποδοχή των πολιτισμικών ιδιαιτεροτήτων και την ανάδειξη των ανθρωπιστικών αξιών. Η δημοκρατία, η ισότητα, η ελευθερία, η κοινωνική συνείδηση πρέπει να αποτελούν την κορωνίδα των μηνυμάτων που θα απορρέουν απ’ αυτούς τους αγώνες.

Βέβαια, θα ήταν λάθος να παραγνωριστεί και η αθλητική πτυχή των αγώνων αυτών. Ο θεμέλιος λίθος του Ολυμπιακού ιδεώδους είναι η ανάπτυξη του αθλητισμού, στην υγιή του μορφή. Δεν θα ήταν αναχρονιστικό να βασιστούμε στην αρχαιοελληνική ρήση “νους υγιής εν σώματι υγιεί”. Η διαχρονική της ισχύς εξαίρει τη σημασία της σωματικής άσκησης και τα ωφελήματα που αυτή συνεπάγεται. Η όξυνση της κριτικής ικανότητας και η αυτοπειθαρχία αποτελούν πολύτιμους αρωγούς για τη δόμηση άρτιας προσωπικότητας. Ειδικά στην εποχή μας, που διέπεται από γρήγορους ρυθμούς και το άγχος κυριαρχεί, η διάδοση του αθλητικού ιδεώδους μέσω των Ολυμπιακών αγώνων μπορεί να μας οδηγήσει σε μια διαφορετική θεώρηση της ζωής, στην οποία θα κυριαρχεί η ευεξία και η αισιοδοξία.

Καθίσταται σαφές, λοιπόν, ότι το σύγχρονο Ολυμπιακό ιδεώδες μπορεί να είναι μια γόνιμη σύνθεση των αρχαιοελληνικών αξιών και των σημερινών κοινωνικών αναγκών. Γι’ αυτό πρέπει να αναλογιστούμε τους κινδύνους που απορρέουν από τις αλλαγές των διεθνών οικονομικών και πολιτικών αξιών. Είναι καθήκον μας να εναντιωθούμε στην υποβάθμιση του Ολυμπιακού ιδεώδους και να συνδράμουμε ενεργά και αποφασιστικά, ώστε οι Ολυμπιακοί αγώνες να αντικατοπτρίζουν την πρόοδο της ανθρώπινης κοινωνίας.

Page 12: αθλητισμός εθελοντισμός

Ο αντιαισθητικός αθλητισμός

“Ήρθε η ώρα να εκφράσω τη βαθύτατη αποστροφή μου προς τους τόπους όπου αθλείται η νεολαία μας. Τουλάχιστον αυτό δεν έπρεπε να συμβαίνει στην Ελλάδα, στη χώρα όπου οι τόποι της αθλήσεως ήσαν ταυτοχρόνως και τόποι αισθητικής απολαύσεως. Πρόκειται για τα περιβόητα γήπεδα και στάδια, αυτά τα ογκηρά τρόπαια της κακογουστιάς και του αρχιτεκτονικού βαρβαρισμού καταμεσής των πόλεων.

Έχω την ατυχία να περνάω κάθε μέρα έξω από το “γήπεδο του Παναθηναϊκού”. Πώς να το περιγράψει κανείς; Αμηχανεί και η πιο εύστροφη γραφίδα μπροστά σ’ αυτό το απερίγραπτο θέαμα. Στη μέση σαν παρατηρητήριο κάποιας ασιατικής ορδής, ή σαν πρόσοψη στρατοπέδου συγκεντρώσεως, με στενές πολεμίστρες. στα άκρα πανύψηλες και ασουβάτιστες κολώνες με χάσκοντα διάκενα για να υποστηριχθούν οι τσιμεντένιες κερκίδες. Από τα αριστερά, τείχη πανύψηλα, άκομψα σαν υδατοφράχτες. Μισοβαμμένες επιφάνειες, απογυμνωμένα ντουβάρια από τσιμεντόλιθους ή τσιμέντα με τα σημάδια του πρώτου καλουπώματος.

Θα φανταζόνταν κανείς πως δεινή φτώχεια δέρνει τον αθλητισμό. Και όμως η φτώχεια είναι ψυχική και πνευματική και όχι υλική. Διότι με τη σατανική επινόηση -ή μάλλον απομίμηση- του “Προπό” ο πλούτος συρρέει κατά εκατομμύρια την εβδομάδα στα ταμεία του Αθλητισμού. Γι’ αυτό δεν περίμενε κανείς τέτοια αισθητική αθλιότητα.

Και βεβαίως οι ρητορείες δεν σταματούν. Μιλάνε για το “πνεύμα” του Αθλητισμού, για το “νους υγιής εν σώματι υγιεί” και δεν υπάρχει ούτε πνεύμα ούτε ψυχική υγεία. Υπάρχει καθαρός βαρβαρισμός εντός και εκτός. Εντός -από την τροπή που πήρε ο Αθλητισμός προς τον επαγγελματισμό, τον σεκταρισμό, τον χρηματισμό, την μηχανική επιδίωξη του “ρεκόρ”, εκτός- από την ποδοσφαιρομανία, που αποτελεί ψυχοπαθολογικό φαινόμενο πνευματικώς υπανάπτυκτων ανθρώπων, φαινόμενο ψυχώσεως του χύδην όχλου, με το οποίο ικανοποιεί τα πολεμόχαρα ένστικτά του, της προσβολής του “εχθρού”, της κατίσχυσης έναντι του “αντιπάλου”, της ένωσης μέσα στη ζεστασιά της αγέλης. πράγματα που ανανεώνονται κάθε εβδομάδα και έτσι καλύπτεται ολόκληρος ο εσωτερικός χώρος των ποδοσφαιροβιώτων. Αλλά αυτό δεν είναι αθλητισμός, είναι αθλιότητα.

Κι ωστόσο, εδώ δεν θα μας απασχολήσουν τα ψυχοπαθολογικά του φαινόμενα. Θα επιμείνουμε στην αισθητική των σταδίων και γηπέδων. Επιβάλλεται να αρθεί αυτός ο αρχιτεκτονικός βαρβαρισμός. Ευτυχώς -από την άλλη μεριά- που η χώρα μας διαθέτει πλήθος από άξιους καλλιτέχνες. Οι οποίοι μάλιστα στην εποχή μας που τα εκατομμύρια χορεύουν τους πυρρίχιους χορούς των και καταστρέφουν οικοδομικώς τη χώρα μας, αυτοί ψευτοζούν, για να μην πω λιμοκτονούν, επειδή επιμένουν να καλλιεργούν την αζήτητη τέχνη τους.

Και όμως για την αισθητική διακόσμηση των γηπέδων και των σταδίων θα μπορούσαν να προσφέρουν τις εμπνεύσεις τους και να εργαστούν γλύπτες, κεραμουργοί, ζωγράφοι, αρχιτέκτονες, διακοσμητές και μια σειρά από άλλους Τεχνίτες. Συμβαίνει να μου αρέσουν πολύ τα έργα των κεραμουργών μας. Φαντάζομαι τις προσόψεις των σταδίων -ιδίως του “Παναθηναϊκού”- καλυμμένες με έργα κεραμευτικής, με παραστάσεις από τον αθλητισμό, με τα ζεστά και τερπνά χρώματα. φαντάζομαι τη σειρά των αγαλμάτων ή των αναγλύφων στις εισόδους ή σε άλλα επίκαιρα σημεία...

Βεβαίως, με τη φαντασία κανείς πολλά μπορεί να κάμει. Κι ωστόσο, η φαντασία γίνεται πραγματικότητα όταν υπάρχουν χρήματα. Και ο Αθλητισμός στις ημέρες μας διαθέτει πολλά χρήματα. Μόνο που αυτός δεν διαθέτει φαντασία. Φαίνεται όμως πως ούτε τη χρειάζεται. Διότι ο βομβαρδισμός του και ο εκχρηματισμός του τον έχουν ρίξει σε άνοια. Έχει καταντήσει κι αυτός ένας κλάδος της οικονομικής δραστηριότητας. Δεν ελπίζουμε ότι θα αλλάξουν τα πράγματα. Αλλά τότε να πάρουν αυτούς τους όγκους του ακαλαίσθητου τσιμέντου και να τους πάνε στα βουνά. Δεν είμαστε υποχρεωμένοι τόσος κόσμος να υφιστάμεθα κάθε ημέρα αυτή την αισθητική ασχήμια, αυτή την εισβολή του αποτρόπαιου στην ψυχική μας ισορροπία, που μας προκαλεί πραγματικά ψυχικά τραύματα. Έχουν και οι πολίτες τα δικαιώματά τους στην αισθητική του τόπου όπου ζουν. Το πράγμα ας φτάσει στη Βουλή, διότι πρόκειται για θέμα πολύ σοβαρό. Αλλιώς, θα πει πως η κοινωνία μας έχει χάσει τα μέτρα της. Αλλά η απώλεια των μέτρων της είναι προοίμιο της δικής μας απώλειας. Και πολλά σημάδια μας δείχνουν πως η “κοινωνία” μας μετασχηματίζεται σε “συρφετό”. Διότι “κοινωνία” δεν είναι οποιαδήποτε ομάδα ανθρώπων. Τα άτομα της κοινωνίας “κοινωνούν” από κοινές αξίες, ανάμεσα στις οποίες είναι και οι αισθητικές. Αυτά, άλλωστε, μας τα έχει διδάξει η αρχαία ελληνική κοινωνία. Που έχει καταντήσει το “άλλοθι” για να καλύψει τον βαρβαρισμό μας”.

Χρήστος Μαλεβίτσης

Page 13: αθλητισμός εθελοντισμός

1. Nα αποδώσετε περιληπτικά το δοκίμιο σ’ ένα κείμενο 120 περίπου λέξεων.

2. Ο δοκιμιογράφος κάνει χρήση του πανάρχαιου και διαχρονικού ρητού “νους υγιής εν σώματι υγιεί”. Ποιο είναι το πνεύμα και ποια η αξία του αθλητισμού, σύμφωνα μ’ αυτή τη ρήση;

3. Να ανιχνεύσετε και να επισημάνετε συνοπτικά τα κοινά σημεία που παρουσιάζει το παραπάνω δοκίμιο με μια επιστολή.

4. α) Να δώσετε δυο συνώνυμα για κάθε μία από τις λέξεις: αποστροφή, εύστροφη, κατίσχυση, παραστάσεις, μετασχηματίζεται. β) “αρχιτεκτονικός βαρβαρισμός”: Το συγκεκριμένο ονοματικό σύνολο αποδίδει λακωνικά την άποψη του συγγραφέα για τους αθλητικούς χώρους. Ποια είναι αυτή η άποψη; (40 λέξεις).

5. Ο συγγραφέας θεωρεί ότι στη σημερινή εποχή ο αθλητισμός ρέπει προς τον βαρβαρισμό. Πώς εκδηλώνεται αυτή η ροπή και ποια είναι τα αίτια του φαινομένου; Πιστεύετε ότι το

αθλητικό ιδεώδες μπορεί να ανακτήσει τη χαμένη του αίγλη; (600-700 λέξεις)

Page 14: αθλητισμός εθελοντισμός

1. Nα αποδώσετε περιληπτικά το δοκίμιο σ’ ένα κείμενο 120 περίπου λέξεων.Το παράδειγμα του γηπέδου του Παναθηναϊκού είναι απόδειξη έλλειψης αισθητικής στους

αθλητικούς χώρους, αν και δεν υπάρχει υλική ένδεια, αφού το ΠΡΟΠΟ χρηματοδοτεί τον ελληνικό αθλητισμό. Στη σημερινή εποχή το αθλητικό ιδεώδες έχει αλωθεί από “βάρβαρες” συμπεριφορές και καταστάσεις. Παρόλο που υπάρχει δυνατότητα διάθεσης χρημάτων και πληθώρα καλλιτεχνών, δε ζητείται η αρωγή τους για την αισθητική ανάπλαση αθλητικών χώρων. Η απουσία φαντασίας στα σημερινά αθλητικά δρώμενα είναι παντελής. H κυριαρχία των οικονομικών συμφερόντων δημιουργεί απαισιόδοξη διάθεση. Οι πολίτες δεν είναι υποχρεωμένοι να υφίστανται την αισθητική υποβάθμιση, γι’ αυτό και το θέμα χρήζει σοβαρής αντιμετώπισης από τη Βουλή.

2. Ο δοκιμιογράφος κάνει χρήση του πανάρχαιου και διαχρονικού ρητού “νους υγιής εν σώματι υγιεί”. Ποιο είναι το πνεύμα και ποια η αξία του αθλητισμού, σύμφωνα μ’ αυτή τη ρήση;

Η διαχρονική αυτή ρήση υποδηλώνει τα σωματικά, πνευματικά και ψυχικά οφέλη που απορρέουν από τον αθλητισμό. Συγκεκριμένα, η σωματική άσκηση χαρίζει ευεξία και συμβάλλει στη βελτίωση της υγείας και στην αύξηση του μέσου όρου ζωής. Καθιστά το σώμα ρωμαλέο και σφριγηλό, καθώς αυξάνει την αντοχή του. Αλλά και στον πνευματικό τομέα, ο αθλητισμός συνεισφέρει τα μέγιστα: καλλιεργεί την αντίληψη, οξύνει την φαντασία και την κριτική ικανότητα, εντείνει την προσοχή. Ουσιαστικά είναι μια επωφελής πνευματική άσκηση, που διευρύνει τις πνευματικές δυνατότητες του ατόμου. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι σφυρηλατεί ολοκληρωμένους χαρακτήρες. Η αυτοκυριαρχία και αυτοπειθαρχία, η επιμονή, η αγωνιστικότητα και η προσπάθεια, συνδράμουν στη δόμηση μιας άρτιας προσωπικότητας.

3. Να ανιχνεύσετε και να επισημάνετε συνοπτικά τα κοινά σημεία που παρουσιάζει το παραπάνω δοκίμιο με μια επιστολή.

Θεωρητικό πλαίσιο

Δοκίμιο και επιστολή Υποστηρίζεται ότι μερικές φορές το δοκίμιο παρουσιάζει κοινά στοιχεία με μια επιστολή. Στην

περίπτωση αυτή το δοκίμιο παίρνει το ύφος της συνομιλίας με ένα φίλο, της καθημερινής κουβέντας πάνω σε διάφορα θέματα, όπως περίπου συμβαίνει και σε μια επιστολή.

Ο εξομολογητικός τόνος στο δοκίμιο Στο δοκίμιο αυτού του είδους ο δοκιμιογράφος εκφράζεται σε πρώτο ρηματικό πρόσωπο,

περιπλανάται ελεύθερα από το ένα θέμα στο άλλο και χαίρεται την ελευθερία του αυτοσχεδιασμού, και ορισμένες φορές ενδέχεται να κάνει μια προσωπική ιδεολογική κατάθεση ή και εξομολόγηση. Με τον τρόπο αυτό αναδύεται μέσα από το κείμενο η προσωπικότητα του δοκιμιογράφου. σχολ. βιβλ. σ. 154

4. α) Να δώσετε δυο συνώνυμια για κάθε μία από τις λέξεις: αποστροφή, εύστροφη, κατίσχυση, παραστάσεις, μετασχηματίζεται. β) “αρχιτεκτονικός βαρβαρισμός”: Το συγκεκριμένο ονοματικό σύνολο αποδίδει λακωνικά την άποψη του συγγραφέα για τους αθλητικούς χώρους. Ποια είναι αυτή η άποψη; (40 λέξεις).

Τα κοινά σημεία του συγκεκριμένου δοκιμίου με μία επιστολή είναι:α) Η χρήση α΄ προσώπου, η οποία προσδίδει το ύφος της συνομιλίας και της καθημερινής κουβέντας. β) Ο δοκιμιογράφος αυτοσχεδιάζει ελεύθερα, όπως και ο επιστολογράφος, καθώς περιπλανάται ανάμεσα στο θέμα της έλλειψης αισθητικής των αθλητικών χώρων και την κρίση που διέρχεται γενικότερα ο αθλητισμός στην εποχή μας. γ) Στην τελευταία παράγραφο ο δοκιμιογράφος καταθέτει την προσωπική του θέση, εκδηλώνοντας την ανησυχία του εξαιτίας της απουσίας μέτρου στη ζωή μας. Κάτι ανάλογο

παρατηρείται συχνά και στις επιστολές.

Page 15: αθλητισμός εθελοντισμός

5. Ο συγγραφέας θεωρεί ότι στη σημερινή εποχή ο αθλητισμός ρέπει προς τον βαρβαρισμό. Πώς εκδηλώνεται αυτή η ροπή και ποια είναι τα αίτια του φαινομένου; Πιστεύετε ότι το αθλητικό ιδεώδες μπορεί να ανακτήσει τη χαμένη του αίγλη; (600-700 λέξεις)

Πολλές και ενδιαφέρουσες πληροφορίες θα μπορούσε να αντλήσει κανείς, αν ανατρέξει στο παρελθόν του αθλητισμού. Αρχικά, η άθληση υπηρετούσε μόνο άμεσες χρηστικές ανάγκες, εφόσον το κύριο μέλημα των αθλούμενων ήταν να καταστούν οι ίδιοι ετοιμοπόλεμοι απέναντι σε κάθε ενδεχόμενη απειλή. Στη συνέχεια εξωραΐστηκε, εξευγενίστηκε και εξιδανικεύτηκε. Το αθλητικό ιδεώδες συμπυκνώθηκε στο απόφθεγμα “νους υγιής εν σώματι υγιεί”. Το απόφθεγμα αυτό προϋποθέτει, κατά βάση, την αρχή του “ευ αγωνίζεσθαι”. Το ζήτημα που σήμερα τίθεται είναι, αν τηρούνται οι προδιαγραφές του “ευ αγωνίζεσθαι”.

Για να δοθεί, όμως, μία απάντηση επαρκής στο ερώτημα αυτό, χρειάζεται, κατά πρώτο λόγο, να εξετάσουμε τους τρόπους με τους οποίους τα αθλητικά δρώμενα, σήμερα, συναρτώνται με την κοινωνική πραγματικότητα. Ο οικονομικός ανταγωνισμός βρίσκει και στον αθλητισμό την εφαρμογή του. Η εμπορευματοποίησή του έχει αλλοτριώσει και την αθλητική ιδέα και τους ίδιους τους αθλητές, οι οποίοι είναι επαγγελματίες που, ως επί το πλείστον, αμείβονται αδρά από αθλητικά σωματεία τα οποία έχουν μετατραπεί σε επιχειρήσεις. Ο σκοπός είναι πλέον η νίκη, όχι η απλή συμμετοχή. Λαμβάνουν, λοιπόν, χώρα παράνομες οικονομικές συναλλαγές, διαφθείρονται συνειδήσεις, προκατασκευάζονται αποτελέσματα. Πολλοί αθλητές προσπαθούν να επιτύχουν υψηλές επιδόσεις με τη χρήση φαρμακευτικών σκευασμάτων, παραβιάζοντας έτσι κάθε δεοντολογικό κώδικα και θέτοντας σε κίνδυνο την ίδια τη ζωή τους. Η διοργάνωση αθλητικών γεγονότων καθορίζεται από τα έσοδα που αποφέρουν οι διαφημίσεις και οι ραδιοτηλεοπτικές μεταδόσεις. Έτσι, η εικόνα του αθλητισμού στις μέρες μας χαρακτηρίζεται από την κυριαρχία των υλιστικών αξιών και την απαξίωση του αθλητικού ιδεώδους.

Στο παρασκήνιο, άλλωστε, όσοι υποκινούνται από οικονομικά συμφέροντα φανατίζουν μια μερίδα του κοινού, η οποία γίνεται έρμαιο της μαζοποίησης που επικρατεί στους αθλητικούς χώρους. Εκτός αυτού, μία μερίδα του τύπου, όχι αμελητέα, τροφοδοτεί το φανατισμό κατά τρόπο ανάλογο. Έτσι, κάποιες ομάδες ατόμων εκτρέπονται, εξαγριώνονται και καταφεύγουν σε πράξεις βίας. Οι προπηλακισμοί, οι βωμολοχίες, οι υλικές καταστροφές, οι συμπλοκές, οι τραυματισμοί, ακόμη και οι θάνατοι, αποτελούν θλιβερά φαινόμενα που ταλανίζουν και πλήττουν ανεπανόρθωτα το αθλητικό ιδεώδες.

Τα αίτια της αλλοτρίωσης της αθλητικής ιδέας είναι, στην ουσία τους, κοινωνικά. Οι πράξεις βίας δεν μπορούν να ερμηνευτούν αποκλειστικά ως εκδήλωση συλλογικής υστερίας. Αποτελούν και μια προσπάθεια αναζήτησης προσωπικού στίγματος, το οποίο αποκτάται μέσα από την απόρριψη αθλητικών, κοινωνικών και ηθικών κανόνων. Η βία δεν είναι απλά το αποτέλεσμα του πάθους για τη νίκη, αλλά της επιθυμίας των οπαδών να αποδείξουν στον εαυτό τους και στους άλλους ότι υπάρχουν. Άλλωστε, οι βίαιες συμπεριφορές αναπαράγονται στην καθημερινή ζωή και συνεπαγωγικά μεταφέρονται και στους αθλητικούς χώρους. Τα σοβαρά οικονομικά προβλήματα κυρίως, των νέων, η ανεργία και η ανασφάλεια, σε συνδυασμό με την υπερπροβολή σκηνών βίας από τα Μ.Μ.Ε και την ευρύτερη κρίση των αξιών, αποτελούν αιτίες εκδήλωσης αντικοινωνικών συμπεριφορών. Οι ταχείς ρυθμοί της τεχνοκρατούμενης εποχής μας αποξενώνουν το σύγχρονο άνθρωπο και δημιουργούν άγχος. Αν προσθέσουμε και τις δυσμενείς συνθήκες διαβίωσης σ’ ένα άξενο αστικό περιβάλλον, εύκολα γίνεται κατανοητό ποιοι είναι οι παράγοντες που επιδρούν αρνητικά στον ψυχισμό του, με αποτέλεσμα να επιζητεί την εκτόνωσή του και την αυτοεπιβεβαίωσή του στους αθλητικούς χώρους.

Καθίσταται σαφές, λοιπόν, ότι είναι αδήριτη ανάγκη να υπάρξει ατομική και συλλογική αφύπνιση, ώστε να τεθεί τροχοπέδη στην αμαύρωση του αθλητικού ιδεώδους και ο αθλητισμός να ανακτήσει την πραγματική του διάσταση και αξία.

Προς αυτή την κατεύθυνση, κρίνεται απαραίτητη η συνδρομή της ανθρωπιστικής παιδείας. Η καλλιέργεια φίλαθλου πνεύματος είναι υποχρέωση της πολιτείας και ο δρόμος προς την απόκτησή του περνά μέσα από το ίδιο το σχολείο. Ο νέος χρειάζεται να μάθει ότι ο αθλητισμός επιδρά θετικά στην υγεία και την προσωπικότητά του και αναπτύσσει τις πνευματικές του δυνάμεις. Μέσα από τα ομαδικά αθλήματα αναδύεται η αξία της συλλογικότητας και η ευγενής άμιλλα, η οποία κοινωνικοποιεί και διαμορφώνει την ηθική μας ακεραιότητα. Προς αυτό το σκοπό είναι επιτακτική η ανάγκη ενίσχυσης του ερασιτεχνικού χαρακτήρα του αθλητισμού. Η πολιτεία οφείλει να θέσει ως προτεραιότητα την εδραίωση του μαζικού αθλητισμού. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, ο πολίτης θα μπορέσει να συνειδητοποιήσει ότι πρέπει να είναι ένας φίλαθλος-αθλούμενος και όχι ένας παθητικός καταναλωτής αθλητικού θεάματος.

Πρόδηλο είναι ότι η αθλητική ιδέα μπορεί και πρέπει να προστατευτεί και να διασωθεί. Το πνεύμα, της πίστης στον άνθρωπο, της ηθικής του καταξίωσης, της ισότητας, της παγκόσμιας συναδέλφωσης και της ειρήνης, που γεννήθηκε στην Ελλάδα και εκφράστηκε με τους Ολυμπιακούς αγώνες, πρέπει να

αποτελεί φωτεινό φάρο ο οποίος θα οδηγήσει στην ανάκτηση της ουσιαστικής αξίας του αθλητισμού.

Page 16: αθλητισμός εθελοντισμός

ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ: Θα είμαι κι εγώ εκεί!

Είναι οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας, δεν ανήκουν στην κατηγορία των κορυφαίων αθλητών, αλλά χωρίς αυτούς, οι Ολυμπιακοί Αγώνες θα ήταν απλώς μια μεγάλη αθλητική διοργάνωση χωρίς το πνευματικό και συμβολικό περιεχόμενο που προσδίδει διεθνή ακτινοβολία. Ο λόγος για τους Ολυμπιακούς εθελοντές, οι οποίοι παίζουν καθοριστικό ρόλο στην επιτυχία αυτής της πολυσήμαντης γιορτής του αθλητισμού και του πολιτισμού.

Η Ελλάδα χρειάζεται 60.000 εθελοντές για να διεξάγει “Μοναδικούς Αγώνες με ανθρώπινο Μέτρο”. Στην παρουσίαση της επίσημης αίτησης εθελοντισμού, η κυρία Γιάννα Αγγελοπούλου-Δασκαλάκη κάλεσε “όσους εμπνέονται από το όραμα των Ολυμπιακών Αγώνων” να βγούνε μπροστά και να αγωνιστούν. “Η επιτυχία δεν βρίσκεται στην αδράνεια και την αδιαφορία, ούτε στην απάθεια του “ωχ αδερφέ,” έκανα ό,τι μπορούσα”, λέει χαρακτηριστικά η πρόεδρος της ΑΘΗΝΑ 2004. “Γιατί πρέπει όλοι μας να ξεπεράσουμε τους εαυτούς μας. Γιατί πρέπει όλοι μας να δώσουμε το κάτι παραπάνω. Γιατί η ευθύνη της επιτυχίας των Αγώνων δεν ανήκει μόνο στην πολιτεία, μόνο στην ΑΘΗΝΑ 2004, στους δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς. Γιατί η ευθύνη της επιτυχίας ανήκει σε όλους μας συνολικά, αλλά και σε καθέναν προσωπικά. Σε κάθε πολίτη της χώρας”.

Ο Ολυμπιακός Εθελοντής είναι η ψυχή των Αγώνων. Είναι ο άνθρωπος που στέκεται δίπλα σε κάθε αθλητή, επισκέπτη και θεατή κατά τη διάρκεια της λαμπρής αυτής παγκόσμιας διοργάνωσης. Το δικό του χαμόγελο και τις δικές του οδηγίες περιμένουν όλοι. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, για κάθε αθλητή που προπονείται χρόνια για να φτάσει στους Αγώνες, θα υπάρχουν έξι εθελοντές που τους κάνουν πραγματικότητα.

Το Πρόγραμμα Ολυμπιακού Εθελοντισμού της ΑΘΗΝΑ 2004 έχει την ευθύνη να ευαισθητοποιήσει, να προσελκύσει, να επιλέξει και να εκπαιδεύσει τους εθελοντές με τους οποίους θα στελεχώσει τα προγράμματα των Ολυμπιακών και Παραολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας το 2004. Παράλληλα, το Πρόγραμμα Εθελοντισμού στέλνει παγκόσμιο κάλεσμα σε όλους τους Έλληνες, σε όποια χώρα κι αν ζούνε, να μετέχουν και να προσφέρουν στη μεγαλύτερη ειρηνική πρόκληση που γνώρισε ποτέ η πατρίδα μας.

Η πάνδημη κινητοποίηση για την επιτυχία των Αγώνων μπορεί να αποτελέσει την αφετηρία για τη δημιουργία ενός δυναμικού εθελοντικού κινήματος στη χώρα μας. Δεν είναι λίγοι όμως αυτοί που πιστεύουν ότι το εθελοντικό κίνημα υπάρχει ήδη στην Ελλάδα. Η κυρία Σοφία Οικονομοπούλου, συνταξιούχος και εθελόντρια η ίδια, θεωρεί πως “αυτό που λέγεται, ότι η Ελλάδα δεν έχει παράδοση στον εθελοντισμό είναι το πιο ανόητο πράγμα που έχω ακούσει! Ο Έλληνας είναι από τη φύση του εθελοντής, θέλει να προσφέρει, ενδιαφέρεται για το διπλανό του, αν δει ότι κάποιος έχει την ανάγκη του θα προσφέρει τη βοήθειά του”.

Δημοσίευση, ελαφρά διασκευασμένη, από την ενημερωτική έκδοση της Α.Μ.Ε.Λ. Α.Ε, “Μετρό”.

1. Με βάση τους πλαγιότιτλους που σας δίνονται στο κείμενο να γράψετε περίληψη 100 περίπου λέξεων.

2. Σε μια παράγραφο 15 περίπου σειρών να αναπτύξετε τη φράση του κειμένου: “χωρίς αυτούς (τους εθελοντές), οι Ολυμπιακοί Αγώνες θα ήταν απλώς μια μεγάλη αθλητική

διοργάνωση χωρίς το πνευματικό και συμβολικό περιεχόμενο που προσδίδει διεθνή ακτινοβολία”.

3. Στο απόσπασμα του λόγου της προέδρου της ΑΘΗΝΑ 2004 να εντοπίσετε τα χαρακτηριστικά του πολιτικού λόγου.

4. Να χρησιμοποιήσετε τις παρακάτω λέξεις σε φράσεις, εντάσσοντάς τες στο κατάλληλο γλωσσικό πλαίσιο: συμβολικό, αδράνεια, προσελκύσει, στελεχώσει, πάνδημη.

5. Σήμερα η ανάγκη για εθελοντική προσφορά είναι μεγαλύτερη παρά ποτέ. Ποια προβλήματα δημιουργούν αυτή την ανάγκη; Ποια μπορεί να είναι η συνεισφορά των εθελοντών στην επίλυσή τους; Με ποιους τρόπους νομίζετε ότι μπορεί να ενισχυθεί το εθελοντικό κίνημα σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο; Υποθέστε ότι εκφράζετε τις απόψεις σας σε συνάντηση νέων με θέμα την αξιοποίηση του εθελοντικού κινήματος που θα αναπτυχθεί στην Ελλάδα και μετά το τέλος των

Ολυμπιακών Αγώνων. Τεκμηριώστε τις απόψεις σας σε κείμενο έκτασης 600-700 λέξεων.

Page 17: αθλητισμός εθελοντισμός

1. Με βάση τους πλαγιότιτλους που σας δίνονται στο κείμενο να γράψετε περίληψη 100 περίπου λέξεων.

Οι ολυμπιακοί εθελοντές, είναι οι άνθρωποι που με την παρουσία τους δίνουν στους Ολυμπιακούς Αγώνες το ξεχωριστό τους περιεχόμενο. Για την επιτυχία των ελληνικών Ολυμπιακών

Αγώνων χρειάζονται 60.000 εθελοντές και η πρόεδρος της ΑΘΗΝΑ 2004, προκειμένου να κινητοποιήσει τους πολίτες, τόνισε την προσωπική ευθύνη καθενός και τη σπουδαιότητα της συμβολής τους. Ευθύνη του οργανισμού που έχει αναλάβει τη διοργάνωση των Αγώνων είναι να βρει και να εκπαιδεύσει τους εθελοντές που χρειάζονται για την επιτυχημένη διεξαγωγή τους. Σημαντικό είναι και το ενδεχόμενο της διεύρυνσης του εθελοντικού κινήματος. Άλλωστε η παρουσία ενός τέτοιου κινήματος στη χώρα μας θεωρείται από πολλούς απαραίτητη και δεδομένη.

2. Σε μια παράγραφο 15 περίπου σειρών να αναπτύξετε τη φράση του κειμένου: “χωρίς αυτούς (τους εθελοντές), οι Ολυμπιακοί Αγώνες θα ήταν απλώς μια μεγάλη αθλητική

διοργάνωση χωρίς το πνευματικό και συμβολικό περιεχόμενο που προσδίδει διεθνή ακτινοβολία”.

Στην αρχαία Ελλάδα, τον τόπο που γέννησε τους Ολυμπιακούς Αγώνες, το ομηρικό “αιέν αριστεύειν” ενέπνεε τους αθλητές, οι οποίοι αγωνίζονταν για να κατακτήσουν τη δόξα και μόνο. Κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων κάθε πολεμική σύγκρουση έπαυε και ελεύθεροι άνθρωποι συγκεντρώνονταν για να απολαύσουν τον αγώνα για τη νίκη. Νίκη που συνόδευε η φήμη και το στεφάνι από κότινο. Σήμερα, το χρήμα έχει ως ένα βαθμό διαβρώσει τις αθλητικές συνειδήσεις και το ολυμπιακό ιδεώδες έχει κι αυτό τρωθεί από τα αναβολικά και τους “σπόνσορες”. Επίσης, στις μέρες μας διοργανώνονται συχνά αθλητικές συναντήσεις σε επίπεδο ηπείρου ή και παγκόσμιες. Αυτό που διακρίνει τους Ολυμπιακούς Αγώνες και τους κάνει να ξεχωρίζουν από τις άλλες παγκόσμιες αθλητικές συναντήσεις είναι η παρουσία των εθελοντών. Οι εθελοντές βρίσκονται εκεί όχι γιατί προσβλέπουν σε κάποια χρηματική αμοιβή, αλλά για να μπορούν να λένε μετά το πέρας των Αγώνων “ήμουν κι εγώ εκεί”. Η εθελούσια προσφορά τους μας ξαναθυμίζει το Ολυμπιακό Πνεύμα και την πίστη στον Άνθρωπο και προσδίδει στους αγώνες το πνευματικό και συμβολικό περιεχόμενο που απαιτείται για να αναχθούν οι Ολυμπιακοί Αγώνες σε γεγονός με διεθνή ακτινοβολία.

3. Στο απόσπασμα του λόγου της προέδρου της ΑΘΗΝΑ 2004 να εντοπίσετε τα χαρακτηριστικά του πολιτικού λόγου.

Στην αρχαία Ελλάδα, τον τόπο που γέννησε τους Ολυμπιακούς Αγώνες, το ομηρικό “αιέν αριστεύειν” ενέπνεε τους αθλητές, οι οποίοι αγωνίζονταν για να κατακτήσουν τη δόξα και μόνο. Κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων κάθε πολεμική σύγκρουση έπαυε και ελεύθεροι άνθρωποι συγκεντρώνονταν για να απολαύσουν τον αγώνα για τη νίκη. Νίκη που συνόδευε η φήμη και το στεφάνι από κότινο. Σήμερα, το χρήμα έχει ως ένα βαθμό διαβρώσει τις αθλητικές συνειδήσεις και το ολυμπιακό ιδεώδες έχει κι αυτό τρωθεί από τα αναβολικά και τους “σπόνσορες”. Επίσης, στις μέρες μας διοργανώνονται συχνά αθλητικές συναντήσεις σε επίπεδο ηπείρου ή και παγκόσμιες. Αυτό που διακρίνει τους Ολυμπιακούς Αγώνες και τους κάνει να ξεχωρίζουν από τις άλλες παγκόσμιες αθλητικές συναντήσεις είναι η παρουσία των εθελοντών. Οι εθελοντές βρίσκονται εκεί όχι γιατί προσβλέπουν σε κάποια χρηματική αμοιβή, αλλά για να μπορούν να λένε μετά το πέρας των Αγώνων “ήμουν κι εγώ εκεί”. Η εθελούσια προσφορά τους μας ξαναθυμίζει το Ολυμπιακό Πνεύμα και την πίστη στον Άνθρωπο και προσδίδει στους αγώνες το πνευματικό και συμβολικό περιεχόμενο που απαιτείται για να αναχθούν οι Ολυμπιακοί Αγώνες σε γεγονός με διεθνή ακτινοβολία.

4. Να χρησιμοποιήσετε τις παρακάτω λέξεις σε φράσεις, εντάσσοντάς τις στο κατάλληλο γλωσσικό πλαίσιο: συμβολικό, αδράνεια, προσελκύσει, στελεχώσει, πάνδημη.

• Η κατάθεση ενός συμβολικού ποσού για τα παιδιά του τρίτου κόσμου εκ μέρους των μαθητών συγκίνησε την πρέσβειρα της ΟΥΝΕΣΚΟ.

• Η αδράνεια δεν είναι ο ενδεδειγμένος τρόπος για να ξεπεράσεις τη δύσκολη οικονομική κατάσταση στην οποία βρίσκεσαι.

• Ο πρόεδρος στην ομιλία του χρησιμοποίησε κάθε μέσο για να προσελκύσει ψηφοφόρους.

• Πολυεθνική επιχείρηση ζητά άτομα με διοικητικές ικανότητες για να στελεχώσει το παράρτημά της στην Ελλάδα.

• Η πάνδημη κινητοποίηση των κατοίκων της περιοχής ματαίωσε την εγκατάσταση

κεραίας κινητής τηλεφωνίας δίπλα στην παιδική χαρά.

Page 18: αθλητισμός εθελοντισμός

5. Σήμερα η ανάγκη για εθελοντική προσφορά είναι μεγαλύτερη παρά ποτέ. Ποια προβλήματα δημιουργούν αυτή την ανάγκη; Ποια μπορεί να είναι η συνεισφορά των εθελοντών στην επίλυσή τους; Με ποιους τρόπους νομίζετε ότι μπορεί να ενισχυθεί το εθελοντικό κίνημα σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο; Υποθέστε ότι εκφράζετε τις απόψεις σας σε συνάντηση νέων με θέμα την αξιοποίηση του εθελοντικού κινήματος που θα αναπτυχθεί στην Ελλάδα και μετά το τέλος των

Ολυμπιακών Αγώνων. Τεκμηριώστε τις απόψεις σας σε κείμενο έκτασης 600-700 λέξεων.

Αγαπητοί φίλοι, ίσως ο καθένας μας θα είχε να προτείνει ένα διαφορετικό ορισμό για τον εθελοντισμό, εφόσον ανάλογα

με την οργανωτική δομή του, τις δραστηριότητες που αναπτύσσονται στο πλαίσιο της εθελοντικής δράσης, τα κίνητρα που ωθούν τους ανθρώπους να προσφέρουν τη βοήθειά τους, οι ορισμοί ποικίλλουν. Γνωρίζουμε όλοι ότι η εθελοντική εργασία υπήρξε πάντα μέρος κάθε πολιτισμού και κάθε κοινωνίας, στοχεύοντας στην ευημερία του συνανθρώπου ή την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση σύνθετων κοινωνικών αναγκών. Παράδειγμα αποτελεί η προσπάθεια που καταβάλλεται το τελευταίο διάστημα στη χώρα μας για τη δημιουργία εθελοντικού κινήματος που θα συμβάλει στην επιτυχία των Ολυμπιακών Αγώνων οι οποίοι θα διεξαχθούν στη χώρα μας το 2004.

Σήμερα όμως, η ανάγκη για εθελοντική προσφορά είναι μεγαλύτερη από ποτέ και επιβάλλεται από το πλήθος και την πολυπλοκότητα των προβλημάτων, τοπικών και παγκόσμιων. Η ανάγκη βοήθειας ευάλωτων πληθυσμιακών ομάδων όπως είναι οι ηλικιωμένοι, οι χρήστες ναρκωτικών, καθώς και η αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής υποβάθμισης είναι μερικά, μόνο, από τα προβλήματα που μας οδηγούν στο να αντιληφθούμε πως, είναι ανάγκη το εθελοντικό κίνημα που θα δημιουργηθεί για τους Ολυμπιακούς Αγώνες να διευρυνθεί και να αξιοποιηθεί περαιτέρω.

Οι κοινωνικές αλλαγές που συντελέστηκαν τις τελευταίες δεκαετίες δεν άφησαν, βέβαια, ανεπηρέαστο ούτε το θεσμό της οικογένειας. Έτσι, σήμερα τα ηλικιωμένα άτομα δεν αποτελούν πλέον μέλη της. Έχουμε λοιπόν, ένα μεγάλο αριθμό ηλικιωμένων που αντιμετωπίζει προβλήματα, γιατί δεν μπορεί να αντεπεξέλθει σε απλές καθημερινές εργασίες, όπως είναι τα ψώνια, η επίσκεψη σε ένα γιατρό ή η μεταφορά σε νοσοκομείο. Στον τομέα αυτό μπορούν να προσφέρουν πολλά ομάδες υποστήριξης ηλικιωμένων. Παρόμοιες ομάδες που θα ενεργούν, όμως, παράλληλα και βοηθητικά προς τους επαγγελματίες -γιατρούς, ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς- θα πρόσφεραν πολλά και στα προγράμματα απεξάρτησης από τα ναρκωτικά, αλλά και υποστήριξης ασθενών με AIDS.

Εκτός, όμως, από αυτά τα προβλήματα που αντιμετωπίζονται στο πλαίσιο των τοπικών κοινωνιών, υπάρχουν και άλλα που επιβάλλουν τη συνεργασία σε διεθνές επίπεδο. Η περιβαλλοντική υποβάθμιση είναι ένα από αυτά. Είναι κοινή διαπίστωση, πως τα προβλήματα του περιβάλλοντος δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν από μια χώρα μεμονωμένα ή έστω από ομάδα χωρών. Η μόλυνση των εδαφών και των υδάτινων πόρων και στη χώρα μας από τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία είναι ένα πρόσφατο και ενδεικτικό παράδειγμα. Η αναφορά στον πόλεμο μας φέρνει αντιμέτωπους με το άλλο μεγάλο ζήτημα που χρειάζεται παλλαϊκή δράση και είναι αυτό της οικοδόμησης της ειρήνης. Όμως, και η εξάλειψη της φτώχειας, κυρίως από τις χώρες του λεγόμενου Τρίτου Κόσμου, αλλά και των ασθενειών (η προσφορά των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στον τομέα αυτό είναι ανεκτίμητη και αποτελεί φωτεινό παράδειγμα) και η προστασία των μνημείων του πολιτισμού, τα οποία κινδυνεύουν από τη μόλυνση και τους πολέμους, χρειάζονται τις υπηρεσίες των εθελοντών.

Για να αναπτυχθεί, όμως το εθελοντικό κίνημα, είναι αναγκαία η θέσπιση νομοθετικού πλαισίου για τον εθελοντισμό (αναγνώριση, δικαιώματα, συμμετοχή) και η λήψη εκείνων των μέτρων που θα αξιοποιούν αποτελεσματικά την προσφορά των εθελοντών. Χρειάζεται, καταρχάς, περισσότερη αναγνώριση της προσφοράς τους. Στην κατεύθυνση αυτή, θα μπορούσε να θεσπιστεί κάποιο βραβείο για την ατομική ή ομαδική εθελοντική δράση, αλλά και να δημιουργηθεί ένα δίκτυο από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης που θα προβάλλει τα επιτεύγματα των εθελοντών και θα τους βοηθάει να ανταλλάσσουν εμπειρίες, ώστε να αποφεύγονται λάθη, αλλά και κάθε ομάδα να αξιοποιεί την ήδη αποκτημένη εμπειρία. Θα έπρεπε, επίσης, να συγκροτηθούν από τις τοπικές αρχές ή το Κράτος εκείνοι οι μηχανισμοί που θα οργανώνουν και θα εκπαιδεύουν τους εθελοντές, ώστε να είναι αποτελεσματική η δράση τους. Επίσης, θα μπορούσαν να δίνονται ειδικές άδειες ή κάποιες φορολογικές ελαφρύνσεις, για να ενθαρρυνθεί η εθελοντική προσφορά.

Τα οφέλη της κοινωνίας από τις δραστηριότητες των εθελοντών (αιμοδοσία, εκστρατείες για την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού και την καθαριότητα του περιβάλλοντος) είναι πολλαπλά. Σημαντική είναι η συμβολή τους και στην οικονομική ανάπτυξη σύμφωνα με τον ΟΗΕ, που επισημαίνει ότι το 8% και σε ορισμένες περιπτώσεις το 15% των εσόδων των κρατών προέρχεται από την εθελοντική δράση.

Το συμπέρασμα που προκύπτει, λοιπόν, αβίαστα είναι ότι κάθε κράτος χρειάζεται τη συνεισφορά των εθελοντών. Πρέπει, επομένως, με κάθε τρόπο να ενθαρρύνουμε την εθελοντική δράση και να προσπαθήσουμε, ώστε ο Ολυμπιακός Εθελοντισμός να αποτελέσει την αφετηρία για τη δημιουργία ενός δυναμικού εθελοντικού κινήματος στη χώρα μας.

Page 19: αθλητισμός εθελοντισμός

Ονοματεπώνυμο:…………………………..……………………………………Γ…. Έκθεση 5η Ο αντιαισθητικός αθλητισμός

“Ήρθε η ώρα να εκφράσω τη βαθύτατη αποστροφή μου προς τους τόπους όπου αθλείται η νεολαία μας. Τουλάχιστον αυτό δεν έπρεπε να συμβαίνει στην Ελλάδα, στη χώρα όπου οι τόποι της αθλήσεως ήσαν ταυτοχρόνως και τόποι αισθητικής απολαύσεως. Πρόκειται για τα περιβόητα γήπεδα και στάδια, αυτά τα ογκηρά τρόπαια της κακογουστιάς και του αρχιτεκτονικού βαρβαρισμού καταμεσής των πόλεων.

Έχω την ατυχία να περνάω κάθε μέρα έξω από το “γήπεδο του Παναθηναϊκού”. Πώς να το περιγράψει κανείς; Αμηχανεί και η πιο εύστροφη γραφίδα μπροστά σ’ αυτό το απερίγραπτο θέαμα. Στη μέση σαν παρατηρητήριο κάποιας ασιατικής ορδής, ή σαν πρόσοψη στρατοπέδου συγκεντρώσεως, με στενές πολεμίστρες. στα άκρα πανύψηλες και ασουβάτιστες κολώνες με χάσκοντα διάκενα για να υποστηριχθούν οι τσιμεντένιες κερκίδες. Από τα αριστερά, τείχη πανύψηλα, άκομψα σαν υδατοφράχτες. Μισοβαμμένες επιφάνειες, απογυμνωμένα ντουβάρια από τσιμεντόλιθους ή τσιμέντα με τα σημάδια του πρώτου καλουπώματος.

Θα φανταζόνταν κανείς πως δεινή φτώχεια δέρνει τον αθλητισμό. Και όμως η φτώχεια είναι ψυχική και πνευματική και όχι υλική. Διότι με τη σατανική επινόηση -ή μάλλον απομίμηση- του “Προπό” ο πλούτος συρρέει κατά εκατομμύρια την εβδομάδα στα ταμεία του Αθλητισμού. Γι’ αυτό δεν περίμενε κανείς τέτοια αισθητική αθλιότητα.

Και βεβαίως οι ρητορείες δεν σταματούν. Μιλάνε για το “πνεύμα” του Αθλητισμού, για το “νους υγιής εν σώματι υγιεί” και δεν υπάρχει ούτε πνεύμα ούτε ψυχική υγεία. Υπάρχει καθαρός βαρβαρισμός εντός και εκτός. Εντός -από την τροπή που πήρε ο Αθλητισμός προς τον επαγγελματισμό, τον σεκταρισμό, τον χρηματισμό, την μηχανική επιδίωξη του “ρεκόρ”, εκτός- από την ποδοσφαιρομανία, που αποτελεί ψυχοπαθολογικό φαινόμενο πνευματικώς υπανάπτυκτων ανθρώπων, φαινόμενο ψυχώσεως του χύδην όχλου, με το οποίο ικανοποιεί τα πολεμόχαρα ένστικτά του, της προσβολής του “εχθρού”, της κατίσχυσης έναντι του “αντιπάλου”, της ένωσης μέσα στη ζεστασιά της αγέλης. πράγματα που ανανεώνονται κάθε εβδομάδα και έτσι καλύπτεται ολόκληρος ο εσωτερικός χώρος των ποδοσφαιροβιώτων. Αλλά αυτό δεν είναι αθλητισμός, είναι αθλιότητα.

Κι ωστόσο, εδώ δεν θα μας απασχολήσουν τα ψυχοπαθολογικά του φαινόμενα. Θα επιμείνουμε στην αισθητική των σταδίων και γηπέδων. Επιβάλλεται να αρθεί αυτός ο αρχιτεκτονικός βαρβαρισμός. Ευτυχώς -από την άλλη μεριά- που η χώρα μας διαθέτει πλήθος από άξιους καλλιτέχνες. Οι οποίοι μάλιστα στην εποχή μας που τα εκατομμύρια χορεύουν τους πυρρίχιους χορούς των και καταστρέφουν οικοδομικώς τη χώρα μας, αυτοί ψευτοζούν, για να μην πω λιμοκτονούν, επειδή επιμένουν να καλλιεργούν την αζήτητη τέχνη τους.

Και όμως για την αισθητική διακόσμηση των γηπέδων και των σταδίων θα μπορούσαν να προσφέρουν τις εμπνεύσεις τους και να εργαστούν γλύπτες, κεραμουργοί, ζωγράφοι, αρχιτέκτονες, διακοσμητές και μια σειρά από άλλους Τεχνίτες. Συμβαίνει να μου αρέσουν πολύ τα έργα των κεραμουργών μας. Φαντάζομαι τις προσόψεις των σταδίων -ιδίως του “Παναθηναϊκού”- καλυμμένες με έργα κεραμευτικής, με παραστάσεις από τον αθλητισμό, με τα ζεστά και τερπνά χρώματα. φαντάζομαι τη σειρά των αγαλμάτων ή των αναγλύφων στις εισόδους ή σε άλλα επίκαιρα σημεία...

Βεβαίως, με τη φαντασία κανείς πολλά μπορεί να κάμει. Κι ωστόσο, η φαντασία γίνεται πραγματικότητα όταν υπάρχουν χρήματα. Και ο Αθλητισμός στις ημέρες μας διαθέτει πολλά χρήματα. Μόνο που αυτός δεν διαθέτει φαντασία. Φαίνεται όμως πως ούτε τη χρειάζεται. Διότι ο βομβαρδισμός του και ο εκχρηματισμός του τον έχουν ρίξει σε άνοια. Έχει καταντήσει κι αυτός ένας κλάδος της οικονομικής δραστηριότητας. Δεν ελπίζουμε ότι θα αλλάξουν τα πράγματα. Αλλά τότε να πάρουν αυτούς τους όγκους του ακαλαίσθητου τσιμέντου και να τους πάνε στα βουνά. Δεν είμαστε υποχρεωμένοι τόσος κόσμος να υφιστάμεθα κάθε ημέρα αυτή την αισθητική ασχήμια, αυτή την εισβολή του αποτρόπαιου στην ψυχική μας ισορροπία, που μας προκαλεί πραγματικά ψυχικά τραύματα. Έχουν και οι πολίτες τα δικαιώματά τους στην αισθητική του τόπου όπου ζουν. Το πράγμα ας φτάσει στη Βουλή, διότι πρόκειται για θέμα πολύ σοβαρό. Αλλιώς, θα πει πως η κοινωνία μας έχει χάσει τα μέτρα της. Αλλά η απώλεια των μέτρων της είναι προοίμιο της δικής μας απώλειας. Και πολλά σημάδια μας δείχνουν πως η “κοινωνία” μας μετασχηματίζεται σε “συρφετό”. Διότι “κοινωνία” δεν είναι οποιαδήποτε ομάδα ανθρώπων. Τα άτομα της κοινωνίας “κοινωνούν” από κοινές αξίες, ανάμεσα στις οποίες είναι και οι αισθητικές. Αυτά, άλλωστε, μας τα έχει διδάξει η αρχαία ελληνική κοινωνία. Που έχει καταντήσει το “άλλοθι” για να καλύψει τον βαρβαρισμό μας”.

Χρήστος Μαλεβίτσης

Page 20: αθλητισμός εθελοντισμός

1. Nα αποδώσετε περιληπτικά το δοκίμιο σ’ ένα κείμενο 120 περίπου λέξεων. 25 μονάδες 2. Ο δοκιμιογράφος κάνει χρήση του πανάρχαιου και διαχρονικού ρητού “νους υγιής εν σώματι υγιεί”. Να αποδώσετε σε μια παράγραφο το πνεύμα και ποια η αξία του αθλητισμού, σύμφωνα μ’ αυτή τη ρήση; 12,5 μονάδες 3.Να δώσετε ένα συνώνυμο για κάθε μία από τις λέξεις: αποστροφή, εύστροφη, κατίσχυση, παραστάσεις, μετασχηματίζεται. 12,5 μονάδες 4. Ο συγγραφέας θεωρεί ότι στη σημερινή εποχή ο αθλητισμός ρέπει προς το βαρβαρισμό.

Πώς εκδηλώνεται αυτή η ροπή και ποια είναι τα αίτια του φαινομένου; Πιστεύετε ότι το αθλητικό ιδεώδες μπορεί να ανακτήσει τη χαμένη του αίγλη; (τουλάχιστο 350 λέξεις) 50 μονάδες

Page 21: αθλητισμός εθελοντισμός

Απαντήσεις

1. Nα αποδώσετε περιληπτικά το δοκίμιο σ’ ένα κείμενο 120 περίπου λέξεων.Το παράδειγμα του γηπέδου του Παναθηναϊκού είναι απόδειξη έλλειψης αισθητικής στους

αθλητικούς χώρους, αν και δεν υπάρχει υλική ένδεια, αφού το ΠΡΟΠΟ χρηματοδοτεί τον ελληνικό αθλητισμό. Στη σημερινή εποχή το αθλητικό ιδεώδες έχει αλωθεί από “βάρβαρες” συμπεριφορές και καταστάσεις. Παρόλο που υπάρχει δυνατότητα διάθεσης χρημάτων και πληθώρα καλλιτεχνών, δε ζητείται η αρωγή τους για την αισθητική ανάπλαση αθλητικών χώρων. Η απουσία φαντασίας στα σημερινά αθλητικά δρώμενα είναι παντελής. H κυριαρχία των οικονομικών συμφερόντων δημιουργεί απαισιόδοξη διάθεση. Οι πολίτες δεν είναι υποχρεωμένοι να υφίστανται την αισθητική υποβάθμιση, γι’ αυτό και το θέμα χρήζει σοβαρής αντιμετώπισης από τη Βουλή.

2. Ο δοκιμιογράφος κάνει χρήση του πανάρχαιου και διαχρονικού ρητού “νους υγιής εν σώματι υγιεί”. Ποιο είναι το πνεύμα και ποια η αξία του αθλητισμού, σύμφωνα μ’ αυτή τη ρήση;

Η διαχρονική αυτή ρήση υποδηλώνει τα σωματικά, πνευματικά και ψυχικά οφέλη που απορρέουν από τον αθλητισμό. Συγκεκριμένα, η σωματική άσκηση χαρίζει ευεξία και συμβάλλει στη βελτίωση της υγείας και στην αύξηση του μέσου όρου ζωής. Καθιστά το σώμα ρωμαλέο και σφριγηλό, καθώς αυξάνει την αντοχή του. Αλλά και στον πνευματικό τομέα, ο αθλητισμός συνεισφέρει τα μέγιστα: καλλιεργεί την αντίληψη, οξύνει την φαντασία και την κριτική ικανότητα, εντείνει την προσοχή. Ουσιαστικά είναι μια επωφελής πνευματική άσκηση, που διευρύνει τις πνευματικές δυνατότητες του ατόμου. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι σφυρηλατεί ολοκληρωμένους χαρακτήρες. Η αυτοκυριαρχία και αυτοπειθαρχία, η επιμονή, η αγωνιστικότητα και η προσπάθεια, συνδράμουν στη δόμηση μιας άρτιας προσωπικότητας.

3. Συνώνυμα:αποστροφή=απέχθεια, εύστροφη= έξυπνη, κατίσχυση=επικράτηση, παραστάσεις=εικόνες, μετασχηματίζεται=μετατρέπεται 4. Ο συγγραφέας θεωρεί ότι στη σημερινή εποχή ο αθλητισμός ρέπει προς τον βαρβαρισμό. Πώς εκδηλώνεται αυτή η ροπή και ποια είναι τα αίτια του φαινομένου; Πιστεύετε ότι το αθλητικό ιδεώδες μπορεί να ανακτήσει τη χαμένη του αίγλη; (600-700 λέξεις)

Πολλές και ενδιαφέρουσες πληροφορίες θα μπορούσε να αντλήσει κανείς, αν ανατρέξει στο παρελθόν του αθλητισμού. Αρχικά, η άθληση υπηρετούσε μόνο άμεσες χρηστικές ανάγκες, εφόσον το κύριο μέλημα των αθλούμενων ήταν να καταστούν οι ίδιοι ετοιμοπόλεμοι απέναντι σε κάθε ενδεχόμενη απειλή. Στη συνέχεια εξωραΐστηκε, εξευγενίστηκε και εξιδανικεύτηκε. Το αθλητικό ιδεώδες συμπυκνώθηκε στο απόφθεγμα “νους υγιής εν σώματι υγιεί”. Το απόφθεγμα αυτό προϋποθέτει, κατά βάση, την αρχή του “ευ αγωνίζεσθαι”. Το ζήτημα που σήμερα τίθεται είναι, αν τηρούνται οι προδιαγραφές του “ευ αγωνίζεσθαι”.

Για να δοθεί, όμως, μία απάντηση επαρκής στο ερώτημα αυτό, χρειάζεται, κατά πρώτο λόγο, να εξετάσουμε τους τρόπους με τους οποίους τα αθλητικά δρώμενα, σήμερα, συναρτώνται με την κοινωνική πραγματικότητα. Ο οικονομικός ανταγωνισμός βρίσκει και στον αθλητισμό την εφαρμογή του. Η εμπορευματοποίησή του έχει αλλοτριώσει και την αθλητική ιδέα και τους ίδιους τους αθλητές, οι οποίοι είναι επαγγελματίες που, ως επί το πλείστον, αμείβονται αδρά από αθλητικά σωματεία τα οποία έχουν μετατραπεί σε επιχειρήσεις. Ο σκοπός είναι πλέον η νίκη, όχι η απλή συμμετοχή. Λαμβάνουν, λοιπόν, χώρα παράνομες οικονομικές συναλλαγές, διαφθείρονται συνειδήσεις, προκατασκευάζονται αποτελέσματα. Πολλοί αθλητές προσπαθούν να επιτύχουν υψηλές επιδόσεις με τη χρήση φαρμακευτικών σκευασμάτων, παραβιάζοντας έτσι κάθε δεοντολογικό κώδικα και θέτοντας σε κίνδυνο την ίδια τη ζωή τους. Η διοργάνωση αθλητικών γεγονότων καθορίζεται από τα έσοδα που αποφέρουν οι διαφημίσεις και οι ραδιοτηλεοπτικές μεταδόσεις. Έτσι, η εικόνα του αθλητισμού στις μέρες μας χαρακτηρίζεται από την κυριαρχία των υλιστικών αξιών και την απαξίωση του αθλητικού ιδεώδους.

Στο παρασκήνιο, άλλωστε, όσοι υποκινούνται από οικονομικά συμφέροντα φανατίζουν μια μερίδα του κοινού, η οποία γίνεται έρμαιο της μαζοποίησης που επικρατεί στους αθλητικούς χώρους. Εκτός αυτού, μία μερίδα του τύπου, όχι αμελητέα, τροφοδοτεί το φανατισμό κατά τρόπο ανάλογο. Έτσι, κάποιες ομάδες ατόμων εκτρέπονται, εξαγριώνονται και καταφεύγουν σε πράξεις βίας. Οι προπηλακισμοί, οι βωμολοχίες, οι υλικές καταστροφές, οι συμπλοκές, οι τραυματισμοί, ακόμη και οι θάνατοι, αποτελούν θλιβερά φαινόμενα που ταλανίζουν και πλήττουν ανεπανόρθωτα το αθλητικό ιδεώδες.

Page 22: αθλητισμός εθελοντισμός

Τα αίτια της αλλοτρίωσης της αθλητικής ιδέας είναι, στην ουσία τους, κοινωνικά. Οι πράξεις βίας δεν μπορούν να ερμηνευτούν αποκλειστικά ως εκδήλωση συλλογικής υστερίας. Αποτελούν και μια προσπάθεια αναζήτησης προσωπικού στίγματος, το οποίο αποκτάται μέσα από την απόρριψη αθλητικών, κοινωνικών και ηθικών κανόνων. Η βία δεν είναι απλά το αποτέλεσμα του πάθους για τη νίκη, αλλά της επιθυμίας των οπαδών να αποδείξουν στον εαυτό τους και στους άλλους ότι υπάρχουν. Άλλωστε, οι βίαιες συμπεριφορές αναπαράγονται στην καθημερινή ζωή και συνεπαγωγικά μεταφέρονται και στους αθλητικούς χώρους. Τα σοβαρά οικονομικά προβλήματα κυρίως, των νέων, η ανεργία και η ανασφάλεια, σε συνδυασμό με την υπερπροβολή σκηνών βίας από τα Μ.Μ.Ε και την ευρύτερη κρίση των αξιών, αποτελούν αιτίες εκδήλωσης αντικοινωνικών συμπεριφορών. Οι ταχείς ρυθμοί της τεχνοκρατούμενης εποχής μας αποξενώνουν το σύγχρονο άνθρωπο και δημιουργούν άγχος. Αν προσθέσουμε και τις δυσμενείς συνθήκες διαβίωσης σ’ ένα άξενο αστικό περιβάλλον, εύκολα γίνεται κατανοητό ποιοι είναι οι παράγοντες που επιδρούν αρνητικά στον ψυχισμό του, με αποτέλεσμα να επιζητεί την εκτόνωσή του και την αυτοεπιβεβαίωσή του στους αθλητικούς χώρους.

Καθίσταται σαφές, λοιπόν, ότι είναι αδήριτη ανάγκη να υπάρξει ατομική και συλλογική αφύπνιση, ώστε να τεθεί τροχοπέδη στην αμαύρωση του αθλητικού ιδεώδους και ο αθλητισμός να ανακτήσει την πραγματική του διάσταση και αξία.

Προς αυτή την κατεύθυνση, κρίνεται απαραίτητη η συνδρομή της ανθρωπιστικής παιδείας. Η καλλιέργεια φίλαθλου πνεύματος είναι υποχρέωση της πολιτείας και ο δρόμος προς την απόκτησή του περνά μέσα από το ίδιο το σχολείο. Ο νέος χρειάζεται να μάθει ότι ο αθλητισμός επιδρά θετικά στην υγεία και την προσωπικότητά του και αναπτύσσει τις πνευματικές του δυνάμεις. Μέσα από τα ομαδικά αθλήματα αναδύεται η αξία της συλλογικότητας και η ευγενής άμιλλα, η οποία κοινωνικοποιεί και διαμορφώνει την ηθική μας ακεραιότητα. Προς αυτό το σκοπό είναι επιτακτική η ανάγκη ενίσχυσης του ερασιτεχνικού χαρακτήρα του αθλητισμού. Η πολιτεία οφείλει να θέσει ως προτεραιότητα την εδραίωση του μαζικού αθλητισμού. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, ο πολίτης θα μπορέσει να συνειδητοποιήσει ότι πρέπει να είναι ένας φίλαθλος-αθλούμενος και όχι ένας παθητικός καταναλωτής αθλητικού θεάματος.

Πρόδηλο είναι ότι η αθλητική ιδέα μπορεί και πρέπει να προστατευτεί και να διασωθεί. Το πνεύμα, της πίστης στον άνθρωπο, της ηθικής του καταξίωσης, της ισότητας, της παγκόσμιας συναδέλφωσης και της ειρήνης, που γεννήθηκε στην Ελλάδα και εκφράστηκε με τους Ολυμπιακούς αγώνες, πρέπει να αποτελεί φωτεινό φάρο ο οποίος θα οδηγήσει στην ανάκτηση της ουσιαστικής αξίας του αθλητισμού.