ΤΟ ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΑΣ

ΣΥΣΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΌ ΤΟΥΣ ΠΑΘΟΓΟΝΟΥΣ

ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΌ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΌ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ

Η ΠΥΡΑΜΙΔΑ ΤΗΣ ΑΜΥΝΑΣ

Η γενική δοµή της ανοσολογικής απάντησηςΗ γενική δοµή της ανοσολογικής απάντησης

Επίκτητη ανοσία(ειδική)

Φυσική ανοσία(µη ειδική)

μηχανισμοί άμυνας του ανθρώπινου οργανισμούανθρώπινου οργανισμούβασικές αρχές ανοσίας

οι µηχανισµοί άµυνας διακρίνονται ανάλογα µε:

τη θέση τους στο

ανθρώπινο σώµατη δράση τους

εσωτερικοί

εξωτερικοί

µη ειδικοί ειδικοί

αµυντικοί αµυντικοί

µηχανισµοί µηχανισµοί

Μηχανισµοί άµυναςΜηχανισµοί άµυνας((φυσικής και ειδικής ανοσίας)φυσικής και ειδικής ανοσίας)

Εξωτερικοί µηχανισµοί µη ειδικής άµυναςδέρµα

βλεννογόνοι

Εσωτερικοί µηχανισµοί µη ειδικής άµυνας φαγοκυττάρωση

φλεγµονή

πυρετόςπυρετός

ουσίες µε αντιµικροβιακή δράση

Εσωτερικοί µηχανισµοί ειδικής άµυναςχυµική κυτταρική

το αίµα αποτελεί το βασικότερο

παράγοντα της άµυνας

τα έμμορφα συστατικά αποτελούν περίπου, το 50% του αίματος

όλα τα κύτταρα του

αίµατος προκύπτουν από τη διαφοροποίηση

πολυδύναµων κυττάρων, τα οποία βρίσκονται στον ερυθρό µυελό των στον ερυθρό µυελό των οστών, που αποτελεί το

κέντρο της αιµοποίησης.

ΜΗ ΕΙΔΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ

ΑΜΥΝΑΣ

μηχανισμοί που παρεμποδίζουν την είσοδο των μικροοργανισμών

δέρµα

κεράτινη στιβάδα,

φραγµός

χηµικές ουσίες χηµικές ουσίες

(γαλακτικό οξύιδρώτα, λυσοζύµη,

σµήγµα)

µη παθογόνοι µικροοργανισµοί

Βλεννογόνοι

•αναπνευστικού (έκκριση βλέννας)

•στοµατικής κοιλότητας (σάλιο)•στοµατικής κοιλότητας (σάλιο)

•επιπεφυκότα (δάκρυ)

•στοµάχου (υδροχλωρικό οξύ)

Με ποιους τρόπους εμποδίζουν

οι βλεννογόνοι την είσοδο

παθογόνου μικροοργανισμού;

Ποιος πιστεύετε ότι είναι

πιο αποδοτικός φραγμός ; Το

δέρμα ή οι βλεννογόνοι;

Γιατί;

Μηχανισµοί άµυναςΜηχανισµοί άµυνας((φυσικής και ειδικής ανοσίας)φυσικής και ειδικής ανοσίας)

Εξωτερικοί µηχανισµοί µη ειδικής άµυναςδέρµα

βλεννογόνοι

Εσωτερικοί µηχανισµοί µη ειδικής άµυνας φαγοκυττάρωση

φλεγµονή

πυρετόςπυρετός

ουσίες µε αντιµικροβιακή δράση

Εσωτερικοί µηχανισµοί ειδικής άµυναςχυµική κυτταρική

μηχανισμοί που αντιμετωπίζουν τους μικροοργανισμούς μετά την είσοδο τους

φαγοκυττάρωση ουδετερόφιλα,

µονοκύτταρα,

µακροφάγαµακροφάγα

τα µακροφάγα

εκθέτουν τµήµα του

µικροοργανισµού στην

επιφάνεια τους

Η δράση των φαγοκυττάρωνΗ δράση των φαγοκυττάρων (Ι)

Περιγράψτε τη διαδικασία της

φαγοκυττάρωσης

φλεγμονή

•κοκκίνισµα

•πόνος

•οίδηµα

•τοπική αύξηση •τοπική αύξηση

θερµοκρασίας

•ινώδες

•χηµικές ουσίες

•πύον

Μπορείτε να περιγράψετε τα

στάδια μιας φλεγμονής;

οι τοξίνες των βακτηρίων

προκαλούν πολλές φορές πυρετό

O πυρετός

µη φυσιολογική υψηλή θερµοκρασία του

σώµατος.

εµποδίζει την ανάπτυξη και τον

πολλαπλασιασµό των βακτηρίων.

παράλληλα παρεµποδίζεται και η

λειτουργία των ενζύµων των κυττάρων,

οπότε, σε περίπτωση ίωσης, αναστέλλεται ο πολλαπλασιασµός των ιών.

ενισχύει τη δράση των φαγοκυττάρων.

ΟΥΣΊΕΣ ΜΕ ΑΝΤΙΜΙΚΡΟΒΙΑΚΉ ΔΡΆΣΗΈΝΑ ΈΡΓΟ ΓΙΑ ΠΡΩΤΕΐΝΕΣ

ΕΙΔΙΚΗ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ

Ποια τα ιδιαίτερα

χαρακτηριστικά της ειδικής

άμυνας;

Μηχανισµοί άµυναςΜηχανισµοί άµυνας((φυσικής και ειδικής ανοσίας)φυσικής και ειδικής ανοσίας)

Εξωτερικοί µηχανισµοί µη ειδικής άµυναςδέρµα

βλεννογόνοι

Εσωτερικοί µηχανισµοί µη ειδικής άµυνας φαγοκυττάρωση

φλεγµονή

πυρετόςπυρετός

ουσίες µε αντιµικροβιακή δράση

Εσωτερικοί µηχανισµοί ειδικής άµυναςχυµική κυτταρική

Όργανα και κύτταρα ανοσοποιητικού Όργανα και κύτταρα ανοσοποιητικού συστήµατοςσυστήµατος

βασικά όργανα του ανοσοποιητικού συστήµατος:θύµος (πρωτογενές, Τ κύτταρα)µυελός των οστών (Β κύτταρα) bursa of Fabricius (πτηνά, Β κύτταρα)

λεµφαδένες (σε καίρια σηµεία για να αναχαιτίζουν τα ξένα µόρια) σπλήνας (δευτερογενές) υποδόριος ιστός, MALT υποδόριος ιστός, MALT

5 βασικοί τύποι λευκοκυττάρων: ουδετερόφιλα (αρχική φαγοκυττάρωση) ηωσινόφιλα (παράσιτα, αλλεργικές αντιδράσεις) βασεόφιλα (έκκριση ισταµίνης και ηπαρίνης) µονοκύτταρα (καθυστερηµένη φαγοκυττάρωση) Β και Τ λεµφοκύτταρα (παραγωγή Ab, κυτταρική ανοσία)

∆ιαφορές οργάνων ανοσοποιητικού ∆ιαφορές οργάνων ανοσοποιητικού συστήµατοςσυστήµατος

Πρωτογενή λεµφικά όργανα (θύµος, µυελός των οστών) παρέχουν το κατάλληλο µικροπεριβάλλον για την παραγωγή ή/και την ωρίµανση των λεµφοκυττάρων

∆ευτερογενή λεµφικά όργανα (σπλήνας, λεµφαδένες, υποδόριος λεµφικός ιστός, MALT)

Ποια είναι τα πρωτογενή και

ποια τα δευτερογενή λεμφικά

όργανα;

ΚΥΤΤΑΡΑ Α.Σ.

Β-λεµφοκύτταρα B-Cell Receptor (BCR): an antibody molecule Memory B cells Effector cells

Τ-λεµφοκύτταρα Helpers (TH) (CD4+) Helpers (TH) (CD4+) Cytotoxic (TC) (CD8+) Natural Killer cells (NKs)

Antigen-presenting Cells (APCs)

Ποια είναι τα κύτταρα που

συμμετέχουν στην ειδική

άμυνα;

ΠΟΙΑ ΔΥΟ ΕΙΔΗ ΑΝΟΣΙΑΣ

ΕΧΟΥΜΕ;

ΧΥΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΥΤΤΑΡΟΜΕΣΟΛΑΒΗΤΙΚΗ ΑΝΟΣΙΑ

ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ

ΜΕΣΩ ΤΩΝ ΦΑΓΟΚΥΤΤΑΡΩΝ

MHC µόρια και αντιγόνα ιστοσυµβατότητας

Η γενική δοµή της ανοσολογικής απάντησηςΗ γενική δοµή της ανοσολογικής απάντησης

Επίκτητη ανοσία(ειδική)

Φυσική ανοσία(µη ειδική)

Σε ποιο επίπεδο της

πυραμίδας είμαστε;

Στην ενεργοποίηση της ειδικής άμυνας

κομβικής σημασίας είναι η αναγνώριση του

αντιγόνου. Ο διαχωρισμός του εχθρού από

τον φίλο («εαυτό αντιγόνο»)

ΠΩΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΝΤΑΙ ΤΑ ΑΝΤΙΓΟΝΑ;ΠΩΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΝΤΑΙ ΤΑ ΑΝΤΙΓΟΝΑ;

Επεξεργασία και παρουσίαση ενδογενών αντιγόνωνΕπεξεργασία και παρουσίαση ενδογενών αντιγόνων

κατά κατά ReitsReits

ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ Τ-ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΩΝ

ΕνεργοποίσηΕνεργοποίση Τα λεμφοκυττάρουΤα λεμφοκυττάρου

Η αλληλεπίδραση Η αλληλεπίδραση TCRTCR + + MHCMHC--πεπτίδιοπεπτίδιο

υποδοχέας ανθρώπινου

Τ λεμφοκυττάρου

πεπτίδιο από τον HTLV-1

HLA-A2 τάξης Ι μόριο

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΩΝ !!!

Η συµπληρωµατική σχέση αντιγόνουΗ συµπληρωµατική σχέση αντιγόνου--αντισώµατοςαντισώµατος

σχέση «κλειδιού-κλειδαριάς» 15-22 αµινοξέα του Ag συνδέονται µε το Ab (επίτοπος) σύνδεση µε δεσµούς Η+, ιονικές και υδρόφοβες αλληλεπιδράσεις

∆οµή ανοσοσφαιρίνης ∆οµή ανοσοσφαιρίνης

Fab

Περιοχή άρθρωσης (hinge region)

γ, µ, α, δ, ε,

κ, λΠεριοχή άρθρωσης (hinge region)

Με τα αντισώματα έχουμε

επίθεση από απόσταση

… ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ

5Β. ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ Τ

ΚΥΤΤΑΡΟΤΟΞΙΚΩΝ ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΩΝ

ΑΠΌ ΤΑ Τ ΒΟΗΘΗΤΙΚΑ

ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΑ

ΜΑΧΗ ΣΩΜΑ ΜΕ ΣΩΜΑ

Ρόλος Τ & Β κυττάρων στην ανοσολ. Ρόλος Τ & Β κυττάρων στην ανοσολ. απάντησηαπάντηση

µεµβρανικά ΑbTCRMHC τάξης ΙMHC τάξης ΙΙ

Τ ΚΥΤΤΑΡΟΤΟΞΙΚΑ

ΣΚΟΤΩΝΟΥΝ ΚΥΤΤΑΡΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ

ΜΛΥΝΘΕΙ ΑΠΌ ΙΟ

ΣΚΟΤΩΝΟΥΝ ΚΑΡΚΙΝΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΣΚΟΤΩΝΟΥΝ ΚΑΡΚΙΝΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ

Ειδική ανοσία ΙΕιδική ανοσία Ι

ΧΥΜΙΚΗ ΑΝΟΣΙΑ τα αντισώµατα είναι πολύ ειδικά η δοµή των Ab συντηρητική εκτός των Fab

•σχήµα Y, 2 ελαφριές, 2 βαριές αλυσίδες•σύνδεση µε Ag µε «συµπληρωµατικό» τρόπο

κάθε Ag ενεργοποιεί ειδικό κλώνο των Β κυττάρων

∆ράση Ab απενεργοποίηση τοξινών

συγκόλληση

ενεργοποίηση µη ειδικών απαντήσεων (ΝΚ κύτταρα, φαγοκυττάρωση, συµπλήρωµα)

ΚΥΤΤΑΡΑ ΦΥΣΙΚΟΙ ΦΟΝΙΑΔΕΣ:

Natural Killer cell

Σκοτώνουν καρκινικά κύτταραΤα οποία ξέφυγαν από τα κυτταροτοξικα

Σκοτώνουν κύτταρα τα οποία δεν παρουσιάζουν

Την ταυτότητά τουςΚαι άρα χαρακτηρίζονται«ΥΠΟΠΤΑ»

Κάθε φορά αυτό θα γίνεται;

ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ

ΑΠΟΚΡΙΣΗ

… Όταν με το αντιγόνο ο

οργανισμός έχει προηγούμενα 1. Είσοδος αντιγόνου στον οργανισμό

2. Φαγοκυττάρωση και παρουσίαση του

αντιγόνου

3. ΑΜΕΣΗ Ενεργοποίηση των κυττάρων 3. ΑΜΕΣΗ Ενεργοποίηση των κυττάρων

μνήμης. (Β κύτταρα μνήμης ή Τ κύτταρα

μνήμης)

ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ/∆ΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΑΠΟΚΡΙΣΗ

Humoral

ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ/ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΑΠΟΚΡΙΣΗ

Cell-mediated

Πρωτογενείς και δευτερογενείς χυµικές Πρωτογενείς και δευτερογενείς χυµικές ανοσολογικές απαντήσειςανοσολογικές απαντήσεις

1. χρόνος2. διάρκεια3. τίτλος3. τάξη Ig4. συγγένεια

Δευτερογενής Απόκριση

Μόλυνση στον οργανισμό μας γίνεται από

τον παθογόνο;

Λοίμωξη έχουμε;

Συμπτώματα ασθένειας υπάρχουν; Συμπτώματα ασθένειας υπάρχουν;

1. χρόνος2. διάρκεια3. τίτλος3. τάξη Ig4. συγγένεια

Ποιες οι διαφορές ανάμεσα

στην πρωτογενή και

δευτερογενή ανοσοβιολογική

απόκριση;

Ποια η δομή και ποια η

λειτουργία των αντισωμάτων;

Τι είναι αντιγόνο;

Τι είναι εμβόλια και τι

οροί; Συγκρίνετέ τα βάσει

του τρόπο δράσης τους και

του βαθμό προστασίας που

παρέχουν στον οργανισμό. Σε παρέχουν στον οργανισμό. Σε

ποια περίπτωση ενδείκνυται η

χρήση του κάθε ενός;

1. Πατήσατε σκουριασμένο

καρφί τι θα κάνετε εμβόλιο ή

ορό;

2. Σκοπεύετε να πάτε ταξίδι

στην Ινδία τι θα κάνετε

εμβόλιο ή ορό;

Θα μπορούσαμε να

χαρακτηρίσουμε τον

εμβολιασμό προληπτικό μέτρο;

∆ιαφορές µη ειδικής και ειδικής ανοσίας ∆ιαφορές µη ειδικής και ειδικής ανοσίας

εξέλιξη νωρίς πρόσφατη

τύπος απάντησης γενικός στόχευση κυττάρων

Μη ειδική Ειδική

χρόνος απάντησης γρήγορη πρώτη γραµµή άµυνας

γενικά αµετάβλητη

αργή

ενισχύεται µε το χρόνο

έχει µνήµη

παραδείγµατα φαγοκυττάρωση, φλεγµονή, ΝΚ κύτταρα, ιντερφερόνη,

συµπλήρωµα

αντισώµατα,

κυτταροµεσολαβητική

Σε ένα νησί εμφανίστηκε

επιδημία ιλαράς. Μετά την

εξακρίβωση αυτού του γεγονότος

οι υγειονομικές αρχές

σταμάτησαν την χορήγηση

εμβολίων ιλαράς στους εμβολίων ιλαράς στους

κατοίκους, μέχρι την ύφεση της

επιδημίας. Για ποιο λόγο

πιστεύετε ότι έγινε αυτό;

Συμπληρώστε το πινακάκι

Ενεργητική

ανοσία

Παθητική

ανοσία

Φυσική Τεχνητή Φυσική Τεχνητή

Μόλυνση με αντιγόνο

περιβάλλοντος

Χορήγηση εμβολίου

Χορήγηση ορού

Θηλασμός

ΑΠΟΡΙΕΣ ;;;;