Εκκλησιαστική Τζχνη:

Ναοδομία και αγιογραφία

1/19

• Η εκκληςιαςτική τζχνη ςε κάθε εποχή διαμορφώνει νζουσ τρόπουσ ζκφραςησ επηρεαςμζνη από:

1. Σα γεγονότα τθσ εκκλθςιαςτικισ ιςτορίασ2. Σα δόγματά τθσ3. Σον πολιτιςμό των λαϊν που ςυμπεριλαμβάνει

ςτουσ κόλπουσ

2/19

Οι κυριότερεσ μορφζσ εκκληςιαςτικήσ τζχνησ:

Η ναοδομία Η αγιογραφία

Η υμνολογία

3/19

Ναοδομία

α. Αρχικά οι χριςτιανοί τελοφςαν τθ λατρείασ τουσ ςτο ςπίτι ενόσ πιςτοφβ. όταν ο αρικμόσ τουσ αυξικθκε, τουσ αρκοφςε μια απλι, ευρφχωρθ αίκουςα που τθν ονόμαηαν ευκτήριο οίκο ι κυριακό

4/19

5/19

Βαςιλικι

• Με το τζλοσ των διωγμϊν (4οσ μ.Χ. αι.) άρχιηαν να χτίηουν ναοφσ ςτο ρυκμό τθσ βασιλικής.

• Σο όνομα και το ςχζδιο αυτό το πιραν από τα ρωμαϊκά οικοδομιματα που χρθςιμοποιοφνταν ωσ αγορζσ και δικαςτιρια.

6/19

7/19

• Η κάτοψι τθσ είναι ζνα ορκογϊνιο παραλλθλόγραμμο, χωριςμζνο εςωτερικά ςε κλίτθ, με παράλλθλεσ ςειρζσ από κίονεσ.

8/19

Περίκεντροσ

9/10

Έτςι είναι χτιςμζνθ θ Ροτόντα ςτθ Θεςςαλονίκθ

10/19

Βαςιλικι με τροφλο

• Ο ςυνδυαςμόσ τθσ βαςιλικισ με τον περίκεντρο ναό δθμιοφργθςε τον αρχιτεκτονικό ρυκμό τθσ βαςιλικισ με τροφλο. Αντιπροςωπευτικότερο δείγμα όλων των εποχϊν είναι θ Αγία οφία ςτθν Κωνςταντινοφπολθ.

11/19

• Η καινοτομία του ρυκμοφ αυτοφ βαςίηεται ςτθν επινόθςθ του ςφαιρικοφ τριγϊνου.

• Σα τζςςερα ςφαιρικά τρίγωνα ςυναντϊνται ςτθν οροφι ςχθματίηοντασ μία ςτεφάνθ πάνω ςτθν οποία ςτθρίηεται ο τροφλοσ.

• Αργότερα εμφανίςτθκε ο εγγεγραμμζνοσ ςταυροειδισ με τροφλο.

12/19

Ο ςυμβολιςμόσ των μερϊν του ναοφ

• τον εγγεγραμμζνο ςταυροειδι με τροφλο ναό, το τετράγωνο μζςα ςτο οποίο εγγράφεται ο ςταυρόσ (ςταυρικι κυςία – Ανάςταςθ) ςυμβολίηει τθ γθ.

• Ο τροφλοσ ςυμβολίηει τον ουρανό

• Σα δφο αυτά ςχιματα ςυμβολίηουν το κτιςτό και το άκτιςτο, τθ κεία και τθν ανκρϊπινθ φφςθ του Χριςτοφ.

13/19

Αγιογραφία

• Η ηωγραφικι χρθςιμοποιικθκε από τθν πρϊτθ ςτιγμι τθσ ίδρυςθσ τθσ Εκκλθςίασ.

• τουσ πρϊτουσ αιϊνεσ είχε ςυμβολικό χαρακτιρα (ιχκφσ, αμνόσ, άγκυρα κλπ)

14/19

• Από τον 4ο μ.Χ. αι. ςυγκεκριμζνα πρόςωπα και γεγονότα από τθν Αγία Γραφι, ςε φορθτζσ εικόνεσ, τοιχογραφίεσ και ψθφιδωτά.

15/19

Σεχνοτροπία:

τουσ πρϊτουσ αιϊνεσ ο αγιογράφοσ ηωγράφιηε ελεφκερα και ςφμφωνα με τα πρότυπα τθσ εποχισ αναηθτϊντασ τα πρότυπά του από τθ φφςθ (νατουραλιςμόσ)

16/19

• Μετά τθν εικονομαχία θ αγιογραφικι τζχνθ διαφοροποιείται

• Σα πρόςωπα είναι μοναδικά και αναγνωρίςιμα.

• Η ηωγραφικι δεν δθμιουργεί καινοφργιεσ μορφζσ αλλά αναπαράγει τισ ίδιεσ υπάρχουςεσ.

17/19

• Σα πρόςωπα απομακρφνονται από το φυςικό κόςμο και τα πάντα βρίςκονται μζςα ςτθ χάρθ του Αγίου Πνεφματοσ.

18/19

Εικονογραφικόσ κφκλοσ

• Οι εικόνεσ του ναοφ χωρίηονται ςε εικονογραφικζσ ομάδεσ –κφκλουσ, ανάλογα με τθ ςθμαςία και το κζςθ τουσ ςτο ναό.

• Οι εικόνεσ τθσ ειςόδου, του τροφλου και τθσ κόγχθσ του ιεροφ αποτελοφν το δογματικό κφκλο.

• Οι εικόνεσ του ιεροφ αποτελοφν τον λειτουργικό κφκλο.

• τον ιςτορικό ι εορταςτικό κφκλο ανικουν οι εικόνεσ που βρίςκονται ςτα υπόλοιπα μζρθ του ναοφ.

19/19