Έλλειψη ύπνου στα παιδιά. Προβλήματα συμπεριφοράς

Χριστίνα ΑλεξοπούλουΠνευμονολόγος / Εντατικολόγος

ΕΑ΄ ΜΕΘ, Υπεύθυνη Εργαστηρίου Ύπνου Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου

Sleep

Non-rapid eye movement (NREM)

Non-rapid eye movement (NREM)

Rapid eye movement (REM)

όνειρα – αντιληπτική μάθηση

Rapid eye movement (REM)

όνειρα – αντιληπτική μάθηση

Stage 1(N1)

Stage 1(N1)

Stage 2(N2)

Stage 2(N2)

Stage 3-4(N3, SWS)

Βαθύς ύπνος- Αποκατάσταση - μνήμη

Διαταραχές Ύπνου στα Παιδιά

• ΑυπνίαΝέοι: συμπεριφορική αυπνία 25%Έφηβοι: 10% (1/2 με Ψ ΔΔ)• Ανεπαρκής ύπνος: 10%, ↑ στην εφηβεία• Κιρκάδιος: Καθυστερημένη φάση ύπνου, 7% των εφήβων• Παραυπνίες συχνότερες στα παιδιά vs εφήβους/νέους ενήλικεςNREM: εφιάλτες, υπνοβασία, συγχυτικές αφυπνίσειςREM συμπεριφορική διαταραχή μεμονωμένες περιπτώσεις • Ρυθμικές κινήσεις:Βρουξισμός 14%Κίνηση κεφαλής, γύρισμα σώματος 3-15%Σύνδρομο ανήσυχων ποδιών 2%• Αποφρακτική υπνική άπνοια 2% (ροχαλητό)• Ναρκοληψία 0,05% (1/2000)

Οι διαταραχές ύπνου υπάρχουν στην οικογένεια!

• ΣΑΥ 2-4Χ ↑ κινδύνου, + οικογενειακό ιστορικό

• RLS• Κακή υγιεινή ύπνου

Αυπνία

Συνύπαρξη Ψ• Ναρκοληψία 1% κίνδυνος, 6% σε συγγενείς• Διαταραχές κιρκάδιου ρυθμού• Παραυπνίες (50% και ο γονιός)

Ποιος ροχαλίζει πιο δυνατά στο παιδιατρικό εργαστήριο ύπνου;

Πόσο ύπνο χρειάζονται τα παιδιά;

Ηλικία• Νεογέννητα• Βρέφη (3-11μηνών)• Νήπια (1-3 ετών)• Προσχολική • Δημοτικό• Έφηβοι• Ενήλικες

Ώρες ύπνου 16 14-15 12-14 11-13 10-11 8,5 7+

National Sleep Foundation in Arlington, Va

Διάρκεια ύπνου με την ηλικία

Ενδείξεις ανεπαρκούς ύπνου

• Ανάρμοστος για την ηλικία ύπνος την ημέρα

• Ανάγκη να ξυπνήσει το παιδί ο γονιός

• Αργοπορημένο στο σχολείο – Απών

• Ύπνος αναπλήρωσης το ΣΚ• Κοιμάται στο σχολείο ή μετά• Κακή απόδοση /συμπεριφορά,

διάθεση

Sleep in Adolescents: The Perfect Storm

Mary A. Carskadon, PhD,ProfPsychiatry and Human Behavior, Warren Alpert Medical

School of Brown University and Directorof Chronobiology and Sleep Research, E.P. Bradley

Hospital

Published in final edited form as: Pediatr Clin North Am. 2011 June ; 58(3): 637–647. doi:10.1016/j.pcl.2011.03.003.

Προβλήματα ύπνου στην εφηβεία

• Αυξημένη ανάγκη ύπνου λόγω αυξημένου μεταβολισμού (9 h)

• Οι περισσότεροι κοιμούνται 7-7,5h• 26% ≤ 6,5 και μόνο 15% ≥ 8,5h

• Υψηλές ακαδημαϊκές / κοινωνικές απαιτήσεις

• Σε κίνδυνο για ανάπτυξη καθυστερημένης φάσης ύπνου

• Φυσιολογική καθυστέρηση βιολογικού ρολογιού• Αύξηση ημερήσιας υπνηλίας • Ακατάλληλο πρόγραμμα

Πως σκεφτόμαστε για την αυπνία της εφηβείας με δεδομένο ότι στο ½ συνυπάρχει Ψ

• Προδιάθεση Συμπεριφορά γονιών, καλλιέργεια Συνυπάρχουσα Ψ διαταραχή Προβλήματα γονιών Περιβαλλοντικοί παράγοντες

• Χαριστική βολή Αλλαγές εφηβείας Αλλαγές προγράμματος

• Διαιώνιση Στυλ γονέων Κακή υγιεινή ύπνου Κιρκάδιοι παράγοντες Φάρμακα, ουσίες, πόνος

Αν η πολυσωματοκαταγραφική μελέτη ύπνου είναι το ‘gold standard’ στις αναπνευστικές διαταραχές κατά τον ύπνο στην παιδική ηλικία, τότετι κάνουμε στις μη αναπνευστικές διαταραχές;

Εφαρμογή ρουτίνας στις ώρες ύπνου, ρύθμιση προγράμματος και επαναπροσδιορισμός

βιολογικού ρολογιού

• Θετική ρουτίνα υπνοδωματίου και κρεβατιού

Το κρεβάτι είναι μόνο για ύπνο• Σταθερή ώρα αφύπνισης και τα ΣΚ• Αποφυγή ύπνου αργά το απόγευμα• Αύξηση πρωινού φωτός• Μείωση φωτός αργά το απόγευμα αν χρειαστεί και με γυαλιά

ηλίου• Χορήγηση μελατονίνης αν χρειάζεται • Παρακολούθηση με ημερολόγιο ύπνου

Προβλήματα ύπνου στην εφηβεία

• 60% παραπονιούνται ότι είναι κουρασμένοι στο σχολείο

• 15% αναφέρουν ότι τους παίρνει ο ύπνος στο σχολείο

‘Κλέφτες ύπνου’

• Στην εφηβείαΤV 57%

video games 43%

Κινητό τηλ 21%

Περισσότερα ηλεκτρονικά με ↑ ηλικίας

• Καφεΐνη

• Ακατάλληλο πρόγραμμα

• Αρνητικό περιβάλλον ύπνου

Συνέπειες έλλειψης ύπνου στους εφήβους

• Έκπτωση εγρήγορσης– Αρνητική διάθεση, έλεγχος συμπεριφοράς, έλλειψη

κινήτρων

– ↓ επαγρύπνηση, χρόνος αντίδρασης, προσοχή, μνήμη (χαμηλοί βαθμοί και κακή απόδοση στο σχολείο)

– ↑ πιθανότητας χρήσης διεγερτικών – καφεΐνη, νικοτίνη

• Αυξημένος κίνδυνος για τραυματισμούς και θάνατο – Άρρενες έφηβοι ↑ ατυχήματα λόγω ύπνου στο τιμόνι

Εκτίμηση εγρήγορσης ακροατηρίου

Πρόγραμμα 16χρονουΤι νομίζετε;

Ώρα κατάκλισης

Ώρα έλευσης ύπνου

Αφύπνιση (από ποιόν;)

Καθημερινές 10 μμ 1 πμ 6πμ

Αργίες 11μμ 2πμ μεσημέρι

Περισσότερες ερωτήσεις…….Περιγραφή προγράμματος, τι συμβαίνει μεταξύ 10μμ και 1πμΚοιμάται στο σχολείο; Το μεσημέρι;Κοιμάται αρκετές ώρες για την ηλικία του;Αναπληρώνει ύπνο το ΣΚ

Sleep patterns and insomnia among adolescents:a population-based study

J Sleep Res. (2013) 22, 549–556

Ποιο είναι το καλύτερο επόμενο βήμα

1. Σταθερή ώρα αφύπνισης το ΣΚ

2. Φως το πρωί στις 6πμ

3. Προγραμματισμός ακτιγραφίας

4. Προγραμματισμός PSG

5. Έναρξη μελατονίνης στις 9μμ

Ο νυσταγμένος Γιώργος Μικροατυχήματα όταν οδηγεί μηχανάκι λόγω υπνηλίας, οι γονείς ανησυχούν για σοβαρό ατύχημα

Καθημερινές: στο κρεβάτι 11μμ ύπνος στις 3πμ, εκνευρισμένος γιατί θα είναι κουρασμένος το επόμενο πρωί– Σηκώνεται στις 6:30πμ, κοιμάται τις πρώτες ώρες στην τάξη– Κοιμάται 3-5μμ μετά το σχολείο – ΌΧΙ ροχαλητό, παράλυση, παραισθήσεις, όνειρα με την

έλευση ύπνου, υπνοβασία

Αργίες/ΣΚ: έξω μέχρι 2-3πμ, κοιμάται αμέσως, ξυπνά νιώθοντας καλά στις 2μμ

Ημερολόγιο ύπνου

Άργησα στο σχολείο

Κοιμήθηκα στην τάξη

Κοιμήθηκα στην τάξη

6πμ μεσημέρι 6μμ μεσάνυχτα 6πμΔΕΥ

ΤΡΙ

ΤΕΤ

ΠΕ

ΠΑΡ

Σ

Κ

Τι κάνουμε;

1. Προτείνουμε αλλαγή των ωρών του σχολείου δεδομένου ότι πάσχει από καθυστερημένη φάση ύπνου

2. Χορηγούμε υπνωτικά

3. Χορηγούμε μελατονίνη

4. Αλλάζουμε το πρόγραμμα ύπνου

5. Του παίρνουμε το μηχανάκι

Δ/Δ υπνηλίας

• Ανεπαρκής ύπνος – κακές συνήθειες ύπνου• Διαταραχή προγράμματος ύπνου

– Καθυστερημένη φάση ύπνου

• Ναρκοληψία• Καταστάσεις που κατακερματίζουν τον ύπνο

– OSA, PLMs

• Φάρμακα – Κατάχρηση ουσιών

Time for Bed: Parent-Set Bedtimes Associated with Improved Sleep and Daytime Functioning in Adolescents

Short M et al SLEEP 2011;34(6):797-800.

» Study Objectives: To determine the proportion of adolescents whose bedtime is set by their parents and to evaluate whether parent-set bedtimes are associated with earlier bedtimes, more sleep, and better daytime functioning.

» Participants: 385 adolescents aged 13-18 years (mean = 15.6, SD = 0.95; 60% male) from 8 socioeconomically diverse schools in South Australia.

» Measurements & Methods: Adolescents completed the School Sleep Habits Survey during class time and then completed an 8-day Sleep Diary. The Flinders Fatigue Scale was completed on the final day of the study.

» Results: 17.5% of adolescents reported a parent-set bedtime as the main factor determining their bedtime on school nights. Compared to adolescents without parent-set bedtimes, those with parent-set bedtimes had earlier bedtimes, obtained more sleep, and experienced improved daytime wakefulness and less fatigue. They did not differ significantly in terms of time taken to fall asleep. When parent-set bedtimes were removed on weekends, sleep patterns did not significantly differ between groups.

» Conclusions: Significant personal and public health issues, such as depression and accidental injury and mortality, are associated with insufficient sleep. Converging biological and psychosocial factors mean that adolescence is a period of heightened risk. Parent-set bedtimes offer promise as a simple and easily translatable means for parents to improve the sleep and daytime functioning of their teens.

» Keywords: Bedtime, sleep, sleepiness, fatigue, adolescence, Sleep Habits Survey

• .

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ