ΣΟ ΗΛΙΑΚΟ ΜΑ ΤΣΗΜΑ

ΑΓΓΔΛΟ ΔΡΔΣΖ

ΘΟΓΟΡΖ ΑΝΑΓΝΩΣΟΤ

ΖΛΗΟ ΔΡΜΖ ΑΦΡΟΓΗΣΖ ΓΖ

ΕΩΝΖ

ΑΣΔΡΩΗΓΩΝΚΡΟΝΟ

ΟΤΡΑΝΟ ΠΩΔΗΓΩΝΑ ΚΟΜΖΣΔ

ΠΛΟΤΣΩΝΑ

ΗΛΙΟ

πίζσ

Ο Ήλιος είλαη ν αζηέξαο ηνπ ειηαθνύ ζπζηήκαηνο θαη ην ιακπξόηεξν ζώκα ηνπ νπξαλνύ. Δίλαη ζρεδόλ κηα ηέιεηα ζθαίξα κε δηάκεηξν 1,4 εθαηνκκύξηα ρηιηόκεηξα (109 θνξέο πεξηζζόηεξν από ηε ΓΖ ζεκαζία ηνπ Ήιηνπ ζηελ εμέιημε θαη ηελ δηαηήξεζε ηεο δσήο ζηε Γε είλαη θαίξηα, θαζώο κε ηε ζεκειηώδε δηαδηθαζία ηεο θσηνζύλζεζεο πξνζθέξεη ηελ απαξαίηεηε ελέξγεηα γηα ηελ αλάπηπμε ησλ δσληαλώλ νξγαληζκώλ, θαη δηαηεξεί ηελ επηθαλεηαθή ζεξκνθξαζία ηεο Γεο ζε αλεθηά γηα ηε δσή επίπεδα, θαζώ επίζεο θαη πξνθαιεί ηα κεηεσξνινγηθά θαηλόκελα. Ζ ζεκαζία ηνπ ήηαλ γλσζηή από ηα πξντζηνξηθά ρξόληα, κε απνηέιεζκα ν Ήιηνο λα ιαηξεύεηαη σο ζεόηεηα. ε), θαη ε κάδα ηνπ (2×1030 θηιά)

ΕΡΜΗ

πίζσ

Ο Δξκήο βξίζθεηαη ηόζν θνληά ζηνλ Ήιην ώζηε είλαη πνιύ δύζθνιν λα ηνλ δηαθξίλνπκε θαζαξά από ηε Γε. Δπί πιένλ είλαη θαη κηθξόο, ειάρηζηα κόλν πην κεγάινο από ηε ειήλε. Ζ ειηαθή ηνπ εκέξα (από αλαηνιή ζε αλαηνιή) δηαξθεί δηπιάζην ρξόλν (176 γήηλεο εκέξεο) απ’ όηη ην έηνο ηνπ, αλ θαη κηα πιήξεο πεξηζηξνθή γύξσ από ηνλ άμνλά ηνπ δηαξθεί 59 γήηλεο εκέξεο ελώ κηα πιήξεο πεξηθνξά ηνπ γύξσ από ηνλ Ήιην (κε κέζε ηαρύηεηα 48 ρηιηνκέηξσλ ην δεπηεξόιεπην) δηαξθεί κόλν 88 γήηλεο εκέξεο. ε απόζηαζε κηθξόηεξε ησλ 70 εθαηνκκπξίσλ ρηιηνκέηξσλ ν πιεζηέζηεξνο απηόο πιαλήηεο ζηνλ Ήιην θαςαιίδεηαη ζπλερώο από ηηο αθηίλεο ηνπ.

ΑΥΡΟΔΙΣΗ

Ζ Αθροδίηη είλαη ν δεύηεξνο ζε απόζηαζε από ηνλ Ήιην πιαλήηεο ηνπ Ζιηαθνύ πζηήκαηνο. Δίλαη ην πην ιακπξό αληηθείκελν ζηνλ λπθηεξηλό νπξαλό κεηά ηνλ Ήιην θαη ηε ειήλε. Ολνκάδεηαη από ην ιαό Ασγερινός ή Αποσπερίτης. Δίλαη παξόκνηα ζηε Γε ζε κέγεζνο, αιιά πνιύ δηαθνξεηηθή ζε θπζηθά ραξαθηεξηζηηθά, θαζώο θαιύπηεηαη από ππθλά λέθε δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα θαη δηνμεηδίνπ ηνπ ζείνπ θαη ε πίεζε θαη ζεξκνθξαζία ζηελ επηθάλεηα ηεο είλαη πνιύ κεγαιύηεξεο από ηηο αληίζηνηρεο ηεο Γεο

πίζσ

ΓΗ

Ζ Γη είλαη ν πιαλήηεο ζηνλ νπνίν θαηνηθνύλ νη άλζξσπνη, θαζώο θαη εθαηνκκύξηα άιια είδε, θαη ν κνλαδηθόο πιαλήηεο ζηνλ νπνίν γλσξίδνπκε όηη ππάξρεη δσή. Δίλαη ν ηξίηνο ζε απόζηαζε πιαλήηεο από ηνλ Ήιην, ν πέκπηνο κεγαιύηεξνο ζε κάδα από ηνπο πιαλήηεο ηνπ ειηαθνύ ζπζηήκαηόο καο θαη ν κεγαιύηεξνο κεηαμύ ησλ ηεζζάξσλ πιαλεηώλ πνπ δηαζέηνπλ ζηεξεό θινηό. Ο πιαλήηεο ζρεκαηίζηεθε πξηλ από 4,5 δηζεθαηνκκύξηα (4,5•109) έηε, έρεη δε έλαλ θπζηθό δνξπθόξν, ηελ ειήλε.

πίζσ

ΖΩΝΗ ΑΣΕΡΟΕΙΔΩΝ

Ζ Κύρια Ζώνη ηων Αζηεροειδών είλαη πεξηνρή αλάκεζα ζηηο ηξνρηέο ηνπ Άξεθαη ηνπ Γία ζηελ νπνία εληνπίδνληαη νη πεξηζζόηεξνη αζηεξνεηδείο ηνπ ειηαθνύ ζπζηήκαηνο. Ζ δώλε απηή εθηείλεηαη από 2,1 έσο 3,3 Α.Μ. από ηνλ Ήιην θαη πεξηιακβάλεη εθαηνληάδεο ρηιηάδεο αζηεξνεηδείο δηαθόξσλ ηύπσλ, ησλ νπνίσλ ην κέγεζνο πνηθίιιεη ζε πνιύ κεγάιν βαζκό, δει. από κεξηθέο εθαηνληάδεο κέηξα (όπσο ν Γάθηπινο) κέρξη εθαηνληάδεο ρηιηόκεηξα (όπσο ε Παιιάο θαη ε Δζηία). Οη αζηεξνεηδείο ηεο δελ παξνπζηάδνπλ νκνηόκνξθε θαηαλνκή αιιά ζρεκαηίδνπλ νκάδεο θαη ζπγθεληξώζεηο αζηεξνεηδώλ κε ίδηα ζηνηρεία ηξνρηάο θαζώο θαη δηεζπαξκέλεο δώλεο κε ειάρηζηα ζώκαηα (γλσζηέο σο θελά Kirkwood). Σν κεγαιύηεξν ζώκα ηεο δώλεο ησλ αζηεξνεηδώλ, ε Γήκεηξα, αλαθεξύρζεθε πιαλήηεο λάλνο ην 2006 θαη πεξηέρεη πεξίπνπ ην 1/3 ηεο ζπλνιηθήο κάδαο ηεο δώλεο.

πίζσ

ΑΡΗ

Ο Άρης είλαη ν ηέηαξηνο (4νο) ζε απόζηαζε από ηνλ Ήιην πιαλήηεο ηνπ Ζιηαθνύ καο πζηήκαηνο (Ζ/) θαη αθόκε, ν δεύηεξνο πιεζηέζηεξνο ζηε Γε, θαη ν έβδνκνο ζε κέγεζνο θαη κάδα ηνπ Ζ/. Λέγεηαη ζπρλά θαη «εξπζξόο πιαλήηεο» εμαηηίαο ηνπ εξπζξνύ ρξώκαηνο πνπ παξνπζηάδεη θαη νθείιεηαη ζην ηξηνμείδην ηνπ ζηδήξνπ (Fe2O3) ζηελ επηθάλεηά ηνπ.[5] O Άξεο είλαη έλαο «γήηλνο πιαλήηεο»[6] κε ιεπηή αηκόζθαηξα, κε επηθάλεηα πνπ ζπλδπάδεη ηνπο θξαηήξεο ζύγθξνπζεο ηεο ειήλεο θαη ηα εθαίζηεηα, ηηο θνηιάδεο, ηηο εξήκνπο θαη ηα πνιηθά παγνθαιύκκαηα ηεο Γεο. Φαίλεηαη αθόκε λα έρεη πεξηνδηθά επαλαιακβαλόκελεο «επνρέο». Ο Άξεο δηαζέηεη αθόκε ην Όξνο Όιπκπνο, ην ςειόηεξν γλσζηό όξνο ζην Ζιηαθό καο ύζηεκα θαη ηελ Κνηιάδα Μαξηλέξηο, ηε κεγαιύηεξε θνηιάδα. Σν βαζύπεδν Βνξεάιηο πνπ βξίζθεηαη ζην βόξεην εκηζθαίξην ηνπ πιαλήηε θαιύπηεη ην 40% ηεο επηθάλεηάο ηνπ θαη απνηειεί ην ππόιεηκκα κηαο γηγάληηαο ζύγθξνπζεο.[7][8]

πίζσ

ΔΙΑ

O Δίας είλαη ν κεγαιύηεξνο πιαλήηεο ηνπ Ζιηαθνύ πζηήκαηνο ζε δηαζηάζεηο θαη κάδα. Δίλαη ν πέκπηνο θαηά ζεηξά πιαλήηεο μεθηλώληαο από ηνλ Ήιην. ηελ Αζηξνλνκία έρεη ην ζύκβνιν. Δίλαη έλαο γίγαληαο αεξίσλ κε κάδα ιίγν κηθξόηεξε από ην έλα εηθνζηό ηεο ειηαθήο, αιιά είλαη δπόκηζη θνξέο κεγαιύηεξε ηνπ αζξνίζκαηνο ηεο κάδαο ησλ ππόινηπσλ πιαλεηώλ ηνπ ειηαθνύ ζπζηήκαηνο. Ο Γίαο, καδί κε ηνλ Κξόλν, ηνλ Οπξαλό θαη ηνλ Πνζεηδώλα, αλαθέξνληαη σο αέξηνη γίγαληεο.

πίζσ

ΚΡΟΝΟ

Ο Κρόνος είλαη ν έθηνο πιαλήηεο ζε ζρέζε

κε ηελ απόζηαζή ηνπ από ηνλ Ήιην θαη ν

δεύηεξνο κεγαιύηεξνο ηνπ Ζιηαθνύ

πζηήκαηνο κεηά ηνλ Γία, κε δηάκεηξν ζηνλ

ηζεκεξηλό ηνπ 120.660 ρηιηόκεηξα θαη αλήθεη

ζηνπο ιεγόκελνπο γίγαληεο αεξίσλ.

πίζσ

ΟΤΡΑΝΟ

Ο Οσρανός είλαη ν έβδνκνο ζε απόζηαζε από ηνλ Ήιην, ν ηξίηνο κεγαιύηεξνο θαη ν ηέηαξηνο ζε κάδα πιαλήηεο ηνπ Ζιηαθνύ πζηήκαηνο. Σν όλνκα πξνέξρεηαη από ηελ αξραία ειιεληθή ζεόηεηα ηνπ νπξαλνύ, ν νπνίνο ήηαλ παηέξαο ηνπ Κξόλνπ θαη παππνύο ηνπ Γία. Γελ είλαη εύθνια νξαηόο κε γπκλό κάηη από ηε Γε, όπσο νη άιινη πιαλήηεο, θαζώο έρεη θαηλόκελν κέγεζνο +5,5 - +6,0, θαη απηό ζε ζπλδπαζκό κε ηελ αξγή θίλεζή ηνπ δελ αλαγλσξίζηεθε ζηνπο αξραίνπο ρξόλνπο σο πιαλήηεο.[9] Ο Οπίιηακ Υέξζει αλαθνίλσζε ηελ αλαθάιπςή ηνπ ηηο 13 Μαξηίνπ 1781, επεθηείλνληαο γηα πξώηε θνξά ζηελ ηζηνξία ηα όξηα ηνπ ειηαθνύ ζπζηήκαηνο. Ο Οπξαλόο ήηαλ ν πξώηνο πιαλήηεο πνπ αλαθαιύθζεθε κε ηειεζθόπην.

πίζσ

ΠΟΕΙΔΩΝΑ

Ο Ποζειδώνας είλαη ν όγδννο, θαηά ζεηξά απόζηαζεο από ηνλ ήιην, πιαλήηεοηνπ Ζιηαθνύ πζηήκαηνο. Γελ είλαη νξαηόο κε γπκλό κάηη, ελώ αλ παξαηεξεζεί κε ηζρπξό ηειεζθόπην κνηάδεη κε πξάζηλν δίζθν. ηελ αζηξνλνκία ζπκβνιίδεηαη κε ηελ ηξίαηλα

Αλαθαιπκκέλνο ζηηο 23 επηεκβξίνπ 1846, ν Πνζεηδώλαο ήηαλ ν πξώηνο πιαλήηεο πνπ βξέζεθε ζύκθσλα κε καζεκαηηθή πξόβιεςε θαη όρη από εκπεηξηθέο παξαηεξήζεηο. Οη απξνζδόθεηεο κεηαβνιέο ζηελ ηξνρηά ηνπ Οπξαλνύ νδήγεζε ηνλ Αιέμ Μπνπβάξλη λα ζπκπεξάλεη όηη ε ηξνρηά ηνπ ππόθεηηαη ζε βαξπηηθή δηαηαξαρή από έλαλ άγλσζην πιαλήηε. πίζσ

ΚΟΜΗΣΕ

Οη κομήηες είλαη νπξάληα ζώκαηα πνπ ζε αληίζεζε κε ηνπο απιαλείο αζηέξεο θαη ηνπο πιαλήηεο παξνπζηάδνπλ όςε λεθειώδε (θόκε), ελώ ε ύιε από ηελ νπνία ζπλίζηαληαη κεξηθέο θνξέο επηκεθύλεηαη ππό κνξθή καθξηάο νπξάο όηαλ δηέξρνληαη θνληά από ηνλ Ήιην. Απηά ηα θαηλόκελα παξαηεξνύληαη εμαηηίαο ηεο δξάζεο ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο θαη ηνπ ειηαθνύ αλέκνπ ζηνλ θνκήηε. Ζ δηάκεηξνο ηνπ ππξήλα ηνπ θνκήηε θπκαίλεηαη από κεξηθά κέηξα κέρξη δεθάδεο ρηιηόκεηξα θαη απνηειείηαη από ραιαξά ζπλδεδεκέλν πάγν, ζθόλε θαη πεηξώκαηα. πίζσ

ΠΛΟΤΣΩΝΑ

Ζ κέζε απόζηαζε ηνπ Πινύησλα από ηνλ Ήιην είλαη 39,48 αζηξνλνκηθέο κνλάδεο, δειαδή 5.906.000.000 ρηιηόκεηξα, ελώ ε πεξηθνξά ηνπ γύξσ από ηνλ Ήιην ζπκπιεξώλεηαη ζε 248,09 γήηλα έηε. Ωζηόζν, ιόγσ ηεο κεγάιεο εθθεληξόηεηαο ηεο ηξνρηάο ηνπ, πνπ είλαη ε κεγαιύηεξε ησλ πιαλεηώλ θαη ηζνύηαη κε 0,24880766, ν Πινύησλαο ζην πεξηήιην πιεζηάδεη ηνλ Ήιην πεξηζζόηεξν από ηνλ Πνζεηδώλα, ζε απόζηαζε 4,5 δηζεθ. ρικ., ελώ ζην αθήιην απνκαθξύλεηαη από ηνλ Ήιην ζε απόζηαζε 7,4 δηζεθ. ρικ. Δμάιινπ, ε ηξνρηά ηνπ Πινύησλα παξνπζηάδεη θαη ηε κεγαιύηεξε θιίζε σο πξνο ηελ εθιεηπηηθή θαη είλαη ίζε κε 17,14°. Έηζη, όηαλ ν Πινύησλαο ζεσξνύληαλ αθόκα πιαλήηεο, ε ζέζε ηνπ "ηειεπηαίνπ" πιαλήηε ηνπ ειηαθνύ ζπζηήκαηνο ελαιιαζζόηαλ κεηαμύ Πνζεηδώλα θαη Πινύησλα, θαζώο ε ηξνρηά ηνπ πξώηνπ κπαίλεη "κέζα" από ηελ ηξνρηά ηνπ δεύηεξνπ, ρσξίο σζηόζν λα ππάξρεη πηζαλόηεηα λα ζπγθξνπζηνύλ πνηέ. Γελ είλαη βέβαην όηη ν Πινύησλαο ζρεκαηίζηεθε σο πιαλήηεο ηελ ίδηα πεξίνδν πνπ ζρεκαηίζηεθαλ νη ππόινηπνη πιαλήηεο ηνπ Ζιηαθνύ ζπζηήκαηνο.

πίζσ