Σεπτέμβριος- Σεπτέμβριος- Οκτώβριος 2007Οκτώβριος 2007

Ενημερωτικές συναντήσεις Ενημερωτικές συναντήσεις Σχολικών Συμβούλων - Σχολικών Συμβούλων - Φιλολόγων ΓυμνασίωνΦιλολόγων Γυμνασίων

Ανατ. ΑττικήςΑνατ. Αττικής

Θέματα: Θέματα: Ι. Αρχαία από πρωτότυπο Ι. Αρχαία από πρωτότυπο ΙΙ. Αρχαία από μετάφρασηΙΙ. Αρχαία από μετάφρασηΙΙΙ. Νεοελληνική ΓλώσσαΙΙΙ. Νεοελληνική ΓλώσσαΙΙΙ. ΑξιολόγησηΙΙΙ. ΑξιολόγησηIVIV. Διαθεματικότητα. Διαθεματικότητα

Η φιλοσοφία των σύγχρονων Αναλυτικών

Προγραμμάτων Σπουδών

Τα σύγχρονα Α.Π.Σ. εστιάζουν την προσοχή τους στο να μάθουν τους μαθητές πώς να μαθαίνουν, πώς δηλαδή να ανακαλύπτουν μόνοι τους τη γνώση και να τη διαχειρίζονται κριτικά και δημιουργικά.

Όλα τα μοντέλα διδασκαλίας συγκλίνουν στο ότι η διδασκαλία πρέπει να ακολουθεί γενικότερα τους σκοπούς του Αναλυτικού Προγράμματος, ο εκπαιδευτικός όμως πρέπει να λαμβάνει υπόψη τον παράγοντα μαθητήμαθητή και να καθορίζει ανάλογα τους στόχους του.

Οι στόχοι αυτοί έχουν περισσότερες Οι στόχοι αυτοί έχουν περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας αν η διδασκαλία πιθανότητες επιτυχίας αν η διδασκαλία οργανώνεται με την επιλογή κατάλληλων οργανώνεται με την επιλογή κατάλληλων μεθόδων: με ομαδοσυνεργατικές μεθόδων: με ομαδοσυνεργατικές προσεγγίσεις, με τη χρήση της προσεγγίσεις, με τη χρήση της τεχνολογίας κ.ά.τεχνολογίας κ.ά.

Οργάνωση μαθήματοςστα Αρχαία από πρωτότυπο

Η μέθοδος διδασκαλίας

Η ερμηνευτική – κειμενοκεντρική είναι μέθοδος διείσδυσης και κατανόησης του κειμενικού περιεχομένου μέσα από τις γλωσσικές συνυποδηλώσεις. Αρχίζει από μια συνολική θεώρηση του κειμένου, προχωρεί στη διερεύνηση της δομής / μορφής και περιεχομένου και καταλήγει σε μια συνθετική εκτίμηση.

Ενδεικτική πορεία διδασκαλίας

Αφόρμηση (σύνδεση με τα προηγούμενα / πρόκληση ενδιαφέροντος για τα επόμενα / εξαγγελία των συγκεκριμένων στόχων του νέου κειμένου)

Ανάγνωση Βασικός θεματικός πυρήνας και άλλα θεματικά κέντρα Δομή (ενότητες) Ερμηνευτική προσέγγιση κατά ενότητα (εξομάλυνση

λεξιλογική, μορφολογική, συντακτική όπου υπάρχει δυσκολία)

Μετάφραση Βασικές επισημάνσεις και ερμηνεία σε βάθος, για να

αποκαλυφθούν τα διαχρονικά στοιχεία του κειμένου. Κριτική συζήτηση συνολικά Διακειμενική προσέγγιση του περιεχομένου με

παράλληλα κείμενα του ίδιου συγγραφέα ή άλλου. Ασκήσεις εμπέδωσης και προέκτασης

Αρχαία Ελληνική Γλώσσα1ο Διδακτικό παράδειγμα

Ενότητα 3η: Το χρέος του ιστορικού

Μέθοδος: Ερμηνευτική-Κειμενοκεντρική

Πορεία : Παρουσίαση όλου - Ανάλυση -Σύνθεση

Μορφή: Κατευθυνόμενος διάλογος

Ι. Διδακτικοί στόχοι ενότητας

Επιδιώκεται οι μαθητές: Να κατανοήσουν τις αρετές που πρέπει να έχει ο ιστορικός,

ώστε να παρουσιάζει ανεπηρέαστος τα γεγονότα και να συνειδητοποιήσουν τη δυσκολία της αντικειμενικής στάσης απέναντι σε ανθρώπους και γεγονότα.

Να αντιληφθούν ότι το μέγιστο χρέος του ιστορικού είναι η ανεύρεση της αλήθειας.

Να εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό τους με λέξεις της αρχαίας και νέας ελληνικής, παράγωγες και σύνθετες του ρ. κοσμέω, κοσμῶ.

Να μελετήσουν τη σύνθεση των λέξεων με α΄ συνθετικό λέξη κλιτή, συγκεκριμένα ουσιαστικό.

Να ολοκληρώσουν τις γνώσεις τους σχετικά με τον τρόπο κλίσης των συμφωνόληκτων ουσιαστικών της γ΄ κλίσης (υγρόληκτων, συγκοπτόμενων διπλόθεμων υγρόληκτων, σιγμόληκτων αρσενικών και ουδέτερων ακατάληκτων σε -ος).

Να εξοικειωθούν με τα βασικά στοιχεία της κατά παράταξη και καθ’ υπόταξη σύνδεσης, καθώς και με το ασύνδετο σχήμα.

ΙΙΙ. Συνοπτική παρουσίαση ενότητας

Α΄μέρος- Κείμενο: Το χρέος του ιστορικού Οι αρετές που πρέπει να διαθέτει ένας ιστορικός

Β΄ μέρος: Ετυμολογικά

Οι μεταβολές του θέματος του α΄ συνθετικού κατά τη σύνθεση, ανάλογα με την κλίση στην οποία ανήκει.

Γ΄ μέρος: Γραμματική /Σύνταξη

Κλίση των υγρόληκτων και σιγμόληκτων ουσιαστικών της γ΄ κλίσης.

Τρόποι με τους οποίους μπορεί να συνδέονται οι προτάσεις.

Συζήτηση για τη δυσκολία της αντικειμενικής καταγραφής της ιστορίας με αφορμή επίκαιρες συζητήσεις.

Υπενθύμιση από την Ιστορία Α΄ Γυμνασίου στοιχείων για τους αρχαίους ιστορικούς (σελ. 107, α΄ παρ.), κυρίως τον Ηρόδοτο και τον Θουκυδίδη.

Λίγα στοιχεία για τον Πολύβιο τον Μεγαλοπολίτη. Ανάγνωση του κειμένου.

ΙΙΙ. Σύνδεση με προηγούμενα- ΙΙΙ. Σύνδεση με προηγούμενα- ΑφόρμησηΑφόρμηση

Καθορισμός θέματος (με συζήτηση): Οι αρετές ενός σωστού ιστορικού

• Διάρθρωση της ενότητας: α. ἐν μὲν οὖν …συναγαπᾶν τοὺς φίλους: Οι αρετές

που πρέπει να διαθέτει ο αγαθός άνδρας β. ὃταν δὲ τὸ τῆς ἱστορίας … ὑποδεικνύωσιν: Οι αρετές

που πρέπει να διαθέτει ο ιστορικός γ. ὣσπερ γὰρ…διήγημα: Πότε η ιστορία χάνει την αξία

της

• Λέξεις-κλειδιά για την κατανόηση του κειμένου: ἐπιείκειαν, φιλόφιλον, φιλόπατριν, ἐλέγχειν καὶ

ψέγειν, ἀληθείας, ἀνωφελὲς διήγημα

Α΄ μέρος: • Ενδεικτικές ερωτήσεις:

•Ποιες αρετές πρέπει να διαθέτει ένας αγαθός άνδρας;

•Τι αλλάζει, όταν επωμίζεται το χρέος του ιστορικού;

•Πώς παρομοιάζει ο Πολύβιος την ιστορική αφήγηση από την οποία λείπει η αλήθεια;

ΙV. Αναλυτική επεξεργασία

Σύνθεση Αναδιήγηση του περιεχομένου του κειμένου από

1-2 μαθητές και επισήμανση των βασικών σημείων.

Συμπληρωματικές ασκήσεις

Γιατί η επιείκεια δεν είναι καλός οδηγός για έναν ιστορικό, κατά τη γνώμη σας;

Συμφωνείτε ότι ένας αγαθός άνδρας θα πρέπει να μισεί τους ίδιους εχθρούς που μισούν οι φίλοι του και να αγαπά τους ίδιους φίλους;

Με ποιες μεθόδους οι ιστορικοί προσπαθούν να ανακαλύψουν την αλήθεια;

Β.1 Λεξιλογικά -Σημασιολογικά

Ανάγνωση των παράγωγων λέξεων του ρ. κοσμῶΕπισήμανση των μεταβολών που υπέστη η σημασία του ρήματος και των παραγώγων του στο πέρασμα του χρόνου και σχολιασμός των παράγωγων λέξεων:

Λ.χ.: Ήδη στον Όμηρο σημαίνει «στολίδι», «τιμή», «τάξη, ενώ η φράση κοσμήτωρ λα ν ῶ είχε την έννοια του «στρατιωτικού ηγέτη», του «αρχιστράτηγου». Η χρήση της λέξης κόσμος, απλής ή σύνθετης, είναι απεριόριστη στην κλασική λογοτεχνία: π.χ. μόνο στον Ευριπίδη απαντάται 188 φορές. Στην Αντιγόνη του Σοφοκλή, ιδιαίτερα, κόσμος σημαίνει «πειθαρχία, υπακοή» στον άρχοντα, ενώ κοσμίαἀ σημαίνει «ανυπάκουη» συμπεριφορά, ενώ στον Θουκυδίδη, αν και παραμένει βασικά στρατιωτικός όρος, αποκτά πολιτική σημασία περιγράφοντας συγκεκριμένη μορφή διακυβέρνησης του κράτους (την ολιγαρχική).

«Λύση» ασκήσεων

Β.2 Ετυμολογικά Παρουσίαση νέου:

Εισαγωγή στη σύνθεση των λέξεων με πρώτο συνθετικό λέξη κλιτή και συγκεκριμένα ουσιαστικό, λ.χ. κόσμος+κρατ ῶ κοσμοκράτωρ, χθ ς+πωλἰ ὺ ῶ χθυοπώλης, λαμπ ς+φέρωἰ ὰ λαμπαδηφόρος.

Παρατήρηση των μεταβολών του θέματος του πρώτου συνθετικού ανάλογα με την κλίση στην οποία ανήκει.

Έξάσκηση

Γ΄ μέρος: Γραμματική

• Παρουσίαση νέου: • Ολοκλήρωση της κλίσης των συμφωνόληκτων ουσιαστικών της γ΄

κλίσης με τα ημιφωνόληκτα (υγρόληκτα, συγκοπτόμενα διπλόθεμα υγρόληκτα, αρσενικά σιγμόληκτα σε –ης και ακατάληκτα ουδέτερα σιγμόληκτα σε -ος)

• Πορεία διδασκαλίας: Υπενθύμιση των καταλήξεων της γ΄ κλίσης και της διαίρεσης των

συμφωνόλητων ουσιαστικών σε αφωνόληκτα, ημιφωνόληκτα και σιγμόληκτα.

Διαίρεση των ημιφωνόληκτων ουσιαστικών σε ενρινόληκτα (μ,ν) [μονόθεμα - διπλόθεμα] και υγρόληκτα (λ, ρ) [μονόθεμα-διπλόθεμα].

Τρόπος κλίσης των ημιφωνολήκτων ουσιαστικών. Επισήμανση των ιδιαιτεροτήτων των καταλήξεων και σχολιασμός

του πώς προέκυψαν οι καταλήξεις, λ.χ. στελέχεσ-ος>στελέχε-ος>στελέχους

•Γ2. Σύνταξη

Εξοικείωση των μαθητών με τους τρόπους σύνδεσης των προτάσεων, για να μπορούν να αντιλαμβάνονται τη δομή του αρχαίου ελληνικού αλλά και του νέου ελληνικού λόγου.

Στην παρούσα φάση απλώς ασκούνται στο να χωρίζουν μια περίοδο σε προτάσεις και να αναγνωρίζουν τον τρόπο σύνδεσής τους. Για το σκοπό αυτό λύνουν στην τάξη με τον καθηγητή τις ασκήσεις 6 ή 7.

Για το σπίτι οι μαθητές ασκούνται με άλλες ασκήσεις (βλ. Β.Ε.)

Παράλληλα κείμεναΠαράλληλα κείμεναΣχολιασμόςΣχολιασμός

Το πρώτο αναδεικνύει την επίδραση που Το πρώτο αναδεικνύει την επίδραση που δέχτηκε η Άννα Κομνηνή από τις απόψεις του δέχτηκε η Άννα Κομνηνή από τις απόψεις του

Πολύβιου σχετικά με την αντικειμενικότητα του Πολύβιου σχετικά με την αντικειμενικότητα του ιστορικού, το δεύτερο προβάλλει την ιστορικού, το δεύτερο προβάλλει την

αναζήτηση της αλήθειας και το τρίτο συναιρεί αναζήτηση της αλήθειας και το τρίτο συναιρεί όλες τις παραπάνω απόψεις σχετικά με τις όλες τις παραπάνω απόψεις σχετικά με τις

αρετές ενός καλού ιστορικού.αρετές ενός καλού ιστορικού.

2ο ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΙ. Συνοπτική παρουσίαση 4ης ενότητας, Αρχαία Β΄ Γυμνασίου

Α΄μέρος- Κείμενο: Οι Σεληνίτες Τα γνωρίσματα των Σεληνιτών

Β΄ μέρος: Λεξιλογικά - Ετυμολογικά Το επίθετο καλός και η σύνθεση με δεύτερο συνθετικό επίθετο.

Γ΄ μέρος: Γραμματική /Σύνταξη Κλίση των τριτόκλιτων φωνηεντολήκτων επιθέτων σε ύς, -ε α, ῖ

-ύ Η Υποτακτική

ΙΙ. Διδακτικοί στόχοι 4ης ενότητας

Επιδιώκεται οι μαθητές: Να απολαύσουν την αφηγηματική τέχνη

του Λουκιανού, να συσχετίσουν το θέμα του με την πρόοδο που έχει επιτελεστεί στην εποχή μας και να προβληματιστούν σχετικά με την επιθυμία του ανθρώπου να κατακτήσει το Διάστημα.

Η αφόρμηση μπορεί να γίνει από κάποια ταινία επιστημονικής φαντασίας που έχουν δει οι μαθητές στον κινηματογράφο (λ.χ. «Χαμένοι στο διάστημα», «Pluto Nash», «Untitled Moon Project») ή από τα βιβλία του Ιουλίου Βερν «Από τη γη στη σελήνη» και «Γύρω από τη σελήνη ή από τον «Μικρό πρίγκιπα» του Εξιπερί

Επίσης, μπορεί να δοθεί η υπόθεσή της: Φεύγοντας από τις στήλες του Ηρακλή και αφού αντιμετώπισαν σφοδρές καταιγίδες ο αφηγητής και οι σύντροφοί του φτάνουν με ένα ιστιοφόρο σε άλλους κόσμους χαμένους στο διάστημα και στην Σελήνη, όπου ζουν μια μεγάλη περιπέτεια, γιατί ενώνονται με τους κατοίκους του πλανήτη σε μια μάχη ενάντια των κατοίκων του Ήλιου.

ΙΙΙ. Σύνδεση με προηγούμενα- ΙΙΙ. Σύνδεση με προηγούμενα- ΑφόρμησηΑφόρμηση

Καθορισμός θέματος (με συζήτηση): Τα γνωρίσματα των Σεληνιτών

• Διάρθρωση και σχολιασμός της ενότητας: Μετά την ανάγνωση του κειμένου οι μαθητές

εντοπίζουν τις κυριότερες εικόνες μέσα από τις λέξεις - κλειδιά. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην πρωτότυπη για την εποχή του Λουκιανού σύλληψη του «κατόπτρου», που μπορεί να συγκριθεί με τους τεχνητούς δορυφόρους που βρίσκονται σήμερα στο διάστημα.

• Λέξεις-κλειδιά για την κατανόηση του κειμένου: falakrÕj, gšneia, monod£ktuloi, g£lakti ƒdroàsin,

ÑfqalmoÝj periairetoÝj

Ως άσκηση για το σπίτι μπορεί να δοθεί η τρίτη ερώτηση του βιβλίου σχετικά με τον τίτλο ληθ ς στορίαἈ ὴ Ἱ με βάση το σχόλιο –κατακλείδα του συγγραφέα. Οι μαθητές θα σχολιάσουν την ειρωνεία που κρύβεται στον τίτλο, με δεδομένο ότι όλα όσα γράφονται κινούνται στη σφαίρα της φαντασίας. Εναλλακτικά, μπορούν οι μαθητές να αναζητήσουν τα χιουμοριστικά στοιχεία του κειμένου.

ΙV. Ασκήσεις

Β.1 Λεξιλογικά -Σημασιολογικά

Οι μαθητές μελετούν τα παράγωγα και σύνθετα του επιθέτου καλός (Β1). Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η ενδιάμεση στήλη, όπου μπορούν να μάθουν χρήσιμα σύνθετα, όπως: καλοήθης, καλλωπίζω, καλλιφωνία, καλλιγραφία, καλλιτεχνία, καλλιεργώ κ.ά. Με το Β2 μέρος μπορούν να εμπεδώσουν τον τρόπο με τον οποίο παράγονται τα σύνθετα με β΄ συνθετικό επίθετο.

Γ΄ μέρος: Γραμματική

• Στην ενότητα αυτή ολοκληρώνεται η διδασκαλία της γ΄ κλίσης με τα φωνηεντόληκτα επίθετα σε ύς, -ε α, -ύ (ῖ βαθύς, βαθε α, ῖβαθύ). Οι μαθητές λύνουν επιλεγμένες ασκήσεις στην τάξη και στο σπίτι.

•Γ2. Σύνταξη

Επίσης οι μαθητές έχουν την ευκαιρία να μελετήσουν τη χρήση και τη σημασία της υποτακτικής από συντακτική και γραμματική άποψη (κλίση ενεστώτα και αορίστου βαρύτονων ρημάτων).

ΔΙΑΚΕΙΜΕΝΙΚΗ / ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ (που μπορεί να αξιοποιηθεί ως εργασία για το σπίτι):

Αν ο εκπαιδευτικός το επιθυμεί μπορεί να αξιοποιηθεί ως διαθεματική δραστηριότητα η ιδέα του κατόπτρου: οι μαθητές καλούνται να φανταστούν ιστορίες που θα έβλεπαν ή θα άκουγαν στη σελήνη μέσα από το κάτοπτρο. Εναλλακτικά, θα μπορούσαν να σχολιάσουν ταινίες επιστημονικής φαντασίας με ανάλογο θέμα ή να συγκρίνουν το κείμενο του Λουκιανού με την Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων, τον Μικρό Πρίγκιπα κ.ά.

Αρχαία από μετάφραση Α΄ τετραμήνου

Να ολοκληρώνονται μέχρι τέλος Φεβρουαρίου / αρχές Μαρτίου

για να μην ακυρώνονται τα μαθήματα του Β΄ τετραμήνου

Κύριοι στόχοι της διδασκαλίας των Ομηρικών επών

Οι μαθητές να κατανοούν την εξέλιξη της πλοκής του μύθου.

Να αντιλαμβάνονται τις αξίες που διέπουν τον ομηρικό κόσμο, το ρόλο των θεών, της μοίρας κλπ.

Να απολαμβάνουν την περιγραφική και αφηγηματική τέχνη του ποιητή.

Να κατανοούν τον ομηρικό πολιτισμό και να βρίσκουν αναλογίες και διαφοροποιήσεις από την εποχή μας.

Θα πρέπει να διαφανεί στη Θα πρέπει να διαφανεί στη διδασκαλία ότι το κείμενο έχει διδασκαλία ότι το κείμενο έχει οργανική ενότητα: αποτελεί ένα οργανική ενότητα: αποτελεί ένα λογοτεχνικό έργο με μύθο, λογοτεχνικό έργο με μύθο, πλοκή, δράση. Το μέρος πλοκή, δράση. Το μέρος συντίθενται σε όλον μέσω της συντίθενται σε όλον μέσω της αφηγηματικής ικανότητας του αφηγηματικής ικανότητας του συγγραφέα: των αφηγηματικών συγγραφέα: των αφηγηματικών τεχνικών και των εκφραστικών τεχνικών και των εκφραστικών μέσων που χρησιμοποιεί.μέσων που χρησιμοποιεί.

Δεν πρέπει όμως η θεωρία να Δεν πρέπει όμως η θεωρία να αποβαίνει σε βάρος της αποβαίνει σε βάρος της απόλαυσης του κειμένου.απόλαυσης του κειμένου.

Βασικές τεχνικές αφήγησηςτων ομηρικών επών

Η οργάνωση του χρόνου: εγκιβωτισμός, in medias res, αναδρομές, προοικονομία, προσημάνσεις, επιβραδύνσεις.

Η οργάνωση του χώρου Η εναλλαγή διαλόγου και αφήγησης «Επική» ειρωνεία Παραμυθικά στοιχεία

Διδασκαλία Ελένης

Η εισαγωγή διδάσκεται από το βιβλίο των Ορνίθων (σελ. 7, 10-15) και από την εγκύκλιο του ΥΠΕΠΘ 95640/Γ2/ 19-9-06, όπου δίνονται περιληπτικά οι σελ. 63-98 της Ιστ. Αρχ. Ελλην. Γραμματείας. Το επιπλέον υλικό δεν αποτελεί εξεταστέα ύλη.

Ας μην ξεχνάμε όμως ότι: το βιβλίο ενθαρρύνει τους μαθητές σε μια ανοικτή διερεύνηση και σε μια βιωματική προσέγγιση του δράματος, που τους επιτρέπει προσωπική εμπλοκή στη διαδικασία και σταδιακή εκμάθηση των θεωρητικών στοιχείων.

Στοιχεία που διερευνώνται στην τραγωδία:

Ιστορία – πλοκή - Δράση ηρώων Ποιητική τέχνη Ευριπίδη Ανθρωπολογία / θεολογία Ευριπίδη Θεατρικές συμβάσεις Πολιτισμικό πλαίσιο Αρχαίος –σύγχρονος κόσμος

Γλώσσα Α΄, Β΄, Γ΄ ΓυμνασίουΓλώσσα Α΄, Β΄, Γ΄ ΓυμνασίουΤο βιβλίο αποτελεί εργαλείο (μέσο)

και όχι αυτοσκοπό

Τετράδιο Εργασιών

Αντικαθιστά τις Γλωσσικές Ασκήσεις και αποτελεί αυτόνομο τεύχος για κάθε τάξη.

Σ’ αυτό υπάρχουν κείμενα και ασκήσεις κλιμακούμενης δυσκολίας για περαιτέρω αξιοποίησή τους ανάλογα με τις ανάγκες της τάξης.

Η διδακτική μέθοδος που υπαγορεύεται Η διδακτική μέθοδος που υπαγορεύεται από τα νέα ΔΕΠΠΣ και ΑΠΣ από τα νέα ΔΕΠΠΣ και ΑΠΣ αντιλαμβάνεται τη γλώσσα ως αντιλαμβάνεται τη γλώσσα ως μέσο μέσο επικοινωνίαςεπικοινωνίας. . Βασικός στόχος: Βασικός στόχος: η αποτελεσματικότητα η αποτελεσματικότητα της επικοινωνίαςτης επικοινωνίας των μαθητών και των μαθητών και όχι η όχι η απομνημόνευση γραμματικών και απομνημόνευση γραμματικών και συντακτικών κανόνωνσυντακτικών κανόνων. Επιδιώκεται οι . Επιδιώκεται οι μαθητές να μιλούν μαθητές να μιλούν όχι όχι για για τη γλώσσατη γλώσσα αλλά αλλά τη τη γλώσσα, μέσα από συνθήκες γνήσιου και γλώσσα, μέσα από συνθήκες γνήσιου και αυθεντικού περιβάλλοντος επικοινωνίας. αυθεντικού περιβάλλοντος επικοινωνίας.

Τα κείμενα είναι πολυτροπικά Τα κείμενα είναι πολυτροπικά και σύγχρονα και έχουν άμεση και σύγχρονα και έχουν άμεση σχέση με τη θεματική ενότητα. σχέση με τη θεματική ενότητα.

Συνοδεύονται από ερωτήσεις Συνοδεύονται από ερωτήσεις κατανόησης, διερεύνησης και κατανόησης, διερεύνησης και εμπέδωσης των γραμματικών εμπέδωσης των γραμματικών φαινομένων μέσα από τη φαινομένων μέσα από τη χρήση τους και τον λειτουργικό χρήση τους και τον λειτουργικό τους ρόλο. Στα κείμενα τους ρόλο. Στα κείμενα εξάγονται επαγωγικά οι εξάγονται επαγωγικά οι κανόνες: κανόνες: τίποτα δεν γίνεται τίποτα δεν γίνεται ερήμην του κειμένου.ερήμην του κειμένου.

Η διδακτική πορεία:

Από το κείμενο στην πρόταση και από την πρόταση στη λειτουργική χρήση της λέξης.

Η εμπέδωση των γραμματικών φαινομένων γίνεται στα επίπεδα ακούω και μιλώ, διαβάζω και γράφω.

Εναλλακτική πρόταση: η ομαδοσυνεργατική διδασκαλία

• Δίνονται άξονες μελέτης, π.χ. κατανόησης, υποτακτικής σύνδεσης, στίξης, λεξιλογίου της ενότητας και οι ομάδες επεξεργάζονται πολλά κείμενα μιας ενότητας.

• Ή οι ομάδες μελετούν πλήρως ένα μόνο κείμενο ανάμεσα σε περισσότερα, το παρουσιάζουν σε μορφή και περιεχόμενο με έμφαση στο γλωσσικό φαινόμενο που προβλέπεται να διδαχθεί στην ενότητα και ακολουθεί συζήτηση με όλους τους μαθητές στην τάξη.

• Η παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου Η παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου είναι ισότιμηείναι ισότιμη και εμπεδώνεται με ποικίλης φύσης και εμπεδώνεται με ποικίλης φύσης ερωτήσεις και εργασίες, τις οποίες συνθέτουν οι ερωτήσεις και εργασίες, τις οποίες συνθέτουν οι μαθητές. Δηλαδή από τα κείμενα του βιβλίου το μαθητές. Δηλαδή από τα κείμενα του βιβλίου το μάθημα ολοκληρώνεται με τα κείμενα των μάθημα ολοκληρώνεται με τα κείμενα των μαθητών, τα οποία παρουσιάζονται στην τάξη και μαθητών, τα οποία παρουσιάζονται στην τάξη και βελτιώνονται (συγγραφικό και μετασυγγραφικό βελτιώνονται (συγγραφικό και μετασυγγραφικό στάδιο).στάδιο).

Η αξιολόγηση στη Γλώσσα

• Οι διαδικασίες της αυτοαξιολόγησης ή/ και της αλληλοαξιολόγησης ενσωματώνονται στις δραστηριότητες παραγωγής (προφορικού και γραπτού) λόγου

• Παρατίθενται σαφή και καθορισμένα κριτήρια αξιολόγησης ώστε να διευκολυνθούν οι μαθητές στην εκτίμηση της ποιότητας του λόγου τους ή των συμμαθητών τους.

Το Π.Δ. 319/2000 της αξιολόγησηςΠ.Δ. 319/2000 της αξιολόγησης

Οι μαθητές/τριες απαντούν σε πέντε ερωτήσεις με τις Οι μαθητές/τριες απαντούν σε πέντε ερωτήσεις με τις οποίες ελέγχεται η ικανότητά τουςοποίες ελέγχεται η ικανότητά τους: : α)α) στην κατανόηση στην κατανόηση του κειμένου-περιεχόμενο ή περίληψη σε 50-80 του κειμένου-περιεχόμενο ή περίληψη σε 50-80 λέξεις, β) στη δομή ή οργάνωση του κειμένου- λέξεις, β) στη δομή ή οργάνωση του κειμένου- παράγραφοι, διαρθρωτικές λέξεις, πλαγιότιτλοι και παράγραφοι, διαρθρωτικές λέξεις, πλαγιότιτλοι και δομή παραγράφου, γ) στα μορφοσυντακτικά δομή παραγράφου, γ) στα μορφοσυντακτικά φαινόμενα σε σχέση με τους επικοινωνιακούς φαινόμενα σε σχέση με τους επικοινωνιακούς σκοπούς και δ) στο λεξιλόγιο. σκοπούς και δ) στο λεξιλόγιο.

Μονάδες 10, 4Χ2,5. Μονάδες 10, 4Χ2,5. Η 5η ερώτηση αφορά στη σύνταξη κειμένου 2-3 Η 5η ερώτηση αφορά στη σύνταξη κειμένου 2-3

παραγράφων σε σχετικό με την ενότητα θέμα παραγράφων σε σχετικό με την ενότητα θέμα (μονάδες 10). (μονάδες 10).

Σύνολο μονάδων 20.Σύνολο μονάδων 20.

Η αξιόπιστη Η αξιόπιστη αξιολόγησηαξιολόγηση

Επιτυγχάνεται με τη συνολική Επιτυγχάνεται με τη συνολική δραστηριότητα του μαθητή στο δραστηριότητα του μαθητή στο σχολείο: με την καθημερινή σχολείο: με την καθημερινή συμμετοχή του στην τάξη, με τις συμμετοχή του στην τάξη, με τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει Είναι απαραίτητη, γιατί:Είναι απαραίτητη, γιατί:Βελτιώνει τον τρόποΒελτιώνει τον τρόπο διδασκαλίας διδασκαλίας μαςμαςΔημιουργεί κίνητρα μάθησηςΔημιουργεί κίνητρα μάθησηςΑναπτύσσει την αυτογνωσία των Αναπτύσσει την αυτογνωσία των μαθητών. μαθητών.

Συμβάλλει σημαντικά στηΣυμβάλλει σημαντικά στη διαδικασία διαδικασία οικοδόμησης της γνώσης. Στηρίζεται οικοδόμησης της γνώσης. Στηρίζεται κυρίως στη μέθοδο των σχεδίων εργασίας/ κυρίως στη μέθοδο των σχεδίων εργασίας/ projectproject, που παρακινεί τους μαθητές να , που παρακινεί τους μαθητές να σκέφτονται, να κρίνουν να συγκρίνουν, να σκέφτονται, να κρίνουν να συγκρίνουν, να ενεργούν υπεύθυνα, να αξιοποιούν τα ενεργούν υπεύθυνα, να αξιοποιούν τα βιώματα και τις δεξιότητές τους. βιώματα και τις δεξιότητές τους.

Η διαθεματική Η διαθεματική προσέγγισηπροσέγγιση

Προσφέρεται για συγκρίσεις και μπορεί Προσφέρεται για συγκρίσεις και μπορεί να συμβάλει σε μια σφαιρικότερη να συμβάλει σε μια σφαιρικότερη κατανόηση του συστήματος των ιδεών, κατανόηση του συστήματος των ιδεών, αξιών και αντιλήψεων του αρχαίου αξιών και αντιλήψεων του αρχαίου κόσμου συγκριτικά με τον σύγχρονο κόσμου συγκριτικά με τον σύγχρονο πολιτισμό. πολιτισμό.

Μπαίνει ο προβληματισμός αν και κατά πόσο μπορεί ο καθηγητής να αξιοποιήσει τη μέθοδο των σχεδίων εργασίας και τη διαθεματική διάσταση της γνώσης, με δεδομένη την πίεση του χρόνου και της ύλης.

Καλό είναι να προγραμματίζονται τέτοιες εργασίες σε ανακεφαλαιώσεις. Εννοείται ότι οι εργασίες θα πρέπει να προσαρμόζονται πάντοτε στις δυνατότητες των μαθητών.

Αγάθη ΓεωργιάδουΑγάθη ΓεωργιάδουΣχολική ΣύμβουλοςΣχολική Σύμβουλος