ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ-ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ

ΣΤ΄ ΤΑΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΚΟΥΤΣΕΛΙΟΥ

Υπεύθυνος εκπ/κός: Αντώνης ΑθανάσιοςΣχολ.έτος: 2012-13

Σκοπός του προγράμματος

Τα σκουπίδια αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα του πλανήτη.

Σκοπός του προγράμματος ήταν να φέρει τους μαθητές σε επαφή με ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα της εποχής, τη διαχείριση απορριμμάτων

Στόχοι του προγράμματος

Σε επίπεδο γνώσεων: Να αντιληφθούν την αλληλεπίδραση του περιβάλλοντος με τις δραστηριότητες του ανθρώπου.

Nα κατανοήσουν την έννοια της ανακύκλωσης και πώς αυτή συνδέεται με την προστασία του περιβάλλοντος.

Να αναγνωρίσουν ποια προϊόντα ανακυκλώνονται και να τα χρησιμοποιούν στην καθημερινότητά τους.

Να εφαρμόζουν απλές πρακτικές ανακύκλωσης στην καθημερινή τους ζωή

Στόχοι του προγράμματος

Σε επίπεδο δεξιοτήτων: Να αξιολογήσουν τη σημασία της ανακύκλωσης των υλικών καθημερινής χρήσης για την προστασία του περιβάλλοντος.

Να καλλιεργήσουν πνεύμα συνεργασίας, μεθοδικότητας και προγραμματισμού

Στόχοι του προγράμματος

Σε επίπεδο στάσεων: Να αποκτήσουν θετική στάση και συμπεριφορά απέναντι στο περιβάλλον. Να ευαισθητοποιηθούν για το πρόβλημα των απορριμμάτων στο άμεσο περιβάλλον τους και στο σύγχρονο κόσμο. Να σταθούν κριτικά απέναντι στον καταναλωτικό τρόπο ζωής. Να αποκτήσουν ευαισθησίες απέναντι στα περιβαλλοντικά προβλήματα που θα τα βοηθήσουν να γίνουν συνειδητοποιημένοι και υπεύθυνοι πολίτες με σεβασμό στο περιβάλλον.

Πορεία του προγράμματος Παρουσίαση του θέματος-Ευαισθητοποίηση των μαθητών

Διερεύνηση σχετικού γνωστικού υπόβαθρου

Παρουσίαση θεωρητικού μέρους του προβλήματος των απορριμμάτων-Υπάρχουσα κατάσταση-Λύσεις

Η εμπλοκή και η ανάδειξη της ανακύκλωσης

Επισκέψεις σε πρόσωπα ή τομείς που έχουν σχέση με τη διαχείριση των απορριμμάτων και την ανακύκλωση

Σύνθεση-Παρουσίαση των πληροφοριών -Αξιολόγηση

Παρουσίαση του θέματοςΩς αφόρμηση για την εκκίνηση του προγράμματος θεωρήθηκε η ύπαρξη στην αυλή του Σχολείου κάδου ανακύκλωσης χαρτιού, κάδου συλλογής μπαταριών και κομποστοποιητή. Αυτά τα αντικείμενα μελετήθηκαν και επισημάνθηκε η συμβολή τους στη μείωση των απορριμμάτων.

Διερεύνηση σχετικού γνωστικού υπόβαθρου

Στη συνέχεια έγινε διερεύνηση του σχετικού γνωστικού υπόβαθρου των μαθητών με το ερωτηματολόγιο 1 και το ερωτηματολόγιο 2 Σ’ αυτά οι μαθητές κλήθηκαν να δώσουν τις απαντήσεις τους και περιγραφικά, αλλά και μονολεκτικά σε ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής

Παρουσίαση θεωρητικού μέρους του προβλήματος των απορριμμάτων

Τι είναι τα απορρίμματα;

Είναι όλα τα λογής σκουπίδια που πετιούνται καθημερινά από εμάς τους ίδιους, αλλά και από άλλες πηγές, υπηρεσίες, εργοστάσια κ.ά.

Σύνθεση απορριμμάτων

Το μεγαλύτερο μέρος των σκουπιδιών αποτελείται από υπολείμματα τροφών, συσκευασίες χάρτινες και πλαστικές, προϊόντα μιας χρήσεως (χαρτοπετσέτες, χαρτί κουζίνας, αλουμινόχαρτο), εφημερίδες, περιοδικά.Τα σκουπίδια περιέχουν και επικίνδυνα για το περιβάλλον υλικά (μπαταρίες, χρώματα, φάρμακα κλπ), και μερικές φορές και ογκώδη υλικά.

Πώς γινόταν η διαχείριση των απορριμμάτων παλιά;

Τις παλιές εποχές η λέξη απορρίμματα απουσίαζε από το καθημερινό λεξιλόγιο των ανθρώπων. Τα σκουπίδια που παρήγαγαν ήταν πολύ πιο μικρά σε όγκο σε σχέση με τη σημερινή εποχή. Πολλά απ’ αυτά επαναχρησιμοποιούνταν. Π.χ. τα υφάσματα, τα υπολείμματα τροφών, τα κόπρανα των ζώων, κλπ.Πλαστικές συσκευασίες, συσκευασίες αλουμινίου, χαρτιά, βιομηχανικά απόβλητα δε υπήρχαν.Ο άνθρωπος παρήγαγε και κατανάλωνε μόνο όσα είχε ανάγκη.

Διαχείριση απορριμμάτωνΜε την έκρηξη της βιομηχανικής επανάστασης και τη συνεπακόλουθη αστικοποίηση του πληθυσμού αρχίζει σιγά σιγά και αναδεικνύεται το πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων.

Στη ζωή των ανθρώπων έχει πλέον προστεθεί ένα υλικό με ευρεία χρήση. Το πλαστικό!

Σ’ αυτό προστίθεται και το αλουμίνιο που χρησιμοποιείται κυρίως σε συσκευασίες προϊόντων.

Διαχείριση απορριμμάτων

Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν σταδιακά να αυξηθεί η παραγόμενη ποσότητα απορριμμάτων και να αλλάξει η σύστασή τους .

Πλέον ο άνθρωπος δεν παράγει μόνο οργανικά απορρίμματα, όπως κατά κόρον έκανε τα παλαιότερα χρόνια, αλλά και ανόργανα, στερεά και υγρά.

Διαχείριση απορριμμάτων

Για την καλύτερη εμπέδωση του μεγέθους της διαχείρισης των απορριμμάτων προβλήθηκε το ντοκιμαντέρ του Γιώργου Κουβαρά «Άνθρωποι και σκουπίδια»

Η ανάδειξη του προβλήματος

Ο ολοένα αυξανόμενος όγκος των απορριμμάτων κάπου έπρεπε να εναποτεθεί.Έτσι μέχρι τώρα έχουν εφαρμοστεί κυρίως τέσσερις μέθοδοι διαχείρισης ή διάθεσης των απορριμμάτων.Αυτές είναι:Η εναπόθεση των απορριμμάτων σε σκουπιδότοπους

Η εναπόθεση των απορριμμάτων σε χωματερές

Η υγειονομική ταφή των απορριμμάτων

Η καύση και αποτέφρωση των απορριμμάτων

Προβλήματα απορριμμάτων

Προβλήματα απορριμμάτων

Διαχείριση απορριμμάτων-Η λύση

Η λύση σ’ όλα αυτά τα παραπάνω ζητήματα είναι η ανακύκλωση! Ανακύκλωση είναι η επαναχρησιμοποίηση των επιμέρους συστατικών των απορριμμάτων, ως πρώτων υλών στην παραγωγή προϊόντων. Σήμερα, η ανακύκλωση αποτελεί βασικό στοιχείο της διαχείρισης των απορριμμάτων.

Ανακυκλώσιμα υλικά

Ανακυκλώσιμα υλικά

Τα υπολείμματα τροφίμων ή τα απόβλητα κήπων και καλλιεργειών, είναι επίσης ανακυκλώσιμα με τη βοήθεια μικροοργανισμών μέσω της κομποστοποίησης

Οι ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές πρέπει να ανακυκλώνονται όχι μόνον γιατί η τοποθέτηση τους σε χώρους ταφής απορριμμάτων επιβαρύνει το περιβάλλον αλλά και γιατί βλάπτει την υγεία μας.

Ανακυκλώσιμα υλικά

Η ανακύκλωση-Το όφελοςΤα όφελος από την ανακύκλωση είναι τεράστιο:

Μειώνονται τα απορρίμματα και τα προβλήματα διαχείρισής τους

Εξοικονομούνται ενέργεια και φυσικοί πόροι, που λαμβάνονται συνεχώς από τη φύση.

Μειώνεται η ρύπανση της ατμόσφαιρας, του εδάφους και των υπόγειων υδάτων.

Εξοικονομείται η ενέργεια που απαιτείται για την κατασκευή όλων των προαναφερθέντων αντικειμένων.

Η ανακύκλωση-Το όφελος

Επιτυγχάνεται μακροπρόθεσμη πτώση (ή μη αύξηση) των τιμών των προϊόντων, καθώς δεν απαιτείται εκ νέου παραγωγή πρώτης ύλης.

Σώζεται η υγεία όλων των κατοίκων του πλανήτη και διασφαλίζεται το καλύτερο μέλλον των παιδιών

Δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας σε τομείς θετικών ενεργειών για την διάσωση του πλανήτη.

Δημιουργείται ευχάριστη αίσθηση και ικανοποίηση για τη συμμετοχή στην βελτίωση του περιβάλλοντος και των συνθηκών ζωής.

Ενδεικτικός χρόνος αποσύνθεσης απορριμμάτων

Η κατάσταση στη χώρα μας

Αν και τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί πρόοδος της χώρας μας στον τομέα της ανακύκλωσης, εντούτοις υστερεί σημαντικά σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Στοιχεία σχετικά με τη διαχείριση των απορριμμάτων στην Ευρώπη αλλά και στην

Ελλάδα. (2004)

Πηγή: Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής

Σύνθεση των αστικών αποβλήτων στην Ελλάδα

Η κατάσταση στη χώρα μας

Ας προσέξουμε τη σύσταση των απορριμμάτων στη χώρα μας.Θα παρατηρήσουμε πως το 43,8% είναι οργανικά. Άρα ένα σημαντικό τμήμα τους θα μπορούσε να κομποστοποιηθεί.Επίσης επί του συνόλου των απορριμμάτων μόνο ένα 17% ανακυκλώνεται.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Παράγουμε όσο το δυνατό λιγότερα απορρίμματα. Απ’ αυτά προσπαθούμε να ανακυκλώσουμε ή να επαναχρησιμοποιήσουμε τα πιο πολλά. Όσα περισσεύουν τα

εναποθέτουμε σε χώρους υγειονομικής ταφής.

Από την θεωρία στην πράξηΓια να διαπιστώσουμε στην πράξη τη διαφορά μεταξύ ανόργανων και οργανικών υλικών, προχωρήσαμε σε ταφή υπολειμμάτων φαγητού, χαρτιού, πλαστικών συσκευασιών, πλαστικών μπουκαλιών, γυαλιού και μεταλλικών κουτιών αναψυκτικών.

Από την θεωρία στην πράξηΜετά από τέσσερις μήνες διαπιστώσαμε πως τα οργανικά υλικά είχαν αποδομηθεί, ενώ τα ανόργανα δεν αλλοιώθηκαν καθόλου. Μέσα από τη συζήτηση που επακολούθησε, οι μαθητές έχοντας υπόψη τους και τον παραπάνω πίνακα αποσύνθεσης απορριμμάτων, κατέληξαν στο συμπέρασμα πως η ανακύκλωση αυτών των υλικών (χαρτί, πλαστικό, γυαλί, αλουμίνιο) είναι η πλέον ενδεδειγμένη λύση.

ΕπισκέψειςΠαράλληλα οργανώσαμε κάποιες επισκέψεις σε πρόσωπα ή τοποθεσίες που έχουν άμεση σχέση με την καθαριότητα του ευρύτερου περιβάλλοντός μας.Κατά σειρά επισκεφθήκαμε πρώτα τον αντιδήμαρχο Ιωαννιτών κ. Μπέγκα, αρμόδιο για θέματα καθαριότητας του Δήμου.Οι μαθητές έθεσαν τις ερωτήσεις τους στον κ. αντιδήμαρχο όπως φαίνεται και στο ερωτηματολόγιο.

Μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία Περίπου 160 άτομα ασχολούνται καθημερινά στο τομέα καθαριότητας της πόλης μας

Το κόστος της αποκομιδής των απορριμμάτων είναι περίπου 100 ευρώ στον τόνο.

Το λεκανοπέδιο Ιωαννίνων παράγει περίπου 40.000 τόνους απορρίμματα το χρόνο.

Άρα η δαπάνη για την αποκομιδή των απορριμμάτων ανέρχεται σε 4.000.000 ευρώ.

Τα απορρίμματα που μαζεύονται πηγαίνουν στο ΧΥΤΑ ή στο Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών.

Στην πόλη μας υπάρχουν 300 κάδοι Ανακύκλωσης. Υπάρχει προοπτική να γίνουν περίπου 1100.

Επισκέψεις

Μετά επισκεφθήκαμε το εργοτάξιο του Δήμου Ιωαννιτών.Εκεί οι υπάλληλοι μας έδειξαν τα μέσα που χρησιμοποιούνται για την καθαριότητα της πόλης και την αποκομιδή των απορριμμάτων.

Επισκέψεις

Στη συνέχεια κατευθυνθήκαμε στο Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών στη Βιομηχανική Ζώνη Ιωαννίνων. Εκεί είδαμε πώς οι εργάτες κάνουν τη διαλογή αυτών των υλικών (κυρίως χαρτιού και πλαστικού) και στη συνέχεια τον τρόπο που συμπιέζονται και πακετάρονται για να κατευθυνθούν σε εργοστάσια όπου θα επεξεργαστούν και θα χρησιμοποιηθούν ξανά για την παραγωγή νέων προϊόντων.

ΕπισκέψειςΜάθαμε πως κάθε μέρα γίνεται διαλογή τουλάχιστον τριάντα τόνων ανακυκλώσιμων υλικών. Υλικά, που σε διαφορετική περίπτωση θα κατέληγαν στη χωματερή ή στο ΧΥΤΑ

ΕπισκέψειςΜια άλλη μέρα επισκεφθήκαμε το ΧΥΤΑ Ελληνικού.Είδαμε από κοντά το μέρος που είναι χωροθετημένος, πώς είναι επικαλλυμένος με μεμβράνη για να μην εισχωρούν τα υγρά λύματα στο υπέδαφος, το βιολογικό καθαρισμό, τον τρόπο που επιχωματώνονται τα απορρίμματα κλπ. Εντύπωση μας προκάλεσε η μεγάλη ποσότητα ανακυκλώσιμων υλικών (π.χ. πλαστικά) που επιχωματώνονται. Θα μπορούσαν να ανακυκλωθούν. Έτσι θα είχαμε μικρότερο όγκο απορριμμάτων, λιγότερος κόστος για την αποκομιδή τους, λιγότερη ενέργεια κλπ.

ΕπισκέψειςΣτη συνέχεια κατευθυνθήκαμε προς το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του γλύπτη Θ. Παπαγιάννη στο Ελληνικό. Θαυμάσαμε από κοντά τις δημιουργίες του και παρατηρήσαμε πως πολλά από τα έργα του, είναι κατασκευασμένα από ανακυκλώσιμα υλικά.

Κατασκευή χαρτιούΜέσα στην τάξη μια μέρα επιδοθήκαμε στην κατασκευή χαρτιού. Μαζέψαμε χαρτιά που είχαν χρησιμοποιηθεί και τα κάναμε πολτό.Στη συνέχεια τον πολτό τον βάλαμε σε μια σήτα, τον πιέσαμε με ένα πλάστη και τον βάλαμε ανάμεσα σε μια εφημερίδα για να στεγνώσει, αφού βγάλαμε πρώτα τη σήτα.

Κατασκευή χαρτιού

Εικαστική έκφραση

Παράλληλα οι μαθητές είχαν την ευκαιρία να ασχοληθούν εικαστικά με ανακυκλώσιμα υλικά

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Με την ολοκλήρωση του προγράμματος πιστεύουμε πως δόθηκαν στους μαθητές τα απαραίτητα ερεθίσματα, ώστε ως μελλοντικοί πολίτες αυτής της χώρας να υιοθετήσουν συμπεριφορές ρεαλιστικές και φιλικές προς το περιβάλλον.Ο σύγχρονος τρόπος ζωής και οι απαιτήσεις των καιρών το επιβάλλουν.

Ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όσους συνέβαλλαν στην υλοποίηση του προγράμματος αυτού.