Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής

Ανάπτυξης

Στούντιο Χωροταξίας Ια: Σχεδιασμός Υπαίθρου και ΠεριβάλλοντοςΔιδάσκοντες: Η. Μπεριάτος, Μ. Παπαγεωργίου, Ε. Αντωνίου

Ομάδα εργασίας:

Γαβαλάς Μηνάς| Γαλιούρας Ανδρέας| Γεωργαλή Ευαγγελία |Γιαννάκη Αντζελίνα |

Γιαννοπούλου Ασημένια| Ζαπάντη Έλενα

«Ολοκληρωμένη διαχείριση και προστασία του Εθνικού

Δρυμού Ολύμπου»

|ανάλυση | πρόταση |

|ανάλυση|

Γεωγραφική ένταξη περιοχής μελέτης

Ο Εθνικός Δρυμός Ολύμπου βρίσκεται

γεωγραφικά στο όρος του Ολύμπου και ανήκει

διοικητικά στις Περιφερειακές Ενότητες της Πιερίας

και της ΛάρισαςΟ Όλυμπος είναι το υψηλότερο βουνό και ησυνολική του έκταση είναι 500.000 τετραγωνικά

χιλιόμετρα

Γαλιούρας Ανδρέας

Φυσικό περιβάλλον

Ο Όλυμπος είναι μία από τις πιο πλούσιες σε χλωρίδα περιοχές της

χώρας μας και σε αυτόν βρίσκονται μερικά από τα σπανιότερα είδη

πουλιών και ζώων

Το 1938 ο Όλυμπος ιδρύθηκε ως "Εθνικός Δρυμός" (Β.Δ. 20/09-06-1938) και η περιοχή του πυρήνα , έκτασης 40.000 στρεμμάτων,οριοθετήθηκε ως προστατευόμενη περιοχή του Δρυμού

Η σπουδαιότητα διατήρησης των στοιχείων του φυσικού

περιβάλλοντος της περιοχής αφορά το σύνολο του βουνού, κάτι που

αντικατοπτρίζεται στον χαρακτηρισμό και στη θέση του στην ελληνική

και ευρωπαϊκή νομοθεσία

Γιαννοπούλου Ασημένια

Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού

Ολύμπου

Ο Φορέας Διαχείρισης Ολύμπου, συστάθηκε το 2002 με τον αντίστοιχο Νόμο 3044 (ΦΕΚ 197/Α/27.8.2002)

Όρια ευθύνης φορέα

Γαβαλάς Μηνάς

Γενικά διαχειριστικά σχέδια για την

προστασία του Εθνικού Δρυμού

Γαβαλάς Μηνάς

Πιέσεις και οχλήσεις

Ο Δρυμός δέχεται πολλές πιέσεις και οχλήσεις, οι πιο σημαντικές εκ των οποίων είναι:

το κυνήγι και η υπερβόσκηση

οι εκχερσώσεις και η λαθροϋλοτομία

και η παράνομη καταπάτηση των εκτάσεων του

Ζαπάντη Έλενα

Μνημεία και χώροι αρχαιολογικού και θρησκευτικού

ενδιαφέροντος – Λοιποί χώροι τουριστικού

ενδιαφέροντος

Έχει θεσμοθετηθεί ως αρχαιολογικός χώρος, αποτελεί κιβωτό πολιτιστικής κληρονομιάς μυθική και ιστορική αξία

Παραδοσιακοί οικισμοί: Π. Πόροι, Π. Παντελεήμονας, Σκοτεινά και Φωτεινά

Τουριστικός πόλος κυρίως το παραλιακό μέτωπο

Προβλήματα τουρισμού αδυναμία σύνδεσης με φυσικό και

ιστορικό –πολιτιστικό περιβάλλον

Αρχαίο Δίον

Γεωργαλή Ευαγγελία

|πρόταση|

Προτεινόμενες Ζώνες Προστασίας της φύσης στον Εθνικό

Δρυμό Ολύμπου

Σύμφωνα με:

Τον Ν. 1650/ 1986 προτείνεται ο χαρακτηρισμός του Εθνικού Δρυμού Ολύμπου ως «Εθνικό Πάρκο Ολύμπου»

Τον Ν. 1650/ 1986, τα Γενικά Διαχειριστικά Σχέδια του 1988 και του 1996, την Γενική Περιβαλλοντική Μελέτη του 2002 και την ανάλυση προτείνονται οι εξής ζώνες Προστασίας:

Ζώνη Απόλυτης Προστασίας της Φύσης (Πυρήνας)

Ζώνη Υψηλής Προστασίας της Φύσης

Περιφερειακή Ζώνη

Υποζώνη της Περιφερειακής Ζώνης

Ζαπάντη Έλενα

Πίνακας απαγορεύσεων/ επιτρεπόμενων ενεργειών ανά προτεινόμενη ζώνη:

Ζώνες

Απόλυτης Προστασίας Υψηλής Προστασίας Περιφερειακή Ζώνη Υποζώνη

Έρευνα + + + +

Φωτογράφηση-Βιντεοσκόπηση +(χωρίς flash ή φωτιστικά μέσα)

+(χωρίς flash ή φωτιστικά μέσα)

+ +(χωρίς flash ή φωτιστικά

μέσα)

Πυροπροστασία + + + +

Υποχρεωτική απαλλοτρίωση ιδιοκτησίας + + - +

Επίσκεψη σύμφωνα με τους κανονισμούς του φορέα + + + +

Διανυκτέρευση ορειβατών στα καταφύγια - - + -

Παρατηρητήρια - - + -

Κατασκευή ελαφριών υποδομών - + + +

Πρόσβαση και μετακίνηση εξουσιοδοτημένου προσωπικού + + + +

Αλλαγή στις υφιστάμενες χρήσεις γης - - - -

Κυνήγι - - + -

Υλοτομία - - + -

Κατασκήνωση - - + -

Βόσκηση - - + -

Ανασκαφές - + + +

Συντήρηση υπάρχοντος οδικού δικτύου + + + +

Δημιουργία νέου οδικού δικτύου - - + -

Δόμηση - - + -

Αθλητικές Δραστηριότητες +(υπό περιορισμούς μόνο στο

δυτικό κομμάτι του πυρήνα)

+ + +

Ζαπάντη Έλενα

Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού

Ολύμπου

Θεσμοθέτηση επιμέρους ζωνών προστασίας με αντίστοιχους όρους

χρήσεων γης για την εξασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας του

Δρυμού

Ανάθεση ανακριτικών και ελεγκτικών αρμοδιοτήτων στο Φορέα με

στόχο τη δυνατότητα άμεσης παρέμβασης σε περίπτωση

παράνομων δραστηριοτήτων

Στελέχωση του Φορέα με επαρκές προσωπικό φύλαξης

Γιαννοπούλου Ασημένια

Προτάσεις για εναλλακτικό ορεινό τουρισμό Γαβαλάς Μηνάς

Ορεινή ποδηλασία Ορεινή Ιππασία Επίσκεψη σε σπήλαια

Ορεινή πεζοπορία Αλεξίπτωτο πλαγιάς Αγώνες ορεινού δρόμου

Προτάσεις για εναλλακτικό ορεινό

τουρισμό

Τουρισμός για φυσιολάτρες Χιονοδρομικό κέντρο Ολύμπου

Γαβαλάς Μηνάς

Οικοανάπτυξη

Παραδοσιακοί οικισμοί ή αξιόλογοι

Οικοτουρισμός

Βιολογικές καλλιέργειες Παραδοσιακά προϊόντα Αθλητικές δραστηριότητες

Γαβαλάς Μηνάς

Υποδομές

Κέντρο περίθαλψης ζώων

Στόχος η περίθαλψη τραυματισμένων ή άρρωστων ζώων και η

επανένταξη τους στο φυσικό τους περιβάλλον

Μέγιστης έκτασης 1,5 στρέμματος

Υλικά δόμησης φιλικά προς το περιβάλλον (πέτρα, ξύλο)

Γιαννοπούλου Ασημένια

Τεχνικές υποδομές

Χωροθέτηση

6 φυλακίων

5 πυροφυλακίων

Υποβάθμιση

Ορειβατικών καταφυγίων σε καταφύγια έκτακτης ανάγκης

Επέκταση και αντικατάσταση δικτύου άρδευσης

Γιαννάκη Αντζελίνα

Αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία

Κήρυξη των υπό κήρυξη αρχαιολογικών χώρων

Σύνδεση αρχαιολογικών χώρων με δημιουργίαδιαδρομών ή μονοπατιών σύνδεση με τα προτεινόμεναμονοπάτια στο εσωτερικό τα Δρυμού

Χρήση τουριστικού λεωφορείου* για περιήγηση στουςπαραπάνω χώρους μέσω των προτεινόμενων διαδρομών

παρατηρητήρια, σημάνσεις, σημεία στάσης καιδιαδρομής όλα τα υλικά φιλικά προς το περιβάλλον

Ψηφιοποίηση των αρχαιολογικών χώρων και δημιουργίαon-line πλατφόρμας για διαδραστική περιήγηση μέσωδιαδικτύου, ανάλογη ενέργεια έχει πραγματοποιηθεί στοΔίον

Η προβολή των μνημείων του θεσσαλικού Ολύμπου,όπως ιστορικά μονοπάτια, που μπορούν ναενσωματωθούν στην περιοχή στο πλαίσιο τουοικοτουρισμού και της οικοανάπτυξης

Η κήρυξη των οικισμών Σκοτίνα, Κοκκινοπηλός, Πέτραςκαι Παλαιάς Βροντούς ως παραδοσιακοί.

*το λεωφορείο μπορεί να ξεκινά από

τους παραδοσιακό οικισμό Π. Πόροι

και να τερματίζει στον οικισμό Πέτρα με

ενδιάμεσες στάσεις.

Γεωργαλή Ευαγγελία

Ζώνη Β

Θέσπιση ζωνών προστασίας Α’ και Β’ για τους

αρχαιολογικούς χώρους ν.3028/2002, αρ.13

1. Δίον

2. Λείβηθρα

Δημιουργία αρχαιολογικού πάρκου στα Λείβηθρα με

αρχαιολογικό μουσείο, πρόταση της εφορείαςαρχαιοτήτων

Δημιουργία ΠΟΑΠΔ στο Δίον με κύρια χρήση την

γεωργία (αγροτικός πληθυσμός περιοχής) και

δευτερεύουσα τον τουρισμό προβολή Δίου και

εγγύτερων οικισμών

Αρχαιολογικοί χώροι και μνημείαΖώνη Α

Ζώνη Α

Ζώνη Β

Γεωργαλή Ευαγγελία

Με βάση τα προβλήματα που εντοπίσθηκαν στην ανάλυση και τις κατευθύνσεις που τέθηκαν,

σε συνδυασμό με το Εδικό Χωροταξικό της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, την Περίληψη

του Υπουργείου Τουρισμού για την Περιφέρεια και την αντίστοιχη νομοθεσία:

Παραλιακό μέτωπο έντονη τουριστική δραστηριότητα χωρίς προγραμματισμό και μη μόνιμος χαρακτήρας τουρισμού υποβάθμιση περιβάλλοντος , αυθαίρετη δόμηση, άνιση ανάπτυξη ενδοχώρας με παραλιακό μέτωπο, υφαλμύρωση υδάτων || προβλήματα με καλλιέργειες

Προστασίας φυσικού πλούτου- αιγιαλού και

παραλιακού τόξου-

Ζώνη Γεωργικής Καλλιέργειας

Ειδικό χωροταξικό

περιφέρειας

Ζώνη Υδατοκαλλιέργειας

- Π. Ο. Α. Υ-

Οργάνωσης ήπιων τουριστικών δραστηριοτήτων διαεποχιακός τουρισμός

Ζώνη Π. Ο. Α. Π. Δ

π1

Ζώνη Π. Ο. Α. Π.

π2

Σημαντική είναι παράλληλα και η προστασία του Αιγιαλού θεσμοθέτηση

προστασίας σε όσα τμήματα δεν είναι θεσμοθετημένα

Γεωργαλή Ευαγγελία

στόχοι

προβλήματα

προτάσεις

Ζώνη Βιοκαλλιεργειών

Ζώνη ΠΟΑΥ

Ζώνη Βιοκαλλιεργειών

Ζώνη ΠΟΑΠΔ

Ζώνη ΠΟΑΠΔ

Γεωργαλή Ευαγγελία

Κτηνοτροφικά Πάρκα

Για την προστασία του Δρυμού από ανεξέλεγκτη βόσκηση, τιςκαταστροφικές επιδράσεις των ζώων στην πανίδα και την χλωρίδα, καιτην προστασία των οικισμών από τις οχλήσεις προτείνονται ναδημιουργηθούν

3 Κτηνοτροφικά Πάρκα στις ακόλουθες περιοχές:

νοτιοανατολικά της Ολυμπιάδος,

νοτιοδυτικά της Συκαμινέας

βορειοδυτικά της Σκοτίνας

Οι περιοχές αυτές επιλέχτηκαν λόγω του κατάλληλου ανάγλυφου, καιεπειδή δεν υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή δασικές ή χορτολιβαδικέςεκτάσεις, παρά μόνο γεωργικές καλλιέργειες

Έτσι, δεν υπάρχει κίνδυνος καταστροφής απειλούμενων ειδών, καιπαραμένουν ανεπηρέαστοι οι βιότοποι και τα οικοσυστήματα

πλεονεκτήματα:

• Αύξηση εισοδημάτων των κτηνοτρόφων

• Εξασφάλιση καλύτερων συνθηκών διαβίωσης για τα ζώα

• Αισθητική αναβάθμιση του αγροτικού τοπίου

Γαλιούρας Ανδρέας

Κατασκηνώσεις- camping Κατά τους θερινούς μήνες παρατηρείται έντονη τουριστική

δραστηριότητα και τα υπάρχοντα καταφύγια δεν μπορούν νακαλύψουν τις ανάγκες, εκτός αυτών που υπάρχουν στο δρυμό.

αποτέλεσμα της ανεξέλεγκτης εισόδου και του ελεύθερουcamping οι καταστροφές αποτελούν οι ανεπανόρθωτεςζημιές/ καταστροφές που προκαλούνται στο δρυμό

Πρόταση: δημιουργία κέντρων με οργανωμένεςκατασκηνώσεις και εξειδικευμένο προσωπικό στην περιοχή τουΑγ. Ιωάννη νοτιοδυτικά του Λιτόχωρου και ενός ανάμεσα στηνπεριοχή του Βαρλαμά και του Έλος

Οι περιοχές αυτές επιλέχθηκαν με κριτήρια ότι είναι μακριά απόυψώματα και γκρεμούς και βρίσκονται σε ξέφωτο, έτσι δεν θααποτελέσουν κίνδυνο για τα παιδιά. Επίσης, η πρόσβαση σεαυτές είναι ιδιαίτερα εύκολη. Τέλος, τα έσοδα από την διαχείρισηαυτών των κέντρων θα πηγαίνουν για τις διάφορες δράσειςτου Φορέα Διαχείρισης

Γαλιούρας Ανδρέας

Ευχαριστούμε για την προσοχή σας.