Πελοποννησιακός Πόλεμος

Χρόνος: 431 π.Χ. - 404 π.Χ. Τόπος: Ελλάδα, Κάτω Ιταλία, Μικρά Ασία, Μεσόγειος θάλασσα και Εύξεινος Πόντος.

Καταγεγραμμένος από τον Θουκυδίδη και τον Ξενοφώντα

Αντίπαλοι

1) Αθήνα Σύμμαχοι: Πλαταιές, πόλεις της Ακαρνανίας, πόλεις της Θεσσαλίας, Ναύπακτος ,  Χίος, Λέσβος, πολλά νησιά του Αιγαίου, πόλεις της Ιωνίας και του Ελλησπόντου, Κέρκυρα,  Ζάκυνθος, πόλεις της Σικελίας και της Κάτω Ιταλίας. Στρατός: μισός και λιγότερος των αντιπάλων.Στόλος: πάνω από 300 τριήρεις, χωρίς τα πλοία των συμμάχων και πολύ περισσότερο συγκεντρωμένο χρήμα, εξαιτίας της μεταφοράς στην πόλη τους το ταμείο της Δηλιακής Συμμαχίας.

2) Σπάρτη Σύμμαχοι: Κόρινθος, όλες οι πελοποννησιακές πόλεις, όλες οι πόλεις της Βοιωτίας (εκτός των Πλαταιών), πόλεις της Αιτωλίας, Φωκίδα, Αμβρακία, Λευκάδα,  Τάρας, Συρακούσες. Πεζικό και ιππικό: ιδιαίτερα υπολογίσιμο.Στόλος: περί τις 200 κορινθιακές τριήρεις, άλλες 300 από μακρινές όμως περιοχές. Δεν διέθετε οικονομικό πλούτο. Είχε όμως με το μέρος της την κοινή γνώμη πολλών πόλεων που ήθελαν να απαλλαγούν από την αθηναϊκή κυριαρχία ή απειλή.

Αίτια --Η ολοένα αυξανόμενη δύναμη της Αθήνας που προκάλεσε φόβο στους συμμάχους της Σπάρτης.

--Η απόπειρα της Αθήνας να δημιουργήσει ισχυρό ιμπεριαλιστικό εμπορικό κράτος.

--Η μεταφορά του συμμαχικού ταμείου που είχε δημιουργηθεί για την αντιμετώπιση την Περσών, στην Αθήνα.

--Τα οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα των αριστοκρατικών στις συμμαχικές πόλεις των Αθηνών.

--Τα τοπικά οικονομικά συμφέροντα των περισσότερων πόλεων της Ελλάδας.

--Οι σημαντικές πολιτισμικές διαφορές ανάμεσα στην αθηναϊκή κοινωνία και τη σπαρτιατική.

--Τα συμφέροντα των Περσών, που υπεισήλθαν στην πορεία του πολέμου και τροφοδότησαν τις ενδοελληνικές διαμάχες.

Φάσεις του πολέμου

Αρχιδάμειος πόλεμος (431-421 π.Χ.)-Επίθεση του Αρχίδαμου, βασιλιά των Σπαρτιατών, στην Αττική-Λοιμός στην Αθήνα-Νικίειος Ειρήνη (421π.Χ.)

Ο Μεσοπόλεμος (421-415 π.Χ.)- Αμυντική συμφωνία μεταξύ Αθήνας-Σπάρτης-Νίκη των Σπαρτιατών στο Άργος-Καταστροφή της Μήλου από την Αθήνα

Η Σικελική Εκστρατεία (415-413 π.Χ.)-Εκστρατεία των Αθηναίων στη Σικελία-Καταστροφή των Αθηναίων-Προδοσία της Αθήνας στη Σπάρτη από τον Αλκιβιάδη

Δεκελεικός Πόλεμος, πόλεμος στο Αιγαίο και τον Ελλήσποντο (413-404 π.Χ.)-Εμπλοκή των Περσών υπέρ της Σπάρτης-Νίκη της Αθήνας στις Αργινούσες-Ήττα της Αθήνας στους Αιγός ποταμούς-Συνθηκολόγηση της Αθήνας με τους επαχθείς όρους της Σπάρτης

Συνέπειες του πολέμου

--Ήττα και οικονομική καταστροφή της Αθήνας.

--Παρέμβαση των Περσών και επιδίωξη να ανακτήσουν τις περιοχές που είχαν χαθεί με τους Περσικούς πολέμους.

--Απουσία κάθε ηθικού φραγμού και καθιέρωση μισθοφορικού στρατού.

--Το κέντρο του αρχαίου ελληνικού κόσμου μεταφέρεται στην Περσία και στον Ελληνισμό της Δύσης.

Αυτό διατηρήθηκε, μέχρι την ανάληψη της Ελληνικής ηγεμονίας από το νέο βασίλειο της Μακεδονίας.

Επίδραση του Πελοποννησιακού πολέμου στην τέχνη

Αρχαιότητα:

Ο Αριστοφάνης, ο γνωστός κωμικός ποιητής του 5ου π.Χ. αιώνα, επηρεάστηκε πολύ από τον Πελοποννησιακό πόλεμο. Αυτό φαίνεται στα έργα του Αχαρνής, Ειρήνη και Λυσιστράτη

Αχαρνής, 425 π.Χ.

Οι συνέπειες του πολέμου πλήττουν καίρια τον αγροτικό πληθυσμό, ο

οποίος, αναγκασμένος να ζει εντός των τειχών, βλέπει τη γη του να

καταστρέφεται. Ο Αθηναίος αγρότης Δικαιόπολις απογοητευμένος από τους

συμπολίτες του που αδρανούν και αγανακτισμένος με τους πολιτικούς που

αδιαφορούν για το κοινό συμφέρον και οδηγούν την πόλη στην

καταστροφή αποφασίζει να κλείσει συνθήκη «ιδιωτική» ειρήνης με τη

Σπάρτη για τον ίδιο και την οικογένειά του. Εξοργισμένοι οι καρβουνιάρηδες

του δήμου των Αχαρνών, μόλις το πληροφορούνται, κυνηγούν τον

«προδότη» για να τον τιμωρήσουν. Ο Δικαιόπολις θα ζητήσει τη βοήθεια

του Ευριπίδη για να τους αντιμετωπίσει, θα μεταχειριστεί κάθε μέσο για να

επιβάλει την ειρήνη του και δεν θα διστάσει να τα βάλει ακόμη και με τον

φιλοπόλεμο στρατηγό, Λάμαχο, τον πιο ισχυρό υπερασπιστή του πολέμου.

Ειρήνη 421 π.Χ.

Ο Πόλεμος έχει φυλακίσει σε μια σπηλιά τη θεά Ειρήνη και ετοιμάζεται να

βάλει μέσα σ' ένα πελώριο γουδί τις ελληνικές πόλεις και να τις 'κοπανίσει'.

Τότε, ο Τρυγαίος, ένας χωρικός, ανεβαίνει στον ουρανό μαζί με τον Ερμή και

καλεί τους Έλληνες να ελευθερώσουν την Ειρήνη. Η απελευθέρωση της

θεάς Ειρήνης, μαζί με την Οπώρα, θεά της καρποφορίας, και τη Θεωρία, θεά

του πανηγυριού, αποτελεί το επίκεντρο του έργου. Η κωμωδία κλείνει με την

επιστροφή στη γή του θριαμβευτή Τρυγαίου που φέρνει και πάλι τη θεά

Ειρήνη στους ανθρώπους.

Λυσιστράτη 411π Χ.

Οι γυναίκες της αρχαίας Ελλάδας αποφασίζουν να σταματήσουν

επιτέλους τον μακροχρόνιο πόλεμο. Αρχηγός είναι η Λυσιστράτη η

οποία έχει συγκαλέσει κρυφά αντιπροσώπους από όλες τις πόλεις.

Οι γυναίκες κηρύττουν ερωτική αποχή μέχρι οι άντρες να

αποφασίσουν τη λήξη του πολέμου. Οι άντρες είναι εξοργισμένοι και

απειλούν τις γυναίκες με τους πυρσούς τους.

Σαν εκπρόσωπος της εκκλησίας του Δήμου ο Πρόβουλος ,

προστάζει τους τοξότες που τον ακολουθούν να συλλάβουν τις

γυναίκες. Οι γυναίκες όμως δεν το επιτρέπουν.

Η Λυσιστράτη και ο Πρόβουλος επιδίδονται σ’ έναν αγώνα λόγων.

Με την επιτυχία της Λυσιστράτης αποφασίζουν τελικά για την

ειρήνη. Ένας Σπαρτιάτης κήρυκας έρχεται και ζητά να ορίσουν οι

Αθηναίοι αντιπροσώπους για να αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις.

Επιτέλους ο πόλεμος τελείωσε!

Σύγχρονη εποχή:

Steven Pressfield, Άνεμοι πολέμου (μυθιστόρημα)

Η μοίρα του αρχαίου κόσμου στη ζυγαριά. Αν η Ιστορία είναι η

βιογραφία ξεχωριστών ανθρώπων, η ζωή του Αλκιβιάδη (451 - 404

π.Χ.) είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο στο χρονικό του δυτικού κόσμου.

Από την οικογένεια του Περικλή, προστατευόμενος του Σωκράτη, ο

Αλκιβιάδης είχε αναγνωριστεί ως η λαμπρότερη και πιο χαρισματική

προσωπικότητα της εποχής του. Η φιλοδοξία του σημάδεψε τον

Πελοποννησιακό Πόλεμο στην εικοσιεπτάχρονη εμφύλια διαμάχη

μεταξύ της Αθηναϊκής Ηγεμονίας και της Πελοποννησιακής

Συμμαχίας. Το πεπρωμένο της Αθήνας και του χαϊδεμένου παιδιού

της ήταν αλληλένδετα. Άντρας και πόλη χαρακτηρίζονταν από την ίδια

τόλμη και φιλοδοξία και την ίδια στιγμή ήταν εξίσου ευάλωτοι. Όταν

συμμαχούσαν, πετούσαν από τη μία νίκη στην άλλη. Όταν ήταν

αντίπαλοι, κάθε πόλη οδηγούσε τους εχθρούς τους στη δόξα.

Ευχαριστούμε για την προσοχή σας !!!

Δαμιανίδου Φωτεινή Ησαιόγλου Γιώργος Ησαιόγλου Ελένη Καλαμάρη Δήμητρα Κωνσταντινίδης Πέτρος