Γιώργος Σεφέρης

35
4 Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ. ΣΕΦΕΡΗΣ 1 ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ Η ΖΩΗ ΤΟΥ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΗ ΔΗΛΩΣΗ ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΡΕΣΑΝ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΥΛΙΚΟ Επιμέλεια: Γ1 4 ο Γυμνάσιο Ηρακλείου Σχολικό έτος : 2012 – 13 Μάθημα : Νεοελληνική Λογοτεχνία Φιλόλογος : Ευ. Σερδάκη 1

description

Γιώργος Σεφέρης

Transcript of Γιώργος Σεφέρης

Page 1: Γιώργος Σεφέρης

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 1

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ

Η ΖΩΗ ΤΟΥ

ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ

ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΗ ΔΗΛΩΣΗ

ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΡΕΣΑΝ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΥΛΙΚΟ

Επιμέλεια Γ1

4ο Γυμνάσιο Ηρακλείου

Σχολικό έτος 2012 ndash 13

Μάθημα Νεοελληνική Λογοτεχνία

Φιλόλογος Ευ Σερδάκη

1

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 2

Επιμέλεια Καλομοίρη Ερμιόνη

Κοκολοδημητράκη Μαρία

Κότοβα Βαλεντίνα

Κρασανάκη Κατερίνα

Η ζωή του

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 3

Ο Γιώργος Σεφέρης

Το πραγματικό του όνομα ήταν Γεώργιος Σεφεριάδης Γεννήθηκε στη Σμύρνη στις 13 Μαρτίου του 1900 και ήταν ο πρωτότοκος γιος του Στέλιου και της Δέσπως

1914 Η οικογένεια Σεφεριάδη εγκαθίσταται στην Αθήνα λόγω του α΄ παγκόσμιου πολέμου

1918-1924 Ζει στο Παρίσι όπου σπουδάζει νομικά και έρχεται σε επαφή με την σύγχρονή του γαλλική λογοτεχνική παραγωγή

1924 Μετά την αποφοίτησή του από το Πανεπιστήμιο φεύγει για το Λονδίνο όπου μένει ως τον χειμώνα του επόμενου χρόνου

1926 Πεθαίνει η μητέρα του και στις 29 Δεκεμβρίου του ίδιου χρόνου ο Σεφέρης διορίζεται ακόλουθος του Υπουργείου Εξωτερικών

Τον Ιούλιο του 1928 δημοσιεύει στη Νέα Εστία επώνυμα ως Γ Σεφεριάδης το Μια βραδιά με τον Κύριο Τεστ μετάφραση έργου του Βαλερί

3

1931 Κυκλοφορεί η πρώτη ποιητική συλλογή του με τίτλο Στροφή για την οποία ο Παλαμάς δημοσίευσε επιστολή στη Νέα Εστία

1931-1934 Διορίζεται υποπρόξενος κι στην συνέχεια πρόξενος στο Γενικό Προξενείο του Λονδίνου

1932 Δημοσιεύει τη Στέρνα

1935 Δημοσιεύει το Μυθιστόρημα

1936 Έκδοση των πρώτων σεφερικών μεταφράσεων της ποίησης του Τ Σ ΄Ελιοτ Διορίζεται πρόξενος στην Κορυτσά

1940 Υπογράφει μανιφέστο κατά του Ιταλικού Φασισμού και το διάγγελμα του βασιλιά μαζί με το Νικολούδη

1941 Στις 6 Απριλίου ημέρα της γερμανικής εισβολής δηλώνει στους ξένους δημοσιογράφους Είμεθα αποφασισμένοι να ζήσωμεν ελεύθεροι ή να αποθάνωμεν Παντρεύεται με τη Μαρώ (Μαρία Ζάννου) Αναχωρεί με την ελληνική κυβέρνηση για την Αίγυπτο και τη Νότιο Αφρική

4

1943 Δίνει διαλέξεις για τον Παλαμά και το Μακρυγιάννη στο Κάιρο και την Αλεξάνδρεια και γνωρίζεται με το Στρατή Τσίρκα

1957 Τότε διορίζεται πρεσβευτής στο Λονδίνο όπου παραμένει ως το 1962

1960 Ανακηρύσσεται επίσημος διδάκτωρ των γραμμάτων από το πανεπιστήμιο του Cambridge

1961 Τιμάται με το βρετανικό βραβείο ποίησης Foyle

1963 Τιμάται με το βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας

1969 Δημοσιεύεται η δήλωσή του κατά της δικτατορίας του Παπαδόπουλου

1971 Πεθαίνει στις 20 Σεπτεμβρίου στην Αθήνα και η κηδεία του παίρνει το χαρακτήρα πάνδημης αντιδικτατορικής εκδήλωσης

5

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

6

Η ποίησή του είναι

βαθύτατα επηρεασμένη από

την εθνική καταστροφή

του 1922 και τον ξεριζωμό

του Ελληνισμού της Μικράς

Ασίας

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

7

Το έργο του Επιμέλεια Καλογιαννάκη Ευτυχία

Καδιανάκη Κατερίνα

Κοντάκη Χρυσούλα

Κουμπανάκη Αγγελική

Κώτση Παυλίνα

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 8

Χαρακτηριστικά στοιχεία της ποίησής του

Το 1931 κυκλοφορούσε στην Αθήνα μια ολιγοσέλιδη ποιητική

συλλογή Γ Σεφέρη laquoΣτροφήraquo Ο διφορούμενος αυτός τίτλος

σήμαινε μια πραγματική στροφή μια αλλαγή σε ότι γνωρίζαμε

ως τότε για τη νεοελληνική ποίηση Η ποίηση του Σεφέρη ήταν

εντελώς διαφοροποιημένη από την ποίηση της γενιάς του 1920

Η Στροφή μας έφερε αμέσως σrsquo ένα κλίμα ολότελα διαφορετικό

από το κλίμα της παρακμής και της διάλυσης που χαρακτήριζε

τη γενιά της δεκαετίας 1920-30 και που επαναλαμβανόταν

μονότονα και χωρίς πρωτοτυπία ιδίως μετά την αυτοκτονία του

Καρυωτάκη

8

Δε θέλω τίποτε άλλο παρά να μιλήσω απλά να μου δοθεί ετούτη η χάρη Γιατί και το τραγούδι το φορτώσαμε με τόσες μουσικές που σιγά ndash σιγά βουλιάζει και την τέχνη μας τη στολίσαμε τόσο πολύ που φαγώθηκε από τα μαλάματα το πρόσωπό της κι είναι καιρός να πούμε τα λιγοστά μας λόγια γιατί η ψυχή μας αύριο κάνει πανιά

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΕΝΑΣ ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΤΑΜΙΑrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

9

Σε μια συνέντευξή του όταν

τιμήθηκε με το Νόμπελ ο Σεφέρης

είπε πως όταν δημοσίευσε τη

Στροφή δύο πράγματα

κυριαρχούσαν στη συνείδησή του

πως ήθελε να πει μερικά πράγματα

με τρόπο απλό και πως η ποίησή

του δε θα ήταν αγαπητή

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 10

Κιόλας από το πρώτο ποίημα που ονομάζεται laquoΣτροφήraquo η διαφορά γινόταν

αισθητή ένα πνεύμα και προπάντων μια γλώσσα διαφορετική Η γλώσσα

αυτή ίσως να μη μπορούσε να γίνει αμέσως κατανοητή ωστόσο οι πιο

ευαίσθητοι αναγνώστες θα ένιωσαν πως ο ποιητής αυτός είχε να πει κάτι

άλλο και κάτι σοβαρό Η έκφραση ήταν καινούρια λιτή δωρική με έναν

πλούτο από εικόνες και τολμηρούς εκφραστικούς τρόπους

Στο περιγιάλι το κρυφό

κι άσπρο σαν περιστέρι

διψάσαμε το μεσημέρι

μα το νερό γλυφό

(laquoΆρνησηraquo)

Το laquoεγώraquo κυρίαρχο στην ποίηση της εποχής δεν ακουγόταν στη συλλογή

αλλά βασικά κι επίμονα το laquoεμείςraquo Ακόμη και σε ποιήματα καθαρά

εξομολογητικά το εγώ διευρυνόταν προς το διπλανό και το προσωπικό

δράμα υψωνόταν στην καθολικότητα της τραγωδίας

10

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 11

Τα θέματα που απασχολούν το

Σεφέρη στο ποιητικό του έργο

είναι ο έρωτας και η ελληνική

ιστορική παράδοση που

αποτελεί για τον ίδιο βασικό

στοιχείο της ελληνικότητας

Η αξιοποίηση των τοπικών

παραδόσεων κα του ιστορικού

παρελθόντος ενός λαού

αποτελούν κύρια χαρακτηριστικά

του κινήματος του μοντερνισμού

Έτσι με τη συλλογή

laquoΜυθιστόρημαraquo ο Σεφέρης το

1935 περνά στον ελεύθερο στίχο

και δείχνει να επηρεάζεται

εντονότερα από τον μοντερνισμό

και ειδικότερα από την ποίηση του

Έλιοτ με στοιχεία αντιλυρικά

11

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 12

Οι λέξεις που χρησιμοποιεί στη συλλογή

laquoΜυθιστόρημαraquo αντλούνται από το

καθημερινό λεξιλόγιο και το ύφος του

θυμίζει έντονα τον προφορικό λόγο

Ο απαισιόδοξος τόνος η μελαγχολική

διάθεση την οποία κάποιοι μελετητές

ονόμασαν καημό και η συσχέτιση του

μυθολογικού και ιστορικού παρελθόντος

με το παρόν του Ελληνισμού παραμένουν

τα σταθερά σημεία αναφοράς και στις

επόμενες ποιητικές του συλλογές

Για το Γιώργο Σεφέρη ως σταθερή

φροντίδα υπήρχε η σπουδή της

γλώσσας

12

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 13

Ποίηση

bull Στροφή Αθήνα 1931 bull Πάνω σrsquo ένα ξένο στίχο 1934 (τετρασέλιδο χωρίς όνομα συγγραφέα) bull Η Στέρνα Αθήνα τυπΕστίας 1932 bull Μυθιστόρημα Αθήνα τυπΕστίας 1935 bull Σχέδια στο περιθώριο (ανατύπωση από τα Νέα Γράμματα Μάιος 1935) bull Τετράδια γυμνασμάτων (1929-1937) Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ημερολόγιο καταστρώματος αrsquo Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ποιήματα 1 Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ημερολόγιο καταστρώματος βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1945 bull Τελευταίος σταθμός middot Συμπλήρωμα στο Ημερολόγιο Καταστρώματος βrsquo Αθήνα Το τετράδιο 1947 bull Κίχλη Αθήνα Ίκαρος 1947 bull Ποιήματα για την Κύπρο Λευκωσία 1954 bull Πραματευτής από τη Σιδώνα Αθήνα τυπΜυρτίδη 1955 bull Νεόφυτος ο έγκλειστος μιλά Αθήνα τυπΜυρτίδη 1955 bull hellipΚύπρον ου μrsquo εθέσπισενhellip Αθήνα Ίκαρος 1955 bull Τρία κρυφά ποιήματα Αθήνα 1966 bull Οι γάτες τrsquo Άη Νικόλα Αθήνα 1970 bull Ένα ποίημα - μια στάση ζωής middot Σεφέρης Επί Ασπαλάθων Αθήνα Μνήμη 1975 bull Ποιήματα με ζωγραφιές σε μικρά παιδιά Αθήνα Ερμής 1975 bull Τετράδιο γυμνασμάτων βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1976 bull Mythistorima and gymnopaidia middot George Seferis middot with translation by Mary Cooper Walton Athens Lycabettus Press 1977

13

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 14

Μελέτες - Δοκίμια - Πεζογραφήματα - Διαλέξεις

bull ΘΣΈλιοτ Αθήνα τυπΣεργιάδη 1936 bull Διάλογος πάνω στην ποίηση Αθήνα τυπΣεργιάδη 1939 bull Δοκιμές Κάιρο τυπ ΑΓιούλη 1944 bull Deux aspects du Commerce spirituel de la France et de la Grece Κάιρο εκδ Revue de Caire 1944 bull Ερωτόκριτος Αθήνα Άλφα 1946 bull Τρείς μέρες στα μοναστήρια της Καππαδοκίας Αθήνα Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών - Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών - Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο 1953 bull Δελφοί Αθήνα Knorr - Hith 1963 bull Discoures de Stockholm Αθήνα Γαλλικό Ινστιτούτο 1963 bull Η γλώσσα στην ποίησή μας Θεσσαλονίκη Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο 1965 bull Σελίδες από ένα ημερολόγιο Αθήνα τυπ Των Εποχών 1965 bull Στα εφτακόσια χρόνια του Δάντη Αθήνα 1966 (ανάτυπο από τις Εποχές) bull Γλώσσες στον Αρτεμίδωρο τον Δαλδιανό Λευκωσία 1970 (ανάτυπο από τα Κυπριακά Χρονικά) bull Ξεστράτισμα από τους ομηρικούς ύμνους Λευκωσία 1970 (ανάτυπο από τα Κυπριακά Χρονικά) bull Χειρόγραφο Σεπ rsquo41 Αθήνα Ίκαρος 1972 bull Γράμμα στο Rex Warner πάροικο του Storrs middot Connecticat USA Αθήνα ΤυπΦΚωνσταντινίδη 1972 bull Ιγνάτης Τρελός middot Οι ώρες της lsquoΚυρίας Έρσηςrsquomiddot Ένα ψευδώνυμο δοκίμιο του Γιώργου Σεφέρη middot και ένα ανέκδοτο γράμμα του Νίκου Καχτίτση middot Φροντισμένα και σχολιασμένα από τον ΓΠΕυτυχίδη [ = ΓΠ Σαββίδη] Αθήνα Ερμής 1973

14

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 15

bull Μέρες του 1945-1951 Αθήνα Ίκαρος 1973 bull Δοκιμές Αrsquo Αθήνα Ίκαρος 1974 bull Δοκιμές Βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1974 bull Έξι νύχτες στην Ακρόπολη Αθήνα Ερμής 1974 bull Μέρες Αrsquo middot 16 Φεβρουαρίου 1925 - 17 Αυγούστου 1931 Αθήνα Ίκαρος 1975 bull Ένας Έλληνας middot Ο Μακρυγιάννης Αθήνα Ίκαρος 1975 bull ΓΣεφέρης - ΚΤσάτσος middot Ένας διάλογος για την ποίηση middot επιμέλεια Λουκάς Κούσουλας Αθήνα Ερμής 1975 bull Μέρες Βrsquo middot 24 Αυγούστου 1931 - 12 Φεβρουαρίου 1934 Αθήνα Ίκαρος 1975 bull Μέρες Γrsquo middot 16 Απρίλη 1934 - 14 Δεκέμβρη 1940 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Μέρες Εrsquo middot 1 Γενάρη 1945 - 19 Απρίλη 1951 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Μέρες Δrsquo middot 1 Γενάρη 1944 - 31 Δεκέμβρη 1944 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Πολιτικό ΗμερολόγιοΑ΄ middot 25 Νοέμβρη 1935 - 13 Οκτώβρη 1944 middot Επιμέλεια - Σημειώσεις Αλέξανδρου Ξύδη Αθήνα Ίκαρος 1979 bull Μεταγραφές middot Φιλολογική επιμέλεια Γιώργης Γιατρομανωλάκης Αθήνα Λέσχη 1980 bull Σαντορίνη Αθήνα Αρχείο Θηραϊκών μελετών 1984 bull Πολιτικό ημερολόγιο Β΄ middot 1945 - 1947 1949 1952 middot επιμέλεια - σημειώσεις Αλέξανδρου Ξύδη Αθήνα Ίκαρος 1985 bull Μέρες Στrsquo middot 20 Απρίλη 1951 - 4 Αυγούστου 1956 Αθήνα Ίκαρος 1986 bull Χειρόγραφο Οκτ lsquo 68 Αθήνα Διάττων 1986 bull Η ποίηση στον κινηματογράφο Αθήνα Διάττων 1986 bull Το βυσσινί τετράδιο middot Ανεμολόγιο - λέξεις - βότανα και ορθογραφικά Αθήνα Καστανιώτης 1987 bull ΜέρεςΖ΄ middot 1 Οκτώβρη - 27 Δεκέμβρη 1960middot Φιλολογική επιμέλεια Θεανώ Ν Μιχαηλίδου Αθήνα Ίκαρος 1990

15

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 16

Μεταφράσεις

bull ΘΣΈλιοτ Η έρημη χώρα και άλλα ποιήματα Αθήνα Ίκαρος 1949 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1973) bull Sidney Keyes Η ερημιά Αθήνα τυπΜυρτίδη 1954 bull ΘΣΈλιοτ Φονικό στην εκκλησία Αθήνα Ίκαρος 1963 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1979) bull Άσμα ασμάτων Αθήνα τυπΑσπιώτη - Έλκα 1965 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1979) bull Αντιγραφές Αθήνα Ίκαρος 1965 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1978) bull Η Αποκάλυψη του Ιωάννη Αθήνα Ίκαρος 1966 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1975) ΙV Συγκεντρωτικές εκδόσεις bull Collection de lrsquo Institut Francais drsquo Athenes middot Robert Levesque middot Seferis middot Choix de poemes traduits et accompagnes du texte grec avec une preface Αθήνα Ίκαρος 1945 bull Ποιήματα (1924-1946) Αθήνα Ίκαρος 1950 bull Γιώργος Σεφέρης middot Διάγραμμα εισαγωγής στην ποίησή του από τον ΑλεξΑργυρίου και επιλογή ποιημάτων του από τους Αλεξ Αργυρίου amp ΓΠΣαββίδη Αθήνα 1957 (ανάτυπο από την Καινούργια Εποχή) bull Εκλογή από τις Δοκιμές Αθήνα Γαλαξίας 1966 bull Γιώργος Θεοτοκάς amp Γιώργος Σεφέρης middot Αλληλογραφία (1930-1966) middot Φιλολογεπιμ ΓΠΣαββίδης Αθήνα Ερμής 1975 bull Ο Καβάφης του Σεφέρη Αrsquo middot Επιμέλεια ΓΠΣαββίδη Αθήνα Ερμής 1984 bull Αδαμάντιος Διαμαντής amp Γιώργος Σεφέρης middot Αλληλογραφία middot 1953-1971 middot Φιλολογική επιμέλεια Μιχάλης Πιερής Αθήνα Στιγμή 1985 bull Γιώργος Σεφέρης amp Αντρέας Καραντώνης middot Αλληλογραφία 1931-1960 middot Φιλολογική επιμέλεια Φώτης Δημητρακόπουλος Αθήνα Καστανιώτης 1988

16

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 17

bull Σεφέρης και Μαρώmiddot Αλληλογραφία Α΄ middot (1936-1940) middot Φιλολογική επιμέλεια ΜΖΚοπιδάκης Ηράκλειο Βικελαία Βιβλιοθήκη Ηρακλείου 1989 bull Τα Εντεψίζικα (με το ψευδώνυμο Μαθιός Πασχάλης) middot Φιλολογική επιμέλεια ΓΠΕυτυχίδης (=ΓΠΣαββίδης) Αθήνα Λέσχη 1989 bull Γράμματα Σεφέρη - Λορεντζάτου (1948-1968) middot επιμέλεια ΝΔΤριανταφυλλόπουλος Αθήνα Δόμος 1990 bull Γράμματα Σεφέρη - Λορεντζάτου (1948-1968) middot Επιμελήθηκε ΝΔΤριανταφυλλόπουλος Αθήνα Δόμος 1990 bull Κύπρος middot Μνήμη και αγάπη middot Με το φακό του Γιώργου Σεφέρη middot Πρόλογος σχεδιασμός Γενική επιμέλεια ΕΧΚάσδαγλης Λευκωσία Πολιτιστικό Κέντρο Λαϊκής Τράπεζας 1990 bull Γιώργος Σεφέρης amp Τίμος Μαλάνος middot Αλληλογραφία (1935-1963) middot Φιλολογική επιμέλεια Δημήτρης Δασκαλόπουλος Αθήνα Ολκός 1990 bull lsquoΚυπριακέςrsquo επιστολές του Σεφέρη (1954-1963)middot Από την αλληλογραφία του με τον ΓΠΣαββίδη middot φιλολογική επιμέλεια Κατερίνα Κωστίου Λευκωσία Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου 1991 bull Γιώργος Σεφέρης ndash Edmund Keeley Αλληλογραφία 1951-1971middot Εισαγωγή EKeely ndash Μετάφραση Αλόη Σιδέρη Αθήνα Άγρα 1998

Πηγή Εθνικό Κέντρο Βιβλίου

17

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

18

Σημαντικότερη Δήλωση

Επιμέλεια Διβόλης Γιώργος

Λαμπράκης Ηλίας

Κυπράκης Στέλιος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 19

laquoΠάει καιρὸς ποὺ πῆρα τὴν ἀπόφαση νὰ κρατηθῶ ἔξω ἀπὸ τὰ πολιτικὰ τοῦ τόπου Προσπάθησα ἄλλοτε νὰ τὸ ἐξηγήσω Αὐτὸ δὲ σημαίνει διόλου πὼς μοῦ εἶναι ἀδιάφορη ἡ πολιτικὴ ζωή μας Ἔτσι ἀπὸ τὰ χρόνια ἐκεῖνα ὡς τώρα τελευταῖα ἔπαψα κατὰ κανόνα νὰ ἀγγίζω τέτοια θέματα ἐξάλλου τὰ ὅσα δημοσίεψα ὡς τὶς ἀρχὲς τοῦ 1967 καὶ ἡ κατοπινὴ στάση μου - δὲν ἔχω δημοσιέψει τίποτα στὴν Ἑλλάδα ἀπὸ τότε ποὺ φιμώθηκε ἡ ἐλευθερία - ἔδειχναν μοῦ φαίνεται ἀρκετὰ καθαρὰ τὴ σκέψη μου

Μολαταῦτα μῆνες τώρα αἰσθάνομαι μέσα μου καὶ γύρω μου ὁλοένα πιὸ ἐπιτακτικά τὸ χρέος νὰ πῶ ἕνα λόγο γιὰ τὴ σημερινὴ κατάστασή μας Μὲ ὅλη τὴ δυνατὴ συντομία νὰ τί θὰ ἔλεγα

Κλείνουν δυὸ χρόνια ποὺ μᾶς ἔχει ἐπιβληθεῖ ἕνα καθεστὼς ὁλωσδιόλου ἀντίθετο μὲ τὰ ἰδεώδη γιὰ τὰ ὁποῖα πολέμησε ὁ κόσμος μας καὶ τόσο περίλαμπρα ὁ λαός μας στὸν τελευταῖο παγκόσμιο πόλεμο Εἶναι μία κατάσταση ὑποχρεωτικῆς νάρκης ὅπου ὅσες πνευματικὲς ἀξίες κατορθώσαμε νὰ κρατήσουμε ζωντανές μὲ πόνους καὶ μὲ κόπους πᾶνε κι αὐτὲς νὰ καταποντιστοῦν μέσα στὰ ἑλώδη στεκούμενα νερά Δὲ θὰ μοῦ ἦταν δύσκολο νὰ καταλάβω πῶς τέτοιες ζημιὲς δὲ λογαριάζουν πάρα πολὺ γιὰ ὁρισμένους ἀνθρώπους

19

Δυστυχῶς δὲν πρόκειται μόνον γι᾿ αὐτὸ τὸν κίνδυνο Ὅλοι πιὰ τὸ διδάχτηκαν καὶ τὸ ξέρουν πὼς στὶς δικτατορικὲς καταστάσεις ἡ ἀρχὴ μπορεῖ νὰ μοιάζει εὔκολη ὅμως ἡ τραγωδία περιμένει ἀναπότρεπτη στὸ τέλος Τὸ δράμα αὐτοῦ τοῦ τέλους μᾶς βασανίζει συνειδητὰ ἢ ἀσυνείδητα ὅπως στοὺς παμπάλαιους χοροὺς τοῦ Αἰσχύλου Ὅσο μένει ἡ ἀνωμαλία τόσο προχωρεῖ τὸ κακό

Εἶμαι ἕνας ἄνθρωπος χωρὶς κανένα ἀπολύτως πολιτικὸ δεσμὸ καί μπορῶ νὰ τὸ πῶ μιλῶ χωρὶς φόβο καὶ χωρὶς πάθος Βλέπω μπροστά μου τὸν γκρεμὸ ὅπου μᾶς ὁδηγεῖ ἡ καταπίεση ποὺ κάλυψε τὸν τόπο Αὐτὴ ἡ ἀνωμαλία πρέπει νὰ σταματήσει Εἶναι ἐθνικὴ ἐπιταγή

Τώρα ξαναγυρίζω στὴ σιωπή μου Παρακαλῶ τὸ Θεὸ νὰ μὴ μὲ φέρει ἄλλη φορὰ σὲ παρόμοια ἀνάγκη νὰ ξαναμιλήσωraquo

20

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

21

ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΡΕΣΑΝ

Επιμέλεια Αργυράκης Ιάσονας

Καλαλάρι Ρίγγελς

Κακουλάκης Γρηγόρης

Κρητσωτάκης Νίκος

Μακρής Αργύρης - Μαρίνος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 22

Κι αν ο αγέρας φυσά

Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά Μας βαραίνουν οι φίλοι που δεν ξέρουν πια πώς να πεθάνουν Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 23

Λίγο ακόμα

Λίγο ακόμα θα ιδούμε τις αμυγδαλιές ν ανθίζουν τα μάρμαρα να λάμπουν στον ήλιο τη θάλασσα να κυματίζει λίγο ακόμα να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 24

Στροφή

Στιγμή σταλμένη ἀπὸ ἕνα χέρι ποὺ εἶχα τόσο ἀγαπήσει μὲ πρόφταξες ἴσια στὴ δύση σὰ μαῦρο περιστέρι Ὁ δρόμος ἄσπριζε μπροστά μου ἁπαλὸς ἀχνὸς ὕπνου στὸ γέρμα ἑνὸς μυστικοῦ δείπνου Στιγμὴ σπυρὶ τῆς ἄμμου ποὺ κράτησες μονάχη σου ὅλη τὴν τραγικὴ κλεψύδρα βουβή σὰ νὰ εἶχε δεῖ τὴν Ὕδρα στὸ οὐράνιο περιβόλι

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 25

Μποτίλια στὸ πέλαγο

Τρεῖς βράχοι λίγα καμένα πεῦκα κι ἕνα ρημοκλῆσι

καὶ παραπάνω

τὸ ἴδιο τοπίο ἀντιγραμμένο ξαναρχίζει

τρεῖς βράχοι σὲ σχῆμα πύλης σκουριασμένοι

λίγα καμένα πεῦκα μαῦρα καὶ κίτρινα

κι ἕνα τετράγωνο σπιτάκι θαμμένο στὸν ἀσβέστη

καὶ παραπάνω ἀκόμη πολλὲς φορὲς

τὸ ἴδιο τοπίο ξαναρχίζει κλιμακωτὰ

ὡς τὸν ὁρίζοντα ὡς τὸν οὐρανὸ ποὺ βασιλεύει

Ἐδῶ ἀράξαμε τὸ καράβι νὰ ματίσουμε τὰ σπασμένα κουπιά

νὰ πιοῦμε νερὸ καὶ νὰ κοιμηθοῦμε

Ἡ θάλασσα ποὺ μᾶς πίκρανε εἶναι βαθιὰ κι ἀνεξερεύνητη

καὶ ξεδιπλώνει μίαν ἀπέραντη γαλήνη

Ἐδῶ μέσα στὰ βότσαλα βρήκαμε ἕνα νόμισμα

καὶ τὸ παίξαμε στὰ ζάρια

Τὸ κέρδισε ὁ μικρότερος καὶ χάθηκε

Ξαναμπαρκάραμε μὲ τὰ σπασμένα μας κουπιά

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 26

Ἄρνηση

Στὸ περιγιάλι τὸ κρυφὸ

κι ἄσπρο σὰν περιστέρι διψάσαμε τὸ μεσημέρι μὰ τὸ νερὸ γλυφό

Πάνω στὴν ἄμμο τὴν ξανθὴ γράψαμε τ᾿ ὄνομά της ὡραῖα ποὺ φύσηξεν ὁ μπάτης καὶ σβήστηκε ἡ γραφή

Μὲ τί καρδιά μὲ τί πνοή τί πόθους καὶ τί πάθος πήραμε τὴ ζωή μας λάθος κι ἀλλάξαμε ζωή

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

27

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΥΛΙΚΟ

Επιμέλεια Δρυλεράκη Στέλλα

Κασαπάκη Φλώρα

Κατσουλάκη Ευαγγελία

Αποστολάκη Ευαγγελία

Καμπιτάκη Μυρτώ

Κληρονόμου Ειρήνη

Μονιάκη Στέλλα

27

Τον ξένο και τον εχθρό τον είδαμε

στον καθρέφτη

ldquoΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Δ΄ ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣrdquo

Εύκολα τρίβεται ο άνθρωπος μες στους πολέμουςmiddot ο άνθρωπος είναι μαλακός ένα δεμάτι χόρτοmiddot χείλια και δάχτυλα που λαχταρούν ένα άσπρο στήθος μάτια που μισοκλείνουν στο λαμπύρισμα της μέρας και πόδια που θα τρέχανε κι ας είναι τόσο κουρασμένα στο παραμικρό σφύριγμα του κέρδους

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

28

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 29

Ο Γιώργος Σεφέρης το 1963

ldquoΡε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε

πληγώνειrdquo Ο Γ Σεφέρης διηγείται ένα περιστατικό που

συνέβη στο Νίκο Γκάτσο

Γύριζε το χειμώνα του lsquo36 σπίτι του από μια

ταβέρνα Ήμουνα στην Κορυτσά ndashλέει ο ποιητής

- και είχα στείλει στην Αθήνα σε χειρόγραφο το

ποίημα ldquoΜε τον τρόπο του Γ Σrdquo Κατά κακή του

τύχη έπιασαν το Γκάτσο και τον πήγαν στο

τμήμα Τον έψαξαν Στην τσέπη του το

χειρόγραφο

-Ρε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε πληγώνει

Κομμουνιστής ε

-Μα κύριε αστυνόμε δεν το lsquoγραψα εγώ αυτό το

lsquoγραψε ο κ Σεφέρης που είναι πρόξενος

-Πρόξενος ε Τέτοιους προξένους έχουμε Γιrsquo

αυτό πάμε κατά διαβόλου

Ευτυχώς βρέθηκαν στις τσέπες του και κάτι άλλα

της ίδιας τεχνοτροπίας που αφόπλισαν τους

φρουρούς της ησυχίας μας

-Σrsquo αφήνουμε μωρέ γιατί είσαι βλάκας του

είπαν όταν τα διάβασαν ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ ldquoΜΕΡΕΣ Δ΄rdquo από το βιβλίο ldquoΟ

ΣΕΦΕΡΗΣ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣrdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 30

Αποφθέγματα του ποιητή

Είναι πιο εύκολο να περάσει καμήλα από

την τρύπα βελόνας παρά Έλληνας

πολιτικός να καταλάβει την Ελλάδα

ΜΕΡΕΣ Γ΄

Η σωτηρία του ανθρώπου βρίσκεται μέσα

του και ο χαμός του

ΜΕΡΕΣ Β΄

Η θύμηση μου έφαγε τη μνήμη

ΜΕΡΕΣ Α΄

Η επιστήμη είναι καθrsquo ορισμόν αληθινή

πάντα αποδείχνει με το Α + Β πως ότι

υποστηρίζει είναι αληθινό Ακόμη και τα

πιο υπέρογκα λάθη

ΜΕΡΕΣ Α΄

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 31 31

Η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη με Νόμπελ

Λογοτεχνίας από τη σουηδική Ακαδημία το 1963

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 32

Ο Γιώργος Σεφέρης και η

γυναίκα του Μαρώ τον

Ιούλιο του 1941 στο

Γιοχάνεσμπουργκ

hellipτο σπουδαίο δεν είναι νrsquo

αλλάξουμε τη ζωή μας

ονειροπολώντας μιαν άλλη

πιο ενδιαφέρουσα αλλά να

κάνουμε να λαλήσει τούτη η

ζωή όπως μας δόθηκε την

καθημερινή την ταπεινή την

ανθρώπινη όπου το καθετί

που μπορούσε να γυρέψουμε

πρέπει να υπάρχει

ldquoΜΕΡΕΣ Α΄rdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 33

ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Το πραγματικό κλίμα που δημιούργησε στην Ελλάδα η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη το περιγράφει ο Γ Π Σαββίδης σε κείμενό του το 1993 με τον εύγλωττο τίτλο ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Όπως θυμάται ο Σαββίδης (1993) επειδή υποψιαζόταν ότι η επιστροφή του Γιώργου Σεφέρη από τη Στοκχόλμη θα συνοδευόταν από την ίδια ldquoμουγκαμάραrdquo τηλεγραφεί ldquoυποδεικνύοντας την οργάνωση κάποιας υποδοχήςrdquo Στο αεροδρόμιο τους υποδέχονται δυο γυναίκες ldquoη μάνα μου και η Ιωάννα Τσάτσου Κανείς άλλοςrdquo

Η θριαμβευτική υποδοχή του Σεφέρη γίνεται οκτώ χρόνια μετά την επιστροφή του από τη Σουηδία Το απόγευμα της κηδείας του (22 Σεπτεμβρίου 1971) αυτόκλητος σύσσωμος ο αθηναϊκός λαός υποδέχεται τον ποιητή του ενώ ο ίδιος είχε αναχωρήσει μία ημέρα πριν

αποσπάσματα από άρθρο του ΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

ldquoΟ Σεφέρης το Νόμπελ και μια συνωμοσίαrdquo εφ ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

Από την κηδεία του 22 Σεπτεμβρίου 1971

34

ΠΗΓΕΣ

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού wwwsnhellgr Εθνικό Κέντρο Βιβλίου wwwekebigr

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Β Γ Γυμνασίου ΟΕΔΒ

ιστοσελίδες httplogomnimonwordpresscom

httpbibliothirasblogspotgr201303blog-post_15html

httpseferisgiorgosblogspotgr

wwwwikipediaorg wwwnetschoolbookgr

Σύνθεση εργασίας Ευτυχία Καλογιαννάκη

Δήμητρα Κοσμαδάκη

35

Page 2: Γιώργος Σεφέρης

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 2

Επιμέλεια Καλομοίρη Ερμιόνη

Κοκολοδημητράκη Μαρία

Κότοβα Βαλεντίνα

Κρασανάκη Κατερίνα

Η ζωή του

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 3

Ο Γιώργος Σεφέρης

Το πραγματικό του όνομα ήταν Γεώργιος Σεφεριάδης Γεννήθηκε στη Σμύρνη στις 13 Μαρτίου του 1900 και ήταν ο πρωτότοκος γιος του Στέλιου και της Δέσπως

1914 Η οικογένεια Σεφεριάδη εγκαθίσταται στην Αθήνα λόγω του α΄ παγκόσμιου πολέμου

1918-1924 Ζει στο Παρίσι όπου σπουδάζει νομικά και έρχεται σε επαφή με την σύγχρονή του γαλλική λογοτεχνική παραγωγή

1924 Μετά την αποφοίτησή του από το Πανεπιστήμιο φεύγει για το Λονδίνο όπου μένει ως τον χειμώνα του επόμενου χρόνου

1926 Πεθαίνει η μητέρα του και στις 29 Δεκεμβρίου του ίδιου χρόνου ο Σεφέρης διορίζεται ακόλουθος του Υπουργείου Εξωτερικών

Τον Ιούλιο του 1928 δημοσιεύει στη Νέα Εστία επώνυμα ως Γ Σεφεριάδης το Μια βραδιά με τον Κύριο Τεστ μετάφραση έργου του Βαλερί

3

1931 Κυκλοφορεί η πρώτη ποιητική συλλογή του με τίτλο Στροφή για την οποία ο Παλαμάς δημοσίευσε επιστολή στη Νέα Εστία

1931-1934 Διορίζεται υποπρόξενος κι στην συνέχεια πρόξενος στο Γενικό Προξενείο του Λονδίνου

1932 Δημοσιεύει τη Στέρνα

1935 Δημοσιεύει το Μυθιστόρημα

1936 Έκδοση των πρώτων σεφερικών μεταφράσεων της ποίησης του Τ Σ ΄Ελιοτ Διορίζεται πρόξενος στην Κορυτσά

1940 Υπογράφει μανιφέστο κατά του Ιταλικού Φασισμού και το διάγγελμα του βασιλιά μαζί με το Νικολούδη

1941 Στις 6 Απριλίου ημέρα της γερμανικής εισβολής δηλώνει στους ξένους δημοσιογράφους Είμεθα αποφασισμένοι να ζήσωμεν ελεύθεροι ή να αποθάνωμεν Παντρεύεται με τη Μαρώ (Μαρία Ζάννου) Αναχωρεί με την ελληνική κυβέρνηση για την Αίγυπτο και τη Νότιο Αφρική

4

1943 Δίνει διαλέξεις για τον Παλαμά και το Μακρυγιάννη στο Κάιρο και την Αλεξάνδρεια και γνωρίζεται με το Στρατή Τσίρκα

1957 Τότε διορίζεται πρεσβευτής στο Λονδίνο όπου παραμένει ως το 1962

1960 Ανακηρύσσεται επίσημος διδάκτωρ των γραμμάτων από το πανεπιστήμιο του Cambridge

1961 Τιμάται με το βρετανικό βραβείο ποίησης Foyle

1963 Τιμάται με το βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας

1969 Δημοσιεύεται η δήλωσή του κατά της δικτατορίας του Παπαδόπουλου

1971 Πεθαίνει στις 20 Σεπτεμβρίου στην Αθήνα και η κηδεία του παίρνει το χαρακτήρα πάνδημης αντιδικτατορικής εκδήλωσης

5

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

6

Η ποίησή του είναι

βαθύτατα επηρεασμένη από

την εθνική καταστροφή

του 1922 και τον ξεριζωμό

του Ελληνισμού της Μικράς

Ασίας

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

7

Το έργο του Επιμέλεια Καλογιαννάκη Ευτυχία

Καδιανάκη Κατερίνα

Κοντάκη Χρυσούλα

Κουμπανάκη Αγγελική

Κώτση Παυλίνα

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 8

Χαρακτηριστικά στοιχεία της ποίησής του

Το 1931 κυκλοφορούσε στην Αθήνα μια ολιγοσέλιδη ποιητική

συλλογή Γ Σεφέρη laquoΣτροφήraquo Ο διφορούμενος αυτός τίτλος

σήμαινε μια πραγματική στροφή μια αλλαγή σε ότι γνωρίζαμε

ως τότε για τη νεοελληνική ποίηση Η ποίηση του Σεφέρη ήταν

εντελώς διαφοροποιημένη από την ποίηση της γενιάς του 1920

Η Στροφή μας έφερε αμέσως σrsquo ένα κλίμα ολότελα διαφορετικό

από το κλίμα της παρακμής και της διάλυσης που χαρακτήριζε

τη γενιά της δεκαετίας 1920-30 και που επαναλαμβανόταν

μονότονα και χωρίς πρωτοτυπία ιδίως μετά την αυτοκτονία του

Καρυωτάκη

8

Δε θέλω τίποτε άλλο παρά να μιλήσω απλά να μου δοθεί ετούτη η χάρη Γιατί και το τραγούδι το φορτώσαμε με τόσες μουσικές που σιγά ndash σιγά βουλιάζει και την τέχνη μας τη στολίσαμε τόσο πολύ που φαγώθηκε από τα μαλάματα το πρόσωπό της κι είναι καιρός να πούμε τα λιγοστά μας λόγια γιατί η ψυχή μας αύριο κάνει πανιά

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΕΝΑΣ ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΤΑΜΙΑrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

9

Σε μια συνέντευξή του όταν

τιμήθηκε με το Νόμπελ ο Σεφέρης

είπε πως όταν δημοσίευσε τη

Στροφή δύο πράγματα

κυριαρχούσαν στη συνείδησή του

πως ήθελε να πει μερικά πράγματα

με τρόπο απλό και πως η ποίησή

του δε θα ήταν αγαπητή

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 10

Κιόλας από το πρώτο ποίημα που ονομάζεται laquoΣτροφήraquo η διαφορά γινόταν

αισθητή ένα πνεύμα και προπάντων μια γλώσσα διαφορετική Η γλώσσα

αυτή ίσως να μη μπορούσε να γίνει αμέσως κατανοητή ωστόσο οι πιο

ευαίσθητοι αναγνώστες θα ένιωσαν πως ο ποιητής αυτός είχε να πει κάτι

άλλο και κάτι σοβαρό Η έκφραση ήταν καινούρια λιτή δωρική με έναν

πλούτο από εικόνες και τολμηρούς εκφραστικούς τρόπους

Στο περιγιάλι το κρυφό

κι άσπρο σαν περιστέρι

διψάσαμε το μεσημέρι

μα το νερό γλυφό

(laquoΆρνησηraquo)

Το laquoεγώraquo κυρίαρχο στην ποίηση της εποχής δεν ακουγόταν στη συλλογή

αλλά βασικά κι επίμονα το laquoεμείςraquo Ακόμη και σε ποιήματα καθαρά

εξομολογητικά το εγώ διευρυνόταν προς το διπλανό και το προσωπικό

δράμα υψωνόταν στην καθολικότητα της τραγωδίας

10

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 11

Τα θέματα που απασχολούν το

Σεφέρη στο ποιητικό του έργο

είναι ο έρωτας και η ελληνική

ιστορική παράδοση που

αποτελεί για τον ίδιο βασικό

στοιχείο της ελληνικότητας

Η αξιοποίηση των τοπικών

παραδόσεων κα του ιστορικού

παρελθόντος ενός λαού

αποτελούν κύρια χαρακτηριστικά

του κινήματος του μοντερνισμού

Έτσι με τη συλλογή

laquoΜυθιστόρημαraquo ο Σεφέρης το

1935 περνά στον ελεύθερο στίχο

και δείχνει να επηρεάζεται

εντονότερα από τον μοντερνισμό

και ειδικότερα από την ποίηση του

Έλιοτ με στοιχεία αντιλυρικά

11

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 12

Οι λέξεις που χρησιμοποιεί στη συλλογή

laquoΜυθιστόρημαraquo αντλούνται από το

καθημερινό λεξιλόγιο και το ύφος του

θυμίζει έντονα τον προφορικό λόγο

Ο απαισιόδοξος τόνος η μελαγχολική

διάθεση την οποία κάποιοι μελετητές

ονόμασαν καημό και η συσχέτιση του

μυθολογικού και ιστορικού παρελθόντος

με το παρόν του Ελληνισμού παραμένουν

τα σταθερά σημεία αναφοράς και στις

επόμενες ποιητικές του συλλογές

Για το Γιώργο Σεφέρη ως σταθερή

φροντίδα υπήρχε η σπουδή της

γλώσσας

12

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 13

Ποίηση

bull Στροφή Αθήνα 1931 bull Πάνω σrsquo ένα ξένο στίχο 1934 (τετρασέλιδο χωρίς όνομα συγγραφέα) bull Η Στέρνα Αθήνα τυπΕστίας 1932 bull Μυθιστόρημα Αθήνα τυπΕστίας 1935 bull Σχέδια στο περιθώριο (ανατύπωση από τα Νέα Γράμματα Μάιος 1935) bull Τετράδια γυμνασμάτων (1929-1937) Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ημερολόγιο καταστρώματος αrsquo Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ποιήματα 1 Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ημερολόγιο καταστρώματος βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1945 bull Τελευταίος σταθμός middot Συμπλήρωμα στο Ημερολόγιο Καταστρώματος βrsquo Αθήνα Το τετράδιο 1947 bull Κίχλη Αθήνα Ίκαρος 1947 bull Ποιήματα για την Κύπρο Λευκωσία 1954 bull Πραματευτής από τη Σιδώνα Αθήνα τυπΜυρτίδη 1955 bull Νεόφυτος ο έγκλειστος μιλά Αθήνα τυπΜυρτίδη 1955 bull hellipΚύπρον ου μrsquo εθέσπισενhellip Αθήνα Ίκαρος 1955 bull Τρία κρυφά ποιήματα Αθήνα 1966 bull Οι γάτες τrsquo Άη Νικόλα Αθήνα 1970 bull Ένα ποίημα - μια στάση ζωής middot Σεφέρης Επί Ασπαλάθων Αθήνα Μνήμη 1975 bull Ποιήματα με ζωγραφιές σε μικρά παιδιά Αθήνα Ερμής 1975 bull Τετράδιο γυμνασμάτων βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1976 bull Mythistorima and gymnopaidia middot George Seferis middot with translation by Mary Cooper Walton Athens Lycabettus Press 1977

13

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 14

Μελέτες - Δοκίμια - Πεζογραφήματα - Διαλέξεις

bull ΘΣΈλιοτ Αθήνα τυπΣεργιάδη 1936 bull Διάλογος πάνω στην ποίηση Αθήνα τυπΣεργιάδη 1939 bull Δοκιμές Κάιρο τυπ ΑΓιούλη 1944 bull Deux aspects du Commerce spirituel de la France et de la Grece Κάιρο εκδ Revue de Caire 1944 bull Ερωτόκριτος Αθήνα Άλφα 1946 bull Τρείς μέρες στα μοναστήρια της Καππαδοκίας Αθήνα Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών - Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών - Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο 1953 bull Δελφοί Αθήνα Knorr - Hith 1963 bull Discoures de Stockholm Αθήνα Γαλλικό Ινστιτούτο 1963 bull Η γλώσσα στην ποίησή μας Θεσσαλονίκη Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο 1965 bull Σελίδες από ένα ημερολόγιο Αθήνα τυπ Των Εποχών 1965 bull Στα εφτακόσια χρόνια του Δάντη Αθήνα 1966 (ανάτυπο από τις Εποχές) bull Γλώσσες στον Αρτεμίδωρο τον Δαλδιανό Λευκωσία 1970 (ανάτυπο από τα Κυπριακά Χρονικά) bull Ξεστράτισμα από τους ομηρικούς ύμνους Λευκωσία 1970 (ανάτυπο από τα Κυπριακά Χρονικά) bull Χειρόγραφο Σεπ rsquo41 Αθήνα Ίκαρος 1972 bull Γράμμα στο Rex Warner πάροικο του Storrs middot Connecticat USA Αθήνα ΤυπΦΚωνσταντινίδη 1972 bull Ιγνάτης Τρελός middot Οι ώρες της lsquoΚυρίας Έρσηςrsquomiddot Ένα ψευδώνυμο δοκίμιο του Γιώργου Σεφέρη middot και ένα ανέκδοτο γράμμα του Νίκου Καχτίτση middot Φροντισμένα και σχολιασμένα από τον ΓΠΕυτυχίδη [ = ΓΠ Σαββίδη] Αθήνα Ερμής 1973

14

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 15

bull Μέρες του 1945-1951 Αθήνα Ίκαρος 1973 bull Δοκιμές Αrsquo Αθήνα Ίκαρος 1974 bull Δοκιμές Βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1974 bull Έξι νύχτες στην Ακρόπολη Αθήνα Ερμής 1974 bull Μέρες Αrsquo middot 16 Φεβρουαρίου 1925 - 17 Αυγούστου 1931 Αθήνα Ίκαρος 1975 bull Ένας Έλληνας middot Ο Μακρυγιάννης Αθήνα Ίκαρος 1975 bull ΓΣεφέρης - ΚΤσάτσος middot Ένας διάλογος για την ποίηση middot επιμέλεια Λουκάς Κούσουλας Αθήνα Ερμής 1975 bull Μέρες Βrsquo middot 24 Αυγούστου 1931 - 12 Φεβρουαρίου 1934 Αθήνα Ίκαρος 1975 bull Μέρες Γrsquo middot 16 Απρίλη 1934 - 14 Δεκέμβρη 1940 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Μέρες Εrsquo middot 1 Γενάρη 1945 - 19 Απρίλη 1951 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Μέρες Δrsquo middot 1 Γενάρη 1944 - 31 Δεκέμβρη 1944 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Πολιτικό ΗμερολόγιοΑ΄ middot 25 Νοέμβρη 1935 - 13 Οκτώβρη 1944 middot Επιμέλεια - Σημειώσεις Αλέξανδρου Ξύδη Αθήνα Ίκαρος 1979 bull Μεταγραφές middot Φιλολογική επιμέλεια Γιώργης Γιατρομανωλάκης Αθήνα Λέσχη 1980 bull Σαντορίνη Αθήνα Αρχείο Θηραϊκών μελετών 1984 bull Πολιτικό ημερολόγιο Β΄ middot 1945 - 1947 1949 1952 middot επιμέλεια - σημειώσεις Αλέξανδρου Ξύδη Αθήνα Ίκαρος 1985 bull Μέρες Στrsquo middot 20 Απρίλη 1951 - 4 Αυγούστου 1956 Αθήνα Ίκαρος 1986 bull Χειρόγραφο Οκτ lsquo 68 Αθήνα Διάττων 1986 bull Η ποίηση στον κινηματογράφο Αθήνα Διάττων 1986 bull Το βυσσινί τετράδιο middot Ανεμολόγιο - λέξεις - βότανα και ορθογραφικά Αθήνα Καστανιώτης 1987 bull ΜέρεςΖ΄ middot 1 Οκτώβρη - 27 Δεκέμβρη 1960middot Φιλολογική επιμέλεια Θεανώ Ν Μιχαηλίδου Αθήνα Ίκαρος 1990

15

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 16

Μεταφράσεις

bull ΘΣΈλιοτ Η έρημη χώρα και άλλα ποιήματα Αθήνα Ίκαρος 1949 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1973) bull Sidney Keyes Η ερημιά Αθήνα τυπΜυρτίδη 1954 bull ΘΣΈλιοτ Φονικό στην εκκλησία Αθήνα Ίκαρος 1963 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1979) bull Άσμα ασμάτων Αθήνα τυπΑσπιώτη - Έλκα 1965 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1979) bull Αντιγραφές Αθήνα Ίκαρος 1965 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1978) bull Η Αποκάλυψη του Ιωάννη Αθήνα Ίκαρος 1966 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1975) ΙV Συγκεντρωτικές εκδόσεις bull Collection de lrsquo Institut Francais drsquo Athenes middot Robert Levesque middot Seferis middot Choix de poemes traduits et accompagnes du texte grec avec une preface Αθήνα Ίκαρος 1945 bull Ποιήματα (1924-1946) Αθήνα Ίκαρος 1950 bull Γιώργος Σεφέρης middot Διάγραμμα εισαγωγής στην ποίησή του από τον ΑλεξΑργυρίου και επιλογή ποιημάτων του από τους Αλεξ Αργυρίου amp ΓΠΣαββίδη Αθήνα 1957 (ανάτυπο από την Καινούργια Εποχή) bull Εκλογή από τις Δοκιμές Αθήνα Γαλαξίας 1966 bull Γιώργος Θεοτοκάς amp Γιώργος Σεφέρης middot Αλληλογραφία (1930-1966) middot Φιλολογεπιμ ΓΠΣαββίδης Αθήνα Ερμής 1975 bull Ο Καβάφης του Σεφέρη Αrsquo middot Επιμέλεια ΓΠΣαββίδη Αθήνα Ερμής 1984 bull Αδαμάντιος Διαμαντής amp Γιώργος Σεφέρης middot Αλληλογραφία middot 1953-1971 middot Φιλολογική επιμέλεια Μιχάλης Πιερής Αθήνα Στιγμή 1985 bull Γιώργος Σεφέρης amp Αντρέας Καραντώνης middot Αλληλογραφία 1931-1960 middot Φιλολογική επιμέλεια Φώτης Δημητρακόπουλος Αθήνα Καστανιώτης 1988

16

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 17

bull Σεφέρης και Μαρώmiddot Αλληλογραφία Α΄ middot (1936-1940) middot Φιλολογική επιμέλεια ΜΖΚοπιδάκης Ηράκλειο Βικελαία Βιβλιοθήκη Ηρακλείου 1989 bull Τα Εντεψίζικα (με το ψευδώνυμο Μαθιός Πασχάλης) middot Φιλολογική επιμέλεια ΓΠΕυτυχίδης (=ΓΠΣαββίδης) Αθήνα Λέσχη 1989 bull Γράμματα Σεφέρη - Λορεντζάτου (1948-1968) middot επιμέλεια ΝΔΤριανταφυλλόπουλος Αθήνα Δόμος 1990 bull Γράμματα Σεφέρη - Λορεντζάτου (1948-1968) middot Επιμελήθηκε ΝΔΤριανταφυλλόπουλος Αθήνα Δόμος 1990 bull Κύπρος middot Μνήμη και αγάπη middot Με το φακό του Γιώργου Σεφέρη middot Πρόλογος σχεδιασμός Γενική επιμέλεια ΕΧΚάσδαγλης Λευκωσία Πολιτιστικό Κέντρο Λαϊκής Τράπεζας 1990 bull Γιώργος Σεφέρης amp Τίμος Μαλάνος middot Αλληλογραφία (1935-1963) middot Φιλολογική επιμέλεια Δημήτρης Δασκαλόπουλος Αθήνα Ολκός 1990 bull lsquoΚυπριακέςrsquo επιστολές του Σεφέρη (1954-1963)middot Από την αλληλογραφία του με τον ΓΠΣαββίδη middot φιλολογική επιμέλεια Κατερίνα Κωστίου Λευκωσία Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου 1991 bull Γιώργος Σεφέρης ndash Edmund Keeley Αλληλογραφία 1951-1971middot Εισαγωγή EKeely ndash Μετάφραση Αλόη Σιδέρη Αθήνα Άγρα 1998

Πηγή Εθνικό Κέντρο Βιβλίου

17

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

18

Σημαντικότερη Δήλωση

Επιμέλεια Διβόλης Γιώργος

Λαμπράκης Ηλίας

Κυπράκης Στέλιος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 19

laquoΠάει καιρὸς ποὺ πῆρα τὴν ἀπόφαση νὰ κρατηθῶ ἔξω ἀπὸ τὰ πολιτικὰ τοῦ τόπου Προσπάθησα ἄλλοτε νὰ τὸ ἐξηγήσω Αὐτὸ δὲ σημαίνει διόλου πὼς μοῦ εἶναι ἀδιάφορη ἡ πολιτικὴ ζωή μας Ἔτσι ἀπὸ τὰ χρόνια ἐκεῖνα ὡς τώρα τελευταῖα ἔπαψα κατὰ κανόνα νὰ ἀγγίζω τέτοια θέματα ἐξάλλου τὰ ὅσα δημοσίεψα ὡς τὶς ἀρχὲς τοῦ 1967 καὶ ἡ κατοπινὴ στάση μου - δὲν ἔχω δημοσιέψει τίποτα στὴν Ἑλλάδα ἀπὸ τότε ποὺ φιμώθηκε ἡ ἐλευθερία - ἔδειχναν μοῦ φαίνεται ἀρκετὰ καθαρὰ τὴ σκέψη μου

Μολαταῦτα μῆνες τώρα αἰσθάνομαι μέσα μου καὶ γύρω μου ὁλοένα πιὸ ἐπιτακτικά τὸ χρέος νὰ πῶ ἕνα λόγο γιὰ τὴ σημερινὴ κατάστασή μας Μὲ ὅλη τὴ δυνατὴ συντομία νὰ τί θὰ ἔλεγα

Κλείνουν δυὸ χρόνια ποὺ μᾶς ἔχει ἐπιβληθεῖ ἕνα καθεστὼς ὁλωσδιόλου ἀντίθετο μὲ τὰ ἰδεώδη γιὰ τὰ ὁποῖα πολέμησε ὁ κόσμος μας καὶ τόσο περίλαμπρα ὁ λαός μας στὸν τελευταῖο παγκόσμιο πόλεμο Εἶναι μία κατάσταση ὑποχρεωτικῆς νάρκης ὅπου ὅσες πνευματικὲς ἀξίες κατορθώσαμε νὰ κρατήσουμε ζωντανές μὲ πόνους καὶ μὲ κόπους πᾶνε κι αὐτὲς νὰ καταποντιστοῦν μέσα στὰ ἑλώδη στεκούμενα νερά Δὲ θὰ μοῦ ἦταν δύσκολο νὰ καταλάβω πῶς τέτοιες ζημιὲς δὲ λογαριάζουν πάρα πολὺ γιὰ ὁρισμένους ἀνθρώπους

19

Δυστυχῶς δὲν πρόκειται μόνον γι᾿ αὐτὸ τὸν κίνδυνο Ὅλοι πιὰ τὸ διδάχτηκαν καὶ τὸ ξέρουν πὼς στὶς δικτατορικὲς καταστάσεις ἡ ἀρχὴ μπορεῖ νὰ μοιάζει εὔκολη ὅμως ἡ τραγωδία περιμένει ἀναπότρεπτη στὸ τέλος Τὸ δράμα αὐτοῦ τοῦ τέλους μᾶς βασανίζει συνειδητὰ ἢ ἀσυνείδητα ὅπως στοὺς παμπάλαιους χοροὺς τοῦ Αἰσχύλου Ὅσο μένει ἡ ἀνωμαλία τόσο προχωρεῖ τὸ κακό

Εἶμαι ἕνας ἄνθρωπος χωρὶς κανένα ἀπολύτως πολιτικὸ δεσμὸ καί μπορῶ νὰ τὸ πῶ μιλῶ χωρὶς φόβο καὶ χωρὶς πάθος Βλέπω μπροστά μου τὸν γκρεμὸ ὅπου μᾶς ὁδηγεῖ ἡ καταπίεση ποὺ κάλυψε τὸν τόπο Αὐτὴ ἡ ἀνωμαλία πρέπει νὰ σταματήσει Εἶναι ἐθνικὴ ἐπιταγή

Τώρα ξαναγυρίζω στὴ σιωπή μου Παρακαλῶ τὸ Θεὸ νὰ μὴ μὲ φέρει ἄλλη φορὰ σὲ παρόμοια ἀνάγκη νὰ ξαναμιλήσωraquo

20

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

21

ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΡΕΣΑΝ

Επιμέλεια Αργυράκης Ιάσονας

Καλαλάρι Ρίγγελς

Κακουλάκης Γρηγόρης

Κρητσωτάκης Νίκος

Μακρής Αργύρης - Μαρίνος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 22

Κι αν ο αγέρας φυσά

Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά Μας βαραίνουν οι φίλοι που δεν ξέρουν πια πώς να πεθάνουν Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 23

Λίγο ακόμα

Λίγο ακόμα θα ιδούμε τις αμυγδαλιές ν ανθίζουν τα μάρμαρα να λάμπουν στον ήλιο τη θάλασσα να κυματίζει λίγο ακόμα να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 24

Στροφή

Στιγμή σταλμένη ἀπὸ ἕνα χέρι ποὺ εἶχα τόσο ἀγαπήσει μὲ πρόφταξες ἴσια στὴ δύση σὰ μαῦρο περιστέρι Ὁ δρόμος ἄσπριζε μπροστά μου ἁπαλὸς ἀχνὸς ὕπνου στὸ γέρμα ἑνὸς μυστικοῦ δείπνου Στιγμὴ σπυρὶ τῆς ἄμμου ποὺ κράτησες μονάχη σου ὅλη τὴν τραγικὴ κλεψύδρα βουβή σὰ νὰ εἶχε δεῖ τὴν Ὕδρα στὸ οὐράνιο περιβόλι

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 25

Μποτίλια στὸ πέλαγο

Τρεῖς βράχοι λίγα καμένα πεῦκα κι ἕνα ρημοκλῆσι

καὶ παραπάνω

τὸ ἴδιο τοπίο ἀντιγραμμένο ξαναρχίζει

τρεῖς βράχοι σὲ σχῆμα πύλης σκουριασμένοι

λίγα καμένα πεῦκα μαῦρα καὶ κίτρινα

κι ἕνα τετράγωνο σπιτάκι θαμμένο στὸν ἀσβέστη

καὶ παραπάνω ἀκόμη πολλὲς φορὲς

τὸ ἴδιο τοπίο ξαναρχίζει κλιμακωτὰ

ὡς τὸν ὁρίζοντα ὡς τὸν οὐρανὸ ποὺ βασιλεύει

Ἐδῶ ἀράξαμε τὸ καράβι νὰ ματίσουμε τὰ σπασμένα κουπιά

νὰ πιοῦμε νερὸ καὶ νὰ κοιμηθοῦμε

Ἡ θάλασσα ποὺ μᾶς πίκρανε εἶναι βαθιὰ κι ἀνεξερεύνητη

καὶ ξεδιπλώνει μίαν ἀπέραντη γαλήνη

Ἐδῶ μέσα στὰ βότσαλα βρήκαμε ἕνα νόμισμα

καὶ τὸ παίξαμε στὰ ζάρια

Τὸ κέρδισε ὁ μικρότερος καὶ χάθηκε

Ξαναμπαρκάραμε μὲ τὰ σπασμένα μας κουπιά

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 26

Ἄρνηση

Στὸ περιγιάλι τὸ κρυφὸ

κι ἄσπρο σὰν περιστέρι διψάσαμε τὸ μεσημέρι μὰ τὸ νερὸ γλυφό

Πάνω στὴν ἄμμο τὴν ξανθὴ γράψαμε τ᾿ ὄνομά της ὡραῖα ποὺ φύσηξεν ὁ μπάτης καὶ σβήστηκε ἡ γραφή

Μὲ τί καρδιά μὲ τί πνοή τί πόθους καὶ τί πάθος πήραμε τὴ ζωή μας λάθος κι ἀλλάξαμε ζωή

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

27

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΥΛΙΚΟ

Επιμέλεια Δρυλεράκη Στέλλα

Κασαπάκη Φλώρα

Κατσουλάκη Ευαγγελία

Αποστολάκη Ευαγγελία

Καμπιτάκη Μυρτώ

Κληρονόμου Ειρήνη

Μονιάκη Στέλλα

27

Τον ξένο και τον εχθρό τον είδαμε

στον καθρέφτη

ldquoΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Δ΄ ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣrdquo

Εύκολα τρίβεται ο άνθρωπος μες στους πολέμουςmiddot ο άνθρωπος είναι μαλακός ένα δεμάτι χόρτοmiddot χείλια και δάχτυλα που λαχταρούν ένα άσπρο στήθος μάτια που μισοκλείνουν στο λαμπύρισμα της μέρας και πόδια που θα τρέχανε κι ας είναι τόσο κουρασμένα στο παραμικρό σφύριγμα του κέρδους

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

28

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 29

Ο Γιώργος Σεφέρης το 1963

ldquoΡε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε

πληγώνειrdquo Ο Γ Σεφέρης διηγείται ένα περιστατικό που

συνέβη στο Νίκο Γκάτσο

Γύριζε το χειμώνα του lsquo36 σπίτι του από μια

ταβέρνα Ήμουνα στην Κορυτσά ndashλέει ο ποιητής

- και είχα στείλει στην Αθήνα σε χειρόγραφο το

ποίημα ldquoΜε τον τρόπο του Γ Σrdquo Κατά κακή του

τύχη έπιασαν το Γκάτσο και τον πήγαν στο

τμήμα Τον έψαξαν Στην τσέπη του το

χειρόγραφο

-Ρε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε πληγώνει

Κομμουνιστής ε

-Μα κύριε αστυνόμε δεν το lsquoγραψα εγώ αυτό το

lsquoγραψε ο κ Σεφέρης που είναι πρόξενος

-Πρόξενος ε Τέτοιους προξένους έχουμε Γιrsquo

αυτό πάμε κατά διαβόλου

Ευτυχώς βρέθηκαν στις τσέπες του και κάτι άλλα

της ίδιας τεχνοτροπίας που αφόπλισαν τους

φρουρούς της ησυχίας μας

-Σrsquo αφήνουμε μωρέ γιατί είσαι βλάκας του

είπαν όταν τα διάβασαν ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ ldquoΜΕΡΕΣ Δ΄rdquo από το βιβλίο ldquoΟ

ΣΕΦΕΡΗΣ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣrdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 30

Αποφθέγματα του ποιητή

Είναι πιο εύκολο να περάσει καμήλα από

την τρύπα βελόνας παρά Έλληνας

πολιτικός να καταλάβει την Ελλάδα

ΜΕΡΕΣ Γ΄

Η σωτηρία του ανθρώπου βρίσκεται μέσα

του και ο χαμός του

ΜΕΡΕΣ Β΄

Η θύμηση μου έφαγε τη μνήμη

ΜΕΡΕΣ Α΄

Η επιστήμη είναι καθrsquo ορισμόν αληθινή

πάντα αποδείχνει με το Α + Β πως ότι

υποστηρίζει είναι αληθινό Ακόμη και τα

πιο υπέρογκα λάθη

ΜΕΡΕΣ Α΄

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 31 31

Η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη με Νόμπελ

Λογοτεχνίας από τη σουηδική Ακαδημία το 1963

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 32

Ο Γιώργος Σεφέρης και η

γυναίκα του Μαρώ τον

Ιούλιο του 1941 στο

Γιοχάνεσμπουργκ

hellipτο σπουδαίο δεν είναι νrsquo

αλλάξουμε τη ζωή μας

ονειροπολώντας μιαν άλλη

πιο ενδιαφέρουσα αλλά να

κάνουμε να λαλήσει τούτη η

ζωή όπως μας δόθηκε την

καθημερινή την ταπεινή την

ανθρώπινη όπου το καθετί

που μπορούσε να γυρέψουμε

πρέπει να υπάρχει

ldquoΜΕΡΕΣ Α΄rdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 33

ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Το πραγματικό κλίμα που δημιούργησε στην Ελλάδα η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη το περιγράφει ο Γ Π Σαββίδης σε κείμενό του το 1993 με τον εύγλωττο τίτλο ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Όπως θυμάται ο Σαββίδης (1993) επειδή υποψιαζόταν ότι η επιστροφή του Γιώργου Σεφέρη από τη Στοκχόλμη θα συνοδευόταν από την ίδια ldquoμουγκαμάραrdquo τηλεγραφεί ldquoυποδεικνύοντας την οργάνωση κάποιας υποδοχήςrdquo Στο αεροδρόμιο τους υποδέχονται δυο γυναίκες ldquoη μάνα μου και η Ιωάννα Τσάτσου Κανείς άλλοςrdquo

Η θριαμβευτική υποδοχή του Σεφέρη γίνεται οκτώ χρόνια μετά την επιστροφή του από τη Σουηδία Το απόγευμα της κηδείας του (22 Σεπτεμβρίου 1971) αυτόκλητος σύσσωμος ο αθηναϊκός λαός υποδέχεται τον ποιητή του ενώ ο ίδιος είχε αναχωρήσει μία ημέρα πριν

αποσπάσματα από άρθρο του ΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

ldquoΟ Σεφέρης το Νόμπελ και μια συνωμοσίαrdquo εφ ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

Από την κηδεία του 22 Σεπτεμβρίου 1971

34

ΠΗΓΕΣ

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού wwwsnhellgr Εθνικό Κέντρο Βιβλίου wwwekebigr

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Β Γ Γυμνασίου ΟΕΔΒ

ιστοσελίδες httplogomnimonwordpresscom

httpbibliothirasblogspotgr201303blog-post_15html

httpseferisgiorgosblogspotgr

wwwwikipediaorg wwwnetschoolbookgr

Σύνθεση εργασίας Ευτυχία Καλογιαννάκη

Δήμητρα Κοσμαδάκη

35

Page 3: Γιώργος Σεφέρης

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 3

Ο Γιώργος Σεφέρης

Το πραγματικό του όνομα ήταν Γεώργιος Σεφεριάδης Γεννήθηκε στη Σμύρνη στις 13 Μαρτίου του 1900 και ήταν ο πρωτότοκος γιος του Στέλιου και της Δέσπως

1914 Η οικογένεια Σεφεριάδη εγκαθίσταται στην Αθήνα λόγω του α΄ παγκόσμιου πολέμου

1918-1924 Ζει στο Παρίσι όπου σπουδάζει νομικά και έρχεται σε επαφή με την σύγχρονή του γαλλική λογοτεχνική παραγωγή

1924 Μετά την αποφοίτησή του από το Πανεπιστήμιο φεύγει για το Λονδίνο όπου μένει ως τον χειμώνα του επόμενου χρόνου

1926 Πεθαίνει η μητέρα του και στις 29 Δεκεμβρίου του ίδιου χρόνου ο Σεφέρης διορίζεται ακόλουθος του Υπουργείου Εξωτερικών

Τον Ιούλιο του 1928 δημοσιεύει στη Νέα Εστία επώνυμα ως Γ Σεφεριάδης το Μια βραδιά με τον Κύριο Τεστ μετάφραση έργου του Βαλερί

3

1931 Κυκλοφορεί η πρώτη ποιητική συλλογή του με τίτλο Στροφή για την οποία ο Παλαμάς δημοσίευσε επιστολή στη Νέα Εστία

1931-1934 Διορίζεται υποπρόξενος κι στην συνέχεια πρόξενος στο Γενικό Προξενείο του Λονδίνου

1932 Δημοσιεύει τη Στέρνα

1935 Δημοσιεύει το Μυθιστόρημα

1936 Έκδοση των πρώτων σεφερικών μεταφράσεων της ποίησης του Τ Σ ΄Ελιοτ Διορίζεται πρόξενος στην Κορυτσά

1940 Υπογράφει μανιφέστο κατά του Ιταλικού Φασισμού και το διάγγελμα του βασιλιά μαζί με το Νικολούδη

1941 Στις 6 Απριλίου ημέρα της γερμανικής εισβολής δηλώνει στους ξένους δημοσιογράφους Είμεθα αποφασισμένοι να ζήσωμεν ελεύθεροι ή να αποθάνωμεν Παντρεύεται με τη Μαρώ (Μαρία Ζάννου) Αναχωρεί με την ελληνική κυβέρνηση για την Αίγυπτο και τη Νότιο Αφρική

4

1943 Δίνει διαλέξεις για τον Παλαμά και το Μακρυγιάννη στο Κάιρο και την Αλεξάνδρεια και γνωρίζεται με το Στρατή Τσίρκα

1957 Τότε διορίζεται πρεσβευτής στο Λονδίνο όπου παραμένει ως το 1962

1960 Ανακηρύσσεται επίσημος διδάκτωρ των γραμμάτων από το πανεπιστήμιο του Cambridge

1961 Τιμάται με το βρετανικό βραβείο ποίησης Foyle

1963 Τιμάται με το βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας

1969 Δημοσιεύεται η δήλωσή του κατά της δικτατορίας του Παπαδόπουλου

1971 Πεθαίνει στις 20 Σεπτεμβρίου στην Αθήνα και η κηδεία του παίρνει το χαρακτήρα πάνδημης αντιδικτατορικής εκδήλωσης

5

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

6

Η ποίησή του είναι

βαθύτατα επηρεασμένη από

την εθνική καταστροφή

του 1922 και τον ξεριζωμό

του Ελληνισμού της Μικράς

Ασίας

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

7

Το έργο του Επιμέλεια Καλογιαννάκη Ευτυχία

Καδιανάκη Κατερίνα

Κοντάκη Χρυσούλα

Κουμπανάκη Αγγελική

Κώτση Παυλίνα

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 8

Χαρακτηριστικά στοιχεία της ποίησής του

Το 1931 κυκλοφορούσε στην Αθήνα μια ολιγοσέλιδη ποιητική

συλλογή Γ Σεφέρη laquoΣτροφήraquo Ο διφορούμενος αυτός τίτλος

σήμαινε μια πραγματική στροφή μια αλλαγή σε ότι γνωρίζαμε

ως τότε για τη νεοελληνική ποίηση Η ποίηση του Σεφέρη ήταν

εντελώς διαφοροποιημένη από την ποίηση της γενιάς του 1920

Η Στροφή μας έφερε αμέσως σrsquo ένα κλίμα ολότελα διαφορετικό

από το κλίμα της παρακμής και της διάλυσης που χαρακτήριζε

τη γενιά της δεκαετίας 1920-30 και που επαναλαμβανόταν

μονότονα και χωρίς πρωτοτυπία ιδίως μετά την αυτοκτονία του

Καρυωτάκη

8

Δε θέλω τίποτε άλλο παρά να μιλήσω απλά να μου δοθεί ετούτη η χάρη Γιατί και το τραγούδι το φορτώσαμε με τόσες μουσικές που σιγά ndash σιγά βουλιάζει και την τέχνη μας τη στολίσαμε τόσο πολύ που φαγώθηκε από τα μαλάματα το πρόσωπό της κι είναι καιρός να πούμε τα λιγοστά μας λόγια γιατί η ψυχή μας αύριο κάνει πανιά

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΕΝΑΣ ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΤΑΜΙΑrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

9

Σε μια συνέντευξή του όταν

τιμήθηκε με το Νόμπελ ο Σεφέρης

είπε πως όταν δημοσίευσε τη

Στροφή δύο πράγματα

κυριαρχούσαν στη συνείδησή του

πως ήθελε να πει μερικά πράγματα

με τρόπο απλό και πως η ποίησή

του δε θα ήταν αγαπητή

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 10

Κιόλας από το πρώτο ποίημα που ονομάζεται laquoΣτροφήraquo η διαφορά γινόταν

αισθητή ένα πνεύμα και προπάντων μια γλώσσα διαφορετική Η γλώσσα

αυτή ίσως να μη μπορούσε να γίνει αμέσως κατανοητή ωστόσο οι πιο

ευαίσθητοι αναγνώστες θα ένιωσαν πως ο ποιητής αυτός είχε να πει κάτι

άλλο και κάτι σοβαρό Η έκφραση ήταν καινούρια λιτή δωρική με έναν

πλούτο από εικόνες και τολμηρούς εκφραστικούς τρόπους

Στο περιγιάλι το κρυφό

κι άσπρο σαν περιστέρι

διψάσαμε το μεσημέρι

μα το νερό γλυφό

(laquoΆρνησηraquo)

Το laquoεγώraquo κυρίαρχο στην ποίηση της εποχής δεν ακουγόταν στη συλλογή

αλλά βασικά κι επίμονα το laquoεμείςraquo Ακόμη και σε ποιήματα καθαρά

εξομολογητικά το εγώ διευρυνόταν προς το διπλανό και το προσωπικό

δράμα υψωνόταν στην καθολικότητα της τραγωδίας

10

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 11

Τα θέματα που απασχολούν το

Σεφέρη στο ποιητικό του έργο

είναι ο έρωτας και η ελληνική

ιστορική παράδοση που

αποτελεί για τον ίδιο βασικό

στοιχείο της ελληνικότητας

Η αξιοποίηση των τοπικών

παραδόσεων κα του ιστορικού

παρελθόντος ενός λαού

αποτελούν κύρια χαρακτηριστικά

του κινήματος του μοντερνισμού

Έτσι με τη συλλογή

laquoΜυθιστόρημαraquo ο Σεφέρης το

1935 περνά στον ελεύθερο στίχο

και δείχνει να επηρεάζεται

εντονότερα από τον μοντερνισμό

και ειδικότερα από την ποίηση του

Έλιοτ με στοιχεία αντιλυρικά

11

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 12

Οι λέξεις που χρησιμοποιεί στη συλλογή

laquoΜυθιστόρημαraquo αντλούνται από το

καθημερινό λεξιλόγιο και το ύφος του

θυμίζει έντονα τον προφορικό λόγο

Ο απαισιόδοξος τόνος η μελαγχολική

διάθεση την οποία κάποιοι μελετητές

ονόμασαν καημό και η συσχέτιση του

μυθολογικού και ιστορικού παρελθόντος

με το παρόν του Ελληνισμού παραμένουν

τα σταθερά σημεία αναφοράς και στις

επόμενες ποιητικές του συλλογές

Για το Γιώργο Σεφέρη ως σταθερή

φροντίδα υπήρχε η σπουδή της

γλώσσας

12

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 13

Ποίηση

bull Στροφή Αθήνα 1931 bull Πάνω σrsquo ένα ξένο στίχο 1934 (τετρασέλιδο χωρίς όνομα συγγραφέα) bull Η Στέρνα Αθήνα τυπΕστίας 1932 bull Μυθιστόρημα Αθήνα τυπΕστίας 1935 bull Σχέδια στο περιθώριο (ανατύπωση από τα Νέα Γράμματα Μάιος 1935) bull Τετράδια γυμνασμάτων (1929-1937) Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ημερολόγιο καταστρώματος αrsquo Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ποιήματα 1 Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ημερολόγιο καταστρώματος βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1945 bull Τελευταίος σταθμός middot Συμπλήρωμα στο Ημερολόγιο Καταστρώματος βrsquo Αθήνα Το τετράδιο 1947 bull Κίχλη Αθήνα Ίκαρος 1947 bull Ποιήματα για την Κύπρο Λευκωσία 1954 bull Πραματευτής από τη Σιδώνα Αθήνα τυπΜυρτίδη 1955 bull Νεόφυτος ο έγκλειστος μιλά Αθήνα τυπΜυρτίδη 1955 bull hellipΚύπρον ου μrsquo εθέσπισενhellip Αθήνα Ίκαρος 1955 bull Τρία κρυφά ποιήματα Αθήνα 1966 bull Οι γάτες τrsquo Άη Νικόλα Αθήνα 1970 bull Ένα ποίημα - μια στάση ζωής middot Σεφέρης Επί Ασπαλάθων Αθήνα Μνήμη 1975 bull Ποιήματα με ζωγραφιές σε μικρά παιδιά Αθήνα Ερμής 1975 bull Τετράδιο γυμνασμάτων βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1976 bull Mythistorima and gymnopaidia middot George Seferis middot with translation by Mary Cooper Walton Athens Lycabettus Press 1977

13

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 14

Μελέτες - Δοκίμια - Πεζογραφήματα - Διαλέξεις

bull ΘΣΈλιοτ Αθήνα τυπΣεργιάδη 1936 bull Διάλογος πάνω στην ποίηση Αθήνα τυπΣεργιάδη 1939 bull Δοκιμές Κάιρο τυπ ΑΓιούλη 1944 bull Deux aspects du Commerce spirituel de la France et de la Grece Κάιρο εκδ Revue de Caire 1944 bull Ερωτόκριτος Αθήνα Άλφα 1946 bull Τρείς μέρες στα μοναστήρια της Καππαδοκίας Αθήνα Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών - Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών - Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο 1953 bull Δελφοί Αθήνα Knorr - Hith 1963 bull Discoures de Stockholm Αθήνα Γαλλικό Ινστιτούτο 1963 bull Η γλώσσα στην ποίησή μας Θεσσαλονίκη Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο 1965 bull Σελίδες από ένα ημερολόγιο Αθήνα τυπ Των Εποχών 1965 bull Στα εφτακόσια χρόνια του Δάντη Αθήνα 1966 (ανάτυπο από τις Εποχές) bull Γλώσσες στον Αρτεμίδωρο τον Δαλδιανό Λευκωσία 1970 (ανάτυπο από τα Κυπριακά Χρονικά) bull Ξεστράτισμα από τους ομηρικούς ύμνους Λευκωσία 1970 (ανάτυπο από τα Κυπριακά Χρονικά) bull Χειρόγραφο Σεπ rsquo41 Αθήνα Ίκαρος 1972 bull Γράμμα στο Rex Warner πάροικο του Storrs middot Connecticat USA Αθήνα ΤυπΦΚωνσταντινίδη 1972 bull Ιγνάτης Τρελός middot Οι ώρες της lsquoΚυρίας Έρσηςrsquomiddot Ένα ψευδώνυμο δοκίμιο του Γιώργου Σεφέρη middot και ένα ανέκδοτο γράμμα του Νίκου Καχτίτση middot Φροντισμένα και σχολιασμένα από τον ΓΠΕυτυχίδη [ = ΓΠ Σαββίδη] Αθήνα Ερμής 1973

14

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 15

bull Μέρες του 1945-1951 Αθήνα Ίκαρος 1973 bull Δοκιμές Αrsquo Αθήνα Ίκαρος 1974 bull Δοκιμές Βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1974 bull Έξι νύχτες στην Ακρόπολη Αθήνα Ερμής 1974 bull Μέρες Αrsquo middot 16 Φεβρουαρίου 1925 - 17 Αυγούστου 1931 Αθήνα Ίκαρος 1975 bull Ένας Έλληνας middot Ο Μακρυγιάννης Αθήνα Ίκαρος 1975 bull ΓΣεφέρης - ΚΤσάτσος middot Ένας διάλογος για την ποίηση middot επιμέλεια Λουκάς Κούσουλας Αθήνα Ερμής 1975 bull Μέρες Βrsquo middot 24 Αυγούστου 1931 - 12 Φεβρουαρίου 1934 Αθήνα Ίκαρος 1975 bull Μέρες Γrsquo middot 16 Απρίλη 1934 - 14 Δεκέμβρη 1940 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Μέρες Εrsquo middot 1 Γενάρη 1945 - 19 Απρίλη 1951 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Μέρες Δrsquo middot 1 Γενάρη 1944 - 31 Δεκέμβρη 1944 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Πολιτικό ΗμερολόγιοΑ΄ middot 25 Νοέμβρη 1935 - 13 Οκτώβρη 1944 middot Επιμέλεια - Σημειώσεις Αλέξανδρου Ξύδη Αθήνα Ίκαρος 1979 bull Μεταγραφές middot Φιλολογική επιμέλεια Γιώργης Γιατρομανωλάκης Αθήνα Λέσχη 1980 bull Σαντορίνη Αθήνα Αρχείο Θηραϊκών μελετών 1984 bull Πολιτικό ημερολόγιο Β΄ middot 1945 - 1947 1949 1952 middot επιμέλεια - σημειώσεις Αλέξανδρου Ξύδη Αθήνα Ίκαρος 1985 bull Μέρες Στrsquo middot 20 Απρίλη 1951 - 4 Αυγούστου 1956 Αθήνα Ίκαρος 1986 bull Χειρόγραφο Οκτ lsquo 68 Αθήνα Διάττων 1986 bull Η ποίηση στον κινηματογράφο Αθήνα Διάττων 1986 bull Το βυσσινί τετράδιο middot Ανεμολόγιο - λέξεις - βότανα και ορθογραφικά Αθήνα Καστανιώτης 1987 bull ΜέρεςΖ΄ middot 1 Οκτώβρη - 27 Δεκέμβρη 1960middot Φιλολογική επιμέλεια Θεανώ Ν Μιχαηλίδου Αθήνα Ίκαρος 1990

15

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 16

Μεταφράσεις

bull ΘΣΈλιοτ Η έρημη χώρα και άλλα ποιήματα Αθήνα Ίκαρος 1949 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1973) bull Sidney Keyes Η ερημιά Αθήνα τυπΜυρτίδη 1954 bull ΘΣΈλιοτ Φονικό στην εκκλησία Αθήνα Ίκαρος 1963 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1979) bull Άσμα ασμάτων Αθήνα τυπΑσπιώτη - Έλκα 1965 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1979) bull Αντιγραφές Αθήνα Ίκαρος 1965 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1978) bull Η Αποκάλυψη του Ιωάννη Αθήνα Ίκαρος 1966 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1975) ΙV Συγκεντρωτικές εκδόσεις bull Collection de lrsquo Institut Francais drsquo Athenes middot Robert Levesque middot Seferis middot Choix de poemes traduits et accompagnes du texte grec avec une preface Αθήνα Ίκαρος 1945 bull Ποιήματα (1924-1946) Αθήνα Ίκαρος 1950 bull Γιώργος Σεφέρης middot Διάγραμμα εισαγωγής στην ποίησή του από τον ΑλεξΑργυρίου και επιλογή ποιημάτων του από τους Αλεξ Αργυρίου amp ΓΠΣαββίδη Αθήνα 1957 (ανάτυπο από την Καινούργια Εποχή) bull Εκλογή από τις Δοκιμές Αθήνα Γαλαξίας 1966 bull Γιώργος Θεοτοκάς amp Γιώργος Σεφέρης middot Αλληλογραφία (1930-1966) middot Φιλολογεπιμ ΓΠΣαββίδης Αθήνα Ερμής 1975 bull Ο Καβάφης του Σεφέρη Αrsquo middot Επιμέλεια ΓΠΣαββίδη Αθήνα Ερμής 1984 bull Αδαμάντιος Διαμαντής amp Γιώργος Σεφέρης middot Αλληλογραφία middot 1953-1971 middot Φιλολογική επιμέλεια Μιχάλης Πιερής Αθήνα Στιγμή 1985 bull Γιώργος Σεφέρης amp Αντρέας Καραντώνης middot Αλληλογραφία 1931-1960 middot Φιλολογική επιμέλεια Φώτης Δημητρακόπουλος Αθήνα Καστανιώτης 1988

16

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 17

bull Σεφέρης και Μαρώmiddot Αλληλογραφία Α΄ middot (1936-1940) middot Φιλολογική επιμέλεια ΜΖΚοπιδάκης Ηράκλειο Βικελαία Βιβλιοθήκη Ηρακλείου 1989 bull Τα Εντεψίζικα (με το ψευδώνυμο Μαθιός Πασχάλης) middot Φιλολογική επιμέλεια ΓΠΕυτυχίδης (=ΓΠΣαββίδης) Αθήνα Λέσχη 1989 bull Γράμματα Σεφέρη - Λορεντζάτου (1948-1968) middot επιμέλεια ΝΔΤριανταφυλλόπουλος Αθήνα Δόμος 1990 bull Γράμματα Σεφέρη - Λορεντζάτου (1948-1968) middot Επιμελήθηκε ΝΔΤριανταφυλλόπουλος Αθήνα Δόμος 1990 bull Κύπρος middot Μνήμη και αγάπη middot Με το φακό του Γιώργου Σεφέρη middot Πρόλογος σχεδιασμός Γενική επιμέλεια ΕΧΚάσδαγλης Λευκωσία Πολιτιστικό Κέντρο Λαϊκής Τράπεζας 1990 bull Γιώργος Σεφέρης amp Τίμος Μαλάνος middot Αλληλογραφία (1935-1963) middot Φιλολογική επιμέλεια Δημήτρης Δασκαλόπουλος Αθήνα Ολκός 1990 bull lsquoΚυπριακέςrsquo επιστολές του Σεφέρη (1954-1963)middot Από την αλληλογραφία του με τον ΓΠΣαββίδη middot φιλολογική επιμέλεια Κατερίνα Κωστίου Λευκωσία Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου 1991 bull Γιώργος Σεφέρης ndash Edmund Keeley Αλληλογραφία 1951-1971middot Εισαγωγή EKeely ndash Μετάφραση Αλόη Σιδέρη Αθήνα Άγρα 1998

Πηγή Εθνικό Κέντρο Βιβλίου

17

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

18

Σημαντικότερη Δήλωση

Επιμέλεια Διβόλης Γιώργος

Λαμπράκης Ηλίας

Κυπράκης Στέλιος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 19

laquoΠάει καιρὸς ποὺ πῆρα τὴν ἀπόφαση νὰ κρατηθῶ ἔξω ἀπὸ τὰ πολιτικὰ τοῦ τόπου Προσπάθησα ἄλλοτε νὰ τὸ ἐξηγήσω Αὐτὸ δὲ σημαίνει διόλου πὼς μοῦ εἶναι ἀδιάφορη ἡ πολιτικὴ ζωή μας Ἔτσι ἀπὸ τὰ χρόνια ἐκεῖνα ὡς τώρα τελευταῖα ἔπαψα κατὰ κανόνα νὰ ἀγγίζω τέτοια θέματα ἐξάλλου τὰ ὅσα δημοσίεψα ὡς τὶς ἀρχὲς τοῦ 1967 καὶ ἡ κατοπινὴ στάση μου - δὲν ἔχω δημοσιέψει τίποτα στὴν Ἑλλάδα ἀπὸ τότε ποὺ φιμώθηκε ἡ ἐλευθερία - ἔδειχναν μοῦ φαίνεται ἀρκετὰ καθαρὰ τὴ σκέψη μου

Μολαταῦτα μῆνες τώρα αἰσθάνομαι μέσα μου καὶ γύρω μου ὁλοένα πιὸ ἐπιτακτικά τὸ χρέος νὰ πῶ ἕνα λόγο γιὰ τὴ σημερινὴ κατάστασή μας Μὲ ὅλη τὴ δυνατὴ συντομία νὰ τί θὰ ἔλεγα

Κλείνουν δυὸ χρόνια ποὺ μᾶς ἔχει ἐπιβληθεῖ ἕνα καθεστὼς ὁλωσδιόλου ἀντίθετο μὲ τὰ ἰδεώδη γιὰ τὰ ὁποῖα πολέμησε ὁ κόσμος μας καὶ τόσο περίλαμπρα ὁ λαός μας στὸν τελευταῖο παγκόσμιο πόλεμο Εἶναι μία κατάσταση ὑποχρεωτικῆς νάρκης ὅπου ὅσες πνευματικὲς ἀξίες κατορθώσαμε νὰ κρατήσουμε ζωντανές μὲ πόνους καὶ μὲ κόπους πᾶνε κι αὐτὲς νὰ καταποντιστοῦν μέσα στὰ ἑλώδη στεκούμενα νερά Δὲ θὰ μοῦ ἦταν δύσκολο νὰ καταλάβω πῶς τέτοιες ζημιὲς δὲ λογαριάζουν πάρα πολὺ γιὰ ὁρισμένους ἀνθρώπους

19

Δυστυχῶς δὲν πρόκειται μόνον γι᾿ αὐτὸ τὸν κίνδυνο Ὅλοι πιὰ τὸ διδάχτηκαν καὶ τὸ ξέρουν πὼς στὶς δικτατορικὲς καταστάσεις ἡ ἀρχὴ μπορεῖ νὰ μοιάζει εὔκολη ὅμως ἡ τραγωδία περιμένει ἀναπότρεπτη στὸ τέλος Τὸ δράμα αὐτοῦ τοῦ τέλους μᾶς βασανίζει συνειδητὰ ἢ ἀσυνείδητα ὅπως στοὺς παμπάλαιους χοροὺς τοῦ Αἰσχύλου Ὅσο μένει ἡ ἀνωμαλία τόσο προχωρεῖ τὸ κακό

Εἶμαι ἕνας ἄνθρωπος χωρὶς κανένα ἀπολύτως πολιτικὸ δεσμὸ καί μπορῶ νὰ τὸ πῶ μιλῶ χωρὶς φόβο καὶ χωρὶς πάθος Βλέπω μπροστά μου τὸν γκρεμὸ ὅπου μᾶς ὁδηγεῖ ἡ καταπίεση ποὺ κάλυψε τὸν τόπο Αὐτὴ ἡ ἀνωμαλία πρέπει νὰ σταματήσει Εἶναι ἐθνικὴ ἐπιταγή

Τώρα ξαναγυρίζω στὴ σιωπή μου Παρακαλῶ τὸ Θεὸ νὰ μὴ μὲ φέρει ἄλλη φορὰ σὲ παρόμοια ἀνάγκη νὰ ξαναμιλήσωraquo

20

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

21

ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΡΕΣΑΝ

Επιμέλεια Αργυράκης Ιάσονας

Καλαλάρι Ρίγγελς

Κακουλάκης Γρηγόρης

Κρητσωτάκης Νίκος

Μακρής Αργύρης - Μαρίνος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 22

Κι αν ο αγέρας φυσά

Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά Μας βαραίνουν οι φίλοι που δεν ξέρουν πια πώς να πεθάνουν Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 23

Λίγο ακόμα

Λίγο ακόμα θα ιδούμε τις αμυγδαλιές ν ανθίζουν τα μάρμαρα να λάμπουν στον ήλιο τη θάλασσα να κυματίζει λίγο ακόμα να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 24

Στροφή

Στιγμή σταλμένη ἀπὸ ἕνα χέρι ποὺ εἶχα τόσο ἀγαπήσει μὲ πρόφταξες ἴσια στὴ δύση σὰ μαῦρο περιστέρι Ὁ δρόμος ἄσπριζε μπροστά μου ἁπαλὸς ἀχνὸς ὕπνου στὸ γέρμα ἑνὸς μυστικοῦ δείπνου Στιγμὴ σπυρὶ τῆς ἄμμου ποὺ κράτησες μονάχη σου ὅλη τὴν τραγικὴ κλεψύδρα βουβή σὰ νὰ εἶχε δεῖ τὴν Ὕδρα στὸ οὐράνιο περιβόλι

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 25

Μποτίλια στὸ πέλαγο

Τρεῖς βράχοι λίγα καμένα πεῦκα κι ἕνα ρημοκλῆσι

καὶ παραπάνω

τὸ ἴδιο τοπίο ἀντιγραμμένο ξαναρχίζει

τρεῖς βράχοι σὲ σχῆμα πύλης σκουριασμένοι

λίγα καμένα πεῦκα μαῦρα καὶ κίτρινα

κι ἕνα τετράγωνο σπιτάκι θαμμένο στὸν ἀσβέστη

καὶ παραπάνω ἀκόμη πολλὲς φορὲς

τὸ ἴδιο τοπίο ξαναρχίζει κλιμακωτὰ

ὡς τὸν ὁρίζοντα ὡς τὸν οὐρανὸ ποὺ βασιλεύει

Ἐδῶ ἀράξαμε τὸ καράβι νὰ ματίσουμε τὰ σπασμένα κουπιά

νὰ πιοῦμε νερὸ καὶ νὰ κοιμηθοῦμε

Ἡ θάλασσα ποὺ μᾶς πίκρανε εἶναι βαθιὰ κι ἀνεξερεύνητη

καὶ ξεδιπλώνει μίαν ἀπέραντη γαλήνη

Ἐδῶ μέσα στὰ βότσαλα βρήκαμε ἕνα νόμισμα

καὶ τὸ παίξαμε στὰ ζάρια

Τὸ κέρδισε ὁ μικρότερος καὶ χάθηκε

Ξαναμπαρκάραμε μὲ τὰ σπασμένα μας κουπιά

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 26

Ἄρνηση

Στὸ περιγιάλι τὸ κρυφὸ

κι ἄσπρο σὰν περιστέρι διψάσαμε τὸ μεσημέρι μὰ τὸ νερὸ γλυφό

Πάνω στὴν ἄμμο τὴν ξανθὴ γράψαμε τ᾿ ὄνομά της ὡραῖα ποὺ φύσηξεν ὁ μπάτης καὶ σβήστηκε ἡ γραφή

Μὲ τί καρδιά μὲ τί πνοή τί πόθους καὶ τί πάθος πήραμε τὴ ζωή μας λάθος κι ἀλλάξαμε ζωή

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

27

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΥΛΙΚΟ

Επιμέλεια Δρυλεράκη Στέλλα

Κασαπάκη Φλώρα

Κατσουλάκη Ευαγγελία

Αποστολάκη Ευαγγελία

Καμπιτάκη Μυρτώ

Κληρονόμου Ειρήνη

Μονιάκη Στέλλα

27

Τον ξένο και τον εχθρό τον είδαμε

στον καθρέφτη

ldquoΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Δ΄ ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣrdquo

Εύκολα τρίβεται ο άνθρωπος μες στους πολέμουςmiddot ο άνθρωπος είναι μαλακός ένα δεμάτι χόρτοmiddot χείλια και δάχτυλα που λαχταρούν ένα άσπρο στήθος μάτια που μισοκλείνουν στο λαμπύρισμα της μέρας και πόδια που θα τρέχανε κι ας είναι τόσο κουρασμένα στο παραμικρό σφύριγμα του κέρδους

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

28

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 29

Ο Γιώργος Σεφέρης το 1963

ldquoΡε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε

πληγώνειrdquo Ο Γ Σεφέρης διηγείται ένα περιστατικό που

συνέβη στο Νίκο Γκάτσο

Γύριζε το χειμώνα του lsquo36 σπίτι του από μια

ταβέρνα Ήμουνα στην Κορυτσά ndashλέει ο ποιητής

- και είχα στείλει στην Αθήνα σε χειρόγραφο το

ποίημα ldquoΜε τον τρόπο του Γ Σrdquo Κατά κακή του

τύχη έπιασαν το Γκάτσο και τον πήγαν στο

τμήμα Τον έψαξαν Στην τσέπη του το

χειρόγραφο

-Ρε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε πληγώνει

Κομμουνιστής ε

-Μα κύριε αστυνόμε δεν το lsquoγραψα εγώ αυτό το

lsquoγραψε ο κ Σεφέρης που είναι πρόξενος

-Πρόξενος ε Τέτοιους προξένους έχουμε Γιrsquo

αυτό πάμε κατά διαβόλου

Ευτυχώς βρέθηκαν στις τσέπες του και κάτι άλλα

της ίδιας τεχνοτροπίας που αφόπλισαν τους

φρουρούς της ησυχίας μας

-Σrsquo αφήνουμε μωρέ γιατί είσαι βλάκας του

είπαν όταν τα διάβασαν ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ ldquoΜΕΡΕΣ Δ΄rdquo από το βιβλίο ldquoΟ

ΣΕΦΕΡΗΣ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣrdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 30

Αποφθέγματα του ποιητή

Είναι πιο εύκολο να περάσει καμήλα από

την τρύπα βελόνας παρά Έλληνας

πολιτικός να καταλάβει την Ελλάδα

ΜΕΡΕΣ Γ΄

Η σωτηρία του ανθρώπου βρίσκεται μέσα

του και ο χαμός του

ΜΕΡΕΣ Β΄

Η θύμηση μου έφαγε τη μνήμη

ΜΕΡΕΣ Α΄

Η επιστήμη είναι καθrsquo ορισμόν αληθινή

πάντα αποδείχνει με το Α + Β πως ότι

υποστηρίζει είναι αληθινό Ακόμη και τα

πιο υπέρογκα λάθη

ΜΕΡΕΣ Α΄

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 31 31

Η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη με Νόμπελ

Λογοτεχνίας από τη σουηδική Ακαδημία το 1963

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 32

Ο Γιώργος Σεφέρης και η

γυναίκα του Μαρώ τον

Ιούλιο του 1941 στο

Γιοχάνεσμπουργκ

hellipτο σπουδαίο δεν είναι νrsquo

αλλάξουμε τη ζωή μας

ονειροπολώντας μιαν άλλη

πιο ενδιαφέρουσα αλλά να

κάνουμε να λαλήσει τούτη η

ζωή όπως μας δόθηκε την

καθημερινή την ταπεινή την

ανθρώπινη όπου το καθετί

που μπορούσε να γυρέψουμε

πρέπει να υπάρχει

ldquoΜΕΡΕΣ Α΄rdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 33

ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Το πραγματικό κλίμα που δημιούργησε στην Ελλάδα η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη το περιγράφει ο Γ Π Σαββίδης σε κείμενό του το 1993 με τον εύγλωττο τίτλο ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Όπως θυμάται ο Σαββίδης (1993) επειδή υποψιαζόταν ότι η επιστροφή του Γιώργου Σεφέρη από τη Στοκχόλμη θα συνοδευόταν από την ίδια ldquoμουγκαμάραrdquo τηλεγραφεί ldquoυποδεικνύοντας την οργάνωση κάποιας υποδοχήςrdquo Στο αεροδρόμιο τους υποδέχονται δυο γυναίκες ldquoη μάνα μου και η Ιωάννα Τσάτσου Κανείς άλλοςrdquo

Η θριαμβευτική υποδοχή του Σεφέρη γίνεται οκτώ χρόνια μετά την επιστροφή του από τη Σουηδία Το απόγευμα της κηδείας του (22 Σεπτεμβρίου 1971) αυτόκλητος σύσσωμος ο αθηναϊκός λαός υποδέχεται τον ποιητή του ενώ ο ίδιος είχε αναχωρήσει μία ημέρα πριν

αποσπάσματα από άρθρο του ΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

ldquoΟ Σεφέρης το Νόμπελ και μια συνωμοσίαrdquo εφ ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

Από την κηδεία του 22 Σεπτεμβρίου 1971

34

ΠΗΓΕΣ

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού wwwsnhellgr Εθνικό Κέντρο Βιβλίου wwwekebigr

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Β Γ Γυμνασίου ΟΕΔΒ

ιστοσελίδες httplogomnimonwordpresscom

httpbibliothirasblogspotgr201303blog-post_15html

httpseferisgiorgosblogspotgr

wwwwikipediaorg wwwnetschoolbookgr

Σύνθεση εργασίας Ευτυχία Καλογιαννάκη

Δήμητρα Κοσμαδάκη

35

Page 4: Γιώργος Σεφέρης

1931 Κυκλοφορεί η πρώτη ποιητική συλλογή του με τίτλο Στροφή για την οποία ο Παλαμάς δημοσίευσε επιστολή στη Νέα Εστία

1931-1934 Διορίζεται υποπρόξενος κι στην συνέχεια πρόξενος στο Γενικό Προξενείο του Λονδίνου

1932 Δημοσιεύει τη Στέρνα

1935 Δημοσιεύει το Μυθιστόρημα

1936 Έκδοση των πρώτων σεφερικών μεταφράσεων της ποίησης του Τ Σ ΄Ελιοτ Διορίζεται πρόξενος στην Κορυτσά

1940 Υπογράφει μανιφέστο κατά του Ιταλικού Φασισμού και το διάγγελμα του βασιλιά μαζί με το Νικολούδη

1941 Στις 6 Απριλίου ημέρα της γερμανικής εισβολής δηλώνει στους ξένους δημοσιογράφους Είμεθα αποφασισμένοι να ζήσωμεν ελεύθεροι ή να αποθάνωμεν Παντρεύεται με τη Μαρώ (Μαρία Ζάννου) Αναχωρεί με την ελληνική κυβέρνηση για την Αίγυπτο και τη Νότιο Αφρική

4

1943 Δίνει διαλέξεις για τον Παλαμά και το Μακρυγιάννη στο Κάιρο και την Αλεξάνδρεια και γνωρίζεται με το Στρατή Τσίρκα

1957 Τότε διορίζεται πρεσβευτής στο Λονδίνο όπου παραμένει ως το 1962

1960 Ανακηρύσσεται επίσημος διδάκτωρ των γραμμάτων από το πανεπιστήμιο του Cambridge

1961 Τιμάται με το βρετανικό βραβείο ποίησης Foyle

1963 Τιμάται με το βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας

1969 Δημοσιεύεται η δήλωσή του κατά της δικτατορίας του Παπαδόπουλου

1971 Πεθαίνει στις 20 Σεπτεμβρίου στην Αθήνα και η κηδεία του παίρνει το χαρακτήρα πάνδημης αντιδικτατορικής εκδήλωσης

5

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

6

Η ποίησή του είναι

βαθύτατα επηρεασμένη από

την εθνική καταστροφή

του 1922 και τον ξεριζωμό

του Ελληνισμού της Μικράς

Ασίας

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

7

Το έργο του Επιμέλεια Καλογιαννάκη Ευτυχία

Καδιανάκη Κατερίνα

Κοντάκη Χρυσούλα

Κουμπανάκη Αγγελική

Κώτση Παυλίνα

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 8

Χαρακτηριστικά στοιχεία της ποίησής του

Το 1931 κυκλοφορούσε στην Αθήνα μια ολιγοσέλιδη ποιητική

συλλογή Γ Σεφέρη laquoΣτροφήraquo Ο διφορούμενος αυτός τίτλος

σήμαινε μια πραγματική στροφή μια αλλαγή σε ότι γνωρίζαμε

ως τότε για τη νεοελληνική ποίηση Η ποίηση του Σεφέρη ήταν

εντελώς διαφοροποιημένη από την ποίηση της γενιάς του 1920

Η Στροφή μας έφερε αμέσως σrsquo ένα κλίμα ολότελα διαφορετικό

από το κλίμα της παρακμής και της διάλυσης που χαρακτήριζε

τη γενιά της δεκαετίας 1920-30 και που επαναλαμβανόταν

μονότονα και χωρίς πρωτοτυπία ιδίως μετά την αυτοκτονία του

Καρυωτάκη

8

Δε θέλω τίποτε άλλο παρά να μιλήσω απλά να μου δοθεί ετούτη η χάρη Γιατί και το τραγούδι το φορτώσαμε με τόσες μουσικές που σιγά ndash σιγά βουλιάζει και την τέχνη μας τη στολίσαμε τόσο πολύ που φαγώθηκε από τα μαλάματα το πρόσωπό της κι είναι καιρός να πούμε τα λιγοστά μας λόγια γιατί η ψυχή μας αύριο κάνει πανιά

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΕΝΑΣ ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΤΑΜΙΑrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

9

Σε μια συνέντευξή του όταν

τιμήθηκε με το Νόμπελ ο Σεφέρης

είπε πως όταν δημοσίευσε τη

Στροφή δύο πράγματα

κυριαρχούσαν στη συνείδησή του

πως ήθελε να πει μερικά πράγματα

με τρόπο απλό και πως η ποίησή

του δε θα ήταν αγαπητή

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 10

Κιόλας από το πρώτο ποίημα που ονομάζεται laquoΣτροφήraquo η διαφορά γινόταν

αισθητή ένα πνεύμα και προπάντων μια γλώσσα διαφορετική Η γλώσσα

αυτή ίσως να μη μπορούσε να γίνει αμέσως κατανοητή ωστόσο οι πιο

ευαίσθητοι αναγνώστες θα ένιωσαν πως ο ποιητής αυτός είχε να πει κάτι

άλλο και κάτι σοβαρό Η έκφραση ήταν καινούρια λιτή δωρική με έναν

πλούτο από εικόνες και τολμηρούς εκφραστικούς τρόπους

Στο περιγιάλι το κρυφό

κι άσπρο σαν περιστέρι

διψάσαμε το μεσημέρι

μα το νερό γλυφό

(laquoΆρνησηraquo)

Το laquoεγώraquo κυρίαρχο στην ποίηση της εποχής δεν ακουγόταν στη συλλογή

αλλά βασικά κι επίμονα το laquoεμείςraquo Ακόμη και σε ποιήματα καθαρά

εξομολογητικά το εγώ διευρυνόταν προς το διπλανό και το προσωπικό

δράμα υψωνόταν στην καθολικότητα της τραγωδίας

10

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 11

Τα θέματα που απασχολούν το

Σεφέρη στο ποιητικό του έργο

είναι ο έρωτας και η ελληνική

ιστορική παράδοση που

αποτελεί για τον ίδιο βασικό

στοιχείο της ελληνικότητας

Η αξιοποίηση των τοπικών

παραδόσεων κα του ιστορικού

παρελθόντος ενός λαού

αποτελούν κύρια χαρακτηριστικά

του κινήματος του μοντερνισμού

Έτσι με τη συλλογή

laquoΜυθιστόρημαraquo ο Σεφέρης το

1935 περνά στον ελεύθερο στίχο

και δείχνει να επηρεάζεται

εντονότερα από τον μοντερνισμό

και ειδικότερα από την ποίηση του

Έλιοτ με στοιχεία αντιλυρικά

11

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 12

Οι λέξεις που χρησιμοποιεί στη συλλογή

laquoΜυθιστόρημαraquo αντλούνται από το

καθημερινό λεξιλόγιο και το ύφος του

θυμίζει έντονα τον προφορικό λόγο

Ο απαισιόδοξος τόνος η μελαγχολική

διάθεση την οποία κάποιοι μελετητές

ονόμασαν καημό και η συσχέτιση του

μυθολογικού και ιστορικού παρελθόντος

με το παρόν του Ελληνισμού παραμένουν

τα σταθερά σημεία αναφοράς και στις

επόμενες ποιητικές του συλλογές

Για το Γιώργο Σεφέρη ως σταθερή

φροντίδα υπήρχε η σπουδή της

γλώσσας

12

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 13

Ποίηση

bull Στροφή Αθήνα 1931 bull Πάνω σrsquo ένα ξένο στίχο 1934 (τετρασέλιδο χωρίς όνομα συγγραφέα) bull Η Στέρνα Αθήνα τυπΕστίας 1932 bull Μυθιστόρημα Αθήνα τυπΕστίας 1935 bull Σχέδια στο περιθώριο (ανατύπωση από τα Νέα Γράμματα Μάιος 1935) bull Τετράδια γυμνασμάτων (1929-1937) Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ημερολόγιο καταστρώματος αrsquo Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ποιήματα 1 Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ημερολόγιο καταστρώματος βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1945 bull Τελευταίος σταθμός middot Συμπλήρωμα στο Ημερολόγιο Καταστρώματος βrsquo Αθήνα Το τετράδιο 1947 bull Κίχλη Αθήνα Ίκαρος 1947 bull Ποιήματα για την Κύπρο Λευκωσία 1954 bull Πραματευτής από τη Σιδώνα Αθήνα τυπΜυρτίδη 1955 bull Νεόφυτος ο έγκλειστος μιλά Αθήνα τυπΜυρτίδη 1955 bull hellipΚύπρον ου μrsquo εθέσπισενhellip Αθήνα Ίκαρος 1955 bull Τρία κρυφά ποιήματα Αθήνα 1966 bull Οι γάτες τrsquo Άη Νικόλα Αθήνα 1970 bull Ένα ποίημα - μια στάση ζωής middot Σεφέρης Επί Ασπαλάθων Αθήνα Μνήμη 1975 bull Ποιήματα με ζωγραφιές σε μικρά παιδιά Αθήνα Ερμής 1975 bull Τετράδιο γυμνασμάτων βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1976 bull Mythistorima and gymnopaidia middot George Seferis middot with translation by Mary Cooper Walton Athens Lycabettus Press 1977

13

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 14

Μελέτες - Δοκίμια - Πεζογραφήματα - Διαλέξεις

bull ΘΣΈλιοτ Αθήνα τυπΣεργιάδη 1936 bull Διάλογος πάνω στην ποίηση Αθήνα τυπΣεργιάδη 1939 bull Δοκιμές Κάιρο τυπ ΑΓιούλη 1944 bull Deux aspects du Commerce spirituel de la France et de la Grece Κάιρο εκδ Revue de Caire 1944 bull Ερωτόκριτος Αθήνα Άλφα 1946 bull Τρείς μέρες στα μοναστήρια της Καππαδοκίας Αθήνα Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών - Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών - Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο 1953 bull Δελφοί Αθήνα Knorr - Hith 1963 bull Discoures de Stockholm Αθήνα Γαλλικό Ινστιτούτο 1963 bull Η γλώσσα στην ποίησή μας Θεσσαλονίκη Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο 1965 bull Σελίδες από ένα ημερολόγιο Αθήνα τυπ Των Εποχών 1965 bull Στα εφτακόσια χρόνια του Δάντη Αθήνα 1966 (ανάτυπο από τις Εποχές) bull Γλώσσες στον Αρτεμίδωρο τον Δαλδιανό Λευκωσία 1970 (ανάτυπο από τα Κυπριακά Χρονικά) bull Ξεστράτισμα από τους ομηρικούς ύμνους Λευκωσία 1970 (ανάτυπο από τα Κυπριακά Χρονικά) bull Χειρόγραφο Σεπ rsquo41 Αθήνα Ίκαρος 1972 bull Γράμμα στο Rex Warner πάροικο του Storrs middot Connecticat USA Αθήνα ΤυπΦΚωνσταντινίδη 1972 bull Ιγνάτης Τρελός middot Οι ώρες της lsquoΚυρίας Έρσηςrsquomiddot Ένα ψευδώνυμο δοκίμιο του Γιώργου Σεφέρη middot και ένα ανέκδοτο γράμμα του Νίκου Καχτίτση middot Φροντισμένα και σχολιασμένα από τον ΓΠΕυτυχίδη [ = ΓΠ Σαββίδη] Αθήνα Ερμής 1973

14

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 15

bull Μέρες του 1945-1951 Αθήνα Ίκαρος 1973 bull Δοκιμές Αrsquo Αθήνα Ίκαρος 1974 bull Δοκιμές Βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1974 bull Έξι νύχτες στην Ακρόπολη Αθήνα Ερμής 1974 bull Μέρες Αrsquo middot 16 Φεβρουαρίου 1925 - 17 Αυγούστου 1931 Αθήνα Ίκαρος 1975 bull Ένας Έλληνας middot Ο Μακρυγιάννης Αθήνα Ίκαρος 1975 bull ΓΣεφέρης - ΚΤσάτσος middot Ένας διάλογος για την ποίηση middot επιμέλεια Λουκάς Κούσουλας Αθήνα Ερμής 1975 bull Μέρες Βrsquo middot 24 Αυγούστου 1931 - 12 Φεβρουαρίου 1934 Αθήνα Ίκαρος 1975 bull Μέρες Γrsquo middot 16 Απρίλη 1934 - 14 Δεκέμβρη 1940 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Μέρες Εrsquo middot 1 Γενάρη 1945 - 19 Απρίλη 1951 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Μέρες Δrsquo middot 1 Γενάρη 1944 - 31 Δεκέμβρη 1944 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Πολιτικό ΗμερολόγιοΑ΄ middot 25 Νοέμβρη 1935 - 13 Οκτώβρη 1944 middot Επιμέλεια - Σημειώσεις Αλέξανδρου Ξύδη Αθήνα Ίκαρος 1979 bull Μεταγραφές middot Φιλολογική επιμέλεια Γιώργης Γιατρομανωλάκης Αθήνα Λέσχη 1980 bull Σαντορίνη Αθήνα Αρχείο Θηραϊκών μελετών 1984 bull Πολιτικό ημερολόγιο Β΄ middot 1945 - 1947 1949 1952 middot επιμέλεια - σημειώσεις Αλέξανδρου Ξύδη Αθήνα Ίκαρος 1985 bull Μέρες Στrsquo middot 20 Απρίλη 1951 - 4 Αυγούστου 1956 Αθήνα Ίκαρος 1986 bull Χειρόγραφο Οκτ lsquo 68 Αθήνα Διάττων 1986 bull Η ποίηση στον κινηματογράφο Αθήνα Διάττων 1986 bull Το βυσσινί τετράδιο middot Ανεμολόγιο - λέξεις - βότανα και ορθογραφικά Αθήνα Καστανιώτης 1987 bull ΜέρεςΖ΄ middot 1 Οκτώβρη - 27 Δεκέμβρη 1960middot Φιλολογική επιμέλεια Θεανώ Ν Μιχαηλίδου Αθήνα Ίκαρος 1990

15

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 16

Μεταφράσεις

bull ΘΣΈλιοτ Η έρημη χώρα και άλλα ποιήματα Αθήνα Ίκαρος 1949 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1973) bull Sidney Keyes Η ερημιά Αθήνα τυπΜυρτίδη 1954 bull ΘΣΈλιοτ Φονικό στην εκκλησία Αθήνα Ίκαρος 1963 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1979) bull Άσμα ασμάτων Αθήνα τυπΑσπιώτη - Έλκα 1965 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1979) bull Αντιγραφές Αθήνα Ίκαρος 1965 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1978) bull Η Αποκάλυψη του Ιωάννη Αθήνα Ίκαρος 1966 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1975) ΙV Συγκεντρωτικές εκδόσεις bull Collection de lrsquo Institut Francais drsquo Athenes middot Robert Levesque middot Seferis middot Choix de poemes traduits et accompagnes du texte grec avec une preface Αθήνα Ίκαρος 1945 bull Ποιήματα (1924-1946) Αθήνα Ίκαρος 1950 bull Γιώργος Σεφέρης middot Διάγραμμα εισαγωγής στην ποίησή του από τον ΑλεξΑργυρίου και επιλογή ποιημάτων του από τους Αλεξ Αργυρίου amp ΓΠΣαββίδη Αθήνα 1957 (ανάτυπο από την Καινούργια Εποχή) bull Εκλογή από τις Δοκιμές Αθήνα Γαλαξίας 1966 bull Γιώργος Θεοτοκάς amp Γιώργος Σεφέρης middot Αλληλογραφία (1930-1966) middot Φιλολογεπιμ ΓΠΣαββίδης Αθήνα Ερμής 1975 bull Ο Καβάφης του Σεφέρη Αrsquo middot Επιμέλεια ΓΠΣαββίδη Αθήνα Ερμής 1984 bull Αδαμάντιος Διαμαντής amp Γιώργος Σεφέρης middot Αλληλογραφία middot 1953-1971 middot Φιλολογική επιμέλεια Μιχάλης Πιερής Αθήνα Στιγμή 1985 bull Γιώργος Σεφέρης amp Αντρέας Καραντώνης middot Αλληλογραφία 1931-1960 middot Φιλολογική επιμέλεια Φώτης Δημητρακόπουλος Αθήνα Καστανιώτης 1988

16

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 17

bull Σεφέρης και Μαρώmiddot Αλληλογραφία Α΄ middot (1936-1940) middot Φιλολογική επιμέλεια ΜΖΚοπιδάκης Ηράκλειο Βικελαία Βιβλιοθήκη Ηρακλείου 1989 bull Τα Εντεψίζικα (με το ψευδώνυμο Μαθιός Πασχάλης) middot Φιλολογική επιμέλεια ΓΠΕυτυχίδης (=ΓΠΣαββίδης) Αθήνα Λέσχη 1989 bull Γράμματα Σεφέρη - Λορεντζάτου (1948-1968) middot επιμέλεια ΝΔΤριανταφυλλόπουλος Αθήνα Δόμος 1990 bull Γράμματα Σεφέρη - Λορεντζάτου (1948-1968) middot Επιμελήθηκε ΝΔΤριανταφυλλόπουλος Αθήνα Δόμος 1990 bull Κύπρος middot Μνήμη και αγάπη middot Με το φακό του Γιώργου Σεφέρη middot Πρόλογος σχεδιασμός Γενική επιμέλεια ΕΧΚάσδαγλης Λευκωσία Πολιτιστικό Κέντρο Λαϊκής Τράπεζας 1990 bull Γιώργος Σεφέρης amp Τίμος Μαλάνος middot Αλληλογραφία (1935-1963) middot Φιλολογική επιμέλεια Δημήτρης Δασκαλόπουλος Αθήνα Ολκός 1990 bull lsquoΚυπριακέςrsquo επιστολές του Σεφέρη (1954-1963)middot Από την αλληλογραφία του με τον ΓΠΣαββίδη middot φιλολογική επιμέλεια Κατερίνα Κωστίου Λευκωσία Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου 1991 bull Γιώργος Σεφέρης ndash Edmund Keeley Αλληλογραφία 1951-1971middot Εισαγωγή EKeely ndash Μετάφραση Αλόη Σιδέρη Αθήνα Άγρα 1998

Πηγή Εθνικό Κέντρο Βιβλίου

17

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

18

Σημαντικότερη Δήλωση

Επιμέλεια Διβόλης Γιώργος

Λαμπράκης Ηλίας

Κυπράκης Στέλιος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 19

laquoΠάει καιρὸς ποὺ πῆρα τὴν ἀπόφαση νὰ κρατηθῶ ἔξω ἀπὸ τὰ πολιτικὰ τοῦ τόπου Προσπάθησα ἄλλοτε νὰ τὸ ἐξηγήσω Αὐτὸ δὲ σημαίνει διόλου πὼς μοῦ εἶναι ἀδιάφορη ἡ πολιτικὴ ζωή μας Ἔτσι ἀπὸ τὰ χρόνια ἐκεῖνα ὡς τώρα τελευταῖα ἔπαψα κατὰ κανόνα νὰ ἀγγίζω τέτοια θέματα ἐξάλλου τὰ ὅσα δημοσίεψα ὡς τὶς ἀρχὲς τοῦ 1967 καὶ ἡ κατοπινὴ στάση μου - δὲν ἔχω δημοσιέψει τίποτα στὴν Ἑλλάδα ἀπὸ τότε ποὺ φιμώθηκε ἡ ἐλευθερία - ἔδειχναν μοῦ φαίνεται ἀρκετὰ καθαρὰ τὴ σκέψη μου

Μολαταῦτα μῆνες τώρα αἰσθάνομαι μέσα μου καὶ γύρω μου ὁλοένα πιὸ ἐπιτακτικά τὸ χρέος νὰ πῶ ἕνα λόγο γιὰ τὴ σημερινὴ κατάστασή μας Μὲ ὅλη τὴ δυνατὴ συντομία νὰ τί θὰ ἔλεγα

Κλείνουν δυὸ χρόνια ποὺ μᾶς ἔχει ἐπιβληθεῖ ἕνα καθεστὼς ὁλωσδιόλου ἀντίθετο μὲ τὰ ἰδεώδη γιὰ τὰ ὁποῖα πολέμησε ὁ κόσμος μας καὶ τόσο περίλαμπρα ὁ λαός μας στὸν τελευταῖο παγκόσμιο πόλεμο Εἶναι μία κατάσταση ὑποχρεωτικῆς νάρκης ὅπου ὅσες πνευματικὲς ἀξίες κατορθώσαμε νὰ κρατήσουμε ζωντανές μὲ πόνους καὶ μὲ κόπους πᾶνε κι αὐτὲς νὰ καταποντιστοῦν μέσα στὰ ἑλώδη στεκούμενα νερά Δὲ θὰ μοῦ ἦταν δύσκολο νὰ καταλάβω πῶς τέτοιες ζημιὲς δὲ λογαριάζουν πάρα πολὺ γιὰ ὁρισμένους ἀνθρώπους

19

Δυστυχῶς δὲν πρόκειται μόνον γι᾿ αὐτὸ τὸν κίνδυνο Ὅλοι πιὰ τὸ διδάχτηκαν καὶ τὸ ξέρουν πὼς στὶς δικτατορικὲς καταστάσεις ἡ ἀρχὴ μπορεῖ νὰ μοιάζει εὔκολη ὅμως ἡ τραγωδία περιμένει ἀναπότρεπτη στὸ τέλος Τὸ δράμα αὐτοῦ τοῦ τέλους μᾶς βασανίζει συνειδητὰ ἢ ἀσυνείδητα ὅπως στοὺς παμπάλαιους χοροὺς τοῦ Αἰσχύλου Ὅσο μένει ἡ ἀνωμαλία τόσο προχωρεῖ τὸ κακό

Εἶμαι ἕνας ἄνθρωπος χωρὶς κανένα ἀπολύτως πολιτικὸ δεσμὸ καί μπορῶ νὰ τὸ πῶ μιλῶ χωρὶς φόβο καὶ χωρὶς πάθος Βλέπω μπροστά μου τὸν γκρεμὸ ὅπου μᾶς ὁδηγεῖ ἡ καταπίεση ποὺ κάλυψε τὸν τόπο Αὐτὴ ἡ ἀνωμαλία πρέπει νὰ σταματήσει Εἶναι ἐθνικὴ ἐπιταγή

Τώρα ξαναγυρίζω στὴ σιωπή μου Παρακαλῶ τὸ Θεὸ νὰ μὴ μὲ φέρει ἄλλη φορὰ σὲ παρόμοια ἀνάγκη νὰ ξαναμιλήσωraquo

20

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

21

ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΡΕΣΑΝ

Επιμέλεια Αργυράκης Ιάσονας

Καλαλάρι Ρίγγελς

Κακουλάκης Γρηγόρης

Κρητσωτάκης Νίκος

Μακρής Αργύρης - Μαρίνος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 22

Κι αν ο αγέρας φυσά

Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά Μας βαραίνουν οι φίλοι που δεν ξέρουν πια πώς να πεθάνουν Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 23

Λίγο ακόμα

Λίγο ακόμα θα ιδούμε τις αμυγδαλιές ν ανθίζουν τα μάρμαρα να λάμπουν στον ήλιο τη θάλασσα να κυματίζει λίγο ακόμα να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 24

Στροφή

Στιγμή σταλμένη ἀπὸ ἕνα χέρι ποὺ εἶχα τόσο ἀγαπήσει μὲ πρόφταξες ἴσια στὴ δύση σὰ μαῦρο περιστέρι Ὁ δρόμος ἄσπριζε μπροστά μου ἁπαλὸς ἀχνὸς ὕπνου στὸ γέρμα ἑνὸς μυστικοῦ δείπνου Στιγμὴ σπυρὶ τῆς ἄμμου ποὺ κράτησες μονάχη σου ὅλη τὴν τραγικὴ κλεψύδρα βουβή σὰ νὰ εἶχε δεῖ τὴν Ὕδρα στὸ οὐράνιο περιβόλι

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 25

Μποτίλια στὸ πέλαγο

Τρεῖς βράχοι λίγα καμένα πεῦκα κι ἕνα ρημοκλῆσι

καὶ παραπάνω

τὸ ἴδιο τοπίο ἀντιγραμμένο ξαναρχίζει

τρεῖς βράχοι σὲ σχῆμα πύλης σκουριασμένοι

λίγα καμένα πεῦκα μαῦρα καὶ κίτρινα

κι ἕνα τετράγωνο σπιτάκι θαμμένο στὸν ἀσβέστη

καὶ παραπάνω ἀκόμη πολλὲς φορὲς

τὸ ἴδιο τοπίο ξαναρχίζει κλιμακωτὰ

ὡς τὸν ὁρίζοντα ὡς τὸν οὐρανὸ ποὺ βασιλεύει

Ἐδῶ ἀράξαμε τὸ καράβι νὰ ματίσουμε τὰ σπασμένα κουπιά

νὰ πιοῦμε νερὸ καὶ νὰ κοιμηθοῦμε

Ἡ θάλασσα ποὺ μᾶς πίκρανε εἶναι βαθιὰ κι ἀνεξερεύνητη

καὶ ξεδιπλώνει μίαν ἀπέραντη γαλήνη

Ἐδῶ μέσα στὰ βότσαλα βρήκαμε ἕνα νόμισμα

καὶ τὸ παίξαμε στὰ ζάρια

Τὸ κέρδισε ὁ μικρότερος καὶ χάθηκε

Ξαναμπαρκάραμε μὲ τὰ σπασμένα μας κουπιά

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 26

Ἄρνηση

Στὸ περιγιάλι τὸ κρυφὸ

κι ἄσπρο σὰν περιστέρι διψάσαμε τὸ μεσημέρι μὰ τὸ νερὸ γλυφό

Πάνω στὴν ἄμμο τὴν ξανθὴ γράψαμε τ᾿ ὄνομά της ὡραῖα ποὺ φύσηξεν ὁ μπάτης καὶ σβήστηκε ἡ γραφή

Μὲ τί καρδιά μὲ τί πνοή τί πόθους καὶ τί πάθος πήραμε τὴ ζωή μας λάθος κι ἀλλάξαμε ζωή

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

27

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΥΛΙΚΟ

Επιμέλεια Δρυλεράκη Στέλλα

Κασαπάκη Φλώρα

Κατσουλάκη Ευαγγελία

Αποστολάκη Ευαγγελία

Καμπιτάκη Μυρτώ

Κληρονόμου Ειρήνη

Μονιάκη Στέλλα

27

Τον ξένο και τον εχθρό τον είδαμε

στον καθρέφτη

ldquoΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Δ΄ ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣrdquo

Εύκολα τρίβεται ο άνθρωπος μες στους πολέμουςmiddot ο άνθρωπος είναι μαλακός ένα δεμάτι χόρτοmiddot χείλια και δάχτυλα που λαχταρούν ένα άσπρο στήθος μάτια που μισοκλείνουν στο λαμπύρισμα της μέρας και πόδια που θα τρέχανε κι ας είναι τόσο κουρασμένα στο παραμικρό σφύριγμα του κέρδους

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

28

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 29

Ο Γιώργος Σεφέρης το 1963

ldquoΡε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε

πληγώνειrdquo Ο Γ Σεφέρης διηγείται ένα περιστατικό που

συνέβη στο Νίκο Γκάτσο

Γύριζε το χειμώνα του lsquo36 σπίτι του από μια

ταβέρνα Ήμουνα στην Κορυτσά ndashλέει ο ποιητής

- και είχα στείλει στην Αθήνα σε χειρόγραφο το

ποίημα ldquoΜε τον τρόπο του Γ Σrdquo Κατά κακή του

τύχη έπιασαν το Γκάτσο και τον πήγαν στο

τμήμα Τον έψαξαν Στην τσέπη του το

χειρόγραφο

-Ρε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε πληγώνει

Κομμουνιστής ε

-Μα κύριε αστυνόμε δεν το lsquoγραψα εγώ αυτό το

lsquoγραψε ο κ Σεφέρης που είναι πρόξενος

-Πρόξενος ε Τέτοιους προξένους έχουμε Γιrsquo

αυτό πάμε κατά διαβόλου

Ευτυχώς βρέθηκαν στις τσέπες του και κάτι άλλα

της ίδιας τεχνοτροπίας που αφόπλισαν τους

φρουρούς της ησυχίας μας

-Σrsquo αφήνουμε μωρέ γιατί είσαι βλάκας του

είπαν όταν τα διάβασαν ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ ldquoΜΕΡΕΣ Δ΄rdquo από το βιβλίο ldquoΟ

ΣΕΦΕΡΗΣ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣrdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 30

Αποφθέγματα του ποιητή

Είναι πιο εύκολο να περάσει καμήλα από

την τρύπα βελόνας παρά Έλληνας

πολιτικός να καταλάβει την Ελλάδα

ΜΕΡΕΣ Γ΄

Η σωτηρία του ανθρώπου βρίσκεται μέσα

του και ο χαμός του

ΜΕΡΕΣ Β΄

Η θύμηση μου έφαγε τη μνήμη

ΜΕΡΕΣ Α΄

Η επιστήμη είναι καθrsquo ορισμόν αληθινή

πάντα αποδείχνει με το Α + Β πως ότι

υποστηρίζει είναι αληθινό Ακόμη και τα

πιο υπέρογκα λάθη

ΜΕΡΕΣ Α΄

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 31 31

Η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη με Νόμπελ

Λογοτεχνίας από τη σουηδική Ακαδημία το 1963

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 32

Ο Γιώργος Σεφέρης και η

γυναίκα του Μαρώ τον

Ιούλιο του 1941 στο

Γιοχάνεσμπουργκ

hellipτο σπουδαίο δεν είναι νrsquo

αλλάξουμε τη ζωή μας

ονειροπολώντας μιαν άλλη

πιο ενδιαφέρουσα αλλά να

κάνουμε να λαλήσει τούτη η

ζωή όπως μας δόθηκε την

καθημερινή την ταπεινή την

ανθρώπινη όπου το καθετί

που μπορούσε να γυρέψουμε

πρέπει να υπάρχει

ldquoΜΕΡΕΣ Α΄rdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 33

ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Το πραγματικό κλίμα που δημιούργησε στην Ελλάδα η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη το περιγράφει ο Γ Π Σαββίδης σε κείμενό του το 1993 με τον εύγλωττο τίτλο ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Όπως θυμάται ο Σαββίδης (1993) επειδή υποψιαζόταν ότι η επιστροφή του Γιώργου Σεφέρη από τη Στοκχόλμη θα συνοδευόταν από την ίδια ldquoμουγκαμάραrdquo τηλεγραφεί ldquoυποδεικνύοντας την οργάνωση κάποιας υποδοχήςrdquo Στο αεροδρόμιο τους υποδέχονται δυο γυναίκες ldquoη μάνα μου και η Ιωάννα Τσάτσου Κανείς άλλοςrdquo

Η θριαμβευτική υποδοχή του Σεφέρη γίνεται οκτώ χρόνια μετά την επιστροφή του από τη Σουηδία Το απόγευμα της κηδείας του (22 Σεπτεμβρίου 1971) αυτόκλητος σύσσωμος ο αθηναϊκός λαός υποδέχεται τον ποιητή του ενώ ο ίδιος είχε αναχωρήσει μία ημέρα πριν

αποσπάσματα από άρθρο του ΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

ldquoΟ Σεφέρης το Νόμπελ και μια συνωμοσίαrdquo εφ ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

Από την κηδεία του 22 Σεπτεμβρίου 1971

34

ΠΗΓΕΣ

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού wwwsnhellgr Εθνικό Κέντρο Βιβλίου wwwekebigr

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Β Γ Γυμνασίου ΟΕΔΒ

ιστοσελίδες httplogomnimonwordpresscom

httpbibliothirasblogspotgr201303blog-post_15html

httpseferisgiorgosblogspotgr

wwwwikipediaorg wwwnetschoolbookgr

Σύνθεση εργασίας Ευτυχία Καλογιαννάκη

Δήμητρα Κοσμαδάκη

35

Page 5: Γιώργος Σεφέρης

1943 Δίνει διαλέξεις για τον Παλαμά και το Μακρυγιάννη στο Κάιρο και την Αλεξάνδρεια και γνωρίζεται με το Στρατή Τσίρκα

1957 Τότε διορίζεται πρεσβευτής στο Λονδίνο όπου παραμένει ως το 1962

1960 Ανακηρύσσεται επίσημος διδάκτωρ των γραμμάτων από το πανεπιστήμιο του Cambridge

1961 Τιμάται με το βρετανικό βραβείο ποίησης Foyle

1963 Τιμάται με το βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας

1969 Δημοσιεύεται η δήλωσή του κατά της δικτατορίας του Παπαδόπουλου

1971 Πεθαίνει στις 20 Σεπτεμβρίου στην Αθήνα και η κηδεία του παίρνει το χαρακτήρα πάνδημης αντιδικτατορικής εκδήλωσης

5

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

6

Η ποίησή του είναι

βαθύτατα επηρεασμένη από

την εθνική καταστροφή

του 1922 και τον ξεριζωμό

του Ελληνισμού της Μικράς

Ασίας

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

7

Το έργο του Επιμέλεια Καλογιαννάκη Ευτυχία

Καδιανάκη Κατερίνα

Κοντάκη Χρυσούλα

Κουμπανάκη Αγγελική

Κώτση Παυλίνα

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 8

Χαρακτηριστικά στοιχεία της ποίησής του

Το 1931 κυκλοφορούσε στην Αθήνα μια ολιγοσέλιδη ποιητική

συλλογή Γ Σεφέρη laquoΣτροφήraquo Ο διφορούμενος αυτός τίτλος

σήμαινε μια πραγματική στροφή μια αλλαγή σε ότι γνωρίζαμε

ως τότε για τη νεοελληνική ποίηση Η ποίηση του Σεφέρη ήταν

εντελώς διαφοροποιημένη από την ποίηση της γενιάς του 1920

Η Στροφή μας έφερε αμέσως σrsquo ένα κλίμα ολότελα διαφορετικό

από το κλίμα της παρακμής και της διάλυσης που χαρακτήριζε

τη γενιά της δεκαετίας 1920-30 και που επαναλαμβανόταν

μονότονα και χωρίς πρωτοτυπία ιδίως μετά την αυτοκτονία του

Καρυωτάκη

8

Δε θέλω τίποτε άλλο παρά να μιλήσω απλά να μου δοθεί ετούτη η χάρη Γιατί και το τραγούδι το φορτώσαμε με τόσες μουσικές που σιγά ndash σιγά βουλιάζει και την τέχνη μας τη στολίσαμε τόσο πολύ που φαγώθηκε από τα μαλάματα το πρόσωπό της κι είναι καιρός να πούμε τα λιγοστά μας λόγια γιατί η ψυχή μας αύριο κάνει πανιά

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΕΝΑΣ ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΤΑΜΙΑrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

9

Σε μια συνέντευξή του όταν

τιμήθηκε με το Νόμπελ ο Σεφέρης

είπε πως όταν δημοσίευσε τη

Στροφή δύο πράγματα

κυριαρχούσαν στη συνείδησή του

πως ήθελε να πει μερικά πράγματα

με τρόπο απλό και πως η ποίησή

του δε θα ήταν αγαπητή

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 10

Κιόλας από το πρώτο ποίημα που ονομάζεται laquoΣτροφήraquo η διαφορά γινόταν

αισθητή ένα πνεύμα και προπάντων μια γλώσσα διαφορετική Η γλώσσα

αυτή ίσως να μη μπορούσε να γίνει αμέσως κατανοητή ωστόσο οι πιο

ευαίσθητοι αναγνώστες θα ένιωσαν πως ο ποιητής αυτός είχε να πει κάτι

άλλο και κάτι σοβαρό Η έκφραση ήταν καινούρια λιτή δωρική με έναν

πλούτο από εικόνες και τολμηρούς εκφραστικούς τρόπους

Στο περιγιάλι το κρυφό

κι άσπρο σαν περιστέρι

διψάσαμε το μεσημέρι

μα το νερό γλυφό

(laquoΆρνησηraquo)

Το laquoεγώraquo κυρίαρχο στην ποίηση της εποχής δεν ακουγόταν στη συλλογή

αλλά βασικά κι επίμονα το laquoεμείςraquo Ακόμη και σε ποιήματα καθαρά

εξομολογητικά το εγώ διευρυνόταν προς το διπλανό και το προσωπικό

δράμα υψωνόταν στην καθολικότητα της τραγωδίας

10

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 11

Τα θέματα που απασχολούν το

Σεφέρη στο ποιητικό του έργο

είναι ο έρωτας και η ελληνική

ιστορική παράδοση που

αποτελεί για τον ίδιο βασικό

στοιχείο της ελληνικότητας

Η αξιοποίηση των τοπικών

παραδόσεων κα του ιστορικού

παρελθόντος ενός λαού

αποτελούν κύρια χαρακτηριστικά

του κινήματος του μοντερνισμού

Έτσι με τη συλλογή

laquoΜυθιστόρημαraquo ο Σεφέρης το

1935 περνά στον ελεύθερο στίχο

και δείχνει να επηρεάζεται

εντονότερα από τον μοντερνισμό

και ειδικότερα από την ποίηση του

Έλιοτ με στοιχεία αντιλυρικά

11

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 12

Οι λέξεις που χρησιμοποιεί στη συλλογή

laquoΜυθιστόρημαraquo αντλούνται από το

καθημερινό λεξιλόγιο και το ύφος του

θυμίζει έντονα τον προφορικό λόγο

Ο απαισιόδοξος τόνος η μελαγχολική

διάθεση την οποία κάποιοι μελετητές

ονόμασαν καημό και η συσχέτιση του

μυθολογικού και ιστορικού παρελθόντος

με το παρόν του Ελληνισμού παραμένουν

τα σταθερά σημεία αναφοράς και στις

επόμενες ποιητικές του συλλογές

Για το Γιώργο Σεφέρη ως σταθερή

φροντίδα υπήρχε η σπουδή της

γλώσσας

12

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 13

Ποίηση

bull Στροφή Αθήνα 1931 bull Πάνω σrsquo ένα ξένο στίχο 1934 (τετρασέλιδο χωρίς όνομα συγγραφέα) bull Η Στέρνα Αθήνα τυπΕστίας 1932 bull Μυθιστόρημα Αθήνα τυπΕστίας 1935 bull Σχέδια στο περιθώριο (ανατύπωση από τα Νέα Γράμματα Μάιος 1935) bull Τετράδια γυμνασμάτων (1929-1937) Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ημερολόγιο καταστρώματος αrsquo Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ποιήματα 1 Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ημερολόγιο καταστρώματος βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1945 bull Τελευταίος σταθμός middot Συμπλήρωμα στο Ημερολόγιο Καταστρώματος βrsquo Αθήνα Το τετράδιο 1947 bull Κίχλη Αθήνα Ίκαρος 1947 bull Ποιήματα για την Κύπρο Λευκωσία 1954 bull Πραματευτής από τη Σιδώνα Αθήνα τυπΜυρτίδη 1955 bull Νεόφυτος ο έγκλειστος μιλά Αθήνα τυπΜυρτίδη 1955 bull hellipΚύπρον ου μrsquo εθέσπισενhellip Αθήνα Ίκαρος 1955 bull Τρία κρυφά ποιήματα Αθήνα 1966 bull Οι γάτες τrsquo Άη Νικόλα Αθήνα 1970 bull Ένα ποίημα - μια στάση ζωής middot Σεφέρης Επί Ασπαλάθων Αθήνα Μνήμη 1975 bull Ποιήματα με ζωγραφιές σε μικρά παιδιά Αθήνα Ερμής 1975 bull Τετράδιο γυμνασμάτων βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1976 bull Mythistorima and gymnopaidia middot George Seferis middot with translation by Mary Cooper Walton Athens Lycabettus Press 1977

13

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 14

Μελέτες - Δοκίμια - Πεζογραφήματα - Διαλέξεις

bull ΘΣΈλιοτ Αθήνα τυπΣεργιάδη 1936 bull Διάλογος πάνω στην ποίηση Αθήνα τυπΣεργιάδη 1939 bull Δοκιμές Κάιρο τυπ ΑΓιούλη 1944 bull Deux aspects du Commerce spirituel de la France et de la Grece Κάιρο εκδ Revue de Caire 1944 bull Ερωτόκριτος Αθήνα Άλφα 1946 bull Τρείς μέρες στα μοναστήρια της Καππαδοκίας Αθήνα Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών - Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών - Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο 1953 bull Δελφοί Αθήνα Knorr - Hith 1963 bull Discoures de Stockholm Αθήνα Γαλλικό Ινστιτούτο 1963 bull Η γλώσσα στην ποίησή μας Θεσσαλονίκη Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο 1965 bull Σελίδες από ένα ημερολόγιο Αθήνα τυπ Των Εποχών 1965 bull Στα εφτακόσια χρόνια του Δάντη Αθήνα 1966 (ανάτυπο από τις Εποχές) bull Γλώσσες στον Αρτεμίδωρο τον Δαλδιανό Λευκωσία 1970 (ανάτυπο από τα Κυπριακά Χρονικά) bull Ξεστράτισμα από τους ομηρικούς ύμνους Λευκωσία 1970 (ανάτυπο από τα Κυπριακά Χρονικά) bull Χειρόγραφο Σεπ rsquo41 Αθήνα Ίκαρος 1972 bull Γράμμα στο Rex Warner πάροικο του Storrs middot Connecticat USA Αθήνα ΤυπΦΚωνσταντινίδη 1972 bull Ιγνάτης Τρελός middot Οι ώρες της lsquoΚυρίας Έρσηςrsquomiddot Ένα ψευδώνυμο δοκίμιο του Γιώργου Σεφέρη middot και ένα ανέκδοτο γράμμα του Νίκου Καχτίτση middot Φροντισμένα και σχολιασμένα από τον ΓΠΕυτυχίδη [ = ΓΠ Σαββίδη] Αθήνα Ερμής 1973

14

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 15

bull Μέρες του 1945-1951 Αθήνα Ίκαρος 1973 bull Δοκιμές Αrsquo Αθήνα Ίκαρος 1974 bull Δοκιμές Βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1974 bull Έξι νύχτες στην Ακρόπολη Αθήνα Ερμής 1974 bull Μέρες Αrsquo middot 16 Φεβρουαρίου 1925 - 17 Αυγούστου 1931 Αθήνα Ίκαρος 1975 bull Ένας Έλληνας middot Ο Μακρυγιάννης Αθήνα Ίκαρος 1975 bull ΓΣεφέρης - ΚΤσάτσος middot Ένας διάλογος για την ποίηση middot επιμέλεια Λουκάς Κούσουλας Αθήνα Ερμής 1975 bull Μέρες Βrsquo middot 24 Αυγούστου 1931 - 12 Φεβρουαρίου 1934 Αθήνα Ίκαρος 1975 bull Μέρες Γrsquo middot 16 Απρίλη 1934 - 14 Δεκέμβρη 1940 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Μέρες Εrsquo middot 1 Γενάρη 1945 - 19 Απρίλη 1951 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Μέρες Δrsquo middot 1 Γενάρη 1944 - 31 Δεκέμβρη 1944 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Πολιτικό ΗμερολόγιοΑ΄ middot 25 Νοέμβρη 1935 - 13 Οκτώβρη 1944 middot Επιμέλεια - Σημειώσεις Αλέξανδρου Ξύδη Αθήνα Ίκαρος 1979 bull Μεταγραφές middot Φιλολογική επιμέλεια Γιώργης Γιατρομανωλάκης Αθήνα Λέσχη 1980 bull Σαντορίνη Αθήνα Αρχείο Θηραϊκών μελετών 1984 bull Πολιτικό ημερολόγιο Β΄ middot 1945 - 1947 1949 1952 middot επιμέλεια - σημειώσεις Αλέξανδρου Ξύδη Αθήνα Ίκαρος 1985 bull Μέρες Στrsquo middot 20 Απρίλη 1951 - 4 Αυγούστου 1956 Αθήνα Ίκαρος 1986 bull Χειρόγραφο Οκτ lsquo 68 Αθήνα Διάττων 1986 bull Η ποίηση στον κινηματογράφο Αθήνα Διάττων 1986 bull Το βυσσινί τετράδιο middot Ανεμολόγιο - λέξεις - βότανα και ορθογραφικά Αθήνα Καστανιώτης 1987 bull ΜέρεςΖ΄ middot 1 Οκτώβρη - 27 Δεκέμβρη 1960middot Φιλολογική επιμέλεια Θεανώ Ν Μιχαηλίδου Αθήνα Ίκαρος 1990

15

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 16

Μεταφράσεις

bull ΘΣΈλιοτ Η έρημη χώρα και άλλα ποιήματα Αθήνα Ίκαρος 1949 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1973) bull Sidney Keyes Η ερημιά Αθήνα τυπΜυρτίδη 1954 bull ΘΣΈλιοτ Φονικό στην εκκλησία Αθήνα Ίκαρος 1963 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1979) bull Άσμα ασμάτων Αθήνα τυπΑσπιώτη - Έλκα 1965 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1979) bull Αντιγραφές Αθήνα Ίκαρος 1965 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1978) bull Η Αποκάλυψη του Ιωάννη Αθήνα Ίκαρος 1966 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1975) ΙV Συγκεντρωτικές εκδόσεις bull Collection de lrsquo Institut Francais drsquo Athenes middot Robert Levesque middot Seferis middot Choix de poemes traduits et accompagnes du texte grec avec une preface Αθήνα Ίκαρος 1945 bull Ποιήματα (1924-1946) Αθήνα Ίκαρος 1950 bull Γιώργος Σεφέρης middot Διάγραμμα εισαγωγής στην ποίησή του από τον ΑλεξΑργυρίου και επιλογή ποιημάτων του από τους Αλεξ Αργυρίου amp ΓΠΣαββίδη Αθήνα 1957 (ανάτυπο από την Καινούργια Εποχή) bull Εκλογή από τις Δοκιμές Αθήνα Γαλαξίας 1966 bull Γιώργος Θεοτοκάς amp Γιώργος Σεφέρης middot Αλληλογραφία (1930-1966) middot Φιλολογεπιμ ΓΠΣαββίδης Αθήνα Ερμής 1975 bull Ο Καβάφης του Σεφέρη Αrsquo middot Επιμέλεια ΓΠΣαββίδη Αθήνα Ερμής 1984 bull Αδαμάντιος Διαμαντής amp Γιώργος Σεφέρης middot Αλληλογραφία middot 1953-1971 middot Φιλολογική επιμέλεια Μιχάλης Πιερής Αθήνα Στιγμή 1985 bull Γιώργος Σεφέρης amp Αντρέας Καραντώνης middot Αλληλογραφία 1931-1960 middot Φιλολογική επιμέλεια Φώτης Δημητρακόπουλος Αθήνα Καστανιώτης 1988

16

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 17

bull Σεφέρης και Μαρώmiddot Αλληλογραφία Α΄ middot (1936-1940) middot Φιλολογική επιμέλεια ΜΖΚοπιδάκης Ηράκλειο Βικελαία Βιβλιοθήκη Ηρακλείου 1989 bull Τα Εντεψίζικα (με το ψευδώνυμο Μαθιός Πασχάλης) middot Φιλολογική επιμέλεια ΓΠΕυτυχίδης (=ΓΠΣαββίδης) Αθήνα Λέσχη 1989 bull Γράμματα Σεφέρη - Λορεντζάτου (1948-1968) middot επιμέλεια ΝΔΤριανταφυλλόπουλος Αθήνα Δόμος 1990 bull Γράμματα Σεφέρη - Λορεντζάτου (1948-1968) middot Επιμελήθηκε ΝΔΤριανταφυλλόπουλος Αθήνα Δόμος 1990 bull Κύπρος middot Μνήμη και αγάπη middot Με το φακό του Γιώργου Σεφέρη middot Πρόλογος σχεδιασμός Γενική επιμέλεια ΕΧΚάσδαγλης Λευκωσία Πολιτιστικό Κέντρο Λαϊκής Τράπεζας 1990 bull Γιώργος Σεφέρης amp Τίμος Μαλάνος middot Αλληλογραφία (1935-1963) middot Φιλολογική επιμέλεια Δημήτρης Δασκαλόπουλος Αθήνα Ολκός 1990 bull lsquoΚυπριακέςrsquo επιστολές του Σεφέρη (1954-1963)middot Από την αλληλογραφία του με τον ΓΠΣαββίδη middot φιλολογική επιμέλεια Κατερίνα Κωστίου Λευκωσία Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου 1991 bull Γιώργος Σεφέρης ndash Edmund Keeley Αλληλογραφία 1951-1971middot Εισαγωγή EKeely ndash Μετάφραση Αλόη Σιδέρη Αθήνα Άγρα 1998

Πηγή Εθνικό Κέντρο Βιβλίου

17

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

18

Σημαντικότερη Δήλωση

Επιμέλεια Διβόλης Γιώργος

Λαμπράκης Ηλίας

Κυπράκης Στέλιος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 19

laquoΠάει καιρὸς ποὺ πῆρα τὴν ἀπόφαση νὰ κρατηθῶ ἔξω ἀπὸ τὰ πολιτικὰ τοῦ τόπου Προσπάθησα ἄλλοτε νὰ τὸ ἐξηγήσω Αὐτὸ δὲ σημαίνει διόλου πὼς μοῦ εἶναι ἀδιάφορη ἡ πολιτικὴ ζωή μας Ἔτσι ἀπὸ τὰ χρόνια ἐκεῖνα ὡς τώρα τελευταῖα ἔπαψα κατὰ κανόνα νὰ ἀγγίζω τέτοια θέματα ἐξάλλου τὰ ὅσα δημοσίεψα ὡς τὶς ἀρχὲς τοῦ 1967 καὶ ἡ κατοπινὴ στάση μου - δὲν ἔχω δημοσιέψει τίποτα στὴν Ἑλλάδα ἀπὸ τότε ποὺ φιμώθηκε ἡ ἐλευθερία - ἔδειχναν μοῦ φαίνεται ἀρκετὰ καθαρὰ τὴ σκέψη μου

Μολαταῦτα μῆνες τώρα αἰσθάνομαι μέσα μου καὶ γύρω μου ὁλοένα πιὸ ἐπιτακτικά τὸ χρέος νὰ πῶ ἕνα λόγο γιὰ τὴ σημερινὴ κατάστασή μας Μὲ ὅλη τὴ δυνατὴ συντομία νὰ τί θὰ ἔλεγα

Κλείνουν δυὸ χρόνια ποὺ μᾶς ἔχει ἐπιβληθεῖ ἕνα καθεστὼς ὁλωσδιόλου ἀντίθετο μὲ τὰ ἰδεώδη γιὰ τὰ ὁποῖα πολέμησε ὁ κόσμος μας καὶ τόσο περίλαμπρα ὁ λαός μας στὸν τελευταῖο παγκόσμιο πόλεμο Εἶναι μία κατάσταση ὑποχρεωτικῆς νάρκης ὅπου ὅσες πνευματικὲς ἀξίες κατορθώσαμε νὰ κρατήσουμε ζωντανές μὲ πόνους καὶ μὲ κόπους πᾶνε κι αὐτὲς νὰ καταποντιστοῦν μέσα στὰ ἑλώδη στεκούμενα νερά Δὲ θὰ μοῦ ἦταν δύσκολο νὰ καταλάβω πῶς τέτοιες ζημιὲς δὲ λογαριάζουν πάρα πολὺ γιὰ ὁρισμένους ἀνθρώπους

19

Δυστυχῶς δὲν πρόκειται μόνον γι᾿ αὐτὸ τὸν κίνδυνο Ὅλοι πιὰ τὸ διδάχτηκαν καὶ τὸ ξέρουν πὼς στὶς δικτατορικὲς καταστάσεις ἡ ἀρχὴ μπορεῖ νὰ μοιάζει εὔκολη ὅμως ἡ τραγωδία περιμένει ἀναπότρεπτη στὸ τέλος Τὸ δράμα αὐτοῦ τοῦ τέλους μᾶς βασανίζει συνειδητὰ ἢ ἀσυνείδητα ὅπως στοὺς παμπάλαιους χοροὺς τοῦ Αἰσχύλου Ὅσο μένει ἡ ἀνωμαλία τόσο προχωρεῖ τὸ κακό

Εἶμαι ἕνας ἄνθρωπος χωρὶς κανένα ἀπολύτως πολιτικὸ δεσμὸ καί μπορῶ νὰ τὸ πῶ μιλῶ χωρὶς φόβο καὶ χωρὶς πάθος Βλέπω μπροστά μου τὸν γκρεμὸ ὅπου μᾶς ὁδηγεῖ ἡ καταπίεση ποὺ κάλυψε τὸν τόπο Αὐτὴ ἡ ἀνωμαλία πρέπει νὰ σταματήσει Εἶναι ἐθνικὴ ἐπιταγή

Τώρα ξαναγυρίζω στὴ σιωπή μου Παρακαλῶ τὸ Θεὸ νὰ μὴ μὲ φέρει ἄλλη φορὰ σὲ παρόμοια ἀνάγκη νὰ ξαναμιλήσωraquo

20

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

21

ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΡΕΣΑΝ

Επιμέλεια Αργυράκης Ιάσονας

Καλαλάρι Ρίγγελς

Κακουλάκης Γρηγόρης

Κρητσωτάκης Νίκος

Μακρής Αργύρης - Μαρίνος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 22

Κι αν ο αγέρας φυσά

Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά Μας βαραίνουν οι φίλοι που δεν ξέρουν πια πώς να πεθάνουν Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 23

Λίγο ακόμα

Λίγο ακόμα θα ιδούμε τις αμυγδαλιές ν ανθίζουν τα μάρμαρα να λάμπουν στον ήλιο τη θάλασσα να κυματίζει λίγο ακόμα να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 24

Στροφή

Στιγμή σταλμένη ἀπὸ ἕνα χέρι ποὺ εἶχα τόσο ἀγαπήσει μὲ πρόφταξες ἴσια στὴ δύση σὰ μαῦρο περιστέρι Ὁ δρόμος ἄσπριζε μπροστά μου ἁπαλὸς ἀχνὸς ὕπνου στὸ γέρμα ἑνὸς μυστικοῦ δείπνου Στιγμὴ σπυρὶ τῆς ἄμμου ποὺ κράτησες μονάχη σου ὅλη τὴν τραγικὴ κλεψύδρα βουβή σὰ νὰ εἶχε δεῖ τὴν Ὕδρα στὸ οὐράνιο περιβόλι

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 25

Μποτίλια στὸ πέλαγο

Τρεῖς βράχοι λίγα καμένα πεῦκα κι ἕνα ρημοκλῆσι

καὶ παραπάνω

τὸ ἴδιο τοπίο ἀντιγραμμένο ξαναρχίζει

τρεῖς βράχοι σὲ σχῆμα πύλης σκουριασμένοι

λίγα καμένα πεῦκα μαῦρα καὶ κίτρινα

κι ἕνα τετράγωνο σπιτάκι θαμμένο στὸν ἀσβέστη

καὶ παραπάνω ἀκόμη πολλὲς φορὲς

τὸ ἴδιο τοπίο ξαναρχίζει κλιμακωτὰ

ὡς τὸν ὁρίζοντα ὡς τὸν οὐρανὸ ποὺ βασιλεύει

Ἐδῶ ἀράξαμε τὸ καράβι νὰ ματίσουμε τὰ σπασμένα κουπιά

νὰ πιοῦμε νερὸ καὶ νὰ κοιμηθοῦμε

Ἡ θάλασσα ποὺ μᾶς πίκρανε εἶναι βαθιὰ κι ἀνεξερεύνητη

καὶ ξεδιπλώνει μίαν ἀπέραντη γαλήνη

Ἐδῶ μέσα στὰ βότσαλα βρήκαμε ἕνα νόμισμα

καὶ τὸ παίξαμε στὰ ζάρια

Τὸ κέρδισε ὁ μικρότερος καὶ χάθηκε

Ξαναμπαρκάραμε μὲ τὰ σπασμένα μας κουπιά

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 26

Ἄρνηση

Στὸ περιγιάλι τὸ κρυφὸ

κι ἄσπρο σὰν περιστέρι διψάσαμε τὸ μεσημέρι μὰ τὸ νερὸ γλυφό

Πάνω στὴν ἄμμο τὴν ξανθὴ γράψαμε τ᾿ ὄνομά της ὡραῖα ποὺ φύσηξεν ὁ μπάτης καὶ σβήστηκε ἡ γραφή

Μὲ τί καρδιά μὲ τί πνοή τί πόθους καὶ τί πάθος πήραμε τὴ ζωή μας λάθος κι ἀλλάξαμε ζωή

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

27

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΥΛΙΚΟ

Επιμέλεια Δρυλεράκη Στέλλα

Κασαπάκη Φλώρα

Κατσουλάκη Ευαγγελία

Αποστολάκη Ευαγγελία

Καμπιτάκη Μυρτώ

Κληρονόμου Ειρήνη

Μονιάκη Στέλλα

27

Τον ξένο και τον εχθρό τον είδαμε

στον καθρέφτη

ldquoΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Δ΄ ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣrdquo

Εύκολα τρίβεται ο άνθρωπος μες στους πολέμουςmiddot ο άνθρωπος είναι μαλακός ένα δεμάτι χόρτοmiddot χείλια και δάχτυλα που λαχταρούν ένα άσπρο στήθος μάτια που μισοκλείνουν στο λαμπύρισμα της μέρας και πόδια που θα τρέχανε κι ας είναι τόσο κουρασμένα στο παραμικρό σφύριγμα του κέρδους

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

28

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 29

Ο Γιώργος Σεφέρης το 1963

ldquoΡε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε

πληγώνειrdquo Ο Γ Σεφέρης διηγείται ένα περιστατικό που

συνέβη στο Νίκο Γκάτσο

Γύριζε το χειμώνα του lsquo36 σπίτι του από μια

ταβέρνα Ήμουνα στην Κορυτσά ndashλέει ο ποιητής

- και είχα στείλει στην Αθήνα σε χειρόγραφο το

ποίημα ldquoΜε τον τρόπο του Γ Σrdquo Κατά κακή του

τύχη έπιασαν το Γκάτσο και τον πήγαν στο

τμήμα Τον έψαξαν Στην τσέπη του το

χειρόγραφο

-Ρε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε πληγώνει

Κομμουνιστής ε

-Μα κύριε αστυνόμε δεν το lsquoγραψα εγώ αυτό το

lsquoγραψε ο κ Σεφέρης που είναι πρόξενος

-Πρόξενος ε Τέτοιους προξένους έχουμε Γιrsquo

αυτό πάμε κατά διαβόλου

Ευτυχώς βρέθηκαν στις τσέπες του και κάτι άλλα

της ίδιας τεχνοτροπίας που αφόπλισαν τους

φρουρούς της ησυχίας μας

-Σrsquo αφήνουμε μωρέ γιατί είσαι βλάκας του

είπαν όταν τα διάβασαν ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ ldquoΜΕΡΕΣ Δ΄rdquo από το βιβλίο ldquoΟ

ΣΕΦΕΡΗΣ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣrdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 30

Αποφθέγματα του ποιητή

Είναι πιο εύκολο να περάσει καμήλα από

την τρύπα βελόνας παρά Έλληνας

πολιτικός να καταλάβει την Ελλάδα

ΜΕΡΕΣ Γ΄

Η σωτηρία του ανθρώπου βρίσκεται μέσα

του και ο χαμός του

ΜΕΡΕΣ Β΄

Η θύμηση μου έφαγε τη μνήμη

ΜΕΡΕΣ Α΄

Η επιστήμη είναι καθrsquo ορισμόν αληθινή

πάντα αποδείχνει με το Α + Β πως ότι

υποστηρίζει είναι αληθινό Ακόμη και τα

πιο υπέρογκα λάθη

ΜΕΡΕΣ Α΄

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 31 31

Η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη με Νόμπελ

Λογοτεχνίας από τη σουηδική Ακαδημία το 1963

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 32

Ο Γιώργος Σεφέρης και η

γυναίκα του Μαρώ τον

Ιούλιο του 1941 στο

Γιοχάνεσμπουργκ

hellipτο σπουδαίο δεν είναι νrsquo

αλλάξουμε τη ζωή μας

ονειροπολώντας μιαν άλλη

πιο ενδιαφέρουσα αλλά να

κάνουμε να λαλήσει τούτη η

ζωή όπως μας δόθηκε την

καθημερινή την ταπεινή την

ανθρώπινη όπου το καθετί

που μπορούσε να γυρέψουμε

πρέπει να υπάρχει

ldquoΜΕΡΕΣ Α΄rdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 33

ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Το πραγματικό κλίμα που δημιούργησε στην Ελλάδα η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη το περιγράφει ο Γ Π Σαββίδης σε κείμενό του το 1993 με τον εύγλωττο τίτλο ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Όπως θυμάται ο Σαββίδης (1993) επειδή υποψιαζόταν ότι η επιστροφή του Γιώργου Σεφέρη από τη Στοκχόλμη θα συνοδευόταν από την ίδια ldquoμουγκαμάραrdquo τηλεγραφεί ldquoυποδεικνύοντας την οργάνωση κάποιας υποδοχήςrdquo Στο αεροδρόμιο τους υποδέχονται δυο γυναίκες ldquoη μάνα μου και η Ιωάννα Τσάτσου Κανείς άλλοςrdquo

Η θριαμβευτική υποδοχή του Σεφέρη γίνεται οκτώ χρόνια μετά την επιστροφή του από τη Σουηδία Το απόγευμα της κηδείας του (22 Σεπτεμβρίου 1971) αυτόκλητος σύσσωμος ο αθηναϊκός λαός υποδέχεται τον ποιητή του ενώ ο ίδιος είχε αναχωρήσει μία ημέρα πριν

αποσπάσματα από άρθρο του ΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

ldquoΟ Σεφέρης το Νόμπελ και μια συνωμοσίαrdquo εφ ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

Από την κηδεία του 22 Σεπτεμβρίου 1971

34

ΠΗΓΕΣ

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού wwwsnhellgr Εθνικό Κέντρο Βιβλίου wwwekebigr

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Β Γ Γυμνασίου ΟΕΔΒ

ιστοσελίδες httplogomnimonwordpresscom

httpbibliothirasblogspotgr201303blog-post_15html

httpseferisgiorgosblogspotgr

wwwwikipediaorg wwwnetschoolbookgr

Σύνθεση εργασίας Ευτυχία Καλογιαννάκη

Δήμητρα Κοσμαδάκη

35

Page 6: Γιώργος Σεφέρης

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

6

Η ποίησή του είναι

βαθύτατα επηρεασμένη από

την εθνική καταστροφή

του 1922 και τον ξεριζωμό

του Ελληνισμού της Μικράς

Ασίας

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

7

Το έργο του Επιμέλεια Καλογιαννάκη Ευτυχία

Καδιανάκη Κατερίνα

Κοντάκη Χρυσούλα

Κουμπανάκη Αγγελική

Κώτση Παυλίνα

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 8

Χαρακτηριστικά στοιχεία της ποίησής του

Το 1931 κυκλοφορούσε στην Αθήνα μια ολιγοσέλιδη ποιητική

συλλογή Γ Σεφέρη laquoΣτροφήraquo Ο διφορούμενος αυτός τίτλος

σήμαινε μια πραγματική στροφή μια αλλαγή σε ότι γνωρίζαμε

ως τότε για τη νεοελληνική ποίηση Η ποίηση του Σεφέρη ήταν

εντελώς διαφοροποιημένη από την ποίηση της γενιάς του 1920

Η Στροφή μας έφερε αμέσως σrsquo ένα κλίμα ολότελα διαφορετικό

από το κλίμα της παρακμής και της διάλυσης που χαρακτήριζε

τη γενιά της δεκαετίας 1920-30 και που επαναλαμβανόταν

μονότονα και χωρίς πρωτοτυπία ιδίως μετά την αυτοκτονία του

Καρυωτάκη

8

Δε θέλω τίποτε άλλο παρά να μιλήσω απλά να μου δοθεί ετούτη η χάρη Γιατί και το τραγούδι το φορτώσαμε με τόσες μουσικές που σιγά ndash σιγά βουλιάζει και την τέχνη μας τη στολίσαμε τόσο πολύ που φαγώθηκε από τα μαλάματα το πρόσωπό της κι είναι καιρός να πούμε τα λιγοστά μας λόγια γιατί η ψυχή μας αύριο κάνει πανιά

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΕΝΑΣ ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΤΑΜΙΑrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

9

Σε μια συνέντευξή του όταν

τιμήθηκε με το Νόμπελ ο Σεφέρης

είπε πως όταν δημοσίευσε τη

Στροφή δύο πράγματα

κυριαρχούσαν στη συνείδησή του

πως ήθελε να πει μερικά πράγματα

με τρόπο απλό και πως η ποίησή

του δε θα ήταν αγαπητή

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 10

Κιόλας από το πρώτο ποίημα που ονομάζεται laquoΣτροφήraquo η διαφορά γινόταν

αισθητή ένα πνεύμα και προπάντων μια γλώσσα διαφορετική Η γλώσσα

αυτή ίσως να μη μπορούσε να γίνει αμέσως κατανοητή ωστόσο οι πιο

ευαίσθητοι αναγνώστες θα ένιωσαν πως ο ποιητής αυτός είχε να πει κάτι

άλλο και κάτι σοβαρό Η έκφραση ήταν καινούρια λιτή δωρική με έναν

πλούτο από εικόνες και τολμηρούς εκφραστικούς τρόπους

Στο περιγιάλι το κρυφό

κι άσπρο σαν περιστέρι

διψάσαμε το μεσημέρι

μα το νερό γλυφό

(laquoΆρνησηraquo)

Το laquoεγώraquo κυρίαρχο στην ποίηση της εποχής δεν ακουγόταν στη συλλογή

αλλά βασικά κι επίμονα το laquoεμείςraquo Ακόμη και σε ποιήματα καθαρά

εξομολογητικά το εγώ διευρυνόταν προς το διπλανό και το προσωπικό

δράμα υψωνόταν στην καθολικότητα της τραγωδίας

10

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 11

Τα θέματα που απασχολούν το

Σεφέρη στο ποιητικό του έργο

είναι ο έρωτας και η ελληνική

ιστορική παράδοση που

αποτελεί για τον ίδιο βασικό

στοιχείο της ελληνικότητας

Η αξιοποίηση των τοπικών

παραδόσεων κα του ιστορικού

παρελθόντος ενός λαού

αποτελούν κύρια χαρακτηριστικά

του κινήματος του μοντερνισμού

Έτσι με τη συλλογή

laquoΜυθιστόρημαraquo ο Σεφέρης το

1935 περνά στον ελεύθερο στίχο

και δείχνει να επηρεάζεται

εντονότερα από τον μοντερνισμό

και ειδικότερα από την ποίηση του

Έλιοτ με στοιχεία αντιλυρικά

11

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 12

Οι λέξεις που χρησιμοποιεί στη συλλογή

laquoΜυθιστόρημαraquo αντλούνται από το

καθημερινό λεξιλόγιο και το ύφος του

θυμίζει έντονα τον προφορικό λόγο

Ο απαισιόδοξος τόνος η μελαγχολική

διάθεση την οποία κάποιοι μελετητές

ονόμασαν καημό και η συσχέτιση του

μυθολογικού και ιστορικού παρελθόντος

με το παρόν του Ελληνισμού παραμένουν

τα σταθερά σημεία αναφοράς και στις

επόμενες ποιητικές του συλλογές

Για το Γιώργο Σεφέρη ως σταθερή

φροντίδα υπήρχε η σπουδή της

γλώσσας

12

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 13

Ποίηση

bull Στροφή Αθήνα 1931 bull Πάνω σrsquo ένα ξένο στίχο 1934 (τετρασέλιδο χωρίς όνομα συγγραφέα) bull Η Στέρνα Αθήνα τυπΕστίας 1932 bull Μυθιστόρημα Αθήνα τυπΕστίας 1935 bull Σχέδια στο περιθώριο (ανατύπωση από τα Νέα Γράμματα Μάιος 1935) bull Τετράδια γυμνασμάτων (1929-1937) Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ημερολόγιο καταστρώματος αrsquo Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ποιήματα 1 Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ημερολόγιο καταστρώματος βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1945 bull Τελευταίος σταθμός middot Συμπλήρωμα στο Ημερολόγιο Καταστρώματος βrsquo Αθήνα Το τετράδιο 1947 bull Κίχλη Αθήνα Ίκαρος 1947 bull Ποιήματα για την Κύπρο Λευκωσία 1954 bull Πραματευτής από τη Σιδώνα Αθήνα τυπΜυρτίδη 1955 bull Νεόφυτος ο έγκλειστος μιλά Αθήνα τυπΜυρτίδη 1955 bull hellipΚύπρον ου μrsquo εθέσπισενhellip Αθήνα Ίκαρος 1955 bull Τρία κρυφά ποιήματα Αθήνα 1966 bull Οι γάτες τrsquo Άη Νικόλα Αθήνα 1970 bull Ένα ποίημα - μια στάση ζωής middot Σεφέρης Επί Ασπαλάθων Αθήνα Μνήμη 1975 bull Ποιήματα με ζωγραφιές σε μικρά παιδιά Αθήνα Ερμής 1975 bull Τετράδιο γυμνασμάτων βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1976 bull Mythistorima and gymnopaidia middot George Seferis middot with translation by Mary Cooper Walton Athens Lycabettus Press 1977

13

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 14

Μελέτες - Δοκίμια - Πεζογραφήματα - Διαλέξεις

bull ΘΣΈλιοτ Αθήνα τυπΣεργιάδη 1936 bull Διάλογος πάνω στην ποίηση Αθήνα τυπΣεργιάδη 1939 bull Δοκιμές Κάιρο τυπ ΑΓιούλη 1944 bull Deux aspects du Commerce spirituel de la France et de la Grece Κάιρο εκδ Revue de Caire 1944 bull Ερωτόκριτος Αθήνα Άλφα 1946 bull Τρείς μέρες στα μοναστήρια της Καππαδοκίας Αθήνα Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών - Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών - Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο 1953 bull Δελφοί Αθήνα Knorr - Hith 1963 bull Discoures de Stockholm Αθήνα Γαλλικό Ινστιτούτο 1963 bull Η γλώσσα στην ποίησή μας Θεσσαλονίκη Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο 1965 bull Σελίδες από ένα ημερολόγιο Αθήνα τυπ Των Εποχών 1965 bull Στα εφτακόσια χρόνια του Δάντη Αθήνα 1966 (ανάτυπο από τις Εποχές) bull Γλώσσες στον Αρτεμίδωρο τον Δαλδιανό Λευκωσία 1970 (ανάτυπο από τα Κυπριακά Χρονικά) bull Ξεστράτισμα από τους ομηρικούς ύμνους Λευκωσία 1970 (ανάτυπο από τα Κυπριακά Χρονικά) bull Χειρόγραφο Σεπ rsquo41 Αθήνα Ίκαρος 1972 bull Γράμμα στο Rex Warner πάροικο του Storrs middot Connecticat USA Αθήνα ΤυπΦΚωνσταντινίδη 1972 bull Ιγνάτης Τρελός middot Οι ώρες της lsquoΚυρίας Έρσηςrsquomiddot Ένα ψευδώνυμο δοκίμιο του Γιώργου Σεφέρη middot και ένα ανέκδοτο γράμμα του Νίκου Καχτίτση middot Φροντισμένα και σχολιασμένα από τον ΓΠΕυτυχίδη [ = ΓΠ Σαββίδη] Αθήνα Ερμής 1973

14

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 15

bull Μέρες του 1945-1951 Αθήνα Ίκαρος 1973 bull Δοκιμές Αrsquo Αθήνα Ίκαρος 1974 bull Δοκιμές Βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1974 bull Έξι νύχτες στην Ακρόπολη Αθήνα Ερμής 1974 bull Μέρες Αrsquo middot 16 Φεβρουαρίου 1925 - 17 Αυγούστου 1931 Αθήνα Ίκαρος 1975 bull Ένας Έλληνας middot Ο Μακρυγιάννης Αθήνα Ίκαρος 1975 bull ΓΣεφέρης - ΚΤσάτσος middot Ένας διάλογος για την ποίηση middot επιμέλεια Λουκάς Κούσουλας Αθήνα Ερμής 1975 bull Μέρες Βrsquo middot 24 Αυγούστου 1931 - 12 Φεβρουαρίου 1934 Αθήνα Ίκαρος 1975 bull Μέρες Γrsquo middot 16 Απρίλη 1934 - 14 Δεκέμβρη 1940 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Μέρες Εrsquo middot 1 Γενάρη 1945 - 19 Απρίλη 1951 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Μέρες Δrsquo middot 1 Γενάρη 1944 - 31 Δεκέμβρη 1944 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Πολιτικό ΗμερολόγιοΑ΄ middot 25 Νοέμβρη 1935 - 13 Οκτώβρη 1944 middot Επιμέλεια - Σημειώσεις Αλέξανδρου Ξύδη Αθήνα Ίκαρος 1979 bull Μεταγραφές middot Φιλολογική επιμέλεια Γιώργης Γιατρομανωλάκης Αθήνα Λέσχη 1980 bull Σαντορίνη Αθήνα Αρχείο Θηραϊκών μελετών 1984 bull Πολιτικό ημερολόγιο Β΄ middot 1945 - 1947 1949 1952 middot επιμέλεια - σημειώσεις Αλέξανδρου Ξύδη Αθήνα Ίκαρος 1985 bull Μέρες Στrsquo middot 20 Απρίλη 1951 - 4 Αυγούστου 1956 Αθήνα Ίκαρος 1986 bull Χειρόγραφο Οκτ lsquo 68 Αθήνα Διάττων 1986 bull Η ποίηση στον κινηματογράφο Αθήνα Διάττων 1986 bull Το βυσσινί τετράδιο middot Ανεμολόγιο - λέξεις - βότανα και ορθογραφικά Αθήνα Καστανιώτης 1987 bull ΜέρεςΖ΄ middot 1 Οκτώβρη - 27 Δεκέμβρη 1960middot Φιλολογική επιμέλεια Θεανώ Ν Μιχαηλίδου Αθήνα Ίκαρος 1990

15

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 16

Μεταφράσεις

bull ΘΣΈλιοτ Η έρημη χώρα και άλλα ποιήματα Αθήνα Ίκαρος 1949 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1973) bull Sidney Keyes Η ερημιά Αθήνα τυπΜυρτίδη 1954 bull ΘΣΈλιοτ Φονικό στην εκκλησία Αθήνα Ίκαρος 1963 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1979) bull Άσμα ασμάτων Αθήνα τυπΑσπιώτη - Έλκα 1965 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1979) bull Αντιγραφές Αθήνα Ίκαρος 1965 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1978) bull Η Αποκάλυψη του Ιωάννη Αθήνα Ίκαρος 1966 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1975) ΙV Συγκεντρωτικές εκδόσεις bull Collection de lrsquo Institut Francais drsquo Athenes middot Robert Levesque middot Seferis middot Choix de poemes traduits et accompagnes du texte grec avec une preface Αθήνα Ίκαρος 1945 bull Ποιήματα (1924-1946) Αθήνα Ίκαρος 1950 bull Γιώργος Σεφέρης middot Διάγραμμα εισαγωγής στην ποίησή του από τον ΑλεξΑργυρίου και επιλογή ποιημάτων του από τους Αλεξ Αργυρίου amp ΓΠΣαββίδη Αθήνα 1957 (ανάτυπο από την Καινούργια Εποχή) bull Εκλογή από τις Δοκιμές Αθήνα Γαλαξίας 1966 bull Γιώργος Θεοτοκάς amp Γιώργος Σεφέρης middot Αλληλογραφία (1930-1966) middot Φιλολογεπιμ ΓΠΣαββίδης Αθήνα Ερμής 1975 bull Ο Καβάφης του Σεφέρη Αrsquo middot Επιμέλεια ΓΠΣαββίδη Αθήνα Ερμής 1984 bull Αδαμάντιος Διαμαντής amp Γιώργος Σεφέρης middot Αλληλογραφία middot 1953-1971 middot Φιλολογική επιμέλεια Μιχάλης Πιερής Αθήνα Στιγμή 1985 bull Γιώργος Σεφέρης amp Αντρέας Καραντώνης middot Αλληλογραφία 1931-1960 middot Φιλολογική επιμέλεια Φώτης Δημητρακόπουλος Αθήνα Καστανιώτης 1988

16

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 17

bull Σεφέρης και Μαρώmiddot Αλληλογραφία Α΄ middot (1936-1940) middot Φιλολογική επιμέλεια ΜΖΚοπιδάκης Ηράκλειο Βικελαία Βιβλιοθήκη Ηρακλείου 1989 bull Τα Εντεψίζικα (με το ψευδώνυμο Μαθιός Πασχάλης) middot Φιλολογική επιμέλεια ΓΠΕυτυχίδης (=ΓΠΣαββίδης) Αθήνα Λέσχη 1989 bull Γράμματα Σεφέρη - Λορεντζάτου (1948-1968) middot επιμέλεια ΝΔΤριανταφυλλόπουλος Αθήνα Δόμος 1990 bull Γράμματα Σεφέρη - Λορεντζάτου (1948-1968) middot Επιμελήθηκε ΝΔΤριανταφυλλόπουλος Αθήνα Δόμος 1990 bull Κύπρος middot Μνήμη και αγάπη middot Με το φακό του Γιώργου Σεφέρη middot Πρόλογος σχεδιασμός Γενική επιμέλεια ΕΧΚάσδαγλης Λευκωσία Πολιτιστικό Κέντρο Λαϊκής Τράπεζας 1990 bull Γιώργος Σεφέρης amp Τίμος Μαλάνος middot Αλληλογραφία (1935-1963) middot Φιλολογική επιμέλεια Δημήτρης Δασκαλόπουλος Αθήνα Ολκός 1990 bull lsquoΚυπριακέςrsquo επιστολές του Σεφέρη (1954-1963)middot Από την αλληλογραφία του με τον ΓΠΣαββίδη middot φιλολογική επιμέλεια Κατερίνα Κωστίου Λευκωσία Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου 1991 bull Γιώργος Σεφέρης ndash Edmund Keeley Αλληλογραφία 1951-1971middot Εισαγωγή EKeely ndash Μετάφραση Αλόη Σιδέρη Αθήνα Άγρα 1998

Πηγή Εθνικό Κέντρο Βιβλίου

17

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

18

Σημαντικότερη Δήλωση

Επιμέλεια Διβόλης Γιώργος

Λαμπράκης Ηλίας

Κυπράκης Στέλιος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 19

laquoΠάει καιρὸς ποὺ πῆρα τὴν ἀπόφαση νὰ κρατηθῶ ἔξω ἀπὸ τὰ πολιτικὰ τοῦ τόπου Προσπάθησα ἄλλοτε νὰ τὸ ἐξηγήσω Αὐτὸ δὲ σημαίνει διόλου πὼς μοῦ εἶναι ἀδιάφορη ἡ πολιτικὴ ζωή μας Ἔτσι ἀπὸ τὰ χρόνια ἐκεῖνα ὡς τώρα τελευταῖα ἔπαψα κατὰ κανόνα νὰ ἀγγίζω τέτοια θέματα ἐξάλλου τὰ ὅσα δημοσίεψα ὡς τὶς ἀρχὲς τοῦ 1967 καὶ ἡ κατοπινὴ στάση μου - δὲν ἔχω δημοσιέψει τίποτα στὴν Ἑλλάδα ἀπὸ τότε ποὺ φιμώθηκε ἡ ἐλευθερία - ἔδειχναν μοῦ φαίνεται ἀρκετὰ καθαρὰ τὴ σκέψη μου

Μολαταῦτα μῆνες τώρα αἰσθάνομαι μέσα μου καὶ γύρω μου ὁλοένα πιὸ ἐπιτακτικά τὸ χρέος νὰ πῶ ἕνα λόγο γιὰ τὴ σημερινὴ κατάστασή μας Μὲ ὅλη τὴ δυνατὴ συντομία νὰ τί θὰ ἔλεγα

Κλείνουν δυὸ χρόνια ποὺ μᾶς ἔχει ἐπιβληθεῖ ἕνα καθεστὼς ὁλωσδιόλου ἀντίθετο μὲ τὰ ἰδεώδη γιὰ τὰ ὁποῖα πολέμησε ὁ κόσμος μας καὶ τόσο περίλαμπρα ὁ λαός μας στὸν τελευταῖο παγκόσμιο πόλεμο Εἶναι μία κατάσταση ὑποχρεωτικῆς νάρκης ὅπου ὅσες πνευματικὲς ἀξίες κατορθώσαμε νὰ κρατήσουμε ζωντανές μὲ πόνους καὶ μὲ κόπους πᾶνε κι αὐτὲς νὰ καταποντιστοῦν μέσα στὰ ἑλώδη στεκούμενα νερά Δὲ θὰ μοῦ ἦταν δύσκολο νὰ καταλάβω πῶς τέτοιες ζημιὲς δὲ λογαριάζουν πάρα πολὺ γιὰ ὁρισμένους ἀνθρώπους

19

Δυστυχῶς δὲν πρόκειται μόνον γι᾿ αὐτὸ τὸν κίνδυνο Ὅλοι πιὰ τὸ διδάχτηκαν καὶ τὸ ξέρουν πὼς στὶς δικτατορικὲς καταστάσεις ἡ ἀρχὴ μπορεῖ νὰ μοιάζει εὔκολη ὅμως ἡ τραγωδία περιμένει ἀναπότρεπτη στὸ τέλος Τὸ δράμα αὐτοῦ τοῦ τέλους μᾶς βασανίζει συνειδητὰ ἢ ἀσυνείδητα ὅπως στοὺς παμπάλαιους χοροὺς τοῦ Αἰσχύλου Ὅσο μένει ἡ ἀνωμαλία τόσο προχωρεῖ τὸ κακό

Εἶμαι ἕνας ἄνθρωπος χωρὶς κανένα ἀπολύτως πολιτικὸ δεσμὸ καί μπορῶ νὰ τὸ πῶ μιλῶ χωρὶς φόβο καὶ χωρὶς πάθος Βλέπω μπροστά μου τὸν γκρεμὸ ὅπου μᾶς ὁδηγεῖ ἡ καταπίεση ποὺ κάλυψε τὸν τόπο Αὐτὴ ἡ ἀνωμαλία πρέπει νὰ σταματήσει Εἶναι ἐθνικὴ ἐπιταγή

Τώρα ξαναγυρίζω στὴ σιωπή μου Παρακαλῶ τὸ Θεὸ νὰ μὴ μὲ φέρει ἄλλη φορὰ σὲ παρόμοια ἀνάγκη νὰ ξαναμιλήσωraquo

20

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

21

ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΡΕΣΑΝ

Επιμέλεια Αργυράκης Ιάσονας

Καλαλάρι Ρίγγελς

Κακουλάκης Γρηγόρης

Κρητσωτάκης Νίκος

Μακρής Αργύρης - Μαρίνος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 22

Κι αν ο αγέρας φυσά

Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά Μας βαραίνουν οι φίλοι που δεν ξέρουν πια πώς να πεθάνουν Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 23

Λίγο ακόμα

Λίγο ακόμα θα ιδούμε τις αμυγδαλιές ν ανθίζουν τα μάρμαρα να λάμπουν στον ήλιο τη θάλασσα να κυματίζει λίγο ακόμα να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 24

Στροφή

Στιγμή σταλμένη ἀπὸ ἕνα χέρι ποὺ εἶχα τόσο ἀγαπήσει μὲ πρόφταξες ἴσια στὴ δύση σὰ μαῦρο περιστέρι Ὁ δρόμος ἄσπριζε μπροστά μου ἁπαλὸς ἀχνὸς ὕπνου στὸ γέρμα ἑνὸς μυστικοῦ δείπνου Στιγμὴ σπυρὶ τῆς ἄμμου ποὺ κράτησες μονάχη σου ὅλη τὴν τραγικὴ κλεψύδρα βουβή σὰ νὰ εἶχε δεῖ τὴν Ὕδρα στὸ οὐράνιο περιβόλι

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 25

Μποτίλια στὸ πέλαγο

Τρεῖς βράχοι λίγα καμένα πεῦκα κι ἕνα ρημοκλῆσι

καὶ παραπάνω

τὸ ἴδιο τοπίο ἀντιγραμμένο ξαναρχίζει

τρεῖς βράχοι σὲ σχῆμα πύλης σκουριασμένοι

λίγα καμένα πεῦκα μαῦρα καὶ κίτρινα

κι ἕνα τετράγωνο σπιτάκι θαμμένο στὸν ἀσβέστη

καὶ παραπάνω ἀκόμη πολλὲς φορὲς

τὸ ἴδιο τοπίο ξαναρχίζει κλιμακωτὰ

ὡς τὸν ὁρίζοντα ὡς τὸν οὐρανὸ ποὺ βασιλεύει

Ἐδῶ ἀράξαμε τὸ καράβι νὰ ματίσουμε τὰ σπασμένα κουπιά

νὰ πιοῦμε νερὸ καὶ νὰ κοιμηθοῦμε

Ἡ θάλασσα ποὺ μᾶς πίκρανε εἶναι βαθιὰ κι ἀνεξερεύνητη

καὶ ξεδιπλώνει μίαν ἀπέραντη γαλήνη

Ἐδῶ μέσα στὰ βότσαλα βρήκαμε ἕνα νόμισμα

καὶ τὸ παίξαμε στὰ ζάρια

Τὸ κέρδισε ὁ μικρότερος καὶ χάθηκε

Ξαναμπαρκάραμε μὲ τὰ σπασμένα μας κουπιά

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 26

Ἄρνηση

Στὸ περιγιάλι τὸ κρυφὸ

κι ἄσπρο σὰν περιστέρι διψάσαμε τὸ μεσημέρι μὰ τὸ νερὸ γλυφό

Πάνω στὴν ἄμμο τὴν ξανθὴ γράψαμε τ᾿ ὄνομά της ὡραῖα ποὺ φύσηξεν ὁ μπάτης καὶ σβήστηκε ἡ γραφή

Μὲ τί καρδιά μὲ τί πνοή τί πόθους καὶ τί πάθος πήραμε τὴ ζωή μας λάθος κι ἀλλάξαμε ζωή

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

27

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΥΛΙΚΟ

Επιμέλεια Δρυλεράκη Στέλλα

Κασαπάκη Φλώρα

Κατσουλάκη Ευαγγελία

Αποστολάκη Ευαγγελία

Καμπιτάκη Μυρτώ

Κληρονόμου Ειρήνη

Μονιάκη Στέλλα

27

Τον ξένο και τον εχθρό τον είδαμε

στον καθρέφτη

ldquoΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Δ΄ ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣrdquo

Εύκολα τρίβεται ο άνθρωπος μες στους πολέμουςmiddot ο άνθρωπος είναι μαλακός ένα δεμάτι χόρτοmiddot χείλια και δάχτυλα που λαχταρούν ένα άσπρο στήθος μάτια που μισοκλείνουν στο λαμπύρισμα της μέρας και πόδια που θα τρέχανε κι ας είναι τόσο κουρασμένα στο παραμικρό σφύριγμα του κέρδους

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

28

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 29

Ο Γιώργος Σεφέρης το 1963

ldquoΡε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε

πληγώνειrdquo Ο Γ Σεφέρης διηγείται ένα περιστατικό που

συνέβη στο Νίκο Γκάτσο

Γύριζε το χειμώνα του lsquo36 σπίτι του από μια

ταβέρνα Ήμουνα στην Κορυτσά ndashλέει ο ποιητής

- και είχα στείλει στην Αθήνα σε χειρόγραφο το

ποίημα ldquoΜε τον τρόπο του Γ Σrdquo Κατά κακή του

τύχη έπιασαν το Γκάτσο και τον πήγαν στο

τμήμα Τον έψαξαν Στην τσέπη του το

χειρόγραφο

-Ρε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε πληγώνει

Κομμουνιστής ε

-Μα κύριε αστυνόμε δεν το lsquoγραψα εγώ αυτό το

lsquoγραψε ο κ Σεφέρης που είναι πρόξενος

-Πρόξενος ε Τέτοιους προξένους έχουμε Γιrsquo

αυτό πάμε κατά διαβόλου

Ευτυχώς βρέθηκαν στις τσέπες του και κάτι άλλα

της ίδιας τεχνοτροπίας που αφόπλισαν τους

φρουρούς της ησυχίας μας

-Σrsquo αφήνουμε μωρέ γιατί είσαι βλάκας του

είπαν όταν τα διάβασαν ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ ldquoΜΕΡΕΣ Δ΄rdquo από το βιβλίο ldquoΟ

ΣΕΦΕΡΗΣ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣrdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 30

Αποφθέγματα του ποιητή

Είναι πιο εύκολο να περάσει καμήλα από

την τρύπα βελόνας παρά Έλληνας

πολιτικός να καταλάβει την Ελλάδα

ΜΕΡΕΣ Γ΄

Η σωτηρία του ανθρώπου βρίσκεται μέσα

του και ο χαμός του

ΜΕΡΕΣ Β΄

Η θύμηση μου έφαγε τη μνήμη

ΜΕΡΕΣ Α΄

Η επιστήμη είναι καθrsquo ορισμόν αληθινή

πάντα αποδείχνει με το Α + Β πως ότι

υποστηρίζει είναι αληθινό Ακόμη και τα

πιο υπέρογκα λάθη

ΜΕΡΕΣ Α΄

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 31 31

Η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη με Νόμπελ

Λογοτεχνίας από τη σουηδική Ακαδημία το 1963

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 32

Ο Γιώργος Σεφέρης και η

γυναίκα του Μαρώ τον

Ιούλιο του 1941 στο

Γιοχάνεσμπουργκ

hellipτο σπουδαίο δεν είναι νrsquo

αλλάξουμε τη ζωή μας

ονειροπολώντας μιαν άλλη

πιο ενδιαφέρουσα αλλά να

κάνουμε να λαλήσει τούτη η

ζωή όπως μας δόθηκε την

καθημερινή την ταπεινή την

ανθρώπινη όπου το καθετί

που μπορούσε να γυρέψουμε

πρέπει να υπάρχει

ldquoΜΕΡΕΣ Α΄rdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 33

ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Το πραγματικό κλίμα που δημιούργησε στην Ελλάδα η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη το περιγράφει ο Γ Π Σαββίδης σε κείμενό του το 1993 με τον εύγλωττο τίτλο ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Όπως θυμάται ο Σαββίδης (1993) επειδή υποψιαζόταν ότι η επιστροφή του Γιώργου Σεφέρη από τη Στοκχόλμη θα συνοδευόταν από την ίδια ldquoμουγκαμάραrdquo τηλεγραφεί ldquoυποδεικνύοντας την οργάνωση κάποιας υποδοχήςrdquo Στο αεροδρόμιο τους υποδέχονται δυο γυναίκες ldquoη μάνα μου και η Ιωάννα Τσάτσου Κανείς άλλοςrdquo

Η θριαμβευτική υποδοχή του Σεφέρη γίνεται οκτώ χρόνια μετά την επιστροφή του από τη Σουηδία Το απόγευμα της κηδείας του (22 Σεπτεμβρίου 1971) αυτόκλητος σύσσωμος ο αθηναϊκός λαός υποδέχεται τον ποιητή του ενώ ο ίδιος είχε αναχωρήσει μία ημέρα πριν

αποσπάσματα από άρθρο του ΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

ldquoΟ Σεφέρης το Νόμπελ και μια συνωμοσίαrdquo εφ ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

Από την κηδεία του 22 Σεπτεμβρίου 1971

34

ΠΗΓΕΣ

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού wwwsnhellgr Εθνικό Κέντρο Βιβλίου wwwekebigr

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Β Γ Γυμνασίου ΟΕΔΒ

ιστοσελίδες httplogomnimonwordpresscom

httpbibliothirasblogspotgr201303blog-post_15html

httpseferisgiorgosblogspotgr

wwwwikipediaorg wwwnetschoolbookgr

Σύνθεση εργασίας Ευτυχία Καλογιαννάκη

Δήμητρα Κοσμαδάκη

35

Page 7: Γιώργος Σεφέρης

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

7

Το έργο του Επιμέλεια Καλογιαννάκη Ευτυχία

Καδιανάκη Κατερίνα

Κοντάκη Χρυσούλα

Κουμπανάκη Αγγελική

Κώτση Παυλίνα

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 8

Χαρακτηριστικά στοιχεία της ποίησής του

Το 1931 κυκλοφορούσε στην Αθήνα μια ολιγοσέλιδη ποιητική

συλλογή Γ Σεφέρη laquoΣτροφήraquo Ο διφορούμενος αυτός τίτλος

σήμαινε μια πραγματική στροφή μια αλλαγή σε ότι γνωρίζαμε

ως τότε για τη νεοελληνική ποίηση Η ποίηση του Σεφέρη ήταν

εντελώς διαφοροποιημένη από την ποίηση της γενιάς του 1920

Η Στροφή μας έφερε αμέσως σrsquo ένα κλίμα ολότελα διαφορετικό

από το κλίμα της παρακμής και της διάλυσης που χαρακτήριζε

τη γενιά της δεκαετίας 1920-30 και που επαναλαμβανόταν

μονότονα και χωρίς πρωτοτυπία ιδίως μετά την αυτοκτονία του

Καρυωτάκη

8

Δε θέλω τίποτε άλλο παρά να μιλήσω απλά να μου δοθεί ετούτη η χάρη Γιατί και το τραγούδι το φορτώσαμε με τόσες μουσικές που σιγά ndash σιγά βουλιάζει και την τέχνη μας τη στολίσαμε τόσο πολύ που φαγώθηκε από τα μαλάματα το πρόσωπό της κι είναι καιρός να πούμε τα λιγοστά μας λόγια γιατί η ψυχή μας αύριο κάνει πανιά

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΕΝΑΣ ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΤΑΜΙΑrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

9

Σε μια συνέντευξή του όταν

τιμήθηκε με το Νόμπελ ο Σεφέρης

είπε πως όταν δημοσίευσε τη

Στροφή δύο πράγματα

κυριαρχούσαν στη συνείδησή του

πως ήθελε να πει μερικά πράγματα

με τρόπο απλό και πως η ποίησή

του δε θα ήταν αγαπητή

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 10

Κιόλας από το πρώτο ποίημα που ονομάζεται laquoΣτροφήraquo η διαφορά γινόταν

αισθητή ένα πνεύμα και προπάντων μια γλώσσα διαφορετική Η γλώσσα

αυτή ίσως να μη μπορούσε να γίνει αμέσως κατανοητή ωστόσο οι πιο

ευαίσθητοι αναγνώστες θα ένιωσαν πως ο ποιητής αυτός είχε να πει κάτι

άλλο και κάτι σοβαρό Η έκφραση ήταν καινούρια λιτή δωρική με έναν

πλούτο από εικόνες και τολμηρούς εκφραστικούς τρόπους

Στο περιγιάλι το κρυφό

κι άσπρο σαν περιστέρι

διψάσαμε το μεσημέρι

μα το νερό γλυφό

(laquoΆρνησηraquo)

Το laquoεγώraquo κυρίαρχο στην ποίηση της εποχής δεν ακουγόταν στη συλλογή

αλλά βασικά κι επίμονα το laquoεμείςraquo Ακόμη και σε ποιήματα καθαρά

εξομολογητικά το εγώ διευρυνόταν προς το διπλανό και το προσωπικό

δράμα υψωνόταν στην καθολικότητα της τραγωδίας

10

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 11

Τα θέματα που απασχολούν το

Σεφέρη στο ποιητικό του έργο

είναι ο έρωτας και η ελληνική

ιστορική παράδοση που

αποτελεί για τον ίδιο βασικό

στοιχείο της ελληνικότητας

Η αξιοποίηση των τοπικών

παραδόσεων κα του ιστορικού

παρελθόντος ενός λαού

αποτελούν κύρια χαρακτηριστικά

του κινήματος του μοντερνισμού

Έτσι με τη συλλογή

laquoΜυθιστόρημαraquo ο Σεφέρης το

1935 περνά στον ελεύθερο στίχο

και δείχνει να επηρεάζεται

εντονότερα από τον μοντερνισμό

και ειδικότερα από την ποίηση του

Έλιοτ με στοιχεία αντιλυρικά

11

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 12

Οι λέξεις που χρησιμοποιεί στη συλλογή

laquoΜυθιστόρημαraquo αντλούνται από το

καθημερινό λεξιλόγιο και το ύφος του

θυμίζει έντονα τον προφορικό λόγο

Ο απαισιόδοξος τόνος η μελαγχολική

διάθεση την οποία κάποιοι μελετητές

ονόμασαν καημό και η συσχέτιση του

μυθολογικού και ιστορικού παρελθόντος

με το παρόν του Ελληνισμού παραμένουν

τα σταθερά σημεία αναφοράς και στις

επόμενες ποιητικές του συλλογές

Για το Γιώργο Σεφέρη ως σταθερή

φροντίδα υπήρχε η σπουδή της

γλώσσας

12

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 13

Ποίηση

bull Στροφή Αθήνα 1931 bull Πάνω σrsquo ένα ξένο στίχο 1934 (τετρασέλιδο χωρίς όνομα συγγραφέα) bull Η Στέρνα Αθήνα τυπΕστίας 1932 bull Μυθιστόρημα Αθήνα τυπΕστίας 1935 bull Σχέδια στο περιθώριο (ανατύπωση από τα Νέα Γράμματα Μάιος 1935) bull Τετράδια γυμνασμάτων (1929-1937) Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ημερολόγιο καταστρώματος αrsquo Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ποιήματα 1 Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ημερολόγιο καταστρώματος βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1945 bull Τελευταίος σταθμός middot Συμπλήρωμα στο Ημερολόγιο Καταστρώματος βrsquo Αθήνα Το τετράδιο 1947 bull Κίχλη Αθήνα Ίκαρος 1947 bull Ποιήματα για την Κύπρο Λευκωσία 1954 bull Πραματευτής από τη Σιδώνα Αθήνα τυπΜυρτίδη 1955 bull Νεόφυτος ο έγκλειστος μιλά Αθήνα τυπΜυρτίδη 1955 bull hellipΚύπρον ου μrsquo εθέσπισενhellip Αθήνα Ίκαρος 1955 bull Τρία κρυφά ποιήματα Αθήνα 1966 bull Οι γάτες τrsquo Άη Νικόλα Αθήνα 1970 bull Ένα ποίημα - μια στάση ζωής middot Σεφέρης Επί Ασπαλάθων Αθήνα Μνήμη 1975 bull Ποιήματα με ζωγραφιές σε μικρά παιδιά Αθήνα Ερμής 1975 bull Τετράδιο γυμνασμάτων βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1976 bull Mythistorima and gymnopaidia middot George Seferis middot with translation by Mary Cooper Walton Athens Lycabettus Press 1977

13

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 14

Μελέτες - Δοκίμια - Πεζογραφήματα - Διαλέξεις

bull ΘΣΈλιοτ Αθήνα τυπΣεργιάδη 1936 bull Διάλογος πάνω στην ποίηση Αθήνα τυπΣεργιάδη 1939 bull Δοκιμές Κάιρο τυπ ΑΓιούλη 1944 bull Deux aspects du Commerce spirituel de la France et de la Grece Κάιρο εκδ Revue de Caire 1944 bull Ερωτόκριτος Αθήνα Άλφα 1946 bull Τρείς μέρες στα μοναστήρια της Καππαδοκίας Αθήνα Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών - Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών - Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο 1953 bull Δελφοί Αθήνα Knorr - Hith 1963 bull Discoures de Stockholm Αθήνα Γαλλικό Ινστιτούτο 1963 bull Η γλώσσα στην ποίησή μας Θεσσαλονίκη Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο 1965 bull Σελίδες από ένα ημερολόγιο Αθήνα τυπ Των Εποχών 1965 bull Στα εφτακόσια χρόνια του Δάντη Αθήνα 1966 (ανάτυπο από τις Εποχές) bull Γλώσσες στον Αρτεμίδωρο τον Δαλδιανό Λευκωσία 1970 (ανάτυπο από τα Κυπριακά Χρονικά) bull Ξεστράτισμα από τους ομηρικούς ύμνους Λευκωσία 1970 (ανάτυπο από τα Κυπριακά Χρονικά) bull Χειρόγραφο Σεπ rsquo41 Αθήνα Ίκαρος 1972 bull Γράμμα στο Rex Warner πάροικο του Storrs middot Connecticat USA Αθήνα ΤυπΦΚωνσταντινίδη 1972 bull Ιγνάτης Τρελός middot Οι ώρες της lsquoΚυρίας Έρσηςrsquomiddot Ένα ψευδώνυμο δοκίμιο του Γιώργου Σεφέρη middot και ένα ανέκδοτο γράμμα του Νίκου Καχτίτση middot Φροντισμένα και σχολιασμένα από τον ΓΠΕυτυχίδη [ = ΓΠ Σαββίδη] Αθήνα Ερμής 1973

14

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 15

bull Μέρες του 1945-1951 Αθήνα Ίκαρος 1973 bull Δοκιμές Αrsquo Αθήνα Ίκαρος 1974 bull Δοκιμές Βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1974 bull Έξι νύχτες στην Ακρόπολη Αθήνα Ερμής 1974 bull Μέρες Αrsquo middot 16 Φεβρουαρίου 1925 - 17 Αυγούστου 1931 Αθήνα Ίκαρος 1975 bull Ένας Έλληνας middot Ο Μακρυγιάννης Αθήνα Ίκαρος 1975 bull ΓΣεφέρης - ΚΤσάτσος middot Ένας διάλογος για την ποίηση middot επιμέλεια Λουκάς Κούσουλας Αθήνα Ερμής 1975 bull Μέρες Βrsquo middot 24 Αυγούστου 1931 - 12 Φεβρουαρίου 1934 Αθήνα Ίκαρος 1975 bull Μέρες Γrsquo middot 16 Απρίλη 1934 - 14 Δεκέμβρη 1940 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Μέρες Εrsquo middot 1 Γενάρη 1945 - 19 Απρίλη 1951 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Μέρες Δrsquo middot 1 Γενάρη 1944 - 31 Δεκέμβρη 1944 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Πολιτικό ΗμερολόγιοΑ΄ middot 25 Νοέμβρη 1935 - 13 Οκτώβρη 1944 middot Επιμέλεια - Σημειώσεις Αλέξανδρου Ξύδη Αθήνα Ίκαρος 1979 bull Μεταγραφές middot Φιλολογική επιμέλεια Γιώργης Γιατρομανωλάκης Αθήνα Λέσχη 1980 bull Σαντορίνη Αθήνα Αρχείο Θηραϊκών μελετών 1984 bull Πολιτικό ημερολόγιο Β΄ middot 1945 - 1947 1949 1952 middot επιμέλεια - σημειώσεις Αλέξανδρου Ξύδη Αθήνα Ίκαρος 1985 bull Μέρες Στrsquo middot 20 Απρίλη 1951 - 4 Αυγούστου 1956 Αθήνα Ίκαρος 1986 bull Χειρόγραφο Οκτ lsquo 68 Αθήνα Διάττων 1986 bull Η ποίηση στον κινηματογράφο Αθήνα Διάττων 1986 bull Το βυσσινί τετράδιο middot Ανεμολόγιο - λέξεις - βότανα και ορθογραφικά Αθήνα Καστανιώτης 1987 bull ΜέρεςΖ΄ middot 1 Οκτώβρη - 27 Δεκέμβρη 1960middot Φιλολογική επιμέλεια Θεανώ Ν Μιχαηλίδου Αθήνα Ίκαρος 1990

15

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 16

Μεταφράσεις

bull ΘΣΈλιοτ Η έρημη χώρα και άλλα ποιήματα Αθήνα Ίκαρος 1949 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1973) bull Sidney Keyes Η ερημιά Αθήνα τυπΜυρτίδη 1954 bull ΘΣΈλιοτ Φονικό στην εκκλησία Αθήνα Ίκαρος 1963 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1979) bull Άσμα ασμάτων Αθήνα τυπΑσπιώτη - Έλκα 1965 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1979) bull Αντιγραφές Αθήνα Ίκαρος 1965 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1978) bull Η Αποκάλυψη του Ιωάννη Αθήνα Ίκαρος 1966 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1975) ΙV Συγκεντρωτικές εκδόσεις bull Collection de lrsquo Institut Francais drsquo Athenes middot Robert Levesque middot Seferis middot Choix de poemes traduits et accompagnes du texte grec avec une preface Αθήνα Ίκαρος 1945 bull Ποιήματα (1924-1946) Αθήνα Ίκαρος 1950 bull Γιώργος Σεφέρης middot Διάγραμμα εισαγωγής στην ποίησή του από τον ΑλεξΑργυρίου και επιλογή ποιημάτων του από τους Αλεξ Αργυρίου amp ΓΠΣαββίδη Αθήνα 1957 (ανάτυπο από την Καινούργια Εποχή) bull Εκλογή από τις Δοκιμές Αθήνα Γαλαξίας 1966 bull Γιώργος Θεοτοκάς amp Γιώργος Σεφέρης middot Αλληλογραφία (1930-1966) middot Φιλολογεπιμ ΓΠΣαββίδης Αθήνα Ερμής 1975 bull Ο Καβάφης του Σεφέρη Αrsquo middot Επιμέλεια ΓΠΣαββίδη Αθήνα Ερμής 1984 bull Αδαμάντιος Διαμαντής amp Γιώργος Σεφέρης middot Αλληλογραφία middot 1953-1971 middot Φιλολογική επιμέλεια Μιχάλης Πιερής Αθήνα Στιγμή 1985 bull Γιώργος Σεφέρης amp Αντρέας Καραντώνης middot Αλληλογραφία 1931-1960 middot Φιλολογική επιμέλεια Φώτης Δημητρακόπουλος Αθήνα Καστανιώτης 1988

16

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 17

bull Σεφέρης και Μαρώmiddot Αλληλογραφία Α΄ middot (1936-1940) middot Φιλολογική επιμέλεια ΜΖΚοπιδάκης Ηράκλειο Βικελαία Βιβλιοθήκη Ηρακλείου 1989 bull Τα Εντεψίζικα (με το ψευδώνυμο Μαθιός Πασχάλης) middot Φιλολογική επιμέλεια ΓΠΕυτυχίδης (=ΓΠΣαββίδης) Αθήνα Λέσχη 1989 bull Γράμματα Σεφέρη - Λορεντζάτου (1948-1968) middot επιμέλεια ΝΔΤριανταφυλλόπουλος Αθήνα Δόμος 1990 bull Γράμματα Σεφέρη - Λορεντζάτου (1948-1968) middot Επιμελήθηκε ΝΔΤριανταφυλλόπουλος Αθήνα Δόμος 1990 bull Κύπρος middot Μνήμη και αγάπη middot Με το φακό του Γιώργου Σεφέρη middot Πρόλογος σχεδιασμός Γενική επιμέλεια ΕΧΚάσδαγλης Λευκωσία Πολιτιστικό Κέντρο Λαϊκής Τράπεζας 1990 bull Γιώργος Σεφέρης amp Τίμος Μαλάνος middot Αλληλογραφία (1935-1963) middot Φιλολογική επιμέλεια Δημήτρης Δασκαλόπουλος Αθήνα Ολκός 1990 bull lsquoΚυπριακέςrsquo επιστολές του Σεφέρη (1954-1963)middot Από την αλληλογραφία του με τον ΓΠΣαββίδη middot φιλολογική επιμέλεια Κατερίνα Κωστίου Λευκωσία Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου 1991 bull Γιώργος Σεφέρης ndash Edmund Keeley Αλληλογραφία 1951-1971middot Εισαγωγή EKeely ndash Μετάφραση Αλόη Σιδέρη Αθήνα Άγρα 1998

Πηγή Εθνικό Κέντρο Βιβλίου

17

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

18

Σημαντικότερη Δήλωση

Επιμέλεια Διβόλης Γιώργος

Λαμπράκης Ηλίας

Κυπράκης Στέλιος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 19

laquoΠάει καιρὸς ποὺ πῆρα τὴν ἀπόφαση νὰ κρατηθῶ ἔξω ἀπὸ τὰ πολιτικὰ τοῦ τόπου Προσπάθησα ἄλλοτε νὰ τὸ ἐξηγήσω Αὐτὸ δὲ σημαίνει διόλου πὼς μοῦ εἶναι ἀδιάφορη ἡ πολιτικὴ ζωή μας Ἔτσι ἀπὸ τὰ χρόνια ἐκεῖνα ὡς τώρα τελευταῖα ἔπαψα κατὰ κανόνα νὰ ἀγγίζω τέτοια θέματα ἐξάλλου τὰ ὅσα δημοσίεψα ὡς τὶς ἀρχὲς τοῦ 1967 καὶ ἡ κατοπινὴ στάση μου - δὲν ἔχω δημοσιέψει τίποτα στὴν Ἑλλάδα ἀπὸ τότε ποὺ φιμώθηκε ἡ ἐλευθερία - ἔδειχναν μοῦ φαίνεται ἀρκετὰ καθαρὰ τὴ σκέψη μου

Μολαταῦτα μῆνες τώρα αἰσθάνομαι μέσα μου καὶ γύρω μου ὁλοένα πιὸ ἐπιτακτικά τὸ χρέος νὰ πῶ ἕνα λόγο γιὰ τὴ σημερινὴ κατάστασή μας Μὲ ὅλη τὴ δυνατὴ συντομία νὰ τί θὰ ἔλεγα

Κλείνουν δυὸ χρόνια ποὺ μᾶς ἔχει ἐπιβληθεῖ ἕνα καθεστὼς ὁλωσδιόλου ἀντίθετο μὲ τὰ ἰδεώδη γιὰ τὰ ὁποῖα πολέμησε ὁ κόσμος μας καὶ τόσο περίλαμπρα ὁ λαός μας στὸν τελευταῖο παγκόσμιο πόλεμο Εἶναι μία κατάσταση ὑποχρεωτικῆς νάρκης ὅπου ὅσες πνευματικὲς ἀξίες κατορθώσαμε νὰ κρατήσουμε ζωντανές μὲ πόνους καὶ μὲ κόπους πᾶνε κι αὐτὲς νὰ καταποντιστοῦν μέσα στὰ ἑλώδη στεκούμενα νερά Δὲ θὰ μοῦ ἦταν δύσκολο νὰ καταλάβω πῶς τέτοιες ζημιὲς δὲ λογαριάζουν πάρα πολὺ γιὰ ὁρισμένους ἀνθρώπους

19

Δυστυχῶς δὲν πρόκειται μόνον γι᾿ αὐτὸ τὸν κίνδυνο Ὅλοι πιὰ τὸ διδάχτηκαν καὶ τὸ ξέρουν πὼς στὶς δικτατορικὲς καταστάσεις ἡ ἀρχὴ μπορεῖ νὰ μοιάζει εὔκολη ὅμως ἡ τραγωδία περιμένει ἀναπότρεπτη στὸ τέλος Τὸ δράμα αὐτοῦ τοῦ τέλους μᾶς βασανίζει συνειδητὰ ἢ ἀσυνείδητα ὅπως στοὺς παμπάλαιους χοροὺς τοῦ Αἰσχύλου Ὅσο μένει ἡ ἀνωμαλία τόσο προχωρεῖ τὸ κακό

Εἶμαι ἕνας ἄνθρωπος χωρὶς κανένα ἀπολύτως πολιτικὸ δεσμὸ καί μπορῶ νὰ τὸ πῶ μιλῶ χωρὶς φόβο καὶ χωρὶς πάθος Βλέπω μπροστά μου τὸν γκρεμὸ ὅπου μᾶς ὁδηγεῖ ἡ καταπίεση ποὺ κάλυψε τὸν τόπο Αὐτὴ ἡ ἀνωμαλία πρέπει νὰ σταματήσει Εἶναι ἐθνικὴ ἐπιταγή

Τώρα ξαναγυρίζω στὴ σιωπή μου Παρακαλῶ τὸ Θεὸ νὰ μὴ μὲ φέρει ἄλλη φορὰ σὲ παρόμοια ἀνάγκη νὰ ξαναμιλήσωraquo

20

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

21

ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΡΕΣΑΝ

Επιμέλεια Αργυράκης Ιάσονας

Καλαλάρι Ρίγγελς

Κακουλάκης Γρηγόρης

Κρητσωτάκης Νίκος

Μακρής Αργύρης - Μαρίνος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 22

Κι αν ο αγέρας φυσά

Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά Μας βαραίνουν οι φίλοι που δεν ξέρουν πια πώς να πεθάνουν Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 23

Λίγο ακόμα

Λίγο ακόμα θα ιδούμε τις αμυγδαλιές ν ανθίζουν τα μάρμαρα να λάμπουν στον ήλιο τη θάλασσα να κυματίζει λίγο ακόμα να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 24

Στροφή

Στιγμή σταλμένη ἀπὸ ἕνα χέρι ποὺ εἶχα τόσο ἀγαπήσει μὲ πρόφταξες ἴσια στὴ δύση σὰ μαῦρο περιστέρι Ὁ δρόμος ἄσπριζε μπροστά μου ἁπαλὸς ἀχνὸς ὕπνου στὸ γέρμα ἑνὸς μυστικοῦ δείπνου Στιγμὴ σπυρὶ τῆς ἄμμου ποὺ κράτησες μονάχη σου ὅλη τὴν τραγικὴ κλεψύδρα βουβή σὰ νὰ εἶχε δεῖ τὴν Ὕδρα στὸ οὐράνιο περιβόλι

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 25

Μποτίλια στὸ πέλαγο

Τρεῖς βράχοι λίγα καμένα πεῦκα κι ἕνα ρημοκλῆσι

καὶ παραπάνω

τὸ ἴδιο τοπίο ἀντιγραμμένο ξαναρχίζει

τρεῖς βράχοι σὲ σχῆμα πύλης σκουριασμένοι

λίγα καμένα πεῦκα μαῦρα καὶ κίτρινα

κι ἕνα τετράγωνο σπιτάκι θαμμένο στὸν ἀσβέστη

καὶ παραπάνω ἀκόμη πολλὲς φορὲς

τὸ ἴδιο τοπίο ξαναρχίζει κλιμακωτὰ

ὡς τὸν ὁρίζοντα ὡς τὸν οὐρανὸ ποὺ βασιλεύει

Ἐδῶ ἀράξαμε τὸ καράβι νὰ ματίσουμε τὰ σπασμένα κουπιά

νὰ πιοῦμε νερὸ καὶ νὰ κοιμηθοῦμε

Ἡ θάλασσα ποὺ μᾶς πίκρανε εἶναι βαθιὰ κι ἀνεξερεύνητη

καὶ ξεδιπλώνει μίαν ἀπέραντη γαλήνη

Ἐδῶ μέσα στὰ βότσαλα βρήκαμε ἕνα νόμισμα

καὶ τὸ παίξαμε στὰ ζάρια

Τὸ κέρδισε ὁ μικρότερος καὶ χάθηκε

Ξαναμπαρκάραμε μὲ τὰ σπασμένα μας κουπιά

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 26

Ἄρνηση

Στὸ περιγιάλι τὸ κρυφὸ

κι ἄσπρο σὰν περιστέρι διψάσαμε τὸ μεσημέρι μὰ τὸ νερὸ γλυφό

Πάνω στὴν ἄμμο τὴν ξανθὴ γράψαμε τ᾿ ὄνομά της ὡραῖα ποὺ φύσηξεν ὁ μπάτης καὶ σβήστηκε ἡ γραφή

Μὲ τί καρδιά μὲ τί πνοή τί πόθους καὶ τί πάθος πήραμε τὴ ζωή μας λάθος κι ἀλλάξαμε ζωή

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

27

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΥΛΙΚΟ

Επιμέλεια Δρυλεράκη Στέλλα

Κασαπάκη Φλώρα

Κατσουλάκη Ευαγγελία

Αποστολάκη Ευαγγελία

Καμπιτάκη Μυρτώ

Κληρονόμου Ειρήνη

Μονιάκη Στέλλα

27

Τον ξένο και τον εχθρό τον είδαμε

στον καθρέφτη

ldquoΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Δ΄ ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣrdquo

Εύκολα τρίβεται ο άνθρωπος μες στους πολέμουςmiddot ο άνθρωπος είναι μαλακός ένα δεμάτι χόρτοmiddot χείλια και δάχτυλα που λαχταρούν ένα άσπρο στήθος μάτια που μισοκλείνουν στο λαμπύρισμα της μέρας και πόδια που θα τρέχανε κι ας είναι τόσο κουρασμένα στο παραμικρό σφύριγμα του κέρδους

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

28

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 29

Ο Γιώργος Σεφέρης το 1963

ldquoΡε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε

πληγώνειrdquo Ο Γ Σεφέρης διηγείται ένα περιστατικό που

συνέβη στο Νίκο Γκάτσο

Γύριζε το χειμώνα του lsquo36 σπίτι του από μια

ταβέρνα Ήμουνα στην Κορυτσά ndashλέει ο ποιητής

- και είχα στείλει στην Αθήνα σε χειρόγραφο το

ποίημα ldquoΜε τον τρόπο του Γ Σrdquo Κατά κακή του

τύχη έπιασαν το Γκάτσο και τον πήγαν στο

τμήμα Τον έψαξαν Στην τσέπη του το

χειρόγραφο

-Ρε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε πληγώνει

Κομμουνιστής ε

-Μα κύριε αστυνόμε δεν το lsquoγραψα εγώ αυτό το

lsquoγραψε ο κ Σεφέρης που είναι πρόξενος

-Πρόξενος ε Τέτοιους προξένους έχουμε Γιrsquo

αυτό πάμε κατά διαβόλου

Ευτυχώς βρέθηκαν στις τσέπες του και κάτι άλλα

της ίδιας τεχνοτροπίας που αφόπλισαν τους

φρουρούς της ησυχίας μας

-Σrsquo αφήνουμε μωρέ γιατί είσαι βλάκας του

είπαν όταν τα διάβασαν ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ ldquoΜΕΡΕΣ Δ΄rdquo από το βιβλίο ldquoΟ

ΣΕΦΕΡΗΣ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣrdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 30

Αποφθέγματα του ποιητή

Είναι πιο εύκολο να περάσει καμήλα από

την τρύπα βελόνας παρά Έλληνας

πολιτικός να καταλάβει την Ελλάδα

ΜΕΡΕΣ Γ΄

Η σωτηρία του ανθρώπου βρίσκεται μέσα

του και ο χαμός του

ΜΕΡΕΣ Β΄

Η θύμηση μου έφαγε τη μνήμη

ΜΕΡΕΣ Α΄

Η επιστήμη είναι καθrsquo ορισμόν αληθινή

πάντα αποδείχνει με το Α + Β πως ότι

υποστηρίζει είναι αληθινό Ακόμη και τα

πιο υπέρογκα λάθη

ΜΕΡΕΣ Α΄

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 31 31

Η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη με Νόμπελ

Λογοτεχνίας από τη σουηδική Ακαδημία το 1963

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 32

Ο Γιώργος Σεφέρης και η

γυναίκα του Μαρώ τον

Ιούλιο του 1941 στο

Γιοχάνεσμπουργκ

hellipτο σπουδαίο δεν είναι νrsquo

αλλάξουμε τη ζωή μας

ονειροπολώντας μιαν άλλη

πιο ενδιαφέρουσα αλλά να

κάνουμε να λαλήσει τούτη η

ζωή όπως μας δόθηκε την

καθημερινή την ταπεινή την

ανθρώπινη όπου το καθετί

που μπορούσε να γυρέψουμε

πρέπει να υπάρχει

ldquoΜΕΡΕΣ Α΄rdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 33

ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Το πραγματικό κλίμα που δημιούργησε στην Ελλάδα η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη το περιγράφει ο Γ Π Σαββίδης σε κείμενό του το 1993 με τον εύγλωττο τίτλο ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Όπως θυμάται ο Σαββίδης (1993) επειδή υποψιαζόταν ότι η επιστροφή του Γιώργου Σεφέρη από τη Στοκχόλμη θα συνοδευόταν από την ίδια ldquoμουγκαμάραrdquo τηλεγραφεί ldquoυποδεικνύοντας την οργάνωση κάποιας υποδοχήςrdquo Στο αεροδρόμιο τους υποδέχονται δυο γυναίκες ldquoη μάνα μου και η Ιωάννα Τσάτσου Κανείς άλλοςrdquo

Η θριαμβευτική υποδοχή του Σεφέρη γίνεται οκτώ χρόνια μετά την επιστροφή του από τη Σουηδία Το απόγευμα της κηδείας του (22 Σεπτεμβρίου 1971) αυτόκλητος σύσσωμος ο αθηναϊκός λαός υποδέχεται τον ποιητή του ενώ ο ίδιος είχε αναχωρήσει μία ημέρα πριν

αποσπάσματα από άρθρο του ΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

ldquoΟ Σεφέρης το Νόμπελ και μια συνωμοσίαrdquo εφ ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

Από την κηδεία του 22 Σεπτεμβρίου 1971

34

ΠΗΓΕΣ

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού wwwsnhellgr Εθνικό Κέντρο Βιβλίου wwwekebigr

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Β Γ Γυμνασίου ΟΕΔΒ

ιστοσελίδες httplogomnimonwordpresscom

httpbibliothirasblogspotgr201303blog-post_15html

httpseferisgiorgosblogspotgr

wwwwikipediaorg wwwnetschoolbookgr

Σύνθεση εργασίας Ευτυχία Καλογιαννάκη

Δήμητρα Κοσμαδάκη

35

Page 8: Γιώργος Σεφέρης

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 8

Χαρακτηριστικά στοιχεία της ποίησής του

Το 1931 κυκλοφορούσε στην Αθήνα μια ολιγοσέλιδη ποιητική

συλλογή Γ Σεφέρη laquoΣτροφήraquo Ο διφορούμενος αυτός τίτλος

σήμαινε μια πραγματική στροφή μια αλλαγή σε ότι γνωρίζαμε

ως τότε για τη νεοελληνική ποίηση Η ποίηση του Σεφέρη ήταν

εντελώς διαφοροποιημένη από την ποίηση της γενιάς του 1920

Η Στροφή μας έφερε αμέσως σrsquo ένα κλίμα ολότελα διαφορετικό

από το κλίμα της παρακμής και της διάλυσης που χαρακτήριζε

τη γενιά της δεκαετίας 1920-30 και που επαναλαμβανόταν

μονότονα και χωρίς πρωτοτυπία ιδίως μετά την αυτοκτονία του

Καρυωτάκη

8

Δε θέλω τίποτε άλλο παρά να μιλήσω απλά να μου δοθεί ετούτη η χάρη Γιατί και το τραγούδι το φορτώσαμε με τόσες μουσικές που σιγά ndash σιγά βουλιάζει και την τέχνη μας τη στολίσαμε τόσο πολύ που φαγώθηκε από τα μαλάματα το πρόσωπό της κι είναι καιρός να πούμε τα λιγοστά μας λόγια γιατί η ψυχή μας αύριο κάνει πανιά

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΕΝΑΣ ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΤΑΜΙΑrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

9

Σε μια συνέντευξή του όταν

τιμήθηκε με το Νόμπελ ο Σεφέρης

είπε πως όταν δημοσίευσε τη

Στροφή δύο πράγματα

κυριαρχούσαν στη συνείδησή του

πως ήθελε να πει μερικά πράγματα

με τρόπο απλό και πως η ποίησή

του δε θα ήταν αγαπητή

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 10

Κιόλας από το πρώτο ποίημα που ονομάζεται laquoΣτροφήraquo η διαφορά γινόταν

αισθητή ένα πνεύμα και προπάντων μια γλώσσα διαφορετική Η γλώσσα

αυτή ίσως να μη μπορούσε να γίνει αμέσως κατανοητή ωστόσο οι πιο

ευαίσθητοι αναγνώστες θα ένιωσαν πως ο ποιητής αυτός είχε να πει κάτι

άλλο και κάτι σοβαρό Η έκφραση ήταν καινούρια λιτή δωρική με έναν

πλούτο από εικόνες και τολμηρούς εκφραστικούς τρόπους

Στο περιγιάλι το κρυφό

κι άσπρο σαν περιστέρι

διψάσαμε το μεσημέρι

μα το νερό γλυφό

(laquoΆρνησηraquo)

Το laquoεγώraquo κυρίαρχο στην ποίηση της εποχής δεν ακουγόταν στη συλλογή

αλλά βασικά κι επίμονα το laquoεμείςraquo Ακόμη και σε ποιήματα καθαρά

εξομολογητικά το εγώ διευρυνόταν προς το διπλανό και το προσωπικό

δράμα υψωνόταν στην καθολικότητα της τραγωδίας

10

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 11

Τα θέματα που απασχολούν το

Σεφέρη στο ποιητικό του έργο

είναι ο έρωτας και η ελληνική

ιστορική παράδοση που

αποτελεί για τον ίδιο βασικό

στοιχείο της ελληνικότητας

Η αξιοποίηση των τοπικών

παραδόσεων κα του ιστορικού

παρελθόντος ενός λαού

αποτελούν κύρια χαρακτηριστικά

του κινήματος του μοντερνισμού

Έτσι με τη συλλογή

laquoΜυθιστόρημαraquo ο Σεφέρης το

1935 περνά στον ελεύθερο στίχο

και δείχνει να επηρεάζεται

εντονότερα από τον μοντερνισμό

και ειδικότερα από την ποίηση του

Έλιοτ με στοιχεία αντιλυρικά

11

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 12

Οι λέξεις που χρησιμοποιεί στη συλλογή

laquoΜυθιστόρημαraquo αντλούνται από το

καθημερινό λεξιλόγιο και το ύφος του

θυμίζει έντονα τον προφορικό λόγο

Ο απαισιόδοξος τόνος η μελαγχολική

διάθεση την οποία κάποιοι μελετητές

ονόμασαν καημό και η συσχέτιση του

μυθολογικού και ιστορικού παρελθόντος

με το παρόν του Ελληνισμού παραμένουν

τα σταθερά σημεία αναφοράς και στις

επόμενες ποιητικές του συλλογές

Για το Γιώργο Σεφέρη ως σταθερή

φροντίδα υπήρχε η σπουδή της

γλώσσας

12

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 13

Ποίηση

bull Στροφή Αθήνα 1931 bull Πάνω σrsquo ένα ξένο στίχο 1934 (τετρασέλιδο χωρίς όνομα συγγραφέα) bull Η Στέρνα Αθήνα τυπΕστίας 1932 bull Μυθιστόρημα Αθήνα τυπΕστίας 1935 bull Σχέδια στο περιθώριο (ανατύπωση από τα Νέα Γράμματα Μάιος 1935) bull Τετράδια γυμνασμάτων (1929-1937) Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ημερολόγιο καταστρώματος αrsquo Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ποιήματα 1 Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ημερολόγιο καταστρώματος βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1945 bull Τελευταίος σταθμός middot Συμπλήρωμα στο Ημερολόγιο Καταστρώματος βrsquo Αθήνα Το τετράδιο 1947 bull Κίχλη Αθήνα Ίκαρος 1947 bull Ποιήματα για την Κύπρο Λευκωσία 1954 bull Πραματευτής από τη Σιδώνα Αθήνα τυπΜυρτίδη 1955 bull Νεόφυτος ο έγκλειστος μιλά Αθήνα τυπΜυρτίδη 1955 bull hellipΚύπρον ου μrsquo εθέσπισενhellip Αθήνα Ίκαρος 1955 bull Τρία κρυφά ποιήματα Αθήνα 1966 bull Οι γάτες τrsquo Άη Νικόλα Αθήνα 1970 bull Ένα ποίημα - μια στάση ζωής middot Σεφέρης Επί Ασπαλάθων Αθήνα Μνήμη 1975 bull Ποιήματα με ζωγραφιές σε μικρά παιδιά Αθήνα Ερμής 1975 bull Τετράδιο γυμνασμάτων βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1976 bull Mythistorima and gymnopaidia middot George Seferis middot with translation by Mary Cooper Walton Athens Lycabettus Press 1977

13

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 14

Μελέτες - Δοκίμια - Πεζογραφήματα - Διαλέξεις

bull ΘΣΈλιοτ Αθήνα τυπΣεργιάδη 1936 bull Διάλογος πάνω στην ποίηση Αθήνα τυπΣεργιάδη 1939 bull Δοκιμές Κάιρο τυπ ΑΓιούλη 1944 bull Deux aspects du Commerce spirituel de la France et de la Grece Κάιρο εκδ Revue de Caire 1944 bull Ερωτόκριτος Αθήνα Άλφα 1946 bull Τρείς μέρες στα μοναστήρια της Καππαδοκίας Αθήνα Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών - Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών - Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο 1953 bull Δελφοί Αθήνα Knorr - Hith 1963 bull Discoures de Stockholm Αθήνα Γαλλικό Ινστιτούτο 1963 bull Η γλώσσα στην ποίησή μας Θεσσαλονίκη Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο 1965 bull Σελίδες από ένα ημερολόγιο Αθήνα τυπ Των Εποχών 1965 bull Στα εφτακόσια χρόνια του Δάντη Αθήνα 1966 (ανάτυπο από τις Εποχές) bull Γλώσσες στον Αρτεμίδωρο τον Δαλδιανό Λευκωσία 1970 (ανάτυπο από τα Κυπριακά Χρονικά) bull Ξεστράτισμα από τους ομηρικούς ύμνους Λευκωσία 1970 (ανάτυπο από τα Κυπριακά Χρονικά) bull Χειρόγραφο Σεπ rsquo41 Αθήνα Ίκαρος 1972 bull Γράμμα στο Rex Warner πάροικο του Storrs middot Connecticat USA Αθήνα ΤυπΦΚωνσταντινίδη 1972 bull Ιγνάτης Τρελός middot Οι ώρες της lsquoΚυρίας Έρσηςrsquomiddot Ένα ψευδώνυμο δοκίμιο του Γιώργου Σεφέρη middot και ένα ανέκδοτο γράμμα του Νίκου Καχτίτση middot Φροντισμένα και σχολιασμένα από τον ΓΠΕυτυχίδη [ = ΓΠ Σαββίδη] Αθήνα Ερμής 1973

14

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 15

bull Μέρες του 1945-1951 Αθήνα Ίκαρος 1973 bull Δοκιμές Αrsquo Αθήνα Ίκαρος 1974 bull Δοκιμές Βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1974 bull Έξι νύχτες στην Ακρόπολη Αθήνα Ερμής 1974 bull Μέρες Αrsquo middot 16 Φεβρουαρίου 1925 - 17 Αυγούστου 1931 Αθήνα Ίκαρος 1975 bull Ένας Έλληνας middot Ο Μακρυγιάννης Αθήνα Ίκαρος 1975 bull ΓΣεφέρης - ΚΤσάτσος middot Ένας διάλογος για την ποίηση middot επιμέλεια Λουκάς Κούσουλας Αθήνα Ερμής 1975 bull Μέρες Βrsquo middot 24 Αυγούστου 1931 - 12 Φεβρουαρίου 1934 Αθήνα Ίκαρος 1975 bull Μέρες Γrsquo middot 16 Απρίλη 1934 - 14 Δεκέμβρη 1940 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Μέρες Εrsquo middot 1 Γενάρη 1945 - 19 Απρίλη 1951 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Μέρες Δrsquo middot 1 Γενάρη 1944 - 31 Δεκέμβρη 1944 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Πολιτικό ΗμερολόγιοΑ΄ middot 25 Νοέμβρη 1935 - 13 Οκτώβρη 1944 middot Επιμέλεια - Σημειώσεις Αλέξανδρου Ξύδη Αθήνα Ίκαρος 1979 bull Μεταγραφές middot Φιλολογική επιμέλεια Γιώργης Γιατρομανωλάκης Αθήνα Λέσχη 1980 bull Σαντορίνη Αθήνα Αρχείο Θηραϊκών μελετών 1984 bull Πολιτικό ημερολόγιο Β΄ middot 1945 - 1947 1949 1952 middot επιμέλεια - σημειώσεις Αλέξανδρου Ξύδη Αθήνα Ίκαρος 1985 bull Μέρες Στrsquo middot 20 Απρίλη 1951 - 4 Αυγούστου 1956 Αθήνα Ίκαρος 1986 bull Χειρόγραφο Οκτ lsquo 68 Αθήνα Διάττων 1986 bull Η ποίηση στον κινηματογράφο Αθήνα Διάττων 1986 bull Το βυσσινί τετράδιο middot Ανεμολόγιο - λέξεις - βότανα και ορθογραφικά Αθήνα Καστανιώτης 1987 bull ΜέρεςΖ΄ middot 1 Οκτώβρη - 27 Δεκέμβρη 1960middot Φιλολογική επιμέλεια Θεανώ Ν Μιχαηλίδου Αθήνα Ίκαρος 1990

15

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 16

Μεταφράσεις

bull ΘΣΈλιοτ Η έρημη χώρα και άλλα ποιήματα Αθήνα Ίκαρος 1949 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1973) bull Sidney Keyes Η ερημιά Αθήνα τυπΜυρτίδη 1954 bull ΘΣΈλιοτ Φονικό στην εκκλησία Αθήνα Ίκαρος 1963 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1979) bull Άσμα ασμάτων Αθήνα τυπΑσπιώτη - Έλκα 1965 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1979) bull Αντιγραφές Αθήνα Ίκαρος 1965 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1978) bull Η Αποκάλυψη του Ιωάννη Αθήνα Ίκαρος 1966 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1975) ΙV Συγκεντρωτικές εκδόσεις bull Collection de lrsquo Institut Francais drsquo Athenes middot Robert Levesque middot Seferis middot Choix de poemes traduits et accompagnes du texte grec avec une preface Αθήνα Ίκαρος 1945 bull Ποιήματα (1924-1946) Αθήνα Ίκαρος 1950 bull Γιώργος Σεφέρης middot Διάγραμμα εισαγωγής στην ποίησή του από τον ΑλεξΑργυρίου και επιλογή ποιημάτων του από τους Αλεξ Αργυρίου amp ΓΠΣαββίδη Αθήνα 1957 (ανάτυπο από την Καινούργια Εποχή) bull Εκλογή από τις Δοκιμές Αθήνα Γαλαξίας 1966 bull Γιώργος Θεοτοκάς amp Γιώργος Σεφέρης middot Αλληλογραφία (1930-1966) middot Φιλολογεπιμ ΓΠΣαββίδης Αθήνα Ερμής 1975 bull Ο Καβάφης του Σεφέρη Αrsquo middot Επιμέλεια ΓΠΣαββίδη Αθήνα Ερμής 1984 bull Αδαμάντιος Διαμαντής amp Γιώργος Σεφέρης middot Αλληλογραφία middot 1953-1971 middot Φιλολογική επιμέλεια Μιχάλης Πιερής Αθήνα Στιγμή 1985 bull Γιώργος Σεφέρης amp Αντρέας Καραντώνης middot Αλληλογραφία 1931-1960 middot Φιλολογική επιμέλεια Φώτης Δημητρακόπουλος Αθήνα Καστανιώτης 1988

16

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 17

bull Σεφέρης και Μαρώmiddot Αλληλογραφία Α΄ middot (1936-1940) middot Φιλολογική επιμέλεια ΜΖΚοπιδάκης Ηράκλειο Βικελαία Βιβλιοθήκη Ηρακλείου 1989 bull Τα Εντεψίζικα (με το ψευδώνυμο Μαθιός Πασχάλης) middot Φιλολογική επιμέλεια ΓΠΕυτυχίδης (=ΓΠΣαββίδης) Αθήνα Λέσχη 1989 bull Γράμματα Σεφέρη - Λορεντζάτου (1948-1968) middot επιμέλεια ΝΔΤριανταφυλλόπουλος Αθήνα Δόμος 1990 bull Γράμματα Σεφέρη - Λορεντζάτου (1948-1968) middot Επιμελήθηκε ΝΔΤριανταφυλλόπουλος Αθήνα Δόμος 1990 bull Κύπρος middot Μνήμη και αγάπη middot Με το φακό του Γιώργου Σεφέρη middot Πρόλογος σχεδιασμός Γενική επιμέλεια ΕΧΚάσδαγλης Λευκωσία Πολιτιστικό Κέντρο Λαϊκής Τράπεζας 1990 bull Γιώργος Σεφέρης amp Τίμος Μαλάνος middot Αλληλογραφία (1935-1963) middot Φιλολογική επιμέλεια Δημήτρης Δασκαλόπουλος Αθήνα Ολκός 1990 bull lsquoΚυπριακέςrsquo επιστολές του Σεφέρη (1954-1963)middot Από την αλληλογραφία του με τον ΓΠΣαββίδη middot φιλολογική επιμέλεια Κατερίνα Κωστίου Λευκωσία Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου 1991 bull Γιώργος Σεφέρης ndash Edmund Keeley Αλληλογραφία 1951-1971middot Εισαγωγή EKeely ndash Μετάφραση Αλόη Σιδέρη Αθήνα Άγρα 1998

Πηγή Εθνικό Κέντρο Βιβλίου

17

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

18

Σημαντικότερη Δήλωση

Επιμέλεια Διβόλης Γιώργος

Λαμπράκης Ηλίας

Κυπράκης Στέλιος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 19

laquoΠάει καιρὸς ποὺ πῆρα τὴν ἀπόφαση νὰ κρατηθῶ ἔξω ἀπὸ τὰ πολιτικὰ τοῦ τόπου Προσπάθησα ἄλλοτε νὰ τὸ ἐξηγήσω Αὐτὸ δὲ σημαίνει διόλου πὼς μοῦ εἶναι ἀδιάφορη ἡ πολιτικὴ ζωή μας Ἔτσι ἀπὸ τὰ χρόνια ἐκεῖνα ὡς τώρα τελευταῖα ἔπαψα κατὰ κανόνα νὰ ἀγγίζω τέτοια θέματα ἐξάλλου τὰ ὅσα δημοσίεψα ὡς τὶς ἀρχὲς τοῦ 1967 καὶ ἡ κατοπινὴ στάση μου - δὲν ἔχω δημοσιέψει τίποτα στὴν Ἑλλάδα ἀπὸ τότε ποὺ φιμώθηκε ἡ ἐλευθερία - ἔδειχναν μοῦ φαίνεται ἀρκετὰ καθαρὰ τὴ σκέψη μου

Μολαταῦτα μῆνες τώρα αἰσθάνομαι μέσα μου καὶ γύρω μου ὁλοένα πιὸ ἐπιτακτικά τὸ χρέος νὰ πῶ ἕνα λόγο γιὰ τὴ σημερινὴ κατάστασή μας Μὲ ὅλη τὴ δυνατὴ συντομία νὰ τί θὰ ἔλεγα

Κλείνουν δυὸ χρόνια ποὺ μᾶς ἔχει ἐπιβληθεῖ ἕνα καθεστὼς ὁλωσδιόλου ἀντίθετο μὲ τὰ ἰδεώδη γιὰ τὰ ὁποῖα πολέμησε ὁ κόσμος μας καὶ τόσο περίλαμπρα ὁ λαός μας στὸν τελευταῖο παγκόσμιο πόλεμο Εἶναι μία κατάσταση ὑποχρεωτικῆς νάρκης ὅπου ὅσες πνευματικὲς ἀξίες κατορθώσαμε νὰ κρατήσουμε ζωντανές μὲ πόνους καὶ μὲ κόπους πᾶνε κι αὐτὲς νὰ καταποντιστοῦν μέσα στὰ ἑλώδη στεκούμενα νερά Δὲ θὰ μοῦ ἦταν δύσκολο νὰ καταλάβω πῶς τέτοιες ζημιὲς δὲ λογαριάζουν πάρα πολὺ γιὰ ὁρισμένους ἀνθρώπους

19

Δυστυχῶς δὲν πρόκειται μόνον γι᾿ αὐτὸ τὸν κίνδυνο Ὅλοι πιὰ τὸ διδάχτηκαν καὶ τὸ ξέρουν πὼς στὶς δικτατορικὲς καταστάσεις ἡ ἀρχὴ μπορεῖ νὰ μοιάζει εὔκολη ὅμως ἡ τραγωδία περιμένει ἀναπότρεπτη στὸ τέλος Τὸ δράμα αὐτοῦ τοῦ τέλους μᾶς βασανίζει συνειδητὰ ἢ ἀσυνείδητα ὅπως στοὺς παμπάλαιους χοροὺς τοῦ Αἰσχύλου Ὅσο μένει ἡ ἀνωμαλία τόσο προχωρεῖ τὸ κακό

Εἶμαι ἕνας ἄνθρωπος χωρὶς κανένα ἀπολύτως πολιτικὸ δεσμὸ καί μπορῶ νὰ τὸ πῶ μιλῶ χωρὶς φόβο καὶ χωρὶς πάθος Βλέπω μπροστά μου τὸν γκρεμὸ ὅπου μᾶς ὁδηγεῖ ἡ καταπίεση ποὺ κάλυψε τὸν τόπο Αὐτὴ ἡ ἀνωμαλία πρέπει νὰ σταματήσει Εἶναι ἐθνικὴ ἐπιταγή

Τώρα ξαναγυρίζω στὴ σιωπή μου Παρακαλῶ τὸ Θεὸ νὰ μὴ μὲ φέρει ἄλλη φορὰ σὲ παρόμοια ἀνάγκη νὰ ξαναμιλήσωraquo

20

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

21

ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΡΕΣΑΝ

Επιμέλεια Αργυράκης Ιάσονας

Καλαλάρι Ρίγγελς

Κακουλάκης Γρηγόρης

Κρητσωτάκης Νίκος

Μακρής Αργύρης - Μαρίνος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 22

Κι αν ο αγέρας φυσά

Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά Μας βαραίνουν οι φίλοι που δεν ξέρουν πια πώς να πεθάνουν Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 23

Λίγο ακόμα

Λίγο ακόμα θα ιδούμε τις αμυγδαλιές ν ανθίζουν τα μάρμαρα να λάμπουν στον ήλιο τη θάλασσα να κυματίζει λίγο ακόμα να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 24

Στροφή

Στιγμή σταλμένη ἀπὸ ἕνα χέρι ποὺ εἶχα τόσο ἀγαπήσει μὲ πρόφταξες ἴσια στὴ δύση σὰ μαῦρο περιστέρι Ὁ δρόμος ἄσπριζε μπροστά μου ἁπαλὸς ἀχνὸς ὕπνου στὸ γέρμα ἑνὸς μυστικοῦ δείπνου Στιγμὴ σπυρὶ τῆς ἄμμου ποὺ κράτησες μονάχη σου ὅλη τὴν τραγικὴ κλεψύδρα βουβή σὰ νὰ εἶχε δεῖ τὴν Ὕδρα στὸ οὐράνιο περιβόλι

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 25

Μποτίλια στὸ πέλαγο

Τρεῖς βράχοι λίγα καμένα πεῦκα κι ἕνα ρημοκλῆσι

καὶ παραπάνω

τὸ ἴδιο τοπίο ἀντιγραμμένο ξαναρχίζει

τρεῖς βράχοι σὲ σχῆμα πύλης σκουριασμένοι

λίγα καμένα πεῦκα μαῦρα καὶ κίτρινα

κι ἕνα τετράγωνο σπιτάκι θαμμένο στὸν ἀσβέστη

καὶ παραπάνω ἀκόμη πολλὲς φορὲς

τὸ ἴδιο τοπίο ξαναρχίζει κλιμακωτὰ

ὡς τὸν ὁρίζοντα ὡς τὸν οὐρανὸ ποὺ βασιλεύει

Ἐδῶ ἀράξαμε τὸ καράβι νὰ ματίσουμε τὰ σπασμένα κουπιά

νὰ πιοῦμε νερὸ καὶ νὰ κοιμηθοῦμε

Ἡ θάλασσα ποὺ μᾶς πίκρανε εἶναι βαθιὰ κι ἀνεξερεύνητη

καὶ ξεδιπλώνει μίαν ἀπέραντη γαλήνη

Ἐδῶ μέσα στὰ βότσαλα βρήκαμε ἕνα νόμισμα

καὶ τὸ παίξαμε στὰ ζάρια

Τὸ κέρδισε ὁ μικρότερος καὶ χάθηκε

Ξαναμπαρκάραμε μὲ τὰ σπασμένα μας κουπιά

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 26

Ἄρνηση

Στὸ περιγιάλι τὸ κρυφὸ

κι ἄσπρο σὰν περιστέρι διψάσαμε τὸ μεσημέρι μὰ τὸ νερὸ γλυφό

Πάνω στὴν ἄμμο τὴν ξανθὴ γράψαμε τ᾿ ὄνομά της ὡραῖα ποὺ φύσηξεν ὁ μπάτης καὶ σβήστηκε ἡ γραφή

Μὲ τί καρδιά μὲ τί πνοή τί πόθους καὶ τί πάθος πήραμε τὴ ζωή μας λάθος κι ἀλλάξαμε ζωή

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

27

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΥΛΙΚΟ

Επιμέλεια Δρυλεράκη Στέλλα

Κασαπάκη Φλώρα

Κατσουλάκη Ευαγγελία

Αποστολάκη Ευαγγελία

Καμπιτάκη Μυρτώ

Κληρονόμου Ειρήνη

Μονιάκη Στέλλα

27

Τον ξένο και τον εχθρό τον είδαμε

στον καθρέφτη

ldquoΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Δ΄ ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣrdquo

Εύκολα τρίβεται ο άνθρωπος μες στους πολέμουςmiddot ο άνθρωπος είναι μαλακός ένα δεμάτι χόρτοmiddot χείλια και δάχτυλα που λαχταρούν ένα άσπρο στήθος μάτια που μισοκλείνουν στο λαμπύρισμα της μέρας και πόδια που θα τρέχανε κι ας είναι τόσο κουρασμένα στο παραμικρό σφύριγμα του κέρδους

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

28

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 29

Ο Γιώργος Σεφέρης το 1963

ldquoΡε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε

πληγώνειrdquo Ο Γ Σεφέρης διηγείται ένα περιστατικό που

συνέβη στο Νίκο Γκάτσο

Γύριζε το χειμώνα του lsquo36 σπίτι του από μια

ταβέρνα Ήμουνα στην Κορυτσά ndashλέει ο ποιητής

- και είχα στείλει στην Αθήνα σε χειρόγραφο το

ποίημα ldquoΜε τον τρόπο του Γ Σrdquo Κατά κακή του

τύχη έπιασαν το Γκάτσο και τον πήγαν στο

τμήμα Τον έψαξαν Στην τσέπη του το

χειρόγραφο

-Ρε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε πληγώνει

Κομμουνιστής ε

-Μα κύριε αστυνόμε δεν το lsquoγραψα εγώ αυτό το

lsquoγραψε ο κ Σεφέρης που είναι πρόξενος

-Πρόξενος ε Τέτοιους προξένους έχουμε Γιrsquo

αυτό πάμε κατά διαβόλου

Ευτυχώς βρέθηκαν στις τσέπες του και κάτι άλλα

της ίδιας τεχνοτροπίας που αφόπλισαν τους

φρουρούς της ησυχίας μας

-Σrsquo αφήνουμε μωρέ γιατί είσαι βλάκας του

είπαν όταν τα διάβασαν ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ ldquoΜΕΡΕΣ Δ΄rdquo από το βιβλίο ldquoΟ

ΣΕΦΕΡΗΣ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣrdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 30

Αποφθέγματα του ποιητή

Είναι πιο εύκολο να περάσει καμήλα από

την τρύπα βελόνας παρά Έλληνας

πολιτικός να καταλάβει την Ελλάδα

ΜΕΡΕΣ Γ΄

Η σωτηρία του ανθρώπου βρίσκεται μέσα

του και ο χαμός του

ΜΕΡΕΣ Β΄

Η θύμηση μου έφαγε τη μνήμη

ΜΕΡΕΣ Α΄

Η επιστήμη είναι καθrsquo ορισμόν αληθινή

πάντα αποδείχνει με το Α + Β πως ότι

υποστηρίζει είναι αληθινό Ακόμη και τα

πιο υπέρογκα λάθη

ΜΕΡΕΣ Α΄

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 31 31

Η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη με Νόμπελ

Λογοτεχνίας από τη σουηδική Ακαδημία το 1963

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 32

Ο Γιώργος Σεφέρης και η

γυναίκα του Μαρώ τον

Ιούλιο του 1941 στο

Γιοχάνεσμπουργκ

hellipτο σπουδαίο δεν είναι νrsquo

αλλάξουμε τη ζωή μας

ονειροπολώντας μιαν άλλη

πιο ενδιαφέρουσα αλλά να

κάνουμε να λαλήσει τούτη η

ζωή όπως μας δόθηκε την

καθημερινή την ταπεινή την

ανθρώπινη όπου το καθετί

που μπορούσε να γυρέψουμε

πρέπει να υπάρχει

ldquoΜΕΡΕΣ Α΄rdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 33

ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Το πραγματικό κλίμα που δημιούργησε στην Ελλάδα η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη το περιγράφει ο Γ Π Σαββίδης σε κείμενό του το 1993 με τον εύγλωττο τίτλο ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Όπως θυμάται ο Σαββίδης (1993) επειδή υποψιαζόταν ότι η επιστροφή του Γιώργου Σεφέρη από τη Στοκχόλμη θα συνοδευόταν από την ίδια ldquoμουγκαμάραrdquo τηλεγραφεί ldquoυποδεικνύοντας την οργάνωση κάποιας υποδοχήςrdquo Στο αεροδρόμιο τους υποδέχονται δυο γυναίκες ldquoη μάνα μου και η Ιωάννα Τσάτσου Κανείς άλλοςrdquo

Η θριαμβευτική υποδοχή του Σεφέρη γίνεται οκτώ χρόνια μετά την επιστροφή του από τη Σουηδία Το απόγευμα της κηδείας του (22 Σεπτεμβρίου 1971) αυτόκλητος σύσσωμος ο αθηναϊκός λαός υποδέχεται τον ποιητή του ενώ ο ίδιος είχε αναχωρήσει μία ημέρα πριν

αποσπάσματα από άρθρο του ΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

ldquoΟ Σεφέρης το Νόμπελ και μια συνωμοσίαrdquo εφ ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

Από την κηδεία του 22 Σεπτεμβρίου 1971

34

ΠΗΓΕΣ

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού wwwsnhellgr Εθνικό Κέντρο Βιβλίου wwwekebigr

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Β Γ Γυμνασίου ΟΕΔΒ

ιστοσελίδες httplogomnimonwordpresscom

httpbibliothirasblogspotgr201303blog-post_15html

httpseferisgiorgosblogspotgr

wwwwikipediaorg wwwnetschoolbookgr

Σύνθεση εργασίας Ευτυχία Καλογιαννάκη

Δήμητρα Κοσμαδάκη

35

Page 9: Γιώργος Σεφέρης

Δε θέλω τίποτε άλλο παρά να μιλήσω απλά να μου δοθεί ετούτη η χάρη Γιατί και το τραγούδι το φορτώσαμε με τόσες μουσικές που σιγά ndash σιγά βουλιάζει και την τέχνη μας τη στολίσαμε τόσο πολύ που φαγώθηκε από τα μαλάματα το πρόσωπό της κι είναι καιρός να πούμε τα λιγοστά μας λόγια γιατί η ψυχή μας αύριο κάνει πανιά

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΕΝΑΣ ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΤΑΜΙΑrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

9

Σε μια συνέντευξή του όταν

τιμήθηκε με το Νόμπελ ο Σεφέρης

είπε πως όταν δημοσίευσε τη

Στροφή δύο πράγματα

κυριαρχούσαν στη συνείδησή του

πως ήθελε να πει μερικά πράγματα

με τρόπο απλό και πως η ποίησή

του δε θα ήταν αγαπητή

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 10

Κιόλας από το πρώτο ποίημα που ονομάζεται laquoΣτροφήraquo η διαφορά γινόταν

αισθητή ένα πνεύμα και προπάντων μια γλώσσα διαφορετική Η γλώσσα

αυτή ίσως να μη μπορούσε να γίνει αμέσως κατανοητή ωστόσο οι πιο

ευαίσθητοι αναγνώστες θα ένιωσαν πως ο ποιητής αυτός είχε να πει κάτι

άλλο και κάτι σοβαρό Η έκφραση ήταν καινούρια λιτή δωρική με έναν

πλούτο από εικόνες και τολμηρούς εκφραστικούς τρόπους

Στο περιγιάλι το κρυφό

κι άσπρο σαν περιστέρι

διψάσαμε το μεσημέρι

μα το νερό γλυφό

(laquoΆρνησηraquo)

Το laquoεγώraquo κυρίαρχο στην ποίηση της εποχής δεν ακουγόταν στη συλλογή

αλλά βασικά κι επίμονα το laquoεμείςraquo Ακόμη και σε ποιήματα καθαρά

εξομολογητικά το εγώ διευρυνόταν προς το διπλανό και το προσωπικό

δράμα υψωνόταν στην καθολικότητα της τραγωδίας

10

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 11

Τα θέματα που απασχολούν το

Σεφέρη στο ποιητικό του έργο

είναι ο έρωτας και η ελληνική

ιστορική παράδοση που

αποτελεί για τον ίδιο βασικό

στοιχείο της ελληνικότητας

Η αξιοποίηση των τοπικών

παραδόσεων κα του ιστορικού

παρελθόντος ενός λαού

αποτελούν κύρια χαρακτηριστικά

του κινήματος του μοντερνισμού

Έτσι με τη συλλογή

laquoΜυθιστόρημαraquo ο Σεφέρης το

1935 περνά στον ελεύθερο στίχο

και δείχνει να επηρεάζεται

εντονότερα από τον μοντερνισμό

και ειδικότερα από την ποίηση του

Έλιοτ με στοιχεία αντιλυρικά

11

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 12

Οι λέξεις που χρησιμοποιεί στη συλλογή

laquoΜυθιστόρημαraquo αντλούνται από το

καθημερινό λεξιλόγιο και το ύφος του

θυμίζει έντονα τον προφορικό λόγο

Ο απαισιόδοξος τόνος η μελαγχολική

διάθεση την οποία κάποιοι μελετητές

ονόμασαν καημό και η συσχέτιση του

μυθολογικού και ιστορικού παρελθόντος

με το παρόν του Ελληνισμού παραμένουν

τα σταθερά σημεία αναφοράς και στις

επόμενες ποιητικές του συλλογές

Για το Γιώργο Σεφέρη ως σταθερή

φροντίδα υπήρχε η σπουδή της

γλώσσας

12

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 13

Ποίηση

bull Στροφή Αθήνα 1931 bull Πάνω σrsquo ένα ξένο στίχο 1934 (τετρασέλιδο χωρίς όνομα συγγραφέα) bull Η Στέρνα Αθήνα τυπΕστίας 1932 bull Μυθιστόρημα Αθήνα τυπΕστίας 1935 bull Σχέδια στο περιθώριο (ανατύπωση από τα Νέα Γράμματα Μάιος 1935) bull Τετράδια γυμνασμάτων (1929-1937) Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ημερολόγιο καταστρώματος αrsquo Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ποιήματα 1 Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ημερολόγιο καταστρώματος βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1945 bull Τελευταίος σταθμός middot Συμπλήρωμα στο Ημερολόγιο Καταστρώματος βrsquo Αθήνα Το τετράδιο 1947 bull Κίχλη Αθήνα Ίκαρος 1947 bull Ποιήματα για την Κύπρο Λευκωσία 1954 bull Πραματευτής από τη Σιδώνα Αθήνα τυπΜυρτίδη 1955 bull Νεόφυτος ο έγκλειστος μιλά Αθήνα τυπΜυρτίδη 1955 bull hellipΚύπρον ου μrsquo εθέσπισενhellip Αθήνα Ίκαρος 1955 bull Τρία κρυφά ποιήματα Αθήνα 1966 bull Οι γάτες τrsquo Άη Νικόλα Αθήνα 1970 bull Ένα ποίημα - μια στάση ζωής middot Σεφέρης Επί Ασπαλάθων Αθήνα Μνήμη 1975 bull Ποιήματα με ζωγραφιές σε μικρά παιδιά Αθήνα Ερμής 1975 bull Τετράδιο γυμνασμάτων βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1976 bull Mythistorima and gymnopaidia middot George Seferis middot with translation by Mary Cooper Walton Athens Lycabettus Press 1977

13

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 14

Μελέτες - Δοκίμια - Πεζογραφήματα - Διαλέξεις

bull ΘΣΈλιοτ Αθήνα τυπΣεργιάδη 1936 bull Διάλογος πάνω στην ποίηση Αθήνα τυπΣεργιάδη 1939 bull Δοκιμές Κάιρο τυπ ΑΓιούλη 1944 bull Deux aspects du Commerce spirituel de la France et de la Grece Κάιρο εκδ Revue de Caire 1944 bull Ερωτόκριτος Αθήνα Άλφα 1946 bull Τρείς μέρες στα μοναστήρια της Καππαδοκίας Αθήνα Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών - Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών - Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο 1953 bull Δελφοί Αθήνα Knorr - Hith 1963 bull Discoures de Stockholm Αθήνα Γαλλικό Ινστιτούτο 1963 bull Η γλώσσα στην ποίησή μας Θεσσαλονίκη Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο 1965 bull Σελίδες από ένα ημερολόγιο Αθήνα τυπ Των Εποχών 1965 bull Στα εφτακόσια χρόνια του Δάντη Αθήνα 1966 (ανάτυπο από τις Εποχές) bull Γλώσσες στον Αρτεμίδωρο τον Δαλδιανό Λευκωσία 1970 (ανάτυπο από τα Κυπριακά Χρονικά) bull Ξεστράτισμα από τους ομηρικούς ύμνους Λευκωσία 1970 (ανάτυπο από τα Κυπριακά Χρονικά) bull Χειρόγραφο Σεπ rsquo41 Αθήνα Ίκαρος 1972 bull Γράμμα στο Rex Warner πάροικο του Storrs middot Connecticat USA Αθήνα ΤυπΦΚωνσταντινίδη 1972 bull Ιγνάτης Τρελός middot Οι ώρες της lsquoΚυρίας Έρσηςrsquomiddot Ένα ψευδώνυμο δοκίμιο του Γιώργου Σεφέρη middot και ένα ανέκδοτο γράμμα του Νίκου Καχτίτση middot Φροντισμένα και σχολιασμένα από τον ΓΠΕυτυχίδη [ = ΓΠ Σαββίδη] Αθήνα Ερμής 1973

14

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 15

bull Μέρες του 1945-1951 Αθήνα Ίκαρος 1973 bull Δοκιμές Αrsquo Αθήνα Ίκαρος 1974 bull Δοκιμές Βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1974 bull Έξι νύχτες στην Ακρόπολη Αθήνα Ερμής 1974 bull Μέρες Αrsquo middot 16 Φεβρουαρίου 1925 - 17 Αυγούστου 1931 Αθήνα Ίκαρος 1975 bull Ένας Έλληνας middot Ο Μακρυγιάννης Αθήνα Ίκαρος 1975 bull ΓΣεφέρης - ΚΤσάτσος middot Ένας διάλογος για την ποίηση middot επιμέλεια Λουκάς Κούσουλας Αθήνα Ερμής 1975 bull Μέρες Βrsquo middot 24 Αυγούστου 1931 - 12 Φεβρουαρίου 1934 Αθήνα Ίκαρος 1975 bull Μέρες Γrsquo middot 16 Απρίλη 1934 - 14 Δεκέμβρη 1940 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Μέρες Εrsquo middot 1 Γενάρη 1945 - 19 Απρίλη 1951 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Μέρες Δrsquo middot 1 Γενάρη 1944 - 31 Δεκέμβρη 1944 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Πολιτικό ΗμερολόγιοΑ΄ middot 25 Νοέμβρη 1935 - 13 Οκτώβρη 1944 middot Επιμέλεια - Σημειώσεις Αλέξανδρου Ξύδη Αθήνα Ίκαρος 1979 bull Μεταγραφές middot Φιλολογική επιμέλεια Γιώργης Γιατρομανωλάκης Αθήνα Λέσχη 1980 bull Σαντορίνη Αθήνα Αρχείο Θηραϊκών μελετών 1984 bull Πολιτικό ημερολόγιο Β΄ middot 1945 - 1947 1949 1952 middot επιμέλεια - σημειώσεις Αλέξανδρου Ξύδη Αθήνα Ίκαρος 1985 bull Μέρες Στrsquo middot 20 Απρίλη 1951 - 4 Αυγούστου 1956 Αθήνα Ίκαρος 1986 bull Χειρόγραφο Οκτ lsquo 68 Αθήνα Διάττων 1986 bull Η ποίηση στον κινηματογράφο Αθήνα Διάττων 1986 bull Το βυσσινί τετράδιο middot Ανεμολόγιο - λέξεις - βότανα και ορθογραφικά Αθήνα Καστανιώτης 1987 bull ΜέρεςΖ΄ middot 1 Οκτώβρη - 27 Δεκέμβρη 1960middot Φιλολογική επιμέλεια Θεανώ Ν Μιχαηλίδου Αθήνα Ίκαρος 1990

15

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 16

Μεταφράσεις

bull ΘΣΈλιοτ Η έρημη χώρα και άλλα ποιήματα Αθήνα Ίκαρος 1949 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1973) bull Sidney Keyes Η ερημιά Αθήνα τυπΜυρτίδη 1954 bull ΘΣΈλιοτ Φονικό στην εκκλησία Αθήνα Ίκαρος 1963 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1979) bull Άσμα ασμάτων Αθήνα τυπΑσπιώτη - Έλκα 1965 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1979) bull Αντιγραφές Αθήνα Ίκαρος 1965 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1978) bull Η Αποκάλυψη του Ιωάννη Αθήνα Ίκαρος 1966 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1975) ΙV Συγκεντρωτικές εκδόσεις bull Collection de lrsquo Institut Francais drsquo Athenes middot Robert Levesque middot Seferis middot Choix de poemes traduits et accompagnes du texte grec avec une preface Αθήνα Ίκαρος 1945 bull Ποιήματα (1924-1946) Αθήνα Ίκαρος 1950 bull Γιώργος Σεφέρης middot Διάγραμμα εισαγωγής στην ποίησή του από τον ΑλεξΑργυρίου και επιλογή ποιημάτων του από τους Αλεξ Αργυρίου amp ΓΠΣαββίδη Αθήνα 1957 (ανάτυπο από την Καινούργια Εποχή) bull Εκλογή από τις Δοκιμές Αθήνα Γαλαξίας 1966 bull Γιώργος Θεοτοκάς amp Γιώργος Σεφέρης middot Αλληλογραφία (1930-1966) middot Φιλολογεπιμ ΓΠΣαββίδης Αθήνα Ερμής 1975 bull Ο Καβάφης του Σεφέρη Αrsquo middot Επιμέλεια ΓΠΣαββίδη Αθήνα Ερμής 1984 bull Αδαμάντιος Διαμαντής amp Γιώργος Σεφέρης middot Αλληλογραφία middot 1953-1971 middot Φιλολογική επιμέλεια Μιχάλης Πιερής Αθήνα Στιγμή 1985 bull Γιώργος Σεφέρης amp Αντρέας Καραντώνης middot Αλληλογραφία 1931-1960 middot Φιλολογική επιμέλεια Φώτης Δημητρακόπουλος Αθήνα Καστανιώτης 1988

16

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 17

bull Σεφέρης και Μαρώmiddot Αλληλογραφία Α΄ middot (1936-1940) middot Φιλολογική επιμέλεια ΜΖΚοπιδάκης Ηράκλειο Βικελαία Βιβλιοθήκη Ηρακλείου 1989 bull Τα Εντεψίζικα (με το ψευδώνυμο Μαθιός Πασχάλης) middot Φιλολογική επιμέλεια ΓΠΕυτυχίδης (=ΓΠΣαββίδης) Αθήνα Λέσχη 1989 bull Γράμματα Σεφέρη - Λορεντζάτου (1948-1968) middot επιμέλεια ΝΔΤριανταφυλλόπουλος Αθήνα Δόμος 1990 bull Γράμματα Σεφέρη - Λορεντζάτου (1948-1968) middot Επιμελήθηκε ΝΔΤριανταφυλλόπουλος Αθήνα Δόμος 1990 bull Κύπρος middot Μνήμη και αγάπη middot Με το φακό του Γιώργου Σεφέρη middot Πρόλογος σχεδιασμός Γενική επιμέλεια ΕΧΚάσδαγλης Λευκωσία Πολιτιστικό Κέντρο Λαϊκής Τράπεζας 1990 bull Γιώργος Σεφέρης amp Τίμος Μαλάνος middot Αλληλογραφία (1935-1963) middot Φιλολογική επιμέλεια Δημήτρης Δασκαλόπουλος Αθήνα Ολκός 1990 bull lsquoΚυπριακέςrsquo επιστολές του Σεφέρη (1954-1963)middot Από την αλληλογραφία του με τον ΓΠΣαββίδη middot φιλολογική επιμέλεια Κατερίνα Κωστίου Λευκωσία Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου 1991 bull Γιώργος Σεφέρης ndash Edmund Keeley Αλληλογραφία 1951-1971middot Εισαγωγή EKeely ndash Μετάφραση Αλόη Σιδέρη Αθήνα Άγρα 1998

Πηγή Εθνικό Κέντρο Βιβλίου

17

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

18

Σημαντικότερη Δήλωση

Επιμέλεια Διβόλης Γιώργος

Λαμπράκης Ηλίας

Κυπράκης Στέλιος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 19

laquoΠάει καιρὸς ποὺ πῆρα τὴν ἀπόφαση νὰ κρατηθῶ ἔξω ἀπὸ τὰ πολιτικὰ τοῦ τόπου Προσπάθησα ἄλλοτε νὰ τὸ ἐξηγήσω Αὐτὸ δὲ σημαίνει διόλου πὼς μοῦ εἶναι ἀδιάφορη ἡ πολιτικὴ ζωή μας Ἔτσι ἀπὸ τὰ χρόνια ἐκεῖνα ὡς τώρα τελευταῖα ἔπαψα κατὰ κανόνα νὰ ἀγγίζω τέτοια θέματα ἐξάλλου τὰ ὅσα δημοσίεψα ὡς τὶς ἀρχὲς τοῦ 1967 καὶ ἡ κατοπινὴ στάση μου - δὲν ἔχω δημοσιέψει τίποτα στὴν Ἑλλάδα ἀπὸ τότε ποὺ φιμώθηκε ἡ ἐλευθερία - ἔδειχναν μοῦ φαίνεται ἀρκετὰ καθαρὰ τὴ σκέψη μου

Μολαταῦτα μῆνες τώρα αἰσθάνομαι μέσα μου καὶ γύρω μου ὁλοένα πιὸ ἐπιτακτικά τὸ χρέος νὰ πῶ ἕνα λόγο γιὰ τὴ σημερινὴ κατάστασή μας Μὲ ὅλη τὴ δυνατὴ συντομία νὰ τί θὰ ἔλεγα

Κλείνουν δυὸ χρόνια ποὺ μᾶς ἔχει ἐπιβληθεῖ ἕνα καθεστὼς ὁλωσδιόλου ἀντίθετο μὲ τὰ ἰδεώδη γιὰ τὰ ὁποῖα πολέμησε ὁ κόσμος μας καὶ τόσο περίλαμπρα ὁ λαός μας στὸν τελευταῖο παγκόσμιο πόλεμο Εἶναι μία κατάσταση ὑποχρεωτικῆς νάρκης ὅπου ὅσες πνευματικὲς ἀξίες κατορθώσαμε νὰ κρατήσουμε ζωντανές μὲ πόνους καὶ μὲ κόπους πᾶνε κι αὐτὲς νὰ καταποντιστοῦν μέσα στὰ ἑλώδη στεκούμενα νερά Δὲ θὰ μοῦ ἦταν δύσκολο νὰ καταλάβω πῶς τέτοιες ζημιὲς δὲ λογαριάζουν πάρα πολὺ γιὰ ὁρισμένους ἀνθρώπους

19

Δυστυχῶς δὲν πρόκειται μόνον γι᾿ αὐτὸ τὸν κίνδυνο Ὅλοι πιὰ τὸ διδάχτηκαν καὶ τὸ ξέρουν πὼς στὶς δικτατορικὲς καταστάσεις ἡ ἀρχὴ μπορεῖ νὰ μοιάζει εὔκολη ὅμως ἡ τραγωδία περιμένει ἀναπότρεπτη στὸ τέλος Τὸ δράμα αὐτοῦ τοῦ τέλους μᾶς βασανίζει συνειδητὰ ἢ ἀσυνείδητα ὅπως στοὺς παμπάλαιους χοροὺς τοῦ Αἰσχύλου Ὅσο μένει ἡ ἀνωμαλία τόσο προχωρεῖ τὸ κακό

Εἶμαι ἕνας ἄνθρωπος χωρὶς κανένα ἀπολύτως πολιτικὸ δεσμὸ καί μπορῶ νὰ τὸ πῶ μιλῶ χωρὶς φόβο καὶ χωρὶς πάθος Βλέπω μπροστά μου τὸν γκρεμὸ ὅπου μᾶς ὁδηγεῖ ἡ καταπίεση ποὺ κάλυψε τὸν τόπο Αὐτὴ ἡ ἀνωμαλία πρέπει νὰ σταματήσει Εἶναι ἐθνικὴ ἐπιταγή

Τώρα ξαναγυρίζω στὴ σιωπή μου Παρακαλῶ τὸ Θεὸ νὰ μὴ μὲ φέρει ἄλλη φορὰ σὲ παρόμοια ἀνάγκη νὰ ξαναμιλήσωraquo

20

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

21

ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΡΕΣΑΝ

Επιμέλεια Αργυράκης Ιάσονας

Καλαλάρι Ρίγγελς

Κακουλάκης Γρηγόρης

Κρητσωτάκης Νίκος

Μακρής Αργύρης - Μαρίνος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 22

Κι αν ο αγέρας φυσά

Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά Μας βαραίνουν οι φίλοι που δεν ξέρουν πια πώς να πεθάνουν Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 23

Λίγο ακόμα

Λίγο ακόμα θα ιδούμε τις αμυγδαλιές ν ανθίζουν τα μάρμαρα να λάμπουν στον ήλιο τη θάλασσα να κυματίζει λίγο ακόμα να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 24

Στροφή

Στιγμή σταλμένη ἀπὸ ἕνα χέρι ποὺ εἶχα τόσο ἀγαπήσει μὲ πρόφταξες ἴσια στὴ δύση σὰ μαῦρο περιστέρι Ὁ δρόμος ἄσπριζε μπροστά μου ἁπαλὸς ἀχνὸς ὕπνου στὸ γέρμα ἑνὸς μυστικοῦ δείπνου Στιγμὴ σπυρὶ τῆς ἄμμου ποὺ κράτησες μονάχη σου ὅλη τὴν τραγικὴ κλεψύδρα βουβή σὰ νὰ εἶχε δεῖ τὴν Ὕδρα στὸ οὐράνιο περιβόλι

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 25

Μποτίλια στὸ πέλαγο

Τρεῖς βράχοι λίγα καμένα πεῦκα κι ἕνα ρημοκλῆσι

καὶ παραπάνω

τὸ ἴδιο τοπίο ἀντιγραμμένο ξαναρχίζει

τρεῖς βράχοι σὲ σχῆμα πύλης σκουριασμένοι

λίγα καμένα πεῦκα μαῦρα καὶ κίτρινα

κι ἕνα τετράγωνο σπιτάκι θαμμένο στὸν ἀσβέστη

καὶ παραπάνω ἀκόμη πολλὲς φορὲς

τὸ ἴδιο τοπίο ξαναρχίζει κλιμακωτὰ

ὡς τὸν ὁρίζοντα ὡς τὸν οὐρανὸ ποὺ βασιλεύει

Ἐδῶ ἀράξαμε τὸ καράβι νὰ ματίσουμε τὰ σπασμένα κουπιά

νὰ πιοῦμε νερὸ καὶ νὰ κοιμηθοῦμε

Ἡ θάλασσα ποὺ μᾶς πίκρανε εἶναι βαθιὰ κι ἀνεξερεύνητη

καὶ ξεδιπλώνει μίαν ἀπέραντη γαλήνη

Ἐδῶ μέσα στὰ βότσαλα βρήκαμε ἕνα νόμισμα

καὶ τὸ παίξαμε στὰ ζάρια

Τὸ κέρδισε ὁ μικρότερος καὶ χάθηκε

Ξαναμπαρκάραμε μὲ τὰ σπασμένα μας κουπιά

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 26

Ἄρνηση

Στὸ περιγιάλι τὸ κρυφὸ

κι ἄσπρο σὰν περιστέρι διψάσαμε τὸ μεσημέρι μὰ τὸ νερὸ γλυφό

Πάνω στὴν ἄμμο τὴν ξανθὴ γράψαμε τ᾿ ὄνομά της ὡραῖα ποὺ φύσηξεν ὁ μπάτης καὶ σβήστηκε ἡ γραφή

Μὲ τί καρδιά μὲ τί πνοή τί πόθους καὶ τί πάθος πήραμε τὴ ζωή μας λάθος κι ἀλλάξαμε ζωή

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

27

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΥΛΙΚΟ

Επιμέλεια Δρυλεράκη Στέλλα

Κασαπάκη Φλώρα

Κατσουλάκη Ευαγγελία

Αποστολάκη Ευαγγελία

Καμπιτάκη Μυρτώ

Κληρονόμου Ειρήνη

Μονιάκη Στέλλα

27

Τον ξένο και τον εχθρό τον είδαμε

στον καθρέφτη

ldquoΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Δ΄ ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣrdquo

Εύκολα τρίβεται ο άνθρωπος μες στους πολέμουςmiddot ο άνθρωπος είναι μαλακός ένα δεμάτι χόρτοmiddot χείλια και δάχτυλα που λαχταρούν ένα άσπρο στήθος μάτια που μισοκλείνουν στο λαμπύρισμα της μέρας και πόδια που θα τρέχανε κι ας είναι τόσο κουρασμένα στο παραμικρό σφύριγμα του κέρδους

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

28

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 29

Ο Γιώργος Σεφέρης το 1963

ldquoΡε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε

πληγώνειrdquo Ο Γ Σεφέρης διηγείται ένα περιστατικό που

συνέβη στο Νίκο Γκάτσο

Γύριζε το χειμώνα του lsquo36 σπίτι του από μια

ταβέρνα Ήμουνα στην Κορυτσά ndashλέει ο ποιητής

- και είχα στείλει στην Αθήνα σε χειρόγραφο το

ποίημα ldquoΜε τον τρόπο του Γ Σrdquo Κατά κακή του

τύχη έπιασαν το Γκάτσο και τον πήγαν στο

τμήμα Τον έψαξαν Στην τσέπη του το

χειρόγραφο

-Ρε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε πληγώνει

Κομμουνιστής ε

-Μα κύριε αστυνόμε δεν το lsquoγραψα εγώ αυτό το

lsquoγραψε ο κ Σεφέρης που είναι πρόξενος

-Πρόξενος ε Τέτοιους προξένους έχουμε Γιrsquo

αυτό πάμε κατά διαβόλου

Ευτυχώς βρέθηκαν στις τσέπες του και κάτι άλλα

της ίδιας τεχνοτροπίας που αφόπλισαν τους

φρουρούς της ησυχίας μας

-Σrsquo αφήνουμε μωρέ γιατί είσαι βλάκας του

είπαν όταν τα διάβασαν ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ ldquoΜΕΡΕΣ Δ΄rdquo από το βιβλίο ldquoΟ

ΣΕΦΕΡΗΣ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣrdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 30

Αποφθέγματα του ποιητή

Είναι πιο εύκολο να περάσει καμήλα από

την τρύπα βελόνας παρά Έλληνας

πολιτικός να καταλάβει την Ελλάδα

ΜΕΡΕΣ Γ΄

Η σωτηρία του ανθρώπου βρίσκεται μέσα

του και ο χαμός του

ΜΕΡΕΣ Β΄

Η θύμηση μου έφαγε τη μνήμη

ΜΕΡΕΣ Α΄

Η επιστήμη είναι καθrsquo ορισμόν αληθινή

πάντα αποδείχνει με το Α + Β πως ότι

υποστηρίζει είναι αληθινό Ακόμη και τα

πιο υπέρογκα λάθη

ΜΕΡΕΣ Α΄

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 31 31

Η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη με Νόμπελ

Λογοτεχνίας από τη σουηδική Ακαδημία το 1963

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 32

Ο Γιώργος Σεφέρης και η

γυναίκα του Μαρώ τον

Ιούλιο του 1941 στο

Γιοχάνεσμπουργκ

hellipτο σπουδαίο δεν είναι νrsquo

αλλάξουμε τη ζωή μας

ονειροπολώντας μιαν άλλη

πιο ενδιαφέρουσα αλλά να

κάνουμε να λαλήσει τούτη η

ζωή όπως μας δόθηκε την

καθημερινή την ταπεινή την

ανθρώπινη όπου το καθετί

που μπορούσε να γυρέψουμε

πρέπει να υπάρχει

ldquoΜΕΡΕΣ Α΄rdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 33

ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Το πραγματικό κλίμα που δημιούργησε στην Ελλάδα η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη το περιγράφει ο Γ Π Σαββίδης σε κείμενό του το 1993 με τον εύγλωττο τίτλο ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Όπως θυμάται ο Σαββίδης (1993) επειδή υποψιαζόταν ότι η επιστροφή του Γιώργου Σεφέρη από τη Στοκχόλμη θα συνοδευόταν από την ίδια ldquoμουγκαμάραrdquo τηλεγραφεί ldquoυποδεικνύοντας την οργάνωση κάποιας υποδοχήςrdquo Στο αεροδρόμιο τους υποδέχονται δυο γυναίκες ldquoη μάνα μου και η Ιωάννα Τσάτσου Κανείς άλλοςrdquo

Η θριαμβευτική υποδοχή του Σεφέρη γίνεται οκτώ χρόνια μετά την επιστροφή του από τη Σουηδία Το απόγευμα της κηδείας του (22 Σεπτεμβρίου 1971) αυτόκλητος σύσσωμος ο αθηναϊκός λαός υποδέχεται τον ποιητή του ενώ ο ίδιος είχε αναχωρήσει μία ημέρα πριν

αποσπάσματα από άρθρο του ΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

ldquoΟ Σεφέρης το Νόμπελ και μια συνωμοσίαrdquo εφ ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

Από την κηδεία του 22 Σεπτεμβρίου 1971

34

ΠΗΓΕΣ

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού wwwsnhellgr Εθνικό Κέντρο Βιβλίου wwwekebigr

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Β Γ Γυμνασίου ΟΕΔΒ

ιστοσελίδες httplogomnimonwordpresscom

httpbibliothirasblogspotgr201303blog-post_15html

httpseferisgiorgosblogspotgr

wwwwikipediaorg wwwnetschoolbookgr

Σύνθεση εργασίας Ευτυχία Καλογιαννάκη

Δήμητρα Κοσμαδάκη

35

Page 10: Γιώργος Σεφέρης

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 10

Κιόλας από το πρώτο ποίημα που ονομάζεται laquoΣτροφήraquo η διαφορά γινόταν

αισθητή ένα πνεύμα και προπάντων μια γλώσσα διαφορετική Η γλώσσα

αυτή ίσως να μη μπορούσε να γίνει αμέσως κατανοητή ωστόσο οι πιο

ευαίσθητοι αναγνώστες θα ένιωσαν πως ο ποιητής αυτός είχε να πει κάτι

άλλο και κάτι σοβαρό Η έκφραση ήταν καινούρια λιτή δωρική με έναν

πλούτο από εικόνες και τολμηρούς εκφραστικούς τρόπους

Στο περιγιάλι το κρυφό

κι άσπρο σαν περιστέρι

διψάσαμε το μεσημέρι

μα το νερό γλυφό

(laquoΆρνησηraquo)

Το laquoεγώraquo κυρίαρχο στην ποίηση της εποχής δεν ακουγόταν στη συλλογή

αλλά βασικά κι επίμονα το laquoεμείςraquo Ακόμη και σε ποιήματα καθαρά

εξομολογητικά το εγώ διευρυνόταν προς το διπλανό και το προσωπικό

δράμα υψωνόταν στην καθολικότητα της τραγωδίας

10

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 11

Τα θέματα που απασχολούν το

Σεφέρη στο ποιητικό του έργο

είναι ο έρωτας και η ελληνική

ιστορική παράδοση που

αποτελεί για τον ίδιο βασικό

στοιχείο της ελληνικότητας

Η αξιοποίηση των τοπικών

παραδόσεων κα του ιστορικού

παρελθόντος ενός λαού

αποτελούν κύρια χαρακτηριστικά

του κινήματος του μοντερνισμού

Έτσι με τη συλλογή

laquoΜυθιστόρημαraquo ο Σεφέρης το

1935 περνά στον ελεύθερο στίχο

και δείχνει να επηρεάζεται

εντονότερα από τον μοντερνισμό

και ειδικότερα από την ποίηση του

Έλιοτ με στοιχεία αντιλυρικά

11

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 12

Οι λέξεις που χρησιμοποιεί στη συλλογή

laquoΜυθιστόρημαraquo αντλούνται από το

καθημερινό λεξιλόγιο και το ύφος του

θυμίζει έντονα τον προφορικό λόγο

Ο απαισιόδοξος τόνος η μελαγχολική

διάθεση την οποία κάποιοι μελετητές

ονόμασαν καημό και η συσχέτιση του

μυθολογικού και ιστορικού παρελθόντος

με το παρόν του Ελληνισμού παραμένουν

τα σταθερά σημεία αναφοράς και στις

επόμενες ποιητικές του συλλογές

Για το Γιώργο Σεφέρη ως σταθερή

φροντίδα υπήρχε η σπουδή της

γλώσσας

12

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 13

Ποίηση

bull Στροφή Αθήνα 1931 bull Πάνω σrsquo ένα ξένο στίχο 1934 (τετρασέλιδο χωρίς όνομα συγγραφέα) bull Η Στέρνα Αθήνα τυπΕστίας 1932 bull Μυθιστόρημα Αθήνα τυπΕστίας 1935 bull Σχέδια στο περιθώριο (ανατύπωση από τα Νέα Γράμματα Μάιος 1935) bull Τετράδια γυμνασμάτων (1929-1937) Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ημερολόγιο καταστρώματος αrsquo Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ποιήματα 1 Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ημερολόγιο καταστρώματος βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1945 bull Τελευταίος σταθμός middot Συμπλήρωμα στο Ημερολόγιο Καταστρώματος βrsquo Αθήνα Το τετράδιο 1947 bull Κίχλη Αθήνα Ίκαρος 1947 bull Ποιήματα για την Κύπρο Λευκωσία 1954 bull Πραματευτής από τη Σιδώνα Αθήνα τυπΜυρτίδη 1955 bull Νεόφυτος ο έγκλειστος μιλά Αθήνα τυπΜυρτίδη 1955 bull hellipΚύπρον ου μrsquo εθέσπισενhellip Αθήνα Ίκαρος 1955 bull Τρία κρυφά ποιήματα Αθήνα 1966 bull Οι γάτες τrsquo Άη Νικόλα Αθήνα 1970 bull Ένα ποίημα - μια στάση ζωής middot Σεφέρης Επί Ασπαλάθων Αθήνα Μνήμη 1975 bull Ποιήματα με ζωγραφιές σε μικρά παιδιά Αθήνα Ερμής 1975 bull Τετράδιο γυμνασμάτων βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1976 bull Mythistorima and gymnopaidia middot George Seferis middot with translation by Mary Cooper Walton Athens Lycabettus Press 1977

13

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 14

Μελέτες - Δοκίμια - Πεζογραφήματα - Διαλέξεις

bull ΘΣΈλιοτ Αθήνα τυπΣεργιάδη 1936 bull Διάλογος πάνω στην ποίηση Αθήνα τυπΣεργιάδη 1939 bull Δοκιμές Κάιρο τυπ ΑΓιούλη 1944 bull Deux aspects du Commerce spirituel de la France et de la Grece Κάιρο εκδ Revue de Caire 1944 bull Ερωτόκριτος Αθήνα Άλφα 1946 bull Τρείς μέρες στα μοναστήρια της Καππαδοκίας Αθήνα Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών - Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών - Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο 1953 bull Δελφοί Αθήνα Knorr - Hith 1963 bull Discoures de Stockholm Αθήνα Γαλλικό Ινστιτούτο 1963 bull Η γλώσσα στην ποίησή μας Θεσσαλονίκη Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο 1965 bull Σελίδες από ένα ημερολόγιο Αθήνα τυπ Των Εποχών 1965 bull Στα εφτακόσια χρόνια του Δάντη Αθήνα 1966 (ανάτυπο από τις Εποχές) bull Γλώσσες στον Αρτεμίδωρο τον Δαλδιανό Λευκωσία 1970 (ανάτυπο από τα Κυπριακά Χρονικά) bull Ξεστράτισμα από τους ομηρικούς ύμνους Λευκωσία 1970 (ανάτυπο από τα Κυπριακά Χρονικά) bull Χειρόγραφο Σεπ rsquo41 Αθήνα Ίκαρος 1972 bull Γράμμα στο Rex Warner πάροικο του Storrs middot Connecticat USA Αθήνα ΤυπΦΚωνσταντινίδη 1972 bull Ιγνάτης Τρελός middot Οι ώρες της lsquoΚυρίας Έρσηςrsquomiddot Ένα ψευδώνυμο δοκίμιο του Γιώργου Σεφέρη middot και ένα ανέκδοτο γράμμα του Νίκου Καχτίτση middot Φροντισμένα και σχολιασμένα από τον ΓΠΕυτυχίδη [ = ΓΠ Σαββίδη] Αθήνα Ερμής 1973

14

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 15

bull Μέρες του 1945-1951 Αθήνα Ίκαρος 1973 bull Δοκιμές Αrsquo Αθήνα Ίκαρος 1974 bull Δοκιμές Βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1974 bull Έξι νύχτες στην Ακρόπολη Αθήνα Ερμής 1974 bull Μέρες Αrsquo middot 16 Φεβρουαρίου 1925 - 17 Αυγούστου 1931 Αθήνα Ίκαρος 1975 bull Ένας Έλληνας middot Ο Μακρυγιάννης Αθήνα Ίκαρος 1975 bull ΓΣεφέρης - ΚΤσάτσος middot Ένας διάλογος για την ποίηση middot επιμέλεια Λουκάς Κούσουλας Αθήνα Ερμής 1975 bull Μέρες Βrsquo middot 24 Αυγούστου 1931 - 12 Φεβρουαρίου 1934 Αθήνα Ίκαρος 1975 bull Μέρες Γrsquo middot 16 Απρίλη 1934 - 14 Δεκέμβρη 1940 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Μέρες Εrsquo middot 1 Γενάρη 1945 - 19 Απρίλη 1951 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Μέρες Δrsquo middot 1 Γενάρη 1944 - 31 Δεκέμβρη 1944 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Πολιτικό ΗμερολόγιοΑ΄ middot 25 Νοέμβρη 1935 - 13 Οκτώβρη 1944 middot Επιμέλεια - Σημειώσεις Αλέξανδρου Ξύδη Αθήνα Ίκαρος 1979 bull Μεταγραφές middot Φιλολογική επιμέλεια Γιώργης Γιατρομανωλάκης Αθήνα Λέσχη 1980 bull Σαντορίνη Αθήνα Αρχείο Θηραϊκών μελετών 1984 bull Πολιτικό ημερολόγιο Β΄ middot 1945 - 1947 1949 1952 middot επιμέλεια - σημειώσεις Αλέξανδρου Ξύδη Αθήνα Ίκαρος 1985 bull Μέρες Στrsquo middot 20 Απρίλη 1951 - 4 Αυγούστου 1956 Αθήνα Ίκαρος 1986 bull Χειρόγραφο Οκτ lsquo 68 Αθήνα Διάττων 1986 bull Η ποίηση στον κινηματογράφο Αθήνα Διάττων 1986 bull Το βυσσινί τετράδιο middot Ανεμολόγιο - λέξεις - βότανα και ορθογραφικά Αθήνα Καστανιώτης 1987 bull ΜέρεςΖ΄ middot 1 Οκτώβρη - 27 Δεκέμβρη 1960middot Φιλολογική επιμέλεια Θεανώ Ν Μιχαηλίδου Αθήνα Ίκαρος 1990

15

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 16

Μεταφράσεις

bull ΘΣΈλιοτ Η έρημη χώρα και άλλα ποιήματα Αθήνα Ίκαρος 1949 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1973) bull Sidney Keyes Η ερημιά Αθήνα τυπΜυρτίδη 1954 bull ΘΣΈλιοτ Φονικό στην εκκλησία Αθήνα Ίκαρος 1963 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1979) bull Άσμα ασμάτων Αθήνα τυπΑσπιώτη - Έλκα 1965 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1979) bull Αντιγραφές Αθήνα Ίκαρος 1965 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1978) bull Η Αποκάλυψη του Ιωάννη Αθήνα Ίκαρος 1966 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1975) ΙV Συγκεντρωτικές εκδόσεις bull Collection de lrsquo Institut Francais drsquo Athenes middot Robert Levesque middot Seferis middot Choix de poemes traduits et accompagnes du texte grec avec une preface Αθήνα Ίκαρος 1945 bull Ποιήματα (1924-1946) Αθήνα Ίκαρος 1950 bull Γιώργος Σεφέρης middot Διάγραμμα εισαγωγής στην ποίησή του από τον ΑλεξΑργυρίου και επιλογή ποιημάτων του από τους Αλεξ Αργυρίου amp ΓΠΣαββίδη Αθήνα 1957 (ανάτυπο από την Καινούργια Εποχή) bull Εκλογή από τις Δοκιμές Αθήνα Γαλαξίας 1966 bull Γιώργος Θεοτοκάς amp Γιώργος Σεφέρης middot Αλληλογραφία (1930-1966) middot Φιλολογεπιμ ΓΠΣαββίδης Αθήνα Ερμής 1975 bull Ο Καβάφης του Σεφέρη Αrsquo middot Επιμέλεια ΓΠΣαββίδη Αθήνα Ερμής 1984 bull Αδαμάντιος Διαμαντής amp Γιώργος Σεφέρης middot Αλληλογραφία middot 1953-1971 middot Φιλολογική επιμέλεια Μιχάλης Πιερής Αθήνα Στιγμή 1985 bull Γιώργος Σεφέρης amp Αντρέας Καραντώνης middot Αλληλογραφία 1931-1960 middot Φιλολογική επιμέλεια Φώτης Δημητρακόπουλος Αθήνα Καστανιώτης 1988

16

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 17

bull Σεφέρης και Μαρώmiddot Αλληλογραφία Α΄ middot (1936-1940) middot Φιλολογική επιμέλεια ΜΖΚοπιδάκης Ηράκλειο Βικελαία Βιβλιοθήκη Ηρακλείου 1989 bull Τα Εντεψίζικα (με το ψευδώνυμο Μαθιός Πασχάλης) middot Φιλολογική επιμέλεια ΓΠΕυτυχίδης (=ΓΠΣαββίδης) Αθήνα Λέσχη 1989 bull Γράμματα Σεφέρη - Λορεντζάτου (1948-1968) middot επιμέλεια ΝΔΤριανταφυλλόπουλος Αθήνα Δόμος 1990 bull Γράμματα Σεφέρη - Λορεντζάτου (1948-1968) middot Επιμελήθηκε ΝΔΤριανταφυλλόπουλος Αθήνα Δόμος 1990 bull Κύπρος middot Μνήμη και αγάπη middot Με το φακό του Γιώργου Σεφέρη middot Πρόλογος σχεδιασμός Γενική επιμέλεια ΕΧΚάσδαγλης Λευκωσία Πολιτιστικό Κέντρο Λαϊκής Τράπεζας 1990 bull Γιώργος Σεφέρης amp Τίμος Μαλάνος middot Αλληλογραφία (1935-1963) middot Φιλολογική επιμέλεια Δημήτρης Δασκαλόπουλος Αθήνα Ολκός 1990 bull lsquoΚυπριακέςrsquo επιστολές του Σεφέρη (1954-1963)middot Από την αλληλογραφία του με τον ΓΠΣαββίδη middot φιλολογική επιμέλεια Κατερίνα Κωστίου Λευκωσία Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου 1991 bull Γιώργος Σεφέρης ndash Edmund Keeley Αλληλογραφία 1951-1971middot Εισαγωγή EKeely ndash Μετάφραση Αλόη Σιδέρη Αθήνα Άγρα 1998

Πηγή Εθνικό Κέντρο Βιβλίου

17

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

18

Σημαντικότερη Δήλωση

Επιμέλεια Διβόλης Γιώργος

Λαμπράκης Ηλίας

Κυπράκης Στέλιος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 19

laquoΠάει καιρὸς ποὺ πῆρα τὴν ἀπόφαση νὰ κρατηθῶ ἔξω ἀπὸ τὰ πολιτικὰ τοῦ τόπου Προσπάθησα ἄλλοτε νὰ τὸ ἐξηγήσω Αὐτὸ δὲ σημαίνει διόλου πὼς μοῦ εἶναι ἀδιάφορη ἡ πολιτικὴ ζωή μας Ἔτσι ἀπὸ τὰ χρόνια ἐκεῖνα ὡς τώρα τελευταῖα ἔπαψα κατὰ κανόνα νὰ ἀγγίζω τέτοια θέματα ἐξάλλου τὰ ὅσα δημοσίεψα ὡς τὶς ἀρχὲς τοῦ 1967 καὶ ἡ κατοπινὴ στάση μου - δὲν ἔχω δημοσιέψει τίποτα στὴν Ἑλλάδα ἀπὸ τότε ποὺ φιμώθηκε ἡ ἐλευθερία - ἔδειχναν μοῦ φαίνεται ἀρκετὰ καθαρὰ τὴ σκέψη μου

Μολαταῦτα μῆνες τώρα αἰσθάνομαι μέσα μου καὶ γύρω μου ὁλοένα πιὸ ἐπιτακτικά τὸ χρέος νὰ πῶ ἕνα λόγο γιὰ τὴ σημερινὴ κατάστασή μας Μὲ ὅλη τὴ δυνατὴ συντομία νὰ τί θὰ ἔλεγα

Κλείνουν δυὸ χρόνια ποὺ μᾶς ἔχει ἐπιβληθεῖ ἕνα καθεστὼς ὁλωσδιόλου ἀντίθετο μὲ τὰ ἰδεώδη γιὰ τὰ ὁποῖα πολέμησε ὁ κόσμος μας καὶ τόσο περίλαμπρα ὁ λαός μας στὸν τελευταῖο παγκόσμιο πόλεμο Εἶναι μία κατάσταση ὑποχρεωτικῆς νάρκης ὅπου ὅσες πνευματικὲς ἀξίες κατορθώσαμε νὰ κρατήσουμε ζωντανές μὲ πόνους καὶ μὲ κόπους πᾶνε κι αὐτὲς νὰ καταποντιστοῦν μέσα στὰ ἑλώδη στεκούμενα νερά Δὲ θὰ μοῦ ἦταν δύσκολο νὰ καταλάβω πῶς τέτοιες ζημιὲς δὲ λογαριάζουν πάρα πολὺ γιὰ ὁρισμένους ἀνθρώπους

19

Δυστυχῶς δὲν πρόκειται μόνον γι᾿ αὐτὸ τὸν κίνδυνο Ὅλοι πιὰ τὸ διδάχτηκαν καὶ τὸ ξέρουν πὼς στὶς δικτατορικὲς καταστάσεις ἡ ἀρχὴ μπορεῖ νὰ μοιάζει εὔκολη ὅμως ἡ τραγωδία περιμένει ἀναπότρεπτη στὸ τέλος Τὸ δράμα αὐτοῦ τοῦ τέλους μᾶς βασανίζει συνειδητὰ ἢ ἀσυνείδητα ὅπως στοὺς παμπάλαιους χοροὺς τοῦ Αἰσχύλου Ὅσο μένει ἡ ἀνωμαλία τόσο προχωρεῖ τὸ κακό

Εἶμαι ἕνας ἄνθρωπος χωρὶς κανένα ἀπολύτως πολιτικὸ δεσμὸ καί μπορῶ νὰ τὸ πῶ μιλῶ χωρὶς φόβο καὶ χωρὶς πάθος Βλέπω μπροστά μου τὸν γκρεμὸ ὅπου μᾶς ὁδηγεῖ ἡ καταπίεση ποὺ κάλυψε τὸν τόπο Αὐτὴ ἡ ἀνωμαλία πρέπει νὰ σταματήσει Εἶναι ἐθνικὴ ἐπιταγή

Τώρα ξαναγυρίζω στὴ σιωπή μου Παρακαλῶ τὸ Θεὸ νὰ μὴ μὲ φέρει ἄλλη φορὰ σὲ παρόμοια ἀνάγκη νὰ ξαναμιλήσωraquo

20

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

21

ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΡΕΣΑΝ

Επιμέλεια Αργυράκης Ιάσονας

Καλαλάρι Ρίγγελς

Κακουλάκης Γρηγόρης

Κρητσωτάκης Νίκος

Μακρής Αργύρης - Μαρίνος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 22

Κι αν ο αγέρας φυσά

Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά Μας βαραίνουν οι φίλοι που δεν ξέρουν πια πώς να πεθάνουν Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 23

Λίγο ακόμα

Λίγο ακόμα θα ιδούμε τις αμυγδαλιές ν ανθίζουν τα μάρμαρα να λάμπουν στον ήλιο τη θάλασσα να κυματίζει λίγο ακόμα να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 24

Στροφή

Στιγμή σταλμένη ἀπὸ ἕνα χέρι ποὺ εἶχα τόσο ἀγαπήσει μὲ πρόφταξες ἴσια στὴ δύση σὰ μαῦρο περιστέρι Ὁ δρόμος ἄσπριζε μπροστά μου ἁπαλὸς ἀχνὸς ὕπνου στὸ γέρμα ἑνὸς μυστικοῦ δείπνου Στιγμὴ σπυρὶ τῆς ἄμμου ποὺ κράτησες μονάχη σου ὅλη τὴν τραγικὴ κλεψύδρα βουβή σὰ νὰ εἶχε δεῖ τὴν Ὕδρα στὸ οὐράνιο περιβόλι

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 25

Μποτίλια στὸ πέλαγο

Τρεῖς βράχοι λίγα καμένα πεῦκα κι ἕνα ρημοκλῆσι

καὶ παραπάνω

τὸ ἴδιο τοπίο ἀντιγραμμένο ξαναρχίζει

τρεῖς βράχοι σὲ σχῆμα πύλης σκουριασμένοι

λίγα καμένα πεῦκα μαῦρα καὶ κίτρινα

κι ἕνα τετράγωνο σπιτάκι θαμμένο στὸν ἀσβέστη

καὶ παραπάνω ἀκόμη πολλὲς φορὲς

τὸ ἴδιο τοπίο ξαναρχίζει κλιμακωτὰ

ὡς τὸν ὁρίζοντα ὡς τὸν οὐρανὸ ποὺ βασιλεύει

Ἐδῶ ἀράξαμε τὸ καράβι νὰ ματίσουμε τὰ σπασμένα κουπιά

νὰ πιοῦμε νερὸ καὶ νὰ κοιμηθοῦμε

Ἡ θάλασσα ποὺ μᾶς πίκρανε εἶναι βαθιὰ κι ἀνεξερεύνητη

καὶ ξεδιπλώνει μίαν ἀπέραντη γαλήνη

Ἐδῶ μέσα στὰ βότσαλα βρήκαμε ἕνα νόμισμα

καὶ τὸ παίξαμε στὰ ζάρια

Τὸ κέρδισε ὁ μικρότερος καὶ χάθηκε

Ξαναμπαρκάραμε μὲ τὰ σπασμένα μας κουπιά

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 26

Ἄρνηση

Στὸ περιγιάλι τὸ κρυφὸ

κι ἄσπρο σὰν περιστέρι διψάσαμε τὸ μεσημέρι μὰ τὸ νερὸ γλυφό

Πάνω στὴν ἄμμο τὴν ξανθὴ γράψαμε τ᾿ ὄνομά της ὡραῖα ποὺ φύσηξεν ὁ μπάτης καὶ σβήστηκε ἡ γραφή

Μὲ τί καρδιά μὲ τί πνοή τί πόθους καὶ τί πάθος πήραμε τὴ ζωή μας λάθος κι ἀλλάξαμε ζωή

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

27

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΥΛΙΚΟ

Επιμέλεια Δρυλεράκη Στέλλα

Κασαπάκη Φλώρα

Κατσουλάκη Ευαγγελία

Αποστολάκη Ευαγγελία

Καμπιτάκη Μυρτώ

Κληρονόμου Ειρήνη

Μονιάκη Στέλλα

27

Τον ξένο και τον εχθρό τον είδαμε

στον καθρέφτη

ldquoΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Δ΄ ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣrdquo

Εύκολα τρίβεται ο άνθρωπος μες στους πολέμουςmiddot ο άνθρωπος είναι μαλακός ένα δεμάτι χόρτοmiddot χείλια και δάχτυλα που λαχταρούν ένα άσπρο στήθος μάτια που μισοκλείνουν στο λαμπύρισμα της μέρας και πόδια που θα τρέχανε κι ας είναι τόσο κουρασμένα στο παραμικρό σφύριγμα του κέρδους

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

28

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 29

Ο Γιώργος Σεφέρης το 1963

ldquoΡε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε

πληγώνειrdquo Ο Γ Σεφέρης διηγείται ένα περιστατικό που

συνέβη στο Νίκο Γκάτσο

Γύριζε το χειμώνα του lsquo36 σπίτι του από μια

ταβέρνα Ήμουνα στην Κορυτσά ndashλέει ο ποιητής

- και είχα στείλει στην Αθήνα σε χειρόγραφο το

ποίημα ldquoΜε τον τρόπο του Γ Σrdquo Κατά κακή του

τύχη έπιασαν το Γκάτσο και τον πήγαν στο

τμήμα Τον έψαξαν Στην τσέπη του το

χειρόγραφο

-Ρε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε πληγώνει

Κομμουνιστής ε

-Μα κύριε αστυνόμε δεν το lsquoγραψα εγώ αυτό το

lsquoγραψε ο κ Σεφέρης που είναι πρόξενος

-Πρόξενος ε Τέτοιους προξένους έχουμε Γιrsquo

αυτό πάμε κατά διαβόλου

Ευτυχώς βρέθηκαν στις τσέπες του και κάτι άλλα

της ίδιας τεχνοτροπίας που αφόπλισαν τους

φρουρούς της ησυχίας μας

-Σrsquo αφήνουμε μωρέ γιατί είσαι βλάκας του

είπαν όταν τα διάβασαν ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ ldquoΜΕΡΕΣ Δ΄rdquo από το βιβλίο ldquoΟ

ΣΕΦΕΡΗΣ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣrdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 30

Αποφθέγματα του ποιητή

Είναι πιο εύκολο να περάσει καμήλα από

την τρύπα βελόνας παρά Έλληνας

πολιτικός να καταλάβει την Ελλάδα

ΜΕΡΕΣ Γ΄

Η σωτηρία του ανθρώπου βρίσκεται μέσα

του και ο χαμός του

ΜΕΡΕΣ Β΄

Η θύμηση μου έφαγε τη μνήμη

ΜΕΡΕΣ Α΄

Η επιστήμη είναι καθrsquo ορισμόν αληθινή

πάντα αποδείχνει με το Α + Β πως ότι

υποστηρίζει είναι αληθινό Ακόμη και τα

πιο υπέρογκα λάθη

ΜΕΡΕΣ Α΄

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 31 31

Η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη με Νόμπελ

Λογοτεχνίας από τη σουηδική Ακαδημία το 1963

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 32

Ο Γιώργος Σεφέρης και η

γυναίκα του Μαρώ τον

Ιούλιο του 1941 στο

Γιοχάνεσμπουργκ

hellipτο σπουδαίο δεν είναι νrsquo

αλλάξουμε τη ζωή μας

ονειροπολώντας μιαν άλλη

πιο ενδιαφέρουσα αλλά να

κάνουμε να λαλήσει τούτη η

ζωή όπως μας δόθηκε την

καθημερινή την ταπεινή την

ανθρώπινη όπου το καθετί

που μπορούσε να γυρέψουμε

πρέπει να υπάρχει

ldquoΜΕΡΕΣ Α΄rdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 33

ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Το πραγματικό κλίμα που δημιούργησε στην Ελλάδα η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη το περιγράφει ο Γ Π Σαββίδης σε κείμενό του το 1993 με τον εύγλωττο τίτλο ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Όπως θυμάται ο Σαββίδης (1993) επειδή υποψιαζόταν ότι η επιστροφή του Γιώργου Σεφέρη από τη Στοκχόλμη θα συνοδευόταν από την ίδια ldquoμουγκαμάραrdquo τηλεγραφεί ldquoυποδεικνύοντας την οργάνωση κάποιας υποδοχήςrdquo Στο αεροδρόμιο τους υποδέχονται δυο γυναίκες ldquoη μάνα μου και η Ιωάννα Τσάτσου Κανείς άλλοςrdquo

Η θριαμβευτική υποδοχή του Σεφέρη γίνεται οκτώ χρόνια μετά την επιστροφή του από τη Σουηδία Το απόγευμα της κηδείας του (22 Σεπτεμβρίου 1971) αυτόκλητος σύσσωμος ο αθηναϊκός λαός υποδέχεται τον ποιητή του ενώ ο ίδιος είχε αναχωρήσει μία ημέρα πριν

αποσπάσματα από άρθρο του ΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

ldquoΟ Σεφέρης το Νόμπελ και μια συνωμοσίαrdquo εφ ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

Από την κηδεία του 22 Σεπτεμβρίου 1971

34

ΠΗΓΕΣ

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού wwwsnhellgr Εθνικό Κέντρο Βιβλίου wwwekebigr

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Β Γ Γυμνασίου ΟΕΔΒ

ιστοσελίδες httplogomnimonwordpresscom

httpbibliothirasblogspotgr201303blog-post_15html

httpseferisgiorgosblogspotgr

wwwwikipediaorg wwwnetschoolbookgr

Σύνθεση εργασίας Ευτυχία Καλογιαννάκη

Δήμητρα Κοσμαδάκη

35

Page 11: Γιώργος Σεφέρης

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 11

Τα θέματα που απασχολούν το

Σεφέρη στο ποιητικό του έργο

είναι ο έρωτας και η ελληνική

ιστορική παράδοση που

αποτελεί για τον ίδιο βασικό

στοιχείο της ελληνικότητας

Η αξιοποίηση των τοπικών

παραδόσεων κα του ιστορικού

παρελθόντος ενός λαού

αποτελούν κύρια χαρακτηριστικά

του κινήματος του μοντερνισμού

Έτσι με τη συλλογή

laquoΜυθιστόρημαraquo ο Σεφέρης το

1935 περνά στον ελεύθερο στίχο

και δείχνει να επηρεάζεται

εντονότερα από τον μοντερνισμό

και ειδικότερα από την ποίηση του

Έλιοτ με στοιχεία αντιλυρικά

11

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 12

Οι λέξεις που χρησιμοποιεί στη συλλογή

laquoΜυθιστόρημαraquo αντλούνται από το

καθημερινό λεξιλόγιο και το ύφος του

θυμίζει έντονα τον προφορικό λόγο

Ο απαισιόδοξος τόνος η μελαγχολική

διάθεση την οποία κάποιοι μελετητές

ονόμασαν καημό και η συσχέτιση του

μυθολογικού και ιστορικού παρελθόντος

με το παρόν του Ελληνισμού παραμένουν

τα σταθερά σημεία αναφοράς και στις

επόμενες ποιητικές του συλλογές

Για το Γιώργο Σεφέρη ως σταθερή

φροντίδα υπήρχε η σπουδή της

γλώσσας

12

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 13

Ποίηση

bull Στροφή Αθήνα 1931 bull Πάνω σrsquo ένα ξένο στίχο 1934 (τετρασέλιδο χωρίς όνομα συγγραφέα) bull Η Στέρνα Αθήνα τυπΕστίας 1932 bull Μυθιστόρημα Αθήνα τυπΕστίας 1935 bull Σχέδια στο περιθώριο (ανατύπωση από τα Νέα Γράμματα Μάιος 1935) bull Τετράδια γυμνασμάτων (1929-1937) Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ημερολόγιο καταστρώματος αrsquo Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ποιήματα 1 Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ημερολόγιο καταστρώματος βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1945 bull Τελευταίος σταθμός middot Συμπλήρωμα στο Ημερολόγιο Καταστρώματος βrsquo Αθήνα Το τετράδιο 1947 bull Κίχλη Αθήνα Ίκαρος 1947 bull Ποιήματα για την Κύπρο Λευκωσία 1954 bull Πραματευτής από τη Σιδώνα Αθήνα τυπΜυρτίδη 1955 bull Νεόφυτος ο έγκλειστος μιλά Αθήνα τυπΜυρτίδη 1955 bull hellipΚύπρον ου μrsquo εθέσπισενhellip Αθήνα Ίκαρος 1955 bull Τρία κρυφά ποιήματα Αθήνα 1966 bull Οι γάτες τrsquo Άη Νικόλα Αθήνα 1970 bull Ένα ποίημα - μια στάση ζωής middot Σεφέρης Επί Ασπαλάθων Αθήνα Μνήμη 1975 bull Ποιήματα με ζωγραφιές σε μικρά παιδιά Αθήνα Ερμής 1975 bull Τετράδιο γυμνασμάτων βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1976 bull Mythistorima and gymnopaidia middot George Seferis middot with translation by Mary Cooper Walton Athens Lycabettus Press 1977

13

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 14

Μελέτες - Δοκίμια - Πεζογραφήματα - Διαλέξεις

bull ΘΣΈλιοτ Αθήνα τυπΣεργιάδη 1936 bull Διάλογος πάνω στην ποίηση Αθήνα τυπΣεργιάδη 1939 bull Δοκιμές Κάιρο τυπ ΑΓιούλη 1944 bull Deux aspects du Commerce spirituel de la France et de la Grece Κάιρο εκδ Revue de Caire 1944 bull Ερωτόκριτος Αθήνα Άλφα 1946 bull Τρείς μέρες στα μοναστήρια της Καππαδοκίας Αθήνα Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών - Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών - Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο 1953 bull Δελφοί Αθήνα Knorr - Hith 1963 bull Discoures de Stockholm Αθήνα Γαλλικό Ινστιτούτο 1963 bull Η γλώσσα στην ποίησή μας Θεσσαλονίκη Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο 1965 bull Σελίδες από ένα ημερολόγιο Αθήνα τυπ Των Εποχών 1965 bull Στα εφτακόσια χρόνια του Δάντη Αθήνα 1966 (ανάτυπο από τις Εποχές) bull Γλώσσες στον Αρτεμίδωρο τον Δαλδιανό Λευκωσία 1970 (ανάτυπο από τα Κυπριακά Χρονικά) bull Ξεστράτισμα από τους ομηρικούς ύμνους Λευκωσία 1970 (ανάτυπο από τα Κυπριακά Χρονικά) bull Χειρόγραφο Σεπ rsquo41 Αθήνα Ίκαρος 1972 bull Γράμμα στο Rex Warner πάροικο του Storrs middot Connecticat USA Αθήνα ΤυπΦΚωνσταντινίδη 1972 bull Ιγνάτης Τρελός middot Οι ώρες της lsquoΚυρίας Έρσηςrsquomiddot Ένα ψευδώνυμο δοκίμιο του Γιώργου Σεφέρη middot και ένα ανέκδοτο γράμμα του Νίκου Καχτίτση middot Φροντισμένα και σχολιασμένα από τον ΓΠΕυτυχίδη [ = ΓΠ Σαββίδη] Αθήνα Ερμής 1973

14

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 15

bull Μέρες του 1945-1951 Αθήνα Ίκαρος 1973 bull Δοκιμές Αrsquo Αθήνα Ίκαρος 1974 bull Δοκιμές Βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1974 bull Έξι νύχτες στην Ακρόπολη Αθήνα Ερμής 1974 bull Μέρες Αrsquo middot 16 Φεβρουαρίου 1925 - 17 Αυγούστου 1931 Αθήνα Ίκαρος 1975 bull Ένας Έλληνας middot Ο Μακρυγιάννης Αθήνα Ίκαρος 1975 bull ΓΣεφέρης - ΚΤσάτσος middot Ένας διάλογος για την ποίηση middot επιμέλεια Λουκάς Κούσουλας Αθήνα Ερμής 1975 bull Μέρες Βrsquo middot 24 Αυγούστου 1931 - 12 Φεβρουαρίου 1934 Αθήνα Ίκαρος 1975 bull Μέρες Γrsquo middot 16 Απρίλη 1934 - 14 Δεκέμβρη 1940 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Μέρες Εrsquo middot 1 Γενάρη 1945 - 19 Απρίλη 1951 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Μέρες Δrsquo middot 1 Γενάρη 1944 - 31 Δεκέμβρη 1944 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Πολιτικό ΗμερολόγιοΑ΄ middot 25 Νοέμβρη 1935 - 13 Οκτώβρη 1944 middot Επιμέλεια - Σημειώσεις Αλέξανδρου Ξύδη Αθήνα Ίκαρος 1979 bull Μεταγραφές middot Φιλολογική επιμέλεια Γιώργης Γιατρομανωλάκης Αθήνα Λέσχη 1980 bull Σαντορίνη Αθήνα Αρχείο Θηραϊκών μελετών 1984 bull Πολιτικό ημερολόγιο Β΄ middot 1945 - 1947 1949 1952 middot επιμέλεια - σημειώσεις Αλέξανδρου Ξύδη Αθήνα Ίκαρος 1985 bull Μέρες Στrsquo middot 20 Απρίλη 1951 - 4 Αυγούστου 1956 Αθήνα Ίκαρος 1986 bull Χειρόγραφο Οκτ lsquo 68 Αθήνα Διάττων 1986 bull Η ποίηση στον κινηματογράφο Αθήνα Διάττων 1986 bull Το βυσσινί τετράδιο middot Ανεμολόγιο - λέξεις - βότανα και ορθογραφικά Αθήνα Καστανιώτης 1987 bull ΜέρεςΖ΄ middot 1 Οκτώβρη - 27 Δεκέμβρη 1960middot Φιλολογική επιμέλεια Θεανώ Ν Μιχαηλίδου Αθήνα Ίκαρος 1990

15

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 16

Μεταφράσεις

bull ΘΣΈλιοτ Η έρημη χώρα και άλλα ποιήματα Αθήνα Ίκαρος 1949 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1973) bull Sidney Keyes Η ερημιά Αθήνα τυπΜυρτίδη 1954 bull ΘΣΈλιοτ Φονικό στην εκκλησία Αθήνα Ίκαρος 1963 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1979) bull Άσμα ασμάτων Αθήνα τυπΑσπιώτη - Έλκα 1965 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1979) bull Αντιγραφές Αθήνα Ίκαρος 1965 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1978) bull Η Αποκάλυψη του Ιωάννη Αθήνα Ίκαρος 1966 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1975) ΙV Συγκεντρωτικές εκδόσεις bull Collection de lrsquo Institut Francais drsquo Athenes middot Robert Levesque middot Seferis middot Choix de poemes traduits et accompagnes du texte grec avec une preface Αθήνα Ίκαρος 1945 bull Ποιήματα (1924-1946) Αθήνα Ίκαρος 1950 bull Γιώργος Σεφέρης middot Διάγραμμα εισαγωγής στην ποίησή του από τον ΑλεξΑργυρίου και επιλογή ποιημάτων του από τους Αλεξ Αργυρίου amp ΓΠΣαββίδη Αθήνα 1957 (ανάτυπο από την Καινούργια Εποχή) bull Εκλογή από τις Δοκιμές Αθήνα Γαλαξίας 1966 bull Γιώργος Θεοτοκάς amp Γιώργος Σεφέρης middot Αλληλογραφία (1930-1966) middot Φιλολογεπιμ ΓΠΣαββίδης Αθήνα Ερμής 1975 bull Ο Καβάφης του Σεφέρη Αrsquo middot Επιμέλεια ΓΠΣαββίδη Αθήνα Ερμής 1984 bull Αδαμάντιος Διαμαντής amp Γιώργος Σεφέρης middot Αλληλογραφία middot 1953-1971 middot Φιλολογική επιμέλεια Μιχάλης Πιερής Αθήνα Στιγμή 1985 bull Γιώργος Σεφέρης amp Αντρέας Καραντώνης middot Αλληλογραφία 1931-1960 middot Φιλολογική επιμέλεια Φώτης Δημητρακόπουλος Αθήνα Καστανιώτης 1988

16

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 17

bull Σεφέρης και Μαρώmiddot Αλληλογραφία Α΄ middot (1936-1940) middot Φιλολογική επιμέλεια ΜΖΚοπιδάκης Ηράκλειο Βικελαία Βιβλιοθήκη Ηρακλείου 1989 bull Τα Εντεψίζικα (με το ψευδώνυμο Μαθιός Πασχάλης) middot Φιλολογική επιμέλεια ΓΠΕυτυχίδης (=ΓΠΣαββίδης) Αθήνα Λέσχη 1989 bull Γράμματα Σεφέρη - Λορεντζάτου (1948-1968) middot επιμέλεια ΝΔΤριανταφυλλόπουλος Αθήνα Δόμος 1990 bull Γράμματα Σεφέρη - Λορεντζάτου (1948-1968) middot Επιμελήθηκε ΝΔΤριανταφυλλόπουλος Αθήνα Δόμος 1990 bull Κύπρος middot Μνήμη και αγάπη middot Με το φακό του Γιώργου Σεφέρη middot Πρόλογος σχεδιασμός Γενική επιμέλεια ΕΧΚάσδαγλης Λευκωσία Πολιτιστικό Κέντρο Λαϊκής Τράπεζας 1990 bull Γιώργος Σεφέρης amp Τίμος Μαλάνος middot Αλληλογραφία (1935-1963) middot Φιλολογική επιμέλεια Δημήτρης Δασκαλόπουλος Αθήνα Ολκός 1990 bull lsquoΚυπριακέςrsquo επιστολές του Σεφέρη (1954-1963)middot Από την αλληλογραφία του με τον ΓΠΣαββίδη middot φιλολογική επιμέλεια Κατερίνα Κωστίου Λευκωσία Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου 1991 bull Γιώργος Σεφέρης ndash Edmund Keeley Αλληλογραφία 1951-1971middot Εισαγωγή EKeely ndash Μετάφραση Αλόη Σιδέρη Αθήνα Άγρα 1998

Πηγή Εθνικό Κέντρο Βιβλίου

17

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

18

Σημαντικότερη Δήλωση

Επιμέλεια Διβόλης Γιώργος

Λαμπράκης Ηλίας

Κυπράκης Στέλιος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 19

laquoΠάει καιρὸς ποὺ πῆρα τὴν ἀπόφαση νὰ κρατηθῶ ἔξω ἀπὸ τὰ πολιτικὰ τοῦ τόπου Προσπάθησα ἄλλοτε νὰ τὸ ἐξηγήσω Αὐτὸ δὲ σημαίνει διόλου πὼς μοῦ εἶναι ἀδιάφορη ἡ πολιτικὴ ζωή μας Ἔτσι ἀπὸ τὰ χρόνια ἐκεῖνα ὡς τώρα τελευταῖα ἔπαψα κατὰ κανόνα νὰ ἀγγίζω τέτοια θέματα ἐξάλλου τὰ ὅσα δημοσίεψα ὡς τὶς ἀρχὲς τοῦ 1967 καὶ ἡ κατοπινὴ στάση μου - δὲν ἔχω δημοσιέψει τίποτα στὴν Ἑλλάδα ἀπὸ τότε ποὺ φιμώθηκε ἡ ἐλευθερία - ἔδειχναν μοῦ φαίνεται ἀρκετὰ καθαρὰ τὴ σκέψη μου

Μολαταῦτα μῆνες τώρα αἰσθάνομαι μέσα μου καὶ γύρω μου ὁλοένα πιὸ ἐπιτακτικά τὸ χρέος νὰ πῶ ἕνα λόγο γιὰ τὴ σημερινὴ κατάστασή μας Μὲ ὅλη τὴ δυνατὴ συντομία νὰ τί θὰ ἔλεγα

Κλείνουν δυὸ χρόνια ποὺ μᾶς ἔχει ἐπιβληθεῖ ἕνα καθεστὼς ὁλωσδιόλου ἀντίθετο μὲ τὰ ἰδεώδη γιὰ τὰ ὁποῖα πολέμησε ὁ κόσμος μας καὶ τόσο περίλαμπρα ὁ λαός μας στὸν τελευταῖο παγκόσμιο πόλεμο Εἶναι μία κατάσταση ὑποχρεωτικῆς νάρκης ὅπου ὅσες πνευματικὲς ἀξίες κατορθώσαμε νὰ κρατήσουμε ζωντανές μὲ πόνους καὶ μὲ κόπους πᾶνε κι αὐτὲς νὰ καταποντιστοῦν μέσα στὰ ἑλώδη στεκούμενα νερά Δὲ θὰ μοῦ ἦταν δύσκολο νὰ καταλάβω πῶς τέτοιες ζημιὲς δὲ λογαριάζουν πάρα πολὺ γιὰ ὁρισμένους ἀνθρώπους

19

Δυστυχῶς δὲν πρόκειται μόνον γι᾿ αὐτὸ τὸν κίνδυνο Ὅλοι πιὰ τὸ διδάχτηκαν καὶ τὸ ξέρουν πὼς στὶς δικτατορικὲς καταστάσεις ἡ ἀρχὴ μπορεῖ νὰ μοιάζει εὔκολη ὅμως ἡ τραγωδία περιμένει ἀναπότρεπτη στὸ τέλος Τὸ δράμα αὐτοῦ τοῦ τέλους μᾶς βασανίζει συνειδητὰ ἢ ἀσυνείδητα ὅπως στοὺς παμπάλαιους χοροὺς τοῦ Αἰσχύλου Ὅσο μένει ἡ ἀνωμαλία τόσο προχωρεῖ τὸ κακό

Εἶμαι ἕνας ἄνθρωπος χωρὶς κανένα ἀπολύτως πολιτικὸ δεσμὸ καί μπορῶ νὰ τὸ πῶ μιλῶ χωρὶς φόβο καὶ χωρὶς πάθος Βλέπω μπροστά μου τὸν γκρεμὸ ὅπου μᾶς ὁδηγεῖ ἡ καταπίεση ποὺ κάλυψε τὸν τόπο Αὐτὴ ἡ ἀνωμαλία πρέπει νὰ σταματήσει Εἶναι ἐθνικὴ ἐπιταγή

Τώρα ξαναγυρίζω στὴ σιωπή μου Παρακαλῶ τὸ Θεὸ νὰ μὴ μὲ φέρει ἄλλη φορὰ σὲ παρόμοια ἀνάγκη νὰ ξαναμιλήσωraquo

20

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

21

ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΡΕΣΑΝ

Επιμέλεια Αργυράκης Ιάσονας

Καλαλάρι Ρίγγελς

Κακουλάκης Γρηγόρης

Κρητσωτάκης Νίκος

Μακρής Αργύρης - Μαρίνος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 22

Κι αν ο αγέρας φυσά

Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά Μας βαραίνουν οι φίλοι που δεν ξέρουν πια πώς να πεθάνουν Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 23

Λίγο ακόμα

Λίγο ακόμα θα ιδούμε τις αμυγδαλιές ν ανθίζουν τα μάρμαρα να λάμπουν στον ήλιο τη θάλασσα να κυματίζει λίγο ακόμα να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 24

Στροφή

Στιγμή σταλμένη ἀπὸ ἕνα χέρι ποὺ εἶχα τόσο ἀγαπήσει μὲ πρόφταξες ἴσια στὴ δύση σὰ μαῦρο περιστέρι Ὁ δρόμος ἄσπριζε μπροστά μου ἁπαλὸς ἀχνὸς ὕπνου στὸ γέρμα ἑνὸς μυστικοῦ δείπνου Στιγμὴ σπυρὶ τῆς ἄμμου ποὺ κράτησες μονάχη σου ὅλη τὴν τραγικὴ κλεψύδρα βουβή σὰ νὰ εἶχε δεῖ τὴν Ὕδρα στὸ οὐράνιο περιβόλι

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 25

Μποτίλια στὸ πέλαγο

Τρεῖς βράχοι λίγα καμένα πεῦκα κι ἕνα ρημοκλῆσι

καὶ παραπάνω

τὸ ἴδιο τοπίο ἀντιγραμμένο ξαναρχίζει

τρεῖς βράχοι σὲ σχῆμα πύλης σκουριασμένοι

λίγα καμένα πεῦκα μαῦρα καὶ κίτρινα

κι ἕνα τετράγωνο σπιτάκι θαμμένο στὸν ἀσβέστη

καὶ παραπάνω ἀκόμη πολλὲς φορὲς

τὸ ἴδιο τοπίο ξαναρχίζει κλιμακωτὰ

ὡς τὸν ὁρίζοντα ὡς τὸν οὐρανὸ ποὺ βασιλεύει

Ἐδῶ ἀράξαμε τὸ καράβι νὰ ματίσουμε τὰ σπασμένα κουπιά

νὰ πιοῦμε νερὸ καὶ νὰ κοιμηθοῦμε

Ἡ θάλασσα ποὺ μᾶς πίκρανε εἶναι βαθιὰ κι ἀνεξερεύνητη

καὶ ξεδιπλώνει μίαν ἀπέραντη γαλήνη

Ἐδῶ μέσα στὰ βότσαλα βρήκαμε ἕνα νόμισμα

καὶ τὸ παίξαμε στὰ ζάρια

Τὸ κέρδισε ὁ μικρότερος καὶ χάθηκε

Ξαναμπαρκάραμε μὲ τὰ σπασμένα μας κουπιά

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 26

Ἄρνηση

Στὸ περιγιάλι τὸ κρυφὸ

κι ἄσπρο σὰν περιστέρι διψάσαμε τὸ μεσημέρι μὰ τὸ νερὸ γλυφό

Πάνω στὴν ἄμμο τὴν ξανθὴ γράψαμε τ᾿ ὄνομά της ὡραῖα ποὺ φύσηξεν ὁ μπάτης καὶ σβήστηκε ἡ γραφή

Μὲ τί καρδιά μὲ τί πνοή τί πόθους καὶ τί πάθος πήραμε τὴ ζωή μας λάθος κι ἀλλάξαμε ζωή

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

27

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΥΛΙΚΟ

Επιμέλεια Δρυλεράκη Στέλλα

Κασαπάκη Φλώρα

Κατσουλάκη Ευαγγελία

Αποστολάκη Ευαγγελία

Καμπιτάκη Μυρτώ

Κληρονόμου Ειρήνη

Μονιάκη Στέλλα

27

Τον ξένο και τον εχθρό τον είδαμε

στον καθρέφτη

ldquoΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Δ΄ ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣrdquo

Εύκολα τρίβεται ο άνθρωπος μες στους πολέμουςmiddot ο άνθρωπος είναι μαλακός ένα δεμάτι χόρτοmiddot χείλια και δάχτυλα που λαχταρούν ένα άσπρο στήθος μάτια που μισοκλείνουν στο λαμπύρισμα της μέρας και πόδια που θα τρέχανε κι ας είναι τόσο κουρασμένα στο παραμικρό σφύριγμα του κέρδους

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

28

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 29

Ο Γιώργος Σεφέρης το 1963

ldquoΡε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε

πληγώνειrdquo Ο Γ Σεφέρης διηγείται ένα περιστατικό που

συνέβη στο Νίκο Γκάτσο

Γύριζε το χειμώνα του lsquo36 σπίτι του από μια

ταβέρνα Ήμουνα στην Κορυτσά ndashλέει ο ποιητής

- και είχα στείλει στην Αθήνα σε χειρόγραφο το

ποίημα ldquoΜε τον τρόπο του Γ Σrdquo Κατά κακή του

τύχη έπιασαν το Γκάτσο και τον πήγαν στο

τμήμα Τον έψαξαν Στην τσέπη του το

χειρόγραφο

-Ρε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε πληγώνει

Κομμουνιστής ε

-Μα κύριε αστυνόμε δεν το lsquoγραψα εγώ αυτό το

lsquoγραψε ο κ Σεφέρης που είναι πρόξενος

-Πρόξενος ε Τέτοιους προξένους έχουμε Γιrsquo

αυτό πάμε κατά διαβόλου

Ευτυχώς βρέθηκαν στις τσέπες του και κάτι άλλα

της ίδιας τεχνοτροπίας που αφόπλισαν τους

φρουρούς της ησυχίας μας

-Σrsquo αφήνουμε μωρέ γιατί είσαι βλάκας του

είπαν όταν τα διάβασαν ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ ldquoΜΕΡΕΣ Δ΄rdquo από το βιβλίο ldquoΟ

ΣΕΦΕΡΗΣ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣrdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 30

Αποφθέγματα του ποιητή

Είναι πιο εύκολο να περάσει καμήλα από

την τρύπα βελόνας παρά Έλληνας

πολιτικός να καταλάβει την Ελλάδα

ΜΕΡΕΣ Γ΄

Η σωτηρία του ανθρώπου βρίσκεται μέσα

του και ο χαμός του

ΜΕΡΕΣ Β΄

Η θύμηση μου έφαγε τη μνήμη

ΜΕΡΕΣ Α΄

Η επιστήμη είναι καθrsquo ορισμόν αληθινή

πάντα αποδείχνει με το Α + Β πως ότι

υποστηρίζει είναι αληθινό Ακόμη και τα

πιο υπέρογκα λάθη

ΜΕΡΕΣ Α΄

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 31 31

Η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη με Νόμπελ

Λογοτεχνίας από τη σουηδική Ακαδημία το 1963

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 32

Ο Γιώργος Σεφέρης και η

γυναίκα του Μαρώ τον

Ιούλιο του 1941 στο

Γιοχάνεσμπουργκ

hellipτο σπουδαίο δεν είναι νrsquo

αλλάξουμε τη ζωή μας

ονειροπολώντας μιαν άλλη

πιο ενδιαφέρουσα αλλά να

κάνουμε να λαλήσει τούτη η

ζωή όπως μας δόθηκε την

καθημερινή την ταπεινή την

ανθρώπινη όπου το καθετί

που μπορούσε να γυρέψουμε

πρέπει να υπάρχει

ldquoΜΕΡΕΣ Α΄rdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 33

ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Το πραγματικό κλίμα που δημιούργησε στην Ελλάδα η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη το περιγράφει ο Γ Π Σαββίδης σε κείμενό του το 1993 με τον εύγλωττο τίτλο ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Όπως θυμάται ο Σαββίδης (1993) επειδή υποψιαζόταν ότι η επιστροφή του Γιώργου Σεφέρη από τη Στοκχόλμη θα συνοδευόταν από την ίδια ldquoμουγκαμάραrdquo τηλεγραφεί ldquoυποδεικνύοντας την οργάνωση κάποιας υποδοχήςrdquo Στο αεροδρόμιο τους υποδέχονται δυο γυναίκες ldquoη μάνα μου και η Ιωάννα Τσάτσου Κανείς άλλοςrdquo

Η θριαμβευτική υποδοχή του Σεφέρη γίνεται οκτώ χρόνια μετά την επιστροφή του από τη Σουηδία Το απόγευμα της κηδείας του (22 Σεπτεμβρίου 1971) αυτόκλητος σύσσωμος ο αθηναϊκός λαός υποδέχεται τον ποιητή του ενώ ο ίδιος είχε αναχωρήσει μία ημέρα πριν

αποσπάσματα από άρθρο του ΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

ldquoΟ Σεφέρης το Νόμπελ και μια συνωμοσίαrdquo εφ ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

Από την κηδεία του 22 Σεπτεμβρίου 1971

34

ΠΗΓΕΣ

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού wwwsnhellgr Εθνικό Κέντρο Βιβλίου wwwekebigr

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Β Γ Γυμνασίου ΟΕΔΒ

ιστοσελίδες httplogomnimonwordpresscom

httpbibliothirasblogspotgr201303blog-post_15html

httpseferisgiorgosblogspotgr

wwwwikipediaorg wwwnetschoolbookgr

Σύνθεση εργασίας Ευτυχία Καλογιαννάκη

Δήμητρα Κοσμαδάκη

35

Page 12: Γιώργος Σεφέρης

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 12

Οι λέξεις που χρησιμοποιεί στη συλλογή

laquoΜυθιστόρημαraquo αντλούνται από το

καθημερινό λεξιλόγιο και το ύφος του

θυμίζει έντονα τον προφορικό λόγο

Ο απαισιόδοξος τόνος η μελαγχολική

διάθεση την οποία κάποιοι μελετητές

ονόμασαν καημό και η συσχέτιση του

μυθολογικού και ιστορικού παρελθόντος

με το παρόν του Ελληνισμού παραμένουν

τα σταθερά σημεία αναφοράς και στις

επόμενες ποιητικές του συλλογές

Για το Γιώργο Σεφέρη ως σταθερή

φροντίδα υπήρχε η σπουδή της

γλώσσας

12

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 13

Ποίηση

bull Στροφή Αθήνα 1931 bull Πάνω σrsquo ένα ξένο στίχο 1934 (τετρασέλιδο χωρίς όνομα συγγραφέα) bull Η Στέρνα Αθήνα τυπΕστίας 1932 bull Μυθιστόρημα Αθήνα τυπΕστίας 1935 bull Σχέδια στο περιθώριο (ανατύπωση από τα Νέα Γράμματα Μάιος 1935) bull Τετράδια γυμνασμάτων (1929-1937) Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ημερολόγιο καταστρώματος αrsquo Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ποιήματα 1 Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ημερολόγιο καταστρώματος βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1945 bull Τελευταίος σταθμός middot Συμπλήρωμα στο Ημερολόγιο Καταστρώματος βrsquo Αθήνα Το τετράδιο 1947 bull Κίχλη Αθήνα Ίκαρος 1947 bull Ποιήματα για την Κύπρο Λευκωσία 1954 bull Πραματευτής από τη Σιδώνα Αθήνα τυπΜυρτίδη 1955 bull Νεόφυτος ο έγκλειστος μιλά Αθήνα τυπΜυρτίδη 1955 bull hellipΚύπρον ου μrsquo εθέσπισενhellip Αθήνα Ίκαρος 1955 bull Τρία κρυφά ποιήματα Αθήνα 1966 bull Οι γάτες τrsquo Άη Νικόλα Αθήνα 1970 bull Ένα ποίημα - μια στάση ζωής middot Σεφέρης Επί Ασπαλάθων Αθήνα Μνήμη 1975 bull Ποιήματα με ζωγραφιές σε μικρά παιδιά Αθήνα Ερμής 1975 bull Τετράδιο γυμνασμάτων βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1976 bull Mythistorima and gymnopaidia middot George Seferis middot with translation by Mary Cooper Walton Athens Lycabettus Press 1977

13

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 14

Μελέτες - Δοκίμια - Πεζογραφήματα - Διαλέξεις

bull ΘΣΈλιοτ Αθήνα τυπΣεργιάδη 1936 bull Διάλογος πάνω στην ποίηση Αθήνα τυπΣεργιάδη 1939 bull Δοκιμές Κάιρο τυπ ΑΓιούλη 1944 bull Deux aspects du Commerce spirituel de la France et de la Grece Κάιρο εκδ Revue de Caire 1944 bull Ερωτόκριτος Αθήνα Άλφα 1946 bull Τρείς μέρες στα μοναστήρια της Καππαδοκίας Αθήνα Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών - Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών - Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο 1953 bull Δελφοί Αθήνα Knorr - Hith 1963 bull Discoures de Stockholm Αθήνα Γαλλικό Ινστιτούτο 1963 bull Η γλώσσα στην ποίησή μας Θεσσαλονίκη Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο 1965 bull Σελίδες από ένα ημερολόγιο Αθήνα τυπ Των Εποχών 1965 bull Στα εφτακόσια χρόνια του Δάντη Αθήνα 1966 (ανάτυπο από τις Εποχές) bull Γλώσσες στον Αρτεμίδωρο τον Δαλδιανό Λευκωσία 1970 (ανάτυπο από τα Κυπριακά Χρονικά) bull Ξεστράτισμα από τους ομηρικούς ύμνους Λευκωσία 1970 (ανάτυπο από τα Κυπριακά Χρονικά) bull Χειρόγραφο Σεπ rsquo41 Αθήνα Ίκαρος 1972 bull Γράμμα στο Rex Warner πάροικο του Storrs middot Connecticat USA Αθήνα ΤυπΦΚωνσταντινίδη 1972 bull Ιγνάτης Τρελός middot Οι ώρες της lsquoΚυρίας Έρσηςrsquomiddot Ένα ψευδώνυμο δοκίμιο του Γιώργου Σεφέρη middot και ένα ανέκδοτο γράμμα του Νίκου Καχτίτση middot Φροντισμένα και σχολιασμένα από τον ΓΠΕυτυχίδη [ = ΓΠ Σαββίδη] Αθήνα Ερμής 1973

14

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 15

bull Μέρες του 1945-1951 Αθήνα Ίκαρος 1973 bull Δοκιμές Αrsquo Αθήνα Ίκαρος 1974 bull Δοκιμές Βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1974 bull Έξι νύχτες στην Ακρόπολη Αθήνα Ερμής 1974 bull Μέρες Αrsquo middot 16 Φεβρουαρίου 1925 - 17 Αυγούστου 1931 Αθήνα Ίκαρος 1975 bull Ένας Έλληνας middot Ο Μακρυγιάννης Αθήνα Ίκαρος 1975 bull ΓΣεφέρης - ΚΤσάτσος middot Ένας διάλογος για την ποίηση middot επιμέλεια Λουκάς Κούσουλας Αθήνα Ερμής 1975 bull Μέρες Βrsquo middot 24 Αυγούστου 1931 - 12 Φεβρουαρίου 1934 Αθήνα Ίκαρος 1975 bull Μέρες Γrsquo middot 16 Απρίλη 1934 - 14 Δεκέμβρη 1940 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Μέρες Εrsquo middot 1 Γενάρη 1945 - 19 Απρίλη 1951 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Μέρες Δrsquo middot 1 Γενάρη 1944 - 31 Δεκέμβρη 1944 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Πολιτικό ΗμερολόγιοΑ΄ middot 25 Νοέμβρη 1935 - 13 Οκτώβρη 1944 middot Επιμέλεια - Σημειώσεις Αλέξανδρου Ξύδη Αθήνα Ίκαρος 1979 bull Μεταγραφές middot Φιλολογική επιμέλεια Γιώργης Γιατρομανωλάκης Αθήνα Λέσχη 1980 bull Σαντορίνη Αθήνα Αρχείο Θηραϊκών μελετών 1984 bull Πολιτικό ημερολόγιο Β΄ middot 1945 - 1947 1949 1952 middot επιμέλεια - σημειώσεις Αλέξανδρου Ξύδη Αθήνα Ίκαρος 1985 bull Μέρες Στrsquo middot 20 Απρίλη 1951 - 4 Αυγούστου 1956 Αθήνα Ίκαρος 1986 bull Χειρόγραφο Οκτ lsquo 68 Αθήνα Διάττων 1986 bull Η ποίηση στον κινηματογράφο Αθήνα Διάττων 1986 bull Το βυσσινί τετράδιο middot Ανεμολόγιο - λέξεις - βότανα και ορθογραφικά Αθήνα Καστανιώτης 1987 bull ΜέρεςΖ΄ middot 1 Οκτώβρη - 27 Δεκέμβρη 1960middot Φιλολογική επιμέλεια Θεανώ Ν Μιχαηλίδου Αθήνα Ίκαρος 1990

15

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 16

Μεταφράσεις

bull ΘΣΈλιοτ Η έρημη χώρα και άλλα ποιήματα Αθήνα Ίκαρος 1949 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1973) bull Sidney Keyes Η ερημιά Αθήνα τυπΜυρτίδη 1954 bull ΘΣΈλιοτ Φονικό στην εκκλησία Αθήνα Ίκαρος 1963 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1979) bull Άσμα ασμάτων Αθήνα τυπΑσπιώτη - Έλκα 1965 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1979) bull Αντιγραφές Αθήνα Ίκαρος 1965 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1978) bull Η Αποκάλυψη του Ιωάννη Αθήνα Ίκαρος 1966 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1975) ΙV Συγκεντρωτικές εκδόσεις bull Collection de lrsquo Institut Francais drsquo Athenes middot Robert Levesque middot Seferis middot Choix de poemes traduits et accompagnes du texte grec avec une preface Αθήνα Ίκαρος 1945 bull Ποιήματα (1924-1946) Αθήνα Ίκαρος 1950 bull Γιώργος Σεφέρης middot Διάγραμμα εισαγωγής στην ποίησή του από τον ΑλεξΑργυρίου και επιλογή ποιημάτων του από τους Αλεξ Αργυρίου amp ΓΠΣαββίδη Αθήνα 1957 (ανάτυπο από την Καινούργια Εποχή) bull Εκλογή από τις Δοκιμές Αθήνα Γαλαξίας 1966 bull Γιώργος Θεοτοκάς amp Γιώργος Σεφέρης middot Αλληλογραφία (1930-1966) middot Φιλολογεπιμ ΓΠΣαββίδης Αθήνα Ερμής 1975 bull Ο Καβάφης του Σεφέρη Αrsquo middot Επιμέλεια ΓΠΣαββίδη Αθήνα Ερμής 1984 bull Αδαμάντιος Διαμαντής amp Γιώργος Σεφέρης middot Αλληλογραφία middot 1953-1971 middot Φιλολογική επιμέλεια Μιχάλης Πιερής Αθήνα Στιγμή 1985 bull Γιώργος Σεφέρης amp Αντρέας Καραντώνης middot Αλληλογραφία 1931-1960 middot Φιλολογική επιμέλεια Φώτης Δημητρακόπουλος Αθήνα Καστανιώτης 1988

16

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 17

bull Σεφέρης και Μαρώmiddot Αλληλογραφία Α΄ middot (1936-1940) middot Φιλολογική επιμέλεια ΜΖΚοπιδάκης Ηράκλειο Βικελαία Βιβλιοθήκη Ηρακλείου 1989 bull Τα Εντεψίζικα (με το ψευδώνυμο Μαθιός Πασχάλης) middot Φιλολογική επιμέλεια ΓΠΕυτυχίδης (=ΓΠΣαββίδης) Αθήνα Λέσχη 1989 bull Γράμματα Σεφέρη - Λορεντζάτου (1948-1968) middot επιμέλεια ΝΔΤριανταφυλλόπουλος Αθήνα Δόμος 1990 bull Γράμματα Σεφέρη - Λορεντζάτου (1948-1968) middot Επιμελήθηκε ΝΔΤριανταφυλλόπουλος Αθήνα Δόμος 1990 bull Κύπρος middot Μνήμη και αγάπη middot Με το φακό του Γιώργου Σεφέρη middot Πρόλογος σχεδιασμός Γενική επιμέλεια ΕΧΚάσδαγλης Λευκωσία Πολιτιστικό Κέντρο Λαϊκής Τράπεζας 1990 bull Γιώργος Σεφέρης amp Τίμος Μαλάνος middot Αλληλογραφία (1935-1963) middot Φιλολογική επιμέλεια Δημήτρης Δασκαλόπουλος Αθήνα Ολκός 1990 bull lsquoΚυπριακέςrsquo επιστολές του Σεφέρη (1954-1963)middot Από την αλληλογραφία του με τον ΓΠΣαββίδη middot φιλολογική επιμέλεια Κατερίνα Κωστίου Λευκωσία Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου 1991 bull Γιώργος Σεφέρης ndash Edmund Keeley Αλληλογραφία 1951-1971middot Εισαγωγή EKeely ndash Μετάφραση Αλόη Σιδέρη Αθήνα Άγρα 1998

Πηγή Εθνικό Κέντρο Βιβλίου

17

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

18

Σημαντικότερη Δήλωση

Επιμέλεια Διβόλης Γιώργος

Λαμπράκης Ηλίας

Κυπράκης Στέλιος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 19

laquoΠάει καιρὸς ποὺ πῆρα τὴν ἀπόφαση νὰ κρατηθῶ ἔξω ἀπὸ τὰ πολιτικὰ τοῦ τόπου Προσπάθησα ἄλλοτε νὰ τὸ ἐξηγήσω Αὐτὸ δὲ σημαίνει διόλου πὼς μοῦ εἶναι ἀδιάφορη ἡ πολιτικὴ ζωή μας Ἔτσι ἀπὸ τὰ χρόνια ἐκεῖνα ὡς τώρα τελευταῖα ἔπαψα κατὰ κανόνα νὰ ἀγγίζω τέτοια θέματα ἐξάλλου τὰ ὅσα δημοσίεψα ὡς τὶς ἀρχὲς τοῦ 1967 καὶ ἡ κατοπινὴ στάση μου - δὲν ἔχω δημοσιέψει τίποτα στὴν Ἑλλάδα ἀπὸ τότε ποὺ φιμώθηκε ἡ ἐλευθερία - ἔδειχναν μοῦ φαίνεται ἀρκετὰ καθαρὰ τὴ σκέψη μου

Μολαταῦτα μῆνες τώρα αἰσθάνομαι μέσα μου καὶ γύρω μου ὁλοένα πιὸ ἐπιτακτικά τὸ χρέος νὰ πῶ ἕνα λόγο γιὰ τὴ σημερινὴ κατάστασή μας Μὲ ὅλη τὴ δυνατὴ συντομία νὰ τί θὰ ἔλεγα

Κλείνουν δυὸ χρόνια ποὺ μᾶς ἔχει ἐπιβληθεῖ ἕνα καθεστὼς ὁλωσδιόλου ἀντίθετο μὲ τὰ ἰδεώδη γιὰ τὰ ὁποῖα πολέμησε ὁ κόσμος μας καὶ τόσο περίλαμπρα ὁ λαός μας στὸν τελευταῖο παγκόσμιο πόλεμο Εἶναι μία κατάσταση ὑποχρεωτικῆς νάρκης ὅπου ὅσες πνευματικὲς ἀξίες κατορθώσαμε νὰ κρατήσουμε ζωντανές μὲ πόνους καὶ μὲ κόπους πᾶνε κι αὐτὲς νὰ καταποντιστοῦν μέσα στὰ ἑλώδη στεκούμενα νερά Δὲ θὰ μοῦ ἦταν δύσκολο νὰ καταλάβω πῶς τέτοιες ζημιὲς δὲ λογαριάζουν πάρα πολὺ γιὰ ὁρισμένους ἀνθρώπους

19

Δυστυχῶς δὲν πρόκειται μόνον γι᾿ αὐτὸ τὸν κίνδυνο Ὅλοι πιὰ τὸ διδάχτηκαν καὶ τὸ ξέρουν πὼς στὶς δικτατορικὲς καταστάσεις ἡ ἀρχὴ μπορεῖ νὰ μοιάζει εὔκολη ὅμως ἡ τραγωδία περιμένει ἀναπότρεπτη στὸ τέλος Τὸ δράμα αὐτοῦ τοῦ τέλους μᾶς βασανίζει συνειδητὰ ἢ ἀσυνείδητα ὅπως στοὺς παμπάλαιους χοροὺς τοῦ Αἰσχύλου Ὅσο μένει ἡ ἀνωμαλία τόσο προχωρεῖ τὸ κακό

Εἶμαι ἕνας ἄνθρωπος χωρὶς κανένα ἀπολύτως πολιτικὸ δεσμὸ καί μπορῶ νὰ τὸ πῶ μιλῶ χωρὶς φόβο καὶ χωρὶς πάθος Βλέπω μπροστά μου τὸν γκρεμὸ ὅπου μᾶς ὁδηγεῖ ἡ καταπίεση ποὺ κάλυψε τὸν τόπο Αὐτὴ ἡ ἀνωμαλία πρέπει νὰ σταματήσει Εἶναι ἐθνικὴ ἐπιταγή

Τώρα ξαναγυρίζω στὴ σιωπή μου Παρακαλῶ τὸ Θεὸ νὰ μὴ μὲ φέρει ἄλλη φορὰ σὲ παρόμοια ἀνάγκη νὰ ξαναμιλήσωraquo

20

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

21

ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΡΕΣΑΝ

Επιμέλεια Αργυράκης Ιάσονας

Καλαλάρι Ρίγγελς

Κακουλάκης Γρηγόρης

Κρητσωτάκης Νίκος

Μακρής Αργύρης - Μαρίνος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 22

Κι αν ο αγέρας φυσά

Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά Μας βαραίνουν οι φίλοι που δεν ξέρουν πια πώς να πεθάνουν Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 23

Λίγο ακόμα

Λίγο ακόμα θα ιδούμε τις αμυγδαλιές ν ανθίζουν τα μάρμαρα να λάμπουν στον ήλιο τη θάλασσα να κυματίζει λίγο ακόμα να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 24

Στροφή

Στιγμή σταλμένη ἀπὸ ἕνα χέρι ποὺ εἶχα τόσο ἀγαπήσει μὲ πρόφταξες ἴσια στὴ δύση σὰ μαῦρο περιστέρι Ὁ δρόμος ἄσπριζε μπροστά μου ἁπαλὸς ἀχνὸς ὕπνου στὸ γέρμα ἑνὸς μυστικοῦ δείπνου Στιγμὴ σπυρὶ τῆς ἄμμου ποὺ κράτησες μονάχη σου ὅλη τὴν τραγικὴ κλεψύδρα βουβή σὰ νὰ εἶχε δεῖ τὴν Ὕδρα στὸ οὐράνιο περιβόλι

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 25

Μποτίλια στὸ πέλαγο

Τρεῖς βράχοι λίγα καμένα πεῦκα κι ἕνα ρημοκλῆσι

καὶ παραπάνω

τὸ ἴδιο τοπίο ἀντιγραμμένο ξαναρχίζει

τρεῖς βράχοι σὲ σχῆμα πύλης σκουριασμένοι

λίγα καμένα πεῦκα μαῦρα καὶ κίτρινα

κι ἕνα τετράγωνο σπιτάκι θαμμένο στὸν ἀσβέστη

καὶ παραπάνω ἀκόμη πολλὲς φορὲς

τὸ ἴδιο τοπίο ξαναρχίζει κλιμακωτὰ

ὡς τὸν ὁρίζοντα ὡς τὸν οὐρανὸ ποὺ βασιλεύει

Ἐδῶ ἀράξαμε τὸ καράβι νὰ ματίσουμε τὰ σπασμένα κουπιά

νὰ πιοῦμε νερὸ καὶ νὰ κοιμηθοῦμε

Ἡ θάλασσα ποὺ μᾶς πίκρανε εἶναι βαθιὰ κι ἀνεξερεύνητη

καὶ ξεδιπλώνει μίαν ἀπέραντη γαλήνη

Ἐδῶ μέσα στὰ βότσαλα βρήκαμε ἕνα νόμισμα

καὶ τὸ παίξαμε στὰ ζάρια

Τὸ κέρδισε ὁ μικρότερος καὶ χάθηκε

Ξαναμπαρκάραμε μὲ τὰ σπασμένα μας κουπιά

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 26

Ἄρνηση

Στὸ περιγιάλι τὸ κρυφὸ

κι ἄσπρο σὰν περιστέρι διψάσαμε τὸ μεσημέρι μὰ τὸ νερὸ γλυφό

Πάνω στὴν ἄμμο τὴν ξανθὴ γράψαμε τ᾿ ὄνομά της ὡραῖα ποὺ φύσηξεν ὁ μπάτης καὶ σβήστηκε ἡ γραφή

Μὲ τί καρδιά μὲ τί πνοή τί πόθους καὶ τί πάθος πήραμε τὴ ζωή μας λάθος κι ἀλλάξαμε ζωή

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

27

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΥΛΙΚΟ

Επιμέλεια Δρυλεράκη Στέλλα

Κασαπάκη Φλώρα

Κατσουλάκη Ευαγγελία

Αποστολάκη Ευαγγελία

Καμπιτάκη Μυρτώ

Κληρονόμου Ειρήνη

Μονιάκη Στέλλα

27

Τον ξένο και τον εχθρό τον είδαμε

στον καθρέφτη

ldquoΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Δ΄ ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣrdquo

Εύκολα τρίβεται ο άνθρωπος μες στους πολέμουςmiddot ο άνθρωπος είναι μαλακός ένα δεμάτι χόρτοmiddot χείλια και δάχτυλα που λαχταρούν ένα άσπρο στήθος μάτια που μισοκλείνουν στο λαμπύρισμα της μέρας και πόδια που θα τρέχανε κι ας είναι τόσο κουρασμένα στο παραμικρό σφύριγμα του κέρδους

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

28

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 29

Ο Γιώργος Σεφέρης το 1963

ldquoΡε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε

πληγώνειrdquo Ο Γ Σεφέρης διηγείται ένα περιστατικό που

συνέβη στο Νίκο Γκάτσο

Γύριζε το χειμώνα του lsquo36 σπίτι του από μια

ταβέρνα Ήμουνα στην Κορυτσά ndashλέει ο ποιητής

- και είχα στείλει στην Αθήνα σε χειρόγραφο το

ποίημα ldquoΜε τον τρόπο του Γ Σrdquo Κατά κακή του

τύχη έπιασαν το Γκάτσο και τον πήγαν στο

τμήμα Τον έψαξαν Στην τσέπη του το

χειρόγραφο

-Ρε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε πληγώνει

Κομμουνιστής ε

-Μα κύριε αστυνόμε δεν το lsquoγραψα εγώ αυτό το

lsquoγραψε ο κ Σεφέρης που είναι πρόξενος

-Πρόξενος ε Τέτοιους προξένους έχουμε Γιrsquo

αυτό πάμε κατά διαβόλου

Ευτυχώς βρέθηκαν στις τσέπες του και κάτι άλλα

της ίδιας τεχνοτροπίας που αφόπλισαν τους

φρουρούς της ησυχίας μας

-Σrsquo αφήνουμε μωρέ γιατί είσαι βλάκας του

είπαν όταν τα διάβασαν ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ ldquoΜΕΡΕΣ Δ΄rdquo από το βιβλίο ldquoΟ

ΣΕΦΕΡΗΣ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣrdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 30

Αποφθέγματα του ποιητή

Είναι πιο εύκολο να περάσει καμήλα από

την τρύπα βελόνας παρά Έλληνας

πολιτικός να καταλάβει την Ελλάδα

ΜΕΡΕΣ Γ΄

Η σωτηρία του ανθρώπου βρίσκεται μέσα

του και ο χαμός του

ΜΕΡΕΣ Β΄

Η θύμηση μου έφαγε τη μνήμη

ΜΕΡΕΣ Α΄

Η επιστήμη είναι καθrsquo ορισμόν αληθινή

πάντα αποδείχνει με το Α + Β πως ότι

υποστηρίζει είναι αληθινό Ακόμη και τα

πιο υπέρογκα λάθη

ΜΕΡΕΣ Α΄

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 31 31

Η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη με Νόμπελ

Λογοτεχνίας από τη σουηδική Ακαδημία το 1963

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 32

Ο Γιώργος Σεφέρης και η

γυναίκα του Μαρώ τον

Ιούλιο του 1941 στο

Γιοχάνεσμπουργκ

hellipτο σπουδαίο δεν είναι νrsquo

αλλάξουμε τη ζωή μας

ονειροπολώντας μιαν άλλη

πιο ενδιαφέρουσα αλλά να

κάνουμε να λαλήσει τούτη η

ζωή όπως μας δόθηκε την

καθημερινή την ταπεινή την

ανθρώπινη όπου το καθετί

που μπορούσε να γυρέψουμε

πρέπει να υπάρχει

ldquoΜΕΡΕΣ Α΄rdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 33

ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Το πραγματικό κλίμα που δημιούργησε στην Ελλάδα η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη το περιγράφει ο Γ Π Σαββίδης σε κείμενό του το 1993 με τον εύγλωττο τίτλο ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Όπως θυμάται ο Σαββίδης (1993) επειδή υποψιαζόταν ότι η επιστροφή του Γιώργου Σεφέρη από τη Στοκχόλμη θα συνοδευόταν από την ίδια ldquoμουγκαμάραrdquo τηλεγραφεί ldquoυποδεικνύοντας την οργάνωση κάποιας υποδοχήςrdquo Στο αεροδρόμιο τους υποδέχονται δυο γυναίκες ldquoη μάνα μου και η Ιωάννα Τσάτσου Κανείς άλλοςrdquo

Η θριαμβευτική υποδοχή του Σεφέρη γίνεται οκτώ χρόνια μετά την επιστροφή του από τη Σουηδία Το απόγευμα της κηδείας του (22 Σεπτεμβρίου 1971) αυτόκλητος σύσσωμος ο αθηναϊκός λαός υποδέχεται τον ποιητή του ενώ ο ίδιος είχε αναχωρήσει μία ημέρα πριν

αποσπάσματα από άρθρο του ΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

ldquoΟ Σεφέρης το Νόμπελ και μια συνωμοσίαrdquo εφ ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

Από την κηδεία του 22 Σεπτεμβρίου 1971

34

ΠΗΓΕΣ

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού wwwsnhellgr Εθνικό Κέντρο Βιβλίου wwwekebigr

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Β Γ Γυμνασίου ΟΕΔΒ

ιστοσελίδες httplogomnimonwordpresscom

httpbibliothirasblogspotgr201303blog-post_15html

httpseferisgiorgosblogspotgr

wwwwikipediaorg wwwnetschoolbookgr

Σύνθεση εργασίας Ευτυχία Καλογιαννάκη

Δήμητρα Κοσμαδάκη

35

Page 13: Γιώργος Σεφέρης

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 13

Ποίηση

bull Στροφή Αθήνα 1931 bull Πάνω σrsquo ένα ξένο στίχο 1934 (τετρασέλιδο χωρίς όνομα συγγραφέα) bull Η Στέρνα Αθήνα τυπΕστίας 1932 bull Μυθιστόρημα Αθήνα τυπΕστίας 1935 bull Σχέδια στο περιθώριο (ανατύπωση από τα Νέα Γράμματα Μάιος 1935) bull Τετράδια γυμνασμάτων (1929-1937) Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ημερολόγιο καταστρώματος αrsquo Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ποιήματα 1 Νέο Φάληρο τυπΤαρουσόπουλου 1940 bull Ημερολόγιο καταστρώματος βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1945 bull Τελευταίος σταθμός middot Συμπλήρωμα στο Ημερολόγιο Καταστρώματος βrsquo Αθήνα Το τετράδιο 1947 bull Κίχλη Αθήνα Ίκαρος 1947 bull Ποιήματα για την Κύπρο Λευκωσία 1954 bull Πραματευτής από τη Σιδώνα Αθήνα τυπΜυρτίδη 1955 bull Νεόφυτος ο έγκλειστος μιλά Αθήνα τυπΜυρτίδη 1955 bull hellipΚύπρον ου μrsquo εθέσπισενhellip Αθήνα Ίκαρος 1955 bull Τρία κρυφά ποιήματα Αθήνα 1966 bull Οι γάτες τrsquo Άη Νικόλα Αθήνα 1970 bull Ένα ποίημα - μια στάση ζωής middot Σεφέρης Επί Ασπαλάθων Αθήνα Μνήμη 1975 bull Ποιήματα με ζωγραφιές σε μικρά παιδιά Αθήνα Ερμής 1975 bull Τετράδιο γυμνασμάτων βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1976 bull Mythistorima and gymnopaidia middot George Seferis middot with translation by Mary Cooper Walton Athens Lycabettus Press 1977

13

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 14

Μελέτες - Δοκίμια - Πεζογραφήματα - Διαλέξεις

bull ΘΣΈλιοτ Αθήνα τυπΣεργιάδη 1936 bull Διάλογος πάνω στην ποίηση Αθήνα τυπΣεργιάδη 1939 bull Δοκιμές Κάιρο τυπ ΑΓιούλη 1944 bull Deux aspects du Commerce spirituel de la France et de la Grece Κάιρο εκδ Revue de Caire 1944 bull Ερωτόκριτος Αθήνα Άλφα 1946 bull Τρείς μέρες στα μοναστήρια της Καππαδοκίας Αθήνα Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών - Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών - Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο 1953 bull Δελφοί Αθήνα Knorr - Hith 1963 bull Discoures de Stockholm Αθήνα Γαλλικό Ινστιτούτο 1963 bull Η γλώσσα στην ποίησή μας Θεσσαλονίκη Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο 1965 bull Σελίδες από ένα ημερολόγιο Αθήνα τυπ Των Εποχών 1965 bull Στα εφτακόσια χρόνια του Δάντη Αθήνα 1966 (ανάτυπο από τις Εποχές) bull Γλώσσες στον Αρτεμίδωρο τον Δαλδιανό Λευκωσία 1970 (ανάτυπο από τα Κυπριακά Χρονικά) bull Ξεστράτισμα από τους ομηρικούς ύμνους Λευκωσία 1970 (ανάτυπο από τα Κυπριακά Χρονικά) bull Χειρόγραφο Σεπ rsquo41 Αθήνα Ίκαρος 1972 bull Γράμμα στο Rex Warner πάροικο του Storrs middot Connecticat USA Αθήνα ΤυπΦΚωνσταντινίδη 1972 bull Ιγνάτης Τρελός middot Οι ώρες της lsquoΚυρίας Έρσηςrsquomiddot Ένα ψευδώνυμο δοκίμιο του Γιώργου Σεφέρη middot και ένα ανέκδοτο γράμμα του Νίκου Καχτίτση middot Φροντισμένα και σχολιασμένα από τον ΓΠΕυτυχίδη [ = ΓΠ Σαββίδη] Αθήνα Ερμής 1973

14

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 15

bull Μέρες του 1945-1951 Αθήνα Ίκαρος 1973 bull Δοκιμές Αrsquo Αθήνα Ίκαρος 1974 bull Δοκιμές Βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1974 bull Έξι νύχτες στην Ακρόπολη Αθήνα Ερμής 1974 bull Μέρες Αrsquo middot 16 Φεβρουαρίου 1925 - 17 Αυγούστου 1931 Αθήνα Ίκαρος 1975 bull Ένας Έλληνας middot Ο Μακρυγιάννης Αθήνα Ίκαρος 1975 bull ΓΣεφέρης - ΚΤσάτσος middot Ένας διάλογος για την ποίηση middot επιμέλεια Λουκάς Κούσουλας Αθήνα Ερμής 1975 bull Μέρες Βrsquo middot 24 Αυγούστου 1931 - 12 Φεβρουαρίου 1934 Αθήνα Ίκαρος 1975 bull Μέρες Γrsquo middot 16 Απρίλη 1934 - 14 Δεκέμβρη 1940 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Μέρες Εrsquo middot 1 Γενάρη 1945 - 19 Απρίλη 1951 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Μέρες Δrsquo middot 1 Γενάρη 1944 - 31 Δεκέμβρη 1944 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Πολιτικό ΗμερολόγιοΑ΄ middot 25 Νοέμβρη 1935 - 13 Οκτώβρη 1944 middot Επιμέλεια - Σημειώσεις Αλέξανδρου Ξύδη Αθήνα Ίκαρος 1979 bull Μεταγραφές middot Φιλολογική επιμέλεια Γιώργης Γιατρομανωλάκης Αθήνα Λέσχη 1980 bull Σαντορίνη Αθήνα Αρχείο Θηραϊκών μελετών 1984 bull Πολιτικό ημερολόγιο Β΄ middot 1945 - 1947 1949 1952 middot επιμέλεια - σημειώσεις Αλέξανδρου Ξύδη Αθήνα Ίκαρος 1985 bull Μέρες Στrsquo middot 20 Απρίλη 1951 - 4 Αυγούστου 1956 Αθήνα Ίκαρος 1986 bull Χειρόγραφο Οκτ lsquo 68 Αθήνα Διάττων 1986 bull Η ποίηση στον κινηματογράφο Αθήνα Διάττων 1986 bull Το βυσσινί τετράδιο middot Ανεμολόγιο - λέξεις - βότανα και ορθογραφικά Αθήνα Καστανιώτης 1987 bull ΜέρεςΖ΄ middot 1 Οκτώβρη - 27 Δεκέμβρη 1960middot Φιλολογική επιμέλεια Θεανώ Ν Μιχαηλίδου Αθήνα Ίκαρος 1990

15

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 16

Μεταφράσεις

bull ΘΣΈλιοτ Η έρημη χώρα και άλλα ποιήματα Αθήνα Ίκαρος 1949 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1973) bull Sidney Keyes Η ερημιά Αθήνα τυπΜυρτίδη 1954 bull ΘΣΈλιοτ Φονικό στην εκκλησία Αθήνα Ίκαρος 1963 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1979) bull Άσμα ασμάτων Αθήνα τυπΑσπιώτη - Έλκα 1965 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1979) bull Αντιγραφές Αθήνα Ίκαρος 1965 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1978) bull Η Αποκάλυψη του Ιωάννη Αθήνα Ίκαρος 1966 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1975) ΙV Συγκεντρωτικές εκδόσεις bull Collection de lrsquo Institut Francais drsquo Athenes middot Robert Levesque middot Seferis middot Choix de poemes traduits et accompagnes du texte grec avec une preface Αθήνα Ίκαρος 1945 bull Ποιήματα (1924-1946) Αθήνα Ίκαρος 1950 bull Γιώργος Σεφέρης middot Διάγραμμα εισαγωγής στην ποίησή του από τον ΑλεξΑργυρίου και επιλογή ποιημάτων του από τους Αλεξ Αργυρίου amp ΓΠΣαββίδη Αθήνα 1957 (ανάτυπο από την Καινούργια Εποχή) bull Εκλογή από τις Δοκιμές Αθήνα Γαλαξίας 1966 bull Γιώργος Θεοτοκάς amp Γιώργος Σεφέρης middot Αλληλογραφία (1930-1966) middot Φιλολογεπιμ ΓΠΣαββίδης Αθήνα Ερμής 1975 bull Ο Καβάφης του Σεφέρη Αrsquo middot Επιμέλεια ΓΠΣαββίδη Αθήνα Ερμής 1984 bull Αδαμάντιος Διαμαντής amp Γιώργος Σεφέρης middot Αλληλογραφία middot 1953-1971 middot Φιλολογική επιμέλεια Μιχάλης Πιερής Αθήνα Στιγμή 1985 bull Γιώργος Σεφέρης amp Αντρέας Καραντώνης middot Αλληλογραφία 1931-1960 middot Φιλολογική επιμέλεια Φώτης Δημητρακόπουλος Αθήνα Καστανιώτης 1988

16

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 17

bull Σεφέρης και Μαρώmiddot Αλληλογραφία Α΄ middot (1936-1940) middot Φιλολογική επιμέλεια ΜΖΚοπιδάκης Ηράκλειο Βικελαία Βιβλιοθήκη Ηρακλείου 1989 bull Τα Εντεψίζικα (με το ψευδώνυμο Μαθιός Πασχάλης) middot Φιλολογική επιμέλεια ΓΠΕυτυχίδης (=ΓΠΣαββίδης) Αθήνα Λέσχη 1989 bull Γράμματα Σεφέρη - Λορεντζάτου (1948-1968) middot επιμέλεια ΝΔΤριανταφυλλόπουλος Αθήνα Δόμος 1990 bull Γράμματα Σεφέρη - Λορεντζάτου (1948-1968) middot Επιμελήθηκε ΝΔΤριανταφυλλόπουλος Αθήνα Δόμος 1990 bull Κύπρος middot Μνήμη και αγάπη middot Με το φακό του Γιώργου Σεφέρη middot Πρόλογος σχεδιασμός Γενική επιμέλεια ΕΧΚάσδαγλης Λευκωσία Πολιτιστικό Κέντρο Λαϊκής Τράπεζας 1990 bull Γιώργος Σεφέρης amp Τίμος Μαλάνος middot Αλληλογραφία (1935-1963) middot Φιλολογική επιμέλεια Δημήτρης Δασκαλόπουλος Αθήνα Ολκός 1990 bull lsquoΚυπριακέςrsquo επιστολές του Σεφέρη (1954-1963)middot Από την αλληλογραφία του με τον ΓΠΣαββίδη middot φιλολογική επιμέλεια Κατερίνα Κωστίου Λευκωσία Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου 1991 bull Γιώργος Σεφέρης ndash Edmund Keeley Αλληλογραφία 1951-1971middot Εισαγωγή EKeely ndash Μετάφραση Αλόη Σιδέρη Αθήνα Άγρα 1998

Πηγή Εθνικό Κέντρο Βιβλίου

17

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

18

Σημαντικότερη Δήλωση

Επιμέλεια Διβόλης Γιώργος

Λαμπράκης Ηλίας

Κυπράκης Στέλιος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 19

laquoΠάει καιρὸς ποὺ πῆρα τὴν ἀπόφαση νὰ κρατηθῶ ἔξω ἀπὸ τὰ πολιτικὰ τοῦ τόπου Προσπάθησα ἄλλοτε νὰ τὸ ἐξηγήσω Αὐτὸ δὲ σημαίνει διόλου πὼς μοῦ εἶναι ἀδιάφορη ἡ πολιτικὴ ζωή μας Ἔτσι ἀπὸ τὰ χρόνια ἐκεῖνα ὡς τώρα τελευταῖα ἔπαψα κατὰ κανόνα νὰ ἀγγίζω τέτοια θέματα ἐξάλλου τὰ ὅσα δημοσίεψα ὡς τὶς ἀρχὲς τοῦ 1967 καὶ ἡ κατοπινὴ στάση μου - δὲν ἔχω δημοσιέψει τίποτα στὴν Ἑλλάδα ἀπὸ τότε ποὺ φιμώθηκε ἡ ἐλευθερία - ἔδειχναν μοῦ φαίνεται ἀρκετὰ καθαρὰ τὴ σκέψη μου

Μολαταῦτα μῆνες τώρα αἰσθάνομαι μέσα μου καὶ γύρω μου ὁλοένα πιὸ ἐπιτακτικά τὸ χρέος νὰ πῶ ἕνα λόγο γιὰ τὴ σημερινὴ κατάστασή μας Μὲ ὅλη τὴ δυνατὴ συντομία νὰ τί θὰ ἔλεγα

Κλείνουν δυὸ χρόνια ποὺ μᾶς ἔχει ἐπιβληθεῖ ἕνα καθεστὼς ὁλωσδιόλου ἀντίθετο μὲ τὰ ἰδεώδη γιὰ τὰ ὁποῖα πολέμησε ὁ κόσμος μας καὶ τόσο περίλαμπρα ὁ λαός μας στὸν τελευταῖο παγκόσμιο πόλεμο Εἶναι μία κατάσταση ὑποχρεωτικῆς νάρκης ὅπου ὅσες πνευματικὲς ἀξίες κατορθώσαμε νὰ κρατήσουμε ζωντανές μὲ πόνους καὶ μὲ κόπους πᾶνε κι αὐτὲς νὰ καταποντιστοῦν μέσα στὰ ἑλώδη στεκούμενα νερά Δὲ θὰ μοῦ ἦταν δύσκολο νὰ καταλάβω πῶς τέτοιες ζημιὲς δὲ λογαριάζουν πάρα πολὺ γιὰ ὁρισμένους ἀνθρώπους

19

Δυστυχῶς δὲν πρόκειται μόνον γι᾿ αὐτὸ τὸν κίνδυνο Ὅλοι πιὰ τὸ διδάχτηκαν καὶ τὸ ξέρουν πὼς στὶς δικτατορικὲς καταστάσεις ἡ ἀρχὴ μπορεῖ νὰ μοιάζει εὔκολη ὅμως ἡ τραγωδία περιμένει ἀναπότρεπτη στὸ τέλος Τὸ δράμα αὐτοῦ τοῦ τέλους μᾶς βασανίζει συνειδητὰ ἢ ἀσυνείδητα ὅπως στοὺς παμπάλαιους χοροὺς τοῦ Αἰσχύλου Ὅσο μένει ἡ ἀνωμαλία τόσο προχωρεῖ τὸ κακό

Εἶμαι ἕνας ἄνθρωπος χωρὶς κανένα ἀπολύτως πολιτικὸ δεσμὸ καί μπορῶ νὰ τὸ πῶ μιλῶ χωρὶς φόβο καὶ χωρὶς πάθος Βλέπω μπροστά μου τὸν γκρεμὸ ὅπου μᾶς ὁδηγεῖ ἡ καταπίεση ποὺ κάλυψε τὸν τόπο Αὐτὴ ἡ ἀνωμαλία πρέπει νὰ σταματήσει Εἶναι ἐθνικὴ ἐπιταγή

Τώρα ξαναγυρίζω στὴ σιωπή μου Παρακαλῶ τὸ Θεὸ νὰ μὴ μὲ φέρει ἄλλη φορὰ σὲ παρόμοια ἀνάγκη νὰ ξαναμιλήσωraquo

20

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

21

ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΡΕΣΑΝ

Επιμέλεια Αργυράκης Ιάσονας

Καλαλάρι Ρίγγελς

Κακουλάκης Γρηγόρης

Κρητσωτάκης Νίκος

Μακρής Αργύρης - Μαρίνος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 22

Κι αν ο αγέρας φυσά

Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά Μας βαραίνουν οι φίλοι που δεν ξέρουν πια πώς να πεθάνουν Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 23

Λίγο ακόμα

Λίγο ακόμα θα ιδούμε τις αμυγδαλιές ν ανθίζουν τα μάρμαρα να λάμπουν στον ήλιο τη θάλασσα να κυματίζει λίγο ακόμα να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 24

Στροφή

Στιγμή σταλμένη ἀπὸ ἕνα χέρι ποὺ εἶχα τόσο ἀγαπήσει μὲ πρόφταξες ἴσια στὴ δύση σὰ μαῦρο περιστέρι Ὁ δρόμος ἄσπριζε μπροστά μου ἁπαλὸς ἀχνὸς ὕπνου στὸ γέρμα ἑνὸς μυστικοῦ δείπνου Στιγμὴ σπυρὶ τῆς ἄμμου ποὺ κράτησες μονάχη σου ὅλη τὴν τραγικὴ κλεψύδρα βουβή σὰ νὰ εἶχε δεῖ τὴν Ὕδρα στὸ οὐράνιο περιβόλι

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 25

Μποτίλια στὸ πέλαγο

Τρεῖς βράχοι λίγα καμένα πεῦκα κι ἕνα ρημοκλῆσι

καὶ παραπάνω

τὸ ἴδιο τοπίο ἀντιγραμμένο ξαναρχίζει

τρεῖς βράχοι σὲ σχῆμα πύλης σκουριασμένοι

λίγα καμένα πεῦκα μαῦρα καὶ κίτρινα

κι ἕνα τετράγωνο σπιτάκι θαμμένο στὸν ἀσβέστη

καὶ παραπάνω ἀκόμη πολλὲς φορὲς

τὸ ἴδιο τοπίο ξαναρχίζει κλιμακωτὰ

ὡς τὸν ὁρίζοντα ὡς τὸν οὐρανὸ ποὺ βασιλεύει

Ἐδῶ ἀράξαμε τὸ καράβι νὰ ματίσουμε τὰ σπασμένα κουπιά

νὰ πιοῦμε νερὸ καὶ νὰ κοιμηθοῦμε

Ἡ θάλασσα ποὺ μᾶς πίκρανε εἶναι βαθιὰ κι ἀνεξερεύνητη

καὶ ξεδιπλώνει μίαν ἀπέραντη γαλήνη

Ἐδῶ μέσα στὰ βότσαλα βρήκαμε ἕνα νόμισμα

καὶ τὸ παίξαμε στὰ ζάρια

Τὸ κέρδισε ὁ μικρότερος καὶ χάθηκε

Ξαναμπαρκάραμε μὲ τὰ σπασμένα μας κουπιά

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 26

Ἄρνηση

Στὸ περιγιάλι τὸ κρυφὸ

κι ἄσπρο σὰν περιστέρι διψάσαμε τὸ μεσημέρι μὰ τὸ νερὸ γλυφό

Πάνω στὴν ἄμμο τὴν ξανθὴ γράψαμε τ᾿ ὄνομά της ὡραῖα ποὺ φύσηξεν ὁ μπάτης καὶ σβήστηκε ἡ γραφή

Μὲ τί καρδιά μὲ τί πνοή τί πόθους καὶ τί πάθος πήραμε τὴ ζωή μας λάθος κι ἀλλάξαμε ζωή

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

27

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΥΛΙΚΟ

Επιμέλεια Δρυλεράκη Στέλλα

Κασαπάκη Φλώρα

Κατσουλάκη Ευαγγελία

Αποστολάκη Ευαγγελία

Καμπιτάκη Μυρτώ

Κληρονόμου Ειρήνη

Μονιάκη Στέλλα

27

Τον ξένο και τον εχθρό τον είδαμε

στον καθρέφτη

ldquoΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Δ΄ ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣrdquo

Εύκολα τρίβεται ο άνθρωπος μες στους πολέμουςmiddot ο άνθρωπος είναι μαλακός ένα δεμάτι χόρτοmiddot χείλια και δάχτυλα που λαχταρούν ένα άσπρο στήθος μάτια που μισοκλείνουν στο λαμπύρισμα της μέρας και πόδια που θα τρέχανε κι ας είναι τόσο κουρασμένα στο παραμικρό σφύριγμα του κέρδους

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

28

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 29

Ο Γιώργος Σεφέρης το 1963

ldquoΡε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε

πληγώνειrdquo Ο Γ Σεφέρης διηγείται ένα περιστατικό που

συνέβη στο Νίκο Γκάτσο

Γύριζε το χειμώνα του lsquo36 σπίτι του από μια

ταβέρνα Ήμουνα στην Κορυτσά ndashλέει ο ποιητής

- και είχα στείλει στην Αθήνα σε χειρόγραφο το

ποίημα ldquoΜε τον τρόπο του Γ Σrdquo Κατά κακή του

τύχη έπιασαν το Γκάτσο και τον πήγαν στο

τμήμα Τον έψαξαν Στην τσέπη του το

χειρόγραφο

-Ρε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε πληγώνει

Κομμουνιστής ε

-Μα κύριε αστυνόμε δεν το lsquoγραψα εγώ αυτό το

lsquoγραψε ο κ Σεφέρης που είναι πρόξενος

-Πρόξενος ε Τέτοιους προξένους έχουμε Γιrsquo

αυτό πάμε κατά διαβόλου

Ευτυχώς βρέθηκαν στις τσέπες του και κάτι άλλα

της ίδιας τεχνοτροπίας που αφόπλισαν τους

φρουρούς της ησυχίας μας

-Σrsquo αφήνουμε μωρέ γιατί είσαι βλάκας του

είπαν όταν τα διάβασαν ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ ldquoΜΕΡΕΣ Δ΄rdquo από το βιβλίο ldquoΟ

ΣΕΦΕΡΗΣ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣrdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 30

Αποφθέγματα του ποιητή

Είναι πιο εύκολο να περάσει καμήλα από

την τρύπα βελόνας παρά Έλληνας

πολιτικός να καταλάβει την Ελλάδα

ΜΕΡΕΣ Γ΄

Η σωτηρία του ανθρώπου βρίσκεται μέσα

του και ο χαμός του

ΜΕΡΕΣ Β΄

Η θύμηση μου έφαγε τη μνήμη

ΜΕΡΕΣ Α΄

Η επιστήμη είναι καθrsquo ορισμόν αληθινή

πάντα αποδείχνει με το Α + Β πως ότι

υποστηρίζει είναι αληθινό Ακόμη και τα

πιο υπέρογκα λάθη

ΜΕΡΕΣ Α΄

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 31 31

Η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη με Νόμπελ

Λογοτεχνίας από τη σουηδική Ακαδημία το 1963

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 32

Ο Γιώργος Σεφέρης και η

γυναίκα του Μαρώ τον

Ιούλιο του 1941 στο

Γιοχάνεσμπουργκ

hellipτο σπουδαίο δεν είναι νrsquo

αλλάξουμε τη ζωή μας

ονειροπολώντας μιαν άλλη

πιο ενδιαφέρουσα αλλά να

κάνουμε να λαλήσει τούτη η

ζωή όπως μας δόθηκε την

καθημερινή την ταπεινή την

ανθρώπινη όπου το καθετί

που μπορούσε να γυρέψουμε

πρέπει να υπάρχει

ldquoΜΕΡΕΣ Α΄rdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 33

ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Το πραγματικό κλίμα που δημιούργησε στην Ελλάδα η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη το περιγράφει ο Γ Π Σαββίδης σε κείμενό του το 1993 με τον εύγλωττο τίτλο ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Όπως θυμάται ο Σαββίδης (1993) επειδή υποψιαζόταν ότι η επιστροφή του Γιώργου Σεφέρη από τη Στοκχόλμη θα συνοδευόταν από την ίδια ldquoμουγκαμάραrdquo τηλεγραφεί ldquoυποδεικνύοντας την οργάνωση κάποιας υποδοχήςrdquo Στο αεροδρόμιο τους υποδέχονται δυο γυναίκες ldquoη μάνα μου και η Ιωάννα Τσάτσου Κανείς άλλοςrdquo

Η θριαμβευτική υποδοχή του Σεφέρη γίνεται οκτώ χρόνια μετά την επιστροφή του από τη Σουηδία Το απόγευμα της κηδείας του (22 Σεπτεμβρίου 1971) αυτόκλητος σύσσωμος ο αθηναϊκός λαός υποδέχεται τον ποιητή του ενώ ο ίδιος είχε αναχωρήσει μία ημέρα πριν

αποσπάσματα από άρθρο του ΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

ldquoΟ Σεφέρης το Νόμπελ και μια συνωμοσίαrdquo εφ ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

Από την κηδεία του 22 Σεπτεμβρίου 1971

34

ΠΗΓΕΣ

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού wwwsnhellgr Εθνικό Κέντρο Βιβλίου wwwekebigr

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Β Γ Γυμνασίου ΟΕΔΒ

ιστοσελίδες httplogomnimonwordpresscom

httpbibliothirasblogspotgr201303blog-post_15html

httpseferisgiorgosblogspotgr

wwwwikipediaorg wwwnetschoolbookgr

Σύνθεση εργασίας Ευτυχία Καλογιαννάκη

Δήμητρα Κοσμαδάκη

35

Page 14: Γιώργος Σεφέρης

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 14

Μελέτες - Δοκίμια - Πεζογραφήματα - Διαλέξεις

bull ΘΣΈλιοτ Αθήνα τυπΣεργιάδη 1936 bull Διάλογος πάνω στην ποίηση Αθήνα τυπΣεργιάδη 1939 bull Δοκιμές Κάιρο τυπ ΑΓιούλη 1944 bull Deux aspects du Commerce spirituel de la France et de la Grece Κάιρο εκδ Revue de Caire 1944 bull Ερωτόκριτος Αθήνα Άλφα 1946 bull Τρείς μέρες στα μοναστήρια της Καππαδοκίας Αθήνα Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών - Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών - Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο 1953 bull Δελφοί Αθήνα Knorr - Hith 1963 bull Discoures de Stockholm Αθήνα Γαλλικό Ινστιτούτο 1963 bull Η γλώσσα στην ποίησή μας Θεσσαλονίκη Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο 1965 bull Σελίδες από ένα ημερολόγιο Αθήνα τυπ Των Εποχών 1965 bull Στα εφτακόσια χρόνια του Δάντη Αθήνα 1966 (ανάτυπο από τις Εποχές) bull Γλώσσες στον Αρτεμίδωρο τον Δαλδιανό Λευκωσία 1970 (ανάτυπο από τα Κυπριακά Χρονικά) bull Ξεστράτισμα από τους ομηρικούς ύμνους Λευκωσία 1970 (ανάτυπο από τα Κυπριακά Χρονικά) bull Χειρόγραφο Σεπ rsquo41 Αθήνα Ίκαρος 1972 bull Γράμμα στο Rex Warner πάροικο του Storrs middot Connecticat USA Αθήνα ΤυπΦΚωνσταντινίδη 1972 bull Ιγνάτης Τρελός middot Οι ώρες της lsquoΚυρίας Έρσηςrsquomiddot Ένα ψευδώνυμο δοκίμιο του Γιώργου Σεφέρη middot και ένα ανέκδοτο γράμμα του Νίκου Καχτίτση middot Φροντισμένα και σχολιασμένα από τον ΓΠΕυτυχίδη [ = ΓΠ Σαββίδη] Αθήνα Ερμής 1973

14

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 15

bull Μέρες του 1945-1951 Αθήνα Ίκαρος 1973 bull Δοκιμές Αrsquo Αθήνα Ίκαρος 1974 bull Δοκιμές Βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1974 bull Έξι νύχτες στην Ακρόπολη Αθήνα Ερμής 1974 bull Μέρες Αrsquo middot 16 Φεβρουαρίου 1925 - 17 Αυγούστου 1931 Αθήνα Ίκαρος 1975 bull Ένας Έλληνας middot Ο Μακρυγιάννης Αθήνα Ίκαρος 1975 bull ΓΣεφέρης - ΚΤσάτσος middot Ένας διάλογος για την ποίηση middot επιμέλεια Λουκάς Κούσουλας Αθήνα Ερμής 1975 bull Μέρες Βrsquo middot 24 Αυγούστου 1931 - 12 Φεβρουαρίου 1934 Αθήνα Ίκαρος 1975 bull Μέρες Γrsquo middot 16 Απρίλη 1934 - 14 Δεκέμβρη 1940 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Μέρες Εrsquo middot 1 Γενάρη 1945 - 19 Απρίλη 1951 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Μέρες Δrsquo middot 1 Γενάρη 1944 - 31 Δεκέμβρη 1944 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Πολιτικό ΗμερολόγιοΑ΄ middot 25 Νοέμβρη 1935 - 13 Οκτώβρη 1944 middot Επιμέλεια - Σημειώσεις Αλέξανδρου Ξύδη Αθήνα Ίκαρος 1979 bull Μεταγραφές middot Φιλολογική επιμέλεια Γιώργης Γιατρομανωλάκης Αθήνα Λέσχη 1980 bull Σαντορίνη Αθήνα Αρχείο Θηραϊκών μελετών 1984 bull Πολιτικό ημερολόγιο Β΄ middot 1945 - 1947 1949 1952 middot επιμέλεια - σημειώσεις Αλέξανδρου Ξύδη Αθήνα Ίκαρος 1985 bull Μέρες Στrsquo middot 20 Απρίλη 1951 - 4 Αυγούστου 1956 Αθήνα Ίκαρος 1986 bull Χειρόγραφο Οκτ lsquo 68 Αθήνα Διάττων 1986 bull Η ποίηση στον κινηματογράφο Αθήνα Διάττων 1986 bull Το βυσσινί τετράδιο middot Ανεμολόγιο - λέξεις - βότανα και ορθογραφικά Αθήνα Καστανιώτης 1987 bull ΜέρεςΖ΄ middot 1 Οκτώβρη - 27 Δεκέμβρη 1960middot Φιλολογική επιμέλεια Θεανώ Ν Μιχαηλίδου Αθήνα Ίκαρος 1990

15

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 16

Μεταφράσεις

bull ΘΣΈλιοτ Η έρημη χώρα και άλλα ποιήματα Αθήνα Ίκαρος 1949 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1973) bull Sidney Keyes Η ερημιά Αθήνα τυπΜυρτίδη 1954 bull ΘΣΈλιοτ Φονικό στην εκκλησία Αθήνα Ίκαρος 1963 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1979) bull Άσμα ασμάτων Αθήνα τυπΑσπιώτη - Έλκα 1965 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1979) bull Αντιγραφές Αθήνα Ίκαρος 1965 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1978) bull Η Αποκάλυψη του Ιωάννη Αθήνα Ίκαρος 1966 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1975) ΙV Συγκεντρωτικές εκδόσεις bull Collection de lrsquo Institut Francais drsquo Athenes middot Robert Levesque middot Seferis middot Choix de poemes traduits et accompagnes du texte grec avec une preface Αθήνα Ίκαρος 1945 bull Ποιήματα (1924-1946) Αθήνα Ίκαρος 1950 bull Γιώργος Σεφέρης middot Διάγραμμα εισαγωγής στην ποίησή του από τον ΑλεξΑργυρίου και επιλογή ποιημάτων του από τους Αλεξ Αργυρίου amp ΓΠΣαββίδη Αθήνα 1957 (ανάτυπο από την Καινούργια Εποχή) bull Εκλογή από τις Δοκιμές Αθήνα Γαλαξίας 1966 bull Γιώργος Θεοτοκάς amp Γιώργος Σεφέρης middot Αλληλογραφία (1930-1966) middot Φιλολογεπιμ ΓΠΣαββίδης Αθήνα Ερμής 1975 bull Ο Καβάφης του Σεφέρη Αrsquo middot Επιμέλεια ΓΠΣαββίδη Αθήνα Ερμής 1984 bull Αδαμάντιος Διαμαντής amp Γιώργος Σεφέρης middot Αλληλογραφία middot 1953-1971 middot Φιλολογική επιμέλεια Μιχάλης Πιερής Αθήνα Στιγμή 1985 bull Γιώργος Σεφέρης amp Αντρέας Καραντώνης middot Αλληλογραφία 1931-1960 middot Φιλολογική επιμέλεια Φώτης Δημητρακόπουλος Αθήνα Καστανιώτης 1988

16

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 17

bull Σεφέρης και Μαρώmiddot Αλληλογραφία Α΄ middot (1936-1940) middot Φιλολογική επιμέλεια ΜΖΚοπιδάκης Ηράκλειο Βικελαία Βιβλιοθήκη Ηρακλείου 1989 bull Τα Εντεψίζικα (με το ψευδώνυμο Μαθιός Πασχάλης) middot Φιλολογική επιμέλεια ΓΠΕυτυχίδης (=ΓΠΣαββίδης) Αθήνα Λέσχη 1989 bull Γράμματα Σεφέρη - Λορεντζάτου (1948-1968) middot επιμέλεια ΝΔΤριανταφυλλόπουλος Αθήνα Δόμος 1990 bull Γράμματα Σεφέρη - Λορεντζάτου (1948-1968) middot Επιμελήθηκε ΝΔΤριανταφυλλόπουλος Αθήνα Δόμος 1990 bull Κύπρος middot Μνήμη και αγάπη middot Με το φακό του Γιώργου Σεφέρη middot Πρόλογος σχεδιασμός Γενική επιμέλεια ΕΧΚάσδαγλης Λευκωσία Πολιτιστικό Κέντρο Λαϊκής Τράπεζας 1990 bull Γιώργος Σεφέρης amp Τίμος Μαλάνος middot Αλληλογραφία (1935-1963) middot Φιλολογική επιμέλεια Δημήτρης Δασκαλόπουλος Αθήνα Ολκός 1990 bull lsquoΚυπριακέςrsquo επιστολές του Σεφέρη (1954-1963)middot Από την αλληλογραφία του με τον ΓΠΣαββίδη middot φιλολογική επιμέλεια Κατερίνα Κωστίου Λευκωσία Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου 1991 bull Γιώργος Σεφέρης ndash Edmund Keeley Αλληλογραφία 1951-1971middot Εισαγωγή EKeely ndash Μετάφραση Αλόη Σιδέρη Αθήνα Άγρα 1998

Πηγή Εθνικό Κέντρο Βιβλίου

17

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

18

Σημαντικότερη Δήλωση

Επιμέλεια Διβόλης Γιώργος

Λαμπράκης Ηλίας

Κυπράκης Στέλιος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 19

laquoΠάει καιρὸς ποὺ πῆρα τὴν ἀπόφαση νὰ κρατηθῶ ἔξω ἀπὸ τὰ πολιτικὰ τοῦ τόπου Προσπάθησα ἄλλοτε νὰ τὸ ἐξηγήσω Αὐτὸ δὲ σημαίνει διόλου πὼς μοῦ εἶναι ἀδιάφορη ἡ πολιτικὴ ζωή μας Ἔτσι ἀπὸ τὰ χρόνια ἐκεῖνα ὡς τώρα τελευταῖα ἔπαψα κατὰ κανόνα νὰ ἀγγίζω τέτοια θέματα ἐξάλλου τὰ ὅσα δημοσίεψα ὡς τὶς ἀρχὲς τοῦ 1967 καὶ ἡ κατοπινὴ στάση μου - δὲν ἔχω δημοσιέψει τίποτα στὴν Ἑλλάδα ἀπὸ τότε ποὺ φιμώθηκε ἡ ἐλευθερία - ἔδειχναν μοῦ φαίνεται ἀρκετὰ καθαρὰ τὴ σκέψη μου

Μολαταῦτα μῆνες τώρα αἰσθάνομαι μέσα μου καὶ γύρω μου ὁλοένα πιὸ ἐπιτακτικά τὸ χρέος νὰ πῶ ἕνα λόγο γιὰ τὴ σημερινὴ κατάστασή μας Μὲ ὅλη τὴ δυνατὴ συντομία νὰ τί θὰ ἔλεγα

Κλείνουν δυὸ χρόνια ποὺ μᾶς ἔχει ἐπιβληθεῖ ἕνα καθεστὼς ὁλωσδιόλου ἀντίθετο μὲ τὰ ἰδεώδη γιὰ τὰ ὁποῖα πολέμησε ὁ κόσμος μας καὶ τόσο περίλαμπρα ὁ λαός μας στὸν τελευταῖο παγκόσμιο πόλεμο Εἶναι μία κατάσταση ὑποχρεωτικῆς νάρκης ὅπου ὅσες πνευματικὲς ἀξίες κατορθώσαμε νὰ κρατήσουμε ζωντανές μὲ πόνους καὶ μὲ κόπους πᾶνε κι αὐτὲς νὰ καταποντιστοῦν μέσα στὰ ἑλώδη στεκούμενα νερά Δὲ θὰ μοῦ ἦταν δύσκολο νὰ καταλάβω πῶς τέτοιες ζημιὲς δὲ λογαριάζουν πάρα πολὺ γιὰ ὁρισμένους ἀνθρώπους

19

Δυστυχῶς δὲν πρόκειται μόνον γι᾿ αὐτὸ τὸν κίνδυνο Ὅλοι πιὰ τὸ διδάχτηκαν καὶ τὸ ξέρουν πὼς στὶς δικτατορικὲς καταστάσεις ἡ ἀρχὴ μπορεῖ νὰ μοιάζει εὔκολη ὅμως ἡ τραγωδία περιμένει ἀναπότρεπτη στὸ τέλος Τὸ δράμα αὐτοῦ τοῦ τέλους μᾶς βασανίζει συνειδητὰ ἢ ἀσυνείδητα ὅπως στοὺς παμπάλαιους χοροὺς τοῦ Αἰσχύλου Ὅσο μένει ἡ ἀνωμαλία τόσο προχωρεῖ τὸ κακό

Εἶμαι ἕνας ἄνθρωπος χωρὶς κανένα ἀπολύτως πολιτικὸ δεσμὸ καί μπορῶ νὰ τὸ πῶ μιλῶ χωρὶς φόβο καὶ χωρὶς πάθος Βλέπω μπροστά μου τὸν γκρεμὸ ὅπου μᾶς ὁδηγεῖ ἡ καταπίεση ποὺ κάλυψε τὸν τόπο Αὐτὴ ἡ ἀνωμαλία πρέπει νὰ σταματήσει Εἶναι ἐθνικὴ ἐπιταγή

Τώρα ξαναγυρίζω στὴ σιωπή μου Παρακαλῶ τὸ Θεὸ νὰ μὴ μὲ φέρει ἄλλη φορὰ σὲ παρόμοια ἀνάγκη νὰ ξαναμιλήσωraquo

20

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

21

ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΡΕΣΑΝ

Επιμέλεια Αργυράκης Ιάσονας

Καλαλάρι Ρίγγελς

Κακουλάκης Γρηγόρης

Κρητσωτάκης Νίκος

Μακρής Αργύρης - Μαρίνος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 22

Κι αν ο αγέρας φυσά

Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά Μας βαραίνουν οι φίλοι που δεν ξέρουν πια πώς να πεθάνουν Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 23

Λίγο ακόμα

Λίγο ακόμα θα ιδούμε τις αμυγδαλιές ν ανθίζουν τα μάρμαρα να λάμπουν στον ήλιο τη θάλασσα να κυματίζει λίγο ακόμα να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 24

Στροφή

Στιγμή σταλμένη ἀπὸ ἕνα χέρι ποὺ εἶχα τόσο ἀγαπήσει μὲ πρόφταξες ἴσια στὴ δύση σὰ μαῦρο περιστέρι Ὁ δρόμος ἄσπριζε μπροστά μου ἁπαλὸς ἀχνὸς ὕπνου στὸ γέρμα ἑνὸς μυστικοῦ δείπνου Στιγμὴ σπυρὶ τῆς ἄμμου ποὺ κράτησες μονάχη σου ὅλη τὴν τραγικὴ κλεψύδρα βουβή σὰ νὰ εἶχε δεῖ τὴν Ὕδρα στὸ οὐράνιο περιβόλι

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 25

Μποτίλια στὸ πέλαγο

Τρεῖς βράχοι λίγα καμένα πεῦκα κι ἕνα ρημοκλῆσι

καὶ παραπάνω

τὸ ἴδιο τοπίο ἀντιγραμμένο ξαναρχίζει

τρεῖς βράχοι σὲ σχῆμα πύλης σκουριασμένοι

λίγα καμένα πεῦκα μαῦρα καὶ κίτρινα

κι ἕνα τετράγωνο σπιτάκι θαμμένο στὸν ἀσβέστη

καὶ παραπάνω ἀκόμη πολλὲς φορὲς

τὸ ἴδιο τοπίο ξαναρχίζει κλιμακωτὰ

ὡς τὸν ὁρίζοντα ὡς τὸν οὐρανὸ ποὺ βασιλεύει

Ἐδῶ ἀράξαμε τὸ καράβι νὰ ματίσουμε τὰ σπασμένα κουπιά

νὰ πιοῦμε νερὸ καὶ νὰ κοιμηθοῦμε

Ἡ θάλασσα ποὺ μᾶς πίκρανε εἶναι βαθιὰ κι ἀνεξερεύνητη

καὶ ξεδιπλώνει μίαν ἀπέραντη γαλήνη

Ἐδῶ μέσα στὰ βότσαλα βρήκαμε ἕνα νόμισμα

καὶ τὸ παίξαμε στὰ ζάρια

Τὸ κέρδισε ὁ μικρότερος καὶ χάθηκε

Ξαναμπαρκάραμε μὲ τὰ σπασμένα μας κουπιά

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 26

Ἄρνηση

Στὸ περιγιάλι τὸ κρυφὸ

κι ἄσπρο σὰν περιστέρι διψάσαμε τὸ μεσημέρι μὰ τὸ νερὸ γλυφό

Πάνω στὴν ἄμμο τὴν ξανθὴ γράψαμε τ᾿ ὄνομά της ὡραῖα ποὺ φύσηξεν ὁ μπάτης καὶ σβήστηκε ἡ γραφή

Μὲ τί καρδιά μὲ τί πνοή τί πόθους καὶ τί πάθος πήραμε τὴ ζωή μας λάθος κι ἀλλάξαμε ζωή

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

27

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΥΛΙΚΟ

Επιμέλεια Δρυλεράκη Στέλλα

Κασαπάκη Φλώρα

Κατσουλάκη Ευαγγελία

Αποστολάκη Ευαγγελία

Καμπιτάκη Μυρτώ

Κληρονόμου Ειρήνη

Μονιάκη Στέλλα

27

Τον ξένο και τον εχθρό τον είδαμε

στον καθρέφτη

ldquoΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Δ΄ ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣrdquo

Εύκολα τρίβεται ο άνθρωπος μες στους πολέμουςmiddot ο άνθρωπος είναι μαλακός ένα δεμάτι χόρτοmiddot χείλια και δάχτυλα που λαχταρούν ένα άσπρο στήθος μάτια που μισοκλείνουν στο λαμπύρισμα της μέρας και πόδια που θα τρέχανε κι ας είναι τόσο κουρασμένα στο παραμικρό σφύριγμα του κέρδους

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

28

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 29

Ο Γιώργος Σεφέρης το 1963

ldquoΡε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε

πληγώνειrdquo Ο Γ Σεφέρης διηγείται ένα περιστατικό που

συνέβη στο Νίκο Γκάτσο

Γύριζε το χειμώνα του lsquo36 σπίτι του από μια

ταβέρνα Ήμουνα στην Κορυτσά ndashλέει ο ποιητής

- και είχα στείλει στην Αθήνα σε χειρόγραφο το

ποίημα ldquoΜε τον τρόπο του Γ Σrdquo Κατά κακή του

τύχη έπιασαν το Γκάτσο και τον πήγαν στο

τμήμα Τον έψαξαν Στην τσέπη του το

χειρόγραφο

-Ρε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε πληγώνει

Κομμουνιστής ε

-Μα κύριε αστυνόμε δεν το lsquoγραψα εγώ αυτό το

lsquoγραψε ο κ Σεφέρης που είναι πρόξενος

-Πρόξενος ε Τέτοιους προξένους έχουμε Γιrsquo

αυτό πάμε κατά διαβόλου

Ευτυχώς βρέθηκαν στις τσέπες του και κάτι άλλα

της ίδιας τεχνοτροπίας που αφόπλισαν τους

φρουρούς της ησυχίας μας

-Σrsquo αφήνουμε μωρέ γιατί είσαι βλάκας του

είπαν όταν τα διάβασαν ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ ldquoΜΕΡΕΣ Δ΄rdquo από το βιβλίο ldquoΟ

ΣΕΦΕΡΗΣ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣrdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 30

Αποφθέγματα του ποιητή

Είναι πιο εύκολο να περάσει καμήλα από

την τρύπα βελόνας παρά Έλληνας

πολιτικός να καταλάβει την Ελλάδα

ΜΕΡΕΣ Γ΄

Η σωτηρία του ανθρώπου βρίσκεται μέσα

του και ο χαμός του

ΜΕΡΕΣ Β΄

Η θύμηση μου έφαγε τη μνήμη

ΜΕΡΕΣ Α΄

Η επιστήμη είναι καθrsquo ορισμόν αληθινή

πάντα αποδείχνει με το Α + Β πως ότι

υποστηρίζει είναι αληθινό Ακόμη και τα

πιο υπέρογκα λάθη

ΜΕΡΕΣ Α΄

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 31 31

Η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη με Νόμπελ

Λογοτεχνίας από τη σουηδική Ακαδημία το 1963

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 32

Ο Γιώργος Σεφέρης και η

γυναίκα του Μαρώ τον

Ιούλιο του 1941 στο

Γιοχάνεσμπουργκ

hellipτο σπουδαίο δεν είναι νrsquo

αλλάξουμε τη ζωή μας

ονειροπολώντας μιαν άλλη

πιο ενδιαφέρουσα αλλά να

κάνουμε να λαλήσει τούτη η

ζωή όπως μας δόθηκε την

καθημερινή την ταπεινή την

ανθρώπινη όπου το καθετί

που μπορούσε να γυρέψουμε

πρέπει να υπάρχει

ldquoΜΕΡΕΣ Α΄rdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 33

ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Το πραγματικό κλίμα που δημιούργησε στην Ελλάδα η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη το περιγράφει ο Γ Π Σαββίδης σε κείμενό του το 1993 με τον εύγλωττο τίτλο ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Όπως θυμάται ο Σαββίδης (1993) επειδή υποψιαζόταν ότι η επιστροφή του Γιώργου Σεφέρη από τη Στοκχόλμη θα συνοδευόταν από την ίδια ldquoμουγκαμάραrdquo τηλεγραφεί ldquoυποδεικνύοντας την οργάνωση κάποιας υποδοχήςrdquo Στο αεροδρόμιο τους υποδέχονται δυο γυναίκες ldquoη μάνα μου και η Ιωάννα Τσάτσου Κανείς άλλοςrdquo

Η θριαμβευτική υποδοχή του Σεφέρη γίνεται οκτώ χρόνια μετά την επιστροφή του από τη Σουηδία Το απόγευμα της κηδείας του (22 Σεπτεμβρίου 1971) αυτόκλητος σύσσωμος ο αθηναϊκός λαός υποδέχεται τον ποιητή του ενώ ο ίδιος είχε αναχωρήσει μία ημέρα πριν

αποσπάσματα από άρθρο του ΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

ldquoΟ Σεφέρης το Νόμπελ και μια συνωμοσίαrdquo εφ ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

Από την κηδεία του 22 Σεπτεμβρίου 1971

34

ΠΗΓΕΣ

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού wwwsnhellgr Εθνικό Κέντρο Βιβλίου wwwekebigr

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Β Γ Γυμνασίου ΟΕΔΒ

ιστοσελίδες httplogomnimonwordpresscom

httpbibliothirasblogspotgr201303blog-post_15html

httpseferisgiorgosblogspotgr

wwwwikipediaorg wwwnetschoolbookgr

Σύνθεση εργασίας Ευτυχία Καλογιαννάκη

Δήμητρα Κοσμαδάκη

35

Page 15: Γιώργος Σεφέρης

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 15

bull Μέρες του 1945-1951 Αθήνα Ίκαρος 1973 bull Δοκιμές Αrsquo Αθήνα Ίκαρος 1974 bull Δοκιμές Βrsquo Αθήνα Ίκαρος 1974 bull Έξι νύχτες στην Ακρόπολη Αθήνα Ερμής 1974 bull Μέρες Αrsquo middot 16 Φεβρουαρίου 1925 - 17 Αυγούστου 1931 Αθήνα Ίκαρος 1975 bull Ένας Έλληνας middot Ο Μακρυγιάννης Αθήνα Ίκαρος 1975 bull ΓΣεφέρης - ΚΤσάτσος middot Ένας διάλογος για την ποίηση middot επιμέλεια Λουκάς Κούσουλας Αθήνα Ερμής 1975 bull Μέρες Βrsquo middot 24 Αυγούστου 1931 - 12 Φεβρουαρίου 1934 Αθήνα Ίκαρος 1975 bull Μέρες Γrsquo middot 16 Απρίλη 1934 - 14 Δεκέμβρη 1940 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Μέρες Εrsquo middot 1 Γενάρη 1945 - 19 Απρίλη 1951 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Μέρες Δrsquo middot 1 Γενάρη 1944 - 31 Δεκέμβρη 1944 Αθήνα Ίκαρος 1977 bull Πολιτικό ΗμερολόγιοΑ΄ middot 25 Νοέμβρη 1935 - 13 Οκτώβρη 1944 middot Επιμέλεια - Σημειώσεις Αλέξανδρου Ξύδη Αθήνα Ίκαρος 1979 bull Μεταγραφές middot Φιλολογική επιμέλεια Γιώργης Γιατρομανωλάκης Αθήνα Λέσχη 1980 bull Σαντορίνη Αθήνα Αρχείο Θηραϊκών μελετών 1984 bull Πολιτικό ημερολόγιο Β΄ middot 1945 - 1947 1949 1952 middot επιμέλεια - σημειώσεις Αλέξανδρου Ξύδη Αθήνα Ίκαρος 1985 bull Μέρες Στrsquo middot 20 Απρίλη 1951 - 4 Αυγούστου 1956 Αθήνα Ίκαρος 1986 bull Χειρόγραφο Οκτ lsquo 68 Αθήνα Διάττων 1986 bull Η ποίηση στον κινηματογράφο Αθήνα Διάττων 1986 bull Το βυσσινί τετράδιο middot Ανεμολόγιο - λέξεις - βότανα και ορθογραφικά Αθήνα Καστανιώτης 1987 bull ΜέρεςΖ΄ middot 1 Οκτώβρη - 27 Δεκέμβρη 1960middot Φιλολογική επιμέλεια Θεανώ Ν Μιχαηλίδου Αθήνα Ίκαρος 1990

15

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 16

Μεταφράσεις

bull ΘΣΈλιοτ Η έρημη χώρα και άλλα ποιήματα Αθήνα Ίκαρος 1949 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1973) bull Sidney Keyes Η ερημιά Αθήνα τυπΜυρτίδη 1954 bull ΘΣΈλιοτ Φονικό στην εκκλησία Αθήνα Ίκαρος 1963 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1979) bull Άσμα ασμάτων Αθήνα τυπΑσπιώτη - Έλκα 1965 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1979) bull Αντιγραφές Αθήνα Ίκαρος 1965 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1978) bull Η Αποκάλυψη του Ιωάννη Αθήνα Ίκαρος 1966 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1975) ΙV Συγκεντρωτικές εκδόσεις bull Collection de lrsquo Institut Francais drsquo Athenes middot Robert Levesque middot Seferis middot Choix de poemes traduits et accompagnes du texte grec avec une preface Αθήνα Ίκαρος 1945 bull Ποιήματα (1924-1946) Αθήνα Ίκαρος 1950 bull Γιώργος Σεφέρης middot Διάγραμμα εισαγωγής στην ποίησή του από τον ΑλεξΑργυρίου και επιλογή ποιημάτων του από τους Αλεξ Αργυρίου amp ΓΠΣαββίδη Αθήνα 1957 (ανάτυπο από την Καινούργια Εποχή) bull Εκλογή από τις Δοκιμές Αθήνα Γαλαξίας 1966 bull Γιώργος Θεοτοκάς amp Γιώργος Σεφέρης middot Αλληλογραφία (1930-1966) middot Φιλολογεπιμ ΓΠΣαββίδης Αθήνα Ερμής 1975 bull Ο Καβάφης του Σεφέρη Αrsquo middot Επιμέλεια ΓΠΣαββίδη Αθήνα Ερμής 1984 bull Αδαμάντιος Διαμαντής amp Γιώργος Σεφέρης middot Αλληλογραφία middot 1953-1971 middot Φιλολογική επιμέλεια Μιχάλης Πιερής Αθήνα Στιγμή 1985 bull Γιώργος Σεφέρης amp Αντρέας Καραντώνης middot Αλληλογραφία 1931-1960 middot Φιλολογική επιμέλεια Φώτης Δημητρακόπουλος Αθήνα Καστανιώτης 1988

16

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 17

bull Σεφέρης και Μαρώmiddot Αλληλογραφία Α΄ middot (1936-1940) middot Φιλολογική επιμέλεια ΜΖΚοπιδάκης Ηράκλειο Βικελαία Βιβλιοθήκη Ηρακλείου 1989 bull Τα Εντεψίζικα (με το ψευδώνυμο Μαθιός Πασχάλης) middot Φιλολογική επιμέλεια ΓΠΕυτυχίδης (=ΓΠΣαββίδης) Αθήνα Λέσχη 1989 bull Γράμματα Σεφέρη - Λορεντζάτου (1948-1968) middot επιμέλεια ΝΔΤριανταφυλλόπουλος Αθήνα Δόμος 1990 bull Γράμματα Σεφέρη - Λορεντζάτου (1948-1968) middot Επιμελήθηκε ΝΔΤριανταφυλλόπουλος Αθήνα Δόμος 1990 bull Κύπρος middot Μνήμη και αγάπη middot Με το φακό του Γιώργου Σεφέρη middot Πρόλογος σχεδιασμός Γενική επιμέλεια ΕΧΚάσδαγλης Λευκωσία Πολιτιστικό Κέντρο Λαϊκής Τράπεζας 1990 bull Γιώργος Σεφέρης amp Τίμος Μαλάνος middot Αλληλογραφία (1935-1963) middot Φιλολογική επιμέλεια Δημήτρης Δασκαλόπουλος Αθήνα Ολκός 1990 bull lsquoΚυπριακέςrsquo επιστολές του Σεφέρη (1954-1963)middot Από την αλληλογραφία του με τον ΓΠΣαββίδη middot φιλολογική επιμέλεια Κατερίνα Κωστίου Λευκωσία Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου 1991 bull Γιώργος Σεφέρης ndash Edmund Keeley Αλληλογραφία 1951-1971middot Εισαγωγή EKeely ndash Μετάφραση Αλόη Σιδέρη Αθήνα Άγρα 1998

Πηγή Εθνικό Κέντρο Βιβλίου

17

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

18

Σημαντικότερη Δήλωση

Επιμέλεια Διβόλης Γιώργος

Λαμπράκης Ηλίας

Κυπράκης Στέλιος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 19

laquoΠάει καιρὸς ποὺ πῆρα τὴν ἀπόφαση νὰ κρατηθῶ ἔξω ἀπὸ τὰ πολιτικὰ τοῦ τόπου Προσπάθησα ἄλλοτε νὰ τὸ ἐξηγήσω Αὐτὸ δὲ σημαίνει διόλου πὼς μοῦ εἶναι ἀδιάφορη ἡ πολιτικὴ ζωή μας Ἔτσι ἀπὸ τὰ χρόνια ἐκεῖνα ὡς τώρα τελευταῖα ἔπαψα κατὰ κανόνα νὰ ἀγγίζω τέτοια θέματα ἐξάλλου τὰ ὅσα δημοσίεψα ὡς τὶς ἀρχὲς τοῦ 1967 καὶ ἡ κατοπινὴ στάση μου - δὲν ἔχω δημοσιέψει τίποτα στὴν Ἑλλάδα ἀπὸ τότε ποὺ φιμώθηκε ἡ ἐλευθερία - ἔδειχναν μοῦ φαίνεται ἀρκετὰ καθαρὰ τὴ σκέψη μου

Μολαταῦτα μῆνες τώρα αἰσθάνομαι μέσα μου καὶ γύρω μου ὁλοένα πιὸ ἐπιτακτικά τὸ χρέος νὰ πῶ ἕνα λόγο γιὰ τὴ σημερινὴ κατάστασή μας Μὲ ὅλη τὴ δυνατὴ συντομία νὰ τί θὰ ἔλεγα

Κλείνουν δυὸ χρόνια ποὺ μᾶς ἔχει ἐπιβληθεῖ ἕνα καθεστὼς ὁλωσδιόλου ἀντίθετο μὲ τὰ ἰδεώδη γιὰ τὰ ὁποῖα πολέμησε ὁ κόσμος μας καὶ τόσο περίλαμπρα ὁ λαός μας στὸν τελευταῖο παγκόσμιο πόλεμο Εἶναι μία κατάσταση ὑποχρεωτικῆς νάρκης ὅπου ὅσες πνευματικὲς ἀξίες κατορθώσαμε νὰ κρατήσουμε ζωντανές μὲ πόνους καὶ μὲ κόπους πᾶνε κι αὐτὲς νὰ καταποντιστοῦν μέσα στὰ ἑλώδη στεκούμενα νερά Δὲ θὰ μοῦ ἦταν δύσκολο νὰ καταλάβω πῶς τέτοιες ζημιὲς δὲ λογαριάζουν πάρα πολὺ γιὰ ὁρισμένους ἀνθρώπους

19

Δυστυχῶς δὲν πρόκειται μόνον γι᾿ αὐτὸ τὸν κίνδυνο Ὅλοι πιὰ τὸ διδάχτηκαν καὶ τὸ ξέρουν πὼς στὶς δικτατορικὲς καταστάσεις ἡ ἀρχὴ μπορεῖ νὰ μοιάζει εὔκολη ὅμως ἡ τραγωδία περιμένει ἀναπότρεπτη στὸ τέλος Τὸ δράμα αὐτοῦ τοῦ τέλους μᾶς βασανίζει συνειδητὰ ἢ ἀσυνείδητα ὅπως στοὺς παμπάλαιους χοροὺς τοῦ Αἰσχύλου Ὅσο μένει ἡ ἀνωμαλία τόσο προχωρεῖ τὸ κακό

Εἶμαι ἕνας ἄνθρωπος χωρὶς κανένα ἀπολύτως πολιτικὸ δεσμὸ καί μπορῶ νὰ τὸ πῶ μιλῶ χωρὶς φόβο καὶ χωρὶς πάθος Βλέπω μπροστά μου τὸν γκρεμὸ ὅπου μᾶς ὁδηγεῖ ἡ καταπίεση ποὺ κάλυψε τὸν τόπο Αὐτὴ ἡ ἀνωμαλία πρέπει νὰ σταματήσει Εἶναι ἐθνικὴ ἐπιταγή

Τώρα ξαναγυρίζω στὴ σιωπή μου Παρακαλῶ τὸ Θεὸ νὰ μὴ μὲ φέρει ἄλλη φορὰ σὲ παρόμοια ἀνάγκη νὰ ξαναμιλήσωraquo

20

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

21

ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΡΕΣΑΝ

Επιμέλεια Αργυράκης Ιάσονας

Καλαλάρι Ρίγγελς

Κακουλάκης Γρηγόρης

Κρητσωτάκης Νίκος

Μακρής Αργύρης - Μαρίνος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 22

Κι αν ο αγέρας φυσά

Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά Μας βαραίνουν οι φίλοι που δεν ξέρουν πια πώς να πεθάνουν Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 23

Λίγο ακόμα

Λίγο ακόμα θα ιδούμε τις αμυγδαλιές ν ανθίζουν τα μάρμαρα να λάμπουν στον ήλιο τη θάλασσα να κυματίζει λίγο ακόμα να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 24

Στροφή

Στιγμή σταλμένη ἀπὸ ἕνα χέρι ποὺ εἶχα τόσο ἀγαπήσει μὲ πρόφταξες ἴσια στὴ δύση σὰ μαῦρο περιστέρι Ὁ δρόμος ἄσπριζε μπροστά μου ἁπαλὸς ἀχνὸς ὕπνου στὸ γέρμα ἑνὸς μυστικοῦ δείπνου Στιγμὴ σπυρὶ τῆς ἄμμου ποὺ κράτησες μονάχη σου ὅλη τὴν τραγικὴ κλεψύδρα βουβή σὰ νὰ εἶχε δεῖ τὴν Ὕδρα στὸ οὐράνιο περιβόλι

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 25

Μποτίλια στὸ πέλαγο

Τρεῖς βράχοι λίγα καμένα πεῦκα κι ἕνα ρημοκλῆσι

καὶ παραπάνω

τὸ ἴδιο τοπίο ἀντιγραμμένο ξαναρχίζει

τρεῖς βράχοι σὲ σχῆμα πύλης σκουριασμένοι

λίγα καμένα πεῦκα μαῦρα καὶ κίτρινα

κι ἕνα τετράγωνο σπιτάκι θαμμένο στὸν ἀσβέστη

καὶ παραπάνω ἀκόμη πολλὲς φορὲς

τὸ ἴδιο τοπίο ξαναρχίζει κλιμακωτὰ

ὡς τὸν ὁρίζοντα ὡς τὸν οὐρανὸ ποὺ βασιλεύει

Ἐδῶ ἀράξαμε τὸ καράβι νὰ ματίσουμε τὰ σπασμένα κουπιά

νὰ πιοῦμε νερὸ καὶ νὰ κοιμηθοῦμε

Ἡ θάλασσα ποὺ μᾶς πίκρανε εἶναι βαθιὰ κι ἀνεξερεύνητη

καὶ ξεδιπλώνει μίαν ἀπέραντη γαλήνη

Ἐδῶ μέσα στὰ βότσαλα βρήκαμε ἕνα νόμισμα

καὶ τὸ παίξαμε στὰ ζάρια

Τὸ κέρδισε ὁ μικρότερος καὶ χάθηκε

Ξαναμπαρκάραμε μὲ τὰ σπασμένα μας κουπιά

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 26

Ἄρνηση

Στὸ περιγιάλι τὸ κρυφὸ

κι ἄσπρο σὰν περιστέρι διψάσαμε τὸ μεσημέρι μὰ τὸ νερὸ γλυφό

Πάνω στὴν ἄμμο τὴν ξανθὴ γράψαμε τ᾿ ὄνομά της ὡραῖα ποὺ φύσηξεν ὁ μπάτης καὶ σβήστηκε ἡ γραφή

Μὲ τί καρδιά μὲ τί πνοή τί πόθους καὶ τί πάθος πήραμε τὴ ζωή μας λάθος κι ἀλλάξαμε ζωή

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

27

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΥΛΙΚΟ

Επιμέλεια Δρυλεράκη Στέλλα

Κασαπάκη Φλώρα

Κατσουλάκη Ευαγγελία

Αποστολάκη Ευαγγελία

Καμπιτάκη Μυρτώ

Κληρονόμου Ειρήνη

Μονιάκη Στέλλα

27

Τον ξένο και τον εχθρό τον είδαμε

στον καθρέφτη

ldquoΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Δ΄ ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣrdquo

Εύκολα τρίβεται ο άνθρωπος μες στους πολέμουςmiddot ο άνθρωπος είναι μαλακός ένα δεμάτι χόρτοmiddot χείλια και δάχτυλα που λαχταρούν ένα άσπρο στήθος μάτια που μισοκλείνουν στο λαμπύρισμα της μέρας και πόδια που θα τρέχανε κι ας είναι τόσο κουρασμένα στο παραμικρό σφύριγμα του κέρδους

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

28

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 29

Ο Γιώργος Σεφέρης το 1963

ldquoΡε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε

πληγώνειrdquo Ο Γ Σεφέρης διηγείται ένα περιστατικό που

συνέβη στο Νίκο Γκάτσο

Γύριζε το χειμώνα του lsquo36 σπίτι του από μια

ταβέρνα Ήμουνα στην Κορυτσά ndashλέει ο ποιητής

- και είχα στείλει στην Αθήνα σε χειρόγραφο το

ποίημα ldquoΜε τον τρόπο του Γ Σrdquo Κατά κακή του

τύχη έπιασαν το Γκάτσο και τον πήγαν στο

τμήμα Τον έψαξαν Στην τσέπη του το

χειρόγραφο

-Ρε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε πληγώνει

Κομμουνιστής ε

-Μα κύριε αστυνόμε δεν το lsquoγραψα εγώ αυτό το

lsquoγραψε ο κ Σεφέρης που είναι πρόξενος

-Πρόξενος ε Τέτοιους προξένους έχουμε Γιrsquo

αυτό πάμε κατά διαβόλου

Ευτυχώς βρέθηκαν στις τσέπες του και κάτι άλλα

της ίδιας τεχνοτροπίας που αφόπλισαν τους

φρουρούς της ησυχίας μας

-Σrsquo αφήνουμε μωρέ γιατί είσαι βλάκας του

είπαν όταν τα διάβασαν ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ ldquoΜΕΡΕΣ Δ΄rdquo από το βιβλίο ldquoΟ

ΣΕΦΕΡΗΣ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣrdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 30

Αποφθέγματα του ποιητή

Είναι πιο εύκολο να περάσει καμήλα από

την τρύπα βελόνας παρά Έλληνας

πολιτικός να καταλάβει την Ελλάδα

ΜΕΡΕΣ Γ΄

Η σωτηρία του ανθρώπου βρίσκεται μέσα

του και ο χαμός του

ΜΕΡΕΣ Β΄

Η θύμηση μου έφαγε τη μνήμη

ΜΕΡΕΣ Α΄

Η επιστήμη είναι καθrsquo ορισμόν αληθινή

πάντα αποδείχνει με το Α + Β πως ότι

υποστηρίζει είναι αληθινό Ακόμη και τα

πιο υπέρογκα λάθη

ΜΕΡΕΣ Α΄

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 31 31

Η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη με Νόμπελ

Λογοτεχνίας από τη σουηδική Ακαδημία το 1963

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 32

Ο Γιώργος Σεφέρης και η

γυναίκα του Μαρώ τον

Ιούλιο του 1941 στο

Γιοχάνεσμπουργκ

hellipτο σπουδαίο δεν είναι νrsquo

αλλάξουμε τη ζωή μας

ονειροπολώντας μιαν άλλη

πιο ενδιαφέρουσα αλλά να

κάνουμε να λαλήσει τούτη η

ζωή όπως μας δόθηκε την

καθημερινή την ταπεινή την

ανθρώπινη όπου το καθετί

που μπορούσε να γυρέψουμε

πρέπει να υπάρχει

ldquoΜΕΡΕΣ Α΄rdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 33

ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Το πραγματικό κλίμα που δημιούργησε στην Ελλάδα η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη το περιγράφει ο Γ Π Σαββίδης σε κείμενό του το 1993 με τον εύγλωττο τίτλο ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Όπως θυμάται ο Σαββίδης (1993) επειδή υποψιαζόταν ότι η επιστροφή του Γιώργου Σεφέρη από τη Στοκχόλμη θα συνοδευόταν από την ίδια ldquoμουγκαμάραrdquo τηλεγραφεί ldquoυποδεικνύοντας την οργάνωση κάποιας υποδοχήςrdquo Στο αεροδρόμιο τους υποδέχονται δυο γυναίκες ldquoη μάνα μου και η Ιωάννα Τσάτσου Κανείς άλλοςrdquo

Η θριαμβευτική υποδοχή του Σεφέρη γίνεται οκτώ χρόνια μετά την επιστροφή του από τη Σουηδία Το απόγευμα της κηδείας του (22 Σεπτεμβρίου 1971) αυτόκλητος σύσσωμος ο αθηναϊκός λαός υποδέχεται τον ποιητή του ενώ ο ίδιος είχε αναχωρήσει μία ημέρα πριν

αποσπάσματα από άρθρο του ΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

ldquoΟ Σεφέρης το Νόμπελ και μια συνωμοσίαrdquo εφ ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

Από την κηδεία του 22 Σεπτεμβρίου 1971

34

ΠΗΓΕΣ

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού wwwsnhellgr Εθνικό Κέντρο Βιβλίου wwwekebigr

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Β Γ Γυμνασίου ΟΕΔΒ

ιστοσελίδες httplogomnimonwordpresscom

httpbibliothirasblogspotgr201303blog-post_15html

httpseferisgiorgosblogspotgr

wwwwikipediaorg wwwnetschoolbookgr

Σύνθεση εργασίας Ευτυχία Καλογιαννάκη

Δήμητρα Κοσμαδάκη

35

Page 16: Γιώργος Σεφέρης

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 16

Μεταφράσεις

bull ΘΣΈλιοτ Η έρημη χώρα και άλλα ποιήματα Αθήνα Ίκαρος 1949 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1973) bull Sidney Keyes Η ερημιά Αθήνα τυπΜυρτίδη 1954 bull ΘΣΈλιοτ Φονικό στην εκκλησία Αθήνα Ίκαρος 1963 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1979) bull Άσμα ασμάτων Αθήνα τυπΑσπιώτη - Έλκα 1965 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1979) bull Αντιγραφές Αθήνα Ίκαρος 1965 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1978) bull Η Αποκάλυψη του Ιωάννη Αθήνα Ίκαρος 1966 (οριστική έκδοση Αθήνα Ίκαρος 1975) ΙV Συγκεντρωτικές εκδόσεις bull Collection de lrsquo Institut Francais drsquo Athenes middot Robert Levesque middot Seferis middot Choix de poemes traduits et accompagnes du texte grec avec une preface Αθήνα Ίκαρος 1945 bull Ποιήματα (1924-1946) Αθήνα Ίκαρος 1950 bull Γιώργος Σεφέρης middot Διάγραμμα εισαγωγής στην ποίησή του από τον ΑλεξΑργυρίου και επιλογή ποιημάτων του από τους Αλεξ Αργυρίου amp ΓΠΣαββίδη Αθήνα 1957 (ανάτυπο από την Καινούργια Εποχή) bull Εκλογή από τις Δοκιμές Αθήνα Γαλαξίας 1966 bull Γιώργος Θεοτοκάς amp Γιώργος Σεφέρης middot Αλληλογραφία (1930-1966) middot Φιλολογεπιμ ΓΠΣαββίδης Αθήνα Ερμής 1975 bull Ο Καβάφης του Σεφέρη Αrsquo middot Επιμέλεια ΓΠΣαββίδη Αθήνα Ερμής 1984 bull Αδαμάντιος Διαμαντής amp Γιώργος Σεφέρης middot Αλληλογραφία middot 1953-1971 middot Φιλολογική επιμέλεια Μιχάλης Πιερής Αθήνα Στιγμή 1985 bull Γιώργος Σεφέρης amp Αντρέας Καραντώνης middot Αλληλογραφία 1931-1960 middot Φιλολογική επιμέλεια Φώτης Δημητρακόπουλος Αθήνα Καστανιώτης 1988

16

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 17

bull Σεφέρης και Μαρώmiddot Αλληλογραφία Α΄ middot (1936-1940) middot Φιλολογική επιμέλεια ΜΖΚοπιδάκης Ηράκλειο Βικελαία Βιβλιοθήκη Ηρακλείου 1989 bull Τα Εντεψίζικα (με το ψευδώνυμο Μαθιός Πασχάλης) middot Φιλολογική επιμέλεια ΓΠΕυτυχίδης (=ΓΠΣαββίδης) Αθήνα Λέσχη 1989 bull Γράμματα Σεφέρη - Λορεντζάτου (1948-1968) middot επιμέλεια ΝΔΤριανταφυλλόπουλος Αθήνα Δόμος 1990 bull Γράμματα Σεφέρη - Λορεντζάτου (1948-1968) middot Επιμελήθηκε ΝΔΤριανταφυλλόπουλος Αθήνα Δόμος 1990 bull Κύπρος middot Μνήμη και αγάπη middot Με το φακό του Γιώργου Σεφέρη middot Πρόλογος σχεδιασμός Γενική επιμέλεια ΕΧΚάσδαγλης Λευκωσία Πολιτιστικό Κέντρο Λαϊκής Τράπεζας 1990 bull Γιώργος Σεφέρης amp Τίμος Μαλάνος middot Αλληλογραφία (1935-1963) middot Φιλολογική επιμέλεια Δημήτρης Δασκαλόπουλος Αθήνα Ολκός 1990 bull lsquoΚυπριακέςrsquo επιστολές του Σεφέρη (1954-1963)middot Από την αλληλογραφία του με τον ΓΠΣαββίδη middot φιλολογική επιμέλεια Κατερίνα Κωστίου Λευκωσία Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου 1991 bull Γιώργος Σεφέρης ndash Edmund Keeley Αλληλογραφία 1951-1971middot Εισαγωγή EKeely ndash Μετάφραση Αλόη Σιδέρη Αθήνα Άγρα 1998

Πηγή Εθνικό Κέντρο Βιβλίου

17

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

18

Σημαντικότερη Δήλωση

Επιμέλεια Διβόλης Γιώργος

Λαμπράκης Ηλίας

Κυπράκης Στέλιος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 19

laquoΠάει καιρὸς ποὺ πῆρα τὴν ἀπόφαση νὰ κρατηθῶ ἔξω ἀπὸ τὰ πολιτικὰ τοῦ τόπου Προσπάθησα ἄλλοτε νὰ τὸ ἐξηγήσω Αὐτὸ δὲ σημαίνει διόλου πὼς μοῦ εἶναι ἀδιάφορη ἡ πολιτικὴ ζωή μας Ἔτσι ἀπὸ τὰ χρόνια ἐκεῖνα ὡς τώρα τελευταῖα ἔπαψα κατὰ κανόνα νὰ ἀγγίζω τέτοια θέματα ἐξάλλου τὰ ὅσα δημοσίεψα ὡς τὶς ἀρχὲς τοῦ 1967 καὶ ἡ κατοπινὴ στάση μου - δὲν ἔχω δημοσιέψει τίποτα στὴν Ἑλλάδα ἀπὸ τότε ποὺ φιμώθηκε ἡ ἐλευθερία - ἔδειχναν μοῦ φαίνεται ἀρκετὰ καθαρὰ τὴ σκέψη μου

Μολαταῦτα μῆνες τώρα αἰσθάνομαι μέσα μου καὶ γύρω μου ὁλοένα πιὸ ἐπιτακτικά τὸ χρέος νὰ πῶ ἕνα λόγο γιὰ τὴ σημερινὴ κατάστασή μας Μὲ ὅλη τὴ δυνατὴ συντομία νὰ τί θὰ ἔλεγα

Κλείνουν δυὸ χρόνια ποὺ μᾶς ἔχει ἐπιβληθεῖ ἕνα καθεστὼς ὁλωσδιόλου ἀντίθετο μὲ τὰ ἰδεώδη γιὰ τὰ ὁποῖα πολέμησε ὁ κόσμος μας καὶ τόσο περίλαμπρα ὁ λαός μας στὸν τελευταῖο παγκόσμιο πόλεμο Εἶναι μία κατάσταση ὑποχρεωτικῆς νάρκης ὅπου ὅσες πνευματικὲς ἀξίες κατορθώσαμε νὰ κρατήσουμε ζωντανές μὲ πόνους καὶ μὲ κόπους πᾶνε κι αὐτὲς νὰ καταποντιστοῦν μέσα στὰ ἑλώδη στεκούμενα νερά Δὲ θὰ μοῦ ἦταν δύσκολο νὰ καταλάβω πῶς τέτοιες ζημιὲς δὲ λογαριάζουν πάρα πολὺ γιὰ ὁρισμένους ἀνθρώπους

19

Δυστυχῶς δὲν πρόκειται μόνον γι᾿ αὐτὸ τὸν κίνδυνο Ὅλοι πιὰ τὸ διδάχτηκαν καὶ τὸ ξέρουν πὼς στὶς δικτατορικὲς καταστάσεις ἡ ἀρχὴ μπορεῖ νὰ μοιάζει εὔκολη ὅμως ἡ τραγωδία περιμένει ἀναπότρεπτη στὸ τέλος Τὸ δράμα αὐτοῦ τοῦ τέλους μᾶς βασανίζει συνειδητὰ ἢ ἀσυνείδητα ὅπως στοὺς παμπάλαιους χοροὺς τοῦ Αἰσχύλου Ὅσο μένει ἡ ἀνωμαλία τόσο προχωρεῖ τὸ κακό

Εἶμαι ἕνας ἄνθρωπος χωρὶς κανένα ἀπολύτως πολιτικὸ δεσμὸ καί μπορῶ νὰ τὸ πῶ μιλῶ χωρὶς φόβο καὶ χωρὶς πάθος Βλέπω μπροστά μου τὸν γκρεμὸ ὅπου μᾶς ὁδηγεῖ ἡ καταπίεση ποὺ κάλυψε τὸν τόπο Αὐτὴ ἡ ἀνωμαλία πρέπει νὰ σταματήσει Εἶναι ἐθνικὴ ἐπιταγή

Τώρα ξαναγυρίζω στὴ σιωπή μου Παρακαλῶ τὸ Θεὸ νὰ μὴ μὲ φέρει ἄλλη φορὰ σὲ παρόμοια ἀνάγκη νὰ ξαναμιλήσωraquo

20

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

21

ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΡΕΣΑΝ

Επιμέλεια Αργυράκης Ιάσονας

Καλαλάρι Ρίγγελς

Κακουλάκης Γρηγόρης

Κρητσωτάκης Νίκος

Μακρής Αργύρης - Μαρίνος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 22

Κι αν ο αγέρας φυσά

Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά Μας βαραίνουν οι φίλοι που δεν ξέρουν πια πώς να πεθάνουν Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 23

Λίγο ακόμα

Λίγο ακόμα θα ιδούμε τις αμυγδαλιές ν ανθίζουν τα μάρμαρα να λάμπουν στον ήλιο τη θάλασσα να κυματίζει λίγο ακόμα να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 24

Στροφή

Στιγμή σταλμένη ἀπὸ ἕνα χέρι ποὺ εἶχα τόσο ἀγαπήσει μὲ πρόφταξες ἴσια στὴ δύση σὰ μαῦρο περιστέρι Ὁ δρόμος ἄσπριζε μπροστά μου ἁπαλὸς ἀχνὸς ὕπνου στὸ γέρμα ἑνὸς μυστικοῦ δείπνου Στιγμὴ σπυρὶ τῆς ἄμμου ποὺ κράτησες μονάχη σου ὅλη τὴν τραγικὴ κλεψύδρα βουβή σὰ νὰ εἶχε δεῖ τὴν Ὕδρα στὸ οὐράνιο περιβόλι

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 25

Μποτίλια στὸ πέλαγο

Τρεῖς βράχοι λίγα καμένα πεῦκα κι ἕνα ρημοκλῆσι

καὶ παραπάνω

τὸ ἴδιο τοπίο ἀντιγραμμένο ξαναρχίζει

τρεῖς βράχοι σὲ σχῆμα πύλης σκουριασμένοι

λίγα καμένα πεῦκα μαῦρα καὶ κίτρινα

κι ἕνα τετράγωνο σπιτάκι θαμμένο στὸν ἀσβέστη

καὶ παραπάνω ἀκόμη πολλὲς φορὲς

τὸ ἴδιο τοπίο ξαναρχίζει κλιμακωτὰ

ὡς τὸν ὁρίζοντα ὡς τὸν οὐρανὸ ποὺ βασιλεύει

Ἐδῶ ἀράξαμε τὸ καράβι νὰ ματίσουμε τὰ σπασμένα κουπιά

νὰ πιοῦμε νερὸ καὶ νὰ κοιμηθοῦμε

Ἡ θάλασσα ποὺ μᾶς πίκρανε εἶναι βαθιὰ κι ἀνεξερεύνητη

καὶ ξεδιπλώνει μίαν ἀπέραντη γαλήνη

Ἐδῶ μέσα στὰ βότσαλα βρήκαμε ἕνα νόμισμα

καὶ τὸ παίξαμε στὰ ζάρια

Τὸ κέρδισε ὁ μικρότερος καὶ χάθηκε

Ξαναμπαρκάραμε μὲ τὰ σπασμένα μας κουπιά

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 26

Ἄρνηση

Στὸ περιγιάλι τὸ κρυφὸ

κι ἄσπρο σὰν περιστέρι διψάσαμε τὸ μεσημέρι μὰ τὸ νερὸ γλυφό

Πάνω στὴν ἄμμο τὴν ξανθὴ γράψαμε τ᾿ ὄνομά της ὡραῖα ποὺ φύσηξεν ὁ μπάτης καὶ σβήστηκε ἡ γραφή

Μὲ τί καρδιά μὲ τί πνοή τί πόθους καὶ τί πάθος πήραμε τὴ ζωή μας λάθος κι ἀλλάξαμε ζωή

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

27

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΥΛΙΚΟ

Επιμέλεια Δρυλεράκη Στέλλα

Κασαπάκη Φλώρα

Κατσουλάκη Ευαγγελία

Αποστολάκη Ευαγγελία

Καμπιτάκη Μυρτώ

Κληρονόμου Ειρήνη

Μονιάκη Στέλλα

27

Τον ξένο και τον εχθρό τον είδαμε

στον καθρέφτη

ldquoΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Δ΄ ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣrdquo

Εύκολα τρίβεται ο άνθρωπος μες στους πολέμουςmiddot ο άνθρωπος είναι μαλακός ένα δεμάτι χόρτοmiddot χείλια και δάχτυλα που λαχταρούν ένα άσπρο στήθος μάτια που μισοκλείνουν στο λαμπύρισμα της μέρας και πόδια που θα τρέχανε κι ας είναι τόσο κουρασμένα στο παραμικρό σφύριγμα του κέρδους

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

28

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 29

Ο Γιώργος Σεφέρης το 1963

ldquoΡε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε

πληγώνειrdquo Ο Γ Σεφέρης διηγείται ένα περιστατικό που

συνέβη στο Νίκο Γκάτσο

Γύριζε το χειμώνα του lsquo36 σπίτι του από μια

ταβέρνα Ήμουνα στην Κορυτσά ndashλέει ο ποιητής

- και είχα στείλει στην Αθήνα σε χειρόγραφο το

ποίημα ldquoΜε τον τρόπο του Γ Σrdquo Κατά κακή του

τύχη έπιασαν το Γκάτσο και τον πήγαν στο

τμήμα Τον έψαξαν Στην τσέπη του το

χειρόγραφο

-Ρε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε πληγώνει

Κομμουνιστής ε

-Μα κύριε αστυνόμε δεν το lsquoγραψα εγώ αυτό το

lsquoγραψε ο κ Σεφέρης που είναι πρόξενος

-Πρόξενος ε Τέτοιους προξένους έχουμε Γιrsquo

αυτό πάμε κατά διαβόλου

Ευτυχώς βρέθηκαν στις τσέπες του και κάτι άλλα

της ίδιας τεχνοτροπίας που αφόπλισαν τους

φρουρούς της ησυχίας μας

-Σrsquo αφήνουμε μωρέ γιατί είσαι βλάκας του

είπαν όταν τα διάβασαν ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ ldquoΜΕΡΕΣ Δ΄rdquo από το βιβλίο ldquoΟ

ΣΕΦΕΡΗΣ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣrdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 30

Αποφθέγματα του ποιητή

Είναι πιο εύκολο να περάσει καμήλα από

την τρύπα βελόνας παρά Έλληνας

πολιτικός να καταλάβει την Ελλάδα

ΜΕΡΕΣ Γ΄

Η σωτηρία του ανθρώπου βρίσκεται μέσα

του και ο χαμός του

ΜΕΡΕΣ Β΄

Η θύμηση μου έφαγε τη μνήμη

ΜΕΡΕΣ Α΄

Η επιστήμη είναι καθrsquo ορισμόν αληθινή

πάντα αποδείχνει με το Α + Β πως ότι

υποστηρίζει είναι αληθινό Ακόμη και τα

πιο υπέρογκα λάθη

ΜΕΡΕΣ Α΄

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 31 31

Η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη με Νόμπελ

Λογοτεχνίας από τη σουηδική Ακαδημία το 1963

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 32

Ο Γιώργος Σεφέρης και η

γυναίκα του Μαρώ τον

Ιούλιο του 1941 στο

Γιοχάνεσμπουργκ

hellipτο σπουδαίο δεν είναι νrsquo

αλλάξουμε τη ζωή μας

ονειροπολώντας μιαν άλλη

πιο ενδιαφέρουσα αλλά να

κάνουμε να λαλήσει τούτη η

ζωή όπως μας δόθηκε την

καθημερινή την ταπεινή την

ανθρώπινη όπου το καθετί

που μπορούσε να γυρέψουμε

πρέπει να υπάρχει

ldquoΜΕΡΕΣ Α΄rdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 33

ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Το πραγματικό κλίμα που δημιούργησε στην Ελλάδα η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη το περιγράφει ο Γ Π Σαββίδης σε κείμενό του το 1993 με τον εύγλωττο τίτλο ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Όπως θυμάται ο Σαββίδης (1993) επειδή υποψιαζόταν ότι η επιστροφή του Γιώργου Σεφέρη από τη Στοκχόλμη θα συνοδευόταν από την ίδια ldquoμουγκαμάραrdquo τηλεγραφεί ldquoυποδεικνύοντας την οργάνωση κάποιας υποδοχήςrdquo Στο αεροδρόμιο τους υποδέχονται δυο γυναίκες ldquoη μάνα μου και η Ιωάννα Τσάτσου Κανείς άλλοςrdquo

Η θριαμβευτική υποδοχή του Σεφέρη γίνεται οκτώ χρόνια μετά την επιστροφή του από τη Σουηδία Το απόγευμα της κηδείας του (22 Σεπτεμβρίου 1971) αυτόκλητος σύσσωμος ο αθηναϊκός λαός υποδέχεται τον ποιητή του ενώ ο ίδιος είχε αναχωρήσει μία ημέρα πριν

αποσπάσματα από άρθρο του ΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

ldquoΟ Σεφέρης το Νόμπελ και μια συνωμοσίαrdquo εφ ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

Από την κηδεία του 22 Σεπτεμβρίου 1971

34

ΠΗΓΕΣ

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού wwwsnhellgr Εθνικό Κέντρο Βιβλίου wwwekebigr

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Β Γ Γυμνασίου ΟΕΔΒ

ιστοσελίδες httplogomnimonwordpresscom

httpbibliothirasblogspotgr201303blog-post_15html

httpseferisgiorgosblogspotgr

wwwwikipediaorg wwwnetschoolbookgr

Σύνθεση εργασίας Ευτυχία Καλογιαννάκη

Δήμητρα Κοσμαδάκη

35

Page 17: Γιώργος Σεφέρης

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 17

bull Σεφέρης και Μαρώmiddot Αλληλογραφία Α΄ middot (1936-1940) middot Φιλολογική επιμέλεια ΜΖΚοπιδάκης Ηράκλειο Βικελαία Βιβλιοθήκη Ηρακλείου 1989 bull Τα Εντεψίζικα (με το ψευδώνυμο Μαθιός Πασχάλης) middot Φιλολογική επιμέλεια ΓΠΕυτυχίδης (=ΓΠΣαββίδης) Αθήνα Λέσχη 1989 bull Γράμματα Σεφέρη - Λορεντζάτου (1948-1968) middot επιμέλεια ΝΔΤριανταφυλλόπουλος Αθήνα Δόμος 1990 bull Γράμματα Σεφέρη - Λορεντζάτου (1948-1968) middot Επιμελήθηκε ΝΔΤριανταφυλλόπουλος Αθήνα Δόμος 1990 bull Κύπρος middot Μνήμη και αγάπη middot Με το φακό του Γιώργου Σεφέρη middot Πρόλογος σχεδιασμός Γενική επιμέλεια ΕΧΚάσδαγλης Λευκωσία Πολιτιστικό Κέντρο Λαϊκής Τράπεζας 1990 bull Γιώργος Σεφέρης amp Τίμος Μαλάνος middot Αλληλογραφία (1935-1963) middot Φιλολογική επιμέλεια Δημήτρης Δασκαλόπουλος Αθήνα Ολκός 1990 bull lsquoΚυπριακέςrsquo επιστολές του Σεφέρη (1954-1963)middot Από την αλληλογραφία του με τον ΓΠΣαββίδη middot φιλολογική επιμέλεια Κατερίνα Κωστίου Λευκωσία Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου 1991 bull Γιώργος Σεφέρης ndash Edmund Keeley Αλληλογραφία 1951-1971middot Εισαγωγή EKeely ndash Μετάφραση Αλόη Σιδέρη Αθήνα Άγρα 1998

Πηγή Εθνικό Κέντρο Βιβλίου

17

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

18

Σημαντικότερη Δήλωση

Επιμέλεια Διβόλης Γιώργος

Λαμπράκης Ηλίας

Κυπράκης Στέλιος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 19

laquoΠάει καιρὸς ποὺ πῆρα τὴν ἀπόφαση νὰ κρατηθῶ ἔξω ἀπὸ τὰ πολιτικὰ τοῦ τόπου Προσπάθησα ἄλλοτε νὰ τὸ ἐξηγήσω Αὐτὸ δὲ σημαίνει διόλου πὼς μοῦ εἶναι ἀδιάφορη ἡ πολιτικὴ ζωή μας Ἔτσι ἀπὸ τὰ χρόνια ἐκεῖνα ὡς τώρα τελευταῖα ἔπαψα κατὰ κανόνα νὰ ἀγγίζω τέτοια θέματα ἐξάλλου τὰ ὅσα δημοσίεψα ὡς τὶς ἀρχὲς τοῦ 1967 καὶ ἡ κατοπινὴ στάση μου - δὲν ἔχω δημοσιέψει τίποτα στὴν Ἑλλάδα ἀπὸ τότε ποὺ φιμώθηκε ἡ ἐλευθερία - ἔδειχναν μοῦ φαίνεται ἀρκετὰ καθαρὰ τὴ σκέψη μου

Μολαταῦτα μῆνες τώρα αἰσθάνομαι μέσα μου καὶ γύρω μου ὁλοένα πιὸ ἐπιτακτικά τὸ χρέος νὰ πῶ ἕνα λόγο γιὰ τὴ σημερινὴ κατάστασή μας Μὲ ὅλη τὴ δυνατὴ συντομία νὰ τί θὰ ἔλεγα

Κλείνουν δυὸ χρόνια ποὺ μᾶς ἔχει ἐπιβληθεῖ ἕνα καθεστὼς ὁλωσδιόλου ἀντίθετο μὲ τὰ ἰδεώδη γιὰ τὰ ὁποῖα πολέμησε ὁ κόσμος μας καὶ τόσο περίλαμπρα ὁ λαός μας στὸν τελευταῖο παγκόσμιο πόλεμο Εἶναι μία κατάσταση ὑποχρεωτικῆς νάρκης ὅπου ὅσες πνευματικὲς ἀξίες κατορθώσαμε νὰ κρατήσουμε ζωντανές μὲ πόνους καὶ μὲ κόπους πᾶνε κι αὐτὲς νὰ καταποντιστοῦν μέσα στὰ ἑλώδη στεκούμενα νερά Δὲ θὰ μοῦ ἦταν δύσκολο νὰ καταλάβω πῶς τέτοιες ζημιὲς δὲ λογαριάζουν πάρα πολὺ γιὰ ὁρισμένους ἀνθρώπους

19

Δυστυχῶς δὲν πρόκειται μόνον γι᾿ αὐτὸ τὸν κίνδυνο Ὅλοι πιὰ τὸ διδάχτηκαν καὶ τὸ ξέρουν πὼς στὶς δικτατορικὲς καταστάσεις ἡ ἀρχὴ μπορεῖ νὰ μοιάζει εὔκολη ὅμως ἡ τραγωδία περιμένει ἀναπότρεπτη στὸ τέλος Τὸ δράμα αὐτοῦ τοῦ τέλους μᾶς βασανίζει συνειδητὰ ἢ ἀσυνείδητα ὅπως στοὺς παμπάλαιους χοροὺς τοῦ Αἰσχύλου Ὅσο μένει ἡ ἀνωμαλία τόσο προχωρεῖ τὸ κακό

Εἶμαι ἕνας ἄνθρωπος χωρὶς κανένα ἀπολύτως πολιτικὸ δεσμὸ καί μπορῶ νὰ τὸ πῶ μιλῶ χωρὶς φόβο καὶ χωρὶς πάθος Βλέπω μπροστά μου τὸν γκρεμὸ ὅπου μᾶς ὁδηγεῖ ἡ καταπίεση ποὺ κάλυψε τὸν τόπο Αὐτὴ ἡ ἀνωμαλία πρέπει νὰ σταματήσει Εἶναι ἐθνικὴ ἐπιταγή

Τώρα ξαναγυρίζω στὴ σιωπή μου Παρακαλῶ τὸ Θεὸ νὰ μὴ μὲ φέρει ἄλλη φορὰ σὲ παρόμοια ἀνάγκη νὰ ξαναμιλήσωraquo

20

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

21

ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΡΕΣΑΝ

Επιμέλεια Αργυράκης Ιάσονας

Καλαλάρι Ρίγγελς

Κακουλάκης Γρηγόρης

Κρητσωτάκης Νίκος

Μακρής Αργύρης - Μαρίνος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 22

Κι αν ο αγέρας φυσά

Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά Μας βαραίνουν οι φίλοι που δεν ξέρουν πια πώς να πεθάνουν Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 23

Λίγο ακόμα

Λίγο ακόμα θα ιδούμε τις αμυγδαλιές ν ανθίζουν τα μάρμαρα να λάμπουν στον ήλιο τη θάλασσα να κυματίζει λίγο ακόμα να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 24

Στροφή

Στιγμή σταλμένη ἀπὸ ἕνα χέρι ποὺ εἶχα τόσο ἀγαπήσει μὲ πρόφταξες ἴσια στὴ δύση σὰ μαῦρο περιστέρι Ὁ δρόμος ἄσπριζε μπροστά μου ἁπαλὸς ἀχνὸς ὕπνου στὸ γέρμα ἑνὸς μυστικοῦ δείπνου Στιγμὴ σπυρὶ τῆς ἄμμου ποὺ κράτησες μονάχη σου ὅλη τὴν τραγικὴ κλεψύδρα βουβή σὰ νὰ εἶχε δεῖ τὴν Ὕδρα στὸ οὐράνιο περιβόλι

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 25

Μποτίλια στὸ πέλαγο

Τρεῖς βράχοι λίγα καμένα πεῦκα κι ἕνα ρημοκλῆσι

καὶ παραπάνω

τὸ ἴδιο τοπίο ἀντιγραμμένο ξαναρχίζει

τρεῖς βράχοι σὲ σχῆμα πύλης σκουριασμένοι

λίγα καμένα πεῦκα μαῦρα καὶ κίτρινα

κι ἕνα τετράγωνο σπιτάκι θαμμένο στὸν ἀσβέστη

καὶ παραπάνω ἀκόμη πολλὲς φορὲς

τὸ ἴδιο τοπίο ξαναρχίζει κλιμακωτὰ

ὡς τὸν ὁρίζοντα ὡς τὸν οὐρανὸ ποὺ βασιλεύει

Ἐδῶ ἀράξαμε τὸ καράβι νὰ ματίσουμε τὰ σπασμένα κουπιά

νὰ πιοῦμε νερὸ καὶ νὰ κοιμηθοῦμε

Ἡ θάλασσα ποὺ μᾶς πίκρανε εἶναι βαθιὰ κι ἀνεξερεύνητη

καὶ ξεδιπλώνει μίαν ἀπέραντη γαλήνη

Ἐδῶ μέσα στὰ βότσαλα βρήκαμε ἕνα νόμισμα

καὶ τὸ παίξαμε στὰ ζάρια

Τὸ κέρδισε ὁ μικρότερος καὶ χάθηκε

Ξαναμπαρκάραμε μὲ τὰ σπασμένα μας κουπιά

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 26

Ἄρνηση

Στὸ περιγιάλι τὸ κρυφὸ

κι ἄσπρο σὰν περιστέρι διψάσαμε τὸ μεσημέρι μὰ τὸ νερὸ γλυφό

Πάνω στὴν ἄμμο τὴν ξανθὴ γράψαμε τ᾿ ὄνομά της ὡραῖα ποὺ φύσηξεν ὁ μπάτης καὶ σβήστηκε ἡ γραφή

Μὲ τί καρδιά μὲ τί πνοή τί πόθους καὶ τί πάθος πήραμε τὴ ζωή μας λάθος κι ἀλλάξαμε ζωή

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

27

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΥΛΙΚΟ

Επιμέλεια Δρυλεράκη Στέλλα

Κασαπάκη Φλώρα

Κατσουλάκη Ευαγγελία

Αποστολάκη Ευαγγελία

Καμπιτάκη Μυρτώ

Κληρονόμου Ειρήνη

Μονιάκη Στέλλα

27

Τον ξένο και τον εχθρό τον είδαμε

στον καθρέφτη

ldquoΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Δ΄ ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣrdquo

Εύκολα τρίβεται ο άνθρωπος μες στους πολέμουςmiddot ο άνθρωπος είναι μαλακός ένα δεμάτι χόρτοmiddot χείλια και δάχτυλα που λαχταρούν ένα άσπρο στήθος μάτια που μισοκλείνουν στο λαμπύρισμα της μέρας και πόδια που θα τρέχανε κι ας είναι τόσο κουρασμένα στο παραμικρό σφύριγμα του κέρδους

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

28

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 29

Ο Γιώργος Σεφέρης το 1963

ldquoΡε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε

πληγώνειrdquo Ο Γ Σεφέρης διηγείται ένα περιστατικό που

συνέβη στο Νίκο Γκάτσο

Γύριζε το χειμώνα του lsquo36 σπίτι του από μια

ταβέρνα Ήμουνα στην Κορυτσά ndashλέει ο ποιητής

- και είχα στείλει στην Αθήνα σε χειρόγραφο το

ποίημα ldquoΜε τον τρόπο του Γ Σrdquo Κατά κακή του

τύχη έπιασαν το Γκάτσο και τον πήγαν στο

τμήμα Τον έψαξαν Στην τσέπη του το

χειρόγραφο

-Ρε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε πληγώνει

Κομμουνιστής ε

-Μα κύριε αστυνόμε δεν το lsquoγραψα εγώ αυτό το

lsquoγραψε ο κ Σεφέρης που είναι πρόξενος

-Πρόξενος ε Τέτοιους προξένους έχουμε Γιrsquo

αυτό πάμε κατά διαβόλου

Ευτυχώς βρέθηκαν στις τσέπες του και κάτι άλλα

της ίδιας τεχνοτροπίας που αφόπλισαν τους

φρουρούς της ησυχίας μας

-Σrsquo αφήνουμε μωρέ γιατί είσαι βλάκας του

είπαν όταν τα διάβασαν ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ ldquoΜΕΡΕΣ Δ΄rdquo από το βιβλίο ldquoΟ

ΣΕΦΕΡΗΣ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣrdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 30

Αποφθέγματα του ποιητή

Είναι πιο εύκολο να περάσει καμήλα από

την τρύπα βελόνας παρά Έλληνας

πολιτικός να καταλάβει την Ελλάδα

ΜΕΡΕΣ Γ΄

Η σωτηρία του ανθρώπου βρίσκεται μέσα

του και ο χαμός του

ΜΕΡΕΣ Β΄

Η θύμηση μου έφαγε τη μνήμη

ΜΕΡΕΣ Α΄

Η επιστήμη είναι καθrsquo ορισμόν αληθινή

πάντα αποδείχνει με το Α + Β πως ότι

υποστηρίζει είναι αληθινό Ακόμη και τα

πιο υπέρογκα λάθη

ΜΕΡΕΣ Α΄

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 31 31

Η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη με Νόμπελ

Λογοτεχνίας από τη σουηδική Ακαδημία το 1963

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 32

Ο Γιώργος Σεφέρης και η

γυναίκα του Μαρώ τον

Ιούλιο του 1941 στο

Γιοχάνεσμπουργκ

hellipτο σπουδαίο δεν είναι νrsquo

αλλάξουμε τη ζωή μας

ονειροπολώντας μιαν άλλη

πιο ενδιαφέρουσα αλλά να

κάνουμε να λαλήσει τούτη η

ζωή όπως μας δόθηκε την

καθημερινή την ταπεινή την

ανθρώπινη όπου το καθετί

που μπορούσε να γυρέψουμε

πρέπει να υπάρχει

ldquoΜΕΡΕΣ Α΄rdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 33

ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Το πραγματικό κλίμα που δημιούργησε στην Ελλάδα η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη το περιγράφει ο Γ Π Σαββίδης σε κείμενό του το 1993 με τον εύγλωττο τίτλο ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Όπως θυμάται ο Σαββίδης (1993) επειδή υποψιαζόταν ότι η επιστροφή του Γιώργου Σεφέρη από τη Στοκχόλμη θα συνοδευόταν από την ίδια ldquoμουγκαμάραrdquo τηλεγραφεί ldquoυποδεικνύοντας την οργάνωση κάποιας υποδοχήςrdquo Στο αεροδρόμιο τους υποδέχονται δυο γυναίκες ldquoη μάνα μου και η Ιωάννα Τσάτσου Κανείς άλλοςrdquo

Η θριαμβευτική υποδοχή του Σεφέρη γίνεται οκτώ χρόνια μετά την επιστροφή του από τη Σουηδία Το απόγευμα της κηδείας του (22 Σεπτεμβρίου 1971) αυτόκλητος σύσσωμος ο αθηναϊκός λαός υποδέχεται τον ποιητή του ενώ ο ίδιος είχε αναχωρήσει μία ημέρα πριν

αποσπάσματα από άρθρο του ΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

ldquoΟ Σεφέρης το Νόμπελ και μια συνωμοσίαrdquo εφ ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

Από την κηδεία του 22 Σεπτεμβρίου 1971

34

ΠΗΓΕΣ

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού wwwsnhellgr Εθνικό Κέντρο Βιβλίου wwwekebigr

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Β Γ Γυμνασίου ΟΕΔΒ

ιστοσελίδες httplogomnimonwordpresscom

httpbibliothirasblogspotgr201303blog-post_15html

httpseferisgiorgosblogspotgr

wwwwikipediaorg wwwnetschoolbookgr

Σύνθεση εργασίας Ευτυχία Καλογιαννάκη

Δήμητρα Κοσμαδάκη

35

Page 18: Γιώργος Σεφέρης

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

18

Σημαντικότερη Δήλωση

Επιμέλεια Διβόλης Γιώργος

Λαμπράκης Ηλίας

Κυπράκης Στέλιος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 19

laquoΠάει καιρὸς ποὺ πῆρα τὴν ἀπόφαση νὰ κρατηθῶ ἔξω ἀπὸ τὰ πολιτικὰ τοῦ τόπου Προσπάθησα ἄλλοτε νὰ τὸ ἐξηγήσω Αὐτὸ δὲ σημαίνει διόλου πὼς μοῦ εἶναι ἀδιάφορη ἡ πολιτικὴ ζωή μας Ἔτσι ἀπὸ τὰ χρόνια ἐκεῖνα ὡς τώρα τελευταῖα ἔπαψα κατὰ κανόνα νὰ ἀγγίζω τέτοια θέματα ἐξάλλου τὰ ὅσα δημοσίεψα ὡς τὶς ἀρχὲς τοῦ 1967 καὶ ἡ κατοπινὴ στάση μου - δὲν ἔχω δημοσιέψει τίποτα στὴν Ἑλλάδα ἀπὸ τότε ποὺ φιμώθηκε ἡ ἐλευθερία - ἔδειχναν μοῦ φαίνεται ἀρκετὰ καθαρὰ τὴ σκέψη μου

Μολαταῦτα μῆνες τώρα αἰσθάνομαι μέσα μου καὶ γύρω μου ὁλοένα πιὸ ἐπιτακτικά τὸ χρέος νὰ πῶ ἕνα λόγο γιὰ τὴ σημερινὴ κατάστασή μας Μὲ ὅλη τὴ δυνατὴ συντομία νὰ τί θὰ ἔλεγα

Κλείνουν δυὸ χρόνια ποὺ μᾶς ἔχει ἐπιβληθεῖ ἕνα καθεστὼς ὁλωσδιόλου ἀντίθετο μὲ τὰ ἰδεώδη γιὰ τὰ ὁποῖα πολέμησε ὁ κόσμος μας καὶ τόσο περίλαμπρα ὁ λαός μας στὸν τελευταῖο παγκόσμιο πόλεμο Εἶναι μία κατάσταση ὑποχρεωτικῆς νάρκης ὅπου ὅσες πνευματικὲς ἀξίες κατορθώσαμε νὰ κρατήσουμε ζωντανές μὲ πόνους καὶ μὲ κόπους πᾶνε κι αὐτὲς νὰ καταποντιστοῦν μέσα στὰ ἑλώδη στεκούμενα νερά Δὲ θὰ μοῦ ἦταν δύσκολο νὰ καταλάβω πῶς τέτοιες ζημιὲς δὲ λογαριάζουν πάρα πολὺ γιὰ ὁρισμένους ἀνθρώπους

19

Δυστυχῶς δὲν πρόκειται μόνον γι᾿ αὐτὸ τὸν κίνδυνο Ὅλοι πιὰ τὸ διδάχτηκαν καὶ τὸ ξέρουν πὼς στὶς δικτατορικὲς καταστάσεις ἡ ἀρχὴ μπορεῖ νὰ μοιάζει εὔκολη ὅμως ἡ τραγωδία περιμένει ἀναπότρεπτη στὸ τέλος Τὸ δράμα αὐτοῦ τοῦ τέλους μᾶς βασανίζει συνειδητὰ ἢ ἀσυνείδητα ὅπως στοὺς παμπάλαιους χοροὺς τοῦ Αἰσχύλου Ὅσο μένει ἡ ἀνωμαλία τόσο προχωρεῖ τὸ κακό

Εἶμαι ἕνας ἄνθρωπος χωρὶς κανένα ἀπολύτως πολιτικὸ δεσμὸ καί μπορῶ νὰ τὸ πῶ μιλῶ χωρὶς φόβο καὶ χωρὶς πάθος Βλέπω μπροστά μου τὸν γκρεμὸ ὅπου μᾶς ὁδηγεῖ ἡ καταπίεση ποὺ κάλυψε τὸν τόπο Αὐτὴ ἡ ἀνωμαλία πρέπει νὰ σταματήσει Εἶναι ἐθνικὴ ἐπιταγή

Τώρα ξαναγυρίζω στὴ σιωπή μου Παρακαλῶ τὸ Θεὸ νὰ μὴ μὲ φέρει ἄλλη φορὰ σὲ παρόμοια ἀνάγκη νὰ ξαναμιλήσωraquo

20

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

21

ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΡΕΣΑΝ

Επιμέλεια Αργυράκης Ιάσονας

Καλαλάρι Ρίγγελς

Κακουλάκης Γρηγόρης

Κρητσωτάκης Νίκος

Μακρής Αργύρης - Μαρίνος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 22

Κι αν ο αγέρας φυσά

Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά Μας βαραίνουν οι φίλοι που δεν ξέρουν πια πώς να πεθάνουν Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 23

Λίγο ακόμα

Λίγο ακόμα θα ιδούμε τις αμυγδαλιές ν ανθίζουν τα μάρμαρα να λάμπουν στον ήλιο τη θάλασσα να κυματίζει λίγο ακόμα να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 24

Στροφή

Στιγμή σταλμένη ἀπὸ ἕνα χέρι ποὺ εἶχα τόσο ἀγαπήσει μὲ πρόφταξες ἴσια στὴ δύση σὰ μαῦρο περιστέρι Ὁ δρόμος ἄσπριζε μπροστά μου ἁπαλὸς ἀχνὸς ὕπνου στὸ γέρμα ἑνὸς μυστικοῦ δείπνου Στιγμὴ σπυρὶ τῆς ἄμμου ποὺ κράτησες μονάχη σου ὅλη τὴν τραγικὴ κλεψύδρα βουβή σὰ νὰ εἶχε δεῖ τὴν Ὕδρα στὸ οὐράνιο περιβόλι

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 25

Μποτίλια στὸ πέλαγο

Τρεῖς βράχοι λίγα καμένα πεῦκα κι ἕνα ρημοκλῆσι

καὶ παραπάνω

τὸ ἴδιο τοπίο ἀντιγραμμένο ξαναρχίζει

τρεῖς βράχοι σὲ σχῆμα πύλης σκουριασμένοι

λίγα καμένα πεῦκα μαῦρα καὶ κίτρινα

κι ἕνα τετράγωνο σπιτάκι θαμμένο στὸν ἀσβέστη

καὶ παραπάνω ἀκόμη πολλὲς φορὲς

τὸ ἴδιο τοπίο ξαναρχίζει κλιμακωτὰ

ὡς τὸν ὁρίζοντα ὡς τὸν οὐρανὸ ποὺ βασιλεύει

Ἐδῶ ἀράξαμε τὸ καράβι νὰ ματίσουμε τὰ σπασμένα κουπιά

νὰ πιοῦμε νερὸ καὶ νὰ κοιμηθοῦμε

Ἡ θάλασσα ποὺ μᾶς πίκρανε εἶναι βαθιὰ κι ἀνεξερεύνητη

καὶ ξεδιπλώνει μίαν ἀπέραντη γαλήνη

Ἐδῶ μέσα στὰ βότσαλα βρήκαμε ἕνα νόμισμα

καὶ τὸ παίξαμε στὰ ζάρια

Τὸ κέρδισε ὁ μικρότερος καὶ χάθηκε

Ξαναμπαρκάραμε μὲ τὰ σπασμένα μας κουπιά

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 26

Ἄρνηση

Στὸ περιγιάλι τὸ κρυφὸ

κι ἄσπρο σὰν περιστέρι διψάσαμε τὸ μεσημέρι μὰ τὸ νερὸ γλυφό

Πάνω στὴν ἄμμο τὴν ξανθὴ γράψαμε τ᾿ ὄνομά της ὡραῖα ποὺ φύσηξεν ὁ μπάτης καὶ σβήστηκε ἡ γραφή

Μὲ τί καρδιά μὲ τί πνοή τί πόθους καὶ τί πάθος πήραμε τὴ ζωή μας λάθος κι ἀλλάξαμε ζωή

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

27

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΥΛΙΚΟ

Επιμέλεια Δρυλεράκη Στέλλα

Κασαπάκη Φλώρα

Κατσουλάκη Ευαγγελία

Αποστολάκη Ευαγγελία

Καμπιτάκη Μυρτώ

Κληρονόμου Ειρήνη

Μονιάκη Στέλλα

27

Τον ξένο και τον εχθρό τον είδαμε

στον καθρέφτη

ldquoΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Δ΄ ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣrdquo

Εύκολα τρίβεται ο άνθρωπος μες στους πολέμουςmiddot ο άνθρωπος είναι μαλακός ένα δεμάτι χόρτοmiddot χείλια και δάχτυλα που λαχταρούν ένα άσπρο στήθος μάτια που μισοκλείνουν στο λαμπύρισμα της μέρας και πόδια που θα τρέχανε κι ας είναι τόσο κουρασμένα στο παραμικρό σφύριγμα του κέρδους

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

28

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 29

Ο Γιώργος Σεφέρης το 1963

ldquoΡε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε

πληγώνειrdquo Ο Γ Σεφέρης διηγείται ένα περιστατικό που

συνέβη στο Νίκο Γκάτσο

Γύριζε το χειμώνα του lsquo36 σπίτι του από μια

ταβέρνα Ήμουνα στην Κορυτσά ndashλέει ο ποιητής

- και είχα στείλει στην Αθήνα σε χειρόγραφο το

ποίημα ldquoΜε τον τρόπο του Γ Σrdquo Κατά κακή του

τύχη έπιασαν το Γκάτσο και τον πήγαν στο

τμήμα Τον έψαξαν Στην τσέπη του το

χειρόγραφο

-Ρε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε πληγώνει

Κομμουνιστής ε

-Μα κύριε αστυνόμε δεν το lsquoγραψα εγώ αυτό το

lsquoγραψε ο κ Σεφέρης που είναι πρόξενος

-Πρόξενος ε Τέτοιους προξένους έχουμε Γιrsquo

αυτό πάμε κατά διαβόλου

Ευτυχώς βρέθηκαν στις τσέπες του και κάτι άλλα

της ίδιας τεχνοτροπίας που αφόπλισαν τους

φρουρούς της ησυχίας μας

-Σrsquo αφήνουμε μωρέ γιατί είσαι βλάκας του

είπαν όταν τα διάβασαν ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ ldquoΜΕΡΕΣ Δ΄rdquo από το βιβλίο ldquoΟ

ΣΕΦΕΡΗΣ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣrdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 30

Αποφθέγματα του ποιητή

Είναι πιο εύκολο να περάσει καμήλα από

την τρύπα βελόνας παρά Έλληνας

πολιτικός να καταλάβει την Ελλάδα

ΜΕΡΕΣ Γ΄

Η σωτηρία του ανθρώπου βρίσκεται μέσα

του και ο χαμός του

ΜΕΡΕΣ Β΄

Η θύμηση μου έφαγε τη μνήμη

ΜΕΡΕΣ Α΄

Η επιστήμη είναι καθrsquo ορισμόν αληθινή

πάντα αποδείχνει με το Α + Β πως ότι

υποστηρίζει είναι αληθινό Ακόμη και τα

πιο υπέρογκα λάθη

ΜΕΡΕΣ Α΄

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 31 31

Η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη με Νόμπελ

Λογοτεχνίας από τη σουηδική Ακαδημία το 1963

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 32

Ο Γιώργος Σεφέρης και η

γυναίκα του Μαρώ τον

Ιούλιο του 1941 στο

Γιοχάνεσμπουργκ

hellipτο σπουδαίο δεν είναι νrsquo

αλλάξουμε τη ζωή μας

ονειροπολώντας μιαν άλλη

πιο ενδιαφέρουσα αλλά να

κάνουμε να λαλήσει τούτη η

ζωή όπως μας δόθηκε την

καθημερινή την ταπεινή την

ανθρώπινη όπου το καθετί

που μπορούσε να γυρέψουμε

πρέπει να υπάρχει

ldquoΜΕΡΕΣ Α΄rdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 33

ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Το πραγματικό κλίμα που δημιούργησε στην Ελλάδα η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη το περιγράφει ο Γ Π Σαββίδης σε κείμενό του το 1993 με τον εύγλωττο τίτλο ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Όπως θυμάται ο Σαββίδης (1993) επειδή υποψιαζόταν ότι η επιστροφή του Γιώργου Σεφέρη από τη Στοκχόλμη θα συνοδευόταν από την ίδια ldquoμουγκαμάραrdquo τηλεγραφεί ldquoυποδεικνύοντας την οργάνωση κάποιας υποδοχήςrdquo Στο αεροδρόμιο τους υποδέχονται δυο γυναίκες ldquoη μάνα μου και η Ιωάννα Τσάτσου Κανείς άλλοςrdquo

Η θριαμβευτική υποδοχή του Σεφέρη γίνεται οκτώ χρόνια μετά την επιστροφή του από τη Σουηδία Το απόγευμα της κηδείας του (22 Σεπτεμβρίου 1971) αυτόκλητος σύσσωμος ο αθηναϊκός λαός υποδέχεται τον ποιητή του ενώ ο ίδιος είχε αναχωρήσει μία ημέρα πριν

αποσπάσματα από άρθρο του ΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

ldquoΟ Σεφέρης το Νόμπελ και μια συνωμοσίαrdquo εφ ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

Από την κηδεία του 22 Σεπτεμβρίου 1971

34

ΠΗΓΕΣ

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού wwwsnhellgr Εθνικό Κέντρο Βιβλίου wwwekebigr

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Β Γ Γυμνασίου ΟΕΔΒ

ιστοσελίδες httplogomnimonwordpresscom

httpbibliothirasblogspotgr201303blog-post_15html

httpseferisgiorgosblogspotgr

wwwwikipediaorg wwwnetschoolbookgr

Σύνθεση εργασίας Ευτυχία Καλογιαννάκη

Δήμητρα Κοσμαδάκη

35

Page 19: Γιώργος Σεφέρης

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 19

laquoΠάει καιρὸς ποὺ πῆρα τὴν ἀπόφαση νὰ κρατηθῶ ἔξω ἀπὸ τὰ πολιτικὰ τοῦ τόπου Προσπάθησα ἄλλοτε νὰ τὸ ἐξηγήσω Αὐτὸ δὲ σημαίνει διόλου πὼς μοῦ εἶναι ἀδιάφορη ἡ πολιτικὴ ζωή μας Ἔτσι ἀπὸ τὰ χρόνια ἐκεῖνα ὡς τώρα τελευταῖα ἔπαψα κατὰ κανόνα νὰ ἀγγίζω τέτοια θέματα ἐξάλλου τὰ ὅσα δημοσίεψα ὡς τὶς ἀρχὲς τοῦ 1967 καὶ ἡ κατοπινὴ στάση μου - δὲν ἔχω δημοσιέψει τίποτα στὴν Ἑλλάδα ἀπὸ τότε ποὺ φιμώθηκε ἡ ἐλευθερία - ἔδειχναν μοῦ φαίνεται ἀρκετὰ καθαρὰ τὴ σκέψη μου

Μολαταῦτα μῆνες τώρα αἰσθάνομαι μέσα μου καὶ γύρω μου ὁλοένα πιὸ ἐπιτακτικά τὸ χρέος νὰ πῶ ἕνα λόγο γιὰ τὴ σημερινὴ κατάστασή μας Μὲ ὅλη τὴ δυνατὴ συντομία νὰ τί θὰ ἔλεγα

Κλείνουν δυὸ χρόνια ποὺ μᾶς ἔχει ἐπιβληθεῖ ἕνα καθεστὼς ὁλωσδιόλου ἀντίθετο μὲ τὰ ἰδεώδη γιὰ τὰ ὁποῖα πολέμησε ὁ κόσμος μας καὶ τόσο περίλαμπρα ὁ λαός μας στὸν τελευταῖο παγκόσμιο πόλεμο Εἶναι μία κατάσταση ὑποχρεωτικῆς νάρκης ὅπου ὅσες πνευματικὲς ἀξίες κατορθώσαμε νὰ κρατήσουμε ζωντανές μὲ πόνους καὶ μὲ κόπους πᾶνε κι αὐτὲς νὰ καταποντιστοῦν μέσα στὰ ἑλώδη στεκούμενα νερά Δὲ θὰ μοῦ ἦταν δύσκολο νὰ καταλάβω πῶς τέτοιες ζημιὲς δὲ λογαριάζουν πάρα πολὺ γιὰ ὁρισμένους ἀνθρώπους

19

Δυστυχῶς δὲν πρόκειται μόνον γι᾿ αὐτὸ τὸν κίνδυνο Ὅλοι πιὰ τὸ διδάχτηκαν καὶ τὸ ξέρουν πὼς στὶς δικτατορικὲς καταστάσεις ἡ ἀρχὴ μπορεῖ νὰ μοιάζει εὔκολη ὅμως ἡ τραγωδία περιμένει ἀναπότρεπτη στὸ τέλος Τὸ δράμα αὐτοῦ τοῦ τέλους μᾶς βασανίζει συνειδητὰ ἢ ἀσυνείδητα ὅπως στοὺς παμπάλαιους χοροὺς τοῦ Αἰσχύλου Ὅσο μένει ἡ ἀνωμαλία τόσο προχωρεῖ τὸ κακό

Εἶμαι ἕνας ἄνθρωπος χωρὶς κανένα ἀπολύτως πολιτικὸ δεσμὸ καί μπορῶ νὰ τὸ πῶ μιλῶ χωρὶς φόβο καὶ χωρὶς πάθος Βλέπω μπροστά μου τὸν γκρεμὸ ὅπου μᾶς ὁδηγεῖ ἡ καταπίεση ποὺ κάλυψε τὸν τόπο Αὐτὴ ἡ ἀνωμαλία πρέπει νὰ σταματήσει Εἶναι ἐθνικὴ ἐπιταγή

Τώρα ξαναγυρίζω στὴ σιωπή μου Παρακαλῶ τὸ Θεὸ νὰ μὴ μὲ φέρει ἄλλη φορὰ σὲ παρόμοια ἀνάγκη νὰ ξαναμιλήσωraquo

20

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

21

ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΡΕΣΑΝ

Επιμέλεια Αργυράκης Ιάσονας

Καλαλάρι Ρίγγελς

Κακουλάκης Γρηγόρης

Κρητσωτάκης Νίκος

Μακρής Αργύρης - Μαρίνος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 22

Κι αν ο αγέρας φυσά

Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά Μας βαραίνουν οι φίλοι που δεν ξέρουν πια πώς να πεθάνουν Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 23

Λίγο ακόμα

Λίγο ακόμα θα ιδούμε τις αμυγδαλιές ν ανθίζουν τα μάρμαρα να λάμπουν στον ήλιο τη θάλασσα να κυματίζει λίγο ακόμα να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 24

Στροφή

Στιγμή σταλμένη ἀπὸ ἕνα χέρι ποὺ εἶχα τόσο ἀγαπήσει μὲ πρόφταξες ἴσια στὴ δύση σὰ μαῦρο περιστέρι Ὁ δρόμος ἄσπριζε μπροστά μου ἁπαλὸς ἀχνὸς ὕπνου στὸ γέρμα ἑνὸς μυστικοῦ δείπνου Στιγμὴ σπυρὶ τῆς ἄμμου ποὺ κράτησες μονάχη σου ὅλη τὴν τραγικὴ κλεψύδρα βουβή σὰ νὰ εἶχε δεῖ τὴν Ὕδρα στὸ οὐράνιο περιβόλι

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 25

Μποτίλια στὸ πέλαγο

Τρεῖς βράχοι λίγα καμένα πεῦκα κι ἕνα ρημοκλῆσι

καὶ παραπάνω

τὸ ἴδιο τοπίο ἀντιγραμμένο ξαναρχίζει

τρεῖς βράχοι σὲ σχῆμα πύλης σκουριασμένοι

λίγα καμένα πεῦκα μαῦρα καὶ κίτρινα

κι ἕνα τετράγωνο σπιτάκι θαμμένο στὸν ἀσβέστη

καὶ παραπάνω ἀκόμη πολλὲς φορὲς

τὸ ἴδιο τοπίο ξαναρχίζει κλιμακωτὰ

ὡς τὸν ὁρίζοντα ὡς τὸν οὐρανὸ ποὺ βασιλεύει

Ἐδῶ ἀράξαμε τὸ καράβι νὰ ματίσουμε τὰ σπασμένα κουπιά

νὰ πιοῦμε νερὸ καὶ νὰ κοιμηθοῦμε

Ἡ θάλασσα ποὺ μᾶς πίκρανε εἶναι βαθιὰ κι ἀνεξερεύνητη

καὶ ξεδιπλώνει μίαν ἀπέραντη γαλήνη

Ἐδῶ μέσα στὰ βότσαλα βρήκαμε ἕνα νόμισμα

καὶ τὸ παίξαμε στὰ ζάρια

Τὸ κέρδισε ὁ μικρότερος καὶ χάθηκε

Ξαναμπαρκάραμε μὲ τὰ σπασμένα μας κουπιά

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 26

Ἄρνηση

Στὸ περιγιάλι τὸ κρυφὸ

κι ἄσπρο σὰν περιστέρι διψάσαμε τὸ μεσημέρι μὰ τὸ νερὸ γλυφό

Πάνω στὴν ἄμμο τὴν ξανθὴ γράψαμε τ᾿ ὄνομά της ὡραῖα ποὺ φύσηξεν ὁ μπάτης καὶ σβήστηκε ἡ γραφή

Μὲ τί καρδιά μὲ τί πνοή τί πόθους καὶ τί πάθος πήραμε τὴ ζωή μας λάθος κι ἀλλάξαμε ζωή

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

27

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΥΛΙΚΟ

Επιμέλεια Δρυλεράκη Στέλλα

Κασαπάκη Φλώρα

Κατσουλάκη Ευαγγελία

Αποστολάκη Ευαγγελία

Καμπιτάκη Μυρτώ

Κληρονόμου Ειρήνη

Μονιάκη Στέλλα

27

Τον ξένο και τον εχθρό τον είδαμε

στον καθρέφτη

ldquoΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Δ΄ ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣrdquo

Εύκολα τρίβεται ο άνθρωπος μες στους πολέμουςmiddot ο άνθρωπος είναι μαλακός ένα δεμάτι χόρτοmiddot χείλια και δάχτυλα που λαχταρούν ένα άσπρο στήθος μάτια που μισοκλείνουν στο λαμπύρισμα της μέρας και πόδια που θα τρέχανε κι ας είναι τόσο κουρασμένα στο παραμικρό σφύριγμα του κέρδους

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

28

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 29

Ο Γιώργος Σεφέρης το 1963

ldquoΡε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε

πληγώνειrdquo Ο Γ Σεφέρης διηγείται ένα περιστατικό που

συνέβη στο Νίκο Γκάτσο

Γύριζε το χειμώνα του lsquo36 σπίτι του από μια

ταβέρνα Ήμουνα στην Κορυτσά ndashλέει ο ποιητής

- και είχα στείλει στην Αθήνα σε χειρόγραφο το

ποίημα ldquoΜε τον τρόπο του Γ Σrdquo Κατά κακή του

τύχη έπιασαν το Γκάτσο και τον πήγαν στο

τμήμα Τον έψαξαν Στην τσέπη του το

χειρόγραφο

-Ρε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε πληγώνει

Κομμουνιστής ε

-Μα κύριε αστυνόμε δεν το lsquoγραψα εγώ αυτό το

lsquoγραψε ο κ Σεφέρης που είναι πρόξενος

-Πρόξενος ε Τέτοιους προξένους έχουμε Γιrsquo

αυτό πάμε κατά διαβόλου

Ευτυχώς βρέθηκαν στις τσέπες του και κάτι άλλα

της ίδιας τεχνοτροπίας που αφόπλισαν τους

φρουρούς της ησυχίας μας

-Σrsquo αφήνουμε μωρέ γιατί είσαι βλάκας του

είπαν όταν τα διάβασαν ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ ldquoΜΕΡΕΣ Δ΄rdquo από το βιβλίο ldquoΟ

ΣΕΦΕΡΗΣ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣrdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 30

Αποφθέγματα του ποιητή

Είναι πιο εύκολο να περάσει καμήλα από

την τρύπα βελόνας παρά Έλληνας

πολιτικός να καταλάβει την Ελλάδα

ΜΕΡΕΣ Γ΄

Η σωτηρία του ανθρώπου βρίσκεται μέσα

του και ο χαμός του

ΜΕΡΕΣ Β΄

Η θύμηση μου έφαγε τη μνήμη

ΜΕΡΕΣ Α΄

Η επιστήμη είναι καθrsquo ορισμόν αληθινή

πάντα αποδείχνει με το Α + Β πως ότι

υποστηρίζει είναι αληθινό Ακόμη και τα

πιο υπέρογκα λάθη

ΜΕΡΕΣ Α΄

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 31 31

Η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη με Νόμπελ

Λογοτεχνίας από τη σουηδική Ακαδημία το 1963

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 32

Ο Γιώργος Σεφέρης και η

γυναίκα του Μαρώ τον

Ιούλιο του 1941 στο

Γιοχάνεσμπουργκ

hellipτο σπουδαίο δεν είναι νrsquo

αλλάξουμε τη ζωή μας

ονειροπολώντας μιαν άλλη

πιο ενδιαφέρουσα αλλά να

κάνουμε να λαλήσει τούτη η

ζωή όπως μας δόθηκε την

καθημερινή την ταπεινή την

ανθρώπινη όπου το καθετί

που μπορούσε να γυρέψουμε

πρέπει να υπάρχει

ldquoΜΕΡΕΣ Α΄rdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 33

ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Το πραγματικό κλίμα που δημιούργησε στην Ελλάδα η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη το περιγράφει ο Γ Π Σαββίδης σε κείμενό του το 1993 με τον εύγλωττο τίτλο ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Όπως θυμάται ο Σαββίδης (1993) επειδή υποψιαζόταν ότι η επιστροφή του Γιώργου Σεφέρη από τη Στοκχόλμη θα συνοδευόταν από την ίδια ldquoμουγκαμάραrdquo τηλεγραφεί ldquoυποδεικνύοντας την οργάνωση κάποιας υποδοχήςrdquo Στο αεροδρόμιο τους υποδέχονται δυο γυναίκες ldquoη μάνα μου και η Ιωάννα Τσάτσου Κανείς άλλοςrdquo

Η θριαμβευτική υποδοχή του Σεφέρη γίνεται οκτώ χρόνια μετά την επιστροφή του από τη Σουηδία Το απόγευμα της κηδείας του (22 Σεπτεμβρίου 1971) αυτόκλητος σύσσωμος ο αθηναϊκός λαός υποδέχεται τον ποιητή του ενώ ο ίδιος είχε αναχωρήσει μία ημέρα πριν

αποσπάσματα από άρθρο του ΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

ldquoΟ Σεφέρης το Νόμπελ και μια συνωμοσίαrdquo εφ ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

Από την κηδεία του 22 Σεπτεμβρίου 1971

34

ΠΗΓΕΣ

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού wwwsnhellgr Εθνικό Κέντρο Βιβλίου wwwekebigr

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Β Γ Γυμνασίου ΟΕΔΒ

ιστοσελίδες httplogomnimonwordpresscom

httpbibliothirasblogspotgr201303blog-post_15html

httpseferisgiorgosblogspotgr

wwwwikipediaorg wwwnetschoolbookgr

Σύνθεση εργασίας Ευτυχία Καλογιαννάκη

Δήμητρα Κοσμαδάκη

35

Page 20: Γιώργος Σεφέρης

Δυστυχῶς δὲν πρόκειται μόνον γι᾿ αὐτὸ τὸν κίνδυνο Ὅλοι πιὰ τὸ διδάχτηκαν καὶ τὸ ξέρουν πὼς στὶς δικτατορικὲς καταστάσεις ἡ ἀρχὴ μπορεῖ νὰ μοιάζει εὔκολη ὅμως ἡ τραγωδία περιμένει ἀναπότρεπτη στὸ τέλος Τὸ δράμα αὐτοῦ τοῦ τέλους μᾶς βασανίζει συνειδητὰ ἢ ἀσυνείδητα ὅπως στοὺς παμπάλαιους χοροὺς τοῦ Αἰσχύλου Ὅσο μένει ἡ ἀνωμαλία τόσο προχωρεῖ τὸ κακό

Εἶμαι ἕνας ἄνθρωπος χωρὶς κανένα ἀπολύτως πολιτικὸ δεσμὸ καί μπορῶ νὰ τὸ πῶ μιλῶ χωρὶς φόβο καὶ χωρὶς πάθος Βλέπω μπροστά μου τὸν γκρεμὸ ὅπου μᾶς ὁδηγεῖ ἡ καταπίεση ποὺ κάλυψε τὸν τόπο Αὐτὴ ἡ ἀνωμαλία πρέπει νὰ σταματήσει Εἶναι ἐθνικὴ ἐπιταγή

Τώρα ξαναγυρίζω στὴ σιωπή μου Παρακαλῶ τὸ Θεὸ νὰ μὴ μὲ φέρει ἄλλη φορὰ σὲ παρόμοια ἀνάγκη νὰ ξαναμιλήσωraquo

20

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

21

ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΡΕΣΑΝ

Επιμέλεια Αργυράκης Ιάσονας

Καλαλάρι Ρίγγελς

Κακουλάκης Γρηγόρης

Κρητσωτάκης Νίκος

Μακρής Αργύρης - Μαρίνος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 22

Κι αν ο αγέρας φυσά

Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά Μας βαραίνουν οι φίλοι που δεν ξέρουν πια πώς να πεθάνουν Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 23

Λίγο ακόμα

Λίγο ακόμα θα ιδούμε τις αμυγδαλιές ν ανθίζουν τα μάρμαρα να λάμπουν στον ήλιο τη θάλασσα να κυματίζει λίγο ακόμα να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 24

Στροφή

Στιγμή σταλμένη ἀπὸ ἕνα χέρι ποὺ εἶχα τόσο ἀγαπήσει μὲ πρόφταξες ἴσια στὴ δύση σὰ μαῦρο περιστέρι Ὁ δρόμος ἄσπριζε μπροστά μου ἁπαλὸς ἀχνὸς ὕπνου στὸ γέρμα ἑνὸς μυστικοῦ δείπνου Στιγμὴ σπυρὶ τῆς ἄμμου ποὺ κράτησες μονάχη σου ὅλη τὴν τραγικὴ κλεψύδρα βουβή σὰ νὰ εἶχε δεῖ τὴν Ὕδρα στὸ οὐράνιο περιβόλι

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 25

Μποτίλια στὸ πέλαγο

Τρεῖς βράχοι λίγα καμένα πεῦκα κι ἕνα ρημοκλῆσι

καὶ παραπάνω

τὸ ἴδιο τοπίο ἀντιγραμμένο ξαναρχίζει

τρεῖς βράχοι σὲ σχῆμα πύλης σκουριασμένοι

λίγα καμένα πεῦκα μαῦρα καὶ κίτρινα

κι ἕνα τετράγωνο σπιτάκι θαμμένο στὸν ἀσβέστη

καὶ παραπάνω ἀκόμη πολλὲς φορὲς

τὸ ἴδιο τοπίο ξαναρχίζει κλιμακωτὰ

ὡς τὸν ὁρίζοντα ὡς τὸν οὐρανὸ ποὺ βασιλεύει

Ἐδῶ ἀράξαμε τὸ καράβι νὰ ματίσουμε τὰ σπασμένα κουπιά

νὰ πιοῦμε νερὸ καὶ νὰ κοιμηθοῦμε

Ἡ θάλασσα ποὺ μᾶς πίκρανε εἶναι βαθιὰ κι ἀνεξερεύνητη

καὶ ξεδιπλώνει μίαν ἀπέραντη γαλήνη

Ἐδῶ μέσα στὰ βότσαλα βρήκαμε ἕνα νόμισμα

καὶ τὸ παίξαμε στὰ ζάρια

Τὸ κέρδισε ὁ μικρότερος καὶ χάθηκε

Ξαναμπαρκάραμε μὲ τὰ σπασμένα μας κουπιά

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 26

Ἄρνηση

Στὸ περιγιάλι τὸ κρυφὸ

κι ἄσπρο σὰν περιστέρι διψάσαμε τὸ μεσημέρι μὰ τὸ νερὸ γλυφό

Πάνω στὴν ἄμμο τὴν ξανθὴ γράψαμε τ᾿ ὄνομά της ὡραῖα ποὺ φύσηξεν ὁ μπάτης καὶ σβήστηκε ἡ γραφή

Μὲ τί καρδιά μὲ τί πνοή τί πόθους καὶ τί πάθος πήραμε τὴ ζωή μας λάθος κι ἀλλάξαμε ζωή

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

27

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΥΛΙΚΟ

Επιμέλεια Δρυλεράκη Στέλλα

Κασαπάκη Φλώρα

Κατσουλάκη Ευαγγελία

Αποστολάκη Ευαγγελία

Καμπιτάκη Μυρτώ

Κληρονόμου Ειρήνη

Μονιάκη Στέλλα

27

Τον ξένο και τον εχθρό τον είδαμε

στον καθρέφτη

ldquoΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Δ΄ ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣrdquo

Εύκολα τρίβεται ο άνθρωπος μες στους πολέμουςmiddot ο άνθρωπος είναι μαλακός ένα δεμάτι χόρτοmiddot χείλια και δάχτυλα που λαχταρούν ένα άσπρο στήθος μάτια που μισοκλείνουν στο λαμπύρισμα της μέρας και πόδια που θα τρέχανε κι ας είναι τόσο κουρασμένα στο παραμικρό σφύριγμα του κέρδους

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

28

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 29

Ο Γιώργος Σεφέρης το 1963

ldquoΡε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε

πληγώνειrdquo Ο Γ Σεφέρης διηγείται ένα περιστατικό που

συνέβη στο Νίκο Γκάτσο

Γύριζε το χειμώνα του lsquo36 σπίτι του από μια

ταβέρνα Ήμουνα στην Κορυτσά ndashλέει ο ποιητής

- και είχα στείλει στην Αθήνα σε χειρόγραφο το

ποίημα ldquoΜε τον τρόπο του Γ Σrdquo Κατά κακή του

τύχη έπιασαν το Γκάτσο και τον πήγαν στο

τμήμα Τον έψαξαν Στην τσέπη του το

χειρόγραφο

-Ρε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε πληγώνει

Κομμουνιστής ε

-Μα κύριε αστυνόμε δεν το lsquoγραψα εγώ αυτό το

lsquoγραψε ο κ Σεφέρης που είναι πρόξενος

-Πρόξενος ε Τέτοιους προξένους έχουμε Γιrsquo

αυτό πάμε κατά διαβόλου

Ευτυχώς βρέθηκαν στις τσέπες του και κάτι άλλα

της ίδιας τεχνοτροπίας που αφόπλισαν τους

φρουρούς της ησυχίας μας

-Σrsquo αφήνουμε μωρέ γιατί είσαι βλάκας του

είπαν όταν τα διάβασαν ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ ldquoΜΕΡΕΣ Δ΄rdquo από το βιβλίο ldquoΟ

ΣΕΦΕΡΗΣ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣrdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 30

Αποφθέγματα του ποιητή

Είναι πιο εύκολο να περάσει καμήλα από

την τρύπα βελόνας παρά Έλληνας

πολιτικός να καταλάβει την Ελλάδα

ΜΕΡΕΣ Γ΄

Η σωτηρία του ανθρώπου βρίσκεται μέσα

του και ο χαμός του

ΜΕΡΕΣ Β΄

Η θύμηση μου έφαγε τη μνήμη

ΜΕΡΕΣ Α΄

Η επιστήμη είναι καθrsquo ορισμόν αληθινή

πάντα αποδείχνει με το Α + Β πως ότι

υποστηρίζει είναι αληθινό Ακόμη και τα

πιο υπέρογκα λάθη

ΜΕΡΕΣ Α΄

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 31 31

Η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη με Νόμπελ

Λογοτεχνίας από τη σουηδική Ακαδημία το 1963

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 32

Ο Γιώργος Σεφέρης και η

γυναίκα του Μαρώ τον

Ιούλιο του 1941 στο

Γιοχάνεσμπουργκ

hellipτο σπουδαίο δεν είναι νrsquo

αλλάξουμε τη ζωή μας

ονειροπολώντας μιαν άλλη

πιο ενδιαφέρουσα αλλά να

κάνουμε να λαλήσει τούτη η

ζωή όπως μας δόθηκε την

καθημερινή την ταπεινή την

ανθρώπινη όπου το καθετί

που μπορούσε να γυρέψουμε

πρέπει να υπάρχει

ldquoΜΕΡΕΣ Α΄rdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 33

ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Το πραγματικό κλίμα που δημιούργησε στην Ελλάδα η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη το περιγράφει ο Γ Π Σαββίδης σε κείμενό του το 1993 με τον εύγλωττο τίτλο ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Όπως θυμάται ο Σαββίδης (1993) επειδή υποψιαζόταν ότι η επιστροφή του Γιώργου Σεφέρη από τη Στοκχόλμη θα συνοδευόταν από την ίδια ldquoμουγκαμάραrdquo τηλεγραφεί ldquoυποδεικνύοντας την οργάνωση κάποιας υποδοχήςrdquo Στο αεροδρόμιο τους υποδέχονται δυο γυναίκες ldquoη μάνα μου και η Ιωάννα Τσάτσου Κανείς άλλοςrdquo

Η θριαμβευτική υποδοχή του Σεφέρη γίνεται οκτώ χρόνια μετά την επιστροφή του από τη Σουηδία Το απόγευμα της κηδείας του (22 Σεπτεμβρίου 1971) αυτόκλητος σύσσωμος ο αθηναϊκός λαός υποδέχεται τον ποιητή του ενώ ο ίδιος είχε αναχωρήσει μία ημέρα πριν

αποσπάσματα από άρθρο του ΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

ldquoΟ Σεφέρης το Νόμπελ και μια συνωμοσίαrdquo εφ ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

Από την κηδεία του 22 Σεπτεμβρίου 1971

34

ΠΗΓΕΣ

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού wwwsnhellgr Εθνικό Κέντρο Βιβλίου wwwekebigr

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Β Γ Γυμνασίου ΟΕΔΒ

ιστοσελίδες httplogomnimonwordpresscom

httpbibliothirasblogspotgr201303blog-post_15html

httpseferisgiorgosblogspotgr

wwwwikipediaorg wwwnetschoolbookgr

Σύνθεση εργασίας Ευτυχία Καλογιαννάκη

Δήμητρα Κοσμαδάκη

35

Page 21: Γιώργος Σεφέρης

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

21

ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΡΕΣΑΝ

Επιμέλεια Αργυράκης Ιάσονας

Καλαλάρι Ρίγγελς

Κακουλάκης Γρηγόρης

Κρητσωτάκης Νίκος

Μακρής Αργύρης - Μαρίνος

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 22

Κι αν ο αγέρας φυσά

Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά Μας βαραίνουν οι φίλοι που δεν ξέρουν πια πώς να πεθάνουν Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 23

Λίγο ακόμα

Λίγο ακόμα θα ιδούμε τις αμυγδαλιές ν ανθίζουν τα μάρμαρα να λάμπουν στον ήλιο τη θάλασσα να κυματίζει λίγο ακόμα να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 24

Στροφή

Στιγμή σταλμένη ἀπὸ ἕνα χέρι ποὺ εἶχα τόσο ἀγαπήσει μὲ πρόφταξες ἴσια στὴ δύση σὰ μαῦρο περιστέρι Ὁ δρόμος ἄσπριζε μπροστά μου ἁπαλὸς ἀχνὸς ὕπνου στὸ γέρμα ἑνὸς μυστικοῦ δείπνου Στιγμὴ σπυρὶ τῆς ἄμμου ποὺ κράτησες μονάχη σου ὅλη τὴν τραγικὴ κλεψύδρα βουβή σὰ νὰ εἶχε δεῖ τὴν Ὕδρα στὸ οὐράνιο περιβόλι

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 25

Μποτίλια στὸ πέλαγο

Τρεῖς βράχοι λίγα καμένα πεῦκα κι ἕνα ρημοκλῆσι

καὶ παραπάνω

τὸ ἴδιο τοπίο ἀντιγραμμένο ξαναρχίζει

τρεῖς βράχοι σὲ σχῆμα πύλης σκουριασμένοι

λίγα καμένα πεῦκα μαῦρα καὶ κίτρινα

κι ἕνα τετράγωνο σπιτάκι θαμμένο στὸν ἀσβέστη

καὶ παραπάνω ἀκόμη πολλὲς φορὲς

τὸ ἴδιο τοπίο ξαναρχίζει κλιμακωτὰ

ὡς τὸν ὁρίζοντα ὡς τὸν οὐρανὸ ποὺ βασιλεύει

Ἐδῶ ἀράξαμε τὸ καράβι νὰ ματίσουμε τὰ σπασμένα κουπιά

νὰ πιοῦμε νερὸ καὶ νὰ κοιμηθοῦμε

Ἡ θάλασσα ποὺ μᾶς πίκρανε εἶναι βαθιὰ κι ἀνεξερεύνητη

καὶ ξεδιπλώνει μίαν ἀπέραντη γαλήνη

Ἐδῶ μέσα στὰ βότσαλα βρήκαμε ἕνα νόμισμα

καὶ τὸ παίξαμε στὰ ζάρια

Τὸ κέρδισε ὁ μικρότερος καὶ χάθηκε

Ξαναμπαρκάραμε μὲ τὰ σπασμένα μας κουπιά

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 26

Ἄρνηση

Στὸ περιγιάλι τὸ κρυφὸ

κι ἄσπρο σὰν περιστέρι διψάσαμε τὸ μεσημέρι μὰ τὸ νερὸ γλυφό

Πάνω στὴν ἄμμο τὴν ξανθὴ γράψαμε τ᾿ ὄνομά της ὡραῖα ποὺ φύσηξεν ὁ μπάτης καὶ σβήστηκε ἡ γραφή

Μὲ τί καρδιά μὲ τί πνοή τί πόθους καὶ τί πάθος πήραμε τὴ ζωή μας λάθος κι ἀλλάξαμε ζωή

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

27

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΥΛΙΚΟ

Επιμέλεια Δρυλεράκη Στέλλα

Κασαπάκη Φλώρα

Κατσουλάκη Ευαγγελία

Αποστολάκη Ευαγγελία

Καμπιτάκη Μυρτώ

Κληρονόμου Ειρήνη

Μονιάκη Στέλλα

27

Τον ξένο και τον εχθρό τον είδαμε

στον καθρέφτη

ldquoΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Δ΄ ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣrdquo

Εύκολα τρίβεται ο άνθρωπος μες στους πολέμουςmiddot ο άνθρωπος είναι μαλακός ένα δεμάτι χόρτοmiddot χείλια και δάχτυλα που λαχταρούν ένα άσπρο στήθος μάτια που μισοκλείνουν στο λαμπύρισμα της μέρας και πόδια που θα τρέχανε κι ας είναι τόσο κουρασμένα στο παραμικρό σφύριγμα του κέρδους

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

28

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 29

Ο Γιώργος Σεφέρης το 1963

ldquoΡε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε

πληγώνειrdquo Ο Γ Σεφέρης διηγείται ένα περιστατικό που

συνέβη στο Νίκο Γκάτσο

Γύριζε το χειμώνα του lsquo36 σπίτι του από μια

ταβέρνα Ήμουνα στην Κορυτσά ndashλέει ο ποιητής

- και είχα στείλει στην Αθήνα σε χειρόγραφο το

ποίημα ldquoΜε τον τρόπο του Γ Σrdquo Κατά κακή του

τύχη έπιασαν το Γκάτσο και τον πήγαν στο

τμήμα Τον έψαξαν Στην τσέπη του το

χειρόγραφο

-Ρε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε πληγώνει

Κομμουνιστής ε

-Μα κύριε αστυνόμε δεν το lsquoγραψα εγώ αυτό το

lsquoγραψε ο κ Σεφέρης που είναι πρόξενος

-Πρόξενος ε Τέτοιους προξένους έχουμε Γιrsquo

αυτό πάμε κατά διαβόλου

Ευτυχώς βρέθηκαν στις τσέπες του και κάτι άλλα

της ίδιας τεχνοτροπίας που αφόπλισαν τους

φρουρούς της ησυχίας μας

-Σrsquo αφήνουμε μωρέ γιατί είσαι βλάκας του

είπαν όταν τα διάβασαν ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ ldquoΜΕΡΕΣ Δ΄rdquo από το βιβλίο ldquoΟ

ΣΕΦΕΡΗΣ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣrdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 30

Αποφθέγματα του ποιητή

Είναι πιο εύκολο να περάσει καμήλα από

την τρύπα βελόνας παρά Έλληνας

πολιτικός να καταλάβει την Ελλάδα

ΜΕΡΕΣ Γ΄

Η σωτηρία του ανθρώπου βρίσκεται μέσα

του και ο χαμός του

ΜΕΡΕΣ Β΄

Η θύμηση μου έφαγε τη μνήμη

ΜΕΡΕΣ Α΄

Η επιστήμη είναι καθrsquo ορισμόν αληθινή

πάντα αποδείχνει με το Α + Β πως ότι

υποστηρίζει είναι αληθινό Ακόμη και τα

πιο υπέρογκα λάθη

ΜΕΡΕΣ Α΄

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 31 31

Η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη με Νόμπελ

Λογοτεχνίας από τη σουηδική Ακαδημία το 1963

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 32

Ο Γιώργος Σεφέρης και η

γυναίκα του Μαρώ τον

Ιούλιο του 1941 στο

Γιοχάνεσμπουργκ

hellipτο σπουδαίο δεν είναι νrsquo

αλλάξουμε τη ζωή μας

ονειροπολώντας μιαν άλλη

πιο ενδιαφέρουσα αλλά να

κάνουμε να λαλήσει τούτη η

ζωή όπως μας δόθηκε την

καθημερινή την ταπεινή την

ανθρώπινη όπου το καθετί

που μπορούσε να γυρέψουμε

πρέπει να υπάρχει

ldquoΜΕΡΕΣ Α΄rdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 33

ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Το πραγματικό κλίμα που δημιούργησε στην Ελλάδα η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη το περιγράφει ο Γ Π Σαββίδης σε κείμενό του το 1993 με τον εύγλωττο τίτλο ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Όπως θυμάται ο Σαββίδης (1993) επειδή υποψιαζόταν ότι η επιστροφή του Γιώργου Σεφέρη από τη Στοκχόλμη θα συνοδευόταν από την ίδια ldquoμουγκαμάραrdquo τηλεγραφεί ldquoυποδεικνύοντας την οργάνωση κάποιας υποδοχήςrdquo Στο αεροδρόμιο τους υποδέχονται δυο γυναίκες ldquoη μάνα μου και η Ιωάννα Τσάτσου Κανείς άλλοςrdquo

Η θριαμβευτική υποδοχή του Σεφέρη γίνεται οκτώ χρόνια μετά την επιστροφή του από τη Σουηδία Το απόγευμα της κηδείας του (22 Σεπτεμβρίου 1971) αυτόκλητος σύσσωμος ο αθηναϊκός λαός υποδέχεται τον ποιητή του ενώ ο ίδιος είχε αναχωρήσει μία ημέρα πριν

αποσπάσματα από άρθρο του ΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

ldquoΟ Σεφέρης το Νόμπελ και μια συνωμοσίαrdquo εφ ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

Από την κηδεία του 22 Σεπτεμβρίου 1971

34

ΠΗΓΕΣ

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού wwwsnhellgr Εθνικό Κέντρο Βιβλίου wwwekebigr

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Β Γ Γυμνασίου ΟΕΔΒ

ιστοσελίδες httplogomnimonwordpresscom

httpbibliothirasblogspotgr201303blog-post_15html

httpseferisgiorgosblogspotgr

wwwwikipediaorg wwwnetschoolbookgr

Σύνθεση εργασίας Ευτυχία Καλογιαννάκη

Δήμητρα Κοσμαδάκη

35

Page 22: Γιώργος Σεφέρης

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 22

Κι αν ο αγέρας φυσά

Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά Μας βαραίνουν οι φίλοι που δεν ξέρουν πια πώς να πεθάνουν Κι αν ο αγέρας φυσά δε μας δροσίζει κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ τα κυπαρίσσια κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 23

Λίγο ακόμα

Λίγο ακόμα θα ιδούμε τις αμυγδαλιές ν ανθίζουν τα μάρμαρα να λάμπουν στον ήλιο τη θάλασσα να κυματίζει λίγο ακόμα να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 24

Στροφή

Στιγμή σταλμένη ἀπὸ ἕνα χέρι ποὺ εἶχα τόσο ἀγαπήσει μὲ πρόφταξες ἴσια στὴ δύση σὰ μαῦρο περιστέρι Ὁ δρόμος ἄσπριζε μπροστά μου ἁπαλὸς ἀχνὸς ὕπνου στὸ γέρμα ἑνὸς μυστικοῦ δείπνου Στιγμὴ σπυρὶ τῆς ἄμμου ποὺ κράτησες μονάχη σου ὅλη τὴν τραγικὴ κλεψύδρα βουβή σὰ νὰ εἶχε δεῖ τὴν Ὕδρα στὸ οὐράνιο περιβόλι

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 25

Μποτίλια στὸ πέλαγο

Τρεῖς βράχοι λίγα καμένα πεῦκα κι ἕνα ρημοκλῆσι

καὶ παραπάνω

τὸ ἴδιο τοπίο ἀντιγραμμένο ξαναρχίζει

τρεῖς βράχοι σὲ σχῆμα πύλης σκουριασμένοι

λίγα καμένα πεῦκα μαῦρα καὶ κίτρινα

κι ἕνα τετράγωνο σπιτάκι θαμμένο στὸν ἀσβέστη

καὶ παραπάνω ἀκόμη πολλὲς φορὲς

τὸ ἴδιο τοπίο ξαναρχίζει κλιμακωτὰ

ὡς τὸν ὁρίζοντα ὡς τὸν οὐρανὸ ποὺ βασιλεύει

Ἐδῶ ἀράξαμε τὸ καράβι νὰ ματίσουμε τὰ σπασμένα κουπιά

νὰ πιοῦμε νερὸ καὶ νὰ κοιμηθοῦμε

Ἡ θάλασσα ποὺ μᾶς πίκρανε εἶναι βαθιὰ κι ἀνεξερεύνητη

καὶ ξεδιπλώνει μίαν ἀπέραντη γαλήνη

Ἐδῶ μέσα στὰ βότσαλα βρήκαμε ἕνα νόμισμα

καὶ τὸ παίξαμε στὰ ζάρια

Τὸ κέρδισε ὁ μικρότερος καὶ χάθηκε

Ξαναμπαρκάραμε μὲ τὰ σπασμένα μας κουπιά

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 26

Ἄρνηση

Στὸ περιγιάλι τὸ κρυφὸ

κι ἄσπρο σὰν περιστέρι διψάσαμε τὸ μεσημέρι μὰ τὸ νερὸ γλυφό

Πάνω στὴν ἄμμο τὴν ξανθὴ γράψαμε τ᾿ ὄνομά της ὡραῖα ποὺ φύσηξεν ὁ μπάτης καὶ σβήστηκε ἡ γραφή

Μὲ τί καρδιά μὲ τί πνοή τί πόθους καὶ τί πάθος πήραμε τὴ ζωή μας λάθος κι ἀλλάξαμε ζωή

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

27

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΥΛΙΚΟ

Επιμέλεια Δρυλεράκη Στέλλα

Κασαπάκη Φλώρα

Κατσουλάκη Ευαγγελία

Αποστολάκη Ευαγγελία

Καμπιτάκη Μυρτώ

Κληρονόμου Ειρήνη

Μονιάκη Στέλλα

27

Τον ξένο και τον εχθρό τον είδαμε

στον καθρέφτη

ldquoΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Δ΄ ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣrdquo

Εύκολα τρίβεται ο άνθρωπος μες στους πολέμουςmiddot ο άνθρωπος είναι μαλακός ένα δεμάτι χόρτοmiddot χείλια και δάχτυλα που λαχταρούν ένα άσπρο στήθος μάτια που μισοκλείνουν στο λαμπύρισμα της μέρας και πόδια που θα τρέχανε κι ας είναι τόσο κουρασμένα στο παραμικρό σφύριγμα του κέρδους

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

28

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 29

Ο Γιώργος Σεφέρης το 1963

ldquoΡε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε

πληγώνειrdquo Ο Γ Σεφέρης διηγείται ένα περιστατικό που

συνέβη στο Νίκο Γκάτσο

Γύριζε το χειμώνα του lsquo36 σπίτι του από μια

ταβέρνα Ήμουνα στην Κορυτσά ndashλέει ο ποιητής

- και είχα στείλει στην Αθήνα σε χειρόγραφο το

ποίημα ldquoΜε τον τρόπο του Γ Σrdquo Κατά κακή του

τύχη έπιασαν το Γκάτσο και τον πήγαν στο

τμήμα Τον έψαξαν Στην τσέπη του το

χειρόγραφο

-Ρε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε πληγώνει

Κομμουνιστής ε

-Μα κύριε αστυνόμε δεν το lsquoγραψα εγώ αυτό το

lsquoγραψε ο κ Σεφέρης που είναι πρόξενος

-Πρόξενος ε Τέτοιους προξένους έχουμε Γιrsquo

αυτό πάμε κατά διαβόλου

Ευτυχώς βρέθηκαν στις τσέπες του και κάτι άλλα

της ίδιας τεχνοτροπίας που αφόπλισαν τους

φρουρούς της ησυχίας μας

-Σrsquo αφήνουμε μωρέ γιατί είσαι βλάκας του

είπαν όταν τα διάβασαν ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ ldquoΜΕΡΕΣ Δ΄rdquo από το βιβλίο ldquoΟ

ΣΕΦΕΡΗΣ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣrdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 30

Αποφθέγματα του ποιητή

Είναι πιο εύκολο να περάσει καμήλα από

την τρύπα βελόνας παρά Έλληνας

πολιτικός να καταλάβει την Ελλάδα

ΜΕΡΕΣ Γ΄

Η σωτηρία του ανθρώπου βρίσκεται μέσα

του και ο χαμός του

ΜΕΡΕΣ Β΄

Η θύμηση μου έφαγε τη μνήμη

ΜΕΡΕΣ Α΄

Η επιστήμη είναι καθrsquo ορισμόν αληθινή

πάντα αποδείχνει με το Α + Β πως ότι

υποστηρίζει είναι αληθινό Ακόμη και τα

πιο υπέρογκα λάθη

ΜΕΡΕΣ Α΄

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 31 31

Η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη με Νόμπελ

Λογοτεχνίας από τη σουηδική Ακαδημία το 1963

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 32

Ο Γιώργος Σεφέρης και η

γυναίκα του Μαρώ τον

Ιούλιο του 1941 στο

Γιοχάνεσμπουργκ

hellipτο σπουδαίο δεν είναι νrsquo

αλλάξουμε τη ζωή μας

ονειροπολώντας μιαν άλλη

πιο ενδιαφέρουσα αλλά να

κάνουμε να λαλήσει τούτη η

ζωή όπως μας δόθηκε την

καθημερινή την ταπεινή την

ανθρώπινη όπου το καθετί

που μπορούσε να γυρέψουμε

πρέπει να υπάρχει

ldquoΜΕΡΕΣ Α΄rdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 33

ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Το πραγματικό κλίμα που δημιούργησε στην Ελλάδα η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη το περιγράφει ο Γ Π Σαββίδης σε κείμενό του το 1993 με τον εύγλωττο τίτλο ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Όπως θυμάται ο Σαββίδης (1993) επειδή υποψιαζόταν ότι η επιστροφή του Γιώργου Σεφέρη από τη Στοκχόλμη θα συνοδευόταν από την ίδια ldquoμουγκαμάραrdquo τηλεγραφεί ldquoυποδεικνύοντας την οργάνωση κάποιας υποδοχήςrdquo Στο αεροδρόμιο τους υποδέχονται δυο γυναίκες ldquoη μάνα μου και η Ιωάννα Τσάτσου Κανείς άλλοςrdquo

Η θριαμβευτική υποδοχή του Σεφέρη γίνεται οκτώ χρόνια μετά την επιστροφή του από τη Σουηδία Το απόγευμα της κηδείας του (22 Σεπτεμβρίου 1971) αυτόκλητος σύσσωμος ο αθηναϊκός λαός υποδέχεται τον ποιητή του ενώ ο ίδιος είχε αναχωρήσει μία ημέρα πριν

αποσπάσματα από άρθρο του ΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

ldquoΟ Σεφέρης το Νόμπελ και μια συνωμοσίαrdquo εφ ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

Από την κηδεία του 22 Σεπτεμβρίου 1971

34

ΠΗΓΕΣ

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού wwwsnhellgr Εθνικό Κέντρο Βιβλίου wwwekebigr

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Β Γ Γυμνασίου ΟΕΔΒ

ιστοσελίδες httplogomnimonwordpresscom

httpbibliothirasblogspotgr201303blog-post_15html

httpseferisgiorgosblogspotgr

wwwwikipediaorg wwwnetschoolbookgr

Σύνθεση εργασίας Ευτυχία Καλογιαννάκη

Δήμητρα Κοσμαδάκη

35

Page 23: Γιώργος Σεφέρης

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 23

Λίγο ακόμα

Λίγο ακόμα θα ιδούμε τις αμυγδαλιές ν ανθίζουν τα μάρμαρα να λάμπουν στον ήλιο τη θάλασσα να κυματίζει λίγο ακόμα να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 24

Στροφή

Στιγμή σταλμένη ἀπὸ ἕνα χέρι ποὺ εἶχα τόσο ἀγαπήσει μὲ πρόφταξες ἴσια στὴ δύση σὰ μαῦρο περιστέρι Ὁ δρόμος ἄσπριζε μπροστά μου ἁπαλὸς ἀχνὸς ὕπνου στὸ γέρμα ἑνὸς μυστικοῦ δείπνου Στιγμὴ σπυρὶ τῆς ἄμμου ποὺ κράτησες μονάχη σου ὅλη τὴν τραγικὴ κλεψύδρα βουβή σὰ νὰ εἶχε δεῖ τὴν Ὕδρα στὸ οὐράνιο περιβόλι

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 25

Μποτίλια στὸ πέλαγο

Τρεῖς βράχοι λίγα καμένα πεῦκα κι ἕνα ρημοκλῆσι

καὶ παραπάνω

τὸ ἴδιο τοπίο ἀντιγραμμένο ξαναρχίζει

τρεῖς βράχοι σὲ σχῆμα πύλης σκουριασμένοι

λίγα καμένα πεῦκα μαῦρα καὶ κίτρινα

κι ἕνα τετράγωνο σπιτάκι θαμμένο στὸν ἀσβέστη

καὶ παραπάνω ἀκόμη πολλὲς φορὲς

τὸ ἴδιο τοπίο ξαναρχίζει κλιμακωτὰ

ὡς τὸν ὁρίζοντα ὡς τὸν οὐρανὸ ποὺ βασιλεύει

Ἐδῶ ἀράξαμε τὸ καράβι νὰ ματίσουμε τὰ σπασμένα κουπιά

νὰ πιοῦμε νερὸ καὶ νὰ κοιμηθοῦμε

Ἡ θάλασσα ποὺ μᾶς πίκρανε εἶναι βαθιὰ κι ἀνεξερεύνητη

καὶ ξεδιπλώνει μίαν ἀπέραντη γαλήνη

Ἐδῶ μέσα στὰ βότσαλα βρήκαμε ἕνα νόμισμα

καὶ τὸ παίξαμε στὰ ζάρια

Τὸ κέρδισε ὁ μικρότερος καὶ χάθηκε

Ξαναμπαρκάραμε μὲ τὰ σπασμένα μας κουπιά

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 26

Ἄρνηση

Στὸ περιγιάλι τὸ κρυφὸ

κι ἄσπρο σὰν περιστέρι διψάσαμε τὸ μεσημέρι μὰ τὸ νερὸ γλυφό

Πάνω στὴν ἄμμο τὴν ξανθὴ γράψαμε τ᾿ ὄνομά της ὡραῖα ποὺ φύσηξεν ὁ μπάτης καὶ σβήστηκε ἡ γραφή

Μὲ τί καρδιά μὲ τί πνοή τί πόθους καὶ τί πάθος πήραμε τὴ ζωή μας λάθος κι ἀλλάξαμε ζωή

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

27

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΥΛΙΚΟ

Επιμέλεια Δρυλεράκη Στέλλα

Κασαπάκη Φλώρα

Κατσουλάκη Ευαγγελία

Αποστολάκη Ευαγγελία

Καμπιτάκη Μυρτώ

Κληρονόμου Ειρήνη

Μονιάκη Στέλλα

27

Τον ξένο και τον εχθρό τον είδαμε

στον καθρέφτη

ldquoΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Δ΄ ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣrdquo

Εύκολα τρίβεται ο άνθρωπος μες στους πολέμουςmiddot ο άνθρωπος είναι μαλακός ένα δεμάτι χόρτοmiddot χείλια και δάχτυλα που λαχταρούν ένα άσπρο στήθος μάτια που μισοκλείνουν στο λαμπύρισμα της μέρας και πόδια που θα τρέχανε κι ας είναι τόσο κουρασμένα στο παραμικρό σφύριγμα του κέρδους

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

28

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 29

Ο Γιώργος Σεφέρης το 1963

ldquoΡε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε

πληγώνειrdquo Ο Γ Σεφέρης διηγείται ένα περιστατικό που

συνέβη στο Νίκο Γκάτσο

Γύριζε το χειμώνα του lsquo36 σπίτι του από μια

ταβέρνα Ήμουνα στην Κορυτσά ndashλέει ο ποιητής

- και είχα στείλει στην Αθήνα σε χειρόγραφο το

ποίημα ldquoΜε τον τρόπο του Γ Σrdquo Κατά κακή του

τύχη έπιασαν το Γκάτσο και τον πήγαν στο

τμήμα Τον έψαξαν Στην τσέπη του το

χειρόγραφο

-Ρε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε πληγώνει

Κομμουνιστής ε

-Μα κύριε αστυνόμε δεν το lsquoγραψα εγώ αυτό το

lsquoγραψε ο κ Σεφέρης που είναι πρόξενος

-Πρόξενος ε Τέτοιους προξένους έχουμε Γιrsquo

αυτό πάμε κατά διαβόλου

Ευτυχώς βρέθηκαν στις τσέπες του και κάτι άλλα

της ίδιας τεχνοτροπίας που αφόπλισαν τους

φρουρούς της ησυχίας μας

-Σrsquo αφήνουμε μωρέ γιατί είσαι βλάκας του

είπαν όταν τα διάβασαν ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ ldquoΜΕΡΕΣ Δ΄rdquo από το βιβλίο ldquoΟ

ΣΕΦΕΡΗΣ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣrdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 30

Αποφθέγματα του ποιητή

Είναι πιο εύκολο να περάσει καμήλα από

την τρύπα βελόνας παρά Έλληνας

πολιτικός να καταλάβει την Ελλάδα

ΜΕΡΕΣ Γ΄

Η σωτηρία του ανθρώπου βρίσκεται μέσα

του και ο χαμός του

ΜΕΡΕΣ Β΄

Η θύμηση μου έφαγε τη μνήμη

ΜΕΡΕΣ Α΄

Η επιστήμη είναι καθrsquo ορισμόν αληθινή

πάντα αποδείχνει με το Α + Β πως ότι

υποστηρίζει είναι αληθινό Ακόμη και τα

πιο υπέρογκα λάθη

ΜΕΡΕΣ Α΄

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 31 31

Η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη με Νόμπελ

Λογοτεχνίας από τη σουηδική Ακαδημία το 1963

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 32

Ο Γιώργος Σεφέρης και η

γυναίκα του Μαρώ τον

Ιούλιο του 1941 στο

Γιοχάνεσμπουργκ

hellipτο σπουδαίο δεν είναι νrsquo

αλλάξουμε τη ζωή μας

ονειροπολώντας μιαν άλλη

πιο ενδιαφέρουσα αλλά να

κάνουμε να λαλήσει τούτη η

ζωή όπως μας δόθηκε την

καθημερινή την ταπεινή την

ανθρώπινη όπου το καθετί

που μπορούσε να γυρέψουμε

πρέπει να υπάρχει

ldquoΜΕΡΕΣ Α΄rdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 33

ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Το πραγματικό κλίμα που δημιούργησε στην Ελλάδα η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη το περιγράφει ο Γ Π Σαββίδης σε κείμενό του το 1993 με τον εύγλωττο τίτλο ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Όπως θυμάται ο Σαββίδης (1993) επειδή υποψιαζόταν ότι η επιστροφή του Γιώργου Σεφέρη από τη Στοκχόλμη θα συνοδευόταν από την ίδια ldquoμουγκαμάραrdquo τηλεγραφεί ldquoυποδεικνύοντας την οργάνωση κάποιας υποδοχήςrdquo Στο αεροδρόμιο τους υποδέχονται δυο γυναίκες ldquoη μάνα μου και η Ιωάννα Τσάτσου Κανείς άλλοςrdquo

Η θριαμβευτική υποδοχή του Σεφέρη γίνεται οκτώ χρόνια μετά την επιστροφή του από τη Σουηδία Το απόγευμα της κηδείας του (22 Σεπτεμβρίου 1971) αυτόκλητος σύσσωμος ο αθηναϊκός λαός υποδέχεται τον ποιητή του ενώ ο ίδιος είχε αναχωρήσει μία ημέρα πριν

αποσπάσματα από άρθρο του ΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

ldquoΟ Σεφέρης το Νόμπελ και μια συνωμοσίαrdquo εφ ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

Από την κηδεία του 22 Σεπτεμβρίου 1971

34

ΠΗΓΕΣ

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού wwwsnhellgr Εθνικό Κέντρο Βιβλίου wwwekebigr

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Β Γ Γυμνασίου ΟΕΔΒ

ιστοσελίδες httplogomnimonwordpresscom

httpbibliothirasblogspotgr201303blog-post_15html

httpseferisgiorgosblogspotgr

wwwwikipediaorg wwwnetschoolbookgr

Σύνθεση εργασίας Ευτυχία Καλογιαννάκη

Δήμητρα Κοσμαδάκη

35

Page 24: Γιώργος Σεφέρης

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 24

Στροφή

Στιγμή σταλμένη ἀπὸ ἕνα χέρι ποὺ εἶχα τόσο ἀγαπήσει μὲ πρόφταξες ἴσια στὴ δύση σὰ μαῦρο περιστέρι Ὁ δρόμος ἄσπριζε μπροστά μου ἁπαλὸς ἀχνὸς ὕπνου στὸ γέρμα ἑνὸς μυστικοῦ δείπνου Στιγμὴ σπυρὶ τῆς ἄμμου ποὺ κράτησες μονάχη σου ὅλη τὴν τραγικὴ κλεψύδρα βουβή σὰ νὰ εἶχε δεῖ τὴν Ὕδρα στὸ οὐράνιο περιβόλι

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 25

Μποτίλια στὸ πέλαγο

Τρεῖς βράχοι λίγα καμένα πεῦκα κι ἕνα ρημοκλῆσι

καὶ παραπάνω

τὸ ἴδιο τοπίο ἀντιγραμμένο ξαναρχίζει

τρεῖς βράχοι σὲ σχῆμα πύλης σκουριασμένοι

λίγα καμένα πεῦκα μαῦρα καὶ κίτρινα

κι ἕνα τετράγωνο σπιτάκι θαμμένο στὸν ἀσβέστη

καὶ παραπάνω ἀκόμη πολλὲς φορὲς

τὸ ἴδιο τοπίο ξαναρχίζει κλιμακωτὰ

ὡς τὸν ὁρίζοντα ὡς τὸν οὐρανὸ ποὺ βασιλεύει

Ἐδῶ ἀράξαμε τὸ καράβι νὰ ματίσουμε τὰ σπασμένα κουπιά

νὰ πιοῦμε νερὸ καὶ νὰ κοιμηθοῦμε

Ἡ θάλασσα ποὺ μᾶς πίκρανε εἶναι βαθιὰ κι ἀνεξερεύνητη

καὶ ξεδιπλώνει μίαν ἀπέραντη γαλήνη

Ἐδῶ μέσα στὰ βότσαλα βρήκαμε ἕνα νόμισμα

καὶ τὸ παίξαμε στὰ ζάρια

Τὸ κέρδισε ὁ μικρότερος καὶ χάθηκε

Ξαναμπαρκάραμε μὲ τὰ σπασμένα μας κουπιά

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 26

Ἄρνηση

Στὸ περιγιάλι τὸ κρυφὸ

κι ἄσπρο σὰν περιστέρι διψάσαμε τὸ μεσημέρι μὰ τὸ νερὸ γλυφό

Πάνω στὴν ἄμμο τὴν ξανθὴ γράψαμε τ᾿ ὄνομά της ὡραῖα ποὺ φύσηξεν ὁ μπάτης καὶ σβήστηκε ἡ γραφή

Μὲ τί καρδιά μὲ τί πνοή τί πόθους καὶ τί πάθος πήραμε τὴ ζωή μας λάθος κι ἀλλάξαμε ζωή

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

27

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΥΛΙΚΟ

Επιμέλεια Δρυλεράκη Στέλλα

Κασαπάκη Φλώρα

Κατσουλάκη Ευαγγελία

Αποστολάκη Ευαγγελία

Καμπιτάκη Μυρτώ

Κληρονόμου Ειρήνη

Μονιάκη Στέλλα

27

Τον ξένο και τον εχθρό τον είδαμε

στον καθρέφτη

ldquoΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Δ΄ ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣrdquo

Εύκολα τρίβεται ο άνθρωπος μες στους πολέμουςmiddot ο άνθρωπος είναι μαλακός ένα δεμάτι χόρτοmiddot χείλια και δάχτυλα που λαχταρούν ένα άσπρο στήθος μάτια που μισοκλείνουν στο λαμπύρισμα της μέρας και πόδια που θα τρέχανε κι ας είναι τόσο κουρασμένα στο παραμικρό σφύριγμα του κέρδους

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

28

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 29

Ο Γιώργος Σεφέρης το 1963

ldquoΡε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε

πληγώνειrdquo Ο Γ Σεφέρης διηγείται ένα περιστατικό που

συνέβη στο Νίκο Γκάτσο

Γύριζε το χειμώνα του lsquo36 σπίτι του από μια

ταβέρνα Ήμουνα στην Κορυτσά ndashλέει ο ποιητής

- και είχα στείλει στην Αθήνα σε χειρόγραφο το

ποίημα ldquoΜε τον τρόπο του Γ Σrdquo Κατά κακή του

τύχη έπιασαν το Γκάτσο και τον πήγαν στο

τμήμα Τον έψαξαν Στην τσέπη του το

χειρόγραφο

-Ρε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε πληγώνει

Κομμουνιστής ε

-Μα κύριε αστυνόμε δεν το lsquoγραψα εγώ αυτό το

lsquoγραψε ο κ Σεφέρης που είναι πρόξενος

-Πρόξενος ε Τέτοιους προξένους έχουμε Γιrsquo

αυτό πάμε κατά διαβόλου

Ευτυχώς βρέθηκαν στις τσέπες του και κάτι άλλα

της ίδιας τεχνοτροπίας που αφόπλισαν τους

φρουρούς της ησυχίας μας

-Σrsquo αφήνουμε μωρέ γιατί είσαι βλάκας του

είπαν όταν τα διάβασαν ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ ldquoΜΕΡΕΣ Δ΄rdquo από το βιβλίο ldquoΟ

ΣΕΦΕΡΗΣ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣrdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 30

Αποφθέγματα του ποιητή

Είναι πιο εύκολο να περάσει καμήλα από

την τρύπα βελόνας παρά Έλληνας

πολιτικός να καταλάβει την Ελλάδα

ΜΕΡΕΣ Γ΄

Η σωτηρία του ανθρώπου βρίσκεται μέσα

του και ο χαμός του

ΜΕΡΕΣ Β΄

Η θύμηση μου έφαγε τη μνήμη

ΜΕΡΕΣ Α΄

Η επιστήμη είναι καθrsquo ορισμόν αληθινή

πάντα αποδείχνει με το Α + Β πως ότι

υποστηρίζει είναι αληθινό Ακόμη και τα

πιο υπέρογκα λάθη

ΜΕΡΕΣ Α΄

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 31 31

Η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη με Νόμπελ

Λογοτεχνίας από τη σουηδική Ακαδημία το 1963

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 32

Ο Γιώργος Σεφέρης και η

γυναίκα του Μαρώ τον

Ιούλιο του 1941 στο

Γιοχάνεσμπουργκ

hellipτο σπουδαίο δεν είναι νrsquo

αλλάξουμε τη ζωή μας

ονειροπολώντας μιαν άλλη

πιο ενδιαφέρουσα αλλά να

κάνουμε να λαλήσει τούτη η

ζωή όπως μας δόθηκε την

καθημερινή την ταπεινή την

ανθρώπινη όπου το καθετί

που μπορούσε να γυρέψουμε

πρέπει να υπάρχει

ldquoΜΕΡΕΣ Α΄rdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 33

ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Το πραγματικό κλίμα που δημιούργησε στην Ελλάδα η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη το περιγράφει ο Γ Π Σαββίδης σε κείμενό του το 1993 με τον εύγλωττο τίτλο ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Όπως θυμάται ο Σαββίδης (1993) επειδή υποψιαζόταν ότι η επιστροφή του Γιώργου Σεφέρη από τη Στοκχόλμη θα συνοδευόταν από την ίδια ldquoμουγκαμάραrdquo τηλεγραφεί ldquoυποδεικνύοντας την οργάνωση κάποιας υποδοχήςrdquo Στο αεροδρόμιο τους υποδέχονται δυο γυναίκες ldquoη μάνα μου και η Ιωάννα Τσάτσου Κανείς άλλοςrdquo

Η θριαμβευτική υποδοχή του Σεφέρη γίνεται οκτώ χρόνια μετά την επιστροφή του από τη Σουηδία Το απόγευμα της κηδείας του (22 Σεπτεμβρίου 1971) αυτόκλητος σύσσωμος ο αθηναϊκός λαός υποδέχεται τον ποιητή του ενώ ο ίδιος είχε αναχωρήσει μία ημέρα πριν

αποσπάσματα από άρθρο του ΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

ldquoΟ Σεφέρης το Νόμπελ και μια συνωμοσίαrdquo εφ ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

Από την κηδεία του 22 Σεπτεμβρίου 1971

34

ΠΗΓΕΣ

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού wwwsnhellgr Εθνικό Κέντρο Βιβλίου wwwekebigr

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Β Γ Γυμνασίου ΟΕΔΒ

ιστοσελίδες httplogomnimonwordpresscom

httpbibliothirasblogspotgr201303blog-post_15html

httpseferisgiorgosblogspotgr

wwwwikipediaorg wwwnetschoolbookgr

Σύνθεση εργασίας Ευτυχία Καλογιαννάκη

Δήμητρα Κοσμαδάκη

35

Page 25: Γιώργος Σεφέρης

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 25

Μποτίλια στὸ πέλαγο

Τρεῖς βράχοι λίγα καμένα πεῦκα κι ἕνα ρημοκλῆσι

καὶ παραπάνω

τὸ ἴδιο τοπίο ἀντιγραμμένο ξαναρχίζει

τρεῖς βράχοι σὲ σχῆμα πύλης σκουριασμένοι

λίγα καμένα πεῦκα μαῦρα καὶ κίτρινα

κι ἕνα τετράγωνο σπιτάκι θαμμένο στὸν ἀσβέστη

καὶ παραπάνω ἀκόμη πολλὲς φορὲς

τὸ ἴδιο τοπίο ξαναρχίζει κλιμακωτὰ

ὡς τὸν ὁρίζοντα ὡς τὸν οὐρανὸ ποὺ βασιλεύει

Ἐδῶ ἀράξαμε τὸ καράβι νὰ ματίσουμε τὰ σπασμένα κουπιά

νὰ πιοῦμε νερὸ καὶ νὰ κοιμηθοῦμε

Ἡ θάλασσα ποὺ μᾶς πίκρανε εἶναι βαθιὰ κι ἀνεξερεύνητη

καὶ ξεδιπλώνει μίαν ἀπέραντη γαλήνη

Ἐδῶ μέσα στὰ βότσαλα βρήκαμε ἕνα νόμισμα

καὶ τὸ παίξαμε στὰ ζάρια

Τὸ κέρδισε ὁ μικρότερος καὶ χάθηκε

Ξαναμπαρκάραμε μὲ τὰ σπασμένα μας κουπιά

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 26

Ἄρνηση

Στὸ περιγιάλι τὸ κρυφὸ

κι ἄσπρο σὰν περιστέρι διψάσαμε τὸ μεσημέρι μὰ τὸ νερὸ γλυφό

Πάνω στὴν ἄμμο τὴν ξανθὴ γράψαμε τ᾿ ὄνομά της ὡραῖα ποὺ φύσηξεν ὁ μπάτης καὶ σβήστηκε ἡ γραφή

Μὲ τί καρδιά μὲ τί πνοή τί πόθους καὶ τί πάθος πήραμε τὴ ζωή μας λάθος κι ἀλλάξαμε ζωή

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

27

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΥΛΙΚΟ

Επιμέλεια Δρυλεράκη Στέλλα

Κασαπάκη Φλώρα

Κατσουλάκη Ευαγγελία

Αποστολάκη Ευαγγελία

Καμπιτάκη Μυρτώ

Κληρονόμου Ειρήνη

Μονιάκη Στέλλα

27

Τον ξένο και τον εχθρό τον είδαμε

στον καθρέφτη

ldquoΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Δ΄ ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣrdquo

Εύκολα τρίβεται ο άνθρωπος μες στους πολέμουςmiddot ο άνθρωπος είναι μαλακός ένα δεμάτι χόρτοmiddot χείλια και δάχτυλα που λαχταρούν ένα άσπρο στήθος μάτια που μισοκλείνουν στο λαμπύρισμα της μέρας και πόδια που θα τρέχανε κι ας είναι τόσο κουρασμένα στο παραμικρό σφύριγμα του κέρδους

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

28

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 29

Ο Γιώργος Σεφέρης το 1963

ldquoΡε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε

πληγώνειrdquo Ο Γ Σεφέρης διηγείται ένα περιστατικό που

συνέβη στο Νίκο Γκάτσο

Γύριζε το χειμώνα του lsquo36 σπίτι του από μια

ταβέρνα Ήμουνα στην Κορυτσά ndashλέει ο ποιητής

- και είχα στείλει στην Αθήνα σε χειρόγραφο το

ποίημα ldquoΜε τον τρόπο του Γ Σrdquo Κατά κακή του

τύχη έπιασαν το Γκάτσο και τον πήγαν στο

τμήμα Τον έψαξαν Στην τσέπη του το

χειρόγραφο

-Ρε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε πληγώνει

Κομμουνιστής ε

-Μα κύριε αστυνόμε δεν το lsquoγραψα εγώ αυτό το

lsquoγραψε ο κ Σεφέρης που είναι πρόξενος

-Πρόξενος ε Τέτοιους προξένους έχουμε Γιrsquo

αυτό πάμε κατά διαβόλου

Ευτυχώς βρέθηκαν στις τσέπες του και κάτι άλλα

της ίδιας τεχνοτροπίας που αφόπλισαν τους

φρουρούς της ησυχίας μας

-Σrsquo αφήνουμε μωρέ γιατί είσαι βλάκας του

είπαν όταν τα διάβασαν ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ ldquoΜΕΡΕΣ Δ΄rdquo από το βιβλίο ldquoΟ

ΣΕΦΕΡΗΣ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣrdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 30

Αποφθέγματα του ποιητή

Είναι πιο εύκολο να περάσει καμήλα από

την τρύπα βελόνας παρά Έλληνας

πολιτικός να καταλάβει την Ελλάδα

ΜΕΡΕΣ Γ΄

Η σωτηρία του ανθρώπου βρίσκεται μέσα

του και ο χαμός του

ΜΕΡΕΣ Β΄

Η θύμηση μου έφαγε τη μνήμη

ΜΕΡΕΣ Α΄

Η επιστήμη είναι καθrsquo ορισμόν αληθινή

πάντα αποδείχνει με το Α + Β πως ότι

υποστηρίζει είναι αληθινό Ακόμη και τα

πιο υπέρογκα λάθη

ΜΕΡΕΣ Α΄

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 31 31

Η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη με Νόμπελ

Λογοτεχνίας από τη σουηδική Ακαδημία το 1963

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 32

Ο Γιώργος Σεφέρης και η

γυναίκα του Μαρώ τον

Ιούλιο του 1941 στο

Γιοχάνεσμπουργκ

hellipτο σπουδαίο δεν είναι νrsquo

αλλάξουμε τη ζωή μας

ονειροπολώντας μιαν άλλη

πιο ενδιαφέρουσα αλλά να

κάνουμε να λαλήσει τούτη η

ζωή όπως μας δόθηκε την

καθημερινή την ταπεινή την

ανθρώπινη όπου το καθετί

που μπορούσε να γυρέψουμε

πρέπει να υπάρχει

ldquoΜΕΡΕΣ Α΄rdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 33

ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Το πραγματικό κλίμα που δημιούργησε στην Ελλάδα η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη το περιγράφει ο Γ Π Σαββίδης σε κείμενό του το 1993 με τον εύγλωττο τίτλο ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Όπως θυμάται ο Σαββίδης (1993) επειδή υποψιαζόταν ότι η επιστροφή του Γιώργου Σεφέρη από τη Στοκχόλμη θα συνοδευόταν από την ίδια ldquoμουγκαμάραrdquo τηλεγραφεί ldquoυποδεικνύοντας την οργάνωση κάποιας υποδοχήςrdquo Στο αεροδρόμιο τους υποδέχονται δυο γυναίκες ldquoη μάνα μου και η Ιωάννα Τσάτσου Κανείς άλλοςrdquo

Η θριαμβευτική υποδοχή του Σεφέρη γίνεται οκτώ χρόνια μετά την επιστροφή του από τη Σουηδία Το απόγευμα της κηδείας του (22 Σεπτεμβρίου 1971) αυτόκλητος σύσσωμος ο αθηναϊκός λαός υποδέχεται τον ποιητή του ενώ ο ίδιος είχε αναχωρήσει μία ημέρα πριν

αποσπάσματα από άρθρο του ΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

ldquoΟ Σεφέρης το Νόμπελ και μια συνωμοσίαrdquo εφ ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

Από την κηδεία του 22 Σεπτεμβρίου 1971

34

ΠΗΓΕΣ

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού wwwsnhellgr Εθνικό Κέντρο Βιβλίου wwwekebigr

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Β Γ Γυμνασίου ΟΕΔΒ

ιστοσελίδες httplogomnimonwordpresscom

httpbibliothirasblogspotgr201303blog-post_15html

httpseferisgiorgosblogspotgr

wwwwikipediaorg wwwnetschoolbookgr

Σύνθεση εργασίας Ευτυχία Καλογιαννάκη

Δήμητρα Κοσμαδάκη

35

Page 26: Γιώργος Σεφέρης

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 26

Ἄρνηση

Στὸ περιγιάλι τὸ κρυφὸ

κι ἄσπρο σὰν περιστέρι διψάσαμε τὸ μεσημέρι μὰ τὸ νερὸ γλυφό

Πάνω στὴν ἄμμο τὴν ξανθὴ γράψαμε τ᾿ ὄνομά της ὡραῖα ποὺ φύσηξεν ὁ μπάτης καὶ σβήστηκε ἡ γραφή

Μὲ τί καρδιά μὲ τί πνοή τί πόθους καὶ τί πάθος πήραμε τὴ ζωή μας λάθος κι ἀλλάξαμε ζωή

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

27

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΥΛΙΚΟ

Επιμέλεια Δρυλεράκη Στέλλα

Κασαπάκη Φλώρα

Κατσουλάκη Ευαγγελία

Αποστολάκη Ευαγγελία

Καμπιτάκη Μυρτώ

Κληρονόμου Ειρήνη

Μονιάκη Στέλλα

27

Τον ξένο και τον εχθρό τον είδαμε

στον καθρέφτη

ldquoΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Δ΄ ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣrdquo

Εύκολα τρίβεται ο άνθρωπος μες στους πολέμουςmiddot ο άνθρωπος είναι μαλακός ένα δεμάτι χόρτοmiddot χείλια και δάχτυλα που λαχταρούν ένα άσπρο στήθος μάτια που μισοκλείνουν στο λαμπύρισμα της μέρας και πόδια που θα τρέχανε κι ας είναι τόσο κουρασμένα στο παραμικρό σφύριγμα του κέρδους

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

28

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 29

Ο Γιώργος Σεφέρης το 1963

ldquoΡε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε

πληγώνειrdquo Ο Γ Σεφέρης διηγείται ένα περιστατικό που

συνέβη στο Νίκο Γκάτσο

Γύριζε το χειμώνα του lsquo36 σπίτι του από μια

ταβέρνα Ήμουνα στην Κορυτσά ndashλέει ο ποιητής

- και είχα στείλει στην Αθήνα σε χειρόγραφο το

ποίημα ldquoΜε τον τρόπο του Γ Σrdquo Κατά κακή του

τύχη έπιασαν το Γκάτσο και τον πήγαν στο

τμήμα Τον έψαξαν Στην τσέπη του το

χειρόγραφο

-Ρε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε πληγώνει

Κομμουνιστής ε

-Μα κύριε αστυνόμε δεν το lsquoγραψα εγώ αυτό το

lsquoγραψε ο κ Σεφέρης που είναι πρόξενος

-Πρόξενος ε Τέτοιους προξένους έχουμε Γιrsquo

αυτό πάμε κατά διαβόλου

Ευτυχώς βρέθηκαν στις τσέπες του και κάτι άλλα

της ίδιας τεχνοτροπίας που αφόπλισαν τους

φρουρούς της ησυχίας μας

-Σrsquo αφήνουμε μωρέ γιατί είσαι βλάκας του

είπαν όταν τα διάβασαν ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ ldquoΜΕΡΕΣ Δ΄rdquo από το βιβλίο ldquoΟ

ΣΕΦΕΡΗΣ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣrdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 30

Αποφθέγματα του ποιητή

Είναι πιο εύκολο να περάσει καμήλα από

την τρύπα βελόνας παρά Έλληνας

πολιτικός να καταλάβει την Ελλάδα

ΜΕΡΕΣ Γ΄

Η σωτηρία του ανθρώπου βρίσκεται μέσα

του και ο χαμός του

ΜΕΡΕΣ Β΄

Η θύμηση μου έφαγε τη μνήμη

ΜΕΡΕΣ Α΄

Η επιστήμη είναι καθrsquo ορισμόν αληθινή

πάντα αποδείχνει με το Α + Β πως ότι

υποστηρίζει είναι αληθινό Ακόμη και τα

πιο υπέρογκα λάθη

ΜΕΡΕΣ Α΄

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 31 31

Η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη με Νόμπελ

Λογοτεχνίας από τη σουηδική Ακαδημία το 1963

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 32

Ο Γιώργος Σεφέρης και η

γυναίκα του Μαρώ τον

Ιούλιο του 1941 στο

Γιοχάνεσμπουργκ

hellipτο σπουδαίο δεν είναι νrsquo

αλλάξουμε τη ζωή μας

ονειροπολώντας μιαν άλλη

πιο ενδιαφέρουσα αλλά να

κάνουμε να λαλήσει τούτη η

ζωή όπως μας δόθηκε την

καθημερινή την ταπεινή την

ανθρώπινη όπου το καθετί

που μπορούσε να γυρέψουμε

πρέπει να υπάρχει

ldquoΜΕΡΕΣ Α΄rdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 33

ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Το πραγματικό κλίμα που δημιούργησε στην Ελλάδα η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη το περιγράφει ο Γ Π Σαββίδης σε κείμενό του το 1993 με τον εύγλωττο τίτλο ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Όπως θυμάται ο Σαββίδης (1993) επειδή υποψιαζόταν ότι η επιστροφή του Γιώργου Σεφέρη από τη Στοκχόλμη θα συνοδευόταν από την ίδια ldquoμουγκαμάραrdquo τηλεγραφεί ldquoυποδεικνύοντας την οργάνωση κάποιας υποδοχήςrdquo Στο αεροδρόμιο τους υποδέχονται δυο γυναίκες ldquoη μάνα μου και η Ιωάννα Τσάτσου Κανείς άλλοςrdquo

Η θριαμβευτική υποδοχή του Σεφέρη γίνεται οκτώ χρόνια μετά την επιστροφή του από τη Σουηδία Το απόγευμα της κηδείας του (22 Σεπτεμβρίου 1971) αυτόκλητος σύσσωμος ο αθηναϊκός λαός υποδέχεται τον ποιητή του ενώ ο ίδιος είχε αναχωρήσει μία ημέρα πριν

αποσπάσματα από άρθρο του ΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

ldquoΟ Σεφέρης το Νόμπελ και μια συνωμοσίαrdquo εφ ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

Από την κηδεία του 22 Σεπτεμβρίου 1971

34

ΠΗΓΕΣ

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού wwwsnhellgr Εθνικό Κέντρο Βιβλίου wwwekebigr

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Β Γ Γυμνασίου ΟΕΔΒ

ιστοσελίδες httplogomnimonwordpresscom

httpbibliothirasblogspotgr201303blog-post_15html

httpseferisgiorgosblogspotgr

wwwwikipediaorg wwwnetschoolbookgr

Σύνθεση εργασίας Ευτυχία Καλογιαννάκη

Δήμητρα Κοσμαδάκη

35

Page 27: Γιώργος Σεφέρης

4Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ

27

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΥΛΙΚΟ

Επιμέλεια Δρυλεράκη Στέλλα

Κασαπάκη Φλώρα

Κατσουλάκη Ευαγγελία

Αποστολάκη Ευαγγελία

Καμπιτάκη Μυρτώ

Κληρονόμου Ειρήνη

Μονιάκη Στέλλα

27

Τον ξένο και τον εχθρό τον είδαμε

στον καθρέφτη

ldquoΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Δ΄ ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣrdquo

Εύκολα τρίβεται ο άνθρωπος μες στους πολέμουςmiddot ο άνθρωπος είναι μαλακός ένα δεμάτι χόρτοmiddot χείλια και δάχτυλα που λαχταρούν ένα άσπρο στήθος μάτια που μισοκλείνουν στο λαμπύρισμα της μέρας και πόδια που θα τρέχανε κι ας είναι τόσο κουρασμένα στο παραμικρό σφύριγμα του κέρδους

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

28

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 29

Ο Γιώργος Σεφέρης το 1963

ldquoΡε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε

πληγώνειrdquo Ο Γ Σεφέρης διηγείται ένα περιστατικό που

συνέβη στο Νίκο Γκάτσο

Γύριζε το χειμώνα του lsquo36 σπίτι του από μια

ταβέρνα Ήμουνα στην Κορυτσά ndashλέει ο ποιητής

- και είχα στείλει στην Αθήνα σε χειρόγραφο το

ποίημα ldquoΜε τον τρόπο του Γ Σrdquo Κατά κακή του

τύχη έπιασαν το Γκάτσο και τον πήγαν στο

τμήμα Τον έψαξαν Στην τσέπη του το

χειρόγραφο

-Ρε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε πληγώνει

Κομμουνιστής ε

-Μα κύριε αστυνόμε δεν το lsquoγραψα εγώ αυτό το

lsquoγραψε ο κ Σεφέρης που είναι πρόξενος

-Πρόξενος ε Τέτοιους προξένους έχουμε Γιrsquo

αυτό πάμε κατά διαβόλου

Ευτυχώς βρέθηκαν στις τσέπες του και κάτι άλλα

της ίδιας τεχνοτροπίας που αφόπλισαν τους

φρουρούς της ησυχίας μας

-Σrsquo αφήνουμε μωρέ γιατί είσαι βλάκας του

είπαν όταν τα διάβασαν ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ ldquoΜΕΡΕΣ Δ΄rdquo από το βιβλίο ldquoΟ

ΣΕΦΕΡΗΣ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣrdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 30

Αποφθέγματα του ποιητή

Είναι πιο εύκολο να περάσει καμήλα από

την τρύπα βελόνας παρά Έλληνας

πολιτικός να καταλάβει την Ελλάδα

ΜΕΡΕΣ Γ΄

Η σωτηρία του ανθρώπου βρίσκεται μέσα

του και ο χαμός του

ΜΕΡΕΣ Β΄

Η θύμηση μου έφαγε τη μνήμη

ΜΕΡΕΣ Α΄

Η επιστήμη είναι καθrsquo ορισμόν αληθινή

πάντα αποδείχνει με το Α + Β πως ότι

υποστηρίζει είναι αληθινό Ακόμη και τα

πιο υπέρογκα λάθη

ΜΕΡΕΣ Α΄

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 31 31

Η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη με Νόμπελ

Λογοτεχνίας από τη σουηδική Ακαδημία το 1963

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 32

Ο Γιώργος Σεφέρης και η

γυναίκα του Μαρώ τον

Ιούλιο του 1941 στο

Γιοχάνεσμπουργκ

hellipτο σπουδαίο δεν είναι νrsquo

αλλάξουμε τη ζωή μας

ονειροπολώντας μιαν άλλη

πιο ενδιαφέρουσα αλλά να

κάνουμε να λαλήσει τούτη η

ζωή όπως μας δόθηκε την

καθημερινή την ταπεινή την

ανθρώπινη όπου το καθετί

που μπορούσε να γυρέψουμε

πρέπει να υπάρχει

ldquoΜΕΡΕΣ Α΄rdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 33

ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Το πραγματικό κλίμα που δημιούργησε στην Ελλάδα η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη το περιγράφει ο Γ Π Σαββίδης σε κείμενό του το 1993 με τον εύγλωττο τίτλο ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Όπως θυμάται ο Σαββίδης (1993) επειδή υποψιαζόταν ότι η επιστροφή του Γιώργου Σεφέρη από τη Στοκχόλμη θα συνοδευόταν από την ίδια ldquoμουγκαμάραrdquo τηλεγραφεί ldquoυποδεικνύοντας την οργάνωση κάποιας υποδοχήςrdquo Στο αεροδρόμιο τους υποδέχονται δυο γυναίκες ldquoη μάνα μου και η Ιωάννα Τσάτσου Κανείς άλλοςrdquo

Η θριαμβευτική υποδοχή του Σεφέρη γίνεται οκτώ χρόνια μετά την επιστροφή του από τη Σουηδία Το απόγευμα της κηδείας του (22 Σεπτεμβρίου 1971) αυτόκλητος σύσσωμος ο αθηναϊκός λαός υποδέχεται τον ποιητή του ενώ ο ίδιος είχε αναχωρήσει μία ημέρα πριν

αποσπάσματα από άρθρο του ΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

ldquoΟ Σεφέρης το Νόμπελ και μια συνωμοσίαrdquo εφ ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

Από την κηδεία του 22 Σεπτεμβρίου 1971

34

ΠΗΓΕΣ

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού wwwsnhellgr Εθνικό Κέντρο Βιβλίου wwwekebigr

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Β Γ Γυμνασίου ΟΕΔΒ

ιστοσελίδες httplogomnimonwordpresscom

httpbibliothirasblogspotgr201303blog-post_15html

httpseferisgiorgosblogspotgr

wwwwikipediaorg wwwnetschoolbookgr

Σύνθεση εργασίας Ευτυχία Καλογιαννάκη

Δήμητρα Κοσμαδάκη

35

Page 28: Γιώργος Σεφέρης

Τον ξένο και τον εχθρό τον είδαμε

στον καθρέφτη

ldquoΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Δ΄ ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣrdquo

Εύκολα τρίβεται ο άνθρωπος μες στους πολέμουςmiddot ο άνθρωπος είναι μαλακός ένα δεμάτι χόρτοmiddot χείλια και δάχτυλα που λαχταρούν ένα άσπρο στήθος μάτια που μισοκλείνουν στο λαμπύρισμα της μέρας και πόδια που θα τρέχανε κι ας είναι τόσο κουρασμένα στο παραμικρό σφύριγμα του κέρδους

απόσπασμα από το ποίημα ldquoΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣrdquo από το ldquoΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Β΄rdquo

28

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 29

Ο Γιώργος Σεφέρης το 1963

ldquoΡε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε

πληγώνειrdquo Ο Γ Σεφέρης διηγείται ένα περιστατικό που

συνέβη στο Νίκο Γκάτσο

Γύριζε το χειμώνα του lsquo36 σπίτι του από μια

ταβέρνα Ήμουνα στην Κορυτσά ndashλέει ο ποιητής

- και είχα στείλει στην Αθήνα σε χειρόγραφο το

ποίημα ldquoΜε τον τρόπο του Γ Σrdquo Κατά κακή του

τύχη έπιασαν το Γκάτσο και τον πήγαν στο

τμήμα Τον έψαξαν Στην τσέπη του το

χειρόγραφο

-Ρε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε πληγώνει

Κομμουνιστής ε

-Μα κύριε αστυνόμε δεν το lsquoγραψα εγώ αυτό το

lsquoγραψε ο κ Σεφέρης που είναι πρόξενος

-Πρόξενος ε Τέτοιους προξένους έχουμε Γιrsquo

αυτό πάμε κατά διαβόλου

Ευτυχώς βρέθηκαν στις τσέπες του και κάτι άλλα

της ίδιας τεχνοτροπίας που αφόπλισαν τους

φρουρούς της ησυχίας μας

-Σrsquo αφήνουμε μωρέ γιατί είσαι βλάκας του

είπαν όταν τα διάβασαν ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ ldquoΜΕΡΕΣ Δ΄rdquo από το βιβλίο ldquoΟ

ΣΕΦΕΡΗΣ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣrdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 30

Αποφθέγματα του ποιητή

Είναι πιο εύκολο να περάσει καμήλα από

την τρύπα βελόνας παρά Έλληνας

πολιτικός να καταλάβει την Ελλάδα

ΜΕΡΕΣ Γ΄

Η σωτηρία του ανθρώπου βρίσκεται μέσα

του και ο χαμός του

ΜΕΡΕΣ Β΄

Η θύμηση μου έφαγε τη μνήμη

ΜΕΡΕΣ Α΄

Η επιστήμη είναι καθrsquo ορισμόν αληθινή

πάντα αποδείχνει με το Α + Β πως ότι

υποστηρίζει είναι αληθινό Ακόμη και τα

πιο υπέρογκα λάθη

ΜΕΡΕΣ Α΄

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 31 31

Η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη με Νόμπελ

Λογοτεχνίας από τη σουηδική Ακαδημία το 1963

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 32

Ο Γιώργος Σεφέρης και η

γυναίκα του Μαρώ τον

Ιούλιο του 1941 στο

Γιοχάνεσμπουργκ

hellipτο σπουδαίο δεν είναι νrsquo

αλλάξουμε τη ζωή μας

ονειροπολώντας μιαν άλλη

πιο ενδιαφέρουσα αλλά να

κάνουμε να λαλήσει τούτη η

ζωή όπως μας δόθηκε την

καθημερινή την ταπεινή την

ανθρώπινη όπου το καθετί

που μπορούσε να γυρέψουμε

πρέπει να υπάρχει

ldquoΜΕΡΕΣ Α΄rdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 33

ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Το πραγματικό κλίμα που δημιούργησε στην Ελλάδα η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη το περιγράφει ο Γ Π Σαββίδης σε κείμενό του το 1993 με τον εύγλωττο τίτλο ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Όπως θυμάται ο Σαββίδης (1993) επειδή υποψιαζόταν ότι η επιστροφή του Γιώργου Σεφέρη από τη Στοκχόλμη θα συνοδευόταν από την ίδια ldquoμουγκαμάραrdquo τηλεγραφεί ldquoυποδεικνύοντας την οργάνωση κάποιας υποδοχήςrdquo Στο αεροδρόμιο τους υποδέχονται δυο γυναίκες ldquoη μάνα μου και η Ιωάννα Τσάτσου Κανείς άλλοςrdquo

Η θριαμβευτική υποδοχή του Σεφέρη γίνεται οκτώ χρόνια μετά την επιστροφή του από τη Σουηδία Το απόγευμα της κηδείας του (22 Σεπτεμβρίου 1971) αυτόκλητος σύσσωμος ο αθηναϊκός λαός υποδέχεται τον ποιητή του ενώ ο ίδιος είχε αναχωρήσει μία ημέρα πριν

αποσπάσματα από άρθρο του ΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

ldquoΟ Σεφέρης το Νόμπελ και μια συνωμοσίαrdquo εφ ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

Από την κηδεία του 22 Σεπτεμβρίου 1971

34

ΠΗΓΕΣ

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού wwwsnhellgr Εθνικό Κέντρο Βιβλίου wwwekebigr

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Β Γ Γυμνασίου ΟΕΔΒ

ιστοσελίδες httplogomnimonwordpresscom

httpbibliothirasblogspotgr201303blog-post_15html

httpseferisgiorgosblogspotgr

wwwwikipediaorg wwwnetschoolbookgr

Σύνθεση εργασίας Ευτυχία Καλογιαννάκη

Δήμητρα Κοσμαδάκη

35

Page 29: Γιώργος Σεφέρης

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 29

Ο Γιώργος Σεφέρης το 1963

ldquoΡε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε

πληγώνειrdquo Ο Γ Σεφέρης διηγείται ένα περιστατικό που

συνέβη στο Νίκο Γκάτσο

Γύριζε το χειμώνα του lsquo36 σπίτι του από μια

ταβέρνα Ήμουνα στην Κορυτσά ndashλέει ο ποιητής

- και είχα στείλει στην Αθήνα σε χειρόγραφο το

ποίημα ldquoΜε τον τρόπο του Γ Σrdquo Κατά κακή του

τύχη έπιασαν το Γκάτσο και τον πήγαν στο

τμήμα Τον έψαξαν Στην τσέπη του το

χειρόγραφο

-Ρε τι σου lsquoκανε η Ελλάδα και σε πληγώνει

Κομμουνιστής ε

-Μα κύριε αστυνόμε δεν το lsquoγραψα εγώ αυτό το

lsquoγραψε ο κ Σεφέρης που είναι πρόξενος

-Πρόξενος ε Τέτοιους προξένους έχουμε Γιrsquo

αυτό πάμε κατά διαβόλου

Ευτυχώς βρέθηκαν στις τσέπες του και κάτι άλλα

της ίδιας τεχνοτροπίας που αφόπλισαν τους

φρουρούς της ησυχίας μας

-Σrsquo αφήνουμε μωρέ γιατί είσαι βλάκας του

είπαν όταν τα διάβασαν ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ ldquoΜΕΡΕΣ Δ΄rdquo από το βιβλίο ldquoΟ

ΣΕΦΕΡΗΣ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣrdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 30

Αποφθέγματα του ποιητή

Είναι πιο εύκολο να περάσει καμήλα από

την τρύπα βελόνας παρά Έλληνας

πολιτικός να καταλάβει την Ελλάδα

ΜΕΡΕΣ Γ΄

Η σωτηρία του ανθρώπου βρίσκεται μέσα

του και ο χαμός του

ΜΕΡΕΣ Β΄

Η θύμηση μου έφαγε τη μνήμη

ΜΕΡΕΣ Α΄

Η επιστήμη είναι καθrsquo ορισμόν αληθινή

πάντα αποδείχνει με το Α + Β πως ότι

υποστηρίζει είναι αληθινό Ακόμη και τα

πιο υπέρογκα λάθη

ΜΕΡΕΣ Α΄

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 31 31

Η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη με Νόμπελ

Λογοτεχνίας από τη σουηδική Ακαδημία το 1963

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 32

Ο Γιώργος Σεφέρης και η

γυναίκα του Μαρώ τον

Ιούλιο του 1941 στο

Γιοχάνεσμπουργκ

hellipτο σπουδαίο δεν είναι νrsquo

αλλάξουμε τη ζωή μας

ονειροπολώντας μιαν άλλη

πιο ενδιαφέρουσα αλλά να

κάνουμε να λαλήσει τούτη η

ζωή όπως μας δόθηκε την

καθημερινή την ταπεινή την

ανθρώπινη όπου το καθετί

που μπορούσε να γυρέψουμε

πρέπει να υπάρχει

ldquoΜΕΡΕΣ Α΄rdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 33

ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Το πραγματικό κλίμα που δημιούργησε στην Ελλάδα η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη το περιγράφει ο Γ Π Σαββίδης σε κείμενό του το 1993 με τον εύγλωττο τίτλο ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Όπως θυμάται ο Σαββίδης (1993) επειδή υποψιαζόταν ότι η επιστροφή του Γιώργου Σεφέρη από τη Στοκχόλμη θα συνοδευόταν από την ίδια ldquoμουγκαμάραrdquo τηλεγραφεί ldquoυποδεικνύοντας την οργάνωση κάποιας υποδοχήςrdquo Στο αεροδρόμιο τους υποδέχονται δυο γυναίκες ldquoη μάνα μου και η Ιωάννα Τσάτσου Κανείς άλλοςrdquo

Η θριαμβευτική υποδοχή του Σεφέρη γίνεται οκτώ χρόνια μετά την επιστροφή του από τη Σουηδία Το απόγευμα της κηδείας του (22 Σεπτεμβρίου 1971) αυτόκλητος σύσσωμος ο αθηναϊκός λαός υποδέχεται τον ποιητή του ενώ ο ίδιος είχε αναχωρήσει μία ημέρα πριν

αποσπάσματα από άρθρο του ΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

ldquoΟ Σεφέρης το Νόμπελ και μια συνωμοσίαrdquo εφ ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

Από την κηδεία του 22 Σεπτεμβρίου 1971

34

ΠΗΓΕΣ

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού wwwsnhellgr Εθνικό Κέντρο Βιβλίου wwwekebigr

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Β Γ Γυμνασίου ΟΕΔΒ

ιστοσελίδες httplogomnimonwordpresscom

httpbibliothirasblogspotgr201303blog-post_15html

httpseferisgiorgosblogspotgr

wwwwikipediaorg wwwnetschoolbookgr

Σύνθεση εργασίας Ευτυχία Καλογιαννάκη

Δήμητρα Κοσμαδάκη

35

Page 30: Γιώργος Σεφέρης

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 30

Αποφθέγματα του ποιητή

Είναι πιο εύκολο να περάσει καμήλα από

την τρύπα βελόνας παρά Έλληνας

πολιτικός να καταλάβει την Ελλάδα

ΜΕΡΕΣ Γ΄

Η σωτηρία του ανθρώπου βρίσκεται μέσα

του και ο χαμός του

ΜΕΡΕΣ Β΄

Η θύμηση μου έφαγε τη μνήμη

ΜΕΡΕΣ Α΄

Η επιστήμη είναι καθrsquo ορισμόν αληθινή

πάντα αποδείχνει με το Α + Β πως ότι

υποστηρίζει είναι αληθινό Ακόμη και τα

πιο υπέρογκα λάθη

ΜΕΡΕΣ Α΄

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 31 31

Η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη με Νόμπελ

Λογοτεχνίας από τη σουηδική Ακαδημία το 1963

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 32

Ο Γιώργος Σεφέρης και η

γυναίκα του Μαρώ τον

Ιούλιο του 1941 στο

Γιοχάνεσμπουργκ

hellipτο σπουδαίο δεν είναι νrsquo

αλλάξουμε τη ζωή μας

ονειροπολώντας μιαν άλλη

πιο ενδιαφέρουσα αλλά να

κάνουμε να λαλήσει τούτη η

ζωή όπως μας δόθηκε την

καθημερινή την ταπεινή την

ανθρώπινη όπου το καθετί

που μπορούσε να γυρέψουμε

πρέπει να υπάρχει

ldquoΜΕΡΕΣ Α΄rdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 33

ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Το πραγματικό κλίμα που δημιούργησε στην Ελλάδα η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη το περιγράφει ο Γ Π Σαββίδης σε κείμενό του το 1993 με τον εύγλωττο τίτλο ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Όπως θυμάται ο Σαββίδης (1993) επειδή υποψιαζόταν ότι η επιστροφή του Γιώργου Σεφέρη από τη Στοκχόλμη θα συνοδευόταν από την ίδια ldquoμουγκαμάραrdquo τηλεγραφεί ldquoυποδεικνύοντας την οργάνωση κάποιας υποδοχήςrdquo Στο αεροδρόμιο τους υποδέχονται δυο γυναίκες ldquoη μάνα μου και η Ιωάννα Τσάτσου Κανείς άλλοςrdquo

Η θριαμβευτική υποδοχή του Σεφέρη γίνεται οκτώ χρόνια μετά την επιστροφή του από τη Σουηδία Το απόγευμα της κηδείας του (22 Σεπτεμβρίου 1971) αυτόκλητος σύσσωμος ο αθηναϊκός λαός υποδέχεται τον ποιητή του ενώ ο ίδιος είχε αναχωρήσει μία ημέρα πριν

αποσπάσματα από άρθρο του ΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

ldquoΟ Σεφέρης το Νόμπελ και μια συνωμοσίαrdquo εφ ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

Από την κηδεία του 22 Σεπτεμβρίου 1971

34

ΠΗΓΕΣ

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού wwwsnhellgr Εθνικό Κέντρο Βιβλίου wwwekebigr

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Β Γ Γυμνασίου ΟΕΔΒ

ιστοσελίδες httplogomnimonwordpresscom

httpbibliothirasblogspotgr201303blog-post_15html

httpseferisgiorgosblogspotgr

wwwwikipediaorg wwwnetschoolbookgr

Σύνθεση εργασίας Ευτυχία Καλογιαννάκη

Δήμητρα Κοσμαδάκη

35

Page 31: Γιώργος Σεφέρης

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ

ΣΕΦΕΡΗΣ 31 31

Η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη με Νόμπελ

Λογοτεχνίας από τη σουηδική Ακαδημία το 1963

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 32

Ο Γιώργος Σεφέρης και η

γυναίκα του Μαρώ τον

Ιούλιο του 1941 στο

Γιοχάνεσμπουργκ

hellipτο σπουδαίο δεν είναι νrsquo

αλλάξουμε τη ζωή μας

ονειροπολώντας μιαν άλλη

πιο ενδιαφέρουσα αλλά να

κάνουμε να λαλήσει τούτη η

ζωή όπως μας δόθηκε την

καθημερινή την ταπεινή την

ανθρώπινη όπου το καθετί

που μπορούσε να γυρέψουμε

πρέπει να υπάρχει

ldquoΜΕΡΕΣ Α΄rdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 33

ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Το πραγματικό κλίμα που δημιούργησε στην Ελλάδα η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη το περιγράφει ο Γ Π Σαββίδης σε κείμενό του το 1993 με τον εύγλωττο τίτλο ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Όπως θυμάται ο Σαββίδης (1993) επειδή υποψιαζόταν ότι η επιστροφή του Γιώργου Σεφέρη από τη Στοκχόλμη θα συνοδευόταν από την ίδια ldquoμουγκαμάραrdquo τηλεγραφεί ldquoυποδεικνύοντας την οργάνωση κάποιας υποδοχήςrdquo Στο αεροδρόμιο τους υποδέχονται δυο γυναίκες ldquoη μάνα μου και η Ιωάννα Τσάτσου Κανείς άλλοςrdquo

Η θριαμβευτική υποδοχή του Σεφέρη γίνεται οκτώ χρόνια μετά την επιστροφή του από τη Σουηδία Το απόγευμα της κηδείας του (22 Σεπτεμβρίου 1971) αυτόκλητος σύσσωμος ο αθηναϊκός λαός υποδέχεται τον ποιητή του ενώ ο ίδιος είχε αναχωρήσει μία ημέρα πριν

αποσπάσματα από άρθρο του ΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

ldquoΟ Σεφέρης το Νόμπελ και μια συνωμοσίαrdquo εφ ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

Από την κηδεία του 22 Σεπτεμβρίου 1971

34

ΠΗΓΕΣ

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού wwwsnhellgr Εθνικό Κέντρο Βιβλίου wwwekebigr

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Β Γ Γυμνασίου ΟΕΔΒ

ιστοσελίδες httplogomnimonwordpresscom

httpbibliothirasblogspotgr201303blog-post_15html

httpseferisgiorgosblogspotgr

wwwwikipediaorg wwwnetschoolbookgr

Σύνθεση εργασίας Ευτυχία Καλογιαννάκη

Δήμητρα Κοσμαδάκη

35

Page 32: Γιώργος Σεφέρης

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 32

Ο Γιώργος Σεφέρης και η

γυναίκα του Μαρώ τον

Ιούλιο του 1941 στο

Γιοχάνεσμπουργκ

hellipτο σπουδαίο δεν είναι νrsquo

αλλάξουμε τη ζωή μας

ονειροπολώντας μιαν άλλη

πιο ενδιαφέρουσα αλλά να

κάνουμε να λαλήσει τούτη η

ζωή όπως μας δόθηκε την

καθημερινή την ταπεινή την

ανθρώπινη όπου το καθετί

που μπορούσε να γυρέψουμε

πρέπει να υπάρχει

ldquoΜΕΡΕΣ Α΄rdquo Εκδόσεις

ΙΚΑΡΟΣ

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 33

ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Το πραγματικό κλίμα που δημιούργησε στην Ελλάδα η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη το περιγράφει ο Γ Π Σαββίδης σε κείμενό του το 1993 με τον εύγλωττο τίτλο ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Όπως θυμάται ο Σαββίδης (1993) επειδή υποψιαζόταν ότι η επιστροφή του Γιώργου Σεφέρη από τη Στοκχόλμη θα συνοδευόταν από την ίδια ldquoμουγκαμάραrdquo τηλεγραφεί ldquoυποδεικνύοντας την οργάνωση κάποιας υποδοχήςrdquo Στο αεροδρόμιο τους υποδέχονται δυο γυναίκες ldquoη μάνα μου και η Ιωάννα Τσάτσου Κανείς άλλοςrdquo

Η θριαμβευτική υποδοχή του Σεφέρη γίνεται οκτώ χρόνια μετά την επιστροφή του από τη Σουηδία Το απόγευμα της κηδείας του (22 Σεπτεμβρίου 1971) αυτόκλητος σύσσωμος ο αθηναϊκός λαός υποδέχεται τον ποιητή του ενώ ο ίδιος είχε αναχωρήσει μία ημέρα πριν

αποσπάσματα από άρθρο του ΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

ldquoΟ Σεφέρης το Νόμπελ και μια συνωμοσίαrdquo εφ ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

Από την κηδεία του 22 Σεπτεμβρίου 1971

34

ΠΗΓΕΣ

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού wwwsnhellgr Εθνικό Κέντρο Βιβλίου wwwekebigr

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Β Γ Γυμνασίου ΟΕΔΒ

ιστοσελίδες httplogomnimonwordpresscom

httpbibliothirasblogspotgr201303blog-post_15html

httpseferisgiorgosblogspotgr

wwwwikipediaorg wwwnetschoolbookgr

Σύνθεση εργασίας Ευτυχία Καλογιαννάκη

Δήμητρα Κοσμαδάκη

35

Page 33: Γιώργος Σεφέρης

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ- Γ1 - Γ ΣΕΦΕΡΗΣ 33

ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Το πραγματικό κλίμα που δημιούργησε στην Ελλάδα η βράβευση του Γιώργου Σεφέρη το περιγράφει ο Γ Π Σαββίδης σε κείμενό του το 1993 με τον εύγλωττο τίτλο ldquoΜουγκαμάρα και φθόνοςrdquo

Όπως θυμάται ο Σαββίδης (1993) επειδή υποψιαζόταν ότι η επιστροφή του Γιώργου Σεφέρη από τη Στοκχόλμη θα συνοδευόταν από την ίδια ldquoμουγκαμάραrdquo τηλεγραφεί ldquoυποδεικνύοντας την οργάνωση κάποιας υποδοχήςrdquo Στο αεροδρόμιο τους υποδέχονται δυο γυναίκες ldquoη μάνα μου και η Ιωάννα Τσάτσου Κανείς άλλοςrdquo

Η θριαμβευτική υποδοχή του Σεφέρη γίνεται οκτώ χρόνια μετά την επιστροφή του από τη Σουηδία Το απόγευμα της κηδείας του (22 Σεπτεμβρίου 1971) αυτόκλητος σύσσωμος ο αθηναϊκός λαός υποδέχεται τον ποιητή του ενώ ο ίδιος είχε αναχωρήσει μία ημέρα πριν

αποσπάσματα από άρθρο του ΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

ldquoΟ Σεφέρης το Νόμπελ και μια συνωμοσίαrdquo εφ ΤΟ ΒΗΜΑ (26102003)

Από την κηδεία του 22 Σεπτεμβρίου 1971

34

ΠΗΓΕΣ

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού wwwsnhellgr Εθνικό Κέντρο Βιβλίου wwwekebigr

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Β Γ Γυμνασίου ΟΕΔΒ

ιστοσελίδες httplogomnimonwordpresscom

httpbibliothirasblogspotgr201303blog-post_15html

httpseferisgiorgosblogspotgr

wwwwikipediaorg wwwnetschoolbookgr

Σύνθεση εργασίας Ευτυχία Καλογιαννάκη

Δήμητρα Κοσμαδάκη

35

Page 34: Γιώργος Σεφέρης

Από την κηδεία του 22 Σεπτεμβρίου 1971

34

ΠΗΓΕΣ

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού wwwsnhellgr Εθνικό Κέντρο Βιβλίου wwwekebigr

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Β Γ Γυμνασίου ΟΕΔΒ

ιστοσελίδες httplogomnimonwordpresscom

httpbibliothirasblogspotgr201303blog-post_15html

httpseferisgiorgosblogspotgr

wwwwikipediaorg wwwnetschoolbookgr

Σύνθεση εργασίας Ευτυχία Καλογιαννάκη

Δήμητρα Κοσμαδάκη

35

Page 35: Γιώργος Σεφέρης

ΠΗΓΕΣ

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού wwwsnhellgr Εθνικό Κέντρο Βιβλίου wwwekebigr

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Λίνου Πολίτη

Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Β Γ Γυμνασίου ΟΕΔΒ

ιστοσελίδες httplogomnimonwordpresscom

httpbibliothirasblogspotgr201303blog-post_15html

httpseferisgiorgosblogspotgr

wwwwikipediaorg wwwnetschoolbookgr

Σύνθεση εργασίας Ευτυχία Καλογιαννάκη

Δήμητρα Κοσμαδάκη

35