HH άλωση άλωση

TTο τέλος …ο τέλος …

Προς το 1453 …Προς το 1453 … Κατά τα 1.100 χρόνια ζωής της Κατά τα 1.100 χρόνια ζωής της

Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, η Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, η Κωνσταντινούπολη είχε Κωνσταντινούπολη είχε πολιορκηθεί αρκετές φορές πολιορκηθεί αρκετές φορές αλλά μόνο μία φορά είχε πέσει αλλά μόνο μία φορά είχε πέσει στα χέρια των εχθρών, το στα χέρια των εχθρών, το 1204 από τους Σταυροφόρους1204 από τους Σταυροφόρους της Δ' Σταυροφορίας. Μετά το της Δ' Σταυροφορίας. Μετά το 1204 στην πόλη 1204 στην πόλη εγκαθιδρύθηκε ένα αδύναμο εγκαθιδρύθηκε ένα αδύναμο Λατινικό βασίλειο και οι Λατινικό βασίλειο και οι υπόλοιπες περιοχές της υπόλοιπες περιοχές της Αυτοκρατορίας είχαν Αυτοκρατορίας είχαν διασπαστεί σε επί μέρους διασπαστεί σε επί μέρους βασίλεια. βασίλεια.

Ένα από αυτά, η ελληνική Ένα από αυτά, η ελληνική Αυτοκρατορία της Νίκαιας Αυτοκρατορία της Νίκαιας κατάφερε να επικρατήσει στην κατάφερε να επικρατήσει στην περιοχή και να ανακτήσει την περιοχή και να ανακτήσει την Πόλη το 1261. Τους Πόλη το 1261. Τους επόμενους δύο αιώνες, η επόμενους δύο αιώνες, η εξασθενημένη Βυζαντινή εξασθενημένη Βυζαντινή Αυτοκρατορία δεχόταν Αυτοκρατορία δεχόταν συνεχείς επιθέσεις από συνεχείς επιθέσεις από Λατίνους, Σέρβους, Λατίνους, Σέρβους, ΒουλγάρουςΒουλγάρους και ιδιαίτερα από και ιδιαίτερα από τους Οθωμανούς Τούρκους. τους Οθωμανούς Τούρκους.

Τι απέμεινε Τι απέμεινε στο Βυζάντιο; στο Βυζάντιο;

Πώς ονομάζεταιΠώς ονομάζεταιη αυτοκρατορία η αυτοκρατορία

σε αυτή τη φάση, σε αυτή τη φάση, και γιατί;και γιατί;

Το 1453 στην Το 1453 στην Αυτοκρατορία Αυτοκρατορία

ανήκανήκεε εκτός από εκτός από την ίδια την την ίδια την

Κωνσταντινούπολη Κωνσταντινούπολη και τα περίχωρά και τα περίχωρά της, το μεγαλύτερο της, το μεγαλύτερο τμήμα της τμήμα της Πελοποννήσου, με Πελοποννήσου, με επίκεντρο τον επίκεντρο τον Μυστρά. Μυστρά.

Στο οθωμανικό Στο οθωμανικό στρατόπεδο, ο Μωάμεθ στρατόπεδο, ο Μωάμεθ Β', είκοσι ενός μόλις ετών Β', είκοσι ενός μόλις ετών (το 1453), χαρακτήρας (το 1453), χαρακτήρας ιδιαίτερα ιδιαίτερα σκληροτράχηλος, σκληροτράχηλος, φιλοπόλεμος, υπέκυπτε φιλοπόλεμος, υπέκυπτε γενικά σε κατώτερα γενικά σε κατώτερα πάθη, ταυτόχρονα όμως πάθη, ταυτόχρονα όμως έδειχνε ενδιαφέρον για έδειχνε ενδιαφέρον για την επιστήμη και τη την επιστήμη και τη μόρφωση. μόρφωση.

Η επιθυμία να κατακτήσει την Η επιθυμία να κατακτήσει την Κωνσταντινούπολη είχε γίνει έμμονη ιδέα Κωνσταντινούπολη είχε γίνει έμμονη ιδέα για τον νεαρό σουλτάνο: διασώζεται ότι για τον νεαρό σουλτάνο: διασώζεται ότι

έμενε άυπνος για συνεχείς νύχτες, έμενε άυπνος για συνεχείς νύχτες, χαράσσοντας στο χαρτί το σχέδιο της χαράσσοντας στο χαρτί το σχέδιο της

πόλης και σημειώνοντας τα σημεία που πόλης και σημειώνοντας τα σημεία που μπορούσαν να προσβληθούν ευκολότερα. μπορούσαν να προσβληθούν ευκολότερα.

Αφού αποφάσισε να δώσει το τελικό Αφού αποφάσισε να δώσει το τελικό χτύπημα στην Πόλη, ο Μωάμεθ άρχισε να χτύπημα στην Πόλη, ο Μωάμεθ άρχισε να

εργάζεται με εξαιρετική προσοχή. εργάζεται με εξαιρετική προσοχή.

Πρώτα έκτισε, στα βόρεια της πόλης, στις ευρωπαϊκές ακτές του Πρώτα έκτισε, στα βόρεια της πόλης, στις ευρωπαϊκές ακτές του Βοσπόρου, στο πιο στενό σημείο του, ένα ισχυρό φρούριο (Βοσπόρου, στο πιο στενό σημείο του, ένα ισχυρό φρούριο (Ρούμελι Ρούμελι ΧισάρΧισάρ). Τα ). Τα κανόνιακανόνια ττου τοποθετήθηκαν εκείου τοποθετήθηκαν εκεί. . Το οχυρωματικό αυτό Το οχυρωματικό αυτό έργο απέκοπτε, σε συνδυασμό με το προϋπάρχον οχυρό στην έργο απέκοπτε, σε συνδυασμό με το προϋπάρχον οχυρό στην απέναντι ασιατική ακτή (απέναντι ασιατική ακτή (Ανατολή-Ανατολή-ΧΧισάρισάρ) την θαλάσσια επικοινωνία ) την θαλάσσια επικοινωνία της Κωνσταντινούπολης με τα λιμάνια του της Κωνσταντινούπολης με τα λιμάνια του Εύξεινου πόντουΕύξεινου πόντου..

Ο Κωνσταντίνος ΙΑ' Ο Κωνσταντίνος ΙΑ' κατέβαλε κατέβαλε γενναιόδωρες γενναιόδωρες προσπάθειες να προσπάθειες να περισώσει από την περισώσει από την Αυτοκρατορία ό,τι Αυτοκρατορία ό,τι ήταν δυνατόήταν δυνατό. Ω. Ως ς χαρακτήρας χαρακτήρας διακρινόταν για την διακρινόταν για την ενεργητικότητα και ενεργητικότητα και την ανδρεία του.την ανδρεία του.

Η είσοδος του Κεράτιου Η είσοδος του Κεράτιου κόλπου κλείσθηκε με κόλπου κλείσθηκε με βαριά αλυσίδα, όπως βαριά αλυσίδα, όπως συνέβαινε κάθε φορά σε συνέβαινε κάθε φορά σε επικείμενες καταστάσεις επικείμενες καταστάσεις πολιορκίας για να πολιορκίας για να αποτραπεί η διείσδυση αποτραπεί η διείσδυση του εχθρικού στόλου. του εχθρικού στόλου. Παρά τη σημαντική Παρά τη σημαντική αριθμητική διαφορά, η αριθμητική διαφορά, η Πόλη προστατευόταν Πόλη προστατευόταν από από τα τα περίφημα τείχη περίφημα τείχη που είχαν μήκος πέραν που είχαν μήκος πέραν των 22 χιλιομέτρων. των 22 χιλιομέτρων.

Στις Στις 7 Απριλίου7 Απριλίου κηρύχθηκε επίσημα η πολιορκία κηρύχθηκε επίσημα η πολιορκία από τον Μωάμεθ Β' και στις από τον Μωάμεθ Β' και στις 1212 κατέφθασε ο κατέφθασε ο τουρκικός στόλος από την Καλλίπολητουρκικός στόλος από την Καλλίπολη.. Το Το μεγάλο τουρκικό κανόνι είχε τοποθετηθεί μεγάλο τουρκικό κανόνι είχε τοποθετηθεί ακριβώς μπροστά και για τον λόγο αυτό οι ακριβώς μπροστά και για τον λόγο αυτό οι Βυζαντινοί τοποθέτησαν μεγάλο μέρος του Βυζαντινοί τοποθέτησαν μεγάλο μέρος του στρατού σε αυτό το μέρος των τειχώνστρατού σε αυτό το μέρος των τειχών.. Στις Στις 21 21 ΜαΐουΜαΐου, ο σουλτάνος έστειλε πρέσβη στην , ο σουλτάνος έστειλε πρέσβη στην Κωνσταντινούπολη. Ζητούσε την παράδοση της Κωνσταντινούπολη. Ζητούσε την παράδοση της πόλης με την υπόσχεση να επιτρέψει στον πόλης με την υπόσχεση να επιτρέψει στον Αυτοκράτορα και σε όσους το επιθυμούσαν να Αυτοκράτορα και σε όσους το επιθυμούσαν να φύγουν με τα υπάρχοντά τους.     φύγουν με τα υπάρχοντά τους.    

Τὸ δὲ τὴν πόλιν σοὶ δοῦναι οὔτ' ἐμὸν ἐστίν οὔτ' ἄλλου

τῶν κατοικούντων ἐν ταύτῃ• κοινῇ γὰρ γνώμῃ πάντες

αὐτοπροαιρέτως άποθανοῦμεν καὶ οὐ

φεισόμεθα τῆς ζωῆς ἡμῶν.

Την Τρίτη το βράδυ, 29 Μαΐου, μεταξύ 01.00 και 02.00, Την Τρίτη το βράδυ, 29 Μαΐου, μεταξύ 01.00 και 02.00, εκδηλώθηκε γενική τουρκική επίθεση. Η πολιορκία εκδηλώθηκε γενική τουρκική επίθεση. Η πολιορκία κράτησε περίπου 3 μήνες και, τελικά, ο σημαντικά κράτησε περίπου 3 μήνες και, τελικά, ο σημαντικά ισχυρότερος Μωάμεθ κατέλαβε την Κωνσταντινούπολη ισχυρότερος Μωάμεθ κατέλαβε την Κωνσταντινούπολη την Τρίτη 29 Μαΐουτην Τρίτη 29 Μαΐου 1453 (αποφράς ημέρα). Μετά τον 1453 (αποφράς ημέρα). Μετά τον θάνατο του Κωνσταντίνου οι Τούρκοι όρμησαν μέσα θάνατο του Κωνσταντίνου οι Τούρκοι όρμησαν μέσα στην πόλη, αρχίζοντας μαζικές λεηλασίες. Ένα μεγάλο στην πόλη, αρχίζοντας μαζικές λεηλασίες. Ένα μεγάλο πλήθος πολιτών κατέφυγε στην Αγία Σοφία, ελπίζοντας πλήθος πολιτών κατέφυγε στην Αγία Σοφία, ελπίζοντας να βρει εκεί ασφάλεια. Αλλά οι Τούρκοι διέρρηξαν την να βρει εκεί ασφάλεια. Αλλά οι Τούρκοι διέρρηξαν την κεντρική πύλη και όρμησαν μέσα στην εκκλησία όπου κεντρική πύλη και όρμησαν μέσα στην εκκλησία όπου έσφαξαν το πλήθος. Την ημέρα της πτώσης της έσφαξαν το πλήθος. Την ημέρα της πτώσης της Κωνσταντινούπολης, ή πιθανόν την επόμενη, ο Κωνσταντινούπολης, ή πιθανόν την επόμενη, ο Σουλτάνος εισήλθε επίσημα στην πόλη και πήγε στην Σουλτάνος εισήλθε επίσημα στην πόλη και πήγε στην Αγία Σοφία, όπου και προσευχήθηκε. Αγία Σοφία, όπου και προσευχήθηκε.

ΘΡΗΝΟΣ – ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΣΟΦΙΑΣΘΡΗΝΟΣ – ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΣΟΦΙΑΣ Σημαίνει ο Θιος, σημαίνει η γης, σημαίνουν τα επουράνια,Σημαίνει ο Θιος, σημαίνει η γης, σημαίνουν τα επουράνια,

σημαίνει κ' η αγιά Σοφιά, το μέγα μοναστήρι,σημαίνει κ' η αγιά Σοφιά, το μέγα μοναστήρι,με τετρακόσια σήμαντρα κ’ εξηνταδυό καμπάναις,με τετρακόσια σήμαντρα κ’ εξηνταδυό καμπάναις,κάθε καμπάνα και παπάς, κάθε παπάς και διάκος.κάθε καμπάνα και παπάς, κάθε παπάς και διάκος.

Ψάλλει ζερβά ο βασιλιάς, δεξιά ο πατριάρχης,Ψάλλει ζερβά ο βασιλιάς, δεξιά ο πατριάρχης,κι' απ' την πολλή την ψαλμουδιά εσειόντανε οι κολόνναις.κι' απ' την πολλή την ψαλμουδιά εσειόντανε οι κολόνναις.

Να μπούνε 'ς το χερουβικό και νά βγη ο βασιλέας,Να μπούνε 'ς το χερουβικό και νά βγη ο βασιλέας,φωνή τους ήρθε εξ ουρανού κι' άπ' αρχαγγέλου στόμα.φωνή τους ήρθε εξ ουρανού κι' άπ' αρχαγγέλου στόμα.

"Πάψετε το χερουβικό κι' ας χαμηλώσουν τ' άγια,"Πάψετε το χερουβικό κι' ας χαμηλώσουν τ' άγια,παπάδες πάρτε τα γιερά, και σεις κεριά σβηστήτε,παπάδες πάρτε τα γιερά, και σεις κεριά σβηστήτε,

γιατί είναι θέλημα Θεού η Πόλη να τουρκέψη.γιατί είναι θέλημα Θεού η Πόλη να τουρκέψη.Μόν στείλτε λόγο 'ς τη Φραγκιά, νάρτουνε τρία καράβια,Μόν στείλτε λόγο 'ς τη Φραγκιά, νάρτουνε τρία καράβια,

το ‘να να πάρη το σταυρό και τάλλο το βαγγέλιο,το ‘να να πάρη το σταυρό και τάλλο το βαγγέλιο,το τρίτο, το καλύτερο, την άγια τράπεζα μας,το τρίτο, το καλύτερο, την άγια τράπεζα μας,

μη μας την πάρουν τα σκυλιά και μας την μαγαρίσουν".μη μας την πάρουν τα σκυλιά και μας την μαγαρίσουν".Η Δέσποινα ταράχτηκε, κ' εδάκρυσαν οι εικόνες.Η Δέσποινα ταράχτηκε, κ' εδάκρυσαν οι εικόνες."Σώπασε, κυρά Δέσποινα, και μη πολυδακρύζης,"Σώπασε, κυρά Δέσποινα, και μη πολυδακρύζης,πάλι με χρόνους, με καιρούς, πάλι δικά μας είναιπάλι με χρόνους, με καιρούς, πάλι δικά μας είναι””..

ΤΡΙΤΗ ΡΩΜΗΤΡΙΤΗ ΡΩΜΗ

Ο Ο Ιβάν Γ΄ ΒασίλιεβιτςΙβάν Γ΄ Βασίλιεβιτς (ρωσ. Иван III Васильевич, 22 (ρωσ. Иван III Васильевич, 22 Ιανουαρίου 1440 – 27 Οκτωβρίου 1505) ο επονομαζόμενος Ιανουαρίου 1440 – 27 Οκτωβρίου 1505) ο επονομαζόμενος

Μέγας ως επίσης και «μεγάλος πρίγκηπας πασών των Μέγας ως επίσης και «μεγάλος πρίγκηπας πασών των Ρωσιών» (στα ρωσικά Великий князь всея Руси) Ρωσιών» (στα ρωσικά Великий князь всея Руси)

νυμφεύθηκε τη Ζωή Σοφία Παλαιολογίνα και μέσω του γάμου νυμφεύθηκε τη Ζωή Σοφία Παλαιολογίνα και μέσω του γάμου αυτού διακήρυξε ότι είναι ο νόμιμος κληρονόμος των αυτού διακήρυξε ότι είναι ο νόμιμος κληρονόμος των

δικαιωμάτων επί του βυζαντινού θρόνου, τα οποία ήταν δικαιωμάτων επί του βυζαντινού θρόνου, τα οποία ήταν περιζήτητα στην τότε μεσαιωνική Ευρώπη, μετά την περιζήτητα στην τότε μεσαιωνική Ευρώπη, μετά την

κατάρρευση της ανατολικής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, δηλαδή κατάρρευση της ανατολικής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, δηλαδή του Βυζαντίου. Ο Ιβάν Γ΄ διακήρυξε ότι κληρονομεί και το του Βυζαντίου. Ο Ιβάν Γ΄ διακήρυξε ότι κληρονομεί και το

δικέφαλο αετό των Παλαιολόγων τον οποίο έκανε θυρεό δικό δικέφαλο αετό των Παλαιολόγων τον οποίο έκανε θυρεό δικό του και του νεοσύστατου βασιλείου του. Επίσης ο Ιβάν του και του νεοσύστατου βασιλείου του. Επίσης ο Ιβάν

ανακήρυξε τη Μόσχα σε Τρίτη Ρώμη, αφού η ανακήρυξε τη Μόσχα σε Τρίτη Ρώμη, αφού η Κωνσταντνούπολη η Δεύτερη Ρώμη, όπως είχε χαρακτηρισθεί Κωνσταντνούπολη η Δεύτερη Ρώμη, όπως είχε χαρακτηρισθεί

επί Μεγάλου Κωνσταντίνου, βρισκόταν ήδη υπό οθωμανική επί Μεγάλου Κωνσταντίνου, βρισκόταν ήδη υπό οθωμανική κατοχή. Διακήρυξε ακόμα ότι τα πρωτεία του Οικουμενικού κατοχή. Διακήρυξε ακόμα ότι τα πρωτεία του Οικουμενικού

Πατριαρχείου περιέρχονται στην αρχιεπισκοπή της Μόσχας. Πατριαρχείου περιέρχονται στην αρχιεπισκοπή της Μόσχας. Συγχρόνως, με την προτροπή της συζύγου του Σοφίας Συγχρόνως, με την προτροπή της συζύγου του Σοφίας

Παλαιολογίνας έλαβε τον τίτλο του καίσαρα (caesar), όπως Παλαιολογίνας έλαβε τον τίτλο του καίσαρα (caesar), όπως ανακηρύσσονταν τα άρρενα τέκνα των Βυζαντινών ανακηρύσσονταν τα άρρενα τέκνα των Βυζαντινών αυτοκρατόρων. Τίτλος που με τη ρωσική γλωσσική αυτοκρατόρων. Τίτλος που με τη ρωσική γλωσσική

παραφθορά έγινε τσάρος. Από την πλευρά της, η Σοφία παραφθορά έγινε τσάρος. Από την πλευρά της, η Σοφία Παλαιολογίνα εισήγαγε και καθιέρωσε όλο το βυζαντινό Παλαιολογίνα εισήγαγε και καθιέρωσε όλο το βυζαντινό τυπικό στο παλάτι του συζύγου της, προκαλώντας την τυπικό στο παλάτι του συζύγου της, προκαλώντας την

αντιπάθεια των Βογιάρων αρχόντων. αντιπάθεια των Βογιάρων αρχόντων.