ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΑΠΚΑΣΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗΣ

ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

ΣΚΟΛΙΩΣΗΠΑΙΔΙΚΗ-ΕΦΗΒΙΚΗ-

ΕΝΗΛΙΚΟΣ

ΣΚΟΛΙΩΣΗ ΣΚΟΛΙΩΣΗ

Σκολίωση Σκολίωση ορίζεται η ορίζεται η παραμόρφωση παραμόρφωση της Σπονδυλικής της Σπονδυλικής Στήλης με την Στήλης με την ύπαρξη πλαγίων ύπαρξη πλαγίων κυρτωμάτων κυρτωμάτων κατά το κατά το μετωπιαίο μετωπιαίο επίπεδοεπίπεδο

Αιτιολογία ΣκολίωσηςΑιτιολογία Σκολίωσης ΛειτουργικήΛειτουργική ΟργανικήΟργανική

ΙδιοπαθήςΙδιοπαθήςΝευρομυϊκήΝευρομυϊκήΝευροπαθητικήΝευροπαθητικήΜυοπαθητική Μυοπαθητική Συγγενής Συγγενής Νευροϊνωμάτωση Νευροϊνωμάτωση Τραυματική Τραυματική Νεοπλασματικές εξεργασίεςΝεοπλασματικές εξεργασίεςΑνωμαλίες της οσφυοϊερής περιοχήςΑνωμαλίες της οσφυοϊερής περιοχής(Σπονδυλόλυση Σπονδυλολίσθηση)(Σπονδυλόλυση Σπονδυλολίσθηση)Κ.Λ.Π.Κ.Λ.Π.

Λειτουργική Λειτουργική σκολίωσησκολίωση

Ανταλγική σκολίωσηΑνταλγική σκολίωση

Η λειτουργική σκολίωση Η λειτουργική σκολίωση διορθώνεται ή και διορθώνεται ή και υπερδιορθώνεται κατά υπερδιορθώνεται κατά τις ακτινογραφίες, σε τις ακτινογραφίες, σε πλάγιες κάμψεις της πλάγιες κάμψεις της σπονδυλικής στήλης του σπονδυλικής στήλης του πάσχοντος σε ύπτια πάσχοντος σε ύπτια θέση ή κατά τις θέση ή κατά τις ακτινογραφίες που ακτινογραφίες που γίνονται υπό έλξηγίνονται υπό έλξη

Το σκολιωτικό κύρτωμα Το σκολιωτικό κύρτωμα παύει να υφίσταται επί παύει να υφίσταται επί άρσεως της άρσεως της υποκείμενης αιτίαςυποκείμενης αιτίας

Οργανική Οργανική σκολίωσησκολίωση

ΝευροινωμάτωσηΝευροινωμάτωση

Σκολίωση Σκολίωση συνεπεία συνεπεία ιστικών ιστικών

διαταραχώνδιαταραχών

((Marfan syndrome)Marfan syndrome)Defecting gene Defecting gene

coding for fibrilincoding for fibrilin

• Fibrus dysplacia Fibrus dysplacia (bone collagen abnormality)(bone collagen abnormality)

• Muscle disorders Muscle disorders (Duchene musclear distrophy)(Duchene musclear distrophy)

• Soft tissue collagen disorder Soft tissue collagen disorder (Marfan syndrome)(Marfan syndrome)

Συγγενής ΣκολίωσηΣυγγενής Σκολίωση

Ιδιοπαθής ΣκολίωσηΙδιοπαθής Σκολίωση

Σύγχρονες απόψεις πάνω στην αιτιοπαθολογία της ιδιοπαθούς

σκολίωσης

ΙΔΙΟΠΑΘΗΣ ΣΚΟΛΙΩΣΗ

1. Δομικά στοιχεία της σπονδυλικής στήλης• Παρασπονδυλικοί μύες• Σύνδεσμοι και τένοντες• Σπόνδυλοι

2. Ενδοκρινικό σύστημα3. Ισορροπία θέσης4. Γενετικοί παράγοντες5. Νευρολογικές ανωμαλίες εγκεφάλου – Κ.Ν.Σ.6. Κ.Λ.Π.

Ανωμαλίες στην ανάπτυξη των Ανωμαλίες στην ανάπτυξη των σπονδύλωνσπονδύλων

(θωρακική λόρδωση – υποκύφωση)(θωρακική λόρδωση – υποκύφωση)

Γενετικοί Γενετικοί παράγοντες παράγοντες ((polygenic inheritance polygenic inheritance pattern)pattern)

Κύφωση

Σκολίωση

Αδέλφια

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ

Υπερελαστικότητα Υπερελαστικότητα αρθρώσεωναρθρώσεων

ΥΒΟΣ

Adam’s test(δοκιμασία κάμψης)

ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ

θωρακικό (Θ7 – Ο1) (δ)

Συνηθέστεροι Συνηθέστεροι τύποι τύποι

σκολίωσηςσκολίωσης

Δεξιό θωρακικό Δεξιό θωρακικό κορυφαίος σπόνδυλος 8κορυφαίος σπόνδυλος 8οςος 9 9οςος 10 10οςος

Θωρακοσφυϊκό κύρτωμα Θωρακοσφυϊκό κύρτωμα κορυφαίος σπόνδυλος 12κορυφαίος σπόνδυλος 12ος ος Θωρακικός ή 1 Θωρακικός ή 1ος ος οσφυϊκός οσφυϊκός

Οσφυϊκό Οσφυϊκό κορυφαίος σπόνδυλος 2κορυφαίος σπόνδυλος 2οςος οσφυϊκός οσφυϊκός

Διπλό οργανικό Διπλό οργανικό κορυφαίος σπόνδυλος 8κορυφαίος σπόνδυλος 8ος ος θωρακικός και 2 θωρακικός και 2ος ος οσφυϊκόςοσφυϊκός

ΣΚΟΛΙΩΣΗ

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Treatment of curves Treatment of torsion

2D 3D

Διαφορά πλευροσπονδυλικής Διαφορά πλευροσπονδυλικής γωνίας γωνίας

(σημείο (σημείο MECHTA)MECHTA)> 20> 20oo < <

Κύρτωμα

Μέγεθος κυρτώματος

(Σημείο Risser )

Επιδείνωση /

Ηλικία

Επιδείνωση /

Βιολογικήωριμότητα

Παράγοντες που Παράγοντες που επηρεάζουν την εξέλιξηεπηρεάζουν την εξέλιξη

Μεγαλύτερη τάση επιδείνωσης Μεγαλύτερη τάση επιδείνωσης εμφανίζουν:εμφανίζουν:– Διπλές καμπύλεςΔιπλές καμπύλες– Ασθενείς σε νεαρότερη ηλικία κατά Ασθενείς σε νεαρότερη ηλικία κατά

τη διάγνωσητη διάγνωση– Τα κορίτσια πριν την εμμηναρχήΤα κορίτσια πριν την εμμηναρχή– Ο μικρότερος βαθμός Ο μικρότερος βαθμός RisserRisser– Τα κορίτσια > αγόριαΤα κορίτσια > αγόρια

10 : 1 10 : 1

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ

?

Ανεπαρκής Ανεπαρκής παρακολούθηση και παρακολούθηση και

έγκαιρος αντιμετώπιση έγκαιρος αντιμετώπιση

ΚΗΔΕΜΟΝΕΣ

MilwaukeeBostonStagnaraChenneauMichelLyoneseetc

Ιδιοπαθής Ιδιοπαθής εφηβική εφηβική

σκολίωση σκολίωση < 40< 40οο

Ενδείξεις συντηρητικής Ενδείξεις συντηρητικής αντιμετώπισης με αντιμετώπισης με

κηδεμόνακηδεμόνα Επιδείνωση του Επιδείνωση του

κυρτώματοςκυρτώματος 2525οο 30 30οο

Risser 1 - 2 - 3Risser 1 - 2 - 3

Μέγιστο μέγεθος Μέγιστο μέγεθος κυρτώματοςκυρτώματος

< 45< 45οο

Ενδείξεις χειρουργικής Ενδείξεις χειρουργικής θεραπείαςθεραπείας

Μέγεθος κυρτώματοςΜέγεθος κυρτώματος Παραμόρφωση του Παραμόρφωση του

σώματοςσώματος Παράγοντες Παράγοντες

επιδείνωσης του επιδείνωσης του κυρτώματοςκυρτώματος

Σκελετική ωριμότηταΣκελετική ωριμότητα Τύπος κυρτώματοςΤύπος κυρτώματος

Διεγχειρητικός Διεγχειρητικός νευροφυσιολογικός νευροφυσιολογικός

έλεγχοςέλεγχος

Πρόσθιες Πρόσθιες προσπελάσειςπροσπελάσεις

Πρόσθια Πρόσθια

προσπέλαση προσπέλαση

μικρός αριθμός μικρός αριθμός σπονδυλοδεμένων σπονδυλοδεμένων επιπέδωνεπιπέδων

Οπίσθιες Οπίσθιες προσπελάσπροσπελάσ

ειςεις

Οπίσθια διόρθωσηΟπίσθια διόρθωση

Μεγαλύτερος αριθμός σπονδυλοδεμένων επιπέδων

Ε. Βαρ.Ε. Βαρ.ΘΘ – – 13+013+0 ΘΘ1100 – Ο – Ο33 (Δ) 45 (Δ) 45οο

King IVKing IV

Πλευροπλαστική

Συνδυασμός πρόσθιας Συνδυασμός πρόσθιας και οπίσθιας και οπίσθιας προσπέλασης σε άτομα προσπέλασης σε άτομα με ιδιοπαθή σκολίωση:με ιδιοπαθή σκολίωση:– Μεγάλα κυρτώματα > Μεγάλα κυρτώματα >

7575οο – Δύσκαμπτα (διόρθωση σε Δύσκαμπτα (διόρθωση σε

κάμψη < 50κάμψη < 50οο ) )– Κίνδυνος Κίνδυνος

μετεγχειρητικής μετεγχειρητικής παραμόρφωσης παραμόρφωσης ((Crankshaft)Crankshaft)

Συνδυασμός πρόσθιας – Συνδυασμός πρόσθιας – οπίσθιας προσπέλασηςοπίσθιας προσπέλασης

H.M.ArH.M.Arw. w.

FF: : 17 17

Πρόβλημα:Πρόβλημα:

ΣκολίωσηΣκολίωση επί εδάφουςεπί εδάφουςΙσθμικής Σπονδυλολίσθησης Ισθμικής Σπονδυλολίσθησης

Scoliosis should be considered as an independent

disease; only in the case of scoliosis curve progression

over time, associated scoliosis must be treated,

according to therapeutic principles of the care of any socalled

idiopathic scoliosis of similar magnitude, and a

similar approach must be applied in the case of spondylolisthesis

progression or painful spondylolisthesis.

Σκολίωση Σκολίωση ενήλικοςενήλικος

Φυσική εξέλιξη Φυσική εξέλιξη ιδιοπαθούς εφηβικής ιδιοπαθούς εφηβικής σκολιώσεως μετά την σκολιώσεως μετά την σκελετική ωρίμανσησκελετική ωρίμανση

Εξέλιξη Εξέλιξη Εφηβικής Εφηβικής Ιδιοπαθούς Ιδιοπαθούς ΣκολίωσηςΣκολίωσης

Σκολίωση ενήλικοςΣκολίωση ενήλικος((de-novo)de-novo)

F 42

03-05-73

Σκολίωση Σκολίωση ενήλικος ενήλικος οψίμου οψίμου

ενάρξεωςενάρξεως

Προβλήματα Προβλήματα σκολίωσης ενήλικοςσκολίωσης ενήλικος

Παραμόρφωση Παραμόρφωση Πόνος Πόνος Νευρολογικές Νευρολογικές

διαταραχέςδιαταραχές

Παραμόρφωση

•Σκολίωση •Κύφωση

Διαταραχή οβελιαίας

και μετωπιαίας

ισορροπίας

Timothy Kuklo, Spine 2006

• Πόνος

ΑστάθειαΑστάθεια

Σκολίωση ενήλικος

Αντιμετώπιση

Συντηρητική αντιμετώπιση

Συντηρητική αντιμετώπιση

1. Ενήλικες χωρίς ενδείξεις για χειρουργική θεραπεία

α. Μέτριος πόνοςβ. Πόνος σε άτομα εξαιρετικά

προχωρημένης ηλικίαςγ. Απροσδιόριστος πηγή – αιτία πόνου

1. Καρδιο-αναπνευστική ανεπάρκεια2. Σοβαρά ψυχολογικά – κοινωνικά

προβλήματα

Συντηρητική αντιμετώπιση

1. Αντιφλεγμονώδη – αναλγητικά

2. Φυσιοθεραπεία 3. Τοπικές εγχύσεις

φαρμάκων4. Γενικές οδηγίες

Τοπικές εγχύσειςα. αναισθητικάβ. κορτικοστεροειδήγ. μη στεροειδή

αντιφλεγμονώδη

Σκοποί της χειρουργικής αντιμετώπισης

I. Μείωση του πόνουII. Διόρθωση της σπονδυλικής

παραμόρφωσηςIII.Αντιμετώπιση της νευρολογικής

διαταραχής

Απλές ακτινογραφίεςΑπλές ακτινογραφίες

Μείωση οσφυϊκής λόρδωσηςΜείωση οσφυϊκής λόρδωσης

Προσθία προσπέλαση

Πρόσθια – οπίσθια Πρόσθια – οπίσθια διόρθωση και διόρθωση και

σταθεροποίησησταθεροποίηση

ΟΠΙΣΘΙΑ ΑΠΟΣΥΜΠΙΕΣΗ ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΚΑΙ

ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗ

• Posterior 3 column stabilization• Intervertebral cages

ΣΚΟΛΙΩΣΗ-ΚΥΦΩΣΗΣΚΟΛΙΩΣΗ-ΚΥΦΩΣΗ

ΣυμπεράσματΣυμπεράσματα α

Καλύτερη γνώση Καλύτερη γνώση αιτιολογικών αιτιολογικών παραγόντωνπαραγόντων

Πληρέστερη Πληρέστερη ακτινολογική ακτινολογική διερεύνησηδιερεύνηση

Ορθοπαιδικοί Ορθοπαιδικοί θερμοπλαστικοί θερμοπλαστικοί κηδεμόνεςκηδεμόνες

Διεγχειρητική Διεγχειρητική νευροφυσιολογική νευροφυσιολογική παρακολούθησηπαρακολούθηση

Πληρέστερος Πληρέστερος τεχνολογικός τεχνολογικός εξοπλισμός για εξοπλισμός για διόρθωση των διόρθωση των παραμορφώσεωνπαραμορφώσεων

Συμπεράσματα Συμπεράσματα Νέες χειρουργικές Νέες χειρουργικές

τεχνικές – προσπελάσειςτεχνικές – προσπελάσεις Καλύτερη γνώση του Καλύτερη γνώση του

τύπου των κυρτωμάτων τύπου των κυρτωμάτων που επιτρέπει τον που επιτρέπει τον περιορισμό των περιορισμό των σπονδυλοδεμένων σπονδυλοδεμένων επιπέδωνεπιπέδων

Οστικά μοσχεύματα και Οστικά μοσχεύματα και βιολογικοί παράγοντες που βιολογικοί παράγοντες που προάγουν την προάγουν την σπονδυλοδεσίασπονδυλοδεσία

Ειδικευμένη χειρουργική Ειδικευμένη χειρουργική ομάδαομάδα

Ευαισθητοποίηση του Ευαισθητοποίηση του κοινωνικού συνόλουκοινωνικού συνόλου

Βασικό στοιχείο για Βασικό στοιχείο για την επιτυχή την επιτυχή επέμβαση είναι η επέμβαση είναι η αποκατάσταση της αποκατάσταση της οβελιαίας οβελιαίας ισορροπίαςισορροπίας

του σώματοςτου σώματος

University Hospital “ATTIKON”