ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

40
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΓΕΡΑΚΙΝΗ ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
  • Upload

    -
  • Category

    Education

  • view

    7.449
  • download

    2

Transcript of ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Page 1: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΓΕΡΑΚΙΝΗ

ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Page 2: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑΓ.ΔΡΟΣΙΝΗΣ

Γλυκά φυσά ο μπάτης, η θάλασσα δροσίζεται, στα γαλανά νερά της ο ήλιος καθρεφτίζεται·και λες πως παίζουν μ’

έρωτα πετώντας δίχως έννοια ψαράκια χρυσοφτέρωτα σε κύματ’ ασημένια.

 

Page 3: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑΓ.ΔΡΟΣΙΝΗΣ

Στου καραβιού το πλάι ένα τρελό δελφίνι γοργόφτερο πετάει και πίσω μάς αφήνει· και σαν να καμαρώνεται της θάλασσας το άτι με τους αφρούς του

ζώνεται και μας γυρνά την πλάτη.

Page 4: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑΓ.ΔΡΟΣΙΝΗΣ

Χιονοπλασμένοι γλάροι, πόχουν φτερούγια ατίμητα και για κανένα ψάρι τα μάτια τους ακοίμητα, στα ξάρτια τριγυρίζοντας ακούραστοι πετούνε ή με χαρά σφυρίζοντας στο πέλαγος βουτούνε.

Page 5: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Και γύρω καραβάκια στη θάλασσ’ αρμενίζουν σαν άσπρα προβατάκια που βόσκοντας γυρίζουν με χαρωπά πηδήματα στους κάμπους όλη μέρακι έχουν βοσκή τα κύματα, βοσκό τους τον αέρα.

ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑΓ.ΔΡΟΣΙΝΗΣ

Page 6: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Θεματικά κέντρα του ποιήματος Ελληνική θάλασσα: ήρεμη, ζωηρή,

ειδυλλιακή Ο κόσμος της θάλασσας: ψάρια,

δελφίνια, πουλιά, ναυτικοί, βαρκάρηδες

Τέχνη και θάλασσα: το υγρό στοιχείο ως πηγή έμπνευσης στη λογοτεχνία.

ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑΓ.ΔΡΟΣΙΝΗΣ

Page 7: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑΓ.ΔΡΟΣΙΝΗΣ

Κάθε στροφή αποτελεί και μια ενότητα που παρουσιάζει μια εικόνα του Ελληνικού τοπίου.

1η ενότητα : τα στοιχεία που συνθέτουν το Ελληνικό τοπίο είναι η καταγάλανη θάλασσα, το δροσερό αεράκι και η ηλιόλουστη μέρα. Μέσα σε αυτό το ειδυλλιακό τοπίο τα μικρά και χαριτωμένα ψαράκια παίζουν σαν ερωτευμένα ανάμεσα στα κύματα.

Γλυκά φυσά ο μπάτης, η θάλασσα δροσίζεται, στα γαλανά νερά της ο ήλιος καθρεφτίζεται·και λες πως παίζουν μ’ έρωτα πετώντας δίχως έννοια ψαράκια χρυσοφτέρωτα σε κύματ’ ασημένια.

Page 8: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑΓ.ΔΡΟΣΙΝΗΣ

2η ενότητα: ένα «τρελό» δελφίνι που παρομοιάζεται με άλογο τυλίγεται με τους αφρούς της θάλασσας, προσπερνά το καράβι και γυρίζει την πλάτη στους ανθρώπους.

Στου καραβιού το πλάι ένα τρελό δελφίνι γοργόφτερο πετάει και πίσω μάς αφήνει· και σαν να καμαρώνεται της θάλασσας το άτι με τους αφρούς του ζώνεται και μας γυρνά την πλάτη.

Page 9: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑΓ.ΔΡΟΣΙΝΗΣ

3η ενότητα: Λευκοί γλάροι πετούν χαρούμενοι γύρω από τα ξάρτια και βουτούν στη θάλασσα ψάχνοντας για τροφή.

Χιονοπλασμένοι γλάροι, πόχουν φτερούγια ατίμητα και για κανένα ψάρι τα μάτια τους ακοίμητα, στα ξάρτια τριγυρίζοντας ακούραστοι πετούνε ή με χαρά σφυρίζοντας στο πέλαγος βουτούνε.

Page 10: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑΓ.ΔΡΟΣΙΝΗΣ

4η ενότητα: Τα καραβάκια που ανήκουν στο χώρο της θάλασσας παρομοιάζονται με άσπρα προβατάκια . Με αυτόν τον τρόπο ο ποιητής συνδυάζει τον κόσμο της θάλασσας με τον κόσμο της στεριάς και συγκεκριμένα με την ορεινή-κτηνοτροφική ζωή θέλοντας έτσι να παρουσιάσει τη φύση σαν ένα ενιαίο και αδιάσπαστο σύνολο. Η φύση στο σύνολο της με αυτές τις ειρηνικές εικόνες δημιουργεί αισθήματα γαλήνης και ψυχικής ευχαρίστησης.

Και γύρω καραβάκια στη θάλασσ’ αρμενίζουν σαν άσπρα προβατάκια που βόσκοντας γυρίζουν με χαρωπά πηδήματα στους κάμπους όλη μέρακι έχουν βοσκή τα κύματα, βοσκό τους τον αέρα.

Page 11: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Γλώσσα του ποιήματος Η γλώσσα είναι απλή, ζωντανή,

δημοτική που εμπλουτίζεται με πολλά επίθετα, σχήματα λόγου και εικόνες από το Ελληνικό τοπίο.

ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑΓ.ΔΡΟΣΙΝΗΣ

Page 12: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Εκφραστικά μέσα Επίθετα: γαλανά, χρυσοφτέρωτα, ασημένια, τρελό,

χιονοπλασμένοι, ατίμητα, ακοίμητα, άσπρα, χαρωπά, ακούραστοι, γοργόφτερο

Υποκοριστικά: ψαράκια, προβατάκια, καραβάκια Μεταφορές: η θάλασσα δροσίζεται, ό ήλιος

καθρεφτίζεται, ψαράκια χρυσοφτέρωτα, κύματα ασημένια, τρελό δελφίνι, γοργόφτερο πετάει, της θάλασσας το άτι, με τους αφρούς του ζώνεται, χιονοπλασμένοι γλάροι.

Παρομοιώσεις: λες πως παίζουν , σαν να καμαρώνεται, σαν άσπρα προβατάκια

ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑΓ.ΔΡΟΣΙΝΗΣ

Page 13: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Στιχουργική του ποιήματος Το ποίημα έχει τα χαρακτηριστικά της

παραδοσιακής ποίησης. Αποτελείται από 4 οχτάστιχες στροφές που έχουν πλεχτή ομοιοκαταληξία(αβαβγδγδ). Το μέτρο είναι ιαμβικό(άτονη- τονισμένη- άτονη- τονισμένη συλλαβή) και οι στίχοι είναι οκτασύλλαβοι και επτασύλλαβοι δημιουργώντας κατά ζεύγη δεκαπεντασύλλαβο.

ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑΓ.ΔΡΟΣΙΝΗΣ

Page 14: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΓΥΑΛΙΝΑ ΓΙΑΝΝΕΝΑΜΙΧΑΛΗΣ ΓΚΑΝΑΣ

Χάραζε ο τόπος με βουνά πολλάκι ανάτελλε τα ζωντανά του,καλούς ανθρώπους και κακούς, νυφίτσες,αλεπούδες, μια λίμνη ως κόρηνοφθαλμού και κάστρα πατημένα.

Page 15: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΓΥΑΛΙΝΑ ΓΙΑΝΝΕΝΑΜΙΧΑΛΗΣ ΓΚΑΝΑΣ

Θα 'ναι τα Γιάννενα, ψιθύρισα,στο χιόνι και στον άγριο καιρόγυάλινα και μαλαματένια.Κι όσο πήγαινε η μέρα,σαν το βαπόρι σε καλά νερά,είδα και μιναρέδες κι άκουσατα μπακίρια να βελάζουν.

Page 16: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Το ποίημα Στο ποίημα προβάλλεται η πόλη των

Ιωαννίνων. Ο ποιητής επιστρέφει στη περιοχή από την οποία κατάγεται και εκεί όπου πέρασε τα παιδικά του χρόνια. Ο τόπος καταγωγής του ποιητή και τα βιώματα του γίνονται πηγή ποιητικής έμπνευσης .

ΓΥΑΛΙΝΑ ΓΙΑΝΝΕΝΑΜΙΧΑΛΗΣ ΓΚΑΝΑΣ

Page 17: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

1η στροφή-ενότητα: Το τοπίο την ώρα που χαράζει η μέρα

Χαρακτηριστικά του Γιαννιώτικου τοπίου: ορεινό τοπίο με πολλά βουνά, ζώα, η λίμνη και κάστρα πατημένα που σημαίνει ότι η πόλη γνώρισε πολλές κατακτήσεις από ξένους λαούς.

Ανάτελλε τα ζωντανά του: (μεταφορά) ξυπνούσε τα ζώα. Η κτηνοτροφία αποτελεί μια από τις κύριες ενασχολήσεις των κατοίκων των Ιωαννίνων. Τα ζώα ξυπνούν το χάραμα και πηγαίνουν για βοσκή.

Μια λίμνη ως κόρην οφθαλμού: (παρομοίωση) η λίμνη είναι τόσο σημαντική γα την πόλη των Ιωαννίνων όσο για τον άνθρωπο η κόρη του ματιού.

ΓΥΑΛΙΝΑ ΓΙΑΝΝΕΝΑΜΙΧΑΛΗΣ ΓΚΑΝΑΣ

Page 18: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2η στροφή-ενότητα: Η πόλη των Ιωαννίνων Χαρακτηριστικά των Ιωαννίνων: βαρύς χειμώνας, άσχημες καιρικές

συνθήκες, οι μιναρέδες που μαρτυρούν την τουρκική κατοχή της περιοχής.

Γυάλινα Γιάννενα(μεταφορά): ο ποιητής τα ονομάζει έτσι είτε επειδή είναι χιονισμένα είτε επειδή έτσι λαμπερά τα είχε κρατήσει στην παιδική του μνήμη.

Μαλαματένια (μεταφορά): ο ποιητής αναφέρεται στον παλιό πλούτο και στη διαδεδομένη τέχνη της χρυσοχοΐας στην πόλη.

Σαν το βαπόρι σε καλά νερά (παρομοίωση): δείχνει πόσο καλά προχωρούσε η περιήγηση του ποιητή στην πόλη

Άκουσα τα μπακίρια να βελάζουν(μεταφορά): τα αντικείμενα οικιακής χρήσης από χαλκό που παράγονται στα Γιάννενα μαρτυρούν τη χρήση τους στην κτηνοτροφία(συγκέντρωση γάλακτος) ή ο θόρυβος που κάνουν θυμίζει τα πρόβατα που βελάζουν.

ΓΥΑΛΙΝΑ ΓΙΑΝΝΕΝΑΜΙΧΑΛΗΣ ΓΚΑΝΑΣ

Page 19: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΓΥΑΛΙΝΑ ΓΙΑΝΝΕΝΑΜΙΧΑΛΗΣ ΓΚΑΝΑΣ

Πληροφορίες από την ιστορική και πολιτισμική πορεία των Ιωαννίνων:

Κτηνοτροφία Τέχνη της αργυροχρυσοχοΐας Κατακτήσεις από ξένους,

οθωμανική περίοδος

Page 20: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Γλώσσα: απλή με κάποιες τούρκικες λέξεις(μιναρές, μπακίρια) και μια φράση από την καθαρεύουσα(κόρην οφθαλμού). Μεταφορές, παρομοιώσεις, εικόνες, ασύνδετο σχήμα που δίνει ένα γρήγορο ρυθμό στο ποίημα.

ΓΥΑΛΙΝΑ ΓΙΑΝΝΕΝΑΜΙΧΑΛΗΣ ΓΚΑΝΑΣ

Page 21: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Στιχουργική ανάλυση του ποιήματος Το ποίημα ανήκει στη νεωτερική ποίηση

καθώς είναι γραμμένο σε ελεύθερο στίχο. χωρίς ομοιοκαταληξία και μέτρο. οι στροφές δεν έχουν ίδιο αριθμό στίχων

ούτε οι στίχοι ίδιο αριθμό συλλαβών. Το θέμα δεν δίνεται με σαφήνεια, υπάρχει

κάποια δυσκολία στην κατανόηση του.

ΓΥΑΛΙΝΑ ΓΙΑΝΝΕΝΑΜΙΧΑΛΗΣ ΓΚΑΝΑΣ

Page 22: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΗΛΙΟΒΑΣΙΛΕΜΑΚΩΣΤΑΣ ΚΡΥΣΤΑΛΛΗΣ

Πίσω ἀπὸ μακρινὲς κορφὲς ὁ ἥλιος βασιλεύεικαὶ τ’ οὐρανοῦ τὰ σύνορα χίλιες βαφὲς ἀλλάζουν,πράσινες, κόκκινες, ξανθές, ὁλόχρυσες, γαλάζιεςκι ἀνάμεσά τους σκάει λαμπρὸς λαμπρὸς ὁ Ἀποσπερίτης.Τὴν πύρα τοῦ καλοκαιριοῦ τὴν σβηεῖ γλυκὸ ἀγεράκι,ποὺ κατεβάζουν τὰ βουνά, ποὺ φέρνουν τ’ ἀκρογιάλια.Ἀνάρια τὰ κλωνάρια του κουνάει ὁ γερο-πεῦκοςκαὶ πίνει καὶ ρουφάει δροσιὰ κι ἀχολογάει καὶ τρίζει.῾Η βρύση ἡ χορταρόστρωτη δροσίζει τὰ λουλούδιακαὶ μ’ ἀλαφρὸ μουρμουρητὸ γλυκὰ τὰ νανουρίζει·θολώνει πέρα ἡ θάλασσα, τὰ ριζοβούνια ἰσκιώνουν,τὰ ζάλογγα μαυρολογοῦν, σκύβουν τὰ φρύδια οἱ βράχοικι οἱ κάμποι γύρω οἱ ἁπλωτοὶ πράσινο πέλαο μοιάζουν.

Page 23: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΗΛΙΟΒΑΣΙΛΕΜΑΚΩΣΤΑΣ ΚΡΥΣΤΑΛΛΗΣ

Ἀπόξω, ἀπὸ τὰ ὀργώματα, γυρνοῦνε οἱ ζευγολάτες,ἡλιοκαμένοι, ξέκοποι, βουβοί, ἀποκαμωμένοι,μὲ τοὺς ζυγούς, μὲ τὰ βαριὰ τ’ ἀλέτρια φορτωμένοικαὶ σαλαγοῦν ἀπὸ μπροστὰ τὰ δυὸ καματερά τους,τρανά, στεφανοκέρατα, κοιλάτα, τραχηλάτα.- ᾽Οώ, φωνάζοντας, ὀώ! Μελισσινέ, Λαμπίρη.Κι ἀργά τά βόιδια περπατοῦν καὶ ποὺ καὶ ποὺ μουγκρίζουν.Γυρνοῦνε ἀπὸ τᾶ ἔργα τους οἱ λυγερές, γυρνοῦνεμὲ τὰ ζαλίκια ἀπ’ τὴ λογγιά, μὲ τὰ σκουτιὰ ἀπ’ τὸ πλύμα,μὲ τὶς πλατιές των τὶς ποδιὲς σφογγίζοντας τὸν ἵδρο.Καὶ σ’ ὅποιο δέντρο κι ἂν σταθοῦν, σ᾽ ὅποιο κοντρὶ ἀκουμπήσουνεἰς τὸ μουρμούρι τοῦ κλαριοῦ, εἰς τὴ θωριὰ τοῦ βράχουγλυκὸ γλυκὸ καὶ πρόσχαρο χαιρετισμὸ ξανοίγουν:- Γειὰ καὶ χαρὰ στὸν κόσμο μας, στὸν ὄμορφό μας κόσμο!

Page 24: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Θεματικά κέντρα του ποιήματος Η φύση, βουνά, πεδιάδες, θάλασσα

την ώρα του καλοκαιρινού δειλινού. Ο γυρισμός των ζευγολατών στο

σπίτι τους με το ηλιοβασίλεμα. Μόχθος και ικανοποίηση.

Παλαιότερη μορφή ζωής που συνδέονταν με τις γεωργικές ασχολίες.

ΗΛΙΟΒΑΣΙΛΕΜΑΚΩΣΤΑΣ ΚΡΥΣΤΑΛΛΗΣ

Page 25: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

1η ενότητα: 1η στροφή: Η φύση την ώρα του δειλινού

Ο ποιητής παρουσιάζει τη φύση την ώρα που δύει ο ήλιος. Η στροφή είναι γεμάτη οπτικές και ακουστικές εικόνες. Ο ουρανός που αλλάζει χίλια χρώματα, ο Αποσπερίτης που ανατέλλει, το δροσερό αεράκι από τα βουνά και από τη θάλασσα, οι κινήσεις των δένδρων, ο ήχος του νερού, η όψη των βουνών , τα «φρύδια» των βράχων, το πράσινο πέλαγος των κάμπων είναι οι οπτικές και ακουστικές εικόνες που συνθέτουν την πρώτη στροφή.

ΗΛΙΟΒΑΣΙΛΕΜΑΚΩΣΤΑΣ ΚΡΥΣΤΑΛΛΗΣ

Page 26: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2η ενότητα: 2η στροφή: Οι χωρικοί κουρασμένοι και ικανοποιημένοι επιστρέφουν στα σπίτια τους την ώρα του δειλινού.

Σε αυτή τη στροφή οι πρωταγωνιστές είναι οι ζευγολάτες. Οι ηλιοκαμένοι άνδρες επιστρέφουν στα σπίτια τους για να ξεκουραστούν, να δουν τα αγαπημένα τους πρόσωπα, να διασκεδάσουν με τις απλές χαρές της ζωής. Οι ζευγολάτες φωνάζουν τα ζώα με τα ονόματα τους και αυτά απαντούν στα αφεντικά τους με το μούγκρισμα τους.

Εκτός από τους ζευγολάτες γυρίζουν και οι όμορφες κοπέλες σπίτι τους φορτωμένες με ξύλα ή πλυμένα ρούχα και κουρασμένες από τον κόπο της δουλειάς.

ΗΛΙΟΒΑΣΙΛΕΜΑΚΩΣΤΑΣ ΚΡΥΣΤΑΛΛΗΣ

Page 27: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Συναισθήματα ανθρώπων Άνδρες και γυναίκες γυρνούν κουρασμένοι στο σπίτι αλλά

ικανοποιημένοι και ψυχικά και συναισθηματικά πλήρεις καθώς αγαπούν τη ζωή, την εργασία τους, τα ζώα τους την επαφή τους με τη φύση. Η εργασία στη φύση λειτουργεί θεραπευτικά για τους χωρικούς. Οι άνθρωποι αυτοί ζουν και εργάζονται μέσα στη φύση, τη σέβονται, μιλούν μαζί της και εκείνη ανταποκρίνεται με το να τους χαρίζει τα χρώματα και τα αρώματα της, τους ήχους της, την ηρεμία και την ομορφιά της. Η επαφή με τη φύση δημιουργεί συναισθήματα χαράς, αγαλλίασης, ηρεμίας, ψυχικής ευφορίας.

Τελευταίος στίχος: Χαιρετισμός στον κόσμο των ανθρώπων του μόχθου, ο στίχος αυτός συνοψίζει τη λατρεία του ποιητή προς τη φύση και την απλή ζωή.

ΗΛΙΟΒΑΣΙΛΕΜΑΚΩΣΤΑΣ ΚΡΥΣΤΑΛΛΗΣ

Page 28: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Λέξεις με τις οποίες προβάλλεται ο μόχθος των ανθρώπων

Ηλιοκαμένοι, ξέκοποι, βουβοί, αποκαρωμένοι, με τ’ αλέτρια φορτωμένοι, σφογγίζοντας τον ίδρω, αχ τη λογγιά, αχ το πλύμα.

ΗΛΙΟΒΑΣΙΛΕΜΑΚΩΣΤΑΣ ΚΡΥΣΤΑΛΛΗΣ

Page 29: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Γλώσσα: Ο ποιητής χρησιμοποιεί τη γλώσσα και τον ρυθμό των δημοτικών τραγουδιών. Η γλώσσα είναι δημοτική με ορισμένους ιδιωματισμούς(γαλάζες, πύρη, καματερά, ζάλογγα, ζαλίκια, σκουτιά…….)

Ύφος: Το ύφος είναι γλαφυρό με πολλά σχήματα λόγου(πολλές προσωποποιήσεις), είναι ζωντανό και παραστατικό λόγω των πολλών εικόνων από την Ελληνική φύση και γρήγορο λόγω της χρήσης του ασύνδετου σχήματος.

ΗΛΙΟΒΑΣΙΛΕΜΑΚΩΣΤΑΣ ΚΡΥΣΤΑΛΛΗΣ

Page 30: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Σχήματα λόγου Προσωποποιήσεις: ο ήλιος βασιλεύει, ο

Αποσπερίτης σκάει, αεράκι σβήει...., τα βουνά κατεβάζουν, ο γέρο-πεύκος κουνάει και πίνει και τρίζει, η βρύση δροσίζει τα λουλούδια, οι βράχοι σκύβουν τα φρύδια, τα ζάλογκα μαυρολογούν.......

Μεταφορές: σκάει λαμπρός, την πύρη του καλοκαιριού, μουρμούρι του κλαδιού...

Ασύνδετο: στίχοι 3, 11, 14-15, 17, 22-23 Επαναλήψεις: 21,22,24, 25,25, 26, 27

ΗΛΙΟΒΑΣΙΛΕΜΑΚΩΣΤΑΣ ΚΡΥΣΤΑΛΛΗΣ

Page 31: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΟΛΑ ΤΑ ΠΗΡΕ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ

Όλα τα πήρε το καλοκαίριτ' άγριο μαλλί σου στην τρικυμίατο ραντεβού μας η ώρα μία.Όλα τα πήρε το καλοκαίριτα μαύρα μάτια σου το μαντίλιτην εκκλησούλα με το καντήλι.Όλα τα πήρε το καλοκαίρικι εμάς τους δύο χέρι με χέρι.

Page 32: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΟΛΑ ΤΑ ΠΗΡΕ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ

Όλα τα πήρε το καλοκαίριμε τα μισόλογα τα σβησμένατα καραβόπανα τα σχισμένα.Μες στις αφρόσκονες και τα φύκιαόλα τα πήρε τα πήγε πέρατους όρκους που έτρεμαν στον αέρα.Όλα τα πήρε το καλοκαίρικι εμάς τους δύο χέρι με χέρι.

Page 33: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Το ποίημα Το ποίημα αναφέρεται στην Ελληνική φύση

την περίοδο του καλοκαιριού αλλά και στην επίδραση που έχει το καλοκαίρι στο συναισθηματικό κόσμο του ανθρώπου. Στο ποίημα συνδυάζεται το όμορφο καλοκαίρι στις Ελληνικές θάλασσες με το ερωτικό στοιχείο. Το καλοκαίρι που φεύγει προκαλεί το συναίσθημα της μελαγχολίας καθώς με το καλοκαίρι που τελειώνει τελειώνουν και πολλά όμορφα πράγματα.

ΟΛΑ ΤΑ ΠΗΡΕ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ

Page 34: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Πρώτη στροφή: Με το πέρασμα του καλοκαιριού χάθηκε η εικόνα της γυναίκας με τα μαύρα μάτια και τα ανακατεμένα μαλλιά από τον άνεμο. Χάθηκε επίσης το ραντεβού που είχε μαζί της ο ποιητής σε κάποιο εξωκλήσι και η εικόνα των δυο ερωτευμένων ανθρώπων να περπατούν μαζί χέρι με χέρι.

ΟΛΑ ΤΑ ΠΗΡΕ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ

Page 35: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Δεύτερη στροφή: Με το πέρασμα του καλοκαιριού χάθηκαν επίσης τα μισόλογα τα σβησμένα και οι όρκοι που έτρεμαν στον αέρα (διάλογος ανάμεσα σε δύο ανθρώπους που είναι ερωτευμένοι και δίνουν όρκους αγάπης που μάλλον δεν διαρκούν πολύ). Τα καραβόπανα , οι αφρόσκονες και τα φύκια συνθέτουν το όμορφο καλοκαιρινό Ελληνικό τοπίο .

ΟΛΑ ΤΑ ΠΗΡΕ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ

Page 36: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Όλα τα πήρε το καλοκαίρι: ο στίχος επαναλαμβάνεται για να δείξει ότι μαζί με το καλοκαίρι που τελείωσε τελείωσαν και κάποιες όμορφες καταστάσεις όπως η ερωτική σχέση δυο ανθρώπων.

ΟΛΑ ΤΑ ΠΗΡΕ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ

Page 37: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Γλώσσα του ποιήματος: η γλώσσα είναι απλή δημοτική με πολλά σχήματα λόγου (μεταφορές, προσωποποιήσεις, ασύνδετο, εικόνες).

Υπάρχουν πολλά ουσιαστικά και επίθετα ενώ τα ρήματα βρίσκονται σε χρόνο αόριστο για να δείξουν ότι όλα ανήκουν οριστικά στο παρελθόν.

ΟΛΑ ΤΑ ΠΗΡΕ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ

Page 38: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Σχήματα λόγου Μεταφορές: το άγριο μαλλί σου, τα

μισόλογα τα σβησμένα, τους όρκους που έτρεμαν στον αέρα

Προσωποποιήσεις: όλα τα πήρε το καλοκαίρι, τα πήγε πέρα ,τους όρκους που έτρεμαν στον αέρα.

Πολλές εικόνες

ΟΛΑ ΤΑ ΠΗΡΕ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ

Page 39: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Στιχουργική Αν και το ποίημα είναι νεωτερικής

τεχνοτροπίας υπάρχει ομοιοκαταληξία. Το ποίημα αποτελείται από 2 οχτάστιχες στροφές. Στην πρώτη στροφή η ομοιοκαταληξία είναι ζευραροπλεχτή ενώ στη δεύτερη στροφή υπάρχει ζευγαρωτή ομοιοκαταληξία αλλά ο 1ος και ο 4ος στίχος είναι χωρίς ομοιοκαταληξία.

ΟΛΑ ΤΑ ΠΗΡΕ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ

Page 40: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΟΛΑ ΤΑ ΠΗΡΕ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ

Για όλα τα ποιήματα μπορείτε να βρείτε φύλλα εργασίας στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://alexgger.blogspot.com/