Ευριπίδου Ελένη Α επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

40
ΕΥΡΙΠΙΔΟΥ ΕΛΕΝΗ ΕΥΡΙΠΙΔΟΥ ΕΛΕΝΗ Α΄ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ Α΄ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ

description

Αρχαία Ελληνική Γραμματεία Γ΄ ,Δραματική Ποίηση, Ευριπίδου Ελένη

Transcript of Ευριπίδου Ελένη Α επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

Page 1: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

ΕΥΡΙΠΙΔΟΥ ΕΛΕΝΗΕΥΡΙΠΙΔΟΥ ΕΛΕΝΗ

Α΄ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟΑ΄ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ

ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗΣΥΝΟΛΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ

Page 2: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

α΄ σκηνήα΄ σκηνή

Page 3: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

Καλύτερα να…Καλύτερα να… ΠέλοπαΠέλοπα, που αγωνίστηκες στην Πίσα, που αγωνίστηκες στην Πίσα με τον Οινόμαο σ’ αρματοδρομίες,με τον Οινόμαο σ’ αρματοδρομίες, τότε, που ’χες καλέσει τους θεούς σε δείπνο,τότε, που ’χες καλέσει τους θεούς σε δείπνο, να ’χανες τη ζωή σου, πριν ακόμα γεννήσεις να ’χανες τη ζωή σου, πριν ακόμα γεννήσεις

το γονιό μου, το γονιό μου, τον Ατρέατον Ατρέα,, κι εκείνος πάλι από την Αερόπηκι εκείνος πάλι από την Αερόπη δυο γιους, δυο γιους, τον Αγαμέμνονα κι εμένατον Αγαμέμνονα κι εμένα το Μενέλαο, ζευγάρι ξακουσμένο˙το Μενέλαο, ζευγάρι ξακουσμένο˙

Πώς νιώθει για την καταγωγή του ο Πώς νιώθει για την καταγωγή του ο ήρωας και γιατί;ήρωας και γιατί;

Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η α΄ Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η α΄ σκηνή ως δεύτερος πρόλογος και γιατί;σκηνή ως δεύτερος πρόλογος και γιατί;

Page 4: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

Εγώ…ο ξακουστός…Εγώ…ο ξακουστός…

γιατί θαρρώ –και καυχησιά δεν είναι– 445γιατί θαρρώ –και καυχησιά δεν είναι– 445 πως με καράβια οδήγησα στην Τροίαπως με καράβια οδήγησα στην Τροία στράτευμα πλήθος2 στράτευμα πλήθος2 κι όχι με τη βίακι όχι με τη βία σαν τύραννοςσαν τύραννος, , αλλά μ’ ακολουθήσαναλλά μ’ ακολουθήσαν θέλοντας θέλοντας οι λεβέντες της Ελλάδας.οι λεβέντες της Ελλάδας.

Πώς νιώθει για τον εαυτό του ο Μενέλαος και Πώς νιώθει για τον εαυτό του ο Μενέλαος και γιατί;γιατί;

Τι παρατηρούμε σε σχέση με το προηγούμενο Τι παρατηρούμε σε σχέση με το προηγούμενο απόσπασμα;απόσπασμα;

Page 5: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

τρωϊκός πόλεμοςτρωϊκός πόλεμος

Χαθήκανε πολλοί, πολλοί κι εκείνοιΧαθήκανε πολλοί, πολλοί κι εκείνοι που χαίρονταιπου χαίρονται, γιατί έχουνε ξεφύγει, γιατί έχουνε ξεφύγει τον κίνδυνο της θάλασσας και φέραντον κίνδυνο της θάλασσας και φέραν τα ονόματα των σκοτωμένων πίσω τα ονόματα των σκοτωμένων πίσω στα σπίτια τους. στα σπίτια τους.

Ποια αντίληψη/ιδανικό της εποχής εμφανίζεται εδώ;Ποια αντίληψη/ιδανικό της εποχής εμφανίζεται εδώ; Τι πληροφορείται ο θεατής σε αυτούς τους στίχους;Τι πληροφορείται ο θεατής σε αυτούς τους στίχους;

Page 6: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

Εγώ…Εγώ… Εγώ περιπλανιέμαιΕγώ περιπλανιέμαι τόσοντόσον καιρό καιρό στο κύμα ο δόλιος, στο κύμα ο δόλιος, Όσο Όσο χρειάστηκα την Τροία για να χρειάστηκα την Τροία για να

κουρσέψωκουρσέψω κι ενώκι ενώ ποθώ στον τόπο μου να φτάσω, ποθώ στον τόπο μου να φτάσω, τη χάρη αυτή οι θεοί τη χάρη αυτή οι θεοί δεδε μου χαρίζουν. μου χαρίζουν.

Ποιο στοιχείο έκφρασης κυριαρχεί εδώ; Ποιο στοιχείο έκφρασης κυριαρχεί εδώ; Ποιες σημαντικές πληροφορίες υπάρχουν σχετικά Ποιες σημαντικές πληροφορίες υπάρχουν σχετικά

με τον ήρωα;με τον ήρωα; Ποιος άλλος ήρωας είχε παρόμοια τύχη;Ποιος άλλος ήρωας είχε παρόμοια τύχη;

Page 7: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

Κάθε φορά…Κάθε φορά… Τριγύρισα τους Τριγύρισα τους έρμουςέρμους της Λιβύης τους της Λιβύης τους

αφιλόξενουςαφιλόξενους γιαλούγιαλούςς και κάθε φοράκαι κάθε φορά, που την πατρίδα μου ζυγώνω,, που την πατρίδα μου ζυγώνω, μακριά μεμακριά με ξανασπρώχνουν οι ανέμοι, ξανασπρώχνουν οι ανέμοι, χωρίςχωρίς μες στα πανιά μου να φουσκώσει μες στα πανιά μου να φουσκώσει ποτέποτέ πρίμος αγέρας για τη Σπάρτη. πρίμος αγέρας για τη Σπάρτη.

Ποιο στοιχείο εντείνει την τραγικότητα του ήρωα; Ποιο στοιχείο εντείνει την τραγικότητα του ήρωα; Ποια αφηγηματική τεχνική σχετικά με το χρόνο Ποια αφηγηματική τεχνική σχετικά με το χρόνο

των γεγονότων υπάρχει σε αυτή τη σκηνή;των γεγονότων υπάρχει σε αυτή τη σκηνή;

Page 8: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

Μα..Μα.. Και τώραΚαι τώρα ναυαγόςναυαγός ο μαύρος, ο μαύρος, δίχως φίλους στη χώρα δίχως φίλους στη χώρα βγήκα εδώβγήκα εδώ. . Συντρίμμια γίνηκεΣυντρίμμια γίνηκε το καράβι μου στους το καράβι μου στους

βράχους.βράχους. Μου ξέμεινε Μου ξέμεινε η καρένα μόνοη καρένα μόνο κι έτσι κι έτσι πάνω της έχω ανέλπιστα γλιτώσει,πάνω της έχω ανέλπιστα γλιτώσει, με την Ελένη που ’φερα απ’ την Τροίαμε την Ελένη που ’φερα απ’ την Τροία. .

Υπάρχει σε αυτούς τους στίχους κάποια Υπάρχει σε αυτούς τους στίχους κάποια ανατρεπτική πληροφορία;ανατρεπτική πληροφορία;

Σκηνοθετικός δείκτηςΣκηνοθετικός δείκτης Παρατηρούμε χρονική μετατόπισηΠαρατηρούμε χρονική μετατόπιση;; Τραγική ειρωνείαΤραγική ειρωνεία

Page 9: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

Πού…ποιοι…Πού…ποιοι… Ποιος είναι ο τόπος, ποιοι τον κατοικούνε;Ποιος είναι ο τόπος, ποιοι τον κατοικούνε; Δεν ξέρωΔεν ξέρω˙̇ με τα με τα ρούχα μου κουρέλιαρούχα μου κουρέλια ντρεπόμουνντρεπόμουν να ρωτήσω τους ανθρώπους. να ρωτήσω τους ανθρώπους. Ο ευτυχισμένος, όταν κακοπάθει,Ο ευτυχισμένος, όταν κακοπάθει, νιώθει πικρότερη τη δυστυχίανιώθει πικρότερη τη δυστυχία,, παρ’ όσο αυτός που από παλιά την ξέρειπαρ’ όσο αυτός που από παλιά την ξέρει..

Σκηνοθετικός δείκτηςΣκηνοθετικός δείκτης Ποια αντίληψη διαφαίνεται σε αυτούς τους Ποια αντίληψη διαφαίνεται σε αυτούς τους

στίχους;στίχους; Ποια συναισθήματα διακατέχουν τον ήρωα;Ποια συναισθήματα διακατέχουν τον ήρωα;

Page 10: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

Τώρα…Τώρα… Τώρα Τώρα με τυραννά σκληρά η ανάγκημε τυραννά σκληρά η ανάγκη ψωμί δεν έχω ή ρούχο, καθώς δείχνουν ψωμί δεν έχω ή ρούχο, καθώς δείχνουν τ’ απομεινάρια από το καραβίσιοτ’ απομεινάρια από το καραβίσιο πανί που’ μαι ζωσμένοςπανί που’ μαι ζωσμένος τους χιτώνες, τους χιτώνες, τα λαμπρά πέπλα η θάλασσα κατάπιετα λαμπρά πέπλα η θάλασσα κατάπιε..

Αφηγηματική τεχνικήΑφηγηματική τεχνική Σκηνοθετικός δείκτηςΣκηνοθετικός δείκτης Εκφραστικά στοιχείαΕκφραστικά στοιχεία Δραματική εξέλιξη ή Δραματική εξέλιξη ή

επιβράδυνση;επιβράδυνση;

Page 11: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

Σε μια σπηλιά…Σε μια σπηλιά…

Στα βάθη μιας σπηλιάς κρατάω κρυμμένηΣτα βάθη μιας σπηλιάς κρατάω κρυμμένη τη γυναίκα μουτη γυναίκα μου, , αιτία στις συμφορές μουαιτία στις συμφορές μου, , κι όσοι απομείναν απ’ τους σύντροφούς μου,κι όσοι απομείναν απ’ τους σύντροφούς μου, τους έβαλα να τη φυλάγουν. τους έβαλα να τη φυλάγουν.

Ποιο στοιχείο δημιουργεί έντονη δραματική και Ποιο στοιχείο δημιουργεί έντονη δραματική και τραγική ειρωνεία;τραγική ειρωνεία;

Πώς νιώθει ο θεατής ακούγοντας τον ήρωα να Πώς νιώθει ο θεατής ακούγοντας τον ήρωα να λέει αυτά τα λόγια;λέει αυτά τα λόγια;

Page 12: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

Εδώ…Εδώ… Μόνος γυρίζω ψάχνοντας για κείνους να’ βρωΜόνος γυρίζω ψάχνοντας για κείνους να’ βρω κάτι να τους χορτάσω. Μόλις είδα το σπίτι κάτι να τους χορτάσω. Μόλις είδα το σπίτι

αυτό με τους αυτό με τους θριγκούς τριγύρωθριγκούς τριγύρω και τον ωραίο πυλώνακαι τον ωραίο πυλώνα – –αρχοντικό ’ναι-αρχοντικό ’ναι- ζύγωσα κάτι ελπίζω για τους ναύτες να ζύγωσα κάτι ελπίζω για τους ναύτες να

οικονομήσω οικονομήσω απ’ τους φτωχούς δεν έχεις,απ’ τους φτωχούς δεν έχεις, ακόμη κι αν το θέλουνε, βοήθειαακόμη κι αν το θέλουνε, βοήθεια..

Σκηνοθετικός δείκτηςΣκηνοθετικός δείκτης Ποια αντίληψη φανερώνεται στα λόγια του ήρωα;Ποια αντίληψη φανερώνεται στα λόγια του ήρωα;

Page 13: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

β΄ σκηνήβ΄ σκηνή

Page 14: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

Εε!...Ποιος…Εε!...Ποιος… Έε˙Έε˙ δε θα ’ρθεί ένας θυρωρός δε θα ’ρθεί ένας θυρωρός στην πόρταστην πόρτα να πει στο νοικοκύρη τα δεινά μου;να πει στο νοικοκύρη τα δεινά μου; ΠοιοςΠοιος είναι κει όξω; είναι κει όξω; Φύγε,Φύγε, γιατί στέκεις γιατί στέκεις στη θύρα;στη θύρα; Θα ενοχλήσεις τους αφέντες. Θα ενοχλήσεις τους αφέντες. Θα σε σκοτώσουν, Έλληνας αν είσαι.Θα σε σκοτώσουν, Έλληνας αν είσαι. Κανέναν δεν αφήνουν εδώ νά ’ρθει.Κανέναν δεν αφήνουν εδώ νά ’ρθει.

Αφηγηματική τεχνική Αφηγηματική τεχνική Σκηνοθετικός δείκτηςΣκηνοθετικός δείκτης Σημαντική πληροφορίαΣημαντική πληροφορία Ήθος γερόντισσαςΉθος γερόντισσας

Page 15: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

……όμως κι εσύ…όμως κι εσύ… Σωστά μιλάς, γριούλα, να, σ’ ακούω˙Σωστά μιλάς, γριούλα, να, σ’ ακούω˙ όμως κι εσύόμως κι εσύ μαλάκωσε λιγάκι. μαλάκωσε λιγάκι. ΦεύγαΦεύγα˙ ˙ δουλειά μου να εμποδίζω, ξένε,δουλειά μου να εμποδίζω, ξένε, τους Έλληνες το σπίτι όταν ζυγώνουντους Έλληνες το σπίτι όταν ζυγώνουν.. Μη σπρώχνεις ντεΜη σπρώχνεις ντε, το χέρι μη μου σφίγγεις., το χέρι μη μου σφίγγεις. Εσύ θα φταιςΕσύ θα φταις, στο λέω, αν δε μ’ ακούσεις., στο λέω, αν δε μ’ ακούσεις. Πήγαινε μέσαΠήγαινε μέσα, πες στ’ αφεντικά σου. , πες στ’ αφεντικά σου. Κακό για σέναΚακό για σένα, αν μάθουνε πως ήρθες., αν μάθουνε πως ήρθες.

Στοιχεία δραματικής έντασηςΣτοιχεία δραματικής έντασης Σημαντική πληροφορίαΣημαντική πληροφορία Ήθος γερόντισσαςΉθος γερόντισσας Ήθος ΜενέλαουΉθος Μενέλαου

Page 16: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

Θεοί!...Θεοί!... Τους ναυαγούς κανείς δεν τους πειράζειΤους ναυαγούς κανείς δεν τους πειράζει.. Κάποιο άλλο σπίτι τότες Κάποιο άλλο σπίτι τότες άντε άντε να ’βρεις.να ’βρεις. Δε φεύγωΔε φεύγω, , θα μπω μέσαθα μπω μέσα, να μ’ αφήσεις., να μ’ αφήσεις. ΕνόχλησηΕνόχληση έχεις γίνει, θα σε διώξουν. έχεις γίνει, θα σε διώξουν. Αχ! πού είσαιΑχ! πού είσαι, κοσμοξάκουστε στρατέ μου., κοσμοξάκουστε στρατέ μου. Εκεί, μα όχι εδώ, σπουδαίος ήσουν.Εκεί, μα όχι εδώ, σπουδαίος ήσουν. Θεοί, να μ’ ατιμάζουν έτσι εμένα!Θεοί, να μ’ ατιμάζουν έτσι εμένα!

Στοιχείο διάνοιαςΣτοιχείο διάνοιας Σκηνοθετικός δείκτηςΣκηνοθετικός δείκτης Έντονα συναισθήματαΈντονα συναισθήματα Κορύφωση έντασηςΚορύφωση έντασης

Page 17: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

Γιατί…Γιατί…

Δακρύζεις; Τι σου φέρνει τόση λύπη;Δακρύζεις; Τι σου φέρνει τόση λύπη; Την πρώτη μου, παλιά ευτυχία θυμάμαι. Την πρώτη μου, παλιά ευτυχία θυμάμαι. Δεν πας λοιπόν στους φίλους σου να Δεν πας λοιπόν στους φίλους σου να

κλάψεις;κλάψεις; Ποια είναι η χώρα αυτή; Ποιο το παλάτι;Ποια είναι η χώρα αυτή; Ποιο το παλάτι; Η Αίγυπτος και του Πρωτέα το σπίτι.Η Αίγυπτος και του Πρωτέα το σπίτι.

Ήθος γερόντισσας: τι αλλάζει;Ήθος γερόντισσας: τι αλλάζει; Πώς προωθείται εδώ η εξέλιξη του μύθου;Πώς προωθείται εδώ η εξέλιξη του μύθου; Πώς καταλαβαίνουμε τα αρνητικά συναισθήματα Πώς καταλαβαίνουμε τα αρνητικά συναισθήματα

της γερόντισσας για το Θεοκλύμενο;της γερόντισσας για το Θεοκλύμενο;

Page 18: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

Ώστε εδώ…Ώστε εδώ…

Η Αίγυπτος; Η Αίγυπτος; Πού έχω αράξει ο δόλιος!Πού έχω αράξει ο δόλιος! Σου φταίνε τα λαμπρά νερά του Νείλου; Σου φταίνε τα λαμπρά νερά του Νείλου; Όχι˙ Όχι˙ στενάζω για τις συμφορές μουστενάζω για τις συμφορές μου.. Δεν είσαι ο μόνος˙ κι άλλοι δυστυχούνε.Δεν είσαι ο μόνος˙ κι άλλοι δυστυχούνε.

Συναισθήματα του ήρωαΣυναισθήματα του ήρωα Στοιχείο διάνοιαςΣτοιχείο διάνοιας

Page 19: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

Γιατί;Γιατί; Ο βασιλιάς που μου είπες είναι μέσα;Ο βασιλιάς που μου είπες είναι μέσα; Nα ο τάφος τουNα ο τάφος του˙ ˙ ο γιος του βασιλεύειο γιος του βασιλεύει.. Βρίσκεται στο παλάτι ή έχει φύγει; Βρίσκεται στο παλάτι ή έχει φύγει; Λείπει˙ Λείπει˙ και των Ελλήνων εχθρός μέγας.και των Ελλήνων εχθρός μέγας. Τι του έκαναν κι εγώ θα το πληρώσω;Τι του έκαναν κι εγώ θα το πληρώσω;

Σκηνοθετικός δείκτηςΣκηνοθετικός δείκτης Επανέρχεται η σημαντική πληροφορίαΕπανέρχεται η σημαντική πληροφορία Στοιχείο τραγικής ειρωνείαςΣτοιχείο τραγικής ειρωνείας

Page 20: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

Είναι εδώ…Είναι εδώ… Είν’ η Ελένη εδώ, του Δία η κόρηΕίν’ η Ελένη εδώ, του Δία η κόρη.. Τι λες;Τι λες; Πώς είπες; Ποια; Πες το μου πάλι. Πώς είπες; Ποια; Πες το μου πάλι. Η κόρη του Τυνδάρεω απ’ τη ΣπάρτηΗ κόρη του Τυνδάρεω απ’ τη Σπάρτη. . Κι εδώ από πού σας ήρθε; Κι εδώ από πού σας ήρθε; Εξήγησέ μουΕξήγησέ μου.. Από τη ΛακεδαίμοναΑπό τη Λακεδαίμονα έχει φτάσει. έχει φτάσει. Πότε; Την έκλεψαν απ’ τη σπηλιά μου;Πότε; Την έκλεψαν απ’ τη σπηλιά μου; Προτού να πάνε οι Αχαιοί στην ΤροίαΠροτού να πάνε οι Αχαιοί στην Τροία.. 22ηη σημαντική πληροφορία σημαντική πληροφορία Τα συναισθήματα του ήρωα / στοιχείο τραγικής Τα συναισθήματα του ήρωα / στοιχείο τραγικής

ειρωνείαςειρωνείας Τα συναισθήματα του θεατήΤα συναισθήματα του θεατή Τι παραλείπει να ρωτήσει η γερόντισσα ειδικά τώρα;Τι παραλείπει να ρωτήσει η γερόντισσα ειδικά τώρα;

Page 21: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

Μα τώρα…Μα τώρα… Μα τώρα φύγε. Κάτι στο παλάτι συμβαίνει που μας Μα τώρα φύγε. Κάτι στο παλάτι συμβαίνει που μας

έχει αναστατώσει. Ήρθες σε δύσκολη στιγμή˙ έχει αναστατώσει. Ήρθες σε δύσκολη στιγμή˙ ο αφέντηςο αφέντης αν σ’ έβρει εδώ, αν σ’ έβρει εδώ, το θάνατο θα λάβεις για δώρο της φιλοξενίαςτο θάνατο θα λάβεις για δώρο της φιλοξενίας. . Έχω στους Έλληνες αγάπη, Έχω στους Έλληνες αγάπη, ωστόσο σου είπα λόγια πικρά, γιατί τονε ωστόσο σου είπα λόγια πικρά, γιατί τονε

φοβάμαιφοβάμαι..

Ήθος γερόντισσας: τι αποδεικνύεται;Ήθος γερόντισσας: τι αποδεικνύεται; Τι προσπαθεί να κάνει;Τι προσπαθεί να κάνει; Ποια εικόνα διαμορφώνει ο θεατής για το Θεοκλύμενο; Ποια εικόνα διαμορφώνει ο θεατής για το Θεοκλύμενο; Σχήμα οξύμωροΣχήμα οξύμωρο

Page 22: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

γ΄ σκηνήγ΄ σκηνή

Page 23: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

γ΄ σκηνήγ΄ σκηνή Μα τι να πωΜα τι να πω; Καινούριες, πιο μεγάλες; Καινούριες, πιο μεγάλες κι από τις πρώτες συμφορές ακούω.κι από τις πρώτες συμφορές ακούω. Ήρθα απ’ την Τροία και Ήρθα απ’ την Τροία και φέρνω την Ελένη,φέρνω την Ελένη, που μέσα στη σπηλιά καλά την κρύβωπου μέσα στη σπηλιά καλά την κρύβω, , και τώρακαι τώρα μέσα εδώ στο σπίτι ετούτο μέσα εδώ στο σπίτι ετούτο κάποια άλλη κατοικεί με τ’ όνομά τηςκάποια άλλη κατοικεί με τ’ όνομά της..

Συναισθήματα Συναισθήματα Στοιχείο αντίθεσηςΣτοιχείο αντίθεσης Στοιχείο τραγικής Στοιχείο τραγικής

ειρωνείαςειρωνείας

Page 24: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

Υπάρχει…;Υπάρχει…; Του Του ΔίαΔία την είπε θυγατέρα. την είπε θυγατέρα. ΜήπωςΜήπως κανένας ζει στο Νείλο που τον κράζουνκανένας ζει στο Νείλο που τον κράζουν Δία; Ένας μονάχα, αυτός στα ουράνια.Δία; Ένας μονάχα, αυτός στα ουράνια. ΥπάρχειΥπάρχει ΣπάρτηΣπάρτη αλλού ’ξον από κείνη αλλού ’ξον από κείνη πλάι στα καλάμια τα χλωρά του πλάι στα καλάμια τα χλωρά του Ευρώτα;Ευρώτα; Τυνδάρεω Τυνδάρεω μονάχα ένα φωνάζουν.μονάχα ένα φωνάζουν. Δεν ξέρω τι να πωΔεν ξέρω τι να πω. Δεύτερη υπάρχει. Δεύτερη υπάρχει στον κόσμο Λακεδαίμονα; στον κόσμο Λακεδαίμονα; Άλλη ΤροίαΆλλη Τροία;;

Ποια στοιχεία προβληματίζουν το Μενέλαο;Ποια στοιχεία προβληματίζουν το Μενέλαο; Σε ποια διανοητική/ συναισθηματική Σε ποια διανοητική/ συναισθηματική

κατάσταση βρίσκεται;κατάσταση βρίσκεται;

Page 25: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

Ωστόσο…ναι…Ωστόσο…ναι… Κι ωστόσο ναι, Κι ωστόσο ναι, πολλοί στην οικουμένη τα ίδια πολλοί στην οικουμένη τα ίδια

ονόματα έχουν, ονόματα έχουν, κι οι γυναίκες κι οι πόλεις, καθώς φαίνεται.κι οι γυναίκες κι οι πόλεις, καθώς φαίνεται. Δεν πρέπει για τούτα ν’ απορώ Δεν πρέπει για τούτα ν’ απορώ κι ούτε, από φόβο στα λόγια της γριάς, θα κι ούτε, από φόβο στα λόγια της γριάς, θα

φύγω˙ φύγω˙ τόσο σκληρή καρδιά κανείς δεν έχει, τόσο σκληρή καρδιά κανείς δεν έχει, που, όταν ακούσει πώς με λεν, να μη μου που, όταν ακούσει πώς με λεν, να μη μου δώσει λίγο ψωμί.δώσει λίγο ψωμί.

Της Τροίας την ξακουσμένη φωτιά γνωρίζουνε Της Τροίας την ξακουσμένη φωτιά γνωρίζουνε παντού παντού

κι εμένα, το Μενέλαο, που την άναψα.κι εμένα, το Μενέλαο, που την άναψα. Πώς δικαιολογεί τις πληροφορίες που άκουσε ο ήρωας;Πώς δικαιολογεί τις πληροφορίες που άκουσε ο ήρωας; Ήθος Μενέλαου / στοιχείο τραγικής ειρωνείαςΉθος Μενέλαου / στοιχείο τραγικής ειρωνείας

Page 26: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

Εδώ..τώρα…Εδώ..τώρα… Εδώ τώρα θα καρτερώ το βασιλιά˙ Εδώ τώρα θα καρτερώ το βασιλιά˙ δυο τρόπουςδυο τρόπους έχω να φυλαχτώ˙ έχω να φυλαχτώ˙ σκληρός αν είναισκληρός αν είναι,, θα τρέξωθα τρέξω να κρυφτώ στο συντριμμένο να κρυφτώ στο συντριμμένο καράβι˙ καράβι˙ αν όμως δείξει καλοσύνηαν όμως δείξει καλοσύνη,, βοήθεια του ζητάωβοήθεια του ζητάω στη συμφορά μου. στη συμφορά μου.

Τι αποφασίζει να κάνει;Τι αποφασίζει να κάνει; Ήθος ήρωαΉθος ήρωα Στοιχείο αφηγηματικής Στοιχείο αφηγηματικής

τεχνικήςτεχνικής

Page 27: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

Τίποτα χειρότερο…Τίποτα χειρότερο…

Χειρότερο κακό άλλο δεν υπάρχειΧειρότερο κακό άλλο δεν υπάρχει να ζητιανεύω εγώ ένας βασιλέαςνα ζητιανεύω εγώ ένας βασιλέας απ’ άλλον βασιλιάαπ’ άλλον βασιλιά˙ το θέλ’ η ανάγκη.˙ το θέλ’ η ανάγκη. Πολύ σοφός –όχι δικός μου– λόγος˙Πολύ σοφός –όχι δικός μου– λόγος˙ η πιο μεγάλη δύναμή ’ναι η ανάγκηη πιο μεγάλη δύναμή ’ναι η ανάγκη..

Στοιχεία διάνοιαςΣτοιχεία διάνοιας Τα συναισθήματα των θεατώνΤα συναισθήματα των θεατών Ο Μενέλαος, όπως παρουσιάζεται στο Α΄ Ο Μενέλαος, όπως παρουσιάζεται στο Α΄

επεισόδιο, αποτελεί έναν ήρωα-πρότυπο/ίνδαλμα επεισόδιο, αποτελεί έναν ήρωα-πρότυπο/ίνδαλμα για τους άλλους; Γιατί; για τους άλλους; Γιατί;

Page 28: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

Β΄ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟΒ΄ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ

α΄ σκηνήα΄ σκηνή

Page 29: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

Άκουσα…Άκουσα… ΆκουσαΆκουσα τη μάντισσα που μέσα στο παλάτι τη μάντισσα που μέσα στο παλάτι

ξάστερα το είπε˙ξάστερα το είπε˙ ο Μενέλαος ο Μενέλαος δεν επήγε στον τρισκότεινο τον δεν επήγε στον τρισκότεινο τον

ΆδηΆδη,, δεν τον σκέπασεν ο τάφοςδεν τον σκέπασεν ο τάφος, μα στο πέλαο , μα στο πέλαο

παραδέρνει και δεν έφτασεν ακόμη στα λιμάνια παραδέρνει και δεν έφτασεν ακόμη στα λιμάνια της πατρίδας˙της πατρίδας˙

ο βαριόμοιρος πλανιέται χωρίς φίλουςο βαριόμοιρος πλανιέται χωρίς φίλους από τότε που άφησε την Τροία και γυρνάει με από τότε που άφησε την Τροία και γυρνάει με

το καράβι δώθε κείθε σ’ ακρογιάλια ξένα.το καράβι δώθε κείθε σ’ ακρογιάλια ξένα. Τα συναισθήματα του χορούΤα συναισθήματα του χορού Εκφραστικά μέσαΕκφραστικά μέσα Δραματική έντασηΔραματική ένταση

Page 30: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

Πάλι ξανάρχομαι…Πάλι ξανάρχομαι…

Πάλι ξανάρχομαιΠάλι ξανάρχομαι στον τάφο ετούτον, στον τάφο ετούτον, αφού απ’ τη Θεονόη που τα πάντα γνωρίζει, αφού απ’ τη Θεονόη που τα πάντα γνωρίζει,

πήρα ευχάριστες ειδήσεις˙πήρα ευχάριστες ειδήσεις˙ ο άντρας μου είναι ζωντανός, ο άντρας μου είναι ζωντανός, βλέπει τον ήλιοβλέπει τον ήλιο,, στα πέλαα βασανίζεται γυρνώντας με το στα πέλαα βασανίζεται γυρνώντας με το

καράβι εδώ κι εκεί, καράβι εδώ κι εκεί, μα θα ’ρθειμα θα ’ρθει μόλις οι παιδεμοί του τελειώσουν. μόλις οι παιδεμοί του τελειώσουν.

Τα συναισθήματα της ΕλένηςΤα συναισθήματα της Ελένης Εκφραστικά μέσα / Τραγική ειρωνείαΕκφραστικά μέσα / Τραγική ειρωνεία

Page 31: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

Ένα μόνο…Ένα μόνο…

Ένα δεν είπε μόνο, Ένα δεν είπε μόνο, αν, όταν φτάσει, θα αν, όταν φτάσει, θα σωθεί κιόλας. σωθεί κιόλας.

Στην πολλή χαρά μουΣτην πολλή χαρά μου λησμόνησα καθάρια λησμόνησα καθάρια να ρωτήσω, σαν άκουσα πως γλίτωσε. να ρωτήσω, σαν άκουσα πως γλίτωσε.

Τριγύρω στη χώρα λέει πως έχει Τριγύρω στη χώρα λέει πως έχει ναυαγήσει με λιγοστούς συντρόφους. ναυαγήσει με λιγοστούς συντρόφους.

Πότε θα ’ρθεις, Πότε θα ’ρθεις, που τόσο λαχταρώ να σ’ που τόσο λαχταρώ να σ’ αντικρίσω;αντικρίσω;

Ποιος στίχος αποτελεί αρνητικό προμήνυμα;Ποιος στίχος αποτελεί αρνητικό προμήνυμα;Τραγική ειρωνείαΤραγική ειρωνείαΣυναισθήματα ΕλένηςΣυναισθήματα Ελένης

Page 32: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

Ποιος…Ποιος…

Άα,Άα, ποιος είναι αυτός; Ο ανόσιος του Πρωτέα ποιος είναι αυτός; Ο ανόσιος του Πρωτέα γιος μηχανεύεται γιος μηχανεύεται για με παγίδεςγια με παγίδες;; Σα γρήγορο πουλάρι ή σα ΜαινάδαΣα γρήγορο πουλάρι ή σα Μαινάδα δεν πάω στο μνήμαδεν πάω στο μνήμα;; Μ’ όψη αγριεμένηΜ’ όψη αγριεμένη κάποιος με κυνηγά για να με πιάσεικάποιος με κυνηγά για να με πιάσει..

Συναισθήματα ΕλένηςΣυναισθήματα Ελένης Σκηνοθετικός δείκτηςΣκηνοθετικός δείκτης Τραγική ειρωνείαΤραγική ειρωνεία

Page 33: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

Μη φέυγεις…Μη φέυγεις… Εσύ που φοβισμένη ορμάς απάνωΕσύ που φοβισμένη ορμάς απάνω στου τάφου τα σκαλιά και στο βωμό τουστου τάφου τα σκαλιά και στο βωμό του˙ ˙

μη φεύγεις, μη φεύγεις, στάσουστάσου˙ ως είδα τη θωριά σου,˙ ως είδα τη θωριά σου, σάστισα και βουβός έχω απομείνεισάστισα και βουβός έχω απομείνει Ασέβεια, γυναίκες˙ Ασέβεια, γυναίκες˙ μ’ εμποδίζει να πάω στο μ’ εμποδίζει να πάω στο

μνήμα αυτός και πιάνοντάς μεμνήμα αυτός και πιάνοντάς με, στο βασιλιά , στο βασιλιά γυρεύει να με δώσει, γυρεύει να με δώσει, για να με παντρευτεί για να με παντρευτεί κι ας μην τον στέργω.κι ας μην τον στέργω.

Δε βοηθάω κακούς ούτε είμαι κλέφτης. Δε βοηθάω κακούς ούτε είμαι κλέφτης. Όμως Όμως η φορεσιά σου έτσι σε δείχνει.η φορεσιά σου έτσι σε δείχνει.

Σκηνοθετικός δείκτηςΣκηνοθετικός δείκτης Λέξεις/εκφράσεις συναισθημάτων Λέξεις/εκφράσεις συναισθημάτων Τραγική ειρωνεία / Δραματική έντασηΤραγική ειρωνεία / Δραματική ένταση

Page 34: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

Ποιος…ποια…Ποιος…ποια…

Στάσου, μην τρέχεις πια και μην Στάσου, μην τρέχεις πια και μην τρομάζεις.τρομάζεις.

Στέκομαι, γιατί αγγίζω αυτό το μέρος.Στέκομαι, γιατί αγγίζω αυτό το μέρος. Ποια είσαιΠοια είσαι; Ποια γυναίκα βλέπω μπρος μου;; Ποια γυναίκα βλέπω μπρος μου; Ρωτώ κι εγώ το ίδιο. Εσύ Ρωτώ κι εγώ το ίδιο. Εσύ ποιος είσαιποιος είσαι; ; Τόσο πολύ να μοιάζειΤόσο πολύ να μοιάζει άλλη δεν είδα. άλλη δεν είδα.

Τι σκέφτεται ο ένας για τον άλλο;Τι σκέφτεται ο ένας για τον άλλο;

Page 35: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

Θεοί!...Θεοί!...

Θεοί! Θεϊκό ’ναι να ’βρεις τους δικούς σου.Θεοί! Θεϊκό ’ναι να ’βρεις τους δικούς σου. Είσαι Ελληνίδα ή ντόπια από εδώ γύρω;Είσαι Ελληνίδα ή ντόπια από εδώ γύρω; Ελληνίδα˙ εσύ ποιος είσαι; Πες μου.Ελληνίδα˙ εσύ ποιος είσαι; Πες μου. Όμοια, Όμοια, απαράλλαχτη με την Ελένη! απαράλλαχτη με την Ελένη! Κι εσύ με το Μενέλαο,Κι εσύ με το Μενέλαο, τα ’χω χάσει. τα ’χω χάσει. Σωστά το δύστυχο μ’ έχεις γνωρίσειΣωστά το δύστυχο μ’ έχεις γνωρίσει

Ποιος βρίσκεται πιο κοντά στην αναγνώριση;Ποιος βρίσκεται πιο κοντά στην αναγνώριση;

Page 36: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

Σταμάτα…Σταμάτα… Μετά από χρόνια στη γυναίκα σου ήρθες.Μετά από χρόνια στη γυναίκα σου ήρθες. Γυναίκα μου; Γυναίκα μου; Σταμάτα, μη μ’ αγγίζειςΣταμάτα, μη μ’ αγγίζεις.. Που σου ’δωσε ο Τυνδάρεως, ο γονιός μου. Που σου ’δωσε ο Τυνδάρεως, ο γονιός μου. Φαντάσματα αγαθά στείλε μου, Εκάτη.Φαντάσματα αγαθά στείλε μου, Εκάτη. Συντρόφισσα δεν είμαι της Εκάτης.Συντρόφισσα δεν είμαι της Εκάτης. Κι εγώ Κι εγώ δεν έχω πάρει δυο γυναίκεςδεν έχω πάρει δυο γυναίκες.. Ποιας άλλης είσαι ομόκλινος κι αφέντης;Ποιας άλλης είσαι ομόκλινος κι αφέντης; Αυτής μες στη σπηλιά που ήρθε απ’ την Τροία. Αυτής μες στη σπηλιά που ήρθε απ’ την Τροία.

Ποια στοιχεία εντείνουν την τραγικότητα των ηρώων;Ποια στοιχεία εντείνουν την τραγικότητα των ηρώων; Τι πιστεύει αρχικά ο Μενέλαος για την Ελένη; Τι πιστεύει αρχικά ο Μενέλαος για την Ελένη; Πόσο δικαιολογημένος είναι ο συλλογισμός του;Πόσο δικαιολογημένος είναι ο συλλογισμός του;

Page 37: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

……μα ολότελα όχι…μα ολότελα όχι…

Εμένα μοναχά γυναίκα σου έχεις.Εμένα μοναχά γυναίκα σου έχεις. Σωστά δε βλέπω ή σάλεψεν ο νους μου;Σωστά δε βλέπω ή σάλεψεν ο νους μου; Κοιτώντας μεΚοιτώντας με για την Ελένη δε με παίρνεις; για την Ελένη δε με παίρνεις; Μοιάζετε στη θωριά, μα ολότελα όχι.Μοιάζετε στη θωριά, μα ολότελα όχι. Δε με γνωρίζεις; Δε με γνωρίζεις; Σκέψου, τι άλλο λείπειΣκέψου, τι άλλο λείπει; ; Της μοιάζεις˙ τούτο βέβαια δεν τ’ αρνιέμαι.Της μοιάζεις˙ τούτο βέβαια δεν τ’ αρνιέμαι.

Ποια αντίθεση υπάρχει στα επιχειρήματα της Ελένης;Ποια αντίθεση υπάρχει στα επιχειρήματα της Ελένης; Ποιο σημείο δυσκολεύει το Μενέλαο;Ποιο σημείο δυσκολεύει το Μενέλαο; Τραγική ειρωνείαΤραγική ειρωνεία

Page 38: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

……εδώ χαλάει…εδώ χαλάει…

Τα μάτια σουΤα μάτια σου θα σου το φανερώσουν. θα σου το φανερώσουν. Μα έχω άλλη γυναίκα, Μα έχω άλλη γυναίκα, εδώ χαλάειεδώ χαλάει.. Στην Τροία πήγε μόνο Στην Τροία πήγε μόνο το είδωλό μουτο είδωλό μου.. Ίσκιους Ίσκιους που δείχνουν ζωντανοί ποιος φτιάχνει;που δείχνουν ζωντανοί ποιος φτιάχνει; Ο αιθέραςΟ αιθέρας, που το ταίρι σου έχει πλάσει., που το ταίρι σου έχει πλάσει.

• Γιατί ο Μενέλαος δεν μπορεί να πιστέψει όσα βλέπει;

Page 39: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

Το όνομα…όχι το σώμα…Το όνομα…όχι το σώμα…

ΑπίστευταΑπίστευτα όσα λες˙ θεός ο πλάστης; όσα λες˙ θεός ο πλάστης; Έργο της Ήρας, να μη μ’ έχει ο Πάρης.Έργο της Ήρας, να μη μ’ έχει ο Πάρης. Μα σύγκαιρα στην Τροία κι εδώ Μα σύγκαιρα στην Τροία κι εδώ πώςπώς ήσουν; ήσουν; Τ’ όνομα ολούθε πάει, όχι το σώμα.Τ’ όνομα ολούθε πάει, όχι το σώμα. Άσε μεΆσε με, με περίσσιους ήρθα πόνους., με περίσσιους ήρθα πόνους.

Τα συναισθήματα των δυο ηρώωνΤα συναισθήματα των δυο ηρώων Τα συνασθήματα του θεατήΤα συνασθήματα του θεατή Δραματική έντασηΔραματική ένταση ΕπιβράδυνσηΕπιβράδυνση

Page 40: Ευριπίδου Ελένη Α  επεισόδιο & Β επεισόδιο, α΄ σκηνή

απόγνωσηαπόγνωση Μ’ αφήνεις, για να φύγεις μ’ έναν ίσκιο;Μ’ αφήνεις, για να φύγεις μ’ έναν ίσκιο; Να χαίρεσαι που μοιάζεις στην Ελένη.Να χαίρεσαι που μοιάζεις στην Ελένη. Άα! μόλις βρήκα τον άντρα μου, τον χάνω.Άα! μόλις βρήκα τον άντρα μου, τον χάνω. Της Τροίας τους μόχθους, όχι εσέ, πιστεύω.Της Τροίας τους μόχθους, όχι εσέ, πιστεύω. Αχ! πιότερο από με δυστυχισμένηΑχ! πιότερο από με δυστυχισμένη δε βρίσκεται˙ μ’ αφήνουν οι δικοί μουδε βρίσκεται˙ μ’ αφήνουν οι δικοί μου κι ούτε στους Έλληνες θα πάω και στην κι ούτε στους Έλληνες θα πάω και στην

Ελλάδα.Ελλάδα.

•Ποιο αδιέξοδο βιώνει η Ελένη;•Τι εντείνει την τραγικότητά της;