Ο ΜΥΚΗΝΑΪΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ

Τα κυριότερα κέντρα του Μυκηναϊκού πολιτισμού

Ο ΜΥΚΗΝΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Πότε; Στο τέλος της εποχής του Χαλκού και συγκεκριμένα από το 1600 π. Χ έως το 1100 π. Χ

Γιατί Μυκηναϊκός; Ονομάστηκε έτσι από το σημαντικότερο κέντρο της εποχής, τις Μυκήνες.

Ποιος ανέσκαψε τις Μυκήνες; Ο αρχαιολόγος Ερρίκος Σλήμαν.

Περίοδοι Μυκηναϊκού πολιτισμού

α) Περίοδος των βασιλικών τάφων : 1.600 –1.450 π.Χ.

Περίοδοι Μυκηναϊκού πολιτισμού

β) Ανακτορική Περίοδος : 1.400 – 1.200 π.Χ

Σχεδιαστική αναπαράσταση της αίθουσας του θρόνου του ανακτόρου της Πύλου

Τα ανάκτορα χτίζονταν στην κορυφή οχυρωμένων ακροπόλεων και ήταν πολυδύναμα διοικητικά κέντρα

των επικρατειών στις οποίες είχε χωριστεί η μυκηναϊκή Ελλάδα.

Η ανακτορική περίοδος διαρκεί δύο αιώνες

Σχεδόν ταυτόχρονα χτίζονται ανακτορικά συγκροτήματα στις Μυκήνες, την Τίρυνθα, την Πύλο και τη Θήβα.

Το παλάτι του Αγαμέμνονα(αναπαράσταση)

Χαρακτηριστικά του Μυκηναϊκού πολιτισμού

Επηρεάστηκε σε πολλά σημεία (τέχνη, γραφή κ.τ.λ.) από το Μινωικό πολιτισμό, αφού οι Μυκηναίοι είχαν εμπορικές σχέσεις με την

Κρήτη από τον 17ο αιώνα.

Μπορείτε να διακρίνετε στην

εικόνα ποιες ήταν οι επιρροές που δέχθηκαν οι

Μυκηναίοι από την τέχνη και τον πολιτισμό των

Μινωιτών;

* Μνημειακή αρχιτεκτονική είναι η

αρχιτεκτονική που επιβάλλεται με το

μέγεθός της

Οι Μυκηναίοι πρωτοτύπησανστη μνημειακή αρχιτεκτονική*

α) με τις κυκλώπειες οχυρώσεις και

β) με τους θολωτούς τάφους

ΚΥΚΛΩΠΕΙΕΣ ΟΧΥΡΩΣΕΙΣ

ΘΟΛΩΤΟΙ ΤΑΦΟΙ

Ασχολίες Μυκηναίων:

Ασχολήθηκαν με τη γεωργία, την κτηνοτροφία, τη βιοτεχνία, τη μεταλλουργία και κυρίως με τη ναυτιλία και το εμπόριο (ιδιαίτερα από τα μισά του 15ου αιώνα π.Χ., οπότε και κυριαρχούν στη Μεσόγειο καταλαμβάνοντας την Κρήτη).

1.

•κοινή γλώσσα ( Γραμμική Β)

2.

•κοινή θρησκεία

3.

•Η ίδια διοικητική οργάνωση

Τα στοιχεία που ένωναν τα διάφορα ελληνικά φύλα κατά τη μυκηναϊκή εποχή ήταν:

Ως αποτέλεσμα των παραπάνω κοινών στοιχείων και μέσα από τις συνεχείς συναλλαγές ανάμεσα στα διάφορα

μυκηναϊκά κέντρα, δημιουργήθηκε ένας ενιαίος πολιτισμός, ο πολιτισμός της

μυκηναϊκής κοινής

Η ιεράρχηση της μυκηναϊκής κοινωνίας

Άναξ

Αυλικοί

Ιερατείο

Δήμοι

Δούλοι

Αυστηρά ιεραρχημένη, η μυκηναϊκή κοινωνία θυμίζει

έντονα πυραμίδα: Ανώτατος άρχοντας ήταν ο άναξ που μαζί με την οικογένειά του κατοικούσαν στο ανάκτοροΠιο κάτω ήταν οι αυλικοί και το ιερατείοΑκολουθούσαν οι κάτοικοι της κάθε περιοχής που αποτελούσαν τους δήμους (γεωργοί, κτηνοτρόφοι,τεχνίτες κ.τ.λ.) και κατοικούσαν στα χωριά, γύρω από το ανάκτοροΣτη βάση της πυραμίδας βρίσκονταν οι δούλοι 

Η Γραμμική γραφή Β

Πλήθος επιγραφών γραμμένες σε Γραμμική Β βρέθηκαν:

α) στην Κνωσό, οι οποίες χρονολογούνται μετά το 1400 π. Χ οπότε η Κρήτη βρίσκεται ήδη υπό τον έλεγχο των Μυκηναίων

β) στη Θήβα , στις Μυκήνες , την Τίρυνθα και τα Χανιά

Η Γραμμική Β αποκρυπτογραφήθηκε το 1952 από τους Βρετανούς

Μάικλ Βέντρις και Τζον Τσάντγουικ

Η Γραμμική γραφή Β

Η γλώσσα των πινακίδων ήταν ελληνική και

η γραφή τους συλλαβική , δηλ. κάθε σύμβολο αποδίδει μία συλλαβή

Γραμμική Α Γραμμική Β

Τι καταγράφουν τα κείμενα των πινακίδων με Γραμμική Β΄;

Οικονομικές δραστηριότητες των ανακτόρων

πληροφορίες για επαγγέλματα, διοικητική οργάνωση, θρησκεία

Απόψεις για την προέλευση της ΓΡΑΜΜΙΚΗΣ Β΄

Είναι εξελιγμένη μορφή της Γραμμικής Α΄

Γεννήθηκε στον ηπειρωτικό ελλαδικό χώρο και μεταφέρθηκε

στην Κρήτη

Προήλθε από τη Γραμμική Α΄της Κρήτης και υιοθετήθηκε από τους

Μυκηναίους.

Η Γραμμική Β ήταν προνόμιο ολιγάριθμων εξειδικευμένων γραφέων που εργάζονταν στα ανάκτορα και ίσως αυτός να ήταν ο λόγος για την εξαφάνιση της γραφής μετά την πτώση των ανακτόρων, γύρω στα 1200 π.Χ 

Η εξάπλωση και η κατάρρευση του μυκηναϊκού κόσμου

ΕΞΑΠΛΩΣΗ Μετά την κυριαρχία τους στην Κρήτη γίνονται

θαλασσοκράτορεςΙδρύουν αποικίες και εμπορικούς σταθμούς σε όλο το

Αιγαίο και τα μικρασιατικά παράλιαΤαξιδεύουν μέχρι την Εγγύς Ανατολή, τη νότια Ιταλία,

τη Σικελία και την Ισπανία για να πουλήσουν τα προϊόντα τους

Αποικίζουν την ΚύπροΈρχονται σε επαφή με το κράτος των Χετταίων, οι οποίο

τους ονομάζουν Αχιγιάβα (Αχαιούς) και τονίζουν ότι το βασίλειό τους είναι σπουδαία ναυτική δύναμη

Η εξάπλωση και η κατάρρευση του μυκηναϊκού κόσμου

ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ 1200 π. Χ / Αρχίζει η πτώση του Μυκηναϊκού

πολιτισμού. Καταστρέφονται πολλοί οικισμοί και ανάκτορα και εξαφανίζεται η Γραμμική Β΄.

Πιθανά αίτια: Η μετακίνηση νέων ελληνικών φύλων (η κάθοδος

των Δωριέων)Οι εσωτερικές αναταραχές η αναστάτωση στην περιοχή της Μεσογείου εξαιτίας

των «λαών της θάλασσας» Μάλλον όμως η πτώση του Μυκηναϊκού πολιτισμού οφείλεται σε ένα συνδυασμών και των τριών αιτίων.

Η ΚΑΘΟΔΟΣ ΤΩΝ ΔΩΡΙΕΩΝ

•ΜΥΚΗΝΑΪΚΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΚΑ ΤΕΧΝΗ

Μέχρι να αποκρυπτογραφηθεί η Γραμμική Β οι ιστορικοί θεωρούσαν ότι:

οι Μυκηναίοι πίστευαν στους ίδιους θεούς με τους Μινωίτες.

Μετά την αποκρυπτογράφηση αποδεικνύεται ότι: οι Μυκηναίοι πίστευαν στο Δωδεκάθεο με εξαίρεση το

θεό Απόλλωνα. Σπουδαία θέση κατέχει μια θεά που την ονομάζουν

συνήθως Πότνια = σεβάσμια. «Η Κυρία Πότνια» είναι κυρίαρχη θεά και της προσφέρουν

μέλι, μαλλί, φρούτα, ζώα και αρωματικά έλαια.

•ΜΥΚΗΝΑΪΚΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ

Η τέχνη αποκαλύπτει τη θρησκεία

Θρησκευτική σκηνή από

χρυσό δαχτυλίδι

της Τίρυνθας

Αριστερά εικονίζεται πιθανώς η «Πότνια». Τέσσερις δαίμονες της

προσφέρουν κρασί

ΜΥΚΗΝΑΪΚΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ

Οι Μυκηναίοι λάτρευαν τους θεούς σε μικρά ιερά το ιερατείο το αποτελούσαν και άνδρες και

γυναίκες. Επίσης το ιερατείο διαχειριζόταν την

περιουσία των ιερών και ήταν ξεχωριστή κοινωνική τάξη

ΜΥΚΗΝΑΪΚΗ ΤΕΧΝΗ

Τα κέντρα της ηπειρωτικής Ελλάδας (Μυκήνες, Θήβα, Τίρυνθα , Πύλος) μαρτυρούν τη μινωική

επίδραση.Αρχιτεκτονική:

Οι Μυκηναίοι κτίζουν τα ανάκτορά τους σε υψώματα (ακρόπολη) και τα οχυρώνουν με γιγάντια τείχη

(Μέσα στα τείχη ζούσε η βασιλική οικογένεια, πολλοί αξιωματούχοι, υπάλληλοι, υπηρέτες, τεχνίτες. Ο λαός ζούσε έξω από τις ακροπόλεις, χωρίς προστασία -  ίσως σε εχθρική επιδρομή κάποιοι να κατέφευγαν στις ακροπόλεις)

Τα τείχη ονομάζονται κυκλώπεια γιατί για να φτιαχτούν χρησιμοποιούνταν τεράστιοι ογκόλιθοι.

Το κυκλώπειο τείχος (η πύλη των λεόντων)

Τα μυκηναϊκά ανάκτορα

Τα μυκηναϊκά ανάκτορα είναι πιο απλά στη σχεδίαση από τα μινωικά.

Τα ανάκτορα αποτελούνται από ένα προθάλαμο που βλέπει στην αυλή και ένα κύριο δωμάτιο που στο κέντρο υπάρχει μια στρογγυλή εστία. Αυτό το δωμάτιο είναι η αίθουσα υποδοχής.

Γύρω υπάρχουν άλλοι χώροι που κατοικούσαν οι ηγεμόνες.

Τα μυκηναϊκά ανάκτορα

Το μυκηναϊκό ανάκτορο(μέγαρο)

Τα μέρη του μεγάρου1. Κύριο δωμάτιο με

κυκλική εστία στο κέντρο (χώρος

υποδοχής)

2. Προθάλαμος

Γύρω από το μέγαρο υπάρχουν

δευτερεύοντες χώροι.

Κάτοψη και αναπαράσταση τουμυκηναϊκού ανακτόρου της Πύλου (13ος αι. π.Χ).

μυκηναϊκοί τάφοι και ταφικά έθιμα

Ένα είδος τάφων που συναντούμε στον ταφικό κύκλο της ακρόπολης των Μυκηνών είναι οι λακκοειδείς τάφοι, σκαμμένοι στο έδαφος με σχήμα ορθογώνιο που σκεπάζονταν με πλάκες (όπως οι σημερινοί).

Για πρώτη φορά στήνονται λίθινες πλάκες (επιτύμβιες στήλες) πάνω από τους λακκοειδείς τάφους των Μυκηναίων, που μαρτυρούσαν την καταγωγή των νεκρών.

Επιτύμβιες στήλες πάνω από τάφους(σπείρες, πολεμικές και κυνηγητικές

σκηνές)

Κυκλικοί θάλαμοι με θολωτή οροφή.

Στον θάλαμο οδηγούσε ένας λιθόκτιστος διάδρομος.

Μετά την ταφή , διάδρομος και θάλαμος σκεπάζονται με χώμα.

Ο θάλαμος εξωτερικά έμοιαζε με μικρό λόφο

Οι Θολωτοί τάφοι

Οι πιο γνωστοί τάφοι: (Μυκήνες)

«ο θησαυρός του Ατρέα»

«ο τάφος της Κλυταιμνήστρας

»

Θολωτός τάφος (το εσωτερικό)

Μυκηναϊκός θολωτός τάφος στον Ορχομενό

(τάφος του μυθικού βασιλιά του Ορχομενού Μινύου)

Θολωτός τάφος (το πάνω τμήμα)