ΠΑΝΑΓΙΑΗ Μητέρα

Του Χριστού

Η Παναγία, η οποία συχνά αναφέρεται με το πραγματικό της όνομα Μαρία αλλά και ως Παρθένος Μαρία και Θεοτόκος, ήταν Εβραία από τη Ναζαρέτ της Γαλιλαίας, η οποία σύμφωνα με την Καινή Διαθήκη ήταν η μητέρα του Ιησού Χριστού. Οι Μουσουλμάνοι αναφέρονται στο πρόσωπό της επίσης αποκαλώντας την Παρθένο Μαρία αλλά και χρησιμοποιώντας τον προσδιορισμό Σαϊντά που σημαίνει Κυρία. Η Παναγία κατέχει ιδιαίτερη θέση στην χριστιανική διδασκαλία και πίστη, ενώ αποτελεί σεβάσμιο πρόσωπο και στο Ισλάμ.

Η ΖΩΗ ΤΗΣ

Οι αναφορές στο πρόσωπο της Παναγίας από την Καινή Διαθήκη ξεκινούν με τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, δηλαδή την εμφάνιση στη Μαρία του Αρχαγγέλου Γαβριήλ και την μεταφορά της χαρμόσυνης είδησης ότι είναι η εκλεκτή για να φέρει στον κόσμο τον Υιό του Θεού, τον Ιησού Χριστό. Οι αναφορές συνεχίζονται καθ' όλη τη διάρκεια της περιγραφής της ζωής του Χριστού, από την Γέννηση μέχρι τη Σταύρωσή Του. Σύμφωνα με την χριστιανική παράδοση, η Παναγία γεννήθηκε στηνΙερουσαλήμ. Ήταν κόρη του κτηνοτρόφου Ιωακείμ και της Άννας, που καταγόταν από το βασιλικό γένος του Δαυίδ. Η Άννα ήταν στείρα, όμως λύνεται η στειρότητα της και γεννάται η Παναγία. Η Ορθόδοξη Εκκλησία εορτάζει το γεγονός αυτό της συλλήψεως στις 9 Δεκεμβρίου. Στα "απόκρυφα" κείμενα αναφέρονται τα Εισόδια, η Κοίμηση αλλά και η Ανάληψή της.

ΕΟΡΤΕΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ

Όλες οι εορτές προς τιμή της Παναγίας χαρακτηρίζονται «Θεομητορικές εορτές». Κυριότερη θέση κατέχει η Κοίμηση της Θεοτόκου στις 15 Αυγούστου,  η Σύλληψη της Θεοτόκου στις 9/12 , η  Γέννηση της Θεοτόκου στις 08/09, τα  Εισόδια της Θεοτόκου στις 21/11 , ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου  στις 25/03 , η Σύναξη της Θεοτόκου  στις26/12 , η Αγία Ζώνη της Θεοτόκου  στις

31/08, η Αγία Σκέπη της Θεοτόκου στις 28/10 και η  Παναγία-Ζωοδόχος Πηγή (η οποία είναι κινητή) στις 29/04.

ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ

Πλήθος ακολουθιών έχουν γραφτεί προς τιμήν της Υπεραγίας Θεοτόκου και κοσμούν την λειτουργική ζωή της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας. Οι πιο αξιοσημείωτες εξ αυτών που είναι γραμμένες από μεγάλους υμνωδούς και υμνογράφους της εκκλησίας μας, είναι : α) της Γεννήσεως της Θεοτόκου, β) των Εισοδίων, γ) της Υπαπαντής, δ) του Ευαγγελισμού και ε) της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.

Αξιοσημείωτη είναι επίσης η ακολουθία του Ακάθιστου Ύμνου. Είναι ένα υμνολογικό κείμενο που χρησιμοποιείται στη λατρεία περισσότερο ίσως από κάθε άλλο.

Στα μοναστήρια διαβάζεται καθημερινά και ο μοναχοί αλλά και πολλοί λαϊκοί το ξέρουν απ' έξω. Το υπέροχο αυτό υμνολογικό κείμενο ψάλλεται τμηματικά κατά τις τέσσερις πρώτες Παρασκευές της Μ. Τεσσαρακοστής διαιρεμένο, σε τέσσερα μέρη και το βράδυ της Παρασκευής της Ε' Εβδομάδος της Σαρακοστής ψάλλεται ολόκληρο το κείμενο. 

Ο ποιητής του Ακάθιστου Ύμνου ή των Χαιρετισμών όπως αλλιώς λέγονται, επεξεργάζεται το θέμα της σάρκωσης του Κυρίου τονίζοντας την απαρχή της σωτηρίας, δηλαδή τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Υπενθυμίζεται στους πιστούς όλο το μεγαλείο της Θεομήτορος, καθώς και η καθοριστική συμβολή της στη σωτηρία του κόσμου.

Άλλη ακολουθία που ψάλλεται είναι ο Μικρός και ο Μέγας Παρακλητικός Κανόνας. Στα τροπάρια αυτών των δύο Κανόνων υμνείται η Παναγία, τονίζεται η θέση της ως μεσίτρια μεταξύ Θεού και ανθρώπων και εκφράζεται η ευλάβεια των χριστιανών για το γεγονός της Κοιμήσεως. Αλλά και σε όλες τις άλλες ακολουθίες της Εκκλησίας μας υπάρχουν μεμονωμένοι ύμνοι, τα Θεοτόκια και πλήθος φράσεων μέσα σε ευχές, όπου εκφράζεται η πίστη ότι η Θεοτόκος είναι όχι μόνο η Μητέρα του Θεού αλλά και όλων των ανθρώπων.

Η ΠΑΝΑΓΙΑΚΑΙ Η

ΘΕΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Η Ενανθρώπηση του Κυρίου έπρεπε να πραγματοποιηθεί μετά από την ελεύθερη συγκατάθεση και αποδοχή της από τους ανθρώπους. Η εν Χριστώ αγάπη του Θεού πρέπει να γίνει αποδεκτή σε μία κοινωνία εμπιστοσύνης, υπακοής και αγάπης του ανθρώπου. Γι’ αυτό και ο Θεός «της υπομονής και της παρακλήσεως» αναζητούσε σε όλη την περίοδο της Ιεράς Ιστορίας το κατάλληλο πρόσωπο, που θα εκπροσωπούσε όλους τους ανθρώπους και θα αποδεχόταν την έλευση του Μεσσία προσφέροντας μάλιστα την «ανθρώπινη σάρκα» στον Θεό Λόγο.

Η Παρθένος Μαρία ήταν εκείνη, που ετοιμάστηκε από τον Θεό, αλλά και από την καθαρή, παρθενική και αμόλυντη φύση της να γίνει η Μητέρα του Ενανθρωπήσαντος Κυρίου. Η Παναγία εκπροσωπεί ολόκληρο το ανθρώπινο γένος στην αποδοχή και την συνεργία του μυστηρίου της Θείας Οικονομίας. Η Παναγία αντιπροσωπεύει το «πεπτωκός» ανθρώπινο γένος του παλαιού Αδάμ, αλλά συγχρόνως με το μυστήριο της Σαρκώσεως του Χριστού αρχίζει και μία νέα δημιουργία (=καινή κτίση).

Η Παναγία δέχθηκε την Χάρη του Θεού και σ’ αυτό συνετέλεσε πολύ η προσωπική της αγιότητα και καθαρότητα από κάθε αμαρτία. Το μυστήριο της Παναγίας αρχίζει από την πλήρη αφιέρωση της στον Θεό και τον πνευματικό αγώνα κατά της αμαρτίας και μάλιστα σ’ ένα απαράδεκτο και αρνητικό περιβάλλον, όπως ήταν η κωμόπολη της Ναζαρέτ. Εδώ φαίνεται καθαρά, πως οι θεουργικές δυνάμεις του «κατ’ εικόνα Θεού» πλασθέντος ανθρώπου διαθέτουν τον εσωτερικό δυναμισμό, που μπορεί να μεταλλάξει σε καλό δρόμο και το χειρότερο κοινωνικό περιβάλλον.

Αν ο άνθρωπος δεν ακολουθεί αυτό το υπόδειγμα της Παναγίας, τότε ο πνευματικός δυναμισμός και εξοπλισμός του αδυνατεί και υποτάσσεται στην τραγική και δαιμονική κατάσταση του περιβάλλοντος. Η Παναγία είναι η Κεχαριτωμένη, «ότι εύρε χάριν παρά Θεού» για να γίνει Μητέρα του Σαρκωθέντος Θεού Λόγου. Η ειδική όμως πληρότητα της χάριτος του Θεού αποκαλύπτεται στην Παναγία, όταν φθάνει στο σημείο να αποδέχεται πρώτη από όλα τα κτίσματα την σωτηρία του θυσιασθέντος Υιού και Θεού της.

ΤΕΛΟΣ